vacature magazine 28-03 by jon troch

“Ik heb geluk dat mijn echtgenote niet zo ambitieus is als ik.”

Portret van

Hans Vanavermaete (36) directeur communicatie bij Tibotec

werkend Vlaanderen “Pensioen?

Dat is voor als ik boven de 70 ben.” Paul Bertels (53) directeur Vlaamse Ingenieurskamer

“Ik ben niet vies van het woord carrière.”

Joke Willems (26) SAP-consultant bij Delaware Consulting

Vacature Talentum 1 APRIL KOM OP

NAAR DE GROOTSTE NATIONALE REKRUTERINGSBEURS

001_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:06

Pagina 1

Grote opschudding in showbizzland deze week: maandag kondigde Kathleen, ‘de blonde’, haar vertrek uit K3 aan. Studio 100-manager Hans Bourlon stond de massaal opgekomen pers mee te woord.

DE MAANDAG VAN

Hans Bourlon

medeoprichter en manager Studio 100

7.30 uur. Uit de veren. Op mijn Blackberry neem ik de kranten en enkele websites door, op zoek naar nieuws dat relevant kan zijn voor onze business en dat ik dan doorstuur naar enkele medewerkers. Tot mijn opluchting lees ik niets over K3. Binnen het bedrijf waren slechts een aantal mensen al op de hoogte van het vertrek van Kathleen, maar het risico op een lek is er toch wel altijd.

van zwemmen tot poweryoga – en regelmatig zitten we met een zestal mensen samen om de activiteitenkalender vast te leggen. Tijdens deze vergadering maak ik overigens ook kennis met een nieuwe sport: wallybal. Achteraf steek ik snel nog iets tussen de kiezen, en krijg nog snel even de stand van zaken rond het persmoment van K3 dat om 17.00 uur zal starten

8.30 uur. Vertrek naar Studio 100, een halfuurtje rijden van bij me thuis. Om 9.30 uur vergader ik met Erik Claeys, die sinds kort onze tekenfilmstudio in Australië leidt. Hij is nu enkele dagen in het land en dit is dan ook het uitgelezen moment om onze strategische koers daar eens rustig onder vier ogen te bespreken.

13.00 uur. Raad van Bestuur. Om de haverklap worden we al onderbroken door telefoons van journalisten, die intussen onze uitnodiging voor de persconferentie ontvangen hebben. Sommigen proberen me echt de pieren uit de neus te halen of doen de wildste speculaties. Ik krijg zelfs een uitnodiging om ’s avonds in Ter Zake te komen zitten. Dat aanbod heb ik wijselijk afgewimpeld (lacht).

10.30 uur. Afspraak voor een babbel met Luc Kiekens, onze personeelsdirecteur. Met hem overloop ik een aantal hangende zaken. 12.00 uur. Vergadering met het sportcomité binnen ons bedrijf. We doen nogal wat aan sport bij Studio 100 –

17.00 uur. Persconferentie in ons gebouw. Hele meutes journalisten en cameraploegen maken hun opwachting, ook uit Nederland. Er werden zelfs meerdere straalverbindingen opgezet. Ook voor mij is dat toch even schrikken.

17.30 uur. De meisjes van K3 houden, gezien de emoties, hun mededeling relatief kort, waardoor ikzelf en Gert Verhulst achteraf de journalisten nog uitvoerig te woord moeten staan. Rond 19.00 uur houden we het voor bekeken. 19.00 uur. Zwemavond bij Studio 100. Alweer te laat op de afspraak in het zwembad van Hemiksem, maar ik heb toch nog een uurtje baantjes kunnen trekken. Om 21.30 uur vertrek ik eindelijk naar huis, waar ik nog een tijdlang het internet onveilig maak op zoek naar het nieuws over K3 en vooral de reacties daarop. Daar was ik uiteraard erg benieuwd naar. 00.30 uur. Hoog tijd om onder de wol te duiken. tekst Filip Michiels | foto Isabel Pousset D

003_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:34

Pagina 3

INHOUD

VACATURE 28 MAART 2009

Ontdek ook de

8.300

08 Coverstory

Dit is werkend Vlaanderen

jobs op

En de Vlaming, hij ploegde voort. Zes generaties Vlamingen vertellen over werk en leven. Van de ambitieuze twintiger, over de energieke veertiger tot de net gepensioneerde zestiger.

vacature.com

18 Werkvloer

De ideale zakenlunch, voorgeproefd Wie bepaalt het menu en wie betaalt de rekening? En mag u een contract ondertekenen op restaurant? Vacature serveert u negen ingrediënten voor een geslaagde businesslunch, zonder uw zakenpartner een indigestie te bezorgen.

Vacature van de week:

Safety Engineer bij Fluxys COVERBEELD: ISABEL POUSSET

26 Werk en wereld

Belgen aan de slag in New York “Verliezen Amerikanen vandaag hun job, dan beginnen ze morgen aan een nieuw project. Daar kunnen wij Belgen nog iets van leren.” De saga van een Belgische bankier en consultant in the city that never sleeps. 32 Column An Olaerts

H. Pluto, de patroonheilige van de afgedankten Voortaan is hemelbol Pluto de patroonheilige van alle werklozen. Al wie dezer dagen van de loonlijst wordt geschrapt, kan bij deze planeet terecht voor troost en begrip. Ook Pluto werd immers zonder pardon uit het zonnestelsel geknikkerd.

01 De maandag van Hans Bourlon, manager van Studio 100 D 04 Muizenissen, De salariswatcher, Werk en recht, On the road D 06 Publieke opinie D 08 Coverstory: Dit is werkend Vlaanderen D 17 In de marge 18 Werkvloer: D 9 ingrediënten voor een geslaagde zakenlunch D 22 Succestapes: Het groene imperium van Frans Otten D 25 Bien Cuit: Le Stelle, Schaarbeek D 26 Werk en wereld: 2 Belgen in New York over ‘hun’ crisis D 30 Vacature.com: EQ = succes op de werkvloer? D 31 Drie op een rij: Vermindert de beslissingsmacht van de lokale hr-manager? D 32 Column D 96 Sluitertijd

“Bij energiezuinige lampen die 25 euro kosten, is de toegevoegde waarde zoveel groter zodat je de productie in eigen land kan houden.” FRANS OTTEN, NEDERLANDSE ‘GROENE’ TOPONDERNEMER

227

beste carrières in dit magazine Abonnees van De Tijd, De Morgen, Gazet van Antwerpen en Het Laatste Nieuws ontvangen Vacature automatisch bij hun krant.

