uk 38 - 24 maart 2010 | jaargang39

Foto Reyer Boxem

o n a f h a n k e l i j k w e e k b l a d v o o r d e r i j k s u n i v e r s i t e i t g r o n i n g e n n 2 4 JUNI 2 0 1 0 n JAARGANG 3 9

38

w w w.universiteitskrant.nl

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

Grenzeloos | e s s ay | In een grenzeloze wereld zou het werken aan de grenzen van het weten klaar zijn. Maar goed dus voor de RUG dat grenzen bestaan. De UK vroeg drie onderzoekers naar de betekenis van grenzen in taal, tijd en gedrag.

Door jan Blaauw Soms lijkt de tijd wel een videogame in een speelhal. Op een eindeloze golf mag al wat leeft surfen totdat de muntjes op zijn. “Ik heb wel eens een fantasie over een pil die me in staat zou stellen mijn leeftijd vast te houden”, zegt theoretisch natuurkundige Eric Bergshoeff. “Dan kan ik dus zeshonderd jaar postdoc zijn.” Wat er dan allemaal wel niet onderzocht en ontdekt zou kunnen worden.

Helaas. Wel kan Bergshoeff in zijn tijd fenomenen bestuderen die zowel onvoorstelbaar groot als onvoorstelbaar klein zijn. Zijn vak probeert theorieën over het ontstaan van het hele universum in overeenstemming te krijgen met de kwantummechanica die superkleine deeltjes beschrijft. In het denken over de oerknal lopen groot en klein continu in elkaar over: “We komen voort uit iets wat nog kleiner is dan een elektron, maar waar dus wel de enorme afstanden in ons heelal uit voortkomen. Hoe kan dat?”

Bergshoeff schetst het bestaan zo. “Wij mensen zijn als mieren in een heelal vol onmogelijke vragen.

Denk aan een kleine oase in het midden van een enorme woestijn.

Auto’s bestaan niet, computers niet, zelfs fietsen niet. En toch willen we weten hoe het weer is aan de uiterste randen van deze woestijn. Ga er maar aan staan.”

Zou van zulk besef de moed niet acuut in elk paar schoenen zinken?

“Welnee”, vindt Bergshoeff. “Grenzen stimuleren juist heel erg. Ze stellen ons in staat om ons hele leven in een staat van verwondering door te brengen.”

Onderzoekers hebben er dan ook een paradoxale verhouding mee.

“Enerzijds willen we die grenzen opzoeken en verleggen, maar dat is ook weer niet echt waar. Want zon-

Themanummer De laatste UK voor de zomer. En dus een thema. Over het aftasten van grenzen. Doe de quiz over je eigen grenzeloosheid. Kijk mee met mensen die dag in dag uit met een solarboot experimenteren, voel wat extreme verliefdheid met je doet. Ontdek de Groningse wereld van een RUG-studente die kiest voor de strijd in Colombia. Lees hoe een vader de draad weer oppakt na de dood van zijn zoon bij een drankritueel. Hoe een promovenda biologie als healer energiesystemen oppept. En hoe Sacha Landkroon z’n grens als huisdichter bereikt.

En word vooral niet duizelig bij de gedachte aan het eindeloze getal. Grenzeloos is ronduit saai.

der grens verdwijnt onmiddellijk de urge om te zoeken.”

Zo droomt slaaponderzoeker Marijke Gordijn er wel eens van om de ware functie van slapen te ontdekken. “We brengen eenderde van ons leven zo door. Dat moet dus belangrijk zijn, maar eigenlijk hebben we geen idee waarom.”

Onderzoek naar slapen en andere biologische functies heeft een handicap. De tijd is nu eenmaal niet stop te zetten om heel exact te kijken wat er wel en niet gebeurt in bijvoorbeeld de hersenen. Een chronobioloog moet het leven meten, terwijl het leeft.

En komt dan uit bij ritme en terugkerende momenten. “Er zijn optimale momenten voor allerlei lichaamsfuncties”, legt Gordijn uit.

“Wil je je iets herinneren, doe dat dan na 24 uur. Naar de tandarts gaan kun je het beste aan het begin van de middag doen, aangezien de pijngrens dan het hoogst is en de verdoving het beste werkt. Bij bloedonderzoek zou een arts standaard het tijdstip van prikken moeten vermelden, omdat lichaamswaarden in de loop van de dag veranderen.”

In hoeverre kan leven zichzelf ‘bevrijden’ van dat ritme? De NASA heeft wel onderzoek gedaan naar aanpassing aan het dagritme van Mars, maar de resultaten zijn vol-

gens Gordijn niet bemoedigend.

Incidenteel doet natuurlijk menigeen wel eens een poging, maar echt goed is het slechts op punten. “Een hele nacht slaap overslaan is hartstikke slecht voor allerlei systemen, maar slaapdeprivatie kan verrassend goede resultaten bereiken bij mensen die aan een depressie lijden.”

‘We zijn geen idioten.

Als iets niet lukt, ga je denken over alternatieven.’

Wie toch extra tijd uit een etmaal weet te halen, stuit snel op een sociale grens. Bijvoorbeeld de befaamde grens tussen werk en privé.

“Ik werk thuis net zo gemakkelijk door, maar ben niet goed in het omgekeerde. Op de één of andere manier worden die dingen afgeblokt, ik vergeet het domweg. Zo was ik laatst jarig en dacht ik pas na vijf uur weer aan mijn belofte om toch echt die dag op tijd thuis te zijn om het te kunnen vieren. Thuis kijken ze daar niet meer van op.”

Bergshoeff werkte eerder in Zwitserland, terwijl zijn vrouw in Am-

sterdam werkte. “Ik had veel tijd en werkte minder efficiënt.” Nu wonen de twee echtelieden samen met twee opgroeiende kinderen. “En moet het dus gebeuren in de uren die ik heb en daardoor kun je veel. Ik heb ook eens een cursus time management gedaan. Daar heb ik vooral uit gehaald dat we ons over te veel dingen te snel te druk maken.”

Anderzijds kan veel werken ook ogen openen voor verschillen.

Rechtshistoricus Harry Runia merkte dit in Estland en Rusland, waar hij jaren werkte, voordat hij zich stortte op promotieonderzoek naar bezitsbescherming.

Haarscherp herinnert hij zich het moment in Estland waarop hij een kleumende oude dame aan de kant van de weg enkele opgevouwen bankbiljetten toestopte. Het was een vorstelijk bedrag. “Zo wist ik dat in ieder geval één iemand een mooie kerst zou hebben.”

Over zijn jaren in het Wilde Oosten vertelt Runia even enthousiast als over zijn wetenschappelijke liefde voor het Romeinse recht.

Neem de Russische lerares die hem een fundamenteel inzicht in het belang van taal gaf. “Zij vertelde dat Slaaf stamt van slov oftewel ‘woord’.

De Slaven waren de mensen van het woord, de mensen die elkaar begrijpen. Aan de andere kant had je de nie moj oftewel zij die het woord niet hebben. Dat is later verbasterd tot niemecz ofwel Duitser.”

Juristen moeten hun slov kennen.

“Elke jurist zou een goede taalkundige moeten zijn”, vindt Runia.

Wetsteksten moeten permanent worden geïnterpreteerd, uitgelegd, toegepast. Alleen zo blijven ze bruikbaar voor de samenleving die ze proberen te structureren. Alleen daarom ook werken aloude juridische principes van de Romeinen nog altijd prima. De ware jurist begrijpt die aard van het recht dat altijd gesproken moet worden. “Ik heb ook niet zozeer respect voor een jurist die exact weet te vertellen wat de Hoge Raad wanneer allemaal heeft gezegd, maar des te meer voor degene die met argumenten tegen de Hoge Raad in durft te gaan.”

Ook de chronobiologie vereist taligheid. Gordijn ziet zichzelf permanent als vertaler tussen verschillende werelden. Haar onderzoek vergt affiniteit met psychologie, bio­logie en geneeskunde. Ook is er de scheidslijn tussen praktischer onderzoek en het fundamentele onderzoek naar basale principes.

Nergens lijken zoveel grensovergangen te wachten als bij communicatie. Alleen al binnen één en dezelfde vakgroep kunnen allerlei grenzen een optimale wetenschappelijke communicatie inperken.

“Soms moet je extra opletten”, vertelt Gordijn. “Bijvoorbeeld dat jongeren zich sneller aangevallen voelen. Daarom alleen al moet je wel de beleefdheid opbrengen om ze te laten uitpraten. Als je ergens in gelooft, kun je botsen. Maar je moet wel altijd proberen naar elkaar te blijven luisteren. Juist in wetenschap moet je er altijd uit kunnen komen met een toetsbare vraag.”

Bergshoeff streeft daarom naar een soort grenzeloze ambiance in zijn vakgroep. “Je hebt een sfeer nodig waarin een opmerking niet dom kan zijn. De simpele vragen zijn soms de moeilijkste en niet zelden blijken juist die slimme hoogleraren het helemaal niet zo goed te weten. Ik zeg dus: speak out, zeg wat je wilt zeggen! Wanneer een student bang is, ben je al fout bezig. Er moet geen belemmering zijn.”

Wetenschappers zijn tenslotte een soort opportunistische anarchisten. “We zijn eigenlijk opgevoed om volledig wetteloos te zijn, om alles te wantrouwen. Geloof niet iets omdat het in een artikel staat, dat is een slecht argument. Ga alleen op je eigen observatie af, ga het zelf na!”

Het opportunistische ziet Bergshoeff in pragmatisch denken. “We zijn geen idioten. Als iets niet lukt, ga je denken over alternatieven.

Lukt het wel, dan doen we het gewoon.”

Maar een ware wetenschapper is een rebel die immer lonkende grenzen opzoekt. “Wat betekent verboden toegang tenslotte?”, vraagt Bergshoeff. “Dat er ergens toch een deurtje is waar je door kunt.”

is ronduit saai |_

Want dan is er geen urge meer om te zoeken...

Mijn... grens!

Die keer dat je zó dronken was dat je de vloer onderbraakte. Of de keer dat de weegschaal 90 kilo aanwees. Soms is ineens de grens bereikt. Negen studenten vertellen.

Door teodor lazarov

Snacken Jan Willem Oostinga, 21, derdejaars internationale betrekkingen en organisaties “Toen ik net ging studeren, was snacken mijn favoriete bezigheid. Tussen de middag even een broodje kroket en na het avondeten toch nog even een hamburgertje voor het slapen gaan. In het begin voelde het ook als ‘vrijheid’, maar na een tijdje paste ik toch niet helemaal meer in mijn broeken en in vergelijking met foto’s van het jaar er voor zag ik er ook echt niet meer zo uit. Het was een beetje een vast patroon geworden waar ik vanaf wilde.

Grenzen trekken, daar ben ik nooit een ster in geweest, maar daarom moest ik iets vinden wat een vervanging kon zijn. Ik ben overgestapt op het hardlopen, na het wakker worden, of voor het slapen gaan. Ik doe het bijna iedere dag en zie het als het ene uiterste inruilen voor het andere.”

Seks Ilana Leeuwenberg, 19, tweedejaars economie “Ik snap sommige vriendinnen van me niet. Ze kennen een jongen nauwelijks, behalve dat ze tijdens het uitgaan een keer met hem gezoend hebben en spreken daarna wat af. Vaak is het na de eerste date al raak en duiken ze het bed in.

Het klinkt misschien wat preuts, maar mijn grens ligt bij het geven van mijn nummer tijdens uitgaan. Zoenen doe ik misschien op de eerste date, als de jongen echt leuk is. Maar het bed in duiken, daarvoor moet ik iemand toch zeker wel wat langer voor kennen. Ik vind het iets intiems, dat meer verdient dan alleen een leuke indruk hebben van iemand.”

Modebladen Jeanine Poortsma, 24, vierdejaars rechten “Ik had echt een obsessie met modebladen. Ik kon niet naar de supermarkt gaan om brood te halen zonder terug te komen met brood en een Cosmopolitan bijvoorbeeld. Ze belandden op de wc en lagen overal op mijn kamer. Op een gegeven moment moest ik een grens trekken. Ik mocht van mezelf niet meer dan twee bladen per maand kopen.

Het was in het begin echt taai. Soms stond ik wel een half uur te bladeren door een blad dat ik niet wilde kopen. Maar na een tijdje ging het beter en tegenwoordig ben ik gewoon lid van de Glamour en vermijd zoveel mogelijk de tijdschriften in de supermarkt.”

Drank Hans Beek, 22, derdejaars rechten “Toen ik 16 was, kwam ik op een avond dronken thuis. Het was de eerste keer dat ik echt smoor was. Mijn moeder lag al op bed en mijn vader zat voor de tv. Ik ben naast hem gaan

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

En...? Hoe

zitten om tot rust te komen, maar voor ik het wist zat de hele vloer onder het braaksel.

Gelukkig was mijn pa lief genoeg om me naar bed te helpen en hij heeft alles schoongemaakt. De volgende ochtend had mijn moeder niets door en mijn pa knipoogde en zei later: ‘Dit is ons geheimpje, maar pas wel op voortaan’.

Sindsdien ben ik altijd erg op mijn hoede met drank. Op het moment dat ik de eerste tekens van dronkenschap voel, ga ik direct over op cola.”

nummer. c. Schaamteloos doe je een arm om haar middel en geeft haar een zwoele kus op de mond.

Roken Andrea Broerling, 20, tweedejaars psychologie “Heel veel vrienden op de middelbare rookten. Ik weet niet waarom, maar ik heb me er nooit aan gewaagd. Het ziet er leuk uit, maar dat is het enige.

Als ik met iemand praat die net gerookt heeft, moet ik mijn best doen om niet mijn gezicht af te wenden. De stank is vaak gewoon te erg.

Een joint roken vind ik veel minder erg. Ten eerste stinkt het niet. In mijn beleving ruikt het. Ten tweede rook je er maar één en dat is het dan. Daarom denk ik dat mijn grens wat betreft roken en drugs, getrokken moet worden bij een jointje per maand. Drinken doe ik vaker, maar dat hoort ook een beetje bij het studentenleven.”

Het is tentamenperiode in de UB. Je bent natuurlijk lekker vroeg opgestaan en loopt om negen uur al rond, op zoek naar een computer. Helaas... Alles is bezet. En dan zie je dat er achter een van de ingelogde pc’s een stapeltje boeken de hbo-opleiding werktuigbouwkunde. Wat doe je?

1

a. Je logt de computer uit en gaat er zelf achter zitten. b. Je vervloekt de hbo’er die via het wachtwoord van een bekende inlogde en drukt je kauwgum tussen de bladzijdes van een van de boeken. c. Je gaat naar de balie en doet je beklag.

Na een middag druk studeren, is het echt tijd voor een drankje bij psychologiestamkroeg De Minnaar. Je verheugt je al op een witbiertje, maar dan blijkt het hele terras bomvol te zitten met Duitse studenten. Wat doe je?

4

a. Je vervloekt onze buren uit het oosten voor de numerus fixus in hun eigen land, werpt boze blikken en loopt weg. b. Duits is altijd een taal geweest die je had willen ontwikkelen. Daarom pak je een stoel en schuift aan bij een willekeurig groepje. c. Je roept heel hard: “Scheisse!”En laat het van de reacties afhangen of je blijft.

Hollywoodfilms Jacob van den Broek, 18, eerstejaars psychologie “Domme films gemaakt om er rijk van te worden, daar heb ik een hekel aan. Maar van kleins af aan ben ik toch echt een filmfan geweest. Tot voor kort had ik nog zo’n unlimited bioscooppas. Ik zat er drie maanden aan vast en heb werkelijk elke draaiende film bezocht. Toen kwam ik tot de conclusie dat er tegenwoordig weinig goeds gemaakt wordt. Er draaien zulke slechte films, dat ik soms met tegenzin de zaal binnen liep.

Nu die pas verlopen is, ben ik van plan om zoveel mogelijk de commerciële bioscoop te mijden. Ik ga wel naar het filmhuis, waar films met een verhaal domineren en de special effects ontbreken. Tot hier en niet verder met de Hollywood film.”

Tijdens de colleges ‘economische geschiedenis van ZuidAmerika’ word je getroffen door het sociale onrecht waarmee de mensen op dit continent te maken hebben. Wat doe je?

2

a. Je laat je van je beste kant zien en stort een groot bedrag op de rekening van Artsen Zonder Grenzen. b. Je zoekt medestanders en gaat over idealen discussiëren. c. Je reist onmiddelijk af naar Colombia en sluit je aan bij de FARC.

