Commentarii Academici. Pismo Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

NR 1 MARZEC KWIECIEŃ 2018

COMMENTARII

ACADEMICI

EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

W NUMERZE U NAS WARTO STUDIOWAĆ POD BATUTĄ PRAKTYCZNY STUDENT U PODSTAW SMOGU

TALENT NAUKA INNOWACJE

SZKOŁA MISTRZÓW MATEMATYCZNY JĘZYK GRA W CHOWANEGO EKOLOGICZNA PRACA SOCJALNA

DWUMIESIĘCZNIK UNIWERSYTETU PEDAGOGICZNEGO

W międzynarodowym kręgu

Monika Wąs fot. fotolia.com

SPIS TREŚCI WYDARZENIA 04 U nas warto studiować 05 Pod batutą 6 Muzyka w Sukiennicach 07 Nowe koncepcje nauczania 08 23 sekundy na kostkę Rubika 09 Matematyczny język porozumienia 10 Gra w chowanego 11 „Szmaragdowa wyspa” Oceanu Atlantyckiego 12 Trudne powroty

NOWOŚCI WYDAWNICZE 13 | Cztery lektury

Uniwersytet Pedagogiczny podejmuje współpracę z przedstawicielami nauki i oświaty.

W jej wyniku, w marcu 2018 roku, wykład „Włochy – Polska – Europa” wygłosił w murach uczelni ambasador Republiki Włoskiej w Polsce dr Alessandro de Pedys. Natomiast pod koniec miesiąca rektor prof. dr hab. Kazimierz Karolczak udał się na Ukrainę z oficjalną wizytą. Rozmawiał z ministrem i wiceministrem Oświaty i Nauki Ukrainy, prezydentem

Narodowej Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy, wiceprzewodniczącym Komisji Nauki i Edukacji w Radzie Najwyższej Ukrainy, przedstawicielami Państwowego Uniwersytetu im.

Michajła Drahomanowa w Kijowie, Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Pawła Tyczyny w Humaniu, Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki.

Wymiana doświadczeń umożliwia omówienie bieżących i wdrożenie nowych rozwiązań.

Briefing prasowy na UP

Informacje dotyczące konkursu nr POWR.03.01.00-IP.08-00-PKN/18 na „Programy kształcenia nauczycieli”, dotyczące opracowania i wdrożenia programów kształcenia nauczycieli na kierunkach realizujących specjalność nauczycielską, można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY 14 Gotowi na RODO? 16 Spójrz w niebo 18 Praktyczny student?!

20 Biologia odkryta na nowo

PRACOWNICY 22 Nominacje profesorskie 23 U podstaw smogu

STUDENCI

24 | Ekologiczna praca socjalna 25 | U progu kariery 26 | Educatus Vocal Talent Show

SZKOŁA MISTRZÓW 27| O języku edukacji szkolnej

„Commentarii Academici” Pismo Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie nr 1 marzec – kwiecień 2018 www.up.krakow.pl/uniwersytet/czasopismo-up Zespół redakcyjny: Redaktor naczelny: Monika Wąs Konsultant redakcyjny: Ilona Trębacz Konsultant merytoryczny: Dorota Rojek-Koryzna

2

Dorota Rojek-Koryzna

26 marca 2018 roku Jarosław Gowin, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, spotkał się z dziennikarzami na Uniwersytecie Pedagogicznym, by na terenie uczelni ogłosić ogólnopolski konkurs na „Programy kształcenia nauczycieli”, którego jednym z zadań jest stworzenie lepszych warunków do edukacji przyszłych nauczycieli.

Podczas kameralnego spotkania ministra z prof. Kazimierzem Karolczakiem, rektorem UP, prof. Aleksandrem Nawratem, zastępcą dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz przedstawicielami mediów zostały przekazane główne założenia konkursu.

To pierwszy tego typu briefing prasowy zorganizowany na terenie uniwersytetu.

Adres redakcji: UP, p. 303, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, tel. (12) 662 60 13 czasopismo@up.krakow.pl Opracowanie graficzne, Jacek Łucki, Grafit Studio studio@grafitstudio.com Druk: Poligrafia Uniwersytetu Pedagogicznego Kolportaż: redakcja Nakład: 300 szt. bezpłatnych

Jarosław Gowin, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

Zdjęcia na okładce: Koncert noworoczny Orkiestry Symfonicznej UP w Muzeum Narodowym w Sukiennicach, fot. Mateusz Szczypiński, Studentki UP w strojach krakowskich, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto, Robot z pokazów zorganizowanych przez Instytut Techniki UP, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adjustacji tekstów.

COMMENTARII ACADEMICI

Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej prof. dr hab. Kazimierz Karolczak, fot. Andrzej Banaś

Szanowni Państwo, Nowe czasopismo UP

oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer Commentarii Academici, nowego czasopisma Uniwersytetu Pedagogicznego. Hasło uczelni „talent, nauka, innowacje” i zmieniająca się rzeczywistość wymagały wprowadzenia nowoczesnej formuły magazynu uniwersyteckiego, wydawanego w cyklu dwumiesięcznym. Będziemy pokazywać naszą uczelnię z perspektywy aktualnych wydarzeń i ludzi, którzy je tworzą. Poinformujemy o inicjatywach podejmowanych na wszystkich siedmiu wydziałach uczelni. Podkreślimy wkład pracowników naukowych i administracyjnych w budowanie wspólnego, przyjaznego, innowacyjnego i twórczego miejsca nauki i pracy.

Rok 2018 rozpoczęliśmy koncertowo, pod batutą dyrygentów Orkiestry Symfonicznej UP i Chóru Mieszanego Educatus. Marzec i kwiecień przyniosły kolejne inicjatywy artystyczne i kulturalne.

O współczesnym postrzeganiu sztuki mówiono na międzynarodowej konferencji „Hide-and-Seek. Absence, Invisibility, and Contemporary Art Practices”, a talent studentów mogliśmy sprawdzić podczas Educatus Vocal Talent Show. Dni kultury irlandzkiej zachęciły uczniów i studentów do zgłębienia historii, tradycji, literatury i języka tego kraju.

Uniwersytet otworzył również swoje drzwi dla uczniów szkół średnich. 15 marca pokazaliśmy, dlaczego warto u nas studiować i jakie kierunki kandydaci mogą wybrać z szerokiej oferty UP. Na kolejnych stronach czasopisma znajdą Państwo relacje z konferencji, seminariów naukowych i wywiady z naukowcami. Wybór jest duży, każdy może znaleźć coś dla siebie – humanista i entuzjasta nauk ścisłych, kandydat, student i pracownik Uniwersytetu Pedagogicznego. Życzę Państwu udanej i inspirującej lektury.

nr 1 marzec/kwiecień 2018

3

, studiowaćc

U NAS WARTO

„Studia to nie tylko nauka” - takie zdanie usłyszałam przechodząc koło stoiska Samorządu Studentów podczas Dnia Otwartego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Z ciekawością rozejrzałam się po boxach wystawienniczych, na których studenci zachwalali swoje kierunki. Kolorowo ubrani, uśmiechnięci, pełni entuzjazmu – młodzi ludzie, którzy wybrali już swój kierunek studiów i wiedzą, co chcą robić w życiu.

Kamila Dąbrowa, kierownik Biura Promocji UP

fot. Grzegorz Wajda/ wajdafoto

Na Dniu Otwartym pojawiło się w tym roku prawie tysiąc osób, które szukały odpowiedzi na pytanie czy warto studiować na UP. Na trzydziestu sześciu stoiskach umieszczonych w Auli Głównej mogli wziąć udział w konkursach, pokazach, warsztatach, porozmawiać z wykładowcami i studentami.

Wystawcy zachęcali odwiedzających do uczestnictwa w eksperymentach, zabawach, opowiadali, jak wyglądają laboratoria i życie studenckie. Dużo pytań dotyczyło kierunków, ich specjalności i tego, co można robić po studiach.

Jak przekonać odwiedzających, że właśnie ten kierunek powinni wybrać? Studenci z Instytutu Biologii opowiadali o pracy w laboratoriach badawczych, kontrolnych i diagnostycznych, o badaniach, które w przyszłości poprawią jakość życia. Studentki i studenci w mundurach moro, z twarzami pomalowanymi w barwy maskujące, zachęcali do studiowania na kierunku bezpieczeństwo narodowe. Absolwenci tych studiów kończą je świetnie przygotowani do pracy w organach samorządowych, rządowych, administracji państwowej i instytucjach międzynarodowych. Do kierunków pedagogicznych zachęcali studenci z Wydziału Pedagogicznego, opowiadając o pracy z dziećmi, osobami starszymi i niepełnosprawnymi. Studenci Prawa, Administracji i Ekonomii rozmawiali z kandydatami o praktycznych zaletach swojego kierunku. Dużym powodzeniem cieszyły się także stoiska Wydziału Filologicznego, gdzie można było sprawdzić swoje predyspozycje językowe, porozmawiać o specjalistycznych tłumaczeniach i dowiedzieć się, jak działają koła naukowe.

Jak przekonać odwiedzających, że właśnie ten kierunek powinni wybrać?

Prezentacja Instytutów, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

4

WYDARZENIA

Instytut Techniki zapraszał na pokazy tańca ze swoim robotem, a w auli nad głowami gości krążył dron.

Instytut Fizyki pokazywał szalone eksperymenty, a Studenckie Koło Naukowe Geografów odpowiadało na pytanie: „Jak Kraków zbudowano”. Podczas zwiedzania pracowni malarstwa, rysunku i grafiki warsztatowej kandydaci kierunków oferowanych przez

Studenci z Koła Naukowego Geografów, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

Wydział Sztuki mogli porozmawiać nie tylko ze studentami, ale także z wykładowcami.

Oprócz instytutów na stoiskach prezentowały się jednostki międzywydziałowe i organizacje studenckie. Centrum Sportu i Rekreacji zorganizowało pokazy fitness, Biblioteka Główna stworzyła specjalny Escape Room, a Centrum Języków Obcych rozdawało uczelniane gadżety, jako nagrody w quizach językowych. Dużo pytań odwiedzających dotyczyło wyjazdów zagranicznych i programów wymiany studenckiej, kandydaci zadawali je pracownikom Biura Współpracy Międzynarodowej. Podczas Dnia Otwartego maturzyści mieli także okazję porozmawiać z przedstawicielami studentów z Samorządu Studenckiego, Niezależnego Zrzeszenia Studentów, dowiedzieć się jak wygląda prawdziwe studiowanie, infrastruktura uniwersytetu i jakie przywileje w Krakowie ma student.

Studiowanie to nie tylko nauka, bo to również życie studenckie, koncerty, wydarzenia, przyjaźnie i wspólne pasje. Warto studiować i już w czasie tego okresu zdobywać cenne doświadczenie nie tylko zawodowe, ale i życiowe. To jest właśnie ten czas, żeby uwierzyć we własne siły i zdolności, zaplanować swoją karierę. Warto studiować i kształcić się na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, czerpać radość i budować swoją przyszłość.

Pokaz zumby, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

COMMENTARII ACADEMICI

POD BATUTĄ Monika Wąs

9 stycznia do Auli Głównej zaproszono pracowników uczelni, a dziesięć dni później studentów, doktorantów oraz wszystkich koneserów muzyki klasycznej. Wyjątkowo uroczystą oprawą charakteryzował się koncert zorganizowany 15 stycznia dla gości reprezentujących świat nauki, kultury, sztuki oraz samorządy i inne instytucje współpracujące z Uniwersytetem Pedagogicznym. Spotkanie w murach Muzeum Narodowego, w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, stanowiło okazję do wymiany doświadczeń, podsumowania ubiegłego roku i podzielenia się planami na następny. Koncerty wywarły duże wrażenie na odbiorcach, pełna sala, brawa i owacje potwierdzają, że warto organizować tego typu przedsięwzięcia. Na te wspaniałe kilkanaście minut czy kilka godzin muzycznej uczty pracuje sztab ludzi. Zajrzyjmy za kulisy, spójrzmy na wydarzenia oczami twórców. Wyłaniający się obraz jest równie ciekawy, co zaskakujący.

Początek 2018 roku w Uniwersytecie Pedagogicznym obfitował w koncerty. Spotkania przy muzyce klasycznej i kolędach zostały zadedykowane szczególnie trzem grupom, które są najbliżej związane z uczelnią – studentom i doktorantom, pracownikom akademickim i administracyjnym oraz instytucjom, z którymi uniwersytet współpracuje. Czym i jak bardzo różni się perspektywa słuchacza-widza od spojrzenia artysty muzyka mówią prof. Adam Korzeniowski, dyrektor artystyczny Chóru Mieszanego „Educatus” i Małgorzata Tęczyńska-Kęska, dyrygent Orkiestry Symfonicznej UP.

Magia miejsca Dla słuchacza utwór wykonany w pięknym wnętrzu zdaje się brzmieć lepiej. Czy dla artysty również? Małgorzata TęczyńskaKęska zapewniła, że tak. „Są takie miejsca w Krakowie, które dla mnie – krakowianki – są szczególnie bliskie. Jednym z nich są Sukiennice, serce Królewskiego Miasta, o których aż chciałoby się napisać – parafrazując wiersz K.I. Gałczyńskiego – Zaczarowane Sukiennice. Historyczne znaczenie tego miejsca, jego wewnętrzna aura, osobiste wspomnienia, genialna akustyka, zawsze sprawiały (jeszcze w czasach, kiedy grałam tam będąc dzieckiem) i sprawiają, że jest to moja wymarzona i ulubiona sala koncertowa Krakowa. Jestem bardzo szczęśliwa i dumna, że właśnie tam odbył się pierwszy Są takie miejsca koncert Noworoczny Orkiestry w Krakowie, Uniwersytetu Pedagogicznego które dla mnie – w Krakowie i mam wielką nadzieję, iż jego kontynuacja wpisze się krakowianki – są szczególnie bliskie. we wspaniałą tradycję uczelni na długie lata” – dodała.

Profesor Adam Korzeniowski, zapytany o znaczenie miejsca wykonywania utworu przez artystów, stwierdził: „Genius loci ma swoje prawa. Jeśli spełni się warunki właściwego przygotowania do koncertu, magia miejsca zadziała niemal samoistnie. Często bywa krępująca, ale tylko do momentu, kiedy nie sprawdzimy i nie odpowiemy sobie na pytanie, czy nastąpiła już ta oczekiwana i pożądana interakcja, co do miejsca i czasu. Jest wiele technik i sposobów wspomagających odpowiedź, ale to już niezwykle rozbudowany obszar tak zwanej metodyki prowadzenia zespołów wokalnych i wokalno-instrumentalnych”.

Orkiestra Symfoniczna Uniwersytetu Pedagogicznego, fot. Mateusz Szczypiński

elementów. „Nawet najwięksi i najbardziej utytułowani artyści zawsze podkreślają, że jeden procent talentu plus jeden procent zdolności i dziewięćdziesiąt osiem procent pracy doprowadzą do sukcesu. Talent nie rozwijany zamieni się w zdolności, te z kolei nie będąc kształtowanymi, zostaną pochłonięte przez predyspozycje i proces ten będzie zmierzał w inną stronę niż oczekiwana.

Będąc utalentowanym, warto zwracać uwagę na fakt, że talentowi musi towarzyszyć inny rodzaj pracy, inna jej struktura i efekty.

