MAGAZINE
januari 2013
w w w. u k r a n t. n l
Blik op de toekomst preview: de nieuwe uk
✖ Het einde van het hoorcollege
✖ Studentes gaan voor knock-out
✖ Filmcultuur in Groningen
Heb je je bachelor afgerond? Kies dan voor een master in Leiden of Den Haag.
Masterdag 8 maart Kom langs en maak kennis met de Universiteit Leiden: 70 masters en meer dan 200 specialisaties. Meld je aan op unileidenmasters.nl en volg ons op Twitter #masterdag
Bij ons leer je de wereld kennen.
Â
Wij zoeken vrouwen die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (dinoxnummer 012) In dit onderzoek worden 7 verschillende vaginale ringen onderzocht, die worden ontwikkeld voor anticonceptie. Elke deelneemster krijgt ĂŠĂŠn van de ringen gedurende 3 cycli. Elke cyclus bestaat uit 21 “ringdagenâ€? gevolgd door een stopweek (ringvrije periode) van 7 dagen. Het onderzoek is voor 84 deelneemsters intensief en voor 18 deelneemsters veel minder intensief. U kunt vooraf niet kiezen voor het intensieve of minder intensieve onderzoek, dit wordt door het toeval (“randomisatieâ€?) bepaald. U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als u: • een vrouw bent tussen 18 en 35 jaar en gezond bent; • bereid bent aanvullende anticonceptie (zoals condooms) te gebruiken tijdens het onderzoek; • binnen een straal van 30 km van ons onderzoeks centrum in Groningen woont; • voldoet aan de overige voorwaarden voor deelname (deze worden telefonisch doorgenomen) Bezoeken intensief onderzoek Na een vooronderzoek komt u voor een tweede bezoek waarbij u met de eerste ring start. In de eerste cyclus wordt u 13 maal verwacht, op vastgelegde data. In de tweede cyclus komt u 5 maal of eventueel vaker afhankelijk van de bevindingen, in de derde
cyclus komt u 3 maal. Bij elk bezoek wordt een bloedafname en/of inwendige echoscopie verricht, bij enkele bezoeken wordt ook het baarmoederhalsslijm beoordeeld. Een naÂonderzoek volgt 2 weken nadat u de laatste ring heeft verwijderd (na de derde cyclus). Bezoeken niet-intensief onderzoek Na een vooronderzoek komt u voor een tweede bezoek waarbij u met de eerste ring start. In cyclus 2 en 3 wordt u eenmaal telefonisch benaderd. Een naÂonderzoek volgt 2 weken nadat u de laatste ring heeft verwijderd (cyclus 3). Voor beide onderzoeken dient u dagelijks een elektronisch dagboek bij te houden. Deelname aan het intensieve of nonÂintensieve onderzoek wordt door loting bepaald. Vergoeding Voor het intensieve onderzoek ontvangt u een vergoeding van â‚Ź 1137, bij volledige deelname. Voor het nietÂintensieve onderzoek ontvangt u een vergoeding van â‚Ź 257, bij volledige deelname. Reiskosten worden vergoed (â‚Ź 0,19 per km, mits u meer dan 10,5 km van het onderzoekscentrum woont). Dinox is een onderzoekscentrum met bijna 20 jaar ervaring in geneesmiddelenonderzoek op het gebied van vrouwelijke hormonen zoals anticonceptie, vruchtbaarheidsbehandelingen, premenstrueel syndroom, acne en seksuologie.
2
MAGAZINE
Next
i n h o u d
Door Hanneke Boonstra
Z
o, die zit. Een nieuw UK magazine. Als feestelijke afsluiting van 42 jaar papieren UK. Natuurlijk, we gaan helemaal digitaal, maar het lijkt ons goed om ook een paar keer per jaar zo’n magazine te maken. Vandaar dit dus, bij wijze van proef. Vertel ons via u k @ r u g . n l wat je ervan vindt, daar zijn we heel nieuwsgierig naar. En nu dus op naar onze digitale toekomst. Begin maart lanceren we onze nieuwe website, tot die tijd blijft onze huidige site (u k r a n t . n l ) in de lucht. Het wordt een mooie nieuwssite: kijk even op pagina 6, dan weet je hoe onze homepage eruit komt te zien. Op die site nieuwe én vertrouwde dingen. Met daarbij een digitaal mazine, vol achtergrondverhalen, over wetenschap, studentenleven, onderwijs. Over mensen, collega’s, over jezelf. De columns van Gerrit Breeuwsma, Laura Louwes en Alain Dekker verhuizen mee naar de nieuwe site, net als de foto’s van Wout. Ook onze bloggers gaan door. Alle medewerkers en studenten krijgen straks op donderdag het U K- n i e u w s via hun mail. Niet wegklikken, want natuurlijk wil je ook straks weten wat er allemaal binnen de RUG gebeurt. En vergeet vooral niet de U K- w i d g e t op je dashboard van My University te zetten, dan blijf je dagelijks bij met het nieuws. Bestook ons met ideeën via
f a c e b o o k . c o m /u n i v e r s i t e i t s k r a n t en t w i t t e r. c o m / U K _ G r o n i n g e n . En
download onze gratis app via a p p . u k r a n t . n l . Voor de internationale studenten en medewerkers hebben we een aparte facebookpagina f a c e b o o k . c o m / R U G n e w s . We gaan er iets moois van maken.
MAGAZINE
Exit hoorcolleges Met z’n allen luisteren naar de professor? Dat is voorbij. E-learning is going viral, zegt webstar Walter Lewin. 8 -->
Vechtende vrouwen Boksen een mannensport? Echt niet! Ook meíden boksen volop bij de ACLO. Handschoenen strak, bitjes in en vechtblik op. 14 -->
Roos is niet stom Je hebt niet alleen pesters en hun slachtoffers. Er zijn ook hulpjes en ‘publiek’. Hoe dat in elkaar steekt, onderzoekt socioloog René Veenstra. Hij kreeg er een miljoen voor. 20 -->
Surving without a driver At home they’re treated like royalty. In Groningen hower, students from Saudi Arabia learn to survive without their cleaner and do the dishes themselves. 30 --> En verder: Wout Kijkt 4 Nieuws in het kort 5 t/m 7 Column Laura 7 Maak van je boek een iPad case 13 Column Alain 13 42 jaar papieren UK 16 Creatief met fruitvliegjes 18 De UK van de toekomst 22 Uit in de stad 25 Groningse film 26 What the bleep is… / Colofon 28 The Epicurean revealed 29 Fight over rental contract 32
De foto voorop is de Hubble Helix Nebula van M. Meixner en T.A. Rector (ESA) 3
w o u t k i j k t
De Argentijnse Karina Caputi is astronome. Tenminste... ze begon als natuurkundige, maar na haar studie besloot ze dat de verre sterrenstelsels haar echte roeping waren. Nu werkt ze als Rosalind Franklin Fellow bij het Kapteyn Instituut. Haar werk als astronome is een ‘child’s dream come true’. Vervelen doet het nooit. De telescopen worden steeds gevoeliger. ‘Hoe verder het object hoe fascinerender. Er is zó veel!’ Het feit dat ze een vrouw is in een mannenwereld, stoort haar nooit. ‘Ik doe wat ik graag wil. Dat is de sleutel denk ik.’ Foto Wout Overkamp. woutoverkamp.nl
4
MAGAZINE
YOUTUBE
EXCELLENT
Zweinstein
Na vier seizoenen van Glee
J
e moet iets, toch? Als je als Schotse een jaar in Groningen studeert – dat kleine stadje in het Noorden van Nederland, waar niemand van gehoord heeft en ook niet zal horen, omdat er immers níets gebeurt – en er een tentamen aan zit te komen? Als je je kamer al niet alleen gepoetst hebt, maar praktisch gedesinfecteerd. Als je een half miljoen vlogs hebt bekeken, Dr. Phil, Tyra Banks, alle vier seizoenen van Glee, alle acht van How I met your mother én Suits. Wanneer zelfs boeken over international law interessanter zijn om te lezen dan de boeken die je zou moéten bestuderen: namelijk die over de Nederlandse wetgeving. Tja, dan begin je een Vlog. De blonde Schotse en behoorlijk expressieve uitwisselingsstudente ‘Pink Traveler’ vlogt over studeren in Groningen. Ze vertelt over soggen, de verkeerde redenen om rechten te gaan studeren en wat je mee moet nemen als je in het buitenland studeert. ‘Als ik je moet uitleggen dat je je laptop mee moet nemen, vrees ik het ergst voor je geschiktheid om in het buitenland te overleven.’ youtube.com/user/PinkTraveller101
Achter de deuren van het bestuursgebouw wordt stilletjes gewerkt aan het opzetten van een University College, met als focus liberal arts and sciences. Het wordt een prestigieuze bachelor opleiding waar excellente studenten breed en algemeen worden opgeleid. Ze krijgen colleges in kleine groepen, bezoeken grote musea en het theater, voeren discussies bij de open haard en koken’s avonds met jaargenoten. Groningen krijgt ook een eigen Zweinstein, een campus waar studenten in drie of vier huizen wonen. Met als centrum waarschijnlijk het Van Swinderen Huys aan de Oude Boteringestraat. Verder doen studenten van het University College straks mee aan competities tussen eigen roeiteams, schaatsclub en theatergroepen. Klinkt aantrekkelijk? Vanaf september 2014 moet het UCG er staan. Collegegeld ligt zo rond de 3500 euro en daar komt nog kost en inwoning (waarschijnlijk 8000 euro) bij.
