2012 1
AURKIBIDEA 0
PREBENTZIO-ZERBITZUAREN
HELBURU
OROKORRAK
ETA
Orr. 3
BERARIAZKOAK
1 ALDERDI EKONOMIKOAK: AURREKONTUAK ETA DIRU-LAGUNTZAK
Orr. 6
2 PREBENTZIOA HEZKUNTZA EREMUAN
Orr. 7
2.1 Lehen Hezkuntza
Orr. 8
2.1.1 Baliabideak
Orr.10
2.2 Bigarren Hezkuntza eta Batxilergoa
Orr.13
2.2. Baliabideak
Orr.16
3 PREBENTZIOARI BURUZKO TAILERRAK GELETAN
Orr. 18
3.1 Drogomenpekotasun prebentziorako tailerrak
Orr. 18
3.2 Sare sozialen erabilera egokiari buruzko tailerrak
Orr.19
3.3 “Arrisku alkohol” tailerrak
Orr. 20
3.4 Sexualitatea eta HIESa
Orr. 21
4 PREBENTZIOA FAMILIA EREMUAN
Orr. 22
4.1 Guraso Eskola
Orr. 22
4.2 Seme-alabak aldizkaria
Orr.25
5 PREBENTZIOA KOMUNITATE EREMUAN
Orr. 26
5.1 Arrisku murrizketa Getxoko jaietan
Orr. 26
6 TABAKO ERRETZEARI UZTEKO KURTSOA
Orr. 27
2
0. PREBENTZIO-ZERBITZUAREN HELBURU OROKORRAK ETA BERARIAZKO HELBURUAK HELBURU OROKORRAK
Lehen
BERARIAZKO HELBURUAK
Hezkuntzako
ikastetxeetako ikasleen artean Drogen
kontsumo
problematikoen aurrean babesfaktoreak
sendotzea
arrisku-faktoreen
eta eragina
murriztea.
Derrigorrezko
Bigarren
Hezkuntzako
eta
Derrigorrezkoaren Hezkuntzako ikasleen kontsumo aurrean
ondoko
ikastetxeetako artean
Drogen
problematikoen babes-faktoreak
sendotzea eta arrisku-faktoreen eragina murriztea.
Auto-kontzeptuari, inpultsibitatearen eta emozioen kontrolari eta balioei buruzko gaitasun pertsonal positibo batzuen eskuraketa sendotzea. Osasunaren zainketari eta aisialdiaren eta denbora librearen okupazioari buruzko gaitasun pertsonal positibo batzuen eskuraketa sendotzea. Adierazpenezko erabakiak hartzera bideratutako trebetasunak sustatzea, horien artean, gizarteharremanetarako abildadeak, pentsamendu kritikoa eta aisialdiari, denbora libreari eta osasunari dagokionez jarrera positiboak. Auto-kontzeptuari, inpultsibitatearen eta emozioen kontrolari eta balioei buruzko gaitasun pertsonal positibo batzuen eskuraketa sendotzea. Osasunaren zainketari eta aisialdiaren eta denbora librearen okupazioari buruzko gaitasun pertsonal positibo batzuen eskuraketa sendotzea. Adierazpenezko erabakiak hartzera bideratutako trebetasunak sustatzea, horien artean, gizarteharremanetarako abildadeak, pentsamendu kritikoa eta aisialdiari, denbora libreari eta osasunari dagokionez jarrera positiboak. DBHko Bigarren Zikloko eta Batxilergoko ikasleei substantzieidrogei eta horien eraginei buruzko hausnarketarako eta kontrastatzeko guneak eskaintzea, horretarako, ikastetxearen eta ikasgelaren esparrua erabiliz eta kanpoko langile espezialistek eta irakasleriako kide ez direnek baina ikasle horiengan positiboki eragiteko behar bezala trebatuek eskainia. 3
Gurasoen behar ugarietara egokitutako trebakuntza-topaketak diseinatzea eta abian jartzea, beren seme-alabengan bizimodu osasungarriak sustatzera bideratuak: - Guraso-Eskoletako taldeen bitartez Trebakuntzaeta hausnarketajardueratan bustiaraziz. Familia-eremuaren baitan drogamenpekotasunari aurrea hartzea erraztuko duten jarraibideak adieraziz. Seme-alabak udalerriko
Getxoko ikastetxeetan
eskolatuta
dituzten
gurasoen
trebakuntza gehitzea horiekiko harremanetan drogen abusuen prebentzioa
azpimarratzen
duten faktoreak bultzatzeko.