To talent pomaga udźwignąć sukces, ale praca do niego bardzo zbliża” – stwierdził prof. Adam Korzeniowski.

Sukces i satysfakcja Można śmiało powiedzieć, że praca, talent i współdziałanie rodzą sukces, a ten przynosi nagrody. Profesor Korzeniowski pokazuje jednak szerszy obraz. „Być nagrodzonym, to niemal zawsze ozna-

Praca i talent O efekcie końcowym decyduje nie tylko miejsce, ale i praca członków zespołu. Jej rolę dostrzega także Małgorzata TęczyńskaKęska. „Orkiestra to przede wszystkim zespół, a w każdym zespole najważniejsza jest współodpowiedzialność, niczym z powieści A. Dumasa „Trzej Muszkieterowie”, zarówno na gruncie pełnego zaangażowania się w projekty koncertowe (regularne przychodzenie na próby, ćwiczenie w domu, „gotowość koncertowa”), ale również w postawie, która jest generatorem w kreowaniu ducha wspólnoty: wzajemna przyjaźń i szacunek” – podkreśliła dyrygent. Dobry zespół składa się również z indywidualności.

Twórca dąży do rozwoju, ale za pożądany wynik odpowiada kilka

nr 1 marzec/kwiecień 2018

Chór Mieszany „Educatus” Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, fot. Mateusz Szczypiński

WYDARZENIA

5

cza, że doceniono coś lub kogoś, pracę, jej rodzaj, treści z nią związane, poziom i miejsce prezentacji, niejednokrotnie sposób konfrontacji z innymi (konkursy, festiwale). Taki etap to zawsze zwieńczenie, ale niemal zawsze motywacja do podjęcia kolejnych wyzwań. Głód zbliżenia się do ideału wyznacza niemal zawsze taką postawę. Wyznaczanie sobie kolejnych celów jest bardzo motywujące. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze zamieni się to w sukces, albowiem przewidywać własne możliwości jest bardzo trudno” – podkreśla. Długofalowo nagrody dają satysfakcję również muzykom. Małgorzata Tęczyńska-Kęska podczas naszej rozmowy zaznaczyła, że „praca z orkiestrą często przypomina składanie całości z wielu elementów, a ich właściwe połączenie decyduje o ostatecznej jakości wykonawczej dzieła muzycznego. Sam proces rozczytywania nowego programu bywa często męczący i żmudny, ale wbrew pozorom to on przynosi mnie osobiście największą satysfakcję; jest w tym coś ze wspinaczki górskiej. I choć często wydaje się, że to właśnie koncert przynosi

MUZYKA

w Sukiennicach

Rozmowę przeprowadziła Dorota Rojek-Koryzna

Jak sprawdza się połączenie dwóch opozycyjnych modeli wystawienniczych?

Muzeum otwarte to muzeum, które stara się swą działalnością wystawienniczą objąć jak najszersze spektrum zagadnień artystycznych i kulturowych – zwłaszcza poprzez prezentacje wystaw czasowych i stałych ekspozycji (i to niezależnie od tego, czy dotyczą sztuki dawnej czy sztuki współczesnej – ba, czasem kwestie artystyczne w ogóle nie są istotne), ale także muzeum, które bardzo szeroko podejmuje kwestie edukacji, konserwacji. Muzeum otwarte to miejsce, które łączy.

Można by rzec, że to pojęcie znajduje się bardzo blisko określenia „muzeum eklektyczne”. I w tych ramach jest miejsce na muzeum encyklopedyczne, muzeum, które można interpretować jako miejsce nauki, studiów, gdzie prezentowana jest historia – swego rodzaju skarbiec najważniejszych pamiątek przeszłości.

dyrygentowi największą satysfakcję, ja pierwszeństwo przyznaję pracy na próbach – to one są dla mnie najważniejsze, najbardziej twórcze, inspirujące. W nich najpełniej ukazuje się miłość do tego, co robię. Wspólnie przebyta droga, interakcja między muzykami, wspólne dyskusje nad interpretacją, testowanie nowych środków i technik wykonawczych sprawiają, iż to właśnie te mozolne niekiedy momenty pozostają dla mnie ważniejsze i są często cenniejsze niż sam występ przed publicznością”.

O koncertach można opowiedzieć z perspektywy słuchacza i artysty. Uczestnik kultury po wysłuchaniu serii utworów muzycznych będzie mógł wskazać ich tytuły i nazwiska kompozytorów oraz ocenić wykonanie. Artysta przedstawi nowe spojrzenie na spotkanie przy muzyce, wskaże elementy istotne, ale niemal niedostrzegalne na scenie. Od tego, kto występuje, zależy jakość odbioru. Zapraszamy więc na kolejne spotkania przy muzyce z artystami z Uniwersytetu Pedagogicznego.

Jeden z koncertów noworocznych odbył się w Muzeum Narodowym w Krakowie.

O łączeniu starych i nowych rozwiązań, modelach wystawienniczych, współpracy i jej korzyściach opowiedział dyrektor MN, dr hab. Andrzej Betlej. bardzo bogatych i interesujących zbiorach, ale nie stronimy również od wystaw tworzonych we współpracy z innymi instytucjami, w tym zagranicznymi. Pozostałe wydarzenia, z jakimi można się spotkać w naszym muzeum: wykłady, warsztaty, spacery tematyczne, koncerty, a nawet przedstawienia teatralne – organizowane są wokół poszczególnych wystaw, dopełniając w ten sposób poruszane w nich tematy.

Trudniej zorganizować wystawę czy koncert?

Z perspektywy muzealnej – z pewnością trudniej, a na pewno dłużej organizuje się wystawę. Stworzenie dużej ekspozycji to mniej więcej dwa lata nieprzerwanych prac – poczynając od spraw merytorycznych, koncepcji i scenariusza wystawy, poprzez kwestie konserwatorskie, transport, ubezpieczenia, aż po aranżację i montaż.

W stworzenie każdej wystawy zaangażowany jest ogromny sztab ludzi, poczynając od kuratora, koordynatora, aranżera, konserwatorów, poprzez pracowników działu inwentaryzacji, magazynierów, montażystów, po pracowników wydawnictwa tworzących katalog do wystawy oraz działy odpowiedzialne za wydarzenia edukacyjne i promocyjne.

Jaki klucz stosuje pan przy doborze wydarzeń?

To zależy, o jakim wydarzeniu muzealnym mówimy. Wystawy dobieramy tak, by ich tematyka na przestrzeni roku była możliwie jak najbardziej zróżnicowana i interesująca dla zwiedzających.

Najbardziej zależy nam na ekspozycjach opartych na naszych własnych,

6

WYDARZENIA

Dr hab. Andrzej Betlej, fot. Pracownia fotograficzna MNK

Jakie korzyści dostrzega pan we współpracy Uniwersytetu Pedagogicznego i Muzeum Narodowego?

Nasze muzeum bardzo chętnie podejmuje współpracę z uczelniami wyższymi. Zorganizowany w styczniu przez Uniwersytet Pedagogiczny i nasze Muzeum Koncert Noworoczny stał się dużym sukcesem. Współpraca w ubiegłym roku z Uniwersytetem Pedagogicznym nie ograniczyła się zresztą do koncertu – m.in. razem organizowaliśmy konferencje naukowe.

COMMENTARII ACADEMICI

NOWE KONCEPCJE

nauczania

Monika Wąs

7 i 8 marca 2018 roku uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Uniwersytet Pedagogiczny i Zakład Ubezpieczeń Społecznych dyskutowali o tym, jak uczyć o ubezpieczeniach społecznych. Dlaczego spotkanie miało miejsce w murach naszej uczelni?

Jaka szersza inicjatywa łączy się z wydarzeniem? Do jakich wniosków doszli paneliści i uczestnicy warsztatów?

Uniwersytet Pedagogiczny, jako jedna z osiemdziesięciu pięciu uczelni w całej Polsce, podpisała umowę o współpracy z ZUS. Była pierwszą w Krakowie jednostką naukowo-badawczą, która podjęła taki krok. Na podobną współpracę, ale rok później, zdecydowały się Uniwersytet Ekonomiczny i Uniwersytet Jagielloński. Dlaczego warto? Nasi studenci w ramach współpracy mogą odbyć praktyki czy pisać prace dyplomowe w oparciu o dane statystyczne ZUS. Instytucja oferuje także poradnictwo i organizowanie spotkań studentów z ekspertami od rozliczeń czy świadczeń (emerytur, rent, zasiłków). Praktyczny sposób nauczania sprawdził się już na zajęciach z ubezpieczeń, prowadzonych na kierunku administracja, a studenci archiwistyki na bieżąco konfrontują teorię z praktyką w archiwum zakładowym ZUS. Kolejnym krokiem współpracy było zorganizowanie konferencji, bo gdzie mówić o najskuteczniejszym sposobie uczenia, jak nie w Uniwersytecie Pedagogicznym? Sposoby na ciekawą edukację studentów przedstawili prof. dr hab. Wanda Sułkowska (UEK), dr hab. Łukasz Tomasz Sroka, prof. UP, dr hab. Maria Płonka, prof. UEK, dr Justyna Czerniak-Swędzioł (UJ), dr Tomasz Rachwał (UP) i dr Marek Benio (UEK) – wykładowcy akademiccy, którzy mogą się pochwalić praktyką w uczeniu o ubezpieczeniach społecznych. W przekazywane treści włączono aspekt filozoficzny. Ks. prof. dr hab. Władysław Zuziak (UPJPII) porównał spojrzenia na upływ czasu przez społeczeństwa Zachodu i Wschodu. Zaznaczył, że współcześni Europejczycy chętniej gromadą zasoby na przyszłość, co nie jest już tak oczywiste w kulturze Wschodu. Jednak różne rozwiązania społeczne wynikają według niego z tej samej idei – prawa do godnej starości.

A tę umożliwia zabezpieczenie przygotowywane przez lata i dlatego warto mówić o nim do młodych.

Materiały edukacyjne o ubezpieczeniach społecznych, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

Nie zabrakło informacji dotyczących wiedzy Polaków o ubezpieczeniach. Jednak dyskusja nie podążyła w kierunku wytykania braków i przedstawienia statystyk. Poświęcono ten czas na analizę dotychczasowych oraz nowych metod nauczania, związanych z technologiami przyszłości. Podczas panelu dyskusyjnego zastanawiano się nad wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej (VR i AR) w interesującym przedstawieniu ubezpieczeń społecznych. Padła propozycja, aby stworzyć rzeczywistość, w której można poznać trudności i ograniczenia osób starszych. Według panelistów doświadczenie może skłonić do innej postawy wobec emerytury. Kontrowersyjny pomysł zadziałał w przypadku wcielania się w osoby innej rasy.

Twórcy eksperymentu dostrzegli zmianę postaw uczestników z negatywnych na pozytywne. Równie atrakcyjnym pomysłem było stworzenie gry komputerowej czy aplikacji na smartfony przybliżającej skomplikowane, ale potrzebne w codziennym życiu przepisy.

Dyskusja z pierwszego dnia spotkania przeniosła się na warsztaty. 8 marca uczniowie, nauczyciele z całej Polski i krakowscy studenci wypracowywali wspólne, satysfakcjonujące rozwiązania edukacyjne.

Program kształcenia o ubezpieczeniach społecznych działa od roku 2013, ale jego twórcy są otwarci na nowe koncepcje.

W czterech grupach warsztatowych padały różne pomysły. Najciekawszy dotyczył przygotowania kompleksowego podręcznika dla studentów, a najbardziej zaskakujący – nagrania krótkich filmów, w których o ubezpieczeniach opowie ktoś znany współczesnej młodzieży, np. Maciej Musiał.

Lekcja chemii transmitowana w trakcie konferencji przy użyciu Małopolskiej Chmury Edukacyjnej, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

nr 1 marzec/kwiecień 2018

Dwudniowe spotkanie zakończyło się wieloma wnioskami; czekamy na publikację pokonferencyjną i efekty zastosowania nowych rozwiązań edukacyjnych.

WYDARZENIA

7

23 SEKUNDY

na kostkęe, Rubika Arkadiusz Piłat student w Instytucie Matematyki Uniwersytetu Pedagogicznego

Pasja pozwala nam tworzyć wynalazki, a te inspirują nas do kolejnych działań oraz pogłębiania zainteresowań. Takich entuzjastów nauki mieliśmy okazję spotkać podczas konferencji EUROMATH & EUROSCIENCE 2018 organizowanej w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie w dniach 7-11 marca 2018 roku.

Wzięło w niej udział kilkaset osób z najróżniejszych zakątków Europy. Uczestnicy przyjechali do stolicy Małopolski między innymi z: Grecji, Cypru, Rumunii, Włoch, Chorwacji, Serbii, Bułgarii, Szwecji, Irlandii, Czarnogóry, Mołdawii, Macedonii, a także spoza starego kontynentu: z Iranu, Rosji i Meksyku. Co ciekawe, w większości były to dzieci i młodzież w wieku od 9 do 18 lat. To dla nich powstała ta konferencja. Organizatorzy po raz kolejny udowodnili, że nauką można i warto zajmować się już od najmłodszych lat.

Młodzi ludzie wspólnie z nauczycielami i opiekunami mogli wziąć udział w ogromnym wydarzeniu zrzeszającym sympatyków nauki, odkrywać oraz bawić się przy tym, poznając osoby z innych krajów.

Mieli możliwość udziału w konkursie. Polegał on na czynnym udziale w konferencji, w 20-minutowych prezentacjach, warsztatach i wykładach, co umożliwiało poznanie i zapamiętanie nowych, ciekawych informacji. Za każdą taką obecność uczestnicy dostawali naklejki, zebranie 20, 25 lub 30 gwarantowało otrzymanie certyfikatu na miarę brązu, srebra i złota.

Czy w dobie komputerów, Internetu i innych mediów jest możliwe, by matematyka, nauki ścisłe i przedmioty przyrodnicze mogły być jeszcze źródłem fascynacji dla młodych ludzi, którzy coraz bardziej są pochłonięci światem multimediów i rzadziej sięgają po książki? Czy w ogóle warto się zagłębiać w prawach i strukturach, które rządzą światem, gdy mnóstwo informacji (wydawałoby się, że na co dzień niepotrzebnych) można znaleźć w sieci? Odpowiedź brzmi: TAK!

Pasja pozwala nam tworzyć wynalazki, a te inspirują nas do kolejnych działań oraz pogłębiania zainteresowań.

W środę 7 marca br. rozpoczęła się rejestracja. Już wtedy uczestnicy mogli spędzić trochę czasu przy grach planszowych i logicznych (pochodzących z zasobów Koła Matematyków Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie). Łączyli w ten sposób zabawę z nauką. Poznawanie nowych gier czasem może wydawać się trudne, ale z zasadami pomagali zaznajomić się wolontariu-

Uczestnicy konferencji matematycznej, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

8

WYDARZENIA

Inauguracja Euromath&Euroscience 2018, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

sze, studenci matematyki oraz członkowie Koła Matematyków.

