M 4 vloeiend & vlot
woorden met klinkers
M4
Je kent de klinkers: korte klinkers: a, e, i, o, u. lange klinkers: aa, ee, oo, uu. tweetekenklinkers: oe, ij, eu, ie, ou, au, ui, ei.
• • •
kast mist punt
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 2
groot stuur streep
2
kok kook koek
plein groen struik
29/03/2019 9:59:45
M4
woorden met klinkers
|||| kort brug || zwart || strik || zwemmen
feest plaats staart schuur broodje
vuist kleur stoelen bouwen schrijven
3
trein scheur blauw dieren spruitje
Als het morgen warm is, gaan we zwemmen. We hebben vrijdag een feest op school. Zullen we met die blokken een hoge toren bouwen? Ik viel op de stoep. In mijn broek zit een scheur. Op mijn bord ligt een klein, groen spruitje.
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 3
29/03/2019 9:59:45
M4
woorden met klinkers
4
Smullen op de markt Roos is met haar moeder en haar tante op de markt. ‘Wie wil er een ijsje?’ vraagt haar tante. Roos ziet een kraam met kaas naast het kraam met ijs. Ze roept: ‘Ik heb meer zin in een bruin broodje met kaas!’ ‘Dat mag ook’, zegt tante en ze stapt naar het kraam. Maar Roos trekt aan de arm van tante. ‘Ik wil een broodje kaas met groentjes, een smos kaas’, fluistert Roos. ‘Hoezo, een broodje met mos en kaas?’, vraagt tante. ‘Geen mos!’, roept Roos. ‘Een smos.’
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 4
29/03/2019 9:59:45
M4
onderhoud
zalm toch stamp breed klank acht schram kindje vla stok
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 5
5
boomstam straal prooi goede werken vissen gevoel schuw kortst wel
delen schroeven zakdoek kalk trap kwast bed maken strip zink
licht nu kleuren schrap sporttas korst sproetje ronde roei muisje
29/03/2019 9:59:45
M4
Wat is vloeiend lezen?
62
Vloeiend lezen is niet hetzelfde als vlot lezen. Je kunt heel snel losse woordjes lezen. Dan lees je wel vlot, maar niet vloeiend. Wanneer lees je vloeiend? Als je zinnen leest, geen losse woorden. Als je laat merken dat je begrijpt wat je leest. Als je de tekst leuk voorleest voor de luisteraar.
• • •
Bij vloeiend lezen zijn deze drie vragen belangrijk: Wat zie ik in de tekst? Wat hoort bij elkaar? Wat kan ik met mijn stem duidelijk maken?
• • •
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 62
29/03/2019 10:00:03
M4
10 tips bij vloeiend lezen
63
Wat zie ik in de tekst? Bekijk de tekst voordat je gaat lezen. Let op leestekens. Let op beschrijvende woorden. Wat hoort bij elkaar? Lees zinnen, geen losse woorden. Lees naar het eind van de zin, niet naar het eind van de regel. Lees woorden die bij elkaar horen, bij elkaar. Kies in lange zinnen goede adem-momenten. Wat kan ik met mijn stem duidelijk maken? Geef belangrijke woorden nadruk. Gebruik je stem om de tekst boeiender te maken. Gebruik verschillende stemmen bij het voorlezen.
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 63
Bij de drie vragen horen tien tips. Gebruik deze tips bij het vloeiend lezen.
29/03/2019 10:00:05
M4
Wat zie ik in de tekst?
64
Bekijk de tekst voordat je gaat lezen. Bekijk de tekst. Denk na over … de titel van de tekst. de tekstsoort: Is het een verhaal, een weettekst of een ander soort tekst? de plaats van de tekst: Komt de tekst uit een boek, van internet of ergens anders vandaan? de bedoeling van de tekst: Wil de schrijver een leuk verhaal vertellen? Iets uitleggen? het onderwerp van de tekst (als het een weettekst is). de delen van de tekst: Is de tekst verdeeld in delen? Zie je waar die delen over gaan?
• • • • • •
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 64
29/03/2019 10:00:07
M4
Wat zie ik in de tekst?
65
Let op leestekens zoals . , ? ! ‘ ’ : . Let bij het lezen op leestekens: Een punt, vraagteken of uitroepteken staan aan het eind van de zin. Bij een komma in de zin rust je even, haal je even adem. Na een dubbele punt : staat wat iemand zegt of denkt. Tussen aanhalingstekens staat wat iemand echt zegt: ‘…’.
• • • •
Let op beschrijvende woorden zoals vrolijk, roepen. Lees je hardop? Beschrijvende woorden zeggen hoe iets gezegd moet worden. Rob zegt vrolijk: ‘Zwemmen? Dat vind ik een heel goed plan!’
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 65
29/03/2019 10:00:07
M4
Wat hoort bij elkaar?
66
Lees zinnen, geen losse woorden. De woorden van een zin horen bij elkaar. Laat dat horen. Waar eindigt de zin? Begin te lezen en lees toe naar het einde van de zin. Daarom kozen we de andere weg. Lees naar het eind van de zin, niet naar het eind van de regel. Lees steeds toe naar het eind van de zin. Staat aan het einde van de regel geen leesteken? Lees dan door op de volgende regel. Helaas was Julia toen ziek geworden.
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 66
29/03/2019 10:00:09
M4
Wat hoort bij elkaar?
67
Lees woorden die bij elkaar horen, bij elkaar. In een zin staan vaak groepjes woorden die bij elkaar horen. Spreek die woorden bij elkaar uit. Stop bij het lezen niet midden in een groepje woorden. Achter in de tuin zag ik een oude fiets staan. Kies in lange zinnen goede adem-momenten. Bij een lange zin wil je soms even rusten en kort ademhalen. Dat kan altijd bij een komma, en vaak ook op andere plekken. Maar: doe dat niet midden in een groepje woorden. Ik wil graag weten | wie de schrijver van dat boek is.
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 67
29/03/2019 10:00:09
M4
Wat kan ik met mijn stem duidelijk maken?
68
Geef belangrijke woorden nadruk. Laat bij het hardop lezen horen welke woorden belangrijk zijn. Geef die woorden nadruk: druk daar met je stem op. Dan begrijpt de luisteraar de tekst het beste. Een worm is een heel ander dier dan een rups. Gebruik je stem om de tekst boeiender te maken. Een mop lees je anders voor dan een verhaal of een weettekst. Maak een spannende tekst met je stem écht spannend. Praat zachter of juist harder, l a n g z a m e r of juist sneller. Ze hadden zich goed verstopt. Maar oei! … Wat was dát voor geluid?
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 68
29/03/2019 10:00:12
M4
Wat kan ik met mijn stem duidelijk maken?
69
Gebruik verschillende stemmen bij het voorlezen. Zie je in een tekst gesprekken staan? Gebruik dan verschillende stemmen. Soms kun je de tekst voorlezen als een toneelstuk. Je leest wat de sprekers zeggen. Dan snap je meestal ook wat ze daarbij denken. Leuk om te laten horen en om naar te luisteren! Sem: ‘Mag ik met Hans naar het dorp fietsen?’ Mam: ‘Nee! Dan moet je de grote weg oversteken!’ Sem: ‘Dat kan ik best! We zullen goed uitkijken.’ Mam: ‘Het gebeurt niet. Het ís nee en het blíjft nee!’
34351_est_vv_M4_ziezo.indd 69
29/03/2019 10:00:12