WONEN Waar zijn de brandblussers? Is jou studentenhuis brandveilig? Als je dat wilt weten, kun je je melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Die begint opnieuw een landelijk onderzoek naar de brandveiligheid in studentenhuizen.
Vier jaar geleden bleek namelijk ruim de helft van de 95 onderzochte studentenhuizen niet brandveilig. Op aandringen van de Tweede Kamer werd in 2009 voor het eerst gekeken of in de huizen voldoende
brandmelders hangen en de vluchtwegen op orde zijn. Die bleken vaak vol oud-papier te staan, terwijl brandblussers werden gebruikt om brandwerende deuren open te houden. De Inspectie wil weten
of dat verbeterd is en gaat opnieuw honderd studentenhuizen bezoeken. De Inspectie zoekt huizen met minimaal vijf studentenkamers achter de voordeur. Voor een gratis check, mail redactie@ilent.nl
Foto Jeroen van Kooten
MAGAZINE
5
i n h e t k o r t
IRRITANT Foto Jeroen van Kooten
DOZEN
Boeken voor Vietnam Dorrit wil Linux voor iedereen Linux alleen voor nerds? Echt niet, zegt filosofiestudent Dorrit Ris (22). Ze introduceerde het gratis besturingssysteem aan de Faculteit Wijsbegeerte. Bijna niemand weet het, maar de computers van de RUG kunnen naast het verouderde Windows XP ook Linux draaien. ‘Het is een stuk sneller, en dat irritante My University wordt niet steeds zomaar geopend.’ Ris wilde na een paper over auteursrecht de RUG overtuigen open source tekstverwerkers te nemen. ‘Maar toen vertelde iemand me dat er al Linux werkplekken zijn.’ Op twee pc’s kunnen studenten wijsbegeerte nu zelf kiezen voor Windows of Linux. ‘Veel mensen denken dat open source technisch is, dat is niet zo. Ik hoop dat als ze zien dat het niet alleen sneller maar ook leuk is, ze het ook op hun eigen pc willen.’
6
VECHTEN
Foto EPA
SPACE
Foto Willard
DOCENT
Foto Flickr: djclear904
‘Als wetenschapper verzamel je steeds meer boeken’, zegt wiskundehoogleraar Jaap Top. ‘Dan wil je dat afbouwen, maar ja, die boeken doen dat niet zelf.’ In Vietnam kunnen ze juist extra boeken gebruiken. Top zamelde daarom boeken in, samen met collega Marius van der Put. Vijftig verhuisdozen vol voor de Quy Nhon University. En niet alleen afdankertjes. ‘In elke doos zit wel iets wat ikzelf zou willen.’
Van Hans tot Sam
André achtervolgd
Frustratie wegboksen
De nieuwe docent van het jaar zit eraan te komen. De kandidaten heten Johan, Hans, Herman, Joost, Henk, Bert, Han, Justin en Sam. Er lopen pak ‘m beet 655 vrouwelijke docenten rond bij RUG en UMCG - tegenover 1282 mannen - en er is er niet eentje genomineerd. Kunnen vrouwen niet lesgeven? Welkom in 2013. Daar zal 7 februari, de dag van de verkiezing, ongetwijfeld over gepraat worden.
Het verhaal: journalist, fotograaf en oud UK-redacteur volgt astronaut op de voet. Uitkomst: het (succesvolle) boek Droomvlucht, van Sander Koenen over André Kuipers. Ze zijn op 8 april allebei in Groningen, op uitnodiging van het Studium Generale: Koenen interviewt Kuipers. Belooft mooie bijeenkomst te worden. De UK verloot vier kaarten en de biografie. Check dus onze Facebookpagina.
Een getraumatiseerde ex-kindsoldaat laten terugkeren naar school is niet zo makkelijk. Maar sport – misschien zelfs véchtsport – kan kinderen helpen om hun frustraties af te reageren. Of het werkt, zoekt Lina Schönfeld uit. Komend semester reist de studente pedagogiek– zelf fanatiek bokser – af naar Oeganda om dat voor haar masterscriptie uit te zoeken.
MAGAZINE
l a u r a laura
Scharrel
Glazen Huis van 1606
Bierkelder
Dacht je dat Serious Request typisch was voor de moderne tijd? Mooi niet, constateert Anita Boele in haar onderzoek naar armenzorg tussen 1300 en 1650. Al in de zestiende eeuw hielden ze geldacties. ‘Er waren toneelstukken en loterijen. Dagenlang stond alles in het teken van het ophalen van geld voor de armen en iedereen deed mee.’ Met succes. Een Haarlemse actie uit 1606 haalde 76000 gulden op. Zeg maar 1,2 miljoen euro nu.
De leden van Vindicat kunnen vanaf het beroemde balkon van de studentenvereniging neerkijken op hun eigen toekomst. Direct naast het verenigingsgebouw verrijst binnen de achtste editie van sociëteit Mutua Fides. Momenteel wordt er druk gegraven aan de bierkelder van de vereniging. De nieuwe sociëteit krijgt meer ramen en twee balkons. In december moet het gebouw er staan.
COLLEGE Foto Flickr: Hungrybrowser
Foto Ars Electronica
SUPERSNEL
Kosmische lawine
Oxford in Grunn
Vliegtuigknallen komen niet alleen voor bij straaljagers die sneller vliegen dan het geluid. Het effect vind je ook als kosmische deeltjes door de dampkring razen, ontdekte RUG-natuurkundige Krijn de Vries. Hij kijkt wat er gebeurt als zeldzame supersnelle deeltjes op de dampkring botsen. Dat levert kennis over zwarte gaten en supernova’s. Er ontstaat een lawine van nieuwe deeltjes, die sneller gaat dan het radiosignaal ervan.
‘Waarom gaan we grote studentenverenigingen als Vindicat en Albertus niet als Colleges zien?’, vraagt rector magnificus Elmer Sterken zich via Twitter af. Hij bedoelt: universitaire huizen als in Oxford. Iedereen moet lid zijn. De colleges zorgen voor onderdak en eten en vormen leergemeenschappen. Goed idee, vindt VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas. ‘We weten al dat studenten die lid zijn van verenigingen vaker en sneller afstuderen.’