004_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:05

Pagina 4

START DE SALARISWATCHER bijt zich elke week vast in de portemonnee van een m/v

MUIZENISSEN toont unieke filmpjes, blogs, sites, ... over de arbeidsmarkt

Kent u de film Office Space (1999), over het wel en wee van een kantoorafdeling in een softwarebedrijf? Cult in de VS, relatief onbekend in Europa. Voor hoofdrolspeler Peter Gibbons is iedere nieuwe dag de slechtste van zijn leven. Tot de it-programmeur besluit om met enkele

D Naam: Tineke Van Esbroeck D Leeftijd: 26 D Beroep: Verpleegster AZ Nicolaas (Sint-Niklaas) D Burgerlijke staat: Samenwonend D Woonplaats: Sint-Pauwels D Netto maandsalaris: 1.500 euro D Extralegale voordelen: Hospitalisatieverzekering D Sparen: 250 euro per maand D

collega’s wraak te nemen op zijn divisiehoofd Bill Lumbergh, een typische laissez-faire manager. Dit filmpje, waarin Peter aan tafel zit met twee consultants die moeten saneren, excelleert in herkenbaarheid, de ideale humus voor geslaagde humor. DEZE EN ANDERE LINKS VINDT U OP

9 vacature.com/muizenissen

“300 euro voor trouwfeest-dj” “Ik werk nu vier jaar op de afdeling heelkunde in het AZ Nicolaas. Onze dienst bereidt de patiënten voor op een operatie en verzorgt hen na de operatie. Ik had er destijds ook stage gelopen en vond het een bijzonder fijne werkomgeving met leuke collega's. Ik was dan ook blij dat ik er na mijn studies meteen aan de slag kon. Ik werk afwisselend vroege en late shiften. Ik heb een specialisatie in incontinentieverpleging. Dat komt van pas omdat we ook een afdeling urologie hebben.” Huwelijksrekening “We trouwen op 4 juli. Onze ouders sponsoren een groot deel van het feest. Ze zeggen altijd dat een trouwfeest evenveel kost als een nieuwe auto en ik denk dat dat ongeveer zal kloppen. Mijn trouwkleed heb ik bijvoorbeeld al gekocht, maar daarvan zeg ik de prijs liever niet. De dj hebben we geboekt via de feestzaal, die kost 300 euro. Ik hoop dat hij allerlei genres draait, wat mij betreft mag het best wat StuBru-achtig zijn. Een huwe-

lijkslijst hebben we niet gelegd: we hebben wel een speciale huwelijksrekening. Huwelijkslijsten zijn niet meer van deze tijd: het voorbije jaar zijn in onze vriendenkring zeven koppels getrouwd, geen een had een huwelijkslijst.” Loopschoenen van 30 euro “Maandelijks geven we zo'n 300 euro uit aan boodschappen. We koken allebei, maar ik volg sinds drie jaar een kookcursus. Dat kost 80 euro per jaar, plus de ingrediënten die je in de lessen nodig hebt. Het eerste jaar leerden we de basis, het wordt elk jaar moeilijker, volgend jaar eindigen we met het maken van een echt feestmenu.” “Mijn hobby’s kosten niet zoveel geld. Ik probeer af en toe wat te joggen. Onlangs heb ik me een paar loopschoenen van 30 euro aangeschaft. Verder badminton ik regelmatig met een vriendin, maar ook dat kost eigenlijk geen geld.” tekst Bart Cabanier | foto Ilse Prinsen D

005_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:05

Pagina 5

VACATURE 28 MAART 2009

WERK EN RECHT beantwoordt wekelijks

DE GLOBETROTTER praat met expats in België

een vraag vanop de werkvloer

Na de maaltijdcheque, nu de ecocheque Binnenkort mag uw werkgever met ecocheques uitpakken. Dat is een van de nieuwigheden uit het Interprofessioneel Akkoord 2009-2010. “Het systeem is bijna hetzelfde als voor de maaltijdcheques, alleen moeten zij gebruikt worden voor milieuvriendelijke aankopen”, weet Sabrina Fiorelli, advocaat bij Loyens & Loeff. “Zowel voor de werkgever als voor de werknemer is de ecocheque een netto-uitgave of -ontvangst. Er zijn geen sociale zekerheidsheffingen, bedrijfsvoorheffing of personenbelastingen op verschuldigd.” De cheque is bedoeld voor alle werknemers die een (deeltijds) arbeidscontract hebben. En zoals bij de maaltijdcheques zullen de ecocheques verstrekt worden naargelang het aantal gewerkte dagen. De ecocheque (waarschijnlijk in coupures van 10 euro) is ingevoerd als mogelijke invulling van de onderhandelingsenveloppe voor 2009-2010. Die voorziet in een maximale stijging van het nettoloon met 250 euro. Dit jaar kan een werkgever zijn mensen al voor 125 euro ecocheques geven. Vanaf 2010 wordt dat bedrag opgetrokken tot 250 euro per jaar. “Het Verbond van Belgische Ondernemingen is behoorlijk enthousiast over de formule. Maar voorlopig kennen de bedrijven de juridische details niet en wachten ze af”, vervolgt Sabrina Fiorelli. 24 maanden geldig Nee, met 250 euro koopt u nog geen fiets, maar de ecocheques zouden 24 maanden geldig zijn. Als u dus cheques over twee jaar opspaart, geraakt u wel aan een bruikbaar rijtuig. De sociale partners hebben een lijstje opgesteld van toegelaten, milieuvriendelijke aankopen: van fietsen en wasbare luiers, over spaarlampen en -douchekoppen tot bomen en teelaarde. Dit lijstje ontvangt u samen met uw eerste ecocheques (of voor meer info: www.cnt-nar.be, zie ‘thema’s’). Dat lijstje wordt elke twee jaar gewijzigd. Doe-het-zelfzaken, verkopers van isolatie en tuinmateriaal zullen de cheque aanvaarden. De ecocheque wordt als artikel 19 quater bijgeschoven in het KB van 28 november 1969 dat ook de vrijstellingen voor sociale bijdragen voor de maaltijdcheques regelt. Op 20 februari 2009 heeft de Nationale Arbeidsraad een collectief akkoord (nr. 98) gesloten dat de ecocheque mogelijk maakt. Op 6 maart werd het KB goedgekeurd door de ministerraad. Na publicatie in het Staatsblad moet het vertaald worden in sector- of ondernemingscao’s. “Zonder een dergelijke cao moet de ecocheque in het individuele arbeidscontract opgenomen worden”, besluit Sabrina Fiorelli. Sodexo, een van de verdelers van maaltijdcheques, is al volop bezig met het uitbouwen van een netwerk van handelaars die de cheques aanvaarden. Het kan dus snel gaan. tekst Erik Verreet D

ALLE VRAGEN VINDT U OOK ONLINE

9 vacature.com/recht

In Argentinië had ik 10 dagen verlof, in België meteen 25” D Naam: Maximiliano Santy D Leeftijd: 31 D Afkomstig uit: Buenos Aires, Argentinië D Woont in: Brussel D Beroep: Manager bij PricewaterhouseCoopers D

