vnl-7-12-voor-web by Uitgeverij Personalia

2e ja argang nummer 7

www.vertreknl.nl

het magazine voor wonen, werken en leven in het buitenland

EMIGREREN VOOR EEN

EURO

alles opgeven en rijk worden in mongoliĂŤ the american dream: brabander wordt nationale paardenheld in the states

E 6,50 ISSN 977-221128700-6

i i n t e r v i e w s i r e p o r ta g e s i w e r e l d b a n e n i o n r o e r e n d g o e d i

voorwoord

Dagdromen

eeft u er wel eens over gefantaseerd? Het winnen van de hoofdprijs in de loterij, en wat je dan met al dat geld zou kunnen doen? Ik heb er geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, maar als mensen een miljoen of meer zouden winnen, staat volgens mij bij velen het kopen van een huis in het buitenland hoog op het wensenlijstje. Ook ik dagdroom er af en toe over. Ik zie mezelf al helemaal zitten op een plek aan zee waar het bijna altijd mooi weer is. Op een eiland in Spanje bijvoorbeeld, of op Curaçao, blijft het toch nog een beetje Nederlands. ’s Ochtends zou ik een plekje op het terras van mijn luxe villa opzoeken. Eerst buiten ontbijten en daarna werken in de zon. Even bellen met Nederland voor een telefonisch interview of gewoon lekker schrijven. Stoppen met werken zou ik niet doen, hoeveel geld ik ook heb. Daarvoor houd ik veel te veel van wat ik doe. Want zeg nou zelf: wat is er leuker dan als freelance journaliste voor VertrekNL bekende geëmigreerde Nederlanders prikkelende dilemma’s te mogen voorleggen? Of mooier dan een schrijver van een boek te interviewen over zijn spannende avonturen in de Australische outback? Tijdens zulke gesprekken voelt het net alsof ik zelf even op die plek ben. Bovendien zou ik mijn artikelen voor VertrekNL voortaan mooi uit eigen ervaring als emigrant kunnen schrijven.

Wat is leuker dan bekende geëmigreerde Nederlanders prikkelende dilemma’s voor te leggen?

foto: harry kuipers

Wel zou ik me aanpassen aan het relaxte ritme van het leven in een warm land. ’s Middags, als de zon op zijn felst is, zou ik heerlijk vrij nemen. Een beetje toeren om alle mooie plekken in mijn nieuwe land te ontdekken, een frisse duik in zee nemen of, als het echt te warm is, een middagdutje doen. ’s Avonds zou ik met uitzicht op de in zee zakkende zon nagenieten van een mooie dag, nippend aan een zomers drankje en schrijvend aan een artikel of mijn lang gekoesterde wens: een literaire thriller. Maar genoeg gedagdroomd. De kans dat u en ik een miljoenenprijs in de loterij winnen is natuurlijk piepklein. Voor mij is dat niet zo erg, stiekem ben ik veel te veel gehecht aan ons koude kikkerlandje. Zelfs de regen en de wind zou ik nog gaan missen. Maar u? Droomt u wel van emigreren, maar ziet u op tegen de kosten? Dan is het goed om te weten dat verhuizen naar het buitenland helemaal niet peperduur hoeft te zijn. Hoe het ook spotgoedkoop kan leest u in deze editie van VertrekNL. n

rimke de groot

j o u r n a l i st e V e r t r e k NL

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 5

colofon Jaargang 2, nummer 7 - augustus/november 2012

VertrekNL

Valge 3, 9965 PD, Leens (Groningen) T: 0595-577217, F: 0595-572231 E: redactie@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl

Redactie

Eindredactie: Paul Poley Redactie: Jorine de Bruin, Broer Feenstra, Rimke de Groot, Paul Poley, Heleen Ronner en Peter Smolders Contentbeheerder: Aldert Taanman Medewerkers: Peter Beemsterboer, Arend van Dam, Boris Dittrich, Mr. C.L.J.R Douven, Lotte Edelkoort, Mirjam van der Kaaden, Andrea Kruis, M.L.H.A. Pechholt, Koos Reitsma en Wytske Siegersma

Vormgeving

Art director: Peter Beemsterboer, Imago Mediabuilders. www.imagomediabuilders.nl Coverillustratie: Dick Matena, www.dickmatena.com Fotografie: Jen Fariello, Perro de Jong, Harry Kuipers, Aatjan Renders, Samuel Valentijn Vooren en Yvette Wolterinck Webmaster: Jan Egbert Krikken

Uitgevers/directie

Mirjam van der Kaaden en Seb van der Kaaden

Drukker

Ten Brink/Euradius, Meppel Productiebegeleiding: Jan Fial

Adverteren

Personalia vof T: 0595-577217, M 06-34099094, F: 0595-572231 E: adverteren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/adverteren

15 Emigreren voor een

euro

Abonneren/losse verkoop

Personalia vof T: 0595-577217, M 06-34099094, F: 0595-572231 E: abonneren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/abonneren Abonnementen binnenland: € 22,50 per jaar (4 nrs) De nummers worden u zonder extra verzendkosten opgestuurd. Alle abonnementen worden afgesloten voor minimaal een jaar (12 maanden) en worden automatisch verlengd met een jaar, tenzij anders vermeld in de actievoorwaarden. Prijs wijzigingen voorbehouden. Abonnementen buitenland: tarieven op aanvraag Adreswijzigingen: Ten minste drie weken van tevoren naar Valge 3, 9965 PD Leens of via abonneren@ vertreknl.nl Losse nummers: € 6,50 Distributie losse verkoop: Betapress, Gilze Je gegevens worden door VertrekNL opgenomen in haar bestand. Deze gegevens worden gebruikt om uitvoering te geven aan de (abonnements)overeenkomst, voor analyses en om je op de hoogte te houden van interessante producten en diensten van ons en van zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Hierbij houden we rekening met jouw persoonlijke voorkeuren. Indien je geen prijs stelt op dergelijke aanbiedingen kun je dit schriftelijk melden aan VertrekNL , ter attentie van afdeling Abonnee Service, Valge 3, 9965 PD Leens of via abonneren@vertreknl.nl VertrekNL magazine verschijnt 4x per jaar. Het volgende nummer verschijnt november 2012 ©2012 VertrekNL / Personalia vof Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij worden overgenomen ISSN 2211-2871

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

15 Coverstory Emigreren voor een euro 22 Reportage Goedkoop leven kan nog best 31 Interview De ‘American Dream’ van Harry de Leyer 37 VertrekNL Ondernemersprijs 2012 “Door dit soort projecten kun je écht bijdragen aan een betere wereld” 40 Partners Susanne Uhl en Pieter Vening en hun Italiaanse Borgo Belfiore

inhoud

31 64

47 Thema “Verhuis naar Bulgarije: lekker goedkoop en mooi weer” 53 Interview De Mongoolse zendingsmissie van Hanneke van Dam 58 Onroerend goed Wonen en werken in het Zweedse Lännäs 64 7 dilemma’s Chimène van Oosterhout 66 De immigrant Van India naar Nederland 68 Toen Student in Groningen Nu Arts in opleiding in Freiburg

En verder... voorwoord kortom column vertrekhal juridisch fiscaal wereldbanen fun4kids boeken puzzel&win wegwijzer strip volgend nummer

5 9 12 21 29 43 44 70 72 77 78 81 82

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 7

kortom

Emigratie naar Denemarken impliceert staking onderneming De Hoge Raad heeft onlangs geoordeeld dat een in Denemarken uitgeoefende onderneming van een geëmigreerde melkveehouder soortgelijk is aan de eerder in Nederland uitgeoefende onderneming.

it betekent dat de onderneming in Nederland als gestaakt mag worden beschouwd, met alle financiële gevolgen van dien. Een Nederlandse melkveehouder exploiteerde in vof-verband met zijn echtgenote een melkveebedrijf. In 2001 richtten beiden een bv op, en brachten hun vof-aandelen hierin geruisloos in. In april 2002 emigreerde het stel naar Denemarken. Kort daarvoor schreven ze Deens filiaal van hun bv in Denemarken in. Na een boekenonderzoek stelt de belastinginspecteur dat de geruisloze inbreng van de aandelen ten onrechte is toegepast en vordert de stakingswinst over 2000 bij de melkveehouder na. De rechtbank van Haarlem stelde de inspecteur in het gelijk. Het Hof Amsterdam oordeelde echter dat de onderneming niet is gestaakt, maar slechts is verplaatst naar Denemarken. Na de emi-

gratie is de identiteit van de onderneming namelijk wezenlijk gelijk gebleven. Zo is de oude veestapel weliswaar verkocht, maar is men in Denemarken blijven werken met zogeheten Holstein-Frisian-koeien. De aanslag werd vernietigd. De staatssecretaris van Financiën ging vervolgens echter in cassatie. De Hoge Raad oordeelde ten slotte dat de omstandigheid dat de op de nieuwe locatie uitgeoefende onderneming soortgelijk is aan de op de oude locatie uitgeoefende onderneming, nog niet de conclusie rechtvaardigt dat geen sprake is van staking. Er is meer nodig dan dat de ondernemer of leidinggevende dezelfde is gebleven. Zo moeten voor de bedrijfsuitoefening wezenlijke bestanddelen worden overgebracht naar de nieuwe locatie en daardoor is de onderneming van de melkveehouder gestaakt. Het beroep van de Staatssecretaris is dus gegrond verklaard. n

Thaise en Russische vrouwen populair bij Nederlandse mannen

olgens cijfers van het CBS woonden begin 2011 265.000 paren in Nederland die bestonden uit een autochtoon en een buitenlandse partner. Indonesisch-Nederlandse en Duits-Nederlandse paren kwamen daarbij het meest voor. Opvallend was de gestegen voorkeur van Nederlandse mannen voor de Thaise vrouw. Vanaf 2001 steeg het aantal Thais-Nederlandse paren van 2800 tot 5700. Daarbij geldt dat dit aantal voor 95 procent bestaat uit de combi Nederlandse man en Thaise vrouw. Ook het aantal Russisch-Nederlandse paren steeg, van 3500 naar 7300. Ook hier is opvallend dat de overgrote meerderheid van de paren bestond uit een Nederlandse man en een Russische vrouw. n

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 9

kortom

In Zweden, Denemarken en België betaal je de meeste loonbelasting

et Europese statistiekbureau Eurostat heeft becijferd dat de hoogste inkomens in Zweden, Denemarken en België de meeste loonbelasting betalen, op de voet gevolgd door Nederland en Spanje. Topinkomens in Zweden worden met 56,6 procent het hoogst aangeslagen. De Denen en de Belgen doen er met percentages van respectievelijk 55,4 en 53,7 nauwelijks voor onder. Het gemiddelde van de gehele Europese Unie (27 landen) bedraagt 38,1 procent. Emigratie naar Bulgarije loont het meest, op het vlak van de loonbelasting dan. Je betaalt daar voor de hoogste inkomens slechts 10 procent. Niet alleen de loonbelasting is onder de loep genomen, maar ook de omzetbelasting.

Het gemiddelde van de hele EU is exact 21 procent, en dat percentage is precies gelijk aan dat wat afgesproken is in het zogeheten ‘Kunduz-akkoord’. In Nederland zitten we met 19 procent nu dus nog onder het gemiddelde, maar volgens afspraak gaan we naar dat gemiddelde. Het Europese gemiddelde was in 2000 nog 18,1 procent en in 2011 nog 20,7 procent. In Europa betalen we dus steeds meer BTW. Wie weinig BTW wil betalen, kan het beste verhuizen naar Luxemburg (15 procent) of naar Cyprus (17 procent). Mijd Hongarije (27 procent) en wederom Denemarken en Zweden (25 procent). Tot slot is de belasting voor bedrijven onderzocht. Die is in Nederland iets hoger dan het Europese gemiddelde: 25 tegen 23,5 procent. In Frankrijk zijn bedrijven het duurst uit, daar geldt een belasting van 36,1 procent. n

kortom kort Migratie in beeld Voor de liefhebber van statistieken, grafieken, kaarten, cijfers, ontwikkelingen et cetera: op www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/ bevolking/cijfers/extra/mappingworld-1. htm zijn de migratiestromen van de periode 1995-2009 mooi in beeld gebracht. Je kunt daarbij handig filteren op immigratie en emigratie, op jaartal en op land. Zo kun je bijvoorbeeld zien dat 809 Nederlanders in 2009 naar Bulgarije emigreerden. Vast vanwege de belastingen… Op naar Finland Het Finse equivalent van het CBS, het Fins Bureau voor Statistiek, heeft uitgerekend dat in 2011 29.500 mensen naar het land van de 1000 meren zijn geëemigreerd. Deze mensen kwamen vooral uit omringende landen als Estland, Rusland en Zweden, en de hoofdreden was werk. Voor de Finlandkenners onder u: Uusimaa was de populairste emigratieregio van Finland (2200 mensen), gevolgd door Pirkanmaa (1450).

Olivier B. Bommel gaat emigreren

it jaar is het precies honderd jaar geleden dat Marten Toonder (1912-2005), de geestelijke vader van Olivier B. Bommel en Tom Poes, werd geboren. Om dit te vieren is 2012 door de Toonder Compagnie uitgeroepen tot het Toonderjaar. Mede daarom is VertrekNL zo vrij geweest om voor deze ene keer een omslag te laten maken van een vertrekkende heer Bommel en echtgenote Doddeltje, uitgezwaaid door prominenten van het stadje Rommeldam. Daarbij was Marten Toonder zelf ook emigrant: hij woonde van 1965 tot 2001 in het sprookjesachtige Ierland. Het omslag is getekend door Dick Matena, mede-opvolger van Marten Toonder als tekenaar van Olivier B. Bommel. Hij begon zijn loopbaan op 17-jarige leeftijd bij de Toonder Studio’s in Amsterdam, waar hij tot 1968 werkte aan Toonderproducties als Tom Poes en Panda. Volgens Matena zou Olivier B. Bommel zijn geëmigreerd naar Ierland. “Maar dan wel naar het zuiden van Ierland, aangezien het daar minder regent en warmer is. Er zijn daar zelfs golfbanen omringd door palmbomen.” Dick Matena woont nu samen met zijn vrouw Nelleke in Amsterdam, maar is zelf ook emigrant geweest. Hij woonde een paar jaar in Spanje en bijna 30 jaar in België. In de volgende uitgave van VertrekNL (verschijning half november) vertelt Dick Matena over zijn leven als tekenaar in het buitenland en de invloed van Marten Toonder hierop. n

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

kortom

Doorbraak in kwestie dubbele nationaliteit (of toch niet?)

Het inmiddels demissionaire kabinet wilde het graag, onder druk van de PVV: de Rijkswet op het Nederlanderschap verder aanscherpen. De PVV had daarbij met name de immigranten op het oog, die afstand zouden moeten doen van hun oude nationaliteit. In de praktijk wilde het kabinet de uitzonderingen op het verbod op een dubbel paspoort schrappen. Deze plannen zouden ook emigranten en expats ernstig raken. Zij zouden bij het aannemen van een tweede nationaliteit immers hun Nederlanderschap kwijtraken. Hiermee verliezen ze niet alleen hun stemrecht, maar ook zou een terugkeer naar Nederland, om welke reden dan ook, voor problemen zorgen. Daarnaast zouden ook de kinderen van deze Nederlanders in het buitenland getroffen worden; bij hen zou de Nederlandse nationaliteit daadwerkelijk afgepakt kunnen worden.

Niet te vroeg juichen Het schrappen van deze uitzonderingen

foto: perro de jong

et heikele punt van de dubbele nationaliteit blijft de politiek beroeren. Onlangs werd duidelijk dat een Kamermeerderheid de uitzondering voor emigranten en expats wil laten bestaan. Concreet betekent dit dat sommige expats – niet alle – in de toekomst dubbele nationaliteit kunnen krijgen en behouden.

Eelco Keij (D66): “Verslechtering van de positie van emigranten en expats voorkomen.” is inmiddels van de baan. Eind juni heeft een ruime Kamermeerderheid, bestaande uit VVD, CDA, PvdA, GroenLinks en D66, overeenstemming hierover bereikt. Sommige expats en emigranten kunnen opgelucht ademhalen: zij hoeven niet te kiezen tussen een paspoort van het land waar zij wonen of werken en het Nederlandse. Eelco Keij is kandidaat-Kamerlid van D66. Hij zet zich graag in voor de belangen van Nederlanders in het buitenland, en voor de belangen van

de nieuwe Nederlanders in Nederland. Voor emigrant, expat, immigrant en repat dus. Hij legt uit dat in zijn ogen niet te vroeg moet worden gejuicht: “Van een echte doorbraak in de kwestie rond de dubbele nationaliteit is geen sprake. Wel is een verdere verslechtering van de positie van emigranten en expats voorkomen. Eind juni was er in de Tweede Kamer een hoorzitting waarin duidelijk werd dat de verdere beperkingen voor wat betreft de dubbele nationaliteit voorlopig van de baan zijn. Na maanden van druk gingen CDA en VVD gelukkig eindelijk overstag, en is de van origine PVV-wens aan de kant geschoven.”

Hoofdregel blijft bestaan Keij wil benadrukken dat alleen de uitzonderingen zijn verdwenen. De basis van het verbod op dubbele nationaliteit staat nog recht overeind. “CDA en VVD hebben hierover misleidende persberichten gestuurd. Ze wekken daarin de indruk dat expats en emigranten nu ‘veilig’ zijn voor dubbele nationaliteit. Maar niets is minder waar! De hoofdregel is nog altijd dat iedere Nederlander het Nederlanderschap automatisch kwijtraakt bij het aannemen van een andere nationaliteit. Het enige wat nu is gebeurd, is dat de uitzonderingen hierop zijn blijven bestaan.” Maar dat is voorlopig toch een beetje goed nieuws. n

Tv-programma over succesvol emigreren

Dagelijks vertrekken er ruim 300 Nederlanders naar het buitenland. Maar waar moet je beginnen als je voorgoed wilt vertrekken naar het Grote Onbekende? Op welke manier zorg je voor voldoende inkomen? Hoe maak

Per aflevering worden de emigranten-inspe belicht én begeleid van A tot Z. Van de vroegste voorbereidingen voor de emigratie in Nederland tot en met het eerste half jaar na de verhuizing op hun eindbestemming in het buitenland.

Kandidaten kunnen zich nu al aanmelden via www.vertreknl.nl/tv. n

foto: aatjan renders

je vrienden? Waar vind je een goed huis en tegen welke prijs? Op al deze vragen geeft het tv-programma antwoord, en helpt het toekomstige landverhuizers succesvol te emigreren.

v-producent De Beeldbrigade, bekend van populaire TV- programma’s zoals Draagmoeder Gezocht, Het Blok en Waar is de Mol, en VertrekNL starten in 2013 met een nieuw televisieprogramma over wonen en werken in het buitenland.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 11

column

foto: peter wiezoreck

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

column

Elke euro telt

oen ik mijn contract bij Human Rights Watch tekende en naar New York zou vertrekken, realiseerde ik me dat ik mijn huis in Amsterdam moest verhuren om uit de kosten te komen. Van mijn Amerikaanse salaris kan ik niet de hypotheeklasten in Nederland voldoen én mijn flat in New York betalen. New York is erg duur. En zo kwam ik terecht in de wondere wereld van de expatbureaus die je woning proberen te verhuren. Je kunt je bij meer dan één bureau in laten schrijven, dus had ik er vier in de arm genomen. Een van hen zou toch een huurder moeten kunnen vinden, dacht ik.

B ori s D ittri c h d i r e ct e u r b i j H u m a n R i ghts Watch i n N e w Y o r k

matig geïnteresseerd door mijn huis liepen. Ik weet nog hoe een mevrouw misprijzend naar de schilderijen aan de muur keek en zei: “Die moeten meteen weg. Daar wil ik niet tegen aankijken!” Hoe durfde ze mijn kunst te beledigen?! Een andere kandidaat haalde zijn neus op over de mooie glas-in-loodramen die nog uit de tijd van Berlage stammen. “So old! Are we allowed to change the windows?” Ik

“Een huis is maar een bouwwerk en de spullen zijn maar spullen” Voor mij was het belangrijk dat er een diplomatenclausule in het huurcontract zou komen te staan. Mocht ik ontslagen worden, en op hangende pootjes naar Nederland moeten terugkeren, dan wil ik natuurlijk wel met een redelijke opzegtermijn in mijn eigen huis terug kunnen. En niet geconfronteerd worden met een huurder die zegt: huurbescherming, ik verlaat je huis nooit meer.

Tot op het bot gekwetst Ik verhuurde mijn woning gemeubileerd. Het huis werd op allerlei websites geplaatst en het avontuur begon. Een stoet aan kandidaat-huurders met makelaars kwam langs. In het begin stond ik er bij als trotse eigenaar, maar dat heb ik gauw afgeleerd. Nog nooit ben ik zo tot op het bot gekwetst door terloopse opmerkingen van mensen die

kreeg bijna een rolberoerte. Hoe kon hij zo afgeven op de Amsterdamse School-architectuur uit de jaren twintig van de vorige eeuw? Deze Amerikaan wilde alles wit, strak en nieuw. Bij volgende bezichtigingen besloot ik voor mijn eigen gemoedsrust maar weg te blijven. Ik moest leren los te laten.

Kousenvoeten Gelukkig stond mijn huis niet lang te huur. Een Japans echtpaar trok erin en woonde er twee jaar. Het rare was dat toen ik eenmaal de sleutel had afgegeven en de voordeur achter me dichttrok dat hele huis me niets meer deed. Maandelijks kreeg ik de huur en verder liep alles naar wens. Toen ik na een jaar een keer uit New York naar Amsterdam was gekomen en in de tram zat, zag ik mijn huis in de verte en dacht “o ja, dat is van mij.”