MAGAZINE
Het kan verkeren. Door voorgaande scharrels was ik eraan gewend om maanden toe te moeten werken naar een prettig niveau van slaapkamercontact. Naarmate het vertrouwen en wederzijds respect groeit, voeg je handelingen toe. Vrijen en tederheid en passie en zo. M’n nieuwe vlam en ik sloegen die ongemakkelijke fase moeiteloos over. Al voor er een kledingstuk uit was, lagen onze seks-cv’s en wensenlijstjes naast elkaar. Via onze Facebookpostvakjes houden we ons verlanglijstje bij en wisselen we van gedachten over toekomstige en voorgaande gezamenlijke uitspattingen. Vooral ‘face fucken’ kwam ter sprake. Deze vrij heftige vorm van oraal verkeer was tot voor kort een ver-van-mijn-bed-show, maar met mijn kersverse superscharrel behoorde dat vrijwel meteen tot het standaardrepertoire. Tot zover de utopie. Eén kink in de kabel: we waren beiden net uit de opstartfase met iemand anders. Hij met Anna, ik met zijn maat Max. Om de anderen niet te kwetsen met onze rappe overstap, besloten we nog even te wachten met het publiekelijk maken van onze omgang. De situatie leek goed uit te pakken, helemaal toen uitgerekend Max en Anna het ondertussen met elkaar aanpapten. En toen kreeg Anna de iPad van mijn scharrel in handen. En las ze zijn chathistorie. En vertelde het Max. Een goed gesprek leerde dat hij niet boos was en niet op de hoogte van de pikante details. Goddank, want ‘Vijftig tinten grijs’ zou verbleken bij onze chats. Een week later sta ik met Max op een volle dansvloer als hij het zich laat ontvallen: ‘Ik weet niet waar het vandaan kwam, maar ineens wilde Anna dat ik haar een face fuck gaf. Hadden we allebei nog nooit gedaan trouwens.’ Een groter compliment voor het inspirerend vermogen van mijn schrijfkunsten kan ik me niet wensen. Laura Louwes studeert English language and culture Foto Reyer Boxem
VINDICAT Foto Henk Tammens
ARMEN
7
8
MAGAZINE
Eigen foto Walter Lewin
De toekomst? dat is e-learning
Droogkloten kunnen wel inpakken Online colleges? Toen de Nijmeegse hoogleraar Jan Derksen ervoor pleitte stak er een storm van kritiek op. Waar bleef de interactie? Het persoonlijk contact tussen docent en student? Maar de discussie is achterhaald. ‘E-learning is going viral’, zegt MIT-superdocent Walter Lewin. Door Alain Dekker
-->
MAGAZINE
19
M
assale hoorcolleges zijn passé. We moeten digitaal, want dat is effectiever én kostenbesparend. En waarom ook niet?. Prestigieuze instellingen als het Amerikaanse Harvard en het Massachusetts Institute of Technology (MIT) bieden al tien jaar lang gratis online colleges (Open CourseWare) aan. En met succes ook. De filmpjes worden wereldwijd miljoenen keren bekeken. ‘E-learning is going viral’, zegt de 77-jarige Nederlander Walter Lewin van MIT stellig. ‘Nederlandse universiteiten hebben geen keus. Ze moeten zich heel snel aansluiten bij een groep als edX.’ Het interactieve onderwijsplatform edX is opgericht door Harvard en MIT om wereldwijd zoveel mogelijk mensen van webonderwijs te voorzien (met de mogelijkheid een certificaat te halen). Andere universiteiten sluiten zich aan. ‘Als Nederland er niet aan mee wil doen, dan is dat hun probleem. Hun studenten zullen onze cursussen online gaan volgen.’ De emeritus hoogleraar natuurkunde is pionier en groot voorstander van e-learning. Zijn videocolleges trekken twee miljoen kijkers per jaar op Youtube en iTunesU. Hij is uitgeroepen tot één van Amerika’s beste professoren en de New York Times noemde hem een ‘web star’. En 77 of niet, Lewin werkt nog altijd continu aan
1.MIT OpenCourseWare ocw.mit.edu Alles wat het Massachusetts Institute of Technology online te bieden heeft. Het duurt niet lang voor Walter Lewin over je scherm slingert.
10
nieuwe online collegereeksen. ‘De kortzichtigheid van vele Nederlanders is dat ze over het hoofd zien waarom wij dit doen’, zegt Lewin, steevast gekleed in bontgekleurde outfits. Hij wil zijn passie voor natuurkunde delen. Wereldwijd. En dat lukt heel aardig. Bijvoorbeeld met zijn boek Gek op Natuurkunde, via sociale media (77 jaar mét Facebook) en op tv, met zijn hilarische, zendtijdoverschrijdende demonstraties in De Wereld Draait Door.
‘You make me cry’ Maar het allerbelangrijkst blijven zijn videocolleges. ‘Met e-learning kunnen we een miljard mensen bereiken die ‘no other choice’ hebben. Ik doe het niet voor de vierduizend elite bachelorstudenten aan het MIT. Het gaat om de wereld. Dat is de enige reden waarom ik me hier voor 100% aan geef.’ Die passie is besmettelijk. Mails van Lewins fans variëren van het bescheiden ‘you make me cry’ tot ‘You are my Scientific Father’. Zelfs Bill Gates behoort tot zijn trouwe volgers. De consequenties? ‘Vele zwakke universiteiten in de VS zullen verdwijnen. Dat is onvermijdelijk. De goede universiteiten blijven bestaan, maar zullen minder colleges geven dan nu het geval is.’ De traditionele, jaarlijks terugkerende hoorcolleges moeten plaatsmaken voor online cursussen met de beste docenten.
2. iTunesU
3. Khan Academy
4. Youtube Edu
apple.com/education/ itunes-u
khanacademy.com
youtube.com/ education
Onderweg je kennis over astronomie ophalen? Of langs het zwembad luisteren wat het nieuwste Oxford-college te melden heeft? iTunesU biedt colleges aan van meer dan achthonderd universiteiten. Gratis. En overal. Voor iPhone en iPad.
Meer dan 3800 korte video’s waarin wetenschap tot leven komt. Simpel uitgelegd door Salmon Khan of een van de andere enthousiaste docenten. Illustratieve filmpjes en cartoons met voice-over, variërend van lineaire algebra tot organische chemie of kunstgeschiedenis.
Dé startpagina voor wie zichzelf wil verrijken. Honderdduizenden gratis video’s van universiteiten overal ter wereld. Ook de RUG is vertegenwoordigd, zij het met flinterdunne promopraatjes voor studiekiezers en ‘Hallo, ik ben…’ introducties van de Rosalind Franklin Fellows.
MAGAZINE
RUG met lege handen op iTunes
Wat is er geheim aan collegestof? Bijvoorbeeld van Lewin zelf: een begeesterd en begenadigd docent. Hij scoort al 45 jaar gemiddeld een 9,5 op zijn colleges. ‘Pak een willekeurig college van mij en dat noem ik een goed college,’ zegt hij zonder bescheidenheid. Zijn demonstratie, waarin hij met pijnlijke ballen op een pendulum door de collegezaal zwaait illustreert wat hij kan: ‘Vergelijkingen vergeten studenten vaak binnen een maand, maar na dertig jaar weten ze nog dat de slingertijd niet afhangt van de massa.’ Maar niet iedereen is een topdocent. Dus… wat moeten we straks beginnen met alle ‘zesjes’ in onderwijsland? ‘Het is zonneklaar dat je droogkloten die niet kunnen doceren geen online college laat geven. Life is tough!’, zegt hij duidelijk. Elke universiteit zal zijn beste docenten vragen voor de online cursussen. Het hoeft immers maar één keer te worden opgenomen. Lewins serie over Newtonian Mechanics staat al tien jaar online en trekt zesduizend kijkers per dag. ‘Door minder cursussen, zijn minder hoogleraren nodig. Dus gooi je de slechte er als eerste uit’.
Geen pil innemen Natuurlijk. Er zijn slechte docenten die wel degelijk baanbrekend onderzoek doen. Die mogen blijven. Want ‘het doel van een universiteit is niet alléén opleiden’, maar de rest kan zich beter zo snel mogelijk bijscholen, want de eisen aan een videocollege zijn dezelfde als aan een goed college. ‘Je kunt geen pil innemen en dan een goed docent zijn.’ Demonstraties zijn nodig, net zoals passie en bevlogenheid. En niet te vergeten: voorbereiding. ‘Minstens vijftig uur per college. Het bedenken en opbouwen kost weken.’ Powerpointpresentaties? Vreselijk. ‘Het is crimineel. Het toppunt van luiheid, incompetentie en gebrek aan fantasie. Ik merk dat veel docenten mijn stijl overnemen, of althans proberen. Het zal vele jaren duren voordat het dieper in Nederland doordringt.’ Lewin is er dan ook van overtuigd dat het traditionele hoorcollege zijn langste tijd gehad heeft. En dan verschuift de focus onvermijdelijk naar werkcolleges. ‘Die zijn helaas nog niet mogelijk met e-learning.’