Sala gier była do dyspozycji chętnych. W czwartek konferencja ruszyła pełną parą. W kilku salach równolegle odbywały się prezentacje wygłaszane przez uczestników. Była to szansa na wykazanie się i podzielenie swoją wiedzą. Całej sesji przyglądały się zespoły, których zadaniem była ocena referowanych treści pod kątem merytorycznym, graficznym, komunikacyjnym itp. Zorganizowano także wykłady prowadzone przez naukowców, które wraz z prezentacjami trwały aż do soboty. Przyciągały one tłumy słuchaczy, sale były wypełnione po brzegi.

Nic dziwnego – prelegenci dotykali ciekawych problemów i sytuacji z życia, np. matematyki w piłce nożnej, muzyki i sztuki, kryptografii, Układu Słonecznego, energii wiatrowej, kwadratów magicznych, gier, filozofii, historii i wielu, wielu innych dziedzin. Każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Jeden z pokazów dotyczył kostki Rubika, którą omówił dr Karol Gryszka. Ułożenie poprawnego kodu kolorystycznego na kostce (również w przerwach na korytarzu) w ciągu 23 sekund jest dla większości z nas wynikiem nieosiągalnym. Spektakularny pokaz pozwolił zainteresowanym wczuć się w rolę widowni programu talent-show. Podczas konferencji zorganizowano również sesję plakatową. Uczestnicy zgłaszali własnoręcznie zrobione plakaty z dziedziny matematyki lub „science”. Różnorodność plakatów jest nie do opisania. Zawierały ciekawe informacje i razem prezentowały się wyjątkowo. Najlepsze prace zostały nagrodzone.

W sobotę uczestnicy mieli możliwość zwiedzania Krakowa i zapoznania się z jego historią. Grupie towarzyszył przewodnik, dzięki któremu mogli poznać najwspanialsze miejsca i uroki naszego miasta. W niedzielę dzieci i młodzież opuściły Kraków, ale ze świadomością, że przez kilka dni współtworzyły wydarzenie naukowe. Tak zakończył się EUROMATH & EUROSCIENCE 2018, stając się jednocześnie sukcesem i wspaniałym doświadczeniem dla wszystkich, którzy mieli w nim swój udział, zarówno organizatorów, jak i uczestników.

COMMENTARII ACADEMICI

Matematyka jest uniwersalnym językiem opisującym świat, niezależnym od otaczającej rzeczywistości.

MATEMATYCZNY

jęe, zyk porozumienia

Rozmowę z prof. dr. hab. Tomaszem Szembergiem, dyrektorem Instytutu Matematyki, przeprowadziła Dorota Rojek-Koryzna

Co trzeba zrobić, aby konferencja matematyczna okazała się sukcesem? Czy jest na to jakiś przepis?

Konferencje z serii Euromath są bardzo specyficzne, jedyne w swoim rodzaju w skali europejskiej, a być może i światowej.

W centrum uwagi nie byli naukowcy, tak jak to bywa zwykle na konferencjach naukowych, ale młodzież, która dostrzega matematykę i jej piękno w wielu aspektach. To była konferencja, na której nie tylko mówiło się o matematyce, ale także czynnie ją prezentowało. Mieliśmy do czynienia z tradycyjnymi wykładami, mogliśmy zobaczyć grupowe prezentacje przygotowane przez młodzież, prezentację matematyki w postaci plakatów (do obejrzenia na wystawie zorganizowanej w miejscu strefy kawowej). Przygotowano i zaprezentowano także jedenaście przedstawień, ciekawie przedstawiano też matematykę w trakcie kilkuminutowych wystąpień nazywanych „science factor”, podczas których używano ograniczonej liczby rekwizytów.

Zaangażowani byli zarówno młodzi ludzie, ich nauczyciele, jak i nauczyciele akademiccy.

Od lewej prof. dr hab. Tomasz Szemberg i prof. dr hab. Mariusz Wołos, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

Spodziewał się pan tak dużej frekwencji?

Gdy przystępowaliśmy do organizacji, planowaliśmy spotkanie na 200 osób, a przyjechało niemal 400. Było to też ogromne wyzwanie logistyczne, ponieważ konferencja zorganizowana została na uczelni, podczas roku akademickiego, a nie w odizolowanym Centrum Kongresowym. Dzięki temu mieliśmy wyraźnie zaznaczony „aspekt akademickości”. Dodatkowo uczestnicy mogli poznać turystyczne atrakcje miasta i regionu. Warto podkreślić, że była to jubileuszowa konferencja. Pierwszy raz młodzi ludzie-pasjonaci matematyki spotkali się dziesięć lat temu na Cyprze, potem między innymi w Grecji, Rumunii, Szwecji, Austrii, a teraz po raz pierwszy w Polsce. Co ciekawe, konferencja cały czas zwiększa swój zasięg – w tym roku przyjechali do nas goście nie tylko z Europy, ale też z Meksyku czy Korei Południowej.

8

EUROPEAN CONFERENCE IN MATHEMATICS & SCIENCE

7-11 March 2018 s searcher 8 young re F AGE 9-1 O S T N E D FOR STU d science maths an

Krakow | Poland

www.euroscience.info www.euromath.org

Czyli matematyka potrafi jednoczyć?

Matematyka jest uniwersalnym językiem opisującym świat, niezależnym od otaczającej rzeczywistości. Twierdzenia w matematyce są albo prawdziwe, albo fałszywe: twierdzenie Talesa było zawsze takie samo, zarówno w czasach zaborów, II wojny światowej, jak i obecnie. Bez względu na to, co dzieje się na świecie, czy też na sytuację polityczną w kraju, matematyka może być i jest naturalną płaszczyzną porozumienia.

C O NTACT U S ORGANISERS

Host

S P O N S O R S & C O LLAB O RAT O R S

+357 22 283 600 info@euromath.org European Student Conference in Mathematics - EUROMATH

fot. fotolia.com

nr 1 marzec/kwiecień 2018

WYDARZENIA

9

GRA

w chowanego

„Hide-and-Seek. Absence, Invisibility, and Contemporary Art Practices” to międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona współczesnej artystycznej nieobecności i niewidzialności. Była owocem współpracy Katedry Teorii Sztuki i Edukacji Artystycznej na Wydziale Sztuki UP z Galerią Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki.

Dr Karolina Kolenda, pracownik naukowy Wydziału Sztuki UP

Panel „Strategie (nie)widzialności 1”, Marta Świetlik (UJ) i Łukasz Białkowski (UP), fot. Anna Daniszewska

15 i 16 marca 2018 roku w galerii przedstawiono rozszerzony komentarz do odbywających się tam wystaw („Naczynia połączone” i „Trouble with Value”) i jednocześnie ich zwieńczenie. Pomysł na konferencję wynikał z naukowych zainteresowań organizatorów, badających różne aspekty niewidoczności i niewidzialności sztuki w sferze publicznej.

Odniesiono się do przestrzeni miejskiej, niemiejskiej, Internetu, instytucji wystawienniczych i publicznych kolekcji sztuki współczesnej. Obrady odbywały się w języku angielskim i polskim z tłumaczeniem symultanicznym. Zainaugurował je wykład Małgorzaty Bogdańskiej, zajmującej się konserwacją dzieł sztuki współczesnej w Zachęcie – Narodowej Galerii

Panel „(Nie)widoczny przedmiot sztuki”, Hanna Doroszuk (UW), Małgorzata Bogdańska (Zachęta), Zofia Kerneder (MOCAK), fot. Agnieszka Tyman

Sztuki w Warszawie. Prelekcja była wstępem do bloku tematycznego o praktykach konserwatorskich, kuratorskich i wystawienniczych.

Debaty z udziałem publiczności następowały po przedstawieniu kilku powiązanych ze sobą referatów. Sesje tematyczne dotyczyły między innymi kwestii (nie)widzialności sztuki w sferze publicznej i związanych z nią strategii artystycznych.

Uczestnicy konferencji wypowiadali się o indywidualnych i zbiorowych działaniach czy postawach, stanowiących odpowiedź na problemy rynku sztuki, wyraz niechęci do galerii i muzeów, a nawet przekształcenie działalności artystycznej w aktywność innego rodzaju, np. polityczną. Omówiono zaplecze miejsc zajmujących się eksponowaniem, kolekcjonowaniem i opisywaniem dzieł o nierzadko konceptualnym charakterze czy wykonanych z nietrwałych materiałów. Dzięki temu zwrócono uwagę na niewidoczne dla publiczności działania kuratorów i praktyki konserwatorskie. Podczas panelu dyskusyjnego z udziałem artystów i historyków sztuki skonfrontowano postawy artystyczne z naukową refleksją teoretyczną.

„O ewakuacji dzieł sztuki” opowiadała Julia Gnatowska, Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, fot. Agnieszka Tyman

10

WYDARZENIA

Zwieńczeniem obrad były dwa wystąpienia: wykład dr. Stephena Wrighta (École Européenne Supérieure de l’Image) pt. „Escape Comes First” oraz prezentacja artystki Sławy Harasymowicz (University for the Creative Arts, Canterbury, Central Saint Martins, Londyn) „Stage Point One”.

COMMENTARII ACADEMICI

fot. fotolia.com

„SZMARAGDOWA WYSPA”

Oceanu Atlantyckiego Uczestnictwo ludzi w kulturze staje się płytkie!

– biją na alarm współcześni socjologowie i kulturoznawcy. Na przekór tym skrajnie pesymistycznym opiniom opowiem o jednym z projektów naukowo–kulturalnych organizowanych przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Pedagogicznego. Wspomniana inicjatywa cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród mieszkańców Krakowa.

Karina Olesiak, pracownik Biblioteki Głównej UP

„Noc w bibliotece: z kulturą… ” to cykliczne wydarzenie naukowo-kulturalne odbywające się od 2010 roku. Ma na celu popularyzację książki, czytelnictwa i biblioteki, kształtowanie świadomości kulturalnej, dialogu kultur i współpracy międzynarodowej.

Zamierzeniem organizatorów jest także ukazanie biblioteki akademickiej jako „trzeciego miejsca”, w którym ludzie spędzają swój czas, zyskują poczucie przynależności do grupy społecznej i odpoczywają od rutyny codzienności. Liczne cele powodują, że kierujemy ofertę do szerokiego grona odbiorców. W wydarzeniu biorą udział dzieci, młodzież, studenci, nauczyciele, pracownicy uczelni i innych instytucji oświatowo-kulturalnych oraz wszyscy zainteresowani wybraną kulturą. Początkowo inicjatywa odbywała się popołudniu i wieczorem, jednak zwiększająca się frekwencja oraz sugestie nauczycieli, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgim„Noc w bibliotece: nazjalnych, zmusiły organizatorów do wzbogacenia programu z kulturą… ” to cykliczne wydarzenie oraz zmiany godzin. Od kilku lat naukowo-kulturalne impreza cieszy się niesłabnącą popularnością, rozpoczynając się odbywające się od w godzinach porannych i trwając 2010 roku. nieprzerwanie do późnych godzin wieczornych, przez kilka dni w tygodniu. Dotychczas uczestnicy wydarzeń organizowanych przez bibliotekę przemierzali Hiszpanię, Włochy, Amerykę, Japonię, Gruzję, Szwecję, Danię, Islandię i Rosję. Tym razem zaprosiliśmy ich na spotkanie z Irlandią. Aby przybliżyć krainę zielonej trójlistnej koniczyny, zaproponowaliśmy liczne atrakcje, czyli wykłady, warsztaty, koncerty, pokazy i wystawy. Nie sposób opowiedzieć o wszystkich, wspomnę jedynie o wybranych.

Opisując kraj warto zacząć od jego historii. Sięgnęliśmy więc do czasów Celtów, bezpośrednich przodków mieszkańców wyspy.

Dzięki specjalistom z Uniwersytetu Jagiellońskiego dowiedzielinr 1 marzec/kwiecień 2018

śmy się, w co wierzyli i jak wyglądali celtyccy szamani, jakie stroje preferowali. Eksperci przybliżyli też postać Daniela O’Connella, jednego z najważniejszych postaci irlandzkiej historii, nazywanego „Wyzwolicielem” lub „Ojcem Narodu”, którego działalność na rzecz emancypacji kobiet i przywrócenia im pełnych praw na stałe wpisała się w pamięć Irlandczyków. W programie uwzględniono również aspekt geograficzny. Irlandia, jak na dość małą wyspę, ma sporo do zaoferowania miłośnikom turystyki. Wybraliśmy się w podróż wokół Pierścienia Kerry. Odwiedziliśmy Wyspy Aran, słynące ze swojej geologii, zabytków oraz, ciągle tam żywego i powszechnie używanego, języka irlandzkiego (Gaelic). Na pasjonującej trasie poznaliśmy nie tylko Dublin i Belfast, zajrzeliśmy też do Londonderry, drugiego co do wielkości miasta Irlandii Północnej, które jest symbolem walk protestantów z katolikami.

Jak na bibliotekę przystało, pamiętaliśmy o literaturze. O wielkiej legendzie jaką jest Oscar Wild, ale i jego mrocznych sekretach, opowiedzieli nam eksperci Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej z Lublina. Dla poliglotów przygotowano warsztaty językowe „A workshop on Irish language”, podczas których uczestnicy poznali unikalny już dzisiaj język irlandzki. Miłośnicy prac plastycznych stworzyli Triquetra, czyli węzeł celtycki, który chroni przed oszczerstwem, złudzeniem, zniewoleniem i fałszem, a także – jak mawiają niektórzy – wzmacnia miłość i uczucia łączące dwoje ludzi. Koneserów whiskey i kawy, zaproszono na degustację kawy irlandzkiej. Na dzieci również czekały liczne atrakcje, takie jak legendy i baśnie staroirlandzkie, które przeniosły ich do krainy elfów i olbrzymów. A dla najmłodszych przygotowaliśmy tańce z wróżkami.

Irlandia pokazała nam swoje skarby, za rok wyruszamy w następną podróż. Wydarzenie będzie okazją do poznania kultury, literatury, historii i geografii kolejnego kraju. Może wirtualna podróż w murach biblioteki zainspiruje kogoś z Was do zaplanowania wyprawy i sprawdzenia np. smaków Irlandii? Mam nadzieję, że tak.

WYDARZENIA

11

fot. fotolia.com

TRUDNE Monika Wąs

powroty

Naukowcy, funkcjonariusze służby więziennej, kuratorzy i pracownicy socjalni dyskutowali o pomocy postpenitencjarnej. Sięgnięto do przepisów prawnych oraz przykładów z przeszłej i obecnej praktyki więziennej. Aresztantki z czasów II Rzeczypospolitej również mogły liczyć na pomoc. Jaką? Według dr hab. Barbary Nowak, prof. UP „ogromną rolę w działaniach pomocowych odgrywał krakowski >>Patronat<<. Przygotowując aresztantki do życia wolnościowego kładziono nacisk na wychowanie religijne i wsparcie duchowe, którego wymiarem było umożliwienie aresztantkom udziału w nabożeństwach, przygotowywanie do sakramentów, zachęcanie ich do opieki nad kaplicą więzienną. Kobiety odbywające karę aresztu razem ze swoimi dziećmi, pod wpływem osób zaangażowanych w działania pomocowe, mogły liczyć na pomoc w przygotowaniu chrztu ich dzieci. W wielu przypadkach to właśnie członkowie bractw religijnych czy >>Patronatu<< zostawali rodzicami chrzestnymi. Istotną formą pomocy wobec aresztantek było udzielanie wsparcia edukacyjnego, biorąc pod uwagę wysoki stopień analfabetyzmu wśród tych kobiet, zdawano sobie sprawę, że stanowi on dla nich istotną przeszkodę w podejmowanych staraniach dotyczących zmiany dotychczasowego stylu życia i wejścia na drogę przestrzegania prawa”.