Verder zei het me helemaal niets meer. Een huis is maar een bouwwerk en de spullen zijn maar spullen. De Japanners liepen op kousenvoeten door het huis, mijn benedenburen hebben hen nooit gehoord. Daarna verhuurde ik mijn huis aan een jong Brits stel met een baby’tje. Dat baby’tje werd een druk jochie dat behoorlijk wat rondjes over de parketvloer rende. Mijn benedenburen hebben het geweten. Als klap op de vuurpijl werd er nog een dochtertje geboren. In een gehorig oud Amsterdams pand heeft dat iets gezelligs, maar niet als de baby ’s nachts huilend wakker wordt boven de slaapkamer van de benedenbuurman. Maar goed, na drie jaar zijn de Britten vertrokken en deze maand heb ik mijn huis aan een kinderloos Chinees stel verhuurd. Ze moeten een bedrijf in Amsterdam opzetten en zullen hier dus nog wel een tijd zijn. Is dit een voorbode dat de Nederlandse economie wordt overgenomen door China? Wat me opvalt is de totaal verschillende manier van zaken doen. Ik ben nu al weken bezig het huurcontract getekend te krijgen. Bij de Chinezen gaat dat over veel bureaucratische schijven. Uiteindelijk moet een meneer in Beijing zijn handtekening zetten. En elke keer als dat lijkt te gebeuren, wordt er een nieuwe eis gesteld. De laatste is dat het contract in het Engels moet worden opgesteld. Begrijpelijk, maar ik word er zo langzamerhand wat zenuwachtig van. Verhuren op afstand is best een klus, zeker als de huurder er een geheel andere onderhandelingsmethode op na houdt. Maar ja, ik moet wel inschikkelijk zijn, want zonder huurder in Amsterdam is mijn New Yorkse avontuur snel ten einde. Elke euro telt! n

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 13

coverstory

“In Italië heb je gratis basisgezondheidszorg, in Zimbabwe hooguit een gratis medicijnman”

Emigreren voor een euro Behoorlijke bezuinigingen, bedrijven die failliet gaan, de huizenmarkt die maar niet uit het slop raakt... Het is nog steeds crisis, en om nog verder te besparen is het licht aan het eind van de tunnel tijdelijk uitgeschakeld. Reden om uw emigratieplannen in de ijskast te zetten, of juist het laatste zetje dat u nodig had om te vertrekken? Kiest u voor dat laatste, dan is er goed nieuws: emigreren kan ook goedkoop.

tekst

rimke de groot |

illustraties

peter beemsterboer

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 15

coverstor y

et inschakelen van een makelaar voor de verkoop van je huis, het laten vervoeren van je spullen, de reis zelf, verzekeringen. Voor je het weet ben je al platzak voordat je goed en wel geëmigreerd bent. De website www. emigreren.nu geeft een overzicht van alle kosten van een emigratie. De site is opgericht door Cornelis de Leeuw van Weenen, die emigreerde naar Honduras en het boek Ik wil emigreren schreef. Emigreren binnen de Europese Unie is over het algemeen niet zo duur, weet De Leeuw van Weenen. “Als je buiten de EU wilt gaan wonen, krijg je vaak te maken met onvoorziene kosten. Veel landen willen er zeker van zijn dat je gezond bent en geen strafblad hebt. Veel documenten heb je dan al geregeld in Nederland, maar ze kunnen je soms nieuwe en extra documenten vragen. Dan komt er in sommige gevallen ook nog een advocaat bij kijken of iemand die je papieren moet voorzien van een extra echtheidsstempel, en veel documenten moet je in meervoud indienen. Dit is een kostenpost waar bijna niemand vooraf aan denkt. Een goed voorbeeld van zo’n land is Paraguay.” Tip één voor wie goedkoop wil emigreren is daarom: kies zorgvuldig waar je gaat wonen. Kijk daarbij niet alleen naar het papierwerk,

maar ook naar de prijzen van dagelijkse boodschappen, benzine, et cetera. Sander Vessies, medeoprichter van de website Latravia.com, die boordevol staat met informatie om emigreren makkelijker te maken, geeft nog enkele suggesties om te besparen op alledaagse zaken. “Je auto exporteren kan interessant zijn, maar de prijzen voor nieuwe en tweedehans auto’s liggen in het buitenland vaak stukken lager. Dan is het voordeliger en makkelijker om ter plekke een nieuwe aan te schaffen. Bestel voor je vertrekt ook vast een (prepaid) simkaart zodat je ter plekke tegen lokale tarieven kunt communiceren. En leer de taal vooraf goed. Dat kan je enorm veel geld schelen in onderhandelingen en alledaagse situaties.”

“Mensen die hun huis verkopen kunnen het meest besparen door potentiële kopers zelf rond te leiden”, zegt Bas Pellis, eigenaar en oprichter van Makelaarsbalie. “Dat onderdeel van de verkoop kost een makelaar de meeste tijd. Bijkomend voordeel van het zelf rondleiden is dat geïnteresseerden op korte termijn kunnen komen kijken en je zelf natuurlijk veel over je woning kunt vertellen.” Het goedkoopste pakket van Makelaarsbalie kost 225 euro, het duurste 1.225 euro. Toch is kiezen voor het goedkoopste niet altijd verstandig. Bij het pakket zilver (725 euro) is de fotografie van de woning bijvoorbeeld inbegrepen. “Op de foto’s moet je eigenlijk niet besparen”, zegt Pellis. “De foto’s van de woning geven een eerste indruk en

“Neem geen auto mee naar Aruba die je vijf jaar daarvoor voor 500 euro hebt gekocht” Internetmakelaar Ga je emigreren, dan moet je huis in Nederland verkocht worden. Het inschakelen van een internetmakelaar kan flink in de kosten schelen. Bijvoorbeeld Makelaarsbalie, een landelijke keten die mensen door het aanbieden van drie pakketten (brons, zilver, goud) laat kiezen hoeveel ze zelf willen doen.

moeten de interesse wekken van een kijker om een bezichtiging in te plannen. Professionele foto’s geven vaak door het gebruik van speciale verlichting en lenzen een goed totaalbeeld van de woning. En wordt een huis goed gepresenteerd, dan wordt het vaak eerder verkocht. Maar ken je zelf een goede fotograaf, dan kun je daarop wel besparen.”

Nette tuin IS DAT EEN PREPAID?

Pellis geeft nog een paar tips voor mensen die hun huis goedkoop willen verkopen. “Zorg dat je alles van je huis goed weet, zodat je direct alle vragen die kijkers stellen kunt beantwoorden. Laat kleine mankementjes verhelpen voordat je het huis in de verkoop doet. En de voortuin is vaak de eerste kennismaking met een huis als mensen komen kijken. Die hoeft niet heel modern en strak te zijn, maar zorg er wel voor dat het onkruid weg is en dat het netjes is.” Of je nu kiest voor het goedkoopste of duurste pakket, sommige zaken zijn bij Makelaarsbalie altijd inclusief, zoals de onderhandelingen. “Zelf ben je toch emotioneel betrokken, en je voorkomt zo discussie over wat wel en niet is afgesproken. Dat leggen we allemaal vast.”

Zelf doen Stelregel is meestal: hoe meer je zelf doet,

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

coverstory hoe goedkoper het is. Dat geldt ook bij het verhuizen van je inboedel. Door samenwerking met partners die allemaal meerdere specialisaties en wereldwijde contacten hebben, kan Easy Moving een verhuizing naar het buitenland voordelig verzorgen. Tony Spillane, verhuisadviseur bij Easy Moving, noemt enkele aspecten waarop je kunt besparen. “Je kunt ervoor kiezen om bijvoorbeeld kleding en andere onbreekbare zaken zelf te verpakken en zelf alvast de meubels te demonteren. Verder is het belangrijk dat je goed nadenkt over wat je wilt meenemen. Apparatuur uit Nederland kun je in sommige landen bijvoorbeeld niet gebruiken.” In principe kan Easy Moving inboedels naar elk gewenst land verhuizen. Besparen kan ook door te kiezen voor groupagevervoer, het delen van een vrachtwagen of ander transportmiddel. “Dat is met name op Europees gebied vaak voordeliger”, zegt Spillane, “maar het vervoer kost ook meer tijd. Er zijn ook mensen die een auto willen meenemen overzees. Dat kost aan ruimte ongeveer een 20 feet container. Die auto moet dat dan natuurlijk wel waard zijn, inclusief de verzekeringskosten. Dus niet een auto naar Aruba meenemen die je vijf jaar daarvoor voor 500 euro hebt gekocht. Dat slaat natuurlijk nergens op, maar dat gebeurt wel.”

Meehelpen Marc de Jong verhuisde in 2008 naar Zweden en lanceerde de website www.emigrerennaar-zweden.com, om potentiële emigranten op weg te helpen. Hij geeft online ook tips om de verhuiskosten te drukken. Zelf meehelpen bij het laden en lossen kan bijvoorbeeld schelen, weet De Jong. “Je kunt het verhuisbedrijf vragen om laders en lossers mee te sturen of ervoor kiezen om een deel zelf te doen. Om een complete huisraad in te laden zijn drie mensen meestal genoeg. Zijn er meer, dan lopen ze mekaar snel in de weg.” Verder raadt De Jong aan om meerdere offertes aan te vragen. “Er zijn veel professionele bedrijven die inboedels verhuizen naar Zweden. De prijsverschillen kunnen desondanks groot zijn, terwijl de service niet geweldig veel van elkaar afwijkt; uiteindelijk komen vrijwel alle vrachtwagens op hun plaats en gebeurt het laden en lossen in de meeste gevallen zonder grote problemen. Stel je daarom niet tevreden met één offerte, maar vraag prijsopgaven bij meerdere verhuisbedrijven.”

ZO! DAT SCHEELT WEER IN DE KOSTEN!

Goedkoop vliegen Wie per vliegtuig naar het emigratieland reist, kan goedkope vliegtickets boeken via de websites van Travix International B.V., het grootste online reisbureau van Nederland. Vliegwinkel.nl is een van de labels van Travix. De luchtvaartmaatschappijen bepalen de ticketprijzen aan de hand van een vraagen aanbodmodel, legt Janna van Aalderen, marketing manager van Vliegwinkel.nl, uit. Hoe groter de vraag, hoe duurder de tickets.

Het juiste moment van boeken is lastig te bepalen, weet Van Aalderen. “Het voordeel van vroeg boeken is dat er nog veel aanbod is. Je hebt daardoor niet alleen veel keuze, de prijzen zijn ook vaak laag. Maar het kan ook gebeuren dat luchtvaartmaatschappijen later in het jaar aanbiedingen hebben die voordeliger zijn dan wat jij betaald hebt. Het risico van laat boeken is juist weer dat veel vluchten al vol zitten, waardoor de vraag groter is dan het aanbod. Dit resulteert in duurdere tickets.”

“Vertrekken op een dinsdag, woensdag of donderdag kan al veel geld schelen” “In de regel geldt dus dat de tickets in de schoolvakanties duurder zijn dan buiten de vakantieperiode. Ook vertrekken mensen meestal in het weekend. Vertrekken op een dinsdag, woensdag of donderdag kan al veel schelen. Maar op bestemmingen waar veel zakelijk verkeer heen vliegt, kunnen juist die dagen populairder en duurder zijn.”

Retourticket Bij een emigratie denk je natuurlijk aan een enkeltje richting het land van je dromen. Maar er komt altijd een moment dat je terugkeert naar Nederland, om bijvoorbeeld familie te bezoeken. “Een enkele reis is vaak duurder dan een retourticket”, weet Van Aalderen. “Het kan dus verstandig zijn om

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 17

coverstor y

KOM OP! HET IS GRATIS!

een retourticket te kopen, het liefst met een flexibele datum, zodat je ter plekke nog kunt bepalen wanneer je terugvliegt naar Nederland.” Soms is het verstandiger om juist een iets duurder vliegticket aan te schaffen, bijvoorbeeld omdat er dan meer bagage meekan. “Bij een lowcost airline betaal je vaak extra voor je bagage”, zegt Van Aalderen. “Bij lijndienstmaatschappijen zijn deze zaken in de regel bij de prijs inbegrepen. Het loont om via vergelijkingssites zoals Vliegwinkel. nl je ticket te boeken, zodat je zeker weet dat je voor de voordeligste route en luchtvaartmaatschappij gekozen hebt.”

ze bijvoorbeeld geen nationale verzekering. Daar moet je dan een particuliere verzekering afsluiten, en dat kan flink duurder zijn.” Ga je emigreren en ben je ouder dan 50 jaar, dan kun je beter naar Italië gaan dan naar Zimbabwe, noemt Dalhuisen als voorbeeld. “Voor de ziektekostenverzekering maakt dat een enorm verschil. In Italië heb je gratis basisgezondheidszorg, in Zimbabwe hooguit een gratis medicijnman. 250 euro per maand ben je daar als 60-plusser zo kwijt aan een ziektekostenverzekering. En sluit je geen verzekering af, dan ben je pas echt de klos als er iets gebeurt. Dan word je niet goed geholpen, met mogelijk ernstige gevolgen. Als

“Leer de taal vooraf goed. Dat kan je enorm veel geld schelen in onderhandelingen” Recht op zorg Voor veel papierwerk dat bij een emigratie komt kijken is het lastig shoppen. Zaken als een visum en andere reisdocumenten hebben nu eenmaal hun vaste prijs. Bij het afsluiten van verzekeringen heb je meer keuzevrijheid. “De ziektekostenverzekering is het belangrijkste”, weet Just Dalhuisen van JoHo Insurances, gespecialiseerd in verzekeringen voor onder andere wonen en werken in het buitenland. “In Nederland moet iedereen verplicht een basisverzekering hebben, maar in landen als Thailand en Zimbabwe kennen

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

je goedkoop uit wilt zijn, kun je daarom het beste naar een land binnen de EU emigreren, waar alle ingezetenen recht hebben op zorg. Je bent dan niet tegen alles verzekerd, maar wel tegen de belangrijkste dingen.” JoHo Insurances kan emigranten helpen bij het maken van deze keuzes, en ook bij het vergelijken en afsluiten van verzekeringen. Valkuilen zijn bijvoorbeeld de particuliere verzekeringen in Aziatische landen. “Die zijn een stuk goedkoper, maar er staan dan vaak wel ‘slechte’ voorwaarden in”, vertelt Dalhuisen. “Als je in een jaar tijd bijvoorbeeld te veel

kosten hebt gemaakt, kunnen ze eenzijdig de verzekering opzeggen. Op zo’n moment vind je ook geen andere verzekering meer. Ook kunnen ze je er zomaar uitgooien als je wat ouder bent.” Ga je via je werkgever naar het buitenland of heb je in het emigratieland al een lokale werkgever, informeer dan ook wat die te bieden heeft, raadt Dalhuisen aan. “Misschien heeft je werkgever al iets geregeld, dat scheelt ook. In Amerika, waar ze (nog) geen nationaal zorgverzekeringsstelsel hebben, is een ziektekostenverzekering bijvoorbeeld een belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarde.” Voor andere verzekeringen dan de ziektekostenverzekering geldt: denk goed na of je ze nodig hebt. “Heb je een eenvoudig appartement en niet te veel spullen, dan is een inboedelverzekering niet altijd nodig”, zegt Dalhuisen. “Neem dus niet te veel spullen van waarde mee. Dat scheelt ook een hoop kopzorgen.” n Benieuwd naar de tips van lezers van VertrekNL? Kijk dan op pagina 47.

Meer informatie: www.latravia.com www.makelaarsbalie.nl www.easymoving.nl www.vliegwinkel.nl www.johoinsurances.nl

Een goede voorbereiding is het halve werk. Ik weet niet hoe goed ik dat heb gedaan voor mijn wereldreis. Wat ik wel weet is dat de voorbereidingen die ik in Nederland heb getroffen, mij zeker hebben geholpen op de reis. Neem bijvoorbeeld de, in Zuid-Amerika veelal benodigde Spaanse taal...

k ben geen talenwonder en een intensieve talencursus van twee weken in het schitterende Sevilla zorgde er natuurlijk nog niet voor dat ik vloeiend Spaans spreek. Maar de talencursus heeft zeker baat gehad. Na Zuidoost-Azië, Sydney en Nieuw-Zeeland heb ik namelijk ook voor het eerst voet aan de grond gezet in Zuid-Amerika. Buenos Aires om precies te zijn. Het is geen verrassing als ik meld dat de voertaal op dit continent voornamelijk Spaans is. Na vier maanden reizen was mijn Spaans weggezakt, dus het werd tijd om de taal op te halen. In de eerste week gaat dat me moeilijk af, maar ik heb een basis, dus een begin. Ik moet om woorden zoeken als ik zinnen wil tekst

koos reitsma

vormen. Het is alsof ik telkens moet nadenken over welke woorden ik uit de lucht moet plukken om ze dan achter elkaar te zetten. Door mijn voorbereiding gaat dat gestadig aan beter. Per week ga ik er langzaam op vooruit. Het oeroude gezegde ‘oefening baart kunst’ gaat zeker op, al beschouw ik mijzelf zeker niet als een kunstenaar in de Spaanse taal. De ondersteuning van mijn Argentijnse en Paraguayaanse ‘couch surfing hosts’ helpt ook. Sommigen ‘dwingen’ mij op een leuke manier Spaans te spreken, door in het Spaans vragen te stellen. De Paraguayanen zijn ook op een andere manier hulpvaardig. Velen die ik ontmoet zijn nieuwsgierig en willen weten waar ik vandaan kom en wat ik in Paraguay doe. De spontane gesprekken die ze aangaan zijn natuurlijk in het Spaans. En ik heb geen angst om een gesprek aan te gaan. Mede door het beheersen van basis-Spaans gaat mijn reis door Argentinië, Paraguay en Bolivia goed. Het reizen gaat ontspannend. Paraguay is echt een land om te worden ontdekt, het is prettig om er doorheen te reizen. Het land heeft mij in ieder geval aangenaam, positief verrast. Op het moment van schrijven zit ik in Bolivia. Het Spaans van mijn Braziliaanse couch surfing hostess heeft soms zo’n sterk accent, dat zij en ik elkaar soms verliezen in de uitspraak. Het is bijna Lost in Translation. Een woordenboek doet dan wonderen, de pret is er zeker niet minder om. En het oefenen van de Spaanse taal leidt er zelfs toe dat ik tijdens de tweedaagse Ernesto ‘Che’ Gueverrarail vanuit het zeer ontspannen Samaipata min of meer als tolk voor mijn vijf Engelse medereizigers fungeer. Zij spreken namelijk amper Spaans. Maar ja in het land der blinden is eenoog koning, niet waar? Hasta luego! nv

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 21

reportage

In AziĂŤ, in Zuid-Amerika, maar zelfs nog in Europa...

Goedkoop leven

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

reportage

kan nog best

tekst peter smolders

Nederland is duur. U bent de hoge woonlasten en de alsmaar stijgende benzineprijzen nu al jaren zat en durft voor het eerst een definitief vertrek te overwegen. Maar voor de hand liggende bestemmingen als Frankrijk en Spanje zijn ook al niet goedkoop meer. Waar kunt u nog leuk leven voor een paar honderd euro per maand? AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 23

reportage

it land was al duur, maar door de aanhoudende economische crisis en de daling van de inkomsten van veel mensen wordt het er niet beter op. Daarom worden de financiën steeds vaker een serieus criterium bij een emigratie. Uitzoeken waar het leven nog goedkoop is, lijkt een koud kunstje. Twee instituten geven jaarlijks een lijst uit waarin ze een groot aantal steden over de hele wereld op volgorde zetten waar het gaat om de kosten van levensonderhoud. De ‘Mercer Cost of Living Survey’ biedt een zeer betrouwbaar overzicht van maar liefst 214 steden. De resultaten van het rapport ‘Worldwide Cost Of Living’, van de Economist Intelligence Unit, zijn iets beperkter omdat naar minder steden wordt gekeken. Maar de vraag is of dat nou echt erger is: de kans dat u wilt emigreren naar Cotonou in Benin of Bishkek in Kyrgyzistan – steden die wel voorkomen in de eerste, maar niet in de tweede lijst – is waarschijnlijk niet erg groot. Toch hebben deze twee officiële bronnen een groot nadeel. Ze gaan uit van grote steden. En als u een paar keer in Frankrijk bent geweest, weet u dat een kop koffie in Parijs bepaald niet hetzelfde kost als in een

India: goedkoop uit eten

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

klein dorp in de Vendée. Bovendien kunt u in deze 2 lijsten niet veel specifieke informatie vinden. Het kan zijn dat betaalbare zorg voor u van belang is, of juist dat u iedere week nieuwe schoenen wilt kopen of dat u de hele dag flesjes water drinkt. En wat te denken van contact met het thuisfront? Dat zult u veel willen hebben, per Skype of per telefoon. Dan gaan ook de kosten van internet bijvoorbeeld eigenlijk een geduchte rol spelen bij de keuze. Maar dat soort op maat gemaakte informatie laat zich moeilijk bij elkaar zoeken en is in deze twee lijsten niet te vinden. Een onbekende, maar zeer waardevolle bron van informatie is de site www.numbeo.com. Die is niet samengesteld door professionele onderzoekers, maar door mensen over de hele wereld die gewoon geregeld een prijs invoeren. Dat kan over alles gaan, van een kilo jonge kaas tot een pakje sigaretten, van een kilometer in een taxi tot een maaltijd in een goed restaurant. Iedere dag wordt de site verder uitgebreid. Inmiddels staan er meer dan 400.000 gegevens op van meer dan

2400 steden over de wereld. Dat betekent dat ook kleine stadjes aan de orde komen en dat u bij bijna ieder land gemiddelde prijzen van vele tientallen artikelen kunt vinden. Als we de lijsten van Mercer, The Economist en vooral Numbeo naast elkaar leggen, kunnen we afleiden naar welke landen u het best kunt emigreren als u wilt gaan leven van uw AOW of de verhuur van uw afbetaalde huis in Nederland. Maar laten we reëel blijven: in sommige van die landen wilt u niet wonen. Pakistan, Zimbabwe, Turkmenistan en Wit-Rusland zijn geen voor de hand liggende bestemmingen. Maar de volgende 5 landen zou u serieus kunnen overwegen.

