vnl-9-13-web

3e ja argang nummer 9

|

www.vertreknl.nl

het magazine voor wonen, werken en leven in het buitenland

+

special

Emigratiebeurs

DE BESTE

werkplek TER WERELD

de blijvende aantrekkingskracht van suriname ondernemersprijs 2014: wie wordt de opvolger van tim&kim? de taalperikelen van kader abdolah specialisten over Bonaire, frankrijk en zweden

E 6,50 ISSN 977-221128700-6

i in t e r v i e w s i r e p o r ta g e s i b e d & b r e a k fa s t i o n r o e r e n d g o e d i

voorwoord

Ode aan Nederland

T

uurlijk, iedereen droomt wel eens vaag van emigreren. Heerlijk leven en werken in een rustig land waar de zon altijd schijnt, de lucht en de zee altijd blauw zijn en het gras vooral altijd groener is dan in Nederland. Maar tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.

En daarom is emigreren eigenlijk toch niets voor mij. Wat is emigreren eigenlijk precies? Als neerlandicus zit Van Dale Online standaard tussen mijn favorieten op internet. Het woordenboek zegt:

emi·gre·ren (werkwoord; emigreerde, is geëmigreerd) 1 zich in het buitenland vestigen En over dat een klein beetje vage ‘vestigen’ zegt het woordenboek: ves·ti·gen (werkwoord; vestigde, heeft gevestigd) 1 bouwen, stichten: ergens een kantoor vestigen; de aandacht op iets vestigen richten; zich ergens vestigen er gaan wonen Emigreren is dus in het buitenland gaan wonen. En ja, daarvoor staan toch te veel praktische bezwaren in de weg. Want alle Nederlandse hufterigheid, uitlaatgassen, moessonregens, pensioenangsten, bumperklevers, kelderende woningwaardes, loonbevriezingen, megafiles, -belastingen en -stallen, voordringers, graaibankiers, bladblazers, uitkeringsfraudeurs, vinexwijken, Albert Verlindes, straattuig, hondenpoep, cynici, jachtigheid, politici, Daphne Deckers’, schreeuwlelijkerds, bergeloosheid, eurofielen, stress, alleen-maar-aan-zichzelfdenkers, immerklagers, maaiveldmaaiers, angstzaaiers en tangconstructies ten spijt, ik houd van dit land. En van mijn stad, Den Haag. En ja, zelfs van mijn vinexwijk.

“En mijn prima internetverbinding, die zou ik ook missen” De pure winters met sneeuw, ijs en schaatsen; de echte lentes, vol krokussen, narcissen, tulpen en ontluikende bomen; de heerlijke zomers, met zon, zee en strand; en de herfsten zoals ze bedoeld zijn, met prachtig gekleurde bossen, een mooie laagstaande zon, mist en vallende bladeren. Ook al kent een gemiddelde winter tegenwoordig maar 1 ijsdag, en de gemiddelde zomer maar een handvol stranddagen: ik zou al deze seizoenen missen als ik zou emigreren. Laat staan mijn ouders, familie, vrienden, de wolkenluchten, het keurig georganiseerde schoolsysteem, de oliebollen, de duinen (+ die mooie stad erachter), Hollandse Nieuwe, de sociale zekerheid, de weilanden, Sinterklaas (+ de bijbehorende noten), de uitstekende zorg, de gezelligheid, het vele water, de musea, de provincies, drop, de prachtige natuur, Studio Sport, de humor, de literatuur, de Noordzee en de taal.

En mijn prima internetverbinding, die zou ik ook missen. En daarmee mijn mogelijkheid om goed en snel een bijdrage te kunnen leveren aan dit prachtige blad. Nee hoor, in Nederland is het gras echt groen genoeg (dankzij de regen, dat dan weer wel…). n

foto: peter wiezoreck

pa u l p o l e y

e in d r e d a c t e ur V e rtr e k N L

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 5

Aan het bed in AustraliĂŤ of in de rijstvelden van Thailand?

16

Speciale bijlage

Werken in het buitenland Met bijdragen van Tom Bey, Shendrich Obispo, Wim van Teeffelen en Jan Sikking.

Pagina

65 6

|

VERTREK NL JANUARI 2013

16 Coverstory De beste werkplek ter wereld 22 Bed & Breakfast Een gloednieuwe

rubriek over... Bed and Breakfasts!

24 Reportage Stagiairs en immigranten in

Suriname 33 Interview Linda Nijlunsing's avontuur

in de Alaskaanse wildernis 39 VertrekNL Ondernemersprijs 2014

Wie wordt de opvolger van Tim en Kim?

inhoud

22 58

31

42 Partners Het gezin Jaarsma vertrok naar

de Zwitserse bergen

24 En verder... voorwoord

5

47 Vertrekhal De epiloog van Koos Reitsma

kortom

8

column

14

48 Onroerend goed Geen massatoerisme en

lange, onbedorven zandstranden

advies

31

advies

45

boeken

60

strip

63

56 Toen Serveerster in Friesland

Nu General manager in Zuid-Afrika

puzzel&win

77

lezersservice

79

wegwijzer

80

58 De immigrant Van Iran naar Nederland

volgend nummer

82

54 7 dilemma’s Cilly Dartell

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 7

kortom

Cubaanse emigranten krijgen het eenvoudiger, Cubaanse expats niet

M

et ingang van januari 2013 kunnen Cubanen met veel minder formaliteiten naar het buitenland voor een reis of een emigratie. Deze versoepeling van de Cubaanse wet- en regelgeving geldt overigens alleen voor privéreizen, want uit angst voor een braindrain blijft het voor potentiële expats lastig om Cuba te verlaten.

Zo goed als de nieuwigheden zijn voor reizigers en emigranten, zo slecht blijft de wetgeving voor expats. Cuba is als de dood dat Amerika hoogopgeleide Cubanen uit Cuba weghaalt. Men noemt het zelfs beeldend ‘her-

senroof’. Ambtenaren, topsporters, mensen van de universiteiten, en andere beroepen die belangrijk zijn voor economische, sociale of wetenschappelijk-technische ontwikkeling van Cuba of voor de nationale veiligheid: zij allen mogen niet vrij reizen. n

Om de Cubaanse economie te stimuleren heeft het Cubaanse regime de regels versoepeld voor emigranten. Was het tot voor kort nog zo dat een Cubaan die naar het buitenland wilde, een officieel goedgekeurde uitnodigingsbrief moest kunnen voorleggen voordat hij al dan niet toestemming kreeg om te reizen, vanaf januari 2013 volstaat een eenvoudig paspoort. Ook de mogelijke reisduur is verlengd: was deze elf maanden, hij wordt twee jaar, met een mogelijkheid tot verlenging. Alsof dit nog niet genoeg is, is in nieuwe regelgeving vastgelegd dat de staat met ingang van heden niet langer de bezittingen in beslag mag nemen van wie definitief uit Cuba geëmigreerd is.

Weekers berekent invorderingsrente aan emigranten

D

emissionair staatssecretaris Weekers van Financiën heeft in het najaar de nota naar aanleiding van het verslag bij het wetsvoorstel tot wijziging van de Invorderingswet 1990 (Wet uitstel van betaling exitheffingen) naar de Tweede Kamer gestuurd.

Met betrekking tot de emigratie van een aanmerkelijkbelanghouder deelt Weekers mee dat in dit wetsvoorstel zekerheidsstelling wordt geëist bij het verlenen van uitstel

8

|

VERTREK NL JANUARI 2013

van betaling en dat er ook invorderingsrente in rekening wordt gebracht. Verder wordt er geen rekening gehouden met latere waardedalingen. Dit wijkt af van de huidige praktijk omdat bij de bestaande uitstelregelingen bij emigratie geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht. Verder deelt hij mee dat de woon- en vestigingsplaats naar Nederlands recht wordt beoordeeld omdat het om de toepassing van een Nederlandse uitstelfaciliteit gaat. n

Eerste club voor expats geopend

D

e eerste club voor expats en internationals in Nederland is geopend in Den Haag. De International Club The Hague is gevestigd in het oude Raadhuis aan de Javastraat. De club wil ervoor zorgen dat expats en internationals zich thuis gaan voelen. Ook is er speciale aandacht voor de partners, die zich vaak niet thuis voelen in Nederland door een gebrek aan sociale contacten. n

kortom

In Nederland minder mensen beschikbaar voor werk dan in rest Europa

H

et zogeheten onbenut arbeidsaanbod is in Nederland relatief klein.

In 2011 was 6 procent van de Nederlanders tussen de 15 en 75 jaar binnen twee weken beschikbaar voor werk.

Dat percentage komt overeen met zo’n 754 duizend Nederlanders en is over heel Europa

gezien laag. Het gemiddelde voor de hele EU ligt op 9 procent (24 miljoen mensen). Spanje (19 procent), Letland (15 procent) en Estland (13 procent) zijn daarbij negatieve uitschieters; Malta, Tsjechië, Oostenrijk en Duitsland positieve. Dit zijn ook de enige vier landen die het ‘beter doen’ dan Nederland. n

Profiel van de prospect emigrant

A

fgelopen september heeft VertrekNL zijn lezers en bezoekers van de website gevraagd mee te werken aan een onderzoek naar het profiel van de emigrant, en naar zijn of haar informatiebehoefte.

Hieruit bleek dat de prospect emigrant overwegend 40 jaar of ouder is (75%), hoogopgeleid is (55% HBO+) en een bovenmodaal inkomen heeft (ruim 50% heeft een inkomen hoger dan € 2.585,- bruto, exclusief 8% vakantietoeslag). Verder is de prospect emigrant veelal met partner (80%), van wie de helft met kinderen. Qua sekse is het dan ook redelijk gelijk (58% man). De belangrijkste vrijetijdsbestedingen zijn: internetten, tv-kijken en lezen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat de meeste mensen hun informatie over emigreren zoeken via internet (45%) en boeken/tijdschriften (35%).

De website www.vertreknl.nl is met 48 procent de meest geraadpleegde bron.

Van de prospect emigranten is zo’n 70

procent daadwerkelijk van plan te emigreren.

Informatie die daarbij vanuit het magazine VertrekNL zeer wordt gewaardeerd (7,5) zijn de reportages, interviews en de puzzel&win.

Reden om een extra interviewrubriek toe te voegen: Bed&Breakfast: Droom of nachtmerrie … Wereldbanen en Onroerend goed zullen we voor een groot deel verplaatsen naar de website www.vertreknl.nl. Daar kunnen we meer aanbieden en is het ook makkelijk zoeken op land. Verder is het via een forum op de site sinds kort mogelijk te discussiëren met mede (prospect) emigranten.

Tot slot is uit het onderzoek is gebleken, dat de prospect emigrant vooral op zoek is naar nog meer praktische ervaringsverhalen uit verschillende landen, en dan vooral ook geïnteresseerd is in de oplossingen. Op verzoek van de lezer zal VertrekNL magazine dan ook zesmaal per jaar gaan verschijnen in plaats van viermaal. Ruim 80 procent zegt dit een prima idee te vinden of zelfs geweldig te vinden. Wij ook, dus bij deze. n

kortom kort Nederland krijgt unieke opleiding tot ‘tropenarts’ Na 50 jaar krijgt Nederland een opleiding tot ‘tropenarts’, wat uniek is in de wereld. Vanaf januari 2014 starten de eerste basisartsen met een tweeënhalfjarige opleiding tot ‘Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropische Geneeskunde (AIGT)’. In september 2012 is dit profiel officieel erkend door het College Geneeskundige Specialismen.

Het unieke van de Nederlandse situatie is dat – hoewel ook in andere landen cursussen worden aangeboden aan artsen die in ontwikkelingslanden gaan werken – er nergens anders ter wereld een soortgelijke volwaardige voltijdse opleiding wordt aangeboden Spanjaarden emigreren en masse vanwege crisis Steeds meer Spanjaarden verlaten hun land vanwege de economische crisis. In de eerste negen maanden van dit jaar emigreerden volgens het Spaanse bureau voor statistiek 54.912 Spanjaarden.

Dat is een toename van 21,6 procent. De emigratie uit Spanje, een van de landen die het zwaarst zijn getroffen door de economische crisis, neemt al tijden toe. Inmiddels is voor het eerst in alle regio's van het land de emigratie groter dan de immigratie.

Steeds meer inwoners EU vestigen zich in Zwitserland Zwitserland heeft een bevolking van ongeveer 8 miljoen inwoners. Eind augustus werden er 1,8 miljoen buitenlanders geteld. Dat betekent een stijging met 3 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. De grote toename van de buitenlandse populatie is volgens de Zwitserse belangengroep Ecopop (Ecologie et Population) vooral te wijten aan een wet van vijf jaar geleden, waardoor het voor burgers uit de Europese Unie gemakkelijker werd om zich in Zwitserland te vestigen.

Op dit ogenblik zouden ongeveer 1,77 miljoen burgers uit de Europese Unie in Zwitserland wonen. n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 9

kortom kortom kort Minder migratiehuwelijken in Nederland In 2011 trouwden in Nederland 33,8 duizend allochtonen. In 2800 gevallen ging het hier om een migratiehuwelijk. In ruim 8 procent van de allochtonenhuwelijken kwam dus een van beide partners naar Nederland om te trouwen. Dat is iets minder dan in de jaren 2009 en 2010, en flink minder dan bijvoorbeeld in 2001: toen was er in ruim 20 procent van de allochtonenhuwelijken sprake van een migratiehuwelijk.

UWV EURES helpt werkzoekenden op de EmigratieBeurs 2013

Ierse bevolking krimpt Ierland heeft minder inwoners dan twee eeuwen terug. Een uniek fenomeen met maar één reden: emigratie. Vooral recentelijk zijn veel Ieren geëmigreerd. Sinds de economische crisis in 2008 zijn klauwen over Europa uitsloeg, zijn 150.000 Ieren naar andere landen met meer welvaart vertrokken. Hierdoor hebben de demografische en economische opbouw van het eiland ‘een crisispunt’ bereikt.

Diasporawet uitkomst voor Nederlandse Surinamers

S

uriname gaat het voor Nederlanders van Surinaamse afkomst makkelijker maken om in Suriname te wonen en werken. De regeringspartijen in het Surinaamse parlement hebben hiervoor een wetsvoorstel ingediend. Met deze ‘diasporawet’ geeft de regering-Bouterse invulling aan haar belofte om meer mensen van Surinaamse afkomst de mogelijkheid te geven voorgoed of tijdelijk terug te keren naar Suriname om het land te helpen opbouwen. Het is aan de mensen van Surinaamse afkomst zelf of ze de wettelijke status ‘Persoon van Surinaamse Afkomst’ (PSA) aanvragen. De grootste groep, ± 350.000 mensen, die hiervoor in aanmerking komt, woont in Nederland, maar ook in Amerika en op de Antillen wonen veel mensen van Surinaamse afkomst. n

10

|

VERTREK NL JANUARI 2013

O

p 9 en 10 februari vindt de 17e internationale EmigratieBeurs plaats in Houten. Het is het grootste evenement in Nederland voor wie erover denkt voor lange of korte tijd naar het buitenland te vertrekken.

Deze beurs is hét oriëntatie- en startpunt van vertrekkende emigranten, expats, studenten, ondernemers, werkzoekenden en andere landverhuizers. Want, en dat is het eerste advies dat EURES-adviseurs geven: een gedegen voorbereiding is de belangrijkste voorwaarde bij vertrek naar het buitenland.

UWV EURES is ook deze editie weer met een grote stand vertegenwoordigd. Naast de Nederlandse EURES-adviseurs hebben zij ook EURES-adviseurs uit het buitenland uitgenodigd. In de aparte Scandinavië-hal kunt u EURES-collega’s uit onder andere Scandinavië treffen. Bezoekers aan de stand kunnen verder terecht bij deskundigen van UWV internationaal, die onder meer informatie verstrekken over bijvoorbeeld de export van WW en WAO. Voor informa-

tie op het gebied van sociale zekerheid, belastingen en onderwijs zijn SVB, DUO en Europass met aparte stands aanwezig.

UWV EURES besteedt ook speciale aandacht aan het thema ‘Zelfstandig ondernemen in Europa’. U kunt u laten voorlichten door specialisten op het gebied van zelfstandig ondernemen in Europa.

EURES (EURopean Employment Services), het Europese netwerk voor informatie, advies en arbeidsbemiddeling, opent voor u de Europese arbeidsmarkt zodat u zelf geschikte vacatures kunt vinden en een stappenplan kunt maken. Ook geeft EURES informatie over sollicitatiegebruiken en leef- en arbeidsomstandigheden in andere Europese landen.

Zo worden werkzoekenden geholpen bij het maken van bewuste keuzes. In Nederland is UWV de partner van EURES. Meer informatie over EURES en de EmigratieBeurs kunt u vinden op: werk.nl/eures en www.emigratiebeurs.nl n

kortom

N

a ruim 26 jaar verschijnt er weer een compleet nieuw Bommelverhaal: Heer Bommel en de Pas-Kaart. Het verhaal is gebaseerd op het onvoltooide Bommelverhaal Tom Poes en de paskaarten.

Het nieuwe Bommelverhaal zal vanaf maart 2013 worden voorgepubliceerd in VertrekNL. In het verhaal Heer Bommel en de Pas-Kaart gaan Olivier B. Bommel en Tom Poes op zoek naar het land waar het gras altijd groener is.

Het nieuwe Bommelverhaal is het gevolg van de in 2012 verschenen Bommelglossy. Dick Matena tekende voor deze glossy het omslag en diverse illustraties.

Door het succes van de Bommelglossy, de eerste oplage van 25.000 exemplaren was in een paar weken uitverkocht, is er besloten samen met Matena een nieuw Bommelverhaal te maken.

Nieuw Bommelverhaal

Heer Bommel en de Pas-Kaart Dick Matena (69), jarenlang striptekenaar voor de Toonder Studio’s en officiële opvolger van Marten Toonder, ziet het nieuwe verhaal als een klassiek Bommelverhaal. “Het is een typisch Toonder universeel thema – het denken dat het elders beter is.”

Ook volgens Willem Feltkamp, projectmanager bij de Toonder Compagnie, is dat de kracht van de Bommelverhalen: “De thema’s zijn van alle tijden. Toonder koos thema’s die

zeker de komende twee eeuwen alleen nog maar relevanter zullen worden.”

Heer Bommel reageert: “Soms staat men paf en uit men sprakeloos zijn verbazing omdat woorden te kort schieten. Jaren heb ik vanaf de openhaard, gehuld in kamerjas, nadagen machteloos moeten toezien hoe banken instortten, politici tot op het bot gepeild werden, en pauwen en witte mannen van hoge torens bliezen, terwijl de

wereld maar doordraaide zodat het me vaak zwaar te moede werd. Waar moet dat heen? dacht ik dan, totdat bleek dat menigeen zonder mijn bestaan de zin verloren had en zich verenigde in een Bommelglossy die uit de winkels puilde en de roep om mijn terugkeer mij van heinde en ver om de oren vloog. Een Bommel weet dan wat hem te doen staat, want al zijn normen en waarden ver te zoeken, hij vindt ze! Tot binnenkort dus, vrienden en vriendinnen.” n

Groningers zijn topemigranten

I

n 2011 emigreerden 9,8 procent meer mensen dan in 2010 uit Nederland. Als je de cijfers over alle provincies uitsmeert, dan zie je dat vooral meer Groningers emigreerden in 2011, gevolgd door Zeeuwen, Friezen en Overijsselaars. Het CBS, waarvan deze cijfers afkomstig zijn, noemt de crisis als hoofdoorzaak. Gelderlanders bleven overigens Nederland het meest trouw: slechts bijna 3

procent meer Gelderlanders emigreerden in 2011 dan in 2010.

Hier alle cijfers: Groningen +26,3% Zeeland +18,9% Friesland +18,6% Overijssel +16,6% Brabant +16,4% Drenthe +13,7

Noord-Holland +11,6% Limburg +10,5% Zuid-Holland +6,5% Flevoland +5,8% Utrecht +4,7% Gelderland +2,9% Nederland +9,8% n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 11

kortom

Informatieavonden over emigreren

V

an 21 tot en met 24 januari organiseert Visa4you informatieavonden over emigreren (wereldwijd). Het doel van deze avonden is informatie te verstrekken over de landen, waaronder Australië, Canada, de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland, alsmede u van advies te voorzien over uw visumaanvraag.

Er is een informatiemarkt met presentaties van de verschillende landen, zodat u een indruk kunt krijgen van onder andere de vestigingsmogelijkheden, (sociale) voorzieningen en werkgelegenheid. Er zijn visumspecialisten aanwezig om al uw vragen over het emigratieproces en

het aanvragen van een visum te beantwoorden. Om 20.30 uur start een film met beelden van de landen en interviews met Nederlanders die geëmigreerd zijn.