“Mijn diploma economie haalde ik op mijn 24ste; ik was toen al bijna vier jaar bezig bij PricewaterhouseCoopers. In Argentinië werk je en studeer je tegelijkertijd. Na zes jaar in het kantoor in Buenos Aires kwam ik naar België. Oorspronkelijk wou ik hier twee jaar blijven, maar intussen woon en werk ik hier al drie jaar. Ik organiseer de audits van grote bedrijven zoals DHL en ExxonMobil. Ik heb ongeveer dertig klanten.” “Mijn vriendin leerde ik drie maanden voor ik naar België kwam, kennen. Ze is me gevolgd en werkte het eerste anderhalf jaar ook voor PwC; nu zit ze op de interne auditafdeling van een Amerikaanse firma.” “De auditprocedures in België zijn dezelfde als die in Argentinië. Het enige verschil is dat ik hier in het Engels in plaats van het Spaans moet rapporteren. Wat me opvalt, is dat werknemers hier zoveel vakantiedagen krijgen. In Argentinië kan je de eerste vijf jaren maar tien dagen verlof nemen. In België had ik er meteen 25.” “Met het salaris dat werknemers hier verdienen, kunnen ze goed leven. Ze kunnen een lening afbetalen, zich ontspannen en zelfs sparen. In Argentinië is het veel moeilijker om rond te komen. In die zin leven Belgen veel rustiger dan Argentijnen. Ook de files

vallen hier best mee. Je moet weten, Buenos Aires telt haast net zoveel inwoners als België. Chaos op de weg verzekerd.” “Een vliegtuigticket naar Argentinië is duur; we keren dus maar een keer per jaar terug naar Buenos Aires. Tussendoor skype ik regelmatig met mijn moeder, zo’n twee à drie keer per week. Of ik hier voor altijd zou kunnen blijven? Misschien. Op een zonnige dag vind ik Brussel een van de mooiste steden van Europa. Ik hou van de stad, het wemelt er van de globetrotters. Het is trouwens de ideale uitvalsbasis om het continent te verkennen. Volgende maand hoop ik Hongarije te bezoeken.” “Ik denk niet dat Belgen zich echt moeten ongerust maken over de crisis. Wat nu gebeurt, stelt niet veel voor als je het vergelijkt met wat wij in 2001 meemaakten. De munt devalueerde, de inflatie bereikte een nooit geziene piek en werknemers stonden massaal op straat. De Argentijnse economie stortte helemaal in.” tekst Hermien Vanoost | foto Tiny Bogaerts D

006_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:06

Pagina 6

PUBLIEKE OPINIE

STANDPUNT onthult de scherpe blik van onze journalisten SCHERPGESTELD laat een opiniemaker op een Vacature-artikel reageren

“Veel te weinig ontslagen werknemers overwegen een tweede loopbaan als ondernemer.” KAREL VAN EETVELT, GEDELEGEERD BESTUURDER UNIZO Dezer dagen puilen de kranten uit met berichten over ontslagen, afslankingen, herstructureringen en delokalisaties. Vaak kent zo’n massaontslag bij een multinational een voorspelbaar verloop: aankondiging van het ontslag en bespreking tussen vakbonden en werkgever over de modaliteiten. Daarbij spelen beide partijen hun rol: de vakbond probeert zoveel mogelijk uit de brand te slepen, de werkgever probeert er met zo weinig mogelijk financiële en mediaschade vanaf te komen. De vakbond eist dan, bovenop de wettelijke herscholingsmogelijkheden en tewerkstellingstrajecten, extra premies en vroeger brugpensioen. Het verhaal over SupPack van vorige week in Vacature is een verademing in vergelijking met bovenvernoemd scenario. Toen Unilever de preventieve delokalisatie van een verpakkingsdivisie naar Polen aankondigde en 476 mensen ontsloeg, beslisten dertig onder hen hun ‘ontslaggeld’ te investeren in een nieuw bedrijfje. Ze gebruikten hun jarenlange expertise en netwerk om hetzelfde te doen als ze deden, alleen in een eigen bedrijf. Het lijkt wel een sprookje: ontslagen werknemers verzeilen niet in de werkloosheid, wachten niet op hun brugpensioen, zoeken

geen andere job. Neen, ze starten gewoon een eigen bedrijf. En dan nog met de gulle steun van de ex-werkgever. Unilever betaalde natuurlijk met plezier de haalbaarheidsstudie en een deel van het machinepark, zo kreeg het concern immers een mooie rol in een uniek ontslagverhaal. Hier is uiteraard geen bezwaar tegen. Anders wordt het als hierdoor sprake is van valse concurrentie tegenover andere starters, die bij voorbeeld geen gratis machinepark krijgen. Los van dit geval moeten we ook situaties vermijden waarin een bedrijf mensen laat gaan en die nadien inzet als schijnzelfstandigen. Een weloverwogen keuze voor een (tweede) loopbaan als ondernemer is iets wat nog veel te weinig werknemers na een ontslag overwegen. En, deze dertig ondernemende mensen besparen de overheid niet alleen werkloosheidsuitkeringen, als zelfstandigen creëren ze bovendien werk voor zichzelf. Als het goed gaat, kan het bedrijf misschien extra mensen aanwerven. Daarom steunt en begeleidt UNIZO mensen met ondernemersplannen. Ontslagen werknemers met ondernemersplannen zijn daarbij een specifieke doelgroep. Om ook bij hen ondernemersvaardigheden te detecteren en mislukkingen te vermijden, ontwikkelde UNIZO, samen met bemiddelingsdiensten en opleidingsinstituten dit jaar het project Ondernemen Werkt. Dat begeleidt werklozen met ondernemersplannen, van start tot finish. Tot nu toe tekenden al 250 mensen in, allen mensen die recent hun job verloren. Velen laten zich niet afschrikken door de crisis, integendeel. Ze zien nu eindelijk de kans schoon lang verborgen ideeën uit te voeren.D

