Foto Joost van den Broek
O N A F H A N K E L I J K W E E K B L A D V O O R D E R I J K S U N I V E R S I T E I T G R O N I N G E N n 11 N O V E M B E R 2 0 11 n J A A R G A N G 4 1, N U M M E R 11
Clear fotofestival in Groningen: meiden werken zich suf. Pagina 8 & 9 >
W W W.UNIVE R SIT E ITSK R AN T.NL LENER UB VOOR RECHTER
VERSLAAFD AAN ANOREXIA
AL WEKEN IN EEN TENTJE
€36 boete werd €1296
Kick van het afvallen
Denken we nog na?
Waarom het zover moest komen? Niemand snapt het. Maar feit is dat een lener bij de UB een boete van €36 euro liet oplopen tot €1296, met dank aan de deurwaarder en de rechter. En die achttien boeken zijn ook nog niet teruggebracht. Pagina 5 >
Anorexia is niet alleen de dodelijkste ziekte onder jonge vrouwen, het is ook een verslaving. Zegt neuro-endocrinoloog Anton Scheurink. Het Kenniscafé van het Studium Generale gaat er helemaal over, 17 november. Pagina 7 >
Student accountancy Jarno van Duinen bivakkert al een tijd in zijn tentje op het Waagplein. Kapitalisme? Best. Maar kunnen studenten niet een beetje beter nadenken? Hij schrijft over zijn ervaringen op de opiniepagina. Pagina 10>
VRIJK A ARTEN VOOR K ATZENJAMMER EN LEPEL Het is opvallend dat vrijwel alle vrijkaarten die de UK weggeeft, in handen komen van vrouwen. Mannen, hoe is het, geen belangstelling voor cultuur? Ook deze week gaan er weer gratis kaartjes de deur uit. Voor Katzenjammer en Lepel Concerts. Meld je aan op onze site voor di. 15 november 17.00 u. Pagina 9 >
2 OPMERKELIJK COLUMN
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
KLEINE STUDIES CA
Michiel
Alcoholist Ik voel mijn hartslag tot in mijn ogen. Kan ook niet anders: het was zo’n avond dat ik mijn eigen bed vond door erover te struikelen. Maar het was de improductieve dag die nu volgt meer dan waard. Ach ja, rammend alcoholisme. Bij vlagen is er geen ontkomen aan. Ik piek standaard in november, de week voor de kerst, de week voor mijn tentamens, de lente, de KEI-week en op woensdagen. Maar de mooiste avonden zie ik nooit komen. Dan kijk ik The Godfather op een lauwe zondagavond met een huisgenoot en twee uur later lach ik diezelfde huisgenoot uit als hij een hondslelijke Vindi-chick probeert te zoenen in een of andere sneuvelkroeg. Gisteravond was zo’n avond. Wat rest is overleven. Die survival begint volgens beproefd recept. Uitslapen, twee blikjes ijskoude cola en pornografie – daarna kan de dag beginnen. Tv aan en een lading slechte films, bij voorkeur samen met lotgenoten. En als het zondag is de uren tellen tot Studio Sport. Maar vandaag is het woensdag en dat betekent: redactievergadering. Dat hoeft niet erg te zijn. Onderweg oefen ik de brainstormsessie: ik hou me stil, kijk het behang van de muur, schud mijn hoofd vol berouw als me gevraagd wordt naar ideeën voor de volgende editie en ga snel weer naar huis. Hopelijk ben ik dan net op tijd voor Family Guy. Niets aan de hand dus. Maar niet vandaag. “Vandaag gaan we het anders doen”, kirt de hoofdredacteur bij mijn binnenkomst en zet glimlachend flessen bier en wijn op tafel. “Goed voor de inspiratie!” Transpiratie zal ze bedoelen – het angstzweet breekt me uit. Dapper schenk ik met trillende handen een kopje thee in, terwijl om me heen de Grolschjes rondgaan. Ik hou het precies vijf minuten vol: “Oh sorry Michiel, hier heb jij er ook één!” Met een klap wordt het brouwsel voor mijn neus neergezet. Het is duidelijk: het bier wil mij. En what the hell, stiekem wil ik het bier ook wel. De cola voor morgenochtend staat al koud.
Waarom bestaan ze eigenlijk? |_
Pleidooien voor verdieping Wat heb je aan een studie Fries met één eerstejaars? Waarom zouden we nog Finoegrisch, Duits of Scandinavische talen aanbieden als het gros van de wereld Engels spreekt? Collegevoorzitter Sibrand Poppema van de RUG is niet overtuigd en dus dreigen fusies, of zelfs opheffing voor de kleine talenstudies. Terecht?
Michiel Klaassen is student journalistiek. Door RICHARD KOOTSTRA
Handen af van Pippi
Nieuwe media TWITTER @TheunisSjoerd: Met tweedejaars in een college. Kijken of die rustiger zijn dan de eerstejaars. Hypothese: ja. @Mirrie1234: Straks voor spek en bonen het tentamen maken: ik haal ‘m toch niet. Nu alvast rustig leren voor de herkansing :)
YOU TUBE
@hillymas: De bussluis op Zernike geinspecteerd. ‘k Vraag me af waarom het nou zo moeilijk was om dit te realiseren... @YzSiR: Ik wist niet dat er een instituut voor prostitutie studies op het Zernike complex was. Maarja, blijkbaar is dat wel zo als ik om me heen kyk
Big Bang
“We were just discussing that there has been a bomb...” Obama komt niet meer uit zijn woorden, maar Groningse studenten ‘know what happened’: een flessenbom! In een filmpje op Youtube laten ze zien hoe je plastic flessen laat ontploffen met... Tja...
Eerder deze week stond in de beschrijving nog ‘Dr. Oetker’, maar waarschijnlijk had de taartmix fabrikant geen zin in de associatie. Dus die tekst is verdwenen. Wij gokken op de combi azijn en bakpoeder. http://tinyurl.com/flessenbom
Muriel Norde, hoogleraar Scandinavische taal- en letterkunde betoogt dat de warme banden tussen Scandinavië en Nederland en de taalverwantschap scandinavistiek onmisbaar maken. “Er is grote belangstelling voor Scandinavische literatuur en film, auteurs als Henning Mankell en Stieg Larsson staan al jaren in de bestsellerlijsten, Ibsen en Strindberg worden nog steeds opgevoerd, Deense films van wereldberoemde regisseurs als Von Trier of Vinterberg zijn populair, en vrijwel alle kinderen zijn bekend met de boeken van Astrid Lindgren. Taalkundig gezien zijn de Scandinavische talen nauwe verwanten van het Nederlands. Studie van deze talen leidt daarom ook tot beter inzicht in de structuur en geschiedenis van onze eigen taal. Daarnaast heeft Nederland van oudsher warme culturele banden met de Scandinavische buurlanden. Bovendien kunnen we heel veel van ze leren. Zo had Denemarken tot voor kort, net als Nederland nu, een minderheidsregering die afhankelijk was van gedoogsteun van een populistische partij. Ook de afschuwelijke gebeurtenissen in Noorwegen op 22 juli jongstleden hebben in Nederland tot debat geleid. Tenslotte zijn met name Noorwegen en Zweden belangrijke emigratielanden voor Nederland, waardoor er grote vraag is naar taalcursussen. Vanwege het belang van Scandinavië voor Nederland is een grondig begrip van hun talen en culturen essentieel. De media onderkennen dat, want er wordt regelmatig een
beroep gedaan op Groninger scandinavisten wanneer Scandinavië in het nieuws is. Ook bij de organisatie van het staatsbezoek van koning Carl XVI Gustaf en koningin Silvia in 2009 heeft de afdeling Scandinavische talen en culturen een belangrijke rol gespeeld. Nederland heeft goedopgeleide scandinavisten nodig, en alumni scandinavistiek hebben dan meestal ook weinig moeite om een baan te vinden die aansluit op hun studie.”
Economie verdrukt Bildungsideaal Cornelius Hasselblatt, hoogleraar Finoegrische talen en culturen wijst erop dat taal de sleutel is tot een cultuur. En daar kan Nederland voordeel van hebben. Bijvoorbeeld in de relaties met Estland. “Europa is veeltalig en multicultureel. Er zijn twintig officiële talen, waarvan drie Finoegrische. En van Finoegrisch zijn er maar tien leerstoelen over de hele wereld. Om elkaar te begrijpen in een geglobaliseerde wereld, is alleen kennis van het Engels niet genoeg. Je hebt kennis van cultuur en talen nodig. Kennis van cultuur is kennis van de mens. Neem een land als Estland. Dat land is lange tijd geïsoleerd geweest. Toen het toetrad tot de EU wisten we er weinig van. De Nederlandse regering heeft er een paar mensen naar toe gestuurd met zo’n VOCmentaliteit en dan kun je het wel vergeten. Het heeft het Nederlandse imago in Estland geen goed gedaan. Het probleem met Den Haag is dat alles kwantitatief meetbaar moet zijn. Het geval van Estland is juist zo’n voorbeeld dat niet meetbaar is, maar wel gevolgen heeft.
Finoegrisch is ook meer dan een studie op taalcursus niveau. Je maakt andere landen ook blij als je interesse en kennis van de taal en cultuur laat zien. Als de koningin op staatsbezoek gaat naar bijvoorbeeld Estland of Hongarije, dan komt de dienst van het koninklijk huis bij ons om informatie in te winnen over die landen. Er is weinig kennis over kleinere culturen en de universiteit is dé plek daarvoor. Het is maar wat je voor ogen hebt met de maatschappij. Het is jammer dat het Bildungsideaal van ontplooiing en verdieping opzij geschoven wordt door een louter economische kijk op de wereld. ”
We zijn toch zeker een grensgebied! Anne Bollmann, universitair docent Duitse taal en cultuur, wijst op misverstanden door gebrek aan kennis over het cultuurverschil tussen Duitsland en Nederland. Bedrijven staan te springen om mensen die ermee om kunnen gaan. “In Den Haag denken sommige politici dat omdat de halve wereld wel Engels spreekt, Duits als studie niet meer zo relevant is. Maar we verliezen juist door gebrek aan kennis van de Duitse taal en cultuur onze positie als belangrijkste handelspartner van Duitsland! Duitsers zijn bijvoorbeeld niet gewend elkaar te tutoyeren, wat in Nederland normaal is. Ze hebben moeite om bij Nederlanders te zien wie er nu eigenlijk de leiding heeft. En andersom weten veel Nederlanders niet dat Duitsers tussen de middag warm eten. Bij een zakenlunch denken Nederlanders dan dat de Duitsers even willen laten zien
O P M E R K E L I J K 3
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
Illustratie Paul de Vreede hoeveel geld ze hebben. Dit gebrek aan kennis van de cultuurverschillen leidt tot misverstanden en hierdoor gaan kansen verloren. De Duits-Nederlandse Handelskamer hamert ook op dat gebrek. Doordat Nederlanders de taal steeds minder goed beheersen, mist Nederland net dat beetje extra dat het voor Duitsland altijd zo aantrekkelijk maakte om met Nederland zaken te doen. Groningen is een grensgebied en wij zijn niet voor niets de oudste studie Duits in Nederland. Dat we deze studie juist in Groningen nodig hebben, is zonder twijfel te beamen. Denk bijvoorbeeld eens aan hoeveel Duitsers hier in het weekend over de markt lopen. En hoeveel Groningers even over de grens naar Leer gaan voor de boodschappen. Om het aantal Duitse studenten hier nog niet eens te noemen! Bedrijven geven zelf aan dat ze staan te springen om mensen met kennis.”
Fries is hartstikke beschermd en uniek Goffe Jensma, hoogleraar Friese taal- en letterkunde vertelt dat Fries alleen nog in Groningen wordt gegeven. Als de studie op-
In het Engels dan maar? Niet alleen de talenstudies kampen met weinig studenten. Ook aan de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben opleidingen dit soort problemen. Hoewel het bestaansrecht van een studie als technische natuurkunde makkelijker te verantwoorden is, wordt er wel nagedacht over mogelijkheden om meer studen-
gaat in een groter geheel, vreest hij voor unieke vakken als Oud-Fries. “Sinds het bericht vorig jaar dat er maar één eerstejaarsstudent Fries was, zijn we als studie natuurlijk flink in de media gekomen. Kort gezegd heeft Friese taal en cultuur twee bestaansredenen; ten eerste
ten aan te trekken. In de universiteitsraadsvergadering van vorige week opperde collegevoorzitter Sibrand Poppema al zo’n mogelijkheid. “Het zou interessant zijn om natuurkunde, scheikunde in Engels aan te bieden om deze opleidingen in de lucht te houden, omdat dan ook internationale studenten toegang hebben tot de opleiding.” Volgens onderwijsbestuurder Van Haastert is dit echter makke-
is Fries een beschermde taal, met 450.000 sprekers. Wij zijn ook nog eens de enige opleiding in Nederland en er bestaat een afspraak tussen het Rijk en de Provincie, die er voor zorgt dat de studie blijft bestaan. In concrete zin heeft Friesland natuurlijk een culturele infrastruc-
lijker gezegd dan gedaan. “Onze opleidingen zijn al voor een groot deel in het Engels. Formeel is alleen eigenlijk het eerste jaar in het Nederlands. Het onderwijs in het Engels aanbieden is ook niet een probleem. Alle logistiek erachter, zoals de ondersteuning en de documentatie, dat is niet zo simpel. We doen er nu ook al veel aan om meer studenten aan te trekken, door met de Discovery Truck door het land te rijden bijvoorbeeld.”
tuur, waar er bij veel organisaties genoeg vraag is voor mensen met kennis van de Friese cultuur. Daarnaast is Fries ook een onderwijsvak, dus is er altijd vraag naar leraren. Maar nu we bezig zijn met al deze kleinere talenstudies onder te brengen in een gezamenlijke opleiding Europese talen en culturen, richten wij ons ook op meertaligheid in minderheidssituaties. Je kijkt dan naar de politieke en culturele mechanismen die bij minderheidstalen in heel Europa voorkomen, waarbij je moet denken aan een beroepsperspectief als consulent. Hoewel zo’n overkoepelende studie hele mooie kansen om samen te werken biedt, maken we ons wel zorgen over een vak als oud-Fries, dus het Fries van de late Middeleeuwen. Het is moeilijk om dat in zo’n multidisciplinair programma te passen, hoewel we er wel alles aan proberen te doen om het vak in de lucht te houden.”
