Living in the miners houses

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής

Μάθημα: Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων V Διδάσκουσα: Ι. Μπαρκούτα

Επανασχεδιασμός ερειπωμένων κελυφών κατοικίας στην ιστορική περιοχή του Λαυρίου, σε χώρους φιλοξενίας

Ελένη Μαστροκώστα 2021-2022

Λαύριο Αγ. Κωνσταντίνος Καμάριζα

1. Η θέση μελέτης

Η Καμάριζα

Η περιοχή των υπό μελέτη κτισμάτων βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νομού Αττικής, στον Καλλικρατικό Δήμο Λαυρεωτικής στα όρια μεταξύ της Δημοτικής Ενότητας Αγ. Κωνσταντίνου και Δημοτικής Ενότητας Λαυρεωτικής και βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του Λαυρίου. Η θέση των κτισμάτων βρίσκεται στην Καμάριζα και εμπίπτει εντός του Εθνικού Δρυμού Σουνίου. Ολόκληρη η περιοχή της Λαυρεωτικής έχει χαρακτηρισθεί ως αρχαιολογικός χώρος, ιστορικός τόπος και τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Η σημερινή Καμάριζα, είναι η αρχαία περιοχή της Μαρώνειας, όπου τον 5ο αιώνα π.Χ. οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ανακαλύψει μεγάλες ποσότητες μεταλλευμάτων, κυρίως ασημιού. Στην νεότερη εποχή στην Καμάριζα, η οποία πήρε το όνομά της από τις καμάρες των υπόγειων στοών, η πρώτη μεταλλευτική-μεταλλουργική δραστηριότητα εγκαινιάστηκε το 1865, με την ανακαμίνευση των υπολειμμάτων των αρχαίων σκωριών. Έτσι δημιουργήθηκε η πρώτη βιομηχανική πόλη της Ελλάδας για τις κατοικίες των μεταλλωρύχων και των εργατών της εταιρείας. Για την ίδρυσή της δημιουργήθηκε μάλιστα και ρυμοτομικό σχέδιο που προέβλεπε εκτός από τις κατοικίες, σχολεία, νοσοκομείο, κεντρική αγορά και ορθόδοξη αλλά και καθολική εκκλησία, για τους αλλοδαπούς εργάτες. Παρόλο που οι συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία του Λαυρίου, ήταν πολύ άσχημες, το Λαύριο ήταν η πρώτη πόλη που συνέβαλε στη μετάβαση της Ελλάδας από μια χώρα με αγροτική παραγωγή σε ένα σύγχρονο βιομηχανικό κράτος.

2. Υφιστάμενη Κατάσταση

3. Παραδείγματα υλοποιημένων αντίστοιχων κτιρίων

Επανάχρηση ενός μισογκρεμισμένου πέτρινου σπιτιού σε Hostel στην Κίνα

Μετατροπή παλιού εργοστασίου σε κατοικία στο Ηνωμένο Βασίλειο

Μετατροπή παλιού εργοστασίου σε χώρο τέχνης στην πόλη Vadodara, στην Ινδία

Μετατροπή παλιού σταθμού ρεύματος σε κέντρο τέχνης στην Μαδρίτη από τους αρχιτέκτονες Herzog & de Meuron

Επανακατασκευή παλιού κτίσματος σε εξοχική κατοικία στο North Yorkshire

H επανάχρηση μιας αποθήκης στο Βέλγιο σε εστιατόριο

Μετατροπή κατοικίας του 1797 σε εστιατόριο, στην Ουκρανία

4. Ιστορική έρευνα: Οι κατοικίες των μεταλλωρύχων και άλλα κτίρια της περιοχής του Λαυρίου

5. Ιστορική Έρευνα: Οι μεταλλευτικές στοές του Λαυρίου στην αρχαιότητα Στην αρχαιότητα η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Λαυρίου γινόταν με κατακόρυφα φρεάτια καθώς τα αργυρομολυβδούχα κοιτάσματα, εμφανίζονται συνήθως κάτω από σχιστόλιθους ή ασβεστολιθικούς σχιστόλιθους (μάρμαρα) που είναι πολύ σκληρά πετρώματα. Οι διατομές των φρεατίων αυτών ήταν ορθογωνικού σχήματος. Μερικά από αυτά, φαίνονται να περιστρέφονται γύρω από έναν κατακόρυφο άξονα.

Η ίδια λογική εκμετάλλευσης παρατηρείται και σε άλλα μεταλλεία αργύρου νεότερης εποχής, στα οποία όμως εκτός από τα κατακόρυφα φρεάτια, διανοίγονται και οριζόντιες στοές μικρού μήκους.