De Facebook-fobie “Als mijn vijftienjarige dochter haar huiswerk maakt, heeft ze een chat lopen met acht verschillende vrienden. Ze volgt tegelijkertijd een programma op televisie, neemt een foto met haar ‘handheld’ en ‘bluetooth’ die meteen naar haar pc. Die foto’s deelt ze met vrienden op Facebook. Veel mensen hebben kritiek op de inhoud, maar ik zie vooral een rijk proces. Dat soort vaardigheden wil ik in mijn bedrijf.” U hoorde Phillip Vandervoort, opperhoofd van Microsoft België, én winnaar van de recente Beste Werkgever-verkiezing. En wat lazen we afgelopen week in onze media? “Vier op tien bedrijven verbieden de socialenetwerksite Facebook.” Terwijl het jonge grut de standaarden voor ‘multitasken’ en ‘netwerken’ naar nooit eerder geziene hoogten tilt, pakken onze bedrijven hen het platform bij uitstek af waar ze die competenties kunnen etaleren en aanscherpen. En laat nu net ‘multitasken’, ‘netwerken’ en ‘sociale vaardigheid’ de hitparade van de rekruteringscriteria domineren. “Tijdverlies”, “een gevaar voor de privacy en de productiviteit”, schreeuwen de werkgevers in koor. De Franse internetspecialist Eric Delcroix, die cursussen geeft aan werkgevers om hen met sociale netwerken te leren omgaan, merkt vandaag dezelfde bezwaren rond sociale netwerken als in de tijd dat email furore maakte. Kunt u zich nog een bedrijf voorstellen zonder e-mail? In plaats van het kind met het badwater weg te gooien, stellen bedrijven beter een gedragscode op. Facebook telt in België intussen twee miljoen gebruikers. De mogelijkheden zijn legio: van prospectie, over een evenement promoten, tot het gebruik van Facebook als intranet. Op Facebook lichten groepen jonge Deloittewerknemers hun vrienden en kennissen in over wat werken bij Deloitte inhoudt. Hrdirecteur Eric Van den Branden: “Je moet jongeren rekruteren langs de kanalen die ze gebruiken.” Voilà het personeelsbeleid van de 21ste eeuw. Beste bedrijven: in crisistijden houdt u alles kritisch tegen het licht, tot zelfs het aantal kleurenkopies. Zeer terecht, overigens. Waarom niet uw personeelsbeleid tegen datzelfde licht houden? De ‘multitaskers’ zullen u eeuwig dankbaar zijn. En met wat geluk ‘sharen’ ze het nog ook met de rest van de wereld op hun Facebook-pagina... D

007_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:07

Pagina 7

VACATURE 29 MAART 2009

POSTBUS bundelt de beste lezersreacties

Nogal on-Belgisch

Reactie op artikel ‘Ontslagen? Start een nieuw bedrijf’ van 21 maart

“Terwijl het jonge grut de standaarden voor multitasken naar nooit geziene hoogten tilt, pakken bedrijven hen het platform bij uitstek af.”

Of ik er al aan gedacht heb om samen met mijn collega’s een bedrijf op te richten? Absoluut, en al meerdere keren. Meer nog, ik zie best wel wat collega’s rond me om samen iets mee te beginnen. Uiteindelijk geeft een eigen succesvolle onderneming meer voldoening dan ergens in een of ander bedrijf als manager mee te draaien. 17 Misschien is de crisis wel het ideale moment om de stap te Ontslagen? wagen. Aan de andere kant: een Start een nieuw bedrijf bedrijf uit de grond stampen, ervoor gaan, risico’s nemen… het klinkt zo on-Belgisch. Het verwondert me eigenlijk niet dat het voorbeeld uit het artikel uit WERKVLOER

Hoe 30 ex-werknemers van Unilever Nederland een eigen verpakkingsbedrijf uit de grond stampten

(op kosten van de oude baas)

2 Toen Unilever begin 2008 drie Nederlandse vestigingen opdoekte, stonden honderd sociaal kwetsbare werknemers op straat. Maar ze bleven niet bij de pakken zitten, en stampten prompt hun eigen verpakkingsbedrijf uit de grond.

“Wij noemen dit maatschappelijk verantwoord ondernemen.” Gaby Van de Waal, kersvers directeur van SupPack, zegt het zonder een greintje ironie in de stem. Het huurpand waarin het verpakkingsbedrijf onderdak vond, oogt van buitenaf wat aftands en versleten, maar binnenin kan je er van de vloer eten. “Een geschenkje van een lokale ondernemer, die dit gebouw absoluut tegen een vriendenprijsje aan ons wilde verhuren. Uit sympathie.” Goed drie jaar terug had Unilever nog zes fabrieken in Nederland. Vandaag blijven er nog drie over. Bekende merken als Knorr, Calvé en Cif rollen sinds vorig jaar in Polen van de band, en 476 mensen mochten op zoek naar een nieuwe baan. Van crisis of slecht draaiende fabrieken was er toen nog helemaal geen sprake, maar de lagere Poolse lonen bezegelden het lot van de Nederlandse vestigingen. “Ikzelf werkte voor Knorr, als hoofd van de verpakkingsafdeling. Ik was er ook voorzitter van de ondernemingsraad”, blikt Van de Waal terug. “Natuurlijk hadden wij negatief advies kunnen geven en zo de sluiting van die fabrieken misschien nog enkele maanden of zelfs een jaar kunnen uitstellen, maar op lange termijn verlies je die strijd sowieso. Daarom besloten we het anders aan te pakken. Op dat moment was er op de arbeidsmarkt nog geen vuiltje aan de lucht, en de betrokken fabrieken waren stuk voor stuk rendabel. De directie zou dus met centen over de brug moeten komen. Uiteindelijk sleepten we voor alle getroffen werknemers het dubbele van de wettelijk voorziene ontslagvergoeding uit de brand. Voor een honderdtal

werknemers zou het een stuk lastiger worden een nieuwe baan te vinden, wegens iets ouder, onvoldoende opgeleid of fysiek niet meer honderd procent. Voor hen, de zogenaamde ‘club van 100’, bedongen we een nog veel beter sociaal plan. Zij zouden tot 1 april van dit jaar uitbetaald worden en bovendien stelde Unilever ook nog een extra pot met centen ter beschikking om hen aan een nieuwe baan te helpen.”

De club van 100 In dat sociaal plan kon iedereen zich vinden, tot Van de Waal zelf met een idee op de proppen kwam. Waarom de jarenlang opgedane kennis en expertise in verpakkingstechnieken niet verzilveren door zelf een bedrijf op te richten? “We mikten daarbij uitsluitend op de club van 100. De rest van de ontslagen werknemers kon zelf wel een nieuwe baan versieren”, klinkt het. “Met dat plan in het achterhoofd zijn we naar de ondernemingsraad gestapt, die ook nog het licht op groen moest zetten voor de sluiting van de drie fabrieken. We hebben toen een aantal heel concrete eisen op tafel gelegd. Zo moest Unilever zelf een marktstudie financieren naar de leefbaarheid van een nieuw bedrijf, actief in de verpakkingsindustrie. De extra pot met geld voor de club van 100 zouden we gebruiken als startkapitaal voor het nieuwe bedrijf. En last but not least vroegen we ook een deel van het machinepark uit de Nederlandse fabrieken dat niet naar Polen zou verhuizen. Heftrucks, pompwagens, stellingen, dat soort zaken, ter waarde van enkele honderdduizen-

SupPack stelt bedrijven innovatieve oplossingen én een grote mate van flexibiliteit voor: geen zes blikjes cola in één verpakking, maar een verpakking met vier blikjes, of eentje met driemaal twee verschillende drankjes. Een gat in de markt, zo blijkt.

den euro’s. Gratis, welteverstaan. Unilever zag daar geen graten in, en daar zijn we hen tot vandaag dankbaar voor.”

