individuele levensverzekeringen
Augustus 2022
DEEL 2 Socio-economische betekenis van de levensverzekering
3 Juridische aspecten
DEEL 1 Inleiding tot het wettelijk pensioen. hoofdstuk 1 inleiding .......................................................................................................... 1 hoofdstuk 2 het wettelijke pensioen van de loontrekkende ............................................... 3 1. de pensioenleeftijd ........................................ ............................................................... .... 3 2. berekening van het rustpensioen ........................... ......................................................... 4 hoofdstuk 3 het wettelijke pensioen van de ambtenaar .................................................... 8 1. wie komt in aanmerking voor het ambtenarenpensioen? ................................................ 8 2. pensioenleeftijd ........................................... ............................................................... ...... 8 3. berekening van het rustpensioen ............................ ......................................................... 9 hoofdstuk 4 het wettelijke pensioen van de zelfstandige .................................................. 11 1. pensioenleeftijd ........................................... ............................................................... .... 11 2. berekening van het pensioen ................................ ......................................................... 11
1. de pensioenproblematiek .................................... ........................................................... 14 2. pensioenkloof .............................................. ............................................................... .... 17 3. sparen voor een aanvullend pensioen ........................ .................................................... 19 4. de verzekeraars leven ...................................... 20 5.cijfers – derde pijler .................................... ............................................................... .... 20 DEEL
van de levensverzekering hoofdstuk 1 het verzekeringsvoorstel en het verzekeringscontract ................................... 24 1. begrippen .................................................. ............................................................... ...... 24 2. geldigheidsvoorwaarden ..................................... ........................................................... 26 3. essentiële bestanddelen van een verzekeringsovereenkomst........................................ 28 4. tot stand komen van de levensverzekering .................................................................... 29 5. specifieke bepalingen in de verzekeringswet aangaande levensverzekeringen ............. 50 6. uitsluitingen .............................................. ....... 56 7. acceptatie ................................................. ............................................................... ....... 63 hoofdstuk 2 begunstiging .................................................................................................. 66 1. aanduiding van de begunstigde .............................. ........................................................ 66 2. aanvaarding van de begunstiging ............................ ....................................................... 69 3. herroeping van de begunstiging ............................. ........................................................ 70
4. echtgenoot als begunstigde ................................. ........................................................... 71 5. wettelijke samenwonenden ................................... ........................................................ 71 6. kinderen als begunstigde ................................... ............................................................. 7 2 7. echtgenoot en kinderen als begunstigden .................... .................................................. 74 8. nalatenschap/wettelijke erfgenamen ......................... .................................................... 75 9. levensverzekering en reserve ............................... .......................................................... 81 10. erfrechtelijke en verzekeringsrechtelijke onwaardigheid ............................................. 85 DEEL 4 Technische aspecten van de levensverzekering hoofdstuk 1 klassieke levensverzekeringen ...................................................................... 87 1. inleiding .................................................. ............................................................... ......... 87 2. sterftetafels .............................................. ....... 87 3. technische rentevoet ....................................... ............................................................... 92 4. kosten .................................................... ............................................................... ......... 93 5. risicopremie versus constante premie ............................................................................ 95 6. koopsompremie versus jaarpremies ............................................................................... 95 hoofdstuk 2 universal life verzekeringen ........................................................................... 97 1. definitie .................................................. ......... 97 2. techniek ................................................... ........ 97 3. sterftetafel ............................................... ............................................................... ........ 98 4. kosten ..................................................... ............................................................... ......... 99 5. technische rentevoet ....................................... ............................................................. 1 01 hoofdstuk 3 rechten van de verzekeringnemer op de wiskundige reserve .......................102 1. begrip wiskundige reserve .................................. .......................................................... 102 2. rechten van de verzekeringnemer op de wiskundige reserve ...................................... 103 hoofdstuk 4 deelname in de winst ...................................................................................110 1. begrip ..................................................... ............................................................... ....... 110 2. bronnen van winst .......................................... 110 3. winstdeling ............................................... ............................................................... .... 112 4. fiscaliteit ................................................ ............................................................... ........ 113
