ÍNDICE
1.- INTRODUCIÓN....................................................................páx. 1.
2.- BASE LEGAL........................................................................páx. 1.
3.- AVALIACIÓN INICIAL DA CONVIVENCIA DO CENTRO...páx.. 3.
4.- NORMAS DE CONVIVENCIA DO CENTRO........................páx. 5. 4.1.- PRINCIPIOS XERAIS DAS NORMAS DE CONVIVENCIA………………….....páx.. 5. 4.2.- NORMAS XERAIS CE CONVIVENCIA DO CENTRO……………………...……páx. 6. 4.3.- CORRECCIÓN DAS CONDUTAS CONTRARIAS ÁS NORMAS DE CONVIVENCIA…..páx. 8. 4.4.- CONDUTAS GRAVEMENTE PERXUDICIAIS PARA A CONVIVENCIA DO CENTRO..páx. 10 4.5.- REXISTRO DE CONDUTAS CONTRARIAS Á CONVIVENCIA ESCOLAR…………….páx. 11.
5.- OBXECTIVOS XERAIS DO PLAN DE CONVIVENCIA......páx. 12.
6.- ACTIVIDADES PREVISTAS………………………………....páx. 13.
7.- AVALIACIÓN DO PLAN DE CONVIVENCIA…………..…..páx. 14.
1
1. INTRODUCIÓN A escola é un lugar privilexiado de convivencia. É un espazo de encontro, de aprendizaxe, de experiencias compartidas, e de descubrimento do mundo. Na escola reprodúcense as situacións conflictivas da sociedade, pero tamén as posibilidades de superación e integración que favorecen os ambientes educativos. É, sen dúbida, un lugar idóneo onde aprender a convivir. Dende a escola temos que falar de prevención, motivación, comunicación e mediadores, de obxectivos, proxectos e experiencias, de profesores, alumnos e compañeiros. As novas situacións que vive a escola poden ser foco de conflictos, pero son tamén oportunidades para aprender. Os nenos que crezan, aprendan e maduren xuntos nun ambiente educativo de convivencia, serán cidadáns capaces de asumir as diferenzas, respectar aos outros, dialogar e convivir. Este é o obxectivo primordial do noso Centro, lograr un clima de convivencia baseado no respecto e na comunicación fluída, aberta e sincera entre todos os membros da Comunidade Educativa.
2. BASE LEGAL *Lei Orgánica 2/2006 do 3 de Maio de educación (LOE) * Decreto 130/2007 do 28 Xuño polo que se establece ou currículo de Primaria na CCAA de Galicia. *Decreto 85/2007, do 12 de Abril, polo que se crea e regúlase o Observatorio Galego dá Convivencia Escolar *Instruccións sobre o observatorio de convivencia escolar (17/10/07) *RRI do Centro. *PEC * Plan integral de mellora da convivencia escolar en Galicia (Xunta de Galicia)
2
3. AVALIACIÓN INICIAL DA CONVIVENCIA NO CENTRO PROFESORADO Os mestres do centro valoran como bo/moi bo o clima de traballo no centro e as relacións entre os diferentes membros da comunidade educativa. Consideran que os conflictos que se producen con mais frecuencia no centro son: - Entre o alumnado (Bastantes veces) - Entre as familias (Algunhas veces) - Co persoal de administración e servizos.( Algunhas veces).
Os conflitos que se teñen producido con mais frecuencia son : *Agresións verbais entre o alumnado *Condutas disruptivas nas aulas (Interromper,..)