Parallel met het onderzoek dat Unilever financierde, contacteerden Van der Waal en co zelf ook heel wat potentiële klanten. En zie: terwijl het onderzoeksbureau tot de conclusie kwam dat er hoegenaamd geen markt was voor een nieuw verpakkingsbedrijf, slaagden de ex-werknemers erin een hele reeks geïnteresseerde nieuwe klanten te verzamelen. “Het onderzoeksbureau ging uit van de bestaande marktsituatie, waarin alle bedrijven zelf al hun goederen verpakken. Wij stelden diezelfde bedrijven innovatieve oplossin-

gen én een grote mate van flexibiliteit voor: geen zes blikjes cola in één verpakking, maar een verpakking met vier blikjes, of eentje met driemaal twee verschillende drankjes. Dat was het gat in de markt. Toen we het onderzoeksbureau met onze waslijst aan geïnteresseerde klanten confronteerden, konden ze niet anders dan toegeven dat er effectief potentieel was. Bij Unilever keken ze behoorlijk verrast op, maar ze konden natuurlijk niet meer terug (lacht).” Communistisch In oktober vorig jaar schoot SupPack uit de startblokken, met een startkapitaal van 1,2 miljoen euro – opgehoest door Unilever - en zonder extra finan-

ciering bij de bank. Ruim dertig excollega’s toonden zich uiteindelijk bereid mee in het avontuur te stappen, tegen een loon dat dertig procent lager lag dan wat ze bij de Nederlandse multinational verdienden. “Tja, de lonen lagen daar behoorlijk hoog, en voor ons was het financieel onmogelijk om dergelijke bedragen op te hoesten. Nu, met het loon dat onze mensen hier vandaag verdienen, ontvangen ze minstens evenveel als wat ze anders aan werkloosheidsuitkering zouden krijgen. q

Nederland komt. Een beetje meer lef zou ons geen kwaad doen. Els, via de website D

Gedemotiveerde verkopers

Reactie op coververhaal ‘Verkopen in tijden van crisis’ van 21 maart

De conclusie dat verkopers schreeuwen om coaching en opleiding is volledig correct. Zelf kreeg ik op twee jaar tijd slechts twee keer een opleiding van drie halve dagen. Het resultaat: gebrekkige productkennis en demotivatie enerzijds, verwijten over slechte verkoopcijfers anderzijds… Wanneer willen werkgevers eens investeren in hun personeel? Olivier Thiriar, via de website D

WIL U REAGEREN OP ONZE ARTIKELS? SCHERP UW PEN EN MAIL NAAR

9 publiekeopinie@vacature.com Poll oftewel de vraag van de week

Hoe ver wil u gaan voor uw werkgever in tijden van crisis? D Ik wil (een deel van) mijn variabel loon inleveren D Ik hoef geen opslag dit jaar D Ik wil een deel van mijn vast loon inleveren D Ik wil niets inleveren

VORIGE WEEK vroegen we of u zich samen met uw collega’s engageert voor een goed doel. U Ja, meerdere keren per jaar Ja, één keer O per jaar 7%

15%

23%

Nico Schoofs, redacteur Vacature

55%

U Nee, nooit

U Ja, maar niet elk jaar

WAT IS UW MENING? LAAT HET ONS WETEN OP

9 vacature.com/poll

008_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:43

Pagina 8

COVERSTORY

2 Het cliché wil dat Vlamingen harde werkers zijn. Of dat ook klopt, onderzoeken we aan de hand van dertien vragen. Is er nog werk aan de winkel?

Dit is werkend Wie werkt & wie niet? Alle Vlaamse vrouwen tussen 15 en 64 jaar

Alle Vlaamse mannen tussen 15 en 64 jaar

11,4% is student

10,8% is student

12,6%

28,8%

55,4%

is huisvrouw

werkt voltijds

3,4% is arbeidsongeschikt

werkt voltijds

3,6% is arbeidsongeschikt

7,6%

is met (brug)pensioen

3,0%

5,6% is met (brug)pensioen 24,1%

12,5%

3,8%

6,9%

werkt deeltijds

andere

is zelfstandig

andere

is zelfstandig

2,8%

zoekt werk

3,2%

4,4%

zoekt werk

werkt deeltijds

1.260.000 Vlaamse vrouwen tussen 15 en 64 jaar (63,0%) is beroepsactief 741.000 Vlaamse vrouwen tussen 15 en 64 jaar (37,0%) is niet beroepsactief

1.540.000 Vlaamse mannen tussen 15 en 64 jaar (75,2%) is beroepsactief 508.000 Vlaamse mannen tussen 15 en 64 jaar (24,8%) is niet beroepsactief (Bron: FOD Economie Algemene Directie Statistiek EAK (Bewerking Steunpunt WSE))

Hoeveel Vlamingen werken ‘atypisch’? Nachtarbeid

Avondwerk

Zaterdagwerk

2,7% 6,0%

Zondagwerk

9,6% 15% 15,3% 12,1%

Ploegenarbeid

vrouwen

7,8% 7,2% 6,5% 11,1%

mannen

(Bron: Vrind 2008, Vlaamse regionale indicatoren)

Hoe ondernemend is Vlaanderen? Percentage van de beroepsbevolking dat de voorbije drie jaar een eigen onderneming startte Vlaanderen België Europa Wereld

3,0% 2,9% 5,9% 10,5% (Bron: GEM-studie/ Vlerick School, januari 2009)

009_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:17

Pagina 9

VACATURE 28 MAART 2009

Vlaanderen Waar verdient u het meest? In deze provincies verdient u meer dan gemiddeld Antwerpen Vlaams-Brabant Oost-Vlaanderen

5 sectoren met grootste jobonzekerheid + 2,9% + 2,9% + 0,9%

HET GEMIDDELDE = 2.850 euro bruto per maand - 1,5% Limburg - 1,9% West-Vlaanderen In deze provincies verdient u minder dan gemiddeld (Bron: Vacature/K.U.Leuven Salarisenquête, november 2008)

50-64 jaar

1. Federale overheid 2. Lokale overheid 3. Gewesten en gemeenten 4. Gezondheidszorg 5. Nutsbedrijven (Bron: Vacature/ K.U.Leuven Salarisenquête, november 2008)

Hoeveel jobs komen er jaarlijks bij?

