Jaargang 5 july 2010 Nummer 4
Bio-farmaceutische Wetenschappen | Biologie | LS&T | MST | Universiteit Leiden
Instromers van februari
Onvermijdelijk studeren
Chinese medicine
Toneel in de tuin
Redactioneel Aan de voet van een nieuw begin Een nieuw collegejaar komt eraan, gepaard met veel frisse jonge gezichten. Ook de Origin is verrijkt met een enthousiaste nieuwe redactie. Met een frisse blik en ongeremde creativiteit zijn onze nieuwe redactieleden aan het schrijven gegaan en kunnen wij met trots aan u presenteren een special over Chinese Medicine, een nieuwe vraagpagina en een centerfold voor aan de muur. Ook kunt u in deze Origin lezen over de ervaringen van instromers, carrièremogelijkheden na de studie en een uitgebreid verslag van het Life-symposium indien u die gemist heeft. Wij staan altijd open voor op- en aanmerkingen, nieuwe ideeën en artikelen. Als je zelf een mooie foto hebt die je via de Origin aan de wereld wil tonen, dan kan dat! Wij horen dan ook graag van u op info@originmagazine.nl. Mocht u een van ons op de wandelgangen tegenkomen, spreek ons dan gerust aan. Wij bijten niet, wij schrijven. Michael de Korte Redactie Origin
Inhoud Nieuws
3
Instromers van februari
4
De bèta-vraagbaak
9
Onvermijdelijk studeren
10
Gorleaus in juni
18
Special: Chinese medicine
18
Life Science symposium
25
Toneel in de tuin
30
Agenda en Promoties
31
9
16
22
30
Colofon , jaargang 5, nummer 4, juli 2010 Oplage:
1.500
Redactieadres: Origin Magazine Einsteinweg 55 2333 CC Leiden info@originmagazine.nl www.originmagazine.nl Aan Origin werkten mee: Niek Tramper, Joris van Oppenraaij, Herman van Wietmarschen
2
Origin - Universiteit Leiden
Redactie: Hoofdredactie: Gert Jan van Helden Redactie: Johan Detollenaere, Karin van der Burg, Michael de Korte, Mart Lubben, Rudy Brinkman, Arjan Kemp, Lena Budko, Sharina Chander, Nikita de Keijzer, Iris Burks, Dennis Kap en Wouter Bruins Drukkerij: Groen Media Services, Leiderdorp Opmaak: teambart Origin en al haar inhoud © Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, Universiteit Leiden. Alle rechten voorbehouden.
Nieuws Kirsten Leiss wint Jan Ritzema Bosprijs Op 16 juni heeft Kirsten Leiss (auteur in Origin 2 van dit jaar) van de Universiteit Leiden de tweede Jan Ritzema Bosprijs gewonnen. Deze prijs werd door de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) uitgeloofd voor de beste presentatie van de dag, tijdens de voorjaarsbijeenkomst ‘Recente ontwikkelingen in de Gewasbescherming’. Haar presentatie, getiteld ‘An eco-metabolic approach to study host plant resistance’, blonk uit doordat ze haar wetenschappelijk onderzoek helder heeft verwoord en zo toegankelijk heeft gemaakt voor een breed publiek. Leiss is werkzaam bij de afdeling Plant Ecology and Phytochemistry, onderdeel van het Institute of Biology. Aan de prijs is een geldbedrag van duizend euro verbonden. (bron: www.science.leidenuniv.nl)
Annelien Zweemer vertegenwoordigt Nederland op 60e vergadering Nobelprijswinnaars Annelien Zweemer is een van de weinige geselecteerde kandidaten uit meer dan 20.000 jonge wetenschappers wereldwijd die op de 60e bijeenkomst van Nobelprijswinnaars in Lindau, Duitsland deelnemen. De KNAW is onder de indruk van Annelien’s CV en koos onlangs voor haar om Nederland te vertegenwoordigen. De jaarlijkse Lindau Nobelprijswinnaar Meeting is een interdisciplinaire bijeenkomst, gewijd aan de laureaten in de scheikunde, natuurkunde, geneeskunde / fysiologie en vindt dit jaar plaats van 27 juni tot en met 3 juli. Het biedt een wereldwijd erkend forum voor de overdracht van kennis tussen generaties wetenschappers. Het doel van de bijeenkomst is jonge excellente internationale onderzoekers te inspireren en motiveren. Annelien is PhD student bij Professor Ad IJzerman, Division of Medicinal Chemistry van het LACDR (bron: www.science.leidenuniv.nl)
Nieuwe orchideensoort krijgt naam vertrekkend ambassadeur De Zweedse Ambassadeur Hans Magnusson leent zijn naam aan een nieuw beschreven orchideeënsoort afkomstig uit het oerwoud van Papua Nieuw Guinea. Leidse plantkundigen verlenen Magnusson deze eer uit dank voor zijn rol bij de viering van 300 jaar Linnaeus. Op 28 mei wordt in de Leidse Hortus de naam van de nieuwe soort Bulbophyllum magnussonianum officieel toegekend. De soort is ondekt door de orchideeënspecialisten van het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit Jaap Vermeulen, Ed de Vogel en Art Vogel tussen de rijke collecties afkomstig uit Papua Nieuw Guinea. (bron: www.science.leidenuniv.nl)
Drie Spinozapremies voor Leidse wetenschappers Naomi Ellemers, hoogleraar Sociale psychologie van de organisatie, Marijn Franx, hoogleraar Extragalactische sterrenkunde en Ineke Sluiter, hoogleraar Griekse taal- en letterkunde krijgen een Spinozapremie 2010. Paul van der Heijden, rector en collegevoorzitter: ‘We zijn bijzonder trots op dit geweldige en unieke resultaat. Niet één, niet twee, maar liefst drie Spinozawinnaars in hetzelfde jaar aan onze universiteit, dankzij deze wetenschappelijke geweldenaars. Hulde aan hen.’ De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft maandagochtend 7 juni de vier winnaars bekendgemaakt van de NWO-Spinozapremie 2010. De vierde winnaar de Utrechtse chemicus Piet Gros. Zij krijgen elk 2,5 miljoen euro te besteden aan onderzoek naar keuze. De premie is de hoogste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap. (bron: www.science.leidenuniv.nl)
Nieuws Origin - Universiteit Leiden
3
Instromers van februari
Door: Arjan kemp
Wat nou als ik verkeerd kies? Wie weet haal ik mijn examens niet, ben ik dan echt
meteen dat jaar kwijt? Tsja deze studie is het niet, maar halverwege het jaar stoppen? Allemaal vragen wanneer iemand tegen een dergelijk obstakel aanloopt in de aanloop
naar het ‘definitief’ maken van een studiekeuze. Zo zijn er in dit verhaal drie studenten in contact gekomen met dergelijke obstakels. Malou was van het VWO naar de univer-
siteit gegaan en ontdekte dat haar studie onder andere te technisch was. Daarna Floor
die gezakt was voor haar examens en halverwege het nieuwe schooljaar pas herexamen kon doen. Als derde Arjan die na de Havo al meermalig van studie was veranderd en nog steeds niet op de juiste plek zat.