Berariazko zailtasun-egoerak bizitzen ari diren familiak programan sartuz, familia-eremuaren baitan egoera horiek konpontzeko modu errealei buruz orientatzeko. Gurasoen parte-hartze maila gehitzea bai kalitateari bai eskola-elkartean dagoen gurasoen kopuruari dagokionez: - Gurasoak Guraso-Elkarteetan (IGE), Guraso-elkarteen bileratan eta Eskola-Kontseiluetan parte-hartzeko trebatuz. - Inter-AMPAs komunikazio-kanalak eskainiz. Elkarte horiek duten garrantzia zabaltzeko eta hartaz sentsibilizatzeko ekimenak garatuz. Guraso-Eskoletan parte hartzen duten familiak baliabidez hornitzea eta haien eskuduntzak hobetzea beren seme-alaben garapen pertsonala eta harremanezkoa bultzatzeko.
Gurasoek
prestakuntza
jaso
dezatela
babes-faktoreak
sendotzeko
eta,
horrela,
drogak kontsumitzen hasteko adina
atzeratzeko
kontsumo murrizteko.
edo
problematikoak
Gurasoak prebentziozko agente eta agente hezitzaile gisa garrantzia dutenaz sentsibilizatzea. Getxoko udalerriak eskaintzen dituen bitarteko desberdinak ezagutzera ematea. Guraso-Eskolen Programan parte hartzera animatzea. Materiala prestatzeko talde desberdinak koordinatzea.
4
Oso zaurgarriak diren pertsonen artean,
alegia,
14-21
urte
bitarteko neska-mutilen artean, erabilera murriztera
problematikoak bideratutako
esku-
hartzeak gehitzea eta hobetzea.
Nerabezaroei drogen kontsumoarekin eta/edo horien ondorioekin lotura duten eta kezkatzen dituzten gaiei buruzko informazioa ematea. Nerabezaroei eremu arrazionalean aztertzeko elementuak ematea drogen kontsumoarekin lotuta arrisku-egoerak edo –jarrerak detekta ditzaten. Nerabezaroei egoera horiei aurre egiteko alternatibak sortzen laguntzea. Familiei laguntzea eta haiek orientatzea beren seme-alabengan drogen erabilera problematikoak detektatu eta jorratu ditzaten. Familiarekin gaztearen portaera bere osotasunean baloratzea kontsulta hau funtsatu duen drogen kontsumoa horren testuinguruan kokatzeko eta egindako baloraziotik abiatuz esku hartzeko beharra eta esku-hartze mota zehazteko. Beharrezko iritzitako kasuetan familiei esku-hartze psiko-hezitzailerako tokia eskaintzea.
5
1. ALDERDI EKONOMIKOAK: AURREKONTUAK ETA DIRULAGUNTZAK Drogamenpekotasunen Prebentzio-Zerbitzua Getxoko Udalaren aurrekontu arruntarekin finantzatzen da. Aurrekontuaren urteko bilakaera
AURREKONTUAN SARTUTAKO PARTIDA
2008
2009
2010
2011
2012
119.500
99.500
85.600
105.000
115.000
AURREKONTUEN GARAPENA 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2008
2009
2010
2011
2012
AURREKONTUA
Prebentzio-Programetarako Eusko Jaurlaritzak emandako dirulaguntzak DIRU-LAGUNTZAK
2008
2009
2010
2011
2012
ESKATUTAKOA
97.021
66.600
76.993
45.011
44.036
EMANDAKOA
27.730
28.842
27.472
18.799
15.542
29
43
35
42
35
EMANDAKOAREN %
6
DIRU-LAGUNTZEN GARAPENA 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2008
2009
2010
2011
2012
CONCEDIDAS
ESKATUTAKOAK
2. PREBENTZIOA HEZKUNTZA-EREMUAN Proiektuak
Lehen
Hezkuntzako
eta
Bigarren
Hezkuntzako
ikastetxeei
osasunerako eta drogamenpekotasunaren prebentziorako programak (DMP – OHP) diseinatzeko eta garatzeko laguntza eskaintzean datza, hezkuntzaikuspegitik eskola inklusiboari lehentasuna emanez. Proiektua honako jarduera hauetan zehazten da: 1.- Aholkularitza teknikoa. 2.- Material didaktikoa diseinatu, egokitu, prestatu eta banatu. 3.- Irakasleen trebakuntza. 4.- Ikasleen trebakuntza. Ildo horretatik, 1998az geroztik, Etorkintza Fundazioarekin lanean dihardugu Drogamenpekotasunaren Prebentzioan ikastetxeei eskainitako aholkularitzalanak eta laguntza areagotzeko. Proiektuaren baitan, esku-hartzea lau etapatan bereizten da: Haur-Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza (4-12 urte bitartean), Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza eta
Derrigorrezkoaren
Ondokoa
(12-16
urte
bitartekoak),
garapen
pertsonaleko eta gizarte-garapeneko prozesuan, gaitasunen ikasketatik eta eskuraketatik. ƒ
Lehen
Hezkuntzako
ikasleen
artean
droga-kontsumoa
ez
da
azpimarratzeko portaera bat, beraz, zentzu handiagoa edukiko du babesteko gaitasunak eskuratzeko eta osasunaren aldeko jarrerak (horien artean drogen abusuaren aurkakoak) garatzeko prozesuak lantzeak. ƒ
Bigarren
Hezkuntzako
ikasleak
nerabezaroko
aldaketa
handiek
ezaugarritzen dituzte arrisku-faktore pertsonalen garapenaren ikuspegitik eta legezko eta legezko ez diren drogen kontsumoan hasten direlako.