De toegang is gratis en aanmelden is niet nodig. De informatieavonden beginnen om 20.00 uur; vanaf 19.30 uur ontvangst met koffie. De data en locaties zijn: • Maandag 21 januari 2013 - Van der Valk, Gilze-Rijen • Dinsdag 22 januari 2013 - AC de Meern • Woensdag 23 januari 2013 - Zwolle • Donderdag 24 januari 2013 - Van der Valk, Assen Meer informatie kunt u vinden op www.visa4you.nl. n

Andrea Kruis illustreert VertrekNL

V

anaf dit nummer zal Andrea Kruis in plaats van de strip diverse artikelen voorzien van hele mooie en herkenbare illustraties. Verder zijn wij trots haar emigratiestrips binnenkort te mogen bundelen in de Emigratiewijzer 2013. n

column

“Ik hoorde u laatst op de radio in ‘Met het Oog op Morgen’ en kwam er zo achter dat u in New York woont en werkt. Dat wil ik ook.

Kunt u me laten weten hoe ik aan een baan in New York kan komen?

Maakt me niet veel uit wat het is, als ik hier maar wegkom.”

Z foto: peter beemsterboer

14

|

VERTREK NL JANUARI 2013

o ongericht en weinig aantrekkelijk als deze e-mailschrijver zich presenteerde, had ik het nog niet meegemaakt. Regelmatig krijg ik een vraag uit Nederland: kan ik bij je komen werken? Meestal zijn het studenten of net afgestudeerden die de sprong naar New York willen wagen. Het valt me dan op dat een CV in het Nederlands wordt bijgesloten, waar gedetailleerd in staat waar iemand naar de basisschool is gegaan en welke hobby’s iemand heeft – van kleiduivenschieten tot polsstokhoogsprin-

column

Hoe vind ik een internationale baan in het buitenland? gen – maar dat er in de bijbehorende brief geen enkele visie staat hoe de sollicitant denkt het werk te zullen aanpakken, wat zijn persoonlijke drijfveren zijn en of hij zich geschikt acht voor de taak. De Nederlandse sollicitatiebrieven zien er over het algemeen wat onbeholpen uit, heel anders dan die door Amerikanen worden geschreven. Amerikanen schieten door naar de andere kant, ze kloppen zich vaak op de borst: “Ik ben degene die u voor deze baan zoekt, ik heb alle kwalificaties, ben enorm gemotiveerd en ben een harde werker. Ik kan uw organisatie flink vooruit helpen.” Zulke ronkende zinnen zie je niet snel in een brief uit Nederland.

Wij Nederlanders stellen ons wat nuchterder op, gelukkig maar. Toch valt me op dat veel

B o r i s D i ttr i c h d ir e c t e ur bij H uman R i g hts Wat c h in N e w Y or k

Goede voorbereiding

ken vaak dat ze goed Engels spreken, maar dat valt vies tegen. Met vertaald Nederlands kom je er niet. De derde vraag is of iemand al ervaring met werken in het buitenland heeft opgedaan. Zomaar zin hebben om je leven om te gooien en in het buitenland te beginnen is niet aantrekkelijk voor potentiële werkgevers. Die willen weten of je ervaring bij buitenlandse instellingen of bedrijven

“Nederlanders denken vaak dat ze goed Engels spreken, maar dat valt vies tegen” Nederlanders zich niet goed voorbereiden op wat ze te wachten staat. Soms bel ik hen terug, en meer dan eens ontspon zich een vreemd gesprek. Mijn eerste vraag is meestal wat voor visum iemand denkt aan te vragen.

En daar begint het al. “Moet je een visum hebben om in Amerika te werken?” Nooit aan gedacht. Mijn tweede vraag, uit ervaring wijs geworden, is hoe iemands Engels is. Regelmatig krijg ik het antwoord: “heel goed”.

Dan stap ik tijdens het telefoongesprek op het Engels over.

Gehakkel Menigmaal volgde er een gehakkel aan de andere kant van de lijn. Nederlanders den-

in kwestie is die hun naam heeft opgegeven.

Niet echt een aanbeveling om iemand verder tot de sollicitatieprocedure toe te laten.

hebt opgedaan, of je weet hoe het in de wereld werkt. Het is een voordeel als je een stage in het buitenland hebt gelopen. Dan is het natuurlijk mooi als er bewijsstukken van worden bijgesloten en namen en telefoonnummers van referenten worden opgegeven.

Ik heb al heel wat Amerikanen op leugentjes betrapt. Ze beweren tijdens hun stage hele organisaties draaiende te hebben gehouden, grote verantwoordelijkheden te hebben gedragen. Maar als ik dan de opgegeven referenten bel en wat prikkelende vragen stel, blijkt al gauw dat de bijna-directeur bij wijze van spreken een blauwe maandag in de postkamer heeft gewerkt. Sommige referenten weten niet eens wie de persoon

In deze tijd van economische recessie en hoge werkloosheid is het lastig om een internationale baan te vinden. Spontane sollicitaties zullen maar weinig kans van slagen hebben. Het geheim zit in een goede voorbereiding. Als je bij een bepaalde organisatie wilt werken, stel dan eerst een onderzoek in naar wat het bedrijf precies doet en stel op een vriendelijke manier ook wat kritische vragen. Werkgevers houden van een weerwoord. Het toont creativiteit en oorspronkelijkheid aan. Iemand die op alles ‘ja en amen’ zegt maakt een saaie indruk en zal zich niet tot een vernieuwende geest ontpoppen. Mijn laatste tip: kijk ook naar wat er allemaal over je te vinden is in de sociale media. Menigmaal hoor ik verhalen van werkgevers die op Facebook keken naar het wel en wee van de sollicitant en vervolgens ervoor terugschrokken om iemand tot een tweede of derde ronde toe te laten. Het helpt niet echt als je op Facebook half dronken op allerlei foto’s staat, sigarettenpeuk in de mondhoek, terwijl je op een serieuze functie solliciteert. n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 15

coverstor y

Aan het bed in AustraliĂŤ of naar de rijstvelden van Thailand?

De Beste Werk

16

|

VERTREK NL JANUARI 2013

coverstory

plek ter Wereld U zou wel willen emigreren, maar u heeft nog niet de leeftijd (of het geld!) om te stoppen met werken. Dan is enige kennis van de globale arbeidsmarkt wel meegenomen. Hoe staat het in potentiĂŤle nieuwe thuislanden met zaken als werkgelegenheid, lonen, pensioenen en andere arbeidsvoorwaarden?

tekst

peter smolders |

illustraties

peter beemsterboer

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 17

coverstor y

E

migreren: graag. En u wilt liever niet wachten tot u 67 bent en aan uw AOW mag beginnen. Maar wat het algemene beeld van emigranten ook is, niet iedere Nederlander kan op de plaats van bestemming een camping of een horecagelegenheid beginnen. Zelfs in Frankrijk zijn ooit genoeg kampeerplaatsen. Nee, u wilt een reële inschatting van de mogelijkheden om een gewone baan te vinden in uw nieuwe thuisland. Natuurlijk heeft u die het liefst in de branche waarin u ook in Nederland werkzaam was, maar u toont zich flexibel. Het is immers bijna uitgesloten dat iemand die in ons land zijn geld verdiende als ambtenaar of leraar in Australië, Spanje of Bulgarije direct weer aan de slag kan. Daarom wilt u een breder, algemener beeld van de arbeidsmarkt in de potentiële emigratielanden, om vervolgens een keus te kunnen maken. Wat is de beste werkplek ter wereld? Eigenlijk zijn er drie vragen die dringend een antwoord nodig hebben. De belangrijkste: ís er werk? Daarna: wordt dat werk enigszins goed betaald? Vervolgens: hoe zijn de overige arbeidsvoorwaarden, zoals de lengte van de werkweek, het aantal vrije dagen en de pensioenregeling?

18

|

VERTREK NL JANUARI 2013

Is er werk?

Nou, nee. Niet in de landen die het meest voor de hand liggen als emigratiebestemming tenminste. Het zal u niet zijn ontgaan dat de (arbeids)markten in Zuid-Europa in zwaar weer verkeren. In Spanje is momenteel ongeveer een kwart van de beroepsbevolking werkloos, de hoogste stand sinds 1976. Voor Griekenland geldt hetzelfde. In Portugal schommelt het percentage rond de 15 en zelfs in Frankrijk, dat we toch meer als West- dan als Zuid-Europees zien, wordt in 2013 waarschijnlijk de 10 procent overschreden. Al die percentages zijn moeilijk te zien als een stimulans om te emigreren, want het werkloosheidscijfer in Nederland blijft rond 6,5 procent steken.

Buiten Europa deelt de VS in de malaise, al is het beeld daar minder ongunstig dan veel Europeanen uit de media meekrijgen. Met een werkloosheid van 7,8 procent doen de Amerikanen het momenteel beter dan de

meeste Europese landen. In Canada ligt het percentage zelfs nog iets lager.

Maar er zijn ook uitgesproken positieve uitzonderingen in deze tijden van economische tegenspoed. Binnen de Europese grenzen is dat vooral Zwitserland, dat zijn werkloosheid stabiel houdt op 3 procent. Buiten Europa zijn Australië en Nieuw-Zeeland (ongeveer 5 procent) sterke markten. Azië, met China voorop, groeit sterk. Maar met name Thailand, toch een populaire bestemming voor vakantiegangers en emigranten, valt op. Daar is werk genoeg: slechts 1 procent van de beroepsbevolking is werkloos en dan grotendeels niet eens door gedwongen ontslag, maar uit vrije keus, omdat mensen voor familieleden willen zorgen of op zoek gaan naar een nieuwe functie.

Wordt er goed betaald?

De lonen in Nederland behoren tot de hoogste ter wereld. Ons land voert de lijst aan,

“Er is niet alleen berekend hoeveel werknemers verdienen, maar ook hoeveel Big Macs ze van een netto uurloon kunnen kopen”

coverstory Mág u er werken?

“In Australië is de snel gestegen Australische dollar debet aan de hogere lonen” samen met Engeland en Duitsland. Opvallend genoeg geldt dat niet alleen voor de brutolonen, maar ook als gekeken wordt naar wat er overblijft na aftrek van alle belastingen en premies.

Maar de hoogte van het salaris zegt op zich natuurlijk niets. Als de kosten van levensonderhoud in een land laag zijn, heeft u ook minder inkomen nodig. Daarom hebben de Stichting Loonwijzer en de vacaturesite Monsterboard in 2012 een rapport uitgebracht waarin niet alleen staat hoeveel werknemers in verschillende sectoren per land verdienen, maar ook hoeveel Big Macs ze van een netto uurloon kunnen kopen in hun land. Big Macs, jawel. En zelfs dan doen Nederland, Engeland en Duitsland het goed. Engeland gaat (met 4,8 Big Macs voor het netto uurloon van een gemiddelde leidinggevende) aan kop.

Europese landen die erg slecht scoren zijn Hongarije en Rusland. Ook de Zuid-Europese staten doen het momenteel niet erg goed. In Spanje verdient maar liefst 57 procent van de beroepsbevolking per maand duizend euro of minder. Ter vergelijking: in Nederland leef je officieel onder de armoedegrens als je per maand 998 euro of minder te besteden hebt.

Landen buiten Europa die het goed doen,

gekeken naar de hoogte van de lonen in verhouding tot de kosten van levensonderhoud, zijn Canada, Zuid-Afrika, Thailand, Nieuw-Zeeland en Australië. China kent nog steeds extreem lage salarissen (gemiddeld 150 euro per maand voor een fabrieksarbeider), al neemt de onrust op de arbeidsmarkt en daarmee de mondigheid van de arbeiders wel snel toe. In Thailand trekt de economie nog steeds ieder jaar aan, met name door de groeiende auto-industrie en de grote productie en export van rijst. De salarissen zijn er vrij laag, maar ze stijgen sneller dan de kosten van levensonderhoud. In Australië is de snel gestegen Australische dollar debet aan de hogere lonen. Voor toeristen is dat ongunstig, want hun wisselkoersen zijn zeer negatief beïnvloed de laatste jaren, maar als u er echt woont, voelt u het probleem minder.

Hoe zit het met de secundaire arbeidsvoorwaarden?

U weet of er werk is en wat u daarmee zou kunnen verdienen. Maar het maakt nogal wat uit of u voor dat salaris 36 of 60 uur per week werkt. En hoe zit het met vrije dagen en met het pensioen?

Buiten de Europese Unie aan het werk gaan valt nog niet mee. Per land is een andere vergunning nodig, die gepaard gaat met steeds verschillende eisen. Het is van het grootste belang dat u zich voor een eventueel vertrek vergewist van de voorwaarden. Veel landen, waaronder de VS, zijn extreem streng als het om immigranten-werknemers gaat. Ook een land als Australië, waar de werkloosheid zeer beperkt is, hanteert strenge regels. Het is wel zo dat mensen uit bepaalde sectoren in sommige landen ‘voorrang’ krijgen. In Australië geldt dat bijvoorbeeld als u in Nederland al werkte in het toerisme, de gezondheidszorg of in de verzekeringssector. Ook Canada en Nieuw-Zeeland kennen zo’n ‘Priority Occupations List’, die u min of meer een vrije toegang tot het land verschaft. Het kan dus zijn dat uw beroep u helpt bij het kiezen van uw bestemming.

Omdat Nederlandse opleiding en ervaring in het buitenland niet altijd op waarde worden geschat en een vaste baan daardoor vaak moeilijk te krijgen is, kan het lonen een eigen bedrijfje op te zetten. De schaduwkant: daarvoor gelden nóg strengere regels, die nóg diverser zijn per land. Schakel daarom altijd een lokaal deskundige advocaat in als u zo’n stap overweegt.

Qua werkweek: dat is onderzocht door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). De hardste werkers wonen in Mexico. De gemiddelde Mexicaan klokt per jaar 2250 echte werkuren (geen pauzes, geen vrije dagen). De Nederlander is de meest luie mens op aarde, met gemiddeld 1370 uur, gevolgd door de Duitser met 1413.

Opvallend: binnen Europa maken de Grieken de meeste werkuren. Lui zijn ze dus duidelijk niet. Gek genoeg hebben ze, samen met de Portugezen, toch ook de meeste vakantiedagen per jaar: 33 stuks.

In Nederland bedraagt de gemiddelde werkweek 34,4 uur, waarbij vrouwen aanzienlijk korter werken dan mannen. De rest van Europa werkt gemiddeld ongeveer vijf uur per week meer. De Zwitsers verdienen vrij veel, maar werken hard, met gemiddeld 41,5 uur.

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 19

coverstor y

De Turken hebben een officiële werkweek van 45 uur.

In andere continenten zijn de werkweken qua lengte vergelijkbaar: in Australië en de VS liggen ze gemiddeld rond de veertig uur.

Maar vergis u niet in de overige secundaire arbeidsvoorwaarden: vertelt u in de VS dat u in Nederland 25 vakantiedagen had, dan zal een potentiële werkgever met zijn ogen rollen. Dat soort aantallen is in de VS, en ook in Australië en veel Aziatische landen, ongekend, zeker voor mensen die nog niet lang bij dezelfde werkgever werken. Ook ziektekosten en pensioen zijn nergens zo logisch in het arbeidsvoorwaardenpakket opgenomen als in sommige Europese landen, met Nederland voorop. Het Nederlandse pensioenstelsel is onlangs weer uitgeroepen tot het beste ter wereld. In het buitenland zijn secundaire arbeidsvoorwaarden vaak een kwestie van overleg met de werkgever, waarbij u in bijvoorbeeld Thailand zelfs nog tegen werkgevers kunt oplopen die uitgaan van een zesdaagse werkweek. In dat land zijn zaken als gezondheidszorg en pensioen

20

|

VERTREK NL JANUARI 2013

“Toch liever naar een land met een wat begrijpelijkere taal? Dan zijn Zuid-Afrika, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland goede opties” minder goed geregeld. Maar bedenk daarbij wel dat ze relatief goedkoop privé te organiseren zijn.

Conclusie In alle eerlijkheid: gaat het puur om werk, dan hoeft u Nederland niet te verlaten. Echte economische vluchtelingen zullen we hier niet snel voortbrengen. Maar staat emigreren voorop en zoekt u dan naar een plek waar u ook nog aan de bak zou kunnen, dan zijn er wel mogelijkheden.

Het is wel duidelijk dat Azië het werelddeel is waar op dit moment de grootste economische groei – en dus de meeste werkgelegenheid – wordt gerealiseerd. China voert die beweging aan, maar het land loopt voorlopig nog ver achter op het gebied van lonen en

secundaire arbeidsvoorwaarden. Bovendien is de gevraagde arbeidsethos er zo anders dan wat we hier gewend zijn, dat het misschien niet meevalt te aarden. In Thailand zijn de arbeidsvoorwaarden ook nog minder dan hier, maar daar heeft momenteel een inhaalslag plaats waar nieuwe arbeiders van kunnen meeprofiteren. Qua leefklimaat en bijvoorbeeld verkrijgbaarheid van producten loopt het land bovendien ver voor op China.

Toch liever naar een land met een wat begrijpelijkere taal? Dan zijn Zuid-Afrika, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland goede opties.

Er is relatief veel werk en de salarissen zijn er verhoudingsgewijs goed. Binnen Europa?

Sorry, dat is momenteel een vrijwel hopeloze zaak, tenzij u zich in Zwitserland vestigt. Of dan tóch maar de gok wagen en in Frankrijk een B&B beginnen? n

bed & breakfast | leven

22

|

VERTREK NL JANUARI 2013

In deze nieuwe rubriek vertellen eigenaren van een B&B over de passie voor het vak, de voor- en nadelen van het runnen van een B&B, de diversiteit aan gasten, maar natuurlijk ook wat hun eigen locatie zo bijzonder maakt. tekst

jorine de bruin

In deze uitgave maakt u kennis met de familie Van den Beld. Zij zijn tien jaar geleden naar Frankrijk vertrokken om een wijngaard te beginnen en hebben twee jaar geleden hun andere droom gerealiseerd: een eigen Bed and Breakfast.

E

igenaren Erica en Michel van den Beld zijn tien jaar geleden met hun kinderen vertrokken naar Frankrijk om daar een wijngaard te beginnen. Ze kregen de smaak van het Franse leven te pakken en realiseerden twee jaar geleden ook een Bed and Breakfast (B&B). Erica van den Beld: “In onze wijnboerderij hebben we vier zeer luxe gastenkamers gemaakt. Doordat de B&B (genaamd Domaine de la Rogère) te midden van onze eigen wijngaarden ligt, krijgen alle gasten een totaalpakket: een proeverij van onze wijnen, uiteraard een rondleiding door de wijngaarden en elke dag koken we een driegangendiner van verse seizoensproducten waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van onze gasten.”

Slaperig dorpje De B&B van de familie Van den Beld ligt aan de rand van een, zoals ze het zelf omschrijven, ‘slaperig dorpje’. “Mede hierdoor is het genieten van de rustige omgeving en ’s avonds is het heerlijk vertoeven aan lange tafels buiten op het terras, met uitzicht over de wijngaarden. Maar ook binnen is het gezellig in onze knusse eetzaal, waarbij we altijd proberen om zelf ook even tijd vrij te maken om aan te schuiven”, benadrukt Van den Beld. “Het hoogseizoen van de B&B loopt gelijk met de drukste periode van onze wijngaarden, dus tijdens het groeiseizoen (eind april tot en met halverwege augustus) moeten we echt alle zeilen bijzetten. Voor de gasten is dit uiteraard een mooi plaatje om naar te kijken. En het voordeel is dat ze vaak dan ‘en passant’ ook wijn bij ons kopen.” Een klein nadeel van het hebben van een B&B is volgens Van den Beld dat er altijd mensen om je heen zijn. “Veel gasten zijn nieuwsgierig en willen graag opgaan in je leven.

Meestal is dat leuk, maar er blijft weleens te weinig privétijd over.” Qua gasten ontvangen Michel en Erica van den Beld veel nationaliteiten. “Vooral Belgen, Nederlanders en Engelsen van diverse leeftijden. Wel hebben alle gasten één ding gemeen: de passie voor lekker eten en een goed glas wijn.”

Luxe hotels “Afgelopen zomer ontvingen we gasten die op aanraden van een wederzijdse kennis bij ons terechtkwamen. Ze hadden nog nooit eerder een B&B bezocht, alleen luxe hotels.

De eerste avond aan tafel vielen ze, volgens eigen zeggen, al van de ene in de andere verbazing. Ze genoten van de gezellige sfeer, de vrolijke gesprekken aan tafel, het lekkere eten en ze lieten direct blijken dat ze het jammer vonden dat we nog maar een kamer voor twee nachten beschikbaar hadden.