Pensan, de xeito xeral que as iniciativas mais útiles para mellorar a convivencia dentro do centro son, por orde de importancia: 1. Facer grupos de alumnado mais reducido 2. Empregar un estilo docente respetuoso e positivo 3. Mellorar os recursos do centro 4. Unificar criterios de actuación do profesorado 5. Reforzar a disciplina 6. Traballo cooperativo 7. Adaptar o currículo as necesidades do alumnado 8. Consensuar normas
ALUMNADO Os alumnos valoran como moi bo/excelente a convivencia no centro e as relación cos mestres e os compañeiros Os conflitos prodúcense con maior frecuencia: -Entre compañeiros de clase -Con nenos doutras clases
Estes conflitos que se producen son: * Agresións verbais a compañeiros * Agresións físicas * Interromper nas clases * Insultos e faltas de respecto
3
Os nenos tamén destacan problemas entre mestres e pais (de xeito puntual)
FAMILIAS A participación das familias foi baixa na maioría dos cursos, pero pódense sacar as seguintes conclusións: Os pais, en xeral, teñen unha visión boa/moi boa das relacións existentes no centro, tanto entre o profesorado, coma entre os alumnos e as familias.
Afirman que os conflitos que mais se producen son: 1. Entre as familias e de pais e fillos 2. Entre o alumnado 3. E co persoal non docente.
Os tipos de conflitos que perciben e se producen con mais frecuencia son: -Agresións verbais entre alumnado - Interromper nas clase - Agresións físicas entre o alumnado - Indisciplina (Insultos, faltas de respecto) - Intimidación e acoso entre alumnos
As iniciativas que mais destacan para mellorar a convivencia serían as seguintes: 1. Facer grupos de alumnado máis reducidos 2. Formar ao profesorado sobre resolución de conflictos 3. Utilizar un estilo docente respectuoso e positivo 4. Adaptar o currículo ás necesidades do alumnado 5. Unificar os criterios de actuación entre ou profesorado 6. Consensuar normas entre alumnado e profesorado 7. Informar ás familias sobre estratexias diante dos conflictos 8. Reforzar a disciplina no centro
4
4. NORMAS DE CONVIVENCIA NO CENTRO (RRI) As normas de convivencia concretan os dereitos e deberes establecidos no Real Decreto 732/1995, e precisan as medidas preventivas e as correccións que correspondan polas conductas contrarias ás devanditas normas.
4.1 PRINCIPIOS XERAIS DAS NORMAS DE CONVIVENCIA.
1. As correccións que se apliquen polo incumprimento das normas de convivencia terán sempre un carácter educativo e recuperador 2. Nas correccións dos incumprimentos das normas de convivencia deberase ter en conta o que segue: Ningún alumno ou alumna poderá ser privado do exercicio do seu dereito á educación, nin do seu dereito á escolaridade. Non se poderán impoñer correccións contrarias á integridade física e á dignidade persoal do alumnado. A imposición das correccións respectará a proporcionalidade coa conduta do alumno/a e deberá contribuír á mellora do seu proceso educativo. Na imposición das correccións deberase ter en conta a idade do alumnado, así como as súas circunstancias persoais, familiares ou sociais. O alumnado que cause dános de forma intencionada ou por neglixencia ás instalacións do centro ou ó seu material, quedan obrigados a repara-lo dano causado ou facerse cargo do custo económico dá súa reparación. En todo caso as familias son os responsables civís nos termos previstos nas leis. A falta a clase de modo reiterado pode implica-la imposibilidade dá aplicación correcta dos criterios xerais de avaliación, ademais dás medidas adoptadas, a xuízo do titor, o RRI, establecerá o número de faltas máximo por curso e os sistemas extraordinarios de avaliación. Poderán corrixirse os actos contrarios ás normas de convivencia do centro realizados polo alumnado no recinto escolar, durante a realización de actividades complementarias e extraescolares e fóra do recinto escolar estanse motivadas ou relacionadas coa vida escolar e afectan a calquera membro dá comunidade educativa.
