W W W.UNIVERSITEITSKRANT.NL
Groningen, you’re the best! Vuvuzelakiller Zoeken naar Torres Treasure Preipop
22
O N AFH AN K E LI J K W E E K BL AD VO O R D E R I J K S U NI V E R S ITE IT G R O NIN G E N n 10 FE BRUAR I 2011 n JA ARG AN G 4 0 DEZE WEEK
Een gracht vol fietsen
Ze stinken en rotten. Maar daar trekken Tim en Bauke zich niets van aan. Fietsen vissen is hun vak geworden. Schoonmaken, opknappen en meteen in de verkoop. “Het is cool en je levert een bijdrage aan de natuur.”
4/5> Win UK-boeken van de week Researchmanager Koos Mars heeft een verborgen passie en schreef er een boek over. Je kunt het winnen als je je voor woensdag 12 uur opgeeft via onze site. Ook het boek van Frank den Hollander doet mee.
Wanna play?
Robots die eenvoudig huishoudelijk werk doen. Ze zijn nog ver weg. Maar Robocops in plaats van een inbraakalarm, dat kan al bijna. Pagina 7 >
9 & 10 >
Moederkerk Columnist Gerrit Breeuwsma ging nietsvermoedend de Sint Baafskerk in Gent in om het Lam Gods te bewonderen. Tot hij werd aangesproken door een man met een priesterboord die hem mee naar huis nam.
7>
Foto Hans Stakelbeek
I N T E R N AT I O N A L PAG E S
To say what was said We all do it: talk about what other people have said. But language philosopher Emar Maier wants to know why we do this in the way we do. And he got EUR 680,000 to find out. “Language is fundamental. It’s what makes us human.”
19 >
UKTV Rob den Otter is de nieuwe Docent van
het Jaar. Kijk naar ons filmpje. www. universteitskrant.nl
Toch bursalen! Het kabinet wil het universiteiten mogelijk maken promovendi geen salaris meer te geven, maar een studiebeurs. Al jaren pleiten universiteiten voor het ‘bursalenstelsel’. Als promovendi een studiebeurs krijgen, hoeft de universiteit geen werkgeversbelasting en pensioenkosten af te dragen. Dat is eenderde goedkoper. “Vreemd”, reageert regiobestuurder Marthy Schuurman van Abvakabo. De vakbond spande twee jaar geleden een rechtszaak aan tegen de RUG namens twaalf beurspromovendi. “Rechters waren het altijd met ons eens, en de vorige minister ook. Het zou erg cynisch zijn als we het nu op deze manier verliezen.” De RUG, dat in hoger beroep is gegaan tegen de uitspraak van de kantonrechter, ontvangt de plannen met gejuich. “Het is een heel ver-
standig voorstel, omdat de promotie een leertraject is waar mensen leren onderzoek te doen. Het is een logische stap”, vindt collegevoorzitter Sibrand Poppema. Promovendinetwerk GRASP, dat zich eerder kritisch uitliet over de kwestie, wil niet reageren. “We hebben met het college afgesproken dat we minder politiek zullen zijn en daarom niet direct onze mening geven”, zegt bestuurslid Thomas Maassen. Het college besluit deze week over de opsplitsing en financiering van GRASP. “De nieuwe belangenbehartiger GRIN zou wel kunnen reageren, maar heeft nog geen leden”, aldus Maassen. Volgens het Promovendi Netwerk Nederland zagen de promovendi de bezuiniging aankomen, maar hebben ze er “geen goed woord voor over”. [ PETER KEIZER, BAS BELLEMAN, HOP ]
3300 studenten raken hun kamer kwijt Het college van burgemeester en wethouders wil de illegale verhuur van kamers in de stad aanpakken. Daardoor raken 3300 studenten in vier jaar tijd hun kamer kwijt. Uit onderzoek van de gemeente blijkt dat er ongeveer 1800 illegale kamerverhuurpanden in Groningen zijn. Het gaat vooral om huizen waar drie of vier studenten wonen. De meerderheid van deze panden staat in straten waar geen studenten meer bij mogen, omdat hooguit vijftien procent in de straat bestemd mag zijn voor kamerverhuur. Daardoor kunnen illegale studentenhuizen niet worden gelegaliseerd. Het college wil de aanpak van illegale panden over vier jaar spreiden. “Daarnaast verwachten we dat veel studenten door natuurlijk verloop al naar een andere kamer verhuizen.”
“Dat is wat naïef gedacht”, reageert Rebecca Krüders van raadsfractie Student & Stad. “Ik vind het zorgelijk. De gemeente wil 4100 studentenwoningen bijbouwen, maar dat is alleen voldoende om de groei op te vangen. Ik ben bang dat er niet voldoende kamers zijn om deze aantallen op te vangen.” Ook D66 vindt dat de gemeente z’n pijlen beter kan richten op de aanpak van overlast. “Pak de kamerverhuurders aan die hun zaken niet goed op orde hebben”, zegt Gemeenteraadslid Paul de Rook. “Als er een illegaal huis is waarvan niemand last heeft, dan heeft dat geen prioriteit.” [PETER KEIZER ]
2 DEZE WEEK
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Enzo> 04-02-2011 23.00 uur > kroegentocht
Groningen, you’re the best! Donderdag, toen ze aankwamen, keken de nieuwe buitenlandse studenten aan de RUG nog timide uit hun ogen. Vrijdag gingen ze helemaal los in Enzo en andere kroegen. Door TEODOR LAZAROV ”Je weet toch dat internationale studenten standaard een half uur te laat komen!” Willemijn Boskman, voorzitter van het Erasmus Student Network (ESN) – klein, donkere krullen – haalt veelbetekend haar schouders op. Het ESN-bestuur danst op de funkyhouse beats in de nog lege Enzo. De plek waar de kroegentocht voor de internationale studenten begint. Vorige week kwam er een nieuwe lichting Erasmusstudenten in Groningen. Onder toezicht van ESN gaan ze een week van introductieactiviteiten tegemoet, beginnend bij de kroegentocht. En ja, de dames van het ESN-bestuur kennen hun publiek. “I love Holland!” Nog geen drie kwartier later staat de Canadese Bianca, blond, blauwe ogen en een verlegen glimlach, aan de bar te zwaaien voor een wijntje. Het is druk. De ene golf van mentorgroepjes komt na de andere. De jassen zijn nog niet uit of de Spaanse, Italiaanse en Braziliaanse billen zakken al diep op de overvolle dansvloer, terwijl de dj salsa met dance mixt. Lotte, Nederlands, gaat op in het feestgedruis, maar vraagt zich af: “Sinds wanneer is Enzo voor twaalf uur zo ontzettend vol?” “Ik vind het echt te gek dat wij de eerste club zijn waarin deze net aangekomen studenten los kunnen gaan”, lacht bedrijfsleider Ayhan terwijl hij voor een groepje Denen een rij tequilashotjes inschenkt. Katerina slaat haar glaasje achterover en knikt naar Lajos, de initiatiefnemer van het tequilaslammen. “Zo maak je dus vrienden!” Enkele uren later is de hele stad stampvol met internationale studenten.
Keuzegids: RUG doet het redelijk De RUG eindigt in de middenmoot in de dinsdag verschenen Keuzegids, met Nijmegen en Utrecht. Maar de grootste universiteiten ontlopen elkaar nauwelijks. De Keuzegids beoordeelt zeshonderd masters van universiteiten en hogescholen. Wageningen en Maastricht scoren goed met hun bacheloronderwijs, maar hebben ook de beste masteropleidingen van Nederland. Zij hoeven alleen de Open Universiteit boven zich te dulden. Onderaan staan de Amsterdamse universiteiten en Tilburg. “Maar eigenlijk zegt de lijst weinig, je moet vooral de studies met elkaar vergelijken”, reageert collegevoorzitter Sibrand Poppema. In het wetenschappelijk onderwijs is er veel waardering voor nanoscience aan de RUG. Eerstegraads lerarenopleidingen scoren het slechtst. [ PETER KEIZER, BAS BELLEMAN, HOP ]
Klokkenluiden makkelijker Een officiële klokkenluidersregeling geeft werknemers van de RUG de kans schandalen te melden. Voor kleinere kwesties is er de klachtenknop.
“Het begint allemaal in Enzo. Waar het eindigt... dat weet niemand”, had Lydia de Jong van het ESN-bestuur nog grappend geroepen bij de welkomstborrel in het Harmoniegebouw. Het geheim van deze vrolijke chaos? Iedere student heeft een kaartje van het centrum gekregen met daarop aangewezen kroegen. Op vertoon van het kaartje krijgt de student een gratis shotje. Ondanks de nummering van de kroegen gaat iedereen zijn eigen gang. Sommigen gaan met hun Nederlandse mentoren op pad,
anderen nemen het initiatief in eigen hand en gaan met hun net gemaakte vrienden zelf de stad ontdekken. “I just love the Netherlands”, knikt Diodo de Braziliaan. “Je kunt hier feesten wat je wilt, niemand die je tegenhoudt. De sfeer is goed, de stad is mooi, wat wil je nog meer!!” Toch is Boskman niet helemaal tevreden met de opkomst. Hangend aan een tafeltje in de rokersruimte van Enzo bekent ze dat ze toch meer studenten had verwacht. “Vorig jaar hadden we hier
de hele tent vol. Nu is alleen de onderste bar geopend.” Al moet ze met een glimlach toegeven dat het niet ten koste van de gezelligheid gaat. Rond vijf uur is Het Pakhuis in de Poelestraat gevuld met een mengeling van Stadjers en internationale studenten. De meesten zijn hun groepje allang kwijt, maar peinzen er niet over om naar huis te gaan. Met handen in de lucht en breed grijnzend klinkt: “Groningen, you’re the best!” teolazarov@ukrant.nl
kweekvijver van journalistiek talent. Wat is er geworden van de studenten die ooit bij de krant begonnen? Ze vertellen ‘t zelf. Ik vertrok bij de UK zoals ik er was gekomen: door op de volgende schots te stappen. Van hoofdredacteur van een onderwijskrant werd ik hoofd voorlichting van de Informatiseringsbank. Zo gaan die dingen. Behalve als je een roeping hebt. Dan word je schrijver, of burgemeester. Of je blijft journalist. Maar journalisten beginnen hun stukjes nooit met ik. Of toen. Ik begon bij de UK als jongste bediende. Drie jaar later was ik hoofdredacteur. We hadden een redactie van vaste krachten en liefhebbers. Onder hen Pim Fortuyn, die was vastgelopen op het sociologisch in-
stituut en een podium zocht om te vertellen dat het allemaal anders moest. Pim was het middelpunt van zijn eigen universum. Je mocht hem of je had een hekel aan hem. Ik mocht hem en vond hem authentiek en creatief, ook al schreef hij niet zo goed. Geen nostalgie, stond er in de instructie voor dit stukje. Maar ik heb een geweldige tijd gehad bij de UK. Mensen met ideeën namen en kregen de ruimte. Die vrijheid trok me en trekt nog steeds. Ik kreeg al na een paar maanden een eigen sportrubriek. En ik mocht samen met collegaredacteuren en tekenaar Bert Cornelius een soap maken over het studentenleven – Mussengang. Inmiddels ben ik een kwart eeuw, een huwelijk, drie kinderen, een scheiding en een handvol schotsen verder. Twee van mijn kinderen studeren al. Ze zijn actief op Facebook en twitter en leven sneller dan ik vroeger. Ik verbaas me geregeld over de mopperaars
‘RUG bij Forum betrekken’ De Rijksuniversiteit moet een grotere rol spelen bij de totstandkoming van het Groninger Forum, vindt directeur Kees van Twist van het Groninger Museum.
Je eigen schots | 40 JA A R U K | Al veertig jaar lang is de UK een
Werknemers kunnen aan de bel trekken over zaken die betrekking hebben op de hele RUG, of het imago van de RUG in gevaar brengen. “Bijvoorbeeld als je ziet dat het Facilitair Bedrijf haar vuil in het Reitdiep stort”, zegt Aart Korten, hoofd van Algemeen Bestuurlijke en Juridische Zaken van de RUG. Medewerkers hoeven een zaak niet te bewijzen, maar moeten hem wel aannemelijk kunnen maken. Universiteitenvereniging VSNU, KNAW en onderzoeksfinancier NWO pleitten voor de regeling. [ TEODOR LAZAROV ] Zie ook: tinyurl.com/klokkenluider
die vinden dat het onderwijs van nu het niet haalt bij dat van toen. Is het niet zo dat de meeste studenten en scholieren hun talen beter spreken dan hun ouders, meer van de wereld zien en veel gemakkelijker voor een groep gaan staan om een verhaal te houden? Zelf ben ik gepromoveerd op onderzoek naar de ontwikkeling van mijn vakgebied, overheidscommunicatie. Ik besloot mijn eigen bedrijf te beginnen. Op een dag moet je je eigen schots maken. Contact leggen, laten zien wat je opdrachtgever doet en waarom, daar gaat het voor mij nog steeds om. Wij helpen organisaties een brug te slaan naar hun omgeving. Het is mooi werk. En af en toe schrijf ik nog graag een stukje: het bloed kruipt waar het niet gaan kan.
Luuk Hajema student-redacteur, redacteur en hoofdredacteur 1984 - 1989
Het Forum heeft de denkkracht van de universiteit nodig, volgens Van Twist. “Ik wil dat de universiteit bij de programmering betrokken is. Het Groninger museum is wat het is, dankzij de permanente discussie met de universiteit. Dat wil ik ook voor het Forum.” De RUG wil geen geld in het project steken, zegt collegevoorzitter Sibrand Poppema. “We zien het als werkplaats voor de RUG. Stel, het nationaal historisch museum wordt in het Forum ingebracht. Onze historici zouden daar dan bij betrokken kunnen zijn.” De provincie trok eerder een subsidiebedrag van 35 miljoen euro in. Van Twist zegt dat samenwerking met de RUG niet om geld gaat. “Zo krijgen we meer slagkracht.” [ PETER KEIZER, ANNE CARLIJN KOK ]
NIEUWS 3
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
nieuws@ukrant.nl
‘Nederland wordt dommer’ Universiteiten en hogescholen moeten zich meer specialiseren, zegt staatssecretaris Halbe Zijlstra. Het kabinet wil dat de instellingen zich meer van elkaar onderscheiden. Universiteiten mogen daarom selecteren aan de poort en krijgen de mogelijkheid om met iedereen die zich inschrijft een intakegesprek te voeren. Studenten met een hbo-propedeuse zijn straks niet meer automatisch welkom. Op die manier wil Zijlstra de hoge uitval bestrijden. De maatregelen werden aangekondigd in de kabinetsreactie op de aanbevelingen van de commissie Veerman, die vorig jaar een rapport
Zelfde titel voor hbo en universiteit Net als de commissie-Veerman wil staatssecretaris Zijlstra dat hbo’ers straks dezelfde bachelor- en mastertitel mogen voeren als academici. Afgestudeerden van universiteiten zijn officieel bachelor of master ‘of arts’, dan wel ‘of science’. Hbo’ers niet. uitbracht. Collegevoorzitter Sibrand Poppema van de RUG heeft er geen goed woord voor over. “Beweren dat je met minder geld de kwaliteit kunt
Zijlstra wil van dat onderscheid af om verwarring in het buitenland te voorkomen. “Dat maakt mij niet uit”, reageert Poppema. “Zolang erbij staat om welk soort bachelor het gaat. Het systeem gaat steeds meer op het buitenlandse lijken, waar de status van je diploma wordt bepaald door de instelling waar je gestudeerd hebt.” verbeteren, dat gelooft niemand. Als ze dit doen wordt Nederland een beetje dommer.” Volgens de RUG-voorzitter is over het specialiseren van de universitei-
ten “niet nagedacht”. “Die discussie gaat al jaren, uiteindelijk komt het weer terug bij de kleine studies, die maar door een aantal universiteiten zouden moeten worden aangeboden.” Zijlstra kondigt verder aan dat hij instellingen die goed presteren wil belonen, ten koste van instellingen waarvan de prestaties achterblijven. Poppema: “Financieren naar kwaliteit van het onderwijs klinkt logisch, maar het is volstrekt onuitvoerbaar.” [ PETER KEIZER, MARIJKE DE VRIES, HEIN CUPPEN, HOP ]
Lees de kabinetsreactie: tinyurl.com/kabinetsreactie
RUG-student wint Elfstedentocht RUG-student Karlo Timmerman heeft zaterdag op de Oostenrijkse Weissensee de alternatieve Elfstedentocht gewonnen. De 24-jarige rijder van SOS Kinderdorpen schaatste de tweehonderd kilometer in ruim vijfenhalf uur. “Genoten en afgezien”, twitterde de student accountancy later. “Nu in de herstelstand. Woensdag richting Zweden.”
Watson knokt met Google Supercomputer Watson van IBM neemt het deze maand in de Amerikaanse quizshow Jeopardy! op tegen twee quizkampioenen van vlees en bloed. De vakgroep informatiekunde van de RUG organiseert 16 februari een symposium over het fenomeen. De machine kan menselijke taal analyseren en is volgepropt met miljoenen documenten en weetjes. “Als hij wint, is dat een mijlpaal in de geschiedenis”, zegt hoogleraar informatiekunde Johan Bos. En heeft Google een geduchte concurrent. Zie: rug.nl/let/watson
Beveiliging voor ambassadeurs CLIO, de studievereniging van internationale betrekkingen & internationale organisatie, heeft extra beveiligingsmaatregelen genomen voor twee lezingen over het Midden-Oosten. 21 februari komt de Israëlische ambassadeur in Nederland, Harry Kney-Tal, in Huis de Beurs. 28 februari volgt de ambassadeur van Irak, Sa’ad Ibrahim Al-Ali. De toegang is gratis, maar vanwege de beveiliging moeten bezoekers zich registreren en identificeren aan de deur.