Uiteindelijk is dit echtpaar vijf nachten bij ons gebleven in drie verschillende kamers, plus nog een uitstapje naar een nabijgelegen hotel omdat we één nacht echt geen kamer meer beschikbaar hadden. Dat is zo mooi aan dit beroep, de veelzijdigheid en de uitdaging om iedereen een mooie vakantie te bezorgen.

Voor ons is een verblijf pas geslaagd als we merken dat de gasten zich thuis voelen en geen zin hebben om weer weg te gaan. Daar doen we het voor.” n

Wilt u ook een verblijf boeken bij de familie Van den Beld of meer informatie?

Erica en Michel van den Beld Domaine de la Rogère 24610 Minzac, Frankrijk (0033) 619601014 (0033) 553821527 vandenbeld.michel@wanadoo.fr www.vandenbeld.fr www.larogere.weblog.nl

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 23

reportage

24

|

VERTREK NL JANUARI 2013

reportage

Stagiairs en immigranten in Suriname Elk jaar vertrekken bijna tweeduizend Nederlandse studenten naar Suriname voor een stage. De afgelopen tien jaar is deze bestemming steeds populairder geworden. Sommige stagiairs raken zo verslingerd aan het land dat ze besluiten definitief naar Suriname te gaan. Andere Nederlanders zijn een Surinaamse geliefde tegen het lijf gelopen of zien een gat in de markt. tekst

kirsten dorrestijn

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 25

reportage

Stage in Suriname Stage lopen in Suriname: voor de meeste studenten betekent het één groot feest. Contact met andere stagiairs is makkelijk gelegd, het tropische klimaat zorgt voor een zwoele sfeer, er bestaat geen taalbarrière met de lokale bevolking en het levensonderhoud is een stuk goedkoper dan in Nederland. Opvallend is dat vooral vrouwelijke studenten Suriname als stageland kiezen. De meesten volgen de Pabo of een zorgopleiding.

D

e Gongrijpstraat in het centrum van Paramaribo is een befaamde straat in Suriname: hier wonen alle stagiairs. Behalve dat het huis helemaal van hout is, verschilt het interieur van Gongrijpstraat 13 niet veel van een gemiddelde Nederlandse studentenwoning: de gootsteen staat vol afwas en in de tuin prijken rijen lege Parbo-bierflessen. “Hier zitten we elke avond met z’n allen”, wijst geneeskundestudent Stephanie Mes (24) naar het afdak met tafel en stoelen achter in de tuin. “We halen nasi, bami of roti bij een Surinaams tentje en eten het hier op. Daarna kletsen we gezellig nog wat, met een muziekje erbij. Maar ik moet op tijd naar bed, want om 7 uur ’s ochtends sta ik alweer op de kinderafdeling van ’s Lands Hospitaal.”

Uitgaan en feesten Stephanie kreeg meteen veel verantwoordelijkheid als coassistent, iets wat veel stagiairs in Suriname ervaren. “In het begin was het heel spannend. Ik ben zaalarts en loop elke ochtend visite. De arts komt pas ’s middags.

Ik mag altijd telefonisch contact opnemen,

maar ik sta daar wel in m’n eentje. In Nederland zou je nooit zo veel verantwoordelijkheid krijgen! Gelukkig heb ik er een paar kinderen tussenuit weten te pikken die acuut hulp nodig hadden.” Om 13.00 uur is Stephanie klaar met werken. “Dan ga ik lunchen en ‘s middags meestal naar een zwembad of de stad in.”

Het weekend staat voor de meeste stagiairs in het teken van uitgaan en feesten. “Meestal ga ik vrijdag én zaterdag stappen. Ik weet niet wat het is, maar ik houd het hier veel langer vol.” Dat is ook de ervaring van Jerry Ploeg (22, student International Business and Languages bij InHolland). Hij loopt zijn afstudeerstage bij telecomprovider Telesur.

“Meestal blijven we tot een uur of 7 ’s ochtends en om het af te maken ontbijten we bij een eettentje aan de Waterkant.” En hoe zit het met de katers in de snikhitte? “Die zijn juist veel minder: je zweet alles er snel uit”, beweert Jerry.

Morgen of volgende week Volgens Jerry is de Surinaamse bedrijfscultuur niet te vergelijken met de Nederlandse.

“In Nederland ligt de productiviteit veel hoger. Hier is de mentaliteit: als het vandaag niet lukt, doen we het morgen wel, of anders

De tuin en keuken van Stephanie

26

|

VERTREK NL JANUARI 2013

reportage

Marjolein Legemaat

Stephanie Mes

volgende week. In het begin vond ik dat frustrerend. Je wilt dingen afmaken, maar soms reageren mensen niet op e-mails. Het is een knop die omgezet moet worden.” Jerry regelde zijn stage zelf door sollicitatiebrieven te sturen naar verschillende grote Surinaamse bedrijven.

Na stagetijd zoeken veel studenten verkoeling bij een van de zwembaden in Paramaribo en bijna iedereen volgt wekelijks salsalessen. Uit eten gaan staat ook vaak op het programma. “De eerste maand kookte ik nog zelf”, vertelt Jerry, “maar dat sloeg nergens op: je kunt hier overal heerlijk eten, en iets halen is vaak nog goedkoper dan boodschappen doen in de supermarkt.”

Unieke ervaring Aan de overkant, op Gongrijpstraat 10, woont Marjolein Legemaat (24), geneeskundestudent aan de Universiteit Leiden. Ook deze houten woning wordt verhuurd aan studenten van Nederlandse universiteiten. “Suriname is zo mooi”, zegt Marjolein vanuit haar hangmat op het balkon. “Het is hier zo tropisch, iedereen spreekt Nederlands, en dan is

“De eerste maand kookte ik nog zelf, maar dat sloeg nergens op, je kunt hier overal heerlijk eten” er nog de interessante koloniale geschiedenis en alle culturen die hier naast elkaar leven: Creolen, Hindoestanen, Javanen, Chinezen.

Dat vind ik mooi om te zien.”

Marjolein loopt haar coschappen op de afdeling Oogheelkunde van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo. “Een vriendin van mij had haar coschappen in Suriname gedaan en was zó enthousiast. Dat wilde ik ook”, vertelt Marjolein. “Het gaat hier allemaal heel anders dan in Nederland. Afgelopen week ben ik bijvoorbeeld met een oogarts mee geweest naar het dorpje Moengo. Dat was een unieke ervaring. Ziekenhuizen zijn daar niet en er zaten zeventig mensen op ons te wachten toen we aankwamen. Vier keer per jaar komt de oogarts alle staaroperaties uitvoeren. Toen ik daar was, dacht ik: dit wil ik later ook doen.”

Kaaimannen Als je een fietser ziet in Suriname, is het negen op de tien keer een stagiair. Soms is een fiets zelfs inbegrepen in het studentenhuis. Het links rijden is even wennen, net als de hobbelige wegen en het ontbreken

Jerry Ploeg

van fietspaden. “Eerlijk gezegd vind ik het vreselijk om in Paramaribo te fietsen”, geeft Marjolein toe. “Je wordt echt van je sokken gereden. Toch fiets ik elke ochtend twintig minuten naar het Academisch Ziekenhuis, zodat ik niet afhankelijk ben van het openbaar vervoer.” Jerry vindt het fietsen prettig: “Ik kan er echt van genieten als ik ’s ochtends onderweg ben naar Telesur. De zon is dan net op, het is nog niet zo druk en ik rijd langs prachtige oude gebouwen in de binnenstad.”

In de weekenden organiseren de stagiairs vaak tripjes naar het binnenland. Een groep van 15 tot 20 stagiairs gaat tegen een fikse korting mee met een lokale gids. “Afgelopen weekend zijn we naar Bigi Pan geweest”, vertelt Stephanie, “een natuurgebied in het westen van Suriname. De reis ernaartoe was al prachtig. We sliepen op een onbewoond eiland midden op een meer. ’s Nachts zijn we kaaimannen gaan spotten en de volgende dag hebben we een modderbad genomen in aangespoeld zand uit de Amazone. Onze gids gaat vaker met stagiairs op pad en weet precies wat we nodig hebben: goede muziek in de bus en genoeg drank op de bestemming.” n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 27

reportage

Immigranten in Suriname Van alle stagiairs die geproefd hebben aan het Surinaamse leven, keren er elk jaar enkele terug naar dit land. Waarom in Nederland blijven kleumen en stressen, terwijl een tropisch klimaat en een relaxter tempo een alternatief is? Veel van de Nederlanders in Suriname hebben een gat in de markt ontdekt en zijn succesvolle bedrijfjes gestart.

Vaak hebben zij intussen ook een Surinaamse partner gevonden.

N

a een stage in het speciaal onderwijs besloot Floortje Looijen (24) definitief terug te keren naar Suriname. “Al tijdens mijn stage wist ik zeker dat ik terug zou komen. Afgelopen februari heb ik de knoop doorgehakt en binnen twee weken zat ik hier. Ik heb m’n baan opgezegd, m’n spullen gepakt en oppas voor m’n hamster geregeld.” Waarom Floortje naar Suriname wilde, was een gevoel. “Het is een warm dekentje dat over je heen valt: de temperatuur, de lieve mensen...”

Surinaamse Dollars Floortje is niet in het onderwijs terechtgekomen, maar heeft een baan gevonden als bedrijfsleider bij een fietsverhuurder. “Ik kwam een fiets huren en raakte aan de praat.

Voor de grap vroeg ik of ik hier kon werken.

Sindsdien ben ik bedrijfsleider.”

Het leven als immigrant verschilt erg van het stagiairbestaan. “Als stagiair was ik superrijk met m’n euro’s en was het elke dag feest.

Nu verdien ik Surinaamse Dollars en maak ik lange dagen. Ik kan niet meer elke dag uit eten en vier avonden in de week uit. Ik woon in een Surinaams huishouden en leef het Surinaamse leven.” Hoe lang ze blijft, weet Floortje niet. “Ik hoef niks voor mezelf te bewijzen en heb geen doelen gesteld. Zolang ik hier gelukkig ben, blijf ik.”

Floortje heeft voornamelijk stagiairs als vrienden. “Zij zijn van mijn leeftijd, met hen heb ik de grootste klik. Het is jammer dat zij allemaal na drie of vier maanden weer weggaan. Het is een komen en gaan van vrienden. Soms is dat wel eenzaam.”

Mannen Maar Floortje mist Nederland niet. “Het meeste mis ik nog de Nederlandse mannen.

Ik val absoluut niet op Surinamers. Met de dag vind ik ze irritanter worden. Als ik op de fiets zit, roepen en fluiten ze me constant na of krijg ik smerige dingen naar m’n hoofd. In Amsterdam kon ik altijd zo lekker nadenken op de fiets. Nou, dat is er hier niet bij.” Verder mist Floortje de Nederlandse kledingwinkels.

“Hier verkopen ze alleen van die synthetische troep met glitters.”

Floortje Looijen

28

|

VERTREK NL JANUARI 2013

reportage Floortjes ouders hadden haar vertrek wel zien aankomen. “Ik vertelde altijd vol liefde over het land. Ze zijn inmiddels twee keer op vakantie geweest en vinden het te gek hier. Ze zijn zelfs van plan ook in Suriname te komen wonen!”

Flexibel Margot Fonteijne (37) kwam in 2000 voor het eerst naar Suriname. Inmiddels runt ze met haar man van Surinaamse afkomst een touroperator annex stage- en vrijwilligerbemiddelingsbedrijf: Bluefrog Travel. “Tien jaar geleden was er nog niet veel op het gebied van stagiairs en toeristen. We wilden iets nieuws brengen.”

In het begin moest Margot wennen aan het Surinaamse werkklimaat. “Het gaat allemaal niet zo snel als ik gewend was. Tegenwoordig doe ik ondertussen gewoon iets anders. Je moet flexibel zijn en altijd een plan B hebben. Vooral betrouwbaar personeel vinden is lastig. Het is wel eens gebeurd dat hier ’s ochtends tien toeristen voor de deur stonden om naar het binnenland te vertrekken, maar dat de chauffeur niet kwam opdagen. Terwijl we een dag van tevoren alles nog serieus hadden doorgenomen!”

Bruine bonen Margot heeft een dochter van zes en een zoontje van drie. Haar dochter zit op een Surinaamse basisschool. “De kinderen krijgen van mij wel veel Nederlands mee; ik ben vrij

Hollands gebleven. Ik wil bijvoorbeeld altijd op tijd op afspraken zijn, dat zit er nog wel in.

Ook vieren we Sinterklaas. Dan zetten de kinderen hun schoen op het balkon. Verder kook ik geregeld bruine bonen of stamppot met rookworst, maar dan wel met Surinaamse groenten.”

Margots vrienden hebben allemaal een tijd in Nederland gewoond. “Ook al zijn ze van Surinaamse afkomst, altijd hebben ze wel iets met Nederland. Ik kies ze er niet op uit, maar met hen klikt het gewoon beter.” De Nederlandse vriendschappen zijn grotendeels verwaterd. “Toen we net in Suriname zaten, kwamen vrienden ons opzoeken, maar zij gaan natuurlijk niet elk jaar op vakantie naar Suriname...”

Dat de president van Suriname, Desi Bouterse, een omstreden geschiedenis heeft, speelt geen rol voor Margot. “In het begin van de verkiezingen dacht ik: het zal me benieuwen. Suriname is er niet minder veilig door geworden en voor toeristen is het gelukkig geen reden gebleken om weg te blijven.”

“Ik kreeg zo’n warm welkom hier, ik voelde me meteen thuis”

Dolfijnen spotten Behalve immigranten zijn er ook veel remigranten na een lang verblijf in Nederland teruggekeerd naar Suriname. Liesbeth Gummels (41) bijvoorbeeld. “Ik ben in Suriname geboren, maar opgegroeid als Nederlands meisje. Mijn ouders zijn vlak voor de onafhankelijkheid op stel en sprong naar Nederland vertrokken. Ik was altijd wel trots op mijn exotische achtergrond.” Op haar dertigste ging Liesbeth reizen. Na een verblijf in Australië, Thailand en Aruba besloot ze naar haar geboorteland te remigreren. “Ik kreeg zo’n warm welkom hier. Ik voelde me meteen thuis.”

Liesbeth zette haar eigen bedrijf Waterproof op. Bijna dagelijks vertrekt een boot vol toeristen om dolfijnen te spotten op de Surinamerivier. Het bleek een gat in de markt. “Ik had een voorsprong door mijn internationale kennis van bedrijfsvoering.”

Verliefd Liesbeth werd verliefd op een Surinaamse man en beviel een paar weken geleden van een zoontje. Ze prijst zich gelukkig dat ze in Suriname woont. “Ik voel me heel rijk hier. Technisch gezien ben ik dat misschien ook, maar wij hoeven niet zo nodig luxe te leven. We zijn tevreden met kleine dingen.” Naar Nederland zou Liesbeth niet gauw terugkeren. “Ik leef al elf jaar in de zomer. Ik zou niet meer tegen de winter kunnen…” n

Liesbeth Gummels

Margot Fonteijne

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 29

werken | advies mr a.d.g. heering

werkzaam bij heering associates, fiscaal-juridisch adviseurs

gespecialiseerd in grensover-

schrijdende (onroerend-goed) transacties, internationaal

familierecht en estate planning

Werken over de grens:

Gefaseerde overgang of makkelijke terugkeer

Buiten Nederland werken, het idee alleen al is voor velen een uitdaging. Bij het overwegen van zo‘n stap is het zeer begrijpelijk dat sommige kwesties wat onderwogen blijven. Zo kan ik mij indenken dat administratieve, juridische en fiscale aspecten van het buitenlandse avontuur niet meteen alle aandacht krijgen. Toch is het aan te raden hier heel serieus naar te kijken.

H

et Nederlandse loonstrookje is al een raadsel, maar ook in menig buitenland is een gespecialiseerde accountant nodig om uit te rekenen wat er overblijft van het mooie salaris! Ieder land heeft niet alleen zijn zeer eigen inhoudingssysteem, maar ook een gevarieerd aanbod van voorzieningen waaraan bijgedragen moet worden. Of men van de voeding van de fondsen waar men aan bijdraagt ooit iets terugziet, is een volgende vraag. In menig land is de loonbelasting die ingehouden wordt dan ook nog begrijpelijk, maar de sociale premies kunnen een gezonde weerstand oproepen!

Vrij verkeer diensten Binnen de Europese Unie, die als principe het vrije verkeer van personen, kapitaal, goederen en diensten kent, kunt u zichzelf om te beginnen beschermen tegen verrassingen. In het gebruik van bovengenoemde vrijheden stuit men natuurlijk zeer regelmatig op de autonomie van de Europese lidstaten waarbinnen de sociaal-economische ordening van arbeid zorgvuldig wordt gekoesterd. Desal-

niettemin: wanneer u in het buitenland aan het werk gaat, maar binnen de EU, is er toch het nodige aan EU-regelingen waaraan men veel plezier kan beleven. Een van de interessantste regelingen is daarbij de detacherings-

richtlijn. Deze richtlijn moet vorm geven aan het vrije verkeer van diensten binnen de EU. En als diensten binnen de EU vrijelijk grensoverschrijdend moeten kunnen worden geleverd, dan is het ook logisch dat de personen die die diensten realiseren vrijelijk over de grens kunnen werken.

Harde arbeidsvoorwaarden De EU kan op verschillende manieren zaken binnen de Europese ruimte regelen. Een richtlijn verplicht de lidstaten hun wetgeving aan te passen. De Detacheringsrichtlijn schrijft de lidstaten wetgeving voor die het mogelijk maakt vanuit land A, waar men vandaan komt, als werknemer in land B bezig te zijn onder de van toepassing blijvende regels van land A. Hierbij is het natuurlijk niet de bedoeling dat de dienst uitsluitend bestaat uit het leveren van goedkopere arbeid dan in het ontvangende land voorhanden is. De richtlijn voorziet derhalve in het in acht nemen van een aantal harde arbeidsvoorwaarden van het land waar gewerkt wordt.

Maar als dat in orde is, werkt men toch in het buitenland onder de wet- en regelgeving van het eigen land.

Wil men derhalve over de grens werken binnen de EU, dan is in veel gevallen gebruik van de mogelijkheden die de Detacheringsrichtlijn biedt aan te raden, in ieder geval tot het moment dat men zeker weet voor onbepaalde tijd in het nieuwe land te willen blijven. Als daarentegen het nieuwe land het uiteindelijk niet blijkt te zijn en men terugkeert op zijn schreden, dan is het maar goed dat men in de buitenlandse periode onder de regelingen van het ‘eigen’ land is blijven werken! n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 31

werken | interview

Leven in de Alaskaanse wildernis

Linda Nijlunsing: “Je kunt mij overal droppen�

De onverschrokken pelsjager Jim leeft alleen in een hut in de wildernis van Alaska. Tot hij gezelschap krijgt van Linda. Deze Nederlandse globetrotter bezoekt hem eerst uit nieuwsgierigheid, maar ze valt al snel voor de stoere Alaskaan.

Ze zijn drie jaar samen en leven van zelf gevangen en gerookte zalmen, elandenvlees en groenten die het arctisch klimaat verdragen. De liefde verzacht even het harde bestaan in de natuur, maar al snel steekt ook in de relatie een poolwind op. tekst

heleen ronner

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 33

interview | werken

L

inda Nijlunsing is begin 20 als zij besmet raakt met het reisvirus. Ze trekt vanaf eind jaren ’80 over alle continenten en werkt een aantal seizoenen als reisleidster. Alaska verovert een bijzondere plaats in haar hart. De schoonheid van het land zit hem volgens haar in wat er niet is. Geen druk verkeer, geen lawaai, geen bebouwing. En dus rust, ruimte en ongerepte natuur. Ze gaat steeds weer terug naar Alaska om er te wonen en werken, onder andere als verzorger en drijver van sledehonden. Ze weet wat het Alaskaanse klimaat en het leven vergt van haar inwoners en dit bijzondere bestaan trekt haar. Als vrienden haar voorstellen aan de teruggetrokken pelsjager Jim, wil ze meer weten over zijn leefstijl. Ze gaat bij hem op bezoek en vindt bij hem een onweerstaanbare combinatie van avontuur en geborgenheid, die ze mist na het overlijden van haar moeder. Jim is een grote, stoere man, die de natuur in trekt en daaruit haalt wat hij nodig heeft voor zijn bestaan. Hij jaagt op marters voor de pelsen en vangt zalmen die hij rookt voor de verkoop. Zijn hut ligt afgelegen langs de Yukon-rivier. De eerste buurman leeft tientallen kilometers verderop.

