Ο κυβερνήτης Βαρδής και ο υποτακτικός Στουρνάρας

34

ρεπορ τα ζ

UNF OL LOW 25, Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 20 14

Ο κυβερνήτης Βαρδής και ο υποτακτικός Στουρνάρας Με την τροπολογία που κατατέθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και αποσύρθηκε μετά τη σφοδρή αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση προσπάθησε να χαρίσει αναδρομικά οφειλές και πρόστιμα δισεκατομμυρίων ευρώ σε εφοπλιστικούς και πετρελαϊκούς ομίλους, αλλά και εισαγωγικές εταιρείες με διαφορετικό αντικείμενο. Κι όταν μιλάμε για πετρέλαια στην Ελλάδα, μιλάμε πρωτίστως για τον Βαρδή Βαρδινογιάννη και τη Motor Oil, την πιο κερδοφόρα επιχείρηση της χώρας. Του Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου

M

ε την τροπολογία αρ. 997/96, που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας στις 6 Δεκεμβρίου 2013 σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και απέσυρε μετά τη σφοδρή αντίδραση βουλευτών της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις 12 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση προσπάθησε εξόφθαλμα και προκλητικά να χαρίσει αναδρομικά οφειλές και πρόστιμα δισεκατομμυρίων ευρώ που είχαν επιβληθεί σε συγκεκριμένους εφοπλιστικούς και πετρελαϊκούς ομίλους για τριγωνικές συναλλαγές που πραγματοποίησαν μέσω φορολογικών παραδείσων, προκειμένου να μην αποδώσουν φόρο στο ελληνικό δημόσιο. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η συγκεκριμένη τροπολογία ήρθε –κυρίως– για να σβήσει το πρόστιμο που είχε επιβληθεί στη Motor Oil, αλλά και σε άλλες εταιρείες πετρελαιοειδών ή εισαγωγικές εταιρείες, οι οποίες προχωρούσαν σε πωλήσεις καυσίμων ή άλλων προϊόντων μέσω τρίτων χωρών προκειμένου να απαλλάσσονται από φόρους και δασμούς. Πρόκειται για πρόστιμα και βεβαιωμένες φορολογικές υποχρεώσεις που, μόνο για τη Motor Oil και μόνο για τα έτη 2010-2011, ανέρχονται ήδη στα 480 εκ. ευρώ (από 800 εκ. ευρώ, που ήταν το αρχικό πρόστιμο, ενώ υπολογίζεται ότι, αν ελεγχθούν και οι άλλες χρονιές, το ποσό μπορεί να φτάσει το 1,2 δισ. ευρώ). Όπως μάλιστα σημειώνουν στελέχη οικονομικών υπηρεσιών, αν πραγματοποιηθούν διευρυμένοι έλεγχοι που θα αφορούν τις λεγόμενες «τριγωνικές πωλήσεις» σε όλες τις αντίστοιχες εταιρείες (πετρελαϊκές και μη), μπορεί να υπάρξουν για το ελληνικό δημόσιο έσοδα που αγγίζουν αστρονομικά ποσά, από 12 έως 15

