uk 05 - 23 september 2010 | jaargang 40

Page 1

w w w.universiteitskrant.nl

Jammer! Een leenkat 2 Kind volgt eigen pad 7 1OOO euro extra hard nodig 9  Lange nachten...  10

5

o n a f h a n k e l i j k w e e k b l a d v o o r d e r i j k s u n i v e r s i t e i t g r o n i n g e n n 2 3 SE P TE M BER 2 0 1 0 n JAARGANG 4 0

Poppema woest over Timeslijst

In dit nummer

De vorige week donderdag gepubliceerde Top-200 van Times Higher Education(THE) is “de slechtste ranglijst aller tijden”. Dat zegt RUG-collegevoorzitter Sibrand Poppema. De RUG staat 170e op de lijst.

Janita Zes dagen toerde UK-redacteur Janita Naaijer door Rusland en Armenië en bekeek het ene schilderij na het andere. Ze ging erheen als kunstdummie. En nu? “Een licht tintelend gevoel dat doet verlangen naar meer.”

8>

Sterrenteam Aegir en Gyas Ze zijn elkaars grootste concurrenten. Maar het WK in juli brengt ze bij elkaar. De sterren van Aegir en Gyas, samen in één team. “Het gaat nu om het roeien. “Het gaat om samen hard gaan.”

Even geduld aub... NOG

3>

Balen van blootfoto’s “Het ene moment lig je gezellig met z’n allen op het strand. Het volgende moment vind je de vakantiefoto’s waar je zo leuk topless op staat, op allerlei websites. Het overkwam de meiden van jaarclub Fatelle. Hun waarschuwing: zet je foto’s nooit online.”

4>

The University sports organization ACLO celebrates it 65th anniversary this week. It has seen many changes, not least in fitness fads. Right now, the hottest sport is Zumba while fifteen years ago it was Pilates. And before that, BOMmen!

15 >

Foto Elmer Spaargaren

Fitness fads

Het onderwijsbureau zit er al, maar verder hebben de portiers van het nieuwe Life Sciences gebouw weinig aanloop. De ingebruikname is alweer vertraagd. Volgende week komt er een nieuw − hopelijk definitief − verhuisschema. Zie pag. 2 >

Poppema heeft forse kritiek, met name op de manier waarop Times Higher Education de kwaliteit van het onderwijs bepaalde en op de rekenmethode voor het vaststellen van het aantal citaties per publicatie. “Daar zit ab-so-luut een fout in”, aldus Poppema. Adjunct-hoofdredacteur Phil Baty van Times Higher Education erkent dat er een aantal statistische anomaliën in de ranglijst zit. Zo scoort de universiteit van Alexandrië in Egypte op het gebied van citaties beter dan Harvard en Berkeley. THE denkt nog over een manier om dergelijke anomaliën weg te filteren. [ ernst arbouw] Zie ook pag. 4,5 >

RUG wil iPads gebruiken Het Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie (CIT) onderzoekt hoe de iPad of een concurrerende tablet-pc kan worden ingezet bij onderzoek en onderwijs. “Ik ben nog wat sceptisch omdat er veel hype is rond de iPad. Als we deze serieus inzetten, moeten ook de colleges erop worden aangepast”, zegt adjunct-directeur Hayco Wind van het CIT. De tablet moet het gemakkelijker maken colleges te volgen of vergaderingen te houden. “Je hebt alles bij de hand. Onderwijsmateriaal, email, documenten, je archief”, zegt projectleider Tom Kuipers. Het CIT onderzoekt welke tablet het meest geschikt is. Kuipers: “De iPad is relatief duur en kan niet met Flash overweg. We kijken daarom ook naar andere en goedkopere alternatieven.” De eerste tablets moeten, naast een Apple MacBook, dit najaar al in de bestelportal voor medewerkers verschijnen. [ peter keizer ]

Zorgen om storing door tram Zernike Alain Douchen in het donker? Niet doen! Advies van Alain Dekker, columnist in de UK (lees ’m op pagina 10) en blogger op onze site ( universiteitskrant.nl).

De plannen voor de Regiotram veroorzaken onrust op de Zernikecampus. Materiaalkundigen en het laboratorium voor ruimteonderzoek SRON vrezen dat trillingen en elektromagnetische velden hun gevoelige apparatuur gaan storen. In het voorgestelde tracé rijdt lijn 1 door de Zernikelaan, langs het natuur- en scheikundegebouw Nijenborgh 4 en de laboratoria van SRON. In Nijenborgh 4 maakt vooral het Zernike Institute for Advan-

ced Materials (ZIAM, de toponderzoeksschool voor materiaalkunde) zich zorgen. “Onze apparatuur onderzoekt individuele atomen”, legt ZIAM-directeur Thom Palstra uit. “We meten spanningen van nanovolts. Als dan een tram met kilovolts langskomt kan dat de situatie onwerkbaar maken.” SRON vreest vooral de elektromagnetische straling. “Trillingen hebben we ook van bussen”, vertelt facilitymanager Frank van Rijn. Zowel in Delft als in Utrecht is een tram over de universitaire campus gepland, weet hij. “In Delft lag het

tracé al vast. Daar kregen ze 1,7 miljoen om de storing te beperken.” Op die methode is nu patent aangevraagd. In Utrecht kijken ze eerst waar de tram voor overlast zorgt. “Dat lijkt me raadzaam voor je besluit vele miljoenen in een tram te investeren. Er is bij mijn weten nog geen inventarisatie gemaakt van de consequenties”, voegt Palstra toe. Pas volgende week is er een bijeenkomst waar behalve onderzoekers ook de afdeling Vastgoed en Investeringen (VGI) van de RUG en vertegenwoordigers van de Regiotram aanwezig zijn. Jan Poutsma, lid van

het faculteitsbestuur, zegt dat het college van bestuur geïnformeerd is. “Wij hebben ze gevraagd de belangen van onze faculteit te behartigen in gesprekken over de tram.” De geschiedenis dreigt zich te herhalen. In 1898 bouwde de RUG een uniek ijzervrij laboratorium aan de Westersingel, zodat toenmalige professor H. Haga daar proeven kon doen met röntgenstraling en electriciteit. In 1910 legde Groningen er een tram langs. Op ijzeren rails. Proeven waren daarna alleen nog in de nacht mogelijk. [ René Fransen ]


2 DEZE WEEK

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

Noorderstationstraat 20a > 20/09/2010 16.45 uur > Messi’s eerste dag

Jammer, maar een leenkat In het huis van Ischa en Daniëlle arriveert Messi in een kartonnen doos. Messi is een leenkat.

Universiteitenvereniging VSNU en de studentenorganisaties zijn teleurgesteld in het kabinet, dat op onderwijs en onderzoek bezuinigt. “Schijnheiligheid is troef”, fulmineert VSNU-voorzitter Sijbolt Noorda. Hij stelt vast dat de financiering per student daalt, dat er geen geld is om salarissen op peil te houden en dat er miljoenen euro’s minder aardgasbaten naar kennis en innovatie gaan. Daarnaast is een aantal toegezegde subsidies verlaagd. Volgens de VSNU krijgen de geesteswetenschappen in 2011 slechts tien miljoen in plaats van de beloofde vijftien miljoen euro. Het alfa-gamma-onderzoek moet het met 36 miljoen euro minder doen en voor de verbetering van het studiesucces heeft het kabinet in 2011 geen 21 maar 14 miljoen euro over. Ook de studentenorganisaties LSVb­ en ISO zijn teleurgesteld in de onderwijsbegroting. Volgens de LSVb­ krijgen de hogescholen en universiteiten honderd miljoen euro minder dan beloofd. “Met deze begroting doet het kabinet er niks aan om op te klimmen naar de top vijf van mondiale kenniseconomieën, waar de politiek de mond vol van heeft”, aldus voorzitter Sander Breur. [ Hein Cuppen, hop ] Meer prinsjesdagnieuws op www.universiteitskrant.nl

Door teodor lazarov “Kijk hoe lief die is!” Twee meisjes zitten op een bed bedekt met een witte fleecedeken. Hun aandacht gaat volledig uit naar hun nieuwe huisgenootje. “Haar naam is Messi, vernoemd naar de voetballer.” Het blonde meisje, Ischa, aait een klein katje dat opgerold op het bed ligt. Haar huisgenootje Daniëlle, kijkt met een vertederde blik toe. “Ze voelt zich helemaal op haar gemak, nu al.” “Ja, we hebben haar net gekregen. Ze werd vervoerd in een kartonnen doos met een handdoek erin. Het was zo’n lief gezicht.” De beide meisjes lachen en doen na hoe het katje deed toen het in de doos zat. “Ze keek omhoog en miauwde, echt superlief!” Dan wordt Messi langzaam wakker. Het kleine zwart, grijs en oranje gevlekte katje van drie maanden strekt zich uit en kijkt nonchalant om zich heen. Na enige inspectie van de omgeving rolt ze zich weer op en sluit haar ogen. “Ik heb haar al een keer op de kattenbak in de gang gelegd, zodat ze weet waar het plekje is om haar behoefte te doen,” vertelt Ischa. “Het is zo mooi om te zien dat ze zich nu zo op haar gemak voelt”, vervolgt ze, terwijl ze het katje over het kopje aait. Messi is eigenlijk van een vriendin, maar omdat het katje te oud is geworden en geen melk bij de moeder meer kan krijgen, zoekt ze juist het gevecht met haar. Daarom moet ze een tijd het huis uit. “Als het bevalt, dan kunnen we er misschien over nadenken of we ook echt een huiskat zouden kunnen nemen”, zegt Ischa. “Maar kijk hoe lief en rustig ze is.” Weer aait ze het beestje. Het is alsof Messi stiekem heeft

Woede om kortingen onderwijs

Foto Jeroen van Kooten geluisterd naar het gesprek en graag het tegendeel wil bewijzen. Wanneer er meer mensen de kamer in komen, schrikt het beestje op en kruipt bliksemsnel onder de bank. Met grote ogen kijkt ze toe hoe alle aandacht naar haar uitgaat. “Kom op, Messi. Kom maar bij mama.” Het blonde meisje ligt op de grond en probeert het katje met vingergetik op de vloer onder de bank weg te lokken. Het werkt niet. Messi trekt zich zelfs nog meer terug en sprint ineens onder het bed. “Nou, die

zijn we voorlopig kwijt”, lachen de huisgenoten. Ze gaan zitten en een gesprek over huisdieren komt op gang. Heel stiekem sluipt het katje langzaam onder het bed vandaan en glipt door de deur van de kamer, die op een kier openstaat. “Kijk! Daar gaat ie!” Het gezelschap verplaatst zich naar de gang, waar het toekijkt hoe Messi haar toevlucht in de kattenbak heeft gezocht. Het katje graait wat rond in het grind, neemt een gemakkelijke positie aan en doet zijn behoefte. “Ze

poept!” De zoetige geur van stront verspreidt zich door de gang. “Ik ruik niks”, zegt Daniëlle. “ Maar ik heb ook een verstopte neus.” Na een ogenblik trekt ook zij een vies gezicht. “Ja, nu ruik ik het ook. Dat wordt nog wat hier.” Messi is nu weer rustig geworden en loopt op haar dooie gemak de kamer binnen, krabt wat op de zijkant van de bank en springt weer op het bed waar ze haar opgerolde positie aanneemt. “Ze blijft een schatje, jammer dat het een leenkatje is!”

Omdat het moet |  40 ja a r u k   |  Al veertig jaar lang is de UK een kweekvijver van journalistiek talent. Wat is er geworden van de medewerkers die ooit bij de krant begonnen? Ze vertellen ‘t zelf. Ik probeer weer te beginnen aan een boek. Zoals gewoonlijk had ik een paar maanden geleden alles keurig gepland. Het zag er veelbelovend uit. Een goed voorschot van de uitgever, veel opdrachten tot aan de zomervakantie en daarna maar één lezing per maand. Een paar maanden ongestoord schrijven, vier dagen per week. Dat moet lukken. Maar na de eerste uitzondering volgden er meer (ook deze column), en zo kan het dus gebeuren dat ik terwijl ik hieraan zit te schrijven, een stuk voor NRC Next ook

af moet, dat ik voor een lezing tegen mijn voornemen in iets nieuws zit te bedenken en dat ik heb toegezegd twee dagen de hond van de buren uit te laten. Iedereen weet dat een beetje druk nodig is om te presteren, maar de deadline voor dat boek komt wel ongemakkelijk dichtbij. Waarom gaat dit toch altijd zo? Ik bedoel dat niet zo ontevreden als het klinkt. Ik bedoel gewoon dat ik wil weten waarom het zo gaat. Want ik ben natuurlijk niet de enige die zo werkt. De vraag is, laten we zeggen, licht filosofisch: Waarom hebben we net te veel hooi op de vork nodig om te kunnen functioneren? Ze zeggen dat dat iets van deze tijd is, maar daar geloof ik niets van. Mijn moeder klaagt nooit, maar na reconstructie weet je dat ze stress moet hebben gehad. Ze baarde vier kinderen in vier jaar tijd en vlak voor

de vierde kwam (dat was ik), namen ze er voor de gezelligheid nog een hond bij. Ik heb maar twee kinderen en dan dus maar heel soms een hond van de buren. Laat ik de vraag maar meteen beantwoorden (ik heb nog meer te doen): zonder een voortdurend teveel zouden we zien dat er voor niets een noodzaak bestaat in dit goddeloze leven. Van goede kunst wordt wel gezegd dat de kunstenaar een interne noodzaak moet hebben gevoeld om deze te maken. Maar dat kan dus de kunst niet zijn, deze noodzaak voelt iedereen met een beetje teveel hooi op zijn vork. Coen Simon (eindredacteur van 20042006) Filosoof, auteur en redacteur bij de Historische Uitgeverij

Tegenvaller verhuizing biologen De verhuizing van de biologen uit Haren naar het nieuwe gebouw voor Levenswetenschappers begint later. Lekkage en problemen bij de oplevering zorgen voor vertraging. Tijdens de zware regenbuien, deze zomer, bleek het gebouw niet volledig waterdicht. Dat veroorzaakte onder meer schade aan het isotopenlaboratorium, waar met radioactief materiaal gewerkt wordt. “Die schade moet hersteld worden”, legt bestuurslid Jan Poutsma van de bètafaculteit uit. De oorzaak van de lekkages is inmiddels verholpen. Verder bleek de coating op de wanden van de proefdierverblijven voor de tweede maal niet te voldoen. Het blijft de bedoeling de verhuizing voor december af te ronden. “De verhuistijd wordt gecomprimeerd.” [ René Fransen ]

Minder plagiaat bij psychologie Een voorlichtingscampagne over plagiaat bij psychologie, vorig collegejaar, lijkt te hebben gewerkt. Was er in de eerste helft van 2009 een sterke stijging naar achttien gevallen, dit jaar waren er vier. “Het is een incident geweest”, zegt Frank Steyvers van de examencommissie. “We hebben op colleges opgetreden met een boemanverhaal: dat plagiaat een doodzonde is en zelfs hoogleraren erom ontslagen worden. Dan is zo’n hele bioscoop toch stil.”


