124
Mei 2013 E H & I
Bewoner Marijke Hermans, gezien vanaf de mezzanine. Tafel Beam is een ontwerp van Piero Lissoni, stoelen Catifa 46 zijn van Lievore Altherr Molina, allebei voor Porro. Linkerpagina De gang beneden, met aan de gele muur een vierluik van Sutee, loopt over de volle lengte van het woonhuis en eindigt in de keuken. Rechts bevinden zich de kinderkamers. De vazen zijn van Pols Potten.
Exit prikklok I n t e r i eu r / NO.4
Ooit was het een stroomfabriek: het woonhuis van Cor Litjens en Marijke Hermans. Om van het industriële pand in Driebergen een familiehuis te maken was wel een forse ingreep nodig. Alles – behalve twee gevels – ging tegen de vlakte. Fotografie Herman van Heusden / Tekst Erik Paul Jager
voor
I n t e r i eu r / NO.4
E H & I Mei 2013 127
‘ Avontuurlijk aangelegd? We wilden gewoon iets ánders’
voor
De woonkamer ligt aan de tuinzijde op het zuidwesten. Het zitgedeelte, met banken van Linteloo, loopt over in de eethoek. Daarachter bevindt zich de keuken. Linksboven is de tweede living zichtbaar die ook dienstdoet als werkkamer. Rechtsboven is de overloop met daaraan de ouderlijke slaapkamer met badkamer en suite.
I n t e r i eu r / NO.4
E H & I Mei 2013 127
‘ Avontuurlijk aangelegd? We wilden gewoon iets ánders’
voor
De woonkamer ligt aan de tuinzijde op het zuidwesten. Het zitgedeelte, met banken van Linteloo, loopt over in de eethoek. Daarachter bevindt zich de keuken. Linksboven is de tweede living zichtbaar die ook dienstdoet als werkkamer. Rechtsboven is de overloop met daaraan de ouderlijke slaapkamer met badkamer en suite.
128
I n ter i eu r / NO.4
Mei 2013 E H & I
Een timmerman maakte de wandplanken in de keuken. Erboven hangt werk van Willy Rojas. Rechts De scheidingswand tussen de woonkamer en de woonkeuken sluit niet aan op de buitenmuur – om het ruimtelijke gevoel zo veel mogelijk te behouden.
Moeilijk voor te stellen: er stonden nog maar twee gevels overeind
W
at is er mis met een normaal huis? Cor Litjens (52): ‘Niets. We wilden gewoon iets anders. Het is best een strak huis geworden: dit is dus mogelijk met een van oorsprong industrieel bouwwerk. Toch waren we niet specifiek op zoek naar een bedrijfshal. Het had ook een oud kantoorpand kunnen zijn.’ Marijke Hermans (50): ‘Het is eenvoudigweg erg leuk om iets te ontwikkelen voor jezelf. De jugendstilgevels stonden er al, maar verder is dit huis helemaal voor ons gebouwd.’ Wat maakt juist dit pand zo prettig? MH: ‘Het is voor ons een geweldige plek om te wonen. Het voelt als een jas. Het huis is perfect passend, zowel voor ons gezin als voor ons werk. En door de open indeling zijn feestjes hier geweldig. Die geven we dan ook geregeld.’ Zijn de buren ook blij met uw feestjes? MH: ‘We hebben een ontzettend goede band met elkaar.’ CL: ‘De bewoners van het
terrein zitten met elkaar in een Vereniging van Eigenaren. We drinken geregeld koffie samen, of een glaasje. En laatst hadden we voor de hele laan een feest georganiseerd waar iedereen uit de straat – een kilometer lang – naartoe kwam.’ CL: ‘De locatie is het belangrijkst. Als je eenmaal een goede plek hebt, kun je alles doen wat je wilt.’ MH: ‘De ligging, de straat, de mensen die er wonen. Die zijn het belangrijkst voor mij. Als ik na een vakantie of werkreis terugkeer naar huis ga ik terug naar de mensen die me dierbaar zijn. Natuurlijk zijn dat mijn man en kinderen, maar ook de buren.’ Waar woonde u hiervoor? MH: ‘In een twee-onder-een-kaphuis uit de jaren vijftig. We waren het in twee dagen kwijt, boven de vraagprijs – terugkijkend een enorme luxe. Voorwaarde was wel dat we er onmiddellijk uit gingen. Daarom hebben we allerlei huizen moeten huren in de lange periode waarin dit werd verbouwd. Waaronder het huis hier direct naast. Wat trouwens heel handig was,