Privé of overheid? (aantal arbeidsplaatsen in Vlaanderen)

5,5% 6,7% 1,8% 2,0%

1. Textiel 2. Media 3. Telecom 4. Farma 5. Sociocultureel

(Bron: RSZ, bewerking HIVA)

15,2% 14,4%

25-49 jaar

5 sectoren met grootste jobzekerheid

Elk jaar verdwijnen er in Vlaanderen 101.700 jobs en komen er 129.900 jobs bij. Dat betekent een nettoaangroei van 28.100 jobs. (gemiddelde 2003 tot 2007)

Hoeveel Vlaamse werknemers veranderen per jaar van werk? 15-24 jaar

Welke sectoren bieden jobzekerheid?

Overheid

Privé Bedienden vrouwen

mannen

(Bron: Genderjaarboek 2008)

Ambtenaren

50,1%

57,6% 29,0%

49,9% Arbeiders

13,4% Arbeiders

Zijn Vlamingen kleinof grootverdieners? 10% verdient minder dan 1.688 euro bruto 20% verdient minder dan 1.900 euro bruto 30% verdient minder dan 2.100 euro bruto 40% verdient minder dan 2.290 euro bruto 50% verdient minder dan 2.500 euro bruto 60% verdient minder dan 2.700 euro bruto 70% verdient minder dan 3.000 euro bruto 80% verdient minder dan 3.445 euro bruto 90% verdient minder dan 4.143 euro bruto (Bron: Vacature/K.U.Leuven Salarisenquête, november 2008)

Bedienden

(Bron: RSZ, maart 2009)

Wie pendelt het langst per dag? 1. West-Vlamingen die in Brussel werken 2. Limburgers die in Brussel werken 3. West-Vlamingen die in Vlaams-Brabant werken 4. Antwerpenaren die in West-Vlaanderen werken 5. West-Vlamingen die in Antwerpen werken

180 minuten 168 minuten 154 minuten 152 minuten 135 minuten

(Bron: Vacature/K.U.Leuven Salarisenquête, november 2008)

010_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:45

Pagina 10

COVERSTORY

Hoeveel mensen werken voor een groot versus klein bedrijf? Klein bedrijf (< 50 werknemers) Groot bedrijf (> 50 werknemers)

908.517 1.233.861 (Bron: RSZ, maart 2009)

Wie is hoog- en laaggeschoold? (berekend voor bevolking tussen 15 en 64 jaar)

Hooggeschoolde Vlamingen (diploma hoger onderwijs korte en lange type plus universiteiten)

6 generaties Vlamingen aan het werk

Laaggeschoolde Vlamingen

2 De

(maximum een diploma secundair onderwijs)

Werkend

Niet-werkend 18,9%

36,5% 63,5%

81,1%

Niet-beroepsactief 11,0% 89,0%

(Bron: Steunpunt WSE, FOD Economie, cijfers 2007)

Hoeveel Vlamingen werken vandaag tijdelijk minder? Tijdkrediet Loopbaanonderbreking Palliatief of ouderschapsverlof

87.215 46.321 34.468 (Bron: RSZ, januari 2009)

een staat aan de poort van de arbeidsmarkt, de ander heeft die net dichtgezwaaid. Zes generaties Vlamingen vertellen over hun carriĂ¨re, arbeidsvreugde en de onvermijdelijke werk-privĂŠbalans.

011_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:26

Pagina 11

Sophie Vandenbroucke (22),

Joke Willems (26),

eerste masterjaar klinische psychologie UGent

SAP-consultant bij Delaware Consulting

“Volgend academiejaar loop ik zes maanden stage op de kinderoncologieafdeling van het UZ Gent. Ik studeer klinische psychologie en zal dan voor het eerst proeven van de praktijk. Of ik uiteindelijk echt als psychologe wil werken, weet ik nog niet. Ik wil vooral een sociaal beroep; een kantoorjob met weinig of geen mensen rondom me,

“Als ik over mijn job praat, krijg ik dikwijls te horen ‘SAP-consultancy, wie wil dat nu doen?’. Tja, ik dus. Ik rij al drie jaar van klant naar klant om het softwarepakket te implementeren en de gebruikers te ondersteunen, en het bevalt me enorm. Vooral de afwisseling spreekt me aan. De ene dag zit ik op kantoor, de andere dag in een bedrijf ergens te lande. Nu eens werk ik samen met collega’s, dan weer met toekomstige SAP-gebruikers. Vandaag heb ik bijvoorbeeld een hele dag opleiding gegeven.” “Dat ik SAP-consultant zou worden, stond helemaal niet in de sterren geschreven. Op mijn achttiende heb ik lang getwijfeld tussen ingenieursstudies en economie. Uiteindelijk is het economie geworden, aangevuld met een master in information and operation technology. Ik ben afgestudeerd op een moment dat het heel goed ging op de arbeidsmarkt. Ik mocht op verschillende plaatsen beginnen. Waarom ik voor Delaware heb gekozen? Omdat ik het gevoel had dat de managers tijdens de sollicitatiegesprekken echt in mij geïnteresseerd waren. Ze gaven aan dat ik snel zelfstandig zou mogen werken, ook al was ik een schoolverlater.”

“Misschien word ik later zelfstandige. Maar daarvoor heb ik eerst ervaring nodig.” zegt me niets. Onderzoek zie ik eventueel wel zitten. Voor mijn thesis interview ik ouders van kinderen die een punctie moeten ondergaan. Ik zoek uit welke invloed pijn van een kind heeft op de stressbeleving van de ouders.” “Ik heb al verschillende soorten studentenjobs gedaan. De laatste jaren begeleidde ik kinderen en jongeren op vakantiekamp. Ik draai ook regelmatig mee in het tankstation van mijn ouders. Ik bedien de klanten of doe wat administratie. Als kind heb ik mijn vader en moeder heel veel zien werken, ook ’s avonds en in het weekend. Ik denk wel dat ik die genen heb geërfd, ik steek graag de handen uit de mouwen. Voor mij is dat normaal. Misschien word ik later wel zelfstandige. Maar daarvoor heb ik eerst ervaring nodig, én een diploma psychotherapie. Die bijkomende opleiding zou ik willen combineren met mijn eerste job.” “Er studeren jaarlijks enkele honderden psychologen af. De zoektocht naar werk zal niet evident zijn. Als student heb ik dat al vaak mogen horen, maar het schrikt me niet meer af. Op zich verandert de crisis dus niet zo heel veel aan de situatie. Daarbij komt dat psychologen vaak in de sociale sector werken, sowieso iets minder crisisgevoelig.” “Ik wil liever een leuke job dan een riant loon. Natuurlijk wil ik correct beloond worden, maar voldoening vind ik toch belangrijker. Snel carrière maken hoeft voor mij niet, al droom ik wel van een job met verantwoordelijkheid en reële doorgroeimogelijkheden.”