4
Origin - Universiteit Leiden
“Halverwege een jaar instromen, kan ik dat wel?”
Zie Malou, een studente met een heldere ambitie en gedrevenheid. Na het VWO helemaal klaar voor de universiteit. Alleen de studie die gekozen werd bleek na een tijdje toch te technisch te zijn. Ook had ze een aantal vakken onderschat, of totaal wat anders verwacht. Daardoor is ze gaan nadenken over de studie en alles wat ze ermee had kunnen bereiken. Het sloot uiteindelijk niet geheel aan op haar verwachtingen. Om dan een heel jaar door te ploeteren met een ongewenst resultaat sloot niet aan op haar planning. Was dit dan wel de goéde keuze? Na goed denken was een studieswitch de beste uitkomst. Iets wat eigenlijk altijd wel interressant was, en ook iets minder technisch met het juiste toekomstbeeld en perspectieven. Gelukkig had ze al haar leventje ingesteld op het studeren in Leiden en had ze al een studievereniging van deze universiteit waar ze gemakkelijk bij kon blijven. Dus ze kon al met een goede basis beginnen. Ook had ze al een half jaar ervaring met het studeren aan de universiteit, iets wat het voor haar makkelijker maakte om de stap te zetten.
Het enige dat haar dwars zat was het opgeven van haar eerste studie. Iets wat niemand graag doet, maar wat soms veel beter kan zijn voor het vervolg van je leven. De eerste dag trok ze meteen leuk op met de andere instromers. Deze goede en inspirerende sfeer heeft haar goed gedaan na een dergelijk ingrijpende beslissing. Gelukkig is deze sfeer er nog steeds, dus het switchen is haar zeker goed bevallen. Het was erg spannend hoe het voor haar verder zou gaan, maar ze is erg blij met het resultaat. En dan Floor, een studente die keer op keer hard werkte om haar plekje te veroveren. Totdat de eindexamens van het VWO voor haar een struikelblok vormde. Het zicht op het universiteitsgebouw verdween als sneeuw voor de zon en leek een jaar uitgesteld te worden. Haar eerstvolgende prioriteit: het halen van het herexamen. In tegenstelling tot vroeger is het nu mogelijk om al halverwege het jaar herexamens te doen. Hierdoor zou een half jaar minder ‘verloren’ gaan. De uitgelezen
Origin - Universiteit Leiden
5
î ˇ
kans om na het examen snel in te schrijven op de vervolgopleiding. Halverwege een jaar instromen, kan ik dat wel? In het eerste jaar zijn vakken vooral ter introductie en zit er niet in alles een opeenlopende volgorde in. Hierdoor is het mogelijk om zonder al te grote problemen in te stromen in de tweede helft van het jaar. Maar naast het niveau was er nog iets wat ze niet mee heeft gekregen van de eerste helft, namelijk alle andere studenten waren nieuw voor haar terwijl zij elkaar allemaal al kennen. Het was dan op de eerste dag wel fijn om te merken dat er meer zijn die ook instromen. Voor hen was ook iedereen nieuw en hebben nog geen eigen groepje. Op zich een grote opluchting voor haar, ook omdat deze groep allemaal nog geen ervaring hadden met deze opleiding. Voor zichzelf merkte ze al snel dat de stap van het VWO naar de universiteit toch wel een omschakeling was. Zeker na een half jaar zeer geconcentreerd bezig te zijn geweest op alleen haar herkansingsvak. Het was dan ook een opluchting toen Floor hoorde dat ze alles kon herkansen dat onvoldoende
6
Origin - Universiteit Leiden
zou zijn. Zeker na de eindexamens en het systeem op de middelbare scholen was dit wel fijn. Ze is ook wel erg benieuwd hoe het volgend jaar zal worden met de nieuwe eerstejaars studenten.
Arjan is een student die al snel wist het HLO te willen doen. Iets wat hem erg goed af ging, maar waar toch iets belangrijks ontbrak. Voor hem was er geen uitdaging in deze opleiding en heeft na 1 jaar gekozen te stoppen. Om opnieuw een verkeerde studiekeuze te vermijden heeft hij een jaar gewerkt. Op onverwachte wijze kwam hij te werken op zijn oude hogeschool als onderwijsassistent. Dit was erg leerzaam voor hem. Daarna heeft hij het roer opnieuw omgeslagen: hij is Product Design gaan doen. Iets dat totaal anders was, maar nog steeds niet de juiste keuze. Na anderhalf jaar moest het roer eveneens omgegooid worden om toch op de juiste plek te komen. MĂdden in de winter, wanneer alle opleidingen al een half jaar bezig zijn. Nog een keer gaan werken was geen optie, al was het
“Overweeg opties en handel zonder te twijfelen”
maar om het risico te vermijden dat terug naar school gaan uitgesteld zou kunnen worden. Dan zit er nog maar één ding op. Is er een kans een andere opleiding halverwege in te stromen? Bij de opleiding Biologie was dit een optie, het fijne was dat die ook aansloot op de richting die hij op zou gaan. Nu bijna de ‘eerste’ helft voorbij is kan hij uit ervaring zeggen dat dit een goede keuze is geweest. Op deze manier heeft hij zichzelf in de studiebanken kunnen houden en zichzelf getest op zijn opleidingsniveau. Het gaat hem goed af en hij is goed terrecht gekomen in de al bestaande groep studenten. Hij heeft ook iemand gevonden waarmee hij kan concurreren om het hoogste cijfer. Typisch het aansporen van een competitieve geest wat hem ook goed heeft gedaan. Dat hij niet bang is om te switchen lijkt als vanzelfsprekend, maar toch heeft het ook gevolgen gehad voor hem. Dus hopelijk is dit de plek waar hij verder kan gaan. Wat nou als ik verkeerd kies? Geen keuzes durven nemen geeft meestal een schadelijker resultaat. Wie weet
haal ik mijn examens niet, ben ik dan echt meteen dat jaar kwijt? Ieder moment kan een leermoment zijn. Zelfs als je een jaar niet studeert kan je ervaringen opdoen die je helpen in de toekomst. Tsja deze studie is het niet, maar halverwege het jaar stoppen? Doe dat wat na een periode van overdenken het resultaat is. Overweeg opties en handel zonder te twijfelen. De sleutel van succes is niet het studeren, maar hoe je de studieperiode invult. Malou, Floor en Arjan zijn drie voorbeelden van studenten die obstakels zijn tegengekomen in het begin van hun studieperiode. Maar door de obstakels te observeren, analyseren en uiteindelijk een plan op te stellen zijn ze er voorbij gekomen. Het is niet altijd wat het lijkt als iemand een andere route neemt om ergens te komen. Het kan namelijk getuigen van zelfkennis en de kracht om er wat mee te doen tegen de verwachtingen van de maatschappij in.