MAGAZINE
De RUG heeft nog geen plannen om zich aan te sluiten bij edX, zoals de TU Delft bijvoorbeeld. Maar achter de schermen worden tonnen geïnvesteerd in collegeregistratie. ‘Collegeregistratie is de Haarlemmer olie voor het onderwijs’ zegt projectmanager Peter van Laarhoven van het Centrum voor Informatietechnologie (CIT). ‘Het is onafhankelijk van tijd en locatie.’ Studenten kunnen in deeltijd studeren bijvoorbeeld. Ze kunnen de stof onbeperkt herhalen, als ziekte of topsport hun aanwezigheid verhindert. ‘Het biedt flexibiliteit en vergroot capaciteit.’ Door de explosieve groei van het aantal studenten kampt de RUG met een tekort aan collegezalen. ‘Digitale oplossingen worden vergeten.’ Bovendien is de kwaliteit van videocolleges vaak beter dan in het echt, omdat de akoestiek in veel grote zalen of de collegekerk slecht is. ‘Audio is het belangrijkste deel van een college en dat is duidelijk opgenomen.’ Halleluja videocolleges dus. Maar waarom staat de RUG met lege handen op YouTube of iTunesU? ‘Angsten moeten worden overwonnen’, zegt Van Laarhoven. Hij doelt op de vrees voor lege zalen én protectionisme van docenten. Online colleges zijn nu alleen toegankelijk via Nestor. ‘Maar wat is er nu geheim aan collegestof?’ Of dúrft de RUG niet? Zijn de docenten bang dat ze simpelweg niet goed genoeg zijn? ‘Als een docent het college voor een zaal vol studenten geeft, waarom dan niet online?’ zegt Louwarnoud van der Duim, hoofd onderwijs-
technologie en innovatie (CIT). Het hoeft niet gelikt. ‘Een docent is geen tv-presentator.’ Maar de tijden veranderen. Het CIT wil in alle grote collegezalen een registratiesysteem plaatsen, zodat alles wordt opgenomen. ‘Met een simpel start-stopknopje kan de docent de registratie starten,’ zegt Van Laarhoven. Daar ligt meteen het probleem. ‘Als een docent niet wil, gebeurt het niet.’ Kennelijk zit niet iedereen te wachten op (zelf-)reflectie en vreemde ogen. ‘Binnen de RUG hebben docenten veel autonomie. Ik denk dat het bij een MIT centraal wordt gestimuleerd. Hier is geen beleid om dat centraal te regelen.’ En dat betekent dat rechten en letteren al tien jaar lang videocolleges maken en een volwassen audio-/videoafdeling hebben. Dat de Faculteit Economie en Bedrijfskunde op stoom komt. ‘Maar bij de rest is het zeer beperkt of is er geen ondersteuning. Bij de ‘grote’ Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen is er niks. Niemand. En elke faculteit houdt vast aan eigen gebouwen en collegezalen. Ouderwets.’ Illustratief is het inmiddels uitgestelde project rond het RUG-jubileum volgend jaar. Het idee? Vierhonderd jaar RUG: vierhonderd goede colleges online. ‘Vooral in onderscheidende vakgebieden als life sciences en nanotechnologie,’ zegt Van Laarhoven. Dat lukt dus niet.
11
Wil je een keer gratis naar de leukste popzaal van Nederland? De UK verloot twee vrijkaartjes voor het concert van Indie rock band Friska Viljor op 27 februari. Meld je aan op ukrant.nl/verloting vóór 15 februari.
Ben jij tussen r de 15 en 24 jaa je ur en schrijf je? Stu 13 in ril 20 tekst voor 1 ap w.nu en no via www.write MacBook n ee op maak kans , een t.w.v. €1.500,– of een ct schrijfcontra tro publicatie in Me Vlaanderen.
schildersbedrijf glas-service
poelman
b.v.
telefoon 050-5710150 fax 050-5770943 www.poelmanbv.nl
12
MAGAZINE
makkie
Zó maak je je eigen iPad case iPad uit de bladzijden. Wel af en toe even checken of ‘ie ook echt past..
De tablet wordt op z’n plek gehouden met een stuk karton en elastieken. Snij een stuk karton uit ter grootte van je iPad en wikkel dat in een mooi stuk papier. Plak het op het karton en knip het bij.
De DODOcase en hoezen van Moleskine zijn prachtig, maar prijzig. Met een goed boek, een vlijmscherp mesje, lijm, elastiekjes, karton en geduld bouw je in twee uur je eigen case. Stap één: zoek een boek met een stevige kaft, groot genoeg om je iPad of e-reader in te verstoppen.
a l a i n
Span om iedere hoek een elastiek en zet het vast met een nietapparaat. Lijm het karton vast aan de binnenkant van het boek. Plak de laatste pagina aan het boek vast.
Je creatie is nu bijna klaar. Je kunt eventueel nog geulen in het papier snijden voor de poorten van je iPad. Dan hoef je ‘m niet steeds uit z’n huisje te halen als je ‘m wilt opladen. Plaats tenslotte de iPad op z’n plek, sluit het boek en gebruik –als kers op de taart- een mooi breed elastiek om de case stevig te sluiten. Klaar!
Kosjer als bij een lekker wichie moet je je kunnen beheersen. Dus niet vol erop en vlug tot extase komen. Nee, voorspel is vereist. Het glas in twee tellen overvol klotsen? Een doodzonde. Inschenken is decanteren, beademen (dat gaat vanzelf, bij een vrouw doe ik het liever mondmatig) en rustig het glas tot eenderde vullen. Zweverige bullshit? Absoluut niet. Je proeft het verschil. Kort geleden ontdekte ik de lekkerste wijn ooit. In
de Joodse buurt van Parijs (waar anders dan in de stad van de liefde). In de druilerige regen probeerden twee dreadlockjoden me te bekeren. Binnen, in de overvolle, tl-verlichte shoarmazaak met vunzige triplextafeltjes, kwam le meilleur shoarma du monde op tafel. Heerlijk. De huiswijn van de Golanhoogte: goddelijk. En 100 procent kosjer. God schiep man, vrouw én wijn. Nu heb ik twaalf flessen thuis. Geurloos en vlak.
Maar perfect na decanteren en een uurtje in de karaf. Groot nadeel van mijn evoluerende ervaringen: ik word steeds kieskeuriger. Kaapse Pracht, Mooikaap en andere vermengde derdewereldwijn ligt zwaar op de maag. Slechte wijn is als mama-tokkie. Daar zijn liefhebbers van. Tenzij je beter kunt krijgen. Gewoon is niet goed genoeg meer. Goede wijn heb ik. Nu die geweldige vrouw nog.
Foto Reyer Boxem
Goede wijn is als een geweldige vrouw: lekker ruikend, mooie body en een explosie van genot zodra je mag proeven. Een vergelijking die verstokte feministen verketteren met hun quasi-verontwaardigde gebrabbel over de objectificatie van de vrouw in oudewijvenbladen als Opzij. Toch moet ik constateren dat mijn voorliefde voor wijn vormen van vrouwenliefde aanneemt. Het is vreselijk lastig, maar net
MAGAZINE
Om plaats te maken voor je tablet, moet je het boek uithollen. Leg je iPad op een stuk papier, trek er een lijn omheen en knip ‘m uit. Nu kun je met het sjabloon en een potlood de positie bepalen. Neem vervolgens het mesje en een liniaal en snij rustig en met de nodige kracht de vorm van je
Klap nu het boek dicht en smeer lijm over de zijkanten van de pagina’s. Leg vervolgens het boek neer, plaats er iets zwaars bovenop, en laat ‘m een paar uur drogen.