N I E U W S 3

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

TBK staat op losse schroeven De Faculteit Economie en Bedrijfskunde stopt met de opleiding technische bedrijfskunde. De reden: het kan financieel niet uit. “We doen het met pijn in het hart, maar we hebben geen keus”, zegt Teun van Duinen, portefeuillehouder middelen. De faculteit krijgt voor 8.000 uur onderwijs en 4.000 uur onderzoek jaarlijks 250.000 euro. Het levert een structureel tekort op van vijf ton: “En dat is financieel onverantwoord.” TBK, acht jaar gelegen nog gepresenteerd als een nieuwe, pres-

tigieuze opleiding, is voor bedrijfskunde geen prioriteit. En dus gaat het mes erin. Van Duinen: “Ik ben niet zo van de kaasschaaf. We moeten echte, harde keuzes maken. En dat doen we aan de rand, niet in het hart.” “Een dramatisch besluit, dat ons voor zeer grote problemen stelt.” Zo betitelt Jan Poutsma, portefeuillehouder middelen van de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen de beslissing van bedrijfskunde. TBK bestaat voor een kwart uit bedrijfskunde- en voor driekwart uit technische vakken. TBK is een populaire studie, waar

steeds meer studenten voor kiezen. Jaarlijks stromen er zo’n 100 tot 120 eerstejaars in. Dat gaat via de bètafaculteit, penvoerder van de opleiding. Daar bezinnen ze zich nu op alternatieven. Eén ding is in ieder geval duidelijk, zegt Poutsma: ongewijzigd doorgaan met TBK zonder de medewerking van bedrijfskunde is geen optie. Sterker nog, het is uitgesloten. Opheffen dan maar? Ook dat is geen optie, maar ook niet uit te sluiten: “Wij kunnen de opleiding niet op de been houden als Bedrijfskunde niet meedoet”, benadrukt Poutsma. De faculteit voelt zich wel voor een voldongen feit ge-

Poppema’s uit Allersmaborg

steld. Want waar halen ze ineens docenten bedrijfskunde vandaan? En hoe betrouwbaar is interfacultaire samenwerking als een van beide partijen gewoon stopt? Volgende week overlegt het bestuur met de faculteitsraad over de kwestie. Dan zullen een paar alternatieven op tafel liggen. De stekker gaat er overigens niet meteen uit. De faculteit Economie en Bedrijfskunde gaat nog vijf jaar door met de opleiding om de studenten die dit jaar zijn binnengekomen een volwaardige opleiding te garanderen, maar daarna is het over en uit. [ hanneke boonstra ]

Collegevoorzitter Sibrand Poppema en zijn vrouw verlaten de Allersmaborg in Ezinge. In december loopt het driejarig contract van Joke Poppema, die als beheerder werkt op het onderkomen voor RUG-alumni, af. “Het is mooi geweest”, aldus de collegevoorzitter. Het echtpaar bewoont sinds 2007 de bovenverdieping van de monumentale borg. De Poppema’s verhuizen in december terug naar hun boerderij in Bunne.

Lofar in Engeland De Noord-Nederlandse radiotelescoop Lofar is afgelopen maandag uitgebreid met een antenneveld in het Engelse graafschap Hampshire. Lofar bestaat uit duizenden kleine antennes, verspreid over tientallen ‘stations’ die vanuit de omgeving van Borger uitwaaieren. De gegevens komen samen in supercomputer Stella bij de RUG. Het Britse veld vergroot de virtuele diameter van de telescoop, waardoor de scherpte verdubbelt. Er zijn ook al antennevelden in Duitsland en Frankrijk. Er komt nog een station in Zweden.

FMW wil partners in Zuid-Amerika De medische faculteit wil snel internationale ‘joint doctorates’ opzetten om het aantal promoties te verhogen van 140 per jaar nu tot 180 in 2015. Buitenlandse promovendi beginnen hun vierjarige promotietraject dan aan een universiteit in het thuisland en eindigen het in Groningen. Er is al contact met universiteiten in Brazilië en Mexico. Ook wil de faculteit driejarige promotietrajecten beginnen door talentvolle studenten in de masterfase voor te bereiden.

Wachtgeld gekort Foto Jan Luursema

Braziliaans carnaval in Visserstraat “Helemaal ontstresst!”, jubelt een van de vijftien RUG-medewerkers aan het eind van de volgeboekte percussieworkshop. De muziekles was een initiatief van BALANS,­het leefstijlprogramma voor medewerkers van de RUG. Dinsdagmiddag leefden de deelneemsters zich een uur lang uit op djembés, koebellen en tamboerijnen om te

ontspannen na de werkdag. Docent Kaan Taprak van Flying Turkishman zorgde binnen een uur met opzwepende ritmes voor wiegende heupen en een klein Braziliaans carnaval in het gebouw van de Arbo- en Milieudienst aan de Visserstraat. “Applausje voor jezelf. You are now good musicians!”, complimenteert Taprak zijn klas na

afloop. Ook Marieke Klaaysen, projectleider van BALANS, trommelde mee. “Yoga, body balance en mindfulness zijn de populairste workshops onder medewerkers”, vertelt ze. “Het is wel opvallend dat mannen zich nog niet vaak aanmelden. Daarom bieden we nu ook boksen en kettlebell aan.” [ Nicole Besselink ]

Gyas en Aegir lanceren een ‘sterrenboot’ Studentenroeiverenigingen Gyas en Aegir gaan hun krachten bundelen. De studentenclubs willen hun beste roeiers samen in een ‘sterrenboot’ laten varen. Het WK onder de 23 in juli 2011 is het doel. Veelbelovende roeiers van de studentenroeiverenigingen gaan na verloop van tijd vaak naar Amsterdam om mee te doen in de nationale selectie. “Als al ons talent vertrekt hebben we geen voorbeeld voor de

eerstejaars meer”, zegt Annemarie Voûte van Aegir. “Het doel is om het Groningse roeien op hoger niveau te krijgen.” Initiatiefnemer is het Regionaal Talentcentrum van Noord-Nederland. Het centrum werd opgericht toen de roeibond de nationale selectie ophief en besloot de opleiding van talent aan de regio’s over te laten. Aegir, Gyas, gemeente en provincie werken samen in het Talentcentrum, dat een begroting heeft van 100.000 euro. Het levert onder

andere professionele coaches, waaronder oud-bondscoach Mark Emke. Zij gaan met enkele coaches uit de twee verenigingen de trainingen verzorgen. In de herencategorie zwaar zitten nu veertien kanshebbende roeiers, bij licht zijn het er acht. De definitieve selectie is pas over een paar maanden bekend. De dames vullen dit jaar nog geen boot – slechts één roeister meldde zich aan. “Maar nu dit in gang is gezet en er een goede doorstroom plaats kan vinden komt

dat in de komende jaren wel goed”, denkt Reint Bolhuis van Gyas. De Groningse boten moeten in juli strijden op het WK onder de 23 in Amsterdam. Nooit eerder plaatste een volledig Groningse ploeg zich. Is dat het einde van de traditionele concurrentiestrijd tussen Aegir en Gyas? “Daar gaat het nu niet om”, vindt Voûte. “Als je als Groningen iets wil bereiken moet je je krachten bundelen. Het gaat nu om het roeien. Het gaat om samen hard gaan.” [ elzemiek zinkstok ]

De RUG heeft de pot met wachtgeldvergoedingen voor faculteiten en eenheden met 25 procent verkleind. Tot nu toe verdeelde de universiteit jaarlijks zo’n 3,7 miljoen euro, op basis van de werkelijk gemaakte wachtgelden. Maar de wachtgeldkosten liggen inmiddels lager dan dit bedrag. Het college van bestuur vindt dat faculteiten en eenheden zelf een deel van de wachtgelden moeten betalen en gebruikt de korting als financiële prikkel om de kosten te drukken.

RUG maakt weer kans op Jaarprijs Team Wijmenga van de afdeling genetica van het UMCG in Groningen is met het project Genen Kraken in GroninGEN geselecteerd als één van de vijf kanshebbers voor de Academische Jaarprijs. Tijdens een uitdagende treinreis op de LifeLinesExpress wil het team de passagiers laten zien hoe fascinerend DNA is. In 2008 won de RUG met Het onzichtbare heelal, een project over infraroodtechnologie, de prijs van 100.000 euro. Vanaf nu kan er gestemd worden op weblogs. vpro.nl/labyrint/stem/


4 OPMERKELIJK

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

Balen van blootfoto’s Met de napret van de vakantiefoto’s was het snel gedaan voor leden van jaarclub Fatelle van studentenvereniging Albertus. De meiden ontdekten dat niet alleen zij, maar de hele wereld via internet toegang had tot de kiekjes van hun topless zontaferelen.

Slechtste |_

Sibrand Poppema

Door diane romashuk “Het was een topvakantie met erg veel lol en gezelligheid en zonder de bovenstukjes werden we sneller droog en bruin voor onze vriendjes! […] Jullie hadden ons even goed te pakken maar we verwachten nu wel dat de foto’s er per direct afgehaald worden inclusief het bericht en vooral de links”. Zo luidt een deel van de mail die Fatelle stuurde aan de Nederlandse websites waarop hun privéfoto’s afgelopen weekend razendsnel werden verspreid. De toonzetting getuigt van de nuchtere instelling die de meiden ondanks het drama hoog houden. “Eerst waren we natuurlijk vooral boos en geschokt. Nu doen we wat we kunnen om het te stoppen. Maar het kwaad is al geschied”, aldus gedupeerde Annelot. Erg spraakmakend waren de beelden volgens haar niet. “Als je in Spanje over het strand loopt, zie je ook mensen topless zon-

nen. Maar het is natuurlijk niet leuk dat iedereen de foto’s heeft kunnen zien.” Hoe ze konden uitlekten, is haar een raadsel. “Ze stonden op een speciaal aangemaakte website. Alleen de veertien meiden van onze jaarclub hadden het wachtwoord. Iemand die voor ons op onderzoek uitging, denkt dat het een hacker is geweest. De foto’s zijn eind augustus al op een Engelse website geplaatst. Een heel eng idee, je weet nu niet wie ze allemaal hebben en waar ze nog op kunnen duiken.” Juridische stappen ondernemen de jaarclubleden niet. Sommige van de betreffende websites, zoals jaggle.nl, gaven gehoor aan de oproep om de foto’s te verwijderen. “Dat zullen ze wel niet al-

lemaal doen”, aldus Annelot. “Ze verdienen natuurlijk een hoop geld aan de mensen die hierom hun website bezoeken. Het ergste is dat ze het niet bepaald moeilijk maken om onze identiteit te achterhalen.” Via haar e-mailadres en inmiddels verwijderde hyves-pagina, kreeg ze dan ook meerdere vervelende berichten. Ook daarop reageert de studente nuchter: “Negeren.” Medelid Ellen wil de zaak het liefst laten rusten. “Het is al erg genoeg geweest. Zielig dat iemand zoiets doet.” Wat ze wel belangrijk vindt, is een waarschuwing. “Dit gun je niemand zo. Dus zet je foto’s niet online. Ook niet als je denkt dat het veilig is, want dat is het nooit.”

‘Nee, het is geen dieetcursus’ De ACLO is er voor studentensport. Zwemmen, fietsen, zumba’en en voetballen. Maar éten? Toch start 11 oktober de cursus ‘Grip op voeding’. Met vooral veel theorie. Door anne carlijn kok Er zijn presentaties. Er zijn filmpjes. Eigenlijk heeft het wel iets weg van een college. De cursisten krijgen ook nog huiswerk: ze houden één of twee dagen in de week bij wat ze eten. Dat wordt dan weer in de groep besproken. Is dat niet een beetje gek? Jelle ter Horst, algemeen adjunct van

de ACLO, vindt van niet. “Veel studenten doen hier intensieve sporten als spinning of bodyfit”, legt Jelle uit. “Maar het lukt ze dan niet om af te vallen. De docente kreeg daar zoveel vragen over, dat het de moeite leek om er een cursus over te geven.” Oh… Zijn er dan misschien heel veel dikke studenten, dat zoiets nodig is? Ter Horst haast zich om dat te ontkennen. “Het gaat niet alleen om afvallen, het is geen dieetcursus. Het gaat om de combinatie tussen sport en voeding. Sommige sporters vragen zich af waarom ze, ondanks heel veel fitnessen, niet gespierder worden.

Anderen willen juist aankomen, of ja, afvallen. De docente legt uit welke voeding je dan het beste tot je kunt nemen.” De cursus moet studenten bewust maken van gezonde voeding. “Je bent niet wat je eet maar wat je opneemt.” Dat is de boodschap van de cursus. Moe word je niet, een boek is niet nodig en sportkleding al helemaal niet. De bijeenkomsten vinden plaats in de Lunchroom, een vergaderzaal bij het Sportcafé. Een toepasselijke plek, maar volgens Jelle niet bewust gekozen. “Lunchroom? Och, het valt me nu pas op dat dat wel erg toevallig is.”

?!

?? ! ! ‘Je hebt zomaar een telefoontap’ Vraag & antwoord

Eén op de zevenhonderd Nederlanders wordt telefonisch afgeluisterd, vermoedt Daisy Tempelman, masterstudente international and comparative private law. Ze schreef er haar bachelorscriptie over en trok de aandacht. Door elisabeth oosterling

Er werd flink getwitterd over je scriptie. Had je dat verwacht? “Absoluut niet! Maar ik hoopte het wel. Er heerst veel onwetendheid over dit onderwerp. Burgers zijn zich er onvoldoende van bewust dat vertrouwelijke telefoontjes kunnen worden afgeluisterd. En vooral de omgang met opnames van zulke telefoontaps is schokkend.” Wat gaat daar dan verkeerd mee?

“Nou, er geldt notificatieplicht. Dat houdt in dat je, wanneer je bent afgeluisterd, dit binnen een jaar moet horen. Maar dat gebeurt niet. Daarnaast worden opnames van vertrouwelijke telefoongesprekken met advocaten meestal niet direct vernietigd.”

Is dit een typisch Nederlands probleem? “In de Verenigde Staten wordt ook heel veel gebruik gemaakt van taps. Maar daar wordt het keurig bijgehouden. Er zijn rapporten. Alles valt te controleren. Dat is hier absoluut niet het geval. Er zijn bijvoorbeeld door de AIVD helemaal geen rapporten openbaar gemaakt van hun taps.” Kan een simpele student ook zomaar worden afgeluisterd? “Zeker. Ongeveer één op de zevenhonderd mensen wordt ge-

tapt. Je kunt al een tap krijgen, als je in een probleemwijk woont, waar veel criminaliteit is. Er bestaat dan namelijk een kans dat zo’n crimineel even bij jou komt bellen. En ook families van vermiste personen kunnen worden afgeluisterd. In feite heeft zoiets weinig te maken met misdaadbestrijding – dé legitimering voor een tap.”