PhD-student wint 12.000 euro
Yes! Ze zijn er weer
Maandenlang zaten de winkelmandjes in de UB waarmee studenten hun spullen naar de studiezalen kunnen dragen, achter slot en grendel. Voor straf. Omdat studenten ze overal lieten slingeren en ze gebruikten als alternatieve vuilnisbakken. Maar sinds maandag zijn ze er weer. Met vriendelijk verzoek ze na gebruik terug te brengen naar Mandjesplaza. ‘s Kijken of dat lukt.... Foto Elmer Spaargaren
‘Zo nodig hangen we zelf posters op’ De laptop die vorige week verdween van een tafel in de UB, blijkt toch gejat. Dat bevestigt nu ook de directeur van de bibliotheek van de RUG Marjolein Nieboer. Drie weken geleden werden al een laptop en een telefoon gestolen. Nieboer ziet echter geen reden om
studenten extra te waarschuwen. “Ik verwacht van jongvolwassenen dat ze hun eigen verantwoordelijkheid nemen en hun spullen dus niet onbeheerd achter laten.” Een kijkje in de UB laat het tegenovergestelde zien. Telefoons, laptops aan laders en portemonnees onbeheerd op tafels. Een waarschuwing voor diefstal op de deuren zou
studenten wakker kunnen schudden. Nieboer ziet echter nog geen reden op te treden. “Ik beschouw het als incidenten. We houden de diefstallen natuurlijk goed in de gaten, maar ik krijg niet de indruk dat er iets echt ernstigs gaande is.” Studentenfracties GSb en SOG vinden dat er wel extra maatregelen genomen moeten worden. GSb-
voorzitter Bart Bruininks: “Met kabels en slotjes kunnen laptops aan de tafels vastgemaakt worden, dat scheelt al een hoop.” SOG-voorzitter Szilvia Nagy wil nog een stapje verder gaan. “Dit is een punt van aandacht. Als de UB niet extra wil waarschuwen, hangen we desnoods zelf posters op.” [ ANNE CARLIJN KOK ]
Dramatisch doen is niks voor Stef Blok Lijsttrekker van de SP Emile Roemer en fractievoorzitter Stef Blok van de VVD gingen maandag in debat bij Albertus Magnus. Roemer kreeg steeds meer bijval. Stef Blok is in opperste staat van zelfverzekerdheid. Hij is niet alleen oud-lid van Albertus, maar ook een bacchiaal, oud-lid van de barcommissie. Het bacchiaalschild van zijn lichting hangt nog altijd boven de
bar. Terloops deelt hij de dienstdoende tapper mee dat zijn schild nogal donker is geworden. De toon lijkt te zijn gezet, informeel en luchtig. Tijdens de introductie bevestigt Roemer dit: “Stef en ik mogen het dan over veel dingen oneens zijn, we houden wel allebei van een biertje.” Toch wordt het snel serieus als Blok zijn visie op het onderwijs uitlegt: “Universiteiten zijn lui geworden. Kijk eens naar Oxford en
Cambridge, die krijgen ook geen subsidie. Selecteer gewoon strenger en laat studenten wat harder werken.” “Meneer Blok, raakt het u niet dat uw vereniging ook geraakt wordt door de maatregelen?” vraagt een student. “Het raakt me meer dat iedereen er zo dramatisch over doet,” is het antwoord. Het wordt rumoeriger in de zaal. Roemer stelt dat het onderwijs is achtergebleven en dat er echt niet nu op bezuinigd kan
worden. Wanneer Blok voor de derde keer tegenwerpt dat de begroting van de SP alles behalve sluitend is, klinkt er een luid gezucht in de zaal. Oud-vice-preses Martin Riesmeijer leidt het debat in goede banen. Strak waar het moet, redelijk waar het kan. Het publiek, bestaande uit studenten en ouderen, is betrokken. Zelfs de buurvrouw van Albertus is aanwezig om haar steun te geven. [ RICHARD KOOTSTRA ]
PhD-student wijsbegeerte Faculteit Job Zinkstok won afgelopen donderdag 11.364 euro in de VARA quiz Twee voor Twaalf. Hij deed dat met zijn tweelingbroer Roel. Drie afleveringen lang beantwoordden de broers geen enkele vraag fout. Zinkstok studeerde economie en filosofie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, maar is sinds 2007 verbonden aan de RUG voor onderzoek naar de filosoof Kant.
Minder jonge rechters Wie rechter of officier van justitie wil worden, moet vanaf volgend jaar na zijn studie drie jaar juridische werkervaring opdoen, voor hij aan de opleiding kan beginnen. Ook gaat het aantal opleidingsplaatsen van zestig naar 25. Dat besloten de Raad voor de rechtspraak en het College van procureurs-generaal. Ze moeten vanaf 2016 jaarlijks tien miljoen bezuinigen. Elk jaar beginnen zestig pas afgestudeerden aan de ‘raio-opleiding’. [ HOP ]
Meer nieuws: ukrant.nl of m.ukrant.nl (mobiel)
4 OPMERKELIJK
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Het raadsel van de brom Hoe het kan? Niemand die het weet. Maar afgelopen donderdag begon de eerste telefoon te brommen, ergens aan de RUG. En niet lang daarna een tweede. Inmiddels geven telefoons aan de hele RUG een diepe, doordringende toon af, die geen ruimte laat voor andere gedachten, behalve STOP! Door CHRISTIEN BOOMSMA Enige oplossing: stekker eruit. Maar echt efficient is het niet. Het apparaat is enkele minuten aan het rebooten, soms duurt het wel een kwartier voor het weer online is. Bovendien levert dat ook weer andere problemen op. Bij de een raakt de hele pc van slag. Bij een ander weigert de voicemail dienst. En een RUG-medewerker die anoniem wil blijven, klaagt over de telefoon in de kamer naast hem, die de hele dag stond te brommen. Alleen was de buur afwezig en had niemand een sleutel om het probleem op te lossen. De brom kan beginnen als je wilt bellen, of gebeld wordt. Maar wanneer is niet te voorspellen. Bij de een gebeurt het eenmaal
en daarna nooit weer. Een ander durft zijn telefoon niet meer aan te raken uit angst dat de herrie weer begint. Telecombeheerder Fred van der Ploeg van de RUG weet het allemaal ook niet meer. Zijn eigen telefoons staan roodgloeiend – soms met en soms zonder brom -, maar hij moet iedereen hetzelfde vertellen: ze doen hun best, maar hebben geen oplossing. “KPN is ingeseind en twee medewerkers zijn in touw om het probleem op te sporen.” Ze beginnen om ne-
gen uur ’s ochtends en gaan door tot diep in de avond. “Maar ook voor hen is het een raadsel.” KPN heeft een probleem als dit nog nooit eerder meegemaakt en heeft geen idee wat het fenomeen kan veroorzaken. “Maar het is een hele bak electra hier. Je moet je voorstellen dat de telefooncentrale een heel grote computer is, waarin ze aan het zoeken zijn”, zegt Van der Ploeg. Eén ding lijkt zeker. Als je je telefoon niet gebruikt, bromt hij ook niet. Dus: gebruik je mobiel en hoop dat niemand jou belt.
Een g vol fi
Grootste touchscreen OOIT! Eerst kreeg je les op het zwarte bord met krijtjes. Toen verscheen het witte bord met stiften. Tegenwoordig kun je in de leerstof gezogen worden door een mega multimediascherm van 2,80 meter hoog en 10 meter breed. Door TEODOR LAZAROV Grapje? Zeker niet. Het YouTubefilmpje over de Reality T-Screen lijkt op iets uit een Hollywood sciencefictionfilm.
Ten eerste is het gigantisch, het is krom en het feit dat er meerdere mensen op zo’n groot oppervlakte dingen kunnen bewegen, tekenen en aansturen is uniek. Toch is het niet Hollywood maar de RUG die dit mega touchscreen in zijn bezit heeft, dat aangestuurd wordt door zes HD projectoren, enkele camera’s en LED lampen. “Op het gebied van touchscreen zijn we toch wel een beetje pioniers”, vertelt Frans van Hoesel van het Donald Smits
Centrum voor Informatie Technologie (CIT). Het scherm geeft onderwijs letterlijk een extra dimensie. Misschien is het niet zo spannend om in een wiskundige formule gezogen te worden, maar wanneer je Geografisch Informatie Systemen studeert, zorgt het scherm voor een virtual reality-ervaring. “Dat wil zeggen dat het 3D gevoel optreedt wanneer je op een landschap of gebouw inzoomt.” Het 3D gevoel komt doordat het scherm krom is. Daardoor konden de ontwikkelaars geen gewone lasers gebruiken. “De software is ontworpen door student-assistent Pjotr Svetachov. We hebben wat infrarood LED lampjes gehaald en een paar camera’s en zijn aan het programmeren geslagen”, vertelt Van Hoesel trots. Staat deze uitvinding dan binnenkort in ieder klaslokaal? Van Hoesel betwijfelt het. De afmetingen, hè. “Je maakt namelijk gebruik van zes HD projectoren die niet alleen duur zijn maar ook heel groot.”
Genomineerd en... uitgeschakeld Roem kent zijn prijs. Dat weten de ontdekkers van het graf van Toetanchamon, begaafde 27-jarige muzikanten en nu ook de genomineerden voor Docent van het Jaar. Voor de tweede keer in het vierjarige bestaan van de verkiezing is een genomineerde geveld. Een vloek? Door RICHARD KOOTSTRA Het meest recente slachtoffer is Wander Lowie, genomineerd Docent van het Jaar voor de letterenfaculteit. Zijn afwezigheid bij de uitreiking was voer voor speculanten. Hij had een ski-ongeluk gehad. Nee... Een schaatsongeluk. Een collega belde erover op:
“Zijn kaak is aan flarden, hij ligt nu in Nederland in het ziekenhuis.” Het plaats delict: de Weissensee in Oostenrijk. De toedracht: deelname aan de alternatieve Elfstedentocht en een onfortuinlijke scheur in het ijs. In een wanhopige poging de geruchten tijdig te verifiëren en samen te vatten in een coherent en degelijk journalistiek stuk, werd de consensus: kaakletsel en ziekenhuisopname. Dat bleek gelukkig mee te vallen. “Ik zit nu thuis met een gescheurde bovenlip en gebitsschade”, reageerde Lowie persoonlijk. Van een ziekenhuisopname was geen sprake, hij had zich alleen laten behandelen in
het ziekenhuis van Klagenfurt. Vorig jaar was het hoogleraar kunstmatige intelligentie Rineke Verbrugge die getroffen werd door het noodlot. Ook zij was genomineerd. Ook zij wilde dolgraag de felbegeerde titel ‘docent van het jaar’ in de wacht slepen. En ook zij ging door het oog van de naald. Mexicaanse griep, een dubbele longontsteking en pleuritis – borstvliesontsteking – zorgden ervoor dat zij bij de uitreiking ook verstek moest laten gaan. Het wachten is op een docent biologie die zijn acht minuten college gebruikt om het fenomeen ‘natuurlijke selectie’ te verklaren. Wint geheid.
|_
Tim en Bauke vissen eruit en knappen ze Het mag!
| R E P O R TAG E | Studenten verslijten heel wat fietsen. Veel daarvan belanden, als grap of uit dronken vandalisme, in de Groninger diepen. Kersvers archeoloog Tim Kauling bedacht een manier om ze te recyclen: fietsvissen. Door ELZEMIEK ZINKSTOK. Donderdagmiddag, Museumbrug. De man met de accordeon staat glimlachend in de zon en deint vrolijk mee met zijn muziek. “Ja, hallooo!!!”, schreeuwt een meisje op de fiets naar een groepje voetgangers die haar de weg versperren. Ruim twintig mensen staan langs de reling naar het water te kijken, een aantal maakt foto’s. “Ongelofelijk!”, roept een besnorde man. Misschien is het de berg rottende fietswrakken op het talud die de aandacht trekt. Of de twee jongens, die iets uit het water proberen te trekken. Een borrelend geluid – en drie in elkaar verstrengelde wrakken worden met enige krachtinspanning op de oever getrokken. Een man applaudiseert. Eén van de twee is Tim Kauling (28), pas afgestudeerd als archeoloog en beoefenaar van een onge-
Is er leven na de gracht? Nadat je je wrak hebt opgevist moet het schoon. Dat is niet altijd een even lekker werkje. Het opknappen van een fietswrak is een hels karwei. Emmers sop, schuursponsjes en zelfs een hamer komen eraan te pas. De fietsen vergaan snel. “Het roestproces in de Groninger grachten gaat iets sneller bruikelijke hobby: fietsen vissen. Gewapend met dreghaak, regenlaarzen en werkhandschoenen trekt hij de rijwielen op de kant. Ze zitten onder de zwarte derrie, mosselen en kreeftachtige diertjes. Fietsbaar zien ze er niet uit. “Het klinkt bijzonder, maar ik vind het leuk”, vertelt Tim enthousiast. “Het is het onbekende naar boven halen. En er zitten vaak best bruikbare exemplaren tussen.” Meestal gaat hij op stap als iemand een fiets zoekt. “Zo is het ook begonnen. Een vriend van me was
OPMERKELIJK 5
22 - 10 FEBRUARI 2011
Regeltjes
gracht fietsen
n ze e op.
dan elders, omdat het deels brak water is.” De geur zet bij vlagen aan tot kokhalzen en blijft uren om je heen hangen. Tim vindt dat het schoonmaken wel meevalt, maar hij heeft hulp uit een onverwachte hoek. “De gewone tuinslak eet alle organische resten er binnen een paar weken vanaf. Erg handig!” Ook vogels pikken gretig aan de rottende fietskadavers. Inmiddels heeft Tim aardig wat inzicht verkregen in de wereld van de grachtfietsen. “De fietswrakken waar mosselen en andezijn fiets kwijt, dus toen zijn we gaan vissen. En de fietsen bleven maar komen.” Zijn klantenbestand is inmiddels flink gegroeid. Vooral leden van zijn duikvereniging, G.B.D. Calamari, willen vaak vissen. “Voor een eco-fiets.” Vandaag hengelen de mannen niet alleen voor eigen gebruik, maar ook om de grachten schoon te krijgen. Er komen zo’n vijftien tot twintig fietsen per uur naar boven. Maar ook andere dingen. Een winkelwagentje komt langzaam naar het op-
re organismen op zitten, of deels in de modder zijn weggezakt, blijven veel beter bewaard”, vertelt hij. Schoonmaken is dan zo gebeurd. Alleen de ketting moet nog worden gesmeerd en de banden opnieuw opgepompt. De roest kan je er vaak eenvoudig met een hamer vanaf kloppen. Maar niet iedereen wil een schone fiets. “Er fietsen er ook een paar rond waar de mosselen nog op het stuur zitten als leuke decoratie.” Reinier Nauta (20) is al aan zijn pervlak. Een flesje bier er nog in. “Die is vast van Albertus, met Koninginnedag”, zegt Tim. “Ik heb ze hier toen met een winkelwagentje zien staan.”
‘Mensen zijn zwijnen. Dit is toch niet normaal’ En Tim vangt meer. “Van gewoon
tweede grachtenwrak toe. Zijn eerste fietste prima, maar leefde niet lang. “Op een gegeven moment rook hij ook naar rottende schelpdieren”, vertelt Reinier. Toch raadt hij het anderen wel aan. “Het kost je even wat tijd, maar als je een mooie hebt en hem goed schoon maakt dan heb je zeker een leuke fiets voor heel weinig geld.” Bauke is het met hem eens. “Tuurlijk raad ik het aan, gewoon omdat het kan! Het is cool en je levert een bijdrage aan de natuur.” bestek en blikjes tot computerkasten, een lantaarnpaal en een verdwaalde magnetron.” Plus nog twee echt bijzondere vondsten: een Duitse Stahlhelm uit de Tweede Wereldoorlog en een oud dreganker. “Het anker is echt antiek, in ieder geval ouder dan zestig jaar.” Tim nam die twee dingen mee naar huis, maar de rest wacht een triester lot. Hij laat ze achter op de walkant. Voorbijgangers kieperen ze vrijwel altijd weer terug in het water. En dat zou niet moeten,
Fietsen vissen mag van de gemeente. Maar de fiets houden? “Pas na een jaar is hij écht van jou.” Peter Groen, hoofd stedelijk beheer van de gemeente Groningen, kon Tim Kauling geen formele toestemming geven om wrakken uit de grachten te halen. “Er is geen vergunningsplicht voor het uit het water halen van voorwerpen”, mailt hij naar Tim. “Als duidelijk is dat de eigenaar de fiets heeft weggegooid, mag de vinder hem houden.” Maar dat is soms lastig te bepalen. Het juridisch loket wist Tim te vertellen dat hij eigenlijk alleen ‘houder’ van de fietsen is. Officieel moet hij een wrak opgeven als gevonden voorwerp en mag hij deze pas na een jaar opknappen of verkopen. Dat doet Tim dus nu. De gegevens van de opgeviste wrakken geeft hij netjes door aan de politie. Tim probeert eigenaren ook op andere manieren te bereiken. Zo vond hij bij de laatste visdag een mountainbike in de gracht. “Er zaten allemaal stickers van GSTV Tritanium op het frame, dus heb ik de vereniging gemaild.” Hij stuurde ook wat foto’s mee, waar de grotendeels verroestte mountainbike op te zien is. “Nu is het afwachten of iemand hem nog terug wil.”
Bauke de Boer (21) weer enkele fietsen naar boven. Is het echt zo makkelijk? Hij gebruikt een sterke magneet en een honderdvijftig jaar oude boothaak die Tim zelf ooit opgroef bij de Euroborg. “We gebruiken ook een kleine lijn van een paar meter die verbonden is aan een oude drieklauw die aanhaakt wat er op de bodem van het kanaal ligt. We vissen dus puur op eigen kracht.” Het is zwaar werk. Omstanders zijn onder de indruk. “Het is bijna een kunstwerk zoals het hier ligt”, Foto Reyer Boxem merkt een oudere vrouw op. “Een stilleven!”, roept iemand anders. vindt hij. “De voorwerpen hinderen “Hé, dat is mijn fiets!” Maar dat hode scheepvaart en het is slecht voor ren de mannen al de hele dag. Maar het milieu.” de omstanders hebben ook kritiek. Aan de andere kant sterven de “Mensen zijn zwijnen!”, roept een mosselen, waar de fietsen vol mee man die de jongens al een tijdje obzitten, een trage dood serveert. “Dit is toch door uitdroging. “Je niet normaal! Ik denk kan het op twee mawel eens, er duikt een ‘Op een nieren bekijken: of je fuut naar beneden en berooft de mosselen die komt met een fiets gegeven van hun substraat of om z’n nek boven.” je zorgt voor minder Precies dat stukje bemoment ijzer in het water”, alwustzijn hoopt Tim te rook hij naar creeëren met zijn acdus Tim. Hij loopt langs de ties. “Mensen hebben rottende wrakken. Sommige geen idee dat het wazijn in vergevorderde schelpdieren’ ter zo vol ligt”, vertelt staat van ontbinding, hij. Daarom wil hij het met weggeroestte spaook vaker gaan doen. ken. Anderen hebben slechts een ”Misschien kan ik wat geld binnengoede wasbeurt nodig. Tim wijst halen voor onze duikvereniging.” naar een redelijk uitziend exemAan het eind van de middag komt plaar. “Deze ligt er toch al zeker een de vuilniswagen. Drie norse manweek in. Kijk, dat is oxidatie van nen laden de onbruikbare rijwiezink, dat treedt na ongeveer een len in, inmiddels meer dan vijftig. week op.” “Wacht, mijn bidonhouders!”, roept Als je goed kijkt, zitten er inder- Bauke. “Die kosten zeven euro per daad kleine korrelige structuurtjes stuk.” op het frame. Aan een andere fiets De jongens zetten snel wat dingen zit een soort lichtgele ananas. “Een apart, waaronder twee wielen, vier wortel van een waterplant. We heb- fietsen en een schroevendraaier. In ben zelfs weleens een rivierkreeftje amper tien minuten ligt de oever er en een krab gevangen!” weer schoon bij, op enkele zwarte Intussen haalt student biologie moddersporen na.
6 WETENSCHAP
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Kor t wetenschapsnieuws
Cogito ergo BOEM
Locatie winkel Een goede locatie bepaalt in grote mate het succes van een winkel. Maar modellen die voorspellen waar een nieuwe winkel moet komen, zijn voor verbetering vatbaar, vindt RUG-promovendus Auke Hunneman. Reisafstand is belangrijk. Hoe verder van de winkel, hoe minder mensen bijvoorbeeld een klantenkaart hebben. Ook komen mensen die verder weg wonen minder vaak. Maar als ze er zijn, kopen ze wel meer dan klanten van om de hoek. Hunneman promoveerde afgelopen maandag aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de RUG op zijn verbeterde modellen.
Lokale botplaten Metalen platen zijn belangrijk om herstel na gecompliceerde botbreuken te bevorderen. Maar voor veel inwoners van Indonesië zijn de Westerse platen te duur. Arts Punto Dewo onderzocht de kwaliteit van veel goedkopere, lokaal geproduceerde, botplaten. Die blijken veelal niet sterk genoeg. Ook zijn ze onvoldoende bestand tegen corrosie. Dewo doet aanbevelingen voor een beter productieproces en ontwierp een apparaat dat steviger botplaten produceert. Hij promoveerde maandag aan de medische faculteit van de RUG.
Genlocaties Er zijn 29 nieuwe genen ontdekt die een rol spelen bij het ontstaan van de chronische darmziekte colitis ulcerosa. Dit is een ontstekingsziekte die lijkt op de ziekte van Crohn. De nieuwe genlocaties zijn ontdekt door eerder gepubliceerde onderzoeken, waarin het genetisch materiaal van patiënten met colitis ulcerosa werd vergeleken met dat van gezonde personen, te bundelen. De vondst is maandag gepubliceerd in het tijdschrift Nature Genetics. Onder de ruim honderd auteurs van dit artikel bevonden zich ook geneticus Cisca Wijmenga en maag-darm-leverarts Rinse Weersma van het UMCG.