5
4.2.- NORMAS XERAIS DE CONVIVENCIA NO CENTRO. NORMA
CONDUTAS CONTRARIAS Á NORMA
1.- Nas relacións sociais entre os membros do
-Imposición das propias ideas e puntos de vista.
centro usaranse sempre “condutas asertivas”,
-Agresión física ou verbal ós demais.
consistentes na expresión libre dos propios
-Submisión ós desexos dos outros, anulando os
sentimentos e ideas, pero de forma positiva e
propios pensamentos e sentimentos.
respectuosa, sen ofender nin agredir ós demais. 2.- Usarase en tódalas situacións e por parte de
-Tacos, frases malsoantes, blasfemias...
todos/as unha linguaxe correcta, tanto na forma
-Insultos, motes, agresións verbais....
coma no fondo.
-Verros
3.- Usaranse as normas de cortesía en tódalas
-Non usa-las normas de cortesía.
situacións de convivencia: saúdos, desculpas,
- Interromper constantemente mentres outro ten
agradecementos, respecto dos turnos de palabra.... o turno de palabra. 4.- Respectarase sempre a integridade física dos
-Agresións físicas: pegar, pelexar, empurrar...
demais, así coma a súa dignidade. A violencia debe -Tratos vexatorios: insultos, bromas ser desterrada do centro, xa que se considera a paz humillantes.... e o diálogo como valores fundamentais.
-Discriminacións
5.- O alumnado participará en tódalas actividades
- Negativa de: realizar algunha tarefa na aula,
orientadas ó desenvolvemento dos plans de
non asistir a actividades extraescolares sen
estudio:PEC, PCC, PXA, Programacións,..
causa xustificada, non participación nalgunha actividade extraescolar......
6.- O alumnado seguirá en todo momento as
- Non realizar tarefas na aula.
instruccións do profesorado respecto ó proceso de
- Non traer o material preciso.
ensino-aprendizaxe, e respectará o dereito dos
- Molestar na aula.
seus compañeiros ó estudio.
- Entorpece-la marcha normal da clase.
7.- Extremarase a puntualidade en tódolos actos do -Falta de puntualidade: á entrada e saída do centro.
colexio, á entrada e saída do recreo, en cada clase e demais actos programados do centro
8.- Os desprazamentos polos corredores, escaleiras -Carreiras e demais dependencias do centro faranse con
-Empuxóns
orden, normalidade e naturalidade.
-Verros
6
9.- Os papeis e demais desperdicios depositaranse
-Tirar desperdicios ou papeis no chan do colexio
sempre nas papeleiras ou contedores destinados a
ou no solo do patio.
tal fin. 10.- O profesorado encargado da vixilancia do
Deixar ós alumnos/as sós durante o recreo e as
recreo en cada xornada ordenará tamén as
entradas ó colexio.
entradas do alumnado. 11.- O profesor/a que se atope dando clase no
-Deixar ós alumnos/as sós durante o cambio, a
momento de entradas e saídas da aula,
entrada ou a saída das aulas.
responsabilizarase de que os alumnos/as o fagan en orden. 12.- En horario lectivo os alumnos/as deberán
-Saír do recinto escolar sen compañía dos pais e
permanecer sempre dentro do recinto escolar,
sen permiso da dirección.
podendo abandonalo só en compañía dos seus pais e previa comunicación á dirección do centro ou ó seu titor/a. 13.- O material e as instalacións do centro son para -Deterioro intencionado do material ou das uso común, e tódolos membros da comunidade
instalacións do centro.
deben usalo con sumo coidado e velar pola súa conservación. 14.- O material de uso común (medios audiovisuais, -Abandonar o material unha vez usado fóra do libros, material escolar funxible, mobiliario....) deben seu lugar. permanecer sempre no seu sitio e en boas
-Deixar o material fóra de uso, sen comunicar o
condicións. Polo tanto, unha vez que son usados
seu deterioro.
débense deixar sempre como se atoparon.
-Apropiarse de material de uso común propiedade do centro.