1. India Ziet u liever koeien dan beren op de weg, dan is India een optie. Het land is economisch sterk in opkomst, het is redelijk veilig

“Een driegangenmaaltijd in een middenklassenrestaurant in India kost u doorgaans net iets onder de 4 euro”

Macedonië: goedkoop huren

reportage en voor veel West-Europeanen is het al de ideale vakantiebestemming. Dus waarom niet? De huren liggen er gemiddeld op 5 tot 10 procent van wat we gewend zijn hier te betalen. Restaurants zijn ongeveer 5 keer zo goedkoop als in Nederland. Een driegangenmaaltijd in een middenklassenrestaurant kost u doorgaans net iets onder de 4 euro. Een maandabonnement voor de sportschool? 16 euro. Een brood? 30 cent. Delhi is iets duurder dan de rest, maar nog steeds spotgoedkoop. En in steden als Coimbatore en Kochi kunt u helemaal voor een habbekrats leven. Let wel op: bent u een wijnliefhebber, dan is India geen goede keuze. Wijnen zijn er schaars en duur.

2. Paraguay Een verrassende bestemming in MiddenAmerika, maar een land in opkomst. Het klimaat is er prettig en de hoofdstad Asunción is prachtig. Het politieke klimaat wordt er steeds liberaler. Paraguay heeft qua sfeer wat weg van bekendere landen als Chili en

“Waar de huren in Buenos Aires de pan uit rijzen, huurt u een appartement in hartje Asunción voor ongeveer 150 euro” Argentinië. Maar waar de huren in Buenos Aires de pan uit rijzen, huurt u een appartement in hartje Asunción voor ongeveer 150 euro. Verder erg goedkoop: restaurants, groente en fruit en lederwaren. Spotgoedkoop zijn toevalligerwijs een aantal zaken die slecht voor u zijn, maar die het leven voor veel mensen wel leuker maken: tabak en wijn. Het is wel handig in uw overweging mee te nemen dat internet in Paraguay ongeveer drie keer zo duur is als hier. Skypen wordt een kostbare hobby.

3. Macedonië Een regelrechte aanrader in Europa. Ooit was Macedonië, en dan met name het gebied rond het meer van Ohrid, een populaire

vakantiebestemming voor Nederlanders. Dat veranderde door de oorlog in Joegoslavië en hoewel niemand er ook nog maar enig gevaar loopt, heeft het gebied zich nooit helemaal hersteld. Jammer, want los van de grauwe hoofdstad Skopje is het een prachtig land. Bovendien is het prijspeil er nog altijd on-Europees. De huren liggen er gemiddeld 8 tot 10 keer zo laag als in Nederland. Een huis met 3 slaapkamers kost ongeveer 250 euro per maand. De dagelijkse boodschappen kosten doorgaans ongeveer een derde van wat u er in eigen land voor betaalt. Voor een kilo appels moet u 62 eurocent neertellen, voor een bezoek aan een bioscoop € 2,38, voor een pakje sigaretten € 2,04. Tel daar de schoonheid van het land, de vriendelijke bevolking en de bereikbaarheid bij op en Macedonië wordt een serieuze optie.

De duurste plekken

Paraguay: goedkope wijn en tabak

U zoekt een goedkope vestigingsplaats, maar het is ook leuk te weten wat de duurste zijn. De meest recente editie van de jaarlijkse lijst van Mercer wordt aangevoerd door een stad die veel mensen zal verrassen. De duurste stad om (veilig) in te wonen is Luanda, Angola. Aangenomen dat u als westerling op een relatief goed beschermde plek wilt bivakkeren, betaalt u ongelooflijk veel voor huisvesting. Tokio, op plaats 2, zal waarschijnlijk minder verbazen. Maar op 3 staat weer zo’n outsider, namelijk N’Djamena in Tsjaad. Moskou, de nummer 4, is al jaren aan een gestage opmars bezig. Geneva, op de vijfde plaats, is een oudgediende in dit rijtje van dure steden. Met Osaka op 6 en Zürich op 7 is zowel Zwitserland als Japan dubbel vertegenwoordigd in de lijst. Deze landen komen ook in de databases van The Economist en Numbeo als peperduur uit de bus. Ze hebben heus hun voordelen, maar voor het geld moet u het niet doen.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 25

reportage

Roemenië: goedkoop (en supersnel) internet

Thailand: goedkoop boodschappen doen

Is Nederland écht zo duur? 4. Roemenië Een tweede mogelijkheid binnen Europa, en een die langzaamaan door meer Nederlanders wordt ontdekt, is Roemenië. Voor veel mensen klinkt ‘Oost-Europa’ nog als een onherbergzaam gebied met ondoordringbare bossen, grauwe steden en arme mensen die liefst naar onze landen zouden willen. Maar dat is anno 2012 de werkelijkheid niet meer. Roemenië is op veel plekken prachtig en doordat het toerisme toeneemt, biedt het land uitgelezen mogelijkheden voor wie er bijvoorbeeld een ‘bed and breakfast’ wil beginnen. Bovendien kunt u het er met wat spaargeld lang uitzingen. Ook hier zijn de prijzen nog niet erg Europees. Het land is wel ietsje duurder dan Macedonië. De huur van een driekamerwoning komt gemiddeld op 295 euro per maand en de boodschappen kosten ongeveer 40 procent van wat u in Nederland op de kassabon terugziet. Verrassend goedkoop, maar helaas nog niet erg goed, is het openbaar vervoer. En ook prettig om te weten als u mensen achterlaat aan het thuisfront: internet kost er maar een kwart van de Nederlandse prijs.

Ja en nee. Op de Mercer-lijst, waarop 214 steden voorkomen, staat Amsterdam op plaats 50. Nog net bij het eerste kwart – en dus vrij duur – maar u dient er wel bij te bedenken dat onze hoofdstad in 2010 nog op 35 stond. Het leven wordt er relatief goedkoper. Op sommige gebieden scoort Amsterdam goed (zorg is er relatief betaalbaar, de huren zijn er verhoudingsgewijs laag), op andere vlakken is het een van de duurste plekken op aarde. Denk maar aan benzine en de auto die het moet gaan gebruiken. Ter illustratie: in de peperdure stad Tokyo kost een gesneden brood ongeveer E 6,–, maar een liter benzine is er met E 1,60 aanmerkelijk goedkoper dan aan de Hollandse pomp.

5. Thailand Als vakantiebestemming is Thailand al door tienduizenden Nederlanders ontdekt. Ook als vestigingsplaats begint het land zich te roeren, vooral onder pensionado’s die de combinatie van het warme klimaat en de lage prij-

“Boodschappen doen in Thailand kost de helft van wat u gewend bent” 26

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

zen erg aantrekkelijk vinden. Ook hier is de grootste winst te maken op de maandelijkse vaste lasten, zoals de huur van een huis of appartement. Met gemiddeld 400 euro is de huur van een huis met 3 slaapkamers hoger dan in bovengenoemde landen, maar niet te vergelijken met de onze. Boodschappen doen kost ongeveer de helft van wat u gewend bent. Let wel op: Thailand is zo ongeveer het exacte tegenovergestelde van Frankrijk. 2 producten die er erg duur zijn, zelfs duurder dan in Nederland, zijn wijn en kaas. Tot slot: ook het emigreren zelf kost geld. Ook daar valt op te bezuinigen. Het zou immers zonde zijn als u naar een goedkoop land ging, maar aan de oversteek zelf duizenden euro’s te veel uitgaf. Het idee dat u wel even met een verhuizer uit het land van bestemming gaat werken om van zijn lage tarieven te profiteren blijkt in praktijk erg weerbarstig. Het is lastig om op afstand goede afspraken te maken en cultuurverschillen duiken al meteen op. Wijzer is het om een aantal algemene regels te hanteren, zoals het aanvragen van diverse offertes, het ruim op tijd benaderen van het bedrijf van uw keuze en het zelf zorgen dat een groot deel van uw inboedel al ingepakt klaarstaat als de verhuizers arriveren. Het lijken open deuren, maar het zal u verbazen hoeveel logica vergeten wordt in de drukte rond een emigratie. Er zijn verschillende sites waarop u handige tips krijgt en tegelijkertijd offertes van meerdere bedrijven kunt aanvragen. Overweegt u een verhuizing naar een Europees land, kijk dan eerst eens op bijvoorbeeld www.europaverhuizing.com. n

wonen | juridisch

lotte edelkoort en wytske siegersma werkzaam bij expertise in labour mobility

Werken in China: guanxi en mianzi

Werken over de grens lijkt gemakkelijk: je zoekt een baan, boekt een vliegticket en daar ga je dan. Helaas komt er iets meer bij kijken, zoals de eindeloze hoeveelheid praktische zaken ter voorbereiding. Maar ook daar ter plaatse zul je merken dat niet alles zo verloopt als je verwacht.

it alles geldt voor landen dichtbij maar vooral ook voor landen ver weg. Zo zal China je keer op keer verrassen: vooral in positieve zin, maar je zult ook dingen tegenkomen waar je niets van begrijpt. In dit artikel wordt een tipje van de Chinese sluier opgelicht. China behoort met Brazilië, Rusland en India tot de BRIC-landen. Dat wil zeggen dat deze landen als economische machten worden beschouwd die in het jaar 2050 de meeste van de huidige rijkste landen van de wereld hebben ingehaald. Maar ook in China, een exportafhankelijk land, worden de gevolgen van de economische crisis gevoeld. Toch

wordt voor het komende jaar een groei van ongeveer 8 procent verwacht. Hier liggen dus mogelijkheden... maar vergeet niet dat je in een totaal andere cultuur terecht komt!

Opbouwen netwerk Een zeer belangrijke voorwaarde voor succes in China is het verwerven van guanxi. Guan betekent ‘poort’ of ‘doorgang’, en de appendix ‘xi’ werd vroeger gebruikt voor hiërarchie. Guanxi betekent dus zoiets als de poort naar de hiërarchie of groep. In de praktijk draait alles in China dus om het opbouwen, onderhouden en uitbreiden van je netwerk. Businessdeals zullen niet van de grond komen tot je het vertrouwen van de Chinees hebt gewonnen. Pas dan zal zal hij je als kennis beschouwen en toegang verlenen tot een bepaalde groep, guanxi. Het verschil tussen guanxi en de sociale netwerken die in het westen worden opgebouwd, wordt zichtbaar in de duur van de vertrouwensband. Guanxi is namelijk voor de lange termijn waar wij gewend zijn aan kortdurende zakelijke contacten in het bedrijfsleven. Het belang van het guanxi-systeem wordt wel minder belangrijk in de loop der tijd, maar zal zeker niet verdwijnen. Om dingen gedaan te krijgen, is het in de jungle van de Chinese bureaucratie – en de daarbij behorende corruptie – van belang en af en toe noodzakelijk, om de juiste mensen op de juiste plek te kennen.

essentieel om je (toekomstige) compagnon niet in het openbaar te ‘beledigen’. Dit betekent dat je iemand niet zomaar interrumpeert tijdens een vergadering. In dat geval verliest de Chinees zijn ‘gezicht’ wat gevolgen zal hebben voor het doen van zaken. De Nederlandse directheid is in dit kader dan ook niet op zijn plaats!

Paradoxen China is een land van paradoxen. Niets is wat het lijkt en als je denkt te begrijpen hoe het werkt, blijkt het later toch weer anders. Je kunt er gouden bergen vinden, maar door de jaren heen zijn er ook talloze ondernemers gestrand in de wirwar van Chinese (overheids)regels. De taalbarrière en het enorme cultuurverschil dat moet worden overbrugd, dragen hier ook aan bij. Een gedegen voorbereiding, veel doorzettingsvermogen en het opbouwen van goede relaties blijken vereisten om succesvol te zijn in China. De gids Looking for work in China van Expertise in Labour Mobility (ISBN: 978-905896-065-8) kan hieraan bijdragen. Hierin vind je informatie over zaken doen in China. Bijvoorbeeld of je rood nu wel of niet mag dragen tijdens bepaalde gelegenheden, en de regels omtrent het overhandigen van een businesskaart. n

Reputatie Een ander belangrijk aspect binnen het Chinese zakenleven is mianzi, oftewel gezicht. Iemands reputatie of sociale status staat of valt met het geven of verliezen van mianzi. Bij onderhandelingen of het sluiten van businessdeals is het dan ook

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 29

werken | interview

Brabantse emigrant is nu nationale paardenheld in The States

“Ik heb m’n American Dream waargemaakt” tekst

broer feenstra |

foto

jen fariello

Zijn levensverhaal leest als een spannend jongensboek. Met slechts 80 dollar op zak emigreerde de 22-jarige Brabander Harry de Leyer in 1950 naar de Verenigde Staten om er een nieuw bestaan op te bouwen. “Ik wilde in mijn nieuwe vaderland graag iets met paarden gaan doen.” De Leyer maakte zijn ‘American dream’ waar. Hij werd een succesvol paardrij-instructeur en kreeg (inter)nationale bekendheid als springruiter. Nu renteniert De Leyer in Virginia. AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 31

interview | werken

arry de Leyer is, naar eigen zeggen, “een heel gelukkig mens”. De nu 84-jarige oud-inwoner van Sint-Oedenrode geniet van zijn oude dag op een boerderij met 80 hectare grond in Dyke, een plaats vlakbij de stad Charlottesville in de staat Virginia. Hij houdt en traint er zo’n 30 paarden. Ondanks zijn hoge leeftijd rijdt De Leyer dagelijks nog zelf paard. “Ja, zelfs op een vurige hengst”, glimlacht de oudBrabander. “Ik doe ook nog regelmatig mee aan concoursen.” Valangst heeft hij niet. “Als dat zo was, zou ik meteen stoppen met paardrijden.” De Leyer belandde tot nu toe in zijn leven één keer in het ziekenhuis. “Dat was enkele jaren geleden, toen ik achterover van een hooiwagen viel en mijn rug op drie plaatsen brak. Gelukkig ben ik daar goed van hersteld. Ik voel me een rijk mens. Wie had ooit kunnen denken dat ik als emigrant, die met weinig geld naar The States kwam, zo’n mooi bestaan in de paardenwereld zou opbouwen?”

Concoursen Begeesterd vertelt De Leyer in vogelvlucht zijn bijzondere levensverhaal. Grootvader en later vader De Leyer hadden vroeger een succesvolle bierbrouwerij in Sint-Oedenrode. “Als oudste zoon van een gezin met twaalf

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

kinderen werkte ik volop mee in het ouderlijk bedrijf, maar eigenlijk had ik niks op met het bierbrouwersvak. Bij de brouwerij behoorde ook een boerderij, waar we koeien en paarden hielden. Het omgaan met deze dieren vond ik veel leuker. Het ploegen, zaaien en maaien van de havervelden met de paarden vond ik prachtig werk.” Buiten werktijd was De Leyer deze viervoeters altijd aan het beleren. “Ik was nog maar zeven jaar oud toen ik als springruiter al aan paardenconcoursen deelnam”.

“Met een ‘nine to five’-instelling red je het hier niet” De Leyer wilde van het werken met paarden dolgraag zijn broodwinning maken. In de periode vlak na de Tweede Wereldoorlog bleek dat in Nederland onmogelijk te zijn. Samen met zijn vrouw besloot de Sint-Oedenrodenaar daarom in 1950 naar de Verenigde Staten te emigreren, omdat daar wellicht meer toekomstperspectief in de paardenhouderij was. “Aanvankelijk wilden m’n vrouw en ik naar Canada verhuizen. Mijn zus kreeg echter een goed contact met de moeder van een Amerikaanse parachutist die in Sint-Oeden-

rode was omgekomen en daar op het kerkhof lag begraven. Deze vrouw stond erop dat we in haar thuisstaat North Carolina kwamen wonen. Zij regelde er voor mij een baan op een tabaksplantage.”

Taalbarrière Met slechts 150 dollar spaargeld op zak en wat kleine bagage stapte het echtpaar De Leyer in 1950 aan boord van emigrantenschip ‘Volendam’ dat hen van Rotterdam naar havenstad Hoboken in de stad New Yersey voer. “Ik herinner me nog dat ik aan boord vijf dagen lang zeeziek was. Eenmaal aangekomen in The States kregen we meteen te maken met de taalbarrière, want we spraken beide vrijwel geen woord Engels. Dat was eerst best wel lastig. Op de tabaksplantage in North Carolina moest ik dagelijks met de paarden ploegwerk verrichten. In mijn vrije tijd was ik de dieren aan het inrijden en ging ik ermee naar concoursen.” De Leyer zijn passie voor (het beleren van) paarden bleef niet onopgemerkt. Een zakenman, die net buiten Pittsburgh (Pennsylvania) een ranch met paarden en mestkoeien hield, besloot hem in dienst te nemen als bedrijfsmedewerker. De Leyer moest er onder andere paarden inrijden. “Ik kreeg 165 dollar maandloon. Dat was voor mij een groot bedrag, want eerder verdiende ik op de tabaksplantage maar bitter weinig.” Toen hij na een jaar 10 dollar maand opslag vroeg,

werken | interview kreeg De Leyer nul op rekest. “Dat gaf voor mij de doorslag om een nieuwe baan te zoeken. Ik kwam in Lynchburg, Virginia terecht op de boerderij van een rijke zakenman, die de farm er min of meer als hobby bij had.” De Leyer kreeg de verantwoordelijkheid over diens paarden. Daarnaast mocht hij paardrijlessen geven aan jongeren van een nabijgelegen highschool. “Nadat ik dit werk twee jaar had gedaan, kreeg ik een droombaan als rijinstructeur op The Knox School in Saint James op Long Island bij New York aangeboden. Een private school voor jonge meisjes van welgestelde ouders.”

Eigen boerderij De Leyer gaf op The Knox School paardrijles aan onder andere dochters van Hollywoodactrice Zsa Zsa Gábor en John Aspinwall Roosevelt (zoon van de 32e president van de Verenigde Staten, Franklin Delano Roosevelt). Van het geld dat hij verdiende, kocht De Leyer na verloop van tijd een eigen boerderij met paarden op Long Island. Het werk op deze farm kon hij prima combineren met zijn baan. In totaal bleef De Leyer 34 jaar in dienst van The Knox School. Daarna ging hij met pensioen. “Mijn vrouw rekende erop dat ik daarna al mijn paarden zou verkopen en samen met haar nieuwe hobby’s zou oppakken. Daar voelde ik helemaal niets voor. Paarden zijn mijn leven. Ons meningsverschil leidde uiteindelijk tot een scheiding.”

Inmiddels woont De Leyer al jarenlang met zijn tweede vrouw op een boerderij in Dyke, Virginia, waar hij nog steeds met veel plezier paarden fokt en beleert.

Snowman Bij zijn emigratie naar de Verenigde Staten in 1950 had de oud-inwoner van Sint Oedenrode nooit kunnen denken dat hij in de loop der jaren zou uitgroeien tot een nationale bekendheid. Met dank aan zijn zeer succesvolle springpaard Snowman (1949-1974). De Leyer kocht deze ruin in 1956, toen hij werkte op The Knox School. “Ik ging naar de paardenmarkt in Pennsylvania, op zoek naar een rustig paard waarop ik de kinderen rijles zou kunnen geven. Door omstandigheden kwam ik nogal laat aan op de markt. De meeste

“Heimwee naar Nederland heb ik nooit gehad” paarden waren al verkocht. Er stonden alleen nog maar afdankertjes, waaronder een 7-jarig ploegpaard, dat er enigszins verwaarloosd uitzag. Ik viel echter meteen voor de mooie, kalme blik in zijn ogen. Een ideaal rijpaard voor een beginner, dacht ik bij mezelf en ik kocht het dier voor 80 dollar.”

Bij thuiskomst gaf De Leyer het paard, samen met zijn kinderen, een flinke schrobbeurt. Ondertussen was het buiten begonnen te sneeuwen. Dat bracht de kinderen spontaan op het idee om de ruin ‘Snowman’ te noemen. “Ik ging het paard na verloop van tijd trainen voor springwedstrijden. In 1958 wonnen we samen onze eerste prijs op een regionaal concours. De mensen vielen bijna van hun stoelen van verbazing dat ik met zo’n werkpaard succes kon hebben”, kijkt De Leyer glimlachend terug. Het was het begin van een glorieperiode. Vijf jaar lang was Snowman bijna onoverwinnelijk. De ruin won ’s lands belangrijkste wedstrijden in onder andere Madison Square Garden en groeide uit tot het succesvolste springpaard van de Verenigde Staten. Snowman vierde ook in het buitenland triomfen.

Johnny Carson Door alle successen barstte het Amerikaanse mediacircus los rond het paard en zijn ruiter. Snowman en De Leyer verschenen onder andere in televisieshows (zoals The Tonight Show van de NBC, de eerste ‘late night show’ ter wereld van Johnny Carson, die tijdens de uitzending op de rug van het paard klom) en stonden in vele kranten en magazines. Er werden twee kinderboeken gebaseerd op de successtory van Snowman, het paard kreeg een eigen fanclub en werd zelfs een paar maal naar het buitenland gevlogen voor

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 33

interview | werken gastoptredens bij paardenevents. De Leyer kreeg uit de paardenwereld tal van aanbiedingen van mensen die Snowman graag wilden kopen. Hij wilde hier niets van weten en sloeg zelfs een aanbod van 100.000 dollar voor de grijze ruin af. In 1964 ging Snowman als springpaard met ‘pensioen’, omdat het dier simpelweg te oud werd om nog optimaal te kunnen presteren. Tot zijn dood in 1974 bleef het paard op de boerderij van De Leyer in Long Island, waar het werd begraven en een speciaal gedenkteken kreeg. Een model van de legendarische Snowman werd in 1992 opgenomen in de Amerikaanse National Show Jumping Hall of Fame voor paarden.

is gelukt. En wie had ooit kunnen denken dat ik acht jaar na mijn emigratie al Amerikaans springruiterkampioen zou worden? Heimwee naar Nederland heb ik nooit gehad. Ik ben in de voorbije decennia wel vaak in Nederland geweest. Voor familiebezoek maar ook om paardenevenementen te bezoeken. De Verenigde Staten voelt echter als mijn thuis. Ik herinner me nog goed hoe geëmotioneerd ik raakte toen, na afloop van een springwedstrijd in het buitenland waar ik een prijs won, het Amerikaanse volkslied speciaal voor mij werd gespeeld. Dat gaf me echt het gevoel dat ik niet meer een emigrant was maar een op en top Amerikaan was geworden.”