“Ik ben niet vies van het woord carrière. Ik heb er tenslotte de studies voor gedaan.” “Ik ben niet vies van het woord carrière. Ik heb er tenslotte de studies voor gedaan. Al wil dat niet zeggen dat er ooit ‘grote baas’ op mijn naamkaartje moet staan. Zolang het werk interessant is, ben ik tevreden. Voorlopig vind ik overuren niet zo’n probleem. Natuurlijk moet flexibiliteit van twee kanten komen. Als ik privé iets moet regelen en verlof wil nemen, verwacht ik dat mijn werkgever net zo flexibel is. Mijn vriend zit in dezelfde branche; ook hij wil een carrière uitbouwen. Afwachten hoe we dat zullen regelen als er ooit kinderen komen. Dat ik als vrouw gas terug zou moeten nemen, vind ik allesbehalve vanzelfsprekend.” “In mijn directe omgeving laat de crisis zich nog niet voelen. Tot nu toe heeft geen van mijn vrienden zijn job verloren. Op het werk merken we sinds kort wel dat bedrijven projecten beginnen uit te stellen. Dit heeft nog geen dramatische gevolgen, er staan nog genoeg interessante projecten op de agenda.”

012_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:18

Pagina 12

COVERSTORY

Hans Vanavermaete (36),

Johanna Van Damme (49),

directeur communicatie en public affairs bij farmabedrijf Tibotec

ruilde lucratieve baan bij British Petroleum in voor job bij ngo

“Sinds 2002 werk ik bij Tibotec. Ik onderhoud de relaties met de media, en ik volg op wat er beslist wordt in de Europese Commissie en het Europees parlement. Mijn grondgebied is EMEA: Europa, het Midden-Oosten en Afrika. En dus moet ik ook regelmatig reizen, hoewel dat tegenwoordig een pak minder is dan vroeger.” “Ik zou werk eerder nuttig dan belangrijk noemen. Het helpt me om een bepaald leven te leiden, en een gezin op te bouwen. Het zorgt natuurlijk ook voor zelfontplooiing en ik steek er ook veel tijd in. Meer en meer wordt naast

“Van opleiding ben ik onderwijzeres, maar de werkonzekerheid daar woog veel te zwaar. Uiteindelijk hebben mijn man en ik toen beslist een geitenboerderij op te starten. Zwaar labeur en niet altijd even gemakkelijk om de eindjes aan elkaar te knopen. Na vijf jaar hadden we het wel gezien, en via via ben ik toen bij multinational BP aan de slag gegaan. Daar heb ik flink carrière gemaakt, om er uiteindelijk als kaderlid te eindigen.” “Na de geboorte van mijn derde kind besloot ik uit de ratrace te stappen. Ik had er genoeg van om rijke mensen nog rijker te maken, en een bezoek aan een ontwikkelingsproject in Manilla had mijn ogen geopend. Iedereen verklaarde me gek: ik verdiende bij BP driemaal zoveel als vandaag.” “Eind 2001 werd ik gevraagd voor mijn huidige functie: algemeen secretaris bij de ngo Kinderen Derde Wereld. Een eerder administratieve baan - al krijg ik gelukkig ook de kans om projecten op het terrein te bezoeken - maar het resultaat van mijn werk geeft me nu heel veel voldoening. Dankzij mijn inspanningen krijgen heel wat anderen een beter leven.”

“Nu, met een gezin, zijn de financiën belangrijker.” de inhoud ook het financiële aspect belangrijk. In het begin van mijn carrière ging ik voor wat ik interessant vond en zag ik achteraf wel wat ze ervoor wilden betalen. Nu, met een gezin, worden de financiën belangrijker. Maar wat ik doe, en het plezier dat ik erin vind, is toch doorslaggevend.” “Mocht er zich een mooie kans in het buitenland aandienen, dan zou ik die graag aannemen. Maar ik zal eerst thuis moeten overleggen. We hebben het er al een aantal keren over gehad. Het antwoord schuift telkens op: van een categoriek ‘neen’ in het begin tot een ‘misschien’, als bepaalde voorwaarden vervuld zijn.” “Ik heb geluk dat mijn echtgenote Kelly niet zo ambitieus is als ik. Thuis heb ik twee prinsessen, Lina (5) en Febe (10 maanden). Ik breng Lina ’s morgens naar school en normaal gaat Kelly de kinderen ’s avonds ophalen. Maar dat wil niet zeggen dat ik niet zou kunnen vertrekken bij Tibotec als zij naar een feestje moet voor het werk. Weliswaar met mijn telefoon bij de hand. Ik kan bijvoorbeeld naar een carnavalstoet gaan kijken en tegelijk een conference call doen (lacht).” “De crisis? Die voel ik vooral doordat ik minder moet reizen voor mijn werk. Van een herstructurering op mijn werk of dat van Kelly lig ik niet wakker. Ik geloof dat wie wil werken, wel werk zal vinden.”

“Bij British Petroleum verdiende ik driemaal zoveel als vandaag.” “Bij BP/Mc Bride werkte ik jarenlang in een mannenwereld. Af en toe heb ik echt wel stevig op de tanden moeten bijten. Mijn eerste twee kinderen heb ik amper zien opgroeien, en dat wilde ik mijn derde kind niet meer aandoen. Vandaag kan ik mijn dagen veel flexibeler invullen en is mijn levenskwaliteit sterk verbeterd. Ik heb gigantisch veel respect voor vrouwen die voor hun kinderen thuisblijven, zij krijgen nooit de waardering die ze verdienen. Volledig kappen met werken was voor mezelf nooit een optie: mijn werk zorgt voor een gevoel van eigenwaarde, maar moet het echt allemaal zo productief?” “Als er mij de voorbije jaren één ding is opgevallen, dan is het de toegenomen hardheid in het bedrijfsleven. Het ellebogenwerk ook, de uiterlijke schijn. Dat soort spelletjes wil ik niet meer meespelen.”