Kun je checken of je wordt getapt? “Officieel wel, ja. Op grond van een artikel in de Wet Openbaarheid Bestuur. Zoiets is voor het eerst geprobeerd in 1999. Maar het is ontzettend lastig om inzage te krijgen. Wanneer de tap deel uitmaakt van een strafrechtelijk onderzoek, mag men verstrekking namelijk weigeren. En het desbetreffende wetsartikel wordt nogal ruim geïnterpreteerd.”

|  ac h t e r g r o n d   |  De RUG duikelde vorige week van de 138e naar de 170e plaats in de Times-lijst. Een van de belangrijkste universiteitenranglijsten ter wereld. Collegevoorzitter Poppema is spinnijdig. “Broddelwerk!” Door ernst arbouw Er komt nog net geen stoom uit z’n oren, maar nijdig is hij wel. Collegevoorzitter Sibrand Poppema van de RUG heeft voor zich op tafel de uitslag van de jaarlijkse Times Higher Education World University Rankings en hij steekt niet onder stoelen of banken dat hij niet te spreken is over de uitslag. “Hoe langer ik er naar kijk, hoe bozer ik word”, zegt hij. De RUG duikelde van de 138e naar de 170e plek in de ranglijst, een verschil van 32 plaatsen. Hij wil maar even zeggen: het ligt niet aan de Groningse prestaties dat de RUG fors zakte op de lijst. Het probleem zit hem in de nieuwe rekenmethode die Times Higher Education gebruikt. Want die is, en hij gebruikt het woord een paar keer achter elkaar, “broddelwerk.” De Times Higher Education Top-200 is, samen met de Academic Ranking of World Universities, (‘de Shanghai Ranking’), een van de meest toonaangevende universitaire ranglijsten in de wereld. Een goede notering op de lijst is cruciaal bij het aantrekken van buitenlandse studenten en partneruniversiteiten. Vooral in Azië wordt scherp gelet op de scores; in 2005 moest de rector magnificus van de universi-

teit van Kuala Lumpur (Poppema: “Toevallig kende ik hem. Een erg aardige man.”) aftreden toen de instelling buiten de Top-200 viel. De afgelopen jaren is er veel kritiek geweest op de manier waarop de Times Higher Education werd samengesteld. Tot vorig jaar was de helft van de ranglijst gebaseerd op subjectieve gegevens: de reputatie van het wetenschappelijk onderzoek en de reputatie van een instelling bij toekomstige werkgevers. Daarnaast hadden universiteiten relatief veel vrijheid bij het aanleveren van data. Instellingen konden bijvoorbeeld zelf kiezen of ze promovendi meetelden als werknemers of als studenten. De ene manier is goed voor de verhouding tussen het aantal medewerkers en het aantal studenten, de andere manier verbetert het aantal wetenschappelijke publicaties per werknemer.

‘Wat ze daar gedaan hebben, is niet te begrijpen’ Times Higher Education gooide vorig jaar het roer om. Het nam afscheid van dataverzamelaar Quacquarelli Symonds (QS) en het ontwierp een nieuwe rekenmethode die, in hun eigen woorden, “robuust, transparant en geraffineerd” is. En het is juist die kwalificatie die bij Sibrand Poppema tot nauwelijks verholen ergernis leidt. Zijn betoog in een notendop: De Rijksuniversiteit Groningen en de meeste andere


O P M E R K E L I J K 5

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

ranking aller tijden is woest over de Times Higher Education ranglijst

Illustratie René Lapoutre Nederlandse universiteiten gaan er met de nieuwe rekenmethode fors – in een enkel geval zelfs heel fors – op achteruit en het is nauwelijks na te gaan hoe dat kan. “Als je met veel aplomb beweert dat iets robuust, transparant en geraffineerd is, dan moet je dat wel waarmaken. Wat hier nu voor me ligt is alles behalve robuust en transparant.” De kritiek op de nieuwe rekenmethode (Poppema: “Times Higher Education heeft een jaar lang beweerd dat ze het beter gingen doen – de beste ranglijst aller tijden – en dan is dit het resultaat. Dat maakt me nijdig.”) spitst zich toe op twee punten: de manier waarop de kwaliteit van het onderwijs is vastgesteld en de berekening van de zogeheten onderzoeksimpact, bepaald aan de hand van het gemiddeld aantal citaties per wetenschappelijke publicatie. Voor het becijferen van de onderwijskwaliteit, goed voor dertig procent van de totaalscore, hield THE een enquête waaraan wereldwijd ruim 13.000 academici meededen. Onzinnig, zegt Poppema. “Als je mij vraagt hoe de kwaliteit van het onderwijs in Utrecht is, kan ik daar nog net in globale bewoordingen iets over zeggen, maar hoe moet je weten hoe de onderwijskwaliteit aan de andere kant van de wereld is?” Adjucnt-hoofdredacteur Phil Baty van Times Higher Education verwerpt het argument van Poppema. “Er hebben 13.388 medewerkers van universiteiten over de hele wereld meegedaan. Het is qua geogra-

fische samenstelling en vakgebied een representatieve afspiegeling van de internationale academische gemeenschap. Wat wil je nog meer?” Times Higher Education gebruikte nog vier andere onderwijsindicatoren: het aantal bachelorstudenten per medewerker, het aantal promovendi per bachelorstudent, het aantal promoties afgezet tegen het aantal medewerkers, het totale budget van een instelling gedeeld door het aantal medewerkers en een enquête. Baty beaamt de kritiek van Poppema dat geen van die indicatoren feitelijk iets zegt over de kwaliteit van het onderwijs. “Het probleem is dat er geen goede, gestandaardiseerde data zijn om universiteiten over de hele wereld met elkaar te vergelijken. Omdat je geen echte meetinstrumenten hebt, kun je alleen afgeleiden gebruiken. Dat is precies de reden dat we vijf verschillende afgeleiden gebruiken. Andere ranglijsten kijken alleen naar het aantal studenten per medewerker; dat vonden we een veel te ruwe benadering.” Volgens Poppema gaat Times Higher Education vooral de fout in bij het becijferen van de onderzoeks­ impact. In de natuurwetenschappen en de geneeskunde worden veel meer artikelen gepubliceerd dan in andere vakgebieden. Om universiteiten met een kleine bèta- of geneeskundefaculteit te compenseren, gebruikt THE een weegmethode. “En wat ze daar gedaan hebben, is niet te begrijpen. Dat is de reden dat ik zeg: dit is de aller-

slechtste ranking aller tijden”, aldus Poppema. Poppema haalt een hand vol voorbeelden aan van universiteiten die volgens hem om onbegrijpelijke reden hoger scoren dan de RUG: de University of Adelaide, University College Dublin, de William and Mary universiteit in Williamsburg, Virginia, en Bilkent University in Ankara. “Neem nou bijvoorbeeld Bilkent. Dan kijk je: hoe scoren ze in de citaties: gemiddeld 10,97 citaties per artikel, terwijl de RUG gemiddeld 15,63 scoort.” Baty erkent dat er, vooral als gevolg van de normalisatie van het aantal citaties, anomalieën in de ranglijst zitten. “Bilkent University is daar inderdaad een voorbeeld van, maar bijvoorbeeld ook de universiteit van Alexandrië in Egypte. Daar hebben we inderdaad de nodige kritiek op gehad. We zijn nu aan het kijken of we drempels kunnen vaststellen om dergelijke afwijkingen in de toekomst te voorkomen.” De vraag is wat de RUG gaat doen in reactie op de THE ranglijst. “Het allerbeste lijkt me om eerst maar een uitleg te vragen over hoe ze aan deze vreemde uitslag zijn gekomnen”, zegt Poppema. Is hij niet bang dat de universiteit de komende tijd last krijgt van de tegenvallende score – minder buitenlandse studenten, minder internationale partners en minder grensoverschrijdende onderzoeksprojecten? “Dat moet nog blijken, maar als dat inderdaad zo is, dan moet je je afvragen of je Times Higher Education niet moet sue-en.” Baty reageert laconiek. “Ik verwelkom constructieve kritiek.”

Nederland onderuit in THE ranglijst De meeste Nederlandse universiteiten gaan er met de nieuwe rekenmethode van Times Higher Education flink op achteruit. Soms zelf heel flink: de Universiteit van Amsterdam (UvA) stond in de THE/QS lijst van vorig jaar nog op de 49e plaats. In de vernieuwde THE ranking van 2010 is de UvA teruggezakt naar de 165 positie, een verlies van 116 plaatsen. Opvallend is dat de UvA in de twee weken geleden gepubliceerde QS-ranking, die werd berekend volgens de oude Times-methode, nauwelijks zakte. Volgens adjunct-hoofdredacteur Phil Baty van Times Higher Eduction is zijn nieuwe methode niet extra nadelig voor Nederlandse universiteiten. “Als je naar de uitslag kijkt, dan zie je bijvoorbeeld ook dat Groot-Brittannië en Australië het slechter doen dan in voorgaande edities. Dat komt vooral omdat andere landen beter scoren. Er staan 72 Amerikaanse universiteiten in de lijst. Dan is er simpelweg minder plaats voor andere landen.”

TU Eindhoven Leiden Vrije Universiteit Utrecht Wageningen TU Delft Erasmus Rotterdam UvA Groningen TU Twente Radboud Nijmegen Maastricht

THE 2010 QS 2010 THE/QS 2009 114 124 139 143 144 151 159 165 170 185 x x

126 82 171 83 178 108 99 56 120 199 149 111

120 60 165 70 155 83 108 49 138 200 220 116


Topbaan bij een bierbrouwer?

begin eerst hier. nl


W E T E N S C H A P 7

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

Kind volgt eigen pad |  o n d e r z o e k   | Moeders maken zich snel zorgen over taalachterstand bij hun kinderen. Niet nodig, zegt orthopedagoge Anne Keegstra. ‘Bij een afwijking wordt snel een etiket geplakt.’ Door anne carlijn kok Ieder kind ontwikkelt zich op z’n eigen manier. Ook als het gaat om taal. Moeders maken zich echter snel ongerust als hun kind niet in de pas loopt met de ‘rest’. Dat is vaak niet nodig, stelt orthopedagoog Anne Keegstra in een proefschrift waarop ze gisteren promoveerde aan de RUG. Eigenlijk is dát de belangrijkste uitkomst in haar onderzoek naar taalachterstand bij kinderen. Ze kreeg in de landelijke media de afgelopen week veel aandacht. Leuk, maar Keegstra vindt het jammer dat die zich vooral richten op het ‘buisjesverhaal’. Uit haar onderzoek blijkt namelijk onder meer dat taalachterstand veroorzaakt kan worden door slechthorendheid. Buisjes zijn dan een oplossing. Maar dat is slechts een klein aspect van haar onderzoek en komt voort uit belangrijker bevindingen. “Een taalachterstand kan verschillende oorzaken hebben. Deze oorzaak moet eerst achterhaald worden voordat een taalstimuleringsprogramma ingezet wordt.” Als er überhaupt al sprake ís van een taalachterstand. Een kind dat op tweejarige leeftijd niet verder komt dan losse woorden als ‘papa’, ‘mama’ of ‘eten’, heeft niet gelijk een taalontwikkelingsstoornis. Al zegt de norm dat deze peuter al tweewoordzinnen moet kunnen maken. En dat is waar het begint. “Ouders moeten weten dat een kind zich op z’n eigen manier ontwikkelt. Er is een brede variatie zonder dat er sprake is van een taalachterstand.” Vooral de moeders maken zich zorgen. Keegstra: “Moeders zijn bang dat hun kind niet op tijd gaat praten, waardoor de schoolcarrière en de algehele ontwikkeling belemmerd zouden worden.” Veel van die zorgen zijn onnodig. De orthopedagoge onderzocht 240 kinderen met een vermoeden van een taalprobleem. Bij 35 procent was er niets aan de hand. Bij twaalf procent van de kinderen was er wel sprake van een taalprobleem. In alle gevallen waren er andere oorzaken. Kinderen hoor-

-auw!

Kor t Implantaten Op implantaten als een kunstheup kunnen bacteriën gaan groeien. Wanneer zij een zogeheten biofilm (een dunne, afgesloten laag) vormen zijn ze bijna niet te bestrijden met antibiotica. Onderzoek naar manieren om implantaten te beschermen tegen infectie is lastig, omdat dit tot nu toe alleen kon in proefdieren. Maar biomedisch onderzoeker Guruprakash Subbiahdoss heeft een manier ontwikkeld om in het laboratorium een snelle screening van nieuwe biomaterialen en beschermende coatings te doen. Hij gebruikt daarvoor weefselkweken waaraan antibiotica, groeifactoren en cytokines zijn toegevoegd. Subbiahdoss promoveerde woensdag aan de medische faculteit van de RUG.

Spiegelbeelden Van veel complexe moleculen bestaan twee varianten, die elkaars spiegelbeeld zijn. In geneesmiddelenonderzoek blijkt vaak dat slechts een van beide vormen actief is, de andere vorm kan zelfs schadelijk zijn. RUG-chemici onder leiding van Ben Feringa en Gerard Roelfes melden deze week in het tijdschrift Nature Chemistry dat met behulp van een metaalcomplex gekoppeld aan een stukje DNA slechts één van beide spiegelvormen ontstaat. Het bijzondere van deze techniek is dat de reactie plaatsvindt in water. Voor bestaande technieken zijn vervuilende oplosmiddelen nodig. De methode werd bij toeval ontdekt door RUG-onderzoeker Arnold Boersma, die een jaar geleden promoveerde.

Oerbacterie Foto Reyer Boxem den bijvoorbeeld niet goed doordat ze vocht achter de trommelvliezen hadden. Maar soms is het kind in de gehele ontwikkeling minder ver. Taalstimulering alleen heeft dan geen zin.

‘Een kind is niet maakbaar’ Taalstimulering en taalstimuleringprogramma’s hebben niet heel veel

effect. Ze onderzocht ook het taalbegrip van 136 kinderen aan het begin en eind van groep één op vier verschillende basisscholen. Gedurende het jaar werd er gewerkt met verschillende taalstimuleringsprogramma’s. Bij 67 procent bleef het taalbegrip relatief stabiel. “Dat betekent niet dat de programma’s overboord moeten, maar dat ze vrijer gebruikt moeten worden. Niet stap voor stap afwerken, maar aansluiten bij de situatie van het kind, zonder aandacht voor schoolse vaardigheden

als geletterdheid en gecijferdheid.” De programma’s hebben wel effect op de taalontwikkeling bij allochtone kinderen. Daar is een verklaring voor. “We hebben het dan niet over een taalprobleem maar over blootstellingsachterstand. Allochtone kinderen krijgen minder aanbod.” Keegstra hoopt dat met haar onderzoek ogen geopend worden. “We zijn enorm prestatiegericht en bij een afwijking wordt er snel een etiket geplakt. Laat dat maar eens los. Een kind is niet maakbaar, maar volgt z’n eigen pad.”