4 NIEUWS
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
ESN baalt van twee verhuizingen Internationale studentenorganisatie ESN moet voor de tweede keer binnen vier maanden verhuizen. Half augustus vertrok de club van de Grote Rozenstraat naar het pand boven Mofongo’s. Maar nu moeten ze ook daar voor 19 december weg zijn. Voorzitter Matthijs Eppinga is teleurgesteld over de gang van zaken. “We zijn een voorziening van de universiteit voor internationalisering. Het is erg jammer dat er zo met ons wordt omgegaan.” Eppinga wist dat deze plek tijdelijk was, maar zó tijdelijk had hij niet verwacht. “We verhuizen nu twee keer in één semester. Het was aardig geweest als we dit semester hier hadden kunnen blijven.” Half december vertrekken ze naar de St. Walburgstraat. Maar ook daar is niet iedereen blij met hun komst. Eppinga: “Wij hebben veel inloop van internationale studenten. Het bestuur van de KEI zal bijvoorbeeld
Foto Jeroen van Kooten
Voorlichting aan toekomstige rechtenstudenten
Harmonie
> 04/11/2011 > Studievoorlichting
‘Leuk toch?’ Duizenden middelbare scholieren bezochten afgelopen vrijdag de algemene voorlichtingsdag van de RUG. Voor sommigen is de studiekeuze zo makkelijk nog niet. Door richard kootstra Het is druk bij de ingang van het Academiegebouw. Een vrouw achter de infobalie, met een naamplaatje waar Joke op staat, legt voor de derde keer in tien minuten uit waar de toiletten zijn. Scholieren komen en gaan, vaak op de voet gevolgd door hun ouders. Af en toe gaat de blik omhoog. Genummerde borden met pijltjes geven aan waar de informatiebijeenkomsten van de verschillende studies zijn. De stroom loopt tussen het Academiegebouw en Harmoniegebouw, waar de informatiemarkt is. Ook hier bladeren scholieren in informatieboekjes en bediscussiëren ouders de voors en tegens van een studie. En weer af en toe een blik omhoog, meestal uit nieuwsgierigheid, soms afkeurend. Het is niet zijn lengte van minstens twee meter tien die voor die blikken zorgt. Ook niet de gelaatstrekken, die nog net niet in verhouding zijn en verraden dat de jongen pas een jaartje of zestien is. Het zijn de lange zwarte leren jas en met metaal ingelegde kisten. De halsketting met spikes, het zwartgeverfde, gevlochten haar en de mascara. De jongen zelf lijkt liever niet gezien te worden. Verlegen sjokt hij door de stoet en neemt af en toe een slok uit zijn flesje ijsthee. De vrouw naast hem tikt tegen zijn arm. “Had je nu wat aan die lezing van net, Tim?”
Hij haalt zijn schouders op. “We lopen nog wel even over de informatiemarkt, joh”, zegt de man aan de andere kant en geeft hem een geruststellende klap op zijn rug. “Je hoeft ook niet direct te kiezen!” De informatiemarkt is bij het OUTtheater. Kraampjes met posters, laptops met multimediale uitleg en beeldschermen laten zien waarom je juist in Groningen moet studeren. Studenten en docenten achter de kraampjes leggen vriendelijk uit waarom je voor hun studie moet kiezen. “Is dit niet iets voor jou?” Tims moeder wijst naar Scandinavische talen en culturen. Zijn vader is al op een docent afgestapt. “Dus je kunt er niet alleen vertaler mee worden?” De moeder sluit zich aan. Tim knikt af en toe als zijn vader “leuk toch?” tegen hem zegt, waarna het gesprek tussen ouders en docent weer verder gaat. Als ze doorlopen richting de uitgang, attendeert zijn moeder hem nog even op het kraampje van godsdienstwetenschappen, waar iemand net uitlegt dat je niet gelovig hoeft te zijn om het te studeren. “Is dit niet iets voor je dan?” Tim haalt zijn schouders op, maar neemt wel het boekje mee. Zijn vader voegt zich met twee bakjes koffie bij zijn vrouw en zoon die op een bankje bij het Harmonieplein gaan zitten. “Ben je er een beetje uit?” vraagt zijn moeder. “Leg er nou niet zoveel druk op!” zegt zijn vader. “Je weet het nog niet he? Dat maakt niks uit, joh! Denk er nog maar rustig over na, je hebt nog een paar jaar.” En geeft zijn zoon een vriendschappelijke por in de zij. Tim lacht voorzichtig.
L
Bussluis op Zernike meteen kapot De bussluis op het Zernikecomplex is dinsdag geopend. Een dag later was hij alweer dicht. Kapot! De sluis moet bussen afremmen en sluipverkeer van auto’s tegengaan. Maar een student meldde op twitter: “Een grijze Nissan kwam, zag en overwon de nieuwe bussluis op Zernike, eitje,
vanavond rond 18u.... #fail.” Anderen meldden dat bussen nog altijd in volle vaart op de sluizen afreden. Woensdag bleek er eentje al na één dag beschadigd. Een auto of bus was er met te hoge snelheid overheen gereden. De bussen rijden nu tijdelijk aan weerszijden van de Zernikelaan. christienboomsma@ukrant.nl
niet blij zijn met die drukte van inen uitlopende mensen.” Maar Eppinga maakt zich vooral veel zorgen over de ‘onvindbaarheid’ van de organisatie door al die verhuizingen. “Voor de internationale studenten zijn we steeds lastiger te vinden. En dat geeft financiële risico’s. Voor alles wat we organiseren moeten ze zich namelijk op het pand inschrijven.” De dienst Vastgoed en Investeringen van de RUG laat weten dat het pand boven de Mofongo’s tijdelijke huisvesting was voor ESN en dat het straks wordt ingezet als huisvesting voor een ander RUG-onderdeel. annekok@ukrant.nl
De kleinste fourwheel drive ter wereld Met elke omwenteling van de vier ‘wielen’ gaat het autootje 0,7 nanometer vooruit. RUGchemici bouwden de eerste moleculaire auto. Vandaag staat hij op de cover van het tijdschrift Nature. Qua wegligging is het niet indrukwekkend. De wielen zijn meer een soort peddels waarop het autootje vooruit hobbelt. Maar het is het eerste volledig synthetische molecuul dat zich op een gecontroleerde wijze over een oppervlak kan bewegen. De auto is gemaakt in de groep van RUG-chemicus Ben Feringa, op basis van de allereerste moleculaire motor ter wereld, die hij 1999 presenteerde. Vier van die motoren zijn samengevoegd met een ‘chassis’ tot een fourwheeldrive autootje. Een elektrische puls laat alle wielen een keer rondgaan. Op zich bevatten cellen veel efficiëntere motoren. “Daar wordt prachtig onderzoek naar gedaan. Maar de uitdaging voor ons is om het synthetisch voor elkaar te krijgen”, reageert Feringa. Waarom? “Vergelijk het met transport door een postduif of met een heel primitief vliegtuig, waarbij het in dit ge-
val absoluut nog niet duidelijk is welke uiteindelijk nuttiger zal zijn.” Er zijn ook eerder synthetische motoren gemaakt van DNA, die over een DNA-pad kunnen ‘lopen’. “Maar ook hier geldt dat de natuur de bouwstenen aanlevert”, zegt Feringa. Zijn vierwieler is compleet ontworpen en gebouwd in het lab. De auto bevestigt de leidende positie die de onderzoeksgroep van Feringa heeft op het terrein van synthetische moleculaire machines. renefransen@ukrant.nl
Voorzichtige start met warme maaltijden in Harmonie In de Harmoniekantine worden vanaf deze week opnieuw warme maaltijden aangeboden. Eerdere pogingen strandden steeds op gebrek aan belangstelling. Ook nu loopt het de eerste dagen niet storm. Maandag werden er zeven maaltijden verkocht en op dinsdag elf. Maar teamleider Maud Kruizinga van de kantines van de Harmonie, de UB en de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen ziet het dit keer goed komen. “Er zit een stijgende lijn in de verkoop en het idee moet ook nog landen bij iedereen.” Toch is achttien maaltijden in twee dagen niet veel, geeft Kruizinga toe. Zeker niet in vergelijking
met de 130 koppen soep en 85 frituursnacks die er dagelijks doorheen gaan. “Maar voor de tweede dag is het wel wat we ingeschat hadden”, zegt Kruizinga. In de laatste week van oktober konden medewerkers en studenten de hele week gratis proeven van maaltijden als zalm met tagliatelle of biefstuk met risotto. “Dat ging geweldig. Iedereen vond het lekker en elke dag gingen er in twee uur tijd 400 proefbordjes doorheen.” Kruizinga denkt dat er straks rond de vijftig maaltijden per dag worden verkocht. “Er was veel vraag naar vanuit studieverenigingen en internationale studenten. We verwachten de meeste groei in de tentamenperiodes, als studenten tussen het studeren door niet naar huis willen om te eten.” annekok@ukrant.nl
NIEUWS 5
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
Klachten over research master De begeleiding voor studenten van de reseach master filosofie is onder de maat. Dat stelt SPAM, de studentenfractie van de Faculteit Wijsbegeerte, in een open brief aan raad, bestuur en onderwijscommissie. De problemen met de researchmaster zijn langer bekend. De studievertraging is hoog – studenten doen er eerder vier dan twee jaar over – net als de studieuitval. De auteur van de
brief, Bianca Bosman, schreef alle studenten aan en bracht de problemen in kaart. Het grootste knelpunt is de begeleiding. Zo was de centrale coördinator enige tijd door ziekte afwezig en was bij zijn terugkomst onduidelijk dat hij weer te bereiken was. Ook contacten tussen de studenten en de tutoren moeten intensiever. De regel is dat er vijf ontmoetingen per jaar moeten zijn. “Dit moet, in tegenstelling tot wat nu gebeurt, ook nageleefd worden”, zegt
Bosman in de brief. Daarnaast kampen studenten met stress en kan het voorkomen dat studenten “maandenlang overspannen thuis zitten, zonder dat iemand dit merkt”. Verder zou de studiedruk veel te hoog zijn en veel meer dan veertig studieuren per week vergen. De brief verschijnt vlak voor een geplande herziening van de research master, vertelt decaan en opleidingsdirecteur Michel ter Hark. “Vorig jaar waren ook al herzieningen voorgesteld, maar er was te wei-
nig draagvlak.” Het bestuur neemt de brief serieus: “De coördinator gaat nog deze week in gesprek met de tutoren.” De opleiding filosofie in Groningen staat landelijk erg goed aangeschreven. Bij de jaarlijkse enquête van Elsevier Weekblad scoorde Groningen de eerste plaats bij zowel de hoogleraren als de studenten op alle onderdelen. Op dit moment volgen tien à twaalf studenten de research master. michielklaassen@ukrant.nl
Protocol moeilijk bij lab-ongeval Onderzoekers in het UMCG reageren niet altijd adequaat bij ongevallen. Dat blijkt uit het Arbo- en Milieu Jaarplan. “Het gaat om gevallen in het laboratorium, waarbij een onderzoeker in the heat of the moment niet doet wat het protocol voorschrijft. Hij laat bijvoorbeeld een reageerbuis met een schadelijke stof vallen en dweilt die op, terwijl er eigenlijk niemand aan mag komen”, legt beleidsmedewerker Koos Keijer uit. Betere voorlichting moet zorgen dat medewerkers beter gaan overleggen over hoe te handelen in zulke situaties.
Thijsje Oenema schaatskampioen Thijsje Oenema won het afgelopen weekend zowel de 500 als de 1000 meter schaatsen tijdens het Nederlands kampioenschap. Ze verrastte iedereen met haar prestaties. De afgelopen jaren ging het niet zo goed met Oenema, die met de gevolgen van Pfeiffer kampte. Ze reed de 500 m in 38,68, de 1000 in 1.16,53. Vrijdag krijgt Oenema haar bachelordiploma bedrijfskunde aan de RUG. Ze stopt dan met haar studie.
Mogelijke fraude aan Radboud
Foto Elmer Spaargaren
‘Zorg dat die voordeur gerepareerd, wordt, dat is het belangrijkste’
Inbraakcheck van Nico en Matthijs Studenten kunnen zich via twitter of Facebook opgeven voor een gratis veiligheidscheck van de politie. Maandag waren studentagenten Nico Huisman en Matthijs Beukema in de Groningse Schildersbuurt. “Kijk, jongens. Het is echt heel mooi dat jullie anti-inbraakstrips op jullie voordeur hebben geplaatst. Al-
leen jammer dat ze niet aansluiten.” Studentagent Nico Huisman rammelt aan de voordeur, terwijl huisgenoten Willem Beckers en Arjen de Pril elkaar aankijken. “Nee, die deur is niet meer wat het was.” Gewapend met kleerhanger en een stuk plastic laten ze aan de jongens zien hoe makkelijk je een studentenhuis binnen komt door “flipperen” en “hengelen”. Ook geven ze tips hoe studenten goedkoop hun veiligheid kunnen optimaliseren.
“Jullie brievenbus zit dicht, dus ze kunnen niet naar binnen hengelen met een ongebogen kledinghanger”, vertel Nico. “De strip op de voordeur verhindert dat er geflipperd kan worden met een stukje plastic”, zegt Matthijs, terwijl hij voordoet hoe je met een bankpasje een deur gemakkelijk open kunt krijgen. De agenten lopen door het huis en bekijken de kamers zorgvuldig op zoek naar zwakke punten. “Die computer voor je raam plaatsen, is
niet erg slim. Junks zien dat lampje ’s nachts flikkeren en zijn bereid om een baksteen door je raam te gooien om je laptop mee te nemen.” De huisgenoten kijken elkaar verbaasd aan. “Waar moet die anders heen?” Nico lacht: “Gewoon je gordijnen dicht doen.” Na een half uurtje zijn de agenten klaar en lopen naar buiten. “Zorg dat die voordeur gerepareerd wordt, dat is het belangrijkste!” [ TEODOR LAZAROV ]
Boete loopt op tot 1296 euro
Geneticus weer in de prijzen
Een student heeft onlangs een boete van 36 euro van de UB laten oplopen tot 1296 euro. De zaak kwam voor de rechter.
Ellen Nollen, onderzoeker bij de afdeling genetica van de medische faculteit, is verkozen tot EMBO Young Investigator door de Europese organisatie voor moleculair biologische onderzoek.