HMake-up Safira Meerhaven, 20, derdejaars bedrijfskunde “Ik heb zo mijn grenzen met makeup. Een beetje mascara, af en toe wat oogschaduw en wat lippenstift, that’s it! Als ik sommige meisjes zie dan word ik misselijk. Echt een dikke laag plamuur op hun gezicht en mascara dat misschien al drie dagen niet weg is gehaald, met van die klonten er in. Het klinkt vast heel extreem, maar echt ze zijn er.

Soms denk ik dat we nog op de middelbare zitten, waar iedereen aan het puberen is en van alles uitprobeert op zijn gezicht. Zelf weten natuurlijk, maar ook bij make-up geldt dat elegantie niet perse geuit wordt in kwantiteit. Tenminste, zo zie ik het.”

3

Je bent viavia uitgenodigd op het Boekenbal. En wie kon je daar tegen? Rosa natuurlijk! Je hebt gemengde gevoelens over haar. Wat doe je?

a. Je loopt op haar af en maakt een opmerking over haar borsten. b. Je benadert haar en vraagt om haar

Tijdens het inwijdingsritueel van een nieuw lid bij je jaarclub trekt de kandidaat een Sinterklaaspak aan. Vervolgens vraagt hij jou om dat voor de grap in brand te steken. Wat doe je?

5

a. Je probeert het met lucifers, maar wanneer het niet lukt geef je op. b. Om succes te garanderen, strooi je de mantel onder de lampolie en steekt hem enthousiast aan. c. Je lacht hem uit en pist over hem heen.

De huisbaas komt langs om de huurachterstand te innen. Je bent maar een arme studente en je geld is al aan het begin van de maand op. Wat doe je? a. Je leent bij huisgenoten om de huisbaas

6

grenzeloos ben jij? | t e s t | Maak je zelf sushi en kofta of eet je iedere week hetzelfde menu dat je moeder vroeger op tafel zette? Vind je gewoon gek genoeg of is je levensmotto ‘try before you die’? Ontdek wat voor grensgeval je bent met de UK grenzeloosheidstest!

Door teodor lazarov terug te betalen. b. Je biedt de huisbaas een stripshow aan in ruil voor een maand huur. c. Je belt met de Groninger Studentenbond en zegt dat de huisbaas je heeft bedreigd.

7

doe je?

en drinkt drie emmers water leeg. c. Zonder twijfel trek je al je kleren uit en rent een rondje om de Grote Markt.

9

Tijdens het stappen merk je dat tot over je oren vol zit met bier.

Je vrienden blijven maar doorbestellen en je wil niet als laffe borrelaar overkomen. Wat

je?

Het is nog maar een dag voor je tentamen en je moet nog ¾ van de stof doornemen. Het kan wel, maar je zult toch echt de nacht door moeten trekken. Wat doe

Tijdens een huisontgroening willen je toekomstige huisgenoeten dat je je bewijst. Wat doe je?

Vroeger had je nog wel eens last van muizen in je huis, maar tegenwoordig lijkt de plaag voorbij. Niets vermoedend graai je in een wasmand, als er ineens een roodwitte slang wegkruipt. Wat doe je?

a. Je pakt een fles whisky uit de kast en drinkt het in een teug leeg. b. Je besluit dat drank veel te gevaarlijk is

a. Je begint te gillen en haalt een huisgenoot. b. Je belt je vader op, die toevallig verstand

Puntentelling Vraag 1 > a=5, b=3, c=2; Vraag 2 > 2-3-5 Vraag 3 > 3-2-5 Vraag 4 > 2-3-5 Vraag 5 > 2-5-3 Vraag 6 > 2-5-3 Vraag 7 > 3-5-2 Vraag 8 > 5-3-2 Vraag 9 > 2-3-5 Vraag 10 > 2-5-3 Vraag 11 > 2-5-3 Vraag 12 > 3-5-2 Vraag 13 > 5-3-2 Vraag 14 > 3-2-5 Vraag 15 > 2-5-3

11

Een groep studenten vraagt je om iets bij te dragen aan de strijd tegen kanker. Wat ga jij doen?

a. Je stort iedere maand een bedrag van vijf euro op rekening van het Koningin Wilhelmina Fonds. b. Je toont je goddelijke lichaam in een naaktkalender. c. Je laat een snor staan.

13

Tijdens een huisfeestje vloeit de drank rijkelijk. Alles draait voor je ogen en je moet ergens uitrusten. Wat doe je?

a. Je loopt naar de dichtstbijzijnde gracht en zoekt verkoeling. b. Je kruipt bij een willekeurige huisgenoot van de gastheer in bed. c. Dat schattige jongetje/meisje dat je vanavond de hele tijd staat aan te staren, wil je vast wel naar huis brengen.

a. Je zet een sterke pot met koffie en gaat aan de slag. b. Het tentamen kan over een maand herkansd worden, dus waarom stressen? c. Geen probleem! Je neemt een paar ritalinnetjes en de tentamenstof zit er zo in!

a. Je loopt naar de wc, steekt je vinger in de keel en laat je maag leeglopen. b. Je gaat naar de wc en neemt een lijntje coke. Zo je kan er weer tegen aan! c. Je wacht tot ze niet op je letten en glipt er tussenuit.

8

heeft van reptielen. Als hij je heeft uitgelegd dat zo’n beest niet giftig is, laat je het beest lekker zitten. Handig toch? c. Je vangt de slang in een kussensloop en belt de dierenambulance.

10

12

Je kamer is een beetje kaal.

Natuurlijk pieker je er niet over om geld uit te geven aan posters of zo. Dus...

a. Je klikt posters af van de elektriciteitkasten in de stad. b. Sleutel 13 is je beste vriend en je lost het probleem op met een leuke verzameling verkeersborden. c. Je probeert een scharrel te krijgen bij Minerva die je muren kan beschilderen.

14

Na een avondje op de vereniging is je jas ineens verdwenen. Wat doe je?

15

De werkgroepbegeleider/ster is echt een lekker ding.

Je moet toch wel even indruk maken. Wat doe je?

a. Het was toch maar een kroegjas, dus laat maar zitten. b. Je besluit de volgende dagen uit te trekken voor het bekijken van beveiligingsbeelden. c. Wat maakt het ook uit, je neemt gewoon een andere jas mee.

Uitslag Achter elk antwoord staat hoeveel punten het antwoord waard is. Tel ze bij elkaar op en kijk hoe grenzeloos jij bent!

Scoor je tussen de....

20 en 30= Lever je paspoort maar in! Je bent saai en hangt alleen op de bank.

30 en 40= Aan een ID-kaart heb je voldoende. Verre reizen zijn niet aan jou besteed.

40 en 50= Er zit ergens een avonturier in je verborgen, maar je moet deze wel de kans geven om zich te uiten.

50 en 60= Je backpack is gescheurd en je paspoort is vol gestempeld, tijd om een nieuwe te halen!

60 en 75= Jij bent echt grenzeloos!

a. Je doet actief mee en lacht de hele tijd vriendelijk. b. Je houdt hem/haar na het college staande en vraagt om een nachtje wilde seks. c. Je wacht hem/haar op meteen enorme bos rozen en een uitnodiging voor een etentje.

Nieuwe vacatures

PhD position Decentralized control of gas supply 1,0 fte | Faculty of Economics and Business

PhD position International, EU and Comparative Energy Law

Promovendus/Determinanten van inclusiviteit van organisaties 1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Tenure Track Full Professor or Associate Professor of Management Accounting 1,0 fte | Faculty of Economics and Business

Full Professor or Associate Professor Aquatic Biotechnology and Bioproduct Engineering

1,0 fte | Faculty of Law

Postdoc position International, EU and Comparative Energy Law

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

0,8 fte | Faculty of Law

Tenure Track Assistant Professor High-Resolution Microscopy

Tenure Track Assistant Professor Mathematics Education or Science Education

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Postdoc Research positions Single-Molecule Biophysics

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

2,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Openstaande vacatures

Lecturer Film Studies and Visual Culture 1,0 fte | Faculty of Arts

Tenure Track Assistant Professor Molecular Inorganic Chemistry 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Tenure Track Assistant Professor Business and Information Systems

Freelance Docenten 0,05-0,15 fte | Bureau van de Universiteit

1,0 fte | Faculty of Economics and Business Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

PhD position Biochemistry 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Faculteitsbestuurder voor de Portefeuille Middelen 1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten OP DE LONGAFDELING VAN HET UMCG ZOEKEN WIJ VOOR ONDERZOEK Gezonde gelegenheidsrokers van 18 tot 75 jaar.

Personen met chronisch obstructief longlijden (COPD) van 40 tot 75 jaar.

Gezonde gelegenheidsrokers van 18 tot 40 jaar met familieleden met COPD.

DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: â‚Ź 999,25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!!

IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT

ONDERZOEK Een check up en onderzoek met o.a. longfunctie, CT-scan en kijkonderzoek van de longen.

VERGOEDING Reis- en onkosten worden vergoed.

INFORMATIE Drs. R.G.A. Hiltermann, r.g.a.hiltermann@int.umcg.nl 050-3619194 www.umcg.nl/Patienten/DeelnameWetenschapelijkOnderzoek

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:

www.autorijschooljossmit.nl

Docenten Klinisch Trainingscentrum Onderwijsinstituut, opleiding Geneeskunde

Stafadviseur Financieel Beleid en Informatievoorziening Financieel Economische Zaken Meer weten over deze vacatures?

Kijk op www.werken.umcg.nl MELD JE NU AAN!!! EN BEL

0595-44 36 54

Bouwen aan de toekomst van gezondheid

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

Pfeiffer, dertien jaar na de dood van zijn zoon

Een ontgroening te ver | i n t e r v i e w | Bijna dertien jaar geleden

preventiewereld, bijvoorbeeld Wim van Dalen, directeur van de Stichstierf zijn zoon Reinout bij het indrinken ting Alcoholpreventie (STAP). Maar het vullen van het fonds met tweein het Vindicathuis waar hij een kamer honderdvijftigduizend euro – nohad gekregen. Ronald Pfeiffer trok ten dig voor een bijzondere leerstoel strijde tegen alcoholmisbruik. Komend van vijf jaar – ging niet. Pfeiffer: studiejaar wordt een wens vervuld: in “Ik dacht dat me dat gemakkelijk Maastricht wordt een hoogleraar alcohol zou lukken. Maar ik kreeg de handen er niet voor op elkaar. Helemaal en gezondheid benoemd. niet. Ik was daar reuze door gefrustreerd.”

Door ellis ellenbroek: Een interview in dagblad Trouw Als Ronald Pfeiffer mannen ziet die veranderde de zaak. “Ik werd daarop zijn middelste zoon lijken, wordt na gebeld door een bankvriendje hij overvallen door een gedachten- met een vermogende klant, een mestroom: hoe zou het Reinout gaan vrouw die graag wilde helpen.” als hij nog leefde? Zou hij zijn stuPfeiffer is niet tegen een borrel op die hebben afgemaakt? Zou hij zijn tijd. Begrijp hem goed. Wel bewerk hebben, een vrouw? Op zul- pleit hij een zero tolerancebeleid ke momenten kan hij van slag zijn, voor onder de zestien. Hij is blij met maar doorgaans is Reinout geen be- de nieuwste zomerdrankcampagladen onderwerp meer. “We heb- ne waarvan het motto luidt: Stuur ben ons evenwicht hervonden.” Op uw kind met vakantie met een afRei­nouts verjaardag en zijn sterf- spraak: geen alcohol. dag komen zijn ouders en broers saMaar de drankindustrie is en blijft men en sinds vorige maand is er een een vijand. Op congressen die hij kleinkind, Joost Reinout. “Reinout bezocht, voelde hij hoe groot de heette Reinout Joost.” macht van de industrie is. “Gewoon Vader Pfeiffer is 65. Hij ging met niet normaal. En ze spelen het heel pensioen als notaris en advocaat, geraffineerd.” maar is bij een klein kantoor weer Grootwinkelbedrijven die eerst bezig een notariële convenanten met de praktijk op te zetten. gemeente afsluiten “Ik kan het niet laten. om geen alcohol aan Ik vond het een verkinderen mee te ge‘De velende gedachte dat ven, gaan onder druk het klaar zou zijn. De drankindustrie van de drankindustrie huisarts vroeg me of ik door de knieën, merkhet deed om niet over is heel machtig te Pfeiffer. Hij hoorde Reinout na te hoeven en ze spelen burgemeesters en podenken. Hij heeft gelitiefunctionarissen het heel lijk. Ik doe het niet gevertellen dat leeftijdsforceerd, maar ik weet onbegonnen geraffineerd’ controle natuurlijk dat als je wewerk is. En hij begreep reld stiller wordt omer niets van: “Ik ging dat je ophoudt met werken, je meer eens met mijn jongste zoon Diedegaat piekeren. Ik zorg ervoor in een rik van toen veertien bij ons in Rotflow te blijven. Ik heb ook nog aller- terdam naar een film van boven de lei bestuursbaantjes.” zestien. Een vecht- en knokfilm, helemaal niets bijzonders. Honderden Pfeiffer is nog volop actief in de al- anderen stroomden tegelijk met ons coholpreventie. Direct na Reinouts de bioscoop in, maar wij werden er overlijden kreeg hij het gevoel dat bij de deur uit geplukt. We konden hij een missie had: het waarschu- ons geld terughalen en weggaan. wen van de jeugd tegen de gevaren Deden we dat niet en er kwam een van overmatig drinken. Stoppen controle, dan zou de bioscoop twinmet die missie zou voelen als ver- tigduizend euro boete krijgen. Dus raad jegens zijn zoon, erkent hij. En daar kan het wel en met drank kan bovendien: er is nog veel te doen. het niet? Ik snap dat niet.”

Aanvankelijk hingen de mensen aan de lippen van de vader wiens Bij de herdenkingsdienst voor Reinzoon zo tragisch was omgekomen. out stelde zijn vader met spijt vast “Ik werd vaak gevraagd mijn ver- dat hij de jongen te veel verteld had haal te vertellen. Er was veel aan- over de leuke kanten van dacht. Ik ontdekte dat wat de men- het studentenleven – waar sen boeide het drama in ons leven hij zelf ook met volle teugen van was. Maar het hield snel op. Op een had genoten – en te weinig over de gegeven moment hoorde je mensen gevaren. Jaren later is dat schulddenken: nou, eh, Pfeiffer, dat ver- gevoel weggeëbd. Ook zijn er geen haal dat kennen we nou wel.” hard feelings in de richting van Het moest zakelijker, stelde de va- Reinouts huisgenoten die het doder vast en koerste vanaf toen op het delijke indrinkritueel bijwoonden. instellen van een leerstoel alcohol Vader Ronald en moeder Monique en gezondheid. “Wetenschappelijk waren blij toen de jongens na anonderzoek beklijft, daar kun je op derhalf jaar werden ontslagen van terugvallen. Emoties zijn vluchtig.” rechtsvervolging. Twee maanden na de dood van hun kind verklaarKomend studiejaar wordt de Engel- den ze in een interview in de UK dat se arts en alcoholdeskundige Peter ze er met de knullen van Huis Van Anderson benoemd tot bijzonder Marum acht zoons bij hadden gehoogleraar alcohol en gezondheid kregen. Maar dat was toen. Ieder is aan de universteit van Maastricht. zijn eigen weg gegaan, de contacten Dat het dertien jaar moest duren is zijn allang verwaterd. Wel liggen deels een geldkwestie. Een Reinout er soms nog bloemen op Reinouts Pfeifferfonds was er al snel, met een graf. “Dan vragen we ons af van wie bestuur van bekende namen uit de die zijn.”

Bij een dispuut van Albertus Magnus dronken de leden bij sommige gelegenheden water met een levene goudvis (foto in scène gezet).

Foto Reyer Boxem

Van Reinout Pfeiffer tot dispuut Caivs 16 september 1997. Reinout Pfeiffer is achttien en staat aan het begin van een hbo-studie bouwkunde als hij meedoet aan een indrinkritueel in het Vindicathuis Van Marum aan de Van Mesdagstraat. Hij heeft daar een kamer gekregen.

Reinout drinkt driekwart liter jenever en stikt in zijn slaap.

Het zelfde jaar raakt een dronken nuldejaars van Vindicat op kamp in Midlaren zwaargewond als een eveneens dronken oude-

rejaars hem overrijdt. Beide gebeurtenissen nopen Vindicat tot maatregelen. Indrinkrituelen in verenigingshuizen worden verboden en aspirantleden krijgen tijdens de introductie geen druppel meer.

De RUG stelt een Adviescommissie voor de Introductietijden (ACI) in. De commissie controleert de introductietijddraaiboeken van alle studenten- en studieverenigingen. Maar drankdrama’s blijven zich voordoen. In 2005 wordt een student tijdens een inwerkperiode bij de kroegcommissie van Albertus Magnus het onder dwang drinken van zes

liter water (!) bijna fataal.

