Gallery Forty / Forty by Urban Art Foundation

4 O galerii 6 Idea 152 Historia Fortu Bema

The gallery The concept History of Bem’s Fort

4 6 152

2011 24 Autone 22 Chazme 46 Gregor 38 Felto 36 Hemoroid 42 Lump 18 Maniac 40 Nakor 18 NeSpoon 34 Otecki

Pan Jarema Pener Robie Roem Sepe Simpson Szum Szyman Wizard Yola

14 26 38 28 20 40 44 30 32 48

2012 74 Aqualoopa 76 Ceka100 Etam Kru 62 66 Hemoroid 56 Krik 80 Maniak

Mona Tusz NeSpoon Raspazjan Szyman Antonia Sznejweis True Bob

72 80 70 78 66 82

2014 106 92 116 88 108 114

Egon Fietke Invisiblee el Hombre Beata Konarska Kulfon Kamil Kuzko NeSpoon

Dariusz Paczkowski 110 Paism 102 Mikołaj Rejs 98 Sputnik 96 Szyman 94 150 Tim van Vliet

2015 128 Anagard 146 Arkadiusz Andrejkow 132 Paulo Arraiano 130 Lucy McLauchlan 118 Vera King 122 Maniak 140 Monstfur

NeSpoon Otysz Pantonio Sputnik Taki Myk Ufo Cinque Tim van Vliet

144 124 138 124 142 136 150

Forty / Forty to zawsze czynna i nie nadzorowana galeria sztuki. To eksperyment ekspozycyjny, próba pogodzenia niezależności, spontaniczności i anarchiczności street artu z ograniczeniami, jakie narzuca zamknięta przestrzeń ekspozycyjna. To jedna z możliwych odpowiedzi na pytanie, jak pokazywać sztukę z ulic, by nie utraciła ona swojej autentyczności. Raz w roku grupa zaproszonych do projektu twórców zapełnia swoimi pracami wnętrza ponad stuletniego, opuszczonego budynku carskich koszar w Forcie Bema w Warszawie. Podobnie jak na ulicy, mają oni zapewnioną pełną swobodę działań. Nie istnieją jakiekolwiek ograniczenia formalne czy zadany temat. Artyści mogą działać indywidualnie lub tworzyć dowolne, spontanicznie zawiązywane kolaboracje. Reprezentują oni różne style, techniki i filozofie twórcze, począwszy od efemerycznych instalacji, przez vlepkę, autorski plakat, graffiti szablonowe, muralizm, aż po writing (graffiti amerykańskie). Niektórzy z nich posiadają solidne wykształcenie artystyczne i pokaźny dorobek, inni są samoukami. Łączy ich w zasadzie tylko jedno: wszyscy tworzą na ulicach. Budynek galerii jest dostępny dla zwiedzających przez całą dobę i nie nadzorowany. Prace artystów zaproszonych do projektu mieszają się z napisami i obrazami dodawanymi spontanicznie, przez bywających w tym miejscu „nielegalnych” graficiarzy i zwykłych wandali. Forty żyją i wciąż się zmieniają, dokładnie tak, jak zmienia się, niszczeje i wciąż odradza sztuka na murach miast.

Forty / Forty is an always open, unguarded art gallery. It is an exhibition experiment, an attempt to reconcile the independence, spontaneity and anarchy of street art with limitations enforced by an enclosed exhibition space. It is an attempt to answer the question of how to present the art of the street and not lose its authenticity. Once a year the interior of the more than 100-yearold abandoned building of czar’s barracks, at the Bem’s Fort in Warsaw, is filled with the works of a group of artists invited to the project. They are given full freedom, just as on the street. There are no formal restrictions or specific themes. The artists can work individually or form spontaneous collaborations. A variety of styles, techniques and approaches to art creation are represented, ranging from ephemeral installations, sticker art, roller posters, stencil graffiti and murals, to style-writing. Some have firm background in art and a large portfolio, others are self-taught artists. In fact, the artists have only one common denominator: all of them create in the street. The gallery building is unguarded and available to visitors 24 hours a day. The works of the invited artists mingle with the writings and drawings added spontaneously by ‚illegal’ graffitists and regular vandals. The forts thrive and constantly transform, exactly the same as the art on walls in cities transform, erode and are constantly reborn.

Idea Galerii Forty Forty narodziła się w środę, 10. lutego 2010 r., krótko po godzinie 16.00. Wyznaczenie tak dokładnego momentu możliwe jest na podstawie metryczek wykonanych wtedy zdjęć. Tego właśnie dnia, podczas pobytu w Bangkoku, odwiedziliśmy tamtejsze centrum sztuki współczesnej, skuszeni odbywająca się właśnie wystawą FOR. Wall painting showcase., prezentującą dokonania czołówki lokalnej sceny writersko - street artowej.

The concept of the Forty Forty Gallery was born on Wednesday 10th February, 2010, shortly after 4 p.m. Pinpointing this was possible thanks to the date and time of photographs that were taken on that occasion. That day, during our stay in Bangkok, we visited a contemporary art centre, attracted by its temporary exhibition FOR. Wall painting showcase, that was presenting the achievements of the local style-writing and street art community leaders.

Już samo przekroczenie progu budynku galerii było ciekawym doświadczeniem. Wprost z huczącej, zatłoczonej do granic wytrzymałości i parnej niczym rzymska łaźnia ulicy, biegnącej przez serce ośmiomilionowej metropolii, wkroczyliśmy do lodowatego, białego i całkowicie pustego wnętrza o rozmiarach gotyckiej katedry. To skojarzenie potęgowane było echem naszych kroków, odbijającym się gdzieś od zawieszonego pięć pięter wyżej sklepienia i towarzyszącym nam przez całą wizytę w galerii. Wrażenie było niesamowite, czuliśmy się tak, jakby jakaś tajemnicza siła wyrwała nas nagle z tropików i w ciągu sekundy przeniosła do arktycznego pałacu Królowej Śniegu.

Entering the gallery was in itself an impressionable experience. The dramatic contrast from street to gallery was overwhelming. From the chaotic scenes of an eight-million, densely populated, metropolis with the roar of traffic and a Roman bath-like damp climate, we entered an ice-cold, clinically white and completely empty space the size of a gothic cathedral. This experience was intensified by the echo of our footsteps. Bouncing off the vault, that hung five floors above us, the personalized but eerie acoustics accompanied us throughout our visit. It led us to a sense of amazement and confusion; we were in the tropics and then, as if by magic, there we stood in an arctic palace of the Snow Queen.

W tej odrealnionej, całkowicie wypreparowanej z otaczającego miasta przestrzeni, odciętej od niego nie tylko grubymi, tłumiącymi wszelkie odgłosy murami, ale i śluzą klimatyczną, prezentowane były prace artystów, dla których ulica jest naturalnym i jedynym właściwym środowiskiem. Na białych ścianach, w chłodnych, cichych wnętrzach monumentalnej budowli, kolorowe graffiti miało w sobie równie dużo życia, co ryby zamieszkujące na co dzień rafę koralową, równo wyłożone na ladzie chłodniczej w hipermarkecie. Mówiąc wprost - było martwe. Wrażenie całkowitej bezsensowności takiej koncepcji wystawy dopełniał umundurowany i uzbrojony strażnik, podążający za nami w pewnej odległości i taktownie udający zainteresowanie detalami namalowanych na ścianach prac.

In this surreal space, that felt so disconnected from the cities real street life, ironically hung the works of artists whose natural instinct was to produce work in their preferred environment; the streets of the city. On the white walls, in the cool and silent interiors of this monumental building, the colours of the graffiti were as vivid as coral reef fish. However, these lay neatly displayed on a refrigerated counter in a supermarket. Basically, unlike the art on street, these paintings were lifeless. Our feeling of complete pointlessness of this exhibitions approach was confirmed by an armed and uniformed security

Po opuszczeniu gmachu, któremu towarzyszył ponowny, tym razem odwrotny szok termiczny, usiedliśmy na ławce przed budynkiem i jeszcze przez chwilę, w milczeniu, przetrawialiśmy absurdalny koktajl uładzonego graffiti i sterylnych, klimatyzowanych wnętrz. - No dobrze, ale jeśli nie tak, to jak powinno się to pokazywać? - dziś nie pamiętamy, które z nas pierwsze zadało to pytanie, nie jesteśmy nawet pewni, czy ono w ogóle padło, ale na pewno wtedy, na tamtej ławce, zaczęliśmy szukać na nie odpowiedzi. Nie była to nasza pierwsza rozmowa o tym, czy street art prezentowany w galerii jest nadal street artem. Na tak zwanych wystawach street artu zobaczyć można z reguły dokładnie to samo, co w galeriach prezentujących „zwykłą” sztukę - obrazy na płótnach, grafiki, instalacje, obiekty, czasem nawet rzeźby. Ze street artem łączy je jedynie to, że autorzy tych prac tworzą również sztukę na ulicach, zwykle - choć nie jest to regułą wykorzystując podobne motywy i techniki. Żadna ze znanych nam „wystaw street artu” nie była jednak w stanie oddać tego, co jest najistotniejszą składową tej sztuki - ulicznej anarchii, braku kontroli i ograniczeń, oddolności inicjatyw, efemeryczności prac, ich zmienności w czasie, interakcji z działaniami innych twórców, a także stałej, niczym i nigdy nie ograniczanej dostępności dla widzów. Wszystkiego tego, co czyni street art zjawiskiem tak żywym i tak bardzo pociągającym. W Bangkoku po raz pierwszy zadaliśmy sobie jednak pytanie, co należałoby uczynić, by „street art” prezentowany w galerii street artem pozostał. Odpowiedź była pozornie prosta - nie wolno odcinać go od ulicy. Zamknięcie drzwi galerii jest równoznaczne z symbolicznym odcięciem atrybutu „street”. Wymyśliliśmy więc galerię bez drzwi, do której każdy może wejść w dowolnej chwili i robić na co ma ochotę. Oglądać to, co wystawione, uzupełniać i zmieniać, dodawać swoje prace, a nawet zabierać czy niszczyć istniejące. Dokładnie tak, jak dzieje się to na ulicy. Czysta utopia. W życiu urzeczywistniają się jednak nawet najbardziej fantastyczne scenariusze, tak było i tym razem.