Lokale overheid De manier waarop de centrale overheid geld verdeelt onder de honderddertig lokale gemeenten is niet gebaseerd op empirisch onderzoek, maar op indrukken van experts en belanghebbenden. Bedrijfskundige Lewis Ishemol laat zien dat een betere verdeling van het geld het lokale bestuur kan verbeteren. Zijn model voor een verbetering van de toekenning van het geld bleek de politieke invloed op de verdeling van het geld tussen gemeenten niet te verhinderen. Ishemol promoveert vandaag aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de RUG.
In samenwerking
Bouw een vuvuzelakiller| s e r i e | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Bouw een vuvuzelakiller met een simpele pc met wat kabeltjes. En een vuvuzelakiller-killer met elektriciteitsbuis. Door ernst Arbouw Laten we wel zijn: iedereen haat de vuvuzela. De BOEM-redactie is niet van nature agressief, maar het gezoem van een vuvuzela is genoeg om een vredelievende geek te veranderen in een soort Nigel de Jong. De BOEM-redactie wil de vuvuzela nooit meer horen. Gelukkig hoeft dat niet. Met een simpele ingreep (nodig: een computer met eenvoudige audiosoftware en aansluitkabeltjes) leg je de voetbaltoeter het zwijgen op. Daarvoor moet je twee dingen weten. Eén: ieder blaasinstrument heeft een grondtoon, de frequentie van iedere andere klank is een veelvoud daarvan. Twee: de grondtoon van de standaard made-in-China vuvuzela is 233 Hz. Plug het audiosignaal van je tv (koptelefoonuitgang) door naar je pc en stel de software in. Links naar software en goede uitleg vind je onder meer op Lifehacker.com (tinyurl.com/24pqavz) en op Surfpoeten.de (tinyurl.com/2wqlyzw). Samengevat: filter op 233Hz en ieder veelvoud van die frequentie (466Hz, 932Hz en 1864Hz is in de praktijk voldoende) het geluid weg. Luister vooral naar het voorbeeld
op Surfpoeten. Zo makkelijk is het. Maar ja, dan luister je weer naar Eddie Poelman – en dat doe je liever niet. De oplossing? Maak een schuifvuvuzela (de vuvuzela-killer-killer) waarvan je de lengte van de buis, en dus de grondtoon, en dus alle boventonen, kunt veranderen, waardoor software niet meer
werkt. Daarvoor heb je een vuvuzela en twee stukken pvc-buis met verschillende diameter nodig. Zaag de vuvuzela doormidden, lijm de stukken buis in de uiteinden en je bent ready to go. De BOEM-redactie had geen vuvuzela en deed het daarom met twee stukken pvc-buis, een plastic trechter en een goeie embouchure –
Openstaande vacatures
Nieuwe vacature
PhD positions Economics and Business
PhD Research position Chronobiology
11,0 fte | Faculty of Economics and Business
1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences
Universitair Docent Eigentijdse Geschiedenis
Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl
1,0 fte | Faculteit der Letteren
Bijzonder Hoogleraar Beleving en waardering van natuur en landschap 0,2 fte | Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen
PhD position Linking International Carbon Trading Schemes 0,8-1,0 fte | Faculty of Law
De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten. De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.
werken aan de grenzen van het weten
WETENSCHAP 7
22 - 10 FEBRUARI 2011
met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)
-killer. YES! Begin met één buis. Steek de trechter in het uiteinde (niet strikt nodig, maar het doet wonderen voor de klankkleur, geen grap). Met een beetje oefening kun je verschillende tonen spelen. Met één beperking: je kunt alleen de noten blazen waarvan de frequentie een veelvoud is van de grondtoon. Als voorbeeld: neem een trompet met een grondtoon van 261Hz. De natuurlijke boventonen zijn 261Hz, 522Hz, 783Hz, 1044Hz en 1305 Hertz – enzovoort. De verhouding tussen die frequenties zijn zogeheten harmonische intervallen. Een geoefende speler kan óók op een vuvuzela een dergelijke reeks boventonen blazen en dan klinkt de voetbaltoeter ineens, uh, anders. De Britse jazztrompetist Byron Wallen bewees zo in het BBC-programma Newsnight dat de vuvuzela heel groovy kan zijn. Kijk voor een filmpje, met gortdroog commentaar van nieuwslezer Jeremy Paxman, op tinyurl.com/2c3tu7y.
Illustratie Ernst Arbouw zeg maar: blaastechniek. Een elektriciteitsbuis is niets anders dan een langwerpige trompet en je kunt hem (dus) bespelen als een trompet. Pers je lippen op elkaar, zet het uiteinde van de buis tegen je mond en blaas, zonder de spanning op je lippen los te laten, stevig uit. Voor muziekliefhebbers: een pijp van twee meter is gestemd in E f.
Gamma
Om op je Vuvuzela killer een toonladder te kunnen spelen, moet je de lengte veranderen. Steek de tweede pvc-buis in je eerste en blaas een mooie, langgerekte toon terwijl je langzaam de buizen ineen schuift. Inderdaad: de BOEM-redactie heeft de trombone opnieuw uitgevonden. Dáháág, Eddie Poelman.
Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www.universiteitskrant.nl/boem Reacties of tips naar boem@rug.nl
Moederkerk
Door GERRIT BREEUWSMA In 1982 was ik voor het eerst in Gent en net als 95 procent van alle toeristen in die stad, bezocht ik de Sint Baafkerk om het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck te bewonderen. Destijds was er nog niets aan de hand, maar tegenwoordig schijnt de conditie van het altaarstuk uit 1432 zorgwekkend te zijn en onlangs is er een groot restauratieproject gestart. Ik was nog maar net in de kerk, toen ik werd aangesproken door een oudere heer, klein van stuk, in donker colbert en met priesterboord. “Schoon, hè”, begon hij, wijzend op de fraaie preekstoel. Ik beaamde dat. Of ik gelovig was? vroeg hij op de man af. Nu was ik dat, naar tevredenheid, al enige tijd niet meer, maar het leek me ongepast dat onomwonden te antwoorden. Ik zei dus maar dat ik protestants was opgevoed. “Ach, we zijn allemaal kinderen van dezelfde Vader”, meende hij ruimhartig en ik liet het er maar bij. Ondertussen vertelde hij honderduit en kreeg ik alle uithoeken van het kerkgebouw te zien. Andere kerkbezoekers probeerden zich bij ons te voegen, maar hij weerde ze stellig af, waarbij hij zich aan mijn arm vastklampte, alsof hij bang was dat ik hem anders zou ontsnappen. Toen vroeg hij tot mijn verbazing of ik mee ging naar zijn huis. Ik was willoos als een schaap dat zijn herder volgt en zei ‘ja’. We liepen de kerk uit, staken de straat over en gingen een donker gebouw binnen. In zijn werkvertrekken vertelde hij aan de hand van detailfoto’s bevlogen over het Lam Gods. Na een uur vroeg hij of ik wist wie hij was. “Nee”, antwoordde ik. Vast niet de trainer van AA Gent, dacht ik. “Ik ben de hulpbisschop”, zei hij. Ik schrok onwillekeurig. Hij gaf me een crucifi x, waarna hij me met tranen in zijn ogen omhelsde en zei: “Nu moet ge gaan.” Bij de deur pakte hij me nog een keer vast: “Denk niet dat ik dit met iedereen doe.” De laatste tijd denk ik nog wel eens terug aan die opmerking. Misschien omdat tegenwoordig niet alleen de conditie van het altaarstuk zorgwekkend is? Hoe dan ook, ik ben er vrij zeker van dat mijn innige contact met een vertegenwoordiger van de Moederkerk zonder nadelige gevolgen is gebleven.
Gerrit Breeuwsma is docent psychologie en schrijft elke twee weken een column.
Robocop is realiteit | V O O R A F | Robots zijn dom. Ze kunnen goed rekenen, maar over een grindpad lopen, ho maar. Er is een boel onderzoek nodig om ze te leren omgaan met de echte wereld. Intelligente robots zijn volgende week het onderwerp van het KennisCafé. Door RENÉ FRANSEN Een robot die recht voor een trapje gezet wordt en er dan tegenop loopt. Voetballende robotjes waarbij voor de wedstrijd de kleur van de bal moet worden ingeprogrammeerd, anders zien ze ’m niet. Maar als tijdens de wedstrijd de lichtval verandert zijn ze hulpeloos. “Dat is toch bijna lachwekkend. Robotbouwers hebben de laatste tijd het contact met de echte wereld wat uit het oog verloren”, moppert hoogleraar kunstmatige intelligente Lambert Schomaker. De hulpeloze kasplantjes horen wat hem betreft tot het verleden. “Het waren steeds technische oplossingen, waarbij de omgeving op de techniek werd afgestemd. Wij willen weten wat er nodig is om robots in de chaotische werkelijkheid te laten functioneren. Een autonoom systeem ‘Robots dat zich kan aanpassen aan de context.”
stand met dodelijke snelheid en precisie konden schieten. “Dat is dus weer een technische oplossing, je leert er niets nieuws van.” De nieuwe competitie, Robocup@ home, is realistischer. “Daar moet je robot een echte taak uitvoeren. Een fles cola ophalen, neerzetten en een glas inschenken. En twee jaar later moet de robot zelf de fles opendraaien.” Het dwingt de onderzoekers nieuwe moeten problemen aan te pakken en écht slimleren echte me robots te maken. Dat is nog ver weg, Dat gebeurt niet taken uit zegt ook Tjeerd Anmeer met de iCat, te voeren’ dringa. Hij is een maar met mensachvan de uitvinders tige robotjes, de Nao, van de slimme bewakingscame- waarvan er inmiddels vier rondlora’s die reageren op het geluid van pen bij kunstmatige intelligentie. een ruzie. Geluid is ook belangrijk voor robots. “Geluid zegt veel over Maar hoe ver gaat dat? Nemen roje omgeving. Er zijn bijna geen die- bots de wereld niet over? “Nou, de ren die doof zijn, maar wel blinde soorten.” Een slimme robot heeft dus grote – en vooral goed geprogrammeerde – oren. “Context is belangrijk om geluid te interpreteren. Een wegrijdende trein is gewoon een boel ongedefinieerde herrie. Maar als je eerst een fluitje hoort en dan die herrie, weet je precies wat het is.” Onderzoek naar het waarnemen van geluid is in Groningen onder meer gedaan met de iCat van Philips, een kruising tussen een pendule en een kat, maar dan kanariegeel. “De iCat was een onderzoeksproject, niet bedoeld om op de markt te brengen”, legt Andringa uit. De robot kon tal van gezichtsuitdrukkingen vertonen en reageren op z’n omgeving. Dat idee moet uiteindelijk leiden tot een ‘zorgrobot’ die ouderen gezelschap houdt en kleine klusjes kan uitvoeren. “Wat er nu op dat gebied bestaat zijn eigenlijk computers in een aaibare vorm”, vindt Andringa. “Speeltjes. Maar zo beperkt dat ze na twee weken dodelijk vervelend worden.” Schomaker: “Ze moeten leren echte taken uit te voeren.” Die stonden jarenlang niet hoog op het lijstje van onderzoekers in kunstmatige intelligentie. Daar hield men zich bezig met robotvoetbal. De competitie tussen robotbouwers zou het vak voortstuwen. “Maar uiteindelijk is voetbal weer een goed gedefinieerde taak met vaste regels”, zegt Schomaker. Dus kwamen er robots die van grote af- ICat tijdens een onderzoek.
Aibo kans dat wij de wereld opblazen voor ze zover zijn acht ik groter”, denkt Andringa. “Nee”, zegt Schomaker, “daar zijn we zelf bij. We programmeren ze zelf.” Dus een Terminator komt er vermoedelijk niet. Maar Robocop, dat zou wel kunnen, denkt Schomaker. Sterker nog, het is een van de eerste robots die hij op de markt ziet verschijnen. “Je hebt die hondjes, Aibo, en zelfstandige stofzuigers en grasmaaiers. De volgende stap is denk ik een robotbewaker. Camera’s zijn kwetsbaar. Maar een lopende robot die rondkijkt is al veel krachtiger. Die verwacht ik binnen vijf jaar.”
KennisCafé over intelligente robots, donderdag 17 februari van 17:00 – 18:30 in ForumImages, Hereplein 73. Toegang gratis. Naast Andringa en Schomaker zijn ook Tijn van der Zant (onderzoeker kunstmatige intelligentie) en Fred Keijzer (filosoof en science fiction expert) te gast. Zie ook www.rug.nl/studium
Foto Christoph Bartneck (www.bartneck.de)
“In mijn Leidse master leerde ik al over de praktijk waarin ik nu werkzaam ben.”
8
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Zoeken na | r e p o r tag e | Bij het UMCG ligt een schat verstopt. In het Noorderplantsoen wel vijf. Ze zijn er in bossen, op carpoolplaatsen, zelfs op de Grote Markt. Moleculair geneticus Anne de Jong zoekt én legt ze. “Even twee kilometer extra? Doen!”
liek, Anne B ire bij t-stagia .V., a a c o v ad ée N De Ner ter Boekel ar mas deed ha en. in Leid
Maak je ambities waar met een master in Leiden. Kom naar de Mastermaand Maart. Programma en data mastersinleiden.nl 02 UK 1/4 GroenLinks
02-02-2011
13:35
Pagina 1
Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
Lizette van der Vegt Benni Leemhuis
BRES
OP DE VOOR JONGERENHUISVESTING Wat gaat er gebeuren • Nieuwbouw van 5300 wooneenheden voor jongeren t/m 2014 • Huurteams voor betere afstemming van prijs en kwaliteit • Tegengaan van illegale verhuurders • Inzet op wonen boven winkels • Ombouw van leegstaande kantoren • Extra fietsklemmen • Geen wijken op slot voor kamerverhuur • Meer aandacht voor brandveiligheid
Informatie? www.groenlinksstad.nl Lid worden? www.groenlinks.nl lizettevandervegt@raad.groningen.nl
bennileemhuis@raad.groningen.nl
Door christien boomsma Maak ’s een wandelingetje in het bos bij de Boeremalaan, onder Haren. Dan kan het zijn dat je, nadat je runderen tussen de bomen zag struinen en een bruggetje bent gepasseerd, een doosje vindt. Maak het open en je vindt kleine speeltjes. Een smurf, een potlood, een fluitje. Misschien een munt of een poppetje. En – altijd – een boekje met namen, onbekende data. Een afkorting: TFTC. Laat liggen. Het is niet van jou. De man die het verstopte heet Anne de Jong, moleculair geneticus aan de RUG. En dat doosje is een cache die je normaal alleen vindt als je een stukje DNA-code van een prion (je weet wel, dat van de gekke koeien) vertaalt naar de lettercodes van aminozuren. Zet de codes om in getallen die samen een gpscoördinaat vormen. Dat brengt je naar de verstopplek. Zoek de schat – cache, in vaktermen – bewijs je vondst door je naam achter te laten. Neem een speeltje uit het doosje en laat iets anders achter. Dát is geocachen. Anne de Jong doet het al een jaar of zeven en heeft intussen 454 caches gelopen. Zelf legde hij er drie. Een daarvan dus te vinden na een snelcursus DNA. Hij grinnikt. “Mijn werk is mijn hobby. Ik vond het leuk daar iets mee te doen.” In het dagelijks leven houdt hij zich bezig met bacteriële genetica en de invloed van bacteriën op smaakbeleving. Handig voor Mona, als ze een nieuw toetje willen lanceren. “Modificeren mogen we niet”, benadrukt hij. “Maar wel uitzoeken welke erfelijke eigenschappen een bacterie heeft en proberen het proces te beïnvloeden.” De Jong klom op van analist tot onderzoeker en werkt nu aan zijn proefschrift. Zijn andere cache ligt niet ver van zijn DNA-cache. Om die te vinden moet je vragen beantwoorden over sterrenkunde. Wat betekent Ubu-idim-gud-ud? Hij grinnikt weer. “Tja… dat is dus een andere hobby, dat sterrenkijken.”
Geocacher Anne de Jong met een pasgevond
Juist. De eerste cache is snel gevonden. Na een wandeling van zo’n achthonderd meter langs een zandpad, begint De Jongs gps enthousiast te piepen. Zelfverzekerd loop hij naar een boom om binnen twintig seconden met een doosje tevoorschijn te komen. “Gevonden!” Hij haalt een munt te‘Voor WP2 Maar vandaag gaat het voorschijn en stopt hem niet over zíjn caches. moeten we de erin. Dezelfde GeovlinVandaag gaan we zelf kleine spijlen ders 12 provinciën raceop een hunt. De Jong coin haalde hij eerder van het grote uit een andere cache. selecteerde er twee: een oppikker en de uitgeOpdracht van het ding hek tellen’ breidere Torres Treis om zo snel mogelijk asure II, verborgen bij van cache naar cache landgoed Vosbergen, niet ver van door alle provinciën te reizen. Eelde. “Wil jij hem?” vraagt De Jong nog. De middag is grijs en mistig. Kou- Maar ik noteer alleen de code als der dan beloofd door Erwin Krol, bewijs dat ik hem heb gezien. Een maar rustig. We parkeren en De discovery. Jong haalt zijn gps-apparaat tevoorDan keren we terug en begint het schijn om het eerste waypoint – co- echte werk: Torres Treasure! ördinaat – te programmeren. Ik kijk Het eerste waypoint is de ingang jaloers naar het kleurenscherm en van het landgoed, maar voor WP2 de gedetailleerde kaart. Míjn sim- moeten we de kleine spijlen van het pele Garmin Etrex Legend van 150 grote hek tellen en dat getal toevoeeuro wijst je prima in de juiste rich- gen aan een coördinaat. Simpel. ting, maar daar houdt het mee op. Onze gps wijst zo’n tweehonderd Hoeveel kost de zijne? “Och… zo’n meter verder. We lopen door de ou300 euro”, zegt hij. de eikenlaan. Dan wijst De Jong op-
U N I V E R S I T E I T 9
22 - 10 FEBRUARI 2011
ar Torres Treasure
Boek
Frank is best wel grappig | r ec e n s i e | Het was bedoeld als basis voor solotheater. Maar er kwam een nieuw Rooie Rinusproject tussen. Jammer van die tekstjes, dacht UB-medewerker Frank den Hollander, alias Rooie Rinus. En maakte er een boekje van. Een leuk boekje. Door christien boomsma “Tenminste houdbaar tot: zie deksel.” Onzin, denkt Frank dan. Waarom geen net Nederlands geschreven? Waarom niet: “Tenminste houdbaar tot de datum die op het deksel staat.” Of: “De uiterste houdbaarheidsdatum vindt u aan de bovenzijde van de verpakking.” Het liefst zou het hij zo zien: “U moet deze yoghurt niet meer eten na de datum die wij in de fabriek op het dekseltje hebben laten stempelen. Nou ja, een paar dagen later kan nog, want we nemen altijd een ruime marge en vooral yoghurt gaat niet zo gauw kapot, maar als er zeg maar twee dagen verstreken zijn na de datum die dus op het dekseltje staat gestempeld, zouden wij de yoghurt maar weggooien. Dat stempeltje overigens....”