UNF OL LOW 25, Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 20 14

ρεπορ τα ζ

35

36

ρεπορ τα ζ

UNF OL LOW 25, Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 20 14

δισ. ευρώ. Χρήματα που θα ήταν υπεραρκετά για να μην «αναγκαστεί» η κυβέρνηση να υπογράψει νέα δανειακή σύμβαση με την τρόικα και να μη φορτωθούμε τα νέα «αναγκαία σκληρά μέτρα». Αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους κυβερνώντες... Αυτό που προέχει είναι η προάσπιση των συμφερόντων της τάξης τους και η διασφάλιση φορολογικής ασυλίας για τους μεγαλοεπιχειρηματίες. Ήταν τέτοια η πρεμούρα τους να κλείσει η υπόθεση της Motor Oil, που δεν δίστασαν να εντάξουν την τροπολογία σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που ερχόταν να θεσμοθετήσει πρόστιμα για την αδήλωτη εργασία. Σύμφωνα μάλιστα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να διασφαλιστεί η προώθηση της τροπολογίας, υπήρξαν «καλοθελητές» –άνθρωποι ειδικών αποστολών–, που προσέγγισαν όλα τα κόμματα, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα κατά την ψηφοφορία. Από τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν ζητήθηκε να ψηφίσουν την τροπολογία, αυτό θα το αναλάμβαναν οι βουλευτές της συγκυβέρνησης, αλλά να την αφήσουν να περάσει χωρίς να προβάλουν ενστάσεις. Παρά τις συντονισμένες προσπάθειες, η τροπολογία αποσύρθηκε από τον υπουργό Οικονομικών μετά την έντονη αντίδραση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Στη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή, οι τοποθετήσεις των βουλευτών Ζ. Κωνσταντοπούλου και Δ. Στρατούλη έδειξαν ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης γνώριζε ποιον επιχειρηματικό όμιλο επιχειρούσε να ευνοήσει η κυβέρνηση. Αναφανδόν υπέρ της τροπολογίας, πέραν των υπουργών της κυβέρνησης, τάχθηκαν οι βουλευτές της ΝΔ. Θετικοί να ψηφίσουν σε μεταγενέστερο χρόνο την τροπολογία, εφόσον υπάρξουν περισσότερες διευκρινήσεις, αλλά και εφόσον ενταχθεί σε νομοσχέδιο πιο «συμβατό» με το περιεχόμενό της, εμφανίστηκαν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Οι βουλευτές των ΑΝΕΛ, παρότι δήλωσαν ότι θα καταψηφίσουν, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο στο μέλλον να επανεξετάσουν τη θέση τους. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Χρυσή Αυγή αρχικά σημείωσε ότι η τροπολογία έχει «θετική χροιά», αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά ότι το φασιστικό μόρφωμα έχει σχέσεις αίματος με το μεγάλο κεφάλαιο… Ας πάμε όμως στο περιεχόμενο της αμαρτωλής τροπολογίας. Στη δεύτερη παράγραφο αναφέρεται ότι «το τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 31 του νόμου 2238/1994 αντικαθίσταται, από 1.1.2010, ως εξής: Οι δαπάνες της περίπτωσης αυτής δεν αναγνωρίζονται όταν καταβάλλονται ή οφείλονται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με κατοικία, έδρα ή εγκατάσταση σε μη συνεργάσιμα κράτη ή σε κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, των οποίων

UNF OL LOW 25, Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 20 14

ρεπορ τα ζ

37

η δραστηριότητα στη συγκεκριμένη συναλλαγή εξαντλήθηκε στην τιμολόγησή της και η παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών διενεργήθηκε από τρίτο πρόσωπο, εκτός αν ο ενδιαφερόμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίου με σκοπό τη φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 51Β». Με απλά λόγια, η τροπολογία θα έδινε το δικαίωμα στους επιχειρηματίες να εμφανίσουν συναλλαγές που προέρχονται από τριγωνικές πωλήσεις και τους απέφεραν κέρδη χωρίς να καταβάλουν αντίστοιχους φόρους στο δημόσιο σαν δήθεν «πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές», και μάλιστα αναδρομικά από 1/1/2010. Το άρθρο 31, που επιχείρησαν να αλλάξουν, ήταν ενταγμένο και στο νόμο 3842/2010. Με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής που γίνεται μέσω των υπεράκτιων εταιρειών (offshore), ο νόμος ξεκαθάριζε ότι δεν θα υπάρχει έκπτωση των δαπανών στις εταιρείες για αγορά πρώτων και βοηθητικών υλών καθώς και λοιπών αγορών, όταν αυτές γίνονται με το σύστημα των τριγωνικών συναλλαγών, όταν δηλαδή άλλο πρόσωπο τιμολογεί και άλλο παραδίδει το εμπόρευμα. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι εφοπλιστικές, πετρελαϊκές και εισαγωγικές εταιρείες, που πραγματοποιούν μεγάλο μέρος των συναλλαγών τους μέσω τριγωνικών πωλήσεων, αναγκάζονταν να καταβάλλουν φόρους στο ελληνικό δημόσιο και –στην περίπτωση που δεν το έπρατταν– οι Εφορίες μπορούσαν να τους επιβάλουν πρόστιμα. Η τροπολογία ερχόταν να αναιρέσει την ισχύ αυτού του νόμου αναδρομικά από την ψήφισή του! Προκειμένου να πείσει για την «αναγκαιότητα» της υπερψήφισης της τροπολογίας, ο Γ. Στουρνάρας έφτασε να ισχυριστεί πως, αν αυτή δεν εγκριθεί από τη Βουλή, «κινδυνεύουν όλες οι επιχειρήσεις που εισάγουν πρώτες ύλες, κυρίως της βαριάς βιομηχανίας, να υποστούν μεγάλες ζημιές από τα πρόστιμα, πολλαπλάσια της χρηματιστηριακής τους αξίας, και έτσι να καταστραφούν και να οδηγηθούμε σε πολύ μεγάλη ανεργία». Αξιομνημόνευτος πράγματι ο ζήλος του υπουργού να απαλλάξει από το πρόστιμο την πιο κερδοφόρα επιχείρηση της χώρας, τη Motor Oil, επιστρατεύοντας ακόμη και τον «μπαμπούλα» της ανεργίας. Άμεση ήταν η αντίδραση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ζ. Κωνσταντοπούλου, που έκανε λόγο για φωτογραφική «ντροπολογία» και απαίτησε την απόσυρσή της.