want zo konden we erbovenop zitten tijdens de verbouwing.’ En toen verliep de verbouwing van een leien dakje. Of toch niet? CL: ‘Er zat asbest in het pand. De renovatie was mede daardoor ingrijpend: slechts de voorgevel en de gevel aan de noordoostzijde bleven uiteindelijk staan. De rest is met de grond gelijk gemaakt. Op de bestaande vloer is daarna een extra dikke cementlaag van 35 centimeter gestort. De oorspronkelijke stalen dakspanten hebben we niet laten terugkomen omdat anders het plafond zo laag zou worden dat er geen etage meer in paste.’ Er lag een interieurplan van de projectontwikkelaar, maar dat schoof u terzijde en schakelde architectenbureau BO6 in. CL: ‘In het originele plan zaten zeventien deuren. Dankzij BO6 zijn het er nog maar vijf. We hebben ervoor gekozen de ruimtes zo veel mogelijk open te laten.’ MH: ‘Hanke Lumens van BO6 tekende »
Op de gehele eerste etage ligt oranje vloerbedekking van Leoxx. ‘We wilden op deze verdieping breken met het strakke stramien van wit en grijs. Zoals we dat beneden deden met de gele muur in de gang.’
128
I n ter i eu r / NO.4
Mei 2013 E H & I
Een timmerman maakte de wandplanken in de keuken. Erboven hangt werk van Willy Rojas. Rechts De scheidingswand tussen de woonkamer en de woonkeuken sluit niet aan op de buitenmuur – om het ruimtelijke gevoel zo veel mogelijk te behouden.
Moeilijk voor te stellen: er stonden nog maar twee gevels overeind
W
at is er mis met een normaal huis? Cor Litjens (52): ‘Niets. We wilden gewoon iets anders. Het is best een strak huis geworden: dit is dus mogelijk met een van oorsprong industrieel bouwwerk. Toch waren we niet specifiek op zoek naar een bedrijfshal. Het had ook een oud kantoorpand kunnen zijn.’ Marijke Hermans (50): ‘Het is eenvoudigweg erg leuk om iets te ontwikkelen voor jezelf. De jugendstilgevels stonden er al, maar verder is dit huis helemaal voor ons gebouwd.’ Wat maakt juist dit pand zo prettig? MH: ‘Het is voor ons een geweldige plek om te wonen. Het voelt als een jas. Het huis is perfect passend, zowel voor ons gezin als voor ons werk. En door de open indeling zijn feestjes hier geweldig. Die geven we dan ook geregeld.’ Zijn de buren ook blij met uw feestjes? MH: ‘We hebben een ontzettend goede band met elkaar.’ CL: ‘De bewoners van het
terrein zitten met elkaar in een Vereniging van Eigenaren. We drinken geregeld koffie samen, of een glaasje. En laatst hadden we voor de hele laan een feest georganiseerd waar iedereen uit de straat – een kilometer lang – naartoe kwam.’ CL: ‘De locatie is het belangrijkst. Als je eenmaal een goede plek hebt, kun je alles doen wat je wilt.’ MH: ‘De ligging, de straat, de mensen die er wonen. Die zijn het belangrijkst voor mij. Als ik na een vakantie of werkreis terugkeer naar huis ga ik terug naar de mensen die me dierbaar zijn. Natuurlijk zijn dat mijn man en kinderen, maar ook de buren.’ Waar woonde u hiervoor? MH: ‘In een twee-onder-een-kaphuis uit de jaren vijftig. We waren het in twee dagen kwijt, boven de vraagprijs – terugkijkend een enorme luxe. Voorwaarde was wel dat we er onmiddellijk uit gingen. Daarom hebben we allerlei huizen moeten huren in de lange periode waarin dit werd verbouwd. Waaronder het huis hier direct naast. Wat trouwens heel handig was,