guard, who followed at some distance and tactfully pretending to be interested in details of the drawings. After leaving the edifice, experiencing a reverse thermal shock, we sat on a nearby bench and digested the absurd mixture of ordered graffiti and sterile, air-conditioned interiors. So, if not this way, then how should it be presented? To this day we do not remember who asked this question first. We are not even certain whether it was uttered at all, but for sure at that moment, on that bench, we started to search for an answer to it. It was not our first conversation on whether street art shown in a gallery is still street art. At the socalled street art exhibitions you typically see exactly the same things as in galleries presenting ‚ordinary’ art - canvas paintings, graphics, installations, objects and sometimes even sculptures. They are linked to street art only by their authors, who also paint in the street, usually - although not as a rule - using similar motifs and techniques. However, none of the ‚street art exhibitions’ that we had seen was able to render what are the most essential components of this type of art - street anarchy, lack of control and limitations, grass-roots action, transience of works, their changeability in time, interaction with other artists and the constant availability of works to viewers, unlimited in time and space. All that and more makes street art so vital and so very appealing. In Bangkok, it was the first time we asked ourselves, What can be done to make the ‚street art’ in a gallery remain ‘real’ street art? The answer was seemingly simple - it cannot be cut off from the street. Closing the door of a gallery is tantamount to the symbolic cutting off the ‚street’ attribute. We then envisioned a gallery without doors, where everybody can enter any time and do what they please. Look at what is shown, complement and change, add their

Kilka lat wcześniej założyliśmy stowarzyszenie MiastoMojeAwNim, którego celem było ograniczenie inwazji reklam w przestrzeni publicznej. W ramach tej działalności spotkaliśmy się z zarządem warszawskiej dzielnicy Bemowo, gdzie wówczas mieszkaliśmy, usiłując - z pozytywnym skutkiem - nakłonić urzędników do wsparcia naszych lokalnych działań. W trakcie rozmów pojawił się również temat sztuki w przestrzeni publicznej jako przeciwwagi dla destrukcyjnego wpływu reklam. Kilka miesięcy po naszym powrocie z Bangkoku zadzwonił telefon. Zarząd dzielnicy zaproponował nam zrealizowanie projektu artystycznego na terenie Fortu Bema, kompleksu XIX-wiecznych umocnień położonych w zabytkowym parku. Władze dzielnicy planowały ożywienie tego terenu, spopularyzowanie go wśród mieszkańców dzielnicy. Traf chciał, że miejsce to znajdowało się tuż obok naszego domu, często chodziliśmy tam na spacery, obserwując powolną, lecz postępującą degradację opuszczonych, carskich fortyfikacji. Nie zastanawialiśmy się długo. Koncepcja działań była gotowa od czasów wizyty w Bangkoku, teraz pojawiło się miejsce, gdzie pomysł mógł oblec się w ciało. Tak właśnie w Forcie Bema powstała Galeria Forty / Forty. Jej nazwa to zwrot zapożyczony z pastiszowego przeboju Sokoła i Pono pt. „W aucie”. To gra słów z jednej strony nawiązująca do lokalizacji galerii, z drugiej - jeśli odczytywać je jako słowa angielskie - dająca zapisać się w łatwym do zapamiętania skrócie 40/40.

own work, even take away or damage the existing paintings. Exactly as it happens in the street; a pure utopia. Even the most incredible scenarios can become a reality and so it was time to act on our thoughts. A few years earlier we set up the association ‚Miasto Moje A w Nim’, whose goal was to restrict the invasion of advertising in the public space. We contacted and met with the authorities of Warsaw’s Bemowo district, where we lived at the time, trying - with a positive effect - to gain the support of the administration for our local actions. During the meeting the topic of art in the public space was also brought up, as a counterbalance for the destructive effect of advertisements. A few months after our return from Bangkok we received a phone call. The Bemowo’s administrative board invited us to carry out an art project in the Bem’s Fort, a complex of 19th-century fortifications located in a historic park. The district’s authorities had been planning to revive this area and popularise it among the inhabitants. It so happened that the Bem’s Fort was close to our then home and we would often go for walks there to watch slow, yet progressing, deterioration of the abandoned czar’s fortifications. We did not wait long. The scheme had been there since our return from Bangkok and now we had a

place where it could take a material form. This was how the Forty / Forty Gallery came into being in the Bem’s Fort. Its name is an expression borrowed from a hit of a Polish music band, a play of words, both corresponding to the gallery’s location and forming an easily memorised shorthand - 40/40.

W ciągu następnych pięciu lat w galerii zaprezentowaliśmy prace blisko pięćdziesięciu polskich i kilku zagranicznych artystów. Zapomniany, zaśmiecony budynek, arena pijackich libacji i psia ubikacja zmienił się w lokalną atrakcję turystyczną, cel spacerów i wycieczek rowerowych, miejsce romantycznych randek, tło amatorskich i profesjonalnych sesji zdjęciowych, plan teledysków. Przede wszystkim zaś, Galeria Forty Forty to miejsce, gdzie osoby zainteresowane sztuką z ulic mogły obcować z twórczością sporej części krajowej sceny street artowej. Realizacja projektu była możliwa dzięki przychylnemu stanowisku Stołecznego Konserwatora Zabytków, środkom własnym Fundacji Sztuki Zewnętrznej oraz dotacjom udzielonym w kolejnych latach przez Burmistrza Dzielnicy Bemowo (2011), Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012) oraz Prezydenta m. st. Warszawy (2014 i 2015). Dziękujemy. Elżbieta Dymna / Marcin Rutkiewicz

Within the next five years works of nearly fifty Polish and a several foreign artists were presented in the gallery. The forgotten, derelict building, a venue for drunken parties and a dog’s toilet transformed into a local tourist attraction; a destination for walks and cycling trips, a place of romantic dates, a background for amateur and professional photography sessions and a set for video clips. But first and foremost, the Forty Forty Gallery was a place where viewers interested in art from the street could get to know the works of a major part of the Polish street art community. The project was carried out thanks to the positive opinion of the Warsaw’s Conservator of Historic Monuments, personal resources of the ‚Sztuka Zewnętrzna’ Foundation and subsidies awarded by the Mayor of the Bemowo District (2011), Minister of Culture and National Heritage (2012) and President of Warsaw (2014 and 2015). Thank you. Elżbieta Dymna / Marcin Rutkiewicz

2011 24 Autone 22 Chazme 46 Gregor 38 Felto 36 Gruz (Hemoroid) 42 Lump 18 Maniac 40 Nakor 18 NeSpoon 34 Otecki

Pan Jarema Pener Robie Roem Sepe Simpson Szum Szyman Wizard Yola

14 26 38 28 20 40 44 30 32 48

Autone Jan Kołodziej, ur. w 1986 r. we Włocławku. Od 1995 r. mieszka i działa w Trójmieście. Od 1998 r. tworzy graffiti i projekty artystyczne w przestrzeniach publicznych. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Uczestnik ponad stu wydarzeń, wystaw i festiwali około streetartowych, promotor działań artystycznych. Zawodowo zajmuje się jakością przestrzeni publicznej.

Autone Jan Kołodziej, born in 1986 in Włocławek. Since 1995, he has lived and worked in the Tri-City. Since 1998, he has been doing graffiti and art projects in public spaces. Jan graduated from the Faculty of Architecture at the Gdańsk University of Technology. He has participated in more than a hundred of events, exhibitions and festivals related to street art and has been a promoter of art actions. He works in the area of public space quality.

Chazme Daniel Kaliński, ur. w 1980 r. w Laufen w Szwajcarii. Absolwent Wydziału Architektury i Urbanistyki Politechniki Warszawskiej (2008). Od 1996 r. związany z writingiem i street artem, zajmuje się także ilustracją, malarstwem i projektowaniem graficznym. Autor kilkudziesięciu murali, ma na koncie wystawy indywidualne i grupowe w wielu krajach. Trwale współpracuje z Sepe. Mieszka w Warszawie.

Chazme Daniel Kaliński, born in 1980 in Laufen, Switzerland. Graduated from the Architecture and Urban Studies Faculty at the Warsaw University of Technology (2008). Since 1996, he has been involved in graffiti writing and street art. He also does illustrations, painting and graphic design. Daniel is an author of numerous murals and has had individual and group exhibitions in a number of countries. He permanently collaborates with Sepe. He lives in Warsaw.

Gregor Gonsior Z łódzkiej „dzielni”, przez galerie sztuki, na berliński wybieg - tak w skrócie można opisać poczynania twórcze tego artysty. Absolwent Wydziału Projektowania Ubioru łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych. Zawodowo zajmuje się projektowaniem mody i akcesoriów, tworzy kostiumy teratralne i murale.

Gregor Gonsior From the Łódź ‚hood’, through art galleries, to the Berlin catwalk - this is his artistic development in short. He graduated from the Faculty of Textile and Fashion at the Academy of Fine Arts in Łódź. He designs fashion, fashion accessories and theatrical costumes, and paints murals.

Felto Malarz i writer, z twórczością uliczną związany od 2001 r. Zajmuje się także grafiką i ilustracją. Małomówny.

Felto A painter and a graffiti writer, has been an active street artist since 2001. He also does graphics and illustrations. Taciturn.

Hemoroid (Gruz) Ur. w 1985 r. w Poznaniu. Nie wie w jakich latach studiował na tamtejszej ASP i również nie lubi o sobie mówić.

Hemoroid (Gruz) Born in 1985 in Poznań. He does not know when he studied at the University of Arts in Poznań and also does not like to talk about himself.

Lump (Elomelo) Ur. w 1984 r. w Szczecinie. Absolwent Wydziału Komunikacji Multimedialnej na ASP w Poznaniu. Działa w przestrzeni miejskiej w obszarze muralizmu, instalacji przestrzennych i ulicznej partyzantki. Writingiem zajmuje się od 1999 r. Ma na koncie kilka wystaw indywidualnych i udział w kilkunastu zbiorowych, w tym międzynarodowych.

Lump (Elomelo) Born in 1984 in Szczecin. He graduated from the Faculty of Multimedia Communication at the University of Arts in Poznań. Lump is active in urban space doing mural, spatial installations and guerrilla art. He has been doing graffiti writing since 1999. He has had a few individual exhibitions and participated in several group exhibitions, including international ones.

Maniac Ur. w 1994 r. Student grafiki komputerowej, freelancer. Tworzy graffiti szablonowe od 2008 r. Mieszka i działa w Warszawie.

Maniac Born in 1994. A student of computer graphics and a freelancer. Has been doing stencil graffiti since 2008. Maniac lives and works in Warsaw.