In 2008 steekt een ouderejaars geneeskunde, begeleider van een eerstejaarskamp van studievereniging Panacea, onder invloed een caravan in brand en loopt weg. Er slaapt gelukkig niemand in de caravan en de studenten in de tentjes ernaast raken ook niet gewond.

Afgelopen voorjaar loopt een Albertuslid zware brandwonden op, nadat hij op eigen verzoek – in een Sinterklaaspak – in brand gestoken wordt. Dat gebeurde in Giethoorn, tijdens de ontgroening om lid te kunnen worden van herendispuut Caivs.

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

Teaching Ta |_ | ac h t e r g r o n d | Haar dagboekfragmenten maakten Tanja Nijmeijer wereldberoemd in Colombia en Nederland. Maar hoe passen haar Groningse jaren in het verhaal? Hoe kwam het dat zij de morele grens overschreed en zich aansloot bij de FARC? Door Jan Blaauw Daags na de vertoning van de tvdocumentaire Dichter bij Tanja over oud-RUG-studente Tanja Nijmeijer die zich aansloot bij de Colombiaans guerillabeweging FARC komt de UK in contact met Jelly de Jong. Zij studeerde begin jaren tachtig Spaans in Groningen en was korte tijd als docent verbonden aan de opleiding Romaanse Talen en Culturen. De film ontlokt haar een uitspraak van jewelste.

“Ik snap wel dat juist een studente uit Groningen daar in Colombia beland is.”

Er volgt een bijzonder verhaal.

De Jong begon in 1981 met Spaans.

Het viel haar op dat veel docenten een openlijk linkse politieke voorkeur etaleerden. Van de opleiding als geheel ging waardering uit ten opzichte van progressieve krachten in Latijns-Amerika. “Dit werd er gezegd: wie voor de revolutie was, ging Spaans doen. Wie voor het establishment was, koos Frans.” Ze geloofde het eerst niet, maar een boezemvriendin deed Frans en ze ontdekten inderdaad grote verschillen.

De Jong vermoedt dat Tanja Nijmeijer net als zij, jaren daarvoor, mede door die sfeer gevormd is in haar politieke denken. Het hielp haar om andere politieke normen aan te nemen. “Zo was als ik als scholier notulist van de Gereformeerde Jongerenvereniging in Sneek. Maar een paar jaar later had ik begrip voor een vriend van een vriendin die had ingebroken in het gemeentehuis om aan formulieren te komen.”

Ze herinnert zich hoe docent Hub Hermans zich waarderend uitliet over de dodelijke aanslag van de Baskische afscheidingsbeweging ETA op admiraal Carrero Blanco, de beoogde opvolger van Franco, in 1973. De Jong beleefde zelf de actualiteit van die dagen vurig. Ze vroeg zich regelmatig af of ze niet beter naar Nicaragua kon vertrekken om de linkse volksregering te helpen. Dus toen in Spanje luitenant-kolonel Tejero in 1981 een staatsgreep begon, riep De Jong Hermans en medestudenten daags erna op om de wapens op te nemen om de slechteriken in Spanje mores te leren.

Edoch, Hermans verwarde haar die dag met een onverwacht antwoord: “Waar heb jij het over?”

Wat hem in haar ogen acuut tot een salonsocialist maakte.

Spannend verhaal. Maar wat is het waard bij het beoordelen van de invloed van een opleiding op

Waarom een Groningse studente bij de F

een studente die zoveel jaren later Spaans ging doen? Een deel van dezelfde docenten heeft na 1996 ook Nijmeijer in de collegezaal gehad. Anderzijds waren de jaren tachtig wel een andere tijd voor zowel studenten als docenten. De Koude Oorlog woedde nog volop en Spanje had zich nog maar net ontworsteld aan de dictatuur van generalissimo Franco. Dat kan dus niet zomaar worden vergeleken.

‘Ik snap wel dat juist een studente uit Groningen in Colombia beland is.’

Niettemin roept het beeld van een gretige jonge studente uit de provincie met veel ontzag voor het instituut universiteit wel een terechte vraag op. Wat was eigenlijk het effect van de universitaire opleiding op Tanja Nijmeijer?

Een mooi karwei nog voor een UK redacteur die op het punt staat de krant te verlaten voor een aanstelling als onderzoeker bij dezelfde Letterenfaculteit.

Eenvoudige vraag, lastig antwoord.

Zo is de RUG nimmer scheutig met informatie over individuele studenten. In 2007 al beloofde de RUG de familie Nijmeijer dat zij niet als eerste met nieuwe informatie naar buiten zou komen. Verzoeken van de UK sindsdien stuitten op een muur van zwijgen. Hub Hermans meldde ook dat Tanja’s scriptie niet op de faculteit te vinden was.

Vrienden uit Nijmeijers studententijd zwegen ook. Ze wilden haar leven niet verder in gevaar brengen. Er werd wel gemopperd over het in de media geschetste beeld van een naïef meisje uit Groningen dat zich had laten inpakken door gehaaide Colombiaanse marxisten. Maar niemand wilde zeggen hoe het dan wél zat.

Dit veranderde na de uitzending van de film van Leo de Boer, omdat de familie Nijmijer daar actief aan meewerkte. Inderdaad wilden veel mensen nu wel praten. Anarchisten en anti-militaristen die Tanja kenden uit de bloeiende Op Drift! kraakscene bestrijden vooral de naïviteit. “Deze dame had ze aardig op een rijtje”, zegt anti-militarist Geart Bosma. Hij herinnert zich indringende gesprekken met Nijmeijer over de consequenties van een langere reis naar Colombia. Waarbij overigens van de FARC geen sprake was.

Uit uitgebreide navraag in haar leefwereld van toen komt Nijmeijer naar voren als een ijverige studente. En een actieve spil in het Trefpunt Anti Kapitalisme dat in maart 2001 werd opgericht. Deze zeldzame maar succesvolle samen-

werking van trotskisten en anarchisten richtte zich op antiglobalistische acties. Elke twee weken belegde TAK discussieavonden over thema’s in binnen- en buitenland waarvoor tussen de vijftig en honderd mensen naar kraakpand Op Drift! kwamen.

‘Ze stelde het antidemocratische gehalte van de FARC aan de kaak’ Ook de opleiding wil wel praten.

Alleen niet zomaar, want de kri-

tiek van De Jong zet de zaak op scherp. Hermans is not amused en laat zich ontvallen dat ze haar juist altijd hebben moeten afremmen voordat hij zegt dat hij verder niks meer wil zeggen.

Stagecoördinatrice Annelies van Noortwijk wil wel, maar vindt een ‘aanval’ op de opleiding van een andere orde. Ze waarschuwt: is één bron niet geen bron?

De UK spreekt Dinda Gorlée, ook oud-docente bij Romaanse Talen en Culturen. Gorlée studeerde summa cum laude af aan de RUG. Ze maant ons voorzichtig te zijn met De Jong, omdat deze vanaf het allereerste moment zelf ‘speciaal’ was. Maar ze bevestigt ook: zeer beslist waren er veel stafmedewerkers die hun zeer linkse

sympathieën jarenlang niet onder stoelen of banken staken. Inclusief Hub Hermans. Ze kan zich niet voorstellen dat politiek werkelijk regeerde in het onderwijs, maar stelt ook dat ze zelf niet voor niets is vertrokken.

Ook de Internationale Socialisten doen een duit in het zakje.

Oud-student geschiedenis Maina van der Zwan was coördinator van de IS. Hij stelt dat Nijmeijer najaar 2001 lid werd en niet lang bleef. “Ze is nooit tot de harde kern gekomen, dat weet ik zeker.”

Dat anarchisten stellen dat haar rol aanzienlijk actiever was, wuift Van der Zwan weg. “Anarchisten hebben wel vaker een fantasievolle voorstelling van hoe dingen bij ons gaan.”

nja

Charlotte Junge, vierdejaars psychologie is stapelverliefd. Op Eiko.

Door janita naaijer

FARC ging kinderen voor een opdracht voor leerlingen van eliteschool Pino Verde om in contact te komen met minder bedeelde Colombianen.

Haar scriptie betrof een analyse van de berichtgeving over het vredesproces in de burgeroorlog tussen FARC en de regering van president Pastrana. Nijmeijer bestudeerde de berichtgeving over dit proceso de paz bij de opinion leaders in de media in zowel Nederland als Colombia. Ze constateerde schending van mensenrechten door alle partijen, inclusief schending van eigen regelgeving van de FARC. “Ze stelde het anti-democratische gehalte van de FARC aan de kaak, evenals de schending van de grondwet door de staat zelf.”

Op persoonlijke titel wil Van Noortwijk nog wel iets kwijt. Ze maakte Nijmeijer tenslotte mee als docente, stagecoördinatrice en scriptiebegeleidster. “Ik denk dat we uiterst zorgvuldig te werk zijn gegaan. In feite leek die scriptie me erg geschikt voor wat we haar wilden leren: kritisch reflecteren op een onderwerp in Spaanstalige cultuur en letterkunde.”

Nijmeijer noemt ze een goede studente. Intelligent, gemotiveerd, kritisch. “Eigenwijs ook, maar dat is niet erg, integendeel zelfs. Ze was goed op de hoogte van de Colombiaanse situatie.”

En er was iets wat zij nooit heeft geweten over de stage in Pereira.

“Haar begeleidster daar, Diana Ortiz, bracht Tanja in contact met ‘andere mensen’ en heeft haar ook bij haar zelf in huis genomen.”

Deze Ortiz is nu door de Colombiaanse staat aangeklaagd wegens rebellie nadat haar naam werd aangetroffen op een lijst in een op de FARC buitgemaakte laptop.

Met ‘andere mensen’ bedoelt Van Noortwijk aan de guerrilla gelieerde Colombianen. Van de familie weet ze hoe Nijmeijer onder de indruk was van Ortiz. Van Noortwijk weet daarom één ding zeker: de sleutel voor de radicalisering van haar oud-studente lag in Colombia. Niet in Groningen.

Via via bereikt de UK opmerkelijke informatie van de familie Nijmeijer. De scriptie van Tanja ligt in de kluis van de faculteit.

Met een clausule dat alleen zijzelf toestemming kan geven voor raadpleging. Zelfs haar ouders kunnen dat pas als er bewijs komt van haar overlijden.

Annelies van Noortwijk bevestigt dit als ze de UK uiteindelijk vertelt over stage en scriptie van Tanja Nijmeijer. In een gesprek dat ze zelf opneemt. Eerst die stage: via uitwisselingsorganisatie Aiesec vertrok Nijmeijer begin 2000 naar het Colombiaanse Pereira, waar ze vrijwel heel 2000 verbleef. Met haar plaatselijke begeleidster bezocht ze sloppenwijken om te praten met moeders en

Tot slot terug naar Hub Hermans.

De UK weet nu van de inhoud van die scriptie, maar kan dit niet zelf controleren. Hoe zit dat met die safe? “Dat zit anders”, zegt Hermans. De faculteit heeft een scriptiekast gehad met scripties van studenten die geen bezwaar hebben tegen openbaarheid. “Ze hebben de plicht om hem in te leveren bij de begeleider en verder vroegen we ook een exemplaar voor in die kast. Maar daar zat die van haar niet in. Ik heb haar scriptie nooit gezien en ik weet ook niet of haar begeleidster er nog eentje heeft.”

Bevredigend is die verklaring niet.

Maar zo is er wel mysterie dat om Tanja Nijmeijer zal blijven hangen totdat ze zelf een kans krijgt om haar verhaal te vertellen.

Zij: “Het was alsof alles zei: dit is hem! Dit is hem. Hem moet je niet loslaten. Ik zag Eiko drie maanden geleden voor het eerst. Een dronken vrouw had voor mijn huis op het Sabangplein fietsen omver gereden. Met mijn sweatshirt aan en bril op kwam ik naar buiten. Eiko, die naast me bleek te wonen, glimlachte naar me.

Hij stelde zich voor en ik kon alleen maar denken: Shit, hoe zie ik eruit?

Vanaf dat eerste moment was het een soort pink elefant in

Grenzeloos verliefd the room. Er was een enorme spanning tussen ons, maar daar praatten we niet over. ‘Je moet hem niet te leuk vinden’, zei ik tegen mezelf. Want ik had nog een vriendje. Een uur na die eerste ontmoeting stond ik al in zijn kamer. Om van boven foto’s te maken van het ongeluk. Binnen tien seconden had ik zijn kamer gecheckt.

Veel Lonely Planets, een gitaar, wijnglazen. Dit moest wel een leuk iemand zijn.

Na die eerste avond was ik totaal in de war. Ik was onrustig, had totaal geen trek en ik kon een week niet slapen. ’s Avonds

1

dronk ik daarom van gekkigheid maar glazen rode wijn.

Oh nee! Straks word ik een alcoholist, dacht ik toen. Oh nee!

Ik ben verliefd.

Drie dagen na het ongeluk heb ik voor het eerst bij Eiko gegeten. Om half zeven ’s ochtends kwam ik thuis en was ik om. Deze verliefdheid voelt als een nieuw begin. Nog steeds barst ik van de energie en voelt een week zonder hem als een maand.”

Hij: ... is zittend op zijn roze wolk niet bereikbaar voor commentaar.

Liefde overwint vliegangst | i n t e r v i e w | Smoorverliefd, tot over je oren. Niet eten, alleen maar denken aan hem of haar. De wetenschap heeft zich er ook op gestort.

Wat blijkt? Je frontale cortex wordt geremd. En je zoekt een partner dicht bij huis.

Door René Fransen Voor haar beklom hij de hoogste berg, zwom over woeste rivieren en vocht met leeuwen.

Zij gaf hem de bons: hij was nooit thuis.

Het is een mop die klopt volgens de wetenschap. “Als je verliefd bent, wil je de ander behagen”, weet Petronella Dijkstra.

Als sociaal psychologe promoveerde zij aan de RUG op jaloezie. Nu is ze freelance onderzoeker en schrijver – vooral over liefde en verliefdheid.

“Je gaat dingen doen die je normaal niet doet”, weet zij ook. Al zal dat meestal iets minder extreem zijn dan in het voorbeeld. “Mannen gaan echte mannendingen doen, bandenplakken en schilderijen ophangen. Vrouwen gaan ineens afwassen en strijken. Partners gaan zich traditioneler gedragen.”

Hersenen gaan echt anders werken als je verliefd bent, vertelt hoogleraar neurobiologie Gert ter Horst. “De frontale cortex, het gebied dat belangrijk is voor je beoordelingsvermogen, is geremd bij verliefdheid.” Dat is dus de beroemde roze wolk, remming van de frontale cortex. Die ene lijkt fantastisch, geweldig, alles! “En daardoor raak je gefocust op dat ene individu”, aldus Ter Horst. Nuttig bij het verzorgen van de jongen

Studente Nederlandse taal en cultuur Sofie is smoorverliefd op Pieter die farmacie studeert. En Pieter is gek op Sofie. Al anderhalf jaar.

Door Axel BogaerdsZij: Zij: “We hebben elkaar ontmoet in De Melkweg. Vanaf dat moment reisden we heel Nederland af om elkaar te zien.

Toen ik hem voor het eerst tegenkwam dacht ik vooral: Jeetje wat is hij klein. En hij had een raar snorretje. Hij is echt heel intelligent en grappig en hij houdt van leuke muziek.

Hij maakt gewoon in mij los dat ik heel blij word.

In die anderhalf jaar dat ik hem ken is onze relatie zeker

die in de natuur meestal op een paring volgen.

Dat je helemaal los gaat heeft positieve en negatieve kanten, vertelt Dijkstra. “Positief is dat je zo buiten je eigen kleine wereldje treedt. En als die ander per se op vliegvakantie wil kan het je bijvoorbeeld helpen je vliegangst te overwinnen.”

Gevaren zijn er ook: door het uitgeschakelde beoordelingsvermogen kan je een hele foute man of vrouw gewéldig vinden.

“Maar het beoordelingsvermogen komt weer terug”, weet Ter Horst. In een langdurige relatie blijft de liefde de hersenfunctie beïnvloeden, zo blijkt uit MRI-scans van het brein, maar de gevolgen van verliefdheid zijn tijdelijk. Ter Horst, directeur van het Neuro-Imaging Centrum van de RUG, wil zelf onderzoek gaan doen naar de hersenen van mensen bij wie de liefde is verbroken. “Dat sluit aan bij mijn gewone onderzoek naar depressie.” Liefdesverdriet heeft wellicht een vergelijkbaar effect.

Een andere interessante vraag

zou zijn of cultuurverschillen op het gebied van de liefde in de hersenen meetbaar zijn.

“Maar zulk onderzoek is lastig, omdat je altijd groepen nodig hebt die goed vergelijkbaar zijn.” Cultuur is belangrijk, weet Dijkstra: “De sterkste relatie krijg je bij mensen die een vergelijkbare achtergrond hebben.”