7
2.1 LEHEN HEZKUNTZA Egungo datara arte, ikastetxearen inplikazioa programa diseinatzeko eta abian jartzeko helburu horretan, adierazle kuantitatibo batzuen bitartez, hots, proiektuan parte hartzen duen irakasle-kopurua, egindako jarduerakopurua eta adierazle kualitatibo batzuen bitartez, hots, jarduera-motak edo zein jardueratan hartzen duten parte, gauzatzen da. Adierazle horiekin guztiekin, ikastetxeen sailkapen bat egiten da 7 mailatan oinarrituz, baina ikastetxeetako lan-mailaren kategorizazio-sistema aldatuz eta hobetuz joan da ikasturteetan zehar. Kategorizazio berrian, hiru balore hartzen dira kontuan: ƒ
Programak zein etapatan garatzen diren: Lehen Hezkuntza (LH).
ƒ
Jarduerak eta programak zein ikasturtetan gauzatzen dituzten: Haur Hezkuntzan (HH) 1,2,3,4,5. Lehen Hezkuntzan (LH) 1,2,3,4,5,6.
ƒ
Garatutako lan-maila. Hainbat irizpideren arabera, 1 zenbakiarekin identifikatuko da maila baxua bada eta 2 zenbakiarekin maila altua bada.
Ikastetxeen balorazio-adierazleei dagokienez, proiektua ikastetxeen inplikazioan aurreratzen ari den prozesu gisa eratzen da. Horretarako, ikastetxeak irizpide/aldagai hauen arabera sailkatzen ditugu: programaren edukiak,
ikastetxearen
inplikazioa,
programaren
egitura,
ikastetxearen
antolakuntza, ikastetxeko giroa eta ikasleen gogobetetasuna. Ikasturte honetako balantzeak adierazten digu Getxoko ikastetxeen, publikoak nahiz pribatuak izan, %100ak Lehen Hezkuntzako hiru zikloetan egiten dutela lan. Ikastetxekako inplikatuta,
11
bataz
ikasgela
besteko
datuak
osasun-hezkuntzan
11 eta
irakasle
programatan
drogamenpekotasunen
prebentziorako hezkuntzan lanean dihardutenak eta ikastetxeko 230 ikasleko bataz bestekoa. Oro har, aurreko ikasturtekoen oso antzeko datuak dira; horrek Lehenengo
Hezkuntzan
proiektuaren
egonkortasuna
adierazten
du
(salbuespena Geroa Ikastolaren inplikazioa handitu egin dela da).
8
IKASTETXEA
2009-10
2010-11
2011-12
ikasturtea
ikasturtea
ikasturtea
ANDRA MARI
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
J.B. ZABALA
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LARRAÑAZUBI
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
ERROMO
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
SAN INAZIO
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
ZUBILLETA
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
GEROA IKASTOLA
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
GOBELA IKASTOLA
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
AZKORRI
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
DIVINO PASTOR
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
NTRA SRA EUROPA
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
STMA TRINIDAD
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
LH1,2,3,4,5,6/I 1
S.NIKOLAS IKAS.
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
LH1,2,3,4,5,6/I 2
ZENTRU MOTAREN ARABERA LAN EGIN DUEN IRAKASLEGOA
151
92
147
151
91 60
2011-12 2010-11
55
60
PUBLIKOAK
KONTZERTATUAK
GUZTIRA
9
Igoera arin bat somatzen da irakaslegoarengan (147tik 151ra). Hau, batez ere, zentru kontzertatuetan eman den gelen igoerari sor zaio.
ZENTRU MOTAREN ARABERA LAN EGIN DUEN IKASLEGOA
2011-12 2010-11
2997
1585
1414
PUBLIKOAK
1412
2915
1301
KONTZERTATUA
GUZTIRA
Lehen Hezkuntzan, bataz beste, 230 ikasleekin lan egiten da (pasadan urtean 224). Hau zentru kontzertatuetan eman den ikasleen igoerari sor zaio. 2011. urtean zentru kontzertatuetako ikaslegoaren batazbestekoa 260koa zen, urte honetan 282koa den bitartean. Zentru publikoetan ordea, 3 ikasletan jeitsi da batazbestekoa.