Spotkanie miało charakter międzynarodowy. Uniwersytet Pedagogiczny gościł naukowców z Katedry Pracy Socjalnej Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. Badacze podzielili się między innymi spostrzeżeniami na temat procesu adaptacji w areszcie i zakładach karnych czy wpływowi pracy socjalnej na zapobieganie recydywie. Opinię naukowców uzupełniały również głosy ekspertów-praktyków. Podczas panelu poświęconego konfrontacji rzeczywistości z oczekiwanymi działaniami pomocowymi wobec osadzonych wypowiedzieli się sędzia i kurator pracujący w sądzie okręgowym w Nowym Sączu oraz dyrektorzy zakładów karnych.

12

WYDARZENIA

Czy osoby skazane, poddane systemowej resocjalizacji, przechodzą kryzys tożsamości? Jak w świetle reformy systemu pomocy społecznej prezentuje się problem postpenitencjarnej pracy socjalnej? Jakie formy pomocy stosowano w przypadku kobiet – aresztantek w II Rzeczypospolitej? To tylko kilka zagadnień, które poruszono podczas międzynarodowej konferencji naukowej „Socjalny wymiar pomocy postpenitencjarnej. Działania pomocowe wobec recydywistów”, która odbyła się 12 i 13 marca 2018 roku w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie.

Praktyczny aspekt konferencji przejawił się również w zorganizowaniu części warsztatowej. Uczestnicy zostali zapoznani z infrastrukturą oraz funkcjonowaniem Aresztu Śledczego w Krakowie, w szczególności z realizowanymi programami readaptacyjnymi, jak również działaniami w zakresie pomocy postpenitencjarnej.

W ramach przygotowania do życia wolnościowego zorganizowano między innymi wyjście dla grupy więźniów do Muzeum Armii Krajowej, spotkanie z trenerem reprezentacji Polski w futbolu.

Wybór jednostki przez organizatorów nie był więc przypadkowy. Wieloaspektowe potraktowanie pomocy postpenitencjarnej pozwoliło na sformułowanie ciekawych wniosków konferencyjnych. Dr hab. Barbara Nowak, prof. UP podkreśliła, że „istotą skutecznych działań pomocowych jest podjęcie wysiłków w zakresie skoordynowania działań służby więziennej, służby kuratorskiej, ośrodków pomocy społecznej i urzędów pracy; prowadzenie regularnych badań jakościowych, których celem jest rozpoznanie indywidualnych potrzeb osadzonych (przynajmniej kilkakrotnie w odcinkach czasowych odpowiednich do długości kary); prowadzenie badań prognostycznych, których celem jest wybór priorytetowych działań zapobiegających recydywie; konieczność zwiększenia działań pomocowych wobec rodzin osób osadzonych, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji społecznej dzieci”.

COMMENTARII ACADEMICI

NOWOŚCI WYDAWNICZE Opracowanie: Natalia Ryś

Anna Turula

Cztery lektury

E-learning akademicki.

Perspektywa humanistyczna Książka jest przykładem pracy naukowej prowadzącej czytelnika od ogólnych rozważań na temat istoty edukacji, poprzez własny pomysł na łączenie tradycyjnej dydaktyki z możliwościami nowych mediów, po przykłady ich praktycznego zastosowania i rekomendację przydatnych nauczycielowi akademickiemu narzędzi informatycznych, by w finale płynnie przejść do krytycznej analizy wyników badań własnych. Książka powinna znaleźć się na półce nie tylko każdego badacza edukacji, ale i praktyków, którym na sercu leży dobro polskiego szkolnictwa wyższego.

Józef Łaptos

Humanitaryzm i polityka.

Pomoc UNRRA dla Polski i polskich uchodźców w latach 1944–1947 UNRRA – wojenne dziecko Narodów Zjednoczonych, zwiastun nowych lepszych czasów, trwałego pokoju i nowego porządku światowego. Miała za zadanie leczyć rany świata poprzez solidarną pomoc w odbudowie infrastruktury ekonomicznej do stopnia pozwalającego ludziom i państwom odzyskać należne im miejsce we wspólnocie. Książka jest owocem wielu badań, lektur, analiz i przemyśleń. Autor wprowadza nowe ustalenia. Opracowanie będzie bezcenną pomocą dla kolejnych badaczy, studentów oraz osób zainteresowanych powojennym losem Polaków.

Zawartość: 1. Dlaczego w kształceniu akademickim potrzebny jest e-learning; 2. Uniwersytet o cienkich ścianach: trzy odsłony (wprowadzenie); 3. Uniwersytet o cienkich ścianach: trzy odsłony (rozwiązania praktyczne); 4. Narzędzia cyfrowe (wybór); 5. E-learning akademicki: trzy badania.

Zawartość: 1. Great design. UNRRA jako antycypacja nowego ładu międzynarodowego; 2. „Narody Zjednoczone w probówce”. Funkcjonowanie obozów dla displaced persons pod opieką UNRRA; 3. Polscy dipisi pod opieką UNRRA; 4. UNRRA na zimnowojennym froncie.

Ekonomiczny i humanitarny zakres pomocy dla powojennej Polski.

Iwona Czaja-Chudyba Po latach traumy.

Psychologiczne następstwa represji politycznych w Polsce w latach 1944–1956

Rafał Klepka (red.)

Medialne obrazy świata.

Wybrane problemy społecznopolityczne w mediach

Praca jest poświęcona grupie ocalałych z represji politycznych.

Włącza się w nurt rozważań na temat jednostek uwikłanych w bieg historii, będących ofiarami wydarzeń historycznych. Ma przybliżyć problematykę odległych następstw stresu pourazowego: reakcji posttraumatycznych, problemów adaptacyjnych, kulturowego, historycznego i społecznego kontekstu prześladowań w wymiarze osobistym i międzyludzkim.

Zawartość: 1. Historyczne i metodologiczne uwarunkowania badań nad stresem pourazowym; 2. Psychiczne konsekwencje stresu pourazowego; 3. Cechy traumatycznych doświadczeń osób represjonowanych z przyczyn politycznych w Polsce w latach 1944–1956; 4. Teoretyczne i empiryczne wyznaczniki poczucia koherencji – koncepcja salutogenetyczna Antonovsky’ego; 5. Poczucie koherencji a wewnętrzne i międzyludzkie funkcjonowanie osoby; 6. Założenia metodologiczne badań własnych; 7. Wyniki; 8. Dyskusja wyników i wnioski.

nr 1 marzec/kwiecień 2018

Praca ma charakter interdyscyplinarny, do jej tworzenia zostali zaproszeni przedstawiciele różnych dyscyplin. Jej celem jest wieloaspektowa analiza zawartości wybranych mediów.

Autorzy odpowiadają na pytania o to, jak media kreują wiedzę i wyobrażenia o wybranych problemach społeczno-politycznych.

Zawartość: R. Klepka, Obrazy polityki w mediach: podstawowe uwarunkowania; A. Pacholska, Stosowanie prawa, sądy i adwokaci w relacjach medialnych; M. Piekarz, Medialne obrazy policji i policjantów; A. Ziarko, „Okołomedyczni” łowcy skór czy superbohaterowie? Medialne oblicza ratownictwa medycznego w Polsce; O. i S. Wasiuta, Medialna manipulacja informacją w wojnie hybrydowej Rosji przeciwko Ukrainie; J. Popławska, Obraz energetyki jądrowej w polskich mediach oraz jego wpływ na przyszłość energetyki jądrowej w Polsce; P. Mazur, Łemkowie w mediach.

NOWOŚCI WYDAWNICZE

13

GOTOWI

na RODO? Rozmowę przeprowadziła Monika Wąs

Na stronie internetowej Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych pojawił się zegar, który odlicza dni, godziny, minuty i sekundy do RODO. Skrót, który coraz częściej widzimy w Internecie, rozwijamy jako Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych. Nowe rozwiązanie prawne dotyczy wszystkich państw Unii Europejskiej. Do 25 maja 2018 roku polskie przedsiębiorstwa mają czas na pełne dostosowanie się do wymogów zapisanych w RODO. Czy to zadanie zostanie wykonane?

O RODO z perspektywy uczelni opowiedział Zbigniew Janczulewicz, Administrator Bezpieczeństwa Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego.

Czy pana zdaniem nowe rozporządzenie o ochronie danych osobowych jest potrzebne?

Jestem przekonany, że tak. Żyjemy w szybko zmieniającej się rzeczywistości. W przypadku ochrony danych osobowych szczególne znaczenie ma rozwijająca się technologia. Dotychczasowe rozwiązania nie zawsze nadążały za zmianami. RODO odpowiada na potrzeby współczesnego człowieka. Wprowadza rozwiązania, które usprawniają system radzenia sobie z ochroną danych osobowych oraz niestety sytuacją wycieku danych. Podmioty, czyli administratorzy danych osobowych, którym powierzyliśmy nasze dane, w przypadku ich wycieku mają 72 godziny na podjęcie działania.

Co się dzieje w tym czasie?

Jeżeli doszło na przykład do wycieku danych osobowych, administrator w ciągu 72 godzin powinien zawiadomić o tym zdarzeniu Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz wszystkie osoby, których dane wyciekły. Ponadto musi wprowadzić w tym zakresie program naprawczy. Rozwiązanie to zabezpiecza dobra poszkodowanych. Umożliwia im również podjęcie działań minimalizujących skutki zaistniałej sytuacji.

Często słyszę pojęcie administratora danych. Jak możemy je rozumieć na przykładzie naszego uniwersytetu?

Administratorem danych jest właśnie Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Na czele którego jest „zachowujemy zasadę „czystego rektor, ale to na każdym pracowniku spoczywa obowiązek ochrony dabiurka” nych osobowych, które przetwarza. i „czarnego Wyjaśnię na przykładzie. Dysponujemonitora” my danymi osobowymi studentów.

Dbamy, aby osoba nieuprawniona nie mogła z nich skorzystać. Zawsze zachowujemy więc zasadę „czystego biurka” i „czarnego monitora”. Po zakończeniu pracy materiały zawierające dane osobowe deponujemy w szafach zamykanych na klucz. Tak postępujemy z danymi osobowymi w wersji papierowej, tzw. tradycyjnymi „T”. Natomiast dane osobowe w wersji elektronicznej „E” są przetwarzane na serwerze uczelni i są w odpowiedni sposób chronione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie zasadami oraz regulacjami prawnymi.

Takie rozwiązanie wynikało z poprzednich unormowań, czyli RODO nie jest rewolucją?

Rozporządzenie o ochronie danych osobowych jest krokiem naprzód. Nie mówmy jednak o rewolucji, raczej ewolucji, dostosowaniu norm do stanu faktycznego. Pokuszę się o stwierdzenie: RODO równa się świadomość. Zasada podejścia opartego

14

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

Zbigniew Janczulewicz, Administrator Bezpieczeństwa Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

na ryzyku, wpisana w tekst RODO, jest racjonalna. Zakłada, że dostosowujemy środki do założonego ryzyka. I znów posłużę się przykładem. Nie ponoszę ryzyka kradzieży samolotu, bo nie jestem jego posiadaczem. Mając samochód, zastanawiam się na przykład, gdzie go zaparkować. Podobnie jest z ochroną danych osobowych. Przetwarzamy dane osobowe, więc istnieje ryzyko ich wycieku. Ryzyko takie powinno być szczątkowe, czyli akceptowalne. Nawet w tym przypadku nasza odpowiedzialność jest duża. Proszę sobie wyobrazić sytuację, w której nieuprawniona osoba otrzyma dane o czyjejś niepełnosprawności czy przebytych chorobach. Decyzja o zabezpieczeniu danych osobowych zawsze wiąże się z oceną ryzyka i konsekwencji naszego niedopatrzenia.

Czy w związku z tym krokiem naprzód uczelnia musiała wprowadzić zmiany w swoim funkcjonowaniu?

Ochrona danych w naszej uczelni nie wymagała wprowadzenia dodatkowych systemów zabezpieczeń. Dane osobowe w uczelni są i będą należycie chronione. Jednak zawsze podkreślam, że musimy dbać o świadomość pracowników. Uniwersytet Pedagogiczny przeprowadza szkolenia pracowników również w tym zakresie.

Utrwalanie wiedzy i uświadamianie zagrożeń pozwala na tworzenie dobrych nawyków. Wychodzimy również naprzeciw potrzebom nauczycieli i dyrektorów szkół. 2 lutego tego roku prof. Katarzyna Potyrała i Europejskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Multimedialnego we współpracy z GIODO zorganizowali konferencję poświęconą RODO. Odpowiedzieliśmy na zapotrzebowanie szkół, z którymi współpracujemy. To nie jedyne sposoby na podnoszenie naszych kompetencji w zakresie ochrony powierzonych nam danych. Wykonujemy audyty wewnętrzne. Po wprowadzeniu proCOMMENTARII ACADEMICI

Konferencja o RODO, fot. Monika Wąs

cedury, warto ją sprawdzić. Żadne rozwiązanie nie jest idealne, ale staramy się minimalizować ryzyko. To ciągły proces, więc zawsze coś możemy dodać, uzupełnić, poprawić.

Wspomniał pan o szkołach. Studenci Uniwersytetu Pedagogicznego prowadzą praktyki w placówkach oświatowych. Jaką radę dałby pan dyrektorom, którzy odpowiadają również za przyszłych nauczycieli?

Jak wspomniałem, należy prowadzić szkolenia. Dyrektor placówki oświatowej lub osoba przez niego wyznaczona powinni przeszkolić studentów w zakresie ochrony danych osobowych. Następnie powinni wydać pisemne upoważnienia do przetwarzania danych osobowych w placówce w czasie i zakresie wynikającym z praktyki studenckiej. Student musi znać zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania prawa i kary przewidziane za naruszenia.

Nawiązując do tematu kar, czy wymienienie tak wysokich kwot w RODO jest dobrym pomysłem?

Podkreślam, że najważniejszym założeniem RODO jest podnoszenie świadomości. Kara wynika z przewinienia i skutków, jakie z powodu naszych działań lub zaniechań mogą spotkać osobę, która obdarzyła nas zaufaniem i powierzyła informacje o różnych aspektach swojego życia. RODO to nie tylko kary, ale także usankcjonowanie praw osoby fizycznej w kwestii ochrony jej danych osobowych.

Wysokość kwot nie pozwala pozostać obojętnym.

20 milionów euro za bardzo poważne naruszenie zasad ochrony danych wydaje się adekwatne do obrotów przedsiębiorstw. Ta kwota może być jeszcze wyższa, gdyż dopuszcza nałożenie na administratora danych osobowych grzywnę w wysokości 4% rocznego obrotu administratora danych osobowych. Jednak pamiętajmy, że dyrektywa unijna dotyczy nie tylko Polski. Największe bazy danych często budują wielkie koncerny, które niekoniecznie mają siedziby w Polsce. Według aktualnego stanu prawnego za łamanie ustawy o ochronie danych osobowych grozi administratorowi danych osobowych kara do dwóch, a w szczególnych przypadkach nawet trzech lat pozbawienia wolności.