De student leende achttien boeken en bracht ze niet terug. Tot drie keer kreeg hij een rappel. “Een derde rappel betekent een boete van 2 euro per boek, dus 36 euro. Had hij het daar maar bij gelaten”, zegt Hans Oosterhof van het uitleenbureau. “Hij heeft nooit, maar dan ook nooit gereageerd. Toen hebben we de zaak maar overgelaten aan een incassobureau.” Uiteindelijk kwam de rechter eraan te pas, maar ook tijdens de
zitting liet de student zich niet zien. Hij werd bij verstek veroordeeld tot een boete van 1296 euro. Exlusief de kosten voor de deurwaarder en de rechtzaak. “Ik heb dit in mijn loopbaan – ik zit hier 25 jaar – maar een keer of drie meegemaakt.” Wordt hem de toegang ontzegd? “Wij weten niet hoe hij eruit ziet. Maar lenen kan hij niet meer.” De boeken zijn nog steeds niet terug. Op de rappels die de UB twee keer per week verstuurt, reageert negentig procent van de leners direct. Oosterhof: “Even kijken, vanmorgen gingen er 300 rappels per mail en vijf per brief uit. Wekelijks zitten we tussen de 600 en 700.”
De uitverkiezing levert Nollen drie jaar lang 15.000 euro op, die zij mag besteden aan trainingen en netwerkvorming, zowel voor zichzelf als voor de promovendi die zij begeleidt. Daarnaast krijgt zij een ervaren Europese onderzoeker als mentor toegewezen. “Ik mag alle faciliteiten gebruiken van het EMBOlaboratorium in Heidelberg”, vertelt Nollen enthousiast. EMBO stimuleert al sinds de jaren zestig de ontwikkeling van levenswetenschappen in Europa.
Nollen is de enige Nederlander onder de nieuwe ‘Young Investigators’. Er hadden zich 164 kandidaten gemeld, waaruit er 22 geselecteerd zijn. De ERC Starting Grant die Nollen eerder dit jaar ontving leverde haar 1,5 miljoen euro op. Maar dat geld is voor onderzoek en niet voor persoonlijke ontwikkeling. “Daarom sluit de Award er juist goed bij aan. Ik kom hierdoor ook in een groot netwerk van jonge onderzoekers.” renefransen@ukrant.nl
Een arts-onderzoeker van het UMC St. Radboud in Nijmegen heeft mogelijk wetenschappelijke data vervalst. Een commissie stelt onderzoek in. Het gaat om een senior-onderzoeker die meewerkte aan onderzoek naar pijndetectie, dat in verschillende ziekenhuizen wordt uitgevoerd. De verzamelde data zijn oncontroleerbaar en mogelijk onjuist. Een promovendus trok aan de bel. De arts nam ontslag.
University colleges fors duurder De university colleges willen hun tarief voor nieuwe studenten flink opschroeven. Het Utrechtse college wil eerstejaars vanaf september 2012 tweemaal zoveel collegegeld laten betalen. Nu betalen ze het wettelijke bedrag van 1713 euro en 1100 euro voor een internationaal profileringsfonds van het University College. Groningen wil in 2013 beginnen met een university college.
Meer college = meer succes Bachelorstudenten die college volgen, scoren beter dan studenten die dat niet doen. Ze halen hogere cijfers en meer punten. Dat blijkt uit onderzoek onder tweehonderd tweede- en derdejaars aan de RUG. Studenten van vier opleidingen kregen vragen over tijdsbesteding en collegebezoek. Opdrachtgever was het ministerie van Onderwijs. De onderzoekers adviseren meer contacturen in te roosteren. Ook willen ze studenten die college volgen met een bonus op hun tentamen belonen.
Meer nieuws: ukrant.nl of m.ukrant.nl (mobiel)
jouw tandarts tijdens je studententijd
NIET DE GROOTSTE MAAR WEL EEN VAN DE BESTE
UKAATJES
UW AUTORIJSCHOOL DUNDAS
Aangeboden
32 RIJLESSEN INCL. 1 PRAKTIJKEXAMEN + EVENTUEEL HEREXAMEN
€ 1299,-
■ Doordeweeks gratis kost en inwoning in Groningen. Voor voorwaarden zie http://biochemholland.com/gezocht/ (of bel 06-47589634 ’s weekends of ’s avonds).
20 RIJLESSEN INCL. 1 PRAKTIJKEXAMEN + EVENTUEEL HEREXAMEN
■ Te koop in Helpman, de Sitterstraat 15, een 30-er jaren herenhuis, 180 m2. Grote woonkamer, 5 slaap/werkkamers, keuken, bijkeuken, kelder en 2 badkamers. Tuin en balkon op het westen, € 369000. Inlichtingen bij Mennes 050 5272020.
5 RIJLESSEN INCL. 1 PRAKTIJKEXAMEN
■ Binnenkort promoveren? Een tekening van de promotie is een originele herinnering aan een bijzondere dag. Annet Zuurveen maakt van dat moment een zwartwit of aquarel kleurentekening. Tel: 06-12788928 mail: annetzuurveen@hotmail. com website:www.annetzuurveen.nl.
€ 950,€ 399,-
DIT PAKKET IS VOOR HEN DIE AL KUNNEN RIJDEN
LOSSE LESSEN 1 RIJLES TARIEF € 35,-
MELD JE NU AAN EN BEL: 06-20303566 050-5714761
Diverse ■ Trainingen Praktijk Hoek Melkweg start binnenkort: assertiviteitstrainingen (Nederlands- en Engelstalig), een stagetraining en faalangsttraining. Tel: 050-5352532; www.praktijkhoekmelkweg.nl
PhD position Molecular Inorganic Chemistry
Nieuwe vacature
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
PhD position Effect of disruptive web-based University Lecturer (UD) Infrastructure innovation on market interactions Planning 1,0 fte | Faculty of Economics and Business 1,0 fte | Faculty of Spatial Sciences
Openstaande vacatures
Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl
PhD position Cognitive Modeling group 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
Practicum Assistent Farmaceutische Analyse 0,7 fte | Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten. De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.
werken aan de grenzen van het weten
WETENSCHAP 7
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
COLUMN
-auw
Economie en emotie
Actrice Isabelle Caro in de campagne No Anorexia van het Italiaanse modehuis Nolita.
Anorexia als verslaving
De kick van het afvallen | D I Ë T E N | Anorexia nervosa is niet
alleen de dodelijkste ziekte onder jonge vrouwen. Het is ook een verslaving. Hoogleraar neuro-endocrinologie Anton Scheurink overtuigde de wetenschap. Nu moeten het grote publiek én therapeuten eraan geloven.
Door ALAIN DEKKER Energiek wiebelt Anton Scheurink op zijn bureaustoel. Hij draait z’n rug naar de computer, klaar om te vertellen over zijn grote passie: het onderzoek naar eetstoornissen. Scheurink onderzoekt hoe hormonen en neurotransmitters (signaalstoffen) in de hersenen lichaamsprocessen, zoals eetgedrag, aansturen. Hij is populair bij studenten door zijn enthousiaste manier van vertellen en niet in de laatste plaats door een breed scala van aansprekende onderzoeken. De meest opvallende: anorexia als een vorm van verslaving. Scheurinks onderzoek naar anorexia als verslaving begon zo’n vijftien jaar geleden dankzij samenwerking met neurowetenschapper Per Södersten van het gerenommeerde Karolinska Instituut uit Zweden. Södersten was een anorexiakliniek gestart en vroeg Scheurink om gastcolleges te geven. Deze samenwerking beviel zo goed, dat hij zijn sabattical in Stockholm doorbracht om experimenten op poten te zetten, in een poging bewijs te vinden voor hun nieuwe theorie. “Terwijl ik daar zat zag ik het aantal patiënten groeien”, zegt Scheurink. Al gauw barste de kliniek uit z’n voegen en verhuisden alle dierexperimenten naar Groningen. Het samenwerkingsverband ging door en nog steeds ontdekt Scheurink nieuwe stukjes bewijs die de verslavingstheorie bevestigen. Anorexia komt tien keer meer voor bij vrouwen dan mannen. De reden waaróm vrouwen gaan lijnen is volgens Scheurink minder belangrijk. Zijn theorie neemt simpelweg aan dat iemand ermee begint en ver-
Kenniscafé Donderdag 17 november staat verslaving centraal in het Kenniscafé van Studium Generale. Anton Scheurink kan er helaas niet bij zijn, wel aanwezig zijn Arie Dijkstra, hoogleraar sociale psychologie en verslaving aan de RUG, Arne van den Bos, onderzoeker en docent aan de Hanzehogeschool en Frank Brook, senior onderzoeker bij Verslavingszorg Noord Nederland (VNN).17.00 18.30 uur, ForumImages, Hereplein 73 Informatie: www.rug.nl/ studium klaart vervolgens hoe dat een verslaving kan worden. Deze aanname is ook meteen een zwakte: Scheurink heeft een diermodel voor anorexia, maar kan deze beginstap daarmee niet aantonen. “Er is namelijk geen dier dat uit zichzelf op dieet gaat.” De vervolgstappen van anorexia als verslaving kan hij naar eigen zeggen wel bewijzen. Normaliter halen mensen beloning uit eten: een goede maaltijd zorgt voor het vrijkomen van de signaalstof dopamine in het ‘beloningscentrum’ van de hersenen. Dat voelt goed. Maar anorexiapatiënten halen volgens Scheurink hun beloning niet uit eten, maar juist uit het gewichtsverlies door nauwelijks te eten. “Dit is een hypothese”, erkent hij. “We kunnen namelijk niet dopamine in de hersenen van patiënten meten.” Zijn aanname is daarom voornamelijk gebaseerd op interviews met patiënten, die aangeven zich prettig te voelen wanneer ze op dieet zijn. Deze beloning ontstaat door het succesvol afvallen. “Weinig mensen lukt dat. Maar als jij dat
wel kan, dan geeft dat een kick: beloning.” Behalve lijnen speelt hyperactiviteit een grote rol volgens Scheurink. Met activiteitsmeters toonde hij aan dat anorexiapatiënten hyperactief zijn. En dat werkt belonend, bewees Scheurink. Hij gaf vrouwelijke ratten een loopwiel in de kooi en een beperkte hoeveelheid eten. De ratten op dieet gingen veel meer in het loopwiel rennen dan de controledieren met onbeperkt eten. De dopaminewaardes bleken aanzienlijk hoger in de experimentele groep: de ratten halen dus beloning uit deze hyperactiviteit. Deze beloning is zo sterk dat het rennen uiteindelijk oncontroleerbaar wordt voor de ratten. “Precies zoals bij anorexiapatiënten: zij geven aan dat ze de hyperactiviteit niet kunnen beheersen.” Evolutionair gezien is dit logisch, vindt Scheurink. “Bijna altijd was er voedseltekort. Om te overleven was het belonend om actief te zijn: eten verzamelen en jagen.” In zekere zin kun je een anorexiapatiënt zien als iemand met voedseltekort. “Hyperactiviteit wordt dan door de hersenen als belonend ervaren.” De beloning wordt vervolgens versterkt door omgevingssignalen. Ze koppelen beelden uit hun omgeving aan de beloning van het lijnen en de hyperactiviteit. Hun hersenen leggen de link. Eerdere onderzoeken toonden aan dat de signalen an sich op een gegeven moment al voldoende zijn om dopamine vrij te maken. Met zijn diermodel liet Scheurink zien dat de ratten, net als patiënten, steeds meer focussen op dit soort omgevingssignalen. Helaas treedt er na verloop van tijd een ongevoeligheid voor dopamine op, waardoor de beloning steeds minder wordt bij dezelfde mate van lijnen en hyperactiviteit. “En dat betekent minder gelukkig”, aldus Scheurink. Om het gevoel van beloning op peil te houden moet het lijnen en het bewegen iedere keer een tandje heftiger. “De proefdieren en patiënten kunnen simpelweg niet meer zonder. En dat heet verslaving.”
Door het gestuntel van de Griekse premier Papandreou verloren de beurzen vorige week een veelvoud van de totale Griekse staatsschuld. Je zou zeggen: beleggers hadden beter even met de pet rond kunnen gaan om Griekenland te redden, dan waren ze goedkoper uit geweest. Dat zou een rationele beslissing zijn geweest. Maar beleggen is geen rationele bezigheid. Economie is emotie. Dat is een probleem voor economen. Hun modellen gaan meestal uit van rationele beslissingen. Maar de Homo economicus uit hun modellen blijkt in de praktijk een onvoorspelbaar wezen. Neem het ultimatum game, een veel bestudeerd economisch spelletje. Speler A krijgt een som geld tot zijn beschikking, die hij moet delen met speler B. A doet B een voorstel over de verdeling, en alleen wanneer B dat voorstel aanneemt, krijgen ze beiden het geld. De rationele oplossing is dat A een kleine som geld aan B belooft en dat B dit oneerlijke voorstel aanneemt. Iets is ten slotte meer dan niets. In de praktijk weigert B meestal een voorstel waarin hij minder dan de helft krijgt, omdat dit oneerlijk is. En blijft dus met lege handen achter. Apen, kleuters en mensen met bepaalde sociale stoornissen doen het beter, die accepteren ook oneerlijke voorstellen, omdat iets nu eenmaal meer is dan niets. Maar ja, een economisch model dat werkt voor apen, kleuters en mensen met een stoornis, dat is toch een beetje gênant. Gelukkig blijkt nu dat ook mensen met normale verstandelijke vermogens het ultimatum game met goede afloop kunnen spelen. Onderzoekers uit Leuven, Toulouse en Amsterdam melden deze week dat hoewel de meeste proefpersonen een oneerlijke verdeling afwijzen, een minderheid van ‘normale’ mensen dit toch accepteerde. De hypothese van de onderzoekers was dat deze mensen beschikten over “superior cognitive capacity to override impulsive behavior”. En dat was dus inderdaad zo. In PLoS ONE (november 2011, De Neys et al.) staat het allemaal te lezen. Fijn. Naast apen, kleuters en gedragsgestoorden conformeren ook emotieloze koude kikkers zich aan de economische modellen. Jammer alleen dat echte economie toch emotie is. In deze rubriek presenteert de UK opvallend, schokkend of lachwekkend nieuws uit de wereld van de wetenschap.
