Verzekeringswetgeving beroepskennis
Ann Deferme 9 augustus 2019
Disclaimer: Deze inhoud is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uitgesloten dat bepaalde informatie verouderd, onvolledig of anderszins onjuist is. Ik aanvaard geen enkele aansprakelijkheid m.b.t. het gebruik en het toepassen van de inhoud van de presentatie en de documentatie. Deze tekst is opgesteld op basis van de eindtermen gepubliceerd op 22 februari 2019 zoals je ze terugvindt bij Certassur. In 2020 zullen de eindtermijnen en de examens veranderen, het examensysteem wordt aangepast vanaf 1 september 2020. Indien er belangrijke wetswijzigingen gepubliceerd worden, dan vind je die terug op mijn website. Het examen bij Certassur is steeds zonder gebruik van wetteksten of ander materiaal.
Dit cursusmateriaal is auteursrechtelijk beschermd! De tekeningen zijn gemaakt door Eva Frederickx, bedankt Eva!
Succes!
Ann Deferme annjosephinedeferme@gmail.com www.anndeferme.be
VOORBERICHT 1
Dit is geen geleerd werk, ook geen volksboek; het is een handleiding ten dienste van hoogstudenten. 't Is te hopen dat deze uitgave insgelijks een niet onnutte gids zal wezen voor hen die in de praktijk werkzaam zijn en iets wenschen te vernemen omtrent de hoofdtheorieĂŤn en de grondbeginselen van hun vak. De bedoeling was een algemeen overzicht te geven waarbij het licht valt op de hoofdlijnen waarop elke verzekering zich afteekent. Zooveel mogelijk is er naar gestreefd, zonder in veel bijzonderheden te treden, de algemeene begrippen naar voren te brengen weke van internationalen aard zijn en voor alle landen geldig. Vermeden werd het verzekeringsrecht te behandelen, daar het nationaal is en meestal verschilt van land tot land; alle discussies over wetten, alle beschouwingen over bewijsvoering of rechten en plichten der contractanten werden opzettelijk ter zijde gelaten; werden slechts even aangeroerd de eerste juridische begrippen die van het verzekeringswezen niet zij af te scheiden. Moge deze studie de gebruikers er toe aanzetten om de meer uitvoerige werken te raadplegen en om de menigvuldige problemen die met deze zoo uitgebreide leerstof verband houden, grondiger uit te diepen. W.V.E.
1 Dit 'voorbericht' is integraal overgenomen uit VAN EECKHOUT, W., Inleiding tot de verzekering, Brussel, Emile Bruylant, 1937, 212 p. Met dank aan Kathleen De Troeyer voor dit unieke handboek! Het voorwoord dekt niet echt de lading van mijn handboek, maar ik wou de lezer dit pareltje meegeven. Hopelijk krijg je er zin in na het lezen van dit voorbericht.
BOEK 1 - Deel 4 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen (art. 54 – 224 wet 4 april 2014) Deel 1 Inleiding
2
Hoofdstuk 1 Historiek en kenmerken
2
1.
Waarom kwam deze wet tot stand?
2
2.
Algemene kenmerken van de wet
3
2.1.
Bescherming van de consument
3
2.2.
De wet is gedetailleerd
3
2.3.
Inhoud van de wet
4
Hoofdstuk 2 Toepassingsgebied
5
1.
Toepassingsgebied wet
5
2.
Toepassingsgebied deel 4
6
Hoofdstuk 3 Dwingend karakter van de wet Deel 2 De verzekeringsovereenkomst Hoofdstuk 1 Begrippen 1.
2.
2.
9 9
Verzekeringsovereenkomst
9
1.1.
Definitie
9
1.2.
Wezenlijke bestanddelen van een verzekeringsovereenkomst
10
Verzekeringnemer, verzekerde, begunstigde, benadeelde
15
2.1.
Begrippen
15
2.2.
Toepassingen
15
Hoofdstuk 2 Indeling van de verzekeringen volgens de wet 1.
7
Begrippen
16 16
1.1.
Definities
16
1.2.
Toepassing
18
Gevolgen voor verzekeringen tot vergoeding van schade
19
2.1.
Schadevergoedingsprincipe
19
2.2.
Onderverzekering
20
2.3.
Oververzekering
21
2.4.
Samenloop
23
2.5.
Subrogatierecht
36
Hoofdstuk 3 Tot stand komen van de verzekering
39
1.
Principe van het contractenrecht - wilsovereenstemming
39
2.
Verzekeringsvoorstel
40
3.
4.
2.1.
Wat?
42
2.2.
Geen bindende kracht
42
Verzekeringsaanvraag en voorafgetekende polis
44
3.1.
Wat?
44
3.2.
Gevolg
44
3.3.
Bedenktijd
45
Verkoop op afstand, art. 57, § 5
47
4.1.
47
Wat is een verkoop op afstand?
4.2.
Informatieverplichtingen
48
4.3.
Verzakingsrecht
48
4.4. Inwerkingtreding van de overeenkomst
49
5.
Verzekeringspolis
50
6.
Toepassingen: ontstaan van de overeenkomst
51
Hoofdstuk 4 Bewijsregeling 1.
2.
52
Tussen partijen
52
1.1.
Geschrift
52
1.2.
Via een begin van geschreven bewijs
53
1.3.
Via de bekentenis en de eed
53
1.4.
Via afschriften met moderne technieken
53
Bewijs t.o.v. derden
54
Deel 3 Uitvoering van de overeenkomst
55
Hoofdstuk 1 De mededelingsplicht
55
1.