Origin - Universiteit Leiden
7
De bèta-vraagbaak Iedereen stelt zichzelf vragen die je vrij eenvoudig zelf kan beantwoorden. Een aantal vragen blijven echter zelfs na urenlang peinzen onbeantwoord. In deze nieuwe rubriek wordt een vraag gesteld die de lezers zelf kunnen beantwoorden. Dit resulteert logischerwijs in een denktank die het denkvermogen van elk individu zal overtreffen. Het is daarna aan de Originredactie om van alle hersenspinsels een sluitend geheel te maken. De vragen van deze keer gaan over een van onze oeroude gewoontes. Naast eten, drinken en gemeenschap snakken wij al sinds mensenheugenis naar muziek. Origin vraagt zich af:
Door: Mart Lubben
Hoe zou het evolutionair gezien voordelig kunnen zijn om zo veel tijd te besteden aan het luisteren van muziek? Wat kan muziek ons brengen en waardoor zou dit kunnen komen? Je maakt wel eens mee dat muziek ontroert, het raakt onverwachte snaren die een grote verscheidenheid aan emoties en gedachten teweeg kunnen brengen. Niet alleen de tekst, maar vooral combinaties van tonen beïnvloeden je binnenste persoon. Er zijn vast wel een aantal tekstloze nummers die je stemming kunnen beïnvloeden. Hoe is dit mogelijk? Wij zijn sociale dieren en het zou voordelig kunnen zijn als er in de hersenen een systeem bestaat dat het horen van andermans stem beloont. Het horen van andermans stem betekent immers dat je niet alleen bent. Van onze hersenen weten we dat ze op allerlei
8
Origin - Universiteit Leiden
manieren het samenzijn belonen, denk aan verliefdheid, lichaamscontact en het gevoel van gezelschap. Het klinkt niet onlogisch als het horen van anderen ook belonend kan werken. Het geluid en volume van een stem heeft meestal meer gevoelswaarde dan de woorden die worden gebruikt, hierdoor zullen de hersenen vooral reageren op het geluid van een stem i.p.v. de inhoud. Maar hoe weet het beloningssysteem in je hersens nou het verschil tussen een stem en muziek? Niet dus, de tonen van muziek zou je op deze manier als substituut voor sociaal gedrag kunnen zien. Muziek bestaat uit het maken van veel tonen, dit was geruime tijd alleen maar mogelijk indien je met veel mensen was, heel erg sociaal dus. Evolutionair gezien zijn hersenen die het luisteren naar muziek stimuleren in het voordeel. Op den duur zijn we vals gaan spelen door gebruik te maken van instrumenten. Dit stelt ons in staat veel tonen te creëren zonder sociaal
te doen. De behoefte om sociaal te doen neemt dan misschien ook af als je een mp3-speler of iPod op hebt. Op deze manier krijg je wel de beloning zonder dat sociaal gedrag gestimuleerd is. Ook bekend zijn de kluizenaars met hun mondharmonica of gitaar.
Is dit misschien om hun geringe sociale gedrag te compenseren? Dat zou heel goed kunnen. Het horen van het geluid van een rustige stem maakt je ontspannen. Daarentegen zal het horen van de hoge tonen van gegil je een gevoel van alertheid bezorgen. Geluiden zijn dus in staat om je op verschillende manieren te prikkelen. Omdat elke mens uniek is wordt ook iedereen op een andere manier geprikkeld door de geluiden van muziek. De reactie op muziek is dan ook per nummer en per persoon erg verschillend. Het gevolg is dat iedereen op zoek gaat naar de muziek die hem/haar het meeste stimuleert. Ook deze stimulatie went en als muziekverslaafden zijn we steeds op zoek naar muziek die nét wat meer prikkelt, waardoor de muziek steeds heftiger en harder moet voor het zelfde effect. Maar let op: net als bij vele verslavingen brengt dit uiteindelijk schade met zich mee en dan zingen we waarschijnlijk net zo snel weer een toontje lager.
?
Duurzaamheid, broeikaseffect, groene stroom. De wereld lijkt al jaren in de ban van het milieu. De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren voortzet. Daarom gaan we voor de volgende keer de breinen laten worstelen met de volgende vraag:
“Hoe groen ziet de aarde eruit over 50 jaar? ” Misschien biedt de toekomst helemaal geen groene aarde. Of is groen het nieuwe zwart? Wij zijn zeer benieuwd naar uw mening. Laat uw stem horen op het volgende email-adres: betavraagbaak@gmail.com Heeft u een opmerking, bent u het er totaal niet mee eens of heeft u zelf een leuke vraag, mail dit dan naar betavraagbaak@gmail.com
Origin - Universiteit Leiden
9
“De natuurwetenschapper vangt een stukje van de werkelijkheid�
10
Origin - Universiteit Leiden
Onvermijdelijk studeren De vlucht uit zelfdeterminatie Een deel van de studenten weet tijdens de studie nog niet welk werk ze in de toekomst het liefst zou gaan doen. De angst om in het onderzoek terecht te komen en daarbij steeds meer grip op een specifiek onderzoeksobject te krijgen en steeds minder grip op de rest van de wereld, maakt dat veel studenten weigeren tijdig een specialisatierichting te kiezen. Ze nemen het zekere voor het onzekere en kiezen een breed pakket om te voorkomen uitgesloten te worden in een wereld vol mogelijkheden. Neemt de onzekerheid op de uitkomst toe naarmate de keuze die men maakt beter wordt afgebakend? Het stevige staaltje van determinisme dat heerst onder de genoemde studenten moet maar eens kritisch bekeken worden. Om te beginnen spreken we met een afgestudeerde bioloog en een biofarmaceutisch wetenschapper. Blijkt uit hun verhalen dat er na een stevige specialisatie een ontsnapping mogelijk is? Door: dennis kap
Zodra men maar genoeg weet, kan men alles voorspellen. Het enige nadeel is dat we de middelen niet hebben om àlles mee te nemen in die perfecte toekomstvoorspellende berekening. Dat maakt dat de toekomst in het ongewisse blijft. Volgens Tor Nørretranders, een Deense wetenschapsjournalist, is zelfs de besluitvorming binnen een mens niet rationeel te grijpen. Door diverse medische experimenten te bespreken wijst hij erop dat het bewustzijn een seconde achter loopt op de werkelijkheid. Dit maakt het mogelijk dat zich een schijnvertoning afspeelt in de mens die hem laat denken dat de schijnbaar bewuste keuzes in feite al in het onderbewuste gemaakt zijn. We spreken met twee mensen die ooit een keuze hadden gemaakt voor een studie, maar momenteel in een omgeving werken die daarmee niet gerelateerd lijkt te zijn. Waren zij tijdens hun studie al bewust van een mogelijke toekomst? Niek Tramper studeerde biologie en vertelt met veel enthousiasme over het onderzoek dat hij deed tijdens zijn afstudeerproject in Wageningen. Werkend aan een groot project in samenwerking met Leiden, zocht
‹ Niek Tramper
Origin - Universiteit Leiden
11
“Als hij eerder wist dat hij terecht zou komen waar hij nu werkt, had hij waarschijnlijk gekozen voor een andere opleiding”
hij naar evolutionaire patronen binnen verschillende ondersoorten stippelmotten. Hij deed elektrofysiologisch onderzoek aan de smaakzintuigen van verschillende ondersoorten. Hij bedankte voor de mogelijkheid enkele jaren vervolgonderzoek te doen, ondanks dat het geld al beschikbaar was. Geen vlinders en voedselplanten, Niek Tramper is nu al jaren dominee en gaat binnenkort aan de slag als algemeen secretaris bij de EEA, de Europese Evangelische Alliantie. Met een parabel licht hij toe wat een theoloog en een bioloog verbindt. “De theoloog en bioloog zijn beiden vissers die vissen met netten met een verschillende maaswijdte. De natuurwetenschapper “vangt” een stukje van de werkelijkheid en de theoloog probeert iets te zeggen over het waarom en waartoe van de werkelijkheid.” Zowel de theoloog als de bioloog werken met aannames. Een aanname die het grote publiek volgens hem vaak doet is dat geloof gebaseerd is op irrationele gronden, maar hij verwijst naar het “credo ut intellegam” uit de 12e eeuw; “ik geloof opdat ik begrijp“, waarbij men aangaf dat geloven en nadenken hand in hand gaan.