WETENSCHAP
Kort
Slapende cellen zijn schadelijk Het is mogelijk verouderingsziekten deels te voorkomen en te verminderen door ‘slapende cellen’ uit lichaamsweefsels te verwijderen. Cellen kunnen zich maar een beperkt aantal keren delen. Daarna gaan ze in een soort ‘slapende’ toestand over. Het lichaam verwijdert deze slapende cellen grotendeels, maar de overblijvende slapers kunnen chronische ontstekingen veroorzaken. Onderzoekers van het UMCG en de Amerikaanse Mayo Clinic bouwden bij muizen een ‘zelfmoordknop’ in waarmee slapende cellen selectief gedood konden worden. Deze dieren hadden minder last van verouderingsverschijnselen. Het onderzoek, onderdeel van een samenwerkingsverband tussen RUG en Mayo Clinic, verscheen vorige week in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Vriendenkring informatief over tbs’er De sociale relaties die een tbs’er in de kliniek aangaat, geven een goede indicatie van de kans op ontsporing tijdens proefverlof. Dat schrijft socioloog Ruud van der Horst in het proefschrift waarop hij afgelopen maandag promoveerde aan de RUG. Hij bracht de relaties tussen patiënten op vijf afdelingen in een tbs-kliniek in kaart. Die relaties bleken goed te voorspellen hoe het staat met het probleeminzicht, de impulscontrole en vaardigheden. Die drie punten helpen op hun beurt weer te voorspellen hoe groot het gevaar is dat de tbs’er opnieuw in de fout gaat.
Psychose sneller herkend Patiënten met een psychose moeten eigenlijk binnen negen maanden na de eerste symptomen een behandeling krijgen. Dat beperkt de gevolgen op korte en lange termijn. Maar psychotische patiënten worden vaak pas laat herkend door medewerkers van GGZ instellingen. UMCG-onderzoeker Nynke Boonstra ontwierp een vragenlijst waarmee psychosen sneller zijn op te sporen. Waar een GGZ behandelaar bij tien van de 246 patiënten de diagnose ‘psychose’ kon stellen, lukte het met de vragenlijst nog eens veertien psychotische patiënten op te sporen. Slechts twee glipten er doorheen. Boonstra promoveert vandaag aan de medische faculteit van de RUG.
8 OPinie
UK 10 - 11 NOVEMBER 2011
c l e a r f o t o f e s t i v a l
Meiden wer | c u lt u u r | Nog een paar dagen en dan
begint het Clear Fotofestival 2011, de opvolger van World Press. Vijf meiden werkten zich wekenlang in het zweet om er een succes van te maken. Door marcel wichgers
Foto Jeroen van Kooten
Richard en Edo crashen studentenhuizen
Het harde feesten is over | s e r i e | Overdag zijn ze twee serieuze studenten, maar
’s nachts struinen ze dorstig de Groningse straten af. Richard Kootstra en Edo Grevers testen gastvrijheid van studentenhuizen in de rubriek: crashen! Door richard kootstra
Het is een simpel format: we bellen aan bij een studentenhuis en vragen met onze liefste glimlach (en een Vlaams accent): mogen we even binnenkomen? Wat volgt is een onvergetelijke nacht vol drankspellen en onwaarschijnlijke anekdotes, of een ongemakkelijke avond met schrijnende stiltes. Of – met heel veel pech – een bankje in het park met goedkoop en lauw bier. Negen uur in de Billitonstraat, op zoek naar Huize Billiton: het enige Groningse studentenhuis dat de top tien haalde van de verkiezing van het ‘beste studentenhuis van Nederland’ van Studenten.net. Vol goede moed gaan we op weg, met een stevige pasta in onze maag als bodem voor een mooie drinkavond. Maar welk nummer is het eigenlijk? We zijn verbijsterd. Hoe hebben we dit over het hoofd kunnen zien in die eindeloze uren brainstorm? Wat een gigantische beginnersfout! Hoe komen we er in godsnaam achter welk huis we nu moeten hebben? Aanbellen bij willekeurige huizen biedt geen soelaas. “Huize Biliton? Nee nooit van gehoord. Of dit een studentenhuis is? Naaah, niet echt…” Met hangende schouders lopen we terug naar onze fietsen. We hadden niet gedacht dat het al gelijk een kutverhaal zou worden. Terwijl we op een vervallen bankje een blikje
p r i n t e n
bier uit het door onszelf meegenomen sixpackje opentrekken, krijgt Richard een eureka-moment: “Het filmpje van de studentenverkiezing op Youtube!” Hij pakt zijn ultrakekke smartphone en pauzeert bij het eerste shot: een TAM-sticker, op de voordeur! SCORE! We adten het blikje en het duurt niet lang of we hebben de deur met de TAM-sticker gevonden. Net als we de bel in willen drukken komt er een jongen met een joggingbroek van de TAM aanrijden. “Ja, ik woon hier. Of we huisavonden hebben? Niet echt. Maar we hebben wel bier, dus kom binnen!” De opblaaspop met het schaaltje condooms die we in het filmpje hadden gezien is weg (‘brandveiligheid’) en op het regelbord is al in geen tijden meer een vinkje bijgezet. “We hebben onze wilde haren een beetje verloren, iedereen is wat serieuzer met z’n studie. Mijn huisgenoot heeft wel bier.” De student die Jaimy blijkt te heten, begeleidt ons naar boven, waar een huisgenootaan het studeren is. Ongegeneerd ploffen we op de bank en vragen om bier. Jaimy, student technische bedrijfskunde, reikt ons een flesje Bavaria aan. “Het harde feesten is een beetje voorbij. Ik heb een rela en deze man hier zit geloof ik in een prela.” “Mrlbm”, klinkt het vanachter de computer. Zo’n drie biertjes later, zonder al te ongemakkelijke stiltes, krijgen we toch een beetje het gevoel dat we weggekeken worden. Als uitsmijter krijgen we nog een kleine tour door het huis. Een doolhof met trappen en gangen, die uiteindelijk leiden naar de straat en een beleefd afscheid.
Eindelijk van die kaartjes af
| k le i n le e d | Het nieuwe printsy-
steem Equitrac is dé verlosser van het kleine leed dat de oude printkaartjes veroorzaakten. Voortaan hoef je enkel de pas over de scanner te halen. Als je erin slaagt hem op te waarderen. Door edo grevers ‘Opwaarderen’ en ‘pas koppelen’, de enige twee acties die ik even moet ondernemen, als ik de mail van het Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie mag geloven. Geen probleem, aangezien ik weet dat mijn leven
daarna weer een stukje makkelijker zal zijn. Vol goede moed toog ik naar de RUG-site, waar een uitgebreide uitleg van het systeem te vinden is. Maar meteen gaat het mis: de ‘RUG-webdeposit’ ligt eruit en ik kan mijn tegoed niet opwaarderen. Gefrustreerd werp ik een vluchtige blik op de tutorial. Met een zwaar hoofd van een dag studeren spit ik de verschillende PDF’jes door. Het duizelt me van de ‘Mifare chips’ en ‘multifunctionals’. Uiteindelijk lukt het dan toch de pas te koppelen. Maar ja... opwaarderen zit er nog steeds niet in. En omdat oude printkaar-
ten niet meer te koop zijn, moet ik morgen terugkomen. Ik blijk niet de enige voor wie de eerste kennismaking met het nieuwe printsysteem geen pretje was. Student psychologie Sonja Schreiter is ook overgestapt. “Die tutorial sloeg nergens op, het maakt het ingewikkelder dan het is. Ik moest drie keer doorklikken totdat ik wist hoe ik mijn pas moest koppelen. Maar als je eenmaal hebt uitgevonden hoe het moet, is het wel handig. Al heb ik al wel een keer gehad dat ik niet kon printen, omdat de server er uit lag. Ik houd voorlopig nog een printkaart achter de hand.”
Flink aanpezen was het voor het bestuur en de vrijwilligers van Stichting Clear, in de week voor de opening van het Clear Fotofestival 2011. Dus ook voor voorzitter Bo Olischlager (22). “We werkten fulltime, van ’s ochtends 9 tot 7 uur ’s avonds”, zegt de vijfdejaars studente kunsten, cultuur en media monter in de Der Aa-kerk. “En dan zit je nóg mensen te bellen en te mailen. Gelukkig werk ik graag hard en veel. En ik heb het geluk dat dit leuk werk is.” Bo en haar vijf medebestuursleden begonnen al in maart met de voorbereidingen. “Zelfs in de vakantie zijn we doorgegaan. Ik sta ervan versteld wat we in zo’n korte tijd hebben bereikt. Er staat iets! Maar na de opening begon het werk pas écht. We gaan er de hele maand voor zorgen dat er bezoekers komen, en dat ze tevreden zijn.” Stichting Clear is de nieuwe naam van Wereld Pers Foto Groningen, dat enkele jaren geleden de internationale foto-expositie World Press Photo naar Groningen terughaalde. De nieuwe naam was nodig nadat het bestuur vorig jaar besloot de expositie uit te breiden tot een echt persfotofestival, met meerdere onderdelen waarvan World Press Photo in de Der Aa-kerk er één is. Verder zijn er de Nederlandse versie van World Press Photo de Zilveren Camera, een fotomarathon en een photomeeting. “Iedereen met liefde voor persfotografie kan zich voor de fotomarathon opgeven. Dagelijks krijg je zeven keer een smsje met een opdracht voor een foto. De foto’s van de winnaars worden tijdens het fotofestival geëxposeerd. Dat geldt ook voor de winnaars van de photomeeting, waarbij drie dagen achtereen dertig fotografiestudenten uit onder meer België en Duitsland masterclasses volgen.” De organisatie van het festival ver-
diefstal Vraag & antwoord “
‘We gaan ervoor zorgen dat er bezoekers kom liep zonder noemenswaardige problemen. Alleen de Zilveren Camera dreigde op een bepaald moment te moeten worden afgeblazen. “We konden er geen plek voor vinden. Maar een week later kregen de beschikking over twee leegstaande winkelpanden in de Oude Kijk in’t Jatstraat.” Dat ging niet zonder slag of stoot. Olischlager: “Ik moest daar wel achteraan zitten. Bellen met makelaars, en kansen benutten waar dat normaal gesproken niet zou kunnen. Het was moeilijk het benodigde geld voor de huur bij elkaar te krijgen.
‘Het zijn studenten
| o n d e r z o e k j e | Studenten in de UB zijn veel te goed van vertrouwen. Ze laten hun iPhone of laptop onbeheerd achter met het risico op diefstal. “Het vertrouwen wordt vaak geschonden.”
Door teodor lazarov In de garderobe op de begane grond hangen jassen aan de kapstok. Tassen slingeren eronder. Allemaal van studenten die geen kluisje hebben weten te bemachtigen. In de studiezalen van de UB zelf heerst al net zo’n vertrouwen. Dure boeken, telefoons en laptops liggen onbeheerd,
terwijl de eigenaars een kopje koffie drinken in de kantine of zelfs de stad in zijn gegaan. Karolien Woude, tweedejaars internationale betrekkingen, vindt het de normaalste zaak van de wereld. “Ik zit altijd in het aquarium op de derde en laat vaak genoeg mijn telefoon of laptop liggen als ik koffie ga drinken.” Dat er iemand met haar eigendommen vandoor kan gaan, gelooft ze niet. “Het zijn alleen maar studenten die hier zitten en geen criminelen”, lacht ze. Herman van Broeke is het niet met haar eens. De achtstejaars student rechten kan zich nog goed herin-
W E T E N S C H A P 9
UK 10 - 11 NOVEMBER 2011
C o l u m n Alain
Biecht
rken zich suf
Jarenlang heb ik het stil gehouden, maar nu is het tijd om er eerlijk voor uit te komen en een einde te maken aan de introversie die me al die tijd heeft geregeerd. Hoewel ik geen katholiek ben (gelukkig, want voor je het weet frunniken vieze mannetjes in lange gewaden aan mijn jonge heer), leg ik voor deze keer de biecht af. En public: Ik ben een numismaticus. Voor een beetje gestudeerde kwibus is het vertalen van dit woord van het jaar 302 na Christus een fluitje van een cent. Voor atheneumstumpers zoals ik, die het Latijn (zeg nooit Latijns, dat ontaardt steevast in een hautaine preek van zo’n kwibus) links lieten liggen, is er de vertaling: muntkenner en/of –verzamelaar. Ik ben het beide. Een dubbele numismaticus. Ik verzamel om de kick, maar ook door de prachtige verhalen die achter de beeltenissen schuilgaan. Het klinkt suf, maar dat is het allerminst. Je kunt natuurlijk balpennen, het 365-delige smurfenparadijs of de onvermijdelijke voetbalplaatjes sparen. Maar dat is waardeloos. Letterlijk. Hooguit een paar cent aan plastic. Munten daarentegen houden hun nominale waarde: twee euro blijft twee euro. Is mijn exemplaar onbeschadigd, dan schiet de waarde algauw omhoog. En als ze ook nog zeldzaam zijn door een kleine oplage (bijvoorbeeld Vaticaanstad) of door een productiestop, zoals bij het omvallen van een land, dan exploderen de prijzen. En loop ik binnen. Ik heb nog een voorraadje glimmende Griekse euro’s. Dus hopelijk gaat Griekenland gauw failliet. Alain Dekker is derdejaars biomedische wetenschappen alaindekker@ukrant.nl
D o en ! Katzenjammer
O o s t e r p oo r t, 28 n ov.
Folk, punk, rock en Balkan, kortom: partyfolk. Een feestje wordt het in ieder geval met deze vier Noorse dames die er een sport van maken zoveel mogelijk instrumenten te bespelen. Dit voorjaar toverden ze de Kleine Zaal om tot een dansende massa. 28 november zijn ze terug. Hoogste tijd voor een Vrijkaarten onweerstaanbaar feest! 20.30 uur, €16.
Foto Reyer Boxem
men en dat ze tevreden zijn.’