6. Η κεντρική ιδέα Η κεντρική ιδέα είναι οι μεταλλευτικές στοές. Πλαίσια από σκούρο μέταλλο, στους εξωτερικούς χώρους, θα οδηγούν τον επισκέπτη στα δωμάτια και μέσα σε χώρους του κτιρίου. Οι νέοι χώροι θα αποτελούν μια πρόσθετη «επιδερμίδα» εσωτερικά των ερειπίων και θα είναι κατασκευασμένοι από σκούρο μέταλλο ενώ θα διατηρηθούν τα μικρά ανοίγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, για να αναπαραχθεί η κλειστοφοβική αίσθηση των στοών. Το φυσικό φως θα μπαίνει στους χώρους από ψηλά. Οι οριζόντιες χαράξεις στους εξωτερικούς χώρους θα ακολουθούν το ορθοκανονικό σύστημα των μεταλλευτικών στοών.

7. Ανάλυση Ιδιωτικοί χώροι – Διαμονή Οργάνωση στο χώρο

Θέα

Κοινόχρηστοι χώροι: Υποδοχή, χώρος Έκθεσης, Εστιατόριο

7. Ανάλυση: Οργανόγραμμα

7. Ανάλυση: Λειτουργικό Διάγραμμα

1

1

1

1

5

2

3 3

1. Δωμάτια Διαμονής 2. Υποδοχή 3. Χώρος Έκθεσης 4. Κοινόχρηστοι Χώροι Υγιεινής 5. Εστιατόριο

3 4

8. Η μέθοδος κατασκευής και τα υλικά Με έμπνευση από τις παλιές κατοικίες του Λαυρίου την βιομηχανική εποχή, θα χρησιμοποιηθεί το μέταλλο ως φορέας των νέων κατασκευών, ο οποίος θα εμφανίζεται και στο εσωτερικό των χώρων. Ο σχεδιασμός έχει γίνει ώστε να διατηρηθούν στο μέγιστο βαθμό και να ενταχθούν στο εσωτερικό των χώρων οι παλιές πέτρινες τοιχοποιίες, και έτσι να αποτελέσουν μέρος του νέου σχεδιασμού. Σε συνάφεια με την «πατίνα» του «παλιού», επιλέχθηκε να χρησιμοποιηθούν επίσης η τσιμεντοκονία (κουρασανίτ) αλλά και το ξύλο σε φυσικό χρώμα.

Στέγαση με μεταλλικό πανέλ με θερμομόνωση

Πλαγιοκάλυψη με μεταλλικό πανέλ με θερμομόνωση

Υπερυψωμένη πλάκα από γυαλί

Μεταλλικά πλαίσια (από σίδηρο με ηλεκτροστατική βαφή πούδρας)

9. Τα σχέδια

GSEducationalVersion

Τ

Β

0

1

2

3

4

5

Κτίριο Ε

Β

Κτίριο Γ

Β

2

3

4

5

Κτίριο Δ 3

4

5

Ο-Γ1

Γ2

Ανατολική Όψη

2

1

Ο-Γ2

Γ2

00 0,5

00 0,5 Β2

1

Γ1

1 ,81 10

Ο-Β1

Β

2

3

4

9 ,33 10

5

4 Ο-Α

1

Α1

6 ,99 15

0

1 Ο-Α

Β

00 0,5 09 0,5

0

1

2

3

4

5

73 4,5

Β1

Β1

95 8,9

Α1 Β2

0

0

Γ1

00 0,5

3 Ο-Α

Κτίριο Β

7 ,92 20

0 ,70 10

2 Ο-Α

0 ,45 10 00 0,5 00 0,5

Τ

GSEducationalVersion

Βόρεια Όψη

Κτίριο Α

Κτίριο Α: Υποδοχή, Χώρος Εκθέσεως, Διεύθυνση, Εστιατόριο Κτίρια Β, Γ, Δ, Ε: Δωμάτια Διαμονής

Ο-Α2

10,45

0,50 5,20

4,75

10,20 5,20

4,50

5

7

4 1

2

3

4

5

6

7

8

9

11

10

12

13

5

15

7 14

0,50

8,51

4,00

6

4 3

4,00

20Ρ x 0,17 19Π x 0,27

2 1

16

3

2

17

0

18 19

Β

0,50

20

Ο-Α3

25,00

5

25,00

11,91

1

Κτίριο Α Κάτοψη Ισογείου

7

4,07

4

Ο-Α4

3

16,00

2

Ο-Α1

1

Α1

0

Α1

GSEducationalVersion

7

7

1. Υποδοχή 2. Ανελκυστήρας 3. Κλίμακα προς Όροφο 4. W.C. ΑμΕΑ 5. W.C. ανδρών 6. W.C. γυναικών 7. Χώρος Έκθεσης Μεταλλωρύχων Λαυρίου

Ο-Α2

10,45

10,70

6,09

4,36

4

5

3,80

10,70

8

8,93

3

5

4,88

1

2

3

4

5

6

7

8

9

11

10

12

13

14

15

4 3 20Ρ x 0,17 19Π x 0,27

2

2

1

1 16 17

0

18 19

8,02

Ο-Α4

Ο-Α3

5

16,00

4

6

Κτίριο Α Κάτοψη Ορόφου 1. Ανελκυστήρας 2. Κλίμακα από Ισόγειο 3. Γραφείο Διεύθυνσης 4. Χώρος προσωπικού 5. Αποθήκη - Λινοθήκη 6. Αίθουσα εστιατορίου 7. Κουζίνα εστιατορίου 8. Εξώστης - εξωτερικός χώρος εστιατορίου

