Aansprakelijkheidsverzekeringen basis
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
1
Inhoud
Deel 1 Burgerrechtelijke aansprakelijkheid Inhoud ............................................................................................................................................. 2 Hoofdstuk 1 Begrippen........................................................................................................................ 7 1.
Soorten aansprakelijkheid ....................................................................................................... 7
2.
Belang van het onderscheid tussen contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid 11
3.
Samenloop ............................................................................................................................. 11
4.
Objectieve aansprakelijkheid ................................................................................................ 12
Hoofdstuk 2 Aansprakelijkheid voor eigen fout ................................................................................ 22 1.
Inleiding ................................................................................................................................. 22
2.
De persoonlijke extra-contractuele aansprakelijkheid ......................................................... 22
3.
Fout........................................................................................................................................ 23
4.
Schade ................................................................................................................................... 42
5.
Oorzakelijk verband............................................................................................................... 46
Hoofdstuk 3 Samengestelde aansprakelijkheid ................................................................................ 48 1.
Inleiding ................................................................................................................................. 48
2.
Aansprakelijkheid voor zaken................................................................................................ 48
3.
Aansprakelijkheid voor dieren............................................................................................... 55
4.
Aansprakelijkheid voor gebouwen ........................................................................................ 59
5.
Aansprakelijkheid van de ouders ......................................................................................... 61
6.
Aansprakelijkheid van leraars, instellingen en ambachtslui ................................................. 68
7.
Aansprakelijkheid van de werkgever..................................................................................... 71
8.
Overzicht van de samengestelde aansprakelijkheden .......................................................... 76
Hoofdstuk 4 Toepassingen ................................................................................................................ 77
Deel 2 Verzekeringswet Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen ................................................................................................... 84 1.
Verjaring ................................................................................................................................ 84
2.
Aangifte van het schadegeval................................................................................................ 84
3.
Subrogatie ............................................................................................................................. 85
Hoofdstuk 2 Regels eigen aan de aansprakelijkheidsverzekeringen................................................. 88 1.
Verplichtingen van de verzekeraar........................................................................................ 88
2.
Verplichtingen van de verzekerde ......................................................................................... 89
3.
Omvang van de waarborg ..................................................................................................... 90
4.
Gelding van de aansprakelijkheidswaarborg in de tijd ......................................................... 91
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
2
5.
Vrije beschikking over de schadevergoeding ........................................................................ 96
6.
Kwitantie ter afrekening ........................................................................................................ 96
7.
Erkenning van aansprakelijkheid ........................................................................................... 97
8.
Eigen recht van de benadeelde ............................................................................................. 97
9.
Tegenstelbaarheid van de excepties, vrijstellingen, nietigheid of verval van recht ............. 98
Deel 3 BA-privéleven Hoofdstuk 1 Toepasselijke wetgeving ............................................................................................. 105 1.
Wet 4 april 2014 .................................................................................................................. 105
2.
KB 12 januari 1984............................................................................................................... 105
Hoofdstuk 2 Verzekerde personen en derden ................................................................................ 106 1.
Verzekerden ........................................................................................................................ 106
2.
Derden ................................................................................................................................. 109
3.
Toepassingen ....................................................................................................................... 110
Hoofdstuk 3 Verzekerde risico's ...................................................................................................... 113 1.
BA buiten overeenkomst m.b.t. het privé-leven ................................................................. 113
2.
Bijkomende dekkingen ........................................................................................................ 114
3.
Uitsluitingen ........................................................................................................................ 114
Hoofdstuk 4 Omvang van de vergoedingen .................................................................................... 128 1.
Lichamelijke schade ............................................................................................................. 128
2.
Stoffelijke schade ................................................................................................................ 128
3.
Vrijstelling ............................................................................................................................ 128
Hoofdstuk 5 Toepassingen .............................................................................................................. 129
Deel 4 Andere aansprakelijkheidsverzekeringen m.b.t. het privéleven Hoofdstuk 1 De vrijwilligersaansprakelijkheid ................................................................................ 141 1.