‘Kan iemand even het verhaal van deze foto vertellen?’ Maar kansen moet je creëren, en dat doe je samen. Ons bestuur bestaat uit zeer toegewijde meiden.” Opmerkelijk is ook dat het dagelijks bestuur van de stichting uit studenten bestaat. Hoe is dat gekomen? “Studenten hebben de tijd en
zijn meer bereid om er energie in te steken.” Bij de ingang van de Der Aa-kerk hangt prominent de winnende foto van World Press Photo van dit jaar: een jonge vrouw met op de plek waar ooit haar neus zat een gapend gat. Wat is er met haar gebeurd? Bo Olischlager weet er het precieze niet van. Gewoon geen tijd gehad om zich in alle foto’s te verdiepen. Maar ze toont zich meteen een echte leidinggevende. “Kan iemand even het verhaal van deze foto vertellen?”, roept ze naar
een paar studentes die bezig zijn met opbouwen. Een medebestuurslid snelt toe en vertelt het verhaal over de jonge Afghaanse vrouw die bij haar man was weggelopen en daarom bestraft werd met het afsnijden van haar neus en oren. Bo Olischlager: “Zo’n foto brengt twee werelden bij elkaar. Het is een prachtig portret dat tegelijkertijd een maatschappelijk onderwerp aansnijdt.” Clear Fotofestival ‘11, t/m 27 november. www.stichtingclear.com
in de UB, geen criminelen!’ neren hoe hij in zijn eerste jaar een Aziatisch meisje achter een donkere man aan zag rennen door de zaal op de derde verdieping. “‘He tried to steal my laptop!’ Dat schreeuwde ze de hele tijd, terwijl die jongen deed alsof hij aan het bellen was en zich snel uit de voeten maakte”, vertelt Van Broek ernstig. “Als dat meisje iets langer weg was gebleven was ze haar laptop kwijt geweest.” Vorig jaar plaatste de UB bewakingscamera’s nadat verscheidene studenten hun iPhone waren kwijtgeraakt. Ook zijn er meer kluisjes op de begane grond en kunnen studenten gebruik maken van de kleinere kluisjes op de zalen zelf.
Toch is tijdens tentamenperiodes de drukte soms zo groot dat de kluisjes overbezet zijn en dat studenten op eigen risico in de onbeveiligde garderobe hun spullen achterlaten.
‘He tried to steal my laptop’, gilde ze. “Dat zou ik nooit doen”, zegt Woude. “Ik geloof niet dat iemand mijn spullen uit de zaal zal meenemen, maar in die garderobe heb ik weinig vertrouwen. Zo is mijn tas vorig jaar
verdwenen. Achteraf bleek iemand hem per ongeluk meegenomen te hebben, maar sindsdien doe ik alles in een kluisje, of ga thuis studeren.” Hoofd interne dienst Albert van der Kloet schudt intussen zijn hoofd over zoveel vertrouwen. “Dat wordt vaak geschonden. Zo verdwijnt weleens een portemonnee van een tafel en wordt later leeg op een wc teruggevonden. Het is dus niet ongevaarlijk om je spullen te laten slingeren. Je mag tegenwoordig je jas en tas mee naar binnen nemen en er hangen camera’s bij de ingang en op de vierde verdieping. Maar dat is nog geen garantie tegen diefstal.”
Lepel
Deze week: vrijkaartjes voor twee concerten. Katzenjammer in De Oosterpoort. Lepel en friends presenteren: LPG, Moon & Sun, Vakantie. Meld je aan op onze site voor di. 15 nov. 17.00 uur.
L e pe l Co n c e r t s 18 n ov.
Een feestje ontstaan dankzij een studieproject van KCM. Dat klinkt leuk. Maar echt leuk wordt het als je de line-up ziet. Vakantie doet aan psychedelic sampling, Moon & Sun is hallucinerend met een vleugje Caribbean, LPG maakt eigenzinnige indie. Kunstenaarscollectief OWSUM voorziet het geheel van kunstzinnige aankleding. Nieuwsgierig? Kom dan naar deze veelzijdige en verassende muzikale avond. Antillenstraat 9A, 20.30 uur, €5
Het Grote Gebeuren
f o r u m i m ag e s, 11,12,13 n ov.
Prozafestival Het Grote Gebeuren staat weer voor de deur, dit jaar in het teken van ‘Vriend en Vijand’. Niet de minste namen zijn gestrikt. Vrijdagavond draait het om niemand minder dan Armando, zaterdag komt o.a. Tommy Wieringa en op zondag kun je luisteren naar Connie Palmen. Gummbah, cartoonist, humorist en absurdist sluit het festival af. Op zaterdag vindt de uitreiking van het Beste Groninger Boek plaats. www.hetgrotegebeuren.nl
Kokoschka
M i n e r va , 16-19 n ov.
Kokoschka Live! is een ode aan een vooruitstrevende theatermaker met een turbulent leven en een robuuste persoonlijkheid. Het is een voorstelling als een collage; vol verf, luide muziek, groteske gekkigheid en bizarre grappen. Deze explosie is deel van een reeks voorstellingen van theatergroep De Warme Winkel met als thema Oostenrijk. Ze worden kris kras door de stad opgevoerd. Kokoschka Live! staat in de Minerva. Praediniussingel (voormalig Natuurmuseum), 20.30 uur, € 12,50 n Winnaars vorige week: Annemieke Koning (NNT), Marit de Lange (Kijkvoer & Leesgenot), Nikita Bos (LODHO)
10 O P I N I E WILLEMEN
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
OCCUPY
Denken wij studenten nog na?
| PR O T E S T | Onder de mensen die op het
Waagplein hun tenten hebben opgeslagen om te protesteren tegen de graaicultuur is tenminste één student. Jarno van Duinen doet accountancy en vertelt vertelt waarom hij meedoet aan Occupy. Door JARNO VAN DUINEN “Waarom Occupy?”, is een vraag die ik veel gehoord heb sinds ik een deel van mijn tijd op het Waagplein vertoef. De wedervraag die ik dan stel is: “Waarom een ongebreideld kapitalisme steunen dat uitwassen genereert zoals de kredietcrisis, excessief leengedrag, speculatie met voedselprijzen en record armoede in Amerika?” Als demonstrant heb je de kans om veel mensen te spreken, waaronder veel studenten. Ik ben blij dat er behoorlijk veel studenten zijn die ook ontevreden zijn over de uitwassen, veroorzaakt door de een procenten. Echter ik schrik van, mijns inziens immorele, reacties van studenten in de trant van ‘ze hebben het er in Afrika zelf naar gemaakt’ en ‘boeiend, als wij het maar goed hebben’. Ik vraag me af in hoeverre wij, studenten, nog nadenken over maatschappelijke kwesties en economische misstanden. En laat ik dan maar helemaal niet beginnen over het gedrag van (dronken) studenten richting de vreedzame demonstranten. Dat is werkelijk iets waar we ons diep voor moe-
K
ten schamen als studentenpopulatie van Groningen! Dit gebrek aan het meest elementaire ethisch besef is precies wat we ook veel tegenkomen in de financiële wereld. ‘Greed is good’ was het enige adagium en dat heeft ons veel gekost, want grondleggers van het moderne kapitalisme, zoals Adam Smith, pleitten niet alleen voor hebzucht en winstmaximalisatie. Ze betogen juist dat een verantwoord economisch stelsel benadeelden compenseert voor negatieve externaliteiten die gevolg kunnen zijn van economisch handelen. Occupy is overgewaaid uit Amerika, daar krijgt de beweging de laatste weken naast flinke aanhang van duizenden ook te maken met tegenwerking vanuit de overheid, terwijl demonstreren een van de fundamenten vormt van een democratie. In hoeverre is er verschil tussen het uiteenslaan van Occupyprotesten en het uiteenslaan van protesten zoals ze in Egypte waren? Een ander misverstand is dat Occupydemonstranten per definitie tegen kapitalisme zijn. Zelf ben ik helemaal niet tegen het kapitalisme, want het is tot zover in de praktijk wel bewezen dat het beter werkt dan bijvoorbeeld het communisme. Echter er zijn verschillende vormen van kapitalisme. De laatste 25 jaar heeft het wereldwijde kapitalisme een heel andere inhoud gekregen dan het kapitalisme van de jaren zestig en zeventig. Dit is ook wat nobelprijswinnaar Stiglitz in zijn boek De vrije val en het falen van de markteconomie beschrijft. Perfecte markten be-
staan nou eenmaal niet en daarom is er een gezonde vorm van regulering nodig. Echter de laatste decennia is er onder druk van banken, multinationals en andere voorstanders van het liberale denken (Greenspan, Friedman, Ayn Rand en de Chicago boys) een enorme deregulering tot stand gekomen. Deze deregulering heeft het mogelijk gemaakt dat er ongezonde financiële producten op de markt kwamen, zoals de rommelhypotheken in Amerika. Dit is ook de reden dat de huidige crisis er niet een is zoals de crisis rond het jaar 2001. Deze crisis lijkt veel meer op de crisis van de jaren dertig en we weten wat voor rampzalige gevolgen die crisis heeft gehad. De (Amerikaanse) overheid reageerde op de crisis door selectief banken en andere instellingen te redden onder het mom van too big to fail. Door deze redding verandert er niets wezenlijks aan deze economie en is het wachten tot de volgende crisis, de eurocrisis. Enfin, dit zijn in het kort mijn redenen om bij te dragen aan de Occupybeweging. Ik vraag niet of de studenten van Groningen zich nu ook massaal aansluiten, het zou wel mooi zijn en de kans dat we de huidige situatie kunnen veranderen wordt er enorm door vergroot, maar op z’n minst moeten studenten nadenken over de ethiek achter economie en over hoe wij het beste de economie vorm kunnen geven. Amicale groet vanuit mijn tentje, Jarno van Duinen
Correctie
REACTIES
Dipsomanie Loos bocht als een vrijbrief los over de tong maak de tongen los. Ik krijg mijn zin in het glas waarin zat woorden drijven. De mond loopt vlot over vol op de tong spreek ik dubbel zoveel. Gesmeerd is de keel klaar om te dansen met beide benen op diepe grond. Soms val ik om. Onder de tafel ben ik boven mijn water. Te laat ontwakend staan halflege glazen koud in het hout van mijn hoofd opgestapeld. Bier vilt je. Was de tip die ik dacht dat ik goed in acht had genomen. Jet Langerak RUG-Huisdichter 2011-2012
KORTE REACTIES VAN MAXIMAAL 200 WOORDEN GRAAG VOOR MAANDAG 12.00 UUR MAILEN NAAR UK@RUG.NL
Stapel
Stapel (2)
het gezegd zijn, deze affaire is een blamage voor de wetenschap in het algemeen en voor de sociale psychologie in het bijzonder. De verve waarmee men zich nu soms echter op het aangeschoten wild Stapel stort, zou in een roman van W.F. Hermans niet misstaan hebben en getuigt van weinig professionaliteit. Het was beter en zuiverder geweest als men eerder, tijdens Stapel’s hoogtijdagen, gevoelens van twijfel in daden had omgezet en er op gestaan zou hebben zijn data in te zien. Achteraf kritiek uiten is goedkoop scoren, maar zoals een bekend Gronings spreekwoord luidt: achteraf kijk je een aap in de kont. En geloof het of niet, dat is geen prettig gezicht.
In de UK van 3 november doet een aantal betrokkenen een duit in het zakje m.b.t. de affaire Diederik Stapel. Laat
Bertus Postma, Libbe Kooistra secretariaatsmedewerker A3O van GMW en studieadviseur psychologie
Leerzaam onderzoek bestaat uit creatief en kritisch verzamelen van onderzoekdata en daarna bewerken en analyse van deze data. Ik ben verbaasd dat het kennelijk mogelijk is om de eerste fase van dit proces over te slaan en dat de onderzoeker direct begint met de analyse van onderzoekdata, aangeleverd door de leider van het onderzoek. In de beta-wetenschappen zou dat betekenen dat laboratorium onderzoek door de onderzoeker dan overbodig is. J.J. Beintema emeritus biochemie
SUDOKU
De oplossing van deze sudoku staat op ukrant.nl
Advertentie
Colofon Redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen. Telefoon: 050-3636700; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl Twitter: @UK_Groningen Facebook: www.facebook.com/universiteitskrant www.facebook.com/UKweekly Kernredactie: Hanneke Boonstra, Merel Weijer, Peter Keizer, Christien Boomsma, René Fransen, René Lapoutre, Ernst Arbouw. Overige redactieleden: Axel Bogaerds, Alain Dekker, Edo Grevers, Michiel Klaassen, Anne Kok, Richard Kootstra, Teodor Lazarov, Vera Verzijl. Advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745 RUG-advertenties, mededelingen, UKabonnementen en Ukaatjes: Karolien Dons (3636699) Bezorging: Paul de Vreede (wo. en do. 3636699)
In UK 9, bij het verhaal ‘Anne’s struggle for money’ stond niet vermeld dat de fotograaf Simon Claassen was en dat de plaatjes waren gemaakt door Sander van der Woude. Bij deze.
De Nederlandse Carrièredagen vrijdag 25 & zaterdag 26 november 2011 Amsterdam RAI
Dé carrièrebeurs in het najaar voor student, starter en professional! Gastvrouw: Nikkie Plessen Optredens: Pearl en Kim de Boer (The voice of Holland) Beursvloer open: 9.30 - 17.00 uur Congresprogramma: 10.30 - 16.30 uur
Voor meer informatie en gratis entree ga je naar www.carrieredagen.nl
De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van
onderdeel van de
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
JORIS
Kijkt
■ Jan Huizing werkt 31 jaar bij de universiteit. Een groot deel daarvan was hij beveiliger op Zernike. “Ik deed het met liefde. Achteraf ben ik blij dat het voorbij is, het werd steeds gevaarlijker. Als je vroeger een inbreker betrapte, kon je ze wel de baas. Tegenwoordig trekken ze gewoon een mes.” Sinds 2007 bewaakt hij het protocol van de RUG. Als pedel begeleidt hij promoties, oraties en de opening van het academisch jaar. Hij houdt van traditie. “Het protocol stáát. Dat moet zo blijven. Als je daar je eigen draai aangeeft, ben je verkeerd bezig. Het mooiste moment? Dat was twee weken geleden bij de promotie van de zoon van een oude vriend. Hoor je ineens een bekende achternaam, dat vergeet ik nooit meer.”
De foto werd gemaakt door student mariene biologie Joris van Alphen die dit jaar voor de UK met zijn camera door de universiteit dwaalt.