Geen zoete idylle Jim heeft niemand nodig, zo lijkt het. Toch zijn de winters ook voor hem lang, koud en alleen. De Nederlandse Linda heft zijn eenzaamheid op en past zich aan zijn leef-

wijze aan. Als in een moderne versie van het Kleine Huis op de Prairie vult Linda haar dagen met moestuinieren, het klaarmaken van eten, het aanleggen van voorraden voor de winter en het onderhoud van de hut en het aanmaken van de kachel. Haar leven lijkt verder helemaal niet op de zoete boeken over de prairie van Laura Ingalls. Het is verre van idyllisch: er zijn geen kinderstemmen in dit verhaal, of dorpsgenoten of een liefhebbende echtgenoot. De Alaskaanse wildernis is ruw en ze is ver verwijderd van buren of andere aanspraak. Haar man Jim, waarmee ze inmiddels zelfs getrouwd is, blijkt niet

De Alaskaanse wildernis is ruw en ze is ver verwijderd van buren of andere aanspraak voor niets in afzondering te leven. Linda’s warmte en gezelschap bevallen hem, maar regelmatig laat hij haar letterlijk in de kou staan. Echte empathie is hem vreemd. Zelfs als Linda oog in oog staat met een beer, trekt hij zich terug. De Nederlandse is aanvankelijk zelf ook vrij onverstoorbaar. De eerste tijd is ze zo druk met overleven in de natuur, dat zij niet inziet dat haar pelsjager niet veel liefde teruggeeft. Ze stort zich op haar eigen werkzaamheden en zoekt af en toe de gezelligheid van de bewoonde wereld als de eenzaamheid haar te veel wordt. Het is voor haar wel steeds duidelijker dat het leven in de middle of nowhere niet zo mooi is als ze ooit dacht. Maar ze ontwaakt pas echt ruw uit haar romantische wildernisdroom als zij moeder wordt. Dan gaat het niet meer alleen over de vraag of zij zich redt. Het baby’tje

34

|

VERTREK NL JANUARI 2013

werken | interview is bij haar heel welkom, maar Jim blijft een volhardende einzelgänger. Als hij haar vlak na de bevalling in de steek laat om weer op jacht te gaan, staat zij voor een heel moeilijke keuze. Haar kind is veel te kwetsbaar om in de afgelegen hut te overleven. Is haar zoon niet veel beter af in Nederland? Of moet ze blijven waar ze is, hopend op verandering bij een onveranderlijke Alaskaan? Ze kiest voor haar baby en keert terug naar Nederland.

Het is dan 1993.

Linda Nijlunsing (56) Vanaf eind jaren ’80 reisde Linda Nijlunsing de hele wereld over, onder andere als reisleider. Zij leefde van 1990-1993 in de wildernis van Alaska. Sinds 1993 woont ze in Groningen. Ze werkt in het onderwijs en heeft één zoon.

20 jaar later Linda Nijlunsing is bijna twintig jaar na dato in haar herinneringen gedoken en schreef een boek over haar tijd met Jim: Wildernisjaren. Leven met een pelsjager in Alaska. Ze vertelt dat het initiatief voor dit boek zeker niet van haar kwam: “De geschiedenis van mij en mijn ex-man is ook heel verdrietig natuurlijk. Ik zag er niet veel in om dat te delen. Met mijn zoon, die nu bijna volwassen is, heb ik een paar jaar geleden een hele mooie wereldreis gemaakt. Daar maak ik een boek over voor hem en dat vind ík nou leuk.”

Een bevriende documentairemaakster, Lydia Tuijnman, haalde haar over om toch ook het verhaal van haar en Jim op te schrijven. Wat was er nu precies gebeurd daar in het begin van de jaren ’90 aan de Yukon-rivier? “Lydia bleef doorvragen: hoe zag het eruit, wat deed je dan, hoe voelde dat dan?” Linda’s herinneringen waren glashelder. “Ik hoef niet eens mijn ogen te sluiten en ik zit er weer. We leefden daar zo intens in de natuur, dat je elk grassprietje kent. Ook het geluid van de rivier kan ik zo oproepen.” De vrouwen besloten het boek samen te gaan schrijven.

Meisjesdroom

De beelden van het leven met jacht, kou, beren en een moestuin in de poolcirkel waren dus nog heel scherp. Toch rakelde het schrijven ook herinneringen op die ze had weggestopt: “Dat was ook heftig, maar ik heb daardoor ook wel meer begrip gekregen voor zijn kant van het verhaal.” In de epiloog schrijft Linda dat ze maar door bleef gaan met het ‘projecteren van mijn meisjesdroom op deze onwillige metgezel’. Ook tijdens het interview spaart ze zichzelf niet. “Ik dacht bijvoorbeeld echt dat we daar samen kansarme jongeren uit New York konden opvangen.

Door ze te leren overleven in de natuur zouden ze een nieuwe kans krijgen. Dat was echt zo Europees gedacht en helemaal niet waar

foto: anneke bloema

Linda Nijlunsing (r) en Lydia Tuijnman, met wie ze samen het boek heeft geschreven.

Zelfvoorzienend in de wildernis Het boek Wildernisjaren van Linda Nijlunsing gaat over de bijzondere liefdesgeschiedenis met haar pelsjager, maar ook over het leven in de natuur. De auteur hoopt dat juist dat aspect van haar verhaal lezers ook aan het denken zet. Natuurlijk zijn er mensen die het jagen op dieren en het villen choquerend vinden. “Dat begrijp ik ook, maar daar is het simpel. Wil je vanavond vlees eten? Dan moet je nu de trekker overhalen. Het is echt hypocriet als je dat niet wilt doen en wel vlees eet. Ik koop hier ook geen kiloknallervlees, maar bijvoorbeeld wel een stuk van een koe die door Staatsbosbeheer is afgeschoten.”

“Alles wat we die avond aten had ik in mijn handen gehad. Zelf verbouwd of gevangen en zelf verwerkt. Het gaf me een gevoel van voldoening te weten dat we genoeg voorraad hadden tot de volgende lente. De vriezer lag vol met vlees en geblancheerde groente die in smaak haast niet te onderscheiden was van vers. Ook de kolen, wortels en aardappelen verloren niet merkbaar aan kwaliteit in de kelder. Er was een constante temperatuur van vier graden boven nul en de vochtigheidsgraad was precies goed. De plastic zakken waarin de groenten waren ingevroren spoelde ik uit, waarna ik ze boven de kachel droogde. Die konden opnieuw gebruikt worden. Huisafval hadden we dan ook bijna niet, hooguit één vuilniszak per twee maanden.”

Fragment uit: Wildernisjaren. Leven met een pelsjager in Alaska. – Linda Nijlunsing (Uitgeverij Artemis & co. Vanaf januari in de boekhandel, € 19,95)

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 35

interview | werken deze eenzelvige man op zat te wachten.” Ze is dus milder geworden over haar pelsjager, terwijl haar verhaal vrij choquerend is als je het voor het eerst hoort of leest. Jim gaat zijn gang en heeft geen oog voor de behoeftes van zijn vrouw. Hij blijft bijvoorbeeld wiet verkopen als extra bijverdienste, terwijl ze hem steeds vraagt dit niet meer te doen. Die handel staat haar tegen en maakt haar extra kwetsbaar als hij alleen op jacht is. “Maar naarmate de tijd verstrijkt telt vooral dat ik een heel leuk kind heb overgehouden aan mijn tijd in Alaska”, relativeert Linda. “Ik heb mijn ex-man vergeven en zie in dat ik soms ook een lastig mens ben. Ik heb bovendien heel veel van hem gehouden en vreselijk met hem gelachen. Door het schrijven kwamen die herinneringen ook weer boven.”

Alaskaan in Groningen Scheiden is bij een internationale relatie dramatisch, zeker als er kinderen zijn. Waar ga je wonen en hoe zorg je dat het contact met de verre ouder blijft? Voor Linda was het duidelijk dat zij alleen haar kind zou opvoeden: “Vanaf het begin heb ik gedacht: aik ga

“Door het reizen is mijn wereld heel erg vergroot en ik ben zo veel intenser gaan leven” mijn zoon niet opzadelen met mijn verdriet en frustraties. Ik heb hem altijd antwoord gegeven op de vragen die hij had en verteld dat zijn vader in Alaska woont. Toen mijn zoon 11 was, hebben we een maand bij Jim doorgebracht. Dat was bijzonder, omdat we voor het eerst als een gezin leefden. Mijn ex-man is ook een paar keer hier in Groningen geweest, maar dat is voor hem echt heel heftig. Je moet je voorstellen dat je zintuigen in de wildernis altijd helemaal open staan. Je bent

hyperalert: komt er een boom aandrijven, zit er een beer in de bosjes? Als je op die manier in Nederland rondloopt, word je gek. Hij is hier helemaal geen stoere, grote Alaskaan, maar een onzekere man, door alle prikkels en geluiden.”

Intenser leven Linda heeft een hoge prijs betaald voor haar Alaskaanse avontuur, maar dat heeft haar reislust niet getemperd: “Door het reizen is mijn wereld heel erg vergroot en ik ben zo veel intenser gaan leven. Ik zie zo veel mensen in een situatie zitten waar ze niet tevreden mee zijn. Het is gemakkelijk om dan niets te doen. Maar je ontdekt pas hoe prachtig de wereld is als je er gewoon maar instapt. Ga iets doen. Je kunt mij inmiddels echt overal droppen en ik red me. Over een paar maanden ga ik met een sabbatical van anderhalf jaar. Ik kan me er nu al zo op verheugen om mensen te ontmoeten en nieuwe plekken te ontdekken.” Een bestemming heeft Linda nog niet. “Zoals de wind waait, waait mijn rokje. Ik zie wel waar ik terechtkom.” n

werken | serie

VertrekNL-prijs 2014

Wie volgt Tim en Kim Otte op met het beste idee voor ondernemen in het buitenland?

16 volledige inzendingen telde de VertrekNL Ondernemersprijs 2012, de ene nog inspirerender en creatiever dan de andere. De deskundige jury hoopt voor 2014 op nog meer plannen en ideeën die meedingen naar de hoofdprijs ter waarde van € 10.000,–.

Wacht dus niet langer en vertrouw uw droomidee over ondernemen in het buitenland toe aan het papier.

tekst

paul poley

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 39

serie | werken

Hoe doe je mee?

Meedoen is kinderlijk eenvoudig. Een gedetailleerd businessplan met 26 bijlagen is helemaal niet nodig. Het enige wat u moet doen is een korte en krachtige omschrijving van uw geniale plan op papier zetten, in maximaal 600 woorden. En dit vervolgens mailen naar redactie@ vertreknl.nl, met in de onderwerpregel de vermelding ‘VertrekNL Ondernemersprijs 2014’.

Dan dingt uw idee al mee naar de Ondernemersprijs. U kunt uw plan ook presenteren via een filmpje. Dit filmpje mag maximaal 1 minuut duren en moet het formaat mp4 hebben. Ook het filmpje kunt u sturen naar voornoemd mailadres.

Om u alvast wat handvatten te geven waarmee u de 600 woorden kunt vullen: l Waarom is uw idee uniek? l In welk land (en waar relevant: in welke plaats) wilt u dit idee uitvoeren? l Waarom is het zo belangrijk dat u dit idee daar gaat uitvoeren? l In welke behoefte voorziet het plan? l Waarom gaat juist u slagen met uw plan?

Wie vormen de jury?

Wie zijn de deskundigen die gaan beslissen over welk van de ideeën uiteindelijk het beste is? Waar gaan zij in het bijzonder op letten en wat zal hun keuze gaan beïnvloeden? Hieronder een voorstelrondje van de juryleden van de VertrekNL Ondernemersprijs 2014.

De uiterste inzenddatum voor alle plannen is 1 september 2013.

Wie won de prijs in 2012?

Een Bed and Breakfast in Sri Lanka, een pannenkoeken take-away in Engeland, een veiligheidssysteem voor internationaal treinverkeer, een zonnepanelenmarkt aanboren in Frankrijk. Al deze lumineuze ideeën waren ingezonden voor de VertrekNL Ondernemersprijs 2012, maar ze wonnen uiteindelijk niet. Tim & Kim Village, een ontwikkelingsproject in Ethiopië, streek uiteindelijk met de eer. Initiatiefnemers Tim en Kim Otte hebben in het Ethiopische Gorgora een camping opgericht, waarmee ze de lokale bevolking werkgelegenheid bieden. Doel is uiteindelijk om winst te maken, waarmee dan weer tal van lokale ontwikkelingsprojecten kunnen worden gefinancierd. Dion Ket, voorzitter van de stichting Tim & Kim Village, vertelt over het winnen van de prijs: “Uiteraard waren we er erg blij mee. Het afgelopen jaar konden we het geldbedrag ook goed gebruiken voor de investeringen die we hebben gedaan.

Zo hebben we groen aangeplant op de camping, en ook is het leercentrum op de camping voorzien van een dak.

Daar was veel geld voor nodig, en de VertrekNL Ondernemersprijs 2012 heeft daar goed bij geholpen. Ook kregen we uit onze omgeving veel enthousiaste reacties op de reportage in VertrekNL.” Zie ook www.timkimvillage.nl en www.timkimvillage.com

Wat kun je winnen?

Juryvoorzitter Seb van der Kaaden over de te winnen prijzen: “De winnaar krijgt in feite drie prijzen, ter waarde van ongeveer 10.000 euro. Om te beginnen een contant geldbedrag van 1000 euro, dat moet worden besteed aan de uitvoering van het plan. Daarnaast krijgt de winnaar in 2014 een jaar lang gratis exposure in VertrekNL, ter waarde van 9000 euro. Net als in 2012 met Tim en Kim Otte volgen we de winnaar dan bij het uitvoeren van zijn of haar plan. Tot slot geeft de jury gratis adviezen aan de winnaar, die kunnen helpen bij het realiseren van het plan.”

40

|

VERTREK NL JANUARI 2013

Seb van der Kaaden Uitgever VertrekNL en juryvoorzitter “Het bijzondere aan Tim & Kim Village, de winnaar van 2012, vond ik aan de ene kant de originele locatie, Ethiopië. Je kende dat land vooral van de tv-spotjes en het nieuws, maar het plan van Tim en Kim heeft mij een ander beeld van Ethiopië gegeven. Aan de andere kant vond ik het maatschappelijke nut van het plan goed.

De originele locatie en het maatschappelijke doel vormden zo een ijzersterke combinatie. Dat is dan ook meteen iets waar ik bij de volgende prijs goed op ga letten: dat het niet alleen een puur economisch doel dient, maar ook een maatschappelijk belang heeft. Let wel: dit is geen vereiste voor deelname, maar voor mij persoonlijk weegt het wel mee bij de beoordeling.”

“Het plan van Tim & Kim heeft mij een ander beeld van Ethiopië gegeven”

werken | serie

Arjen Bolt Uitgever NRC De Week, dé krant voor Nederlanders in het buitenland “Zelfstandig ondernemers die naar het buitenland vertrekken, kun je soms zien als pioniers of cowboys die elders hun kansen zien liggen. Ze hebben dan ook vaak veel durf. Circa 40 procent van de lezers van NRC De Week zijn expats, en de overige 60 procent emigranten. Ongetwijfeld bevinden zich daar ook dergelijke ondernemers tussen. Bij de jurering van de prijs voor 2014 ga ik vooral letten op het praktische van een plan. Welk plan is het best uitvoerbaar? Een leuk idee is namelijk nog niet meteen het beste idee.

Wel moet een plan ook een origineel, creatief tintje hebben. Een idee dat alleen maar uitvoerbaar is, kan wat saai zijn. Een idee dat te opvallend en origineel is, kan juist weer niet haalbaar zijn. Ik zoek dus naar een plan dat een mooie balans heeft tussen haalbaarheid en creativiteit. Een plan waarbij je meteen denkt: dit zou nog kunnen lukken ook!”

“Een leuk idee is nog niet het beste idee”

“Durf uit je comfortzone te stappen” de ideeën van de ondernemers. Ik vind het concept ook leuk: het geeft startende ondernemers en ook ondernemers die al langer bezig zijn de kans om hun ideeën aan een breed publiek te presenteren. Het kan daarmee anderen stimuleren om die stap naar het buitenland te wagen. Dit jaar ga ik specifiek letten op het onderscheidende karakter van een inzending. Hoe origineel is het idee, is het duurzaam of met oog op de toekomst?

Voor mensen die twijfelen of ze meedoen aan de Ondernemersprijs 2014 heb ik het volgende advies: geen enkel idee is stom of onhaalbaar, dus durf uit je comfortzone te stappen. Tref goede voorbereidingen en zorg dat je plan van A tot Z is uitgeschreven. Des te makkelijker is het straks uitvoerbaar.”

Aart Heering Eigenaar internationaal juridisch en fiscaal adviesbureau Heering Associates

“Vorig jaar viel het me op dat er veel interessante en indrukwekkende inzendingen waren van mensen die al iets in het buitenland hadden opgezet. Het was al met al een bonte verzameling: van een zomerfestival in Portugal tot een bungalowpark in Afrika.

Waar ik in het bijzonder op let blijft voor 2014 hetzelfde als in 2012: het realiteitsgehalte van een plan. Natuurlijk is originaliteit belangrijk, maar bij plannen die alleen maar origineel zijn vraag ik me altijd af: waarom is zo’n plan dan niet al eens eerder uitgevoerd? Vaak heeft dat met de haalbaarheid te maken, zowel qua tijd als qua geld. Ook belangrijk vind ik, voor zover je dat kunt beoordelen van een afstand, het karakter van een ondernemer. Om dergelijke plannen in het buitenland uit te voeren, dien je immers over veel doorzettingsvermogen te beschikken.”

Dion Ket Voorzitter Stichting Tim & Kim Village “Ik zit voor het eerst in de jury, en waar ik vooral op zal letten is de bijdrage van een plan aan de omgeving. Zeker als het gaat om een onderneming in een ontwikkelingsland.

Mijn voorkeur gaat uit naar plannen waarbij de ondernemer bijdraagt aan een versterking van de lokale economie met werkgelegenheid, toekomstperspectief en kennisopbouw bij de plaatselijke bevolking. Ook let ik op de duurzaamheid, de continuïteit van een plan.

Als het plan bereikt dat lokale mensen zich ontwikkelen en zelf gaan ondernemen is er volgens mij sprake van een duurzaam ontwikkelingsproject. Denk aan het voorbeeld van de vis en de hengel: je kunt mensen in ontwikkelingsgebieden beter een hengel geven om mee te leren vissen dan dat je ze de vis al geeft. Ik ben erg benieuwd naar de inzendingen!” n

Chantal Deen Relatiemanager bij OOM Verzekeringen “Het zegt iets over het ondernemende karakter van Nederlanders dat velen de stap zetten om te ondernemen in het buitenland.

Ik vind het heel bijzonder dat mensen huis en haard verlaten om elders een nieuw leven te starten. Ook vorig jaar zat ik in de jury. Ik was toen erg verrast en onder de indruk van

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 41

partners | werken In deze rubriek kijken twee mensen terug op hun gezamenlijke emigratie. Zagen ze destijds op tegen die emigratie, en wat is er nu over van die angst en vrees? En hebben ze nuttige adviezen voor Nederlanders die naar hun streek willen verhuizen? In deze editie Alwin en Rianna Jaarsma, die naar Zwitserland emigreerden.

Wat was jullie grootste droom voordat jullie naar Zwitserland emigreerden?

“Echt een specifieke droom had ik niet. Ik was in onze woonplaats Franeker eigenlijk prima op mijn plek! Het werk als kinderverpleegkundige was belangrijk voor me en ik wilde doorleren als high-care kinderverpleegkundige.” a lw i n “Eigenlijk was Zwitserland mijn droom, want Rianna is een op en top Nederlandse. Voor haar hoefde het allemaal niet zo. Voor mij was het eigenlijk al vanaf dat ik een jaar of 15 was duidelijk dat ik ooit eens zou emigreren. Altijd als ik op vakantie was geweest in een land zoals Luxemburg, Oostenrijk of Zwitserland, had ik moeite om weer naar huis te gaan, en had ik zelfs een aantal weken heimwee naar het land waar ik geweest was. Niet zozeer het ‘leuke vakantiegevoel’, maar echt heimwee naar het land zelf. De omgeving, de bergen, de bossen.” rianna

Was er iets waar jullie tegenop zagen voordat jullie vertrokken? a lw i n “Waar ik het meest tegenop zag, was of Rianna en de kinderen zouden kunnen aarden in Zwitserland. Alles is anders, de taal – niet alleen het Duits, want het Zwitserse Duits komt er nog bij, dat is een taal die zelfs Duitsers moeilijk kunnen verstaan – de school, de winkels, het eten, de mentaliteit, enzovoort. Bovendien had Rianna haar baan in Nederland opgezegd, en het was nog maar de vraag of zij in Zwitserland een baan zou kunnen vinden. Achteraf is die vrees niet terecht gebleken. Natuurlijk hebben wij wel vele discussies gehad en af en toe ook slechte dagen gekend, maar Rianna heeft bij elke sollicitatie de baan gekregen, en ze werkt op dit moment als kinderverpleegkundige in de kinderthuiszorg.” r i a n n a “Ik had geen grote angsten, ben er gewoon voor gegaan. Ik wist dat deze emigratie Alwins grootste wens was, en als het me niet zou lukken zouden we weer teruggaan. Achteraf heb ik misschien te makkelijk

Partners 42

|

VERTREK NL JANUARI 2013

‘ja’ gezegd, maar quality time met ons gezin hadden we in Nederland niet, dit knaagde aan me en ik dacht dat een emigratie de oplossing zou bieden. Dit was deels juist, maar ik heb mezelf vergeten in dit geheel...