Nakor Writer. NeSpoon Ur. w 2009 r. w Warszawie. Działa na pograniczu street artu, ceramiki, rzeźby i malarstwa. Ma na koncie kilkanaście wystaw indywidualnych i zbiorowych na kilku kontynentach. Laureatka nagrody Artaq w latach 2011 i 2012. Mieszka i pracuje w Warszawie. Otecki Ur. w 1984 r. we Wrocławiu. Grafik, ilustrator, muralista. Tworzy intuicyjne obrazy figuratywne, nawiązujące między innymi do tzw. wiedzy ludu podań, legend, pieśni i przysłów. Absolwent ASP we Wrocławiu (2009), gdzie mieszka i działa. Pan Jarema Jarema Drogowski, ur. w 1984 r. w Warszawie. Od 2007 r. eksperymentuje z obecnością grafiki na ulicach. Absolwent wydziału grafiki na warszawskiej ASP, gdzie w 2011 r. uzyskał tytuł doktora i pracuje jako adjunkt w pracowni struktur wizualnych. Ma na koncie kilka wystaw indywidualnych i kilkanaście zbiorowych. Obecnie coraz bardziej pociąga go twórczość w obszarze dżwiękowo - wizualnym. Pener Bartosz Świątecki, ur. w 1981 r. w Olsztynie. Od wielu lat zajmuje się szeroko pojętym malarstwem, głównie abstrakcyjnym. W 2006 r. ukończył

Nakor A graffiti writer. NeSpoon Born in 2009 in Warsaw. Her work crosses street art, ceramics, sculpture and painting. Her portfolio has included several individual and group exhibitions on a few continents. She won the Artaq prize in 2011 and 2012. NeSpoon lives and works in Warsaw. Otecki Born in 1984 in Wrocław. A graphic designer, an illustrator and a muralist. He does intuitive figurative paintings, inspired mainly by folk knowledge - folk tales, legends, songs and proverbs. Otecki graduated from the Academy of Fine Arts in Wrocław (2009), where he lives and works. Pan Jarema Jarema Drogowski, born in 1984 in Warsaw. Since 2007, he has been experimenting with the presence of graphics in streets. He graduated from the Faculty of Design at the Academy of Fine Arts in Warsaw, where he received a PhD in 2011 and has been working as an assistant professor in the Visual Structures Group. His portfolio has included individual and group exhibitions. Currently, Jarema has been attracted to composition in the sound and visual area. Pener Bartosz Świątecki, born in 1981 in Olsztyn. For many years he has been doing broadly understood painting, mainly abstract

z wyróżnieniem Malarstwo Sztalugowe na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 2008 r. pracuje jako nauczyciel mianowany, prowadzi pracownię malarstwa i rysunku w Państwowym Liceum Plastycznym im. Erica Mendelsohna w Olsztynie. Ma na koncie kilkanaście wystaw grupowych i indywidualnych w Polsce i za granicą. Mieszka i pracuje w Olsztynie. Robie Pochodzi z Opola. Działa w obszarze writingu i street artu. Roem (Proembrion) Krzysztof Syruć, ur. w 1984 r. w Olsztynie. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Twórca abstrakcyjnego graffiti/streetartu, grafiki parametrycznej, przestrzennych instalacji i rysunków. Interesuję się stykiem natury i matematyki oraz koncepcjami wykorzystania technologii Augmented Reality. Ma na koncie udział w kilkunastu wystawach zbiorowych i indywidualnych. Zawodowo zajmuje się architekturą, mieszka i pracuje w Warszawie. Sepe Michał Wręga, ur. w 1982 r. w Warszawie. Od 1996 r. związany z szeroko pojętym nurtem sztuki miejskiej. Absolwent Wydziału Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie (2006) oraz Wydziału Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi (2009). Ma na koncie kilkadziesiąt wystw indywidualnych i zbiorowych na całym świecie. Mieszka i pracuje w Warszawie jako grafik, ilustrator i malarz/muralista. Duża część jego prac powstaje we współpracy z Chazme. Simpson Ur. w 1985 r. w Warszawie. Absolwent warszawskiej ASP (2010). Malarstwem zajmuje się zawodowo. Obrazy i realizacje ścienne wykonuje w technice akrylu i szablonu, często posługując się symbolami kultury masowej. Tematem prac jest często dystrybucja władzy i problem degradującego wpływu rozrastających się rządów na życie gospodarcze, społeczne i kulturalne państw. Ma na koncie kika wystaw indywidualnych Mieszka i pracuje w Warszawie. Szum Stanisław Szumski ur. w 1992 r. w Gdańsku. Należy do najmłodszego pokolenia malarzy ulicznych. Uprawia malarstwo i rysunek, a inspiracje do nich czerpie z rozmaitych źródeł – od prac dzieci, przez art brut aż po sztukę naiwną. Chetnie podejmuje grę z kodami kultury popularnej. Mieszka w Michałowicach k. Szklarskiej Poręby i w Warszawie Szyman (SZ Pan) Ur. w 1986 r. w Warszawie. Artysta, projektant, grafik freelancer, w przestrzeni miejskiej działający od 2002 r. Początkowo tworzył surowe graficznie szablony oraz vlepki. Od 2010 r. skupiony na sitodruku i tworzonym tą metodą plakacie autorskim oraz poszukiwaniu jego miejsca w przestrzeni miasta. Założyciel Pracowni N22. Wizard Piotr Lutarewicz, ur. w 1984 r. w Białymstoku. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej (2010). Writer od 1998 r., od 2004 r. zajmuje się także grafiką i malarstwem. Twórca instalacji artystycznych, uczestnik performance’ów, muralista. Zawodowo zajmuje się architekturą i grafiką. Mieszka i pracuje pomiędzy Warszawą, Brukselą i Białymstokiem. Yola Jola Kudela (ur. 1970 we Wrocławiu). Absolwentka animacji w Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Zawodowo zajmuje się tworzeniem efektów specjalnych do filmowych blockbusterów (m.in. Harry Potter, Opoieści z Narnii, Szybcy i wściekli) i reżyserią animacji. Z twórczością uliczną związana jest od 2008 r. Specjalizuje się w wielkoformatowych paste-upach (wlepach). Mieszka i pracuje między Warszawą, Paryżem a Londynem.

painting. In 2006, he graduated with honours in Easel Painting from the Nicolaus Copernicus University in Toruń. Since 2008, he has been working as a professional teacher and has been running a painting and drawing atelier in the Eric Mendelsohn State High School of Fine Arts in Olsztyn. Bartosz has had several group and individual exhibitions in Poland and abroad. He lives and works in Olsztyn. Robie Comes from Opole. Active in graffiti writing and street art. Roem (Proembrion) Krzysztof Syruć, born in 1984 in Olsztyn. A graduate of the Faculty of Architecture at the Gdańsk University of Technology. He creates abstract graffiti/street art, parametric graphics, spatial installations and drawings. He is interested in links between nature and mathematics, and in concepts of using the Augmented Reality. Krzysztof has participated in several group and individual exhibitions. Professionally, he is an architect. He lives and works in Warsaw. Sepe Michał Wręga, born in 1982 in Warsaw. Since 1996, he has been involved in broadly understood urban art. Michał is a graduate of the Faculty of Landscape Architecture at the Warsaw University of Life Sciences (2006) and of the Faculty of Graphics and Painting at the Academy of Fine Arts in Łódź (2009). He can boast of numerous individual and group exhibitions across the world. He lives and works in Warsaw as a graphic designer, illustrator and painter/muralist. Large part of his work is done in collaboration with Chazme. Simpson born in 1985 in Warsaw. A graduate of the Academy of Fine Arts in Warsaw (2010). A professional painter. He composes his wall paintings and other works with acrylics and stencil, often using symbols of mass culture. The themes of his works are typically the distribution of power and the destructive effect of expanding administrations on the economic, social and cultural life of states. Simpson has had a few individual exhibitions. He lives and works in Warsaw. Szum Stanisław Szumski, born in 1992 in Gdańsk. He belongs to the youngest generation of street painters. He does painting and drawing, taking inspiration from various sources - works by children, the art brut or the naive art. He likes to play with motifs of popular culture. Szum lives in Michałowice near Szklarska Poręba and in Warsaw. Szyman (SZ Pan) Born in 1986 in Warsaw. An artist, a designer and a freelance graphics designer. He has been active in the urban space since 2002. Initially, he created graphically austere stencils and stickers. Since 2010, he has been focusing on screen printing and its use in the art poster. He has been searching for its place in the urban space. Set up the Pracownia N22. Wizard Piotr Lutarewicz, born in 1984 in Białystok. A graduate of the Faculty of Architecture at the Białystok Technology University (2010). He has been a graffiti writer since 1998. Since 2004, he has also done graphics and painting. An author of art installations, a participant in performance shows and a muralist. By profession, Wizard is an architect and a graphic designer. He lives and works in Warsaw, Brussels and Białystok. Yola Jola Kudela (born in 1970 in Wrocław). A graduate in animation from the Łódź Film School. Professionally, she produces special effects for film blockbusters (such as the Harry Potter series, the Chronicles of Narnia or the Fast and the Furious) and is an animation director. She has done street art since 2008. She specialises in large format paste-ups. Yola lives and works in Warsaw, Paris and London.

PAN JAREMA wydruk / wlepa

PAN JAREMA print / paste-out

MANIAK graffiti szablonowe na papierze

MANIAK stencli / spray on paper

MANIAK & NeSpoon graffiti szablonowe na papierze / instalacja

MANIAK & NeSpoon stencil & spray on paper / installation

SEPE akryl / spray

SEPE acrylic / spray

CHAZME akryl / spray

CHAZME acrylic / spray

AUTONE spray

PENER akryl / spray / taśma

PENER acrylic / spray / tape

ROEM (PROEMBRION) spray

SZYMAN Scandalist in glory graffiti szablonowe / sitodruk / instalacja

SZYMAN Scandalist in glory stencil / spray / screenprint / installation

WIZARD Nieskończoność akryl / spray

OTECKI akryl / spray

OTECKI acrylic / spray

HEMOROID (GRUZ) akryl / spray

HEMOROID (GRUZ) acrylic / spray

FELTO & ROBIE akryl / spray

FELTO & ROBIE acrylic / spray

SIMPSON & NAKOR akryl / spray

SIMPSON & NAKOR acrylic / spray

LUMP (ELOMELO) akryl / spray

LUMP (ELOMELO) acrylic / spray

SZUM What would happen if God cut off the TV? akryl / spray

SZUM What would happen if God cut off the TV? acrylic / spray

GREGOR GONSIOR akryl / spray

GREGOR GONSIOR acrylic / spray

YOLA Błędne koło fotografia / fotomontaż / druk / paste-up Praca inspirowana obrazem Jacka Malczewskiego o tym samym tytule. Do zdjęć składających się na obraz pozowali mieszkańcy Paryża. Praca to przeniesienie symboliki błędnego koła i tańca somnambulicznego na nieustanny przeplyw mas ludzkich z miejsca na miejsce w poszukiwaniu nieosiagalnego lepszego jutra.