Alister McGrath
12
Origin - Universiteit Leiden
Waar ouderen met sociale en politieke vragen naar hem toekomen, zijn de vragen van studerende jonge mensen meer gericht op de verhouding tussen de theologische en de levenswetenschappen. Embryoselectie, biotechnologie, de maakbaarheid van het leven, allemaal voornamelijk ethische vragen, maar ook vragen rondom de evolutietheorie ontbreken niet. Hij ziet het boek “God als misvatting” (The god delusion) van Richard Dawkins, als een uitdaging voor de kerk om met een antwoord te komen en vindt dat onder anderen, de schrijver en Engelse theoloog Alister McGrath hierin geslaagd is. Recentelijk heeft er een stevig debat plaatsgevonden over de verhouding tussen het christelijk geloof en de evolutietheorie. Dit debat heeft er volgens Tramper onder andere voor gezorgd dat christenen opnieuw hebben gekeken naar de manier waarop Genesis 1 gelezen zou moeten worden. “Een letterlijke interpretatie van dit verhaal, de schepping van de aarde in 6 dagen of een zeer korte tijd, is soms gebaseerd op zwakke creationistische argumentaties, maar de evolutieleer heeft minstens zo veel onzekerheden of ongefundeerde veronderstellingen.” Hij wijst op de soms gemakkelijke extrapolaties die worden gedaan van micro- naar macro-evolutionaire processen.
Richard Dawkins ›
Genesis vertelt twee scheppingsverhalen. Waar in het ene verhaal de mens werd geschapen na de schepping van de dieren gaat het tweede verhaal niet in op een volgorde van gebeurtenissen. “Dit maakt dat we geen wetenschappelijke of journalistieke pretenties zouden moeten ontleden aan de bijbel als het gaat om de oorsprong van de mens. In een poëtische en beeldende beschrijving wordt de macht van God in het scheppen van deze wereld beschreven. De mens is een zingever met een geweten en verantwoordelijkheid en dit geeft hem een unieke positie. Waar dieren naar hun aard zijn geschapen, is de mens naar Gods beeld gemaakt, wat hem op die manier onderscheidt. Bij wat voor mensbeeld komt de evolutietheorie uit?” In een van zijn geboden draagt God de Joden al op geen beeld van hem te maken. Hoe stil staat het beeld van de kerk en hoe stil staat de wetenschap? Tramper verwijst naar de 16e eeuw, de tijd van de reformatie, waarin grote veranderingen plaats vinden in samenleving en de kerk, maar waar ook het natuuronderzoek een grote vlucht neemt en het denken en waarnemen worden verbonden. “De manier waarop de wetenschap te werk gaat zal niet veel veranderen, terwijl
nieuwe ontdekkingen en vondsten de wetenschap de geheimen van materie en leven steeds diepgaander ontrafelen. Het christelijk geloof is niet tegen de wetenschap, maar zij bevestigt dat de waarheid nooit zonder liefde kan worden gevonden. Nieuwe situaties kunnen steeds in het licht van de bijbel worden gehouden, terwijl de kern; het lijden, sterven en opstaan van Jezus Christus, zodat de oude wereld vernieuwd kan worden en de kracht van het kwaad en de pijn niet overwint, overeind zal blijven staan.” Belangrijk vind hij dat elke wetenschap moet beseffen dat niets zonder vooronderstellingen is en dat geloof en betrouwbaarheid overal een rol spelen. Biologen en theologen zouden elkaar kunnen aanvullen. Biologen zouden christelijke theologen hulpmiddelen kunnen aanreiken en hen kunnen leren over ecologie, milieu en het slechte beheer dat de mens heeft over de schepping. Theologen anderzijds, zouden iets kunnen onthullen van het geheim en de zin van het leven die biologen niet kunnen ontrafelen. Niek Tramper nam van zijn studie een ontzag voor het geheim van het leven, het enthousiasme van zijn begeleiders en de hartstocht voor feiten en de waarheid mee naar zijn huidige werkzaamheden.
Origin - Universiteit Leiden
13
Joris van Oppenraaij studeerde biofarmaceutische wetenschappen in Leiden. Hij vertelt, eveneens met een enorm enthousiasme, over zijn onderzoek aan signaaltransductie van een adenosinereceptor. Alhoewel de complexiteit en mechanismes waarmee de signalen zich verspreiden een ogenschijnlijk onuitputtelijke hoeveelheid onderzoeksmogelijkheden lijken te bieden, sloeg hij toch een andere weg in. Hij werkt nu als proces manager bij AMREF flying doctors, een Afrikaanse gezondheidsorganisatie. Bij de afdeling environmental health probeert hij een bijdrage te leveren aan een sterke lokale overheid en is hij betrokken bij het monitoren van het programma management en het werven van fondsen. Het Personal Hygiene and Sanitation (PHASE) project van AMREF in landelijke gebieden in Kenia heeft tot doel te zorgen voor goede drinkwatervoorzieningen, verbetering van het sanitair en het verstrekken van kennis hierover aan de bevolking.