Foto Jeroen van Kooten
den ‘schat’. zij. Het zijpaadje is nauwelijks te onderscheiden, maar zijn gps vertelt dat het bestaat. En bovendien sneller in de goede richting gaat dan het pad dat ik zou hebben gekozen. Ik buig voor superieure techniek en we gaan verder. Goed. We verlaten het bosgebied en komen op een plek die ons wel heel bekend voorkomt. Hebben we hier niet… Ja dus. Oppikker de Oude Aa vonden we langs ditzelfde pad, een uurtje geleden. Maar wie maalt daarom? De omgeving is prachtig. Een reiger wiekt over het water. Ganzen gakken. Veel hunters gaan voor kwantiteit en zoeken veel kleine caches die makkelijk te vinden zijn en per auto te bereiken. Maar De Jong gaat voor kwaliteit. Hij kiest langere tochten die hem in natuurgebieden brengen die hij zelf niet zo snel had ontdekt. Een mooie? Bij Onstwedde. “Dat landschap, een beetje glooiend, dat is zo bijzonder!” Hij heeft de pas erin. Ik merk dat ik begin te hijgen, terwijl ik toch elke dag een uur met mijn honden loop. Dan constateren we dat er nog een andere cache ligt, buiten de route. Even twee kilometer extra? Doen, besluiten we.
Geocaching voor dummy’s n Geocaching: In 2000 gaf de Amerikaanse regering het GPSsysteem (Global Positioning System) voor burgers. Met dit, oorspronkelijk militaire, satellietsysteem, kun je je positie overal op aarde tot op enkele meters nauwkeurig bepalen. Geocachers gebruiken die kennis om een ‘cache’ of schat te verstoppen. Ze registreren het coörEen kilometer of zeven lopen we. Door de landen, langs het Willemskanaal. We zoeken verborgen fruit, spotten kerktorens aan de horizon – lastig, want mistig. Maar De Jong berekent het meest logische getal en ik vertrouw op expertise die voortkomt uit 380 finds meer dan ik. We ontdekken dat padden zich in verkeersborden verstoppen en dat vogelhuisjes voordeuren hebben en dan, na tweeënhalf uur lopen, hebben we het allerlaatste coördinaat dat ons bij een groepje bomen brengt, bij een grote vijver. Zoeken nu.
dinaat online. Geïnteresseerden kunnen de cache vervolgens gaan zoeken.
en plaats registeren in het logboekje van de cache. Daarna mag je hem ook online registreren.
n Hunt: De zoektocht naar cache omvat vaak meer dan het opzoeken van gegeven coördinaten. Er zijn mystery’s, waarbij de geocacher puzzels moet oplossen. Bij een multi bevat de tocht verschillende coördinaten die ter plekke moeten worden achterhaald. Een hunt kan kilometers lang zijn en vele uren duren.
n Muggle of dreuzel. Niet-geocacher. Pas bij het zoeken en loggen op dat je niet gezien wordt. Muggles zijn nieuwsgierig. Voor je het weet hebben ze de cache geript en onvindbaar gemaakt.
n Loggen: Je geocachenaam, tijd Tussen boomwortels, achter stammen. Grabbelen met koude vingers tussen mistnatte winterbladeren. De Jong fronst bezorgd: “Ik zie geen sporen van andere loggers.” Ik schud mijn hoofd. “Deze cache is nog maar een keer of dertig gevonden. Dan zijn de sporen niet per se duidelijk.” Maar dan lacht De Jong. “Kijk!” Ik zie een grijze container. De Jong is al bezig hem open te schroeven, haalt het logboekje eruit en schrijft zijn cachersnaam: Dejongones, 30/1/11, 15.45. TFTC. Ik wilde een coin droppen die on-
n Trackable. Ook wel TB. Een gecodeerde munt die van cache naar cache reist. Kan ook een willekeurig voorwerp zijn met een officiële geocaching code. derweg is naar een Duits waddeneiland, maar de container blijkt te klein. Dus ik log alleen. Thanks For The Cache. De Jong schroeft de container weer dicht en dekt hem toe. We lopen terug in de schaduw van de eiken van Vosbergen. Handen diep in de zakken. Het licht begint grijzer te worden. De mist dichter. Kou kruipt in onze botten. Tevreden. Schat gevonden.
Meer weten? Kijk op www.geocaching.nl christienboomsma@ukrant.nl
Slaat het ergens op? Nee. Is het grapig? Best wel. In zijn boekje Ingeënt met een grammofoonplaat kletst Frank den Hollander tegen je aan. Niet dat hij antwoord verwacht: het is een conference. Hij kletst. Jij luistert, grinnikt en lacht soms hardop. Den Hollander verzamelde anekdotes over zijn vader, zijn studietijd en Herman Brood in De Koffer. Hij vertelt over zijn carrièredromen (ruitenwisser, muggenzifter…) en verjaardagsfeestjes met zijn familie. Grappig, nuchter, helder. En toch met een soms serieuze ondertoon, zoals wanneer hij vertelt over tante Nel die per ongeluk zwanger raakte, maar die hij nooit meer zag lachen. Soms wat minder sterk – het toekomstbeeld van de menigte die vecht om een brievenbus is wat vergezocht – maar ach, die passages zijn ook zo maar weer voorbij. En dan is er weer een volgend onderwerpje. Een nieuwe, grappige of vertederende foto. De oplage is piepklein. En zelfs die heeft hij tot nu toe voornamelijk uitgedeeld om het bekend te maken. “Mijn bedrijfje waarmee ik dit maak heet niet voor niets Gelduitgeverij”, grinnikt hij. Maar deze week kwamen de eerste bestellingen. En wie weet? 15 euro vraagt hij. Niet heel goedkoop voor een boekje van krap vijftig bladzijden. Maar het is wél grappig, mooi vormgegeven. En hapt lekker weg.
De UK geeft een exemplaar van ‘Ingeënt met een grammofoonnaald’ weg. Mét handtekening van Frank den Hollander. Kijk op onze site (universiteitskrant.nl) bij ‘verloting’.
REGIONALE ADVERTEERDERSLADDER
Te koop: Uitstekende gebruikte fietsen, 3 maanden garantie.
10
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Termietenseks e |_
Bèta Koos Mars gegrepen doo
Dagbestedingscentrum voor verslaafden: Het 12e Huis Oosterhamrikkade 8 050-5797845
| i n t e r v i e w | Een bèta pur sang, zou je denken als je naar het cv van Koos Mars kijkt. Maar de researchmanager van het Zernike Instituut heeft een verborgen passie. Writer’s writer Stefan Themerson. “Het is op het neurotische af.” Door edo grevers
TIJD VOOR EEN
BREAK? Begin de studiedag goed met échte koffie op de hoek! Ook makkelijk mee te nemen door de handige beker met drinkdeksel. Simon Lévelt Oude Kijk in ‘t Jatstraat 2 9712 EG Groningen
Uw computer TRAAG? Laat hem VERSNELLEN door een HERinstallatie van de software!!!! Dat kan al vanaf € 17,50 Kijk voor de mogelijkheden op herinstall.nl of bel 050-5893687
Adverteren in de regionale adverteerdersladder? Bel 023 - 571 47 45 en vraag naar Ernst Henneke voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden. E-mail: e.henneke@bureauvanvliet.com
www.bureauvanvliet.com
allerlei zaken rondom de teksten uit te zoeken en uiteindelijk ontaardde dat in een ware passie. “Ik heb alle boeken in alle edities, ook de vertalingen in circa zeven talen staan in mijn kast. Het is haast op het neurotische af. Het lukte me echter niet om mijn enthousiasme voor deze schrijver over te brengen op vrienden. Ze noemden Themerson een ‘omgevallen boekenkasten schrijver’, die te veel met zijn kennis te koop liep.” Onzin, vond Mars. En besloot de boeken voor meer mensen toegankelijk te maken. “Ik heb acht van mijn favoriete boeken uitgekozen om te annoteren. Op de punten waar ik dacht: hier is behoefte aan toelichting of achtergrond, heb ik notities gemaakt. Ik zal niet pretenderen dat dit project van wereldschokkend belang is. Het was meer dat ik het leuk vond om te doen.” Met een doffe klap valt het resultaat op tafel: achthonderd pagina’s. Zeven jaar werk.
Constantijn en Christiaan Huygens Fellow bij onderzoeksfinancier NWO. Hoogleraar computerwetenschappen in Twente. Adviserend hoogleraar computerwetenschappen voor de East China Normal University in Shanghai. Researchmanager en coördinator van het top master programma nanoscience aan de RUG. Het curriculum vitae van Koos Mars toont een man die leeft voor de exacte wetenschap, van computers en het samenspel tussen mens en machine. Een bèta pur sang. Zou je denken. Niet dus. In de afgelopen zeven jaar offerde Mars het grootste deel van zijn vrije tijd op aan een typi- Mars ging tien keer naar London sche alfa-activiteit. Hij dompelde voor dit werk. Hier bezocht hij het zich onder in het werk Themerson archief, dat van Stefan Themerligt opgeslagen in het son (1910-1988). Dehuis van diens stief‘Af en toe ze Pools-Britse schrijdochter. “Na de Tweever, dichter, filmmaker krijg ik nog de Wereldoorlog is zij en filosoof was in zijn als enige overlevencommentaar de van hun familie in tijd geliefd bij de intellectuele elite. Een ‘wriPolen bij de Themerover ter’s writer’. In Nedersons terecht gekomen. land liet vooral W.F. een of ander Het echtpaar besteedde Hermans zich lyrisch hun leven aan cultuur exotisch over hem uit. In zijn en literatuur en zat eiessaybundel Van Wittgenlijk helemaal niet detail’ genstein tot Weinreb uit op kinderen te wach1970 nam hij zelfs een ten. Uiteraard waren verhandeling op over Kardinaal Pö- ze ook niet zo onmenselijk om het lätüo, een boek van Themerson over destijds twaalfjarige meisje weer de een roomse kardinaal die veel ge- straat op te sturen. Uit een soort van voel toont voor de nuttigheid van dankbaarheid bewaart en ondermoderne technologieën. Maar zijn houdt de inmiddels negenenzevenlezerspubliek bleef beperkt tot een tig jarige stiefdochter het archief.” kleine, trouwe achterban. Het ligt opgeslagen in twee kamers en is werkelijk gigantisch. Al Het zijn ook geen boeken die je het mogelijke papierwerk van Theeven ter ontspanning in een vrij mersons Engelse tijd ligt hier: van uurtje openslaat. “Themerson ver- theaterkaartjes tot rekeningen van onderstelt veel achtergrondkennis restaurants. “Interessanter voor over tal van onderwerpen, zoals de mij: de verschillende versies van dogma’s van de katholieke kerk, het manuscripten en de uitgebreide paargedrag van termieten en de ge- correspondentie met intellectuelen schiedenis van Polen en Litouwen. van over de hele wereld.” Om zijn boeken goed te begrijpen is naast intellectuele bagage een hoop Een dergelijk archief hoort natuurtalenkennis vereist”, legt Mars uit. lijk thuis in the British Library, vindt Toch werd hij gegrepen door de- Mars. Maar de stiefdochter eist dat ze schrijver, eigenlijk vanaf de dag voor Themerson, in haar ogen de dat Themerson in Leiden de pres- beste schrijver ooit, een speciale aftigieuze Huizingalezing gaf met deling wordt ingericht. “Daar is hij als thema ‘A Chair of Decency’ (Een natuurlijk lang niet groot genoeg leerstoel in fatsoen). “Themerson voor. Tot haar dood zullen de talloveronderstelde dat wetenschapsfi- ze paperassen dus waarschijnlijk in losofisch redeneren ook in het da- haar huis opgeslagen blijven.” gelijks leven nuttig kan zijn. Op een Mars ging ook vaak naar the Brinette manier redeneren leidt tot fat- tish Library, de Koninklijke Bisoen. Hieruit volgt bijvoorbeeld dat bliotheek in Den Haag en onze eihet doel nooit de middelen heiligt. gen UB. Een goede hulp waren de Dat sprak me erg aan. Dus begon ik Poolse en Russiche onderzoekers zijn boeken te lezen.” op de afdeling, die hij soms vroeg om stukken te vertalen. “Het was Maar het bleef niet bij lezen alleen. erg veel werk. Als ik dat van tevoMars maakte er een hobby van om ren had geweten was ik er niet aan
begonnen. En zoiets is natuurlijk nooit helemaal voltooid. Af en toe krijg ik nog commentaar over een of ander exotisch detail. Dergelijke aanvullingen houd ik nog wel online bij. Het is leuk om op deze manier met allerlei mensen over de hele wereld contact te hebben.”
O N D E R W I J S 11
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
en fatsoen
or Poolse filosoof
De uitdaging... People, planet, profit
Hoogleraar weet meer Studeren is grenzen verleggen en uitdagingen aangaan. Muizen ontleden, presenteren in pak of debatteren in een vreemde taal. De UK brengt studenten en hun uitdagingen in beeld. Deze week: De eerste lichting minorstudenten People, planet, profit presenteert duurzame oplossingen. Door tjerk notten Een slecht bericht voor de vleeseter klinkt in de Bernoulliborg: “De consument zal genoegen moeten nemen met een vegaburger geproduceerd uit gras in plaats van een biefstuk.” Efficiënter, zegt student marine biologie Jelmer Pander. “Je stopt eiwitten in een koe die er ook eiwitten van maakt. De stap van de koe kun je dan beter overslaan.” De afgelopen maanden hebben vier groepen bachelorstudenten eigen onderzoek gedaan met als thema duurzaamheid. Behalve naar
voeding keken er ook groepen hoe de plastic soep van wegwerptasjes in de oceaan kan worden bestreden. Weer anderen richtten zich op het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Vandaag is de bekroning voor de eerste lichting: een presentatie van de bevindingen op een klein symposium. Pander hield zich bezig met de vraag wat biobased economy kan betekenen voor voeding. “Biobased betekent op basis van biomassa in plaats van olie. Vaak
wordt alleen gekeken naar de combinatie biomassa en brandstof. Wij onderzochten de rol van voeding.” Hij laat zien dat gras te ontleden is tot bijvoorbeeld eiwitten, vezels en suiker. “Daar kunnen andere dingen van worden gemaakt.” In de collegezaal zijn de voorste rijen gevuld. Er zijn studenten, afkomstig van allerlei faculteiten. Dat hangt samen met het bijzondere karakter van de minor, een samenwerking tussen zeven faculteiten. Pander werkte met een student sociale geografie en een bedrijfskundestudent. Ook de hoogleraren komen uit verschillende hoeken van de wetenschap. Pander besefte dat daar voor hem een gevaar in school. “Wij hebben ons een paar maanden verdiept in dit onderwerp, maar de hoogleraren weten natuurlijk veel meer. Het kon zijn dat ze op het eind vragen zouden stellen waar we geen antwoord op hadden.” Hij zucht opgelucht. “Gelukkig gebeurde dat niet.”
Docent van het Jaar in 8 minuten | r e p o r tag e | Wie is de beste docent van de Rijksuniversiteit Groningen? Acht genomineerden van acht faculteiten streden vorige week om die titel. In minicolleges van acht minuten kregen de genomineerden de kans om hun docerend vermogen te tonen. Door axel bogaerds Het is doodstil in de Geertsemazaal. Jaap Top van de bètafaculteit staat op het punt zijn college te beginnen en daarmee de spits af te bijten. Dan kraakt er iets vooraan: de deur van de zaal zwaait open. Een man van een jaar of veertig wil op de valreep toch nog plaatsnemen. “Ik wacht even tot ook de laatkomers er klaar voor zijn”, zegt Top. “Daar had hij je goed te pakken”, fluistert een vrouw even later in zijn oor. “Ach”, antwoordt de laatkomer, “dat doe ik in mijn eigen colleges ook altijd.” De zaal in het Academiegebouw is voor ongeveer driekwart gevuld met studenten, docenten en juryleden. Voorin, naast de jury, zitten acht mannen op een rij. Om hen
Still uit de uitzending van UKTV draait het vandaag: het zijn de acht beste docenten die de RUG te bieden heeft, van elke faculteit een. De negende ontbreekt. Docent Engels Wander Lowie van letteren kwam ten val tijdens een alternatieve Elfstedentocht op de Weissensee en moest noodgedwongen afhaken. Aan de zijkanten van de zaal leggen twee camera’s alle bewegingen vast voor de online kijkers. Acht colleges en een uur pauze later is het tijd om te stemmen. Terwijl de collegegangers met een drankje en een hapje rustig na-
bespreken in de foyer, breekt in de zaal paniek uit. “Waar zijn die stemmen? Ik had hier nog vijftig losse stemmen liggen!” Intussen loopt ook het internetstemmen vast. Overbelasting, is de diagnose. Pas na veertig minuten daalt het stof, zijn de stemmen geteld en komt Het Moment. Grote winnaar is docent bewegingswetenschappen Rob den Otter, die met een presentatie over het gedrag van de massa tijdens de ramp in Duisburg van afgelopen zomer publiek en jury voor zich won.
Waarom haar lippen krulden | ac h t e r g r o n d | Zes studenten vertrokken in 1809 voor een voettocht door Duitsland. De 34 brieven die ze erover schreven, werden geanalyseerd door Marleen Brock voor haar masterscriptie. Ze won er twee prijzen mee. Foto Reyer Boxem Is het al tijd voor een volgend Themersonproject? “Ik heb me er goed mee vermaakt, maar kon het volhouden omdat ik wist dat het eindig was. Voorlopig houd ik het hier even bij.” edogrevers@ukrant.nl
Geïnteresseerd? Stefan Themer-
son Selected Prose, annotated by Nicolaas J.I. Mars is via print on demand te bestellen bij amazon. com. Ook geeft de UK deze week een exemplaar weg via ukrant.nl. Meer weten over Nicolaas Mars: www.xs4all.nl/~nmars.
Door christien boomsma Brock concentreerde zich op de manier waarop de zes studenten – waaronder de latere RUG-professoren Theodorus van Swinderen en Barthold Lulofs – het landschap beschreven in de brieven. Die hadden ze trouwens helemaal niet onderweg geschreven, maar gewoon thuis . Weliswaar op basis
van aantekeningen die ze onderweg maakten – maar toch. Maar de vorm was levendig én zorgde dat ze wegkwamen met een stijl die niet steeds hetzelfde was. Want ze wilden hun verslag publiceren. En dat gebeurde ook. Brock laat zien hoe de studenten het landschap beleefden. Hoe hun beschrijvingen teruggrepen op de beelden uit schilderkunst en literatuur, zoals toeristen nu op vakantie de bekende beelden fotograferen en de rest negeren. De “dorre woestheid” van Drenthe herinnert de briefschrijvers aan de landschappen van de Schotse dichter Ossian. Ruïnes langs de Rijn aan Rhijnvis Feith. En in hun
beschrijvingen is het steeds alsof ze geen écht landschap beschrijven, maar een schilderij. Compleet met diepte en kleurenpalet. Maar haar belangrijkste vondst is een andere, denkt Brock. “In de literatuur vind je dat er een clash was tussen de Verlichting en de Romantische idealen”, zegt Brock. “Mijn scriptie laat zien dat die idealen door elkaar lopen.” Zelf identificeerde ze zich onwillekeurig met de studenten. “Ik had het kunnen zijn. Behalve dan dat ik een vrouw ben”, grinnikt ze. “Als ik las over studenten die het Io Vivat zingen, of veel bier drinken, dan krulden mijn lippen. Dat gebeurt nog steeds.”