Het micro-organisme Sulfolobus solfataricus is afkomstig uit warme bronnen en kan groeien bij zeer hoge temperatuur (rond 80 graden Celsius) in een zeer zuur milieu. Scheikundige Behnam Zolghadr onderzocht hoe deze ‘oerbacterie’ in zo’n vijandige omgeving kan overleven. Het organisme blijkt eiwitten uit te scheiden die spontaan een beschermende schil vormen. Bovendien beschikt S. solfataricus over speciale eiwitten die suiker uit de – zeer voedselarme − omgeving vissen. Zolghadr promoveert morgen aan de bètafaculteit van de RUG.

Rationeel

Door René Fransen Warmt de aarde op of niet? Om daar achter te komen, kijkt u natuurlijk naar wat experts hierover zeggen. De feiten weegt u zorgvuldig af en daarna komt u op rationele wijze tot uw standpunt. Nietwaar? Nou… Er blijkt meer mee te wegen dan alleen de feiten. Mensen die een individualistische persoonlijkheid hebben en die sterk geloven in de vrije markt, vinden het wetenschappelijke bewijs voor de opwarming van de aarde in het algemeen niet overtuigend. Mensen met een meer egalitaire kijk op de maatschappij, die kritisch staan ten opzichte van industrie en bedrijfsleven, vinden het bewijs wél overtuigend. Dus is die laatste groep beter in staat wetenschappelijk bewijs te beoordelen? En kan de eerste groep overtuigd worden door nog

betere wetenschapsvoorlichting? Het antwoord op beide vragen is nee, zo staat deze maand te lezen in het tijdschrift Journal of Risk Research (Kahan et al.). Onderzoekers van de Yale University Law School namen proefpersonen eerst een test af om algemene persoonskenmerken te achterhalen. Daarna kregen ze een serie tekstfragmenten te zien, over klimaatverandering en enkele andere onderwerpen die voor publieke en politieke commotie hebben gezorgd. De fragmenten waren fictie, geschreven om twee tegenovergestelde standpunten te verdedigen. Uit korte biografietjes bleek steeds dat de auteurs universitaire top-wetenschappers waren. Vervolgens mochten de proefpersonen zeggen of de auteur een echte expert was. Wat bleek? De kans dat zo’n fictieve wetenschappers als expert werd gezien, hing

af van de mate waarin zijn standpunt overeenkwam met dat van de proefpersoon. Of het nu om ‘linkse’ of ‘rechtse’ proefpersonen ging, maakte niet uit. Geen enkele groep in het onderzoek bleek in staat de mate van wetenschappelijke consensus objectief in te schatten. “Individuals systematically overestimate the degree of support for positions they are culturally predisposed to accept (…)”, schrijven de onderzoekers in hun artikel. In zo’n geval is meer voorlichting over de wetenschappelijke feiten dus niet echt zinvol. Alleen informatie die zo wordt gepersenteerd dat deze niet bedreigend is voor de aanwezige cultural commitments komt aan. Wij zijn minder rationeel dan we denken.

In deze rubriek presenteert de UK opvallend, schokkend of lachwekkend nieuws uit de wereld van de wetenschap.

Ingezonden mededeling


8 UNIVERSITEIT

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

Naar ’t hart van de |  REPORTAGE  |  In december heropent het Groninger Museum haar deuren met een expositie van Russische oriëntalistische schilderkunst. UK-redacteur Janita Naaijer kreeg in Rusland een spoedcursus kunstkijken. Door Janita Naaijer “Veel studenten denken dat kunst elitair is”, zegt Josee Selbach van het Groninger Museum. In mijn hoofd doemt het beeld op van de Cora Kempermanvrouw, die zich in artistiek-ogende kleding van deze ontwerpster een weg baant van station naar museum, gedwee gevolgd door haar man. De Cora Kempermanvrouw heeft me gegijzeld met de gedachte dat museumbezoek een uiterst serieuze zaak is en alleen haar toebehoort. Oog in oog met een schilderij. Vier passen naar achteren. De kekke bril even op de neus. Een hmmm, een frons en dan een intelligente en kritische noot, de avond tevoren genoteerd tijdens de cursus studie kunstgeschiedenis. Ik laat het gaan. Ergens net voor St. Petersburg strooi ik denkbeeldig al mijn A4’tjes over Vereshchagin, Sarian, Polenov en de andere schilders uit over de Hermitage. Een reis naar het hart van de oriëntalistische schilderkunst in drie steden. St. Petersburg, Moskou en Yerevan.

passeert minimaal één witte Hummer met bruidsboeket. De muffe instituten met vakidioten die niet veel meer lijken te doen dan het bewaken van hun culturele schatten zijn weinig opwindend. St. Petersburg zelf lonkt des te meer en vertelt in één oogopslag hetzelfde verhaal als de wetenschappelijke verhandelingen. Recht tegenover het Institute staat aan de Neva een kolosaal beeld van een sfinx. Het land van wodka, bontmutsen en Anna Kournikova is ook het land dat voor de helft een Aziatische status bezit, altijd al oosterse buren had en daar vanaf het eind van de achttiende eeuw meer en meer mee te maken kreeg door de veroveringslust van Catharina de Grote. Oriëntalisme. De kijk op het oosten. Op het vreemde. De ander. Als ik in de persmap een schilderij van de Russische schilder Vereshchagin (1842-1904) bekijk waarop een Russische soldaat een oriëntaalse man vertrapt, vertelt de meereizende conservator dat dit de onderdrukking van de islam verbeeldt. Gisteravond in Groningen zag ik een documentaire over Geert Wilders. Het schilderij van Vereshchagin is opeens verrassend dichtbij.

Moskou St. Petersburg “Je hebt hier veel gekke instituten met gekke mensen”, zegt gids Katja in the Institute of Oriëntal Manuscripts. De eerste ochtend in St. Petersburg. De zon doet het goud van de kerken en kathedralen blinken. De pastelkleurige paleizen aan de Neva lijken afkomstig uit een sprookje. De tsarenfamilies hebben er zoveel gebouwd dat restauratie in St. Petersburg een continue bezigheid is. Net als trouwen. Ieder uur

Wie denkt dat een persreis een ontspannen aangelegenheid is, heeft het mis. Het is topsport. Je hebt goede schoenen nodig en engelengeduld. Moskou ontvangt haar treinreizigers met het volkslied, maar is met uitzondering van de vele groente- en fruitkraampjes bij de weg een grauwe stad. En toch: de kleur komt dichterbij. Hier in de Russische hoofdstad zullen we voor het eerst schilderijen zien die in december op het Museumeiland hangen. In Tretyakov Gallery wordt het verhaal over Rusland en de Oriënt vertelt vanaf de Russische zijde en

Fragment van The people of Russia. Onder: The vanquised. Office for the dead. begint het journalistieke hart van de pers voor het eerst echt te kloppen. De directrice van het museum neemt ons mee naar het magazijn. Drie mannen tillen een grote rol op een stuk karton in de hal. De camera van RTV Noord staat op scherp en fototoestellen komen in actie als het zeveneneenhalf meter lange

doek The people of Russia van Lanseray (1875-1946) wordt uitgerold. Een uniek moment, want het schilderij lag in het depot en werd nooit eerder aan het publiek getoond. De kleuren zijn fel, de randen van het doek rafelig. Het is voor het eerst dat ik besef dat met ‘doek’ ook letterlijk een doek wordt bedoeld en dat de kunstwereld met restaurateurs, conservatoren, kunstcritici, vervoerders en pr-medewerkers die tentoonstellingen in de markt zetten, een wereld op zich is. Zou ik The People of Russia net zo mooi hebben gevonden achter glas in een willekeurig museum in Nederland? Het antwoord lijkt onbelangrijk als we naar de zaal van Vereshchagin lopen. De Rus die naar Turkestan reisde en gefascineerd was door de schoonheid van de Oriënt, kreeg later opdracht van het Russische leger om de zeges in de TurksRussische oorlog van 1877 vast te leggen. Uiteindelijk schilderde hij het verhaal dat hij zelf wilde vertellen. De harde realiteit en de zinloosheid van oorlog. Als ik me even aan de groep onttrek, gebeurt het. Oog in oog met The vanquised. Office for the dead. Vier passen naar achteren, daarna valt het denken weg.

Het is de sereniteit en de wreedheid van het afgebeelde slagveld. Lichamen die zo natuurlijk opgaan in het lichte landschap dat je ze op het eerste oog niet waarneemt. En dan nog. Het zijn lijken, maar dat woord doet pijn bij de aanblik van de lichamen die Vereshchagin heeft geschilderd. De gesneuvelde mannen liggen er zo sereen bij dat er een troostende werking vanuit gaat. Ik heb niets anders nodig dan dit.

Yerevan Charles Aznavour zingt liedjes van Brel voor the National Gallery of Yerevan. Op zaterdagavond zit jong en oud Armenië en masse rond de vijver op het centrale plein om te kijken naar het gekleurde waterballet dat is afgestemd op de muziek uit grote speakers. “Iedere avond tussen negen en twaalf zitten we hier”, vertelt een jonge Armeniër. “En het is iedere keer weer een verrassing wat ze zullen draaien.”


O P I N I E 9

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

e kunst

1000 euro hard nodig Het collegegeld moet met duizend euro omhoog. Zei rector magnificus Frans Zwarts vorige week in de UK. Goede zet, vindt oud Calimero-raadslid en student sociologie Michiel Zwaan. Maar het gaat om meer dan geld.

Foto’s UK

In de UK van vorige week vraagt Toon de Baets zich af waarom de studentenfracties in de universiteitsraad unaniem hebben ingestemd met het voorstel voor het hogere instellingsgeld. Ik denk dat de studenten in de raad, waar ik ook toe behoorde, inderdaad een grote fout hebben gemaakt. De besluitvorming was veel te laat om nog tot een degelijke voorlichting te komen en dit heeft veel onnodige problemen veroorzaakt. Hiervoor mijn excuses. Hoewel ik het voorstel van Karin Mast om het besluit voor een jaar terug te draaien steun, denk ik dat verhoging van zowel het college- als het instellingsgeld op korte termijn onvermijdelijk is. De instroom in het wetenschappelijk onderwijs heeft angstaanjagende vormen aangenomen en de RUG heeft het geld hard nodig om de kwaliteit van het onderwijs niet nog verder af te laten zakken. In Den Haag is men al jaren de weg kwijt. Willen ‘wij studenten’ de garantie van goed onderwijs, dan zullen we dus moeten accepteren dat de door onze rector magnificus geopperde 1000 euro extra in de schaduw van de kredietcrisis niet meer dan bittere noodzaak is. Het is echter een illusie dat de

Willemen

Foto’s UK De dagen in Yerevan beginnen ’s ochtends met cognac, verse vijgen en Armeense koffie. In de National Gallery worden we onthaald door Zhanne en Irena, waarnemend directeur en conservator van het museum, dat volgens kenners na de Hermitage en het Poesjkinmuseum de meest hoogwaardige kunst bezit van de voormalige Sovjet Unie. Het huis van de Armeense kunstenaar Sarian (1880-1972) is onze laatste stop. “Sarian is the Godfather van de Armeense schilderkunst”, zegt conservator Inessa terwijl de kleindochter van de schilder ons rondleidt. Ze vertelt over haar opa die in 1915 terugkeerde naar zijn geboortegrond om de vluchtelin-

gen van de genocide te helpen in de Arafatvallei. Haar opa die bij de aanblik van alle ellende een zenuwinzinking kreeg, maar juist daarna een vrolijk abstract werk schilderde dat symbool staat voor nieuw leven. Hier in zijn voormalige huis valt voor mij alles samen. De foto’s van de wijze man met de ernstige blik. Zijn teksten over het kunstenaarschap. De organische vormen. De prachtige kleuren die ik altijd zal herkennen en me terug zullen brengen naar de avond bij de vijver op het plein in Yerevan. Literatuur, vormgeving, psychologie, geschiedenis. Kunst als een totaalbeleving. Een licht tintelend gevoel dat doet verlangen naar meer.

Russisch Oriëntalisme Dit genre in de schilderkunst ontstond in de negende eeuw, maar kwam tot bloei in de negentiende eeuw toen Rusland een imperialistische politiek voerde om Centraal-Azië en de Kaukasus in te lijven. Kunstenaars, schrijvers, maar ook musici en handwerkslieden drukten hun achterdocht en fascinatie voor het Oosten uit in hun werk en lieten kritiek op het Russische bewind niet achterwege. Het Onbekende Rusland bevat naast schilderijen van Russische kunstenaars ook werk van schilders uit de Oriënt zelf. Zie ook www.groningermuseum.nl en www.srctravel.nl

problematiek van de extreme massaliteit in het wetenschappelijk onderwijs alleen met meer geld kan worden opgelost. Academische vorming door interactie met de docent kan niet plaatsvinden in een collegezaal van meer dan 300 studenten. De inzet van een lage fixus bij populaire opleidingen is in mijn optiek dan ook van essentieel belang.

‘Zoek de klepel niet in Shanghai of Londen’ Hoewel de rector naar mijn mening niet ver genoeg gaat wanneer hij het heeft over een keuze tussen minder studenten of meer collegegeld, heeft hij de klokken van het Carillon in het Academietorentje wel horen luiden. Bij een aantal andere bestuurders lijkt groei nog altijd de vader van een opportunistische gedachte: hoge studentenaantallen zijn noodzakelijk om de onderzoeksstrijd in het mondiale stratego­ spel der universitaire rankings te financieren. Dit mag dan zo zijn, maar hoe belangrijk zijn rankings als een Bedrijfskunde- of Psychologiediploma van de RUG straks niets meer waard is? Mocht het toch op een keuze aankomen, dan zou ik het College van Bestuur willen wijzen op dat wat René Fransen vorige week als het leidende, doch kortzichti-

Stelling ‘Duizend euro extra collegegeld kan ik simpelweg niet betalen’ was deze week onze stelling op Nestor. 77,54% van de studenten is het daar mee eens, 22,46% niet. ge principe van deze tijd bestempelde: ‘Imago is alles’. Daar waar je kunt betwijfelen of het imago van de rankings een betrouwbare afspiegeling is van kwaliteit, zijn de kwaliteit van ons onderwijs en de kansen van studenten op de arbeidsmarkt onlosmakelijk met elkaar verbonden. Mijn advies aan de rector en zijn kompanen is om de klepel niet bij voorbaat in Sjanghai of Londen te zoeken: het onderwijsimago van Broerstraat 5 verdient nu de prioriteit. Michiel Zwaan Student sociologie

Correctie Bij het opiniestuk in de vorige UK over het collegegeld voor tweede studies staat geheel ten onrechte de naam Karin Smit vermeld. Dat moet zijn Karin Mast, studiebegeleider geschiedenis.