Juiste instelling

Boek

Op de vraag aan De Leyer of het vandaag de dag nog mogelijk is om als emigrant met een smalle beurs een goed bestaan op te bouwen en ‘The American Dream’ waar te maken, moet Brabander even nadenken… “Ja, dat kan”, zegt hij dan. “Als je maar de juiste instelling hebt en keihard voor de centen wilt werken. Met een ‘nine to five’-instelling red je het niet, maar als je een doel voor ogen hebt en daar keihard voor wilt gaan, moet het zeker mogelijk zijn. Ik ben blij dat het mij

Anno 2012 is het levensverhaal van De Leyer en zijn Snowman nog steeds een ‘hit’ in de Verenigde Staten. Zo schreef schrijfster Elizabeth Letts hierover vorig jaar het boek ‘The Eighty-Dollar Champion: Snowman, The Horse that Inspired a Nation’. Dat is inmiddels een bestseller geworden. In Nederland zal half september bij uitgeverij The House of Books de Nederlandse vertaling van dit boek op de markt verschijnen onder de titel ‘De kampioen op het witte paard’. De Leyer is

foto: sabrina Schaeffer

“Ik werd emotioneel toen ze voor mij het Amerikaanse volkslied speelden”

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

hier trots op. “Ik kom in september speciaal naar Nederland om het eerste exemplaar in ontvangst te nemen.” In The States zijn nu ook plannen om de successtory van De Leyer te verfilmen. “Ik laat het allemaal wel op me afkomen”, lacht hij. Tot slot wil De Leyer graag nog kwijt dat van zijn tien kinderen er acht fanatiek bezig zijn in de paardensport. “Sommige van hen winnen regelmatig prijzen in regionale wedstrijden. Zij hebben het stokje dus van mij overgenomen. Ja, ik ben een heel gelukkig mens. Het leven in Amerika heeft mij veel gebracht!” n

werken | serie

Stichting Tim&Kim Village is de motor achter het ontwikkelingswerk van Tim en Kim Otte

“Door dit soort projecten kun je écht bijdragen aan een betere wereld” In februari wonnen Tim en Kim Otte met hun ontwikkelingsproject Tim&Kim Village de VertrekNL Ondernemersprijs 2012. In deze tweede editie speciale aandacht voor de Stichting Tim&Kim Village. tekst

paul poley

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 37

serie | werken

oor wie het niet meer weet: Tim en Kim Otte hebben in het Ethiopische Gorgora een camping opgericht, waarmee ze de lokale bevolking werkgelegenheid bieden. Doel is uiteindelijk om winst te maken, waarmee weer tal van lokale ontwikkelingsprojecten kunnen worden gefinancierd. Tim en Kim willen vaart maken met hun werk, maar vaart maken kan niet zonder motor. Hun motor draait in Nederland en is de Stichting Tim&Kim Village. Voorzitter Dion Ket heeft aan de wieg gestaan van deze stichting: “Vroeger ben ik met mijn vrouw een aantal keer naar Afrika gegaan, en dat continent trok me erg aan. Aan de ene kant is het heel mooi, aan de andere kant is er erg veel armoede. Tim Otte ken ik via zijn broer, en ik hoorde dat hij met Kim wilde gaan werken aan armoedebestrijding door toerisme. Het idee sprak me erg aan en we zijn wat intensiever met elkaar gaan praten, elke vrijdagmiddag. Tim en Kim bleken vol te zitten met plannen en ideeën, en samen hebben we dat geprobeerd te vertalen naar een concreet plan. Eind 2005 hebben we toen officieel de Stichting Tim&Kim Village opgericht.”

LLink Belangrijkste oogmerk van de stichting is het werven van fondsen voor Tim en Kim en het zorgen voor bekendheid van hun werk. Ket:

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

“We hebben een aantal keer een flinke steun in de rug gekregen, een oppepper zeg maar. Een halfjaar voor het vertrek van Tim en Kim kregen we in Impulsis een subsidiepartner. Impulsis is een initiatief van Edukans, ICCO en Kerk in Actie, en zij besloten het bedrag dat wij van donateurs ontvangen, te verdubbelen. In 2008 vertrokken Tim en Kim naar Ethiopië en toen kwam de volgende oppepper, want de toenmalige omroep LLink stuurde een tv-ploeg met hen mee. De uitzending gaf een enorme bekendheid aan Tim&Kim Village, en het aantal losse giften en vaste donateurs nam daardoor ook erg toe. Een belangrijk promotor was de vader van Tim. Met zijn aanstekelijke enthousiasme heeft hij heel veel mensen bereid gevonden om donateur van de stichting te worden. Buiten de giften en donateurs proberen we van alles om aan financiële middelen te komen: we staan op vrijmarkten, geven benefietconcerten en loterijen, werken met de kringloopwinkels enzovoort. Ook van verschillende bedrijven krijgen we steun. Zo hebben we een kalender van Ethiopië verkocht aan Intertoys, de vroegere werkgever van Tim en Kim. Zij hebben de kalenders via hun kerstpakketten verspreid.”

Watermonsters De donateurs staan inmiddels garant voor ongeveer 800 euro per maand. Daarnaast zijn er de wisselende inkomsten van de giften van particulieren en bedrijven. Het geld gaat allemaal naar de camping. Ket: “Tim en Kim halen sinds het begin van de camping omzet, maar de kosten zijn nog altijd hoger. Ze hebben salarissen te betalen, en doen investeringen. De tekorten vullen we aan met de stichting. Het doel is dat de camping in 2015 zelf kan rondkomen, en dat moet haalbaar zijn. Vanaf nu gaan Tim en Kim ook lodges verhuren, en daarmee dus extra omzet verdienen. Als dat doel bereikt is, kunnen wij als stichting ons gaan richten op de ontwikkelingsprojecten. Het Gorgora Development Board, waar Tim zitting in heeft samen met enkele notabelen uit het dorp, bedenkt die projecten op basis van wat zij belangrijk vinden voor het dorp. Nu is het zo dat de millenniumgemeente Langedijk geld inzamelt voor die projecten. Soms ook vinden we alternatieve hulp. Zoals vorig jaar, toen er met financiële steun van gemeente Langedijk schoon water voor Gorgora beschikbaar kwam door het benutten van een bron. Het Nederlandse Grontmij heeft toen

“Op het veldje met de doeltjes wordt continu gevoetbald door de jongeren van het dorp” 2

werken | serie “Ik hoop echt dat meer mensen geprikkeld raken om iets te doen aan de ellende op de wereld” vrijwillig geholpen met de voorbereiding van dit waterproject. Ze hebben een stagiaire naar Gorgora gestuurd om watermonsters te nemen. Aan dit soort projecten willen wij als stichting in de toekomst een bijdrage leveren vanuit de winst van de camping.”

Kleuterjuf In de vorige editie kwamen twee ontwikkelingsprojecten in Gorgora ter sprake: het entertainmentcentrum voor jongeren, en een toiletvoorziening in een kleuterschool. Hoe staat het daarmee? Ket: “Met de gemeente Langedijk zijn we in gesprek over wat nu prioriteit heeft. Het dorp Gorgora zelf vindt het entertainmentcentrum belangrijk, de kinderen op de kleuterschool vinden ze iets minder belangrijk. De kleuterjuf staat er ook een beetje alleen voor en heeft niet zo’n grote stem hierin. We proberen haar te helpen door de kleuterschool wat ons betreft prioriteit te geven.” Volgens Ket hebben de allerkleinste initiatieven tot nu toe een verrassend groot effect: “Een Nederlander die als vrijwilliger bij Tim en Kim werkte, heeft onlangs met een dorpssmid een paar voetbaldoeltjes geplaatst in Gorgora. Zelf was hij handig met ijzer. Deze vrij eenvoudige operatie heeft een

Zelf bijdragen?

Bent u enthousiast geraakt over het werk van Tim en Kim en wilt u een bijdrage leveren aan hun werk? Dat kan op verschillende manieren, kijk daarvoor op www.timkimvillage.nl. De belangrijkste manier is financiële ondersteuning. U kunt een bijdrage overmaken naar Stichting Tim en Kim Village te Alkmaar via banknummer 1072842.

enorme impact: op het veldje met de doeltjes wordt continu gevoetbald door de jongeren van het dorp!”

Groenaanplant De stichting focust zich voorlopig nog op de camping, en voor dit jaar heeft ze drie belangrijke doelen. Ket: “We willen graag het leercentrum afronden op de camping, waar de campingmedewerkers worden opgeleid. Ze krijgen lessen Engels, en hygiënelessen. Nu vinden deze lessen nog plaats in het restaurant, maar dat is niet erg handig. Ook willen we funderingen gaan plaatsen voor nieuwe lodges. Dit om te voorkomen dat de grond die nu nog onbenut is, onteigend wordt door de Ethiopische overheid. Tot slot willen we zorgen voor extra groenaanplant op de camping. De geldprijs die we met de VertrekNL Ondernemersprijs 2012 hebben gewonnen, willen we ook aan dit alles besteden. Tim en Kim hebben het er druk mee: ze moeten de camping draaiende houden, tegelijkertijd het personeel opleiden en tot slot nieuwe investeringen doen. Hoewel we tot 2015 nog veel geld nodig hebben, is tijd op dit moment even een groter probleem dan geld.”

Een betere wereld Ket is zelf van plan om volgend jaar naar Ethiopië te gaan om te kijken naar de werkzaamheden van Tim en Kim in de praktijk. Anders dan de andere bestuursleden van de stichting is hij er nog niet eerder geweest. Hij vindt dat wat Tim en Kim doen, een voorbeeld is voor anderen. “Ik hoop echt dat meer mensen geprikkeld raken om iets te doen aan de ellende, waar dan ook ter wereld. Door dit soort relatief kleine projecten kun je écht bijdragen aan een betere wereld.” Tot slot roemt hij Tim en Kim: “Het zijn echte ondernemers, en ze kunnen goed improviseren, iets wat hard nodig is in Ethiopië. Ze zijn fanatiek en weten van aanpakken, maar zijn bovendien erg goed met mensen, of dat nu hun personeel of hun gasten betreft.” n In VertrekNL 8: een kennismaking met de Ethiopische medewerkers van de camping. Bekijk ook het filmpje: www.vertreknl.nl/plan-aan-het-tanameer

1. Samen met de lokale smid zijn twee

kleine goals gemaakt en naast de kleuterschool gezet. Er wordt permanent gevoetbald.

2. Leercentrum in aanbouw: voor de af-

ronding van dit leercentrum zal o.a. het

budget van VertrekNL gebruikt worden.

3. De cameraploeg van LLink reisde in

2007 mee en filmde de situatie in het dorp en op de toen nog kale plek van

Tim&Kim Village

4. Tim geeft les in het restaurant. Mede-

werkers worden opgeleid voor werk in de toeristische sector: lessen in hoe ze moeten omgaan met klanten, Engels, hygiëne e.d.

5. Groenaanplant, één van de investeringen voor dit jaar.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 39

partners | werken In deze rubriek kijken twee partners terug op hun emigratie. Hadden ze ooit angst voor hun emigratie, en wat is daar nu van over? En hebben ze adviezen voor Nederlanders die naar hun streek willen verhuizen? In deze editie Susanne Uhl en Pieter Vening, die naar het Italiaanse Le Marche vertrokken.

Wat was jullie grootste droom voordat jullie naar Italië emigreerden? “Allebei hadden we in Nederland een opleiding als NLP mastercoach gevolgd en daardoor ook onze passie ontdekt. We wilden meer met mensen gaan doen, meer bij elkaar zijn in plaats van los van elkaar over de wereld te reizen en de producten van onze werkgevers te vermarkten. We hebben lang gezocht, eerst in Portugal, dan in Spanje, maar uiteindelijk voelde Italië het beste. Vervolgens hebben we onze banen opgezegd en hebben we met onze spaarcenten een borgo gekocht, drie gebouwen waar we na een behoorlijke verbouwing van anderhalf jaar en met een flinke hypotheek dertien appartementen van hebben gemaakt. Onze droom was om vakantieappartementen te verhuren en het onze gasten naar hun zin te maken. Bij deze droom hoorde ook cursussen op NLP-basis te geven om mensen te helpen beter in hun leven te staan.” p i e t e r “Mijn grootste droom was het om heel veel tijd, en dus ook veel vrije tijd in de herfst en winter met elkaar door te brengen en samen te genieten van een nieuwe uitdaging in een relaxte landelijke omgeving.” susanne

Waren jullie ook ‘bang’ voor de emigratie? s u s a n n e “Nou, we hebben een behoorlijke hypotheek moeten nemen en het zou vreselijk zijn als er geen gasten zouden komen, want we moeten hier echt van leven, hebben geen ander inkomen. Ook was het de vraag wat er gebeurde als wij 24 uur bij elkaar zouden zijn, en met elkaar zouden werken. En waar krijgen wij onze schouderklopjes vandaan die wij met een succesvolle baan en door incentives altijd van onze bazen en klanten kregen? Maar goed nieuws, want wij waren van het begin af aan bijna altijd goed geboekt, hebben het gezellig met elkaar ondanks erg verschillende werkwijzen, en onze gasten zijn zeer tevreden en laten dat op verschillende manieren weten. Cursussen hebben wij overigens nog niet gegeven, maar in

Partners 40

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

plaats daarvan organiseren we nu huwelijken. Dat is heel dankbaar werk waar alle coachingservaringen aan bod komen. Pieters dochter geeft hier bij ons coachingsvakanties voor singles (www.vaneennaartwee.nl) en wie weet opent dat ook deuren voor onze cursussen.” p i e t e r “Ik had niet zo veel vrees. Misschien dat we de familie, dus de kinderen en kleinkinderen, minder frequent zouden zien. De realiteit is dat dit qua kwantiteit en intensiteit voor ons feitelijk meer geworden is, want wanneer we elkaar zien zijn we ook langer bij elkaar.”

Waarin verschilden jullie van elkaar in hoe de emigratie werd beleefd? p i e t e r “Hoogstens in het feit dat ik in het begin de sociale contacten in Italië minder hecht vond en die uit Nederland ook wel eens miste. Wij hebben hier pas na drie tot vier jaar een sociaal netwerk kunnen opbouwen. Aan de andere kant hebben we in het begin onze aandacht vooral op ons gezamenlijk werk op Borgo Belfiore gericht en was het gemis niet zo duidelijk. Sowieso vergt het socialiseren in een kleine gemeenschap als Arcevia met 5000 inwoners op 124 km2 een grotere inzet dan je misschien zou verwachten. Als je wat wilt, moet je het zelf doen. Hier kent men elkaar al vanaf de schoolbanken en zijn de contacten dus al lang geformeerd. Men is desgevraagd behulpzaam maar minder geïnteresseerd in de sociale achtergrond van nieuwe inwoners. Susanne en ik hadden vaak dezelfde gevoelens omtrent onze belevenissen. Overigens is de jongere generatie aan de kust al opener.” s u s a n n e “Ik was en ben erg nieuwsgierig en elke dag was en is een avontuur, en dat vind ik doorgaans leuk en spannend en ik geloof niet dat wij daarin erg verschillen. Ik ben denk ik wel enthousiaster en emotioneler en Pieter zakelijker.”

Wat zijn de grote voordelen van leven, wonen en werken in Italië? “Eén keer in je leven de resetknop indrukken opent nieuwe mogelijkheden. Italianen zijn vriendelijk, beleefd, helpen je graag en zijn trots dat je hun land kiest. Op een zekere manier kun je hier ook integreren, al moet je er wel veel voor doen. Ze komen niet naar je toe! Het klimaat is natuurlijk ook heerlijk, je leeft veel meer buiten.”

susanne

werken | partners

“Eén keer in je leven de reset-knop indrukken opent nieuwe mogelijkheden” p i e t e r “Samen in een mooi, cultuurrijk land leven. Nieuwe ideeën over leven op het land opdoen. Genieten van meer voorjaar, zomer en najaar waarbij we deze winter overigens ruim twee weken meer dan 1,60 meter sneeuw rond het huis hadden. De nog levende oudste generatie bewoners wist te berichten dat er bijna honderd jaar geleden ook z’n winter was... Verder genieten we van het landschap met z’n quiltachtige, kleurrijke heuvels slechts een half uur weg van de kust.”

Missen jullie Nederland weleens? p i e t e r “Alleen mijn beste vrienden, kinderen en kleinkinderen. Gelukkig is er Skype. En in de zomer komen alle kinderen met hun gezinnen hier vakantie vieren, en vrienden komen dankzij de goedkope Ryanair-vluchten ook langs.”

“Ik mis een bezoek aan een ‘om de hoek’-Hema waar, maar ook bijvoorbeeld aan V&D of Bijenkorf, waar zo veel keuze is. Ook mis ik een bioscoop met actuele Engelsof Nederlandstalige films. Minder lang wachten door de soms sterk vertragende bureaucratie lijkt me ook heerlijk.”

susanne

Wat moet iemand weten die gaat emigreren naar Italië? “Weet dat alles minder geregeld is, dat afspraak niet altijd afspraak is, en dat elke dag een avontuur betekent. Je kunt bijvoorbeeld een jaar op de telefoonaansluiting wachten en weken op een monteur. Het duurt ook lang voordat je goede kennissen, laat staan vriendschappen maakt. Ook goed om te beseffen: je betaalt geen of bijna geen ziektekosten en de verzorging is gewoon

susanne

goed. We raden iedereen aan eerst een tijdje in een gemeente iets te huren waar je wilt wonen om te ontdekken of de gemeenschap je aanstaat, dat kan nog erg verschillen in kleine of grotere gemeentes. Soms kunnen ze erg gesloten zijn en dan heb je weinig kans om echt te integreren. In de kleine dorpen kent iedereen iedereen en zitten ze niet op nieuwe inwoners te wachten. Ze zijn niet onvriendelijk en helpen altijd, maar dan houdt het vaak ook op.” p i e t e r “Probeer vooral met eigen ervaring en contacten veel te weten te komen over de manier hoe men met elkaar en met ‘buitenstaanders’ omgaat. En onthoud dat mensen in onze omgeving geen plannen maken over zaken die pas over twee tot drie weken kunnen plaatsvinden. Aanrader: lees het boekje van Maarten Veeger, Een verleidelijk theater. Overal waar je heen gaat neem je jezelf mee. Als iets in Nederland niet gemakkelijk gaat, dan zal het hier niet veel anders zijn.” n Wil je meer weten over Susanne en Pieter? Kijk op www.belfiore-italia.com en www.deitaliaansedroom.nl

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 41

wonen | fiscaal mr. c.l.j.r. douven belastingdienst/limburg/ kantoor buitenland m.l.h.a. pechholt emigratiedesk.nl. (dit artikel is geschreven op persoonlijke titel)

Emigreren en Het Nieuwe Werken

en bekend beeld: een gezin emigreert en een van de partners blijft in Nederland werken. Het Nieuwe Werken, ondersteund door de moderne techniek en goedkope vluchten, maakt het prima mogelijk om bijvoorbeeld in Frankrijk te wonen en in Nederland te werken. Als ZZP’er kun je in Frankrijk werken met regelmatig overleg en bezoek aan Nederlandse klanten of opdrachtgevers, of in loondienst werken voor een Nederlandse werkgever en twee dagen thuis in Frankrijk werken en drie (lange) dagen met overnachtingen in Nederland bij de werkgever.

Fiscale gevolgen Deze moderne werkvormen hebben fiscaal de nodige gevolgen die zowel voordelig als nadelig kunnen uitpakken. Ook voor de sociale zekerheid heeft dit de nodige gevolgen. Als men in een lidstaat van de Europese Unie woont en als ZZP’er werkzaamheden verricht is men in het woonland sociaal verzekerd, mits een substantieel deel van de werkzaamheden in het woonland worden verricht. Ook als men in dienstbetrekking werkt, is men sociaal verzekerd in het woonland als een substantieel deel (= meer dan 25%) van de werkzaamheden in het woonland wordt verricht. Van belang is dan waar fysiek een substantieel deel van de werkzaamheden worden verricht. Dit geldt ook als de omzet gehaald wordt in Nederland bijv. omdat de opdrachtgevers en afnemers in Nederland wonen. Woont men in een land dat geen lid is van de Europese Unie, dan bepaalt het socialezekerheidsverdrag waar men sociaal verzekerd is. Is er geen socialezekerheidsverdrag, dan is een ZZP’er als ook de werknemer die in dienstbetrekking werkt voor een Nederlandse werkgever in beginsel in Nederland sociaal verzekerd. De mee-emigrerende gezinsleden zullen niet in Nederland verzekerd blijven, maar kunnen overwegen zich vrijwillig te verzekeren voor bijv. de Algemene ouderdomswet en de Algemene na-

bestaandenwet bij de SVB. Denk voor hen ook aan de zorgverzekering. Op de website www. cvz.nl, kunt u hierover veel terugvinden.

Salary split Fiscaal kan dit anders uitpakken. Voor de sociale zekerheid is men vrijwel altijd in één land sociaal verzekerd. Fiscaal moet men in deze situaties snel belasting betalen in twee landen. Dat levert administratieve lasten op, maar leidt meestal tot een fiscaal voordeel, omdat men in Nederland meestal niet over het hele inkomen belast wordt. Als men als ZZP’er werkzaam is, dan is het inkomen op grond van de belastingverdragen die Nederland gesloten heeft belast in het woonland. Dit is alleen anders als in Nederland sprake is van een zogenaamde vaste inrichting. Een vaste inrichting is bijvoorbeeld een eigen werkplek, kantoor, werkruimte et cetera. De winst die dan toerekenbaar is aan de vaste inrichting is dan in Nederland belast. Is men echter werknemer en werkt men voor een Nederlandse werkgever dan ontstaat een zogenaamde ‘salary-split’. Het inkomen is dan in meerdere landen belast. In het woonland zal men het totale inkomen moeten aange-

ven, maar men krijgt een tegemoetkoming (= aftrek ter voorkoming van dubbele belasting) voor de in Nederland verrichte werkzaamheden. Dat is ook logisch omdat Nederland belasting mag heffen over de dagen die in Nederland zijn doorgebracht in verband met het werk. Aan Nederland worden niet alleen de feitelijke werkdagen toegerekend, maar alle dagen dat men fysiek in Nederland aanwezig was, zoals delen van dagen, in Nederland doorgebracht verlof en weekenddagen, ziektedagen et cetera. Het is dus van groot belang om in de agenda goed vast te leggen waar u bent geweest in Nederland. Uit de bovenstaande blijkt dat emigreren een aantal fiscale en sociale aandachtspunten met zich meebrengt. Dit is ook het geval als u in Nederland in dienstbetrekking of als ZZP’er blijft werken. Enkele belangrijke aandachtspunten hebben we in algemene zin aangestipt. Laat u hierover goed voorlichten door een deskundige met kennis van zaken van de regelgeving in het woonland én Nederland. Dat voorkomt financieel onaangename verrassingen en kan leiden tot financieel aangename verrassingen. Ingewikkeld zal het echter wel zijn en voorlopig blijven. n

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 43

wereldbanen | werken Om te kunnen emigreren is het hebben van een baan noodzakelijk. Daarom bieden wij u in elke editie van VertrekNL een selectie aan van een aantal wereldbanen.