12 O P I N I E Commentaar Promotie student Door RENÉ FRANSEN Is een promovendus een werknemer of een student? Daar wordt al jaren over gesteggeld. Jaren waarin de status van de promovendus langzaam maar zeker veranderde. Die verandering is eind jaren tachtig ingezet. Toen werd de promovendus – tot dan een gewoon wetenschappelijk medewerker – vervangen door de assistent in opleiding oftewel aio. De aio kreeg een onderwijsplan en moest cursussen volgen en leverde in ruil daarvoor een flinke hap salaris in. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat de opleiding de eerste jaren niets voorstelde. Maar de aio evolueerde. De onderwijscomponent werd in eind jaren negentig uitgebreid. Er kwamen verplichte cursussen en aio-klasjes. Een ontwikkeling die nog eens werd gestimuleerd door de steeds verder ingeperkte studieduur voor het doctoraal en later de invoering van de bachelor-master structuur. Bij de Angelsaksische BaMa zou ook de Angelsaksische Graduate School passen, een promotieopleiding die als afronding van de opleiding tot onderzoeker geldt. Geïnspireerd door dit model – en door de noodzaak om meer promoties af te leveren tegen zo laag mogelijke kosten – heeft de RUG een aantal jaren geleden de promotiebursaal ingevoerd. Opnieuw waren de financiën leidend. De bursaal geeft geen onderwijs maar kan ook geen wachtgeld claimen. Wanneer je al die veranderingen optelt, is de nu afgekondigde wetswijziging die aio’s tot studenten ‘degradeert’ niet onlogisch. De moderne promovendus is een student. Maar laat een ding duidelijk zijn: de promotiestudent is niet hetzelfde als een aio. Die is wegbezuinigd.
wij zoeken talentvolle studenten die goed kunnen schrijven en een neus voor journalistiek hebben. Enkele studentredacteuren zijn weer uitgevlogen: ze hebben een baan of lopen stage. Wil jij voor ons nieuws boven water halen of mooie verhalen schrijven, stuur dan voor 17 februari een sollicitatiebrief en een cv naar uk@rug.nl. En doe er ook wat verhalen bij, zodat we weten wat je kunt. Voor meer informatie kun je bellen met eindredacteur Christien Boomsma, tel. 050-3637802.
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Sibrand, kom maar op Statistiek leuk? Vergeet het maar, citeerde de UK collegevoorzitter Sibrand Poppema op Twitter. En schopte daarmee twintig wetenschappers tegen de schenen. 27 januari twitterde de UK: “Poppema: ‘Statistiek is ongeveer de beste manier om studenten te laten weten dat onderzoek niet leuk is.’” Binnen de korste keren werd de boodschap ge-retweet en zwerft nu door de eindeloze gangen van het internet. Natuurlijk houdt een krant ervan om zulke one-liners uit zijn verband te rukken, maar het is jammer dat dan de context van de uitspraak verloren ging: Poppema deed die in de u-raad, volgens nieuwscoördinator Peter Keizer van de UK, en het ging hem klaarblijkelijk erom dat er meer aandacht aan onderzoek moet worden besteed binnen de bachelor. Het sluit echter aan bij de populaire opinie over statistiek. Wat is toch de oorzaak van dit algemene sentiment? Experimentele wetenschappers worden wel eens gefrustreerd door ‘net te hoge p-waardes’ of ‘onredelijke’ steekproefgrootte wensen van een wetenschappelijk tijdschrift. In de publieke opinie associeert men statistiek vaak met het achteraf en selectief bekrachtigen van willekeurige stellingen, wat men in de 19e eeuw verwoordde met “lies, damned lies and statistics”. Hoe het ook zij, moderne statistiek is geen van dit alles. Statistiek is een methodologische wetenschap die zich bezighoudt met correcte argumentatie onder onzekerheid en complexiteit. En onzekerheid en complexiteit zijn er bijna in iedere wetenschap; van klimaatwetenschappen tot de medische wetenschap, van economie tot taalweten-
Pluis
schappen. Herkenning en erkenning van de complexiteit en onzekerheid maakt het onderzoeksgebied vaak alleen maar interessanter. Statistiek vindt patronen in antieke teksten – wie schreef eigenlijk de Federalist Papers in in 1788? – maar redde ook Lucia de Berk van incorrecte, intuïtieve argumentatie van haar rechters. Dichterbij: in 2008 verkozen GMW-studenten hun statistiekdocent, Mark Huisman tot Docent van het Jaar. In 2009 werd Jan-Willem Romeijn met een statistisch-filosofische college RUGdocent van het jaar. In 2010 kozen geneeskundestudenten hun statistiekdocent, Hans Burgerhof, en bewegingswetenschappenstudenten methodoloog-statisticus, Rob den Otter, tot Docent van het Jaar. Het valt dus wel mee wat studenten over statistiekcolleges denken.
Het is natuurlijk jammer dat een baas van een academische instelling met zo’n onacademische uitspraak wordt geassocieerd, zelfs al was die maar gedeeltelijk uit zijn verband gerukt. We geloven graag dat Poppema zich best zou willen revancheren door zelf te ontdekken hoe interessant statistiek is – juist voor onderzoek op allerlei gebied – door op 14 maart de internationale statistiek en filosofie workshop All models are wrong... te komen openen hier in Groningen. We nodigen hem
hierbij uit. We rekenen er wel op dat hij zijn ervaringen direct na de opening de wereld intwittert... Ernst Wit hoogleraar statistiek en kansrekenen, FWN Ook ondertekend door Casper Albers, ud psychometrie en statistische technieken, GMW Hans Burgerhof, docent statistiek, FMW/UMCG Marijtje van Duijn, uhd methodologie en statistiek, GMW Mik van Es, docent statistiek, LET. Vaclav Fidler, uhd medische statistiek, FMW/UMCG Klaas Groenier, ud methodologie en statistiek, FMW/UMCG Siem Heisterkamp, buitengewoon hoogleraar statistiek voor pharmacogenetica en genomics, FWN Edwin van den Heuvel, hoogleraar medische statistiek, FMW/UMCG Mark Huisman, ud methodologie en statistiek, GMW Henk Kiers, hoogleraar methoden en technieken, GMW Wim Krijnen, docent statistiek, FWN Berry Middel, ud methodologie & statistiek, gezondheidswetenschappen en tandheelkunde, FMW/UMCG Melinda Mills, hoogleraar methodologie en statistiek, GMW John Nerbonne, hoogleraar alfainformatica, LET Wendy Post, ud methoden en technieken in de orthopedagogie, GMW Jan-Willem Romeijn, ud theoretische filosofie, FIL Laura Spierdijk, adjunct hooglaar econometrie, FEB Christian Steglich, onderzoeker methodologie en statistiek, GMW Marieke Timmerman, uhd psychometrie en statistische technieken, GMW
Toptweet @UK_Groningen
“FH:@PenTa_ Hé, sinds wanneer is de @UK_ Groningen te vinden in de Jumbo bij ons om de hoek?” Sinds vrijdag :) Ook in de AH op de Vismarkt.
”
Sudoku
De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl
Boekje Zwarts In het vraaggesprek over het boek met toespraken van Frans Zwarts (‘Kind van de jaren zestig’, UK 21) blijven twee personen ten onrechte buiten beeld. De toespraken zijn geschreven in nauwe samenwerking met oud-UK-redacteur Hans Kuné. Voor de samenstelling van de bundel was naast ondergetekenden ook beleidsadviseur Ank Linden verantwoordelijk. Ere wie ere toekomt. Jan Blaauw, Guus Termeer aio geschiedenis en hoofd Studium Generale
@ U K 13
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
H ok
Alain
1
Jostiband
| S E R I E | Wat zegt jouw kamer over jou? De UK snuffelt iedere week rond in het huis van een student, op zoek naar bijzondere verhalen achter de gevonden voorwerpen.
2
Door ANNE CARLIJN KOK
1
Hokbewoner:
Femke Salverda, 20 jaar, student rechten, woont met drie andere meiden in een huis in de Indische buurt. Ze is al tweedejaars, maar rechten is niet haar studie. “Ik ben geen typische rechtenstudente, ik heb er geen passie voor. Ik wil heel graag IB/IO studeren maar ben al twee keer uitgeloot. Mijn droombaan is iets waarbij ik om de vijf jaar naar een ander land kan verhuizen. Met IB/IO ligt dat meer binnen bereik dan met rechten. Dit jaar probeer ik, voor de laatste keer, ingeloot te worden.”
2
4 3
Melkbus
“In 2007 ben ik in Uganda geweest. Het was mijn eerste verre reis, zonder mijn ouders. Ik was daar vanwege een project, dat ik samen met medescholieren had georganiseerd. We wilden laten zien, hoe mensen daar leven. Ik ben vier weken weggeweest en heb gelogeerd bij een gastfamilie. Deze melkbus gaven ze als afscheidskado. In Uganda bewaren ze daar de melk in zodat het langer goed blijft. Ik realiseerde me daar dat ik geen geneeskunde wilde studeren, maar
Foto’s Elmer Spaargaren hangen om gelucht te worden. Ollie is heel belangrijk voor me, ik heb veel met hem gedeeld. Vroeger, als ik verdrietig was, ging ik met hem ‘praten’ en knuffelen. Hij gaat nooit meer bij me weg.”
iets wat internationaal georiënteerd is en waarbij ik kan reizen.”
3
Olifantknuffel
“Dit is Ollie. Iedereen heeft volgens mij wel zo’n knuffel als Ollie. Hij is afgekauwd en oud maar al mijn hele leven bij me. Hij is nog nooit gewassen. Wel heeft hij vaak aan z’n oren aan de waslijn ge-
4
“Ik basketbal in dames I van Moestasj. Met mijn team zijn
Lange nachten, diepe glazen... (20) Terugtweet: Ralf is bijgekomen uit zijn coma. Kroegbaas Harrie moet opdraaien voor de schulden die Ralf heeft gemaakt bij de Groningse onderwereld. “Hallo? Ik had net drie bier besteld. Krijg ik die ook nog?” “Huh... Wat? Drie bier, sorry. Ik breng het zo bij u langs.” Onder water. Zo voelde het af en toe. De zachte achtergrondmuziek van café Thuisthuis sleepte zijn gedachten heen en weer, terwijl hij op de automatische piloot twee bierglazen pakte. “Laat maar, Ralfie! Ik doe het
wel.” Hij kijkt in de blauwe pretoogjes. “Waarom? Die jongen vroeg mij toch?” “Tot twee keer toe, ja.” Sam pakt bijna ongemerkt de glazen uit zijn hand en geeft hem een knipoog. “Harrie zei dat je veel moet rusten van de dokter. Ga gewoon even zitten. Ik kan het wel aan.” Afwezig knikt hij en probeert vast te stellen wat er net gebeurd was en wie die meid nu ook alweer is. Ze had zich sowieso aan het begin van de avond voorgesteld en Harrie had haar met hem achtergelaten om de kroeg af te sluiten. “Je bent
Braces
we op weg naar het kampioenschap. Hopen we. Ik heb een enkelblessure en een knieblessure, dus voor elke wedstrijd en training moet ik ingetaped worden. Een enorm gedoe maar ik wil het wel meemaken. Bovendien, als ik niet sport, word ik irritant. Dat is voor niemand goed.”
Ook in Hok? Stuur een mailtje naar hok@ukrant.nl
Knock out
nog lang niet hersteld, jongen. Hier neem een colaatje.” Twijfelend gaat hij zitten en neemt een slok. Zijn blik dwaalt langs de wand van het café en stopt bij de grote spiegel. Hij kijkt zichzelf langdurig in de ogen. “Ralf, kom! Komop man! Wordt wakker! Word nou wakker! Jasper, dit is niet goed!” De stemmen in zijn hoofd komen hem bekend voor. Vage beelden van licht en... Ralf houdt het glas cola tegen zijn voorhoofd. Wat was er allemaal gebeurd en waarom voelde hij zich zo vervreemd. En die stemmen, die zo
bekende stemmen die af en toe levendig door zijn hoofd heen spookten. De deur van het café klapt open en een jongen loopt enthousiast naar binnen. Hun blikken kruisen en de jongen lacht. “Ralf! Je bent er weer!!” “Hey, Daantje.” Daniël negeert Sam en loopt recht op Ralf af en geeft hem een knuffel. “Wat ben ik blij dat jij weer op eigen benen kan staan.” “Nou, eigen benen. Hij zit gewoon hoor.” Weer negeert Daniël de plagerige stem. “Hoe is het nou. Ik hoorde van
In een vaag verleden speelde ik piano. Ik leerde noten lezen, maar echt lekker klonk mijn spel niet. Ik hield moed tot Stef – een jongen met Downsyndroom die ik begeleid – ging zitten en de simpelste Für Elise beter speelde dan ik. M’n mond zakte open en ik wist dat ik nooit de nieuwe Cor Bakker of Wibi Soerjadi zou worden. Mijn lot is muziek luisteren, niet maken. “Waarvan hou jij dan?”, vragen mensen steeds en ik weet niet wat ik moet antwoorden. Ik weet waar ik niet van hou, maar niet waar ik wel van hou. Op m’n iPod staan bijna evenveel artiesten als nummers en een favoriet genre heb ik niet. Meestal is één nummer op een cd te doen en is de rest bagger. Mijn standaardrepertoire is een klaagzang over slechte muziek in de hoop dat het volstaat als antwoord. Niets ten nadele van de fans, maar rap: is dat muziek? Een fatsoenlijke melodie kan ik niet herkennen. Erger is het kabaal genaamd metal. Maar dat is nog niets vergeleken bij de palingsound. Steeds weer dezelfde slappe deuntjes, alleen de mierzoete tekst verschilt. Die rotzooi komt m’n iPod dus niet op. Zelfs de Jostiband kan ik meer waarderen. Niet vanwege de josti’s of de loepzuivere nummers, maar door het feest van herkenning. Mijn pianospel klinkt net zo beroerd.
Alain Dekker is tweedejaars biomedische wetenschappen. alaindekker@ukrant.nl
Foto Stef Veldhuis
Harrie dat je hier een jaar mag werken en dat hij een deel van je salaris inhoudt voor het terugbetalen van die schulden. Dat is toch super nieuws!” Schulden? Werken voor een jaar? Daniël, dit is Daniël. Dit is de schreeuwende stem. Het onderwater-gevoel neemt toe. Even diep ademhalen. Even concentreren... Een bliksemschicht. Te laat. Het wordt zwart. Wordt vervolgd >
Reageren? langenachten@gmail.com
14 C U L T U U R c ultuur tips n Klassiek Groningen heeft een sterke Russian connection. Zaterdag treedt het Sint Petersburg Kamerkoor op in de grote zaal van De Oosterpoort. Hoewel het programma geheel uit negentiende en twintigste-eeuwse koorwerken bestaat, maak je meteen kennis met de traditionele, oosters orthodoxe kerkmuziek. Tschaikovski verwerkte deze melancholieke melodieën namelijk volop in zijn Vespers. Aanvang: 20.15. n Pop Stationsstraat 169huis is een popmusical over vijf bewoners van een studentenhuis. Na een verblijf in theater M-Lab, het Amsterdamse laboratorium voor musicals, toert de produktie door het land. Een regelrechte aanrader in de Stadschouwburg, 18 februari, 20.15. www.169huis. nl
n Pop Het Amerikaanse duo Sleigh Bells – één van de grootste hypes van het afgelopen muziekjaar – mengt electro, noise en punk tot harde, dansbare muziek. Lang niet altijd even radiovriendelijk, maar toch geschikt voor een groot publiek. Beyonce wil zelfs dat ze haar komen helpen met haar nieuwe plaat. 10 februari, Vera, aanvang 21.30. See.
n Cross Linx is een rondreizend festival, dat langs de grote Nederlandse zalen trekt. Het programma is een spannende mix van nieuwe pop en modern klassiek. Dit jaar staan onder andere The National, Efterklang en Owen Pallett op het affiche. 19 februari, De Oosterpoort, aanvang 20.00.
UK 22 - 10 FEBRUARI 2011
Pedo en rozenkrans | r e c e n s i e | Vasili Vereshchagin was embedded journalist in het Russische leger. Wat hij zag, schilderde hij. Bijna anderhalve eeuw later heeft hij een centrale rol in een expositie over ‘Het onbekende Rusland’, in het Groninger Museum. Door marcel wichgers Een gevalletje van overgewicht bij jongeren, die blote jongen. Zijn buik is eigenlijk al een buikje. Die billen en benen mogen er ook zijn. Bolle wangetjes ook, en een onderkin. Op de grond liggen zijn kleren. Het enige dat hij nog draagt, is een muts. Het interieur doet wat shabby aan, met z’n brokkelige, kale muren. En als de voordeur niet openstond, zou het er aardedonker zijn. Een duister hol. Zoals de onbestemde ruimte achter de houtgesneden deur rechts. Het licht dat toch nog binnenvalt en ons deelgenoot maakt, komt door de buitendeur. De staande man houdt ’m open. Met een schuin hoofd loert hij naar buiten. Zijn houding, de manier waarop hij de deur vasthoudt: het belooft weinig goeds. Pottenkijkers? Deur dicht! De twee andere mannen hebben hun koppen conspiratief bijeen gestoken. Die met de tulband kijkt de jongen recht in de ogen. Nee, niet in z’n kruis. Hij zal dan wel geen pedo zijn. Tussen zijn gevouwen handen houdt hij een kralenketting. Een rozenkrans, zou je denken. Maar de man is niet bepaald RK. De kerel rechts kijkt knap geniepig en maakt met zijn hand een raar gebaar. Als om een bedrag aan te geven. Met zijn andere hand houdt hij de jongen stevig vast. Titel en het jaartal van het schilderij van de Russische schilder Vasili Vereshchagin verklaren het raadselachtige tafereel. Verkoop van een slavenkind (1872) gaat over een jongen die ergens in Centraal Azië verhandeld wordt. De geniepige verkoper en de wachter bij de deur zijn partners in crime. Ze dragen dezelfde soort muts als het jongetje en hebben wellicht dezelfde nationaliteit. De koper, die met de tulband, is van elders uit de Oriënt gekomen. Zijn kralenketting is een soort telraam. Wat hij na de koop met de jongen uitvreet, blijft gissen. Misschien is hij voorbestemd een gecastreerde eunuch te worden in een
harem. Vereshchagin (1842-1904) maakt het schilderij als pamflet tegen mensenhandel. Hij is het die de deur openzet waardoor de Russen dit onrecht kunnen zien. In Centraal Azië bestond dat nog, in Rusland zelf was het afgeschaft. Maar
dat de Russen zich buiten de eigen grenzen ook niet altijd voorbeeldig gedroegen, is goed te zien in Het onbekende Rusland. Een groot aantal van Vereshchagins schilderijen gaat over de Russische oorlogen in Centraal Azië, waar hij zijn landgenoten andere volkeren zag uitmoor-
den. De Russen hadden in eigen land de mensenhandel verboden, maar over de grens keken ze niet op een moordpartijtje meer of minder.
Het Onbekende Rusland, Groninger Museum. T/m 8 mei. www.groningermuseum.nl.
Preipop: geen gezeik met kaartjes n Beeldende kunst De Ploeg werd in 1918 opgericht om het kunstleven in Groningen te vernieuwen. De leden vonden dat hier nog veel op artistiek terrein ontgonnen moest worden. Vandaar de naam. Het Grafisch Museum toont nu grafisch werk van De Ploeg uit de jaren ’20, zoals houtsneden. Later dit jaar laat het museum werk van huidige Ploegleden zien, want ze bestaan nog steeds. T/m 24 april, grafischmuseum.nl
| v o o r a f | Wat hebben prei en muziek met elkaar gemeen? Veel, want 10 en 11 februari is alweer de vijfde editie van het gratis muziekfestival Preipop. Een initiatief van studentenvereniging Cleopatra. Ook dit jaar worden er weer twee podia gevuld met jong talent. Door richard kootstra De filosofie achter Preipop is simpel: geen gezeik met kaartjes of polsbandjes, gewoon twee avonden lekker genieten van bandjes. Twaalf
bands, van relaxte luistermuziek tot keiharde rock, zijn op donderdag en vrijdag te bewonderen in het verenigingspand aan de Kleine Pelsterstraat. Een podium boven voor de intieme sfeer en een podium beneden om uit je dak te gaan. De organisatie van het festival weet elk jaar wel weer een veelbelovend bandje te boeken. In voorgaande jaren waren dat bijvoorbeeld Daily Bread en The Black Atlantic – beiden al eens te bewonderen bij De Wereld Draait Door. Dit jaar is de afsluiter op vrijdag de pop/ rock/countryband Vanderlinde, die
net een album in Amerika heeft opgenomen. Niet in de eerste de beste studio overigens, maar in ‘The Bamboo Room Studio’ in Cincinnati, waar ook Mick Jagger, Van Halen en David Bowie hun platen hebben opgenomen. En als dat nog niet spectaculair genoeg is, prijkt er ook nog een lijstje doorgewinterde gastmuzikanten op het album. Gitarist Dana Keller bijvoorbeeld. Hij speelde eerder al samen met Stevie Wonder en Marvin Gaye. En de violen voor dat klassieke randje? Die komen van het Cincinnati Symphonic Orchestra.