7

Ο-Α1

3

Α1

2

Α1

GSEducationalVersion

1

4,23

Β

20

0

Ο-Α1

10,81

0,50

0,50

Κτίριο Α Κάτοψη Δώματος 4,57

16,00 Ο-Α4

Ο-Α3 4

10,34

3

0,50

2

Α1

1

Α1

GSEducationalVersion 0

5

20,93 0,51

Β

0

1

2

3

4

5

9,00

0,50

0,50

10,45

10,70

0,50

Ο-Α2

GSEducationalVersion

Β2

Ο-Β1

Β

1

2

3

4

5

Β1

Β1

Β2

0

Κτίριο Β Κάτοψη 1ης στάθμης

GSEducationalVersion

Β2

Ο-Β1

Β

1

2

3

4

5

Β1

Β1

Β2

0

Κτίριο Β Κάτοψη Δώματος

Β

5

Ο-Γ1

Γ1 ±0,00

±0,00

5 5 4 5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

4

3

5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

2 2 5

1

2

3

1

4

5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

3

3

5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

4 5

1

2

1

5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

-1,00

1

2

3

4

5

1

5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

2

4

3

3

4

2

Γ2

5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

1

2

3

4

5

Ο-Γ2

Γ2

GSEducationalVersion

1

5

0

Κτίριο Γ Κάτοψη Ισογείου

1

2

3

4

5

Ο-Γ1

Γ1 Ο-Γ2

Γ2

Γ1

Β2

0

Γ2

GSEducationalVersion

Β

Κτίριο Γ Κάτοψη Δώματος

GSEducationalVersion

Β

Β

0

1

2

3

4

0

5

1

2

3

4

5

±0,00

Κτίριο Δ Κάτοψη Ισογείου

Κτίριο Δ Κάτοψη Δώματος

GSEducationalVersion

Β

Β

0 0

1

2

3

4

Κτίριο Ε Κάτοψη Ισογείου

1

2

3

4

5

Κτίριο Ε Κάτοψη Δώματος

5

GSEducationalVersion

0

1

2

3

4

5

Κτίρια Α, Β, Γ, Δ Όψη - Τομή Τ

0

1

2

3

4

5

GSEducationalVersion

+6,55

+6,55

+3,00 +2,80

+2,80

±0,00

±0,00

0

1

2

3

4

5 0

Κτίριο Α Όψη Ο-Α1

+6,55

1

2

3

4

5

Κτίριο Α Όψη Ο-Α3 +6,55

+4,50 +3,40

+3,40

±0,00

±0,00

0

1

2

3

4

5

0

Κτίριο Α Όψη Ο-Α2

1

2

3

Κτίριο Α Όψη Ο-Α4

4

5

GSEducationalVersion

+6,55

+3,40 +2,80

±0,00

0

1

Κτίριο Α Τομή Α1

2

3

4

5

GSEducationalVersion

+4,27 +3,88

+3,37

+3,38

+2,70

+2,70

+2,00

+2,00

+0,00

±0,00

0

1

2

3

4

5

Κτίριο Γ Όψη Ο-Γ1

+4,27 +3,88

+3,38

+3,37

+3,00 +2,70

+2,63

+2,00

+1,00

+1,00

±0,00

±0,00

-1,00

-1,00 -1,15

0

1

2

Κτίριο Γ Όψη Ο-Γ2

3

4

5

GSEducationalVersion

0

1

Κτίριο Β Όψη Β1

2

3

4

5

Γ1

Γ2

1

2

3

4

5

1

±0,00

2

3

4

5

5

4 5Ρ x 0,20 4Π x 0,25

3

2

1

-1,00

Γ2

GSEducationalVersion

0

Τύπος Δωματίου 1

Τύπος Δωματίου 2

GSEducationalVersion

+4,24

+4,24

+2,54

+2,60

+2,00

+1,00

+0.00

±0,00

-1,00

-1,10

0

Κτίριο Γ Τομή Γ1

1

2

3

4

5

GSEducationalVersion

+4,24

+2,60

±0,00

-1,00

0

Κτίριο Γ Τομή Γ2

1

2

3

4

5

GSEducationalVersion

+3,85

+2,70

±0,00

0

1

2

3

4

5

Κτίριο Β Τομή Β1

0

Κτίριο Β Τομή Β2

1

2

3

4

5

Η είσοδος προς την υποδοχή και η είσοδος στο χώρο έκθεσης

Η είσοδος προς τα δωμάτια

Η είσοδος προς τα δωμάτια

Η είσοδος προς τα δωμάτια

Η υποδοχή

Η υποδοχή

Ο χώρος της έκθεσης με την εγκατάσταση του εκθετηρίου

Ο χώρος της έκθεσης

Η είσοδος στο εστιατόριο

Ο εξωτερικός χώρος (εξώστης) του εστιατορίου

Το εστιατόριο

Το δωμάτιο τύπου 1

Το δωμάτιο τύπου 1

Το δωμάτιο τύπου 1

Το δωμάτιο τύπου 2