Daar sluit het onderzoek van Karen Haandrikman mooi bij aan. De demografe, deze week gepromoveerd aan de RUG, ontdekte dat de helft van alle samenwonende stellen de partner binnen een straal van 6 kilometer had gevonden. “En in de stad Groningen was dat 3,7 kilometer.” Een gedeelde cultuur is een van de factoren. “Mensen kiezen bijvoorbeeld niet zo snel een partner uit een andere kerkelijke denominatie. Maar ook dialect speelt een rol.” We zijn dus minder kosmopolitisch dan we denken? “Dat denk ik wel ja.”

Zo bezien is banden plakken of afwassen inderdaad beter dan bergen beklimmen of leeuwen bevechten.

Grenzeloos verliefd veranderd. In het begin moesten we elkaar toch nog leren kennen, denk ik. Nu wonen we in dezelfde stad en zie ik hem vrijwel elke dag. We zijn nu veel meer op ons gemak samen. Vorige week ben ik nog vanuit Groningen met hem meegereisd naar Leeuwarden en toen weer terug, alleen omdat ik hem anders een paar dagen niet zou zien.”

Hij: “Wat me meteen opviel was dat ze erg lang was. En dat ze krulletjes had. En dat haar stem heel erg leek op die van Hadassah de Boer. Ik weet niet of de vonk toen al meteen oversloeg. Ik merkte wel direct

2

dat ik er blij van werd. Maar de echte vonk kwam denk ik pas later, toen we daadwerkelijk goede gesprekken konden voeren.

We zijn tot zo’n bizar niveau gewoon hetzelfde, en toch ook verschillend. Het leuke van deze relatie is dat ik er ook van leer. Je ontwikkelt niet alleen de relatie, maar je ontwikkelt ook jezelf. Dat zie ik ook bij haar.

Ik heb door haar wel dingen gedaan die ik nooit verwacht had. Ik ben een lingeriewinkel in geweest. Ik heb slechte films gekeken. Ik ben indie gaan luisteren, dat had ik nooit gedacht.”

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

Wetenschap en astrale project

Minke Langhof, alias Rohaa, en haar kat Elf.

n tie

| i n t e r v i e w | Sinds haar zestiende was Minke Langenhof chronisch vermoeid.

Toen ontdekte ze Angel op het internet en leerde haar energiesysteem te revitaliseren. Nu is ze promovenda bij biologie én masterteacher van de website Elfpath. En wacht op de The Shift van 2012. Of toch 2010?

Door elzemiek zinkstok De topmaster evolutionaire biologie in Groningen rondde ze cum laude af. Op dit moment werkt ze aan haar promotieonderzoek, ook weer over evolutie: toegespitst op stekelbaarsjes. Maar op het internet is biologe Minke Langenhof iemand anders. Rohaa: meta-intuïtieve healer en masterteacher van de online school Elfpath. Waar ligt haar grens tussen twee zo verschillende werelden?

Elf, de kat van Rohaa, springt op haar schoot. Uit het niets geeft ze hem een corrigerende tik. “Hij is zo onbeleefd, hij noemt me trut!

Hij is echt aan het puberen”, legt ze uit.

Even later zit Elf op de vensterbank naar zijn baasje te staren.

Weer krijgt hij een berisping. “Hij zit mijn energie te stelen, dat probeer ik hem af te leren. Hij doet ook aan astrale projectie. Als hij slaapt zie je hem soms op bed liggen en tegelijkertijd in de vensterbank. In het begin schrik je daar wel van, maar ik ben er nu wel aan gewend.

Ik wou dat ik dat ook kon!”

Sinds haar zestiende had Langenhof last van chronische vermoeidheid (CVS). Jarenlang kon ze niet sporten: “Als ik tien meter rende moest ik daarna twee dagen in bed liggen.”

Via een internetsite ontmoette ze ‘Angel’. “Ik had heel sterk het gevoel dat ik iets met hem moest, maar ik was toen nog heel erg sceptisch. Toch was ik binnen een week zijn student en na drie maanden was ik van mijn ziekte af!”

Hoe? Door haar energiesysteem te reinigen.

Volgens Rohaa hebben veel mensen een energiesysteem dat aan karton doet denken: “Ik zie vaak jonge vrouwen lopen met een volledig dood energiesysteem. Het zijn net zombies.”

Rohaa en Angel leren mensen dat energiesysteem nieuw leven in te blazen en beter naar hun intuïtie te luisteren. Rohaa: “Mensen veranderen volledig. Een vrouw in Amerika die bijna blind was kan door onze oefeningen ineens weer beter zien. Nog even en ze moet naar de dokter voor een bril met minder sterkte!”

Zijn deze praktijken niet in strijd met haar baan als wetenschapper?

Promovenda Langenhof: “De we-

Rohaa over ‘The Shift’

Foto Reyer Boxem

You have all probably heard of 2012, and the big changes it is supposed to bring to life on this planet. (...)

We are at the end of what Hindu mythology calls the Kali Yuga, the dark Iron Age. We are also at the end of the Mayan Calendar, which according to tradition has been running since the start of the universe. Terrance McKen-

tenschap heeft veel tekortkomingen. Zo wordt bijvoorbeeld alleen het fysieke bestudeerd, dat is zo afgesproken. Terwijl negentig procent van de wereld niet fysiek is.

Dat heeft de natuurkunde al bewezen. Er is ook genoeg onderzoek gedaan naar energie en dergelijke, maar de traditionele wetenschap gelooft het niet en dus worden zulke onderzoeken niet gepubliceerd.

Artikelen die wel gepubliceerd worden, neemt men niet serieus.”

Voorbeelden van dergelijke onderzoeken zijn er volgens Lang­en­ hof genoeg. Ze noemt Ingo Swann van het Stanford Research Institute, waar de Amerikaanse overheid jarenlang miljoenen instopte.

“Hij deed onder andere onderzoek naar remote viewing en psychokinese voor praktische toepassing in de koude oorlog. Zouden ze dat financieren als het niet werkt?” De CIA was zelfs bij dit onderzoek betrokken. Nieuwsgierig? Als je op Google Scholar ‘proof of remote viewing’ invoert, kun je aardig wat artikelen vinden.

“Ik voel heel snel welke artikelen nuttig zijn en welke niet, of welke ideeën niet werken. Natuurlijk check ik dat wel eens – het klopt altijd! Tijdens het lezen voel ik soms dat de vrouw van de auteur bij hem weggaat. Of dat hij een emotionele leeftijd van drie heeft. Dan denk ik bij mezelf: waarom zou ik dan een artikel van hem lezen?!”

De mogelijkheden van intuïtie lijken grenzeloos. Langenhof hoorde over een studente uit Polen die op een dag een heel sterke energie van verandering in haar land voelde.

Terwijl de energie op de rest van de wereld wel stabiel was. Een dag later stortte het vliegtuig met de Poolse president Kaczynski neer.

“Dat zie je toch niet aankomen”, legt Rohaa uit.

Of juist wel?

Langhof is ondertussen open over haar alternatieve ideeën en deelt ze soms met collega’s. “De meeste vinden het raar, maar sommigen staan er wel voor open. Zo heb ik laatst de kinderen van mijn begeleider geleerd hun energieblokkades op te ruimen, dat vonden ze heerlijk. Ik vind dat ze het gewoon moeten proberen, wetenschappers zijn toch nieuwsgierig? Dan ervaren ze het vanzelf.”

Langhof zelf heeft veel voordeel van het gebruik van haar intuïtie in combinatie met wetenschap:

Wat de studenten en leraren van Elfpath ook aanvoelen is dat 2012 – het ‘einde van de wereld’ – al op 8 oktober 2010 gaat plaatsvinden.

Rohaa: “Het is geen doomsday, zoals de meeste mensen denken. Wij noemen het liever The Shift, er gaan namelijk heel veel energieën veranderen. Dat het in 2012 ging gebeuren voelde voor ons al langer niet goed. Toen zijn we er echt naar gaan kijken en we voelen dat het al in 2010 gaat plaatsvinden, waarschijnlijk op 8 oktober”.

Duizenden rollen WC-papier hamsteren is waarschijnlijk niet nodig. Wat er precies gaat gebeuren weet ook Roohaa niet. “Dat ligt vooral aan de energie in de wereld. Als mensen positieve energie hebben, kan het wel eens iets heel moois worden. Er is echt ontzettend veel mogelijk!”

Grote omslagen in de wetenschap verwacht Langhof niet op 8 oktober. Maar als er veel mensen met energie leren werken, kan het gebeuren dat de wetenschap wel zal moéten kijken. “Ik zie mezelf dat niet doen hoor, ik help liever mensen.”

Grenzen aan de groei van Elfpath ziet ze ook niet: “Als er ineens 1000 studenten bijkomen en ik daardoor niet kan slapen? Oh well. De wereld gaat er alleen maar beter uitzien”.

De introductiecursussen van Elfpath zijn gratis. Je investeert tijd en moet niet bang zijn om te veranderen of, zoals Roohaa zegt “je intuïtieve gaven te ontwikkelen”.

“Als je veel energie hebt, komen er ook wel eens geesten bij je hangen. Maar die kun je heel makkelijk doorsturen.”

Verandering maakt Langenhof allang niet meer bang. Het is niet gemakkelijk, weet ze. Mensen weigeren immers al duizend jaar naar hun intuïtie te luisteren. “Maar de wereld is een puinzooi en als we niet veranderen wordt dat niet beter. De wereld kan er prachtig uitzien, daar zitten echt geen grenzen aan.”

na’s time lines based on the Chinese I-Ching are sketching the same picture. And for the last twenty years at least, intuitives around the world have been talking about new energies coming into the planet. We call this “The Shift.” (...)

The date we are looking at is October 8, 2010. Yes, that soon. Yes, that is in a few months already. (...)

If you spend a little time every night imagining the best world you can come up with, we will

have a much better chance of making that world happen. And yes, of course we could be wrong. But with all my intuitive gifts, I say that we are not. Considering how close we are to the end of the world as we know it, how amazing the upcoming years can be, and how little effort it would take to make it so, I ask you to help us - and yourself - to make this happen. (...)

I will meet you there.

Love, Rohaa (www.elfpath.com)

En communiceren met je huisdier, is dat dan wetenschappelijk te bewijzen? Langenhof: “Ik heb het wel eens geprobeerd met een kat van iemand anders. Ik heb drie keer plaatjes naar hem toegestuurd over waar hij moest gaan zitten, terwijl ik zelf gewoon thuis zat. Zijn baasje zei dat hij het met tegenzin deed, maar dat hij me steeds gehoorzaamde. Hoewel dit niet wetenschappelijk is, denk ik wel dat je het zou kúnnen bewijzen. Maar ik heb daar geen behoefte aan. Mensen geloven toch wat ze willen geloven.”

Langenhof stelt dat ze zelf al heel veel empirische data heeft gezien.

En ze vindt ook dat ze daar als wetenschapper serieus naar moet kijken. “Een hele goede manier om dat te doen is om het zelf te leren.”

‘Tijdens het lezen voel ik soms dat de vrouw van de auteur bij hem weggaat’

Welterusten Ik was dichter van waarheid en trouw voor alles waarvan ik hou dichter was ik in warmte en kou van jou en van alles en iedereen dichter.

Ik was dichter van master en bul van de eerste dag tot de laatste snik was ik dichter omdat ik graag plichten vervul.

Ik was dichter van buiten naar binnen, van sagen en mythen, talen beminnen vannacht werd ik wakker op kussens vol prachtige zinnen.

De dood was dichter bij mij dan ik zelf had gehoopt. Ik werd dichter van troost en genoopt in een doolhof vol woorden te wonen.

Ik was poëet en douanier, bewaker van grenzen en mensen die eindeloos zijn.

Ik was dichter voor jou en voor mij, de iks waren blij en de jij’s meestal vrouw.

Dichter was ik naar eer en geweten -mijn fouten incluis-.

Ga slapen nu dichter je mag wel naar huis.

Sacha Landkroon

Dit is het laatste gedicht dat Sacha Landkroon als huisdichter van de RUG 20092010 voor de UK schreef.

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

Deze

‘Nee’ zeggen mag ook!

Door Dorien Vrieling

Dierlijke produkten

| r e p o r tag e | In Delft zijn ze knap met zonnecellen, dat weet iedereen. Maar in Groningen zijn ze óók knap. En daarom wil het Solarteam Groningen in juli de Frisian Solar Challenge winnen. Met gebakken zonnecellen, kunstmatige intelligentie en een vliegende boot.

Roel van Klink (28), aio bij de opleiding biologie aan de RUG, is veganist.

Door christien boomsma

Illustratie René Lapoutre

“Voor mij is veganisme de logische consequentie van mensenrechten zoals het recht op vrijheid en bescherming tegen lijden. Er is geen reden waarom die rechten niet op dieren van toepassing zouden zijn.

Dus het is niet zozeer dat anderen met mij van mening verschillen, ze maken gewoon niet de keuze erover door te denken. In veel gevallen snap ik het wel. Het is een soort gemakzucht, veel mensen zijn niet bereid hun leven ervoor te veranderen. Je maakt het jezelf moeilijk door veganist te zijn, je moet overal om speciale dingen vragen.

Voor mijn werk onderzoek ik de effecten van natuurbeheer op insecten. De enige manier om insecten te categoriseren, is ze dood te maken. Dat moet, zodat je de biodiversiteit in kaart kunt brengen.

Ik heb de keus gemaakt om dat te doen, want ik vind dat het doel de middelen heiligt. Dat is belangrijk voor mij. Uiteindelijk wordt het voor dieren in de natuur beter door dit soort onderzoek. Om andere redenen zou ik niet bereid zijn beesten dood te maken.

Het principe van veganisme is moeilijk verenigbaar met mijn werk: een betere wereld is vanuit allebei de principes het doel, maar het ene gaat uit van dierenrechten, het andere van het milieu. Types die nertsen redden vinden dat ik slecht ben, omdat ik dieren doodmaak. Maar je zou ook kunnen onderzoeken wat de impact van nertsen vrijlaten is: misschien gaan daardoor de vogeltjes er wel aan.

Helaas hebben activisten vaak moeite met relativeren, ze denken simpel in goed en slecht. Ik kan slecht met zulke mensen omgaan.

Ik zal nooit anderen mijn ideeën door de strot duwen. Behalve als ze me uit de tent proberen te lokken. Ik vraag ze dan weleens of we dan ook maar dodelijke en pijnlijke proeven moeten gaan doen op mensen. Dat stuit mensen tegen de borst. Maar ja, zij stuiten mij tegen de borst met hun gebrek aan medeleven. Er is een discrepantie tussen hoe er over mensen wordt gedacht en hoe over dieren. Daar heb ik moeite mee.

Ik ben steeds keuzes aan het maken. Omdat ik veel het veld in moet, heb ik goede schoenen nodig. Kies ik voor veganistische bergschoenen, die na twee jaar stuk zijn, of voor leren schoenen die tien jaar meegaan? De laatste keer heb ik leren schoenen gekozen.

Ik ben er wat makkelijker in geworden. Vijf jaar geleden had ik dat nooit gedaan. Maar er speelt altijd wel wat opportunisme mee.

Moet ik naar Amsterdam, dan kies ik vrijwel altijd voor de trein. Dat is beter voor het milieu, maar ik heb ook gewoon een hekel aan autorijden.” [ dorien vrieling ]

Alcohol Bart Dekker (20) studeert geschiedenis en is geheelonthouder. Bijna dan.

“Mijn ouders hebben allebei een horecagelegenheid: een eetcafé en een zalencomplex. Ik heb daar zo vaak gezien wat alcohol met mensen doet. Je raakt de controle kwijt. Elke week wordt er wel iets gesloopt: een parasol, bloembakken. Daar heb ik een ontzettende afkeer van: andermans spullen kapotmaken. Ook is mijn moeder een keer door een dronken man bedreigd.

Ik wil niet voor verrassingen komen te staan. Dat heeft misschien te maken met onzekerheid. Ik ben ook niet echt een

Seks Yldau Holwerda (23), student Nederlandse taal en cultuur, wil wachten met seks tot ze getrouwd is.

“Het is echt niet altijd easy peasy japanesy. Absoluut niet. Ik ben een mens met verlangens.

Maar het is zo mooi om de liefde met mijn vriend ook buiten seks om te zien verdiepen.

Binnenkort verhuis ik naar Leeuwarden, waar hij woont. Ik wil hem elke dag kunnen zien.

Maar we gaan nog niet samenwonen; dat doen we als we getrouwd zijn. Samen slapen doen we in principe niet. Daar proberen we strikt in te zijn. We zijn wel samen op vakantie geweest, maar toen hebben we goede afspraken gemaakt.