Duitsland

Flugbegleiter (m/w) und Senior Flight Attendants (m/w) Wir suchen Sie für den Einsatz auf kontinentalen Strecken ab Berlin im Flugbetrieb unseres Kunden Deutsche Lufthansa AG als Flugbegleiter oder Senior Flight Attendant (SFA). Ihr Profil • Fließendes Deutsch und Englisch • Mindestgröße: 1.60m und ein angemessenes Körpergewicht • Bereitschaft zu Schichtdienst und Auslandseinsätzen • Reisepass ohne Einschränkung • Sehschärfe zwischen +/- 5 Dioptrien • Für Senior Flight Attendants zusätzlich mindestens ein Jahr Erfahrung als Flugbegleiter, sowie mindestens 1.000 aktive Flugstunden innerhalb der zurückliegenden 3 Jahre

• Je hebt goede kennis van de Nederlandse en de Franse taal • Je hebt werkervaring in een soortgelijke functie en branche • Je kunt goed functioneren in een dynamische omgeving • Je bent gemotiveerd en enthousiast Wat bieden wij jou ? • Je verblijft in een accommodatie op de camping of het vakantiepark • Je krijgt anderhalve dag per week vrij • Je krijgt een brutosalaris van e 1428,– per maand o.b.v. een 35-urige werkweek, inclusief huisvesting • Je komt te werken in een gezellig team in een fijne werkomgeving

Vacansoleil biedt: • Salaris (in overleg, afhankelijk van ervaring) • Onderdak op de camping • Reiskostenvergoeding • Training • Reisverzekering • Kledingpakket • Begeleiding

Het is de bedoeling dat je tweetalig, dus in het Frans en Nederlands, de kinderen animeert. De periode loopt tot en met 31/08/2012 en je woont gedurende deze periode op een van onze campings/vakantieparken in Grau du Roi, Béziers, Calvisson of Salavas in het zuiden van Frankrijk!

IERLAND

Falls wir Ihr Interesse geweckt haben, bewerben Sie sich bitte online: www.aviationpower.de/Flugbegleiter

FRANKRIJK Animators Voor de versterking van de gezellige animatieteams van onze campings en vakantieparken in de Ardèche in Zuid-Frankrijk, zijn wij op zoek naar vier animators voor de Miniclubs. Het is een leuke, afwisselende functie waarin je 35 uur per week bezig bent met het, vooral ’s avonds, animeren van jonge kinderen van 4 t/m 11 jaar oud. Wat verwachten we van jou ? • Je kunt goed overweg met kinderen

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

Je hebt liefde voor food en vindt het leuk om de gasten een goede tijd te geven. Je bent een ervaren kok (minimaal 4 jaar) met een opleiding tot kok. Je hebt liefde voor het vak en denkt mee over nieuwe menu’s, en neemt de leiding in de keuken. Op de camping worden naast evenementen ook dinerparties, bbq’s en andere activiteiten in het restaurant georganiseerd waarbij jouw inbreng belangrijk is. Je bent collegiaal, vindt het prettig om in een groot team te werken en hebt goede communicatieve vaardigheden. Als chef-kok stuur jij jouw team aan met 5 seizoensmedewerkers en stagiairs. Verder spreek je goed Engels en is kennis van de Franse taal een pré.

Chef kok Vacansoleil Vacansoleil is de grootste Nederlandse reisorganisatie voor luxe campingvakanties met verkoopkantoren in 9 landen in Europa. Al sinds 1969 zijn we de specialist op dit gebied. Op ruim 370 topcampings in 16 Europese landen tref je onze stacaravans en compleet ingerichte bungalowtenten aan. Bij Vacansoleil doen we er alles aan om onze gasten de vakantie van hun leven te bezorgen! Per direct tot en met oktober zoekt Vacansoleil een chef-kok en een sous-chef. Het betreft een sfeervolle camping in ZuidFrankrijk met een vernieuwd restaurant/ brasserie.

Dutch Enterprise Account Manager (Dublin) The Enterprise Account Manager position is a fundamental component of the PayPal Merchant Support team, serving as a primary contact for a portfolio of strategically important clients, including high-profile and high-revenue generating merchants. As an Enterprise Account Manager, you are the business owner for all operational aspects of the merchant processing relationship and through proactive discussions with the merchant you will help identify opportunities for growth and provide recommendations as to how PayPal may assist in meeting overall profitability objectives for their business. A critical component of the Enterprise Account Manager is remaining up-to-date on industry nuances, so as to best advise their clients in this space. As owner of the operational relationship you will act as merchant’s primary source of contact for PayPal product information and

werken | wereldbanen communication on critical operational issues including risk management, fraud issues, negative account actions including limitations, placement of reserves and withdrawal limits. The Enterprise Account Manager is expected not just to address the issues we see today, but to be forward thinking and look at how we can prevent future issues and position PayPal and the relationship with the merchant for further business growth. The Enterprise Account Manager is expected to have: • Drive for Results • Negotiating • Approachability • Time Management • Customer Focus • Business Acumen • Listening

MALEISIË

Business Manager (Kuala Lumpur) It’s a great time to join AQ Services International, an International quality research, incentive and consultancy company that helps clients focus on front line activities not only by delivering data but also by helping to motivate and engage staff through our programs and thus improve the business. AQ Services is a fast growing mystery shopping company with a portfolio of large scale international accounts. The Business Manager will be responsible for the planning, coordination, and execution of the mystery shopping program for local and international clients. Responsibilities are: • Client Management • Project Management • Project Accounting The Business Manager is expected to have: • Excellent verbal and written communication skills, • Strong organizational skills, • A great affinity with service, • A strong team player • The ability to work in a flexible environ-

ment and work independently • Result oriented, proactive and innovative with an ability to be able to improvise in all situations • The ability to manage, train and develop a team of subordinates • The ability to prepare and analyze data, figures and transcriptions prepared on and generated by computer • The ability to manage client expectations, nurture and extend client relations • A positive attitude and a willingness to learn multiple computer systems. • Basic computer skills such as MS Office The candidate must hold at least a Bachelor degree and is required to be fluent in English and Dutch.

VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN Junior Controller (Dubai) Cordstrap biedt een unieke mogelijkheid voor een jonge ambitieuze financial om een eindverantwoordelijke positie te gaan bekleden bij hun verkoop – en productie organisatie in Dubai. In deze bruisende omgeving heeft Cordstrap ambitieuze groeiplannen. In de komende jaren gaat de organisatie in deze regio 10 tot 15% per jaar groeien. Dit is een mooie kans om je internationale carrière een vliegende start te geven. Je wordt financieel eindverantwoordelijk en geeft leiding aan 3 medewerkers. Je rapporteert functioneel aan de Group Controller in Nederland en direct aan de Country Manager Dubai (beide Nederlanders). De organisatie in Dubai bestaat nu uit zo’n 10 medewerkers en is een jong en ambitieus team. Cordstrap is wereldmarktleider in onderzoek, ontwikkeling, productie en verkoop van ladingvastzetsystemen. Het hoofdkantoor van de Cordstrap Group, is gevestigd in Oostrum (NL). Met een groeiend netwerk van 27 eigen verkoopkantoren in 20 landen en een wereldwijd netwerk van geselecteerde exclusieve distributeurs is Cordstrap in 45 jaar uitgegroeid tot een gezonde internationale onderneming met ruim 300 medewerkers. Productie vindt plaats in Oostrum (NL),

Geldermalsen (NL), de Verenigde Staten, de Verenigde Arabische Emiraten (Dubai) en China. Het betreft een fulltime functie. Je hebt de bereidheid om naar het buitenland te verhuizen (Dubai). Als Junior Controller verwerf je via een gedegen inwerktraject (te Oostrum, Nederland) kennis over de organisatie, het product, de markt en de klant. Na het inwerktraject, een periode van 3 tot 6 maanden, zul je voor een periode van 3 tot 4 jaar financieel eindverantwoordelijk worden voor de productielocatie en het verkoopkantoor te Dubai. Verantwoordelijkheden • Zorgen voor en bewaken van de periodieke financiële afsluiting inclusief de managementinformatie; • Uitvoeren van plannen die gericht zijn op het continu verbeteren van de efficiency van de administratie; • Opstellen van forecasts, analyse van de week- en maandrapportages, verzorgen van maandafsluitingen; • Geven van advies en doen van verbetervoorstellen op procesmatig en financieel gebied; • Als aanspreekpunt fungeren voor diverse productie -en voorraadgerelateerde financiële analyses en issues; • Vervullen van een adviesfunctie richting de Country Manager Dubai. Functie eisen • Minimaal HBO niveau; enthousiast persoon die toe is aan een 2e of 3e stap; • Een doener met een hoge arbeidsethos, resultaatgericht en in staat om zowel op grote lijnen als gedetailleerd te werk te gaan; • Sterke communicatieve vaardigheden; • Pro-actief; • Minimaal 3 jaar ervaring in het bedrijfsleven. n Bekijk de volledige vacatures op www.stepstone.nl Nog meer wereldbanen zien? Uw eigen advertentie plaatsen? Ga naar www.vertreknl.nl/wereldbanen Plaatsing van een vacature op de website is gratis.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 45

wonen | thema

Lezers geven tips over goedkoop emigreren

“Verhuis naar Bulgarije, lekker goedkoop en mooi weer” AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 47

thema | wonen Dat emigreren de nodige kosten met zich brengt is algemeen bekend. Maar uiteraard houden we toch het liefst zo veel mogelijk de hand op de knip. Maar hoe doe je dat? VertrekNL deed daarom via social media een oproep aan haar lezers en vroeg naar de beste tips en trucs om zo goedkoop mogelijk te kunnen emigreren. “Je kunt ook gewoon een enkeltje aanschaffen en gaan.”

tekst

jorine de bruin

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

an het humoristische “Ga naar Griekenland emigreren, je geld is er al” tot het verstandige “Calculeer een post onvoorziene uitgaven in”, het kwam beide als tip naar voren. Of, zoals iemand via Twitter reageerde: “Als je niets mee wilt nemen, kost het je slechts een enkeltje naar je bestemming.” En dit staat eigenlijk voor hetzelfde als het advies: “Verkoop al je spullen en schaf een one-way ticket aan. Koffer inpakken. Klaar. Doeg!” Ook de tip “Emigreer naar Bulgarije. Een huis kost daar bijna niets, je hebt mooi weer en veel ruimte” werd diverse keren genoemd. Maar wat als je nu geen enkeltje wilt kopen, niet naar een goedkoop land wilt emigreren en al helemaal niet al je spullen wilt verkopen? Dan kun je je ook behoeden voor onvoorziene financiële verrassingen door je bijvoorbeeld van tevoren goed in te lezen, dat kan al een hoop gedoe (en dus tijd en geld) schelen. Net als het gebruik maken van fora op internet om met andere emigranten/ expats tips en trucs uit te wisselen, in plaats van een dure emigratieagent in te huren. Je

zult zien dat deze gelijkgestemden op het forum net met het gouden idee komen waar jij zelf nog niet aan gedacht hebt. Ook wordt aangeraden om eerst informatie over onder andere verzekeringen in te winnen bij een officiële instantie. Tevens is het verstandig om niet meteen al definitieve woonruimte te regelen. Zoek eerst eens iets voor de komende weken/maanden. Eenmaal geëmigreerd kun je rustig de lokale markt verkennen. Vergeet je ook niet om met meerdere emigranten (die je via de fora wellicht al hebt leren kennen) een zeecontainer te huren om je spullen in te vervoeren? Dat scheelt weer aanzienlijk in de kosten. En daar zit je dan. Je spullen zijn, via een gedeelde zeecontainer met mede-emigranten/ expats, veilig de oceaan over vervoerd en je hebt onderdak om de eerste periode te kunnen overbruggen. Wat nu? Uiteraard kun je nog steeds geld besparen, ook in een ander land. Rijd bijvoorbeeld eens in je, natuurlijk niet al te snel aangeschafte, buitenlandse auto naar een yard sale (of garagesale). Deze is in veel landen te vinden. Hier kom je de leukste dingen tegen voor weinig geld en je kunt meteen je nieuwe onderkomen relatief goedkoop inrichten.

“Bezuinigen op reizen betekent niet dat je uitgerust op de plaats van bestemming arriveert”

wonen | thema De beste lezerstips voor goedkoop emigreren op een rij:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Houd altijd rekening met onvoorziene uitgaven Verhuis naar een goedkoop emigratieland (bijv. Bulgarije) Lees je van tevoren goed in

Maak gebruik van fora op internet

Huur met meerdere emigranten een zeecontainer

“Als je terug moet vallen op lokale verzekeringen ben je overgeleverd aan de goden” Goedkoop is duurkoop Een van de VertrekNL-lezers is een ‘ervaren’ emigreerster en tipt dat je goed op moet passen wat er qua kosten allemaal bij een emigratie komt kijken. Je kunt het zo goedkoop of duur maken als je zelf wilt, vindt ze. Want dat ‘goedkoop ook duurkoop’ kan zijn, heeft deze lezeres aan den lijve ondervonden. Een tip betreffende de administratie: “Kijk goed uit voordat je in zee gaat met een emigratiebureau. Veel kun je namelijk ook zelf doen als je hulp inschakelt van kennissen of ervaren emigranten. En vraag goed na of je eventuele werkgever ook een aantal kosten kan vergoeden. Bij expats is dit namelijk voor veel basiskosten wel het geval.” Uit eigen ervaring heeft ze geleerd dat goedkoop vliegen niet altijd de beste optie is. “Boek liever een directe vlucht en kom uitgerust aan, in plaats van goedkoop te vliegen, tien keer te moeten overstappen en al bekaf te zijn voordat je op de plaats van bestemming bent.” Andere ideeën om geld te kunnen besparen: “Controleer goed of je werkelijk alles wilt meenemen of dat je alleen je huisraad verkoopt. In Nederland verkopen betekent dat je het elders kunt aanschaffen. Wat weer tijd,

energie en geld kost. Denk er tevens aan om je abonnementen in Nederland tijdig op te zeggen, dat voorkomt een hoop extra kosten.” “Wij hebben ons appartement in Nederland gemeubileerd verhuurd tegen een scherpe prijs en het staat nog steeds te koop (dit kan met de zogenaamde Leegstandswet, red.)”, tipt een in Chili wonende emigrant. “Met de huurder heb ik een overeenkomst afgesloten dat wanneer ik het appartement verkoop, alle meubels en keukenapparatuur van hem zijn. Mocht hij zelf eerder vertrekken, dan blijft alle inboedel van ons en kunnen wij het dus wederom gemeubileerd verhuren. Zo kost ons dit geen geld voor het appartement in Nederland. Ik raad dan ook emigranten aan om zo weinig mogelijk spullen mee te nemen. Het versturen ervan kost veel geld en er komen vaak nog extra kosten overheen.” Ook is het handig dat als je in Nederland een bonusregeling hebt op je werk, je aan het einde van het jaar pas emigreert en dat je je bonus pas in het nieuwe jaar ontvangt wanneer je al geëmigreerd bent. “Wanneer je dan kiest voor buitenlandse belastingplicht bij de belastingaangifte van dat jaar, krijg je de bonus bijna belastingvrij (mits deze onder

Regel alleen woonruimte voor de eerste maanden Bezoek een yard sale in het buitenland Zeg je abonnementen in Nederland tijdig op Koop niet te snel een (buitenlandse) auto Schakel hulp in van kennissen en/ of ervaren emigranten

bileerd

Verhuur eventueel je appartement/huis in Nederland gemeu-

Emigreer aan het einde van een jaar en ontvang je eventuele werkbonus pas in het nieuwe jaar (belastingvoordeel)

13 14

Leg diverse (basis)kosten bij je werkgever neer

Informeer eens bij de lokale douane hoe je je inboedel het beste kunt verhuizen

Sluit op tijd een goed passende verzekering af

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 49

thema | wonen de € 20.000 euro is), omdat je geen sociale lasten erover hoeft te betalen.”

Buitenlandse auto Via LinkedIn kwam de tip om een auto uit een ander EU-land te gebruiken, want de Europese Commissie gaat het mes zetten in de onnodige rompslomp rond de registratie hiervan. Mensen die een deel van een jaar in een ander EU-land wonen, hoeven niet meer hun voertuig in dat land aan te melden. Burgers en ondernemingen in de EU brengen elk jaar ongeveer 3,5 miljoen personenauto’s, bestelwagens, bussen en trucks naar een andere lidstaat over. Dat kost naar schatting gemiddeld € 4.000 per voertuig. Uit onderzoek bleek dat burgers die in een ander EUland gaan wonen of werken de omslachtige en langdurige registratie van hun voertuig als een van de grootste hindernissen ervaren. (Bron: www.nu.nl, 4 april 2012) Een andere lezer tipt, zoals al eerder werd genoemd, dat je niet direct een huis voor een langere periode moet huren. “Zoek iets dat je bevalt voor de eerste drie maanden. Eenmaal geëmigreerd kun je rustig de markt verkennen en iets zoeken dat je echt goed bevalt.

Hierdoor zul je uiteindelijk een appartement of huis vinden voor een lagere prijs. Persoonlijk contact bij het onderhandelen werkt ook altijd in je voordeel.” En wederom wordt het voordeel van de werkgever aangehaald: “Wees niet te bang om, als je door je werkgever wordt uitgezonden, teveel te vragen. Vaak kunnen zij veel basiskosten voor je betalen, zoals ziektekosten, reiskosten en andere voordelen. Ook handig is om goed bij de (lokale) douane te informeren hoe je je spullen het beste kunt verhuizen.”

Verzekeren Paul Fleskens is eigenaar van ISEP (Insurance Solutions for Expatriates and Pensionados) en is specialist op het gebied van (buitenlandse) verzekeringen. “Bezuinig absoluut niet op verzekeringen als je gaat emigreren. Denk hierbij vooral aan ziektekosten en arbeidsongeschiktheid. Zorg voor een goede polis, opdat je niet terug hoeft te vallen op het sociale stelsel in een ander land. Dan kunnen de kosten namelijk heel hoog oplopen.” Zo worden in bijvoorbeeld China de ziektekosten bij je inkomen opgeteld en kent Thailand een jaarlijkse stijging van 30 tot 40% per jaar voor de ziektekosten. Het is dus

afhankelijk van naar welk land je emigreert en de verschillende aspecten per land waar rekening mee gehouden moet worden, weet Fleskens. “Wees dit voor, het kost nu eenmaal maatwerk om de juiste verzekering af te sluiten bij een emigratie. De medische ontwikkelingen in diverse (populaire) emigratielanden veroorzaken een snelle omschakeling en je wilt in het buitenland niet tegen Amerikaanse toestanden aanlopen, dat kost echt veel te veel. Particuliere zorg in Het Verre Oosten gaat namelijk richting Amerikaanse tarieven. Je kunt voor een appel en een ei naar Spanje emigreren, maar wanneer je daar terug moet vallen op de lokale verzekeringen ben je overgeleverd aan de goden. Voorkom dit, zowel voor jezelf als voor je portemonnee. Zorg ervoor dat een eventuele repatriëring naar Nederland ook goed geregeld is.” n Meer informatie: - www.isep.nl - www.joho.nl - www.oomverzekeringen.nl Literatuur: Emigreren kun je leren – A. Bakas ISBN 978 90 559 4444 6

wonen | interview

Hanneke van Dam is zendelinge in Mongolië

“Dit is de beste fase van mijn leven” tekst

heleen ronner

Een heel klein deel van de mensen die uit Nederland vertrekken, maximaal een procent, doet dit voor zendingswerk. Hanneke van Dam ging 12 jaar geleden naar Mongolië voor evangelisatie. Ze kende het land vooraf niet of nauwelijks. “Alles is anders dan ik gewend ben, maar ik ben thuis”.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 53

interview | wonen

anneke van Dam neemt de telefoon op in het verre Mongolië en klinkt meteen dichtbij. Ze vindt het leuk om een keer haar verhaal te delen met een journalist die niet schrijft voor de EO-achterban: “Jij leest misschien wel nooit de Bijbel, maar dat maakt niet uit. Mensen kunnen geïnspireerd raken door wat ik doe of misschien wel boos. Dan denk je er tenminste over na.” Ze vertelt enthousiast over haar ochtend. Ze heeft net een jonge Nederlandse vrouw van het vliegveld gehaald, die haar steentje komt bijdragen in de kleine geloofsgemeente die Van Dam leidt. “Ze heeft nu al door dat het hier allemaal wat chaotischer verloopt. Dingen kunnen met het uur veranderen en daar moet je tegen kunnen. Voor mij was dat eerst ook wennen, maar uiteindelijk betekende het mijn bevrijding. Mijn prestatiedrang en perfectionisme ben ik helemaal kwijt, want hier gaat niks perfect.”