13
Boksen
Tot het uiterste Door Welmoed Sijtsma Het geluid van piepende sportschoenen gecombineerd met harde ademhaling en kreten tijdens het uithalen, dat is wat je hoort als je op dinsdagavond zaal 1 van het sportcentrum binnenloopt. Van half 8 tot 10 is die zaal het terrein van de boksers. En dat zijn niet alleen mannen… ‘Jouw hoofd tijdens het sparren, hilarisch,’ giechelen geneeskundestudenten Eva Roseboom (20) en Sophie Ansems (19). Vandaag is de eerste keer dat ze meedoen met de bokscursus van de ACLO. De gezichten die ze trekken tijdens het boksen zijn niet altijd even charmant, maar het bevalt ze wel. ‘Het heeft wel wat.’, zegt Eva. ‘Ja, dat vind ik ook,’ valt Sophie haar bij. ‘Je kunt je agressie kwijt. Maar het doet af en toe wel pijn hoor. Ik kreeg bij het tegenhouden steeds klappen op m’n rechterarm en in m’n buik, nou dat voel je wel. Morgen vast spierpijn!’ Terwijl de beginnerscursus verder gaat met stootoefeningen en verdediging, druppelen ook de gevorderden binnen. Na de cursus kun je doorstromen naar studentenboksvereniging Pugilicé. Zo begonnen ook Jacqueline de Jong, business development, en studente communicatie Renate Verstappe zeven jaar geleden met boksen. ‘Toen ik begon, trok het vechten zelf me niet echt. Maar toen ik het eenmaal deed, vond ik het superleuk,’ vertelt Renate (25) terwijl ze haar roze bokshandschoenen aantrekt. ‘Je traint je hele lichaam en je moet echt tot het uiterste gaan. Je leert hoe je door moet gaan, terwijl je eigenlijk denkt dat je niet meer kan.’ ‘Het is niet zomaar domweg erop los rammen,’ gaat Jacqueline (26) verder. ‘Er zit echt wat achter. Je leert een goede vechttechniek, dat is best stoer.’ Ook de meeste mannen vinden boksende meiden stoer. Maar soms zijn ze wel wat geïntimideerd. ‘Ze verwachten bij boksen hele brede, lelijke chicks en dat is dan niet zo. Ik krijg vaak reacties zoals: ‘Boksen? Jij? Dat had ik helemaal niet verwacht.’ Het boksen maakt Jacqueline en Renate zelfverzekerder. ‘Het is wel een fijne gedachte dat je je mannetje kan staan als dat nodig is’, zegt Jacqueline. Maar toch zullen de meiden de techniek niet snel buiten de ring toepassen. ‘Ik heb wel eens gehad dat een jongen heel vervelend was en steeds aan me zat,’ vertelt Renate. ‘Ik zei toen echt zo lafjes ‘hou op’ en duwde hem een beetje aan de kant, terwijl ik hem eigenlijk vol voor z’n bek had moeten slaan.’ ‘Dames, genoeg geluld nu’, klinkt de stem van de trainer. ‘Tijd voor een potje sparren.’ Handschoenen strak, bitjes in en vechtblik op. De lieflijke meisjes veranderen in vrouwen waar je echt geen ruzie mee wilt krijgen.
14
MAGAZINE
Foto Pepijn van den Broeke
15
MAGAZINE
16
MAGAZINE
Voordat ook de allerlaatste krant in de kattenbak verdwijnt kijken we nog één keer terug op 42 jaar UK. En nu eens niet in woorden maar in beelden. We herprikken in 2013-stijl een aantal bijzondere pagina’s en beeldelementen uit de papieren UK’s vanaf 1971 tot nu.
MAGAZINE
17
genetische manipulatie
Creatief met fruitvliegjes Dit zijn vleugels van gewone fruitvliegen, oftewel Drosophila melanogaster, een van de favoriete proefdieren van genetici. De vleugel rechtsboven is normaal, de frommelige vleugels zijn van gemuteerde stammen. Die worden gebruikt voor onderzoek naar Parkinson-achtige ziekten. Inderdaad, fruitvliegen kunnen ook een soort Parkinson krijgen, dan gaan ze steeds slechter klimmen en vliegen. Handig om medicijnen op te testen. Het probleem is dat ze pas aan het eind van hun leven symptomen ontwikkelen. Bij een ernstige vorm leven ze twee tot drie dagen, maar bij mildere varianten duurt het soms wel twintig dagen voor ze dood uit de lucht vallen. Dat schiet niet op. Daar heeft de onderzoeksgroep van hoogleraar celbiologie Ody Sibon van het UMCG iets op gevonden. Ze hebben het DNA van de fruitvliegen slim gemanipuleerd. Mutaties die uiteindelijk de afbraak van zenuwcellen – en dus Parkinson - veroorzaken, zijn gekoppeld aan verschillende vleugelmutaties. Dan laten ze de fruitvliegen eieren leggen in een voedselbron. De larven eten zich door dat voedsel heen en verpoppen. Zodra de vlieg voor het eerst zijn vleugels uitvouwt, zie je aan de vorm welke variant Parkinson hij heeft. Dan stop je potentiele medicijnen in het voedsel van de larven. Als het werkt, dan moeten de vleugels normaal zijn. Deze methode heeft al een potentieel medicijn opgeleverd voor patiÍnten met de ernstige zenuwziekte PKAN. De kunstmatige stof pantethine zorgt in fruitvliegen voor extra aanmaak van een bepaald co-enzym, waardoor de ziekteverschijnselen van PKAN bij fruitvliegen verbeteren. De prachtige foto hiernaast is van Nicola Grzeschik, UMCG
18
MAGAZINE
MAGAZINE
19
Foto D. Sharon Pruitt
MAGAZINE
20
Gronings anti-pestprogramma werkt wél
Sommigen zijn gewoon de lul. Toch? Een groep kinderen is een zelfstandig organisme, een monster met zijn eigen dynamiek, waarin veldslagen worden uitgevochten om de pikorde te bepalen. Dat gebeurt op alle mogelijke manieren. Eén daarvan is pesten. Maar wat doe je eraan? Door Marian Tjaden
W
eet je nog, dat kind dat altijd als laatste werd gekozen met gym. Wiens etui werd omgekeerd op de grond, die op het schoolplein stiekem werd nagedaan en uitgescholden op weg naar huis. Tot eind jaren tachtig werd daar nauwelijks aandacht aan besteed. Zo was het nu eenmaal. Sommige mensen zijn de lul. Maar het onderwijs veranderde, er kwam meer aandacht voor de individuele leerling. Uit onderzoek bleek dat kinderen die gepest waren, daar de rest van hun leven last van hadden. Diagnoses als ADHD, asperger en dyslexie maakten hun opmars. Sociale vaardigheden werd een apart vak en de eerste programma’s tegen pesten werden ingevoerd.
Groepsproces Tegenwoordig zijn er meer dan duizend ver-
schillende methodes, variërend van eenvoudige flyers tot schoolbrede programma’s. Het probleem is dat de effectiviteit vaak volstrekt onduidelijk is, zegt socioloog René Veenstra. De Finse KiVa-methode is wel goed onderzocht. Die leidt gemiddeld tot 40 procent minder pesten, en als er wel gepest wordt, is dat bijna altijd op te lossen. In Finland is KiVa daarom bij 90 procent van de scholen ingevoerd. ‘Gemiddeld worden twee à drie kinderen per klas gepest. Het KiVa-programma brengt de sociale netwerken van de klas in kaart en richt zich op de hele groep. Dat is cruciaal, want pesten is een groepsproces.’ Pesten zal nooit verdwijnen, maar het kan wel een stuk minder, denkt Veenstra. ‘Pesten is evolutionair te verklaren. Het gaat om overleven, ook als je 8 of 9 jaar bent. Wie krijgt de meeste aandacht van de meester, van leeftijdsgenoten, wie is populair. Kindertijd is een grote oefening in volwassen worden.’
KiVa In het KiVa-programma krijgen niet alleen de leerkrachten een training. Ook de leerlingen moeten aan de slag. Via lessen, onder meer met een interactief computerspel, krijgen ze inzicht in hoe pesten werkt en leren ze wat je er tegen kunt doen.
MAGAZINE
21
Game Veenstra wil het Finse onderzoek in Nederland repliceren. Hij kreeg één miljoen euro van de overheid om dat te doen. Daarnaast onderzoekt hij het effect van feedback van de resultaten. In totaal doen tienduizend kinderen van honderd basisscholen mee. De scholen zijn verdeeld in een controlegroep, een groep met alleen KiVa, en KiVa+, waar scholen feedback krijgen op de sociale netwerken. In totaal zijn er tien lessen van anderhalf uur, variërend van de vraag wat pesten eigenlijk is tot wat je als groep tegen pesten kunt doen. Onderdeel is een interactief computerprogramma. ‘Het lijkt op een game met verschillende niveaus, je kunt je
‘Pesten is een groepsproces’ eigen avatar maken en zo het verhaal beïnvloeden. Dus bijvoorbeeld ingrijpen als iemand gepest wordt. De meeste leerlingen vinden het gaaf om het te doen’. In april 2012 heeft Veenstra een nulmeting gedaan waarbij de positie van elk kind in zijn klas is bepaald op basis van uitgebreide vragenlijsten, afgenomen via de computer. Daarbij moesten de leerlingen niet alleen vragen over zichzelf beantwoorden, maar ook over andere kinderen. Bijvoorbeeld door wie ze gepest
worden, en op welke manier. Veenstra: ‘Leerkrachten weten natuurlijk wel ongeveer hoe hun klas in elkaar zit, maar je krijgt toch een preciezer beeld. Uit onderzoek is bekend dat slechts een op de vijf pestgevallen door de leraar wordt opgemerkt.’