Mijn vriend en ik willen graag trouwen. Maar een huwelijk

uitgaanstype. Dat lijkt raar, als zoon van horeca-uitbaters, maar omdat ik ermee opgroeide, is het voor mij minder interessant. Ik zie de meerwaarde niet van een lawaaiïge disco of kroeg. Liever zit ik thuis met vrienden.

Bij mensen die ik goed ken vind ik het nooit moeilijk om alcohol af te slaan. Mijn huidige vrienden drinken bijna allemaal ook niet. Maar vreemden zijn wel eens verontwaardigd als ik zeg dat ik niet drink. En toen ik jonger was, in de onderbouw van de middelbare school, maakten vrienden er een sport van mij een biertje te laten drinken. Tegenwoordig drink ik misschien eens per jaar. Voor het verrassingseffect: het is best leuk om te choqueren.

Bij verzorging, op de middelbare school, kregen we een filmpje te zien over de invloed van alcohol op je hersenen. Het klinkt misschien kinderachtig, maar dat heeft diepe indruk gemaakt. Ik had altijd een grote drive op de universiteit te komen. De gedachte dat er door alcohol zo veel hersencellen afsterven, schrok me af.

De laatste tijd denk ik er vaak over na. Is het ’t waard om altijd nuchter te blijven? De onzekerheid is nu wel over; ik ben net klaar met mijn bachelor.

Misschien is daarom voor mijn gevoel de noodzaak weg om zo Spartaans te leven. Van alcohol zou ik wat losser worden, verder zie ik geen toegevoegde waarde. Ik voer liever een leuk gesprek dan dat ik tien bier wegtik.”

is niet zomaar een feestje, het moet een prachtige dag worden.

Wanneer we gaan trouwen weet ik nog niet. Het zal in elk geval echt geen vijf jaar meer duren.

Zo lang wachten, dat zou niet te doen zijn! Juist omdat we emotioneel zo naar elkaar toe groeien willen we het lichamelijke ook. Al is er zonder seks ook intimiteit. In knuffelen, bijvoorbeeld.

Mijn ouders hebben me christelijk opgevoed, maar ze hebben me dit nooit opgelegd. Het is mijn autonome keuze. Ik wil iets bewaren dat echt van mij is, een onuitgepakt cadeau. Dat wil ik maar aan één iemand geven in mijn hele leven. Iemand met wie ik een heel diepe vriendschap heb. En ik denk dat het huwelijk de ultieme veiligheid biedt om jezelf te kunnen geven.

De gedachte dat je nog decennia hebt om iemand te ontdek-

ken, is zo anders dan het idee dat je elkaar ook seksueel al moet kennen voordat je trouwt.

Want dat vind ik onzin. Ik ga er niet vanuit dat de eerste keer meteen een perfect sprookje zal zijn. We gaan het stap voor stap ontdekken, als maatjes. Zo lang je geen vergelijkingsmateriaal hebt, is het, denk ik, goed en intiem. Maar doordat we gewacht hebben met seks, weet ik dat mijn vriend een goede minnaar zal zijn.

Natuurlijk ga ik ook om met mensen die er anders over denken. Soms kan ik me er best iets bij voorstellen dat stellen er voor kiezen om al wel seks te hebben. Ik wil ook niemand voorschrijven hoe het moet.

Maar voor mezelf weet ik dat seks een component is van een veel groter geheel. God heeft het namelijk zelf bedacht. Seks is fantastisch, maar moet niet het een en al zijn.”

Er vliegt een boot over het water op de roeibaan van Aegir in Groningen.

Glanzend rood zweven de drijvers van de catamaran boven het wateroppervlak. De bestuurder , als een Viper-piloot van Battlestar Galactica aan het roer, houdt het gevaarte met een ingespannen uitdrukking op zijn gezicht in evenwicht. Dan mindert de motorboot, zo’n vijftien meter ervoor, vaart en de catamaran zakt terug in het water.

“Mooi! Hij komt mooi omhoog”, mompelt Lude Feldbrugge vanaf de kant. “Maar de tractiemeter werkte niet. We hebben nog geen gegevens.” De lange student kunstmatige intelligentie haalt een telefoon uit zijn zak en begint te bellen. Na een paar minuten komt hij terug.

“Nick zit nu in Assen, maar hij gaat een nieuw programma maken en dat stuurt hij zo op. Dan moet het goedkomen.”

Projectleider Margreet van der Velde van de Hanzehogeschool knikt naar het water. “Laat ze maar doorvaren. Ze moeten ook kilometers maken. Oefenen.”

De catamaran komt toch naar de kant. Iemand schiet naar voren om een stuk hout uit het water te halen dat de drijvers zou kunnen beschadigen. Piloot en student werktuigbouwkunde Janno Bos – in wetsuit en met zwemvest − leunt naar voren in het canvas matje dat de cockpit vormt. “De vleugel is iets naar voren geklapt. Ik moet de grote ratel hebben.”

Meet het Solarteam Groningen.

Een groep studenten van RUG en Hanzehogeschool die samen een boot bouwt voor de Frisian Solar Challenge 2010. Deze race is de tegenhanger van de Australische solarchallenge. Maar waar down under zonneauto’s ruim 3000 kilometer door de Australische woestijn racen, vormen hier de Friese wateren het strijdperk. Van 5 tot en met 10 juli varen zonneboten de route van de Friese Elf Steden. Het Groningse team doet met 25 andere teams mee in de topklasse. En wil winnen. Maar om dat te doen, moeten er grenzen verlegd worden. Deze zonneboten moeten harder varen dan er ooit een gevaren heeft.

Nog sneller Maar hoe? In 2008 won Delft de race, net als in 2006 overigens, met een gemiddelde snelheid van 14 kilometer per uur. Behoorlijk snel op het water waar vaak de maximum snelheid 8 kilometer per uur is. Maar één ding is zeker: volgende week is dat niet genoeg.

“We willen nog sneller”, zegt Feldbrugge. “We hebben een hele nieuwe boot gebouwd, want de boten van vorig jaar met één romp zaten op het limiet van hun vermogen. Als we willen winnen, moet de

jongen vaart het snelst Vallen en opstaan

Foto Reyer Boxem

Janno Bos op de boot van het Solarteam Groningen weerstand omlaag, zodat je met dezelfde energie nog sneller kunt. En dus hebben we een boot met draagvleugels ontwikkeld. Die tillen de hele boot uit het water.”

‘Vleugels tillen de hele boot uit het water’ Delft kondigde al aan dat het een snelheid wil halen van 36 kilometer per uur − iets wat overigens niet lijkt te lukken. Hun inzending haalt momenteel een top van 23 km/u. Maar ook dat is snel en wil Groningen winnen, dan moeten ze daar boven gaan zitten. En daar, zegt Feldbrugge nuchter, zullen de bestuurders nog een hele kluif aan hebben.

Het werk begon al maanden geleden. De boot zelf is in opdracht gemaakt – helemaal van koolstof, door Jaap Bosma van het bedrijf CTN. Maar studenten zijn verantwoordelijk voor de rest. In een klein zaaltje op de tweede verdieping van de Faculteit Werktuigbouwkunde aan de Hanzehogeschool zit een groep van zes studenten dagelijks te knutse-

len aan een zo innovatief, goedkoop en snel mogelijk ontwerp. Létterlijk knutselen, zij het met gebruik van computers en allerlei modellen.

Neem de zonnepanelen: voor veel teams de duurste investering van het hele project en fysiek een heel gewicht. Iedere kilo betekent weerstand en dus meer energieverbruik.

De Groningers besloten het anders te doen. Ze kochten alleen de cellen: dunne plastic-achtige velletjes electronica. Vervolgens timmerden ze een mal waarin de cellen één voor één aan elkaar werden gesoldeerd. Daarna dekten ze de cellen af met folie en ‘bakten’ ze de panelen in een oven. Een secuur werkje, want de panelen zijn zo ultralicht, maar ook ultrakwetsbaar.

“Een paneel is zo goed als z’n slechtste cel”, zegt Feldbrugge.

“Dus het is heel belangrijk dat het goed gebeurt.” De panelen worden met touwtjes op de boot bevestigd.

Niet mooi misschien, maar wel licht. De boot zelf mag niet meer dan 130 kilo wegen. De piloot niet meer dan 70.

En dan de innovaties: de draagvleugels bijvoorbeeld. Dát ze er zijn, is niet eens zo bijzonder. Het principe is bekend: een soort vliegtuigvleugels onder water tillen de boot

bij hoge snelheden uit het water.

Bijzonder is dat de vleugels in een V-vorm onder de boot zitten en niet in de stabielere vorm van een omgekeerde T. Riskant misschien, maar wél het snelst. Bovendien: de vleugels zijn inklapbaar. En dat is waar de Groningers hun grootste voordeel op Delft denken te halen.

“Het varen met vleugels is voordelig bij hogere snelheden, maar bij lagere snelheden heb je juist meer weerstand”, legt Feldbrugge uit.

“Je wilt ze dus kunnen inklappen, maar dat kost weer energie.”

‘We hopen dus dat het bewolkt is tijdens de race’ En juist met de energie moet een zonneboot superefficiënt omgaan.

Opslag is niet mogelijk, dus de boot moet alles wat er via de panelen binnenkomt zo goed mogelijk gebruiken. Het is schurken tegen de grenzen van het mogelijke.

Hier komt Feldbrugges expertise om de hoek. Naast het knutselen aan de boot werkt hij al maanden

aan een simulatiemodel op basis van reinforcement learning waarop hij ook afstudeert. Het brengt de vaarroute in kaart: waar staan de bomen, waar zijn bruggen. Plekken dus waar weinig zon en dus weinig energie is. Als je dat weet, kun je van tevoren wat extra energie inzetten, zodat je die ‘moeilijke’ plekken met zo min mogelijk energieverlies doorkomt. “Voor ons team is het dus hopen dat het bewolkt is tijdens de race”, zegt Feldbrugge.

“Dan kun je het grootste voordeel halen met soms wel en soms niet vleugelen. Maar als het onbewolkt en zonnig is, vaar je gewoon de hele route op topsnelheid. Met vleugels.

Ook de andere teams.”

Het nieuwe programma van Nick is gedownload. De metingen beginnen weer. Stuurman Janno schroeft de vleugels weer vast. Erik schuift naar voren in de motorboot. Een kitesurflijn wordt vastgemaakt tussen catamaran en boot. Ertussen de krachtmeter. Erik geeft gas en de boot bromt weg. Eenmaal middenop het water maakt hij snelheid. De boeg komt omhoog uit het water.

De boot vliegt weer..

Info: www.frisiansolarchallenge.nl

Het uur van de waarheid nadert met rasse schreden. Nog anderhalve week en dan start de race. Maar de Groningse boot is nog steeds niet helemaal klaar en er duiken met regelmaat problemen op die moeten worden opgelost.

“Tsja, en als er dan weer iets misgaat, dan krijg je daar wel de kriebels van”, zegt Lude Feldbrugge. “We hebben ons aangemeld om te winnen en je bent al driekwart jaar aan het opscheppen over je geweldige boot. Dan is het wel lullig als je op het laatste moment moet zeggen: ‘Sorry, het lukt niet.’”

De ellende begon al in Akmarijp waar CTN Composites de romp bouwde. Begin april maakt de boot zijn eerste testvaart, maar toen bleek de koolstof poreus en de holle drijvers maakten water. Balen. Er moesten gaatjes geboord worden om het water uit de holle drijvers te krijgen en de boot moest snel zijn definitieve coating krijgen.

Fors vertraagd arriveerde de boot in mei dan toch in Groningen. Maar het duurde tot begin juni voordat de studenten konden beginnen de weerstand te testen en te oefenen met de draagvleugels. Vervolgens raakte de motor van de sleepboot defect. En de solarboot zelf maakte wéér water.

Ook bleek de ophanging van de draagvleugels niet stevig genoeg voor hoge snelheden.

In het weekend van 12 juni arriveerde uiteindelijk de botenbouwer om de boot van een nieuwe coating te voorzien. De boot is nu zwaarder, maar wél waterdicht.

Pas deze week begon er werkelijk schot in de zaak te komen. “We zijn druk bezig, ook nu zit ik weer in de werkplaats”, zegt Feldbrugge. “De motor is gearriveerd. Alle zonnepanelen zijn af en het zonnedek zit erop, zodat het nu ook een echte mooie boot begint te lijken. We hebben modificaties gedaan aan de draagvleugels, dus dat is nu ook in orde.”

De studenten werken nu snoeihard om de catamaran klaar te hebben voor de technische keuring van 1 juli.

“Dan kunnen we in elk geval verder en hebben we nog wat tijd om de draagvleugels nog wat beter af te stellen.”

Een pak van Feldbrugges hart. Want zowel hijzelf, als de andere betrokken studenten hebben de afgelopen weken wel eens getwijfeld of ze überhaupt aan de start zouden verschijnen. Feldbrugge: “We kregen het toch behoorlijk benauwd.”

Floris Takens 12.11.1940 - 20.6.2010 hoogleraar wiskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen ridder in de orde van de Nederlandse leeuw Floris Takens was als hoogleraar aan ons instituut verbonden van 1972 tot 1999 en bekleedde tijdens zijn werkzame leven vele bestuurlijke functies.

Tijdens het afgelopen decennium bleef hij actief bij de onderzoeksactiviteiten betrokken, waaronder bij promotiebegeleiding. Hij was een wiskundige van uitzonderlijke kracht met een bijzonder grote internationale uitstraling. Wij zijn dankbaar voor de inspiratie die hij gegeven heeft. De invloed hiervan zal nog lang voortleven.

Henk Broer Wetenschappelijk Directeur Johann Bernoulli Instituut voor Wiskunde en Informatica Gert Vegter Adjunct Opleidingsdirecteur Wiskunde Condoleances kunt u richten aan het speciaal hiervoor ingericht e-mailadres: takens@rug.nl.

Het Bestuur van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen heeft met grote verslagenheid kennisgenomen van het overlijden van onze Emeritus Hoogleraar Wiskunde

Floris Takens lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Floris Takens was een eminent geleerde met baanbrekende bijdragen op zijn vakgebied. Wij denken met diep respect aan zijn grote inzet en enthousiasme voor de wetenschap.

Ons medeleven gaat uit naar de naaste familieleden.

Namens het Bestuur van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, J. Knoester (decaan)

UKAATJES OPGAVE:

* Kantoor: Oude Kijk in’t Jatstr 28 Open: Ma t/m don 9-17 Woe 9-16 * Per Post: Postbus 80 9700 AB Groningen KOSTEN: €5,- per 20 woorden INLICHTINGEN: Heiny de Ruiter 050-3636699 H.de.Ruiter@rug.nl

schildersbedrijf glas-service

poelman

b.v.

Diversen n Anno. Eierdoos.

Tranendal. Sigarendoos.

Europa één afbeelding op euro. Wordt Law EU. Eildert Ballema.

Oproepen n Bommenberendweekend 27 t/m 29 augustus (oud)bezoekers Ellebogenbuurt Reünie, schitterend programma Kijk op www.ellebogenbuurt.nl

telefoon 050-5710150 fax 050-5770943 www.poelmanbv.nl

Master Thesis and PhD Thesis Award International Development Did you write your PhD thesis or a Master thesis in 2009 in the area of International Development?

For the most interesting Master thesis and the most promising PhD thesis, the Amsterdam Institute of International Development (AIID) will award travel grants.

For the best PhD thesis the award amounts to a travel grant of up to € 2,000.

For the best Master thesis a separate travel grant will be available of up to € 1,000.

For conditions and more information, visit our website at: www.aiid.org

Willemen

U K 3 8 - 24 J U N I 2010

GRENZELOOS

Ze lijken niet zo dronken meer... | v o o r a f | Kun je schilderijen horen? En kun je muziek zien? En wat gebeurt er als je een muzikant vraagt een liedje te schrijven op een schilderij? Het resultaat is te beleven in het Groninger Museum

Foto Reyer Boxem

Door Bart Breman Het is een even opvallend als grappig gezicht. Voor een schilderij van een muur, waar verschillende dieren overheen gluren, staat een meisje in een groen jurkje. Ze swingt mee met de muziek door haar koptelefoontje. Geen desinteresse, maar onderdeel van de muziektour die het Groninger Museum op haar oude locatie aan de Praediniussingel heeft ingericht. Want waar je meestal alleen maar kijkt naar een schilderij, kun je je ook afvragen hoe het zou klínken.

Zo’n twintig binnen- en buitenlandse muzikanten schreven een liedje, geïnspireerd op een schilderij uit de collectie. Het eindresultaat is een tour waarbij schilderijen klanken kregen en muziek kleur.