Soorten
DEEL 6 Aanvullende
7 Fiscaliteit
DEEL 5
levensverzekeringen hoofdstuk 1 indeling in takken .........................................................................................114 hoofdstuk 2 klassieke levensverzekeringen .....................................................................116 1. verzekeringen bij overlijden ............................... .......................................................... 116 2. verzekeringen bij leven .................................... ............................................................. 1 19 3. gemengde verzekeringen ..................................... ........................................................ 120 hoofdstuk 3 universal life verzekeringen ..........................................................................121 1. tak 21 ..................................................... ........ 121 2. tak 23 ..................................................... ............................................................... ........ 121 3. tak 44 ..................................................... ............................................................... ........ 124 4. tak 26 ..................................................... ........ 125
verzekeringen hoofdstuk 1 inleiding ....................................................................................................... 127 1. nut ........................................................ ............................................................... ......... 127 2. toepasselijke wetgeving .................................... ........................................................... 128 2. KB Leven ................................................... ..... 128 hoofdstuk 2 aanvullende verzekeringen ..........................................................................129 1. AVRO ....................................................... ............................................................... ...... 129 2. AVRI ....................................................... ........ 130 3. rente algemene kosten ...................................... ........................................................... 132 4. uitsluitingen .............................................. ............................................................... ..... 132 DEEL
van de levensverzekering hoofdstuk 1 langetermijnsparen ......................................................................................133 1. premietaks ................................................. ............................................................... .... 133 2. fiscaal voordeel van de premie ............................. ........................................................ 133 3. taxatie van de uitkeringen ................................. ........................................................... 135 hoofdstuk 2 pensioensparen ............................................................................................137 1. premietaks ................................................. .... 137 2. fiscaal voordeel van de premie ............................. ........................................................ 137 3. taxatie van de uitkeringen ................................. ........................................................... 138 4. vergelijking pensioenspaarverzekering versus pensioenspaarrekening ....................... 140
5. toepassingen ............................................... ............................................................... .. 140 hoofdstuk 3 niet-fiscale contracten ..................................................................................142 1. tak 21 ..................................................... ........ 142 2. tak 23 ..................................................... ............................................................... ........ 142 DEEL 8 Vereffening van de prestaties hoofdstuk 1 vereiste documenten en termijnen ..............................................................144 hoofdstuk 2 slapende levensverzekeringen .....................................................................148 hoofdstuk 3 erfbelasting ..................................................................................................153 1. begrip erfbelasting........................................ . 153 2. tarieven in Vlaanderen ..................................... ............................................................ 15 3 3. de verzekeringsgift ........................................ 155 4. de ABA-constructie ......................................... .............................................................. 157 5. werkcollege huwelijksvermogensrecht en levensverzekeringen .................................. 159 DEEL 9 toepassingen 163
inleiding tot het wettelijk pensioen hoofdstuk 1 inleiding
figuur 1 krantenknipsel
Het wettelijke pensioen is de eerste pijler van het pensioensysteem in België. De financiering is gebaseerd op het principe van de repartitie. Dit houdt in dat de pensioenbijdragen (RSZ) van de actieve werknemers, zelfstandigen en ambtenaren worden gebruikt om de huidige pensioenen te financieren.
Het wettelijk pensioen wordt berekend op basis van de beroepsloopbaan. In België bestaan er drie verschillende pensioenstelsels:
1) het stelsel van de werknemers.
Een bediende of arbeider die in de privésector werkt, valt onder dit stelsel. Ook een contractueel ambtenaar bij de overheid (federaal, regionaal of andere) valt onder dit stelsel.
2) het stelsel van de zelfstandigen. Dit stelsel is voor van toepassing wanneer men werkt voor eigen rekening of helper is van een zelfstandige.
1
3) het stelsel van de vastbenoemde ambtenaren.
Wanneer men een vastbenoemd ambtenaar is bij een overheidsinstelling, op federaal, regionaal, provinciaal of gemeentelijk niveau, valt men onder het pensioenstelsel van de overheid.
Elk pensioen wordt berekend volgens de eigen regels van het stelsel waarin men werkt.
Drie instellingen, één per stelsel, houden zich bezig met de berekening van het pensioen. Welke instellingen het pensioen berekenen en betalen vind je in onderstaande tabel.
figuur 2 de pensioeninstellingen
2