Netwerk Zo ontstaat een nauwkeurig beeld van de sociale verhoudingen. Elke klas wordt weergegeven in netwerken met lijntjes tussen de verschillende kinderen. Populaire kinderen hebben veel contacten, pesters horen vaak bij de populaire groep. Er zijn meestal minstens twee meisjesgroepen. En er zijn speciale ‘verbindingskinderen’ tussen verschillende groepjes. Een andere weergave van de data laat zien dat er bij pesten zes verschillende rollen bestaan: de pesters en de slachtoffers, maar ook de directe hulpjes van de pesters en de meelopers, de buitenstaanders en actieve verdedigers van de slachtoffers. De eerste resultaten worden in juni verwacht. Maar de grafieken van de tussenrapportages zijn adembenemend in hun zakelijke weergave van de hardvochtige groepsdynamiek. In een oogopslag is duidelijk dat het meisje Roos nergens aan meedoet, ze is afgebeeld als eenzaam eilandje zonder verbindingen. Alle kinderen in haar klas hebben gezegd dat ze haar stom vinden. Hopelijk zit ze op een school die nu het KiVa-programma gebruikt. Dan is ze over een paar maanden misschien wat minder alleen.
Anti-pestles in de praktijk:
‘En toen zei hij: “Val dood!”’
‘I
k begon te trappen omdat ik heel boos was’, zegt het jongetje. ‘Ik vind het eerlijk dat je dat zegt, Axel, maar toch jammer’, zegt de juf. Twintig kinderen van een jaar of negen zitten aan houten tafeltjes in de klas. In het midden hangt een digibord met het woord ‘communicatie’. Nee, het is geen dictee. Groep 6 van een basisschool
22
doet mee aan het KiVa-onderzoek. Ze zijn bij les 3. De juf vraagt door. Axel: ‘Tom schopte mij bij gym. En toen zei hij: “Val dood.” Toen was mijn geduld op.’ Tom ontkent. De juf: ‘Maar stel dat je dat had gezegd, kun je je voorstellen dat dat naar is voor Axel?’ Ja, dat wel. ‘Had je ook iets anders
kunnen doen?’, vraagt de juf aan Axel. ‘Ja, gewoon negeren’, snikt hij, maar dat lukte niet. ‘Dus’, zegt de juf, ‘zulke dingen moeten we niet zeggen. Het is begrijpelijk dat Axel een beetje ontploft is. Wat leren we hiervan?’ ‘Dat je eerst probeert te negeren’, zegt een meisje. ‘Dat je wel mag schelden, maar dan andere dingen,
bijvoorbeeld: “Doe niet zo stom”’, zegt een ander. ‘Ja, want “val dood” betekent dat hij dood moet, dat is erger dan stom’, wordt er geroepen. Een bedachtzaam jongetje sluit af: ‘Omdat iemand daar heel emotioneel van wordt.’ Een mooi woord, vindt de juf. ‘Heel goed. Is het nu klaar? Ja? Dan drukken we nu op de delete knop.’
MAGAZINE
n i e u w e f o r m u l e
De UK van de toekomst! De UK heeft zichzelf opnieuw uitgevonden. Over een maand lanceren we een compleet nieuwe website, waarop je het universitaire leven in Groningen op ieder moment kunt volgen. Dit kun je verwachten: Door Peter Keizer Nieuw design De UK-website krijgt een complete make-over. Een nieuwe look, met meer beeld, een online magazine en iedere dag het laatste nieuws. Magazine De artikelen die je van ons gewend bent, blijven. Maar dan online. De interviews, reportages, achtergrondverhalen en analyses worden in een strak online magazine weergegeven. Facebook De nieuwe UK-site is natuurlijk sterk verbonden met alle sociale kanalen, zoals Facebook en Twitter. Reageren kan gewoon met je Facebook-account. Maar bij artikelen kun je ook lezen wat er op Twitter over wordt gezegd. Snel De nieuwe site is razendsnel. Geen trage pagina’s meer. Je kunt gewoon direct onze verhalen, video’s en foto’s bekijken. Mobiel De site past zich automatisch aan. Je kunt de UK straks net zo makkelijk lezen op je pc, als op je tablet, smartphone of laptop. Beeld Meer en mooier beeld. Video’s en foto’s komen in de nieuwe UK nog veel beter tot hun recht.
MAGAZINE
23
cultuur nacht
0
0 0 :
het pakhuis 18
:2 00
jazzcafe de spieghel
5 februari 24
nachtcafe warhol
gratis toegang MAGAZINE
u i t ! OUTFITS
dagen erna staat ForumImages volledig in het teken van het festival. Dompel je onder!
VERLOTING
groningerforum.nl/ events/IFFR2013
CULTUUR walnut mixstore n
Uitgaan vereist een goede outfit. Een goede outfit vereist een goede winkel . Webwinkels genoeg natuurlijk maar even passen zit er dan niet in. Dus toch maar de stad in? Ga vooral naar Walnut mixstore in de Oude Boteringestraat. Een winkel waarin kleding, schoenen, sieraden, interieur, kunst, boeken & tijdschriften en een tea-to-go samenkomen in een inspirerende omgeving, met superleuke sieraden die je outfit afmaken. ilovewalnut.nl
cultuurnacht n Wat
Win kaartjes voor de allereerste try out van de nieuwe voorstelling van het NNT: Misdaad en Straf naar Dostojevski, met oa Joris Smit en Malou Gorter! Waar? De Stadsschouwburg Wanneer? Donderdag 28 februari
DANCE Groningen gehaald. Met zijn herkenbare sound brengt Cari Lekebusch Paradigm in hogere sferen. paradigm050.com
met Traum Schallplatten samengesteld: Max Cooper en Ryan Davis. grandtheatregroningen.nl
FILM paradigm shift n Hou je
van techno en house in een industriĂŤle underground sfeer? Dan moet je een keer naar een Paradigmfeestje komen. De organisatie heeft net een volledige vergunning gekregen en gaat in 2013 helemaal los. Zien? Horen? Voelen? Proeven? Ruiken? In Paradigm staan alle zintuigen op scherp, want het draait in de loods om een totaalbelevenis. Voor het Shiftfeestje op 1 februari hebben ze een Techno held uit Zweden naar
MAGAZINE
grand theatre techno n
Techno, house en visuals in een theater, kan dat? Ja, en dat mag je ook zeker niet missen. Het Grand Theatre aan de Grote Markt is 9 februari het toneel voor een spectaculaire show met lasers, visuals en de nieuwste snufjes op het gebied van geluid, licht en video. En natuurlijk muziek! De line-up werd samen
iffr in groningen n Het
International Film Festival Rotterdam opent in Groningen met Die Welt, het debuut van de Groningse regisseur Alex Pitstra. De openingsavond wordt groots aangepakt met drie gelijktijdige, besloten voorstellingen en een openbare voorstelling. De
gebeurt er als alle culturele verenigingen van Groningen hun krachten bundelen om het nachtleven op stelten te zetten? Een chaos dat uit zijn kunsten barst! De cultuurkoepel van Usva en CAST beloven dat het een legendarische avond wordt. Wie doen er mee? Literair dispuut Flanor, Groninger Studententoneel, Studentenorkesten Mira en Gica, StuKaFest, les Gais Galants, Bleu Toes, GUTS en Ulteam. Verwacht een nacht met brallen met inhoud, lallen op de juiste toon en dansen met de juiste persoon. usva.nl misdaad en straf n Het
NNT bewerkte Dostojevski’s klassieker Misdaad en Straf en toont het verhaal van Raskolnikov, een gesjeesde student, die een moord pleegt om een daad te stellen tegen het onrecht. Hoeveel onrechtvaardigheid kan iemand verdragen zonder in te grijpen? In een messcherpe regie van Ola Mafaalani en actualisering van Bas Heijne volgen we Raskolnikov op zijn zoektocht naar de waarheid waarbij het geweten tot rust komt door de liefde. De UK geeft 2x2 vrijkaartjes weg voor de voorstelling op 28 februari! Geef je voor 15 februari op via ukrant.nl/ verloting. nnt.nI
25
Stad blijkt creatief eiland
Groningse film is volwassen geworden Het Internationaal Film Festival Rotterdam heeft dit jaar een Groningse inzending op het programma staan. Voor de tweede keer ever. En Die Welt is ook nog eens openingsfilm voor de Grongingse editie. ‘De stad is een creatieve proeftuin geworden.’