YOLA Błędne koło

The work was inspired by a painting by Jacek Malczewski with the same title. The photographs making the composition depict friends of the author and unknown persons - inhabitants of Paris. The work projects symbols of the vicious circle and the somnambulistic dance onto the constant movement of human masses in search of an unreachable better future.

Prace, które pojawiły się w galerii spontanicznie:

Spontaneous works in the gallery

LAP / ARE / SSE spray

GWAJO akryl / marker

GWAJO acrylic / marker

CHECKO’S ART wydruk

CHECKO’S ART print

PHOENIXDELTA wydruk

PHOENIXDELTA print

2012 74 Aqualoopa 76 Ceka100 62 Etam Kru 66 Hemoroid 56 Krik 80 Maniak

Mona Tusz NeSpoon Raspazjan Szyman Antonia Sznejweis True Bob

72 80 70 78 66 82

Aqualoopa Igor Chołda, ur. w 1978 r. Ilustrator, projektant, artysta streetartowy. Absolwent Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Telewizyjnej w Łodzi oraz Instytuty Psychologii Procesu. Tworzy teledyski i krótkie animacje. Jest muzykiem i założycielem grupy Warsaw Afrobeat Orchestra oraz psychoterapeutą metody zorientowanej na proces. Ma na koncie wystawy indywidualne i zbiorowe. Mieszka i pracuje w Warszawie. Ceka100 Łukasz Berger, ur. w 1984 r. we Wrocławiu. Absolwent wydziału rzeźby wrocłwskiej ASP. Zawodowo zajmuje się tworzeniem wielkoformatowej grafiki użytkowej. Na ulicy działa od końca lat 90. Początkowo zainteresowany writingiem i renowacją zabytków, z czasem skupił się na tworzeniu murali i instalacji w przestrzeni miejskiej. Ma na koncie cztery wystawy indywidualne i liczne wystawy grupowe. Mieszka we Wrocławiu. Etam Cru Duet malarski stworzony w 2005 r. przez Sainera (Przemka Blejżyka), ur. w 1988 r. w Łodzi i Bezta (Mateusza Gapskiego), ur. w 1987 r. w Turku, absolwentów ASP w Łodzi. Połączyła ich wspólna przeszłość writerska. Obecnie tworzą murale na całym świcie, zajmują się również malarstwem i grafiką, każdy w ramach własnych projektów. Mają na koncie udział w kilkudziesięciu wystawach. Hemoroid - patrz str. 11 Krik Pochodzi z Trójmiasta. Od 1999 r. zaangażowany we writing, tworzy również murale, grafiki i obrazy. Maniak - patrz str. 11 Mona Tusz Urodzona w Katowicach, absolwentka tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Od 2007 r. realizuje swoje projekty na ulicach. Współorganizowała i aktywnie uczestniczyła w licznych projektach i akcjach kulturalnych, brała udział w wielu festiwalach street-artowych, prowadziła warsztaty. Poza malarstwem działa na płaszczyźnie fotoreportażu, grafiki, rzeźby i scenografii. Mieszka i pracuje na Śląsku. NeSpoon - patrz str. 11 Raspazjan Jan Michał Raspazjan, ur. w 1982 r. w Mikołowie na Górnym Śląsku. Zajmuje się muralizmem, malarstwem, typografią, projektowaniem graficznym oraz fotografią. Współzałożyciel grupy teatralnej LINEACT. Zaczynał w 1997 r. od writingu. W swoich pracach łączy futurystyczne wizje światów wyimaginowanych ze śląską demonologią ludową, typografią i abstrakcyjnymi formami. Laureat nagrody Marszałka Województwa Śląskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej oraz tytułu Mikołowianin Roku w 2012 roku. Żyje i pracuje w Katowicach. Szyman - patrz str. 11

Antonia Sznejweis Ur. w 1984 r. w Poznaniu. W roku 2009 obroniła dyplom w pracowni ilustracji na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. True Bob Marcin Zdrojewski, ur. w 1994 r. w Bydgoszczy. Działa w przestrzeni publicznej od 2008 r na styku writingu, street artu i muralizmu. Absolwent Liceum Plastycznego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Interesuje go wielość aspektów wizualnych, co wpływa na szeroki wachlarz jego działań artystycznych. Obecnie w drodze.

Aqualoopa

Igor Chołda, born in 1978. An illustrator, a designer, an animator and a street artist. A graduate of the Faculty of Philosophy at the University of Warsaw, the Łódź Film School and the Process Psychology Institute. He belongs to the group of artists from the Polish Digital Art project. He composes and co-composes music videos and short animations. He is also an active musician and the founder of the Warsaw Afrobeat Orchestra. Igor is also a psychotherapist using the process-oriented method. He has presented both individually and at group exhibitions. He lives and works in Warsaw.

Ceka100

Łukasz Berger, born in 1984 in Wrocław. A graduate of the Faculty of Sculpture at the Academy of Art and Design in Wrocław. Professionally, he does large format applied graphics. He has been involved in street art since the late 1990s. Initially interested in graffiti writing and monument restoration; with time he moved to producing murals and installations in the urban space. He has held four individual exhibitions and numerous group exhibitions. Łukasz lives in Wrocław.

Etam Cru

A painting duo set up in 2005 by Sainer, or Przemek Blejżyk, born in 1988 in Łódź, and Bezt, or Mateusz Gapski, born in 1987 in Turek, both graduates of the Academy of Fine Arts in Łódź. They were united by their graffiti writing past. Today, they paint large format murals across the world. They also do painting and graphics, each working within his own projects. They have participated in numerous individual and group exhibitions worldwide.

Hemoroid - see page 11 Krik

Comes from the Tri-city. Since 1999, he has been involved in graffiti writing. He also does murals, graphics and paintings.

Maniak - see page... Mona Tusz Born in Katowice, a graduate of the Katowice Academy of Fine Arts. She has been doing street projects since 2007. She co-organised and actively participated in a number of cultural projects and campaigns. She took part in many street art festivals and ran workshops. Beside painting, she works in photojournalism, graphics, sculpture and stage design. Mona lives and works in the Silesia region.

NeSpoon - see page 11 Raspazjan

Jan Michał Raspazjan, born in 1982 in Mikołów (Upper Silesia). He does mural, painting, typography, graphic design and photography. He co-founded the theatre group LINEACT. Jan began as a graffiti writer in 1997. In his works he combines futuristic visions of imaginary worlds with the Silesian folk demonology, typography and abstract forms. He won the Marshal of the Silesia Province prize for artistic achievements and was chosen the Mikołów Citizen of the Year in 2012. Jan lives and works in Katowice.

Szyman - see page 11 Antonia Sznejweis

Born in 1984 in Poznań. In 2009, she got a degree from the Illustration Studio at the University of Arts in Poznań.

True Bob

Marcin Zdrojewski, born in 1994 in Bydgoszcz. He has been artistically active in the public space since 2008. His work crosses writing, street art and muralism. He is a graduate of the Leon Wyczółkowski Art High School in Bydgoszcz. Marcin is interested in the plurality of visual aspects, which shapes his broad artistic activities. Currently on the road.

Po roku

One year later

`KRIK akryl / spray

KRIK acrylic / spray

Po roku

One year later

ROEM (PROEMBRION) spray

ETAM CRU spray

Dwa dni pĂłĹşniej

Two days later

ANTONIA SZNEJWEIS & HEMOROID Orszak zwierząt akryl „Malowaniem na ścianach zajęłam się dopiero po studiach, kiedy poznałam HEMOROIDA, mojego obecnego męża. Jedną z naszych pierwszych wspólnych prac był właśnie Orszak zwierząt na Fortach. Była to dla mnie bardzo osobista praca jako próba charakterów i sił. To właściwie wojna światów, naszych wewnetrznych światów... Antoni malował wspaniale, dużo, a mówił o tym niewiele. Nagle znalazłam się w Antka świecie i to ja musiałam się dostosować. Było to trudne, ale myślę, że udało mi się POKOLOROWAĆ ŚWIAT HEMOROIDA.”

ANTONIA SZNEJWEIS & HEMOROID Animal procession acrylic „I started painting on walls only after the university, when I met HEMOROID, my current husband. One of our first projects was the ‚Animal procession’ at the Bem’s Fort. To me, it was a very personal piece, a test of character and strength. In fact it was a battle of two worlds, our inner worlds... Antoni painted magnificently, produced a lot and spoke little. Suddenly I found myself in his world and it was me who had to adjust. It was difficult but I think I managed to MAKE THE WORLD OF HEMOROID COLOURFUL”

ANTONIA SZNEJWEIS & HEMOROID Orszak zwierzÄ&#x2026;t

ANTONIA SZNEJWEIS & HEMOROID Animal procession

RASPAZJAN akryl / spray

MONA TUSZ akryl / spray / tłuczone szkło i lustro

MONA TUSZ acrilic / spray / broken glass and mirror

AQUALOOPA Casa de Papa Leghba aktyl Praca nawiązuje do kultu voodoo. Znaki i glify na ścianach towrzą atmosferę świątyni, domu Papy Leghba - jednego z gównych bóstw religii voodoo.

AQUALOOPA Casa de Papa Leghba acrylic The work corresponds to the Voodoo religion. The symbols and glyphs on the walls are reminiscent of a temple, the home of Papa Leghba - one of the main deities in the Voodoo religion.