Emigratie als roeping De meeste emigranten vertrekken naar een land dat zij zelf zorgvuldig kiezen. Zij beginnen een camping in hun favoriete vakantieland of vertrekken naar een plek waar de tuinen groter of de banen beter zijn. Bij Hanneke van Dam verliep het heel anders, zo beschrijft ze in haar boek “Alles opgeven en rijk worden. Op avontuur met God in Mongolië.” Zij had

een rustig leven en een prima baan, maar ze voelde steeds duidelijker dat zendingswerk haar roeping was. Zo schrijft ze: “Het was alsof een onzichtbare hand op me rustte. ‘Wat wilt U zeggen Heer?’ vroeg ik. ‘Ik heb de indruk dat U echt van plan bent om me ergens heen te sturen, maar ik heb geen idee waarheen. Als U een bepaalde plek voor me heeft, breng deze dan alstublieft nu in mijn gedachten.’ Nauwelijks was ik uitgesproken of één woord drong zich in lichtende hoofdletters aan me op: MONGOLIA!” De naam van het land kwam als een “donderslag bij heldere hemel”, maar ze besloot vrij snel om de oproep te volgen. Ze vertrok naar het land dat ingeklemd ligt tussen China en Rusland. “Ik had geen benul wat me te wachten stond en geen enkele affiniteit met Azië.”

“Liever een kans te veel dan te weinig” Van Dam beschrijft in haar boek hoe zij begint met niets. Met een klein team trekt ze door de snikhete Gobiwoestijn, maar later ook, met bittere kou, door de winterse steppe in de provincie Henti. Net als het klimaat, wisselen hoogte- en dieptepunten in het contact met mensen elkaar af. In de traditionele tentwoningen, de Gers, krijgen de evangelisten vaak een warm welkom. Van Dam drinkt en eet mee met wat de pot schaft. Van schapenkop, jak en gegiste

Hanneke van Dam Geboren: 1963 Studie: sociale wetenschappen Werk: gedragsdeskundige bij justitie (tot 2000) Nu: zendeling in Mongolië. Eerst via Duitse zendingsorganisatie HELPInternational. Nu werkt ze met ondersteuning van de Nederlandse Stichting Eyes and Hands in Ôndôr Chaan, een stadje in de provincie Henti.

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

merriemelk tot zoute thee. Maar soms is de ontvangst minder hartelijk. Niet iedereen is blij met de komst van christenen. Bovendien zijn er mensen die eerst interesse tonen voor het christendom, om schijnbaar net zo gemakkelijk weer te verdwijnen of te vervallen in oude gewoontes, zoals alcoholisme. Er verdwijnt geld en er zijn regelmatig gevechten in de kring rond de zendelingen.

“Ik denk dat heel veel mensen veel meer zijn dan wat zij in hun werk kunnen uitleven” De lezer kan er plaatsvervangend moedeloos van worden, maar Van Dam blijft doorzetten tot ze een vaste plek heeft, een zendingspost, met een klein team van trouwe, lokale en internationale medewerkers: “Ik geef mensen liever een kans te veel dan een kans te weinig. Zoals de bewaker die telkens ontspoorde. Zo iemand heeft een kapot leven en een kapot hart. Die doet niet expres zo, die heeft heel veel heling nodig. Het alternatief is dat je hem wegstuurt en dat hij sterft door geweld of drank.”

wonen | interview Alleen wat eten Van Dam ziet veel armoede en problemen in gezinnen: “Er zijn ook rijke mensen, die andere levens lijden, maar daar hebben wij minder mee van doen. Ik zie de mensen die ons het hardste nodig hebben, dus ik tref vooral de ellende aan. Sommige mensen geven we alleen wat eten, daar kun je verder niets van verwachten. Eenmaal buiten drinken en vechten ze door. Anderen bekeren zich tot het christendom en veranderen echt. Zij krijgen dan ook verantwoordelijkheden in de gemeenschap. Oogi en Urna zijn daar een goed voorbeeld van.” Het echtpaar Oogi en Urna speelt een belangrijke rol in haar Mongoolse tijd. Oogi kampte jarenlang met een zware verslaving aan alcohol. Na zijn bekering liet het stel een leven vol geweld en geldzorgen achter zich. Zij zijn inmiddels trouwe medewerkers van de zendingspost. Van Dam: “Oogi en Urna zijn echt krachten van wie ik weet dat zij mijn werk kunnen voortzetten.”

Offer De meeste mensen die Van Dam ontmoet, zoals Oogi, zijn van huis uit boeddhist. Van Dam heeft daar geen romantisch beeld bij, van een sereen, onthecht leven: “Ik heb gezien hoe commercieel sommige lama’s zijn, die alleen mensen helpen voor geld of drank. Dan is het gewoon een vette business, dat blijft in het westen soms onderbelicht.“ Geld vragen de evangelisten in Mongolië niet, maar de prijs die mensen betalen voor

de bekering is volgens critici toch erg hoog. Met het verlaten van de traditionele godsdienst snijden zij banden met naasten door en komt de oorspronkelijke cultuur in gevaar. Van Dam ontkent niet dat dit probleem speelt: “Voor mij is het heel belangrijk dat wij niet de Nederlandse cultuur brengen, maar het geloof. We houden het eenvoudig, mensen hoeven niet heel anders te leven. Toch worden mensen die bij ons komen soms aangevallen door hun familie. Ik begrijp dat ook heel goed. Wat zou jij doen als je broer zich ineens bekeert tot iets wat je niet goed kent? Dan denk je toch: gaat hij in een sekte? Verandert hij niet in iets vreemds? Ik praat ook altijd graag met familieleden die vragen hebben. We nodigen ze uit. Meestal ontspant het over de tijd. Ze zien dat mensen in positieve zin veranderen.”

Jezelf zijn Van Dam relativeert de prijs van het verlaten van de traditionele godsdienst ook door Mongoolse christenen te vergelijken met zichzelf toen ze nog in Nederland woonde. “Ook daar vond ik het leven volgens christelijke waarden niet altijd gemakkelijk.” Ze werkte voor haar vertrek bij justitie. Als orthopedagoog deed zij onderzoek naar zaken waarbij kinderen betrokken waren. “Dat was leuk en waardevol werk, maar soms was het ook lastig. Het was mijn taak om heel feitelijk rapporten uit te tikken. Dan dacht ik soms: wat zou ik graag nog even met deze

Het land Inwoners: ruim 3 miljoen Religie: 50% van de Mongolen is boeddhist. 40% zegt geen religie aan te hangen. 10% is christen, moslim of iets anders. Bevolkingsdichtheid: Nog geen 2 mensen per vierkante kilometer (In Nederland: 404).

Mongolië is een parlementaire democratie. Het land heeft veel kostbare grondstoffen, zoals goud. Mijnbouw is een belangrijke industrie, maar op het platteland leven de meeste mensen van veeteelt. 40% van de Mongolen leeft onder de armoedegrens.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 55

interview | wonen

Nederland en Mongolië

Ik gaf de controle uit handen en er kwamen betere dingen voor in de plaats”

man of vrouw verder praten. Ik was natuurlijk niet ingehuurd als pastor, dus dat deed ik niet. Ik denk dat heel veel mensen veel meer zijn dan wat zij in hun werk kunnen uitleven. Hier in Mongolië kan ik dat wel helemaal.” Van Dam is in 12 jaar getransformeerd van zoekende, rondreizende zendelinge tot drijvende kracht van een zendingspost met een klein kerkje en een opleidingscentrum. Zij is inmiddels van het land gaan houden, met de extreme kou en hitte, het geweld en de armoede, maar ook met alle warmte van haar team en de mensen die langskomen. “Ik had het idyllische plaatje van Mongolië niet, ik heb ervan leren houden.”

Vertrek Het is het niet Van Dams bedoeling om altijd in Mongolië te blijven. Over een paar maanden vertrekt zij. “Ik wist altijd wel dat ik hier niet altijd zou blijven, maar ik had daar geen tijdslimiet aan gesteld. Ik zou blijven zolang als nodig was om iets op te bouwen dat ik kan overdragen aan lokale mensen. Nu staat er iets stevigs.” Ze blikt nu al met liefde terug: “Ook met alle fouten die ik gemaakt heb, is het de beste fase van mijn leven tot nu toe. Vooral omdat ik hier niet meer zo krampachtig bezig was om mijn eigen kleine dromen te verwezenlijken. Ik gaf de controle uit handen en toen kwamen er betere dingen voor in de plaats.” Van Dam vertelt ook over de wonderen, ofwel ‘instant healings’ die zij in Mongolië zag. Een meisje kon opstaan

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

uit een rolstoel, er was ineens geld voor een nieuw gebouw, alcoholisten waren niet verslaafd meer. Haar geloof is letterlijk grenzeloos, maar ze maakt zich tegelijkertijd geen illusies over of wat zij achterlaat bij iedereen beklijft. “Ik heb vertrouwen in het team, maar ik heb er geen macht over of mensen bij het geloof blijven. Er zijn enthousiastelingen die ons een tijdje volgen. En dan komt er een of andere tegenslag en dan kijken ze weer verder. In de tijd dat Jezus op aarde liep, was dat niet anders. De mensen die hij genas, sloegen hem later aan het kruis. Mensen zijn onbestendig. Zij zijn vaak bezig met de vraag: wat komt mij op dit moment het beste uit? Ik heb niet de pretentie dat ik dat kan veranderen.”

Terug naar Europa Van Dam komt niet terug naar Nederland. In 2011 ontmoette ze een Brit, met wie ze inmiddels verloofd is. In Engeland starten ze samen een nieuwe toekomst. De vraagt dringt zich op of ze daar niet opnieuw zal moeten worstelen om helemaal zichzelf te zijn, in een maatschappij waar seculariteit in het openbare leven de norm is. Van Dam moet lachen om die zorg: “Ik trouw met een pastor die ook zendeling is! Hij staat precies zo in het leven als ik. Engeland zal de thuisbasis zijn, maar we zullen blijven reizen en leven vanuit ons geloof. Gewoon back to business, dat wil ik nooit meer. ” n

Er zijn maar heel weinig Nederlanders die in Mongolië wonen. Wel zijn er veel diplomatieke en economische contacten tussen de landen. De Stichting Made in Mongolia bevordert de economische en duurzame ontwikkeling van het platteland, onder andere door culturele uitwisselingen, pr-activiteiten en door producten te ontwikkelen met lokale producenten – op fair trade basis. Deze houden bijvoorbeeld traditionele ambachten zoals vilten in stand. www.madeinmongolia.nl

Thuis op de steppe “Elke keer als ik door het raam naar het eindeloze zanderige landschap kijk, verbaas ik mij erover dat ik hier ben; zo vreemd; zo ver weg en toch zo vertrouwd. (…) Alles is anders dan ik gewend was, maar ik ben thuis.” Uit: Alles opgeven en rijk worden. Op avontuur met God in Mongolië (Uitgeverij Gideon Boeken)

onroerend goed |

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

wonen

wonen | onroerend goed

Het perfecte huis voor een bedrijf in Zweden

De school van

Zuid L채nn채s Luchtfoto uit 1935

Droomt u om een eigen bedrijf te beginnen, uw eigen bedrijf naar Zweden te verhuizen of een bestaand bedrijf over te nemen? De School van Zuid L채nn채s is het perfecte huis daarvoor! Landelijk gelegen en toch goed bereikbaar. Een huis met veel ruimte en enorme mogelijkheden. Authentiek, sfeervol en rijk van geschiedenis. AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 59

onroerend goed |

en prachtig vrijstaand huis met twee verdiepingen. Op de bovenste verdieping van het gebouw is water en riolering, driefasig elektriciteit aanwezig en de meters zijn te scheiden van water- en elektriciteitsmeters van de benedenverdieping. Perfect voor een bedrijf of non-profit organisaties. Het gebouw kan met voordeel in twee onderdelen verdeeld worden, elk met een eigen ingang en badkamer. Het hele huis kan worden gebruikt voor creatieve activiteiten, of het hele huis kan worden omgevormd tot een unieke accommodatie voor een groeiend gezin of voor twee gezinnen (of generaties). De tuin kan ook gebruikt worden voor groente verbouwen of als bezoekerstuin. Het bouwjaar van het huis is 1842. In 2011 is het huis ingrijpend verbouwd en opgeknapt. De woning is gemakkelijk te bereiken vanaf weg 52, die tussen Kumla en Katrineholm voert, tussen de E20 en Nyköping. Het pand leent zich goed voor een café, (kunstenaars) studio, ruimte voor cursussen, tentoonstellingen, showroom, bezoekerstuin, fotostudio,

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

wonen

enzovoort en kan uitstekend gecombineerd worden met privé wonen. Kamers: 6 waarvan 3 slaapkamers. Woonoppervlakte: 135 m2(begane grond). Bedrijfsoppervlakte: 147 m2 (bovenverdieping). Perceelgroote: 2428 m2. Adres: Lännäs 642, SE-715 93 Odensbacken, Zweden Vraagprijs: € 140.000,Bent u geïnteresseerd in een rondleiding door de School van Zuid Lännäs, neem dan contact op met de eigenaren om een afspraak te maken. E-mail: lannassodraskola@ englasskafferi.se. Telefoon: +46 (0)19 10 11 51, +46 (0)704 78 52 58.

wonen | onroerend goed spanje

Deze moderne villa’s zijn gelegen in een residentiële, authentieke Spaanse villawijk midden in de levendige badplaats, aan zee, met alle dagelijkse voorzieningen, en de boulevard en stranden op loop- en fietsafstand. De villa is uitgevoerd met 3 of 4 slaapkamers, optioneel garage en/of zwembad met een totale woonoppervlakte van 123 m2 en een perceel van 300 m2. Ref.nr: sj04 Prijs: € 274.000,Puurspanje

T: 020 2629850 E: info@puurspanje.nl

Deze ruime duplexwoningen met 3 slaapkamers zijn gelegen op een zeer unieke locatie, slechts luttele minuten lopen van de stranden aan de Mar Menor en de jachthaven. Direct rondom de woning vindt u restaurants (nationaal en internationaal), supermarkt, slager, bakker en verdere dagelijkse voorzieningen. Betreft nieuwbouw met een woonoppervlakte van 116 m2 en een perceel van 125 m2 bestaande uit 2 verdiepingen, 3 slaapkamers en 2 badkamers. Ref.nr: lu01

Leef de ultieme droom in uw Spaanse droomvilla in deze spectaculaire altijd groene vallei midden in de natuur. Geniet van de adembenemende vergezichten, uitgestrekte bossen, bergen, rivieren en schilderachtige dorpjes die tegen de groene bergen geplakt liggen. Ervaar deze prachtige natuurlijke omgeving. Betreft nieuwbouw met een woonoppervlakte van 104 m2 en een perceel van 20.000 m2 bestaande uit 1 verdieping, 3 slaapkamers en 3 badkamers. Ref.nr: mu01

Puurspanje

Prijs: € 169.000,-

T: 020 2629850 E: info@puurspanje.nl

Prijs: € 275.000,-

T: 020 2629850 E: info@puurspanje.nl

ITALIË Residenza Belvedere 2, in Badesi, Noord-Sardinië (Italië). Te koop 22 twee- en driekamerappartementen. Dicht bij zee, koopsom vanaf € 99.000,–. De bouw start in september 2012. Vraag vrijblijvend de digitale informatiebrochure aan. Contactpersoon: Erwin de Groot T: (0031) 6 51 11 76 68

E: residenzabelvedere2@gmail.com n

Ga naar www.vertreknl.nl/onroerendgoed voor nog meer aangeboden woningen of het plaatsen van uw woning. Plaatsing van een woning op de website is gratis.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 61

(advertorial)

Wereldwijd Nederlands onderwijs

Waar u vandaag ook bent en morgen naartoe gaat Vertrekt u met kinderen naar het buitenland? Misschien is het bekijken van de mogelijkheden voor Nederlands onderwijs niet het eerste wat in u opkomt. Toch is het erg belangrijk. Als kinderen de kans krijgen om de Nederlandse taal en cultuur goed bij te houden, hebben zij daar alleen maar profijt van. Zonder moedertaal geen vaderland Of het nu gaat om een tijdelijke verhuizing vanwege werk of een verhuizing met een meer permanent karakter, voor kinderen is het volgen van Nederlands onderwijs om verschillende redenen van groot belang.

Goede aansluiting

Kiezen voor Nederlands onderwijs in het buitenland zorgt in de eerste plaats voor een goede aansluiting op het Nederlandse schoolsysteem bij terugkeer. Nederlands onderwijs helpt uw kinderen ook hun culturele identiteit te behouden. Zo blijven ze verbonden met hun ‘roots’. Ook communiceren ze gemakkelijker met achterblijvende vrienden of familie.

Makkelijker nieuwe taal aanleren

Het is wetenschappelijk bewezen dat kinderen die hun moedertaal goed blijven beheersen, minder moeite hebben om een nieuwe taal aan te leren. Ook het aantal talen dat zij goed kunnen aanleren neemt toe.

Studeren of werken in Nederland

Jongeren die de Nederlandse taal spreken en op de hoogte zijn van de Nederlandse cultuur, kunnen gemakkelijker in Nederland gaan studeren of werken. Behalve dat een goede beheersing van het Nederlands een vereiste is voor veel vervolgopleidingen in Nederland, is het ook een meerwaarde wanneer jongeren de Nederlandse culturele gewoontes begrijpen. Uit onderzoek blijkt dat jongeren bij terugkeer in Nederland een cultuurshock kunnen ervaren. Ze krijgen lastig grip op uitdrukkingen, het onderwijssysteem, muziek, kleding. Nederlands onderwijs maakt deze cultuurshock minder ingrijpend. Later kan de beheersing van de Nederlandse taal en cultuur bovendien een pre zijn voor een (internationale) carrière.

Veilig plekje

Voor veel kinderen is de stap naar een nieuw land en een nieuwe taal groot. Kinderen die naar de Nederlandse school gaan, soms

maar een paar uur per week, ervaren dit als thuiskomen op een veilig plekje. Daar kunnen zij alle indrukken en emoties in de eigen taal verwerken met leeftijdgenoten. Juist na een ingrijpende verhuizing naar het buitenland kan dat heel prettig zijn. Ook wanneer kinderen thuis Nederlands onderwijs volgen via afstandsonderwijs is dit een bewust moment om nog even in de eigen taal bezig te zijn.

Kans op terugkeer

U zult er bij de voorbereidingen van uw vertrek misschien niet van uitgaan. Toch is er een kans dat u terugkeert naar Nederland. In dat geval is het een groot voordeel als uw kinderen een vorm van Nederlands onderwijs hebben gevolgd. Ze kennen en begrijpen dan veel meer dan wanneer ze alleen Nederlands thuis spreken. Hierdoor stromen ze zonder of met een zo klein mogelijke achterstand op een school of vervolgopleiding in Nederland in.

(advertorial)

Soorten Nederlands onderwijs Volledig Nederlands onderwijs

Wanneer u kiest voor volledig Nederlands onderwijs in het buitenland, kan dit via een beperkt aantal volledig Nederlandse scholen of via de Wereldschool (op afstand). Veel emigrerende ouders kiezen er echter voor hun kinderen naar een lokale of internationale school te laten gaan. Dan is het belangrijk dit onderwijs aan te vullen met Nederlands onderwijs. Dat kan op een van de volgende manieren.

In Thailand verliefd geworden op een Israëliër, vertrok Angelien Beumer (45) zeventien jaar geleden voorgoed naar het Midden-Oosten. Met haar man Yishai (43) kreeg ze drie dochters en twee zoons, die allemaal Israëlisch onderwijs volgen. Sinds er zeven jaar geleden vlakbij Tel Aviv een NTC-school is opgericht, zijn daar elke week Nederlandse lessen bijgekomen.

Vijf kinderen op een NTC-school in Israël Angelien doet er alles aan om haar kinderen te laten kennismaken met de Nederlandse taal en cultuur. “Het is tenslotte ook hún moederland. Ik vind het goed dat ze weten wat voor soort land Nederland is, dat ze de geschiedenis en de cultuur kennen. Mochten ze ooit terug willen, dan zijn ze er klaar voor. Bovendien snappen ze beter waarom ik bepaalde dingen doe. Zo zeg ik altijd ‘wat je begint, maak je af’. Dat is strenger dan ik in Israël om mij heen zie.”

NTC

De meest voorkomende vorm van Nederlands onderwijs in het buitenland zijn de Nederlandse Taal en Cultuurscholen (NTC). Hier krijgen leerlingen een aantal uur per week les, als aanvulling op lokaal of internationaal onderwijs. De nadruk ligt op taallessen. De cultuurlessen bestaan onder meer uit Nederlandse aardrijkskunde, geschiedenis en gewoonten en gebruiken en worden vaak gecombineerd met een project of excursie.

Thuis Nederlands onderwijs

Kinderen in het buitenland kunnen ook thuis Nederlands onderwijs volgen, onder begeleiding van hun ouders of vanuit Nederland via afstandsonderwijs. Dit gaat dan om Nederlandse taal en cultuur in deeltijd zoals op NTC-scholen. Er zijn vier organisaties voor afstandsonderwijs aangesloten bij NOB: De Wereldschool, Edufax, Stichting IBID en INIO.

Kwaliteit

Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland ondersteunt het Nederlands onderwijs in het buitenland in opdracht van het Ministerie van OCW. Ouders die van plan zijn om naar het buitenland te vertrekken informeren wij graag over de mogelijkheden. Welke vorm van Nederlands onderwijs u ook kiest, als de school of organisatie is aangesloten bij NOB kunt u ervan uitgaan dat het hoogste kwaliteitsniveau wordt nagestreefd. De Nederlandse Onderwijsinspectie controleert alle bij NOB aangesloten scholen en organisaties voor afstandsonderwijs. Bekijk voor meer informatie www.stichtingnob.nl

Nederlandse scholen in het buitenland vindt u via www.stichtingnob.nl/scholenzoeker. Voor meer informatie over afstandsonderwijs bekijkt u de websites van de Wereldschool (www.wereldschool.nl), Edufax (www.edufax.nl), Stichting IBID (www.stichtingibid.org) of INIO (www.inio.nl).

“Mijn kinderen waren aanvankelijk niet zo enthousiast over de extra lessen, maar ik vind de school een goed initiatief. Ze houden niet alleen hun taal op peil, maar beleven ook de Nederlandse cultuur door cultuurlessen en het samen vieren van Sinterklaas en Koninginnedag. De school is ook heel professioneel geworden, zeker na een bezoek van de Nederlandse Onderwijsinspectie. Er zijn nu zelfs twee dependances.”