Daarnaast valt er natuurlijk ook nog te genieten van elf andere bands. Voor een dosis sferische postrock moet je donderdag naar Grote Prijsfinalist A Liquid Landscape. Voor dansen op aanstekelijke skabeats is er op vrijdag Mr. Wallace. Natuurlijk blijft er dan nog een ruime keuze over aan ronkende gitaarmuziek, tranentrekkers en soulvolle funk. Donderdag en vrijdag gaan de deuren om acht uur open aan de Kleine Pelsterstraat 5. Meer weten? Check www.preipop.nl
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
Algemeen Studium Generale Groningen Sloppenwijken – Nederland Vanaf 1870 kwam de stedengroei in Nederland in een stroomversnelling. In en rond de grote steden ontstond een drukke moderne wereld. De grote economische en sociale dynamiek had echter een duistere kant: er ontstonden overbevolkte schamele buurten, waar circa twee van de vijf miljoen Nederlanders woonden en werkten, en waar schoon water, deugdelijk voedsel, frisse lucht en modern sanitair zeldzaam waren. Auke van der Woud is hoogleraar architectuur- en stedenbouwgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Datum: maandag 14 februari. Plaats: Academiegebouw. Aanvang 20.00 uur. Kaarten: € 2,50 / voor studenten gratis.
> Verzorgd door de UK; eindredactie, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 17 februari 2011 Natuurmonumenten, publiciste Ineke Noordhoff en Hilbrand Sinnema, voorzitter van LTO-Noord onder leiding van Hans Harbers over natuur en landbouw in Groningen. Woensdag 16 februari, 20.00 uur ForumImages, Hereplein 73, Groningen Entree: € 2,50. Reserveren: 050 312 04 33 www.forumdwarsdiep.nl
ri Publishing (UK) – 14 t/m 16 februari Word Modules (UK) – 17 februari Word: keuzemodule – 17 februari Open Leercentrum – 17 februari SPSS – 28 februari t/m 3 maart Slimmer werken met de PC – 1 maart Open Leercentrum – 1 maart Open Leercentrum – 3 maart Powerpoint. RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij CIT secretariaat (363 9200). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer informatie op de website, bel 363 9200 of e-mail naar onderstaand adres. http:// www.rug.nl/cit/onderwijs/cursusaanbod/ secretariaat-cit@rug.nl Open leercentrum Elke donderdagmiddag is er gelegenheid om een cursus te doen in het open leercentrum. Het open
Mineke Schipper en Bert Keizer – Einde & Dood Begin en einde, zowel individueel als collectief, worden in mythen vaak met elkaar verbonden. Over het alledaagse sterven bestaan nog steeds tal van mythen. Bert Keizer noemt twee grote: de godsdienst en de geneeskunde. De eerste richt zich op het leven na de dood, de tweede vecht er louter tegen. Echt handig in de omgang met de dood zijn we daarmee nog steeds niet geworden. Mineke Schipper is emeritus hoogleraar Interculturele Literatuurwetenschap, Universiteit Leiden. Bert Keizer is arts en filosoof. Datum: dinsdag 15 februari februari. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten: € 2,50 / studenten gratis. Intelligente robots De afdeling Kunstmatige Intelligentie van de RUG werkt al jaren aan de iCat, een robot die eruit ziet als een kat en zelfs emoties kan tonen zodat de gebruiker gemakkelijk met hem kan communiceren. Welke typen robots zijn er al en wat staat ons in de nabije toekomst te wachten? Bart van de Laar spreekt met Tjeerd Andringa, leider van het Senter-project dat onderzoek doet naar ‘user-interface robots’ zoals de iCat, Lambert Schomaker, hoogleraar kunstmatige intelligentie aan de RUG, Tijn van der Zant, onderzoeker naar de voorwaarden voor machine intelligentie en Fred Keizer, filosoof en deskundige op het gebied van science fiction. Datum Kenniscafé: donderdag 17 februari. Plaats: ForumImages, Hereplein 73. Aanvang: 17.00 uur. Toegang gratis. Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; Universiteitswinkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium
DwarsDiep Dwarse Film: Voorland Tiengemeten. Natuur of Boerenland? Op woensdagavond 16 februari vertoont ForumDwarsdiep de documentaire Nieuw Tiengemeten van Digna Sinke, over dit ZuidHollandse eiland waar landbouwgrond plaatsmaakte voor echte, wilde natuur. Hierna debatteren Wilfred Alblas, regiodirecteur van
Bureau Vertrouwenspersoon Sommige problemen kunnen een werk-, studeer- en leefklimaat heel erg verzieken: seksueel getinte toenaderingen, pesterijen, agressief gedrag, discriminatie. De vertrouwenspersoon van de Rijksuniversiteit Groningen, Marijke Dam, kan in dit soort situaties als klankbord fungeren. Zij helpt uw situatie in kaart te brengen en bekijkt met u of er aan die situatie iets te veranderen valt. Alle informatie wordt vertrouwelijk behandeld. Het Bureau Vertrouwenspersoon is de hele week geopend van 09.00 – 17.00 uur en werkt bij voorkeur op afspraak. Bezoekadres: Visserstraat 47, Groningen telefoon 050 3635435. E-mail: j.m.dam@ rug.nl (vertrouwenspersoon) of a.m.wildeboer-baar@rug.nl (secretariaat). www.rug.nl/studenten/voorzieningen/Bureau Vertrouwenspersoon.
Centrum voor Informatie Technologie Computercursussen Access basis – 14 t/m 18 februa-
leercentrum biedt een begeleide zelfstudie waarbij de cursist zelf de inhoud van de cursus bepaalt en in eigen tempo een aantal vooraf gekozen leermodules afwerkt en zich bij vragen kan richten tot een docent. De cursustijden zijn van 13:15 tot 16:30. De volgende cursussen zijn op dit moment via het open leercentrum te volgen: MS-Word, MS-Excel, MS-Access, MS-Frontpage, MSWindows basiscursus, Visio, Thunderbird, SPSS module Data Entry, Oracle Calendar (RUGplanner), Outlook. Studenten: € 25,- , medewerkers: € 60,- per dagdeel Keuzemodule Word Hoe maak ik een tabel mooi op? Hoe verplaats ik tekst binnen een tabel? Hoe tel ik getallen op in een Word-tabel? Loopt u wel eens tegen dit soort vragen op als u met tabellen bezig bent? Volg dan de cursus “Tabellen in Word”. Leer de uitgebreide mogelijkheden die er zijn om tabellen te gebruiken, de meest ondergewaardeerde functie van Word. Studenten RUG: € 20; Medewerkers RUG: € 55
Universiteitsraad Commissie Studentenbeleid
1
Op 17 februari 2011 vergadert de commissie Studentenbeleid van de Universiteitsraad om 9:00 uur in de Grote Vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De volgende agendapunten zullen o.a. worden besproken (onder voorbehoud): Introductietijdenregeling - Rapportage studentenstatuut’10/’11. Voor vragen kunt u contact opnemen met de voorzitter Thijs Wijnmalen. thijs@lijstcalimero.nl Commissie Algemene Bestuurlijke en Juridische Zaken/Personeelsbeleid Op 17 februari 2011 vergadert de commissie Algemene Bestuurlijke en Juridische Zaken/Personeelsbeleid van de Universiteitsraad om 10:30 uur in de Grote Vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De volgende agendapunten zullen o.a. worden besproken (onder voorbehoud): - Terugblik decentrale selectie FMW - Evaluatie reorganisatie bibliotheekvoorziening RUG - Reorganisatieplan HRM RUG - Performance management. Voor vragen kunt u contact opnemen met de voorzitter Lukas de Vries. l.j.de.vries@rug.nl Commissie Begrotingszaken en Ruimtelijke Voorzieningen Op 17 februari 2011 zal in de commissie Algemene Bestuurlijke en Juridische Zaken/Personeelsbeleid van de Universiteitsraad, om 13:00 uur in de Grote Vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44, een mondelinge toelichting worden gegeven op de stand van zaken van de bezuinigingen op de verschillende eenheden. Voor vragen kunt u contact opnemen met Rob Schaub. R.M.H.Schaub@med.umcg.nl
> Studium Generale Lezing in de serie Leven in sloppenwijken. Zie ook: Agenda > Evenementen
10 t/m 17 februari 2011
Commissie Onderwijs, Wetenschap en Internationalisering Op 17 februari 2011 vergadert de commissie Onderwijs, Wetenschap en Internationalisering van de Universteitsraad om 15:00 uur in de Grote Vergaderzaal aan de Oude Boteringestraat 44. De volgende agendapunten zullen o.a. worden besproken (onder voorbehoud): - Stand van zaken endowed chairs - Regeling overgang bachelor-master – Instellingsaccreditatie. Voor vragen kunt u contact opnemen met de voorzitter Thijs Beudeker. thijs@studentenorganisatie.nl
Diversen KJRW zoekt nieuwe medewerkers! De KJRW geeft al jaren juridisch advies aan kinderen en jongeren tot en met 21 jaar. Ben je in het bezit van je propedeuse, 14 maanden beschikbaar en lijkt het je leuk om kinderen en jongeren te helpen met hun juridische problemen en daarmee 9 EC te verdienen? Kom dan op maandag 21 februari om 19.00 uur naar onze informatieavond op onderstaand adres en/ of stuur je motivatie + CV vóór 28 februari 12.00 uur naar: Kinder- & Jongerenrechtswinkel Noord-Nederland Waterloolaan 1 9725 BE Groningen e-mail: sollicitatiekjrw@live.nl sollicitatiekjrw@live.nl www.kjrw-noord.nl De Rechtswinkel Groningen zoekt nieuwe medewerkers! Wil jij je juridische kennis vergroten? Wil jij je studie in de praktijk brengen? Wil jij mensen helpen? Wil jij 9 EC verdienen? De Rechtswinkel geeft iedere werk-
Promoties en oraties 10 februari Promotie: dhr. R. Simik, letteren. Titel: Modal existential wh-constructions. Promotor(s): prof.dr. J. Koster. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur. 10 februari Promotie: dhr. L.J. Ishemoi, economie en bedrijfskunde. Titel: Fiscal disparities and intergovernmental transfers in Tanzania. Promotor(s): prof.dr. J. de Haan. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 10 februari Promotie: mw. A.M. Klingenberg, rechtsgeleerdheid. Titel: Bestuursrecht, e-mail en internet. Bestuursrechtelijke aspecten van de elektronische overheidscommunicatie. Promotor(s): prof. mr. L.J.A. Damen. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 11 februari Promotie: dhr. M. Sladkov, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Quantum optical control of Donor-bound electron spins in GaAs. Promotor(s): prof.dr.ir. C.H. van der Wal. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 11.00 uur. 11 februari Promotie: dhr. D.A. Dirksz, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Robust energy- and power-based control design: Port Hamiltonian and Brayton-Moser systems. Promotor(s): prof.dr. J.M.A. Scherpen. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur. 11 februari Promotie: dhr. B. Stegink, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Use of monodentate ligands in the asymmetric ketone hydrogenation. Promotor(s): prof.dr. J.G. de Vries, prof.dr. B.L. Feringa, prof.dr.ir. A.J. Minnaart. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 11 februari Promotie: mw. M. Opacic, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Structural characterization of the transmembrane domain of the mannitol permease from Escherichia coli using fluorescence and phosphorescence spectroscopy. Promotor(s): prof. dr. B.W. Dijkstra. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 14 februari Promotie: dhr. P.J. Vogel, letteren. Titel: Wie te laat komt! Het denken en handelen van de leden van het Politbüro en de regering van de DDR met betrekking tot het binnen-en buitenlands beleid gedurende de jaren 1985-1989. Promotor(s): prof.dr. P.M.E. Volten. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur. 14 februari Promotie: dhr. B.A. Boonstra, economie en bedrijfskunde. Titel: The hedge fund return puzzle. A macroeconomic explanation. Promotor(s): prof. dr. R.A.H. van der Meer, prof. dr. E. Sterken. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 15 februari Oratie: dhr. prof.dr. P.F.M. Verhaak, medische wetenschappen. Titel: Geestelijke gezondheidszorg in de huisartsenpraktijk: psychiatriseren of normaliseren?. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. 16 februari Promotie: mw. S.D.P.W.M. de Jonge-Peeters, medische wetenschappen. Titel: ABC transporters and cholesterol metabolism in acute myeloid leukemia. Promotor(s): prof.dr. E. Vellenga, prof.dr. E.G.E. de Vries, prof.dr. F. Kuiper. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur. 16 februari Promotie: mw. C.M. Kingma, medische wetenschappen. Titel: Menière’s disease; pathogenesis of vestibular dysfunction and new diagnostic tests. Promotor(s): prof.dr.ir. H.P. Wit, prof.dr. B.F.A.M. van der Laan. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 16 februari Promotie: dhr. J.B.C. Marsman, medische wetenschappen. Titel: Focus on fixations. Neuroimaging of human visual perception. Promotor(s): prof.dr. J.M.M. Hooymans. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur. dag telefonisch juridisch advies. Daarnaast geven wij voorlichtingen aan verschillende verenigingen en scholen. Ben je in het bezit van je propedeuse en bovendien minimaal 14 maanden beschikbaar, kom dan op maandag 21 februari om 20:00 uur naar onze voorlichtingsavond op de Rechtswinkel. Sollicitatiebrieven inclusief CV, pasfoto en cijferlijst moeten maandag 28 februari vóór 13:00 uur binnen zijn. Ons adres is: Noorderhaven 58-60, 9712 VM Groningen 1730e lezing Koninklijk Natuurkundig Genootschap Op dinsdag 15 februari 2011 vindt
de 1730e lezing van het Koninklijk Natuurkundig Genootschap te Groningen plaats in ForumImages, Hereplein, Groningen, aanvang 20.00 uur, spreker: Prof. dr. Roel Coutinho (RIVM, Bilthoven/ Epidemiologie en Preventie Infectieziekten, UvA), titel: “Opduikende infectieziekten” kng@astro.rug.nl www.kng-groningen.nl
Faculteiten Rechtsgeleerdheid
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
Kennismakingsavond Progressief Rechten Op 21 februari organiseert Progressief Rechten een gezellige en informatieve kennismakingsavond met onze vereniging. Omdat wij jullie graag op een leuke manier kennis met onze vereniging willen laten maken en het voor veel studenten niet echt duidelijk is waar een medezeggenschapvereniging zich mee bezig houdt, willen wij jullie dit graag uitleggen. Zo kun je te weten komen waar een fractielid of verschillende commissieleden zich nou eigenlijk mee bezig houden en waarom het belangrijk is dat studenten hun stem laten gelden. Wil je hier bij zijn? Kom dan op 21 februari om 20.00 uur naar de hal van de Harmonie! bestuur@progressiefrechten.nl www.progressiefrechten.nl In gesprek met Jaap de Hoop Scheffer? De JFV Bedrijven- en Instellingendag (BID) is de enige dag in het noorden waarop jij in contact kan komen met circa 36 potentiële juridische werkgevers. Er is dit jaar weer een zeer divers aanbod van kantoren, bedrijven en instellingen die op 18 februari 2011 naar Groningen zullen komen. De dag bestaat naast het plenair gedeelte, waar o.a. Jaap de Hoop Scheffer een lezing zal verzorgen, uit workshops, individuele gesprekken en een banenmarkt. De dag wordt gehouden in Martiniplaza en is vanzelfsprekend geheel verzorgd inclusief lunch en borrel! Kijk snel op de speciale website voor alle uitgebreide informatie en het inschrijvingsformulier. Wees er snel bij, er zijn maar een beperkt aantal plaatsen per workshop! Schrijf je nú nog in! bid@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl/bid
Medische wetenschappen AkCie Valentijnsfeest Geneeskunde Na alle tentamenstress is het donderdag 10 februari weer tijd voor een feestje... En love is in the air, want het thema van het Valentijnsfeest is dit jaar namelijk: “Woodstock ‘69, Have a Hippie Valentine”. Deze party, met DJ Danny Da Costa, zal gevierd worden in Huize Maas. Om 22.30u gaan de deuren open. Panacea-leden mogen gratis naar binnen, niet-leden betalen €2,- aan de deur. Dan nog het belangrijkste: BIER & FRIS = €1,50! We zien jullie dan!! Love & Peace, AkCie akcie@panacea.nl www.panacea.nl/akcie B I B L I OT H E E K
Refworks voor UMCG medewerkers en -studenten Refworks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Ook thuis beschikbaar voor UMCG-medewerkers met uw Proxy-account van de CMB of met uw P-nummer. Op donderdag 3 maart van 14.00-16.00 uur wordt er op de CMB een workshop RefWorks gegeven. U kunt zich hirvoor aanmelden op de website van de CMB.Ook andere data staan hier vermeld. http://www.rug.nl/bibliotheek/ locaties/bibCMB/cursussen/refw
Wiskunde en Natuurwetenschappen iGEM 2011: team members
wanted! The international engineered machines competition is a synthetic biology competition where students design and build biological machines using DNA-parts. Teams from all over the world will present their work in a get together at a local final in Europe and eventually in Boston at MIT. We are looking for talented undergradua-
tries like Tunisia and Egypt. The first lecture, by the Israeli Ambassador to The Netherlands Harry Kney-Tal, will be held on Monday 21st and will last from 3.00 PM until 5.00 PM. The second lecture will be given by Sa’ad Ibrahim Al-Ali, the Iraqi Ambassador to The Netherlands, on Monday 28th and will be from 8.00 PM until 10.00 PM. Both will take place in
has a high priority within the Faculty of Economics and Business. Therefore, all courses of semester 1.2 will be evaluated from 11 February until 28 February. On Friday 11 February you will receive a link to the questionnaire on your RuGemail address. You can complete the course evaluations before Monday 28 February. The results of the course evaluations will be made available via Nestor. Three gift vouchers (€50 euro each) will be handed out among the respondents. eduqua.feb@rug.nl https://isekwww.cowog.nl/online/FEB2010S12 B I B L I OT H E E K
RefWorks for staff and students of the Faculty of Economics, Business and Spatia RefWorks is a web-based application for managing references. RefWorks allows you to import, organize, share and cite literature references from databases. A workshop consists of a demonstration, after which you will be given the opportunity to practice under supervision. The next workshop in English will take place: Tuesday March 1st, 10.30-12.00 a.m. Libraryy of Economis, Business and Spatial Sciences http://www.rug.nl/bibliotheek/ locaties/bibEBR/Instructie/bie
Ruimtelijke wetenschappen A LG E M E E N
> DwarsDiep. Dwarse Films: Voorland tiengemeten. Natuur of boerenland? Zie ook: Agenda > Evenementen tes (bachelor/master) to engineer systems full-time this summer under the guidance of graduate and faculty advisors. Interested? Wednesday the 16th of February at 16.00 there will be an introduction meeting for people who are interested in joining the team in the Life Science Building (Nijenborgh 7) at the 4th floor room 5171 0413. If you are interested in joining the iGEM team, please mail igemgroningen@googlegroups.nl or o.p.kuipers@rug.nl. igemgroningen@googlegroups.com www.igemgroningen.com
Letteren A LG E M E E N
Hungarian BA class on Gender and Modernity LFHO18B10 In this semester Hungarian literature class concentrates on the issues of narrative gendered subjectivity and modernity. In the first few classes we read theoretical literature by Judith Butler, Rita Felski and Griselda Pollock about female storytelling tradition. Then we study Hungarian novels or films in English or Dutch translation by female and mail Hungarian authors from the modernist period. The class can be taken as free-space course. (Thursday, 1113). The language of the class is English. See details on ocasys Ba Finoegrisch or write email to Dr. Edit Zsadanyi: E.Zsadanyi@rug.nl http://www.rug.nl/ocasys/let/ vak/show?code=LFH018B10 Stability in the Middle East In February Clio will organize a sequence of two lectures on the subject of Stability in the Middle East, which has once again become the main topic of our attention with the recent developments in coun-
Huis de Beurs, located on the Vismarkt. Entrance is free but prior registration of your name and student number and identification at the door is required due to security reasons. For registration, you can send an email to forum@clio. nl. The lecture will be in English. S TA G E B U R E A U L E T T E R E N
Stage: Rotterdams Philharmonisch Orkest Opleiding: Ma CIW. Periode: in overleg. Opdracht: marketing en communicatie, met de nadruk op e-marketing en online acties. Meer info: Stagebureau Letteren, tel. 050-3635844. Zie Nestor, Mastages, onder “placement vacancies”. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent! stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Voorlichting Bachelorstage Voor meer informatie over een Bachelorstage in de vrije ruimte en de voorwaarden, zoals deelname aan de loopbaandag, kom naar de Bachelorstagevoorlichting op maandag 21 februari 15.15-16.00 uur, zaal 1312.0018 stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau Voorlichting Masterstage Wil je meer informatie over een Masterstage in binnen- of buitenland en de mogelijkheden voor een beurs, kom dan naar de voorlichting Masterstage op maandag 21 februari 16.15-17.00 uur in zaal 1312.0018. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau
Economie en Bedrijfskunde Course evaluations FEB S1.2! Improving the quality of education
ALV Ibn Battuta 15 februari De derde Algemene Ledenvergadering van faculteitsvereniging Ibn Battuta zal plaatsvinden op 15 februari. Iedereen is welkom om vanaf 19:30 in het pand van Unitas S.G. aan het Schuitendiep 74 mee te praten over de gang van zaken binnen de vereniging. W.V.T.T.K’s en HR-wijzigingen kunnen schriftelijk en in tweevoud bij het bestuur worden ingediend tot en met woensdag 9 februari 2011. bestuur@ibnbattuta.nl www.ibnbattuta.nl
Studenten Studenten Service Centrum Moeite met schrijven? Als je moeite hebt met het schrijven van academische teksten, geef je dan op voor de cursus Academische Schrijfvaardigheid. In deze cursus ontwikkel je in vier weken een heldere en leesbare academische schrijfstijl. In de cursus die start op vrijdag 18 februari (1417uur) is nog plaats. Deelname aan de cursus kost 20 euro. Kijk voor meer informatie op onze site (kopje ‘cursussen en workshops’). Studenten Service Centrum, Uurwerkersgang 10, Tel. 050-363 8066. www.rug.nl/ssc Talent & Career Center Workshop Preparing for a job interview. The interview is the most important part in the job search. A great deal is at stake, yet the research indicates that most people are not well-prepared for the interview process. This workshop improves your interview skills, thereby giving you an advantage over the majority job seekers. We will discuss your preparation, how to present yourself, difficult questions and the STAR method. Thursday 17 February, €10,- More information
10 t/m 17 februari 2011
2
17 februari Promotie: mw. K.S.F. Colman, letteren. Titel: Behavioral and neuroimaging studies on language processing in Dutch speakers with Parkinson’s disease. Promotor(s): prof.dr. Y.R.M. Bastiaanse, prof.dr. K.L. Leenders. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 13.15 uur. 17 februari Promotie: dhr. S.J. Visser, godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen. Titel: Samuel Naeranus (15821641) en Johannes Naeranus (1608-1679). Twee remonstrantse theologen op de bres voor godsdienstige verdraagzaamheid. Promotor(s): prof.dr. M.P.A. de Baar, prof.dr. E.H. Cossee. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur. 17 februari Promotie: mw. H. Korpershoek, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Search for Science talent in the Netherlands. Promotor(s): prof.dr. M.P.C. van der Werf, prof. dr. R.J. Bosker. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.