Nie słyszałem, aby kogoś skazano, a handel danymi osobowymi rozwija się w najlepsze. Mam nadzieję, że po 25 maja 2018 roku ten proceder zniknie.

Podkreślam, że najważniejszym założeniem RODO jest podnoszenie świadomości.

nr 1 marzec/kwiecień 2018

Kary są konkretnie sprecyzowane, ale środki zaradcze już mniej.

Czy to nie jest błąd?

Zależnie od panujących zagrożeń należy dostosować środki zaradcze. Różne rodzaje danych, które gromadzimy, wymagają zastosowania innych środków ochrony.

To dobre rozwiązanie. Zależnie od panujących zagrożeń należy dostosować środki zaradcze. Różne rodzaje danych, które gromadzimy, wymagają zastosowania innych środków ochrony. Wprowadzenie zamkniętego katalogu rozwiązań bardziej krępowałoby działania administratora danych osobowych. Podam kolejny przykład, który przekona panią o słuszności tego stwierdzenia. Jeśli dziś wprowadzilibyśmy nowelizację ustawy o ruchu drogowym i nie ujęlibyśmy w niej, że obowiązuje ruch prawostronny, to czy sądzi pani, że jutro kierowcy zaczęliby jeździć pod prąd. Czyli stosujemy wypróbowane, dobre praktyki. Analogicznie jest w przypadku ochrony danych osobowych. Wiele rozwiązań już stosowaliśmy. Mamy wzory, które się sprawdziły. Wystarczy umiejętnie ocenić ryzyko i przestrzegać wypracowanych procedur.

Ryzyko ochrony danych osobowych dotyczy każdego z nas. Nie istnieją darmowe usługi w Internecie. Płacimy swoimi danymi, a to najcenniejsza waluta, jaką posiadamy, warto o tym pamiętać.

Konferencja o RODO, fot. Monika Wąs

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

15

fot. fotolia.com

SPÓJRZ

w niebo

Bartłomiej Zakrzewski Wydział Matematyczno-Fizyczno-Techniczny, Instytut Fizyki

Autor artykułu, fot. Grzegorz Wajda

Ozdobą nocnego nieba z przełomu wiosny i lata jest Wielka Niedźwiedzica (łac. Ursa Maior). Mimo że należy do tzw. gwiazdozbiorów okołobiegunowych i jest widoczna przez cały rok, to szczególnie w maju i czerwcu po zachodzie Słońca możemy ją zobaczyć dokładnie nad naszą głową. Oglądana wtedy robi największe wrażenie na obserwatorach nieba. Najbardziej roz-

16

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

Maj i niemal cały czerwiec to okres, kiedy dzień staje się dłuższy. W tym roku zjawisko to w będzie trwało do 21 czerwca. Tego dnia o godzinie 12:07 nastąpi tzw. letnie przesilenie: Słońce w swojej drodze przejdzie ze znaku Bliźniąt do znaku Raka, osiągając najbardziej wysunięte na północ położenie na niebie. Rozpocznie się wtedy astronomiczne lato. W słowiańskiej tradycji z tym czasem były związane obchody Nocy Świętojańskiej, zwane też Nocą Kupały lub Sobótką. Pozostałością zwyczaju jest obecnie puszczanie wianków na wodę. „A Wóz Niebieski, co poznawalny jest układ siedmiu najjaśniejszych gwiazd nigdy nie znika, Wielkiej Niedźwiedzicy, poLecz przez rok cały wszechnie znany jako Wielki k’sobie nęci oczy, Wóz (należy pamiętać, że nie Wierzchołka niebios jest to osobny gwiazdozbiór, podtenczas dotyka ale tzw. asteryzm). Nawet laicy I już się zgoła wyżej nie potrafią zlokalizować jego wytoczy...” cztery „koła” i złamany „dyWincenty Pol, „Rok szel”. Kierunki wskazywane Myśliwca” przez te gwiazdy pozwalają na łatwe odszukanie innych ciekawych i ważnych miejsc na niebie. Przedłużając łuk utworzony przez krzywy dyszel natrafimy kolejno na dwie bardzo jasne gwiazdy. Pierwsza z nich to Arktur w gwiazdozbiorze Wolarza (łac. Bootes), najjaśniejsza spośród tych, które można zobaczyć na wiosennym i letnim niebie, druga leży w gwiazdozbiorze Panny (łac. Virgo) i nosi nazwę Spica, a w polskiej tradycji Kłos. Linia prosta poprowadzona przez tylne koła Wielkiego Wozu na północ, wskaże Gwiazdę Polarną (Polaris), w pobliżu której można dostrzec Mały Wóz, część gwiazdozbioru Małej Niedźwiedzicy (łac. Ursa Minor). Polaris zawdzięcza nazwę COMMENTARII ACADEMICI

fot. fotolia.com

Ozdobą nocnego nieba z przełomu wiosny i lata jest Wielka Niedźwiedzica (łac.

Ursa Maior). Mimo że należy do tzw. gwiazdozbiorów okołobiegunowych i jest widoczna przez cały rok, to szczególnie w maju i czerwcu po zachodzie Słońca możemy ją zobaczyć dokładnie nad naszą głową.

położeniu. Znajduje się niemal dokładnie nad ziemskim biegunem północnym, dzięki czemu prawie nie zmienia swojego miejsca na niebie w ciągu doby. To ona przez wieki służyła jako wskazówka dla żeglarzy i wędrowców.

Dla astronomów nadal stanowi ciekawy obiekt badań, mimo że wynalezienie kompasu, a później systemu nawigacji GPS, „zwolniło” ją z tego obowiązku. Jest gwiazdą, która w nietypowy sposób zmienia swoją jasność. Jednak zachodzące w jej wnętrzu zjawiska nadal nie zostały do końca wyjaśnione. Wynika to z jej ustytuowania - gwiazdy, które leżą blisko bieguna trudniej się obserwuje. Równie ciekawy układ gwiazd om ia.c tol o można zobaczyć w miejscu, gdzie dyszel f t. fo Wielkiego Wozu jest „złamany”.

Jaśniejsza spośród nich nosi nazwę Alkor (Jeździec). Osoby o dobrym wzroku są w stanie dojrzeć leżącego tuż obok, znacznie słabszego towarzysza, o nazwie Mizar (Rumak). Obie gwiazdy są połączone grawitacyjnie, ale w tym układzie jest łącznie aż sześć gwiazd. Umiejętność dostrzeżenia Mizara może być prostym testem na sprawdzenie swojego wzroku.

Podczas obserwacji nocnego nieba warto zwrócić uwagę na Księżyc. Najlepsze warunki do jego obserwacji w porze wieczornej przypadają wtedy, gdy znajduje się w fazie między wąskim sierpem a pełnią, czyli pomiędzy 17 a 29 maja oraz 16 a 18 czerwca.

Osoby zainteresowane powinny również zapamiętać – 17 maja oraz 16 czerwca – można wówczas zobaczyć bardzo efektowne zjawisko zbliżenia Wenus i Księżyca, widocznego w fazie wąskiego sierpa. Planeta Wenus będzie widoczna po zachodzie Słońca, niezbyt wysoko nad zachodnim widnokręgiem. Aby ją zobaczyć, należy szukać miejsca z dobrze nr 1 marzec/kwiecień 2018

odsłoniętą zachodnią częścią nieba. 1 maja na niebie będzie ją można znaleźć w pobliżu Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Byka. Zaledwie w trakcie dwóch miesięcy Wenus przejdzie przez gwiazdozbiory Bliźniąt (Gemini) i Raka (Cancer), aby pod koniec czerwca znaleźć się na tle gwiazdozbioru Lwa (Leo). Bardziej wytrwali obserwatorzy będą mogli również obejrzeć Marsa, Jowisza i Saturna, ale najlepsze warunki widoczności przypadną około północy. Mars będzie widoczny nad południowo-wschodnim, Saturn nad południowym, a Jowisz nad południowo-zachodnim widnokręgiem.

Wspomniany na początku artykułu gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy jest przedmiotem badań, które prowadzi Obserwatorium na Suhorze. Naukowcy od wielu lat zajmują się gwiazdami podwójnymi, tzw. typu W Wielkiej Niedźwiedzicy (łac. W Ursae Maioris). Te wyjątkowo ciekawe obiekty charakteryzują się tym że co kilka, kilkanaście godzin, całkowita jasność układu, w którym się znajdują, ulega zmianie. Jak to się dzieje? Dwie gwiazdy krążą wokół wspólnego środka masy, a ich przemieszczenia sprawiają, że okresowo zasłaniają się nawzajem. Procesy te poddawane są szczegółowym obserwacjom, ponieważ zmiany jasności pozwalają na tworzenie modeli numerycznych i wyznaczanie m.in. mas, promieni, temperatur i innych parametrów opisujących gwiazdy tworzące układy podwójne. Na podstawie badań można ocenić, na jakim etapie ewolucji jest każdy ze składników układu. Warto zwrócić uwagę, że ewolucja gwiazd w układach podwójnych przebiega inaczej niż gwiazd pojedynczych. Nazwa typu W Ursae Maioris (zwykle oznaczanego skrótem W UMa) wzięła się stąd, że pierwsza i najjaśniejsza reprezentantka tej klasy gwiazd została odkryta właśnie w tym gwiazdozbiorze i oznaczona literą W. Wszystkie zawarte w artykule dane, dotyczące zjawisk zachodzących na niebie w maju i czerwcu 2018 roku, zaczerpnąłem z: Tomasz Ściężor, Almanach Astronomiczny 2018, www.urania. edu.pl/almanach/2018.

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

17

PRAKTYCZNY

student?!

Rozmowę przeprowadziła Monika Wąs

Dlaczego warto kształcić praktycznie?

AP: Nauki humanistyczne i społeczne to doskonały wstęp do wiedzy praktycznej. Na uczelni student pozna dany problem, jego teorię, historię, pojęcia i normy z nim związane, a w firmie, w instytucji, organizacji dowie się, jakie to ma zastosowanie. ŁTS: Bogactwem i olbrzymią zaletą studiów humanistycznych jest to, że przygotowują one absolwenta, który dysponuje wiedzą z różnych dziedzin. Rynek pracy dynamicznie się zmienia, dziś również od humanistów wymaga się operowania określonymi umiejętnościami. Na przykład taki kierunek jak archiwistyka jest głęboko zakorzeniony w naukach historycznych.

Dobrze, że wykształcimy oczytanego archiwistę – humanistę, który będzie znał tradycję archiwów, potrafił porządkować dokumenty, etc., ale w dzisiejszych czasach musi mieć również kompetencje do elektronicznego zarządzania dokumentami, do ich digitalizacji, pozycjonowania w Internecie, a przecież są to kompetencje związane z informatyką. Humanista musi być otwarty na narzędzia, które oferują inne dyscypliny naukowe.

Jakie elementy praktycznego nauczania lub wspomniane narzędzia oferują zarządzane przez panów instytuty?

AP: Na kierunku prawo jest to zwiększony wymiar praktyk, podobnie na ekonomii społecznej. Przedmioty prowadzą zawodowi prawnicy i menadżerowie. Staramy się, aby zadawane prace miały też wymiar praktyczny. Często opowiadam przypadek studentki administracji, która pisała u mnie referat o samorządzie terytorialnym w Wielkiej Brytanii. Pokazała tę pracę burmistrzowi swojego miasta, który akurat jechał do Anglii na spotkanie z burmistrzami.

Została jego asystentką, ponieważ znając język i realia administracyjne tego kraju, była bezcennym przewodnikiem. ŁTS: Mamy w tym momencie kilka kierunków studiów – historia, turystyka historyczna, archiwistyka i zarządzanie dokumentacją, infobrokerstwo, studia niemcoznawcze i środkowoeuropejskie. Każdy ma swoją specyfikę i na każdym z nich oferujemy takie przygotowanie, które pozwala naszym studentom być konkurencyjnymi i gotowymi do funkcjonowania na rynku pracy. Dbamy o to, aby w Instytucie były wdrażane i użytkowane technologie związane z wymienionymi branżami.

Zapewniamy także możliwość praktyki i pomagamy w odbywaniu staży w miejscach, które są najlepsze w danej dziedzinie. Studentom archiwistyki oferujemy praktyki w Archiwum Narodowym w Krakowie, a turystyki historycznej w jednym z najlepszych muzeów w Polsce, czyli Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. Tu dodałbym jeszcze jeden element – współpracujemy z fachowcami.

Co daje współpraca z praktykami-ekspertami w danej dziedzinie?

18

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

Na kierunkach ścisłych już od pierwszych lat łączy się teorię z praktyką. Czy podobnie jest dziś na studiach humanistycznych i społecznych?

W Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN tak.

Dlaczego i od kogo warto się zatem uczyć praktycznych rozwiązań studiując prawo, administrację, ekonomię społeczną, historię, archiwistykę, turystykę historyczną i infobrokerstwo, opowiedzieli prof. dr hab. Andrzej Piasecki, dyrektor Instytutu Prawa, Administracji i Ekonomii UP oraz dr hab. Łukasz Tomasz Sroka, prof. UP, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki UP. AP: Nam, wykładowcom, pomaga to lepiej zrozumieć istotę zmian na rynku pracy, poznać aktualne realia instytucji i przedsiębiorstw. Praktycy (w tym pracodawcy) mogą zorientować się, jakie są oczekiwania młodego pokolenia i jak wyglądają warunki nauki. Ale najwięcej korzyści z takiej współpracy mają studenci.

Prof. dr hab. Andrzej Piasecki, fot. Paweł Bułat Poznają swoich przyszłych przełożonych, wchodzą powoli w stosunki pracy, precyzują swoje oczekiwania.

Czasami taka współpraca nabiera konkretnego wymiaru, czyli po prostu student dostaje po praktyce propozycje pracy, jeszcze w trakcie nauki. ŁTS: Bardzo sobie cenimy to, że z zajęciami, wykładami, warsztatami goszczą u nas, nie waham się tego powiedzieć, najwybitniejsi przedstawiciele różnych dziedzin. Są to zarówno archiwiści, muzealnicy, jak i specjaliści branży turystycznej, zapraszani do współpracy na różnych płaszczyznach i przy wielu okazjach.

W jaki sposób są dobierani wykładowcy-praktycy?

AP: W zeszłym roku przyjęliśmy kilkunastu doktorów i profesorów, w tym roku będzie podobnie. Większość nowych pracowników to radcowie prawni, adwokaci, jest pan prokurator, będzie pani notariusz. Zatrudniamy (na stałe lub na zlecenie) przedsiębiorców prowadzących firmy w Krakowie, a także za granicą. Wśród naszych interesariuszy jest na przykład osoba z branży finansowej HR, która każdego dnia zatrudnia pracowników w różnych częściach świata (oczywiście on-line). 1 marca tego roku w spotkaniu z nią uczestniczyło ponad dwustu studentów. ŁTS: Nasz Instytut ma szeroką liczbę tzw. interesariuszy zewnętrznych. Są to instytucje, z którymi współpracujemy na podstawie sformalizowanych umów. Dzięki temu mamy szansę poznać przedstawicieli różnych branż i stwierdzić, w której są interesujący nas eksperci. Takim osobom proponujemy prowadzenie zajęć, jednorazowo czy w szerszej formule. Prócz tego zapraszamy ekspertów powszechnie znanych w danej dziedzinie. Od początku celujemy w nazwiska z najwyższej półki i w tym zakresie nie zadowalamy się żadnymi kompromisami. Tworzymy najlepsze warunki dla rozwoju naszych studentów.