10

@UK

H ok

Alain Bastaard Een nieuw academisch jaar is begonnen, dus in Grunn krioelt het van de nieuwe prooien. Ik knoop een gesprek aan met een schitterende blonde meid – Sacha heet ze – en vraag geïnteresseerd: “Waar kom je weg?” “Waar ik ‘weg’ kom? Kun je geen ABN?”, sneert ze. Een reprimande over de verloedering van de Nederlandse taal volgt. In mijn ogen valt dat, op swaffelen na, reuze mee, maar “ik studeer Nederlands, dus ik kan het weten”, koketteert ze. Om deze taalpurist nog verder op de kast te jagen interrumpeer ik: “Warm hè, hier? Zal ik het raam los doen?” Tandenknarsend preekt ze verder: “Waar mag jij dan wel vandaan komen?” Met haar sublieme taalgevoel is ze blijkbaar niet in staat dat te achterhalen. En ze is niet de enige. Al jaren wordt over mijn afkomst getwijfeld: Frans? Gronings? Of toch Twents? In de stad ben ik een boerenlul en in het dorp een stadse kakker. Om precies te zijn ben ik een bastaard. Een kruising tussen een wichie uit Ter Apelkanaal en een rasechte Kampenaar. Dat, samen met mijn Franse naam, dorpse klanken en mijn verhaspelde uitdrukkingen maakt mij tot een ware taalhybride waar geen locatie meer aan vast te knopen is. En dat is wel zo prettig. Mensen worden de laatste tijd wat al te makkelijk in een hokje gepropt. Laat ze dat maar eens met mij proberen.

Alain Dekker is tweedejaars biomedische wetenschappen

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

De zure frisheid van allesreiniger hangt in de lucht. Café Thuis-thuis staat in de sop. De donkerbruine vloer glimt en weerspiegelt het vage licht dat door de ramen binnenkomt. Kroegbaas Harry kijkt tevreden van het natte hout naar de blauwe ogen van zijn gast. “Ik snap het gewoon niet meer. Een jaar geleden kon je me de kroeg niet uitslepen. Tegenwoordig

4

|  s e r i e   |  Wat zegt jouw kamer over jou? De UK snuffelt iedere week rond in het huis van een student, op zoek naar bijzondere verhalen achter de gevonden voorwerpen. Door diane romashuk

1

Hokbewoonster:

Kirsten Kamphuis, 19 jaar, tweedejaars studente geschiedenis en eerstejaars Nederlands, vertoeft sinds een half jaar “meer in een gewoon huis dan in een studentenhuis” in de Oosterpoortbuurt. “Ik woon hier met één vriendin, dus het is rustig en we houden alles schoon. Het academische jaar begon ze met goede zin: “Ik voel me thuis in Groningen en ben benieuwd hoe dat gaat, twee studies tegelijk volgen.”

2

Mariabeeld

Vaak zien mensen dit in eerste instantie voor iets anders aan maar het is een mariabeeldje. Vroeger stond het bij mijn oma en had het een houtkleur. Na haar overlijden kreeg ik het. Maar mijn neef, die in een fietsenwinkel werkt, heeft hem eerst roze gespoten. Mijn oma zou dat denk ik wel grappig hebben gevonden. Ik kreeg ook een kookwekker van haar toen ik dertien werd. Alvast voor als ik ging studeren. Ze was wel vooruitstrevend.”

3

De Profundis “Dit boek schreef Oscar

Lange nachten, diepe glazen... (4) Terugtweet: Fleur maakt zich zorgen om haar beste vriend Daniël, die volgens haar meer met zijn studie bezig moet, dan zich opnieuw te storten op het studentenleven.

1

krijg ik er de rillingen van.” Fleur leunt op de bar en strijkt een pluk blond haar uit haar ogen. De plooien van haar zilverkleurige jurkje bewegen speels wanneer ze diep adem ademhaalt. “Kijk bijvoorbeeld naar Daniël, wat hij nu ervaart, dat was ik ooit. Feesten, regelen, zuipen. Maar ik kan het niet meer uitstaan. Ik kan hém soms niet meer uitstaan met z’n gebral.” Ze kijkt Harry aan. Hij heeft een shagje opgestoken en knikt zwijgend. Ze is blij met hem, hij luistert en veroordeelt niet. “De geur van bier, die vieze zoetige geur. Gatver-

3

2

Foto’s Reyer Boxem Wilde toen hij wegens sodomie in de gevangenis zat. ‘Read in 1913’ staat er door iemand voorin geschreven, dus het is heel oud. Ik vraag me altijd af wie mijn boeken voor mij gelezen hebben. En ik ben groot fan van Wilde. Deze zomer ben ik in Parijs bij zijn graf geweest, een groot monument in de vorm van een sfinx. Vrouwen stiften er hun lippen en

geven er een kus op. Het zit dan ook vol met afdrukken, nu inclusief die van mij.”

4

Brievenkistje

“Ik schrijf veel brieven want dat doet bijna niemand meer. E-mail is ook leuk, en snel, maar brieven zijn tastbaar. Je kunt ze bewaren en raakt ze nooit meer kwijt.

Foto Liz Main

De biecht damme! Als ik daar weer mee wakker word, dan gaat er een bliksemschicht van schuld door me heen. Hetzelfde heb ik als ik Daniël zie. We zijn ooit samen begonnen met studeren, als twee groene grassprietjes. Alleen heb ik nu het gevoel dat hij niet verder is gegroeid. Of ben ik juist een paardenbloem geworden?” Harry glimlacht: “Een paardenbloem…” Hij neemt een trek van zijn shagje en blaast tevreden een grijze rooksliert uit. “Zie het van de zonnige kant. Je bent een stapje verder gekomen in je leven. Het is normaal.” “Misschien, Harry, misschien.

Dit kistje heb ik daarvoor speciaal aangeschaft toen ik op kamers ging. Ik bewaar vooral de brieven van mijn vriendin. En vrienden vraag ik altijd om kaartjes als ze op vakantie gaan. Ik heb nu bijvoorbeeld een uit Roemenië, Canada komt er aan en ik hoop er nog een te krijgen uit Israël. Want daar wil ik zelf ooit ook graag naartoe.”

Maar het voelt anders dan een nieuw begin. Het is alsof ik er aan toe ben om ‘echt’ te worden. Gewoon, een ‘echt mens’.” “Een ‘echt mens’ ?” De kroegbaas lacht en kijkt met pretoogjes naar Fleur. “Een vrouw die een man heeft, een goede baan, een huis met een hypotheek. Misschien zelfs een hond. Een Franse bulldog, nee een Boxer, een Jack Russell, of weet ik veel wat voor ras. Ik ben er gewoon aan toe…” Met een dreun klapt de deur open. Fleur schrikt op, bruut uit haar toekomstvisie getrokken. Har-

ry kijkt langs haar schouder en een brede lach verschijnt op zijn gezicht. “Kijk eens wie we daar hebben.” “Ik ben voor zeven disputen gevraagd! Hell yeah!!” Nog voordat ze het door heeft, omhelzen Daniël’s armen Fleur. De zoete geur van bier penetreert haar neus. “De Winter, toe nou!” Ze weet het, haar houdbaarheidsdatum in Groningen is verstreken.

Wordt vervolgd > Reageren? langenachten@gmail.com


23 t/m 30 september 2010

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Marine Hotspots Marine ‘hotspots’ zijn onderzeese gebieden met een grote biodiversiteit. We kennen naar schatting slechts 1 tot 10 procent van alle soorten die er bestaan. Het aantal soorten dat uitsterft door menselijke invloeden neemt echter drastisch toe. De oceaan is groot, de organismen erin zijn klein en onze kennis is beperkt. Hoe kunnen hotspots bijdragen aan onze kennis over het ontstaan en de toekomst van het leven in de zee? Jeanine Olsen is hoogleraar mariene biologie bij het Centre for Ecological and Evolutionary Studies van de RUG. Zij onderzoekt de invloed van klimaatveranderingen en de hiermee gepaard gaande aanpassingsmogelijkheden van soorten, en de genetische basis voor aanpassingen. Olsen behaalde haar doctoraal aan Berkeley University, California en werkte aan de Universiteit van Washington in Seattle en het Smithsonian Instituut in Washington, DC. Datum: maandag 27 september. Plaats: ForumImages, Hereplein 73 (voormalige bioscoop Camera). Aanvang: 16.30 uur. Voertaal Engels. Toegang voor iedereen gratis. Freek de Jonge Cabaretier, schrijver, acteur en zanger Freek de Jonge stond met Neerlands Hoop Expres aan de wieg van de Nederlandstalige rockmuziek. Als zanger trad hij op met de popgroep de Nits en in 1997 scoorde hij een nummer 1-hit met de Bob Dylan-cover ‘Leven na de dood’. Dit jaar verscheen na 32 jaar weer een studioplaat met twaalf intense liedjes: ‘Van A naar Z’. Programmamaker en presentator Jan Douwe Kroeske gaat met De Jonge in gesprek. Datum: maandag 27 september. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: studenten € 2,- anders € 4,-. Latijns-Amerika – Drugshandel Door de eeuwen heen was Latijns-Amerika voor velen ’s werelds grootste en belangrijkste wingewest. Vanaf het begin van de Europese overheersing heeft het beeld van Latijns-Amerika als een onuitputtelijke bron van weelde, grondstoffen en genotsmiddelen een grote rol gespeeld in de complexe internationale betrekkingen. Tegelijkertijd werden de oorspronkelijke Indiaanse bewoners vanuit een Europees superioriteitscomplex beschouwd als de gevaarlijke en gewelddadige ‘ander’, die gedomineerd en geciviliseerd diende te worden. Genot, gevaar en geweld kenmerken de internationale drugshandel. Hoe wordt het dubbelzinnige beeld van Latijns-Amerika als bron van genot en gevaar gevoed door de huidige drugsproblematiek? Wil G. Pansters is bijzonder hoogleraar Latijns-Amerika Studies en directeur van het Mexico Studie Centrum van de RUG. Hij is tevens universitair hoofddocent Culturele Antropologie aan de UU. Datum: Dinsdag 28 september. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: € 2,- / voor studenten gratis.

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 30 sept. 2010 Hebbe Hebbe Hebbe - Slaaf van reclame? Reclame is in staat je te verleiden tot het kopen van gewenste, maar soms ook ongewenste producten en diensten. We doneren aan instanties waarvan we nog niet eerder hadden gehoord, we kopen producten die we niet nodig hebben en we stemmen op politieke kandidaten met een bedenkelijke reputatie. Constant worden we blootgesteld aan verschillende reclameboodschappen en advertenties, maar wat voor invloed heeft dit op ons gedrag? Wetenschappelijk onderzoek geeft inzicht in de psychologie achter ons consumentgedrag en de werking van reclameboodschappen. Wanneer is een reclame effectief, wat werkt en wat niet? Wanneer gaan consumenten overstag en wanneer ervaren zij weerstand? En hoe kan je als marketeer die weerstand verminderen? Bob Fennis is hoogleraar Consumer Behaviour aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de RUG. Datum: woensdag 29 september. Aanvang: 15.30 uur. Plaats: De Appel, VanOlstToren, Hanzehogeschool, Zernikeplein 7. Toegang voor iedereen gratis Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; Universiteitswinkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

DwarsDiep Kunst- en cultuurbeleid: linkse hobby, marketing tool of volksverheffing? In de kunst en politiek woedt een discussie over de rol van de overheid inzake kunst en cultuur. Zijn kunst en cultuur “linkse hobby’s” waar de overheid zich niet mee moet bemoeien? Mag de overheid wel subsidiëren, maar niet oordelen? Of moet de overheid juist veel meer dan ze gewend is, kiezen voor kunst en cultuur vanwege hun maatschappelijke, economische of sociale rol? Zondag 26 september, 16.00 uur, ForumImages (Hereplein 73). www.forumdwarsdiep.nl Biertje, babbel, Brahms: Heeft het traditionele klassieke concert toekomst? Moet het klassieke concert anders? Wat is het verschil tussen een klassiek concert en een optreden van een popband of jazzcombo? Het meest in het oog springende verschil is de stilte die van bezoekers van klassieke concerten wordt gevraagd. Dinsdag 28 september, 19.00 uur, ForumImages (Hereplein 73), €2,50. www.forumdwarsdiep.nl

Bureau Vertrouwenspersoon Confidential advisor The confidential advisor of this university, Marijke Dam, assists staff and students who have experienced undesirable conduct or unequal treatment. She also assists employees who experience problems in co-operation at work. The confidential advisor can provide you with independent advice and guidance. In some cases she will help you to solve the problem yourself. In other cases she will set up contacts and act as a go-between. You can make an appointment by phone or e-mail. Phone: (050) 3635435. E-mail: J.M.Dam@ rug.nl or A.M.Wildeboer-Baar@rug. nl (secretary). More information: www.rug.nl/confidentialadvisor

Centrum voor Informatie Technologie Computercursussen 4 t/m 6 oktober Excel basis – 4 t/m 10 oktober Open Leercentrum – 5 oktober Keuzemodule Word – 7 oktober Open Leercentrum – 7 oktober Access basis – 11 t/m 15 oktober Programmeren: Introductie (VBA) – 11 oktober t/m 21 oktober (maan- en donderdag) Slimmer werken met de pc – 12 oktober Webplatform – 12 t/m 13 oktober Open Leercentrum – 14 oktober Powerpoint – 18 t/m 20 oktober SPSS – 18 t/m 21 oktober Slimmer werken met Word – 19 oktober Open Leercentrum – 21 oktober Excel basic (UK) – 1 t/m 4 november Publiceren – 1 t/m 4 november Programming Access (UK) – 1 t/m 11 november (maan- en donderdag) Programming Excel (UK) - 1 t/m 11 november (maan- en donderdag) Programming Word (UK) - 1 t/m 11 november (maan- en donderdag) Open Leercentrum – 2 november Word: keuzemodule – 4 november Open Leercentrum – 4 november SPSS. Inschrijving RUGmedewerkers en -studenten via de website www.rug.nl/cit/onderwijs/cursusaanbod/ secretariaatcit@rug.nl Open leercentrum Elke donderdagmiddag is er gelegenheid om een cursus te doen in het open leercentrum. Het open leercentrum biedt een begeleide zelfstudie waarbij de cursist zelf de inhoud van de cursus bepaalt en in eigen tempo een aantal vooraf gekozen leermodules afwerkt en zich bij vragen kan richten tot een docent. De cursustijden zijn van 13:15 tot 16:30. De volgende cursussen zijn op dit moment via het open leercentrum te volgen: MS-Word, MS-Excel en MS-Access introductie, MS-Frontpage, MS-Windows basiscursus, Visio, Thunderbird, beheer van een eigen PC onder Windows XP, SPSS module Data Entry, Oracle Calendar (RUGplanner), Outlook. Studenten: € 25,- , medewerkers: € 60,- per dagdeel. Publishing using Word Using Word to create a thesis, paper or any other richly formatted document. Applying professional, consistent formatting while still being able to to modify the appearance afterwards. Handling large documents. All necessary software is included in this course of 3 half days. Students € 35, staff € 140