Tip van Angelien: “Probeer je kinderen van kleins af aan te interesseren in Nederlandse boeken, websites en televisieprogramma’s. Hoe meer ze lezen en horen, hoe beter.”

7 dilemma’s | leven

waar ben je opgegroeid? tot haar zevende levensjaar woonde chimène met haar antilliaanse moeder en nederlandse vader op curaçao, daarna verhuisde ze naar nederland wat is je geboortedatum? 11 februari 1964 waar woon je in zweden? göteborg

VERTREK NL JULI 2012

leven | 7 dilemma’s Presentatrice en actrice Chimène van Oosterhout reisde na haar studie communicatiewetenschappen als PR-manager voor een Franse reisorganisatie de hele wereld over. Mede hierdoor spreekt ze ruim zes talen. Ze werd o.a. bekend als omroepster bij Veronica en van tv-programma’s als Health Angels en het lifestyleprogramma 4Me. Daarnaast heeft ze haar eigen PR-bureau: Chimène van Oosterhout PR. In februari 2003 is Chimène moeder geworden van zoon Lyam. Voor de liefde is ze in 2010 geëmigreerd naar Zweden. tekst jorine de bruin | foto yvette wolterinck

Zweedse mannen of Nederlandse mannen?

“Ik heb zelf een Nederlandse man, dus natuurlijk de Nederlandse mannen. Die zijn direct en je weet wat je aan ze hebt. In Zweden zijn de meeste mannen vrij gesloten, uiten hun gevoelens bijna niet en blijven enorm formeel. Zomaar spontaan een praatje maken vinden ze raar. Het zijn veelal jagers die zich ’s avonds in de kroeg een stuk in de kraag zuipen.”

Je hebt een paar jaar geleden Topchef Vips gewonnen. Waar geniet je meer van: zelf koken voor vrienden of uit eten gaan? “Lastige vraag. Ik vind allebei op z’n tijd namelijk genieten. Ik nodig hier regelmatig vrienden uit en kook dan met veel plezier voor ze, terwijl de Zweedse culinaire keuken ook echt geweldig is. De haute cuisine is enorm goed en alles draait hier in Göteborg om gezond en vers eten. Verse vis, verse groente en ga zo maar door. Zalig! Een keuze tussen deze twee uitersten maken is voor mij dus erg moeilijk.”

Winkelen bij Ikea of een dagje struinen langs onbekendere Zweedse woonwinkeltjes op zoek naar dat unieke meubelstuk? “Struinen langs de onbekendere Zweedse woonwinkeltjes! Ikea zit immers ‘worldwide’ en op een woensdagmiddag, al kennen ze geen vrije woensdagmiddag op de scholen in Zweden, of op zaterdag kun je er echt over de koppen lopen. Ik geniet enorm van die kleine, kneuterige winkeltjes. Je hebt hier in Göteborg gelukkig ook veel van dit soort zaakjes. Ik noem het weleens de ‘negen straatjes’ van Göteborg. Ook vind je hier prachtige glasblazerijen waar je echt unieke producten tegenkomt. Doordat veel van deze werkzaamheden in de open lucht plaatsvinden, kun je goed zien hoe het glas gemaakt wordt.”

Je bent opgegroeid op Curaçao. Stel, je gaat weer emigreren en je gezin maakt het niet uit waar naartoe. Ga je dan terug naar je roots, Nederland of blijf je in Zweden? “Ik blijf dan sowieso niet in Zweden. Voor Nederland zou ik in dit geval niet kiezen en ook op Curaçao gaat het momenteel niet zo goed. Ik zou

wel willen emigreren naar Canada of Nieuw-Zeeland. Deze landen lijken qua ruimte en natuur ook op Zweden. Overigens vindt mijn zoon Lyam het wel geweldig in Zweden, dus dat telt natuurlijk ook mee bij een dergelijke beslissing. We wonen hier aan de kust en hij is een fanatiek zeiler, maar ook ijshockey en skiën vindt hij erg leuk. En dat kan allemaal in Zweden.”

Ben je zelf een ‘health angel’ of mis je de oerHollandse frikadel en kroket meer dan je had verwacht?

“Ik ben een ‘health angel’ in hart en nieren. Dit was niet altijd zo, maar na mijn studententijd is bij mij het bewustwordingsproces begonnen. Zo rond mijn 28e (ook wel de vierde cyclus genoemd, elke cyclus is zeven jaar) ging ik me bezighouden met bewuster leven en dus ook met gezond(er) eten. Je lichaam is je tempel en daar moet je gewoon zuinig op zijn. Bewust en gezond leven staat bij mij hoog in het vaandel.”

Houd je van swingen op muziek als van ABBA of liever Hollandse Hits in de kroeg?

“ABBA, dat is swingen pur sang! En uiteraard is ABBA ook overal ter wereld bekend. En ach, wanneer je gaat skiën in bijvoorbeeld Oostenrijk, die Nederlandse hits hoor je overal wel. ABBA stamt echt uit mijn tienertijd en heb ik zo vaak geplaybackt. Overigens heb ik samen met Lyam ook de musical Mamma Mia gezien, geweldig! Echt op stap en dus naar de kroeg of discotheek gaan, doe ik nu ook niet zo vaak meer. Uitgaan kun je hier trouwens erg goed in Göteborg. Ook in Stockholm trouwens. Maar met mooi weer is er natuurlijk niets leukers dan uitstapjes maken met vriendinnen, lekker rondtoeren op de motor en barbecueën met vrienden en buren. In de winter lijkt het wel alsof veel Zweden een winterslaap houden, zo rustig kan het hier dan zijn.”

Zweedse gehaktballetjes of toch oma’s ouderwetse, Nederlandse gehaktbal?

“Doordat ik weinig vlees eet, ik eet af en toe kip en gevogelte, kies ik liever voor een lekkere tofubal of sojaburger. En in Zweden kun je overal gelukkig ook heerlijk en vers vegetarisch eten.” n

JULI 2012 VERTREK NL

| 65

de immigrant | leven

“

In India heerst een ongelofelijke orde in alle chaos

”

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

leven | de immigrant Wie vorig jaar het KRO-programma Liefs uit… heeft gevolgd, moet haar kennen: Chinchu Ann Belarmin (29). In deze zevende aflevering van De Immigrant vertelt zij vol liefde over haar moederland India, en over haar emigratie naar Nederland.

Van India naar Nederland

tekst paul poley | fotografie samuel valentijn vooren

Je bent Indiase, maar bent er niet geboren. Kun je om te beginnen iets vertellen over je jonge jaren? Chinchu Ann Belarmin: “Van origine ben ik Indiase, afkomstig uit de staat Kerala. Maar mijn wieg stond in Abudhabi, in de Verenigde Arabische Emiraten. Mijn ouders woonden daar vanwege hun werk en hebben me daar ook opgevoed. Ook mijn schooltijd heb ik in de Emiraten doorgebracht, want pas toen ik naar de universiteit ging, verhuisde ik naar India. Vervolgens heb ik daar een tijd gewerkt in de IT in Bangalore.”

En nu zit je in Nederland. Hoe is dat zo gekomen? “In december 2009 maakte ik een rondreis door Europa, om mijn droomsteden te bezoeken. Op die reis ontmoette ik een charmante, intelligente, knappe én grappige vent, die een jaar later zelfs mijn man werd. In januari 2011 verhuisde ik dan ook naar Nederland, en nu woon ik met hem in een appartement in Rotterdam. Werken doe ik in Amsterdam, als Quality Analyst in een softwarebedrijf. Mijn vrije tijd besteed ik aan het kijken naar films, het spelen van games en het maken van lange wandelingen met mijn man. Verder dans ik en vind ik het leuk om met vriendinnen uit te gaan. In de toekomst hoop ik de creatieve aspecten van mijn persoonlijkheid verder te verkennen, zowel privé als op het werk.”

Wat zijn de grote verschillen tussen Nederland en India? “Het weer is het meest opmerkelijk. Ik kom uit het zuiden van India, daar is het erg heet en vochtig. In vergelijking daarmee zijn zelfs de Nederlandse zomers echt koud. Verder is de Nederlandse maatschappij bijzonder open en tolerant, bijvoorbeeld als het gaat om homoseksualiteit en de positie van de vrouw. Daarentegen is het sociale leven in India heel gemakkelijk: mensen hebben er niet van die starre agenda’s en staan erg open voor contacten. In Nederland is het moeilijker vriendschappen te starten en te onderhouden, maar gelukkig heb ik al ontzettend lieve vrienden in Nederland.”

Waar moet je op letten als je naar India wilt emigreren? “Veel mensen denken dat India het land is van kruiden en magie. Dit

is tot op zekere hoogte inderdaad waar, maar India is meer. Je moet rekening houden met extreem druk verkeer, zichtbaar ongelijke inkomensverdeling en vaak intolerantie voor sociale afwijkingen. Indiase mensen lijken erg nieuwsgierig, maar dat is hun manier om belangstelling te tonen. Zo zul je ook vaak ongevraagd advies krijgen. Het beste advies voor mensen die naar India gaan is te ontspannen en mee te gaan met de Indiase flow. Dan zul je snel zien dat er een ongelofelijke orde is in al die chaos!”

Heb je tot besluit nog toeristische tips voor India? “India is een groot land vol met verrassingen. Het is prima mogelijk om luxe vakanties te hebben in India voor een derde van de prijs van zo’n vakantie in Europa. Als je van cultuur en geschiedenis houdt, ga dan naar de tempelcomplexen en de paleizen in het noorden en westen van India; als je lekker aan een kokosdrankje wilt nippen en ontspannen op een bootje op een rivier wilt varen, ga dan zeker naar Kerala. Wie van hippie beach party’s houdt, moet naar Goa. Mijn persoonlijke favoriet zijn de ontspannen, mistige maar vooral romantische theeplantages in Munnar. We zijn er zelf geweest op onze huwelijksreis.” n In KRO’s Liefs Uit… volgt Yvon Jaspers acht verliefde Nederlanders die samen met hun buitenlandse partner een toekomst in Nederland willen opbouwen. Het nieuwe seizoen begint vanaf september 2012, acht afleveringen, 21.30 uur, Nederland 1.

Biografie chinchu ann belarmin Geboortedatum 29 juni 1983 GeboorteplaatsAbudhabi (Verenigde Arabische Emiraten) Woonplaats Rotterdam Laatste opleiding BTech aan de Mahatma Gandhi University Huidige baan Quality Analyst Engineer Mijn tip aan ieder die overweegt te emigreren Go with the flow!

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 67

toen&nu | leven Toen...

In deze rubriek staan mensen centraal die het roer in hun leven hebben omgegooid. Die rigoureus hun oude werkzaamheden hebben verruild voor nieuwe. In deze zevende editie aandacht voor Nienke Kuipers. Op zoek naar een AIO-positie belandde zij in het zuiden van Duitsland, 800 kilometer van huis.

Wat deed je precies voordat je naar Duitsland vertrok? Nienke Kuipers: “Ik heb Moleculaire Biologie gestudeerd in Groningen. Dit begon met een Bachelor ‘Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek’ waardoor ik meer en meer interesse kreeg voor wetenschappelijk onderzoek. Daarom heb ik daarna een Masterstudie ‘Molecular Biology and Biotechnology’ gedaan aan de Rijksuniversiteit Groningen. Dat is een Master waarbij erg wordt ingegaan op de moleculaire bouwstenen van het leven. Tijdens mijn studie heb ik in een aantal vakgroepen van het GBB (Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute) aan de universiteit veel verschillende biochemische onderzoekstages gedaan. In de vakgroepen daar was over het algemeen een zeer goede en internationale sfeer. Hoewel er veel en hard gewerkt werd in het laboratorium, waren er bijvoorbeeld ook regelmatige etentjes met medestudenten. Het werk hield in dat je veel aan de lab bench staat, met DNA of eiwitten werkt en probeert bepaalde eigenschappen te ontrafelen van deze kleine onderdelen van de cel. Je zou bijvoorbeeld kunnen onderzoeken hoe een eiwit een bepaalde omzetting voor elkaar krijgt, welke tussenreacties daarvoor nodig zijn en hoe het eiwit er in 3D uitziet. Tijdens mijn Master was er plaats voor twee masterstages. Door al de internationale contacten die ik had opgebouwd en de moed die ik zag in deze medestudenten, raakte ik geïnteresseerd in een stage in het buitenland. Voor mijn tweede masterstage ben ik toen naar Freiburg in Breisgau gegaan.”

Waarom heb je ooit voor die studie gekozen?

Nu...

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

“Omdat ik nieuwsgierig ben naar hoe de natuur en het leven werkt. Hoe het er op moleculair niveau uitziet en hoe binnen en buiten de cel alles met elkaar samenwerkt. Ik vind het nog steeds intrigerend als er weer iets nieuws is gevonden waardoor blijkt hoe mooi de natuur is gemaakt. Wij als mensen kunnen daar niet bij. Bijvoorbeeld één eiwit dat uit twee delen bestaat die twee opeenvolgende functies vertonen. Hoewel wij dan denken dat die twee delen zo vergelijkbaar zijn dat

leven | toen&nu

TOEN

Studente in Groningen

dat toch niet zou kunnen, past het allemaal in elkaar. Als bioloog denk ik dan gelijk: zouden we dat in het lab ook in elkaar kunnen zetten? Waarschijnlijk wel, maar dat zou misschien jaren kunnen duren.”

Je ging voor je masterstage naar Duitsland, maar je zit er nu nog steeds. Wat doe je daar nu? “Na mijn masterstage in 2010 heb ik besloten een beurs aan te vragen van de ‘Spemann Graduate School for Biology and Medicine’ in Freiburg. Hierdoor zou ik eenvoudiger aan een AIO-baan komen, daarnaast biedt die school ook cursussen en interdisciplinaire sessies aan. Sinds ongeveer een jaar doe ik nu mijn AIO in Freiburg in Breisgau, in het mooie zuiden van Duitsland. Nadat ik een paar labs van de Universiteit van Freiburg heb mogen uitproberen, als deel van het programma dat bij mijn beurs hoorde, heb ik gekozen voor het lab van professor Oliver Einsle. In dit lab ligt de focus voornamelijk op het ontrafelen van de structuur van verschillende types eiwitten. Dit wordt gedaan door de zogenaamde eiwitkristallografie-methode. Dit is een methode waar je heel veel condities moet testen voordat de eiwitstructuur ontrafeld zou kunnen worden; het is nooit zeker of dit lukt. Het vereist dan ook veel experimenten en lange uren labwerk.”

Wat is het grootste verschil tussen student zijn in Nederland aan de ene kant, en AIO in Duitsland aan de andere? “Aangezien ik nu geen student meer ben maar AIO, heb ik meer verantwoordelijkheid en moet ook meer voor mijn eigen onderzoeksproject zorgen. De ideeën, planning en uitvoering: alles moet uit mezelf komen. Als er problemen zijn, kun je natuurlijk bij de professor terecht, maar daarnaast is het toch een groot verschil met stagelopen. Enerzijds zijn de projecten groter, langer en uitdagender, maar anderzijds zijn de eisen hoger en worden er daadwerkelijk resultaten verwacht. Dit was tijdens stages over het algemeen nog niet zo erg het geval. De weken zijn meestal behoorlijk gevuld, soms wordt daar nog een zaterdagmorgen of -middag aan toegevoegd. In totaal ben ik vaak tussen de 45 en 50 uur per week in touw. Een groot voordeel is dat je, buiten de paar vergaderingen in de week, je eigen planning mag volgen. Een ander groot verschil is de internationalisering aan de universiteit. De universiteiten in Duitsland zijn toch naar mijn inzicht nog een beetje traditioneler dan in Nederland, veel moet bijvoorbeeld per formulier

aangevraagd worden. Daarnaast zijn studies veelal compleet in het Duits waardoor medepromovendi soms nauwelijks Engels spreken. Dit was voor mij een grote stap, aangezien in mijn ogen de wetenschap in het Engels moet functioneren. In Duitsland is dat nog niet helemaal het geval. In mijn laboratorium bijvoorbeeld worden alleen vergaderingen in het Engels gehouden, maar voor de rest wordt alles in het Duits besproken.”

Waarom heb je eigenlijk voor Duitsland gekozen? “Ik heb zelf niet heel bewust voor Duitsland gekozen. Tijdens mijn Master vroeg ik mijn professor of hij mensen kende waar ik eventueel een stage kon doen in Engeland. Hij heeft mij toen een paar professoren geadviseerd, en met een van hen heb ik contact opgenomen. Na een paar maanden kreeg ik de reactie dat ik van harte welkom was, maar dat de betreffende vakgroep binnenkort zou verhuizen naar Zuid-Duitsland. Na mijn zes maanden lange stage in Freiburg was ik verkocht, de stad is geweldig en de mensen zijn erg vriendelijk.”

“De universiteiten in Duitsland zijn nog een beetje traditioneler dan in Nederland” Hoe bevalt het leven je in Duitsland verder? “De omgeving is bijzonder mooi en die kun je bijna vanuit de hele stad zien. Het vraagt om een regelmatige wandeling of fietstocht door de mooie heuvels, dalen en bergen rondom Freiburg. Het wonen hier bevalt zeer goed, er zijn veel mogelijkheden om van de cultuur te genieten, van de Duitse tradities en gewoonten te leren. Daarnaast is het natuurlijk een goede manier om echt op eigen benen te komen te staan, 800 kilometer van huis. Soms staan de taal en de niet zo internationale houding van de mensen mij wel een beetje tegen, maar dit komt vaak ook op het moment dat bijvoorbeeld mijn onderzoek niet goed loopt en veel stress veroorzaakt. Verder is het jammer dat ik, hoewel mijn Duitse netwerk toch redelijk groot is, geen enkele Nederlander ken in Freiburg.” n

Arts in opleiding in Freiburg, Duitsland AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 69

fun4kids Kinderboekenweek 2012

Hallo wereld! Van 3 tot en met 14 oktober kun je een spannende wereldreis maken langs alle denkbare landen, zeeën, volken en continenten tijdens de Kinderboekenweek. Het thema is namelijk: ‘Hallo wereld!’. Je kunt zomaar terechtkomen in de Middeleeuwen, de wereld vanuit de lucht bekijken, kennismaken met culturen in eigen land, of in een fantasiewereld belanden. Het kan allemaal!

ls jij (of je ouders, opa’s, oma’s, ooms of tantes) in de Kinderboekenweek voor 10 euro aan kinderboeken koopt in de boekhandel dan krijg je het Kinderboekenweekgeschenk cadeau. Het heet: ‘Het Akropolis Genootschap en de slag om bladzijde 37’. Natuurlijk is alleen al het lezen van dit boekje een feest op zich, maar je kunt er dit jaar zelfs gratis mee naar het museum! Kinderen tot en met 12 jaar kunnen op vertoon van het Kinderboekenweekgeschenk gratis naar Museum Volkenkunde (Leiden), het Afrika museum (Berg en Dal) of het Tropenmuseum (Amsterdam).

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

Er zijn ook verschillende uitgeverijen die leuke acties opzetten. Bij uitgeverij Lemniscaat kun je bijvoorbeeld meedoen aan een fotowedstrijd: maak een foto van jezelf, je klas op schoolreisje of laat je vader/moeder/ opa/oma of wie dan ook een foto van jou maken op een bijzondere, wereldse plek met een gele ballon (een echte of het boek, zie volgende pagina). Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld De Eiffeltoren, of het strand en het bos. Stuur je foto voor 6 oktober naar info@lemniscaat.nl Je kunt hele mooie prijzen winnen. Ben je nieuwsgierig geworden? Ga voor meer informatie naar hun website: www.lemniscaat.nl Kijk ook gauw op de volgende pagina, want we mogen dit keer maar liefst 3 verschillende prijzen weggeven. Stuur het goede antwoord met duidelijke vermelding welke prijs je het liefste wilt ontvangen (je mag meedoen met elke prijsvraag, het is tenslotte feest!) voor 15 november naar: redactie@vertreknl.nl We maken de prijswinnaars bekend in onze email nieuwsbrief en op de website www.vertreknl.nl De prijs krijg je dan zo snel mogelijk thuisgestuurd.

fun4kids

Prijsvraag 1 Prijsvraag 3

Win een exemplaar van ‘De gele ballon’ door Charlotte Dematons Vraag: In het boek ‘De gele ballon’ komen op elke plaat 4 figuurtjes steeds terug. Een autootje, een fakir, een boefje en een ballon. Welke kleur heeft het autootje? A geel

B groen

C geel

Oplossing:

Win een exemplaar van ‘Encyclopedie van alle landen’ door Michael Dubois e.a.

D blauw

Prijsvraag 2 Win een exemplaar van ‘Mol en de levende dingen’ door Sevim Ak

Vraag: Er staat ook een top 5 lijstje in van de dieren die het lawaaierigst zijn. Is het waar of niet waar dat brulapen en olifanten behoren tot de 5 luidste dieren ter wereld? A waar

B niet waar

Oplossing:

Vraag: Het verhaal van Mol is een modern Turks sprookje. Turkije is een staat die zowel tot Europa als tot Azië wordt gerekend en grenst aan 8 landen. Weet jij welk land niet grenst aan Turkije? A Griekenland B Italië C Irak D Syrië Oplossing:

In dit prentenboek maak je vanuit de lucht kennis met steden, de woestijn, het oerwoud en de zee. Er valt een heleboel te ontdekken. Maar op elke prent staan steeds opnieuw een blauw autootje, een fakir op een vliegend tapijtje, een boef in gevangenistenue, en een gele ballon. Ook Niels Holgersson, de Baron von Münchhausen, Pippi Langkous, Toetanchamon, de kerstman, Repelsteeltje en vele andere bekende figuren uit de (kinder)literatuur wandelen vrolijk over de pagina’s. De gele ballon, Charlotte Dematons, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 563 7526 3, e 14,95.