Επιτροπή-πλυντήριο για τον εξαγνισμό φοροφυγάδων Όχι βέβαια πως δεν υπήρχε κι άλλη λύση στα σκαριά για τη Motor Oil – όπως

38

ρεπορ τα ζ

UNF OL LOW 25, Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 20 14

και για άλλους μεγαλοοφειλέτες. Για τις περιπτώσεις αυτές είχε δημιουργηθεί η διαβόητη «Επιτροπή Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών του άρθρου 70Α». Έργο της Επιτροπής, που λειτουργεί από τις 31 Μαΐου 2012, ήταν η επίλυση διαφορών σε κάθε φορολογικό αντικείμενο, εφόσον η διαφορά υπερέβαινε το ποσό των 50.000 ευρώ. Μάλιστα, όπως προέβλεπε ο νόμος, «εφόσον η αμφισβητούμενη από τον υπόχρεο διαφορά του κύριου φόρου, τέλους, εισφοράς ή προστίμου υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ, η Επιτροπή του παρόντος άρθρου είναι αποκλειστικά αρμόδια για τη διοικητική επίλυση της διαφοράς». Με άλλα λόγια πρόκειται για επιτροπή που είχε δημιουργηθεί για τα μεγάλα πορτοφόλια. Το κλειδί της υπόθεσης είναι ότι όσοι προσφύγουν στην Επιτροπή για τις εκκρεμότητες που έχουν με την εφορία, αποκτούν αυτόματα «ασυλία» έναντι των ελεγκτικών αρχών μέχρι την οριστική επίλυση της διαφοράς τους με το Δημόσιο! Ταυτόχρονα, γλιτώνουν και την προκαταβολή του 50% του βεβαιωμένου φόρου και των προστίμων και προσαυξήσεων, όπως ισχύει στην περίπτωση προσφυγής στη δικαιοσύνη. Στην Επιτροπή προεδρεύει ο επίτιμος αντιπρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Βλάσης Ασημακόπουλος και μετέχουν δύο Διευθυντές του υπουργείου Οικονομικών, ένας υπάλληλος του ΣΔΟΕ και ένας εκπρόσωπος του ΣΕΒ. Έβαλαν και έναν εκπρόσωπο των βιομηχάνων για να νιώθει καλύτερα τις αγωνίες των «συναδέλφων» του, που καλούνται να πληρώσουν την εφορία. Σε πλείστες όσες περιπτώσεις η Επιτροπή, μέσω ύποπτων διαδικασιών με υποψίες συναλλαγής, όπως βεβαιώνουν αξιόπιστες πηγές, έχει βγάλει «λάδι» παραβάτες με εκκρεμότητες κυρίως με το ΣΔΟΕ και μεγάλες Εφορίες, προχωρώντας είτε σε κατάργηση προστίμων είτε σε μεγάλο κούρεμα των οφειλών. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Επιτροπή εκκρεμούν σήμερα πλήθος υποθέσεων, που αφορούν συνολικά πρόστιμα και βεβαιωμένους φόρους ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ! Ήταν τέτοια η «δράση» της επιτροπής στο σβήσιμο χρεών, ώστε η ίδια η κυβέρνηση αναγκάστηκε να την καταργήσει και να την αντικαταστήσει (από 1/8/2013) με τη (νεοσύστατη) Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών. Ωστόσο, η κυβέρνηση εξασφάλισε στην Επιτροπή το δικαίωμα να εξακολουθεί να χειρίζεται τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί σε αυτήν ως τις 31/7/2013 και να αποφαίνεται για την τύχη τους μέχρι τις 31/12/2013. Η Motor Oil προσέφυγε στην Επιτροπή στις 31/07/2013, στην εκπνοή της προθεσμίας που είχε προκειμένου να εξεταστεί η υπόθεση του προστίμου από τη συγκεκριμένη Επιτροπή. Μάλλον όχι τυχαία. Μάλιστα, όπως μας πληροφό-