CEKA100 akryl / spray

CEKA100 acrilic / spray

SZYMAN plakaty sitodrukowe / graffiti szablonowe

SZYMAN screen print posters / spray / stencil

MANIAK & NESPOON Kapliczka graffiti szablonowe / instalacja

MANIAK & NESPOON The Shrine spray / stencil / installation

TRUE BOB spray

2014 106 92 116 88 108 114

Egon Fietke Invisiblee el Hombre Beata Konarska Kulfon Kamil Kuzko NeSpoon

Dariusz Paczkowski 110 Paism 102 MikoĹ&#x201A;aj Rejs 98 Sputnik 96 Szyman 94 Tim van Vliet 150

Egon Fietke Kilka haseł związanych z nieprzerwaną od 1987 r. aktywnością tego twórcy: Ucieczka z NRD, Galeria Działań Maniakalnych (łódzka Pomarańczowa Alternatywa), 1. fala sprayowo/szablonowa, Egon Fietke Ventilator Rasta Band, Kau Gryzoni na Serze, Galeria Wykurw, Wspólnota Leeeżeć, Tygodnik Leeeżeć, Lyyying Cinema, Fotoplastykon Modzistyczny, Bramy 12 Przejść, Die Kunst ist Toth, Projekt przyrody dla nowych planet, modzizm uliczny, mozaika „Pocałunek Miłości”, Zwierzyniec Egona, spaceunity.net, free energy, no meat. El Hombre Invisible Ur. w 1983 r. w Trójmieście. Artystyczne ujawnienia od 2001 r., w tym na ulicy od 2010 r. Bez formalnego wykształcenia plastycznego. Jego działania w przestrzeni miejskiej przejawiają się głównie w formie plakatów i obrazów z pogranicza graffiti. Zatrudniony na etacie. Funkcjonuje na Wybrzeżu. Obecnie skupiony na malarstwie. Beata Konarska Ur. w 1973 r. w Warszawie. Ukończyła z wyróżnieniem grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1999). Razem z Pawłem Konarskim od 2003 r. tworzą kolektyw kuratorsko-artystyczny KONARSKA-KONARSKI. Działają w przestrzeni miejskiej łącząc elementy malarstwa, dizajnu i architektury. Prowadzą concept-store Pies czy Suka. Kulfon Ur. w 1983 r. Writer od 1997 r. Zawodowo zajmuje się architekturą krajobrazu. Mieszka i pracuje w Żywcu. Kamil Kuzko Ur. w 1981 r. w Lublinie. Od połowy lat 90. zajmował się writingiem. Studiował na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie. Studia doktoranckie na Wydziale Malarstwa w krakowskiej ASP, gdzie obecnie pracuje jako asystent w pracowni rysunku. Autor czterech wystaw indywidualnych, uczestnik blisko osiemdziesięciu ekspozycji zbiorowych. Kurator i współorganizator kilku wystaw. Zajmuje się malarstwem sztalugowym i ściennym oraz rysunkiem. Mieszka i pracuje w Krakowie. Dariusz Paczkowski Ur. w 1971 r. w Grudziądzu. Działacz społeczny, aktywista, graficiarz, performer, animator życia kulturalnego, koordynator ogólnopolskich akcji na rzecz demokracji i praw człowieka. Działania na ulicach rozpoczął w 1987 r. Obecnie współprezes Fundacji Klamra i działacz organizacji: Front Wyzwolenia Zwierząt, Grupa Trzecia Fala, Fundacja Inna Przestrzeń, Stowarzyszenie Nigdy Więcej, Fundacja Ekologiczna ARKA oraz Klub Gaja. Aktywnie zwalcza krzywdę i niesprawiedliwość, działa na rzecz wszystkich istot. Paism Przemek Kopczyk, ur. w 1983 r. w Gryficach. Samouk. Związany ze sztuką uliczną od 2000 r. Maluje, tworzy instalacje i projektuje fonty, stale poszukuje twórczych wyzwań. Z zawodu projektant graficzny. Współtwórca kolektywu Typoets i współautor zina Typozine. Mieszka i pracuje w Warszawie. Mikołaj Rejs Ur. w 1984 r., aktywny w obszarze sztuki ulicy od końca lat 90. Zajmuje się również edukacją artystyczną i społeczną funkcją sztuki ulicy. Zaangażowany w krajowe i międzynarodowe projekty, kurator wystaw street artowych. Ma na koncie kilka indywidualnych i kilkanaście wystaw grupowych. Mieszka i pracuje w Krakowie. Sputnik Tomasz Sputnik, ur. w 1986 r. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na wydziale grafiki. Twórca abstrakcyjnego graffiti / street artu, grafik rysownik, pasjonat liter i struktur. W przestrzeni miejskiej działa od 1999 r. Współtwórca projektu Matchez ( od 2003 r.). Szyman, NeSpoon - patrz str. 11 Tim van Vliet - patrz str. 150

Egon Fietke

Some key words linked with the work of this artist, active since 1987: Galeria Działań Maniakalnych (the Łódź branch of a Polish anti-communist movement), first wave of spray-painted stencils, Egon Fietke Ventilator Rasta Band, Kau Gryzoni na Serze (a Polish artzin), Galeria Wykurw, Wspólnota Leeeżeć (an artist group), Tygodnik Leeeżeć (the group’s magazine), Lyyying Cinema, Fotoplastykon Modzistyczny (a movie projection), Bramy 12 Przejść (an internet exhibition), outdoor and indoor performance, Die Kunst ist Toth, Projekt przyrody dla nowych planet [Nature plan for new planets], modzizm uliczny [street ‘think-up’], a mosaic Pocałunek Miłości, Zwierzyniec Egona [Egon’s Animals], spaceunity.net, free energy, no meat.

El Hombre Invisible

Born in 1983 in the Tri-City. Artistically active since 2001, a street artist since 2010. No formal art education. His activity in the urban space is manifested mainly in the form of posters and paintings touching on graffiti. Permanently employed. Active at the Polish coast. Currently focused on painting.

Beata Konarska

Born in 1973 in Warsaw. She graduated with honours from the Faculty of Graphic Arts at the Academy of Fine Arts in Warsaw (1999). Since 2003, together with Paweł Konarski she has operated in the curator and artist collective KONARSKA-KONARSKI. They are active in the urban space, linking painting, design and architecture. They are actively involved in promoting the Polish design by running a concept store - Pies czy Suka.

Kulfon

Born in 1983. A graffiti writer since 1997. By profession, a landscape architect. Lives and works in Żywiec.

Kamil Kuzko

Born in 1981 in Lublin. He has been doing graffiti writing since the mid-1990s. Kamil studied at the Faculty of Arts of the Maria CurieSkłodowska University in Lublin. He did a PhD at the Faculty of Painting, Academy of Fine Arts in Cracow, where he currently works as a junior member of teaching staff in the Department of Drawing. Kamil is an author of four individual exhibitions and a participant of nearly 80 collective exhibitions. He has been a curator and a coorganiser of several exhibitions. He does easel and wall painting, as well as drawing. Kamil lives and works in Cracow.

Dariusz Paczkowski

Born in 1971 in Grudziądz. A social activist, a graffitist, a performer, a cultural animator and a coordinator of nationwide campaigns for democracy and human rights. Dariusz created his first street art works in 1987. Today, he is the co-president of the Klamra Foundation and an activist in a number of Polish organisations: Front Wyzwolenia Zwierząt, Trzecia Fala Group, „NEVER AGAIN” Association, Fundacja Ekologiczna ARKA and Klub Gaja. Actively fights harm and injustice, supports all living things.

Paism

Przemek Kopczyk, born in 1983 in Gryfice. A self-taught artist. Has been doing street art since 2000. Paints, makes installations and designs fonts. Constantly searches for creative challenges. By profession, a fulfilled graphic designer. A co-creator of the Typoets collective and a co-author of the Typozine zin. Lives and works in Warsaw.

Mikołaj Rejs

Born in 1984. Active in the area of street art since the late 1990s. Mikołaj is also involved in art education and the social function of street art. He participates in both Polish and international projects, is a curator of street art exhibitions. His portfolio has included a few individual and many group exhibitions. Mikołaj lives in Cracow.

Sputnik

Tomasz Sputnik, born in 1986. A graduate of the Faculty of Graphics at the Academy of Fine Arts in Warsaw. He does abstract graffiti / street art works. He is a graphics artist and a drawer, an enthusiast of letters and structures. He has been active in the urban space since 1999. Tomasz has co-authored the Matchez project (since 2003).

Szyman, NeSpoon - see page 11 Tim van Vliet - see page 150

Po roku

One year later

KULFON spray

Nieco pĂłĹşniej

Some time later

EL HOMBRE INVISIBLE New Total Mental Haoz marker / spray Praca mająca formę masywnej mozaiki jest wariacją na temat zjawisk nasilających się wraz z rozwojem społeczeństwa: przesytu, zalewu treści, agresywności przekazu, szumu i manipulacji.

EL HOMBRE INVISIBLE New Total Mental Haoz marker / spray The piece, in the form of a massive mosaic, draws on problems escalating with the growth of society: surfeit, flood of content, aggressive message, noise and manipulation.

SZYMAN sitodruk / spray

SZYMAN screen print / spray

SPUTNIK Matches akryl / spray

MIKOŁAJ REJS Noc Świętojańska - poszukiwania kwiatu paproci i sobótkowe obrzędy akryl / spray

MIKOŁAJ REJS Midsummer - the search for the fern flower and Sobotkos rites akryl / spray

100

MIKOŁAJ REJS Noc Świętojańska - poszukiwania kwiatu paproci i sobótkowe obrzędy akryl / spray

MIKOŁAJ REJS Midsummer - the search for the fern flower and Sobotkos rites akryl / spray

101

102

PAISM taśma / spray

PAISM tape / spray

103

104

Nieco pĂłĹşniej

Some time later

105

EGON FIETKE Komora Płodowa – transfer embrionów akryl Praca ilustrująca ideę, iż przedstawiciele jednych gatunków zapewniają okres życia płodowego innym gatunkom. Koncept szczególnie obecny w literaturze opisującej tzw. czarne projekty lub relacje ziemian z kosmitami, tworzącymi hybrydalne warianty homo sapiens. Wypełniająca sufit i spełzająca na ściany figura Matki/Nosicielki wyposażona jest w dwie komory płodowe. Embriony trwające w ekstatycznym połączeniu czekają na rozwiązanie. Praca to kolejna odsłona długofalowego cyklu pt. Projekt Przyrody Dla Nowych Planet Przyjmujących Życie. Przedstawia on w „rzutach płaskich” formy przyszłych zwierząt, roślin, żywiołów i elementali zamieszkujących planety, które w swej oktawie ewolucyjnego rozwoju stworzyły warunki umożliwiające utrzymanie się żywych organizmów.

106

EGON FIETKE Fetal chamber - embryo transfer acrylic The work illustrates the concept that representatives of some species host others for their prenatal period. This concept is especially distinctive in the literature on the black projects or relations between terrestrials and extra-terrestrials, forming hybrid variants of Homo sapiens. The figure of Mother/Carrier, covering the ceiling and spreading on the walls, is equipped with two wombs. The foetuses, in an ecstatic union, are awaiting the birth. The work is another instalment of the cycle ‚Nature Plan for New Planets Admitting Life’. Using ‚planar projections’, it presents the forms of the future animals, plants, elements and elementals inhabiting the planets which in their octave of evolution developed conditions allowing the existence of living organisms.