“Adenosinereceptoren en smaakzintuigen van stippelmotten kunnen leiden tot wereldverbeteraars”
Eveneens wordt er hard gewerkt aan de verbetering van de positie van de vrouw. De westerse moraal zou hierbij niet worden opgedrongen aan de bevolking in dit Afrikaanse land. Joris is als Nederlander een van de weinige niet-Afrikanen omdat hij het contact moet onderhouden met Nederlandse bedrijven, die met hun kennis en expertise steun bieden bij het PHASE project. Er zijn de afgelopen jaren veel successen geboekt, zowel wat betreft hygiëne en scholing, als wat betreft de positie van de vrouw. De huidige crisis maakt het er echter niet gemakkelijker op. De kracht, blijdschap en de totale levensvreugde van de plaatselijke bevolking, ondanks de weinige middelen die daar voor handen zijn, vond hij opmerkelijk, alhoewel hij benadrukt dat iemand die ziek is, in Afrika net zo ongelukkig is als een westerling. De doelstelling van AMREF is niet om een gezondheidssysteem
14
Origin - Universiteit Leiden
neer te zetten zoals men dat in de westerse wereld gewoon is. Dat de gezondheidszorg in de westerse landen in het algemeen beter is ontwikkeld, betekent niet dat in Afrika een dergelijk systeem wenselijk of zelfs ook maar mogelijk is. Door een volgende, in plaats van een leidende positie in te nemen, kan het AMREF met een sterke lokale samenwerking een gezondheidssysteem neerzetten dat eigen is aan de behoeften en noden ter plekke. Hoe is van Oppenraaij zo ver gekomen? Tijdens zijn opleiding zag hij het niet voor zich jaren onderzoek te doen aan de adenosinereceptor en ging hij het bedrijfsleven in. Dit begon bij een stage bij Fortis Investment Banking, maar het op zoveel mogelijk winst gerichte bankbestaan stond hem niet aan en na zijn opleiding kwam hij terecht bij enkele andere bedrijven waar hem voornamelijk het ontwikkelingssamenwerkingsgerichte werk aansprak. Toen hij op den duur bij AMREF terecht kwam, merkte hij vrij snel dat hij niet was opgeleid voor de functie waar hij voor was aangenomen, maar hij heeft toch snel zijn draai kunnen vinden. Als hij eerder wist dat hij terecht zou komen waar hij nu werkt, had hij waarschijnlijk
gekozen voor een andere opleiding, maar blijkbaar is dit absoluut niet noodzakelijk geweest. Hij geeft toe; tentamens, projecten, onderzoek; tijdens zijn opleiding heeft hij geleerd hard te werken en deze kwaliteit heeft hij ook tijdens zijn werk bij AMREF goed kunnen gebruiken. Gezondheidsproblematiek in Afrika is complex. Alhoewel een signaaltransductietraject van een receptor niet veel overlap lijkt te hebben met het werk dat hij nu doet, heeft hij onder andere door het bestuderen van de receptor geleerd uit een grote hoeveelheid informatie de juiste elementen te pakken om doelgericht onderzoek te kunnen doen.
uw keuze misschien wel in het onderbewustzijn. Geen onvermijdelijke toekomstige vastigheid dus tijdens uw studie en mocht u ooit toch alles weten, dan is het mooi dat dat “alles� inhoudt dat u ook weet hoe u er mee om zou kunnen gaan, al is het dan pas achteraf.
Werkt u aan ogenschijnlijk onbeduidende of ogenschijnlijk beperkende zaken, wees niet bang dat u uw kunnen verliest in een specialistisch onderdeel van de wetenschap. Adenosinereceptoren en smaakzintuigen van stippelmotten kunnen leiden tot wereldverbeteraars. Tijdens de studie worden onbewust kwaliteiten ontwikkeld bij de student die in ogenschijnlijk ongerelateerde beroepsvelden van belang kunnen zijn. Achteraf gezien zult u onvermijdelijk uw besluitvorming in uw studie opnemen als bijdrage in toekomstige werkzaamheden, al ligt de argumentatie voor
Origin - Universiteit Leiden
15
16
Origin - Universiteit Leiden
Gorleaus in Juni Origin - Universiteit Leiden
17
Special: Chinese medicine
18
Origin - Universiteit Leiden
Chinese diagnosis
Chinese medicine The Chinese and Western approaches to medicine are very different from each other. Are they irreconcilable or is there a possibility of merging the principles for eventual enrichment of both?
Door: Lena Budko en Sharina Chander fotografie: stock en Sharina Chander
Chinese diagnosis is based on observation of symptoms and not on laboratory tests. Four types of Traditional Chinese Medicine (TCM) diagnostic methods are known: observation, hear and smell, background information and touching. In TCM the pulse is very important for diagnosis, which is not the case in Western medicine. It is believed that the pulse provides information on the state of balance of the body as a whole. Diseases are called syndromes and they are based on symptom combinations for the diagnosis. As a result the treatment is usually more personalized. In this article the treatment and diagnosis of Rheumatoid arthritis will receive special attention. Rheumatoid arthritis (RA) is a chronic inflammatory disease of unknown etiology. Its worldwide prevalence is approximately 1%. The symptoms for Rheumatoid Arthritis are diverse and can generally be divided into two categories: Joint related, such as joint pain or tenderness, which are regarded as the parameters in RA diagnosis in modern medicine. The other symptoms are not joint related, such as thirst, nocturia, vexation and dizziness. These symptoms are used for the pattern differentiation in TCM[2]. In Chinese medicine Bi- syndromes are described as a collection of different syndromes that is characterized by obstruction of Qi and blood in the channels and collaterals. They are described to be the cause of an ‘invasion attack’ by 3 of the 4 external pathogenic factors: Wind, Cold, Damp, and Heat. The symptoms manifested by the individual depend on which external pathogenic factor is strongest[3]. In Western medicine, the Bi-syndromes encompass diseases with Western descriptions such as rheumatic diseases, neuralgia, osteoarthritis and repetitive strain injuries.
Origin - Universiteit Leiden
19
Special: Chinese medicine
The current values of intellectual, scientific and cultural life of the western countries are mostly based on the philosophy of the Age of Enlightment, in which reason was advocated to be the primary source and legitimacy for authority [1]. Chinese culture is on the contrary based on ancient philosophies of Taoism, Confucianism and Buddhism which through the centuries have been adapted into a more or less religious lifestyle and in that form absorbed into the hearts and minds of Chinese people. It is all about coming together with your inner core (Qi) and valuing the process (Tao), which is the ultimate goal, rather than searching and living for results. That forms quite a contrast with the contemporary western society which seems all about pursuing results in the era of big companies and busy jobs, where the Tao is not easy to find.