W E T E N S C H A P 11
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
Algemeen Studium Generale Groningen Paaseiland Toen onze landgenoot Jacob Roggeveen het eiland op eerste paasdag 1722 als eerste Europeaan zag, bleek het geheel ontbost. Paaseiland kreeg grote bekendheid als de icoon van de milieugeschiedenis. Volgens onderzoekers als Clive Ponting en Jared Diamond is het hét voorbeeld van een maatschappelijke ineenstorting en een milieuramp door verkeerd gebruik van de natuurlijke hulpbronnen. Bioloog Jan Boersema plaatst echter grote vraagtekens bij dit verhaal. Datum: maandag 14 november. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Toegang gratis. Film: Rabbit Proof Fence In de jaren ’30 van de vorige eeuw worden op grote schaal Aboriginal kinderen weggerukt van hun families, heropgevoed en ondergebracht bij blanke gezinnen. Rabbit Proof Fence vertelt het waargebeurde verhaal van drie meisjes die weglopen uit een heropvoedingskamp. Een barre voettocht naar huis volgt. Met een inleiding door Nelleke Bakker, universitair hoofddocent historische Pedagogiek aan de RUG. Deze film is onderdeel van een filmserie getiteld ‘Extreme Control - Constructing Perfect Societies’. Datum: dinsdag 15 november. Plaats: Academiegebouw. Aanvang 19.30 uur. Kaarten: € 2,50 / studenten gratis. Kenniscafé - Verslaving De meerderheid van de bevolking gebruikt ‘roes opwekkende middelen’ zonder zichzelf of anderen schade te berokkenen. Tegelijkertijd is alcoholverslaving een van de meest ernstige en meest voorkomende psychische aandoeningen. Waarom raken sommige mensen verslaafd en anderen niet? Hoe zit het met gedragsverslavingen? Bart van de Laar spreekt met Arie Dijkstra, RUGhoogleraar sociale psychologie en verslaving, Arne van den Bos, onderzoeker en docent aan de Hanzehogeschool en Frank Brook, senior onderzoeker bij Verslavingszorg Noord Nederland (VNN). Datum: donderdag 17 november 2011. Plaats: ForumImages. Aanvang: 17.00 uur. Gratis kaarten: op 17 november vanaf 16.00 uur af te halen, kassa ForumImages. Kaarten en informatie Verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; Universiteitswinkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 www.rug.nl/studium
DwarsDiep Framing en ‘fact free politics’ Natuurlijk vliegen politici elkaar nog steeds in de haren over inhoudelijke thema’s. Maar steeds vaker gaat het over de toon van het debat, over de techniek van framing en over politieke statements. Twee filosofen, Rob Wijnberg (nrc.next) en Hans Harbers (RUG) en rijzende ster van de PvdA Jacques Monasch, gaan in debat over het hedendaagse politieke spreken onder leiding van mediatrainer Will Tinnemans. Vrijdag 18 november, 20.00 - 22.00. ForumImages. Entree: € 2,50. www.forumdwarsdiep.nl
Bureau Vertrouwenspersoon Confidential advisor Marijke Dam
> Verzorgd door de UK; eindredactie, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 17 november 2011
Open leercentrum Het open leercentrum biedt elke donderdagmiddag een begeleide zelfstudie waarbij de cursist zelf de inhoud van de cursus bepaalt en in eigen tempo een aantal vooraf gekozen leermodules afwerkt en zich bij vragen kan richten tot een docent. De cursustijden zijn van 13:15 tot 16:30. Studenten: € 25,- , medewerkers: € 60,- per dagdeel. Access Basic With this database program large quantities of data can be collected and managed. In addition, selecti-
PhDs, and postdocs and staff, registered at or employed by the University of Groningen can apply for scholarships for study or reseach in Albania, Bosnia & Herzegovina, Serbia, Kosovo, Macedonia or Montenegro. Groningen is partner is the Erasmus Mundus JoinEUSEE mobility project, offering scholarships of €1000 per month and more, for a duration of 1 semester or an academic year (staff: 1 month/€2500). Application period: 8 November 2011 - 1 February 2012, only online through the JoinEUSEE website. r.j.van.groningen@rug.nl www.joineusee.eu
Educational Support & Innovation
Framing en fact free politics
KOPVODDENTAKS, VILLASUBSIDIE EN LINKSE HOBBY’S Met Rob Wijnberg, Hans Harbers, Jacques Monasch en Will Tinnemans
Vrijdag 18 november , 20.00 uur – ForumImages, Groningen
www.groningerforum.nl
> Forum DwarsDiep. Kopvoddentaks, villasubsidie en linkse hobby’s. assists staff and students who have experienced undesirable conduct or unequal treatment. She is independent, guarantees confidentiality and never undertakes measures without the explicitly given permission of her clients. The confidential advisor can provide you with independent advice and guidance. In some cases she will help you to solve the problem yourself. In other cases she will set up contacts and act as a go-between. You can make an appointment by phone or email. Phone: (050) 3635435. E-mail: J.M.Dam@rug.nl or A.M.WildeboerBaar@rug.nl. www.rug.nl/confidentialadvisor
ons of data can be quickly made, for example for use in address labels or reports. Explanation of the database theory will teach you how to construct a solid database by defining and creating tables and relationships. Students: € 50,- Staff € 225,-. Excel module Database Tijdens deze cursusmodule van 1 dagdeel krijgt u een aantal gereedschappen aangeboden voor het werken met gegevensreeksen (lijsten) in Excel. U leert hierbij o.a. gegevens sorteren en filteren en het werken met databasefuncties. Ook leert u werken met dynamische tabellen in Excel, zogenaamde draaitabellen/PivotTables. Studenten € 20,- Medewerkers € 55,-.
Centrum voor Informatie Tech- Bibliotheek nologie Computercursussen iPad, 14 en 15 november Access basic (UK), 14 t/m 18 november Slimmer werken met Excel, 15 november Office voor Secretariaten, 15 t/m 29 november (di) Webplatform voor redacteuren, 16 t/m 17 november SPSS, 21 t/m 24 november Programmeren Access, 21 november t/m 1 december (ma en do) Programmeren Excel, 21 november t/m 1 december (ma en do) Programmeren Word, 21 november t/m 1 december (ma en do) Powerpoint module: Complexe presentaties, 23 november Open Leercentrum, 24 november Access basis, 28 november t/m 2 december Excel module: Databases en (draai)tabellen. RUGmedewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch (363 9200). De cursussen worden gegeven in dagdelen en vinden plaats in de Zernikeborg. rug.nl/cit/onderwijs/cursusaanbod/ secretariaat-cit@rug.nl
Klanttevredenheidsonderzoek Bibliotheek Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen nodigt studenten en medewerkers van harte uit het Klanttevredenheidsonderzoek 2011 in te vullen, dat volgende week RUG-breed zal worden verspreid. Met dit onderzoek meet de Bibliotheek de klanttevredenheid, het belang en het imago van de Bibliotheek onder haar gebruikers. Het invullen van het Klanttevredenheidsonderzoek is mogelijk vanaf half november (studenten en medewerkers ontvangen dan een mail met een link naar het formulier). Onder de respondenten wordt een prachtige Samsung Galaxy telefoon verloot. http://www.rug.nl/bibliotheek
Bureau Internationale Samenwerking Study or research in the Western Balkans Undergraduate & Master students,
Cursussen voor docenten Tot 2 weken vóór de start van de cursus kunt u zich aanmelden voor: Teaching and learning in the intercultural classroom March 27 (9:30 a.m.-4:30 p.m.), Storytelling as a teaching tool voor Engelstaligen November 11 and November 25 (9.30 a.m.-5 p.m), Opstellen en analyseren van open vragen 8 december (09:30-13:00) of in onderling overleg, Small group teaching December 13 (9:30 a.m.-12.30 p.m.) and December 15 (9.30 a.m.-5 p.m.), Doelgerichte keuze van werkvormen en middelen 17 januari (09:30-13:00) en 10 mei (09:30-13:00), Begeleiden van thesisstudenten 26 januari (09:30-13:00) 25 april (09:30-13:00). Aanmelding via website, daar vindt u ook ons volledig cursusaanbod. De brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering 20112012 kunt u via email aanvragen. a.huizinga-walsma@rug.nl www.rug.nl/uocg
Diversen Current trends in Israeli society The Center for Middle Eastern Studies is announces the guest lecture of Mr. Yair Sheleg: Current Trends in Israeli Society. SHELEG (1964) is a renowned Israeli journalist and intellectual; he is currently a researcher at the Israel Democracy Institute (IDI), exploring issues of religion and state, relationship between cultural groups within Israel, and the issue of non-Jewish immigration. The lecture will take place on Wednesday, November 9th, at 13:30-15:00 in hall A900 on Broerstraat 9. Please confirm your attendance in with Ronit Nikolsky. r.nikolsky@rug.nl Master Journalistiek Denk je erover in september 2012 met de master Journalistiek te beginnen? Doe dan mee aan Een Dag Student op vrijdag 9 december. Je woont proefcolleges bij, hoort alles over het programma en bezoekt onze eigen newsroom en studio. Geef je uiterlijk 5 december op via het online aanmeldingsformulier. masterjournalistiek@rug.nl www.rug.nl/let/journalistiek 1735e lezing Koninklijk Natuurkundig Genootschap Op 15 november a.s. houdt prof. dr. Piet van der Kruit (Kapteyn Instituut, RUG) de 1735e lezing van het Koninklijk Natuurkundig Genootschap met als onderwerp: “Intelligent leven in het heelal: crowded skies, lonely planet or rare earth” in zaal 2 van ForumImages, Hereplein 73 te Groningen, aanvang 20.00. kng@astro.rug.nl www.kng-groningen.nl
Faculteiten Master your Talent 15-18 nov Ben je (bijna) afgestudeerd aan het
10 t/m 17 november 2011
1
Promoties en oraties 10 november Promotie: mw. L.P. Kwant, letteren. Geraakt door prentenboeken. Effecten van het gebruik van prentenboeken op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters. Promotor(s): prof.dr. C.M. de Glopper. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 12.45. 10 november Promotie: dhr. A.R. Pelgrom, letteren. Storie italiane. Romantische geschiedcultuur tussen stedelijke traditie en nationaal besef. Milaan en Florence, 1800-1848. Promotor(s): prof. dr. W.E. Krul, prof.dr. M.J. Schwegman. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.30. 10 november Promotie: mw. T.C. Boonstra, medische wetenschappen. Early detection of psychosis; Why should we care? Promotor(s): prof.dr. D. Wiersma. Plaats: Martinikerk, Breedeplaats 2, Franeker. Tijd: 15.00 uur. 11 november Promotie: mw. P. Sukjit, wiskunde en natuurwetenschappen. Regularising amorphous peer-to-peer networks with overlay grids generated locally. Promotor(s): prof.dr. N. Petkov, prof.dr. M. Aiello. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 11.00 uur. 11 november Promotie: dhr. S. Saminathan, wiskunde en natuurwetenschappen. Extraction and transport of ion beams from an ECR ion source. Promotor(s): prof.dr. S. Brandenburg. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 12.45 uur. 11 november Promotie: dhr. V.V.S.D.R. Annabattula, wiskunde en natuurwetenschappen. Buckling-driven self-formation of microchannels. Promotor(s): prof.dr.ir. P.R. Onck. Plaats: Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.30 uur. 11 november Promotie: mw. J. van de Crommenacker, wiskunde en natuurwetenschappen. Hard times in paradise? Oxidative status, physiology and fitness in the tropical Seychelles warbler. Promotor(s): prof.dr. J. Komdeur. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 14 november Promotie: mw. M.E. Kluck, letteren. Sentence amalgamation. Promotor(s): prof.dr. J. Koster. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.30 uur. 14 november Promotie: mw. A. Schüppert, letteren. Origin of asymmetry. Mutual intelligibility of spoken Danish and Swedish. Promotor(s): prof.dr. J. Nerbonne. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15. 15 november Oratie: mw. prof.dr. S. Otten, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Building bridges is just the beginning: on reconciling diversity and identity. Leeropdracht: Intergroepsrelaties en sociale integratie. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 16 november Promotie: mw. H.R. Schiphorst Preuper, medische wetenschappen. Determinants of disability and functional capacity in patients with chronic low back pain. Promotor(s): prof.dr. H.B. Geertzen. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 17 november Promotie: mw. C.A.E.M. Goosen, gedrags- en maatschappijwetenschappen. In vertrouwen. Een onderzoek naar de professionaliteit van de vertrouwens-persoon seksuele intimidatie. Promotor(s): prof.dr. M.C. Timmerman, prof.dr. A.E.M.G. Minnaert. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 12.45 uur. 17 november Promotie: mw. M. Klaassens, ruimtelijke wetenschappen. Final places. Geographics of death and remembrance in the Netherlands. Promotor(s): prof.dr. P.P.P. Huigen. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 14.30 uur. 17 november Promotie: mw. E.A.J. Ast-Boiten, letteren. Stad tussen Verlichting en Romantiek: Groningen 1780-1850. Promotor(s): prof.dr. M.G.J. Duijvendak. Plaats: Aula Academiegebouw. Tijd: 16.15.