150 GELA
2.997 IKASLE
151 IRAKASLE
10
2.1.1 LEHEN HEZKUNTZAN LAGUNTZEKO BITARTEKOAK •
“NEURRIRA PRESTATUTAKO” TXOSTENAK
Ikastetxe desberdinen eskariz eta sumatutako beharren arabera gai puntualak lantzen laguntzeko bitartekoak dira eta Etorkintzak esanbidez “ad hoc” prestatutakoak, lanerako oinarrizko agiri gisa; horiek lehendik dauden beste ekimenekin eta/edo bitartekoekin osatuko dira. Lehen Hezkuntzako edozein mailatan dauden ikasleekin lantzeko baliozko estrategia da, txostenak ikasgela eta ikasturte bakoitzeko beharretara egokitzen baitira. 2 mota daude: Bilketa: Gai bati buruzko material desberdinetatik jasotako jardueramultzoa da. Prestaketa: Etorkintzako taldeak sortutako jarduerak dira •
LAGUNEKIN BARATZEAN - EN LA HUERTA CON MIS AMIGOS
"En la huerta con mis amigos - Lagunekin baratzean" programa 5-9 urte bitarteko
eskolaumeei
zuzenduta
dago
(Haur
Hezkuntza
eta
Lehen
Hezkuntzako lehen zikloa) barazki-multzo baten eguneroko egoeratik abiatuz neska-mutilen arteko pertsonarteko harremanen garapenean oinarrituta. Ikasleentzako ipuinen liburuarekin, hezitzaileentzako gida didaktikoarekin eta CDarekin nahiz irudi-jokoarekin dator. 1996az geroztik, antzerki-jarduera (Txotxongiloak) oinarrizko elementu gisa
proposatzen
da
hartzaileengana
modu
ludikoan
neska-mutilen
elkarrekiko, beren ingurunearekiko edo osasun-jarduerekiko eta -ohiturekiko harremana hurbiltzeko; baita, balioetan hezteko beste hainbat elementu ere. Txotxongiloak
dira
irakurtzen
eta
idazten
hasberriak
diren
eskolaume
horientzako oinarrizko ikusizko euskarria. 2011-12 ikasturte honetan, parte hartu duten ikastetxeak honako hauek izan dira: Azkorri, Divino Pastor, Nª Sª de Europa, Zubilleta EP, San Nikolas Ikastola, Gobela Ikastola, Andra Mari EP, Geroa ikastola, Larrañazubi EP eta Erromo
EP,
gutxi
gorabehera,
1000
ikasle
bertaratuta
(formatuaren
ezaugarrien arabera, saioko 100 parte-hartzaileko bataz bestekoarekin).
11
•
BALIOETAN HEZTEA (DLH) Lanerako
curriculum-proposamena
da,
Irakaskuntzan
zinemaren
bitartez balioetan hezteko. Programaren
xedea
norbere
nortasun
pertsonaletik
abiatuz
balio
pertsonalak eskuratzearen bitartez ikasleen gaitasunak garatzea da, zeina, etapa honetan funtsezkotzat jotzen den. 4 filmez osaturiko ziklo baten bitartez, irakasleei azterketarako elementuak eta unitate didaktikoak ematen zaizkie zinema bezalako jarduera ludiko batetik abiatuz pertsonak izaten irakasten laguntzeko. Zineuskera
proiektu
berriarekin,
balioak
eta
euskara
batera
barnebiltzen dituenarekin, 2 ikastetxe bertaratzen dira (San Ignazio eta San Nikolas ikastola), 169 ikasle parte-hartzailerekin eta 9 irakaslerekin.
BALIOETAN HEZTEA (DLH) 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
2008-09
2009-10
2010-11
2011-12
2012-13
IKASLE
Proiekzioen egoitza “Andres Isasi� Musika-Eskolara aldatu ondoren eta lekualdatzeko zailtasunak kontuan hartuta, jende gutxiago joan zela egiaztatu da.
12
2.2 BIGARREN HEZKUNTZA ETA BATXILERGOA Derrigorrezko Lehen Hezkuntzako etapan bezala, kategorizazio berrian hiru balio hartzen dira kontuan:
Programak zein etapatan garatzen diren: Bigarren Hezkuntza (BH) eta Batxilergoa (B).
Jarduerak eta programak zein ikasturtetan gauzatzen dituzten: Bigarren Hezkuntzan (BH) 1,2,3,4 eta Batxilergoan (B) 1,2.
Garatutako lan-maila. Hainbat irizpideren arabera, 1 zenbakiarekin identifikatuko da maila baxua bada eta 2 zenbakiarekin maila altua bada.