Bezoekers dwalen gewapend met muziekspeler en koptelefoon door het museum, op zoek naar de her en der verspreide werken waarbij een liedje te horen valt.

Het idee is niet volledig nieuw. Het Londonse Tate Modern organiseer-

de in 2003 een vergelijkbare tour, waarbij bezoekers door het museum liepen, begeleid door liedjes van Basement Jaxx en Chemical Brothers. Maar het Groninger Museum werkte dit idee verder uit, met intrigerende resultaten.

Vaak versterkt het liedje het gevoel dat een schilderij in eerste instantie oproept. Singer-songwriter Liz Durrett brengt een zeetafereel van Willem van de Velde de jonge tot leven. Het klotsende zeewater en de aanstaande storm op het doek worden bijna tastbaar onder de tonen van haar dreigende folknummer.

Het beeld van het vrijende paartje op het schilderij van Reinier Lucassen wordt nog net iets intiemer als je het breekbare liedje van The Girls erbij hoort.

Soms stuurt de muziek je ook een volledig andere kant op. Een op het oog vredig landschap transformeert met de electronica van Jaystar tot een onheilspellende scène, waarbij het alleen maar wachten is op het moment dat de ellende losbarst.

Dat de muziek de manier waarop je een schilderij ervaart beïnvloedt wordt snel duidelijk; het blijkt nog het meest bij het schilderij van Jan Wiegers, waar twee liedjes voor zijn geschreven. Het ene, van de Ierse

singer-songwriter Stephen Burch, is een krakkemikkig folkliedje. Het lijkt een ode op de vriendschap tussen de twee mannen op het schilderij, die met een flinke slok op een café uit strompelen.

Maar het liedje van de Amerikaanse Thayer Sarrano roept een heel ander gevoel op. De dronken roes, die je ervaart dankzij het eerste liedje, verdwijnt en maakt plaats voor een mistroostiger setting. Het droeve, ietwat psychedelisch klinkende nummer benadrukt de stemmige uitdrukking op de gezichten. Ze lijken niet zo dronken meer, maar eerder troosteloos.

Vaak zijn de nummers droevig en soms ook onheilspellend. De uitzondering is het schilderij met de dieren die boven de muur uitgluren. Sam Valkenborgh, van het Belgische Fixkes, schreef er een ongecompliceerd liedje bij over lievelingsdieren. Het lijkt het favoriete schilderij van het meisje in de groene jurk dat, terwijl ze de maat van het nummer meetikt met haar vingers, nog eens glimlachend naar het doek kijkt. Grensoverschreidend hoeft niet altijd serieus te zijn.

De muziektour is tot en met 5 september te volgen in het oude Groninger Museum.

Multimediale magnesiumbom Pavlov E-lab richt zich op het overschrijden van grenzen in de kunst. Ze maakten totaaltheater bij de sloop van het stadhuis en laten filmers en wetenschappers samen de tijd verkennen.

Door Marcel Wichgers Grenzeloos mediakunst maken.

Dat wilden de oprichters van Pavlov Medialab dat in 2001 begon in de voormalige Puddingfabriek in Groningen. Niet voor niets. Want ook de opdrachtgevers hadden sterk uiteenlopende achtergronden.

Een van de oprichters is filmmaakster Nathalie Beekman. Tegenwoordig is ze artistiek leider van Pavlov E-lab, zoals de naam nu luidt. “Mede-oprichter Gerad Harens had astronomie gestudeerd in de hoop astronaut te worden”, vertelt ze. “Een derde, Thuur Caris, is filosoof, kunstenaar en componist.”

Pavlov begon met films en multimediavoorstellingen. “We deden een project rond de sloop van het stadhuis. Een tachtigkoppige band met een sloopkogel als metronoom, zelfgemaakte magnesiumbommen op het dak en een videoprojectie op de resten van het gebouw. Totaaltheater.”

Bij het project Mobile in 2001 ging het om het slechten van de grenzen tussen territoria. “Op een stadsplattegrond hadden we een rechte lijn getrokken die je moest volgen.

De deelnemers moesten dwars door

woonhuizen, over daken en schuttingen. Het eindigde met een gsmconcert, het eerste ter wereld.”

Pavlov vertoont zich weer op cultureel festival Noorderzon in augustus met Open Mind, een gezamenlijk creatief proces van kunstenaars en wetenschappers, op zoek naar nieuwe beelden, verhalen en perspectieven.Beekman: “Deze editie verkennen twee filmmakers samen met chronobiologe Martha Merrow en theoretisch natuurkundige Eric Bergshoeff het fenomeen tijd.”

Beekman ziet een belangrijke rol voor de vernieuwende technologie bij het verleggen van grenzen in de kunst. “Neem de personal fabrication. Met driedimensionale printers kun je thuis alles maken. Zelf een ontwerp voor een servies maken en driedimensionaal uitprinten.”

Pavlov is gevestigd in Groningen, maar heeft veel internationale contacten. “Dit voorjaar hadden we een week lang onze werkruimte in het Britse Bath, in samenwerking met de universiteit daar. We werken ook veel met Londense kunstenaars, van het Royal College of Art.” Als gesubsidieerde instelling heeft Pavlov een onzekere toekomst.

Maar ook Beekmans vertrouwen is grenzeloos. “Het lot reikt soms dingen aan die vervelend lijken, maar goed blijken uitpakken. Dingen die fout gaan, blijken een cadeau. Onzekerheid houdt je scherp.”

Zie ook www.pavlov.nl

Nathalie Beekman

Foto Reyer Boxem

24 juni t/m 19 augustus 2010

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Bibliotheek Opening Centre for Russian Studies De Rijksuniversiteit Groningen opent op 29 juni 2010 het Centre for Russian Studies in de UB (2e verdieping). Daarom zal die dag de kantine van de Universiteitsbibliotheek om 14.00 uur sluiten, en de Algemene Studiezaal om 15.00 uur.

RefWorks: meerdere workshops RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Een workshop RefWorks bestaat in principe uit een demonstratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefenen. Aan een workshop zijn geen kosten verbonden. De eerstvolgende workshops vinden plaats: dinsdag 31 augustus, 15.00 uur precies, Universiteitsbibliotheek, zaal 120 (1e etage); donderdag 23 september, 09.00 uur precies,Uni versiteitsbibliotheek, zaal 120 (1e etage). refworks@rug.nl UB ook dit weekend weer langer open Omdat de tentamens doordenderen, is de Universiteitsbibliotheek ook dit weekend weer extra lang open: zaterdag 26 en zondag 27 juni kun je van 10.00 - 22.00 uur terecht aan de Broerstraat 4. http://www.rug.nl/bibliotheek/ locaties/ub/index

Talencentrum Proeflezing Een lezing geven is voor veel mensen een spannende aangelegenheid, zeker wanneer de lezing in een andere taal dan de moedertaal moet worden gehouden. Een goede voorbereiding is dan onmisbaar. Het Talencentrum biedt u zo’n goede voorbereiding. Uw docent luistert naar uw lezing en geeft commentaar, waarna u lastige delen nog eens apart oefent.

Daarna houdt u de lezing opnieuw.

Van deze tweede lezing wordt een bandopname gemaakt die u mee naar huis krijgt. Voor meer informatie en een afspraak kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Talencentrum. talencentrum@rug.nl www.rug.nl/talencentrum Test lecture Giving a lecture can be quite scary, particularly if you are presenting it in a language other than your mother tongue. Good preparation is crucial, and that is exactly what the Language Centre can help you with. You teacher will listen to your lecture and provi> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 19 augustus 2010

de feedback. You will then practise the tricky parts separately, after which you will read the entire lecture again. This second reading will be recorded on a tape that you can take home. Please contact the Language Centre secretariat for more information or to make an appointment. languagecentre@rug.nl www.rug.nl/languagecentre

Faculteiten Rechtsgeleerdheid A LG E M E E N

Seminaar Burgerlijk Procesrecht Van 23 t/m 27 augustus 2010 kunnen studenten zich inschrijven voor het seminaar Burgerlijk Procesrecht. Het seminaar vindt plaats in semester 1b, er zijn zeven bijeenkomsten. Behalve dat je oefent in het pleiten schrijf je ook een dagvaarding of een conclusie van antwoord en een vonnis. Tijdens de bijeenkomsten komen er tevens mensen uit de praktijk aan het woord: een rechter, een advocaat en een deurwaarder. Verder zullen we bezoekjes brengen aan de rechtbank. Het seminaar is in het bijzonder interessant voor wie een functie ambieert in de advocatuur of rechterlijke macht. a.h.santing-wubs@rug.nl Recht, Religie en Samenleving 2010-2011 Recht, Religie en Samenleving 2010-2011 (Rechtsgeleerdheid / Gg en gw) (Juridisch bijvak; tevens te volgen als niet-juridisch bijvak, toegankelijk voor niet-juridische studenten). Eveneens te volgen door niet-studenten via contractonderwijs. Speciaal voor niet-juridische studenten/toehoorders een drietal extra-ondersteunende colleges op maandag 13-15 u (Oldenhuis). Tijdstip centraal college: woensdag 13.00-15.00 uur Academiegebouw (Van der Leeuwzaal).

8 september 2010: mr. M.A.H.P. van Stiphout Capita selecta over de historische ontwikkeling en betekenis van een scheiding van Kerk en Staat 15 september 2010: prof. mr. F.T. Oldenhuis De exclusiviteit van kerkgenootschappen en de begrenzing ervan in de multireligieuze samenleving 22 september 2010: eerste uur prof. mr. F.T. Oldenhuis Hoe ver gaat de individuele vrijheid van geloof en belijden? ‘Schipperen’ tussen exclusiviteit en (in)tolerantie (prof. mr.

F.T. Oldenhuis) 22 september 2010: tweede uur mw. mr. A.H. Santing-Wubs Alternatieve geschilbeslechting binnen kerkgenootschappen 29 september 2010: prof. mr. drs. A.H.M. Dölle De (uitwendige) grondwetsgeschiedenis van de godsdienstvrijheid in de Nederlandse gedecentraliseerde eenheidsstaat 6 oktober 2010: prof. mr. J.G. Brouwer De vrijheid van godsdienst en de openbare orde 13 oktober 2010: drs. T.D.S. Blank Recht en Islam; een introductie. Hoe het is ontstaan, hoe het is vorm gegeven en hoe het zich heeft ontwikkeld? 20 oktober 2010: mr. H.D. Wolswijk Strafrechtelijke grenzen aan de vrijheid om uiting te gegeven aan religieuze overtuigingen Toegankelijk voor: *studenten; *geinteresseerden (kijk op de website voor de voorwaarden) Eerste oriëntatiecollege voor niet- jur. studenten: maandag 6 september 2010, 13-15

uur, Academiegebouw, zaal 12. Inlichtingen: bij prof. mr. F.T. Oldenhuis (coördinator): e-mailadres: f.t.oldenhuis@rug.nl, 050-363 5472 of via het vakgroepsecretariaat: 050-363 5767 Zie verder voor nieuwe berichten en het uitgebreide collegrooster: http://www. rug.nl/rechten/nieuws/facultair/ RechtReligieSamenleving

Medische wetenschappen B I B L I OT H E E K

Workshop Refworks voor UMCG-medewerkers RefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebruiken. Een workshop RefWorks bestaat in principe uit een demonstratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefenen. De eerstvolgende workshop voor UMCG-medewerkers vindt plaats: donderdag 1 juli, 10.00 12.00 uur, CMB. Deelname aan een workshop is gratis. m.penning@med.umcg.nl http://www.rug.nl/bibliotheek/ instructies/refworks/index Workshops CMB De CMB verzorgt in de periode september t/m december 2010 de volgende workshops: - PubMed, zoekstrategie, tips & trucs; - Systematisch literatuuronderzoek voor een review/richtlijn; RefWorks; - Scopus, Web of Science en Impact Factors; - Science 2.0: trends, tools en tips (NIEUW).

Informatie m.b.t. cursusinhoud, data en aanmelding is te vinden op de CMB-website onder ‘cursussen/workshops’. www.rug.nl/umcg/bibliotheek Openingstijden CMB in vakantieperiode De Centrale Medische Bibliotheek heeft van 12 juli t/m 22 augustus gewijzigde openingstijden. De bibliotheek is in deze periode open op maandag t/m vrijdag van 8.3017.00 uur (avonden en weekenden gesloten). Vanaf maandag 23 augustus zijn de reguliere openingstijden weer van kracht.

Letteren S TA G E B U R E A U L E T T E R E N

stage: Passionate Bulkboek, Dag van de Literatuur, Rotterdam OPLEIDING: diverse PERIODE: oktober 2010 t/m april 2011, 4 dagen per week OPDRACHT: mede organiseren en programmeren van de dag alsook voorlichting en PR-activiteiten en administratieve taken. Meer info op Passionatebulkboek.nl MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212. Zie de website bij ‘vacatures voor masterstages’.

Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent. stages.let@rug.nl www.rug.nl/let/stagebureau

Studenten Studenten Informatie en Administratie U N I V E R S I TA I R E S T U D E N T E N D E S K (USD)

Bezoekadres: Academiegebouw, 1e verdieping, gebouw 1112 Post-

adres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 050-3638004 Fax: 050-3634623 Openingstijden: op werkdagen 12.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur. www.rug.nl/hoezithet www.rug.nlUSD

Vacatures student-assistenten Wij zijn op zoek naar een student assistent. Wij onderzoeken hoe de akkerbouwers over duurzaamheid denken. Wij ontwikkelen een methodologie die kennis van akkerbouwers in termen van het duurzame denken uitdrukt.

TAKEN: A) Een enquête maken om de gegevens te verzamelen B) Uitleg geven over de software C) Onder woorden brengen van de gedachten van de akkerbouwers en maak een transcriptie in zowel het Engels als het Nederlands. Wij moeten nog het aantal akkerbouwers bepalen van 25 Juni t/m 25 Juli. Je zou naar bepaalde gebieden van Nederland kunnen afreizen.

Als je nog vragen hebt neem dan gerust contact met ons: j.rosales. carreon@rug.nl j.rosales.carreon@rug.nl

ACLO De ACLO is jarig!

We vieren onze 65ste verjaardag met een spectaculaire feestweek van 27 september tot en met 2 oktober. Tijdens deze lustrumweek zullen er grote evenementen plaatsvinden zoals een Guinness World Record menselijke matrassen domino, een Nederlands Studenten Kampioenschap Skippybal, een sporttoernooi voor alle besturen van Groningen en het Gronings Studenten Kampioenschap Bommetje. Voor deze grote evenementen zijn wij op zoek naar vrijwilligers die ons een handje kunnen helpen met de organisatie. Lijkt het jou leuk om tijdens deze feestweek voor een aantal EC’s ons te helpen?** Neem dan nu contact op via lustrum@aclosport.nl. Mocht je niet willen helpen, wees dan erbij als deelnemer tijdens dit lustrum! Iedereen is van harte uitgenodigd, zie www. aclolustrum.nl voor het volledige programma. Sportieve groet, Het ACLO lustrum bestuur ** Informeer bij je opleiding voor de mogelijkheden. vicevoorzitter@aclosport.nl www.aclosport.nl

GSp Vrijwilligers gezocht!

Ook dit jaar is het GSp natuurlijk weer volop aanwezig in de KEIweek. De KEI-commissie van het GSp is nu nog druk bezig met alle voorbereidingen maar bij de uitvoering van de verschillende activiteiten is dringend hulp nodig van een aantal vrijwilligers. Ben jij van 16 t/m 20 augustus in de stad en heb je zin en tijd om een steentje bij te dragen aan deze gezellige KEI-week? Stuur dan een mailtje naar publiciteit@gspweb.nl en je hoort van ons.

GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Zomersluiting secretariaat Het secretariaat van het GSp is gesloten van maandag 5 juli tot en met vrijdag 6 augustus.

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen opgenomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigingen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES 24 juni Promotie: dhr. I.G. Leckie, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Cervical cancer, proxies for HPV exposure, screening scare and use of proximal and distal defense behaviors in fear buffering. Promotor(s): prof.dr. A. Dijkstra, prof.dr. A.P. Buunk, prof.dr. H.E. Lamur. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

24 juni Promotie: dhr. T. van de Cruys, letteren. Titel: Mining for meaning. The extraction of lexico-semanticknowledge from text. Promotor(s): prof.dr.ir. J. Nerbonne. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

24 juni Promotie: dhr. U. Konus,, economie en bedrijfskunde.

Titel: Essays on multichannel customer management. Promotor(s): prof.dr. P.C. Verhoef. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

25 juni Promotie: dhr. J.J. Poos, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Effort allocation of theDutch beam trawl fleet.