PowerPoint Maak uw colleges en voordrachten aantrekkelijker door uw tekst en figuren te presenteren met PowerPoint! Hierbij komt aan de orde: presentaties invoeren en opmaken, gebruik van figuren, tabellen, grafieken en objecten, het organiseren van een presentatie, inpassen van animaties, video- en geluidsfragmenten en overgangseffecten inpassen. Kosten: studenten € 35,- medewerkers € 140,-

Bibliotheek Symposium: De toekomst van de Academische Bibliotheek We leven in een tijd, waarin veranderingen elkaar snel opvolgen. Veranderingen, die ook invloed hebben binnen de bibliotheekwereld: digitalisering, web 2.0-toepassingen en nieuwe wensen van de bibliotheekgebruiker. Informatie wordt in toenemende mate in digitale vorm aangeboden en geraadpleegd. Huidige technologie maakt het mogelijk om naast fysiek ook virtueel aanwezig te zijn. Tijdens dit lustrumsymposium gaan we in discussie over de toekomst van de academische bibliotheek, specifiek onze eigen Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen. Bestaat deze nog in het jaar 2405? http://www.rug.nl/bibliotheek/ lustrum/symposium Open Dag Universiteitsbibliotheek De Bibliotheek RUG is jarig: 395 jaar! Zaterdag 25 september is er een Open Dag in de UB, Broerstraat 4: eindelijk je kans eens achter de schermen van de Bibliotheek te kijken. Rondleidingen (ook door het doorgaans gesloten magazijn!), korte demonstraties, koffie in het UB-Café, films, kinderactiviteiten en wat al niet meer: van 11.00 - 16.00 uur ben je welkom. http://www.rug.nl/bibliotheek/ lustrum De Bibliotheek is jarig: Lustrumweek Omdat we dit jaar 395 jaar bestaan, vieren we feest! Van maandag 27 t/m donderdag 30 september zijn er tientallen activiteiten in alle bibliotheeklocaties. Loop mee met een bibliothecaris, kijk over de schouder van een catalogiseerder, leen zelf boeken uit of fiets mee langs alle RUG-bibliotheken. En wat dacht je van koffiedrinken met de directeur? Of een spannend tochtje door het mysterieuze magazijn? Schrijf je snel in via het webformulier! http://www.rug.nl/bibliotheek/ lustrum Fotowedstrijd: jouw eigen biebmoment! Hoeveel uren zou je nu al niet in de bibliotheek hebben doorgebracht? Een belangrijk deel van je leven… Je hebt hard gestudeerd, maar ook gezellig koffie gedronken met je vrienden, of uitgebreid staan bellen met je vriendje... Leg je mooiste bibliotheekmoment vast! Tijdens de lustrumweek publiceren we de mooiste foto’s op onze website, onze Facebook- en Flickr-pagina’s, en natuurlijk ook op de monitoren in de verschillende bibliotheken. Voor de allermooiste, -leukste of -spannendste foto is er een pretpakket inclusief handige Usb-stick! communicatie-bibliotheek@ rug.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ lustrum/fotowedstrijd

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen opgenomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigingen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES 23 september Promotie: mw. J.C. Holsappel-Brons, godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen. Titel: Ruimte voor stilte. Stiltecentra in Nederland als speelveld van traditie en vernieuwing. Promotor(s): prof.dr. A.L. Molendijk, prof.dr. P.G.J. Post. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur. 24 september Promotie: mw. A.H. Arkenbout, wiskunde en natuurwetenschappen.Titel: Organic-inorganic hybrids. A route towards soluble magnetic electronics. Promotor(s): prof.dr. T.T.M. Palstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur. 24 september Promotie: dhr.B.Zolghadr, wiskunde en natuurwetenschappen.Titel: Assembly and function of cell surface structures of the thermoacidophilic archaeon Sulfolobus solfataricus. Promotor(s): prof.dr. A.J.M. Driessen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen.Tijd: 13.15 uur. 24 september Promotie: dhr. M. Bokhove, wiskunde en natuurwetenschappen.Titel: Ntn-hydrolases unveiled. Structural investigations into isopencillin N acyltransferase and the quorum-quenching acylase PvdQ. Promotor(s): prof.dr. B.W. Dijkstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen.Tijd: 14.45 uur. 24 september Promotie: dhr. C.M. van der Zant, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Generative AI: a neo-cybernetic analysis. Promotor(s): prof.dr. L.R.B. Schomaker. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen.Tijd: 16.15 uur. 27 sepember Promotie: dhr. F.A. Gomez,wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Milky Way archaeology and the dynamical signatures of merges. Promotor(s): prof.dr. A. Helmi. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur. 28 september Oratie: mw. prof.dr. M.C. Timmerman, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Jeugd in perspectief: individueel èn samen jong. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur. 29 september Promotie: dhr. R. Hoedeman, medische wetenschappen. Titel: Severe medically unexplained physical symptoms in the sick-listed occupational health population. Promotor(s): prof.dr. J.W. Groothoff. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur. 29 september Promotie: mw. M.C. Schokker, medische wetenschappen. Titel: Psychosocial outcomes in diabetes: the interplay of intra- and interpersonal factors. Promotor(s): prof.dr. M. Hagedoorn, prof.dr. T.P. Links, prof.dr. R. Sanderman. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur. 29 september Promotie: mw. G.J. de Jonge, medische wetenschappen. Titel: Multi-, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen imensional cardiac post-processing and visualization in dualsource computed tomography. Promotor(s): prof.dr. M. Oudkerk. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur. 30 september Promotie: dhr. J.J. Vos, economie en bedrijfskunde. Titel: De Münchhausenbeweging: beweging voor ketensamenwerking. Een onderzoek naar samenwerking tussen maatschappelijke organisaties in Rotterdam. Promotor(s): prof.dr.ir. C.T.B. Ahaus, prof.dr. J.B. Rijsman. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur. 1 oktober Promotie: dhr. M. Groeneveld,, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: On the mechanism of prokaryotic glutamate transporter homologues. Promotor(s): prof.dr. D.J. Slotboom. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur. 1 oktober Promotie: dhr. J. Veerman, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Reverse electrodialysis, design and optimization by modelling and experimentation. Promotor(s): prof.ir. G.J. Harmsen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur. 1 oktober Promotie: dhr. A.E. Sterk, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Atmospheric variability and the Atlantic multidecadal oscillation. Mathematical analysis of Low-order models. Promotor(s): prof.dr. H.W. Broer, prof.dr. C. Simó, prof.dr.ir. H.A. Dijkstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.


23 t/m 30 september 2010

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Universiteitsraad

Letteren

Vergadering Universiteitsraad Op donderdag 30 september aanstaande vergadert de Universiteitsraad met het College van Bestuur. Vergaderlocatie: Grote Vergaderzaal, Oude Boteringestraat 44. Aanvangtijdstip: 09.30 uur. De vergadering is openbaar. Een ieder is van harte welkom. H.J.Mast@rug.nl www.rug.nl/uraad

A LG E M E E N

Diversen Vous parlez Français ? Cursussen Frans in Groningen Nieuwe sessies v.a 27 september 2010 - Inschrijving kan nog t/m 24 september 2010 van 10.00 - 16.00 uur. Centre Culturel Français, Harmoniegebouw, kamer 139, 1e etage, gebouw 12, Oude Kijk in ‘t Jatstraat 26 - 9712 EK Groningen Tel (050)-363 6106 ccfrance@rug.nl www.ccfgroningen.nl Centrum Canadese Studies Het studentenplatform van het Centrum voor Canadese studies (RUG) is op zoek naar nieuwe enthousiaste leden voor het academisch jaar 2010-2011. Voor vragen en aanmeldingen kun je contact opnemen met studenten.canada. let@rug.nl of 06-23782383. studenten.canada.let@rug.nl http://www.rug.nl/let/onderzoek/onderzoekcentra/canadastudie

Faculteiten Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

Groninger Pleitwedstrijd Diephuis organiseert dit jaar voor de zevende keer de Groninger Pleitwedstrijd (GPW) op zaterdag 20 november 2010. Diverse teams gaan in de Groninger Rechtbank de strijd met elkaar aan. Elk team, bestaande uit twee personen, pleit aan de hand van een casus die van tevoren aan de deelnemers wordt toegezonden. De jury bestaat uit rechters en advocaten. De GPW is de kans om je pleitvaardigheden te ontwikkelen en je optimaal voor te bereiden op de studentenrechtbank. Deelname aan de Groninger Pleitwedstrijd is gratis en de dag is geheel verzorgd, inclusief lunch, diner en borrel. Het is mogelijk om bij deelname 4 ECTS’s te verdienen in het kader van het vak ‘Recht in de praktijk’. Spreekt dit je aan? Geef je dan op voor 1 oktober via pleit@diephuis.nl. Voor meer informatie: www.Diephuis.nl.

Medische wetenschappen A LG E M E E N

M.F.V. Panacea zoekt Bestuur 2011 Heb jij zin om een topjaar te beleven? Solliciteer dan voor een plek in het bestuur 2011 der Medische Faculteitsvereniging Panacea Schrijf vóór vrijdag 1 oktober 12.00 een sollicitatiebrief en stop deze samen met je CV in kluisje 639 (bij de uitgiftebalie). Kijk voor meer informatie op www.panacea.nl/bestuurssollicitatie bestuur@panacea.nl www.panacea.nl/bestuurssollicitatie

Extra Vrije ruimte: Kennismaking met het Gronings In het tweede deel van het eerste semester is het mogelijk om het college “Kennismaking met het Gronings” te volgen. Dit vak van 5 ECTS vergt zeven collegeweken, gevolgd door een tentamen en het schrijven van een beperkt werkstuk. Opgave en nadere inlichtingen: s.j.h.reker@rug.nl (363 5943, eventueel inspreken). S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

stage: Nederlandse Ambassade, Ankara Opleiding: IB/IO/diverse Periode: januari tot eind maart 2011 Opdracht: uitvoeren van een onderzoeksopdracht (nader te bepalen), ondersteuning bieden bij de dagelijkse werkzaamheden van de poitieke afdeling van de ambassade. Meer info: Stagebureau Letteren, kmr. 212. Zie de website onder ‘vacatures masterstages’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau NEDERLANDS

Scriptie-onderzoek Makkelijk Lezen Plein Bachelor- of Masterscriptie Nederlands of CIW, De Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie zoekt een student Nederlands, taalbeheersing of Communicatie- en informatiewetenschappen (CIW) die een praktisch onderzoek wil uitvoeren in opdracht van Biblionet. Het gaat om een onderzoek naar het gebruik van het Makkelijk Lezen Plein (MLP) in bibliotheken in de provincie Groningen. Meer informatie op de website. s.j.visser@rug.nl www.rug.nl/wewi/dewetenschapswinkels/talen/opdrachten GESCHIEDENIS

Nieuwe Groniek: Expedities Het nieuwe nummer van Groniek is uit: Expedities! Iedere periode in de geschiedenis kent zijn personen die verder keken dan hun horizon. Waar die reislust vandaan kwam en wat de consequenties waren van deze reizen, op persoonlijk en maatschappelijk vlak, zijn de centrale thema’s in deze avontuurlijke editie van Groniek. Vijf spraakmakende expedities zullen aan bod komen: Van Alexander de Grote’s krijgsexpeditie in Azië tot de poolreizen van Peary en Cook en de maanexpedities van de Apollo’s! groniek@rug.nl www.groniek.nl C O M M U N I C AT I E K U N D E

Communicatie voor goede doel Onderzoeksstage CIW, De Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie zoekt een student Communicatie- en informatiewetenschappen (CIW) die een praktisch onderzoek wil uitvoeren in opdracht van ontwikkelingsorganisatie Humana. Het gaat om een onderzoek naar de communicatiemiddelen van Humana richting gemeenten, bibliotheken en bedrijven. Wil jij website, nieuwsbrieven en persberichten analyseren en adviseren hoe de boodschap beter over te brengen is? En de informatiebehoefte bij gemeenten en bedrijven peilen? Start: september 2010 Meer informatie en contact via de website s.j.visser@rug.nl www.rug.nl/wewi/dewetenschapswinkels/talen/opdrachten

Gedrags- en Maatschappijwetenschappen P S YC H O LO G I E

Carrière avond Arbeids en Organisatie Psychologie Op maandag 27 september 2010 presenteert de Carav haar vijfde carrièreavond van dit jaar! Tijdens deze avond zal de masterrichting Arbeids en organisatie psychologie centraal staan. Er zullen deze avond vijf sprekers komen die iets vertellen over hun loopbaan. Na afloop is er een informele borrel, waar de sprekers ook aanwezig zullen zijn. Houd de posters in de gaten voor de gastsprekers. Waar : Het Heerenhuis, Spilsluizen 9. Aanvangstijd : 19.30 uur. Prijs : € 2,50 VIPleden € 3,75 niet-VIPleden. Kaartverkoop : 22, 23 en 27 september van 12:00-14:00 in het Heymansgebouw. carrierecommissie@vipsite.nl Borderline Lezing Kom op 28 september naar de lezing over Borderline! Ervaringsdeskundige Ellen Niewold zal komen vertellen hoe het is om te leven met een Borderline stoornis. Dit en meer op de 4e Lexicom Lezing. Wat: Lezing Borderline Wanneer: 28 september, 19.30uur Waar: Café de Spieghel, Groningen Kaartjes te koop op 23, 27 en 28 september in de hal van het Heymansgebouw, tussen 12 en 14u Vip: 2,50e Niet-vip: 3.60e lexicom@vipsite.nl www.vipsite.nl Algemene leden vergadering VIP Op 11 oktober 2010 zal de alv van de VIP plaatsvinden. De alv zal gehouden worden in Het Heerenhuis en de deuren gaan om 19.30 u open. Tijdens deze alv zal onder andere een voorstel tot Huishoudelijk Reglement wijziging met betrekking tot de Congrescommissie en de Engelste commissie gepresenteerd worden. Ook zal het kandidaatbestuur 2010-2011 gepresenteerd worden vip.gmw@rug.nl www.vipsite.nl

Wijsbegeerte AL GEMEEN

Lezing Griph 6 oktober 2010 From Imagining to Understanding: Spinoza’s Practical Project by Susan James Imagining and understanding, as Spinoza sees them, are ways of empowering ourselves. But how exactly are they supposed to empower us, and why are the kinds of power that they generate valuable? By focusing on the political dimension of Spinoza’s treatment of these issues, I aim to explore his contribution to the broader history of the claim that knowledge is power. http://rug.nl/filosofie/nieuws/ agenda/index

Studenten Studenten Informatie en Administratie UNIVERSITY STUDENT DESK (USD)

Bezoekadres: Academiegebouw, 1e verdieping, gebouw 1112 Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 050-3638004

Fax: 050-3634623 Openingstijden: op werkdagen 12.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur. www.rug.nl/hoezithetwww.rug. nl/USD

Agenda

[ vervolg ]

Dependance USD Zernike Van 23 augustus tot en met 30 september is er een tijdelijke dependance van de USD op het Zernikecomplex, in de Plaza in het Duisenberg gebouw. De openingstijden zijn: maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 12.00 uur.