Evenementen 10 november Studium Generale Lezing (2) i.k.v. tweeluik Arabische Lente: Van Tunis tot Tripoli. En verder? Spreker: Jan Eikelboom. Co-referaat: Karim Boussak. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00. 10 november I.k.v. Midnight Express – Jazz festival, met o.a. Three of a kind en Mr Wallace. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: € 5,14 november Studium Generale Lezing: In de serie: Everything you always wanted to know about… Titel: Paaseiland. Spreker: Jan Boersema. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers HBO en overweeg je een masteropleiding aan een universiteit te gaan volgen? Of wil je je als bachelorstudent alvast goed oriënteren op je vervolgstappen? Kom dan naar het masterevenement: Master your Talent. Tussen 15 en 18 november organiseren de faculteiten op verschillende dagen, op locatie, een mastervoorlichting. Maak kennis met de inhoud van de opleidingen en ontmoet de docenten en studenten. Wanneer: 15 – 18 november 2011 Locatie: varieert, zie web. www.rug.nl/masteryourtalent
Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap Master Your Talent The Faculty of Theology and Religious Studies is organizing an information meeting to promote its new Master’s programmes in Theology and Religious Studies Date: Wednesday 16 November 2011, 5 – 7 p.m. We will present the following Master’s programmes: Religion and the Public Domain, Concealed Knowledge, Religion, Conflict and Globalisation, The Origins of Abrahamic Religions, Geestelijke Verzorging, Research Master ‘Religion and Culture’. Venue: Faculty of Theology and Religious Studies, Oude Boteringestraat 38, Groningen. Our degree programmes are considered to be the best in the Netherlands, time after time. rug.nl/ggw/master Lezing ‘Ik geloof in mezelf’ Zijn mensen die willen excelleren nog in staat om te geloven? De Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen houdt op dinsdag 15 november, om 19.30 uur een publiekslezing onder de titel ‘Ik geloof in mezelf: religie en spiritualiteit in een uitblinkcultuur’. De bijeenkomst vindt plaats in het faculteitsgebouw, Oude Boteringestraat 38 in Groningen. De toegang is gratis. Opgave vóór 8 november 2011 via faculteit.ggw@rug.nl In de publiekslezing zal dr. Hanneke Schaap-Jonker aandacht schenken aan onze hedendaagse ‘uitblinkcultuur’ waarin mensen de neiging hebben zichzelf op de kaart te zetten, zichzelf te bewijzen en het beste uit zichzelf te halen. www.rug.nl/ggw/publiekslezing
Rechtsgeleerdheid Studieproject JFV Wil jij de stad van energie leren kennen? Ga dan mee naar Moskou met het Internationaal Studieproject van de JFV! Kijk voor de deelnemende kantoren en meer informatie op www.jfvgroningen.nl/isp. voorzitter@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl/isp Stage Washington DC Stage - en studieprogramma Washington DC In het voorjaar, de zomer, en het najaar van 2012 bestaat in het kader van het internationaliseringsbeleid van de faculteit voor een aantal rechtenstudenten de mogelijkheid voor 3 maanden stage bij vooraanstaande advocatenkantoren en andere publieke en private organisaties in Washington DC. Informatie 17 november 2011 tussen 12.15 - 13.00 op de Vakgroep Rechtstheorie, Oude Kijk in ‘t Jatstraat 5. Studenten kunnen zich via de e-mail en onder vermelding van naam, studentnummer, adres en telefoon tot 15 november aanmelden: E.D.Narouz-Bruining@rug.nl. Sollicitatietrainingendag JFV Are you ready for take-off? Je bent op weg naar een glansrijke carrière, maar voor je daar echt aan kan be-
ginnen zal je nog één ding moeten doen: solliciteren! Om jou als student hierop voor te bereiden is er op 11 november de Sollicitatietrainingendag. voorzitter@jfvgroningen.nl www.carriereboard.nl Halfjaarlijkse ALV JFV Op maandag 21 november 2011 vindt de halfjaarlijke Algemene Ledenvergadering van de JFV plaats. De avond begint om 20.00 uur in de Troonzaal van Café de Keyzer. De halfjaarlijkse stukken en de statuten van de JFV zullen worden behandeld. voorzitter@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl
Medische wetenschappen Op zaterdag 19 november a.s. vindt de jaarlijkse ‘Medische Carrière Dag’ plaats met dit keer als thema ‘Artsen in de Startblokken’. De dag begint om 9.00 uur met een ochtendprogramma die in het teken zal staan van een aantal plenaire sessies. De workshopsessies verzorgd door Medisch specialisten. Kosten leden 3 euro (5 euro extra voor diner) en niet-leden betalen resp. 4 en 6 euro. Opgave via website! mcd@panacea.nl www.panacea.nl
Letteren S TA G E B U R E A U L E T T E R E N
2 Masterstages: Nederlandse Ambassade Berlijn en Wenen Opleiding: diverse masters. Periode: Berlijn januari t/m april, Wenen februari t/m juni. Opdracht: De stagiair wordt betrokken bij de diverse werkzaamheden. Daarnaast is het mogelijk een onderzoek uit te voeren, in overleg met de ambassade. Meer info: Stagebureau Letteren, tel. 050-3635844. Zie Nestor, MA-stages, onder “placement vacancies”. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Masterstage: ZZindi Corporate Communicatie, Steenwijk Opleiding: CIW. Periode: 4-6 maanden, 3 à 4 dagen per week. Opdracht: onderzoek naar de effectiviteit van social media in een business-to-business omgeving. Meer info: Stagebureau Letteren, tel. 050-3635844. Zie Nestor, MA-stages, onder “placement vacancies”. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau 18 november: Loopbaanpanel Heb je vragen over je mogelijke beroepskeuzes? Kom naar het Loopbaanpanel met alumni van Letterenstudies op vrijdag 18 november, 16.00-18.00 uur in zaal 1314.0026. Het panel staat onder leiding van Gijs Rademaker, de presentator van het Opiniepanel van Eén Vandaag van de AVRO. Aanmelden via web. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau
Economie en Bedrijfskunde Master Your Talent Tuesday 15 November, the Faculty of Economics and Business organises a Master Your Talent event. There will be 3 rounds with presentations of the Master’s degree programmes. In addition, there will be an information market where you can ask questions to lecturers, study advisors and current master’s students. Tuesday 15 November 2011, between 5.30 – 8.30 p.m. Location: Zernike complex, Duisenberg Building, Plaza, Nettelbosje 2,. For registration and detailed programme please visit website. w.mellens-wessels@rug.nl www.rug.nl/masteryourtalent
Course evaluations FEB S1.1! Improving the quality of education has a high priority within the Faculty of Economics and Business. Therefore, all courses of semester 1.1 will be evaluated from 11 November to 28 November. On Friday 11 November you will receive a link to the evaluation on your RuG-email. The results of the course evaluation will be available via Nestor. Three VVV gift vouchers (€50 euro each) will be handed out among the respondents. eduqua.feb@rug.nl
In addition to general information and tips for a successful international CV, there is specific information for job-hunting purposes in over 30 countries. This workshop helps young professionals to apply for a job in the country of their choice. Tuesday 13 December 1 - 4 p.m., Van der Leeuwzaal, Academybuilding, costs €7,50. Registrations at our website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl
Study Abroad Fair: 17 November 2011 On Thursday 17 November 2011, the Faculty of Economics and Business will be organizing a Study Abroad Fair. There will be a practical information session from 17.00 till 17.45. On the Fair in the Plaza students will represent their Universities. Date:Thursday 17 November 2011 Time:17.00 – 21.30 p.m. Location: Duisenberg Building, Plaza, Nettelbosje 2. exchange.out.feb@rug.nl www.rug.nl/feb/studyabroadfair
Studentenwintersport Je kan je weer inschrijven voor de Studenten Wintersport (Stuwi)! Dit jaar gaat de reis naar Saint Sorlin D’Arves in Frankrijk. Voor €369,- kan jij mee op vakantie van 27 januari t/m 5 februari. rianne@muhlenbaumer.nl www.studentenwintersport.nl
Gedrags- en Maatschappijwetenschappen De Methodologiewinkel Slapeloze nachten dankzij statistiek? Geen nood! Wij zijn studentassistenten die gratis meehelpen aan het oplossen van jouw statistische problemen, ongeacht in welk jaar je zit of hoeveel statistische vaardigheden je hebt. Je kunt elke werkdag langskomen voor advies in kamer 125 van het Heymansgebouw. methodologiewinkel@rug.nl www.rug.nl/gmw/voorzieningen/ methodologiewinkel/index P S YC H O LO G I E
VIP, overdrachts algemene leden vergadering Op dinsdag 29 november zal de overdrachts alv van de VIP, Studievereniging Psychologie Groningen plaatsvinden. De stukken zullen minimaal 24 uur voor aanvang van de alv te vinden zijn op de website. Om 19.00u zullen de deuren van het Heerenhuis openen en om 19.30u zal de alv aanvangen. vip.gmw@rug.nl www.vipsite.nl Gecancelled: ‘Besluitvorming in organisaties’ PSBA3-AOP8 Vanwege organisatorische redenen zal het volgende vak in het derde studiejaar van de bacheloropleiding Psychologie 2011/2012 komen te vervallen: ‘Besluitvorming in organisaties’ PSBA3AOP8; Semester 2. Due to organizational circumstances the following course in the third year of the bachelor programme Psychology 2011/2012 will be cancelled: ‘Decision making in organisations’ PSBA3-AOP8; Semester 2.
Studenten University Student Desk (USD) Heb je nog geen studentenkaart ontvangen neem dan contact met de Univerversity Student Desk van de Rijksuniversiteit Groningen. Voor contactgegevens zie onder. www.rug.nl/hoezithet www.rug.nl/usd
Studenten Service Centrum Looking for work in the world
ACLO
Batavierenrace De inschrijving voor de Batavierenrace is geopend! Tot en met 28 november kan je je inschrijven. Inschrijfformulieren zijn te verkrijgen via de website van de Batavierenrace. Inleveren van het formulier in het postvakje van het DB van de ACLO. interncoordinator@aclosport.nl http://www.batavierenrace.nl/ Cursusinschrijving periode 2a Until November 11th you can enroll for a various of courses. From Ice-skating to Zumba, there is a course for everyone. aa@aclosport.nl www.aclosport.nl
USVA Gezocht: studentlid voor het AB! Het AB is het hoogste beslissende orgaan van Usva. Voor de huidige vacature zoeken wij per 1 december een RUG-student met bestuurlijke en analytische kwaliteiten, een groot netwerk, affiniteit met cultuur, die ten minste voor één jaar voor gemiddeld twee dagdelen per maand beschikbaar is. Affiniteit met financiën is een pre. Solliciteren kan tot en met 17 november, door een email met je CV en motivatiebrief te sturen naar usva.vz@rug.nl met als onderwerp “sollicitatie AB”. usva.nl/organisatie/vacatures/ algemeen-bestuur Inschrijving weer geopend! In de week van 5 december start onze tweede cursusperiode! We bieden meer dan 50 verschillende cursussen in de disciplines dans, body& mind, muziek, multimedia, beeldend, woord en theater. Kijk op www.usva.nl/cursussen voor ons complete cursusaanbod & rooster en schrijf je nu in! www.usva.nl/cursussen Usva zoekt techniekvrijwilligers Zou jij graag ervaring opdoen in de theatertechniek en ben je niet bang om je handen uit de mouwen te steken? Kom dan het theatertechniekteam van de Usva versterken! In het Usva-theater verzorgt een enthousiast team van vrijwillige theatertechnici licht en geluid bij onze voorstellingen. Dit gebeurt onder begeleiding van een ervaren vaste kracht. Wij bieden je de mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan het productieproces. De tijdsinvestering is circa 8 uur per week. www.usva.nl/vacatures
GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl
10 t/m 17 november 2011
2
15 november Studium Generale Film: I.k.v. Extreme control; constructing perfect societies: Rabbit Proof Fence. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 19.30 uur. 15 november Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap: Lezing: Ik geloof in mezelf: religie en spiritualiteit in een uitblinkcultuur. Spreker: dr. Hanneke Schaap-Jonker. Plaats: Faculteitsgebouw, Oude Boteringestraat 38. Tijd: 19.30 uur. 16 november The Open Assembly of Groningen: Film: Real Democracy. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. 17 november Studium Generale Kenniscafe Groningen Lezing: Nog eentje dan…. de roes van verslaving. Sprekers: Arie Dijkstra, Arne van den Bos, Frank Brook. Plaats: ForumImages, Hereplein 73. Tijd: 17.00 uur. 17/18/19 november Theatergroep Caesarion: Dirk Gently’s holistische detectivebureau. Plaats: OUTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: studenten en stadjerspashouders € 6,50 / overigen € 8,50. 17 november Big band Stageband. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 21.00 uur. Toegang: studenten en stadjerspashouders € 7,00 / overigen € 14.00.
Tentoonstellingen T/m 1 december 2011 Foto-expositie Fotovakschool Amsterdam: Metropolis: City life in the urban age. Plaats: Universiteitsbibliotheek. Tijd: maandag t/m vrijdag 8.30-22.00, zaterdag & zondag, 10.00-17.00. T/m 9 december 2011 Tentoonstelling: Vrouwen in de chemie. Universiteitsbibliotheek. Tijd: maandag t/m vrijdag 8.30-22.00 uur, zaterdag en zondag, 10.00-17.00 uur. T/m 11 december 2011 Noorderlicht Fotogalerie : Oculus – Ken Schles. Plaats: Akerkhof 12. Tijd: woensdag t/m zondag,12.00-18.00 uur. T/m 11 december 2011 Noorderlicht Fotogalerie: Knoalster – Eva Gjaltema. Plaats: Akerkhof 12. Tijd: woensdag t/m zondag,12.00-18.00. T/m 14 januari 2012 Tentoonstelling: “Artificial”, geïntegreerde kunst in de vaste collectie. Plaats: Universiteitsmuseum. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur. T/m 23 januari 2012 Tentoonstelling: Beyond the stars, reis naar de oneindige ruimte. Plaats: Universiteitsmuseum. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur. NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie tel. 363 5445/5446 communicatie@rug.nl 10/11 Filmhuis Les Choristes 1948. Les Choristes vertelt het verhaal van een kostschool voor moeilijk opvoedbare kinderen. Hoofdrolspeler Mathieu is geschokt door de harde dagelijkse routine van de school en vooral door het extreme beleid van directeur Rachin. Donderdag 10 november – 20.00 uur. Cursussen najaar Vanaf 15 november starten er weer nieuwe cursussen! Inburgeren tot wereldburger, veelzijdig Jodendom, maar ook wat is het dominante economische denken en Mindfulness? Nieuwsgierig geworden, kijk op onze site voor meer info. 13/11 Muzikale Vesper in de Martinikerk Vocale medewerking wordt verleend door de Cantores Sancti Martini o.l.v. Frans Geusebroek. Op het programma staan o.m. de bekende canon van Thomas Tallis (1505-1585) en het Magnificat en Nunc Dimittis van Charles Hylton Stewart (1884-1932). Zondag 13 november - 17.00 uur - Martinikerk Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Lense Lijzen 5260630, Geert Brüsewitz 8500387, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.
Studentdiensten Martinikerk 13/11 11.30 uur T. Meijlink 20/11 11.30 uur K. van der Plas
ESN
ESN focuses on all current International and exchange students in Groningen. You will find all the activities on our website. A very special event taking place in November is the Energy Internship and Career Plaza on the 23rd of November. It is a congress that focuses on the energy sector, where companies are looking for new talent. There will be workshops, lectures, and a lot of interesting career opportunities. Entrance is for FREE, lunch and drinks included. Sign up is possible untill the 16th of November, so sign up now at www.energycareerplaza.nl info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl
Aegee
AEGEE-Groningen is dé Europese studentenvereniging. We bieden jou leuke reisjes, Europese vrienden, congressen en lezingen in Europa, met ‘s avonds geweldige feesten! Ook organiseert AEGEE in meer dan 70 verschillende plekken in Europa onvergetelijke zomervakanties, de zogenaamde Summer Universities. Bij AEGEE kan je het hele jaar door lid worden! Kom eens langs op onze wekelijkse borrel; elke woensdag in de Ome Ko, 22.30. board@aegee-groningen.nl www.aegee-groningen.nl
2 INTERNATIONAL ■ What the
bleep
is...?