Ikastetxeen balorazio-adierazleak ere berdinak dira: Programaren
edukiak,
ikastetxearen
inplikazioa,
Programaren
egitura,
Ikastetxearen antolakuntza, Ikastetxeko giroa, Ikasleen gogobetetasuna. 2009-10
2010-11
2011-12
ikasturtea
ikasturtea
ikasturtea
FADURA BHI
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
J. C- BAROJA BHI
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
AIXERROTA BHI
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
AZKORRI
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
D PASTOR
BH 1,2,3,4 / I 1
BH 1,2,3,4 / I 1
BH 1,2,3,4 / I 1
N. S. EUROPA
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
STMA TRINIDAD
BH 1,2,3,4 / I 1
BH 1,2,3,4 / I 1
BH 1,2,3,4 / I 1
S. NIKOLAS IKAS
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
BH 1,2,3,4 / I 2
IKASTETXEA
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako ikasturte amaierako egoerak ikastetxe publiko
eta
ikastetxe
drogamenpekotasunen
pribatu
prebentziorako
guztiek
osasun-hezkuntzako
hezkuntzako
programetan
eta parte
hartzen dutela adierazten du eta lan, sistematizazio, konpromiso eta inplikazio maila oso handiarekin gainera. Inplikatutako ikasle-kopurua, gutxi gora-behera, 1666koa da, ikastetxeko 208 ikasle bataz beste. Guztira, 78 ikasgelek lantzen dituzte gai hauek, Ikastetxe bakoitzean lan egiten duen irakasle-kopurua, gutxi gora-behera, 10ekoa da. 13
ZENTRU MOTAREN ARABERA LAN EGIN DUEN IRAKASLEGOA
78
2011-12
82
2010-11
45
48
33
PUBLIKOAK
34
KONTZERTATUA
GUZTIRA
78 ikasleek lan egiten dute osasunaren heziketa eta drogomenpekotasunen prebentzioan, zentru publikoetan handiagoa izanik. Batazbestekoa guztira, zentru bakoitzeko 10 irakasleetan kokatzen da. Gelen kopurua ere zentru publikoetan kontzertatuetan baino handiagoa da (15 zentru publikoetan eta 6 zentru kontzertatuetan).Bai zentru publikoetan eta baita kontzertatuetan ere, aurten, gelen kopurua jeitsi egin da.
14
ZENTRU MOTAREN ARABERA LAN EGIN DUEN IKASLEGOA
2011-12 2010-11
1666
870
838
PUBLIKOAK
796
1634
796
KONTZERTATUA
GUZTIRA
Inplikatutako ikasle kopurua aurten, 1666koa da, batazbeste 208 ikasle egonik zentru bakoitzeko (pasadan urtean baino gehiago). Hau, zentru publikoetan eman den ikasle kopuruaren gehikuntzari sor zaio.
78 GELA
1.666 IKASLE
78 IRAKASLE
15
2.2.1 BIGARREN HEZKUNTZAN LAGUNTZEKO BITARTEKOAK •
“NEURRIRA PRESTATUTAKO” TXOSTENAK
Ikastetxe desberdinen eskariz eta sumatutako beharren arabera gai puntualak lantzen laguntzeko bitartekoak dira eta Etorkintzak esanbidez “ad hoc” prestatutakoak, lanerako oinarrizko agiri gisa; horiek lehendik dauden beste ekimenekin eta/edo bitartekoekin osatuko dira. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako eta Derrigorrezkoaren ondoko edozein ikasturte egiten ari den ikasleekin lantzeko baliozko estrategia da, txostenak ikasgela eta ikasturte bakoitzeko beharretara egokitzen baitira. 2 mota daude: Bilketa: Gai bati buruzko material desberdinetatik jasotako jardueramultzoa da. Prestaketa: Etorkintzako taldeak sortutako jarduerak dira •
BALIOETAN HEZTEA (DBH) Lanerako
curriculum-proposamena
da,
Irakaskuntzan
zinemaren
bitartez balioetan hezteko, zeinaren xedea norbere nortasun pertsonaletik abiatuz balio pertsonalak eskuratzearen bitartez ikasleen gaitasunak garatzea den, etapa honetan funtsezkotzat jotzen dena. Film-ziklo baten bitartez, irakasleei azterketarako elementuak eta unitate didaktikoak ematen zaizkie zinema bezalako jarduera ludiko batetik abiatuz pertsonak izaten irakasten laguntzeko. Balioetan heztea esparruaren baitan sartuko liratekeen 4 filmez osaturiko zikloa da. Bertan, DBHko 2 ikastetxetako (Azkorri eta San Nikolas Ikastola) 568 ikaslek eta 24 irakaslek hartu dute parte
IKASLEAK IKASTETXEAK IRAKASLEAK
2008-09
2009-10
2010-11
2011-12
2012-13
1160
1720
1624
1306
568
4
4
4
2
1
44
62
68
40
24
16
BALIOETAN HEZTEA (D.B.H) 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2008-09
2009-10
2010-11
2011-12
2012-13
IKASLE
•
ZINEMA IRAKASKUNTZAN (DBHko 4.a eta DBHO)
Irakasleak eta ikasleak zinema-proiekzio batera joanda eta saio horretan lanerako gida bat entregatuta, gelan taldeak finkatzen dira substantzien abusuzko
kontsumoan
eragina
izan
dezaketen
nerabezaroko
alderdi
desberdinak aztertzeko eta ulertzeko. Ikastaro hau osasunerako hezkuntzaren baitan sartzen diren 4 filmeko zikloak osatzen du.