Het leven dat we in Nederland hadden, bestond veelal uit werken, naar de kinderopvang racen en veel sociale contacten. Ik was niet bang om heimwee te krijgen, maar vond het wel lastig mijn inner circle achter te laten... Alwin was een jaar eerder vertrokken, dus die had de omgeving al bekeken en een huis gezocht zodat ik in een gespreid bedje terechtkwam. De jongens gingen in Zwitserland al na een week naar school, dat vond ik erg heftig! De oudste, Jesper, schreeuwde gewoon wat harder als ze hem niet verstonden op school, maar de jongste kwam veelal huilend thuis. Pas na de zomervakantie voelde die zich een beetje op zijn gemak. Wat ik toen erg lastig vond was dat terwijl de kids op school zaten en Alwin aan het werk was, ik thuis zat te wachten tot de postbode kwam. Vaak met post waar ik niets van snapte…. Dat was een frustrerende tijd. Ik ben toen snel op zoek gegaan naar een baan en dat was gelukkig snel voor elkaar!”

Waarin verschilden jullie van elkaar in hoe de emigratie werd beleefd?

“Alwin had bij de emigratie een roze bril gekocht en die had hij dan ook dagelijks op! Kijk eens wat mooi, zelfs met regen is het hier mooi! Alwin zag overal de bright side van in, en dan ook echt 24/7. Zelf was ik veel terughoudender, vond die Zwitsers maar rare chauvinistische, bekrompen mensen... en die taal, ik snapte er echt niets van: als een keukenkastje al ‘chuchichäschtli’ heet, ik wist werkelijk niet waar te beginnen. Maar alles went! En bijvoorbeeld nu op 1 augustus, de nationale feestdag hier, doen we vrolijk mee met het huis versieren met Zwitserse vlaggetjes. De taal begrijpen en spreken we ook al. En al zijn Zwitsers anders dan wij Nederlanders: bekrompen zijn ze niet. Verder miste ik mijn familie en vrienden best wel, Alwin daarentegen deed dat helemaal niet, dus dat was wel eens lastig.” a lw i n “Daar kan ik heel kort over zijn. Voor mij betekende het een verrijking van het leven, waarbij ik een interessantere baan kreeg. Een internationale baan in een land met een prachtige omgeving. Voor Rianna betekende het inleveren van het begin tot het eind. Ze had haar baan opgezegd met

rianna

werken | partners praatje, een grapje. En als ik in Nederland kom, koop ik me ziek aan Nederlandse boeken en tijdschriften, heerlijk! We proberen in Zwitserland ook echt leuke dingen te ondernemen samen, we dansen graag. Maar als je hier naar een dansschool gaat, merk je dat ze het niet snappen, sorry Zwitsers... De muziek staat zachtjes, het is allemaal wel érg serieus.

In Nederland dansten we altijd met onze maatjes en dat was het hoogtepunt van de week, nu word je steeds weer teleurgesteld en dan kan ik Nederland echt missen.” a lw i n “Natuurlijk mis ik het even snel aanlopen bij vrienden, maar daarentegen zie je ze nu een heel weekend als ze langskomen.

Wat ik vooral heel erg mis, is het sporten met mijn vrienden. Gelukkig zijn ze in september vier dagen langsgekomen om hier te sporten, iets dat wij al tot een jaarlijks terugkerend evenement benoemd hebben. Ook gingen wij in Nederland iedere week dansen met een stel goede vrienden. Dit mis ik ook.”

Wat is onmisbare info voor iemand die gaat emigreren naar Zwitserland?

“Dat je als Nederlanders echt welkom bent hier. Maar ook dat Zwitserland een duur land is, en dat de Zwitsers anders zijn dan wij, minder spontaan; een knalfeest is in Zwitserland aan lange tafels zitten racletten met zachte muziek. Oude mensen kunnen zich hier ook zomaar bemoeien met jou en je kinderen. Een zebrapad behoor je recht over te steken en niet scheef; mensen kunnen je dan echt berispen en vertellen hoe jij als ouder het jouw kids moet leren. Belangrijk om te weten is ook dat het maar 8 uurtjes rijden is, als je Nederland mist ga je zo voor een weekendje terug, bij Easyjet kost een retourtje maar 60 euro, mits je vroeg boekt. Zo kun je dan toch het beste van beide hebben.

Ook heeft Zwitserland een beter klimaat en een mooiere natuur!” a lw i n “Probeer in elk geval anderhalf keer je Nederlandse loon te verdienen. Als iemand via zijn werk gedetacheerd wordt in Zwitserland, zou ik proberen alle sociale voorzieningen door de werkgever te laten betalen, en als het even kan ook de huisvesting. Dat om eventuele negatieve financiële verrassingen te voorkomen. Met eenzelfde loon als in Nederland kun je je Nederlandse levensstijl niet volhouden in Zwitserland. En verder: geniet van alles wat je ziet en wat je doet. Voordat je het weet is het weer voorbij!!” n rianna

“Die taal, ik snapte er echt niets van: als een keukenkastje al ‘chuchichäschtli’ heet…” de hoop ooit weer eens een baan te vinden.

We hadden ons huis in Nederland verkocht, een huis waar wij altijd met veel plezier gewoond hebben. Ook miste Rianna haar vriendinnen en familie erg.”

Wat zijn de grote voordelen van leven, wonen en werken in Zwitserland? a lw i n “Het levensplezier in Zwitserland is veel hoger dan dat in Nederland. Ook de lonen liggen in Zwitserland een stuk hoger.

Natuurlijk is alles ook vele malen duurder dan in Nederland, maar onder aan de streep houd je toch ongeveer 20 procent meer over.

Een ander groot voordeel is dat ik tussen de middag thuis kan komen om te eten, als ik niet in het buitenland ben. Iedereen gaat hier tussen de middag weg van zijn werkplek

om te eten, in een restaurant of thuis. In het weekend trek je er hier op uit, de bergen in.

In de zomer om te wandelen, in de winter om te skiën. Als wij willen gaan skiën, kost het ons maar een uur van voordeur tot skipiste.” r i a n n a “Dat je meer tijd hebt als gezin, dat is het grootste voordeel voor mij. Alwin komt anderhalf uur thuis om te eten tussen de middag. Zwitserland is verder een heel mooi land, welke kant je ook op gaat. Het weer is ook mooier, kwakkelweer hebben we hier niet vaak. Mooie zomers en strenge winters met veel skiën, ja dat is voor de mannen het ultieme genot!”

Missen jullie Nederland weleens?

“Het weer, haha! En natuurlijk de HEMA. Ja, ik mis Nederland best wel en vooral de kleine dingen: de spontane mensen, een

rianna

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 43

werken | advies

tekst nannette ripmeester werkzaam als directeur bij expertise in labour mobility

Gezocht: baan in het buitenland

Voor veel mensen is het een droom: een goede baan in een ander land. Soms is de reden het klimaat, maar vaak gaat het simpelweg om de uitdaging en het avontuur die een baan in het buitenland met zich meebrengen. Over de gehele linie worden de mogelijkheden om als expat uitgezonden te worden door een Nederlands bedrijf kleiner; dus niet getreuzeld, trek het initiatief naar je toe en begin aan de zoektocht naar een baan in het buitenland.

B

juiste) mensen van groot belang. De meeste banen worden namelijk bemachtigd via het informele circuit. Dat betekent niet dat solliciteren overbodig is, het betekent alleen dat het maken van een CV niet voldoende is, je zult daarnaast ook moeten proberen om via (lokale) mensen contacten te leggen met die werkgevers waar jij graag voor zou willen werken. Nu wordt het spannend: nu moet je voor jezelf nagaan waarom jij van meerwaarde bent voor die organisatie. Waarom moeten ze jou aannemen? Als je dat goed onder woorden kunt brengen, krijg je die baan in het buitenland, crisis of geen crisis. n

Nannette Ripmeester werkt voor Expertise in

Labour Mobility, een bedrijf dat al 20 jaar gespe-

egin je zoektocht met jezelf eerst eerlijk de vraag te stellen waarom je naar het buitenland wil, en vraag je vervolgens af welk land het beste bij jou en je plannen past. Je kunt wel graag naar Spanje willen, maar als er in die markt geen vraag is naar jouw vaardigheden en kwalificaties moet je misschien toch met een ander plan komen. Het klinkt natuurlijk als een open deur, maar de volgende stap is: verdiep je in het land van je keuze. Of die keuze gefundeerd is op de arbeidsmarktmogelijkheden die jij in dat land ziet, of op je liefde voor het land, is minder relevant. Ongeacht hoe je keuze tot stand is gekomen, een goede praktische voorbereiding is noodzakelijk.

bij het zoeken naar een baan komen ook de verschillen in solliciteren naar voren. Daar waar de Fransen een geschreven sollicitatiebrief op prijs stellen, vinden de Britten dat achterhaald – zij vinden echter wel dat je in je CV aandacht moet besteden aan je hobby’s en 2 referenties op moet nemen.

De Duitsers vinden niet dat referenties in een CV thuishoren, die gaan met heel veel meer ‘ondersteunend materiaal’ en een gedetaileerd CV van meerdere pagina’s in ‘die Mappe’, een speciale sollicitatiefolder waarin je het totaalbeeld van jezelf als kandidaat presenteert. Zonder begrip voor dit soort basisverschillen in solliciteren, maak je weinig kans op een andere arbeidsmarkt.

Culturele verschillen relevant

Wat maakt jou uniek?

Voorbereiding begint met lezen over het land, de geschiedenis en de gebruiken. Kennis van de taal van het land is essentieel.

Diegenen die denken een kans van slagen te maken zonder de taal te beheersen van het land van hun keuze, zouden eigenlijk bij de grens tegengehouden moeten worden: het is écht noodzakelijk dat je de taal spreekt! Maar

Nadat je hebt nagedacht over je plan en je je grondig hebt voorbereid op de culturele verschillen in het solliciteren, begint het echte werk: de zoektocht zelf. Het verschilt per land of kranten of websites de meeste vacatures bevatten, maar in de meeste landen is het hebben van een netwerk en het kennen van (de

cialiseerd is in mobiliteit op de internationale ar-

beidsmarkt en een serie met gidsen heeft (Looking for work in ...) die bijna 40 landen beslaat.

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 45

Het is 6 augustus 2012.

Na tien maanden de laatste etappe van mijn wereldreis. Ik ben vanuit Columbia via de San Blas-eilanden naar Panama Stad gegaan. Van daar vlieg ik, via tussenstops Miami en London, naar Amsterdam-Schiphol.

Het vliegtuig landt.

M

ijn wereldreis zit erop. Ik ben terug. Mijn familie staat met een groot spandoek op mij te wachten. Een warme begroeting, tranen en de lach. Op naar Stiens in Friesland. In de auto luisteren we naar mijn wereldreissoundtracks. Dan het lekkere eten van mama. Maar even nazitten, dat komt er niet van. Plotseling zijn daar allemaal familieleden en vrienden over de vloer. Zelfs uit Groningen! Allemaal mensen die mij gedurende mijn reis trouw hebben gevolgd via mijn blog.

Ik tref het met het weer. Het is een mooie augustuszomer en ik kan lekker buiten zitten in de zon en lezen. Het is uitstekend om een paar dagen bij mijn ouders te zijn. Mijn vader brengt me terug naar Groningen, ook daar is tot mijn verrassing een ontvangstcomité.

Zwart gat? tekst

koos reitsma

En daarna? Een zwart gat? Vervelen? Zorgen over de toekomst? Helemaal niet. Op de

een of andere manier is de terugkomst heel soepel gegaan. Ik geniet natuurlijk na van de wereldreis, maar ben mij terdege bewust van de realiteit. Ik blijf niet hangen in gedachten. En ik hoef mij niet te vervelen. Als vrijwilliger, op het tiendaagse openluchttheater- en muziekfestival ‘Noorderzon’, sta ik van de 11 avonden er 7 achter de bar. Het prachtige zomerweer zorgt voor een mooie, drukbezochte editie. Ik maak deel uit van een groep enthousiaste vrijwilligers. Een prima manier om, na een lange wereldreis, terug tussen de mensen te komen.

De omschakeling van de wereldreis naar het werkende leven is mij reuze meegevallen. Ik had mijn baan opgezegd, dus ik mag gaan solliciteren. Ik heb besloten om weer als belastingadviseur aan de slag te gaan. Ik heb geluk. In het noorden van het land zijn nog kantoren die een ervaren belastingadviseur zoeken. Na twee goede sollicitatiegesprekken ben ik op 1 oktober 2012 begonnen bij een regionaal accountants- en belastingadvieskantoor. Ik verwachtte dat ik in de eerste weken moe thuis zou komen.

Dat is niet het geval. Ik ga met plezier naar het werk.

Relativeren De wereldreis is schitterend geweest. Ik ben goed voorbereid op reis gegaan en relaxed teruggekomen. Tijdens mijn reis heb ik veel gezien en ben ik in aanraking gekomen met verschillende culturen. Door de wereldreis heb ik geleerd om meer te relativeren. Ik kijk met een frisse blik naar de toekomst.

Kent u in uw naaste omgeving mensen die erover denken om ook een wereldreis te maken? Praat me ze. Stimuleer ze, maar blijf realistisch. Motiveer ze, zodat ze een reis gaan maken die ze voor de rest van hun leven als een (schitterende) levenservaring met zich mee zullen dragen.

Ik hoop dat u met plezier mijn bijdragen hebt gelezen. Ik heb ze in ieder geval met veel plezier geschreven. n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 47

xxxxxx onroerend goed |

48

|

VERTREK NL JANUARI 2013

wonen

wonen | onroerend goed

Middellandse-Zeekust, Spanje

Geen massatoerisme en lange, onbedorven

zandstranden Wie kent ze niet, de toeristische Costa’s? Als je in Nederland of BelgiÍ naar de bekendste regio in Spanje vraagt, krijg je negen van de tien keer de Costa Blanca, Costa Brava en Costa del Sol als antwoord. Maar ook aan de Middellandse Zee zijn er nog ongerepte kusten, zonder massatoerisme, met prachtige stranden, natuurgebieden en interessante steden. tekst

jorine de bruin en puurspanje

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 49

onroerend goed |

E

en dergelijk gebied bij uitstek is de deelstaat en provincie Murcia, met gelijknamige hoofdstad. De provincie Murcia is gelegen in het zuidoosten, ten zuiden van de drukke Costa Blanca en ten noorden van de Andalusische woestijnprovincie Almería. Deze kust heeft een toepasselijke naam: Costa Calida, de warme kust. De steden Murcia en Cartagena zijn beide een bezoek meer dan waard, maar in het bijzonder de natuur in deze provincie, die van het oude koninkrijk van Murcia afstamt, biedt enkele bijzonderheden, waaronder zo’n veertien prachtige natuurparken met bergen tot ruim 2000 meter hoogte. Als absoluut hoogtepunt geldt Europa’s grootste zoutwatermeer: Mar Menor. Deze lagune wordt van de Middellandse Zee gescheiden door een landstrook van ongeveer 22 kilometer lengte, La Manga geheten. Het water is azuurblauw en kristalhelder, er zijn lange onbedorven zandstranden, geen massatoerisme en nog volop natuur met een rijke en diverse Mediterrane plantengroei.

Ongerept In dit gebied helpt Puurspanje, als onafhankelijk makelaar, Belgen en Nederlanders in de zoektocht naar hun Spaanse droomwoning. Het team van Puurspanje is jong, dynamisch en deskundig, er wordt gewerkt met

50

|

VERTREK NL JANUARI 2013

wonen

korte lijnen en een intensieve communicatie.

“Het belangrijkste is dat mensen hun droom kunnen verwezenlijken”, legt Coert Peeters, eigenaar van Puurspanje, uit. “Wie een huis koopt moet niet alleen dat huis mooi vinden, men moet zich ook thuis voelen in de omgeving.” Het werkgebied van Puurspanje omvat de Costa Calida, de Mar Menor en de achterliggende gebieden.

Rondom de Mar Menor – de prachtige binnenzee – liggen verschillende uitgestrekte natuurgebieden met lange zandstranden, waar vrijwel niets van de bewoonde wereld te merken valt. Daartegenover staan de badplaatsen, met gezellige boulevards en fietsroutes. De Mar Menor is, evenals de rest van de Costa Calida, veel minder bekend dan de grote Costa’s. Hierdoor is de tweede huizenmarkt in deze regio veel later op gang gekomen. Hier dus geen massale huizenbouw, hoogbouw is enkel toegestaan op ‘La Manga’. De streek is authentiek en idyllisch en kent geen massatoerisme voor mensen die rust en kwaliteit zoeken.

Waardevast “Voor onze klanten selecteren wij de krenten uit de pap”, aldus Coert. “Zowel qua prijs als wat leefbaarheid betreft. Wij zoeken altijd naar die woningen die iets speciaals te bieden hebben. Woningen met unieke aspecten, zoals locatie, uitzicht of een groot perceel.

Dit zijn aspecten die ervoor zorgen dat een

wonen | onroerend goed

woning waardevast blijft. Een goede woning blijft verkoopbaar, zelfs in deze crisistijd.”

Elke aankoop bij Puurspanje wordt begeleid door een advocaat – een belangrijke en extra service die precies past bij het maatwerk dat Puurspanje levert. Hierbij worden de vergunningen gecontroleerd, de locatie en natuurlijk de bouwer.

Men biedt uiteenlopende woningen aan: van huizen in authentieke Spaanse dorpen tot aan een luxe villa of finca in het binnenland, grenzend aan een natuurreservaat of een luxe penthouse op een golfresort. De doelgroep van Puurspanje betreft mensen die een tweede huis zoeken en zij die echt naar Spanje willen emigreren.

Het blijft echter niet bij het verkopen van een huis. Vooral de dienstverlening staat bij Puurspanje hoog in het vaandel. Coert: “Wij helpen onze klanten met alle voorkomende praktische zaken, zoals het afsluiten van verzekeringen, het begeleiden bij emigratie en het aansluiten van gas, water en licht.”

Het contact met de klant is belangrijk, ook nadat hij de woning gekocht heeft. “We blijven in contact met onze kopers, zij kunnen altijd een beroep op ons doen. Veel van onze klanten zijn er verbaasd over hoeveel wij dan nog doen.” Deze aftersales service is gratis en bestaat onder andere uit een servicewebsite en persoonlijke hulp bij alle mogelijke voorkomende zaken. “Het belangrijkste is dat onze klanten tevreden zijn. Zijn zij tevreden, dan zijn wij dat ook.” n

Puurspanje Edificio Estrella nr. 5 - 6 - 7, Urbanizacién Estrella de Mar, Ctra. de Los Nietos 30368 Los Urrutias, Cartagena Murcia España Tel. +31 (0)20 2629850 of +34 968543285 Fax. +34 968543291 www.puurspanje.nl

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 51

7 dilemma’s | leven

waar ben je opgegroeid? in het gooi, hilversum wat is je geboortedatum? 27 oktober 1957 waar woon je in dubai? dubai silicon oasis

54

|

VERTREK NL JANUARI 2013

leven | 7 dilemma’s Cilly Dartell (officiële naam: Priscilla Maria Regina Veltmeijer) is presentatrice en bekend van onder andere de programma’s Hart van Nederland, dat zij van 1996 tot 2012 presenteerde, en Shownieuws. Ook heeft ze in het theater gestaan en ze maakte later de overstap naar musical. Zo speelde Cilly de hoofdrol in de Annie M.G. Schmidt-musical ‘De dader heeft het gedaan’ en was ze te zien in Grease. Tevens bedenkt en produceert ze musicalspecials. Ook sprak ze tal van commercials, tekenfilms en documentaires in. Sinds 2007 woont ze met haar partner in Dubai. tekst jorine de bruin | foto jan cocheret

1

De zandwoestijn van Dubai of toch liever zandsculpturen bouwen in Scheveningen?

“De zandwoestijn van Dubai, geen twijfel over mogelijk. Zeker in de winter met zonsondergang. We hebben een keer per kameel een woestijntocht gemaakt, dat heeft een diepe indruk bij me achtergelaten.

De weg terug per kameel liep voor mij uiteindelijk minder goed af. Bij het afstappen kwam ik verkeerd terecht, waarna ik een week in een rolstoel moest zitten.”

2

Toeren in de toeristische Big Bus in Dubai of ronddobberen door de Amsterdamse grachten?