H
Door Stephan Vegelien
elemaal te gek’, grijnst filmmaker Alex Pitstra over het feit dat zijn film draait op het Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR). En toen de programmeur van Groningen hem vertelde dat Die Welt Groningen zou openen, was hij helemaal door het dolle. ‘Ja, ik ben echt heel blij! Ik dacht dat het al mooi zou zijn als ‘ie zou draaien.’ De oud-student kunsten cultuur en media van de RUG maakte een film over een dvdverkoper in Tunesië die een Nederlandse vrouw leert kennen. Hij ziet kans op een beter leven in Europa, net als zijn vader voor hem. Het is de eerste film van Pitstra, die al hoge ogen gooide op het filmfestival van Doha en via dat festival nu ook in Rotterdam draait. ‘Doha was al fantastisch. Nu dít!’ Pitstra leerde de kneepjes tijdens zijn stage bij het experimentele Groningse filmmakerscollectief Pavlov Media. ‘Dat was mijn broedplek’, zegt hij. Hij bleef aanschuiven bij Pavlov, bijvoorbeeld voor het werk aan de ambitieuze korte film Sam van regisseurs Roeland Dijksterhuis en Pepijn Sonneveld. Voor Sam kwam een professionele crew uit de Randstad
26
naar Groningen, inclusief acteurs John Vooijs en Sander van Amsterdam. Nu doet Pitstra het zelf. ‘Ik realiseer me nu pas wat we gedaan hebben en wat het ons oplevert,’ vertelt hij. Maar zijn succes komt niet uit de lucht vallen. Je kunt nog zoveel talent hebben, maar het moet zich wel kunnen ontwikkelen. Wat blijkt: Groningen is daar uitermate geschikt voor. De relatief geïsoleerde ligging hindert jonge filmmakers totaal niet. In tegendeel: het stimuleert ze zelfs. Een ‘creatief eiland’ noemt filmmaker Lex Vesseur de stad daarom. Vorig jaar debuteerde hij samen met de Groningse band A Liquid Landscape met A Nightingale Express. ‘De creativiteit van de provincie zit grotendeels in de stad en die is niet zo groot. Iedereen komt elkaar constant tegen,’ legt hij uit. ‘Je kent de kwaliteit die de mensen leveren en weet of ze betrouwbaar zijn.’ En dat pakt goed uit. ‘Het mooie van Groningen is dat mensen enorm bereid zijn om je te helpen en samen projecten te doen’, meent filmmaker Arjen Nolles. Zo deed Pitstra het camerawerk voor Nolles’ psychologische thriller
MAGAZINE
Pitstra: ‘Het is ook mijn verhaal’ Die Welt vertelt het verhaal van de 23-jarige Abdallah, een dvd-verkoper uit Tunesie. Hij droomt ervan om, net als zijn vader, een Nederlandse vrouw aan de haak te slaan en het beloofde land aan de andere kant van de Middellandse Zee te betreden. De film is daarmee semiautobiografisch voor
regisseur Alex Pitstra. Ook zijn vader versierde in de jaren tachtig zijn Nederlandse moeder. In 2005 zag de Nederlandse Pitstra zijn vader voor het eerst weer, in Tunesië. Grappig detail: de vader in de film is ook echt de vader van Pitstra. ‘Door me zo in te leven in zijn positie een door een fictief karakter te bedenken
Nicci en werkte Nolles weer mee aan de film Sam. ‘Iedereen wil wel tijd en energie steken in elkaars projecten. Door dat contact ontstaan steeds betere films’, voegt Roeland Dijksterhuis toe.’ De filmmakers halen het beste in zichzelf naar boven. Maar Groningen biedt meer. Behalve makers zijn er ook voldoende locaties om de films te draaien én is het publiek bereid ze te zien. De nestor van de Groningse film, Frans Westra van Forum Images, organiseert bijvoorbeeld iedere maand Groningse Nieuwe met een film van een Groningse maker. ‘Het is zo fijn dat er zo’n podium is,’ vertelt filmmaker Paul Bezuijen, wiens tweede film Villa Greta er in december nog draaide. ‘Het is toch de droom van elke filmmaker om je film op het grote doek te zien.’ Ook RKZ Bios en Vera Zienema programmeren zo nu en dan Groningse films, en dan is er nog Flicks, het internationale studenten kortfilmfestival van de Usva. Tot een paar jaar terug waren de films die
MAGAZINE
die zijn zoon is in Tunesië en min of meer in zijn voetsporen treedt, ben ik beter gaan begrijpen waarom hij deed wat hij heeft gedaan,’ vertelt Pitstra. Meer familieleden spelen mee. ‘Het zusje is ook mijn zusje, net als de ooms en neven. Ik heb weliswaar dingen veranderd en erbij verzonnen,
maar je kunt toch zeggen dat mijn familie erin speelt, aangevuld met een aantal fictieve karakters, waaronder natuurlijk Abdallah.’ IFFRiG wo. 30 jan. 22.00 u, Forum Images. www. groningerforum.nl/events/ IFFR2013. Voor het hele interview met Alex Pitstra: www.ukrant.nl
deze levendige filmcultuur voortbrengt vooral erg speels. In 2003 was er bijvoorbeeld een ‘Friese versie’ van de Kameleon, gemaakt door jongens van het Usva videocollectief en de Friese studentenvereniging Bernlef. De film – met een prominente rol voor weerman Piet Paulusma – begon als studentikoze grap, kreeg veel media-aandacht, maar eindigde met een proces van de uitgever over de rechten en mag nooit meer vertoond worden. Inmiddels is de tijd van spelen voorbij. Filmmakers zijn niet meer op twee handen te tellen, en er zijn serieuze productiehuizen, zoals Sensu, dat videoclips maakt voor onder andere Universal Studios en Noisia. En er zijn ook nog filmmakers die helemaal op een eigen eilandje leven. ‘Zo iemand als Eric Steegstra’, zegt Pitstra. ‘Ik kwam er pas heel laat achter dat er gewoon een Gouden Kalfwinnaar in Groningen woont die hele gave animaties maakt. Die heeft ook geen behoefte aan contacten. Die wil af en toe gewoon een mooie animatie maken.’
27
What the bleep is...?
Drogen You can see them every morning: people with wet hair, looking like they’ve just got out of the shower but acting as if everything is totally normal. They sit in the library, travel on the bus, sit next to you in lectures and ride their bikes; not only boys but girls too, even long-haired girls sometimes, or adults, all with wet heads! Yes, the hair is neatly combed, but still, who would want to go out looking like that? Well, we Dutch do, but apparently you internationals don’t. So either you don’t shower every morning, or you meticulously blow-dry your hair before leaving the privacy of your bathroom and showing yourself to the outside world or, come to think of it, maybe you use a shower cap? Anyway, maybe that’s part of the reason why the Dutch are regarded by other nationalities as not very sophisticated when it comes to clothes and general appearance. But we look at it another way. It’s just easier, faster and cheaper to let the wind blow-dry your hair while you cycle to college – or it’ll dry by itself later on. It has the same effect, is totally free, and, probably most importantly, it allows you to sleep for 15 minutes longer in the morning. We even have an expression for it: ‘Je haar aan de lucht laten drogen’, which literally means letting your hair be dried by the air. You should try it yourself sometime. Don’t worry about any comments. Probably nobody will notice anything and you’ll finally achieve that typically laid-back Dutch hairdo that we are so famous for.
The future university paper The University paper has reinvented itself. In about a month we launch a new website, international stories and news included. By Peter Keizer New design The UK website is undergoing a complete make-over. A new look, with more pictures, an online magazine and the latest news every day. Magazine The articles you’ve come to expect from us will still be there, just online instead. The interviews, reports, background stories and analyses will be published in a smart online magazine.
Mobile The site adjusts automatically. You will soon be able to read the UK as easily on your PC as on your tablet, smartphone or laptop. Images More and sharper images. Videos and photos look their best on the new UK site.
Facebook The new UK site is of course strongly linked to all social media, including Facebook and Twitter. You can use your Facebook account to react to any of our items. You can also read what’s being said on Twitter about the articles. Fast The new site is lightning fast. There are no slow pages any
Colophon n editorial staff Hanneke Boonstra (editor in chief) 3636697 Christien Boomsma (editor) 3637802 Merel Weijer (secretary) 3636700 Peter Keizer (news editor) 3636696 Marian Tjaden (science) 3636695 René Lapoutre (layout, webmaster) 3636693 n ads Karolien Dons (363999) n editorial office Oude Kijk in ‘t Jatstraat 28, PO Box 80, 9700 AB Groningen. Telephone: 050-3636700; e-mail: uk@rug.nl
28
more. You can view our stories, videos and photos immediately.