15.- O recreo é un tempo necesario para que o
-Permanencia na zona docente durante o
alumnado xogue, descanse e se relacione cos
período de recreo sen presencia dalgún
compañeiros, polo tanto, salvo prescrición dalgún
profesor.
profesor e acompañamento do mesmo, todo alumno/a deberá estar na zona de recreo durante ese tempo. 16.- As clases e corredores de acceso ás mesmas
-Acceso e deambulación polas zonas docentes
(zonas docentes) son de uso docente. Os pais ou
por parte de pais e acompañantes do alumnado.
acompañantes do alumnado non deben acceder a elas se autorización expresa, para non interromper nin dificulta-lo tránsito de alumnado e profesorado.
7
17.- A convivencia no centro é responsabilidade de
-Ignorar conflictos.
toda a comunidade educativa. Todo conflito debe
-Pasa-la responsabilidade ós demais.
ser resolto, a ser posible, polas persoas implicadas
- Non utilizar o cauce reglamentario ante unha
en primeira instancia. Se non quedase resolto
situación de desconformidade.
interviría o titor, o xefe de estudios, o director e, en último caso, o Consello Escolar. 18.- Non se deberá traer ao centro obxectos ou - Traer ao centro obxectos perigosos materiais que non sexan de uso escolar como punzantes, así como xoguetes bélicos. obxectos punzantes, xogos bélicos,.....
19.- O uso de teléfonos móbiles queda restrinxido a casos moi excepcionais, sempre a sabendas do docente a cargo do alumn@; debendo permanecer apagados durante o horario lectivo. Para calquer recado débese usar o teléfono do colexio. O Centro non se fai responsable do deterioro ou roubo deste tipo de materiais.
e
- Traer teléfonos móbiles ao colexio sen sabelo o mestre correspondente.
- Permanecer cos móbiles acesos ou usalos en horario lectivo.
4.3.- CORRECCIÓN DAS CONDUTAS CONTRARIAS ÁS NORMAS DE CONVIVENCIA. A efectos de gradación, considéranse circunstancias que atenúan a responsabilidade: a) o recoñecemento espontáneo da incorrección da conducta, así como a reparación espontánea do dano producido; b) a falta de intencionalidade; c) a petición de escusas. Considéranse circunstancias que agravan a responsabilidade: a) a premeditación, b) a reiteración, c) os danos, inxurias ou ofensas causados aos compañeiros/as, en particular aos de menor idade ou aos recen incorporados ao Centro; d) as accións que impliquen discriminación; e) a incitación á actuación colectiva lesiva dos dereitos dos demais membros da comunidade educativa; f) a natureza e entidade dos prexuízos causados ó Centro ou a calquera dos integrantes da comunidade educativa.
8
POSIBLES CORRECCIÓNS
ÓRGANO COMPETENTE
CONDICIÓNS OU REQUIRIMENTOS
a) Amoestación privada ou por
-Os profesores do alumno.
-Escoitar ó alumno
escrito
O titor do alumno.
-Dar conta ó titor e ó Xefe de estudios
b) Comparecencia inmediata
-Os profesores do alumno.-
-Escoitar ó alumno.-Dar conta ó titor e ó
ante o xefe de estudios ou o
O titor do alumno.
xefe de estudios.
c) Realización de traballos
-O titor do alumno
-Escoitar previamente ó alumno, ó titor
específicos en horario non
-O xefe de estudios ou o
e/ou ó profesor.
lectivo.
director
d) Realizar tarefas dirixidas á
-O titor do alumno
-Escoitar previamente ó alumno, ó titor
mellora das actividades ou das
-O xefe de estudios ou o
e/ou ó profesor.
instalacións do centro.
director
e) Suspensión do dereito a
-O xefe de estudios ou o
-Escoitar previamente ó alumno, ó titor
participar en actividades
director
e/ou ó profesor.
f) Cambio de grupo do alumno
-O xefe de estudios ou o
-Escoitar previamente ó alumno, ó titor
por un prazo máximo de unha
director
e/ou ó profesor.