Nevertheless in China the Tao is everywhere, from sport, art and literature to the government, even, though less obvious, after the rise of the communist party. No wonder that Chinese medicine is also an unmistakable representative of the philosophy. “A jug fills drop by drop”- Buddha said. And as that jug, physicians all over the country have been collecting wisdom and knowledge about different natural compounds. By trial and error a diagnosis and treatment system has been developed. “Every human being is the author of his own health or disease.” –Buddha also said. This quote represents exactly the main principle of Chinese medicine, which doesn’t fight symptoms of a disease but helps the patient to find the balance in body and mind again. Even though this approach also appeals to some patients in western countries the gross of the population remains skeptical. The methods of Chinese doctors are as it happens never been proved by science. Therefore, faithful to Reason of Voltaire and Descartes many western patients renounce the herband extract therapies. However, one can observe a slight change of thought. In China standard manufacturing procedures are being developed to produce extracts and herbs in tablet form. In western countries there is upcoming interest for research on active compounds in Chinese elixirs.
20
Origin - Universiteit Leiden
Rheumatoid arthritis
“Every human being is the author of his own health or disease” Qi
In the end of the comparison of Chinese and Western medicine, of Chinese and Western worlds, it is very striking that it is easy to focus on the differences. That’s why the question arises, what about the similarities?
Tao
“You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.”- Friedrich Nietzsche, the leading actor on stage of the contemporary Western philosophy, said. These words are very characteristic for the western, liberal society, a society that holds in the highest esteem the principles of democracy, of tolerance, of individualism. Nevertheless, in a strange way, these words can also relate to the Chinese philosophy of the Tao Te Tjing, a philosophy of following your way as it is and not trying to make it something it is not. We live in a world where globalization is now inevitable, where, because of the access to various ways of communication, every citizen is a citizen of the world. So in a way the merging of cultures, philosophies, technologies and approaches already took place and the real question here is how to make this transition easier. In case of the Chinese medicine it would be introducing it to the western public by means of scientifically tested compounds and personalize the treatment of the patients by, in the case of RA, determining the patients subgroup not only by standard Chinese diagnosis but also by investigating their gene and metabolomics profiles.
Origin - Universiteit Leiden
21
Special: Chinese medicine
“Chinese medicine is not based on a scientific approach as we know it, but on a century old process�
We have interviewed drs. Herman van Wietmarschen, who tries to scientifically establish medicinal properties of several natural compounds that are widely used in China for treatment of Rheumatoid arthritis, and asked him about the principles, advantages and perspectives of Chinese medicine.
Could you tell us something about yourself and about the research project you are working on at the moment? I studied medical biology in Utrecht from 1992 to 1997 and graduated in Biophysics. It was a scientific study while I wanted to be more involved with society. Therefore I started my first job at a small foundation which described new developments in the medical area. My background was a good advantage because I was familiar with technical terms. After working there for 8-9 years, I decided it was time for a change. I started working for a foundation called: the Artrose & Reuma Stichting. My job there involved searching for new research projects to fund and in order to do so I had to contact and meet with a lot of researchers.
How exactly did you come in contact with Chinese medicine and what was the reason for you to work in that direction? One of the researchers I came in contact with during my job at the Artrose & Rheuma Foundation was Jan van der Greef, professor at the department of analytical chemistry at the LACDR. He wanted to do more research on arthritis. Nowadays there is no real progress in research to find subgroups for this disease. Jan van der Greef wanted to create a more persona-
22
Origin - Universiteit Leiden
“My ultimate goal with this research is to get a step closer to personalized medicine for Rheumatoid Arthritis”
lized approach for the treatment. Our idea was to involve Chinese diagnostics to obtain subgroups for this disease. The project appealed to me because it was an interesting and innovative topic and I wanted to do scientific research again.
between Chinese and Western diagnosis. For getting herbal medicines on the European market the European regulation requires researchers to investigate all components that will be administered to patients. Chinese herbs contain a lot of components and it is very expensive to test all of them.
Do you think your project is controversial, because of the influence of the Chinese diagnostics?
Could you tell something about how Chinese diagnosis works and how this is done for Rheumatoid Arthritis?
The way we approach this project is scientific and there is no controversial aspect in it. The subgroups are based on the Chinese diagnosis, but our research is scientific. The subtypes of RA patients can be explained with modern biology, with the use of systems biology. Systems biology aims to increase our understanding of biologic systems by looking at the many interactions between hundreds of genes, proteins, and metabolites simultaneously. Chinese medicine is not based on a scientific approach as we know it, but on a century old process of observation, trial and error. There are many patients that are skeptical about Chinese medicine because it doesn’t always work as expected. This is partly due to differences in the quality ofherbs and herbal extracts. Furthermore, it is a challenge to scientifically prove the effect of the Chinese herbs because of differences
Chinese diagnosis aims to describe the system as a whole and in the context of the whole of it’s environment. For this reason they use a different approach to diagnose the patient. A Chinese doctor observes the patient and asks detailed questions about the living environment, food and diet and anything that may give insight into the balance or imbalance of an individual. For Rheumatoid Arthritis this approach led to distinguishing the disease in two subgroups; a subgroup showing heat pattern and a subgroup showing cold pattern. In the article of drs. Wietmarschen he explains why these two subgroups were chosen from the four existing types: “ In this study the two very distinct CM patterns cold and heat were chosen to divide the RA
Origin - Universiteit Leiden
23
Special: Chinese medicine
patients into an RA Cold and RA Heat group. These two patterns were chosen because the symptoms are very different and the patients are treated very differently based on Chinese herbal medicine practice. [3]�
What is the main goal of your project? My ultimate goal with this research is to get a step closer to personalized medicine for Rheumatoid Arthritis.
You are aware of the fact that the so called alternative approaches have a bad reputation according to the pharmacological industries and the public. How do you think this can be improved? In order to become more trusted by the pharmaceutical industry and the medical establishment there should be more issuing of rules and quality control for the herb market in the EU. In China there is an enormous effort to modernize the manufacturing of herbal products. That increases the quality of herbal medicines and makes the acceptation to the Western market easier. We see that from the general public there is a great demand for complementary ways to treat arthritis. To optimize treatment for rheumatoid arthritis we study the diagnosis and are developing a questionnaire to sub-phenotype patients and personalize treatment.
Have you ever used Chinese medicine yourself? I personally never used special herbs for a disease, but I have visited a Chinese medicine practitioner. Chinese medicine is not always based on drug or herb administration; sometimes it recommends a change of lifestyle. I would certainly consider Chinese medicine when the system gets out of balance. However there can come a point that different kinds of interventions are required such as surgery. I am of course very glad that these possibilities exist but improving the self healing properties of the body and mind have my favor. nk, directeur van het Junior Science Lab (JSL): Dit mof
24
Origin - Universiteit Leiden
Eric Hamers, 3d year student BPS, working with extracts of Chinese roots, part of the research of drs. Herman van Wietmarschen.