UNF OL LOW 25, Ι Α ΝΟΥΑ ΡΙΟΣ 20 14

ρεπορ τα ζ

39

ρησαν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, η υπόθεση της εταιρείας συμφερόντων Βαρδινογιάννη, μετά την απόρριψη της τροπολογίας στη Βουλή, στάλθηκε πίσω στην αρμόδια ΔΟΥ για επανέλεγχο…

Απειλές για ανατροπή της κυβέρνησης Κι αν μπερδευτήκατε από όλα αυτά τα δαιδαλώδη, ανακεφαλαιώνουμε: Πέφτει το πρόστιμο από τη ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων. Η Motor Oil προλαβαίνει να προσφύγει στην ειδική Επιτροπή. Παράλληλα αναπτύσσεται έντονη φημολογία για «δυσαρέσκεια του Βαρδή Βαρδινογιάννη» για τους χειρισμούς της κυβέρνησης, που έφτανε μέχι του σημείου να του αποδίδεται η φράση «ή παίρνετε πίσω το πρόστιμο ή μέσα στο Σεπτέμβριο σας ρίχνω», αλλά και για μετατροπή του STAR σε «αντιμνημονιακό» τηλεοπτικό κανάλι ως μέσο πίεσης. Η Επιτροπή του άρθρου 70Α, λίγο πριν από τη λήξη της θητείας της, μένει με την καυτή πατάτα του προστίμου της Motor Oil, την οποία αποφασίζει να στείλει πίσω στη ΔΟΥ με την πρόφαση παραλείψεων κατά τον έλεγχο. Ο Γ. Στουρνάρας προσπαθεί και αποτυγχάνει να περάσει την τροπολογία που θα έλυνε διά παντός το θέμα. Στα καθεστωτικά ΜΜΕ ακούσαμε βέβαια για «τροπολογίες σε άσχετα νομοσχέδια», αλλά η ουσία του ζητήματος, και κυρίως τα συμφέροντα που κρύβονται από πίσω, θάφτηκαν επιμελώς. Για το συγκεκριμένο θέμα, ωστόσο, το UNFOLLOW είχε αναφερθεί ήδη από το Σεπτέμβριο του 2013, αποκαλύπτοντας ότι είχε επιβληθεί πρόστιμο άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ στην εταιρεία εμπορίας πετρελαιοειδών Motor Oil. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, δεν προκαλεί καμιά έκπληξη η προσπάθεια της κυβέρνησης τρεις μήνες μετά να τελειώνει με το θέμα. Με την κατάθεση μιας τροπολογίας, που δεν θα εξαφάνιζε απλώς τα πρόστιμα και τις βεβαιωμένες φορολογικές υποχρεώσεις των πετρελαιάδων προς το ελληνικό δημόσιο, αλλά θα άλλαζε ριζικά το υφιστάμενο νομικό καθεστώς προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων. Προκαλεί δε μεγάλη εντύπωση ότι, ενώ το υπουργείο Οικονομικών με την εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων κ. Χάρη Θεοχάρη, με αριθμό ΠΟΛ 1198 (http://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/17036) προς τις εφορίες στις 21/8/2013, ζητούσε να εφαρμοστεί με την παράγραφο 4 ό,τι προβλέπει ο νόμος 2238/1994, δίνοντας τη δυνατότητα να πραγματοποιηθούν οι έλεγχοι που θα απέφεραν στα ταμεία 12 με 15 δισ. ευρώ, ο κ. Στουρνάρας επιδίωξε, με την τροπολογία που πήγε να περάσει, να ακυρώσει τη δυνατότητα είσπραξης αυτών των χρημάτων.