- O consello escolar
- O alumno deberá realizar deberes e
director
extraescol. e complement.
semana. g) Suspensión do dereito de
asistencia a determinadas clases (Director)
traballos para non interrumpi-lo seu
por un prazo máximo de tres días
proceso educativo. - Audiencia do alumno, do titor, do equipo directivo e dos pais do alumno.
h) Suspensión do dereito de
- O Consello escolar
- O alumno deberá realizar deberes e
asistencia ó centro por un prazo
(Director)
traballos para non interrumpi-lo seu
máximo de tres días
proceso educativo. - Audiencia do alumno, do titor, do equipo directivo e dos pais do alumno.
i) Restitución do ben roubado ou
-Consello escolar.
deteriorado intencionadamente
-Equipo directivo.
- Unha vez probados os feitos.
ou por neglixencia.
9
4.4.- CONDUTAS GRAVEMENTE PERXUDICIAIS PARA A CONVIVENCIA DO CENTRO.
ÓRGANO CONDUTA
COMPETENTE E
CORRECCIÓNS
CONDICIÓNS 1.- Actos de indisciplina, inxuria ou ofensas
Consello escolar,
-Realización de tarefas, en horario
graves contra os membros da comunidade
previo
non lectivo, que contribúan á
educativa (segundo valoración do consello
desenvolvemento e
mellora do centro ou a repara-lo
escolar)
tramitación de
dano causado nas instalacións ou
2.- Agresión grave (segundo valoración do
expediente
materiais do centro ou dalgún
consello escolar), física ou moral, ou
disciplinario, que
membro da comunidade
discriminación grave contra os membros da
terá como instructor
educativa.
comunidade educativa.
a un profesor do
-Suspensión do dereito de
3.- Reiteración (dúas ou máis) nun mesmo curso
centro.
participar en actividades
de conductas contrarias ás normas de
extraescolares ou
convivencia do centro, sempre que foran
complementarias.
formalmente sancionadas e corrixidas con
-Cambio de grupo, con carácter
anterioridade.
definitivo.
4.- Suplantación de personalidade (por ex.:
-Suspensión do dereito de
facerse pasar por outro nun exercicio),
asistencia a determinadas clases
falsificación ou sustración de documentos
por un período comprendido entre
académicos.
seis e catorce días. Neste período
5.- Danos graves causados polo uso indebido ou
o alumno deberá realizar os
intencionado nos locais, material ou documentos
deberes e traballos que se lle
do centro ou nos bens doutros membros da
marquen.
comunidade educativa.
-Suspensión do dereito de
6.- Actos inxustificados que perturben
asistencia ó centro por un período
gravemente o normal funcionamento do centro.
comprendido entre os catro e os
7.- Actividades ou actos prexudiciais para a
trinta días, con deberes e traballos
saúde (física ou psíquica) e a integridade persoal.
específicos.
8.- Incumprimento das sancións impostas.
-Cambio de Centro, en caso extremo.
10
4.5 REXISTRO DE CONDUTAS CONTRARIAS A CONVIVENCIA ESCOLAR.
Para rexistrar as condutas negativas empregaranse dous sistemas:
1. Rexistro de conduta: neste rexistraranse todas aquelas condutas contrarias as normas de convivencia que mostren os alumnos tanto na aula como noutras instalacións do centro. As condutas serán rexistradas polo mestre encargado da atención dos alumnos, e será comunicado verbalmente ás familias se o titor o considera oportuno.
2. Parte de incidencias: No parte de incidencias anotaranse as condutas gravemente perxudiciais para a convivencia no centro, así como unha reiteración (3 nun mes) de condutas contrarias ás normas de convivencia que aparezan no rexistro de condutas. O parte de incidencias cubrirao o mestre e levará a firma do alumno, quedando constancia da conduta e da súa aceptación por parte do alumno. Así mesmo, será comunicado por escrito ás familias.