COMMENTARII ACADEMICI

Jakich umiejętności nabywają studenci podczas zajęć praktycznych?

AP: Poza ogólnymi, takimi jak tworzenie CV, nauka pracy na konkretnych programach, studenci uczą się dostosowywania swojej wiedzy do potrzeb rynku pracy. Podałem już przykład studentki administracji, która została asystentką burmistrza ds. współpracy z brytyjskimi urzędnikami. Na prawie można nauczyć się skutecznej mediacji, zdobyć certyfikat, chcemy, aby były tu organizowane egzaminy w zawodach prawniczych. Studenci odbywają Szkolenie z Obywatelskiego Monitoringu Sądów, słuchają wykładów w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie. Studenci ekonomii społecznej odbywają zajęcia w Biurze Innowacji Społecznych oraz warsztaty z menadżerami społecznymi. ŁTS: Zdecydowana większość naszych studentów nabywa pierwsze doświadczenia zawodowe już podczas studiów. Z czego to wynika?

Dbamy o to, aby obok kształcenia humanistycznego, bardzo bogatej, na wysokim poziomie, a jednak teorii, student miał też umiejętności praktyczne. Dobrym przykładem może być turystyka historyczna. Staramy się, aby student potrafił na przykład obsłużyć oprogramowanie używane w branży turystycznej. Gdy podejmie pracę, może zostać od razu wdrożony w najbardziej ambitne projekty. Praktyka pokazuje, że nasze rozwiązanie się sprawdza.

Jak studenci oceniają takie zajęcia?

AP: Myślę, że prostudencki styl pracy wszystkich osób zatrudnionych w Instytucie, dostępność i łatwość w komunikacji zyskuje uznanie studentów. Po komentarzach (m.in. na portalach społecznościowych) widać, że zajęcia przygotowujące ich do konkretnych zawodów cieszą się szczególnym uznaniem. Konsultujemy plany studiów z interesariuszami i dostosowujemy je do potrzeb pracodawców. ŁTS: W sposób systematyczny prowadzimy ocenę zajęć. Dotychczasowe wyniki wskazują, że studenci są zadowoleni, stawiają wysokie noty zajęciom praktycznym. Jesteśmy też otwarci na rozmowy ze studentami. Po zakończeniu praktyk pytamy, co oceniają najwyżej, czego zabrakło, co ewentualnie w przyszłości można zrobić lepiej. Zbieramy uwagi. Wspieramy studentów, którzy decydują się na staże, czy wolontariat. Pomagamy w realizowaniu przedsięwzięć wykraczających ponad zaplanowany program, dlatego jako jedni z pierwszych powołaliśmy tak zwanych tutorów.

To wykładowcy w ramach naszego Instytutu, którzy pracują ze studentami. Pomagają zarówno osobom zgłaszającym problemy z realizacją minimum programowego, ale pracują też z najbardziej ambitnymi. Staramy się w ten sposób nie zgubić z horyzontu najzdolniejszych. Wymiernymi efektami jest uzyskiwanie przez nich pracy zgodnej z zainteresowaniami i wykształceniem, drukowanie ich prac dyplomowych przez różne instytucje a także stypendia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla najlepszych studentów, po które sięgają.

Jak panowie oceniają dotychczasową współpracę z podmiotami zewnętrznymi?

AP: Jestem zaskoczony otwartością i zaangażowaniem wielu menadżerów, urzędowych VIP-ów, biznesmenów. Przewodniczący Rady Miasta Krakowa zaoferował, że sam poprowadzi zajęcia na studiach podyplomowych. Starosta Powiatu Krakowskiego chce praktykantów, którym mógłby później zaoferować pracę. Ostatnio absolwent naszej administracji (studia licencjackie) Piotr Kudaj już po pierwszym kontakcie z kancelarią prawną otrzymał tam pracę, mimo że jeszcze studiuje. I takie przykłady mógłbym mnożyć. To najlepsza ocena.

nr 1 marzec/kwiecień 2018

ŁTS: Bardzo dobrze oceniam współpracę z interesariuszami w kraju – szkołami, muzeami, archiwami czy firmami branży turystycznej. Jednak Instytut Historii i Archiwistyki planuje i realizuje współpracę z uniwersytetami w regionie środkowoeuropejskim, w Europie i na świecie. Bardzo aktywnie współdziałamy Dr hab. Łukasz Tomasz Sroka, prof.

UP, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto z ośrodkami naukowymi państw sąsiednich w Niemczech, Czechach, Rosji, na Słowacji, Ukrainie i Litwie. Drugą oś kooperacji stanowią dla nas jednostki badawcze cieszące się dużym prestiżem w dziedzinie nauki i kultury. Wspomnę choćby Francję, Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone i Izrael. Wymieniamy doświadczenia, a nawet realizujemy wspólnie studia niemcoznawcze i środkowoeuropejskie. To niezwykle cenne, bo dzięki tak szerokiej współpracy jesteśmy w stanie wyprzedzać lokalne ośrodki akademickie.

Duże przedsięwzięcia to nie tylko sukcesy i pozytywy. Organizacja zajęć niesie ze sobą pewne trudności?

AP: Staramy się w tym widzieć więcej szans niż trudności. Organizujemy zajęcia tak, aby pogodzić obowiązki studiowania z zajęciami terenowymi. Jeśli uda się stworzyć w Instytucie inkubator przedsiębiorczości, to ta granica między nauką a pracą będzie jeszcze bardziej płynna. ŁTS: Nie nazwałbym tego trudnościami. Jest to rodzaj wyzwania.

Ważna jest umiejętność dopasowania się w codziennej współpracy. Wszystko musi odbywać się elastycznie, bez nadmiernego usztywniania reguł.

Jakie opinie o praktycznym sposobie nauczania słyszą panowie w środowisku akademickim?

AP: Przede wszystkim nie dotarły do mnie negatywne wypowiedzi. Środowisko akademickie jest ostrożne i waży swoje oceny. Ale jednocześnie to na uczelniach najszybciej dostrzegamy zmieniające się trendy na rynku pracy i w życiu publicznym. Myślę, że wszystkie kierunki studiów prowadzone na Wydziale Politologii mają mniej czy bardziej praktyczny wymiar. Prawo i ekonomia społeczna realizuje to w sposób formalny. Dzieje się tak na skutek nie tylko pozytywnej opinii wykładowców, ale także dzięki akceptacji Senatu Uczelni, wsparciu władz rektorskich oraz zaangażowaniu, otwartości i kreatywności kadry naszego Instytutu. ŁTS: Środowisko akademickie, rozumiane jako kadra profesorska, może nawet nie tyle obecnie, co do tej pory, żywiło obawy, aby uniwersytet, który ma być też miejscem krytycznego, twórczego, a często i teoretycznego namysłu, nie został przekształcony w rodzaj „wyższej szkoły zawodowej”. Śmiem twierdzić, że obawy te zostały zażegnane. Bliska współpraca z rynkiem pracy, interesariuszami zewnętrznymi, czy wprowadzenie elementów kształcenia praktycznego do procesu nauczania nie musi się odbywać kosztem tworzenia narracji i naukowej refleksji, jedno drugiego nie wyklucza.

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

19

fot. fotolia.com

BIOLOGIA

odkryta na nowo Dr Grzegorz Rut Koordynator ds. Jakości Kształcenia na kierunku biologia

Wspieramy pasjonatów Obecnie studenci biologii aktywnie uczestniczą w życiu naukowym, dydaktycznym i organizacyjnym Instytutu (co jest szczególnie wspierane i doceniane), między innymi poprzez udział w międzynarodowych (ERASMUS+) oraz krajowych programach mobilności (Program Mobilności Studentów i Doktorantów „MOST”). Takie inicjatywy umożliwiają nawiązywanie kontaktów ze środowiskiem naukowym i studentami z innych jednostek w kraju i za granicą. W Instytucie Biologii działa Koło Naukowe Przyrodników „Arnika” oraz Koło Doktorantów Biologii i Geografii, w których można rozwijać i dzielić się swoją pasją do nauk biologicznych. Podczas realizacji starannie dobranych praktyk, studenci mają możliwość nawiązywania kontaktów z instytucjami.

W sposób bezpośredni poznają oczekiwania pracodawców i mogą zweryfikować swoją wiedzę i umiejętności w praktyce. Niektórzy studenci nawiązują współpracę, która wielokrotnie kończy się propozycją podjęcia zatrudnienia. Pracownicy Instytutu Biologii wspierają studentów w kontaktach z otoczeniem społecznym, gospodarczym i kulturalnym. Młodzi ludzie są zapraszani do czynnego i biernego uczestniczenia w konferencjach naukowych, dydaktycznych, wykładach i spotkaniach naukowych organizowanych przez Instytut Biologii. Studenci pomagają również w organizacji między innymi Festiwalu Nauki i Sztuki, Małopolskiej Nocy Naukowców, Dnia Otwartego Uniwersytetu Pedagogicznego, czy Małopolskiego Festiwalu Innowacji.

20

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

Aby zrozumieć istotę nauk o życiu nieodzowna jest wiedza praktyczna, na którą Instytut Biologii UP kładzie szczególny nacisk. W tym celu powołano Zespół ds. Planów i Programów Studiów, a efektem jego pracy są nowe programy studiów na kierunku biologia.

Znacznie ograniczono nadmierne rozdrobnienie kursów, właściwie dobrano treści merytoryczne, co umożliwia studentom zdobycie wiedzy o najnowszych i najważniejszych technikach, a także metodach badawczych stosowanych w naukach biologicznych. Zwiększono liczbę godzin zajęć laboratoryjnych. Istotnym elementem programu jest również poszerzenie oferty zajęć terenowych, które umożliwiają nabycie szeregu umiejętności praktycznych, a jednocześnie uczą samodzielności oraz współdziałania w grupie.

Studentka biologii podczas Dnia Otwartego, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

COMMENTARII ACADEMICI

Potrzeba zmian Celem modyfikacji programu i planu studiów I stopnia na kierunku biologia o profilu ogólnoakademickim było zwrócenie uwagi na nabycie przez przyszłego absolwenta: wiedzy o najważniejszych zjawiskach i procesach biologicznych, obserwowanych i opisywanych na różnych poziomach organizacji życia.

W związku z wprowadzeniem nowej podstawy programowej z biologii w klasach V – VIII nauczyciel po ukończeniu studiów I stopnia będzie przygotowany do kształtowania u ucznia szeregu niezbędnych umiejętności takich jak: analizowanie różnorodnych źródeł informacji, planowanie i przeprowadzanie prostych doświadczeń oraz obserwacji w terenie i wyciąganie na ich podstawie właściwych wniosków. Opracowany program jest spójny z badaniami naukowymi prowadzonymi w Instytucie Biologii. Podejmowana problematyka ma charakter interdyscyplinarny i obejmuje nauki biologiczne, przyrodnicze i środowiskowe. Badania laboratoryjne i terenowe dotyczą wielu aspektów ochrony przyrody i środowiska, przebiegu szlaków metabolicznych, funkcjonowania organizmów żywych w warunkach optymalnych i stresowych, jak i klasycznych zagadnień z botaniki, ekologii, zoologii i chemii.

Stawiamy na trendy Zmodyfikowany program studiów II stopnia na kierunku biologia o profilu ogólnoakademickim koncentruje się na zdobyciu wiedzy w zakresie problematyki i metodologii badawczej w obszarze nauk przyrodniczych, integracji wiedzy z różnych dziedzin. Celem naszych działań jest wspieranie studentów w zrozumieniu złożonych zjawisk i procesów biologicznych.

Dzięki ich poznaniu będą mogli stosować nowoczesne techniki badawcze, np. metody molekularne. Dla specjalności: biologia laboratoryjna, biologia środowiskowa (nauczycielska), biologia z chemią (nauczycielska) została przygotowana oferta przedmiotów swobodnego wyboru związanych ściśle ze specyfiką studiowanego kierunku i specjalności, umożliwiająca studentom dobór kursów zgodnie z zainteresowaniami naukowymi. W oparciu o posiadaną wiedzę i umiejętności uzyskane podczas studiów absolwent kierunku biologia będzie przygotowany do pracy indywidualnej i zespołowej

Dr Grzegorz Rut, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

w jednostkach naukowo-badawczych, laboratoriach badawczych, kontrolnych i diagnostycznych w zakresie podstawowej analityki i podstawowych prac badawczych wykorzystujących materiał biologiczny. Mogą pracować w przemyśle, administracji, placówkach ochrony środowiska i przyrody a także jako nauczyciele w szkołach. Zastosowanie nowoczesnych technologii łączymy z kształtowaniem u naszych studentów umiejętności planowania i wykonywania zadań badawczych.

Opracowany program studiów wychodzi więc naprzeciw trendom współczesnej biologii.

fot. fotolia.com

nr 1 marzec/kwiecień 2018

WYWIADY, REPORTAŻE I FELIETONY

21

NOMINACJE

profesorskie

Kwalifikacje podnosi się, żeby odnieść sukces w pracy – przyszłej lub obecnej. Naukowcy również wspinają się po szczeblach kariery zawodowej, której najwyższym wyróżnieniem jest tytuł profesora. Osiągnięcie go to sukces osobisty uczonego, ale i zaszczyt dla uczelni. Prof. dr hab.

Janusz A. Majcherek, dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego otrzymał na początku 2018 roku z rąk prezydenta RP ten wspaniały tytuł naukowy.

Rozmowę przeprowadziła Monika Wąs

Czy zdążanie do najwyższego tytułu naukowca to swoista „etyka powinności”?

Nauka ma bardzo różne wymiary, w różnych dyscyplinach kariera naukowa przebiega w rozmaity sposób. Kompletowanie stopni i tytułów nie jest najważniejsze w życiu naukowca. Ważniejsze jest wykonywanie badań, dokonywanie odkryć, publikowanie wyników swoich dociekań. Ale oczywiście wiąże się to z przechodzeniem kolejnych szczebli awansu zawodowego, bo i one dokumentują postęp, jakiego się dokonuje. Alberta Einsteina cenimy nie dlatego, że był profesorem, ale był profesorem, ponieważ to był naturalny etap jego kariery akademickiej. W niektórych dziedzinach, między innymi w filozofii, którą ja reprezentuję, znamy z historii takich wybitnych uczonych, którzy nie mieli żadnych tytułów ani stopni akademickich, uprawiali filozofię niejako amatorsko. W dzisiejszych realiach życia i działalności naukowej prowadzenie badań, rozwijanie się pod względem naukowym bez uzyskiwania kolejnych szczebli awansu zawodowego jest dość trudne.

Które cechy według pana decydują o sukcesie naukowca?

Nauka dzisiaj jest bardzo zróżnicowana, ma wiele dziedzin i dyscyplin, dlatego nie ma jednego przepisu na dobrego naukowca. Podam prosty przykład. W dziedzinie nauk ścisłych, zwłaszcza takich sformalizowanych, jest niemal regułą, że największe osiągnięcia są dziełem bardzo młodych ludzi.