Sint Maarten On Friday night you might find yourself facing a couple of kids waving a small lantern and singing something you don’t understand. Just give them some sweets and they’ll bugger off. An explanation follows. On 11 November Dutch children celebrate the feast of Sint Maarten, Saint Martin’s Day. This saint, who also gave his name to the Martinitoren (Martin’s Tower), was a Roman soldier who became Bishop of Tours (in France) and is famous for having shared his cloak with a beggar. 11 November is his day and it used to mark the beginning of a 40-day period of fasting, leading up to Christmas. On 11 November children go from door to door with lanterns made from paper or a sugar beet. Depending on the time and place, they were/are given sweets, nuts, other food or some small change. In Groningen AD 2011 children expect sweets. Over the last week you may have noticed large bags of mixed sweets in the supermarkets and now you know why. You can also buy a basket full of tangerines – though these are not universally appreciated. There is one thing worse than offering tangerines – not opening the door. This may lead to the singing of evil songs about a stingy ‘juffrouw kikkerbil’ (madam frog’s legs). Play safe, buy some sweets. [ RENÉ FRANSEN ]
NEWS
Afghan students start organization Some 46 Afghan students from the University of Groningen and Hanze University Groningen have started their own organization, Darya. The main aim is to represent highly qualified Afghans, but it will also inform other students about Afghan culture. “We still have to officially register our society,” explains Shazia Suri, chair of Darya. Afghanistan is mostly in the news because of the war on terrorism, but there’s much more to the country than this. “That’s why we started this student organization,” says Suri, herself a second-year law student at the Hanze. The new society is still working on a website, but can be contacted through Facebook: www.facebook.com/shazia. afghan
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
G R O N I N G E N ’ S G O T TA L E N T C A
Nylons and health |_
Whyy polymers fascinate Katja Loos
| S E R I E S | Polymer chemist Katja Loos
is making new materials, and tries to understand and manipulate their properties. She works with industrial partners who like to use her discoveries in shampoo, shirts and healthy food. ‘Why choose when you can do it all?’ By RENÉ FRANSEN “Basically, a polymer chemist is someone who can’t choose”, Katja Loos (1971) says unapologetically. “Organic chemistry is about synthesizing new molecules, physical chemistry is about measuring the properties of molecules. And then there’s chemical technology, where you make things with chemicals. But polymer chemistry means you can synthesize, analyse and make something as well.” However, that summary is partly hindsight: “I came into polymer chemistry more or less by accident. During my Master’s studies at the University of Mainz I wanted to spend some time abroad. The professor who arranged that turned out to be a very famous polymer chemist.” She’s kept at it ever since and made a success of it. After a postdoc in Brooklyn – where she arrived two days before the attack on the Twin Towers, which were only two kilometres from her university – she moved to the University of Groningen in 2003, where she’s now an associate professor. Polymers are basically long repetitive chains of the same units. Nylon is a polymer, but so is starch. “You start with a building block, a monomer which you can make into a chain of monomers”, explains Loos. By choosing carefully, possibly combining two or three of them, you can build poly mers with all sorts of properties. “One thing I focus on is using enzymes to make polymers.” That’s usually a cleaner, ‘greener’ way to produce polymers than chemical polymerization. But where’s the fun in making long repetitive chains? “You can start with a new monomer. That’s a molecule no one has ever made before, which is exciting. Then you have to find a way to turn it into a polymer. Also, as soon as I see the structure of a new monomer, pictures pop up in my head of its possible properties as a polymer. Will it be water-soluble, hard or soft, how will it respond to changes in temperature?” All these steps are scientific challenges. “And they range from a quantum-dynamics description of the interaction between monomers and enzymes to the quality of nylon in a shirt.” But she also does work that the industry finds too remote to fund. “I’m interested in making nylon us-
Katja Loos ing enzymatic polymerization. If that works, it means industrial production of nylon can become cleaner and more energy-efficient.” She has been looking for the right enzyme in large databases and found that a lipid-degrading enzyme might do the trick. “Of course, the chemical industry is watching and they invite me to discuss what progress I’m making from time to time.” Another project Loos is involved in originates from the University
‘There’s always enthusiasm and a real passion for research’ of Groningen’s research institute ZIAM (Zernike Institute of Advanced Materials), to which her group belongs. “Physicists are try-
ing to make artificial muscles on a molecular scale. To do that they need a foam structure with a very regular pattern.” Together with the physics groups, the polymer groups of Katja Loos and Gerrit ten Brinke developed a polymer foam and used it as a template that was later filled with metals such as nickel and gold. This shows how versatile Loos’s approach is. Her starting point may be a new monomer, the possibility to improve an existing polymer
INTERNATIONAL 3
UK 11 - 10 NOVEMBER 2011
food 2009 she landed a Vidi grant from NWO of around EUR 800,000. Then last year she was made a fellow of the Dutch Polymer Institute, where academics and industry work together. That brought her EUR 1 million, but, more importantly, more visibility in industrial circles. “I’ve built myself a name in science, but being a DPI Fellow means my work is much more visible.” She’s worked in Groningen for well over seven years now. Why Groningen? “It’s a mixture of the people, the place and the passion.” When Loos applied for the position, the thing that struck her was the atmosphere in the department. “The people here made me feel welcome.” Groningen is not quite the same as New York, but not too dissimilar from Brooklyn, according to Loos. “It’s small, a close community, and there’s plenty to do.” Furthermore, ZIAM provides her with an interdisciplinary research environment that actually works. “During my PhD I tried to get some help from the biochemistry department. But they weren’t prepared to work with a polymer chemist. Here, if I approach someone from a different lab, there’s always enthusiasm and a real passion for research.”
‘Why choose if you can do it all?’
Photo Jeroen van Kooten or the very practical need of some colleagues. And apart from plastics and artificial muscles, she’s even interested in health food: “Starches are sugar polymers and by modifying them you can slow down or speed up their digestion.” Slow-digesting starches are healthier in our part of the world, where they reduce the chances of developing type 2 diabetes. “I still can’t choose”, laughs Loos. But her versatility is her strength and it has brought her success. In
Her own research group currently stands at 17 PhD students and two postdocs. “That’s about the maximum for me.” New students are hard to come by and Loos will feature shortly in a TV documentary for the VPRO programme Tegenlicht on this problem (14 November) and appears this week in the journal VPRO Gids. But she won’t hire just anyone with the right CV. “They have to fit in with the rest of the group. That’s why we always take a candidate out for a meal with a couple of group members.” Even with all her responsibilities as a senior scientist Loos still manages to do some experiments herself. “Doing chemical synthesis or measurements helps me to clear my mind.” She shows me the various laboratories in the Nijenborgh 4 building. Again, versatility, with a typical synthetics lab (all fume cupboards and glassware) and a more industriallooking lab, where large extruders in which polymers are shaped into various forms dominate. “Students find it good fun to make something here.” Other machines are used to test the new materials. After this tour of her small kingdom it does indeed seem obvious. Why choose if you can do it all?
Daan during his visity to Kenya.
Daan couldn’t forget | HIV | Daan Boermans left Kenya after an AIESEC
internship with more than just fond memories. After 10 weeks on the Living Positive programme, which focuses on HIV-infected women and their children in a village near Nairobi, he wants to keep up the good work. “It just felt wrong to simply leave it like that.” By MICHIEL KLAASSEN Being HIV-positive in Kenya is not easy. People feel humiliated and scared. But the worst part is that they are shunned by those around them. For Mary Muthoni Wanderi, enough was enough when she found two orphaned children in bed, their mother having died of AIDS. She decided to do something. “She’s exactly what you’d expect”, chuckles Daan. “A big woman everybody just wants to cuddle up to.” Mary set up an office in Ngong Hills, close to Nairobi. Ever since, that office has functioned as both the headquarters and beating heart of the programme. “When I was around, it was always busy there. Some 15 of the 100 women on the programme dropped in every day.” By selling homemade bracelets and other accessories, the women try to secure a healthy financial future for themselves and their children. However, the focus of the programme is not just to support the participants financially. “The most important aspect is to return them to society”, says Daan. “The humiliation these women suffer is huge – some were even too ashamed to shake our hands!” To secure the future of the next generation, the youngest children receive a basic educa-
tion in a kindergarten that is aligned with the programme. Besides doing up the school, Daan and his fellow interns acted as human climbing frames for the children during recess. Naturally, most of Daan’s time was consumed by more serious matters. “I had to modernize the programme’s database and visited about 40 HIV-infected women to register their stories”, he said. Contrary to what he expected, most participants were keen to talk about their lives. “They were really open. Their positive approach to life, despite being stigmatized by the entire community, was truly inspiring.” Their stories proved to have a lasting impact on Daan. Even before returning to Groningen Daan was determined to set up a Dutch branch of Living Positive. “It just felt wrong to simply leave it like that after 10 weeks.” Daan has not wasted any time. He set up a meeting with a lawyer, who is also willing to fund the starting costs of Living Positive Holland. “The first thing I need to focus on is tax deduction. For this reason it’s important Living Positive is created as a foundation.” He has already got many friends interested in the programme. “Maybe a fundraiser at my rowing club Gyas is an option”, he says. “And a friend, a fiscal law student, is helping me set up the whole thing.” Daan has also been looking at other Living Positive branches in Canada and the UK for inspiration on how to raise money in fun and innovative ways. “A girl in England raised £1500 through a hitchhike race to Morocco. Doing something like that makes gathering money a lot more fun!”
Phew! The world won’t end in 2012 | H E N D R I K D E WA A R D | Jocelyn Bell
danger is from an asteroid hitting Earth, but we have now recognized that danger and have many telescopes looking out for asteroids that might be coming close. If anything big was going to hit us in December 2012, we would have seen it by now.”
Burnell would have won a Nobel Prize for discovering pulsars in the 1960s had she not been a woman. This week she was in Groningen for the Hendrik de Waard Lecture. The topic: ‘Will the world end in 2012?’
By CHRISTIEN BOOMSMA The title of your lecture is quite eye-catching, so should we worry about 2012? “No, the world will not end in 2012! The Mayan calendar simply says that its ‘long count’ ends on 21 December 2012. The Mayans were not predicting the end of the world. That idea has been added subsequently and attribut-
ed wrongly to the Mayans.” Some people believe that a cosmic event might cause the end of the world. How about the idea of a collision with a huge number of comets or an asteroid? “Many kinds of cosmic events have been suggested as causing the end of the world. The biggest
Popular belief in predictions like the Mayan calendar, new age or spiritual events seems to be growing. How do you feel about that as a hard-core scientist? “I am concerned that many people seem to have so little scientific understanding that they can easily be misled and scared. I wish that our science education and our communication of science to the public were more effective.”
I N D E P E N D E N T W E E K L Y F O R T H E u ni v er s it Y O F G R O N I N G E n n 1 0 N O V E M b er 2 0 1 1 n Y E A R 4 1 n # 1 1
international Photo Reyer Boxem
Nothing’s changed exchange students also had so much time on their hands, I ended up doing things with them almost every day”, he says. Although Robert has lost touch with most of the friends he made while in Vienna – he became preoccupied with his studies and his student association – Groningen now seems too small. Teevi Subert (Arts, Culture and Media) experienced the other side of the coin. She explains: “When I moved back to Estonia after a semester in Groningen, I was so excited to see all my friends again!” Teevi (23) was anxious to hear what her peers were up to, but they were all doing more or less what they were when she left. “So when I talked to them, I always ended up rattling on about the Netherlands”, recalls Teevi, who missed Groningen. “When I left Holland, spring had just started. But in Estonia there was still one metre of snow! Have you ever tried biking through the snow when it’s -25°C?” What’s more, she missed the Dutch and their positive attitude. “The Dutch tend to smile a lot. I took that back with me to Estonia, but I almost felt bad for smiling so much! Estonians aren’t that expressive”, she says. Luckily for Teevi, an e-mail arrived from Groningen the first week she was home. “I got accepted for a Master’s at the RUG”, she recalls. So Teevi again returned ‘home’ – but this time, she was prepared. She made sure she didn’t expect too much. “I moved back into my old student house, even though all my old room-mates had moved out. But my new room-mates love the cakes and pies I make them. So things turned out pretty well. Maybe it’s even better!” Marieke and Robert also both found another way to enjoy their new-found love of foreign culture. Marieke mailed off an application for a semester in Budapest only this week, while Robert is planning a trip to Asia, for a vacation this time.
| c o m i n g h o m e | Hundreds of students leave
Groningen to study abroad for a semester, the experience of a lifetime. But when they come back, nothing has changed. By Michiel Klaassen Marieke Peterson’s face lights up when she talks about her trip abroad. “My time in Dublin was just amazing”, says the student, who spent six months at the Institute of Technology in the Irish capital studying for her Bachelor’s in Economics. “I was so relaxed. I’d never felt that way before. I had no obligations whatsoever.” It is the contact with the new friends she made there that she misses most. There’s Roberto, the Italian guy she dated, and Paloma from Spain. “Her fiery temperament was so refreshing compared with that of the cold, down-toearth Dutch.” Oozing self-confidence, she returned to Groningen, only to find that nothing had changed. “The house was a mess and in the common room my housemates were still watching Comedy Central”, she reveals. It took her quite a while before she felt at home again in the Netherlands. For IB&M student Robert Wolsink (24) it was almost the same. When he went to Vienna, everything was new. “Here, I always fall back on a small group of friends, which is not a negative thing”, he adds hurriedly. “But I had to get used to that when I came back from Vienna.” He agrees with Marieke about having more free time abroad. “Because other
inside: Sint Maarten
Polymers are cool
Daan can’t forget
Will the world end?
Join us on Facebook
If kids with lanterns ring your doorbell on Friday, just give them some sweets.
They’re just long repetitive mol ecules, but Katja Loos turns them into a very versatile bunch.
He visited HIV-positive women and children in Kenya. “It just felt wrong to leave it like that.”
Not in 2012 it won’t, says British astronomer Dame Jocelyn Bell Burnell.
www.facebook.com/ UKweekly