The four factors and their characteristics: Wind Bi: • Movement of symptoms form place to place • Joint soreness and pain • Thin white tongue coating • Floating pulse signs Cold Bi: • Severe pain in a joint or muscle on a fixed location • Cold feeling in the whole body, limbs and joints • Thin white tongue coating • Wiry and tight pulse signs Damp Bi: • Pain, soreness and swelling in muscles and joints with a feeling of heaviness and numbness in the limbs • Pain has a fixed location • White, sticky tongue coating • Soggy, slow pulse signs
References: 1) http://en.wikipedia.org/wiki/ Age_of_Enlightenment 2) Yiting He, Aiping Lu, Cheng Lu, Yinglin Zha, Xiaoping Yan, Yuejin Song, Shengping Zeng, Wei Liu, Wanhua Zhu, Li Su, Xinghua Feng, Xian Qian and Ian Tsang. The American Journal of Chinese Medicine 2008 Vol. 36, No. 4, 675–683 3) Herman van Wietmarschen, Drs, Kailong Yuan, PhD, Cheng Lu, Peng Gao, Jiangshan Wang, Cheng Xiao, PhD, Xiaoping Yan, Mei Wang, PhD, Jan Schroën, Aiping Lu, PhD, Guowang Xu, PhD and Jan van der Greef, PhD. J Clin Rheumatol 2009;15: 330–337 4) http://www.tcmpage.com/hparthritis.html
Heat Bi: • Severe pain and hot red swollen joints • Fever, thirst, a flushed face, irritability, restlessness, turbid yellow urine • Yellow, dry tongue coating • Slippery and rapid pulse sign
“We live in a world where globalization is now inevitable”
Origin - Universiteit Leiden
25
Reportage:
20
Life Science symposium Voor wie niet mee kon doen, maar wel mee wil praten
27 mei vond het 4e Life Science symposium plaats in de MustSee in Delft. Het thema was Evolution en Development. Na registratie werd aan de bezoekers een giftbag vol hoogstnoodzakelijke items (zoals frisbee’s en lampjes die alleen een knipperstand hadden) verstrekt, waarop de chairman Prof. Dr. J.T. Pronk de eerste spreker introduceerde: Prof. Dr Colleen Cavanaugh (Harvard University, departement voor Organistische en Evolutionaire biologie).
Door: Nikita de Keijzer
Zij gaf een lezing over diepzee chemosynthetische bacteriën die in intracellulaire endosymbiose met hun eukaryote gastheren leven. Deze combinatie van bacteriën en eukaryoten bevinden zich in de buurt van vulkanische schoorstenen, waar de oxidering van sulfide naar zwavel door de bacteriën fotosynthese vervangt als energiebron voor koolstofassimilatie. De eukaryoten leven van de producten die de chemosynthese van de zwavelbacteriën oplevert. Door het belang van de bacteriën voor de gastheer vindt in de loop der tijd enige co-evolutie plaats. Zo is van bepaalde soorten kokerwormen bekend dat de bacteriën die zich in hun trofosoom, een speciaal voor deze bacteriën gevormd orgaan, voor 90% tot dezelfde soort behoren. Dit is opvallend, aangezien deze bacteriën door de worm ingeslikt worden vanaf het larvenstadium en in het omringende water een grote biodiversiteit aan bacteriën herbergt. Ondanks de technische problemen met de powerpoint presentatie, die helaas pas bij de lezingen na de pauze verholpen werden, was deze lezing goed te volgen. Deze lezing werd gevolgd door een lezing over de ontstaansgeschiedenis van de protisten, gegeven door Prof. dr. Thomas Cavalier-Smith (University of Oxford, afdeling Zoology). Tijdens de lezing werd ingegaan op de evolutie van de opbouw van cellen van protozoa en de verdeling van eukaryoten in
26
Origin - Universiteit Leiden
010 verschillende groepen. De hoofdgroepen, unikonts en bikonts, werden verdeeld op basis van de hoeveelheid flagella en de wijze waarop de microtubuli gerangschikt waren. Daarnaast werd op basis van de analyse van verschillende genen een wijziging van de gangbare onderverdeling van de bikonts gedaan. Volgens Prof. dr. Cavalier-Smith zijn de Aveolaten de afstammelingen van de Chromista in plaats van hun zusters, zoals eerder gedacht. Deze presentatie werd met uitgebreide stambomen geïllustreerd.
gedetecteerd met behulp van een chemiluminiscent enzym. Uit de data die op deze wijze verkregen waren, is geconcludeerd dat de laatste gemeenschappelijke voorouder ongeveer 800.000 jaar geleden leven en dat de populatie pas 300.000 jaar geleden gesplitst is. Daarnaast was het opvallend dat DNA monsters van o.a. Europeanen, Aziaten en Papoea’s meer overeenkomsten met Neandertal DNA vertonen dan dat van de San- en andere Afrikaanse volken, hetgeen een indicatie is voor enige menging na de migratie van de moderne mens uit Afrika.
Na een korte pauze nam Dr. Richard Green De vierde lezing, verzorgd “Gist is het meest overgesimplificeerde door Prof. dr. Rolf Ohlosson (Max Planck Institue modelorganisme aller tijden” for Evolutionary (Karolinska Institutet, Athropology) het over departement Microbiologie, met een lezing over het Tumor en Cel biologie), Neandertal genome project, waarvoor recent nogal behandelde de evolutie van genomische inprenting wat media aandacht was. Een van de doelen van dit en de invloed daarvan op ons. Uit onderzoek waar hij project was om te bepalen wat de moderne mens geaan heeft meegewerkt blijkt dat er interacties tussen netisch gezien tot de moderne mens maakt. Door een chromosomen zijn die invloed uitoefenen op de mate nieuwe techniek, genaamd pryosequencing, om DNA van expressie van bepaalde genen, zonder daarvoor de monsters te analyseren is nu het hele Neandertaler basevolgorde in het DNA te wijzigen (zogenaamde epigenoom bekend. Bij pyrosequencing wordt de genetische code). Hierbij vormen de chromatinevezels, sequentie van een enkele streng DNA bepaald door die het structurele verschil tussen heterochromatine en deze te immobiliseren en als template te gebruiken. euchromatine veroorzaken, cross-links tussen de chroTerwijl de complementaire streng gesynthetiseerd mosomen, waardoor in de expressie van beide chrowordt, wordt de activiteit van DNA polymerase mosomen iets veranderd. Als voorbeeld van de effecten
Origin - Universiteit Leiden
27
Life Na afloop van iedere sessie was er de mogelijkheid vragen te stellen en werd de spreker door middel van een bus stroopwafels en een fles wijn bedankt. Uiteraard leidde dit laatste tot gevatte opmerkingen, zoals de notie dat gist het meest overgesimplificeerde modelorganisme aller tijden is.
van epigenetische code werden de verschillen tussen DNA afkomstig van de moeder en DNA afkomstig van de vader behandeld. Het DNA van de vader zet in dieren die zwanger zijn aan tot de vorming van een grote placenta waardoor het individuele embryo meer overlevingskansen heeft. De meeste van deze diersoorten zijn namelijk polygaam, waardoor de vader geen belang heeft bij het overleven van de eventuele andere embryo’s, aangezien deze mogelijk van een ander mannetje zijn. Het DNA van de moeder beperkt echter de groei van de placenta om zo veel mogelijk embryo’s een kans te geven en voor zichzelf meer voedingsstoffen te behouden.