“Bij dit dilemma is het weer voor mij doorslaggevend. Bij typisch Hollands rotweer kies ik voor de Big Bus in Dubai. Als het daarentegen prachtig weer is, dan kies ik heel graag voor het tochtje door de Amsterdamse grachten.”

3

Een dadelpalmboom in je achtertuin of prefereer je toch de Hollandse eik?

“De dadelpalmboom in onze achtertuin. We hebben net de oogst van 2012 binnengehaald, zeker 25 kilo onbespoten superdadels. Jan (de man van Cilly, red.) haalt ze van de boom en ik poets ze stuk voor stuk.

Er komt nog heel wat zand vanaf. Zelf houd ik er niet zo veel van, maar volgens de kenners zijn de dadels weer overheerlijk.”

4

Boodschappen doen in de enorme Carrefour die Dubai rijk is of met je mandje slenteren door de Albert Heijn?

“Boodschappen doen in de prestigieuze Carrefour. Het is iedere keer weer een feest. Bijvoorbeeld bij de afdeling kruiden. Je vindt hier enorme balen met kruiden waar je voor weinig geld de meest exotische kruiden zelf kunt uitkiezen. Ook de afdeling verse vis is een plaatje.

Alles ligt keurig uitgestald op het ijs.”

5

Lekker shoppen in een van de vele winkelcentra in Dubai of koopjes jagen op de Hollandse warenmarkt?

“Het vooroordeel bestaat dat alles in Dubai zo duur is. Maar ook in

een shoppingmall kun je het zo duur of goedkoop maken als je zelf wilt. Natuurlijk zijn de grote merken als Gucci er ook te vinden, maar je hebt bijvoorbeeld ook een Centrepoint. Hier koop je een prima spijkerbroek voor twintig euro. En dan zijn er de markten nog, de zogenaamde soukhs. De gold soukh, textiel soukh en, mijn favoriet, de kruiden soukh.”

6

Je hebt de Oranjes de hand geschud toen ze in Dubai waren voor een staatsbezoek. Geef je zelf de voorkeur aan een oranjebittertje of zou je ook wel eens koffie willen drinken met de Al Maktoum-familie die in Dubai regeert?

“Oranjebitter, dat vind ik nou echt niet om te drinken. En tijdens het handen schudden met de Oranjes heb ik ze niet gezien, de bittertjes dan. Het bleef trouwens ook bij handjes schudden, er is verder geen woord gesproken. Binnen dertig seconden was het weer voorbij. Ik zou het een eer vinden om de Al Maktoum-familie eens de hand te schudden. Natuurlijk kent Dubai geen democratie, maar met Sheik Mohammed bin Rashad al Maktoum hebben we het getroffen. Ik vind het sowieso echt bijzonder dat we met zo veel verschillende nationaliteiten en culturen zo goed met en naast elkaar kunnen leven in Dubai.”

7

Genieten van het belastingvrije Dubai (door de enorme olievoorraad hoeven de inwoners van Dubai geen belastingen te betalen, red.) of mis je stiekem toch wel eens het gevoel van ‘die blauwe envelop op de deurmat’?

“Wat denk je zelf? Zou er iemand in Nederland zijn die dat gevoel zou missen? Ja, misschien de keren dat je geld terugkrijgt. Toegegeven: in Dubai wordt alleen belasting gerekend over alcohol. Voor de goede orde, mijn werk speelt zich meestal wel in Nederland af. Dus over mijn inkomen betaal ik, net als iedere andere Nederlander, gewoon belasting. Maar een lening afsluiten bij een Nederlandse bank of aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering kan ik dan weer niet, want ik woon niet meer in Nederland.” n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 55

toen&nu | leven In deze rubriek staan mensen centraal die het roer in hun leven hebben omgegooid. Die rigoureus hun oude werkzaamheden of woonplaatsen hebben verruild voor nieuwe. In deze negende editie aandacht voor Anne van der Tuuk. Als studente zocht zij het avontuur in Zuid-Afrika, op de gok bleef ze er wonen en nu runt ze er Abang Africa, een kleine, duurzame reisorganisatie.

Toen...

Nu...

tekst paul poley

Wat deed je in Nederland precies, kort voordat je naar Zuid-Afrika vertrok?

Anne van der Tuuk: “Voordat ik naar Zuid-Afrika ging, was ik een studente met een bijbaan in de horeca. Zes jaar lang serveerde ik met heel veel plezier bij verschillende horecagelegenheden in Friesland.

Wat ik vooral zo leuk vond aan dit werk was het werken met mensen.

Geen avond was hetzelfde en samen met onze gasten konden we echt een avond creëren.”

Welke studie volgde je toen eigenlijk?

“Aan Stenden in Leeuwarden, dat destijds nog de Christelijke Hogeschool Nederland was, heb ik Leisure Management (vrijetijdskunde) gestudeerd.”

Je doet nu bijzonder werk, kun je daar iets over vertellen?

“Op dit moment run ik een kleine reisorganisatie, genaamd Abang Africa, in Kaapstad, Zuid-Afrika. Abang Africa specialiseert zich in duurzaam toerisme. Dit is reizen met respect voor de bestemming: de mensen, de natuur en de economie. Wij doen dit door te werken aan de hand van een ‘duurzaam toerisme policy’. Wij vinden het belangrijk dat onze reizigers het echte Zuid-Afrika ervaren. Een overnachting bij een lokale familie, een traditionele kookworkshop of op de fiets door de wijnlanden of Soweto zijn dan ook echt producten die bij ons passen. Ik werk fulltime, 5 dagen per week van maandag tot en met vrijdag, van 9 tot 17 uur. Wij werken in een klein multicultureel team van 7 personen.“

56

|

VERTREK NL JANUARI 2013

leven | toen&nu

TOEN

Serveerster in Friesland

Waarom heb je voor Zuid-Afrika gekozen?

“Via mijn studie kreeg ik de mogelijkheid om een semester naar het buitenland te gaan. Zuid-Afrika was een van de mogelijkheden en ik dacht: ‘waarom niet?’. Het leek me een mooie kans om nog eens een tijdje naar het buitenland te gaan. Begin februari 2007 ben ik toen naar Port Alfred, een kustplaatsje in de Oostkaap, vertrokken. In eerste instantie zou dit voor 3 maanden zijn, maar al snel ontdekte ik dat ik graag nog 3 maanden wilde blijven. Samen met een aantal andere studenten heb ik daar de tijd van mijn leven gehad. De natuur, cultuur, het weer – we hebben het ontzettend leuk gehad met zijn allen. Wel was het zo dat ik voor mijn gevoel het land nog niet echt had ontdekt.

Zuid-Afrika is zo divers en groot, ik wilde nog meer ervaren. Daarom heb ik na die 6 maanden in Port Alfred besloten om op de bonnefooi naar Kaapstad te verhuizen, daar een stageplaats te zoeken – ik moest tenslotte afstuderen en een onderzoek doen – en op die manier nog een paar maanden langer te kunnen blijven. Mijn moeder is naar Zuid-Afrika gekomen en samen zijn we op zoek gegaan naar woonruimte en vervoer. Al snel daarna vond ik een leuke stageplaats en via die organisatie, het Tourism Community Development Trust, ben ik in contact gekomen met mijn huidige werkgever, Abang Africa. Inmiddels woon ik hier alweer ruim 5 jaar en heb ik het nog steeds erg goed naar mijn zin. Het is leuk om via mijn werk mijn passie voor ZuidAfrika met anderen te kunnen delen. Ze kennis te kunnen laten maken met de mensen van Zuid-Afrika, de gewoonten en gebruiken.”

Welke indruk maakt Zuid-Afrika op je, wat zijn de grote voor- en eventueel nadelen?

“De verschillen tussen arm en rijk zijn immens en soms is dit best confronterend”

“Voordelen van Zuid-Afrika zijn voor mij allerlei verschillende dingen.

Van het weer tot aan de verschillende culturen. Kaapstad kent nog wel seizoenen, maar deze zijn minder streng dan in Nederland. Het gros van de tijd schijnt de zon zonder dat het te heet wordt. Ook de meer ontspannen cultuur spreekt mij hier aan. Vandaag kan ook morgen zijn, er is minder stress en er zijn minder planmatige verplichtingen.

Het leven tussen verschillende culturen vind ik ook erg leuk. Ik leer elke dag weer iets nieuws en leer te kijken naar dingen vanuit veel verschillende perspectieven. Ook geniet ik van het ‘dorpse’ gevoel dat Kaapstad me geeft. Groot geworden door klein te blijven. Ook heeft Kaapstad zo veel verschillende dingen te bieden op het gebied van natuur – zoals het strand, de zee, de bergen en de weilanden – en cul-

tuur, dat ik me nooit hoef te vervelen! Wat ik persoonlijk minder vind is dat ik niet kan leven zonder auto. Dat ik geen fiets heb en ’s avonds niet goed alleen over straat kan lopen. Dit niet omdat er per definitie iets zal gebeuren, maar omdat ik geen onnodige risico’s wil nemen.

Ook vind ik het soms lastig dat Apartheid, ook al is het sinds 1994 officieel afgeschaft, nog zo diep zijn sporen heeft nagelaten. De verschillen tussen arm en rijk zijn immens en soms is dit best confronterend.

Maar ook hier heb ik in de afgelopen jaren mee om leren gaan en inmiddels lukt me dat goed. Zuid-Afrika is een land in ontwikkeling, alles is mogelijk. Dit inspireert en ik hoop hier nog lang gelukkig te kunnen zijn.” n

NU

General manager in Zuid-Afrika JANUARI 2013 VERTREK NL

| 57

de immigrant | leven

“

Ik maakte me zorgen dat ik de Nederlandse taal niet onder de knie zou krijgen

”

58

|

VERTREK NL JANUARI 2013

leven | de immigrant Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani is een naam als een gedicht. Het is de officiële naam van de schrijver Kader Abdolah (58). In 1988 kwam hij als natuurkundige van Iran naar Nederland, alwaar hij uitgroeide tot een gevierd schrijver. Onlangs kwam Abdolahs nieuwe werk uit: Zeesla en de lepels van Alice. In deze negende aflevering van De Immigrant neemt Kader Abdolah ons met liefde mee terug naar Iran en vertelt hij over zijn ervaringen met Nederland.

Van Iran naar Nederland

tekst paul poley | fotografie merlijn doomernik

Hoe kwam u eind jaren tachtig eigenlijk in Nederland terecht?

Kader Abdolah: “Door het lot. Ik was politiek vluchteling, en vluchtte van Iran naar Turkije. Ik had geen plan om uiteindelijk in Nederland terecht te komen, het lot heeft dat bepaald.”

Wat waren uw eerste indrukken van Nederland?

“Wat is het land klein en wat is de taal moeilijk! En uiteraard: wat is er veel regen en wind. Maar vooral de taal was voor mij als schrijver erg belangrijk. In Iran heb ik twee boeken in het Perzisch gepubliceerd, literatuur met een politieke inslag, taal is dus bepalend voor mijn werk. Ik maakte me erg veel zorgen dat ik de Nederlandse taal niet onder de knie zou krijgen.”

Hoe bent u dan in het Nederlands gaan schrijven?

“Door het gewoon te doen. Dat betekent automatisch veel fouten maken, veel om hulp vragen, veel laten corrigeren, maar het is de enige manier om de taal goed te leren.”

Uw nieuwe boek, Zeesla en de lepels van Alice, is recent uitgekomen.

Kunt u daar iets over vertellen?

“Het is een bijzonder boek, geschreven vanuit het gezichtspunt van een immigrant. Met dit boek ben ik als buitenstaander aan de basis

van de Nederlandse samenleving terechtgekomen. Ik heb de zuivere wateren van de Nederlandse cultuur en identiteit ontmoet. Toen ik als immigrant Nederland binnenkwam, merkte ik iets van het specifieke weer, de taal, de kleding. Later lees je Annie M.G. Schmidt en nog weer later Multatuli, je kijkt De Wereld Draait Door, maar de échte Nederlandse identiteit leer je kennen door de mensen die de toekomst van Nederland gaan vormen. Ik ben de diepte ingegaan door te spreken met wetenschappers, ondernemers, kunstenaars, mensen met grote dromen die de toekomst van Nederland inhoud en vorm geven. Stuk voor stuk waren het energieke, innovatieve, creatieve geesten, die hoop en energie geven voor de toekomst van Nederland.”

Even terug naar uw moederland, Iran. Wat zijn behalve de al genoemde taal- en klimaatsverschillen grote verschillen met Nederland?

“Er is een groot cultureel verschil. In Iran zijn mensen opener, warmer, socialer, en veel meer gehecht aan sociale contacten. Iraniërs zijn enorm gastvrij. Waar je ook komt als toerist, overal hoor je ‘welkom’ en ‘wat goed dat je ons land bezoekt’. In Nederland is dat minder het geval. Dit is overigens geen waardeoordeel, het ene is niet per se beter dan het andere. Al bij al zijn het wel twee heel interessante culturen. De Perzische is gevormd door de altijd schijnende zon en de

bergen, de Nederlandse door de diepte en de laagte van het land.”

Stel, iemand gaat naar Iran om er te wonen of te werken. Wat zou u diegene aanraden?

“In politiek opzicht is Iran een moeilijk land, maar als buitenlander word je er als een prins of prinses ontvangen. Je gaat echt een onvergetelijke tijd tegemoet. Ook als je er voor je werk naartoe vertrekt, word je in de watten gelegd door de plaatselijke bevolking.

Wat Iran betreft hekel ik het regime, maar hou ik van de mensen. Verder reis je naar Iran als je van cultuur houdt. Het is een ander soort reis dan als je naar bijvoorbeeld Bali gaat. Iran is vol met bijzondere, oude steden, met bazaars, moskeeën; het land heeft dan ook een geschiedenis van vijf-, zesduizend jaar. Maar mijn belangrijkste tip: ontmoet de mensen in Iran, dat is het mooiste wat er is!” n

Biografie Geboortedatum 12 december 1954 Geboorteplaats Arak (Iran) Woonplaats Delft Laatste opleiding Natuurkunde Huidige baan Schrijver

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 59

boeken Soms in Afrika – verhalen van onderweg, dwars door landen, levens en vriendschappen Bijna iedereen kent de kleurrijke clichés over Afrika. Maar de werkelijkheid is hilarischer, tragischer, lelijker en mooier. In Soms in Afrika voel je, proef je, zie je en onderga je dit fascinerende continent. En het kan niet anders of je ontwikkelt er eenzelfde diepe liefde voor als de auteur. Soms in Afrika is het eerste boek van Floor Koomen (Amsterdam, 1963). Deze gepassioneerde verhalenverteller werkt in het dagelijks leven als programmamaker tv voor de publieke omroep. Hij woonde zelf in Afrika, reisde er vele malen naartoe en droomt ervan ooit een eigen media-academie op te zetten in Nairobi, Kenia.

F. Koomen | ISBN 978 90 599 9901 5 | € 19,95 | Paperback | Uitgeverij De Barbaar

Croissantje pindakaas – een Nederlands gezin in Frankrijk Auteur Eva van Dorst-Smit vertelt over de realiteit van een emigratie van een jong gezin naar het platteland in Frankrijk: de twijfels bij het afscheid, de ontlading bij aankomst, valse ‘heimweeën’ die de kop opsteken. En wat het met een ouder doet als je je kind ‘doofstom’ in een anderstalig klasje werpt. Croissantje Pindakaas is een boek voor elke dromer, Francofiel of emigrant in spé. Voor iedereen een leuk kijkje achter de schermen bij een Nederlands gezin dat het lef had een druk bestaan achter zich te laten en te gaan voor zijn droom.

E. van Dorst–Smit | ISBN 978 94 618 5033 1 | € 14,95 | Paperback | Uitgeverij VanDorp Educatief

De expat Auteur Patricia Snel woont en werkt sinds begin 2011 in Singapore, waar ze onder andere lezingen en workshops over het schrijverschap geeft. Singapore vormt het decor van deze thriller.

Julia leidt samen met haar man Paul een luxe expatleven in het dynamische Singapore. Paul gaat steeds meer op in zijn werk en het lukt Julia maar niet haar eigen carrière weer op te pakken. Wanneer Julia betrokken raakt bij de geheimen van haar nieuwe, excentrieke overbuurman Dave en zijn maid op verdachte wijze om het leven komt, gaat ze op onderzoek uit. Julia komt erachter dat Dave niet de enige is die dingen voor haar verzwijgt.

P. Snel | ISBN 978 90 499 5409 3 | € 16,90 | Paperback | Uitgeverij Mistral

60

|

VERTREK NL JANUARI 2013

boeken Een koffer vol liefde – passionele verhalen over buitenlandse liefdes Het tv-programma Grenzeloos verliefd trekt per aflevering 1,2 miljoen kijkers. Verliefde stellen uit verschillende landen die zich niet laten weerhouden door grenzen en cultuurverschillen, inspireren ons.

Agnes Hofman interviewde er twintig voor haar boek. Het is een markante mix van ongewone stellen: van de Nederlandse vrouw van middelbare leeftijd met de jonge Gambiaan; de Nederlandse man met de illegale Braziliaanse tot het gemengde homostel. Vol ervaringen, praktische tips, foto's en liefde!

A. Hofman | ISBN 978 90 215 5257 6 | € 12,95 | Paperback | Kosmos Uitgevers

What drives an expat?

Een Engelstalig boek waarin 20 verschillende mensen, variërend van kinderen van expats tot gepensioneerde ambassadeurs, en van frequente reizigers tot hele gezinnen die emigreren, vertellen wat hen drijft om buiten Nederland te wonen en te werken. Zij geven hun antwoord op de vraag: waarom zou je met alle hedendaagse technologische mogelijkheden, zoals internet, waarmee de wereld nog nooit zo klein is geweest toch een internationale carrière ambiëren?

J. Cavanna, L. Edelkoort, A. Pollock, N. Ripmeester, W. Siegersma | ISBN 978 90 589 6102 0 € 14,95 | Paperback | Expertise in Labour Mobility

Het geheim van de Berghut De Berghut in Oostenrijk is een hotel in de bergen gerund door Hans en Nel. In dit sfeervolle boek beschrijven zij de geheimen achter het succes. Daarnaast geven zij je een onthullend kijkje achter de schermen en nemen je mee op hun persoonlijke ontdekkingsreis van de afgelopen vier jaar, die tot nu toe geheim is gebleven… Het gaat over een groot avontuur en een spannende tijd in de tropenjaren van hun leven met hun baby en een peuter. Over diepe dalen, eenzaamheid, doorzetten en elkaar terugvinden. Dit boek is niet alleen interessant voor ‘vertrekkers’ en ‘dromers’, maar voor iedereen die houdt van échte levensverhalen. Het boek stimuleert je om je dromen waar te maken, je passie achterna te gaan en het hobbelige pad ernaartoe te blijven volgen. Om de confrontatie met jezelf aan te gaan en er beter van te worden. Het geheim van de Berghut bevat talloze foto’s, bijzondere verhalen van gasten, de lekkerste Berghutrecepten, werktekeningen om je eigen Berghutmeubels te maken en verschillende QR-codes die leiden naar allemaal leuke filmpjes.

H. Bruns en N. Griffioen | ISBN 978 94 619 1508 5 | € 19,95 | Gebonden | Uitgegeven in eigen beheer

Hoe overleeft Rosa in New York… en Neuz in Berlijn?

Dit boek is het eerste deel van een nieuwe serie ‘Rosa & co’, wat het vervolg is op de succesvolle ‘Hoe overleef ik’-serie van Francine Oomen. In Hoe overleeft Rosa in New York zijn de hoofdpersonen wat volwassener geworden. Wat doe je als je droom aan diggelen valt en je zelfvertrouwen tot onder het nulpunt daalt? Dan ga je, zoals Rosa, naar New York! Als au pair bijvoorbeeld. Wat doe je als je (per ongeluk) vreemdgegaan bent? Als je te veel drinkt, rookt en blowt, een verkeerde studie gekozen hebt, platzak bent en je vader je ontzoond heeft? Dan vlucht je. Bijvoorbeeld naar Berlijn, zoals Neuz doet.

F. Oomen | ISBN 978 90 451 1284 8 | € 14,95 | Paperback | Uitgeverij Querido

Meer emigratieboeken vindt u op www.vertreknl.nl/boeken.

U kunt daar de boeken eenvoudig bestellen en/of recenseren.

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 61

leven | strip

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 63

3e ja argang nummer 9

|

www.vertreknl.nl

het magazine voor wonen, werken en leven in het buitenland

drie specialisten over werken op bonaire, in frankrijk en in

ZWEDEN i speciale emigr atiebeurs bijl age i

voorwoord

Een kleine wereld

O

p 9 en 10 februari tijdens de EmigratieBeurs in Expo Houten ligt de wereld aan uw voeten.