CONGRESSEN EN SYMPOSIA

Nog geen collegekaart? Heb je je (her)ingeschreven voor het studiejaar 2010-2011 en nog geen collegekaart ontvangen? Neem dan contact op met de USD!

25 t/m 30 september Lustrum Universiteitsbibliotheek: 395 jaar. Plaats: Universiteitsbibliotheek, Broerplein 4, Groningen. Zie voor het uitgebreide programma: http://www.rug.nl/bibliotheek/lustrum/index

Studenten opgelet!! Zorg ervoor dat je inschrijving voor het studiejaar 2010-2011 uiterlijk 30 september in orde is gemaakt (ook de betaling van het collegegeld moet dan binnen zijn). Als je de inschrijving later in orde maakt, dan dan zal deze plaatsvinden op de eerste van de betreffende maand. Dit kan consequenties hebben voor je recht op studiefinanciering, je onderwijsfaciliteiten (zoals je UB-pas) en je OVkaart. Neem bij twijfel contact op met de USD.

Studenten Service Centrum Talent & Career Center Workshop Brief en CV Op donderdag 30 september (13.30-16.30 uur) organiseert het Talent & Career Center de workshop Brief en CV. In deze inspirerende workshop maak je kennis met een scala aan mogelijkheden om jezelf aantrekkelijk en persoonlijk te presenteren. Door de CV-check krijg je bovendien veel praktische tips en adviezen aan de hand waarvan je je CV verder kunt verbeteren. Tijdens een regelrechte zinnenbrainstorm krijg je volop nieuwe ideeën waarmee je je brief tot een document kunt maken, wat je vol vertrouwen kunt versturen. Je kunt je aanmelden via onze website, de kosten bedragen €10,-. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl

ACLO Sportbewijs-vrije Week!! De ACLO biedt twijfelaars de mogelijkheid om van 27 september t/m 1 oktober GRATIS kennis te maken met de ACLO. Gedurende deze week kun je deelnemen aan alle algemene uren en is er op dinsdag 28 september de cursus carrousel. Tijdens deze carrousel kun je, geheel gratis, kiezen uit meer dan 20 verschillende cursussen. Twijfel dus niet langer en schaf je sportbewijs aan bij de ACLO of kom langs tijdens de Sportbewijs-vrije Week. vicevoorzitter@aclosport.nl www.aclosport.nl Wereldrecord poging! De ACLO viert dit jaar haar 65-jarig bestaan, en dit gaat uitgebreid gevierd worden in de vorm van een bomvolle Lustrum-week. Op maandag 27 september zal het Lustrum worden ingeluid met een serieuze Wereldrecord poging levend matrassendomino. Hierbij hebben we jouw hulp nodig. Kom daarom met zoveel mogelijk vrienden op 27 september om 16.00 naar de Grote Markt en maak dit spectaculaire event mee!

t/m 25 september Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen: 11e Internationale Eusarf Congres. Titel: Inside Out- Hoe interventies in de zorg voor jeugdigen en gezinnen werken. Sprekers: Koos Duppen, Hans Grietens, Wied Ruijssenaars, Erik Knorth e.a. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 15.00 uur.

27 september Faculteit der Letteren: Master Class. Titel: Biography and History: Critical reflections and shared passions. Spreker: Madeleine Caine. Bestuursgebouw (grote vergaderzaal), Oude Boteringestraat 44, Groningen. Tijd: 13.00 uur. 30 september Symposium i.h.t.v. Lustrumviering Universiteitsbibliotheek. Titel: Panta Rhei! De toekomst van de Academische Bibliotheek. Sprekers: Marjolein Nieboer, Sijbren Otto, Rienk Withaar, Gerrit Voerman, Gerrit Breeuwsma e.a. O.l.v. Mariëlle Pronk. Plaats: Universiteitsbibliotheek (studiezaal letteren), Broerplein 4, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

EVENEMENTEN 23 september Lezing in de serie Spraakmakende boeken: Zoete mond- Thomas Rosenboom. Spreker: Erica van Boven. Plaats: Academiegebouw (Offerhauszaal), Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 20.00 uur. 23 en 24 september Theater: TC naakt presenteert Tirade (try-out). Plaats: OUTheater, Kijk in ‘Jatstraat 26, Groningen. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €4 ,- / overigen €5 ,23 september Cabaret: Stefan Pop. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6,- / overigen €8,23 september Studium Generale: Kenniscafé Groningen. Titel: Sporttalent gespot. Sprekers: Chris Visscher, Pieter Huisstra, Adri Broeke. Plaats: Nieuwscafé (kelder), Waagstraat 5, Groningen. Tijd: 17.00 uur. 24 september Muziek: Timon. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6, - / overigen €8, 26 september DwarsDiep. Kunst en cultuurbeleid: Linkse hobby, marketing tool of volksverheffing? Debat olv. RUG-docent Quirijn van den Hoogen met o.m. de nieuwe cultuurwethouder Ton Schroor en Arjo Klamer. Plaats: ForumImages, Hereplein 73. Tijd: 16.00 – 17.15 uur. Toegang gratis. 27 september Studium Generale: Lezing in de serie Everything you always wanted to know about.…Marine Hotspots. Spreker: Jeanine Olsen. Voertaal: Engels. Plaats: ForumImage (former Camera), Hereplein 73, Groningen. Tijd: 16.30 uur. 27 september Studium Generale: Lezing in de serie 25 jaar Gastschrijverschap: Freek de Jonge. O.l.v. Jan Douwe Kroeske. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 20.00 uur. 27 september UMCG i.s.m. het Dagblad van Het Noorden: Medische Publieksacademie. Titel: “Plastische chirurgie van de spiegel van de ziel: het gelaat”. Sprekers: Paul Werken, Berend van der Lei. Plaats: UMCG (Blauwe Zaal), Hanzeplein 1, Groningen. Tijd: 19.00 uur. 27 september Jazz: JazzSessions. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 21.30 uur. Toegang: gratis 28 september DwarsDiep. Biertje, babbel, Brahms. Heeft het klassieke concert toekomst? Debat olv. Frenk van der Linden en met o.m. Hans Abbing. Plaats: ForumImages, Hereplein 73. Tijd: 19.00 – 20.30 uur. Toegang gratis. 28 september Film: Nederlands Film Festival. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €4, - / overigen €5, 28 september Studium Generale: Lezing in de serie Latijns Amerika. Titel: “Drugshandel. Tussen genot en gevaar”. Spreker: Wil Pantsers. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 20.00 uur.


23 t/m 30 september 2010

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Laat je op maandag dus vallen voor de ACLO! lustrum@aclosport.nl www.aclolustrum.nl

USVA Usva zoekt commissieleden! Gratis naar voorstellingen – korting op cursussen De Usva is het cultureel studentencentrum van Groningen: cursussen, voorstellingen, de Usva galerie en evenementen. We zijn op zoek naar studenten voor de volgende commissies: Evenementencommissies: Flicks International Student Filmfestival, Nootuitgang singer- songwritercontest, Kunststipendium, 100% Studentproof wedstrijd, KEI-week Acquisitiecommissie. Ook zoeken we nog theatertechnici en mensen voor het publiciteitsteam en de expositiecommissie. Inloopmiddag! Maandag 27 september - 14:00-16:00 - Usva café Heb je nog vragen of wil je gewoon even kennis maken, dan ben je van harte welkom! Ken je mensen die geïnteresseerd zijn in een commissie, neem ze dan gerust mee. Kijk voor meer informatie over de commissies op: www. usva.nl Wil je deelnemen aan een commissie? Stuur je CV naar usva. sc@rug.nl www.usva.nl Stefan Pop Popagenda (try-out) Iedereen

denkt het, maar ik zeg het! Je zult Stefan Pop dit soort onzin niet horen uitkramen. Immers: als iedereen al bedacht heeft wat jij zegt, is wat je zegt waarschijnlijk niet zo origineel. Stefan Pop is van mening dat de beste ideeën juist niet door iedereen worden bedacht. Zeggen wat zijn publiek al denkt, zal hij daarom ook niet doen. Waar: Usva INTheater (Munnekeholm 10) Wanneer: 23 september 20.30u Entree: €8 / €6 voor studenten en stadjerspashouders www.usva.nl Timon Singer-songwriter Timon speelt met sfeer in klank en woord. Zijn grenzeloze enthousiasme zorgt voor een onvergetelijke show met als rode draad Nederlandstalige luisterliedjes. Bram Vermeulen, Daniël Lohues en Jacques Brel zijn artiesten die inspireerden tot de mooie en humoristische liedjes die elkaar vanavond afwisselen. Waar: Usva INTheater Wanneer: vrijdag 24 september om 20.30. Entree: €8 / €6 voor studenten en stadjerspashouders www.usva.nl Gijs Nillessen Sinds 2006 is Gijs één van de comedians bij De Hyena’s. Voor de zekerheid is zijn tweede soloprogramma. ‘Gijs heeft een goede uitstraling, goed materiaal. Is actueel, intelligent en staat ge-

makkelijk voor zijn publiek.’( Griffioen Festival ) Waar: Usva INTheater Wanneer: Donderdag 30 september 20.30 Entree: €8 / €6 voor studenten en stadjerspashouders www.usva.nl

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Levenskunst Ja zeggen terwijl je nee bedoelt; geen grenzen trekken omdat je aardig gevonden wilt worden; jezelf steeds vergelijken met anderen. Hiermee saboteren we ons zelf. Hoe kunnen we zulke valkuilen vermijden? Start 28 september (5x). Meer info en opgave: gspweb.nl Geweldloze communicatie Merk jij ook dat een rustig gesprek soms ontaardt in irritatie, onbegrip of een conflict? Hoe kom je uit voor wat je voelt en wilt, zonder een ander te kwetsen? Hoe treed je jezelf en anderen met mededogen tegemoet? In deze cursus maken we door middel van theorie en oefeningen kennis met nieuwe mogelijkheden. Dit doen we aan de hand van het

boek van Marshall B. Rosenberg: Geweldloze communicatie, ontwapenend en doeltreffend. Start 29 september (5x). Meer info en opgave: gspweb.nl Lezen uit de Koran De Koran is een heel ander boek dan de Bijbel. De taal van het boek is een oud, Arabisch dialect. We lezen drie avonden passages in de Nederlandse vertaling om de Koran beter te leren kennen. Start 30 septemer (3x). Meer info en opgave: gspweb.nl Alle activiteiten Het overzicht van álle activiteiten vind je op gspweb.nl GSp-Nieuwsbrief Als je je op onze site inschrijft voor de GSp-Nieuwsbrief vind je elke donderdag alle actuele informatie in je mailbox. Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Anja Diesemer 3061039, Geert Brüsewitz 8500387, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775. Studentendiensten Martinikerk 26/9 11.30 uur: T. Meijlink 3/10 11.30 uur: A. Diesemer 3/10 17.00 uur: J. Butti

Agenda

[ vervolg ]

29 september Studium Generale i.s.m. Hanzehogeschool Groningen: Hanzelezing 2010. Titel: Hebbe, hebbe,hebbe… Slaaf van de reclame? Spreker: Bob Fennis. Plaats: Hanzehogeschool, de Appel (van Olst toren gebouw L), Zernikeplein 7, Groningen. Tijd: 15.30 uur. 30 september Faculteit Economie en Bedrijfskunde: Opening Academic Year 2010/2011. Titel: Power. Sprekers: Arnoud Boot, Heleen Mees. Plaats: Kapteyn Borg (gebouw L), Landleven 12, Groningen. Tijd: 15.3 0 uur. 30 september Cabaret: Gijs Nillessen presenteert Voor de zekerheid. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6, - / overigen €8, -

TENTOONSTELLINGEN T/m 23 januari 2011 Tentoonstelling ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’, een tentoonstelling waarin de geschiedenis van de anatomie wordt toegelicht. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a, Groningen. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur. 22 september t/m 15 januari 2011 Tentoonstelling “Uit het dagboek van een vrije vrouw: Frederike van Uildriks (1854-1919) Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a, Groningen. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00-17.00 uur. NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

Alleen voor studenten:

Gratis fiets +

50% korting op de Volkskrant?

Neem nu een studentenabonnement op de Volkskrant en je krijgt 50% korting op het abonnement en een trendy fiets cadeau. Ga naar vk.nl/fiets om gebruik te maken van dit tijdelijke aanbod!* * Abonnementsperiode minimaal 1 jaar. Alle voorwaarden en info op www. vk.nl/fiets

vk.nl/fiets


23 t/m 30 september 2010

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers ESN

info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl

UKAATJES

Join the International Dinners! Always wanted to show other students how good the food from your country is? This is your chance! We are looking for 3 or 4 students from the same country to prepare a 3-course meal with the specialties of their home country. The International dinner will take place on Sunday, ESN will pay for all the supplies needed and you won’t have to clean up afterwards! Come by the ESN office to sign up (Grote Rozenstraat 23). If you’re not that good of a chef, you can always join our international dinners. Tickets cost €3,- and are available at the ESN Office.