107

KAMIL KUZKO akryl / spray

108

KAMIL KUZKO acrylic / spray

109

DARIUSZ PACZKOWSKI graffiti szablonowe / akryl Powyżej: portrety twórców polskiego szablonu (M-city, Czarnobyl, Egon Fietke, Monstfur)

110

DARIUSZ PACZKOWSKI graffiti szablonowe / akryl Above: portraits of Polish stencil graffiti artists (M-city, Czarnobyl, Egon Fietke, Monstfur)

111

112

113

NeSpoon Świątynia słońca graffiti szablonowe / instalacja

114

NeSpoon Sun temple graffiti szablonowe / instalacja

115

BEATA KONARSKA Landscape Wydruk na podstawie obrazu stworzonego specjalnie dla Galerii Forty / Forty. Oryginalna praca: akryl na płótnie, 200x120cm 2014 Aranżacja sali w Galerii Forty/Forty jest zarazem trzydziestą ekspozycją w ramach projektu Wystawa Malarstwa. Jest to nieograniczona przestrzennie, czasowo i formalnie ingerencja w przestrzeń miejską. Rytm kolejnych ekspozycji wyznacza czas powstawania kolejnych obrazów. Ekspozycje mają miejsce w różnych miastach i krajach. Miejsce i skala są podporządkowane wystawianemu obrazowi i zawsze w jakiś sposób korespondują z jego treścią, lub wynikają z impulsu i podświadomej chęci wpisania konkretnego obrazu w konkretną przestrzeń. Miasto jest dla mnie rodzajem dzikiej galerii, a my sami – galerzystami operującymi nieograniczonymi możliwościami wystawienniczymi.

116

BEATA KONARSKA Landscape A printout based on the painting created for the Forty / Forty Gallery. Original work: acrylic on canvas, 200x120cm, 2014. The interior arrangement of the Forty/Forty Gallery is at the same time the thirtieth exposition in the project ‚Painting Exhibition’. It is a spatially, temporally and formally unlimited encroachment upon the urban space. The rhythm of successive exhibitions determines the time of creation of the next works. The exhibitions are held in various cities and countries. The location and scale are adjusted to the presented work and, in some way, always correspond to its content or result from an impulse and a subconscious willingness to incorporate a specific composition into a given space. To me, a city is a type of a wild gallery and ourselves, we are gallerists, utilising unlimited exhibition possibilities.

117

2015 128 Anagard 146 Arkadiusz Andrejkow 132 Paulo Arraiano 130 Lucy McLauchlan 118 Vera King 122 Maniak 140 Monstfur

118

NeSpoon Otysz Pantonio Sputnik Taki Myk Ufo Cinque Tim van Vliet

144 124 138 124 142 136 150

Anagard Andres Busrianto, ur. w 1984 r. w Padang, w Indonezji. Ukończył Indonesian Institute of Arts w Yogyakarta. Brał udział w ponad 100 wystawach. Obecnie aktywny jako promotor sztuki ulicznej, kurator międzynarodowych projektów, dyrektor artystyczny festiwali street artowych w Indonezji.

Anagard

Arkadiusz Andrejkow Ur. w 1985 r. w Sanoku. Studiował edukację plastyczną w PWSZ w Sanoku, potem na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego. Ma na koncie dziesięć wystawach indywidualnych. Działa w dwóch obszarach: malarstwie sztalugowym i street arcie. Mieszka i tworzy na Podkarpaciu.

Arkadiusz Andrejkow

Paulo Arraiano Ur. w 1977 r. w Cascalais, Portugalia. Absolwent Instituto Superior de Comunicação Empresarial. W młodości writer, z czasem zainteresował się street artem i muralizmem, obecnie koncentruje się na malarstwie. Ma na koncie siedem indywidualnych i kilkadziesiąt zbiorowych wystaw na całym świecie. Mieszka i pracuje w Lizbonie.

Andres Busrianto, born in 1984 in Padang, West Sumatra, Indonesia. Graduated from the Indonesian Institute of Arts in Yogyakarta. Presented his works at more than 100 exhibitions. Currently, Andres has been active as a promoter of street art, a curator of international projects and an artist director of street art festivals in Indonesia.

born in 1985 in Sanok. Studied art education at the State Vocational Academy in Sanok and later at the Faculty of Art, University of Rzeszów. Arkadiusz presented his paintings at ten individual exhibitions. He works in two areas - easel painting and street art. He lives and works in the Subcarpathia.

Paulo Arraiano

Born in 1977 in Cascalais, Portugal. Graduated from Instituto Superior de Comunicação Empresarial. A graffiti writer in his early career, with time he got interested in street art and mural. Currently, he has been concentrated on painting. He can boast of seven individual and numerous group exhibitions across the world. Paulo lives and works in Lisbon.

Lucy McLauchlan Ur. w 1978 r. w Birmingham, Wielka Brytania. Jest członkiem kolektywu Beat13, ma na koncie kilka wystaw solowych i kilkadziesiąt indywidualnych. Tworzy wielkoskalowe murale na całym świecie. Od 2007 r. reprezentuje ją londyńska galeria Lazarides. Mieszka i pracuje w Birmingham.

Lucy Mclauchlan

Vera King Weronika Lipniewska, ur. w Gdańsku. Studentka V roku wydziału grafiki gdańskiej ASP. Jej serce zajmuje głównie ilustracja, której jedną z form może być mural, oraz różnorakie dziecięce poszukiwania. Prowadzi warsztaty dla dzieci i młodzieży w duecie Vidok. Mieszka i pracuje w Gdańsku.

Vera King

Maniak - patrz str. 11 Monstfur Duet artystczny, który tworzą Bartłomiej Stypka (ur. w 1983 r.) i Łukasz Gawron (ur. w 1984 r.). Obaj wywodzą się z z Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Tworzą street art, obrazy i murale w technice graffiti szablonowego. Mają na koncie kilka wystaw indywidualnych. NeSpoon - patrz str. 11 Otysz Marcin Otyszecki, ur. w 1993 r. Warszawie. Student wydziału grafiki tut. ASP. Tatuażysta i pasjonat grafiki warsztatowej. Mieszka i pracuje w Warszawie. Pantonio Antonio Correia, ur. na Azorach, na wyspie Terceira w 1975 r.. Uczył się rzeźby i malarstwa w Instytucie Kultury Azorów, studiował w Wyższej Szkole Sztuki i Rzemiosła w Cerveira i w Instytucie Politechnicznym Tomar. Obecnie skupia się na muraliźmie. Jak sam deklaruje, jest globtroterem. Sputnik - patrz str. 85 Taki Myk (Wx2) Wojciech Wiśniewski, ur. w 1981 r. w Warszawie. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Twórczością uliczną rozpoczął w 1995 r. od writingu, by ostatecznie skoncentrować się na technice szablonu. Jest pomysłodawcą i głównym organizatorem Szablon Dżemu – corocznej imprezy integrującej twórców zajmujących się tą techniką. Pracuje jako instruktor w pracowni sitodruku, prowadzi warsztaty street artu. Ufocinque Mateo Capobianco, ur. w 1981 r. w Nowara, Włochy. W młodości writer, w czasie studiów zainteresował się street artem. Ukończył projektowanie na Politechnice w Mediolanie. Tworzy prace łączące muralizm i instalacje. Tim van Vliet - patrz str. 150

Born in 1978 in Birmingham, UK. She is a member of the Beat13 collective. Has held a few solo and numerous individual exhibitions. She paints large scale murals across the world. Since 2007, she has been represented by the London Lazarides Gallery . Lucy lives and works in Birmingham.

Weronika Lipniewska, born in Gdańsk. A student in her fifth year at the Faculty of Graphic Design, Academy of Fine Arts in Gdańsk. She is dedicated mainly to illustration, of which one form can be mural, and to childlike exploration of various kinds. She runs workshops for children and youth in the Vidok duo. Weronika lives and works in Gdańsk.

Maniak - see page 11 Monstfur

An artistic duo formed by Bartłomiej Stypka (born 1983) and Łukasz Gawron (born 1984). Both of them studied at the Jan Długosz University in Częstochowa. They do street art, paintings and murals using the stencil graffiti technique. They have presented in a few individual exhibitions.

NeSpoon - see page 11 Otysz

Marcin Otyszecki, born in 1993 in Warsaw. A student at the Faculty of Graphic Arts at the Academy of Fine Arts in Warsaw. A tattooist and an enthusiast of workshop graphics. Marcin lives and works in Warsaw.

Pantonio

Antonio Correia, born in 1975 on the island of Terceirs in the Azores. He learnt sculpture and painting in the Azores Institute of Culture. He also studied at the High School of Arts and Crafts in Cerveira and at the Polytechnic Institute of Tomar. Currently, he has turned to muralism. He declares himself a globetrotter.

Sputnik - see page. 85 Taki Myk (Wx2)

Wojciech Wiśniewski, born in 1981 in Warsaw. A graduate of the Faculty of Architecture at the Warsaw University of Technology. He began street art in 1995 with graffiti writing. Later, he got fascinated by street logo, to discover and fall in love with the stencil technique. He is the initiator and main organiser of the Szablon Dżem - a yearly event integrating artists using stencil. Wojciech works as an instructor in a screen printing studio and runs street art workshops.

Ufocinque

Mateo Capobianco, born in 1981 in Novara, Italy. A graffiti writer in his young years, at the university he got interested in street art. Graduated in design from the Polytechnic University of Milan. Composes works combining muralism and paper installations.

Tim van Vliet – see page 150

119

Po roku

120

One year later

121

VERA KING Mięso i inne zwierzęta wałek / akryl Praca jest spontaniczną ilustracją przemyśleń na temat istot żywych w codzienności.

122

VERA KING Meat and other animals paint roll / acrylic The work is a spontaneous illustration of current reflection on living creatures in everyday life.