Congressen en Symposia 10 t/m 11 februari Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen: Tweedaags Symposium. Titel: ISED - Pedagogische professionaliteit, denkvaardigheid en leren. Sprekers: David Leat (CfLaT), Kate Wall (CfLaT), Ernst Toutenhoofd (RUG) e.a. Plaats: Grote Rozenstraat 38, Groningen. Tijd: 09.00 uur. 16 februari Faculteit Wijsbegeerte: Symposium. Titel: Fatsoenlijk bankieren. Sprekers: Boudewijn de Bruin en Henk Jan Nanninga. Plaats: Oude Boteringestraat 52, Groningen. Tijd: 15.300 uur.
Evenementen 10 februari Forum Dwarsdiep: Dwarse Boeken. Titel: Wat een hufter- Bas van Stokkum. Plaats: ForumImages, Hereplein 73, Groningen. Tijd: 20.00 uur. 10 februari Studium Generale Lezing: In de serie In den Beginne. Titel: Chaos en Orde. Sprekers: Mineke Schipper en Robbert Dijkgraaf. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur. 10 februari Cabaret: Arjen Lubach & Tim Kamps presenteren Monica da Silva Trio. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6,- / overigen €8,-. 11 februari Muziek: Klaske Oenema presenteert I’m leaving this room. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €5,12 februari Dans: Usva Dansspektakel- NND. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26, Groningen. Tijd: 15.30 en 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €3,- / overigen €6,-. 12 februari Jazz: Stichting Jazz in Groningen presenteert Josee Koning. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €3,- / overigen €6,-. 14 februari Studium Generale Lezing: In de serie Leven in de sloppenwijken. Titel: Nederland- Koninkrijk vol sloppen. Spreker: Auke van der Woud. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur. 15 februari Studium Generale Lezing: In de serie In den Beginne. Titel: Einde en Dood. Sprekers: Mineke Schipper en Bert Keizer. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur. 16 februari Forum DwarsDiep: Dwarse Film. Titel: Voorland Tiengemeten. Natuur of boerenland. Sprekers: Wilfred Alblas, Ineke Noordhof en Hilbrand Sinnema. Plaats: ForumImages, Herenplein 73, Groningen. Tijd: 20.00 uur. and registration at our website. info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl
Vacatures student-assistenten Gezocht: student-assistent bij onderzoek naar samenwerking met ouders Er wordt een student-assistent gezocht voor het verwerken en analyseren van data in een onderzoek naar samenwerking met ouders in de ondersteuning voor personen met een (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking in de residentiële zorg. De student-assistent houdt zich bezig met het digitaliseren van een vragenlijst, het invoeren van onder-
zoeksgegevens, het opzetten van en werken met spss-bestanden. Je hebt binnen deze aanstelling de mogelijkheid je werkzaamheden zelf in te plannen. Het gaat om een aanstelling van 16 uur per week van ongeveer medio februari tot medio april 2011 (2 maanden). De student die we zoeken kan: Netjes, secuur en zelfstandig werken, werken met SPSS, data analyseren en hierover rapporteren, vragen stellen wanneer dit nodig is en heeft affiniteit met de doelgroep personen met een verstandelijke beperking. Voor meer informatie kun je mailen naar drs. Suzanne Jansen (s.l.g.jansen@rug.nl). Sollicitaties (motivatie + CV) worden gericht aan drs. Suzanne Jansen vóór 14 februari 2011.
Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers
USVA Monica da Silva Trio | Arjen Lubach en Tim Kamps Schrijver/cabaretier Arjen Lubach (Op Sterk Water, Buro Renkema) en zanger/cabaretier Tim Kamps (Rooyackers, Kamps & Kamps) vormen met zijn tweeÍn het Monica da Silva Trio. Nadat Monica in 2009 wegens een gênant meningsverschil heeft besloten het trio te verlaten, zagen de twee overgebleven gitaristen geen reden om te stoppen. Of om de naam te veranderen. Ze staken de liedjes in een nieuw jasje en waren de grote ontdekking tijdens het Moonlight River Song and Dance Festival. Donderdag 10 februari 20.30 uur Locatie : INTheater Entree: ₏8 / ₏6 voor studenten en stadjerspashouders www.usva.nl Klaske Oenema - I’m leaving this room Tot 2003 was ze de frontvrouw van de Groningse gitaarbands Pointdexter en Over The Moon. Daarna vertrok ze naar Amsterdam, om aan de Rietveld Academie de opleiding Schrijven te volgen. Nu is Klaske Oenema weer een tijdje terug in Stad. Ze heeft plannen om hier weer een - kleine -band te formeren. Maar voorlopig moeten we het doen met haar soloplaat I’m Leaving This Room. Vrijdag 11 februari 20.30 uur Locatie : INTheater Entree: ₏5 www.usva.nl
Broed | Bilderband Katrin Langner en Leja Breedveld, beide afgestudeerd aan Academie Minerva, specialisatie Theatervormgeving experimenteerden tijdens hun studie met beeldende performances. Vanuit een gedeelde liefde voor muziek en vooral het gevoel dat de rock ’n rollmuziek hen geeft, is BILDERBAND ontstaan. Het Duitse woord “Bilder� betekent beelden. “Band�, in de zin van muziekband, omschrijft hun werkwijze. De nieuwste show van BILDERBAND in het OUTheater is ontstaan vanuit een onderzoek naar de fascinatie van de maaksters voor rockmuziek en wat deze eigenlijk precies in houdt. Met een beeldende interpretatie van muziek laat BILDERBAND een roadtrip zien langs persoonlijke mijlpalen der muziekgeschiedenis. “Two women went looking for rock’n’roll and found it.� Vrijdag 18 februari 20.15 uur Locatie : OUTheate www.usva.nl
GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Samen eten en drinken Elke dinsdag en woensdag wordt er gekookt op het pand. Gezellig aanschuiven bij zo’n lekkere, voedzame en niet dure maaltijd? Bel of mail dan tot uiterlijk 12.00 uur op de dag zelf. De maaltijd begint om 18.30 uur en kost ₏ 3,-. En op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond kun je vanaf 19.30 uur terecht in de bar van het GSp om wat te drinken, te kletsen, de krant te lezen, of ...
Dansspektakel! Op zaterdag 12 feb. aanstaande worden er weer twee spetterende dansspektakels georganiseerd. Het NND is een gewaardeerde moderne dansgroep, die door heel Nederland optredens verzorgt. Naast het NND genieten we 10/2 GSp-Filmhuis van een optreden van Peter & Ina. The Town is een bloedspannende Peter & Ina vormen samen een misdaadthriller, die geroemd kan danspaar en zullen ons de Argenworden om zijn sterke karakters, tijnse tango en andere latijnse en realistische setting en dansen laten zien, zoals de Rumba. KORTING VOORrauwe STUDENTEN gezonde dosis emotie zonder door Peter & Ina zullen ons meenemen Hoog slagingspercentage 1ehet keer te slaan naar sentimentele. naar een heerlijke zomerse sfeer, GSp – Kraneweg 33 – 20.00 uur – zoals in Buenos Aires. Pakketten met examengarantie toegang gratis. De avond wordt zo gevuld met Ook spoedcursussen emotie van de moderne dans Introductiegroep en passie van de Lessen tango.van Daar60 minuten in VW Golf en Mercedes A Voor studenten die op zoek zijn naast komt Manuel met zijn HipInfo/aanmelden of naar gezelligheid Ên verdieping is hop groep een rauwe bite aan de3143336 er het hele jaar door op dinsdagavond geven. zaterdag 12 februawww.spits92.nl avond de Introductiegroep, voor ri 15.30 en 20.15 uur Locatie : OUen door studenten. Je kunt op elk Theater moment instromen. De avonden www.usva.nl
beginnen altijd om 18.30 uur met een lekkere maaltijd, gevolgd door het avondprogramma in de vorm van een discussie, gesprek of een gezellige activiteit. Meer informatie: 06-11497138 (Susan). Meditatief Moment Zoek je door de week een pleisterplaats, een plek voor een kort moment van bezinning? Voor studenten is er elke dinsdag en woensdag om 19.45 uur een meditatief moment in de huiskapel op de 2e verdieping van het GSppand. Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775. Studentendiensten Martinikerk 13/2 11.30 uur T. Meijlink 13/2 17.00 uur J. Butti (Gregoriaanse vesper) 20/2 11.30 uur K. van der Plas 20/2 17.00 uur J. Hamstra (Evensong)
Diversen LITERAIR DISPUUT FLANOR
LEEsgroepenPResentatieAvond De Leesgroepen Presentatie Avond (Leepra) is, zoals de naam al doet vermoeden, een avond waar Flanors leesgroepen zich zullen presenteren! Ideaal voor nieuwe leden of geĂŻnteresseerden die willen weten welke leesgroepen de vereniging te bieden heeft en welke het best bij hen past. Ook ideaal voor mensen die zich graag laten verrassen door briljante dramatische presentaties. En voor leden is het een kans om eindelijk in het bezit te komen van de felbegeerde wisselbokaal die aan het einde van de avond zal worden uitgereikt. Leesgroepen Presentatie Avond dinsdag 15 februari 2011 vanaf 20.30 in cafĂŠ Wolthoorn&Co, Turftorenstraat 9, Groningen. bestuur@flanor.nl www.flanor.nl U N I PA R T N E R S
Nieuwe studentuitvoerders gezocht!! Ben jij iemand die zijn studie interessant is, maar zijn kennis eens in te praktijk wil laten gelden. Meld
10 t/m 17 februari 2011
je dan nu aan bij Unipartners Groningen! UniPartners Groningen is een non-profit academisch adviesbureau dat al bijna 20 jaar succesvol projecten uitvoert voor bedrijven en instellingen in Noord Nederland. Tegen een aantrekkelijke vergoeding help je dus oplossingen aandragen voor bedrijven en werk je ook nog eens aan je CV! Aanmelden kan via de website. Voor meer informatie: mail naar tom.berger@unipartners.nl groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen GSB
GSb zoekt fractieleden 2011-2012 Durf jij je eigen standpunten te verkondigen? Ben jij kritisch? Durf jij te ‘vechten tegen de bierkaai’? Ben jij meer dan ‘gewoon’ een student? Dan is deze vacature iets voor jou! Wij zoeken iemand die als fractielid de kwaliteit van onderwijs wil verbeteren. In de raad werk je samen met studenten en docenten. Ook heb je regelmatig overleg met het College van Bestuur. Wie zijn wij: De Groninger Studentenbond is de oudste studentenvakbond van Nederland. De GSb heeft fracties op de Hanze en de RUG, en daarnaast heeft zij werkgroepen op gebied van onderwijs, huisvesting, milieu en opinie. Je werkt waar mogelijk samen; zo word je ook extra ondersteund. Wij bieden: Als fractielid krijg je een vergoeding vanuit de RUG, afhankelijk van je studiefinanciering. Dat is meer dan â‚Ź2.000,- per jaar. Solliciteren kan door een motivatiebrief en CV te mailen naar: sollicitatie@gsbfractie.nl. De uiterlijke sollicitatiedatum is 18 februari 2011. Kijk ook eens op www.groningerstudentenbond.nl We hopen spoedig kennis met je te mogen maken! bestuur@groningerstudentenbond.nl www.groningerstudentenbond.nl OVERIGE
Academisch Schrijfcentrum Het Academisch Schrijfcentrum Groningen is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen of ben je de draad kwijt? Wil je je tekst aanscherpen? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer? Meld je op www.rug.nl/ schrijfcentrum aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Kijk ook eens op www.rug. nl/noordster voor schrijftips.
3
17 februari Studium Generale: KenniscafÊ Groningen. Titel: Intelligente robots. Sprekers: Tjeerd Andringa, Lambert Schomaker, Tijn van der Zant en Fred Keizer. O.l.v. Bart van de Laar. Plaats: ForumImages, Hereplein 73, Groningen. Tijd: 17.00 uur. 17 februari Theater: NND StudioGroup presenteert Stukafest. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10, Groningen. Tijd: 20.30 uur. Toegang: ₏12,50. 17 februari Faculteit Letteren: Spraakmakende boeken. Titel: Zo God het wil- Niccolò Ammaniti. Spreker: Els Jongeneel. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur. 18 februari Theater: Bilderband presenteert Platvorm Broed. Plaats: OUTheater, Kijk in ’t Jatstraat 26, Groningen. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders ₏3,- / overigen ₏6,-.
Tentoonstellingen T/m 25 februari 2011 Tentoonstelling “ Dit is Sieb�, redactiesecretaris van de Universiteitskrant en bevlogen fotograaf. Plaats: Universiteitsbibliotheek (4e verd.). Broerstraat 4, Groningen. Openingstijden: ma t/m vrij: 08.30 - 22.00 uur. Za en zo: 10.00 - 17.00 uur. 11 februari 2011 t/m 29 april 2011 Tentoonstelling “ Bliep Bliep�. Computer, geluid en games. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a, Groningen. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur. NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie tel. 363 5445/5446 communicatie@rug.nl
UKAATJES OPGAVE:
Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr. 28 Open Ma t/m don 9-17 u. Woe 9-16 u Per post Postbus 80, 9700 AB Groningen KOSTEN: ₏ 5,- per 20 woorden
INLICHTINGEN:
(050) 363 66 99 k.dons@rug.nl
Gezocht ■Gezocht: ervaren tenor! Ben je toe aan een muzikaal uitdagend koor, kom dan op woensdagavond luisteren/ meezingen in de “Kapel� aan het A-Kerkhof 22 om half acht. Meer inlichtingen (ook over repertoire) via www.kamerkoordualis.nl of tel.06-44396190
Aangeboden â– Verhuizen? Binnen Groningen of Europa, Wij brengen u weer thuis. www.jandejong.nl 050-3139149
Diverse â– Muurvast in je scriptie? Studeer af met hulp van De Scriptieversneller. Persoonlijk, prettig, efficiĂŤnt. descriptieversneller.nl. Met succesgarantie! â– Beleef cultuur, bouw mee! Uniek vrijwilligerswerk wereldwijd, 2-4 weken, lage kosten. Infodagen: 12 maart Nijmegen en 18 maart Utrecht. www.ibo-nederland.org â– Feest? Afstuderen? Band nodig? Boek WURLITZER. www.myspace.com/wurlitzertheband
Advertenties
Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers!
KORTING VOOR STUDENTEN Hoog slagingspercentage 1e keer Pakketten met examengarantie Ook spoedcursussen Lessen van 60 minuten in VW Golf en Mercedes A
3143336 www.spits92.nl
Info/aanmelden
pits 110128.indd 1
of
31-01-2011 10:25:00
11 & 12 maart Amsterdam RAI
schildersbedrijf "EL n EN HELP MEE VOOR * PER MAAND
glas-service
poelman
b.v.
telefoon 050-5710150 fax 050-5770943 www.poelmanbv.nl
777 !243%.:/.$%2'2%.:%. .,
www.carrierebeurs.nl
Informatie voor studenten en medewerkers Pagina onder verantwoordelijkheid van de afdeling Communicatie RUG T (050) 363 54 45, communicatie@rug.nl
www.rug.nl/extra 10 februari 2011
# 69
Tekst, opmaak en illustratie: Edzard Krol
Prof. Jan Komdeur in Labyrint
Jan Komdeur, hoogleraar evolu tionaire ecologie van vogels, was afgelopen dinsdag te zien in het VPRO-programma Labyrint. › Terugzien? Zie: http://weblogs.vpro.nl/labyrint
Februari schaatsmaand bij Menzis Deze maand, februari 2011, is het bij Menzis schaatsmaand. Dat betekent dat de zorgverzekeraar diverse winterse aanbiedingen heeft: korting op een warme muts, op lipbalsem, op een thermoshirt... Op de site van Menzis staat het complete overzicht van de aanbiedingen. Ook niet-Menzisleden kunnen meeprofiteren via de actie ‘met zijn tweeën schaatsen voor de prijs van één.’ Menzis is de zorgverzekeraar bij wie RUG-medewerkers collectiviteitskorting kunnen krijgen. Als huisverzekeraar die graag investeert in preventieve gezondheidszorg, levert Menzis in 2011 bovendien een financiële bijdrage aan BALANS. › www.menzis.nl
Kandidaten voor de raden gezocht Van 9 tot en met 20 mei 2011 vinden de verkiezingen plaats voor de personeels- en studentgeledingen van de Universiteitsraad, de Faculteitsraden en de Dienstraden. Het belang van de mede zeggenschapsraden is groot. Zo hebben de raden instemmingsrecht op tal van gebieden die voor studenten en personeel van belang zijn, op bijvoorbeeld de begroting, de toekomstplannen en diverse studentenvoorzieningen. Medewerkers en studenten die zich kandidaat willen stellen voor een van de raden, kunnen dat doen op dinsdag 22 maart vanaf 9.00 uur tot 17.00 uur en woensdag 23 maart vanaf 9.00 tot 13.00 uur. Kijk op de websites van de studentenfracties en op: › www.rug.nl/corporate/universiteit/besturen/medezeggenschap/ verkiezingen.