Ikasleak
Ikastetxeak
Irakasleak
2008-09
1.447
5
64
2009-10
1.312
5
62
2010-11
1.558
5
84
2011-12
1.032
5
52
2012-13
868
4
44
IRUDI BIZIAK PROGRAMAREN BILAKAERA 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2008-09
2009-10
2010-11
2011-12
2012-13
IKASLE
17
3. PREBENTZIOARI BURUZKO TAILERRAK GELETAN 3.1. DROGOMENPEKOTASUN PREBENTZIORAKO TAILERRAK Ikasgelan egingo diren prebentziozko/informaziozko tailerrak dira, DBHko 3. eta 4. mailako ikasleei zuzenduak, drogen kontsumoari buruzko informazio objektiboa eta egiazkoa jaso dezaten, hala nola:
Substantzien kontsumoari buruzko mitoak eta estereotipoak, gazte konbentzionalen artean ohikoagoak, aztertzea, deskodetzeko aukera eskainiaz.
Egiazko informazioa, objektiboa, eta bere bilakaera-etaparekin bat moralizatzailea ez dena ematea, beren ohiko bilguneetan erabiltzen dituzten ezagutzak egiaztatzea ahalbidetuko diena.
Ikasleek adierazitako zalantzak argitzea, eragiten dieten eta kezkatzen dituen zalantzak, hain zuzen ere.
•
Ikastetxe, maila eta ikaslego kopurua
3º DBH
2º DBH 2 GELA
6 GELA 3º DBH 113 IKASLE
2 GELA 61 IKASLE
Azkorri
45 IKASLE
3º DBH GELA 1 17 IKASL
S.Nikola
Trinitaria
23 GELA
368 IKASLE
Aixerrota
ZIKLO ERTAINAK 3º ETA 4º DBH 7 GELA 5 GELA 73 IKASLE
59 IKASLE
Fadura
JC.Baroja
2º, 3º, 4º DBH ETA ZIKLO ERTAINAK
18
IKASTETXEAK
GELAK
IKASLEAK
2007-08
2
13
235
2008-09
5
26
520
2009-10
4
28
526
2010-11
6
26
512
2011-12
6
23
368
30
600
25
500
20
400
15
300
10
200
5
100
0
0 2007-08
2008-09
2009-10
GELAK
2010-11
2011-12
PARTAIDEAK
3.2.- SARE SOZIALEN ERABILERA EGOKIARI BURUZKO TAILERRAK Gaur
egungo
gizartean,
eta
batez
ere
nerabezaroan,
informazio
eta
komunikazioen teknologiak, paper garrantzitsua hartu du formazio, hezkuntza eta bere berdinekin harremanatzeko moduan. Sare sozialen era egokian erabiltzeko helburuarekin, aurten, lehenik, eta proba pilotu bezala, San Nikolasen egin dira Tuentiaren inguruko tailerrak. SAN NIKOLAS IKASTOLA 1ยบ DBH 2 GELA 50 PARTE HARTZAILE Datorren urtean, zentru desberdinetan garatzea era honetako tailerrak aurreikusten da. 19
3.3.- “ARRISKU-ALKOHOL” TAILERRAK Gazteria alkoholarekin lotutako istripuetan arrisku taldea da.Bertan aldi berean ematen direlako hainbat eragile, besteak beste, gauez ibiltzea,taldepresioa, beste drogen kontsumoa, lokalen masifikazioa edota beraien jarrera arriskuaren aurrean. Tailer hauekin, alkohol kontsumoaren inguruan dauden arriskuez kontzientzi hartzea, kalte eta arriskuez informazioa eskaintzea eta kontsumitzea erabaki ezkero, norberarekiko zainketa-portaerak sendotzea bilatzen da. Ortzadarrek eraman ditu aurrera “Arrisku Alkohol” tailerrak, ondorengo parte hartzearekin:
6 ikastetxe
4º DBH, Batx 1º Batx 2º
37 gela
818 ikasle
“Adikzioen prebentziorako”, ondorengo tailerrak eman dira guztira,:
7 ikastetxetan DBH ta Batxilergoko kurtso guztiak 60 gela 1.186 irakasle
20
3.4.- HIESaren ETA SEXUALITATEA Paraleloki, DBHn, sexualitateari eta HIESari buruzko hezkuntza-proiektua bat ari gara garatzen gaian interesatuta dauden udalerriko ikastetxeetan Udalaren eta ELKARGARRI Federazioaren arteko Lankidetza-Hitzarmen baten bitartez. Ikasturte horretan, Fadura, Erromo-Artaza, Aixerrota, San Nikolas ikastola eta Azkorri ikastetxeek hartu dute parte, 80 saio eskainiz; guztira, 394 ikaslek hartu dute parte.