123

124

SPUTNIK & OTYSZ Nocny Å»niwiarz marker / akryl / spray

SPUTNIK & OTYSZ Night Reaper marker / acrylic/ spray

125

Autor nieznany

126

Unknown

ROEM (PROEMBRION) spray

127

128

ANAGARD graffiti szablonowe

129

LUCY McLAUCHLAN akryl

130

LUCY McLAUCHLAN akryl

131

PAULO ARRAIANO Fault / Fold Fałd (ang: fold) tworzy się gdy jedna lub wiele pierwotnie płaskich powierzchni, takich jak warstwy osadowe, ulegają trwałemu odkształceniu. Fałdy synsedymentacyjne powstają w wyniku osunięcia się materiału osadowego przed jego przeobrażeniem w skałę. Fałdy skalne mają zróżnicowaną wielkość, od mikroskopijnych zmarszczek po załamania wielkości całej góry. Występują pojedynczo lub w postaci rozległych ciągów o zróżnicowanej wielkości i skali. Fałdy powstają w szerokim spektrum warunków naprężenia, ciśnienia hydrostatycznego, ciśnienia porowego i gradientu temperatury. Świadczy o tym ich obecność w osadach miękkich oraz we wszystkich skałach metamorficznych, a także występowanie w postaci pierwotnych struktur przepływowych w niektórych skałach magmowych. Uskok (ang: fault) jest poziomym pęknięciem lub przerwaniem ciągłości skały, wzdłuż którego nastąpiło rozległe przemieszczenie względem siebie mas skalnych. Duże uskoki w skorupie ziemskiej powstają na skutek działania sił wywieranych przez płyty tektoniczne. Największe z nich tworzą granice między płytami litosfery, takie jak strefy subdukcji lub uskoki transformacyjne. Uwolnienie energii towarzyszące gwałtownemu przemieszczaniu się płyt w obrębie aktywnych uskoków jest przyczyną większości trzęsień ziemi. Osadzony w kontekście projektu rozwijanego przez artystę pod tytułem Emotional Landscapes - obejmującego kilka cykli, za pomocą których przedstawia zagłębienie się w dialog ciała i materii - opis ten zostaje zobrazowany poprzez sceniczną eksplorację kontrastujących elementów materialnych, wyrażoną jako złożoną całość płynnego krajobrazu. Kompozycje tworzą emocjonalny związek pomiędzy zarówno samym autorem i przyrodą, jak i pomiędzy widzem i przyrodą. Podkreślają siły ziemskie kształtujące krajobraz, uwypuklając oddziaływania i podobieństwa istniejące pomiędzy ludzkimi emocjami a szeregiem energii, które emanują z otaczającego środowiska. Proces ten przybiera formę aktu performatywnego, który uwydatnia znaczenie samego aktu fizycznego. Tekst: Paulo Arraiano

132

PAULO ARRAIANO Fault / Fold A Fold occurs when one or a stack of originally flat and planar surfaces, such as sedimentary strata, are bent or curved as a result of permanent deformation. Synsedimentary folds are those due to slumping of sedimentary material before it is lithified. Folds in rocks vary in size from microscopic crinkles to mountain-sized folds. They occur singly as isolated folds and in extensive fold trains of different sizes, on a variety of scales. Folds form under varied conditions of stress, hydrostatic pressure, pore pressure, and temperature gradient, as evidenced by their presence in soft sediments, the full spectrum of metamorphic rocks, and even as primary flow structures in some igneous rocks. A Fault is a planar fracture or discontinuity in a volume of rock, across which there has been significant displacement as a result of rock mass movement. Large faults within the Earth’s crust result from the action of plate tectonic forces, with the largest forming the boundaries between the plates, such as subduction zones or transform faults. Energy release associated with rapid movement on active faults is the cause of most earthquakes. Set within the context of the project which the artist has been developing under the title Emotional Landscapes – an encompassing designation that includes several series through which he has been composing a visual indagation into the body/matter dialogue - this reflection takes shape through a scenographic exploration of contrasting physical elements expressed by way of an equation of fluid landscape. These compositions establish an emotional affinity between both the author himself, and between the observer, and nature, emphasising the telluric forces that shape the landscape, highlighting the interaction and correspondence that exist between human emotions and the spectrum of energies that emanates from the surrounding environment. This process takes on the form of a performative act that underlines the importance of the physical act itself.

133

PAULO ARRAIANO Fault / Fold obrazy / instalacja

134

PAULO ARRAIANO Fault / Fold canvas / installation

135

136

UFO CINQUE akryl / instalacja z papieru

UFO CINQUE acrylic / paper installation

137

PANTONIO akryl / wałek

138

PANTONIO acrylic / paint roll

139

MONSTFUR skryl

140

MONSTFUR skryl

141

142

TAKI MYK Bemowskie żuki gnojarze „Praca nawiązuje do ciągnącej się już od dawna walki o władzę w dzielnicy. Wymalowane żuki przetaczają swoje własne kule nie zważając na miasto w tle. Jako mieszkaniec Bemowa odczuwam to osobiście. Drugi pokój też nie jest taki jak się z pozoru wydaje. Pogodne niebo i ptak. Ale czy jest to nadal ptak? Czy sterowany mechanizmem dalej jest niezależny, niesie otuchę, nadzieję? Wypuszczony niewielki samolot z papieru ściera się po drodze z ptakiem-nieptakiem. Spowalnia jego lot, a sam szybuje dalej. W ten sposób chciałem (również w nawiązaniu żuków) pokazać siłę naszych własnych, oddolnych działań. Tylko na nie mamy wpływ, a innym rzeczom możemy się przede wszystkim lepiej przyjrzeć, odnaleźć szerszy kontekst i podjąć próbę zmiany.” W. Wiśniewski

TAKI MYK Bemowo dung beetles ‚The work corresponds to the long-lasting battle for power in the district. The painted dung beetles roll their own balls of dung, ignoring the city in the background. It touches me personally, since I live in Bemowo. The second room also isn’t what it seems to be at first glance. A clear sky and a bird. But is it still a bird? Is it still independent, does it still bring comfort and hope when it is mechanically controlled? A small paper plane, set into the air, clashes with the bird-nonbird. It hampers its flight and continues to glide. This way I wanted to - also in relation to the beetles - illustrate the power of our own, grassroots actions. They are the only things that we can control; other things, we can first and foremost better examine, find a wider context for them and make an attempt to change them.’

143

NeSpoon & Maniak Gdy rozum śpi akryl / graffiti szablonowe Praca inspirowana ryciną Francisca Goi

144

NeSpoon & Maniak The Sleep of Reason Produces Monsters acrylic / spray / stencil Work inspired by the drawing of Francisco Goia

145

ARKADIUSZ ANDREJKOW spray Praca pochodzi z cyklu Zimne powinowactwo, dla którego inspiracją są podniszczone zdjęcia z patyną czasu i fotografie pochodzące z rodzinnych albumów. Przedstawione są na nich postacie bardzo zwykłych, niezbyt urodziwych i nieznanych nikomu, poza najbliższymi, ludzi. Pokazywane są zarówno w sytuacjach intymnych, jak i bardziej oficjalnych – pozujących do fotografii pamiątkowych oraz uwiecznionych na zdjęciach zamieszczonych w dokumentach.

146

ARKADIUSZ ANDREJKOW spray The work is part of the cycle ‚Zimne powinowactwo’ [Cold affinity], which is inspired by time-worn photographs and pictures from family albums. They present very ordinary people, not very beautiful, not known to anybody except for the closest family. They are portrayed both in personal and in more formal settings posing for a souvenir photograph and immortalised in document pictures.

147

148

Nieco pĂłĹşniej

Some time later

149

150

TIM VAN VLIET Lightpainting na pracach Pantonio, Kulfona, El Hombre Invisible, Maniaka i NeSpoon „Jestm lightpainterem pochodzącym z Amsterdamu, obecnie mieszkam w Warszawie. Dorastałem w kreatywnej rodzinie malarzy i fotografów. Eksperymenty z malowaniem światłem rozpocząłem niemal pięć lat temu i nadal uczę się tej techniki, bo oferuje ona nieskończone możliwości. Każde zdjęcie jest nowym wyzwaniem, a wszystko, czego potrzebuję, to ciemna przestrzeń. Jedynym ograniczeniem jest moja wyobraźnia. Za swój największy sukces uważam dzień, w którym rozpocząłem malowanie światłem, wtedy ta śnieżna kula zaczęła się toczyć. Mogę tylko powiedzieć, że kocham moją pracę.”

TIM VAN VLIET Lightpainting on work of Pantonio, Kulfon, El Hombre Invisible, Maniak & NeSpoon. „I’m a lightpainter from Amsterdam, right now living in Warsaw. I grew up in a creative familly of painters and photographers. I started experimenting with lightpainting technique almost 5 years ago and Im still learning because the possibilities are endless. Every picture challenges me to do something different. The only thing I need is a dark space and the limit is my imagination. My biggest succes would be the first event where I lightpainted people because that started this snowball effect and I can say that I love my job.”

151

HISTORIA FORTU BEMA W latach 30. XIX wieku przez Europę przetoczyła się fala rewolucji. Zachwiany został dotychczasowy porządek i uwidoczniły się sprzeczne interesy trzech mocarstw rozbiorowych: Rosji, Prus i Austrii. Utworzone na części ziem dawnej Rzeczpospolitej Królestwo Polskie stało się w ten sposób ważnym punktem strategicznym, zachodnią rubieżą obronną Imperium Rosyjskiego. Dzięki swojemu usytuowaniu było dla Rosji wygodną bazą wypadową przy ewentualnym uderzeniu na Prusy lub Węgry. Położenie kraju w klinie pomiędzy wrogimi państwami powodowało jednak, że w razie ataku wojsko rosyjskie mogły zostać łatwo okrążone na terenie dawnej Polski. Aby uniknąć takiego scenariusza podczas prawdopodobnej wojny, Rosjanie postanowili utworzyć system fortyfikacji na linii największych rzek: Niemna, Narwi, Wisły i dalej na wschód. Centralnym punktem umocnień miała być Warszawa. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na wybór tej właśnie lokalizacji było niedawne powstanie listopadowe. Cesarz Mikołaj I wydał rozkaz wybudowania twierdzy w roku 1831, tuż po upadku niepodległościowego zrywu. Cytadela miała ostatecznie poskromić miasto i zapobiegać kolejnym wystąpieniom jego mieszkańców przeciwko zaborcy. Na teren pod przyszłe fortyfikacje wyznaczono wzgórze na Żoliborzu, na obszarze zajmowanym przez malowniczą, luksusową dzielnicę Fawory i koszary Gwardii Koronnej. Zamieszkującą tam ludność wysiedlono, większość budynków wyburzono. Dodatkową formą popowstaniowych represji było obciążenie budżetu Warszawy astronomicznymi kosztami budowy Cytadeli, wynoszącymi według dzisiejszych szacunków równowartość ok. 30 ton złota. O ile twierdza mogła skutecznie terroryzować miasto, była jednak niewystarczająca do jego skutecznej obrony przez nacierającą, wrogą armią. Doświadczenia uzyskane przez Rosjan podczas wojny z Turcją w latach 1877-1878 spowodowały zasadniczą zmianę koncepcji wykorzystania istniejących twierdz. Nieprzydatność bojowa Cytadeli w pierwotnej postaci była przyczyną stworzenia założeń całego systemu fortyfikacji w Warszawie. Według planów gen. Edmunda Todlebena Cytadela miała zostać wzbogacona o dwa pierścienie fortów zewnętrznych, wysuniętych daleko na przedpole. Fort P (Parysów), znany dziś jako Fort Bema, powstał w latach 1886-1890 w ramach budowy wewnętrznego pierścienia tych umocnień. Nazwę zaczerpnięto od położonej na północ od fortu wsi Parysów – obecnie biegnie tam ulica gen. Maczka. Prawie natychmiast po zakończeniu wznoszenia fortu przystąpiono do jej modernizacji, która trwała od 1892 do 1909 roku. Szybko idące zmiany w technice wojskowej spowodowały, że fort nie były w stanie oprzeć się nowym ładunkom burzącym. Budowlę wzmacniano poprzez wylanie grubej warstwy betonu na ceglane stropy oraz wymianę części urządzeń fortecznych z ceglanych na betonowe. Doświadczenia wojny Rosji z Japonią w 1905 roku podważyły jednak wiarę w skuteczność umocnień fortyfikacyjnych, dlatego