Krachtlijnen van de vrijwilligerswet .................................................................................... 141
2.
De wet betreffende de rechten van de vrijwilligers ............................................................ 142
3.
KB minimumgarantievoorwaarden ..................................................................................... 149
4.
KB collectieve verzekeringspolis .......................................................................................... 150
5.
Lectuur................................................................................................................................. 151
6.
Toepassingen ....................................................................................................................... 153
Hoofdstuk 2 BA-paard ..................................................................................................................... 155 1.
verzekerde aansprakelijkheid .............................................................................................. 155
2.
Schade aan het paard .......................................................................................................... 156
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
3
3.
Verzekerden ........................................................................................................................ 156
4.
Verzekerde bedragen en premie ......................................................................................... 157
5.
Uitsluitingen ........................................................................................................................ 157
6.
Polisvoorbeeld ..................................................................................................................... 158
7.
Vragen en toepassingen ...................................................................................................... 159
Hoofdstuk 3 BA-jacht....................................................................................................................... 160 1.
Inleiding ............................................................................................................................... 160
2.
Waarborgen......................................................................................................................... 160
3.
BA-jager ............................................................................................................................... 161
4.
Uitsluitingen ........................................................................................................................ 161
5.
Waar geldt de verzekering?................................................................................................. 161
4.
BA jachtopziener ................................................................................................................. 162
5.
BA inrichter jachtpartijen .................................................................................................... 162
6.
Toepassingen ....................................................................................................................... 163
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
4
Disclaimer: Deze inhoud is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uitgesloten dat bepaalde informatie verouderd, onvolledig of anderszins onjuist is. Ik aanvaard geen enkele aansprakelijkheid m.b.t. het gebruik en het toepassen van de inhoud van de presentatie en de documentatie. Vergeet niet de eindtermen na te kijken bij Certassur indien je examen aflegt in een erkend examencentrum, deze worden regelmatig bijgestuurd. Deze tekst is opgesteld op basis van de eindtermen op 11 september 2015 zoals je ze terugvindt bij Certassur. De eindtermen blauw gemarkeerd (ook gevolg door 'beroepskennis'), behoren tot de beroepskennis. Het examen bij Certassur is steeds zonder gebruik van wetteksten of ander materiaal. Dit cursusmateriaal is auteursrechtelijk beschermd! Succes!
Ann Deferme annjosephinedeferme@gmail.com www.anndeferme.be
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
5
Deel 1 BURGERRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
6
Hoofdstuk 1 Begrippen 1. Soorten aansprakelijkheid EINDTERM (basis) De verschillende soorten aansprakelijkheid onderscheiden (morele, burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid) en bepalen welke aansprakelijkheden belangrijk zijn voor verzekeringen.
1.1. Overzicht morele verantwoordelijkheid t.o.v. zichzelf geweten
wroeging
juridische aansprakelijkheid
t.o.v. maatschappij openbare orde strafrecht
misdrijf
straf
t.o.v. individu individuele rechten burgerlijk recht
oneigenlijk misdrijf
Äş contractueel Äş extracontractueel schadevergoeding
Figuur 1 Soorten aansprakelijkheid
1.2. Wie is aansprakelijk? Men kan op twee manieren aansprakelijk zijn: in eigen persoon (art. 1382-1383 BW) of in een bepaalde hoedanigheid (art. 1384-1386 BW). In deze laatste hypothese gaat het om een kwalitatieve aansprakelijkheid omdat de betrokkene geacht wordt, omwille van zijn hoedanigheid, in te staan voor schade die hij niet zelf veroorzaakt heeft. De aansprakelijke persoon is de natuurlijke of rechtspersoon die instaat voor de gevolgen van zijn daad.
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
7
De aansprakelijkheid vloeit voort uit een verplichting, d.w.z. een band die iemand ertoe dwingt iets te geven, te doen of niet te doen.