Promotor(s): prof.dr. A.D. Rijnsdorp. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

25 juni Promotie: dhr. P. de Jong, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Exposure to natural radioactivity in the Netherlands:the impact of building materials. Promotor(s): prof. dr. R.J. de Meijer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

25 juni Promotie: dhr. B.G.J. Dekkers, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Major role of the matrix in airway smooth muscle phenotype plasticity - Implications for chronic asthma.

Promotor(s): prof.dr. H. Meurs, prof.dr. J. Zaagsma. Plaats: , Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

28 juni Promotie: dhr. B.E. Pennarun, medische wetenschappen. Titel: Improving the response to molecular targeting of the TRAIL death receptors in colon cancer cells. Promotor(s): prof.dr.

J.H. Kleibeuker, prof.dr. E.G.E. de Vries. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

28 juni Promotie: dhr. S.A. Hasan, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Biodegradation of fluorinated environmentalpollutants under aerobic conditions. Promotor(s): prof.dr. D.B. Janssen.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

28 juni Promotie: mw. M. Rinastiti, medische wetenschappen. Titel: The effect of aging on composite-to-composite repair strength. Promotor(s): prof.dr.ir. H.J. Busscher, prof.dr. M. Ozcan, prof.dr. W. Siswomihardjo, prof.dr. H.C. van der Mei. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

29 juni Oratie: dhr. prof.dr. F.A. de Bruijn, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: De rol van gas in een duurzame energiehuishouding. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

30 juni Promotie: mw. A. Polman, medische wetenschappen.

Titel: Dysfunctional beliefs in the understanding and treatment of obsessive-compulsive disorder. Promotor(s): prof.dr. J.A. den Boer, prof.dr. P.J. de Jong. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

30 juni Promotie: dhr. H.J. Bieleman, medische wetenschappen. Titel: Work participation and work capacity in early osteoarthritis of the hip and the knee. Promotor(s): prof.dr. JW Groothoff.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

30 juni Promotie: mw. N. Tymstra, medische wetenschappen. Titel: Effects of dental implants on hard and soft tissues.

Promotor(s): prof.dr. H.J.A. Meijer, prof.dr. G.M. Raghoebar, prof.dr.

A. Vissink. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen.

Tijd: 14.45 uur.

30 juni Promotie: dhr. A.A.C.M. Heestermans, medische wetenschappen. Titel: Antiplatelet therapy in myocardial infarction and coronary stent thrombosis. Promotor(s): prof. dr. F. Zijlstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

1 juli Promotie: dhr. J.J. Yonazi, economie en bedrijfskunde.

Titel: Enhancing adoption of e-government initiatives in Tanzania. Promotor(s): prof.dr. H.G. Sol, prof.dr. A. Boonstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

24 juni t/m 19 augustus 2010

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Bereikbaarheid pastores Ook de studentenpastores zijn vanwege vakantie in deze periode afwezig. Alleen in noodgeval zijn zij bereikbaar volgens onderstaand schema: 3 - 18 juli: Lense Lijzen, tel.

050-5260630 18 juli - 9 augustus: Geert Brüsewitz, tel. 050-8500387 9 augustus - 23 augustus: Tiemo Meijlink, tel. 050-5792805

Zomerreces Deze week verschijnt de laatste UK voor het zomerreces. UK1 verschijnt op 19 augustus.

Studentendiensten Martinikerk 27/6 11.30 uur G. Brusewitz

ESN

Word mentor van een internationale student!

Wil jij het buitenland ervaren in Groningen? Je talen weer eens

Agenda

te brengen (met gratis champagne). Het programma bestaat uit optredens van diverse artiesten.

Houd voor meer informatie de website in de gaten. We hopen jullie daar allemaal te zien! www.rug.nl/opening

(advertenties)

Laatste dienst De dienst van zondag a.s. is de laatste dienst van dit seizoen. De eerste ochtendienst in het nieuwe seizoen is op zondag 5 september.

Word Introduction Guide!

Zoals elk jaar, zal ook deze september de beroemde ESN Introductieweek voor internationale studenten van start gaan! Twee keer per jaar organiseert ESN een gevarieerd programma met onder andere een kroegentocht, sportdag, culturele workshops, themafeesten, filmavond en nog veel meer! En daar kunnen we jouw hulp goed bij gebruiken. De introductieweek zal dit jaar plaatsvinden van vrijdagmiddag 3 september tot en met woensdagavond 8 september 2010. Lijkt je het leuk een groep internationale studenten te begeleiden tijdens deze week? Kijk dan op onze website. info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl

Opening Academisch Jaar 2010 Op 6 september 2010 zal de traditionele Opening van het Academisch Jaar plaatsvinden op het Academieplein. Om 17.00u start het programma door samen met de Rector Magnificus een toost uit

> Tentoonstelling: ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’ De geschiedenis van de anatomie toegelicht.

Agenda > Universiteitsmusem, t/m 27 juni

ophalen? Leuke internationale contacten opdoen in Groningen?

Word dan mentor voor ESN Groningen! Erasmus Student Network Groningen zoekt mentoren! De kans voor jou om internationale ervaring op te doen in Groningen. Als mentor begeleid je een of meerdere buitenlandse student in jouw stad. Je zorgt dat je hem of haar bij aankomst in Nederland helpt met bijvoorbeeld het inschrijven aan de universiteit, het openen van een bankrekening of onderneem leuke dingen met elkaar! Maak de nieuwe internationale studenten wegwijs in Groningen: word mentor bij

[ vervolg ]

1 juli Promotie: mw. T.N. Leinonen, letteren. Titel: An acoustic analysis of vowel pronunciation in Swedish dialects. Promotor(s): prof.dr.ir. J. Nerbonne, prof.dr. V.J. van Heuven. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

1 juli Promotie: dhr. Q.L. van den Hoogen, letteren. Titel: Performing arts and the city. Dutch municipal cultural policy in the brave new world of evidence-based policy. Promotor(s): prof.dr. J.J. van Maanen.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

1 juli Promotie: dhr. J.J. van Rijn, letteren. Titel: De eeuw van het debat. De ontwikkeling van het publieke debat in Nederland en Engeland 1800-1920. Promotor(s): prof.dr. H. te Velde. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

2 juli Promotie: dhr. I. Granic, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Neurodegenerative mechanisms in alzheimer’s disease (amyloid aggregation, neuroinflammation, and apoptosis).

Promotor(s): prof.dr. U.L.M. Eisel, prof.dr. P.G.M. Luiten, prof.dr. C.J. Nyakas. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

5 juli Promotie: mw. M.T. Choudhry, economie en bedrijfskunde. Titel: Demographic transition, economic growth and labormarket dynamics. Promotor(s): prof.dr. H.H. van Ark. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

5 juli Promotie: dhr. M.F. Masman, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Development of novel small- size peptides asputative therapeutic drugs. Promotor(s): prof.dr. P.G.M. Luiten, prof.dr. R.D. Enriz, prof.dr. S.J. Marrink, prof.dr. U.L.M. Eisel. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

7 juli Promotie: mw. W.N. Nijboer, medische wetenschappen. Titel: Early effects of brain death on kidney injury andoutcome after transplantation. Promotor(s): prof.dr. R.J. Ploeg. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

7 juli Promotie: mw. T Nuryastuti, medische wetenschappen. Ti-

ESN! Kijk voor meer informatie over het mentorschap op onze website. info@esn-groningen.nl www.esn-groningen.nl

Diversen U N I PA R T N E R S

Professioneel adviesbureau zoekt ambitieuze eigenaren!

Wil jij je eigen onderneming runnen?? UniPartners Groningen is op zoek naar nieuwe gemotiveerde bestuursleden voor het collegejaar 2010-2011.

Ben jij……………

Laatste fase Bachelor of Master

student? Ondernemend? Zelfstandig én een teamspeler? Leergierig? En ambitieus?

Wil jij……………

Netwerken? Internationale ervaring? Je eigen onderneming runnen? En een hoop gezelligheid?

Heb jij……………

Affiniteit met consultancy & ondernemerschap? 15 tot 20 uur in de week tijd? Wil jij weten wat het is om je eigen bedrijf te runnen, trainingen te volgen en met UniPartners waardevolle contacten te leggen voor de toekomst? Kijk op www.unipartnersbestuur.nl Maak dan snel een afspraak voor een oriënterend gesprek of stuur meteen je motivatiebrief en CV naar groningen@unipartners.nl groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen

OVERIGE Academisch Schrijfcentrum Het Academisch Schrijfcentrum Groningen is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen of ben je de draad kwijt?

Wil je je tekst aanscherpen? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer? Meld je op www.rug.nl/ schrijfcentrum aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach. Kijk ook eens op www.rug. nl/noordster voor schrijftips.

tel: Environmental signals affecting ica-expression instaphylococcus epidermidis biofilms. Promotor(s): prof.dr. H.C. van der Mei, prof. dr. ir. H.J. Busscher. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

7 juli Promotie: mw. J. V. van Vliet-Ostaptchouk, medische wetenschappen. Titel: Revealing the genetic roots of obesity and type 2 diabetes. Promotor(s): prof.dr. M.H. Hofker, prof.dr. C. Wijmenga.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

8 juli Promotie: dhr. Y.J. Zhao, ruimtelijke wetenschappen. Titel: China’s rural development challenges: land tenure reform and local institutional experimentation. Promotor(s): prof.dr.ir. P.P.S. HO, prof. dr. L.C.A. Verstappen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

8 juli Promotie: dhr. T.A. Boon von Ochssée, economie en bedrijfskunde. Titel: The dynamics of gas supply coordination in a new world: cooperation or competition between gasexporting from a russian perspective. Promotor(s): prof.dr. J.G. van der Linde, prof.dr. P.M.E. Volten. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

8 juli Promotie: dhr. T. Smeenk, economie en bedrijfskunde. Titel: Russian Gas for Europe: creating acces and choice. Underpinning Russia’s gas export strategy with Gazprom’s infrastructure investments. Promotor(s): prof.dr. J.G. van der Linde, prof.dr. F.M. Tempelaar.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

8 juli Promotie: mw. M. Angucia, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: Broken citizenship: formerly abducted children and their reintegration in northern Uganda. Promotor(s): prof.dr. I. Hutter, prof.dr. P. Kayandago. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

Studenten Vakantie Aanbieding.

In je vakantie je rijbewijs halen.

Voor € 1400 kan dat gerealiseerd worden.

Zowel de theorie certificaat halen.

Inclusief theorie lessen.

Voor de praktijk.

Zoveel rijlessen als nodig is.

Als je voor de eerste keer niet slaagt, krijg je een herkansing.

Intake verplicht.

Verkeersschool FreMa. Tel.050-8507443.

06-23345224.

9 juli Promotie: mw. Y.I. Verkuil, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: The ephemeral shorebird: population history of ruffs. Promotor(s): prof.dr. T. Piersma, prof.dr. A.J. Baker. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

CONGRESSEN EN SYMPOSIA 1 juli Faculteit rechtsgeleerdheid: Seminar in het kader van het United Nations Intellectual History Project. Evenement op basis van 3 boeken: UN Ideas That Changed the World (Richard Jolly, Louis Emmerij, and Thomas G. Weiss), Development without Destruction: The UN and Global Resource Management (Nico Schrijver) and Global Governance and the UN: An Unfinished Journey (Thomas G. Weiss and Ramesh Thakur). Plaats: Academiegebouw (Senaatskamer), Broerstraat 5. Tijd: 16:00 uur.

Meer informatie: www.UNIHP.org

EVENEMENTEN 25 en 26 juni Theater: Broed presenteert Doos sinds Vrijdag.

Plaats: OUTheater, Kijk in’t Jatstraat 26, Groningen. Tijd: 20.15 uur.

Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 4,- / overigen € 5,-

TENTOONSTELLINGEN T/m 27 juni 2010 Tentoonstelling: Drie bijzondere boekenschenkingen Universiteitsbibliotheek. Het betreft de collectie 19e-eeuwse literatuur van dhr. Dick Leutscher, de drie beroemde “Kritiken” van Immanuel Kant en daarnaast de verzameling boeken over film van drs. Frans Westra. Plaats: Universiteitsbibliotheek (3e verdieping bijzondere collecties), Broerstraat 4, Groningen. Tijd: maandag t/m vrijdag: 08.30 - 22.00 uur, zaterdag en zondag: 10.00 - 17.00 uur.

9 juli Promotie: mw. U. Dijkman, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Inhibition of ynurenine aminotransferase. A potential new drug target for the treatment of schizophrenia. Promotor(s): prof.dr. B.H.C. Westerink. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

T/m 23 januari 2011 Tentoonstelling ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’, een tentoonstelling waarin de geschiedenis van de anatomie wordt toegelicht. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur.

9 juli Promotie: dhr. F.G.H. Boersma, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Mechanisms of bacterial selection in the mycosphere of tricholomateous fungi. Promotor(s): prof.dr.ir. J.D. van Elsas.

Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

Informatie voor studenten en medewerkers Pagina onder verantwoordelijkheid van de afdeling Communicatie RUG T (050) 363 54 45, communicatie@rug.nl

www.rug.nl/extra 24 juni 2010

# 60

Tekst, opmaak en illustratie: Edzard Krol

Russische aartsbisschop opent het in de Universiteitsbibliotheek gevestigde Centre for Russian Studies › www.rug.nl/corporate/nieuws/nieuws

30% korting op sporten in Kardinge De Bedrijvensportpas is een initiatief van de Gemeente Groningen waaraan nu ook – via het BALANS-project – de RUG deelneemt.

Medewerkers van de RUG kunnen de pas aanschaffen en krijgen hiermee 30% korting op de toegang van de gemeentelijke zwembaden of de schaats-/skeelerbaan van Kardinge. Familieleden van medewerkers van de RUG kunnen ook een pas aanschaffen. Hun korting op de toegangsprijzen bedraagt 15%. Meer weten? Aanschaffen? Kijk op www.rug.nl/balans bij de Bedrijvensportpas.

Op de site vindt u ook de nieuwe nieuwsbrief van BALANS. In deze aflevering is er aandacht voor de ‘Week van de health check’ in juni bij het Biologisch Centrum en bij het Centrum voor Informatietechnologie. Els van Houten (FGMW) deed al eerder een check en vertelt er openhartig over. Geesje Peters-Beuke (Letteren) vertelt over haar deelname aan ‘Fietsen scoort’, Ineke Vugteveen (FEB) over haar voornemen om aan de fotowedstrijd ‘Op de fiets’ mee te doen, en Anne Bouwmeester (Bureau) over haar eerste stoelmassage.

Belactie levert 20.000 euro op Met een telefonische actie hebben studenten Geneeskunde, Tandheelkunde en Farmacie vanaf 10 mei 2010 ongeveer 20.000 euro studiegeld ingezameld. Vanuit de tijdelijk in het Academiegebouw ondergebrachte Alumnidesk belden ze ’s avonds met alumni van hun studierichting. Ze vroegen hun een bijdrage te leveren aan de Junior Scientific Masterclass en de Topmaster Medical and Pharmaceutical Drug Innovation. Beide opleidingen bieden talentvolle studenten de mogelijkheid zich al tijdens hun reguliere studie extra te bekwamen in wetenschappelijk onderzoek. Door de financiële steun kunnen de deelnemers aan deze opleidingen het maximale uit hun onderzoeksproject halen. Bij de belcampagne is de RUG geholpen door alumnus Jeroen Dietvorst. Als oprichter van BSC en voormalig directeur van Cendris heeft hij een jarenlange ervaring in de callcenter branche. Van de 2500 gebelde alumni toonden 450 zich bereid te doneren. De actie is een initiatief van het Ubbo Emmius Fonds.

Valorisatie biedt kansen Valorisatie, het laten ontplooien van kennis in het publieke domein, biedt vele kansen, vindt de RUG. De laatste jaren is het begrip ‘valorisatie’ aan een sterke opmars bezig. Zo werd op 9 juni jongstleden in Amsterdam nog de Dag van de valorisatie gehouden. En dichterbij huis, in het Hampshire Hotel in Groningen, vond afgelopen maandag een bestuursdag plaats met als thema Valorisatie en de Europese Unie.

Onder valorisatie wordt iets verstaan dat veel weg heeft van wat vanouds bekend staat als kennisoverdracht. ‘Maar het is meer dan dat,’ zegt Koos Duppen, lid van het College van Bestuur. ‘Ook het zorgen voor een maatschappelijke meerwaarde van die kennis valt er onder.

Vaak wordt die meerwaarde heel eng economisch opgevat, maar dat is niet de bedoeling.

Het kan uitdrukkelijk ook een maatschappelijke meerwaarde zijn. Denk behalve aan het creëren van banen en bedrijfsactiviteit aan grote projecten als Healthy Ageing of aan de activiteiten van de wetenschapswinkels.’