152

HISTORY OF BEM’S FORT In the 1830s, a wave of revolution swept across Europe. The existing order was disturbed and the conflicting interests of three empires: Russia, Prussia and Austria manifested. Thus, the Kingdom of Poland became an important strategic area - the western, defensive borderland of the Russian Empire. Thanks to its geographical location, it was a convenient attack base for Russia in the case of a potential offensive against Prussia or Hungary; however, as it also formed a wedge between the hostile states, in case of an attack the Russian army could be easily surrounded. To avoid this scenario in a prospective war, the Russians decided to form a system of fortifications along the main rivers: the Neman, the Narew and the Vistula. Warsaw was intended to be the central point of the fortifications. An additional argument in favour for this specific location was the recent November Uprising. In 1831, shortly after the fall of this independence rebellion, Czar Nicholas I issued an order to build a fortress. The Citadel was meant to ultimately subdue the city and prevent future rebels of its inhabitants against the conqueror. The area designated for the future fortifications was a hill in the Żoliborz District, belonging to the scenic, luxurious quarter Fawory and the barracks of the Horse Guards. Fawory’s population was displaced and most buildings were demolished. Another form of post-rebellion repression was charging Warsaw with the enormous costs of Citadel’s construction, which - according to contemporary estimates - were equal to about 30 tons of gold. Although the fortress could effectively terrorise the city, it was, however, insufficient to effectively defend it against an attack of a hostile army. Experience gained by the Russians in the war with Turkey in 1877-1878 led to a fundamental change in the use of old fortresses. The uselessness of the Citadel in combat triggered the creation of the whole scheme of a fortifications system in Warsaw. According to the plans of General Edmund Todleben, two rings of external forts were to be added to the Citadel, extending far into the esplanade. The P Fort (the Parysy Fort), today known as the Bem’s Fort, was erected in 1886-1890, as part of the internal ring of fortifications. Its name was adopted after the village of Parysy, situated north of the fort, today the General Maczek Str. Soon after the fort was erected, its renovation started, lasting from 1892 to 1909. Following the rapid development of military technology, the fort could not resist

też w 1909 roku podjęto decyzję o likwidacji Twierdzy Warszawa jako nieopłacalnej w utrzymaniu. Rozkaz zakładał całkowite zburzenie większości fortów zewnętrznych (w tym Fortu Parysów) ale pozostawiał w nie naruszonym stanie Cytadelę. Do wysadzania Fortu P przystąpiono jednak dopiero wiosną 1913 roku, dlatego prace przerwał wkrótce wybuch I wojny światowej. Ruiny pozostałe po tych eksplozjach są do dziś widoczne w parku otaczającym umocnienia. Po odzyskaniu niepodległości Fort Parysów przejęło Wojsko Polskie, w 1921 roku zmieniając jego nazwę na Fort Bema. Od nazwy fortu wzięła z kolei swoją nazwę cała dzielnica. W okresie międzywojennym mieściła się tu wytwórnia amunicji. W roku 1939 Fort Bema, mimo licznych ataków niemieckich, został utrzymany przez Wojsko Polskie aż do kapitulacji Warszawy. W latach 1940-1944 znajdowały się tu niemieckie magazyny uzbrojenia, które były celem ataków polskiego ruchu oporu. Po zakończeniu wojny przez krótki czas funkcjonował tu obóz jeńców niemieckich. W latach 1950-1978 fort należał do zaplecza lotniska wojskowego na Bemowie, następnie do klubu sportowego „Legia”. Kompleks obronny dotrwał do naszych czasów w stosunkowo dobrym stanie. Od 2002 roku teren jest gruntownie remontowany przez obecnego właściciela - dzielnicę Bemowo. Wycięto prawie wszystkie drzewa porastające stropy ceglanych budynków. Oczyszczono wały, pozostawiając jednak cześć zadrzewienia. Wzmocniono brzegi fosy i zasilono ją wodą z pobliskiego ujęcia. Wybudowane zostały dwie kładki dla pieszych nad rowem fortecznym oraz kilka kilometrów ścieżek spacerowych i rowerowych, a w pobliżu - boiska sportowe, publiczne place zabaw, plenerowa siłownia, pojawiły się letnie kawiarnie i bary. Dzięki tym zmianom Fort Bema stał się kameralnym parkiem, idealnym miejscem do uprawiania sportu i celem rodzinnych spacerów, zwłaszcza młodych rodziców, którzy stanowią liczną grupę wśród mieszkańców pobliskich, nowych osiedli. Tekst opracowano na podstawie informacji dostępnych na stronach internetowych Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej (archiwum.wp.mil.pl), Urzędu Dzielnicy Bemowo (bemowo.waw.pl), oraz forty.waw.pl, powstanielistopadowe.com, muzeum-niepodleglosci.pl i pl.wikipedia.org

newly developed explosives. The structure was strengthened by putting a thick layer of concrete on brick ceilings and replacement of some brick elements by concrete ones. However, the lesson from the war between Russia and Japan in 1905 undermined the faith in effectiveness of the fortifications. In 1909, a decision was taken to demolish the Warsaw Fortress due to its unprofitability. The order stated that most external forts (including the Parysy Fort) would be completely pulled down but that the Citadel would remain intact. The implosion of the P Fort, however, was not started until the spring of 1913 and the works were soon interrupted by the outbreak of World War I. The ruins remaining after the implosion can still be seen in the park surrounding the fortifications. When Poland regained independence, the Parysy Fort was taken over by the Polish Army, which in 1921 changed its name to the Bem’s Fort. The name of the Fort passed to the name of the district (Bemowo). In the interwar period, there was an ammunition factory there. In 1939, despite several German attacks, the Bem’s Fort was retained until the capitulation of Warsaw. Between 1940-1944, it was used by the Germans as a weapons depot, which was a target of attacks by the Polish resistance movement. When WWII ended, the Bem’s Fort was briefly used as a camp for German prisoners of war. In 1950-1978, it belonged to the infrastructure of the army aviation in Bemowo and then to the ‚Legia’ sports club. The defensive complex has survived until today in a relatively good condition. Since 2002, the area has been thoroughly refurbished by its new owner - the Bemowo District. Nearly all of the trees growing on the roofs of the brick buildings were removed. Ramparts were cleared but some of the trees were retained. The moat had its banks strengthened and was filled with water from the nearby intake. Two pedestrian bridges were constructed over the ditch and walking as well as cycling paths were laid. Nearby, pitches, public playgrounds and an openair gym were built. Summer cafes and snack bars sprang up. In the wake of these changes, the Bem’s Fort transformed into a cosy park. It is now an ideal place for doing sports and a popular walking area for families, especially the numerous young parents from the nearby new estates. The text was written using information available at the internet sites of the Archives of the Ministry of National Defence (archives.wp.mil.pl), the Bemowo District Office (bemowo.waw.pl) as well as forty.waw.pl, powstanielistopadowe.com, muzeum-niepodleglosci.pl and pl.wikipedia.org.

153

PUBLIKACJE FUNDACJI SZTUKI ZEWNĘTRZNEJ

POLSKI STREET ART Album zdjęć pod redakcją Elżbiety Dymnej i Marcina Rutkiewicza 23 na 27 cm, 384 strony, ponad 1000 zdjęć barwnych, oprawa twarda Wydawnictwo Carta Blanca (grupa PWN) ISBN 978-83-7705-039-2

POLSKI STREET ART CZ. 2 / MIĘDZY ANARCHIĄ A GALERIĄ Album zdjęć pod redakcją Elżbiety Dymnej i Marcina Rutkiewicza Oprawa twarda, 23 x 27 cm, 376 stron, blisko 1000 zdjęć barwnych Wydawnictwo Carta Blanca (grupa PWN) ISBN 978-83-7705-203-7

GRAFFITI W POLSCE 1940–2010 Publikacja pod redakcją Tomasza Sikorskiego i Marcina Rutkiewicza 27 na 21 cm, 272 strony, blisko 500 zdjęć, oprawa twarda Wydawnictwo Carta Blanca (Grupa PWN) ISBN 978-83-7705-140-5

ART ON THE STREETS IN POLAND 1960-2015 Publikacja pod redakcją Tomasza Sikorskiego i Marcina Rutkiewicza W przygotowaniu / In progress

154

Logotyp galerii Forty / Forty: Antoni Sznejweis Zdjęcia: Michał Kawka Elżbieta Dymna Marcin Rutkiewicz Tim van Vliet

Photos: Michał Kawka Elżbieta Dymna Marcin Rutkiewicz Tim van Vliet

Teksty: Marcin Rutkiewicz

Text: Marcin Rutkiewicz

Projekt graficzny i skład: Marcin Rutkiewicz

Layout / Design: Marcin Rutkiewicz

Fotoedycja: Mateusz Staszek

Image editing: Mateusz Staszek

Tłumaczenie: Justyna Kubacka

Translation: Justyna Kubacka

Druk i oprawa: EFEKT Drukarnia Offsetowa

Album wydany został dzięki dotacji udzielonej przez Prezydenta m. st. Warszawy

Galeria Forty / Forty to projekt, który zrealizowany został ze środków własnych Fundacji Sztuki Zewnętrznej oraz dzięki dotacjom udzielonym przez Burmistrza Dzielnicy Bemowo (2011) Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012) oraz Prezydenta m.st. Warszawy (2014 i 2015).

Forty / Forty Gallery logo: Antoni Sznejweis

Print: EFEKT Drukarnia Offsetowa

The book was published thanks to subsidies awarded by President of Warsaw

Forty / Forty Gallery was carried out thanks to the own funds of the ‚Sztuka Zewnętrzna’ Foundation and subsidies awarded by Mayor of the Bemowo District (2011), Minister of Culture and National Heritage (2012) and President of Warsaw (2014 and 2015).

Dziękujemy serdecznie p. Pawłowi Bujskiemu.

Many thanks to Mr. Paweł Bujski.

EGZEMPLARZ BEZPŁATNY - NIE NA SPRZEDAŻ

FREE COPY - NOT FOR SALE

155

156