want zo konden we erbovenop zitten tijdens de verbouwing.’ En toen verliep de verbouwing van een leien dakje. Of toch niet? CL: ‘Er zat asbest in het pand. De renovatie was mede daardoor ingrijpend: slechts de voorgevel en de gevel aan de noordoostzijde bleven uiteindelijk staan. De rest is met de grond gelijk gemaakt. Op de bestaande vloer is daarna een extra dikke cementlaag van 35 centimeter gestort. De oorspronkelijke stalen dakspanten hebben we niet laten terugkomen omdat anders het plafond zo laag zou worden dat er geen etage meer in paste.’ Er lag een interieurplan van de projectontwikkelaar, maar dat schoof u terzijde en schakelde architectenbureau BO6 in. CL: ‘In het originele plan zaten zeventien deuren. Dankzij BO6 zijn het er nog maar vijf. We hebben ervoor gekozen de ruimtes zo veel mogelijk open te laten.’ MH: ‘Hanke Lumens van BO6 tekende »
Op de gehele eerste etage ligt oranje vloerbedekking van Leoxx. ‘We wilden op deze verdieping breken met het strakke stramien van wit en grijs. Zoals we dat beneden deden met de gele muur in de gang.’
130
I n ter i eu r / NO.4
Een grijze gietvloer bedekt de gehele begane grond. De trap is een ontwerp van Hanke Lumens van BO6. Het schilderij, gemaakt door Aurel Naray, komt van de grootouders van Cor Litjens. De witte draadkrukjes komen van Springers Wonen. De wandtafel in de woonkamer is een erfstuk, het blauwe schilderij rechts is een werk van Chalermchon Jitjindar.
‘ In het originele plan zaten zeventien deuren. Nu zijn er nog maar vijf ’
Mei 2013 E H & I
130
I n ter i eu r / NO.4
Een grijze gietvloer bedekt de gehele begane grond. De trap is een ontwerp van Hanke Lumens van BO6. Het schilderij, gemaakt door Aurel Naray, komt van de grootouders van Cor Litjens. De witte draadkrukjes komen van Springers Wonen. De wandtafel in de woonkamer is een erfstuk, het blauwe schilderij rechts is een werk van Chalermchon Jitjindar.
‘ In het originele plan zaten zeventien deuren. Nu zijn er nog maar vijf ’
Mei 2013 E H & I
I n t e r i eu r / NO.4
E H & I Mei 2013 133
‘ Het huis voelt als een jas. Perfect passend’
De keuken bestaat uit een kook- en spoeleiland en een muur waarin apparatuur als koelkast, koffiemachine en ovens hun plek hebben gevonden. In sterk contrast met de rest staan de fronten van donker hout. De taatsdeur rechts leidt naar de entree. Linkerpagina Bewoonster Marijke Hermans (links) met Hanke Lumens van BO6 aan het kookeiland met roestvrijstalen werkblad. Tafel van Porro, stoelen van Arper, hanglampen van Kartell.
I n t e r i eu r / NO.4
E H & I Mei 2013 133
‘ Het huis voelt als een jas. Perfect passend’
De keuken bestaat uit een kook- en spoeleiland en een muur waarin apparatuur als koelkast, koffiemachine en ovens hun plek hebben gevonden. In sterk contrast met de rest staan de fronten van donker hout. De taatsdeur rechts leidt naar de entree. Linkerpagina Bewoonster Marijke Hermans (links) met Hanke Lumens van BO6 aan het kookeiland met roestvrijstalen werkblad. Tafel van Porro, stoelen van Arper, hanglampen van Kartell.
De trap is vrijgelaten van de muur, een detail waaraan je afleest dat hier een professionele binnenhuisarchitect aan het werk is geweest.