Op 12.000 vierkante meter presenteren ruim 25 landen zich in 150 stands, verdeeld over 3 ‘Vertrekhallen’, en geven zij meer dan 80 presentaties in 6 presentatiezalen. Door de brede opzet van de beurs krijgt u een goed overzicht van uw mogelijkheden in het buitenland en van zaken die u nog moet aanpakken.

Dit jaar vindt u de informatie over wonen, werken en ondernemen weer handig gegroepeerd per land of regio. Landen als Frankrijk, Duitsland en Spanje in de Europese Vertrekhal 1, overzeese bestemmingen als Canada, Nieuw-Zeeland, Australië en het Caribische gebied in Vertrekhal 2 en Scandinavische landen zoals Zweden, Noorwegen en Finland in Vertrekhal 3. De Nederlandse overheidsinstellingen en instituten, zoals EURES, Dienst Uitvoering Onderwijs, Europass, de Sociale Verzekeringsbank, de Belastingdienst en nog vele andere, staan handig gegroepeerd bij de entree van hal 2.

Europees platteland trekt In de Europese Vertrekhal vindt u de Franse regio’s Bourgogne en Auvergne, wordt het Franse platteland vertegenwoordigd door de stand van Projet en Campagne en kunt u zich onder het genot van een echte Franse crêpe professioneel laten voorlichten over wonen, werken en ondernemen in Frankrijk bij de adviseurs van Francofiel.

“Door de brede opzet krijgt u een goed beeld van uw mogelijkheden in het buitenland” Met de komst van diverse Duitse steden en de twee Landkreisen (provincies) Göttingen (Harzgebergte) en Kassel worden nu ook emigranten gezocht voor gebieden dieper in Duitsland. Dat emigratie zich niet door een crisis laat weerhouden blijkt ook uit de aanwezigheid van diverse Spaanse makelaars.

Caribische gebied in het zonnetje

foto: peter wiezoreck

Door de bijzondere positie die de verschillende Caribische eilanden momenteel hebben en de voorspelde groei in verschillende sectoren, staat dit jaar het hele Caribische gebied in het zonnetje. Het eiland Bonaire komt hiervoor met een eigen paviljoen ‘Bestemming Bonaire’,

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 67

voorwoord

Keiharde emigratiecijfers ●

● ●

●

● ●

2-3% van de Nederlandse bevolking denkt serieus na over emigratie (dat zijn dus 510.000 Nederlanders) 133.000 Nederlanders emigreren jaarlijks 364 Nederlanders emigreren per dag, dat is een vliegtuig vol 75% van de Nederlandse emigranten blijft in Europa 25% vertrekt naar overzeese bestemmingen In de eerste zes maanden van 2012 steeg het aantal emigranten met 6.000 ten opzichte van 2011.

De verwachting is dat emigratie blijft stijgen in de tweede zes maanden van 2012 en dat het totale aantal Nederlandse emigranten in 2012 uitkomt op circa 145.000

Wat zijn belangrijkste overwegingen om te emigreren? ●

●

waar men zich kan inschrijven voor een proefemigratietraject op Bonaire onder de naam ‘Bonaire voor Beginners’. Het Curaçaohuis in Nederland neemt diverse bedrijven uit Curaçao op sleeptouw in het Caribische straatje. De opening van de EmigratieBeurs zal zaterdag een Caribisch tintje krijgen, kleurrijk en muzikaal.

Zweden origineel, Noorwegen breidt uit Zoals altijd hebben de Zweedse regio’s weer allerlei originele acties opgezet om emigranten en ondernemers te trekken. Zo zijn er coachingtrajecten voor ondernemers, waarbij zelfs kantoorruimte in Zweden wordt aangeboden met begeleiding van Zweedse bedrijfsadviseurs, worden vacatures en woningen breed uitgemeten en zoekt de regio Småland tussen de 600 en 1000 IT’ers. Tevens zoeken diverse regio’s weer medisch personeel en zullen er weer veel presentaties worden gegeven over wonen en werken. Graag ook aandacht voor het nieuwe Noorse paviljoen met een kleine tien Noorse gemeentes, die op zoek zijn naar Nederlandse emigranten.

Na een bezoek aan de EmigratieBeurs maakt u een vliegende start met uw emigratieplannen. De EmigratieBeurs, de wereld in het klein. ■

TOM BEY

D I R E C T E U R E M I G R AT I E B E U R S

Persoonlijke overwegingen, zoals de zucht naar rust, ruimte en een natuurlijke omgeving om de kinderen op te laten groeien Publieke overwegingen, zoals criminaliteit, files en zorg

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 69

specialisten |

Bonaire

Het leven op Bonaire is goed, maar het werken ook. Niet alleen voor werknemers is er werk genoeg, maar zeker ook voor ondernemers.

Shendrich Obispo van de Kamer van Koophandel op Bonaire maakt Nederlanders graag enthousiast om op Bonaire te komen werken: “In je pauze kun je lunchen aan zee in een van de vele restaurants, wat wil je nog meer?”

Het is hard werken, krijg je meteen een tekst paul poley

Tera di Solo y suave bientu Patria orguyoso salí foi lamá Pueblo humilde y semper contente di un conducta tur parti gabá Pues larga nos trata tur dia pa semper nos Boneiru ta mentá Land van zon en zachte bries Trots vaderland, verrezen uit de zee Bescheiden volk, altijd tevreden met een alom geroemd gedrag Laat ons dus elke dag proberen om ons Bonaire een goede naam te geven

70

|

VERTREK NL JANUARI 2013

T

ot zover de eerste zes regels van het volkslied van Bonaire, het Caribische eiland dat deel uitmaakt van de Antillen en slechts 16.000 inwoners heeft.

Met deze zes regels wordt veel over Bonaire al duidelijk: het is er zonnig, er waait een goed windje, de zee is altijd dichtbij, en de mensen zijn er bescheiden en tevreden. Het kan dus niet anders of Bonaire is een heerlijk land om in te wonen. Maar hoe zit het met werken?

Is er werk op Bonaire, en zo ja, voor wie en waar? Deze vragen legden we voor aan Shendrich Obispo, bedrijfsadviseur bij de Kamer van Koophandel op het eiland. “Er is veel werkgelegenheid hier, zeker sinds 10/10/10, de dag waarop Bonaire een bijzondere gemeente van Nederland werd. Sinds die dag is het hele ambtenarenapparaat van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba hier op Bonaire geves-

tigd. We hebben bijvoorbeeld het hoofdkantoor van de Belastingdienst, het gerechtshof en een gevangenis hier. Door dit alles is men nog altijd op zoek naar gekwalificeerd, hoogopgeleid personeel. Veelal zijn dit werknemers voor de overheid, of voor het onderwijs.

Zo zoeken we in het buitenland gericht naar zo’n 60 leraren die op de BES-eilanden (Bonaire, Sint-Eustatius en Saba) willen werken.

Maar ook meer en meer private bedrijven vestigen zich hier, en daardoor is er bijvoorbeeld behoefte aan technisch personeel.”

Een vakantiegevoel Banen voldoende dus, daar op Bonaire.

Voordat Obispo de voordelen van het werken op Bonaire bespreekt, wil hij eerst één groot vooroordeel wegnemen. “Mensen denken wel eens dat er hier op Bonaire minder hard gewerkt wordt dan elders, maar dat is niet zo.

Het is echt hard werken, maar, en dat is een

Bonaire | specialisten

maar daarbuiten vakantiegevoel enorm voordeel, na het werken heb je direct een vakantiegevoel. Dit is een heerlijk eiland, dat rust uitstraalt, waar nauwelijks verkeer is en waar de temperatuur altijd goed is. Ik vergelijk het altijd met Texel wat de rust betreft.

Niet alleen na je werk, maar ook in je pauzes is het uitstekend vertoeven hier. Wie op Bonaire werkt, werkt in Kralendijk, de hoofdstad. Het voordeel daarvan is dat het aan zee ligt. De werktijden zijn hier van 8 tot 12 uur ’s ochtends en van 13 tot 17 uur ’s middags.

Dat betekent dat je dus een uur pauze hebt, en die kun je prima besteden aan het water.

Lunchen aan zee in een van de vele restaurants, wat wil je nog meer? In Nederland ga je in de winter in het donker naar je werk, en in het donker kom je weer thuis – tussendoor zit je opgesloten op kantoor. Op Bonaire leef je echt buiten, aan zee, of midden in de natuur. Het eiland bestaat voor ongeveer 75 procent uit natuur.”

“Voor het onderwijs op onze eilanden zoeken we in het buitenland naar 60 leraren” Een aantrekkelijke hub Obispo is lovend over zijn eiland. Hij is 29 jaar, en woont nu zo’n 5 jaar op rij op Bonaire. Daarvoor woonde hij afwisselend op Curaçao, Bonaire en in Nederland. Hij is nu bedrijfsadviseur bij de KvK, en weet daardoor als geen ander waar de kansen liggen speciaal voor ondernemers die naar Bonaire willen. “Op het gebied van logistiek en vervoer zijn er veel kansen voor grote investeerders. Op dit moment zijn we van één bedrijf afhankelijk voor vervoer naar Curaçao, en dus liggen daar zeker mogelijkheden. Het

vliegveld van Bonaire heeft grote uitbreidingsplannen, en ook daar kunnen ondernemers in springen. De grootste kans ligt wellicht in het idee een hub te creëren van het vliegveld van Bonaire, dat wil zeggen een aantrekkelijke overstapplek voor mensen die van Nederland naar Zuid-Amerika vliegen.

Bonaire is de achtertuin van Nederland, maar tot op heden wordt daar door Nederland en door Bonaire maar weinig gebruik van gemaakt. Ondernemers zijn dan ook van harte welkom hier”. n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 71

specialisten |

Frankrijk

Werken in loondienst in Frankrijk is voor emigranten lastig, onder meer door de torenhoge werkloosheid in het land. Voor ondernemers zijn er veel meer mogelijkheden, aldus Wim van Teeffelen, eigenaar van Ondernemen-Frankrijk. Zelfs in het toerisme.

“Nederlanders kunnen de concurrentie prima aan, omdat er veel slechte kwaliteit is in de Franse toeristische sector.”

Frankrijk is een goed land om te leven, maar ook om er te ondernemen tekst paul poley

72

|

VERTREK NL JANUARI 2013

R

ust, ruimte en uitzicht, en dat op een prettige reisafstand van Nederland.” Zo vat Wim van Teeffelen de belangrijkste redenen van een Nederlander samen om zich te vestigen in Frankrijk. Samen met Marijke Spiekerman is hij de eigenaar van Ondernemen-Frankrijk, een bedrijf dat ondernemers op allerlei gebieden helpt met het beginnen van een onderneming in Frankrijk. Van Teeffelen: “Wij richten ons in

feite op een heel kleine nichemarkt, want ondernemen in Frankrijk is wat anders dan werken in loondienst in Frankrijk. In dat geval gaat het vaak om expats, terwijl wij voornamelijk met emigranten van doen hebben. Mensen die niet alleen ondernemen in Frankrijk, maar er ook gaan wonen.”

Medisch personeel Sinds 2004 heeft hij ruim 600 emigranten op weg geholpen in la douce France. 80 procent daarvan betrof emigranten die gaan on-

Frankrijk | specialisten

dernemen, 2 tot 3 procent ging in dienst bij een Frans bedrijf, en de rest van de klanten van Ondernemen-Frankrijk ging voor zijn of haar pensioen richting het zuiden. Van Teeffelen: “Wij ondersteunen onze klanten op alle mogelijke gebieden: we geven advies, we bieden cursussen en netwerkborrels aan, maar helpen ook hands-on bij het oprichten of overnemen van een bedrijf in Frankrijk.

Van notarissen, via gemeentelijke administratie, tot aan de inschrijving van een onderneming.”

In loondienst gaan bij een Frans bedrijf is bijzonder moeilijk, zo erkent Van Teeffelen: “De werkloosheid in Frankrijk ligt momenteel boven de 10 procent. Je moet dus concurreren met lokale Fransen, en dat is niet gemakkelijk. Ook is het van zeer groot belang dat je perfect Frans spreekt, en dat doen veel

die gebieden staat in Europa hoog aangeschreven. Voor schoonheidsspecialisten geldt hetzelfde. Maar ook voor medisch personeel uit Nederland is er, zeker op het Franse platteland, genoeg werk te vinden. Denk aan bejaardenverzorgers, wijkverpleegkundigen, tandartsen, et cetera. De eis om vlekkeloos Frans te spreken is voor deze beroepen ook iets minder belangrijk.”

Fiscaal microregime Van Teeffelen en Spiekerman richten zich nadrukkelijk op ondernemers, en zij zien legio mogelijkheden voor hen in Frankrijk. Eerst maar eens de vraag beantwoord krijgen waarom ondernemers voor Frankrijk kiezen. Van Teeffelen: “Frankrijk is bij geen van onze klanten een land dat gekozen is omdat je er zo goed kunt ondernemen.

“Beginnende ondernemers hoeven in Frankrijk geen boekhouding bij te houden” Nederlanders niet meer. Je kunt nog zo goed Engels spreken, Fransen vinden het essentieel dat je je daarnaast nagenoeg foutloos in het Frans verstaanbaar kunt maken. Een derde reden waarom het lastig is in dienst te gaan bij een Franse organisatie, is dat de arbeidsbescherming in Frankrijk extreem hoog is. Het risico voor een Fransman om een buitenlander in dienst te nemen is groot, want je kunt hem nauwelijks ontslaan.” Toch liggen er volgens Van Teeffelen voor specifieke beroepen echt wel kansen om in loondienst te kunnen: “Voor beroepen met bijzondere vakkennis is in Frankrijk nog altijd ruimte.

Zoals bloemisten, of fysiotherapeuten en sportmasseurs. De Nederlandse opleiding op

Dat kun je wel, maar klanten kijken toch eerst waar ze zich willen vestigen, en pas dan kijken ze naar de ondernemingsmogelijkheden. Dat Frankrijk om te leven veel voordelen biedt is duidelijk, maar ook voor ondernemers zijn er grote voordelen. Voor beginnende ondernemers is er bijvoorbeeld een gunstig belastingregime, het zogeheten microregime. Dat houdt in dat beginnende ondernemers geen boekhouding hoeven bij te houden, ook geen BTW hoeven te betalen, maar alleen hun omzet moeten administreren, waarover ze vervolgens een vast percentage belasting betalen. Een heel eenvoudig systeem dus. Ook op het gebied van ziektekostenverzekeringen is Frankrijk

gunstig. Ben je in Frankrijk in dienst, dan betaalt het bedrijf alles. En ondernemers betalen slechts een bepaald percentage van de winst voor de ziektekostenverzekering. Een voordeliger systeem dan in Nederland.”

Ondernemerskansen Veel Nederlanders beginnen een Chambres d’Hôtes, een camping, een restaurant of een vakantiepark in Frankrijk. Is dat een goede keuze? Volgens Van Teeffelen wel: “Je zou denken dat die markt wel verzadigd is, en in zekere zin is dat ook zo. In 2001 kwamen er 80 miljoen toeristen naar Frankrijk, in 2012 zijn dat er naar verwachting 90 miljoen geweest. Maar in de tussentijd is het aantal beschikbare bedden vijfmaal zo hard gestegen, de concurrentie is dus enorm. Nederlanders kunnen die concurrentie echter prima aan, omdat er veel slechte kwaliteit is in de Franse toeristische sector. Bijna alle Nederlanders die bijvoorbeeld een Chambres d’Hôtes beginnen, zijn ook succesvol. Dat komt doordat ze op het gebied van gastvrijheid en kwaliteit de Fransen uit de markt kunnen drukken. Ook is het een voordeel dat veel Nederlanders meertalig zijn en met iedereen een praatje maken. Naast in het toerisme liggen er ook veel ondernemerskansen voor vaklui. Ben je metselaar, timmerman, dakdekker, elektricien of iets dergelijks en kun je daarmee in Nederland een boterham verdienen, dan kun je dat in Frankrijk zeker ook. Tot slot vestigen veel internetbedrijfjes zich met succes in Frankrijk. Webwinkels bijvoorbeeld, adviesbureaus of vertaalbureaus. Zij kiezen primair voor het wonen in Frankrijk, het werk dat ze doen is exact hetzelfde als in Nederland. Maar het is aanlokkelijker om een internetbedrijfje ergens in de zon van Zuid-Frankrijk te runnen dan in een grijze buitenwijk van Lelystad.” n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 73

specialisten |

Zweden

Vanuit Jämtland, een streek in Midden-Zweden, probeert Jan Sikking voor Midscand Nederlandse emigranten zijn kant op te krijgen.

Kosteloos adviseert hij potentiële emigranten, met als belangrijkste argumenten: de weergaloze Zweedse natuur en de prima mogelijkheden om een eigen bedrijf te starten. “Er wordt in Jämtland veel gebouwd, zoals winterhuizen voor de skiperiodes, en vakmensen die het lef hebben voor zichzelf te beginnen zijn daarvoor altijd welkom.”

Ik heb nog geen Ned die spijt heeft hierhe

A

ls musicus kwam Jan Sikking in 1970 zelf als emigrant van Nederland naar Zweden. Als muziekleraar vestigde hij zich in het zuiden van het Scandinavische land. Later exporteerde hij Zweedse woningen voor Nederlanders, en nu is hij adviseur, in dienst van de provincie Jämtland, een streek ter grootte van Nederland, maar met slechts 127.000 inwoners, gelegen tegen Noorwegen en het gebied Lapland. Sikking: “Ik werk bij Midscand, een project dat deels door de EU gefinancierd is, en waaraan vijf gemeentes binnen de provincie Jämtland samenwerken.

Ik heb van Midscand maar één opdracht gekregen: zo veel mogelijk Nederlandse emigranten hier naartoe halen. Dat doen we

74

|

VERTREK NL JANUARI 2013

tekst paul poley

via onze website www.midscand.com/dutch, informatiebijeenkomsten in Nederland en via de EmigratieBeurs, waar we een eigen stand hebben en waar specifiek mensen van ons aanwezig zullen zijn die Nederlanders op weg kunnen helpen met een eigen bedrijf in Zweden. Maar niet alleen ondernemers helpen we, ook mensen die in loondienst willen werken in de sectoren waar hier mensen nodig zijn, of mensen die zich op oudere leeftijd in Zweden willen vestigen. Zonder kosten kunnen wij ze helpen met het leggen van contacten. Daarbij moet je denken aan contacten met relevante personen binnen de samenwerkende gemeentes, maar ook met bijvoorbeeld belastingkantoren. Met nadruk wil ik zeggen dat we geen arbeidsbureau zijn, maar wel tal van essentiële contacten voor iemand kunnen leggen, ook met bedrijven.”

Erg sociaal Wie in Zweden wil werken, moet zich twee belangrijke adviezen van Sikking ter harte nemen: “Uiteraard is het belangrijk om de Zweedse taal machtig te zijn. Het is echt van belang om Zweeds te spreken, maar de meeste Nederlanders die hierheen komen, zijn hoogopgeleid en de Zweedse taal is dan ook geen groot probleem. Een andere belangrijke tip: kom persoonlijk naar Zweden om kennis te maken met bedrijven, ook al hebben ze op dat moment geen vacatures. Bouw een netwerk op in de regio. Veel gaat hier via via.

Midscand kan je adviseren over het schrijven van een goed Zweeds cv. Als je werk zoekt, moet je dat persoonlijk komen doen. Een cv’tje sturen vanuit Nederland is zinloos, wellicht krijg je zelfs geen antwoord. Kom dus langs, dan kun je meteen de provincie met eigen ogen bekijken, kijken naar welke

Zweden | specialisten

erlander ontmoet en gekomen te zijn scholen je kinderen kunnen, et cetera. Als je vervolgens een huis koopt, is het ook belangrijk om zo snel mogelijk contact op te nemen met je buren, ook al wonen zij honderden meters verderop. Maak je bekend, Zweden zijn doorgaans erg sociaal en vinden dit fijn.

Snel zul je zien dat ze je accepteren.”

“Als je in Zweden werk zoekt, moet je dat persoonlijk komen doen”

Besneeuwde bergen Als je je aan de adviezen en tips van Sikking houdt, dan is het prima mogelijk om in Jämtland aan de slag te komen. “Ook Zweden vergrijst, dus in de bejaardensector zijn er mensen nodig. Omdat je er met oude mensen werkt, is het beheersen van de Zweedse taal hier helemaal belangrijk. Vakwerkers, zoals loodgieters en schilders, vinden in Zweden eveneens gemakkelijk werk, met name als ze zich als kleine zelfstandige verhuren aan grotere bedrijven. Er wordt nog altijd veel

gebouwd, zoals winterhuizen voor de skiperiodes, en vakmensen die het lef hebben voor zichzelf te beginnen zijn daardoor altijd welkom. De voordelen van het werken hier zijn legio. Zo is er heel weinig bureaucratie bij het opzetten van een eigen bedrijf, en is het allemaal veel minder gestrest dan in Nederland. Zelf kom ik nog ongeveer één keer per maand in Nederland, en het valt me op dat alles steeds gehaaster gaat in Nederland.