28
Origin - Universiteit Leiden
Na de lunch vonden twee rondes met paralelle sessies plaats, waarvoor aanmelding vooraf noodzakelijk was. De bezoekersgroep werd hiervoor op basis van een kleurcode corresponderend met de zalen in drieën gedeeld. Tijdens de eerste ronde kon er gekozen worden tussen Understanding Parental Favorism from an evolutionary perspective door Dr. Judith Semon Dubas (Universiteit van Utrecht, afdeling Ontwikkelingspsychologie), Breeding novel vegetables: from molecule to succesful variety door Dr. Jeroen Rouppe van der Voort (Enza Zaden Research & Development) en Will Captain Hook become a Cyborg? On the evolution and Development of upper limb protheses door Dr. ir. Dick Plettenburg ( TU Delft, Delfts Instituut voor Protheses en Ortheses).
2010
Science symposium De keuzemogelijkheden voor de tweede ronde waren Human skin equivalents: research and clinical application door Dr. Abdoelwaheb El Ghalbzouri (Medisch Centrum Universiteit Leiden, afdeling Dermatologie), Bacteria and “Unikonts the development of coherent collectives: emperical patterns and theoretical challanges in synthetic on-chip ecosystems door Dr. Juan Keymer Vergara (TU Delft, afdeling Bionanoscience) en wederom Breeding novel vegetables. Oorspronkelijk zou de dag afgesloten worden met een lezing over de genetica van gebruikelijke menselijke (traits), verzorgd door Dr. Kári Stefánsson (CEO van DeCODE genetica), maar deze was helaas verhinderd. Hij werd vervangen door Dr. () J.G. Kuenen, die over de verbeteringen op het gebied van de toepassing van annamox-bacteriën voor rioolwaterzuivering verhaalde. Deze bacteriën zetten ammonium en nitriet om in raketbrandstof. Deze moet dan wel meteen weer afgevangen worden, aangezien deze brandstof na verloop van tijd weer wordt geconsumeerd. In het verleden was toepassing van deze bacteriën onpraktisch, omdat het te zuiveren water warm moest zijn en de ammonium concentratie hoog. Bovendien is de delingstijd ongeveer 11 dagen, hetgeen voor een
en
micro-organisme erg lang is. Recent is bedacht om de bacteriën opeengepakt in korrelvorm te gebruiken. Bijzonder aan deze bacteriën is dat ze een organel hebben, het anomoxosoom, dat speciaal ingericht is om er de omzetting van ammonium bikonts” en nitriet (of nitraat) in plaats te laten vinden. Van dit organel wordt vermoed dat het net als mitochondriën en chloroplasten voortgekomen is uit endosymbiose. Na de laatste spreker kwamen de symposiumcomissie en de studievereniging LIFE aan het woord. Traditiegetrouw werd daarna het LIFE lied aangeheven. De dag werd afgesloten met een borrel in de lounge, waarbij uitgebreid kon worden nagepraat.
Origin - Universiteit Leiden
29
Toneel in de tuin Afgelopen jaar besloten de voorzitters van de studieverenigingen dat het tijd werd voor extra creativiteit in de beta-gemeenschap.
Door: Wouter Bruins
In januari werd een plan gesmeed om een toneelstuk te organiseren. Al gauw werd enthousiasteling Jan Kijne (oud vice-decaan van de faculteit) bereid gevonden om als regisseur aan de slag te gaan, Bram Bol ging aan de slag met de benodigde techniek. Studenten werden gevraagd zich aan te melden en audities leidden tot een toneelgroep studenten uit alle vakgebieden van de faculteit. Rollen werden verdeeld en iedere week werd gereperteerd in de hal van het Gorlaeus. Daarnaast ging een groepje studenten aan de slag met het decor. Dit zou komen te staan op een wel heel speciale plek in Leiden, plaats van het toneelstuk was de Leidse Hortus Botanicus. Paul Kessler (prefect van de Hortus) nodigde het gezelschap uit om tijdens de midzomernacht het toneelstuk op te voeren. 21 Juni jongstleden werd het toneelstuk tweemaal opgevoerd, het harde werken betaalde zich uit in een prachtig toneelstuk. Het stuk “de Jacht” geschreven door de Russische schrijver Mrozek repte met satirische ondertoon over het effect van roofbouw op de biodiversiteit in een bos. Een passend thema in het jaar van de biodiversiteit.
30
Origin - Universiteit Leiden
Een korte evaluatie leerde dat de studenten waren verworden tot een hechte groep en iedereen, bezoeker dan wel speler, zin had in meer van dit alles. Mocht je het dit jaar dus gemist hebben, wees dan niet getreurd, volgend jaar krijg je waarschijnlijk een tweede kans om beta’s te zien toneelspelen in een prachtige Hortus setting!
Het toneelstuk werd mogelijk gemaakt door financiële steun van het LUF, fonds1818, faculteit W&N en de studieverenigingen.
Agenda 16 t/m 20 augustus ELCID introductieweek Universiteit Leiden www.elcidweek.nl
2 en 3 september Symposium kunsten versus Science = Emotie versus Ratio? www.lustrumleiden.nl
6 september Opening academisch jaar Universiteit Leiden Pieterskerk Leiden
6 t/m 10 september Workshop Lorenz center 4th Euro-Japanese Workshop on Blow-up
5 oktober In the spotlight Biology seminar 12.00 uur Sylvius gebouw
Agenda
17 oktober
“Wetenschapsdag over biodiversiteit met wetenschapsmark, leve de variatie!� www.lustrumleiden.nl
Promoties 1 september 15.00 uur Academiegebouw Promovendus: Mw. Huang Promotor: Prof. Hooykaas
14 september
Promoties
15.00 uur Academiegebouw
Promovendus: Mr. van Rijn Promotor: Prof. Drent 2e Promotor: Prof. Bouwman
Origin - Universiteit Leiden
31