IKASTURTEA
IKASTETXE
PARTE
KOPURUA
HARTZAILEAK
2007 - 08
6
405
2008 - 09
5
397
2009 - 10
6
416
2010 - 11
5
381
2011 - 12
5
394
HIESa ETA SEXUALITATEA 450 430 410 390 370 350 330 2007-08
2008-09
2009-10 PARTAIDEAK
2010-11
2011-12
21
4. PREBENTZIOA FAMILIA-EREMUAN 3.1 GURASO-ESKOLA Guraso-eskola programa 1994-95 ikasturteaz geroztik ari da garatzen. 2011-12 ikasturtean, gai interesgarri desberdinak landu ziren, horien artean: seme-alabekin modu positiboagoan nola erlazionatu; gurasoentzako psikologia; emozioen kontrola eta estresaren maneiua; adimen emozionalaz hezten; sexualitateaz hitz egiten; nola pentsatu eta erabaki ikasten; mugak eta arauak familian; gatazken konponketa; sariak eta zigorrak; autoestimua hobetuz eta abar. Gai horiek guztiak 135 saiotan landu dira. Saio horietan, 13 ikastetxetako 568 gurasok hartu dute parte (bataz bestekoa: 10 saio ikastetxeko). Urte horietan egindako lanaren ondorioz, Getxok Ikasleen Guraso Elkarteen (IGE) hiru Federazio ditu eta horiek kasik ikastetxe guztiak ordezkatzen (Bigarren
dituzte
Hezkuntza
FAPAG
(Lehen
publikoa)
eta
Hezkuntza EL
PUPITRE
publikoa),
ELKARGARRI
Federazioaren
(Lehen
parte-hartzeari
nahiz
Hezkuntza eta Bigarren Hezkuntza pribatua) artean. Etorkizunera
begira,
Guraso-Eskoletan
antolakuntzari eta garapenari dagokionez, jarraipena ziurtatzeko, Federazio desberdinen eta Udalaren artean Lankidetza-Hitzarmen bat dago. FEDERAZIOEN ARTEKO KONPARAZIOZKO BILAKAERA 210 200 190 180 170 160 150 2007-08
2008-09 FA P A G
2009-10 ELKA RGA RRI
2010-11
2011-12
P UP ITRE
22
FAPAG (GETXOKO IGEn FEDERAZIOA) Getxoko udalerrian 2011-12 ikasturtean zehar egindako Guraso-Eskolako Programan Geroa, Larrañazubi, Romo eta Zubilleta ikastetxeek (4 ikastetxe) hartu dute parte. 55 saio egin dira (bataz beste, 13 saio/ikastetxeko) eta, horietan, 204 lagunek hartu dute parte, gehienak amak. 2007-08
2008-09
2009-10
2010-11
2011-12
Ikasturte Ikasturte Ikasturte Ikasturte Ikasturte IKASTETXE KOP
4
4
5
4
4
SAIO KOPURUA
59
60
60
55
55
PARTE-HAR KOP.
189
180
196
197
204
FAPAG 250 200
60
150 100 50 0
0 2007-08
2008-09
2009-10
SAIO KOP.
ELKARGARRI
(BIGARREN
2010-11
2011-12
PARTAIDEAK
HEZKUNTZAKO
IGEn
–
IKASTETXE
PUBLIKOEN FEDERAZIOA) 1995. urte bukaeraz geroztik, Getxoko Bigarren Hezkuntza publikoko GurasoElkarteak Federazio gisa eratzen dira ELKARGARRI izenarekin. Getxoko FAPAren antzera, baina Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako eta Derrigorrezkoaren Ondokoaren eremuan, hasiera batean 5 ikastetxe biltzen dituen
Guraso-Eskolako
Programan
hartzen
dute
parte
oso
antzeko
Lankidetza-Hitzarmen baten bitartez. Parte hartu duten Ikastetxeak J.C. Baroja, Aixerrota, Artaza, Fadura, eta osaera desberdineko Talde Mistoak dira.
23
2007-08 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 Ikasturte Ikasturte Ikasturte Ikasturte Ikasturte IKASTETXE KOPURU SAIO KOPURUA PARTE-HARTZ KOP.
5
5
5
5
5
40
40
40
40
40
188
195
196
193
192
ELKARGARRI 60
250
50
200
40
150
30 100
20 10
50
0
0 2007-08
2008-09
2009-10
SAIO KOP.