I n t e r i eu r / NO.4
E H & I Mei 2013 135
De ouderlijke slaapkamer gezien vanuit de badkamer en suite. Dakramen laten hier het daglicht vrijelijk stromen. Midden Zoons Max en Stan beschikken over hun eigen badkamer. Rechts Alleen deze voorgevel en de gevel daar links van bleven behouden, de rest van het pand werd zorgvuldig herbouwd. Een tegeltableau in art nouveau-stijl duidt de oorspronkelijke functie van het gebouw: Centraal-Station voor Elektrische Verlichting Driebergen-Doorn. De deur eronder leidt naar de keuken.
‘ Feestjes zijn hier geweldig. Die geven we dan ook geregeld’
voor
de hoofdindeling en maakte het ontwerp voor het interieur, inclusief de badkamers, kasten en keuken.’ Zo’n riante ruimte vraagt natuurlijk om een groots gebaar. CL: ‘We hebben voor een loftachtige aanpak gekozen: een open indeling met zichtlijnen die de royale maten van het huis benadrukken. Verder een gietvloer op de begane grond, overal strakgestuukte muren en oranje vloerbedekking op de etage. Daarnaast moesten we ons houden aan allerlei wettelijke bepalingen. Ruwe muren wilden we bijvoorbeeld wel, maar die voldeden niet aan de vereiste isolatiewaarden.’ En is zo’n project voor herhaling vatbaar? MH: ‘Jazeker! Je hoort weleens dat relaties op scherp komen te staan tijdens een verbouwing, maar bij ons is eerder het tegenovergestelde het geval. Wij vinden elkaar heel snel en zitten zo op één lijn.’ CL: ‘We hadden het pand ook best helemaal zelf willen ontwikkelen, zodat je geen last hebt van andermans keuzes.’
De architect: ‘De royale hoogtemaat was de basis’
Architect Hanke Lumens van bureau BO6 tekende de indeling van het huis en maakte een ontwerp voor het interieur. ‘Toen Marijke en Cor dit pand vonden, lag er al een indeling van de projectontwikkelaar. Marijke en Cor hebben ons ingeschakeld om een nieuw ontwerp te maken dat beter paste bij hun woonwensen.’ Hadden de bewoners veel eisen? ‘Maak een huis voor een gezin met twee opgroeiende zonen. Met twee gescheiden slaapgedeeltes: de zonen van negentien en zeventien een eigen compartiment op de begane grond, de ouders een slaapkamer op de eerste verdieping. Naast de algemene living moest er op die verdieping een afsluitbare tweede living annex werkkamer komen. Veel bergruimte was ook een vereiste.’ Wat is de kern van het ontwerp? ‘De royale hoogtemaat van de binnenruimte. In de living, die met een nokhoogte van ruim zes meter twee etages hoog is, is het
verleden van oude fabriekshal nog goed voelbaar. Met zijn hoge boogramen is deze ruimte het hart van de woning.’ Wat bedoelt u daarmee? ‘Alle andere ruimtes komen hierop uit: de keuken, de slaapkamers van de kinderen op de begane grond, de galerij op de verdieping met toegang tot de ouderslaapkamer en de werkkamer. Belangrijk in het ontwerp waren de afmetingen en de doorgangen en -kijkjes vanuit de living naar de rest van het huis. Bijvoorbeeld naar de gang, die via twee ruime doorgangen recht tegenover de boogramen ligt. De felgekleurde muur in de gang geeft diepte. Richting keuken kwam een smallere doorkijk en op de etage ontwierpen we een groot raam waardoor de werkkamer vol zicht heeft op de living. Het resultaat is een sprankelend, ruimtelijk interieur binnen een authentieke industriële jugendstil-schil.’ www.bo6.nl www.marijkehermans.nl
De trap is vrijgelaten van de muur, een detail waaraan je afleest dat hier een professionele binnenhuisarchitect aan het werk is geweest.
I n t e r i eu r / NO.4
E H & I Mei 2013 135
De ouderlijke slaapkamer gezien vanuit de badkamer en suite. Dakramen laten hier het daglicht vrijelijk stromen. Midden Zoons Max en Stan beschikken over hun eigen badkamer. Rechts Alleen deze voorgevel en de gevel daar links van bleven behouden, de rest van het pand werd zorgvuldig herbouwd. Een tegeltableau in art nouveau-stijl duidt de oorspronkelijke functie van het gebouw: Centraal-Station voor Elektrische Verlichting Driebergen-Doorn. De deur eronder leidt naar de keuken.