1.3. Oorsprong en aard De aard van de aansprakelijkheid hangt af van de oorsprong van die verplichting.
1.3.1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid: Dit is de aansprakelijkheid die voortvloeit uit een inbreuk op de strafwet. Deze aansprakelijkheid ontstaat door het enkele feit van de verkeerde gedraging die een inbreuk op een strafwet uitmaakt. Om strafrechtelijk aansprakelijk te zijn, volstaat de aanwezigheid van een fout. Er is niet vereist dat er schade veroorzaakt werd aan een derde. Voorbeelden: o inbreuk op het verkeersreglement; o de verzekeringstussenpersoon die meewerkt aan oververzekering ter kwader trouw kan gestraft worden (art. 307 Verzekeringswet, hierna Vwet genoemd); o Deze strafrechtelijke aansprakelijkheid kan niet verzekerd worden! Een verzekering tegen boetes in geval van snelheidsovertredingen kan dus niet in BelgiĂŤ.
1.3.2. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid: Hier gaat het om de verplichting tot het goedmaken van schade die veroorzaakt werd ten gevolge van een inbreuk op de bepalingen van het privaatrecht. Deze burgerrechtelijke aansprakelijkheid wordt onderverdeeld in contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid.
EINDTERM (basis) Uitleggen wat contractuele aansprakelijkheid is. De contractuele aansprakelijkheid is de verplichting van de contractant tot het goedmaken van schade die berokkend is aan zijn medecontractant door de schending van een contractuele verplichting. De juridische grondslag aannemingsovereenkomst.
is
het
contract,
bv.
de
huurovereenkomst,
de
Deze aansprakelijkheid is dus steeds het gevolg van een (volledige of gedeeltelijke) nietuitvoering, slechte uitvoering of laattijdige uitvoering van een contractueel aangegane verbintenis, die te wijten is aan een fout vanwege een contractpartij.
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
8
Het contract kan voorzien in verschillende soorten van verbintenissen: Nij een middelverbintenis verbindt men zich niet tot het bereiken van een bepaald resultaat, maar tot het aanwenden van alle middelen met het oog op het bereiken van een vooropgesteld resultaat. Voorbeelden: o lesgeven; o de dokter die probeert zijn patiĂŤnt te genezen, een advocaat die zijn cliĂŤnt gaat verdedigen; o de verplichting van de organisator van een sportwedstrijd de veiligheid van de toeschouwers te garanderen; o de verzekeraar die in het kader van een tak 23-product de gestorte premies belegt. Bij een resultaatsverbintenis heeft de schuldenaar zich verbonden heeft tot het bereiken van een welbepaald doel. Voor diegene die de contractuele aansprakelijkheid inroept, volstaat het aan te tonen dat het resultaat niet werd bereikt. Voorbeelden: o gehuurd goed teruggeven; o een taxirit naar het station; o een woning wit schilderen; o tijdig een ingebrekestelling sturen; o tijdig een polis opzeggen of een schadeaangifte doen; o het juiste aantal en de juiste producten leveren.
EINDTERM (basis) Uitleggen wat extra-contractuele aansprakelijkheid is.
De extra- contractuele aansprakelijkheid of de aansprakelijkheid buiten overeenkomst (of nog de burgerlijke of gemeenrechtelijke aansprakelijkheid) is de verplichting tot het goedmaken van enige schade die aan iemand anders berokkend werd; de juridische grondslag voor deze aansprakelijkheid zijn de artikels 1382 -1386bis BW. Enkele synoniemen voor extra-contractuele aansprakelijkheid: o buitencontractuele aansprakelijkheid; o quasi-delictuele aansprakelijkheid;
Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme
9
o burgerlijke aansprakelijkheid;1 o aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad; o aansprakelijkheid buiten overeenkomst; o aquiliaanse aansprakelijkheid.
1 Merk op dat burgerrechtelijke en burgerlijke aansprakelijkheid niet hetzelfde betekenen. De burgerrechtelijk aansprakelijkheid omvat de contractuele en de extra-contractuele aansprakelijkheid. De burgerlijke aansprakelijkheid is de extra-contractuele aansprakelijkheid.
10 Aansprakelijkheidsverzekeringen 2015 Ann Deferme