17 februari: Lunchwandeling in Stad Op donderdag 17 februari begeleidt Marijke van Aalsum, arbeids- en organisatiedeskundige bij de Arbo- en Milieudienst (AMD) van de RUG, een lunchwandeling in de binnenstad. Deze keer gaat de wandeling naar de fototentoonstelling Foto’s uit de laatste levensfase bij de Fotoacademie in de Lutkenieuwstraat en naar het Tschumi paviljoen. Iedere RUG-medewerker kan meewandelen. Tevoren op geven is niet nodig; belangstellenden verzamelen zich op de dag van de wandeling om 12.30 uur bij de AMD, Visserstraat 49. De wandeling duurt een half uur tot drie kwartier. In principe organiseert Van Aalsum elke twee weken een lunchwandeling voor BALANS. Het doel van de wandelroute verschilt per keer: een galerie, een kerk, een hofje of een tuin.
Topdrukte in de UB De tentamenperiode in januari zorgde voor topdrukte in de Universiteitsbibliotheek: Afgelopen maand kwamen totaal ruim 158.000 bezoekers naar de Broerstraat. Dat waren er 15.000 meer dan in dezelfde periode vorig jaar. 2010 was in het algemeen ook een goed jaar: De UB mocht in dit kalenderjaar ruim 1.120.000 bezoekers verwelkomen.
Beter dan 1000 flessen wijn Wat zeg je als Rector Magnificus als men je vraagt welk cadeau je voor je afscheid wilt hebben? Frans Zwarts wist het wel: graag een donatie voor het Eric Bleumink Fonds (EBF): ‘Want voor je het weet krijg je duizend flessen wijn.’ De studenten verenigingen vonden dat een goed idee en zijn een fondsenwervingsactie begon nen. Bij Albertus Magnus hebben ze een uitgebreid actieprogramma: ‘We hebben hier op 14 februari een dagje vrij geroosterd om geld voor het fonds op te halen,’ zegt Annelies Valk, vice-praeses van de studentenvereniging. ‘Het is dan Valentijnsdag en we organiseren een roos- en lolly-actie. We bieden de mogelijkheid aan om een jaargenoot, vriendje of vriendinnetje een roos of een lolly te sturen. De rozen en de lolly’s hebben we goedkoop kunnen regelen. We verkopen ze voor respectievelijk €3,- en € 2,50 per stuk. Voor dat bedrag worden ze ook nog aan huis afgeleverd, door eerstejaarsstudenten. Omdat er een goede marge op de rozen en de lolly’s zit, hopen we er flink wat geld mee in te zamelen.’ Unieke kans Verder wordt er op die dag in Albertus een diner gehouden, waarbij de maaltijden duurder worden verkocht dan normaal. Ook de prijs van de drank is die avond hoger dan anders. Alle extra inkomsten gaan naar het goede doel. Bovendien staan er een loterij en een veiling op het programma. ‘Daar hebben we al zo’n zestig prijzen voor ingezameld,’ zegt Valk. ‘Het is een open avond. Iedereen is welkom.’ Het Eric Bleumink Fonds nodigt studenten en talentvolle onderzoekers uit ontwikkelingslanden uit en biedt ze de mogelijkheid
Annelies Valk, vice-praeses van Albertus Magnus. Foto: Elmer Spaargaren een poos in Groningen te studeren. Het geld hiervoor is afkomstig uit donaties van alumni, studenten, medewerkers en overige relaties van de RUG. ‘We geven ze echt een unieke kans om van het onderwijs systeem in Nederland gebruik te maken,’ zegt Yvonne Jordens van het fonds. ‘Ze vinden het geweldig hier. Waar zij wonen zijn de omstandigheden verre van ideaal om te studeren. Zo hoorden we eens van een oud-bursaal dat hij in eigen land nog nooit een bibliotheek van binnen gezien had.’ In de tien jaar dat het fonds bestaat, hebben ruim dertig studenten in Groningen kunnen studeren. Op dit moment studeren hier zes studenten met een EBF-beurs. De studentenverenigingen hebben al veel vaker geld geworven voor het fonds, afgelopen december nog, ter gelegenheid
van het tienjarig bestaan van het EBF. ‘Wij vinden het mooi dat wij als studenten andere studenten kunnen helpen,’ zegt Valk. ’Wat we bovendien heel goed vinden, is dat de studenten na afloop van hun studie hier weer terug naar het eigen land moeten. Daardoor zijn we er zeker van dat hun kennis ten goede komt aan hun land.’ Ook voor de rector zetten de studenten zich graag in: ‘Wij hebben altijd een goede band met de Rector Magnificus gehad,’ aldus de vice-praeses: ‘In de introductietijd kwam hij elk jaar langs om iets over de universiteit te vertellen. Bij andere gelegenheden zagen we hem hier eveneens geregeld, om te borrelen of bij lezingen. En in discussies heeft hij het vaak voor de studentenverenigingen opgenomen.’ › www.rug.nl/ebf
Column
Levensader
Reality touchscreen bij het CIT
warm, helder, sereen vloeiend rood meanderend door het leven heen Website van de RUG, belangrijkste communicatiekanaal. Voor binnen en buiten. Warm, helder, sereen? Bijna 7000 medewerkers hebben een MePa en voor 27.000 studenten vormt de website een verbindende schakel naar de informatie die ze nodig hebben. Achter de schermen werken wel zeshonderd medewerkers aan ons web. Samen maakten en bewerkten ze in 8 jaar meer dan 250.000 pagina’s verdeeld over 105 portals. De enorme omvang van website en de overdaad aan informatie verwart de bezoeker. Hoe hij de gewenste informatie kan vinden is, om in heiku termen te blijven, soms niet helemaal helder. Hij meandert van portal naar portal en raakt daardoor wellicht op drift. En dan… één muisklik en hij is weg. Vertrokken naar elders op het world wide web. De groei van de site en de snelle veranderingen op internet nopen tot heroriëntatie op website en organisatie. Verbeterde vindbaarheid en nog hogere kwaliteit is het doel. De medewerkers en studenten krijgen een universiteitsbreed intranet. De (rode) informatiestroom wordt in 2011 helderder, efficiënter en effectiever. Wybe van Dijk webcoördinator
Het reality touchscreen. Foto: CIT.
Wetenschappers van de RUG kunnen sinds kort gebruik maken van een nieuw zeer groot touchscreen. Het bestaande grote cylindrisch scherm in het virtual reality theater in het Centrum voor Informatie Technologie (CIT) is uitgebreid naar een scherm dat meer dan honderd touches tegelijk kan detecteren. Wat het scherm naast de afmeting (10 meter breed en 2,80 meter hoog) bijzonder maakt, is dat het transparant en gekromd is. De virtual reality-ervaring is veel intenser dan voorheen. Het reality touchscreen is gerealiseerd door de afdeling High Performance Computing en Visualisatie (HPC/V) van het CIT. De nieuwe faciliteit is bestemd voor onderwijs aan GIS-studenten (GIS = Geografische Informatiesystemen) en onderzoek.
I N T E R N A T I O N A L P A G E 19
UK 22 - 10 FEBRUARY 2011
Babble and Ancient Greek |_
Emar Maier wants to know how language evolved
| I N T E R V I E W | We all do it: talk about what other people have said. “John said he’d come.” Nothing special, is it? Well, Emar Maier, philosopher of language, is fascinated by reported speech. And he’s been awarded a European Research Council starting grant of EUR 680,000 for his work on the subject. By RENÉ FRANSEN You don’t expect a philosopher to be lost for words, let alone a philosopher of language. But when asked why he is so fascinated by reported speech, Emar Maier hesitates. “It’s difficult to explain.” Maier has just started a five-year research programme at the Faculty of Philosophy. Bringing along an ERC starting grant of EUR 680,000 didn’t earn him a room for himself though. He shares an attic, up a narrow flight of stairs, with several colleagues. The room is pretty bare, just a few Lundia bookshelves and a couple of desks, but Maier isn’t complaining. “The Faculty is growing fast, there’s just not enough room for us all.” Maier is one of a string of successful philosophers in Groningen – although he actually wrote his grant proposal at the Radboud University Nijmegen. “I came to Groningen because there was no real language philosophy group here. That gives me the chance to build my own group. And Groningen has the best Faculty of Philosophy in the country.” He has also collaborated with linguists from Groningen. “And my wife works at the department of Artificial Intelligence of the University of Groningen.”
Mathematics The philosophy of language is important in the philosophy curriculum. Language is after all one of the main tools for philosophers. “But my interest is mainly in the way language works, not just language as a tool for philosophy.” Maier studied Classical Languages for a year, before switching to Mathematics. “I graduated in Logic, which is the linguistic side of mathematics. But I’ve always kept an interest in natural languages, so that made me do a PhD in the philosophy of language.” After recently studying, among other things, the sometimes strange use of the Dutch word ‘van’ (comparable to ‘like’ in English, in sentences such as “he’s like, I’m running a bit late”), he is now focusing on reported speech (see box). “There are many fundamental aspects in reported speech”, says Maier. “The fact that we can take the perspective of another person in direct speech report is one.” This ability to get into the mind of another person (called the ‘theory of mind’) is something that distinguishes man from other animals. Young children develop this ability roughly between three and five years of age.
To say what was said Reported speech is something we all do, but most of us – probably nearly all of us – never give it a second thought. We say things like “John said he’d come”, and someone may reply: “But I heard Mary say that he’d said he might be a bit late.” These are indirect speech reports: we report something another person said in our own words. There’s also direct speech reports: “John said: ‘I think I’ll be late’”, which contain the actual words in direct quotes. But there’s more. Although all known languages have a way to deal with reported speech, it must have evolved, and Maier wants to know how that happened. “I like to look under the hood of language. How does it work, how did it develop?” Current theory distinguishes between direct and indirect reported speech. “They’re supposed to be
Photo Jeroen van Kooten
Emar Maier listening to his daughter. two different concepts. But I think that’s wrong.” Maier thinks that the rigid distinction between direct and indirect speech in the way we speak now is the result of our written culture.
Body language Maier developed the idea that both types of reported speech evolved from a common ancestor he calls ‘blended discourse’. That resembles the mixed quotes we still find in newspapers all the time, “John said that Pete is ‘out of his mind’”, but without quotation marks to mark the perspective shift. It’s neither direct nor indirect speech report. “My idea is that in one-to-one communication, you have more flexibility in the way you report what someone else has said.” When you’re talking face to face, intonation or body language can clarify whose words are being reported. “But as written communication became more important, there was a need to develop rules to clearly indicate which perspective was being taken. Are these my own
words, or those of someone else?” These written conventions eventually affected the way we speak. “You’ll see little blended discourse in for example English or Dutch. I think that disappeared because the written language has changed the rules of spoken language”, says Maier. “If my theory is right, then there must be traces of blended discourse left in language that is not dominated by writing.” That’s why he will study languages that are less dependent on writing: Dutch sign language and young children’s language. And Ancient Greek. “In signed language, there’s always direct communication. When you want to sign the words of another person, you can show this by turning your body a little, or just breaking eye contact.” Children will make sloppy use of reported speech before they develop the theory of mind. And Ancient Greek? Isn’t that all written? “Yes, but it comes from an oral culture. They hadn’t really developed the tools to properly show who is saying what. The old Greeks didn’t read quietly, like we do, but most often books were
read to them. Then it was up to the reader to make clear who is saying what, just like in direct communication.” If Maier is right with his theory about blended discourse being the common ancestor of all reported speech, he will find more of these mixed intermediate forms in these three languages than in modern Dutch or English. So, after explaining all that, can he now say why he’s doing academic research? “I’m working on questions that fascinate me. And I never thought about doing anything else.” He laughs. “Besides, there’s not a big market for philosophers of language outside universities. Though of course I do have a degree in mathematics.” But he enjoys the slow process of philosophical research. “It’s a process in which ideas grow and become more focused with every paper you write.” In the end, what drives him is a very basic question: wanting to know how things work. In his case, language. “Language is fundamental. It’s what makes us human.”
I N T E R N A T I O N A L P A G E 20 c o n t a c t : 0 5 0 -3 6 3 613 0 , e . f . a r b o u w @ r u g . n l
I N D E PE N D E N T W E E K LY FO R T H E U N I V E R S I T Y O F G R O N I N G E N n 20 FE BRUA R Y 2011 n Y E A R 4 0
What the
bleep
is...?
Alternatieve Elfstedentocht
Photo Reyer Boxem
Marrakech on biofuel | R E P O R T | The Renault 4 may not be the cutting edge of racing technology. Still, two Groningen students will be driving their refurbished R4 in a rally from Paris to Marrakech next week – using biofuel. By ERNST ARBOUW Astronomy student Vincent van Assen, 24, dismantled his first engine when he was six. And even more impressively: he put it back together again. “With the help of my dad, of course”, he adds. Van Assen and his friend, theoretical physics student Jasper van Compaijen, 22, (“I’ve always been tinkering with mopeds and I’ve worked on BMW motorbikes together with my father…”) have spent the last twelve months restoring a 1983 Renault 4 F6 in preparation for the 4L-Trophy, a rally race especially for students from Paris to Marrakech in Morocco. The rally, which will start in exactly a week’s time, will be organized for the 14th time this year.
RUG has 10-metre touch screen Scientists at the University of Groningen have created a 10-metre wide Reality Touch Screen that can process up to 100 multitouch inputs simultaneously. The giant screen will be used for research into user interfaces and for teaching purposes. Behind the screen are six cameras and 16 infrared lights. Touching the screen will reflect a small amount of infrared light back to the cameras, enabling them to sense the position. For a short video about the screen see: tinyurl.com/6dysw3l.
The fuel for the team – twenty jerry cans in all – was donated by a BioMCN, a chemical company from Delfzijl, a town to the north-east of Groningen. “It’s made out of glycerine, which itself is a by-product of the production of biodiesel”, Van Compaijen explains. One of the problems Van Assen and Van facing the two aspirCompaijen added an‘If we want ing rally drivers is getother challenge for ting the biofuel to Parthemselves: they to be ecois and, subsequently, will be running their 28-year-old vehicle on friendly, we finding a way to refuel on the way to Marbiofuel. “I’m totally in shouldn’t go’ akech. “We’ve mountlove with old technoloed an extra large fuel gy, so when I first heard tank under the car, which will hold about the rally, I was immediatethe equivalent of four jerry cans. ly interested. But I also wondered We’ll have another jerry can in the whether it would be possible to do back and five Dutch teams have alit in an eco-friendly way”, says Van ready agreed to carry a jerry can Assen. By using biofuel, in this case for us”, says Van Compaijen. And a mixture of 85 percent biomethawhat about the remaining ten cans? nol and 15 percent traditional pet“There are over a thousand teams, rol, the two students hope to cut I’m pretty confident that we’ll find a back their car’s CO2 emission by 70 percent. “Although, to be fair, if we place for them.” want to be completely eco-friendly, Perhaps the biggest challenge for we shouldn’t go, really.” Van Assen and van Compaijen was There are a few special rules, the two students explain. Competitors can only drive a Renault 4 and must be students. Also, every team must bring at least fifty kilograms of teaching material or sports equipment for schools in Morocco.
Lecture on privacy
The Middle East
Whether it is something you’ve posted on Facebook, your search history on Google or information in a government database: more and more of our personal data can be found online. But what happens with all this information? Student organization SOG has invited legal expert, philosopher and researcher Bart van der Sloot to give a lecture on the subject, followed by a debate, on 22 February. It will be the first lecture in English organized by SOG. Admission is free. For more information, go to: tinyurl.com/6z8c3j6
Hardly a day goes by without news on the instability of the Middle East. That is why Clio, the student association for International Relations & International Organization, has invited the ambassadors of Israel and Iraq for two lectures on the subject. The first lecture, by Israeli ambassador Harry Kney-Tal, will be held on Monday 21 February at Huis de Beurs, followed a week later by his Iraqi colleague Sa’ad Ibrahim Al-Ali. For security reasons, visitors must register in advance. Info: www.clio.nl.
preparing and modifying their Renault. They speak about the vehicle with a mixture of love (“It’s a vintage car and it’s very easy to mend”) and dread (“Is has the aerodynamics of a cardboard box.”), but love certainly has the upper hand. Over the last months they took it completely apart and then rebuilt it from scratch. “It has a practically new chassis”, says Van Assen. “And we’ve repainted the body – bright green”, Van Compaijen adds. The two students also fitted racing seats with four-point seat belts. That is, they readily agree, a bit over the top. “It is, after all, a Renault 4”, says Van Assen. “I was driving on the Afsluitdijk last week, with a strong head wind. It could only do 75 kilometres per hour. I was glad when a large lorry overtook me, because it allowed me to drive me in its slipstream so I could go just a little bit faster.”
We’ve said it before: as soon as temperatures in the Netherlands drop below freezing, people start whispering the E-word. The E-word being Elfstedentocht (English: Eleven Cities Marathon), the epic 200-kilometre ice-skating marathon through Friesland, the province directly west of Groningen. Sadly, temperatures in the Netherlands hardly ever drop below freezing – there have only been three races in the past 48 years – which is why skating enthusiasts invented the so-called Alternatieve Elfstedentocht (Alternative Eleven Cities Marathon). The alternative marathon is organized in countries where it freezes properly. Last Saturday, the marathon was held on the Weissensee in south-eastern Austria. Winner in the men’s race was (hip hip hurray!) Groningen student Karlo Timmerman. Interestingly, there was another alternative race organized on the Italian Reschensee, last Tuesday. A third (!) marathon will be held on the Reschensee on Friday. Skating, or indeed winning, a 200-kilometre marathon is truly an achievement, but to be fair, the Alternatieve Elfstedentocht is just not the real thing. The last proper Elfstedentocht was a national event, and Elfstedentocht winners gain instant, immortal fame. Four winners are still among us: Jeen van den Berg (1954), Reinier Paping (1963), Evert van Benthem (1985, 1986) and Henk Angenent (1997). [ ERNST ARBOUW ]
For links and more background, surf to www.green4ward.nl
Math professor caught weeing A maths professor at California State University, Northridge (CSUN) is facing two charges of misdemeanour after urinating against a colleague’s door in an attempt to settle a professional dispute. The man, Tihomir Petrov, was caught after university officials installed cameras to find out the origin of suspicious looking puddles found near the door. If found guilty, Petrov will be punishable by a maximum fine of USD 1,000 and up to one year in prison.
Labfeest Ever dreamt of chasing your enemies down the corridors of science building Nijenborgh 4, armed with a laser gun? This might be your chance. Study association De Chemische Binding is organizing a Labfeest (Lab Party) at Nijenborgh on 17 February, which will include a laser game arena. For more information and tickets, contact labfeest@ chemische-binding.nl.