‘ Feestjes zijn hier geweldig. Die geven we dan ook geregeld’
voor
de hoofdindeling en maakte het ontwerp voor het interieur, inclusief de badkamers, kasten en keuken.’ Zo’n riante ruimte vraagt natuurlijk om een groots gebaar. CL: ‘We hebben voor een loftachtige aanpak gekozen: een open indeling met zichtlijnen die de royale maten van het huis benadrukken. Verder een gietvloer op de begane grond, overal strakgestuukte muren en oranje vloerbedekking op de etage. Daarnaast moesten we ons houden aan allerlei wettelijke bepalingen. Ruwe muren wilden we bijvoorbeeld wel, maar die voldeden niet aan de vereiste isolatiewaarden.’ En is zo’n project voor herhaling vatbaar? MH: ‘Jazeker! Je hoort weleens dat relaties op scherp komen te staan tijdens een verbouwing, maar bij ons is eerder het tegenovergestelde het geval. Wij vinden elkaar heel snel en zitten zo op één lijn.’ CL: ‘We hadden het pand ook best helemaal zelf willen ontwikkelen, zodat je geen last hebt van andermans keuzes.’
De architect: ‘De royale hoogtemaat was de basis’
Architect Hanke Lumens van bureau BO6 tekende de indeling van het huis en maakte een ontwerp voor het interieur. ‘Toen Marijke en Cor dit pand vonden, lag er al een indeling van de projectontwikkelaar. Marijke en Cor hebben ons ingeschakeld om een nieuw ontwerp te maken dat beter paste bij hun woonwensen.’ Hadden de bewoners veel eisen? ‘Maak een huis voor een gezin met twee opgroeiende zonen. Met twee gescheiden slaapgedeeltes: de zonen van negentien en zeventien een eigen compartiment op de begane grond, de ouders een slaapkamer op de eerste verdieping. Naast de algemene living moest er op die verdieping een afsluitbare tweede living annex werkkamer komen. Veel bergruimte was ook een vereiste.’ Wat is de kern van het ontwerp? ‘De royale hoogtemaat van de binnenruimte. In de living, die met een nokhoogte van ruim zes meter twee etages hoog is, is het
verleden van oude fabriekshal nog goed voelbaar. Met zijn hoge boogramen is deze ruimte het hart van de woning.’ Wat bedoelt u daarmee? ‘Alle andere ruimtes komen hierop uit: de keuken, de slaapkamers van de kinderen op de begane grond, de galerij op de verdieping met toegang tot de ouderslaapkamer en de werkkamer. Belangrijk in het ontwerp waren de afmetingen en de doorgangen en -kijkjes vanuit de living naar de rest van het huis. Bijvoorbeeld naar de gang, die via twee ruime doorgangen recht tegenover de boogramen ligt. De felgekleurde muur in de gang geeft diepte. Richting keuken kwam een smallere doorkijk en op de etage ontwierpen we een groot raam waardoor de werkkamer vol zicht heeft op de living. Het resultaat is een sprankelend, ruimtelijk interieur binnen een authentieke industriële jugendstil-schil.’ www.bo6.nl www.marijkehermans.nl
124
Mei 2013 E H & I
Bewoner Marijke Hermans, gezien vanaf de mezzanine. Tafel Beam is een ontwerp van Piero Lissoni, stoelen Catifa 46 zijn van Lievore Altherr Molina, allebei voor Porro. Linkerpagina De gang beneden, met aan de gele muur een vierluik van Sutee, loopt over de volle lengte van het woonhuis en eindigt in de keuken. Rechts bevinden zich de kinderkamers. De vazen zijn van Pols Potten.
Exit prikklok I n t e r i eu r / NO.4
Ooit was het een stroomfabriek: het woonhuis van Cor Litjens en Marijke Hermans. Om van het industriële pand in Driebergen een familiehuis te maken was wel een forse ingreep nodig. Alles – behalve twee gevels – ging tegen de vlakte. Fotografie Herman van Heusden / Tekst Erik Paul Jager
voor