Zweden zijn rustiger, doen kalmer aan, alles komt wel goed. Dat bevalt Nederlanders die hier komen ook prima trouwens, dat niet alles op een paar minuutjes aankomt. En ja, de natuur is prachtig mooi hier. Als ik nu naar buiten kijk is het geweldig, met de zon die schijnt op de besneeuwde bergen. Soms kun je wel 100 kilometer ver kijken, schitterend.

Eigenlijk het enige wat ik uit Nederland mis, is een zoute haring. Hoewel hier natuurlijk ook vis in overvloed is.” De Nederlanders die Sikking helpt, kunnen bovenstaande voordelen meer dan beamen. Sikking: “Ongeveer 35 families hebben we nu concreet geholpen, al is het zo dat steeds meer mensen contact met ons opnemen en informatie willen. Tot nu toe ben ik in elk geval nog geen Nederlander tegengekomen die spijt heeft hierheen gekomen te zijn.” n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 75

puzzel en win OOM Verzekeringen

u

w

n

i

e

u

w

e

t

o

e

k

o

m

s

t

d

v

i

s

a

4

y

o

u

g

w

e

ij

r

w

s

o

n

h

e

b

l

c

r

n

r

i

l

u

p

e

c

b

e

a

o

n

i

n

i

u

d

o

e

g

r

r

i

n

s

n

c

f

j

r

k

n

r

b

p

a

a

e

t

a

v

g

f

s

e

o

o

e

e

c

b

a

ij

l

s

a

b

u

e

e

d

m

h

i

r

e

v

n

s

d

i

DUO Rabobank Heering Heimweewinkel Waaijenberg NRC Zoologistics Visa4you Wereldmagazine Wereldschool VertrekNL Uw Nieuwe Toekomst

n

n

g

h

o

e

i

t

o

d

t

v

z

e

s

g

e

n

i

z

a

g

a

m

d

l

e

r

e

w

c

o

s

r

t

a

g

r

i

t

e

a

m

r

e

e

h

l

d

u

o

g

k

n

a

b

o

b

a

r

v

o

o

i

u

h

e

i

m

w

e

e

w

i

n

k

e

l

o

o

h

k

m

g

r

e

b

n

e

j

i

a

a

w

l

z

n

e

g

n

i

r

e

k

e

z

r

e

v

m

o

o

NOB Eures Europass JoHo Emigratiebeurs Midscand Huis en Aanbod Mondi Nuffic SVB Agriteam CVZ

Oplossing:

Woordzoeker

E

en nieuw jaar, een schone lei om mee te beginnen. Nieuwe voornemens. Gaat u dit jaar uw droom verwezenlijken? Gaat u nu echt de sprong wagen, alleen of met uw partner of gezin? U zult merken dat er meer mensen met deze plannen rondlopen als u in februari de EmigratieBeurs in Houten bezoekt. De ideale plek om ervaringen en tips met elkaar uit te wisselen. U kunt ook terecht bij de vele standhouders met al uw plannen en vragen. Alle partijen die uw emigratie kunnen doen slagen, zijn vertegenwoordigd. In twee dagen kunt u zo de hele wereld over om eens te kijken waar nu uw perfecte toekomstige verblijfplaats ligt ĂŠn hoe u er kunt komen!

Wij staan er ook, net als alle bedrijven die u hierboven bij de woordzoeker ziet staan. Deze stand houders kunnen niet alleen van links naar rechts geschreven zijn, maar ook horizontaal, verticaal en diagonaal. Dezelfde letters kunnen meerdere keren worden gebruikt. Aan het eind vormen de letters die niet gebruikt zijn een zin, die de oplossing van de puzzel vormt. Stuur voor 8 maart 2013 deze oplossing naar: redactie@vertreknl.nl, de winnaars worden bekendgemaakt via de website www.vertreknl.nl. Voor de winnaar hebben we een exemplaar van Wildernisjaren, t.w.v. â‚Ź 19,95 en ter beschikking gesteld door uitgeverij Artemis & Co. n

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 77

De sfeer van Canada vindt u terug in

Restaurant Mondani canadian

cooking

Graaf Ottoweg 6, 7241 DG Lochem, T: 0573 – 257595, www.mondani.nl

Schrijf geschiedenis!

In brief reportage of korte film www.postvoorlater.nl Bezoek PostVoorLater in de stand van VertrekNL op de Emigratiebeurs

colofon

lezersservice

Jaargang 3, nummer 9 - januari/maart 2013

VertrekNL

Valge 3, 9965 PD, Leens (Groningen) T: 0595-577217, F: 0595-572231 E: redactie@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl

EINDRedactie

Paul Poley en Rimke de Groot

MEDEWERKERS

Peter Beemsterboer (cartoons), Tom Bey, Jorine de Bruin, Arend van Dam (cartoons), Boris Dittrich, Kirsten Dorrestijn, Aart Heering, Mirjam van der Kaaden, Dick Matena (illustratie), Andrea Kruis (strip), Paul Poley, Nannette Ripmeester, Koos Reitsma, Heleen Ronner, Peter Smolders

FOTOGRAFIE

Peter Beemsterboer, Jan Cocheret, Merlijn Doomernik en Peter Wiezoreck

VoordeelPAS

Abonneevoordeel

Vormgeving

Zeedesign, www.zeedesign.nl

website

Jan Egbert Krikken en Aldert Taanman

Uitgevers

Mirjam van der Kaaden en Seb van der Kaaden

Drukker

Ten Brink/Euradius, Meppel Productiebegeleiding: Jan Fial

Adverteren

Personalia vof T: 0595-577217, M 06-34099094, F: 0595-572231 E: adverteren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/adverteren

Abonneren/losse verkoop

Personalia vof T: 0595-577217, M 06-34099094, F: 0595-572231 E: abonneren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/abonneren Abonnementen binnenland: € 39,– per jaar (6 nrs) De nummers worden u zonder extra verzendkosten opgestuurd. Alle abonnementen worden afgesloten voor minimaal een jaar (12 maanden) en worden automatisch verlengd met een jaar, tenzij anders vermeld in de actievoorwaarden. Prijs wijzigingen voorbehouden.

Abonnementen buitenland: tarieven op aanvraag Adreswijzigingen: Ten minste drie weken van tevoren naar Valge 3, 9965 PD Leens of via abonneren@ vertreknl.nl Losse nummers: € 6,50 Distributie losse verkoop: Betapress, Gilze Je gegevens worden door VertrekNL opgenomen in haar bestand. Deze gegevens worden gebruikt om uitvoering te geven aan de (abonnements)overeenkomst, voor analyses en om je op de hoogte te houden van interessante producten en diensten van ons en van zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Hierbij houden we rekening met jouw persoonlijke voorkeuren. Indien je geen prijs stelt op dergelijke aanbiedingen kun je dit schriftelijk melden aan VertrekNL , ter attentie van afdeling Abonnee Service, Valge 3, 9965 PD Leens of via abonneren@vertreknl.nl

Voor slechts 39 euro per jaar ontvangt u als abonnee van VertrekNL magazine: l 6 x per jaar VertrekNL magazine l VertrekNL Voordeelpas, waarmee u kortingen/voordeel krijgt op onder andere: – Verzekeringen – Cursussen (taal, etc.)

– Advies (visa, etc.)

– Verhuizingen l Gratis toegang online archief VertrekNL magazine t.w.v. € 19,50 l Gratis toegang EmigratieBeurs t.w.v. € 17,50 l Gratis Emigratiewijzer t.w.v. € 10,–

Profiteer van bovenstaande voordelen en abonneer u via www.vertreknl.nl/magazine

Heeft u nummers gemist?

VertrekNL magazine verschijnt zesmaal per jaar met in elke uitgave een speciale bijlage rondom een specifiek thema. Het volgende nummer verschijnt maart 2013 ©2013 VertrekNL / Personalia vof Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij worden overgenomen ISSN 2211-2871

Deze kunt u nabestellen via www.vertreknl.nl/magazine JANUARI 2013 VERTREK NL

| 79

wegwijzer

Van A tot Z Hier vindt u diverse bedrijven die u kunnen helpen bij uw vertrek naar het buitenland variërend van een visumaanvraag tot het vinden van een baan en/of woning.

G GuideLines

E

Juridische en fiscale handboeken inzake (ver)koop en (ver)huur van

Edufax

Edufax heeft haar dienstverlening afgestemd op de drie fasen van een

expatriëring. Consultants bepalen samen met u een onderwijsstrategie en

ondersteunen u in alle fasen van de uitzending. Taalcursussen zorgen voor een soepele overstap naar anderstalig onderwijs. Het volgen van NTC-online, voor leerlingen van 3 t/m 18, waarborgt aansluiting op Nederlandstalig onderwijs.

Voor meer informatie +31 (0)40 204 74 70 of info@edufax.nl, www.edufax.nl.

onroerend goed in het buitenland. Informatiehandboeken over werken en/of het starten van een eigen onderneming in het buitenland.

Cortenbacherdreef 27, 6367 GG, Voerendaal, 0031 (0)45 575 42 18 guidelines@planet.nl / www.guidelines.nl

H

Volg Edufax ook op facebook of twitter!

Heering Associates

EmigratieBeurs

ren internationale vraagstukken. Dit doen zij in samenwerking met Van

Europa’s grootste EmigratieBeurs is het trefpunt voor de complete emigratiebranche. Op zaterdag 9 en zondag 10 februari 2013 in Expo Houten kunt u

zich laten informeren over de thema’s wonen, werken, studeren en ondernemen in het buitenland. De meer dan 150 binnen- en buitenlandse standhou-

ders zijn handig gegroepeerd per land en regio en verdeeld over maar liefst 3 hallen; Europa, Overzeese bestemmingen en Scandinavië.

Meer informatie via www.emigratiebeurs.nl Emigratieboek.nl

Uitgeverij Van Dorp Educatief heeft een online boekhandel voor landverhuizers. Op de site Emigratieboek.nl vindt u boeken die verkrijgbaar zijn op het

gebied van emigreren. Van praktische gidsen tot taalcursussen en reisgidsen.

Postbus 42, 3956 ZR, Leersum, 0031 (0)343 46 99 70

administratie@vandorp-educatief.nl / www.emigratieboek.nl

Grensoverschrijdend juridisch en fiscaal advies. Zij begeleiden en structureDoorne advocaten, notarissen en fiscalisten te Amsterdam, Michelez & Associés, notarissen te Parijs.

Herengracht 141, 1015 BH Amsterdam, 0031 (0)20 7 222 111 info@heeringassociates.eu / www.heeringassociates.eu Heimweewinkel

De Heimweewinkel is de online winkel van waaruit je overal ter wereld heel gemakkelijk Nederlandse spullen kunt kopen: van drop tot Sinterklaasarti-

kelen. Alles wat je nodig hebt op één plek. Direct online bestellen en binnen 4 weken thuisbezorgd. Eenvoudig en vertrouwd. De Heimweewinkel is een initiatief van De Telegraaf.

Bestellen kan via www.heimweewinkel.nl

J

Europass

JoHo Support

tot een set gratis documenten, waarmee je jouw vaardigheden en talenten

samen te werken. Die wereld-wijd steunt via support centers, sites & services,

Europass biedt allerlei informatie, van tips over solliciteren in het buitenland kan laten zien. De basis van Europass is het Europass CV, dé Europese stan-

daard voor een CV, dat in alle EU-talen aanwezig is. Het CV kun je naar wens aanvullen met documenten over je taalvaardigheid, je werkervaring en je diploma’s.

Meer informatie via www.europass.nl

80

|

VERTREK NL JANUARI 2013

Belangenorganisatie die wereldwijd talent wil ontwikkelen, kennis delen, en en werkt voor o.a. scholieren, studenten, expats, ondernemers, reizigers en vrijwilligers.

World Experience Center,

Paviljoensgracht 18, 2512 BP, Den Haag, 0031 (0)88 321 45 67 info@joho.nl / www.joho.nl

wegwijzer

M

U

Mondial Waaijenberg Groep

Uwnieuwetoekomst

Mondial Waaijenberg Groep verzorgt uw complete verhuizing voor zowel

arbeidsmarktbevordering, bevolkingsimmigratie en positieve beeldvorming

Of u nu binnen Nederland verhuist of emigreert naar een ander land, de

particulieren als zakelijk. Wanneer u tijdelijk naar het buitenland verhuist, kunnen zij uw inboedel ook opslaan in één van hun opslagloodsen. Het verhuisbedrijf heeft vestigingen in Gelderland en in Groningen.

Celsiusstraat 47, 6716 BZ te Ede / Postbus 299, 6710 BG, Ede, 0031 (0)318 62 45 55 info@waaijenberg.nl / www.waaijenberg.nl

N NRC De Week

De krant voor alle Nederlanders die thuis zijn in het buitenland. Waar u ook woont in de wereld, u ontvangt wekelijks de internationale editie van NRC

Handelsblad, uw stukje Nederland in het buitenland. NRC De Week geeft u het belangrijkste nieuws met achtergronden en analyses.

Abonneren is mogelijk via www.nrc.nl/vertreknl

O OOM Verzekeringen

Voor de branche buitenlandverzekeringen neemt OOM Verzekeringen een unieke positie in door zich te positioneren als dé verzekeraar voor

langer verblijf in het buitenland. Nederlanders die voor langere tijd in het buitenland verblijven kunnen bij OOM Verzekeringen terecht om goede, integere en passende verzekeringen af te sluiten.

Postbus 3036, 2280 GA, Rijswijk (ZH)

0031 (0)70 353 21 00 (ma-vrij 8.30 uur – 17.00 uur)

info@oomverzekeringen.nl / www.oomverzekeringen.nl

P Pet Travel Clinic

Gespecialiseerde agent in de zorg voor het organiseren van de emigratie van uw huisdier. Dierenwelzijn is de eerste prioriteit.

Hoeksteen 153, Avio Trade park, 2132 MX, Hoofddorp, 0031 (0)20 316 50 93 pets@zoologistics.nl / www.zoologistics.nl

R Rabobank Grensbanken

Organiseert samenwerking en daadkracht op het vlak van regiopromotie,

van Zeeuws-Vlaanderen. Uwnieuwetoekomst is een initiatief van de Zeeuws-

Vlaamse gemeenten (Hulst, Sluis en Terneuzen), het bedrijfsleven en instellingen in Zeeuws-Vlaanderen. Ga voor actuele vacatures in deze regio naar www.uwnieuwetoekomst.nl.

V Visa4you

Begeleidt u vanaf het eerste begin tot het moment dat u het visum in uw paspoort heeft gekregen. Uw emigratie specialist naar Australië, Canada en Nieuw Zeeland.

Pieperij 11, 7924 PZ, Veeningen, 0031 (0) 528 39 11 18 info@visa4you.nl / www.visa4you.nl

W WereldMagazine

WereldMagazine is een interactief medium dat Nederlanders in het buitenland, zoals emigranten, expats, vrachtwagenchauffeurs, campinghouders,

zeelui, et cetera, voorziet van actueel nieuws. Daarbij zal het magazine niet alleen het nieuws melden, maar ook de verhalen achter het nieuws door eigen onderzoeken via interviews en deelname aan debatten. U als lezer, kijker en

luisteraar kunt hieraan eveneens actief deelnemen – wereldwijd. Aanmelden is mogelijk via www.vertreknl.nl/wereldmagazine Wereldschool

Verzorgt het afstandsonderwijs voor Nederlandstalige kinderen van drie tot en met achttien jaar die in het buitenland verblijven. Zowel volledig

onderwijs thuis is mogelijk als in combinatie met een lokale of internationale school. U kunt ervoor kiezen uw kind(eren) alleen Nederlands te laten volgen of voor een combinatie van vakken die in uw specifieke situatie passend is.

Uiteraard is het ook mogelijk het volledige onderwijs via de Wereldschool te doen.

Pascallaan 71, 8218 NJ, Lelystad, 0031 (0)320 22 99 27 info@wereldschool.nl / www.wereldschool.nl

Z

De adviseurs van deze banken heb- ben specifieke kennis van zowel Belgische

Zoologistics

zekerheid en hypotheken. Zij kunnen u advies geven over alle keuzes die

huisdieren, exoten, pluimvee of biologische producten.

en Duitse als Nederlandse wetgeving op het gebied van fiscaliteit, sociale

gemaakt moeten worden op financieel gebied. Wat betreft de hypotheek, maar ook voor pensioenen, verzekeringen, sparen en beleggen. Daarnaast hebben de

Gespecialiseerde agent voor het organiseren van luchttransport voor uw Hoeksteen 153, 2132 MX Hoofddorp, 020-3165093, E: pets@zoologistics.nl n

Rabobank Grensbanken een uitgebreid lokaal netwerk van deskundigen

opgebouwd. Denk hierbij aan makelaars, notarissen, fiscalisten, juristen en

advocaten, maar ook verzekeringsmaatschappijen, architecten en bouwondernemingen.

info@emigrerennaarbelgie.nl / grensbanken@rn.rabobank.nl 0031 (0)40 217 96 66;

Ga naar www.vertreknl.nl/wegwijzer voor: - nog meer relevante adressen binnen de emigratiebranche - het plaatsen van uw eigen bedrijf Plaatsing van uw bedrijf op de website is gratis

www.emigrerennaarbelgie.nl / www.emigrerennaarduitsland.nl

JANUARI 2013 VERTREK NL

| 81

volgend nummer

THEMA

Volgende keer in VertrekNL RUSLAND

Interview met Frans-Nederlandse tekenares Charlotte Dematons: “Ik voel me hier op mijn gemak, ik voel me in Frankrijk op mijn gemak.

Maar waar ben ik thuis?”

Column van presentatrice en actrice Chimène van Oosterhout: “In Moskou heb ik geleerd dat iedere mooie, in design gestylede dame niet geheel legaal haar geld verdient.”

REPORTAGE:

NIEUW! Na ruim 26 jaar verschijnt er exclusief in VertrekNL een nieuw Bommel-vervolgverhaal: Heer Bommel en de Pas-Kaart. In dit verhaal gaan Olivier B. Bommel en Tom Poes op zoek naar het land waar het gras altijd groener is.

Nederlanders die nooit meer Nederlanders zien De nieuwe VertrekNL ligt vanaf half maart in de winkel!

82

|

VERTREK NL JANUARI 2013

Werken in Europa?

Zorg voor een goede voorbereiding!

Als u de Emigratiebeurs bezoekt, dan doet u dit weloverwogen om antwoorden te krijgen op vragen die u zichzelf hebt gesteld. Is wonen en werken in een ander Europees land misschien iets voor mij, mijn partner en/of gezin? Wil ik bijvoorbeeld mijn talenkennis verbeteren, een nieuwe cultuur en levensstijl ontdekken of mijn carrière een nieuwe wending geven? Werken en wonen in een ander Europees land wordt onder Europeanen van alle leeftijden steeds populairder. Met behulp van EURES wordt het ook een stuk eenvoudiger. In Nederland is UWV partner van EURES.

vacatures en arbeidsbemiddeling

EURES, het Europese netwerk voor informatie, advies en arbeidsbemiddeling, opent voor u de Europese arbeidsmarkt zodat u zelf geschikte vacatures kunt vinden en een stappenplan kunt maken. Wist u dat er momenteel ruim 1,3 miljoen vacatures staan geregistreerd in 31 Europese landen? Ook geeft EURES informatie over sollicitatiegebruiken en leef- en arbeidsomstandigheden in andere Europese landen. Zo worden werkzoekenden geholpen bij het maken van weloverwogen keuzes.

laat zien wat u kunt

Op europass.nl kunt u uw vaardigheden en competenties op een, binnen Europa afgesproken, eenduidige manier presenteren met behulp van een Europass CV. Dit geeft bij werkgevers in het buitenland tijdens sollicitaties een goed beeld van wat u weet en wat u kunt. Als u werk zoekt in het buitenland zult u zich moeten onderscheiden van de werkzoekenden in het land waar u solliciteert.

voorbereiding

Als u zich goed voorbereidt, dan komt uw droombaan een stuk dichterbij. Werken in het buitenland is wat anders dan vakantie. De beslissing om in het buitenland te gaan werken, neemt u niet zomaar. Zorg dat u voldoende inzicht heeft in welke kansen u hebt met uw opleiding, werkervaring en taalbeheersing van vreemde talen om een passende baan te vinden. Kijk ook goed naar de gevolgen voor de sociale verzekeringen.

meer informatie?

Op onze website vindt u alle informatie waarmee u zelf die droombaan kunt vinden, overzichtelijk en stapsgewijs gepresenteerd!

Begin uw voorbereiding op werk.nl/eures