W matematyce, logice i tego rodzaju dyscyplinach, często bardzo młode osoby dokonują największych odkryć, potem niekoniecznie już w swoim dojrzałym życiu dorównując tym osiągniętym w młodości. W mojej dziedzinie, w filozofii, jest odwrotnie. Osiągnięcie filozoficzne w młodości jest rzadkością, zdarza się oczywiście, ale nie jest to częste. Filozofia wymaga bowiem pewnego doświadczenia, erudycji, oczytania. Trzeba przeczytać setki czy tysiące książek, przeprowadzić znaczną ilość badań i dociekań, żeby ewentualnie w jesieni swojego życia zbilansować to i pokazać jakąś nowatorską perspektywę, świeże spojrzenie. Najbardziej znani filozofowie w dziejach byli na ogół ludźmi dojrzałymi. Inny przykład: w logice czy naukach sformalizowanych dokonanie naukowe może się wyrazić w półtorastronicowym dowodzie, zapisie matematycznym. Żeby w naukach historycznych osiągnąć coś znaczącego, trzeba na ogół napisać grubą książkę. Każda z dziedzin nauki wymaga innych predyspozycji, inne kryteria uwzględnia w ocenie swoich przedstawicieli, innych też wymaga cech do jej uprawiania.

Humaniści różnią się od przyrodoznawców, specjaliści nauk formalnych od zajmujących się sztuką.

Jak pan wspomniał, filozofia jest panu szczególnie bliska. Czy filozofia i socjologia mogą okazać się przydatne dla współczesnych studentów?

22

PRACOWNICY

Prof. dr hab. Janusz Majcherek, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

Filozofia i socjologia oferują bardzo szerokie spojrzenie na zagadnienia współczesnego życia. W największym uproszczeniu, w socjologii i antropologii wyodrębniamy to, co nazywamy kulturą materialną i kulturą duchową, symboliczną. Skoncentrowanie się tylko na jednej z nich jest zbyt wąskie. Dokonania w zakresie kultury materialnej, technicznej, z ostatnich kilkudziesięciu lat są imponujące – nowoczesne urządzenia, rozwój Internetu, robotyka… Ale zawsze drugą część człowieka stanowiło to, co dawniej staroświecko nazywano duszą, dziś psychiką, intelektem. Niedorozwój tego elementu sprawia, że mamy do czynienia z ludźmi pozbawionymi istotnej części człowieczeństwa. Jeżeli ktoś zna tylko techniczne, materialne czy ekonomiczne aspekty życia, to znaczy, że połowa tego, co jest w zakresie jego możliwości, jest marnowana. Ja sobie nie wyobrażam, że kształcimy ludzi, nie interesując się tym, co oni robią po pracy. Ktoś jest dobrym informatykiem, ale co on robi, gdy przychodzi z pracy? Spędza czas przed telewizorem?

A może idzie do opery, czyta książkę, odwiedza filharmonię, chodzi do teatru? Żeby to drugie było możliwe, trzeba taką potrzebę czy skłonność wypracować. Kto to ma zrobić, jak nie humaniści? A wśród nauk humanistycznych filozofia jest niewątpliwie królową, socjologia zaś uczy żyć ludzi w społeczeństwie. Człowiek powinien żyć z innymi ludźmi i rozwijać swoje duchowe umiejętności i możliwości.

Informacje o nominacjach profesorskich były zbierane do 20 marca 2018 roku.

Kolejne sylwetki będą przedstawiane sukcesywnie.

COMMENTARII ACADEMICI

U PODSTAW

smogu

Od wielu lat w Krakowie toczy się dyskusja na temat złej jakości powietrza atmosferycznego.

Społeczeństwo i władze zdają sobie sprawę z powagi sytuacji, a problem Krakowa nie jest nowy ani odosobniony. W Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego odbyło się seminarium, podczas którego zajmowano się zanieczyszczeniem powietrza na tle warunków meteorologicznych.

Dr hab. inż. Wanda Wilczyńska-Michalik, prof. UP, Instytut Geografii

Wysoka koncentracja zanieczyszczeń powietrza w Krakowie utrzymuje się od ponad pół wieku, przez znaczną część roku, wykazując wyraźną zmienność sezonową i osiąga wysokie poziomy w okresie zimowym. Od lat 60. XX wieku przyjęto kilka programów redukcji zanieczyszczeń powietrza, ale skutki nie są zadowalające. Przekraczane są dopuszczalne poziomy koncentracji pyłu PM10 i PM2.5, benzo(a)pirenu, tlenków azotu.

Uczestnicy seminarium na sali obrad, fot. Kamila Dąbrowa

Zainteresowania badawcze pracowników Zakładu Ekorozwoju i Kształtowania Środowiska Geograficznego Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie od ponad dwudziestu lat koncentrują się wokół tematyki dotyczącej naturalnych i antropogenicznych przekształceń środowiska geograficznego. Jeden z tematów badawczych dotyczy dynamiki i przyczyn zmian jakości powietrza atmosferycznego.

Wysoka koncentracja zanieczyszczeń powietrza w Krakowie utrzymuje się od ponad pół wieku, przez znaczną część roku, wykazując wyraźną zmienność sezonową i osiąga wysokie poziomy w okresie zimowym.

7 marca 2018 roku zespół pracowników z Zakładu Ekorozwoju i Kształtowania Środowiska Geograficznego Instytutu Geografii UP wspólnie z pracownikami krakowskiego oddziału Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMiGW) przedstawili wyniki swoich badań podczas zorganizowanego przez Instytut Geografii i Polskie Towarzystwo Geofizyczne – Oddział w Krakowie seminarium naukowego, połączonego z dyskusją na temat zanieczyszczenia powietrza na tle warunków meteorologicznych.

W seminarium uczestniczyło 60 osób, między innymi pracownicy naukowi Uniwersytetu Pedagogicznego i innych krakowskich uczelni (Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego), przedstawiciele instytutów naukowych (Instytutu Odlewnictwa) i jednostek przemysłowych (ArcelorMittal Poland) oraz studenci.

W prezentowanych referatach szczególną uwagę poświęcono Krakowowi. Przedstawiono cechy zanieczyszczenia powietrza w naszym mieście z uwzględnieniem charakterystyki cząstek aerozoli atmosferycznych (dr hab. inż. Wanda Wilczyńska-Michalik, prof.

UP), zróżnicowanie przestrzenne i czasowe koncentracji pyłów w Krakowie oraz ich zmiany na tle cyrkulacji atmosferycznej (mgr Bartłomiej Pietras, IMiGW), a także zagadnienie opadów atmosferycznych (mgr Robert Pyrc, IMiGW). Tematyka wystąpień dotyczyła także problemów regionalnych i globalnych, takich jak zmienność koncentracji pyłu PM2.5 i PM10 w wybranych aglomeracjach miejskich w Polsce na tle warunków meteorologicznych (dr Joanna Jędruszkiewicz, UP) oraz modyfikacje właściwości fizycznych i chemicznych pokrywy śnieżnej na Spitsbergenie w świetle zmian klimatu i zanieczyszczenia powietrza (dr Krystyna Kozioł, UP). Analiza pojedynczych cząstek pyłu zanieczyszczającego powietrze w Krakowie wskazuje, że jest to materiał bardzo zróżnicowany pod względem składu i wielkości cząstek, nr 1 marzec/kwiecień 2018

pochodzący z różnych źródeł – antropogenicznych, naturalnych, a także powstający w powietrzu w wyniku reakcji chemicznych.

W krakowskim powietrzu istotny jest udział bardzo drobnych cząstek węglistych (nanocząstek), szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia. Udział pyłu PM2,5 w PM10 w miastach w Polsce jest silnie zależny od klimatu i rośnie z południa na północ i północny wschód Europy, oraz od pory roku (w Polsce największy zimą).

Najważniejszymi czynnikami meteorologicznymi sprzyjającymi kumulacji zanieczyszczeń są: niskie temperatury zimą i wysokie latem, cienka warstwa graniczna atmosfery (szczególnie w chłodnej połowie roku), stabilna atmosfera, wysokie ciśnienie atmosferyczne, niewielka prędkość wiatru (poniżej 2 m/s) lub cisza.

Podsumowując, jakość powietrza zależy w dużej mierze od powiązanych oddziaływań dwóch czynników: emisji zanieczyszczeń i warunków meteorologicznych. Z powodu swojego położenia Kraków posiada takie warunki klimatyczne, które często powodują, że nawet niewielkie emisje zanieczyszczeń mogą prowadzić do bardzo szybkiego wzrostu ich koncentracji. Zanieczyszczenie może się utrzymywać przez długi czas.

Planujemy, że seminaria związane z tą tematyką będą organizowane cyklicznie, raz w roku, z udziałem pracowników jednostek naukowych, w których prowadzone są badania w tym zakresie.

Szczegółowe wyjaśnienie przyczyn wysokiej koncentracji pyłów w powietrzu oparte na interdyscyplinarnych badaniach jest istotne ze względu na potrzebę podejmowania kompleksowych i dobrze ukierunkowanych działań w celu ograniczenia tego niebezpiecznego dla zdrowia zjawiska. W Krakowie działania te powinny być bardziej skuteczne niż dotychczas. Badania przyczyn wysokich koncentracji zanieczyszczeń powietrza oraz dyskusja tych zagadnień w trakcie seminariów ma szczególne znaczenie w uczelni pedagogicznej, gdyż pozwala lepiej przygotować przyszłych nauczycieli do wyjaśniania w szkołach tych ważnych problemów.

Cząstki sadzy emitowane z silnika Diesla. Obraz w mikroskopie elektronowym skaningowym, powiększenie 50 000 razy, fot. Wanda Wilczyńska-Michalik

PRACOWNICY

23

EKOLOGICZNA

praca socjalna Dr Katarzyna Jagielska, Instytut Pracy Socjalnej, Wydział Pedagogiczny

Autorka tekstu, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

Nie wszyscy wiemy, czym jest ekologiczna praca socjalna. Warto wyjaśnić, że jest ona połączeniem idei zrównoważonego rozwoju z wartościami, teorią i praktyką pracy socjalnej. Pojęcie zrównoważonego rozwoju pojawiło się już w latach 60. XX wieku. Jednak największą popularność termin ten zyskał po opublikowaniu przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju ONZ w 1987 r. raportu Nasza Wspólna Przyszłość (Our Common Future), znanego także jako Raport Brundtland. Zrównoważony rozwój najlepiej opisuje definicja zaproponowana przez Marcina Gerwina. Zgodnie z nią jest to dążenie do poprawy jakości życia przy zachowaniu równości społecznej, bioróżnorodności i bogactwa zasobów naturalnych [1]. Podstawową zasadą zrównoważonego rozwoju jest potrzeba jednoczesnego uwzględniania trzech filarów: społeczeństwa, gospodarki i środowiska naturalnego, które są ze sobą wzajemnie powiązane, a zaniedbywanie jednego z obszarów może być przyczyną kryzysów.

Idea ekologicznej pracy socjalnej nabiera dziś szczególnego znaczenia w obliczu narastających problemów degradacji środowiska, zmian klimatycznych, kryzysów środowiskowych, klęsk żywiołowych, kurczących się zasobów naturalnych itp. Zmiany te wpływają na dobrobyt ludzi i obniżają jakość życia jednostek, szczególnie tych najsłabszych, ubogich, wykluczonych społecznie [2]. Dlatego studenci, którzy planują podjąć pracę w obszarze pracy socjalnej, powinni znać globalny problem degradacji środowiska naturalnego i rolę, jaką odgrywa ono w życiu człowieka.

W przekazywaniu wiedzy Instytutowi Pracy Socjalnej pomaga firma ENERIS Ochrona Środowiska, która realizuje programy edukacyjne związane ze świadomością ekologiczną. 6 marca

Jakie znaczenie dla jakości życia człowieka ma środowisko naturalne? Czy możliwe jest promowanie ochrony środowiska przez pracowników socjalnych?

Jak zachęcić studentów do śledzenia nowych idei społeczno–gospodarczych? Odpowiedzi na te i inne pytania pojawiają się podczas zajęć z marketingu społecznego, realizowanych na kierunku praca socjalna. Tematyka kursu oscyluje wokół koncepcji ekologicznej pracy socjalnej, zjawiska wciąż mało rozpowszechnionego w polskich realiach.

2018 roku studenci uczestniczyli w warsztatach, podczas których dowiedzieli się, jak w praktyce wygląda praca nad kampanią społeczną. Specjaliści z firmy ENERIS podpowiedzieli, na jakie elementy warto zwrócić szczególną uwagę w trakcie tworzenia projektów w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. Podali też przykłady, dzięki którym studenci dowiedzieli się, jak tworzyć podobne kampanie.

Pracownicy socjalni na co dzień spotykają się z ludźmi znajdującymi się w trudnej sytuacji życiowej. W myśl zasady sprawiedliwości społecznej, która jest jedną z podstawowych zasad pracy socjalnej, każdy człowiek ma prawo do godnych warunków życia. Ich elementem jest środowisko naturalne. Działania pracowników socjalnych są skierowane do osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji życiowej, koncentrują się na dążeniu do złagodzenia ubóstwa oraz uwolnienia od niego osób najsłabszych i będących w opresji w celu włączenia ich do społeczności.

Ważne, aby dotyczyły one zarówno sfery społeczno-ekonomicznej, jak i kontaktu z naturą. Uniwersytet Pedagogiczny realizuje te założenia. Organizacja zajęć z marketingu społecznego w Instytucie Pracy Socjalnej wynika z praktycznego podejścia do nauczania i uczenia się. Po ukończeniu kursu studenci przygotują autorską kampanię społeczną. Czekamy więc na projekty społeczne, ważne z perspektywy naszych studentów. Najciekawsze przedstawimy w wakacyjnym wydaniu czasopisma.

Warsztaty prowadzone przez pracowników firmy ENERIS Ochrona Środowiska, fot. Monika Wąs

1 M. Gerwin, Plan zrównoważonego rozwoju dla Polski. Lokalne inicjatywy rozwojowe, Sopot 2008.

2 L. Dominelli, Green Social Work: From Enviromential Crisis to Enviromential Justice, Nowy Jork 2012.

24

STUDENCI

COMMENTARII ACADEMICI

U PROGU

Kariery

Jak znaleźć dobrą pracę, a może płatny staż? Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej? Jak pokierować swoim rozwojem zawodowym? Czy zostać pracownikiem czy pracodawcą? W podjęciu między innymi takich decyzji pomoże Akademickie Biuro Karier Uniwersytetu Pedagogicznego.

Ewa Trznadel, kierownik Akademickiego Biura Karier UP

Co roku mury naszej i innych uczelni opuszczają tysiące absolwentów. Nie wszyscy jednak bez wysiłku znajdują satysfakcjonującą pracę. Posiadanie specjalistycznej wiedzy i tytułu magistra często nie wystarcza, dlatego tak ważne jest planowanie swojej kariery już podczas studiów. Wiedza o swoich mocnych i słabych stronach oraz rozwijanie kwalifikacji pod kątem aktualnych wymagań rynku pracy są konieczne przy budowaniu ścieżki kariery. Nie zawsze jednak wiadomo, gdzie udać się po radę.