Op een dag ziet de negenjarige Mol, zo genoemd omdat hij voortdurend op zoek is naar mooie dingen tussen afval, perfect symmetrische voetstappen in de sneeuw. De sporen leiden naar het huis van Simri. Simri is als hoofd ‘parken en tuinen’ bezig het stadje in een zielloos geordend plaatsje te veranderen. Ze worden vrienden. Een modern Turks sprookje. Mol en de levende dingen, Sevim Ak, Uitgeverij Manteau, ISBN 978 90 223 2787 6, e 15,95.

Meer dan 200 pagina’s vol levendige verhalen, grappige feiten en weetjes. Voor elk van de landen is een pagina gereserveerd, dus men kan het boek willekeurig openslaan en aan het lezen gaan en zich laten verwonderen. Je vindt er het antwoord op al je vragen: Wat zijn de vijf luidste dieren ter wereld? Waarom dragen vrouwen in Myanmar gouden ringen rond hun hals? Wat zijn de tien dodelijkste dieren in Australië? Wie vond het gaatje in de donut uit? Voor nieuwsgierige kinderen: met informatie over taal, munteenheid, hoofdstad, opmerkelijke gebeurtenissen, plaatselijke lekkernijen, bijzondere dieren en nog veel meer. Lonely Planet Verboden voor ouders Encyclopedie van alle landen, Michael Dubois e.a., Uitgeverij Lannoo, ISBN 978 90 209 8832 1, e 19,99.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 71

boeken Altijd buiten eten! – en 100 andere redenen om toch een tweede huis in Frankrijk te kopen

Vrienden en kennissen van Onno Aerden verklaarden hem voor gek en tikten met hun vinger op het voorhoofd, als hij vertelde over zijn droom: een eigen huisje in Frankrijk. “Jij? Maar jij kan helemaal niet klussen! En Onno, zoiets kost géld!” En toch kocht Aerden zijn huisje. Tot zijn volle tevredenheid, noteert hij twee jaar later. Schoorvoetend kwamen de eerste vrienden een kijkje nemen. Bijna zonder uitzondering waren ze vol lof. Niet alleen over het huisje, dat nog lang niet af was, maar vooral over het doorzettingsvermogen van de bezitter ervan. Een tweede huis leert je namelijk doorzetten – en nog veel meer. Er zijn talloze goede argumenten voor te bedenken en die staan allemaal in Altijd buiten eten!. Juist nu de wereld aan de vooravond staat van min of meer ingrijpende omwentelingen, geeft zo’n eigen domein vaste grond onder de voeten. En dat op een droomplek! Als je goed mikt, tenminste. Altijd buiten eten! is een meeslepend en soms hilarisch verslag van Aerdens eigen ervaringen, en de lessen die hij trok uit zijn nieuwste bezit. Dit verhaal is een hart onder de riem voor iedereen die droomt van een tweede huisje - of er zelfs al een op het oog heeft. O. Aerden | ISBN 978 90 453 1359 7 | E 9,95 | Paperback | BBNC uitgevers bv

Ik mis nog steeds de HEMA – Emigranten 5 jaar later over hun nieuwe leven In 2006 schreven Manon Sikkel en Marion Witter Ik mis alleen de HEMA, met daarin interviews met emigranten. Nu, vijf jaar later, gaan zij terug naar deze mensen. Ze ontdekten dat niet iedereen een succesvol nieuw leven heeft opgebouwd. Een aantal keerde terug naar Nederland; sommigen weigerden zelfs daarover te praten. In Ik mis nog steeds de HEMA staan de ervaringen van deze remigranten. Waarom besloten ze terug te komen? Wat ging er mis? En wat kunnen anderen daarvan leren? Maar in het boek staan ook enthousiaste verhalen van mensen die na vijf jaar nog wel gelukkig zijn met hun beslissing van toen, aangevuld met inspirerende ervaringen van nieuwe emigranten. M. Sikkel en M. Witter | ISBN 978 90 351 3711 0 | E 14,95 | Paperback | Uitgeverij Bert Bakker

Meer sjans met Frans – nouvelle édition actualisée Auteur Marion Everink, zelf permanent wonend en werkend in Frankrijk, schreef vijf jaar geleden de eerste druk van dit boekje. Het is nu tijd voor een geactualiseerde uitgave waarin Nederfranse taalanekdotes, missers en uitglijders worden besproken. Ook ontwikkelingen als sociale media hebben een plekje in dit nieuwe boekje gekregen. Inclusief uitgebreid zoekregister. M. Everink | ISBN 978 90 559 4047 9 | E 10,00 | Paperback | Uitgeverij Scriptum

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

boeken Berlijn voor gevorderden – 8 Nederlanders over de ziel van hun stad Voor bezoekers van Berlijn hebben acht Nederlandse journalisten / correspondenten een bijzondere stadsgids gemaakt die een kruising vormt tussen een leesboek en een reisgids. In Berlijn voor gevorderden laten zij het ‘andere’ Berlijn zien en verraden zij hun favoriete plekken in de leukste buurten van de stad. Ze vertellen hoe deze miljoenenstad hen al jaren fascineert. Ze leggen uit waarom kunstenaars en internetondernemers uit de hele wereld in verlaten fabriekshallen trekken. Ze laten de bunkers zien waar de geschiedenis tastbaar is en de balzalen waar het nachtleven swingt. Het boek verwijst naar fragmenten uit film en literatuur en vernieuwende bouwexperimenten. Inclusief 175 geheime tips om zelf op ontdekkingsreis te gaan. Met: Wouter Meijer (NOS Journaal), Merlijn Schoonenboom (de Volkskrant), Antoine Verbij (Trouw), Annemieke Hendriks, Vincent Kompier, Linda Huijsmans, Jaco Boer en Bram Vermeer. De rijk geïllustreerde gids met honderden foto’s is vormgegeven door Marjolein Rams. Diverse auteurs | ISBN 978 94 914 8100 0 | E 19,95 | Paperback | Uitgeverij Oostenwind

De olievlek – twee Nederlandse broers, 1 miljard vaten olie, 70 miljard dollar, 134 moorden en één ongekend complot Het ware verhaal van twee Nederlandse broers, Henk en Albert van Bilderbeek, die in Colombia een olieveld ter waarde van minstens 70 miljard dollar vinden. Op papier zijn ze de rijkste Nederlanders aller tijden. Maar de euforie is van korte duur: hun rechten worden hen ineens afgenomen en doorgegeven aan een grote Amerikaanse firma in hetzelfde gebied. Henk wordt zelfs opgepakt en veroordeeld tot twintig jaar in een Colombiaanse cel. De broers zeggen slachtoffer te zijn van een enorm complot van twee geheime diensten en mensen in de allerhoogste kringen binnen de Colombiaanse overheid, inclusief de president. Die zouden hen willen opruimen; niet alleen vanwege het geld, maar ook omdat het Amerikaanse bedrijf geen toeschouwers wil bij de illegale praktijken die het erop nahoudt. Illegale praktijken die zelfs zo ver zouden gaan als het systematisch betalen voor moord. Aanvankelijk gelooft bijna niemand dat fantastische verhaal. Maar langzaam vinden de broers steeds meer documenten en getuigen die hun beweringen ondersteunen. Alleen: naarmate ze meer naar boven halen, worden de tegenstanders ook steeds groter en meedogenlozer. In Colombia, in de VS en zelfs in Nederland. P. Smolders | ISBN 978 90 818 1370 9 | E 19,95 | Paperback | Uitgeverij Palm Publishing BV

Je band met Nederland – Nederlanders thuis in het buitenland In mei 2012 zette de Wereldomroep noodgedwongen een punt achter de uitzendingen voor Nederlanders in het buitenland. De redactie maakte echter eerst nog een afscheidsreis naar een aantal landen waar veel Nederlanders de afgelopen jaren neerstreken en tekende de verhalen op van hun band met Nederland. Je Band met Nederland is het avontuurlijke, aangrijpende en soms bizarre verhaal van drie generaties Nederlanders die een toekomst opbouwden buiten hun geboorteland. Vanwege het avontuur, de liefde, de rust en ruimte of gewoon omdat ze hoopten op een betere toekomst. Sinds 1945 zijn er bijna drie miljoen Nederlanders naar het buitenland vertrokken. Radio Nederland Wereldomroep vormde voor hen al die jaren een band met Nederland. Bij het afscheid van de Nederlandstalige uitzendingen van de Wereldomroep kwamen de emigranten uit Canada, de VS, Antillen, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland nog een keer zelf aan het woord. In dit boek vertellen expats en emigranten van alle leeftijden, in alle mogelijke beroepen over hun leven. Ondanks grote onderlinge verschillen blijken zij opvallend vaak samen koffie te drinken (gezellig!) en bij sportevenementen hun Oranjegevoel te delen. Ze vieren met hun kinderen Sinterklaas en sturen hen naar Nederlandse les. En mocht de heimwee de kop opsteken, dan eten ze het liefst een stukje oude Edammer, gekocht in een van de vele Hollandse winkeltjes. Om daarna weer hard aan de slag te gaan om hun buitenlanddroom te verwezenlijken. ISBN 978 94 618 5024 9 | E 19,95 | Gebonden, inclusief DVD | Uitgeverij Van Dorp Educatief

Meer emigratieboeken vindt u op www.vertreknl.nl/ boeken. U kunt daar de boeken eenvoudig bestellen en /of recenseren.

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 73

puzzel en win

beknibbelen

afgeprijsd

crisis

duur

niks

reclame

sparen

saldo

sale

bonus

goedkoop

internet

koopjesjacht

extra

gierig

goud

lowbudget

afdingen

lenen

zaken

korting

aanbod

knip

rood

opruiming

voordelig

blut

pof

zuinig

riant

btw

open

gratis

markt

woor dzoe k e r. D

e woorden die hieronder staan, zijn terug te vinden in het blok gevuld met letters. Deze woorden kunnen niet alleen van links naar rechts als van rechts naar links geschreven zijn, maar ook zowel horizontaal als verticaal als diagonaal. Dezelfde letters kunnen meerdere keren gebruikt worden. Aan het eind vormen de letters die niet zijn gebruikt een nieuw woord, dat de oplossing van de puzzel vormt. Stuur voor 15 november 2012 deze oplossing naar: redactie@vertreknl.nl, de winnaars worden bekendgemaakt via de website www.vertreknl.nl. Twee winnaars maken kans op het boek Je band met Nederland, met daarin de dvd Nederlanders thuis in het buitenland (zie ook de boekenrubriek). n

bieden Oplossing:

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 77

wegwijzer

Wegwijzer van A tot Z Hier vindt u diverse bedrijven die u kunnen helpen bij uw vertrek naar het buitenland variërend van een visumaanvraag tot het vinden van een baan en/of woning. Meer bedrijven vindt u op onze website VertrekNL.nl/wegwijzer. Ook kunt u daar uw bedrijf kosteloos aanmelden.

is het trefpunt voor de complete

Cortenbacherdreef 27, 6367 GG,

Als onderdeel van het ministerie van

en zondag 10 februari 2013 in Expo

T: 0031 (0)45 575 42 18

Belangenorganisatie die wereldwijd

Agentschap NL

emigratiebranche. Op zaterdag 9

Economische Zaken, Landbouw en

Houten kunt u zich laten informeren

uit vijf thematische divisies met een

studeren en ondernemen in het

Innovatie, is het agentschap bestaat gecentraliseerde bedrijfsvoering en één frontoffice. De divisies houden zich bezig met de uitvoering van

overheidsbeleid rond de thema’s Duurzaamheid, Innovatie en Internationaal.

Juliana van Stolberglaan 148 2595 CL Den Haag

T: 0031 (0)88 602 80 00

over de thema’s wonen, werken,

buitenland. De meer dan 150 bin-

Grensoverschrijdend juridisch en

hallen; Europa, Overzeese bestemmingen en Scandinavië.

Meer informatie via www.emigratiebeurs.nl

een online boekhandel voor

expatriëring. Consultants bepalen

samen met u een onderwijsstrategie en ondersteunen u in alle fasen van

de uitzending. Taalcursussen zorgen voor een soepele overstap naar

anderstalig onderwijs. Het volgen

van NTC-online, voor leerlingen van 3 t/m 18, waarborgt aansluiting op

Uitgeverij Van Dorp Educatief heeft landverhuizers. Op de site

Emigratieboek.nl vindt u boeken die verkrijgbaar zijn op het gebied van

Europa’s grootste EmigratieBeurs

VERTREK NL AUGUSTUS 2012

vraagstukken. Dit doen zij in

samenwerking met Van Doorne

advocaten, notarissen en fiscalisten

te Amsterdam, Michelez & Associés, notarissen te Parijs.

Herengracht 141, 1015 BH Amsterdam

W: www.emigratieboek.nl

GuideLines

inzake (ver)koop en (ver)huur van

onroerend goed in het buitenland.

Informatiehandboeken over werken en/of het starten van een eigen

onderneming in het buitenland.

en samen te werken. Die wereld-wijd steunt via support centers, sites & services, en werkt voor o.a.

scholieren, studenten, expats, ondernemers, reizigers en vrijwilligers.

World Experience Center Paviljoensgracht 18, 2512 BP, Den Haag

T: 0031 (0)88 321 45 67 E: info@joho.nl

W: www.joho.nl

E: info@heeringassociates.eu

Of u nu binnen Nederland verhuist

winkel van waaruit je overal ter

E: administratie@vandorp-educatief.nl

talent wil ontwikkelen, kennis delen,

F: 0031 (0)20 8 100 298

F: 0031 (0)343 46 99 73

T: 0031 (0)343 46 99 70

JoHo Support

T: 0031 (0)20 7 222 111

Heimweewinkel

Juridische en fiscale handboeken

EmigratieBeurs

structureren internationale

Postbus 42, 3956 ZR, Leersum

204 74 70 of info@edufax.nl, www.

book of twitter!

fiscaal advies. Zij begeleiden en

W: www.heeringassociates.eu

taalcursussen en reisgidsen.

edufax.nl. Volg Edufax ook op face-

Heering Associates

emigreren. Van praktische gidsen tot

Nederlandstalig onderwijs.

Voor meer informatie +31 (0)40

W: www.guidelines.nl

regio en verdeeld over maar liefst 3

zijn handig gegroepeerd per land en

afgestemd op de drie fasen van een

E: guidelines@planet.nl

Emigratieboek.nl

Edufax heeft haar dienstverlening

F: 0031 (0)45 575 45 35

nen- en buitenlandse standhouders

W: www.agentschapnl.nl

Edufax

Voerendaal

De Heimweewinkel is de online wereld heel gemakkelijk Neder-

landse spullen kunt kopen: van drop tot Sinterklaasartikelen. Alles wat je

nodig hebt op één plek. Direct online bestellen en binnen 4 weken thuisbezorgd. Eenvoudig en vertrouwd.

De Heimweewinkel is een initiatief van De Telegraaf.

Bestellen kan via www.heimweewinkel.nl

Mondial Waaijenberg Groep

of emigreert naar een ander land, de Mondial Waaijenberg Groep

verzorgt uw complete verhuizing

voor zowel particulieren als zakelijk. Wanneer u tijdelijk naar het

buitenland verhuist, kunnen zij uw

inboedel ook opslaan in één van hun opslagloodsen. Het verhuisbedrijf

heeft vestigingen in Gelderland en in Groningen.

Celsiusstraat 47, 6716 BZ te Ede Postbus 299, 6710 BG, Ede T: 0031 (0)318 62 45 55

F: 0031 (0)318 64 62 61

E: info@waaijenberg.nl

W: www.waaijenberg.nl

wegwijzer

wetgeving op het gebied van

De krant voor alle Nederlanders die

hypotheken. Zij kunnen u advies

Begeleidt u vanaf het eerste begin

toekomst.nl

NRC De Week

thuis zijn in het buitenland. Waar u

ook woont in de wereld, u ontvangt wekelijks de internationale editie van NRC Handelsblad, uw stukje

Nederland in het buitenland. NRC

De Week geeft u het belangrijkste

fiscaliteit, sociale zekerheid en

geven over alle keuzes die gemaakt

moeten worden op financieel gebied. Wat betreft de hypotheek, maar ook voor pensioenen, verzekeringen, sparen en beleggen. Daarnaast

hebben de Rabobank Grensbanken

nieuws met achtergronden en

een uitgebreid lokaal netwerk van

Abonneren is mogelijk via www.nrc.

hierbij aan makelaars, notarissen,

analyses.

nl/vertreknl

OOM Verzekeringen

Voor de branche buitenlandverzekeringen neemt OOM Verzekeringen een unieke positie in door zich te

positioneren als dé verzekeraar voor langer verblijf in het buitenland.

Nederlanders die voor langere tijd in

deskundigen opgebouwd. Denk

fiscalisten, juristen en advocaten,

uur – 17.00 uur)

F: 0031 (0)70 360 18 73

E: info@oomverzekeringen.nl

W: www.oomverzekeringen.nl

Pet Travel Clinic

Gespecialiseerde agent in de zorg voor het organiseren van de emi-

gratie van uw huisdier. Dierenwelzijn is de eerste prioriteit.

Hoeksteen 153, Avio Trade park, 2132 MX, Hoofddorp

T: 0031 (0)20 316 50 93

F: 0031 (0)20 316 50 99 E: pets@zoologistics.nl

W: www.zoologistics.nl

Rabobank Grensbanken

De adviseurs van deze banken hebben specifieke kennis van zowel

Belgische en Duitse als Nederlandse

Canada en Nieuw Zeeland.

Pieperij 11, 7924 PZ, Veeningen T: 0031 (0) 528 39 11 18

F: 0031 (0) 528 39 11 19 E: info@visa4you.nl

W: www.visa4you.nl

ruimte, vrijheid en rust die elders in Nederland steeds schaarser

worden. U heeft hier meer dan drie

keer zoveel ruimte als gemiddeld in de rest van ons land: zo’n 6800 m2 per persoon. Bovendien is de prijs-

kwaliteitverhouding op het gebied van wonen erg gunstig.

mingen.

WereldMagazine is een interac-

bedrijfsleven door de gunstige lig-

E: info@emigrerennaarbelgie.nl

E: grensbanken@rn.rabobank.nl T: 0031 (0)40 217 96 66;

W: www.emigrerennaarbelgie.nl

W: www.emigrerennaarduitsland.nl

Als één van de grootste

T: 0031 (0)70 353 21 00 (ma-vrij 8.30

emigratie specialist naar Australië,

In Zeeuws-Vlaanderen vindt u de

Bovendien is Zeeuws-Vlaanderen

goede, integere en passende

Postbus 3036, 2280 GA, Rijswijk (ZH)

uw paspoort heeft gekregen. Uw

pijen, architecten en bouwonderne-

verzekeringen af te sluiten.

tot het moment dat u het visum in

Zeeuws-Vlaanderen / Uwnieuwe-

maar ook verzekeringsmaatschap-

het buitenland verblijven kunnen bij OOM Verzekeringen terecht om

Visa4you

StepStone

carrièresites in Europa helpt StepStone kandidaten en

bedrijven om elkaar te vinden en wil op die manier de perfecte

match realiseren. StepStone is actief in 13 landen: België,

WereldMagazine

tief medium dat Nederlanders in

het buitenland, zoals emigranten, expats, vrachtwagenchauffeurs,

campinghouders, zeelui, et cetera,

voorziet van actueel nieuws. Daarbij zal het magazine niet alleen het nieuws melden, maar ook de

verhalen achter het nieuws door

eigen onderzoeken via interviews en deelname aan debatten. U als lezer, kijker en luisteraar kunt hieraan

eveneens actief deelnemen – we-

reldwijd. Aanmelden is mogelijk via

Wereldschool

Nederland, Noorwegen, Oostenrijk,

voor Nederlandstalige kinderen van

Portugal, Zweden en Zwitserland. De StepStone websites worden

meer dan 3 miljoen keer bezocht

per maand. Ze bieden ook diensten aan in andere Europese landen en in de rest van de wereld door middel van strategische

samenwerkingsovereenkomsten met leidinggevende online recruiters in deze markten.

Doezastraat 2a, 2311 HB Leiden Postbus 103, 2300 AC Leiden T: 0031 (0)71 57 30 400 F: 0031 (0)71 57 30 401 E: info@stepstone.nl

W: www.stepstone.nl

ging in West-Europa, met een goede infrastructuur op land en water. De streek heeft als gevolg van uitbrei-

ding van de bedrijvigheid de komen-

de jaren honderden vacatures, onder andere in de volgende projecten/

sectoren: Valuepark, Lifestyle Village,

Glastuinbouw, Procesindustrie, Zorg, Toerisme, Bio Park, Detailhandel.

Voor een actueel aanbod van functies in Zeeuws-Vlaanderen gaat u

naar www.uwnieuwetoekomst.nl. n

www.vertreknl.nl/wereldmagazine

Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg,

een aantrekkelijke locatie voor het

Verzorgt het afstandsonderwijs

drie tot en met achttien jaar die in

het buitenland verblijven. Zowel volledig onderwijs thuis is mogelijk als in combinatie met een lokale of internationale school. U kunt

ervoor kiezen uw kind(eren) alleen

Nederlands te laten volgen of voor een combinatie van vakken die in uw specifieke situatie passend is. Uiteraard is het ook mogelijk het

volledige onderwijs via de Wereldschool te doen.

Pascallaan 71, 8218 NJ, Lelystad T: 0031 (0)320 22 99 27 F: 0031 (0)320 22 99 91

E: info@wereldschool.nl

Ga naar www.vertreknl. nl/wegwijzer voor: - nog meer relevante adressen binnen de emigratiebranche - het plaatsen van uw eigen bedrijf Plaatsing van uw bedrijf op de website is gratis.

W: www.wereldschool.nl

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 79

leven | strip

AUGUSTUS 2012 VERTREK NL

| 81

volgend nummer

THEMA

Volgende keer in VertrekNL HEIMWEE

Reportage: Nederlandse producten wereldwijd Heeft u nummers gemist? Deze kunt u nabestellen via vertreknl.nl

Interview met striptekenaar Dick Matena: “De mooiste tijd van mijn leven was in Spanje.”

Psycholoog drs. Tony van Vliet:

“Extreem heimwee is ongezond, veel heimwee is lastig, weinig heimwee is leuk, geen heimwee is zielig.” De nieuwe VertrekNL ligt vanaf half november in de winkel! 82

VERTREK NL AUGUSTUS 2012