2.
3.
Mededelingsplicht bij de sluiting van de verzekeringsovereenkomst
55
1.1.
Spontane mededelingsplicht
55
1.2.
Genetische informatie
56
Mededelingsplicht In de loop van het contract
60
2.1.
Verzwaring van het risico
60
2.2.
Vermindering van het risico
63
Sancties bij tekortkoming aan de mededelingsplicht
64
3.1.
Tekortkoming bij het sluiten van de overeenkomst
64
3.2.
Tekortkoming die blijkt ter gelegenheid van een schadegeval
67
3.3.
Toepassingen
70
Hoofdstuk 2 Premie
72
1.
Bestanddelen van de premie
72
2.
Betaling van de premie
76
3.
2.1.
Wanneer?
76
2.2.
Door wie?
77
2.3.
Aan wie?
77
2.4.
Kenmerken van de premie
77
2.5.
Sanctie bij niet-betaling van de premie
78
Toepassingen – premiebetaling
82
Hoofdstuk 3 Verplichtingen van de verzekerde bij schade
83
1.
Beperking van de ontstane schade
83
1.1.
Principe
83
1.2.
Sanctie bij niet-naleving
83
2.
Voorkoming van het schadegeval
84
3.
Gesteldheid van plaats
85
3.1.
Principe
85
3.2.
Sancties bij niet-naleving
85
4.
Melding van het schadegeval
86
4.1.
Principe
86
4.2.
Sancties bij niet-naleving
89
5.
Reddingskosten
89
6.
Verval
91
7.
6.1.
Verschil tussen uitsluiting en verval
91
6.2.
Wettelijk versus contractueel verval
91
Toepassingen – verplichtingen bij schade
Hoofdstuk 4 Wettelijke uitsluitingen
93
94
1.
Opzet, schuld en grove schuld
94
2.
Grove schuld
95
2.1.
Begrip grove schuld
95
2.2.
Begrip opzet
3.
4.
5.
6.
96 103
3.1.
Principe
103
3.2.
Uitzonderingen
104
Catastroferisico's
105
4.1.
Algemeen
105
4.2.
Aanslagen
105
4.3.
Natuurrampen
107
Uitgesloten risico’s in de levensverzekering
109
5.1.
Zelfmoord
109
5.2.
Executie van een rechterlijke veroordeling tot de doodstraf
109
5.3.
(Mede)dader van een misdrijf
110
5.4.
Gevolgen bij de realisatie van een uitgesloten risico
110
Toepassingen
Hoofdstuk 5 Verjaring
111 112
1.
Het begrip verjaring
112
2.
Termijnen
112
3.
4.
2.1.
Rechtsvorderingen die voortvloeien uit de verzekeringsovereenkomst
113
2.2.
Rechtstreekse vordering van de benadeelde tegenover de verzekeraar van
de aansprakelijke
115
2.3.
115
De regresvordering van de verzekeraar tegen de verzekerde
Stuiting en schorsing van de verjaring
115
3.1.
Schorsing
116
3.2.
Stuiting
116
Toepassingen
Hoofdstuk 6 Beding ten behoeve van derden
118 119
1.
Relativiteit van de overeenkomst
119
2.
Derdenbeding
119
2.1.
Begrip
119
2.2.
Voorwaarden
120
3.
Het derdenbeding in de Verzekeringswet
120
4.
Gevolgen in het kader van een collectieve verzekeringsovereen-komst
122
4.1.
Algemeen
122
4.2.
Opzegging door de verzekeringnemer
122
4.3.
Opzeg door de verzekeraar
123
4.4.
Verlaten van de groep
Hoofdstuk 7 Medeverzekering
123 124
1.
Begrip medeverzekering
124
2.
Taak van de verzekeraars (art. 83 Vwet)
124
Deel 4 Duur en einde van de overeenkomst 1.
Duur
126 126
1.1.
Principe
126
1.2.
Stilzwijgende verlenging
127
1.3.
Contracten met een uitgestelde aanvangsdatum
128
1.4.
Uitzonderingen
128
2.
Opzeggingswijzen
130
3.
Opzeg na schade
131
3.1.
Wettelijke regeling
131
3.2.
Uitwerking van de opzegging
132
4.
5.
Andere situaties waarbij een verzekeringscontract opgezegd kan worden
133
4.1.
Bijzondere regeling B.A.-motorrijtuigen
133
4.2.
Combinatiepolissen
133
4.3.
Faillissement van de verzekeringnemer
135
4.4.
Overlijden van de verzekeringnemer
136
4.5.
Overdracht onder levenden
137
Toepassingen
138
BOEK 2 - Zaakverzekeringen Hoofdstuk 1 Waardebepaling 1.
141
Wijze van waardebepaling
141
2.
141
Mogelijkheden
2.1.
Werkelijke waarde
141
2.2.
Verkoopwaarde
142
2.3.
Nieuwwaarde / herbouwwaarde (onroerende goederen) - herstelwaarde /
vervangwaarde (roerende goederen)
142
2.4.
Andere mogelijkheden
143
Vaststelling van de verzekerde som
143
3. 3.1.
Vaststelling door de verzekeringnemer
143
3.2.
Tegensprekelijke vaststelling
143
3.3.
Voorafgaande taxatie
143
BOEK 3- Algemene kennis inzake verzekeringen 1.
2.
Wettelijk verplichte verzekeringen
147
1.1.
Begrip verplichte verzekering
147
1.2.
Voorbeelden
147
1.3.
Toepassingen
Ombudsman van de verzekeringen
148 149