Dat het begrip valorisatie zo in opmars is, komt onder meer doordat veel subsidiegevers voor grote projecten vanuit Brussel en Den Haag eisen dat het subsidiegeld voor een deel voor valorisatie wordt aangewend. Zo is valorisatie een voorwaarde voor de besteding van de FESgelden, de aardgasbaten die voor economische structuurversterking worden aangewend.

Wat doet de RUG aan valorisatie? ‘Via de Transfer & Liaison Groep en de RUG-Houdstermaatschappij werken we natuurlijk al jaren aan de valorisatie van kennis,’ zegt Duppen. ‘En we stimuleren het vestigen van octrooien. Het idee is daarbij dat onze eigen medewerkers, of anderen, van die geoctrooieerde kennis gebruikmaken. Een voorbeeld hiervan is het succesvol ontwikkelen, patenteren en op de markt brengen van een innovatieve inhaler voor astma- en

Foto: Ben Westerink

Opening op 29 juni 2010

Een studente voert een inhalatie-experiment uit met de Novolizer, de analist bekijkt de metingen.

COPD-patiënten (de Novolizer), door prof. Erik Frijlink en dr. Anne Haaije de Boer. Verder zijn we als RUG samen met het UMCG de Stichting Business Generator Groningen begonnen.

Daarmee werken we actief aan het ontwikkelen van bedrijvigheid. Bovendien moedigen we, samen met de Hanzehogeschool, via CUBE050, bedrijvigheid van studenten aan.’

Veel valorisatie komt voort uit de grote onderzoeksprojecten, waarbij de subsidiegever eist dat de universiteit actief bezig is met het valoriseren van kennis. Duppen: ‘Zouden we niks aan valorisatie doen, dan kregen we veel grote projecten aan de RUG niet van de grond. Al met al biedt de valorisatie dus vele kansen.’

Valorisatie heeft ook een keerzijde. Als kennis moet worden toegepast, kan dat een bedreiging voor het fundamentele onderzoek vormen.

Want wie zich richt op de toepassing van on-

derzoek, is minder bezig met de fundamentele kant ervan. ‘Dat gevaar moet je onderkennen,’ zegt Duppen. ‘Veel hangt natuurlijk af van de individuele onderzoeker. Die moet er zeer bewust en zorgvuldig mee omgaan. Maar de faculteiten en het CvB hebben hier eveneens een taak. Dat is een reden dat ze alle grote projecten eerst moeten goedkeuren.’

Volgens Duppen gaat het erom het evenwicht te bewaren tussen de verschillende financieringsbronnen van het onderzoek: ‘Het meeste onderzoek aan de RUG is gefinancierd door de eerste en tweede ­geldstroom, onderzoek waar ik bijna het ouderwetse woord waardevrij voor zou willen gebruiken. En niet meer dan 12 procent van ons onderzoek wordt door bedrijven gefinancierd. Dat is in balans. Wij zijn er voor fundamenteel onderzoek, dat is onze belangrijkste bijdrage aan de maat­schappij.’

Column

Collegeldtarieven veranderen

De grootste uitdaging van mijn leven

Het wettelijk collegeld voor het studiejaar 2010-2011 bedraagt € 1.672,-. De belangrijkste wijziging ten opzichte van het huidige collegejaar is dat iemand die al een graad heeft gehaald en weer aan een opleiding in diezelfde graad begint, meer collegegeld moet betalen. Wie bijvoorbeeld al een bachelordiploma heeft en opnieuw een bachelor start, die komt niet meer in aanmerking voor het lagere tarief van het wettelijk collegegeld. Hetzelfde geldt voor een master. Hiervoor gelden enige uitzonderingen. Zo bestaat er voor het studiejaar 2010-2011 een overgangsregeling. De overgangsregeling is alleen van toepassing op mensen die dit jaar aan de RUG studeren.

Voor meer informatie over de collegegeldtarieven voor het studiejaar 2010-2011, zie www.rug.nl/studenten/inuitschrijving/inschrijven.

Kijk in de rechterkolom onder het kopje ‘Formulieren en brochures’.

Klik op een van de twee pdf-bestanden: ‘Stroomschema collegegeld 2010-2011,’ voor eerstejaars of ouderejaars.

De ene na de andere dag verstrijkt. Echt tijd om terug te kijken heb ik niet, dat komt straks wel. Het is niet te bevatten dat ik over een kleine maand klaar ben met de grootste uitdaging van mijn leven. Al ruim een jaar lang ben ik fulltime, samen met mijn commissie, bezig met de organisatie van het 39ste lustrum.

Vele lustrumevenementen zijn inmiddels geschiedenis, maar het hoogtepunt staat nog voor de deur, de twaalfdagendurende lustrumweek in juli (10 t/m 21).

Leerzaam en waanzinnig zijn de eerste twee woorden die bij mij opkomen als ik terugkijk op dit jaar. Binnen je vereniging sta je een jaar lang in de spotlights. Je wordt gewaardeerd om wat je doet, maar bekritiseerd om wat je niet goed doet. Daar moest ik soms aan wennen. Hoe hard je ook je best doet, alles goed doen is onmogelijk. Gelukkig leer je snel met kritiek omgaan en zorgt de kritiek ervoor dat je niet genoegen kan nemen met half werk.

Met bijna 35 commissies onder je, die zich enkel en alleen inzetten voor het lustrum, en een begroting van bijna anderhalf miljoen euro, lijkt je taak soms op een manager van een groot bedrijf.

Hoe communiceer je, zorg je dat ze opmerkingen en kritieken van je aannemen? Eerlijke en duidelijke communicatie zijn daarbij de kernbeginselen van een goede samenwerking. Ik voel me bijna bevoorrecht dat ik in deze fase van mijn leven met deze uitdagingen mag omgaan.

Studeren is noodzaak, maar jezelf ontwikkelen op organisatorisch en sociaal gebied zijn voor mij net zo belangrijk. Blijf altijd zoeken naar deze optimale combinatie.

Het einde van een waanzinnig jaar is in zicht. Ik heb genoten en ontzettend veel geleerd. Deze ontwikkeling pakt niemand meer van me af!

Duco Onnes Praeses 39ste Lustrumcommissie, Vindicat atque Polit

Verzin een naam voor de tentamenhal en win een laptop!

In de tentamenhal.

Foto: Peter Keizer

Kun jij een naam voor de tentamenhal bedenken die verwijst naar de universiteit en haar (studenten)geschiedenis? Mail je inzending voor woensdag 18 augustus naar vgi@rug. nl en maak kans op een laptop. Je kunt alleen meedoen als je student bent.

Een jury onder leiding van Rector Magnificus Frans Zwarts kiest uit alle inzendingen de winnende naam. Deze wordt bekend gemaakt tijdens het buitenprogramma bij de opening van het academisch jaar, op 6 september.

UK 38 - 24 JUNE 2010

NO LIMITS

Don’t phone home |_

Otherwise you might as well holiday in Assen

| r e p o r t | Leaving hearth and home to wait for trains in India, to walk the Inca Trail in Peru or check out the pyramids.

Why would you? Not just for fun, according to two travel agents and a globetrotter.

By NICOLE BESSELINK “Round the world! There is much in that sound to inspire proud feelings; but whereto does all that circumnavigation conduct?” Herman Melville, author of Moby-Dick, already brought up the question in 1851: why do we travel?

Ego boosting With its numerous travel agencies and bookstores, the Oude Kijk­in ’t Jatstraat seems a good starting point to get an answer to the ‘why travel’ question. “People have different motives”, Jeroen de Vries, manager of JoHo travel agency says. “We live in an international world. Employers find it interesting if an applicant has been abroad for a while.”

Going abroad to do voluntary work is another story, De Vries says.

“Development aid is more about ego boosting. People feel that back home they have everything and now they want to see if they can change another part of the world.” He smiles.

“Ecotourism is therefore sometimes called ego­tourism.”

De Vries has noticed that more youngsters are combining their holi­days with voluntary work.

“They are more conscious of the environment and don’t only want to consume.” He feels people don’t only want to see the sunny side of things and refers to one of his recent trips. “This spring I went to Egypt and of course I wanted to see the pyramids. However, I was also interested in seeing the other side: how is society organized? How do the locals live in the slums?”

Money matters Still, for students the costs are still the deciding factor, Korrie Bonnema of Kilroy Travels illustrates with an example. “Only a few organizations are allowed to buy travel permits to take groups round the Inca Trail. One Peruvian travel organization is very eco-minded. If I tell customers about the trips they organize, they respond that they’ve found a similar trip that’s fifty euros­ cheaper.” That’s a pity, she sighs. “In the end it’s not the environment but the money that matters.”

Bonnema does observe another trend: “It has become much more normal to spend the summer holidays in Thailand as if it were some resort in Spain.” Despite the economic crisis, prices haven’t dropped that much. “Nevertheless people are travelling further.” But not without consequences. “They contract diseases more often. Tourists think Thailand is just another Benidorm and do not prepare themselves properly.”

Hip to be on a trip Job Kwakman, final-year KCM student and working at a bookshop in the Oude Kijk in ‘t Jatstraat, is critical of the modern-day travel culture. “Nowadays travelling has to be fantastic and exciting. Experiences have to be shared straight­ away with family and friends on the web.” He wonders why. “Isn’t the idea of travelling to let go of your home situation? Travelling should be something personal, vague and indefinable. Right now travelling is the exact opposite – extremely defined.”

In 2004 Kwakman and his then girlfriend travelled through India, Sri Lanka and Nepal for six months.

She liked to stay in touch with her family, while he felt no urge to at all. “It’s a pity people want to bleep every­thing to their friends and family. They put pictures on Facebook or send e-mails. It’s perfectly under-

standable, but not helpful if you really want to get away from it all.”

According to Kwakman, travelling should be something for yourself. Instead of contacting home he kept a diary. He never read it afterwards. He took 1800 photos, but never showed them all to friends and family. “For them a photo is like a picture postcard. When you get one, it’s nice, but after ten postcards you’ve seen enough.”

Final fling The hallelujah travel blogs also irritate Kwakman. On blogs like Waarbenjij.nu travellers only mention their fantastic and exciting experiences. “Travelling can be extremely uncomfortable, boring and lonesome. You hardly ever read about that on the web.”

Then why travel? To postpone decision-making? To get away from family troubles? A final fling? Bon-

nema: “We often get people in who want to travel the world before they buy a house and settle down.”

‘Travelling can be extremely uncomfortable, boring and lonesome’ Kwakman had another reason: “I was satisfied with my Dutch life, but felt something was missing. In Western Europe everything’s done on autopilot. We are all in a permanent hurry. Being abroad puts this in perspective. A Dutchman starts complaining when the train is five minutes late; in India I once waited for five hours.”

Despite his criticism, Kwakman does not believe he was born in the wrong country. Nevertheless, he hopes to settle down in Ireland one day. Although still in Western Europe, he feels the Irish know much better how to derive great pleasure from the small things in life. Ironically, he has never been to Ireland.

The emigration plans are still vague. “I first need to round off things.” His final thesis on traumatized kids who explain their problems via art, for example. In the meantime, he’s trying to get used to the feeling of living on an island – he visited the Oerol festival on Terschelling last week. The only downside: the smartphones two friends brought along.

His motto is clear: abandon the internet while travelling. “With all that real-time contact with the other side of the world, the world gets rather small. You might then just as well holiday in Assen.”

UK 38 - 24 JUNE 2010

NO LIMITS

Beyond infinity | r e p o r t | This last UK before the summer holidays is a special themed one entitled “Grenzeloos”, which roughly translates as “without borders” or “no limits”. On the International Page, we delve into a subject which by very definition has no limits: infinity.

By Ernst arbouw Imagine a large hotel, somewhere on the outskirts of town. A brightly coloured neon sign on the façade flashes its name: Hilbert’s Hotel.

There is something peculiar about Hilbert’s – it’s not a normal large hotel, it is in fact infinitely large, with an infinite number of rooms.

Now imagine that Hilbert’s has just run a particularly successful advertising campaign and that, as a consequence, the hotel is fully booked. Every single one of its infinite number of rooms has a guest in it. (This may stretch the imagination quite a bit, but it will get worse, believe me.)

Everything is perfectly fine until late in the evening, when another guest arrives at the front desk. As the hotel is fully booked, this could prove to be a problem, but luckily, the receptionist of this particular hotel is maths savvy – you have to be when you work in a hotel with an infinite number of rooms – so she immediately knows what to do.

She moves every guest to the room next door, so the guest in Room 1 goes to Room 2, the guest in Room 2 goes to 3, and so on. The new arrival takes Room 1 and the problem is solved.

The next evening, Hilbert’s hotel is again completely booked, but now another, somewhat bigger challenge arrives to face the front desk: an infinite number of would-be guests.

The receptionist quickly conjures up a solution. To make room for the infinite number of new arrivals, she asks all her guests to move to the room with their current room number multiplied by two, so Room 1 goes to Room 2, Room 2 goes to 4, Room 3 to 6, and so on. And, miracle of miracles, at the end of a very long evening, every newly arrived guest is comfortably checked into his room and Hilbert’s Hotel is still as full as it was when the day started, with every room occupied.

“Infinity is rather counter-intuitive”, says Professor of Mathematics Jaap Top. Top is sitting in his room on the third floor of the Bernoulliborg, joined by his colleague Dr Jan Terlouw and Bachelor’s student Frank Roumen. A whiteboard on one of the walls is filled from top left to bottom right with seeming-

How many numbers do we actually need?

Let’s be fair: infinity is overkill.

For most people in most situations, something in the region of one million will be more than sufficient. Unless, of course, you happen to be Bill Gates or the Sultan of Brunei and you want to express the contents of your

Photo René Lapoutre ly impenetrable formulas – all to do with Roumen’s Bachelor’s thesis on the foundations of mathematics, a subject which also covers infinity, Top explains.

The observation that infinity is counter-intuitive, or indeed mindboggling, isn’t new. In the 17th century, Galileo came to the conclusion that everyday concepts like “more than”, “less than” and “equal to” lose their meaning when working with infinity. As the example of Hilbert’s Hotel, first coined by German mathematician David Hilbert, bank account, in which case you’ll probably need a billion or more.

Beyond a billion, you’re likely to end up in the realm of stars and atoms. The circumference of the observable universe expressed in millimetres is (only!) a 30-digit number (8.14 x 1029 millimetres); the weight of our sun expressed in kilograms is a 31-digit number. Secondary school pupils taking chemistry have to learn the socalled Avogadro’s Number – the

shows, every natural number (1, 2, 3…) is directly linked to an even number (2, 4, 6…) which clearly means there are just as many natural numbers as there are even-numbered.

That certainly doesn’t feel right, but it gets worse. Once you have established that there are infinite numbers of numbers, it’s easy to see there is also an infinite number of fractions: 1/2, 1/3, 1/4 and so on, ad infinitum. “Which implies there’s an infinite number of fractions between 0 and 1”, explains Top. number of molecules in a mol: 6.28 x 1023 – 24 digits.

To find the largest number needed to describe physical reality, you’ll need to multiply the estimated number of particles in the universe (1080) by the number of Planck time units that have passed since the Big Bang.

Planck time (estimated at 1060) is the shortest possible unit of time; by multiplying the two figures, you’ll get the number of unique positions of every par-

But, adds Terlouw, that isn’t the whole story. Even though there’s an infinite number of fractions between 0 and 1, the number line does in fact show gaps: fractions don’t cover all the conceivable numbers. There are so-called irrational numbers which are not the result of a fraction – for example √2 – and transcendental numbers which are not the result of any mathematical equation – for example e and π – which fill the gaps. And yes: their number is also infinite. But there is something even more mind-bogticle in the universe since the dawn of time: 10140.

The largest number ever to be used in a mathematical proof, the so-called Graham’s Number, named after mathematician and circus artist Ronald Graham, is substantially larger than anything in physical reality. It is in fact so large that we don’t really know how large it is. There are, however, two things we do know about Graham’s number: it is at least 500 digits long and it ends with a seven.

gling about this set: it’s impossible to link them to the natural number line in the same way as fractions or even numbers. Their infinity is larger. So there are in fact different flavours of infinity.

The idea that infinity comes in different shapes – and indeed sizes­ – was first proposed by German mathematician Georg Cantor (1845-1918). Even though it’s now commonly accepted, it caused an uproar when Cantor first posited the idea. It led to a bitter fallout between Cantor and his teacher Leopold Kronecker and the commotion is said to have contributed to the first of Cantor’s many nervous breakdowns.

The beauty but also the brainmangling thing about Cantor’s insight is that it can be repeated – over and over again. “It’s possible to embed any new infinity into a mathematical system to create yet another infinity”, says Terlouw. So there’s not just one count-as-you-go infinite number system, there are in fact a great many kinds of infinity.

How many? You may have guessed by now.