Nasza uczelnia proponuje zwrócenie się do specjalistów. Studentów i absolwentów Uniwersytetu Pedagogicznego wspiera Akademickie Biuro Karier (ABK). Zadania naszego biura to: pomoc w planowaniu kariery zawodowej, wejściu na rynek pracy i funkcjonowaniu na nim. Stawiamy również na rozwój. Już dziś w naszej ofercie znajdują się ciekawe propozycje, planujemy kolejne przedsięwzięcia. Mowa o szeregu działań mających na celu aktywizację studentów i absolwentów w obszarze budowania kariery zawodowej, zdobywania wiedzy dotyczącej rynku pracy, umiejętności oraz pierwszych doświadczeń pozwalających na płynne przejście ze ścieżki edukacji na drogę zawodową. Obok dotychczasowych standardowych działań współpracy z pracodawcami, ABK realizuje aktualnie dwa projekty dofinansowane ze środków Unii Europejskiej.

Płatne staże dla studentów Pierwszy z nich to projekt płatnych staży dla studentów trzech kierunków Wydziału Sztuki: grafiki, wzornictwa i digital designu.

To już druga tego typu inicjatywa realizowana przez uczelnię, dzięki której studenci mogą skorzystać z płatnej oferty współpracy z pracodawcami. Zależy nam, aby wiedza teoretyczna zdobywana przez naszych studentów znalazła zastosowanie w praktyce. Tym razem projekt „Kreatywni, innowacyjni, z doświadczeniem” wspiera artystów ostatnich lat, nie tylko pomagając znaleźć pracodawców sektora kreatywnego, ale także zapewniając 3-miesięczne stypendium w wysokości 6660 złotych dla najlepszych, którzy zgłoszą swoje portfolio.

Wątpliwości rozwiązuje doradca zawodowy Drugi projekt, „UProgu Kariery”, to kompleksowy rozwój działalności ABK. Pozwolił on wzmocnić nasze biuro o dwóch doradców zawodowych i narzędzie do diagnozy kompetencji. Dzięki temu studenci codziennie mogą umówić się na indywidualne konsultacje ze specjalistkami. Obie panie są z wykształcenia psychologami, a ich głównym zadaniem jest pomoc w zaplanowaniu kariery zawodowej tak, aby w pełni uwzględniała potencjał, umiejętności i pasje. Warto podkreślić, że doradca nie tylko wskaże mocne strony i zaproponuje ścieżkę rozwoju, ale także nauczy, jak napisać CV czy przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej.

Podstawa to dobry plan Tym, którzy myślą o założeniu własnej działalności, chcemy również pomóc w stawianiu pierwszych kroków, np. wskazać jak pozyskiwać fundusze. Planujemy organizację licznych warszta-

nr 1 marzec/kwiecień 2018

Autorka artykułu, fot. Grzegorz Wajda/wajdafoto

tów i szkoleń, które mają na celu rozwój kompetencji miękkich, takich jak współpraca w grupie, zarządzanie czasem, komunikatywność. Przewidziano warsztaty budowania wizerunku, pracy nad własnym portfolio, a także szkolenia z prawa pracy. Zaplanowaliśmy również cykl spotkań z ludźmi biznesu „Biznes z pasją.

Pasja w biznesie”. Wprowadzą oni przyszłych przedsiębiorców w arkana działalności gospodarczej, opowiedzą o przeciwnościach pojawiających się przy zakładaniu firmy i sposobach ich rozwiązywania, a przede wszystkim zdradzą, jak przemienić swoją pasję w biznes. Projekt przewiduje autorską publikację poradnika i uzupełnienie zasobów bibliotecznych o dodatkowe 300 książek oraz kilka gier z zakresu przedsiębiorczości, ekonomii i marketingu.

FaceABK! Jeśli jesteś na starcie własnej kariery zawodowej, nie wahaj się skorzystać z usług, porad i wskazówek, które już dla ciebie przygotowaliśmy i mamy jeszcze w planach. Okres studiów jest najlepszym momentem na wykazanie się przedsiębiorczością oraz na precyzyjne zaplanowanie swojej przyszłości zawodowej. Bycie studentem i nieskorzystanie z oferty biura karier to jak posiadanie karty na siłownię i robienie przysiadów w swoim pokoju. Jest wiele sposobów na to, abyśmy to my mogli ci pomóc, więc po co to robić samemu? Przyjdź do nas i zapoznaj się z personalnym trenerem twojej kariery. Nasi doradcy zawodowi podpowiedzą, jak odpowiednio dobrać indywidualny trening twojej przyszłej kariery. Jeśli lubisz korzystać z oferty online, odwiedź naszą stronę www.abk.up.krakow.pl. Znajdziesz tam aktualne oferty pracy, propozycje staży, praktyk i wolontariatów. Zapoznaj się także z aktualnościami na naszym Facebooku.

STUDENCI

25

EDUCATUS VOCAL

Talent Show Monika Wąs

W jaki sposób studenci mogą realizować swoje pasje na Uniwersytecie Pedagogicznym? Dlaczego warto im pomagać? Czy wydarzenia organizowane przez prorektora ds. studenckich dotyczą tylko sfery naukowej? Profesor Katarzyna Potyrała przekonuje, że obok wiedzy i umiejętności potrzebnych na rynku pracy warto rozwijać potencjał artystyczny młodych ludzi, a także budować kulturę akademicką opartą na uniwersalnych wartościach oraz przekazie intelektualnym płynącym ze sztuki.

pod uwagę przede wszystkim umiejętności wokalne uczestników i poziom techniczny wykonania, ale nie bez znaczenia były również emocje, jakie wzbudziły występy uczestników wśród jury i publiczności” – podkreśliła prof. Katarzyna Potyrała.

Wyróżnienia przyznano Katarzynie Gołąb i Łukaszowi Tokarskiemu. Na podium stanęli Klaudia Szwajkosz (pierwsze miejsce), Konrad Rogala (drugie miejsce) i Monika Barciok (trzecie miejsce). – „Zwyciężczyni będzie można posłuchać podczas tegorocznych Juwenaliów, które organizuje Samorząd Studentów UP. Nie jest to ostatnia inicjatywa tego typu na Uniwersytecie Pedagogicznym. Planowane są kolejne edycje EVTS oraz inne konkursy, które będą promować talenty naszych studentów. Zwycięzcom zapewnimy profesjonalną opiekę artystyczną i dalszą promocję” – dodała prorektor ds. studenckich.

Jury, fot. Monika Wąs

26 marca 2018 roku po raz pierwszy w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie odbył się Educatus Vocal Talent Show. Młodzi ludzie prezentowali swoje umiejętności na scenie Klubu Studenckiego „Bakałarz”.

Występy oceniało profesjonalne jury, któremu przewodniczyła prof. Katarzyna Potyrała.

W jego składzie znaleźli się również: dyrygent Orkiestry Symfonicznej UP dr Małgorzata Tęczyńska–Kęska, prezes Chóru Educatus i przedstawiciel Narodowego Centrum Nauki mgr Anna Kotarba, a także pracownicy Katedry Projektów Edukacyjnych i Artystycznych w Instytucie Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej UP mgr Monika Semik i mgr Andrzej Cebulak. Wydarzenie prowadził dyrektor artystyczny Chóru Mieszanego Educatus prof. Adam Korzeniowski.

Młodzi ludzie prezentowali swoje umiejętności na scenie Klubu Studenckiego „Bakałarz”. Występy oceniało profesjonalne jury, któremu przewodniczyła prof. Katarzyna Potyrała.

Każdy z uczestników EVTS prezentował dwa utwory, jeden z akompaniamentem i drugi a capella. Zgromadzona publiczność mogła wysłuchać piosenek zarówno w języku polskim, jak i angielskim, francuskim, włoskim i ukraińskim. Różnorodność wykonań wynikała także z wyboru podkładu muzycznego, kilku wokalistów śpiewało przy akompaniamencie gitary i pianina.

Zabrzmiały piosenki między innymi Indili, Blue Cafe, Dawida Podsiadły i autorski utwór jednej z uczestniczek.

W konkursie wzięło udział 12 osób. Wybór, przed którym stanęło jury, nie był prosty. – „Narada była długa i burzliwa. Jury brało

26

STUDENCI

Prof. Katarzyna Potyrała i prof. Adam Korzeniowski, fot. Monika Wąs

COMMENTARII ACADEMICI

fot. fotolia.com

, mistrzoów

SZKOŁA Monika Wąs

Cz. I

O języku edukacji szkolnej

W polskiej edukacji jest coraz więcej uczniów z doświadczeniem migracji. Język polski, co wiedzą i jego rodzimi użytkownicy, i ci, którzy próbowali się go nauczyć, nie należy do najłatwiejszych.

Kontekst szkolny natomiast wymusza na uczących się wykorzystywanie obydwu odmian języka: mówionej i pisanej. Uczenie się i uczenie kogoś wymaga używania języka: kodowania i dekodowania. Jakie zatem trudności mają uczniowie z doświadczeniem migracji w polskiej (i nie tylko) szkole? Jak im pomóc w uczeniu się, w osiąganiu sukcesów? Jak wspomóc nauczycieli w trudnym zadaniu uczenia dzieci słabo znających język polski?

Znalezieniem rozwiązania tych problemów zajęli się naukowcy z naszego uniwersytetu.

Problem uczenia dzieci z doświadczeniem migracji istnieje w szkołach od dawna. W praktyce wyglądało i wciąż wygląda to tak, że każdy nauczyciel, który musi się z nim mierzyć, tworzy własne, często doraźne rozwiązania. Wymaga to oczywiście sporego zaangażowania, czasu, a także pieniędzy. Od stycznia tego roku nauczyciele mogą skorzystać z materiałów uzupełniających “W polskiej szkole”, które zostały przygotowane specjalnie do pracy z uczniami z doświadczeniem migracji. Chodzi tu tak o uczniów cudzoziemskich, jak i dzieci z polskich rodzin powracających z emigracji. Twórczyniami materiałów dla uczniów edukacji wczesnoszkolnej, opracowanych w oparciu o autorską metodę JES-PL, są dr hab. prof. UP Małgorzata Pamuła-Behrens i dr hab. prof.

UP Marta Szymańska z Centrum Badań nad Edukacją i Integracją Migrantów i Instytutu Filologii Polskiej UP. Pomysł na projekt ściśle wiąże się z doświadczeniami, wiedzą i zainteresowaniami naukowymi obu badaczek języka. Poprzedziło go przygotowanie analizy, która pokazała, jakie są potrzeby nauczycieli uczących uczniów z doświadczeniem migracji. Badaczki, wraz z Fundacją Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja, przystąpiły do konkursu Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Skierowane do nauczycieli materiały “W polskiej szkole” przeznaczone są do pracy z uczniami z doświadczeniem migracji

nr 1 marzec/kwiecień 2018

Chcemy uczyć się od najlepszych. To stwierdzenie, w odniesieniu do nauczania, jest równie aktualne dziś, co w minionych stuleciach. Powstające w jego wyniku relacje mistrz – uczeń pozwalały na nabywanie wiedzy i umiejętności w specyficznych, najbardziej sprzyjających rozwojowi osobowości, warunkach. Takie nauczanie, pod opieką specjalistów, propaguje dziś Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, kształcąc kadry dla oświaty.

Uczelnia posiada wieloletnią tradycję. Od początku swojego istnienia jest związana się ze środowiskiem nauczycieli, pedagogów i w ogóle oświatą. Projekty prowadzone tu w przeszłości, a także te, które obecnie są realizowane w murach Uniwersytetu Pedagogicznego, miały i wciąż mają realny wpływ na życie szkół. Podejście to dobrze obrazuje stwierdzenie, które każdy przyszły nauczyciel może usłyszeć podczas zajęć w naszej uczelni: warsztat nauczyciela wypracowuje i doskonali się całe życie. Stąd pomysł, aby opowiedzieć o licznych inicjatywach związanych z nauczaniem i uczeniem się, które prowadzone są w uczelni. Celem cyklu felietonów „Szkoła mistrzów” jest prezentacja całego wachlarza projektów edukacyjnych realizowanych przez kadrę akademicką i studentów Uniwersytetu Pedagogicznego.

Pasją można i warto się dzielić. w klasach 1-3 szkoły podstawowej oraz w oddziałach przygotowawczych dla uczniów w młodszym wieku szkolnym. Praca naukowców z Uniwersytetu Pedagogicznego składa się z przewodnika dla nauczyciela i odrębnych zestawów dla klasy pierwszej, drugiej oraz trzeciej. Uczniowie spotykają się ze specjalnie przygotowanym dla nich tekstem, któremu towarzyszą zadania ułatwiające i sprawdzające rozumienie, ćwiczenia pozwalające szybciej przyswoić nowe słownictwo, zadania skoncentrowane na typowych dla tekstu konstrukcjach gramatycznych, a także zadania rozwijające mówienie i pisanie. Autorki zadbały również o stronę graficzną materiałów, odbudowując teksty wykresami, tabelami, schematami, które ułatwiają porządkowanie informacji, ich przetwarzanie i zapamiętywanie.

Dr hab. prof. UP Małgorzata Pamuła-Behrens i dr hab. prof UP Marta Szymańska uzupełniły lukę w dostępnych dotychczas materiałach edukacyjnych. Materiały “W polskiej szkole” znajdują się na stronie internetowej Fundacji im. Mikołaja Reja oraz na stronie Centrum Badań nad Edukacją i Integracją Migrantów. Z zasobu może korzystać każdy, ponieważ jest udostępniony bezpłatnie.

Stworzenie materiałów dla klas pierwszego etapu edukacji nie tylko ułatwia pracę nauczyciela. Autorki podkreślają, że w przypadku dziecka z doświadczeniem migracji kluczowe jest zwracanie uwagi na język edukacji szkolnej. Już w pierwszych latach nauki uczeń poznaje bowiem pojęcia związane z biologią czy geografią, podejmuje próby uzasadniania, analizuje, systematyzuje, przekracza granicę między codzienną komunikacją a porozumiewaniem się w kontekście szkolnym. Dzięki pracy opartej na uproszczonych tekstach i odpowiednio przygotowanych ćwiczeniach będzie mógł łatwiej się uczyć, pokonywać trudności wynikające ze słabej znajomości języka, a w dłuższym okresie osiągnąć sukces w edukacji.

Dobrej jakości edukacja oferowana uczniom z doświadczeniem migracji jest warunkiem ich dobrej integracji w społeczeństwie.

Materiały edukacyjne “W polskiej szkole” uwzględniają potrzeby ucznia z doświadczeniem migracji i nauczyciela, który stoi przed nowym wyzwaniem zawodowym. O ich użyteczności nie muszę zapewniać. Zachęcam do lektury!

SZKOŁA MISTRZÓW

27

zdjęcia: Monika Wąs

Więcej fotografii w galeriach: um=480 foto.agh.edu.pl/thumbnails.php?alb um=481 ?alb .php foto.agh.edu.pl/thumbnails

Monika Barciok (trzecie miejsce) fot. Z. Sulima

fot. Z. Sulima

ci

Zgromadzona publiczność/studen

Educatus Vocal Talent Show Konrad Rogala (drugie miejsce)

fot.

Haładyna K. Malik fot. S.

fot.

Z. Sulima fot.KSAF

fot. Z. Sulima

fot. Z. Sulima

Klaudia Szwajkosz (pierwsze miejsce)