11
5. OBXECTIVOS XERAIS DO PLAN DE CONVIVENCIA 1.Desenvolver accións que faciliten as relacións entre os membros da comunidade educativa. 2. Desenvolver unha intervención preventiva como medio para lograr un bo clima de convivencia na aula. 3.Cimentar as relacións persoais no respeto mutuo, a comprensión, a solidariedade e a interiorización das normas de convivencia. 4.Reducir ao mínimo as condutas disruptivas que perturban o clima de clase para evitar a conflictividade e diminuír as conductas máis graves. 5.Priorizar a resolución dos conflictos de xeito formativo mediante a negociación e o esforzo conxunto do profesor e os alumnos. 6.Proceder ante os problemas de conducta seguindo uns principios de actuación coherentes que orienten as intervencións de tódolos mestres, evitando contradiccións que desorienten os alumnos. 7.Analizar as causas das condutas disruptivas e procurar resolvelas como paso previo para liquidar problemas de convivencia. 8.Priorizar a formación do profesorado e familias para a convivencia. 9.Fomentar a existencia de actividades, espazos e tempos para mellorar as relacións entre compañeiros/as.
12
6. ACTIVIDADES PREVISTAS ACTIVIDADE
RESPONSABLES
RECURSOS
TEMPORALIZACIÓN
Presentación do Plan de convivencia a principio de curso a os pais, alumnos e profesores
Equipo directivo, titores e departamento de Orientación
Primeiro trimestre.
Revisión do Plan de Convivencia
Observatorio escolar para a convivencia escolar e Claustro Todos os mestres en xeral, e o profesor titor en cada aula
Material impreso co máis significativo do Plan de Convivencia e as Normas de convivencia. O Plan de Convivencia Normas de convivencia do R.R.I
Primeiro mes do curso
Decisións tomadas polo Claustro para levar a cabo unha actuación coherente todo o profesorado Normas de convivencia. Documentos escritos e audiovisuais que falen da paz e da non violencia
Todo o curso.
Distintos materias didácticos sobre a convivencia, habilidades sociais, xogos cooperativos Persoal especializado
Unha vez ao mes
Establecemento dun clima de clase adecuado dende as primeiras semanas para mantelo durante todo o curso.Información o 1º día de clase das normas e regras da aula e do centro. Actuación coherente de todo o profesorado en materia de convivencia
Todo o profesorado.
Celebración do “Día Escolar da Paz e a Non Violencia”.
Todos os mestres do centro
Actividades e traballos de aula para mellorar a convivencia e as habilidades sociais.
O mestre titor de cada aula
Charlas para toda a comunidade educativa sobre convivencia
Tódolos membros da comunidade educativa (profesorado, alumnado, familias)
Durante todo o curso
Semana do 30 de Xaneiro
Ao longo do ano
13
7. AVALIACIÓN DO PLAN DE CONVIVENCIA A avaliación do Plan de Convivencia debe realizarase durante toda a aplicación do Plan: 1. Inmediatamente despois da realización de cada actividade. 2. De forma máis xeral unha vez ao trimestre a través do Observatorio de Convivencia. 3. De forma global, ao terminar o ano escolar, na memoria final de curso onde se recollerán : Nivel de consecución de obxectivos propostos. Actividades realizadas. Grao de participación dos compoñentes da comunidade educativa. Conclusións. Propostas de mellora para o seguinte curso escolar.
A avaliación debe ser crítica e constructiva dos seus obxectivos e actividades para conseguir que cada curso escolar podamos mellorar.
14
ANEXOS *Modelo de documento de REXISTRO DE CONDUTAS CONTRARIAS ÁS NORMAS DE CONVIVENCIA.
*Modelo de PARTE DE INCIDENCIAS.
*Cuestionarios de avaliacion inicial .
*Documento de recollida de información sobre un suposto caso de malos tratos entre iguais.
15