Website: ukrant.nl Twitter@UK_Groningen Facebook: facebook.com/RUGnews n other contributors Axel Bogaerds, Gerrit Breeuwsma (columnist), Alain Dekker, Welmoed van Dijken, Ahmed Farah, Judith de Graaf, Laura Louwes (columnist), Richard Kootstra, Anastasios Sarampalis (columnist), Welmoed Sijtsma, Nathan Thompson, Stephan Vegelien, Helena Vis. n photographers Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Pepijn van den Broeke. n illustrators Paul de Vreede, Eric van der Wal, Kees Willemen
MAGAZINE
Photo Jeroen van Kooten
t h e e p i c u r i a n
Delicate, sweet scorzonera It’s a rather odd-looking, black, long root, with a delicate flavour. Eating it might even make the world a better place. By Anastasios Sarampalis
A
recent report from the UK’s Institution of Mechanical Engineers estimated that 30-50 percent of all food produced on the planet is thrown away without it reaching a human stomach, even though the World Health Organization calculates that one in seven people go hungry every day. So where does all the food go, if not into our stomachs? A large proportion of it (30 percent in the UK) is never even harvested because it doesn’t look good. We like our food standardized and unnaturally
MAGAZINE
homogeneous, and for that we pay a hefty price. At the same time we throw away tons of uneaten food every year. The solution (or at least a way towards one) involves a change of attitude. Once we stop seeing food as a cheap, disposable commodity, we may try our luck outside the sterile environment of the supermarket and shop at farmers’ markets. Buying seasonal ingredients makes financial sense, as well as ecological and culinary sense. Avoiding intensively farmed animals may seem like the expensive option, but only if we continue pretending that meat should be the primary ingredient in our diet. Besides being unsustainable, it’s unhealthy and boring to be restricted to meals consisting mainly of meat. So what is in season? Besides oranges, apples and pears, there are also the scorzonera (schorseneren in Dutch).
A rather odd-looking, black, long root, scorzonera hide a delicate and sweet flavour. As accompaniment to a roast dinner for four (roast pheasant perhaps, since that is also in season), peel and wash about 1kg of scorzonera, cut them into 4-5cm pieces. Keep them in lemon water to prevent discolouring. Bring a large pan of water to the boil and add the roots, turning the heat down to medium. After 15 minutes transfer to an ovenproof dish that holds the scorzonera snugly and add 250ml of cream, salt, pepper and a grating of nutmeg. Top with breadcrumbs and a small handful of grated Gruyère and bake in a 220˚C oven for 15-20 minutes until the top is golden and the cream bubbling. Anastasios Sarampalis is a lecturer at the Psychology Department 29
Photo Reyer Boxem
MAGAZINE
30
Saudi students learn taking care of themselves
No driver, no cleaner Back home there’s a maid to do the dirty work and a driver to take them wherever they want. But for the students from Saudi Arabia in Groningen, everything’s different. ‘I guess we’re spoiled in a way.’
A By Helena Vis
nas Madani (21, photo) is no ordinary Saudi. When he’s in a café, he usually tidies away his dirty dishes. The medical student not only does this in Groningen, but also in Saudi Arabia. ‘My friends back home say “What are you doing? Leave them there!”’ His friend Mahmoud Busati (21) agrees. There is no need to tidy away the dirty dishes because some Indonesian guy will do it for you. Mahmoud’s family has a maid who lives in and helps with the cleaning and cooking. There’s a driver too. That’s not at all unusual, though. ‘Our culture is different. We’re just used to it’, he says. ‘I guess we’re spoiled in a way. But we also really need these people. Saudi Arabian houses are huge, with a lot of space we don’t need. This makes it difficult to cope with all the housework that has to be done. And we need drivers because women don’t drive in Saudi Arabia. Otherwise, my mother couldn’t go to work.’ Anas nods: ‘You don’t want to have a driver, you have to have one. It’s not a luxury.’
Women But now Mahmoud is in the Netherlands and lives in his own studio, without a maid and without a driver. ‘I had to learn a lot of things, as did most of my Saudi friends’, he says. Learning to use the washing machine proved to be a challenge. In Saudi Arabia they’re only operated by women. ‘One of my friends put his passport in it!’
MAGAZINE
Mahmoud also had to learn how to clean and cook. Luckily, there’s Skype. ‘When I don’t know what to do, I call my mother. She always helps me out.’ For Anas, it’s very different. His family has coped without a maid since he was six years old, so he’s used to cleaning a house. ‘We didn’t need a maid and my parents didn’t want us to become spoiled. It might be because my father studied abroad. He has seen different cultures and knows what it is like not to have a maid.’ But he also calls his mother for advice on cooking and cleaning. Mahmoud says he has become more independent. ‘Had I stayed in Saudi Arabia, I would still resemble a child,’ he says. ‘My brother studies there, close to my family. They can come over easily to visit him and help him. He isn’t independent like I am.’
Dutch way Mahmoud even likes his independence and is planning to keep doing things the Dutch way when he returns home. ‘I don’t want a maid or a driver anymore. And when I have children, I’ll let them help with the cleaning and cooking.’ If he has any daughters, he will even encourage them to drive. Mahmoud thinks adjusting to Dutch life has become easier in the last few years. When the first Saudi students arrived in Groningen five years ago, they didn’t do anything for themselves. ‘I know these people, they are my friends, but I don’t like visiting their houses because they are filthy. There was one guy who never put his rubbish out. He would leave the bags standing for a year.’ It has resulted in a stereotypical image of Saudi students, one that’s not easy to change. ‘But I think because we are younger, we are more flexible and adjust better.’ Is that the only reason? Mahmoud is silent for a moment. Then he says: ‘Well… you know. The culture is changing too. Slowly, though.’ 31
MAGAZINE
Landlords trick international students
Fierce fight over rental contracts Renting a room and you’re an international student? Then there’s a fair chance you haven’t read your rental contract. You’ll just have to hope you aren’t paying more for something you’re not responsible for. By Welmoed van Dijken
Illustration Paul de Vreede
C
anadian-born Maybelline Massey (25) found out about her situation by accident. ‘When I came to Groningen to study International European Law, I moved into a room and everything seemed fine. Six months later I started working at Bekijk Het, a consulting office which specializes in rent problems. It was here that I learned about the errors in my rental contract. Since there wasn’t an English version available, a colleague translated it for me. The landlord was charging me service costs that he was responsible for, plus we were paying €100 too much in rent.’ Maybelline’s colleague sent the landlord a letter, asking him to reduce both the rent and the service costs. ‘In response, he said that if we continued
this course of action, our relationship wouldn’t be friendly anymore.’ Then Maybelline went home for the summer and her landlord sub-let her room. ‘When I got back, the locks on my door had been changed. Another person was living there permanently and the landlord had moved my furniture into his garage!’ Of course, she reclaimed her possessions, but some things were missing. Small items had been stuffed into rubbish bags. Rent problems are common among international students, although the exact circumstances vary. Denise Zonnebeld from Bekijk Het sued the Housing Office back in 2011. ‘The Housing Office provides housing for about 2,000 international students every year. They do have an English contract, but charge an all-in rent, which is illegal. You are required to separate the rent from any additional charges.’ Denise took her case to the rent committee and, with financial aid from the Groninger Studentenbond (GSb), to court. However, she lost both cases. ‘The Housing Office is an exception to
the rule, because it provides short-stay accommodation, like hotels. Generally, though, you don’t stay at a hotel for several months, sharing a kitchen with about 30 people with no idea what you’re paying for.’ Denise advises international students to be cautious. ‘Do a rent check to see if you’re paying too much. Also, be aware of service charges of over €100 and check out the free housing announcements on Facebook. Students who are leaving Groningen place adds here.’ Denise is still battling with the Housing Office. ‘If we can prove that the Housing Office doesn’t provide shortstay accommodation, we have a case again and we can help thousands of students.’ Maybelline Massey has been fighting for justice for months now. ‘I have hired a pro bono lawyer to help me. I want my rent for September refunded, along with my deposit, and I’m also claiming damages for things of mine that were lost or broken. However, I’m not very optimistic since it’s taking an awfully long time.’