2010-11
2011-12
PARTAIDEAK
EL PUPITRE (IKASTETXE PRIBATUEN IGEn FEDERAZIOA) Aipaturiko
Bigarren
Hezkuntzako
Guraso-Elkarteen
Federazioen
aurreko
adibideari jarraituz, irakaskuntza pribatuko sektorea 1999-2000 ikasturteaz geroztik FAPMEP "EL PUPITRE" izenarekin antolatzen da. Federazio horrek Azkorri, Nuestra Se単ora de Europa, Divina Pastora eta Trinitarias ikastetxeak hartzen ditu. 40 saio egin dira eta, horietan, 172 lagunek hartu dute parte.
24
2007-08
2008-09
2009-10
2010-11
2011-12
Ikasturte Ikasturte Ikasturte Ikasturte Ikasturte IKASTETXE KOP.
4
4
4
4
4
SAIO KOPURUA
42
40
40
40
40
PARTE-HARTZ KOP.
170
168
171
168
172
EL PUPITRE 60
250
50
200
40
150
30 100
20
50
10 0
0 2006-07
2007-08
2008-09
SAIO KOP.
2009-10
2010-11
PARTAIDEAK
4.2 SEME-ALABAK ALDIZKARIA Seme-alabak
aldizkariaren
argitalpenarekin,
Guraso-Eskolaren
trebakuntza-jarduerak osatu nahi dira Getxoko familien arteko elkarrizketak eta esperientzia trukaketa baliabidearekin, zeinak, era berean, beren partehartzea sustatzeko balioko duen. Ekimen honen xede orokorra gurasoei beren seme-alaben gai hezigarri erreferenteekin zerikusia duten alderdi hezigarriak hurbiltzea da. Argitalpena dibulgaziozkoa da eta urtean bi ale argitaratzen dira (urtarrilean eta irailean), eskola-komunitateko bi une gakorekin bat eginez. Ale bakoitzak ohikoak diren sailak ditu, hala nola, gurasoei zuzendutako gutunak, orientabideak, gomendatutako liburua edo bitarteko interesgarriak udalerrian. Formatua 12 orrialdekoa da eta euskaraz eta gazteleraz idatzita dago.
25
Aurten, BI ale argitaratu dira honako gai hauek jorratuz:
ƒ
29 zenbakidun alean:
Gaueko irteerak
ƒ
30 zenbakidun alean:
Zuen seme-alaben gezurren egiak
6.700 aleko tirada egiten da eta ale gehienak Lehen Hezkuntzako eta Bigarren Hezkuntzako lehenengo mailako ikasleen artean banatzen dira beren etxeetara iris daitezen. Gainerako aleak ikastetxeen, Bigarren Hezkuntzako Guraso-Elkarteen, osasun- eta kultura-zentroen, euskaltegien edo prebentzioarloan lan egiten duten erakundeen artean banatzen dira.
5 PREBENTZIOA KOMUNITATE EREMUAN. 5.1 ARRISKU MURRIZKETA GETXOKO JAIETAN Proiektua,
Getxoko
jai
desberdinetan
kokatzen
diren
alkoholemiako
borondatezko kontrolak kokatzean datza. 2012. urtean San Juan Gauean eta Portu Zaharreko jaietan egin dira, guztira 659 alkoholemia izanik. Horietatik, %64a (419) gizonezkoei dagokie, eta %36a
(240)
emakumeei.
Guztira
egindako
neurketen
%56a
(333)
positiboa eman du, gizonezkoak nagusituz.
ALKOHOLEMIAREN BORONDATEZKO KONTROLA 900 800 700 287
600 500
381 297
325
326
400 300 200
486
467
384
333
2010
2011
2012
POSITIBOA
NEGATIBOA
331
100 0 2008
2009
26
5.2 TABAKOA UZTEKO KURTSOAK Tabakoa erretzeko ohitura, prebenitu daitezkeen gaixotasunen eta heriotz goiztiarren zergati nagusitzat hartuz, tabakoa erretzeko ohitura bertan behera uzteko, 2 ekimen garatu dira 2012.urtean: -
Lan Arriskuen Prebentziorako Zerbitzuarekin batera, Udaletxeko langile erretzaileei zuzendutako bi kurtso garatu dira.
-
Antzerako beste bat, Erromoko Nagusien Etxean egonik egoitza, Getxoko 60 urte baino gehiagokoei zuzendua.
Kurtso guztiak, 60-90 minutu bitarteko 10 saioz osatuak daude, metodologia berdina izanik: Lehenengo saioa denoi irekitako saio informatiboa izango da. Kontzientziazio saio honen ostean, 2 astetako hausnarketa tartea uzten da, erabaki tinkoa hartzeko. 2. eta 5. saioen artean, mailakako murrizpena lantzen da. Azkeneko saioa, oroitzapenekoa, 2-3 hilabete ondoren egiten da. Parte-hartzaile bakoitzak fidantzazko 50â‚Ź utziko ditu, kurtso osoa bete ezkero itzuliko direnak. Guztira, 39 pertsonek parte hartu dute, %78ak lortuz helburua (tabakoa erretzeari uztea).
27