Take your mentor canoeing! Not getting enough attention from your mentor? Take him/her on a canoeing trip with you! During this trip you will get to canoe with your mentor through the canals of Groningen. Tickets are available at the ESN Office (Grote Rozenstraat 23). info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl

Diversen Naar Schiermonnikoog Het is nog steeds mogelijk om

Oude Kijk in’t Jatstr. 28 Open Ma t/m don 9-17 u. Woe 9-16 u Postbus 80, 9700 AB Groningen KOSTEN: €5,- per 20 woorden Kantoor Per post

INLICHTINGEN

Heiny de Ruiter (050) 363 66 99 h.de.ruiter@rug.nl

U N I PA R T N E R S

Unipartners zoekt gemotiveerde studenten! Bij jij iemand die zijn studie interessant vind, maar zijn kennis nog meer wil laten gelden? Wil jij dus

AEGEE-GRONINGEN

OPGAVE:

mee te gaan naar het leukste introductiekamp van Groningen zonder ontgroeningspraktijken! Word lid van AEGEE-Groningen en ga van 24 tot en met 26 september mee naar Schiermonnikoog. Kijk eens op de site; www.aegeegroningen.nl, of kom langs op de borrel in Café Van Diepen. (Gelkingestraat 40) pr-responsible@aegee-groningen.nl www.aegee-groningen.nl

(Bij)baantjes

■ Parttime baan nodig? Comsult zoekt een PHP programmeur en iemand voor internetmarketing werkzaamheden. Zie www.comsult.nl voor meer informatie.

■ Oppas Leuke oppas gezocht voor din- en woensdagmiddag na school bij gezin in Beijum. 6 euro/ uur. f.j.van.apeldoorn@ psy.umcg.nl Cursussen

■ Kom hofdansen bij Plaisir Courtois! Acht keer gratis uit-

Nieuwe vacatures

relevante werkervaring opdoen en dat ook nog eens tegen een aantrekkelijke vergoeding? Schrijf je dan nu in bij Unipartners Groningen of kom eens langs op ons pand aan het Damsterdiep 54a! groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen OVERIGE

26 september: Studentenparochie gaat weer van start Studentenparochie Sint Augustinus is er voor studenten en door studenten: Elke zondag komen we om 18.00 uur samen om de H. Mis te eren en daarbuiten komen we geregeld samen op donderdagavond voor onze andere activiteiten. Van tijd tot tijd maken we ook

uitstapjes naar nationale en regionale activiteiten zoals de Katholieke Jongerendag, de Bonifatiusdag in Dokkum en de Stille Omgang in Amsterdam. Vind ons programma op onze website. info@rkstudentengroningen.nl http://www.rkstudentengroningen.nl Academisch Schrijfcentrum Het Academisch Schrijfcentrum

Groningen is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen of ben je de draad kwijt? Wil je je tekst aanscherpen? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer? Meld je op www.rug.nl/ schrijfcentrum aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Kijk ook eens op www.rug. nl/noordster voor schrijftips.

proberen. Din 20u., Kolder en Ko. Info: www.komhofdansen.nl

Aangeboden

■ Briljante ideeën – moeite met stijl? Redding nabij! E. Post, 050 3124018 www.eissopost.nl schrijf- en redactiewerk; korting voor studenten.

Openstaande vacatures

PhD position PROZYMES project: Directed Onderzoeker Substantive criminal law 1,0 fte | Faculteit Rechtsgeleerdheid evolution of tautomerases 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

PhD position PROZYMES project: Genome mining for new tautomerases 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Tenure Track Assistant Professor Theoretical High-Energy Physics 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Tenure Track Assistant Professor Pharmaceutical Biology

PhD position Interactions between Gas, Electricity and Carbon Markets 0,8 fte | Faculty of Law

PhD position EU Climate Law and Economics 0,8 fte | Faculty of Law

PhD position Community and Conservation Ecology 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

PhD position Atomic and Molecular Physics

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

1,0 fte | Kernfysisch Versneller Instituut De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten


I N T E R N A T I O N A L P A G E 15

UK 5 - 23 SEPTEMBER 2010

A brief history of trends |  r e p o r t   |  From 27 September onwards, the university-wide sports organization ACLO will spend a week celebrating its 65th birthday. The party will include an attempt to break the human mattresses world record, student skippy ball championships and lots more. But what were the hits of the past 65 years? A brief overview… By richard kootstra

1

Physical exercise

In the early years – the 1950s and 1960s­ – the ACLO­ itself didn’t offer many courses. It was considered to be an umbrella organization for the many different student sports societies. Morning gymnastics and other forms of physical exercise to create healthy minds in healthy bodies soon became popular though. However, it wasn’t all down to personal choice. Some of the more serious student sports societies obliged their less serious members to take part in the physical exercise sessions; heavy drinking does not help you win regattas and championships. Student rowing club Gyas, for example, was connected to the ACLO­ and encouraged its members to take rowing more seriously. From 1972, members were supposed to row two or three times a week and follow the physical exercise programme at least once a week. A good idea, since rowing and drinking don’t match.

2

BOMmen

The early 1980s gave rise to a new sports hype. Music was added to the exercises. In Dutch this is colloquially known as BOMmen (an abbreviation of Bewegen Op Muziek – moving to music). It’s not quite dancing, it’s exercising to the beat of the music. BOMmen became hugely popular. Within a week, the number of applicants rose from five to one hundred. Years on end, thousands of – mostly female – students tried to lose weight, led by sexy instructors.

3

Pilates

4

Tae Bo

The 1990s saw students asking for more courses – and also for more inspiring ones. Enthusiastic international students introduced a sport to Groningen that was already hugely popular in the United States. Pilates consists of exercises that focus on concentration and breathing. It’s all about coordination and stabilizing the pelvic area and spinal column. Control is the key here, as well as the relationship between mind and body. However, it seems that this sport is particularly popular among women. Again. The variety of courses keeps on growing. Tae Bo, an aerobics exercise routine based on

martial arts movements, was the hit of the year 2000. It’s punching and kicking to the beat of the mu-

sic. Like most fads, Tae Bo faded away quickly. Now, it’s hardly remembered.

BOMmen Christmas edition (1984)

Photo Elmer Spaargaren

5

Photo Ewoud Rooks

Zumba

Right now, the hottest sport has to be Zumba. It’s one of the fastest growing fitness programmes worldwide and all about having fun and moving fast. A bit like BOMmen, but for hardcore fanatics. It incorporates the rhythms of Latin America, as well as reggaeton and hip hop. It’s supposed to be such fun that you don’t even realize you’re exercising. Try to sign up now, because in a few years it could be nothing more than a memory, or an awkward conversational topic. If Zumba doesn’t sound like your cup of tea, you can always try your hand at underwater hockey or that Dutch favourite: wadlopen – mudflat walking!

More about the festivities on www. aclolustrum.nl

A million for open courseware. Because we can’t miss out. |  r e p o r t   |  The University of Groningen has set aside EUR one million for open courseware. They don’t want to lag behind, now every university seems to be putting courses on the internet. But where will the money go? By elisabeth oosterling Attending a complete sequence of lectures on your iPhone – it may sound like science fiction but it is actually within close reach. More and more universities are offering entire academic courses on the internet, at ocwconsortium.org.

Not only do they provide videos, there’s also other course material. It’s all available to non-students too. The name of this phenomenon? ‘Open courseware.’ It’s gaining in popularity all around the world. Developments have reached the Netherlands as well. Delft University of Technology is participating, the Open University puts videos online and the University of Groningen does not want to lag behind. One million euros has been set aside for the publication of lectures on the web in order to maintain the University’s position

in international rankings. Louwarnoud van der Duim, a member of the open courseware team at the University of Groningen, is extremely positive about the progress that has been made. “I feel like all lights are green at the moment.” Rector Magnificus Frans Zwarts has been very positive about open courseware on various occasions, as Van der Duim is well aware. With the international rankings in mind, Zwarts wants to enter the world of digitalized lectures on the web. He mentioned this at the opening of the academic year. The

internet appears to be a deciding factor in a student’s choice of university. This suits the University’s Center of Information Technology perfectly, as it has had plans for open courseware for quite some time. And now there’s money to spend. Exactly where it will be going, however, is still uncertain. “The project is still in its first phase”, says Van der Duim. This is the phase of sounding out opinions and possibilities. By Christmas it should be clear which lectures will be published on the web. “Organizations make very distinct choices­

in this regard. Such as should a university put all its educational material online? Or do you pick a phase, for example only the firstyear course units, or those from the Master’s phase? All these options are being considered right now.” Van der Duim also highlights the publicity value of open courseware. “As a lot of universities are already participating, you cannot miss out on the opportunity. The chance that online lectures will influence the rankings is indeed large. We simply have to play along and keep up the progress.”


I N T E R N A T I O N A L P A G E 16 c o n t a c t : 0 5 0 -3 6 3 613 0 , e . f . a r b o u w @ r u g . n l

I N D E P E N D E N t W E E K L Y F O R T H E u ni v er s i t y O F g ronin g en n 2 3 S E P T E M B E R 2 0 1 0 n Y E A R 4 0

Harvesting Herschel

Who

the

bleep

is...?

|  r e s e a r c h   |  The infrared space telescope Herschel, launched in May 2009, is producing stunning results. The Groningen-built HIFI spectrometer alone has led to over 60 scientific papers. About half of them have RUG scientist Floris van der Tak as co-author.

Reinoud Homan

By René Fransen The universe is a wet place. Astro­ nomers suspected as much – hydro­ gen is the most abundant element in the universe, and there’s also plenty of oxygen – but accurately mapping the distribution of water had been impossible so far. The water in our own atmosphere blocks the signal from space. “Detecting water was the prime objective of the Herschel space telescope”, Floris van der Tak explains. The astronomer works for the University of Groningen and the Netherlands Institute for Space Research (SRON), and has been in­ volved with the scientific prepara­ tion for the mission since 2001. That primary objective has been achieved with considerable success; so much can be gleaned from the first 62 papers accepted for a spe­ cial issue of the scientific journal Astronomy and Astrophysics, dedi­ cated to HIFI. The spectrometer HIFI,­largely built in Groningen, is one of the Herschel infrared space telescope’s three instruments. This week, the results will also be dis­ cussed at a conference in Switzer­ land dedicated to Herschel.

Fierce radiation “We have seen both expected and unexpected results”, says Van der Tak. Water appeared to be abun­ dant in regions of active star forma­ tion. “That makes sense, as water is created in contracting or expanding gas clouds. In regions where star formation has ended you find much less water as it is broken down by radiation from the stars.” An unexpected finding was the presence of ionized water mole­ cules. “These are broken down very quickly through a reaction with molecular hydrogen. So you don’t expect to find much ionized wa­ ter because hydrogen is very abun­ dant.” Nevertheless, considerable quantities of ionized water were found in some locations. “We sus­ pect that ionized water is found in places where the molecular hydro­ gen is broken down by fierce radia­ tion”, says Van der Tak. “That’s in­ teresting because it is often difficult

Dutch universities lose THE positions Dutch universities have slipped from 138th to 170th in the Times Higher Education (THE) World University Rankings published last Thursday. The THE ranking is one of the leading university rankings in the world. Following growing criticism of the subjectivity of the list, this year it was compiled using a brand new methodology.

The launch of Herschel from Kourou spaceport in Guyana, May 2009 to observe areas with high radia­ tion directly.” As leader of several subpro­ grammes in the Herschel observa­ tion programme, Van der Tak has been involved in more than 30 of the papers in the special edition of Astronomy & Astrophysics. “And

I’m co-author of some 20 papers on the other Herschel instruments and ground-based telescopes. This year, I’ve worked on some 50 papers, as much as I’ve published in my whole career up to now!” When HIFI began delivering data in February, a hectic period began

HIFI The Heterodyne Instrument for Far-Infrared (HIFI) is one of the Herschel space telescope’s three instruments. HIFI was conceived and built by SRON Groningen, together with a consortium of 25 institutes from Europe and North America. The Netherlands Institute for Space Research, SRON, is a government-funded institute which designs and builds instruments in its labs in Utrecht and Groningen for satellites and ground-based observatories. After Herschel was launched,

Other Dutch universities also booked major losses. The University of Amsterdam, which was the highest scoring Dutch university under the old method, ended up in 165th position, a loss of 116 places compared to last year’s 49th place. President of the Board of the University Sibrand Poppema is highly critical of the new THE methodology, which he described as “a botched-up job”. Prof. Poppema is especially critical about

a HIFI module malfunctioned in August 2009 and was shut down. It took months of analysis to find the probable cause. In February, HIFI was switched on again, using a backup for the errant module. It has been operating flawlessly ever since.

the methods used to assess teaching quality and research impact. Both account for nearly a third of the University’s total score.

Too few credit points: deportation The newly adopted Dutch immigration law may have nasty side effects for international students who fail their exams. Under the new law, which will come into effect on 1 January 2011, students

Photo ESA for Van der Tak. “We were well pre­ pared and had some idea of what we could expect from the results.” In May, the first results already had to be presented at a special Herschel conference in Noordwijk. “This was meant to give people an idea of the capabilities of Herschel and its instruments”, says Van der Tak. “They would then be able to write their own observation proposals.” A large part of the observation time was divided amongst the in­ stitutions that paid for the mis­ sion. But some free time was sched­ uled. “This also gives astronomers the opportunity to follow up on un­ expected findings, like the ionized water.” Proposals had to be submit­ ted in June and Van der Tak was in­ volved in quite a few. “I had to put my social life on hold for a while.” Herschel has another two years of operational time left. By then, the liquid helium that cools the satellite will have run out. And after that? “We’re working on a new mission – part of a Japanese satellite. But for the moment, my focus is on the re­ sults that Herschel brings in.”

must earn at least fifty percent of their ECTS credit points every year. Students failing to meet the obligation risk losing their residence permits. The obligation to renew the residence permit annually will be scrapped under the new law. Starting on 1 January 2011, residence permits will be valid for the entire duration of a degree programme or course. The new immigration law only applies to nonEuropean students.

It’s not every day that a Dutchman is admitted to the Escuela Taurina, the prestigious school for bullfighters in Madrid. So when teenager Reinoud Homan (17) from the village of Nieuw Schoonebeek (75 kilometres to the southeast of Groningen) announced he was going to travel to Spain to train as a matador, newspapers and television programmes jumped on the story. Regional newspaper Dagblad van het Noorden (also available in Groningen, sadly not with an international page) was among the first to report the story. Homan told the newspaper that he’d been fascinated by bullfighting ever since he was a young boy. “As a young lad [he] fought male goats using a tablecloth”, according to the Dagblad. On Thursday evening, Homan was interviewed on the television show of Dutch comedian Paul de Leeuw, where he revealed – much to the surprise of De Leeuw – that the whole story was a hoax. The teenager said that everything had just been “one big joke”, and that he had been particularly surprised – not to say annoyed – by the uncritical way the story had been reported. “The newspapers didn’t even bother to check it”, he remarked. [ Ernst Arbouw ]

Canals If you’re quick, you can still join international student organization ESN Groningen on a trip canoeing round the canals of Groningen today. Tickets (EUR 5) are on sale at the ESN office (Grote Rozenstraat 23). The price includes canoe rental, while the trip starts at 4.30 p.m. For more information go to www.esn-groningen


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.