013_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:27

Pagina 13

Paul Bertels (53),

Leon De Kegel (60),

directeur Vlaamse Ingenieurskamer (VIK)

sinds januari met pensioen na een lange carrière in de banksector

“Arbeid is voor mij altijd een plezier geweest. Vroeger werkte ik in de industrie, onder meer bij Deceuninck en bij Philips. In Brugge leidde ik onder meer de tv-fabriek. Later heb ik daar ook de reorganisatie van 1.000 naar 300 mensen moeten organiseren en ook mijn eigen naam uit het organigram moeten schrappen. Sinds vijf jaar werk ik als directeur van de

“Bijna 39 jaar was ik aan de slag bij KBC, altijd in hetzelfde kantoor. Ruim 25 jaar werkte ik er als adviseur sparen en beleggen. Net voor mijn legerdienst heb ik ook nog enkele maanden als arbeider gewerkt: ik klauterde op de daken om daar televisieantennes te plaatsen. Spijt heb ik daar nooit van gehad. Het hielp me achteraf beter om alles wat te relativeren. Jonge mensen fladderen vandaag vrolijk van de ene naar de andere werkgever, en dat stoort me ook niet. Toen ik jong was, kreeg ik thuis veel goede raad: je hebt een goed werk, draag er zorg voor!” “Werk was voor mij veel meer dan geld verdienen. Toen ik enkele maanden terug definitief afzwaaide, deed dat gemis me wellicht nog het meest pijn. Collega’s, met wie ik jarenlang lief en leed gedeeld had, maar net zo goed klanten met wie ik een echte vertrouwensband had opgebouwd. Zelfs nu bellen ze me nog voor advies.”

“Pensioen? Dat is voor als ik boven de zeventig ben.” Vlaamse Ingenieurskamer (VIK), de beroepsvereniging waar ik voordien al 25 jaar lid van was. We hebben een tiental vaste medewerkers en verder zo’n 300 vrijwilligers. Deze job is heel boeiend maar ook erg vermoeiend. Overdag run ik de business, en ’s avonds begint dan het vrijwilligerswerk.” “Ben ik een workaholic? Misschien wel. Maar ik ben erop voorzien: thuis heb ik een mooie stressless-zetel met een tabletje voor mijn laptop. Geld, daar draait het bij mij niet om. Natuurlijk is dat gemakkelijk gezegd als je voldoende verdient. Eens de kaap van de vijftig voorbij moet je natuurlijk niet te veel groei meer verwachten op vlak van loon.” “In het weekend gaan we altijd met ons tweeën wandelen. Voor de rest kiezen wij onze activiteiten uit het ingenieursmagazine van de VIK. Mijn vrouw gaat meestal mee. Na achttien jaar in de medische dringende hulpverlening is ze gestopt met werken en nu zorgt ze goed voor mij. De kinderen zijn het huis uit. Toen de kinderen nog klein waren, werkte ik meer van negen tot vijf. ’s Avonds was ik toen meestal nog met computers of zelfstudie bezig. Of ik er te weinig ben geweest voor de kinderen? Dat denk ik niet.” “Stel dat ik morgen door de crisis mijn werk zou verliezen, dan gaan we daar geen boterham minder voor eten. Maar als ouder heb je de ambitie om je kinderen een beetje voort te helpen. Dat zou dan minder goed lukken. Pensioen? Dat is voor als ik boven de zeventig ben. Ik ga ervan uit dat ik nog minstens vijftien jaar voor de boeg heb.”

“Zelfs nu bellen klanten me nog voor advies.” “Spijt dat ik nooit ergens anders beland ben, heb ik niet. Achteraf bekeken is het wel jammer dat ik soms keuzes moest maken: werk of hobby, beleggingsadviseur of voetbaltrainer? Misschien had ik toen wel eerder voor de carrière moeten kiezen, maar de stress op het voetbalveld bleek vaak een uitstekende remedie voor de stress op kantoor.” “Klanten zijn veeleisender geworden. Toen ik bij KBC startte, kwamen die beleefd vragen of ze bij ons klant mochten worden. Dat ligt vandaag toch net iets anders. (lacht) De commerciële druk op de medewerkers wordt ook opgevoerd. Tegelijk is de werknemer anno 2009 een stukje mondiger, of noem het minder gereserveerd. Hij durft op zijn strepen te staan, en eigenlijk vind ik dat geen slechte evolutie. Wij waren soms toch iets te braaf, denk ik nu. Meer evenwicht tussen werk en privé: toen ikzelf nog jonge kinderen had, was dat amper een item.” “De keuze om er nu definitief mee te kappen, was niet evident. Mijn werkgever wilde me graag nog enkele jaartjes langer aan boord houden. Toch besef ik nu dat ik de juiste keuze gemaakt heb. Ik zag de voorbije jaren stilaan ook collega’s tussen vijftig en zestig wegvallen. Laat me nu maar een aantal jaartjes in goede gezondheid van het leven genieten.” tekst Hermien Vanoost, Marian Kin, Filip Michiels | foto Isabel Pousset D

014_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:46

Pagina 14

COVERSTORY

Op roadtrip van d d 2 Dat de crisis nu ook zichtbaar wordt in de werkloosheidscijfers hoeft niet te verbazen: van 5,94 procent in februari 2008 tot 6,59 procent in februari 2009. Al scoort de ene regio beter dan de andere...

In de Boomse volkswijk Noeveren verbroederen oud en nieuw: rechts het steenbakkerijmuseum, links de snelgroeiende kmo Sky Man.

Regio Antwerpen-Boom: werkloosheidsgraad van 9,08% = hoogste cijfer in Vlaanderen Het nagelnieuwe plakkaat ‘Bedrijventerrein voor kmo’s’ pronkt er naast een schouw op rust. Hier, achter de rug van een sliert petieterige rijwoningen in de Boomse volkswijk Noeveren, verbroederen oud en nieuw: het steenbakkerijmuseum glimt er naast een snelgroeiende kmo. Rondom het parkeerterrein zijn nog volop graafwerken aan de gang. De kmo Sky Man huisde tot twee weken geleden nog aan de andere kant van de A12 en de Rupel. Hugo Leemans is directeur, Kris Govaert general sales manager bij de producent van industriële dienstliften en bekabeling. Ze hebben geen reden tot klagen. “De voorbije drie jaar is het aantal medewerkers en de omzet verdriedubbeld, naar respectievelijk veertig werknemers en acht miljoen euro.” Het Boomse steenbakkerijmuseum herinnert passanten aan ver vervlogen tijden. Aan de teloorgang van de befaamde steenbakkerijen, tot aan de Tweede Wereldoorlog goed voor duizenden jobs

in de Rupelstreek. Het economische verval tussen 1960 en 1990 kortwiekte nadien onder meer ook de scheepswerven, de diamant- en de glasindustrie. Meer dan 10.000 banen gingen in rook op. Slaan we er de laatste werkloosheidsstatistieken van de VDAB op na, dan scoort de regio Antwerpen-Boom (dertig gemeenten, van Essen in het noorden tot Rumst en Boom in het zuiden) met 9,08 procent het hoogst in Vlaanderen (een stijging van 1,1 procentpunten ten opzichte van 2008). Hugo Leemans: “In de arbeiderscafeetjes hier hebben ze me altijd verteld dat Noeveren vele arme, laaggeschoolde arbeidergezinnen telde.” Het verse bedrijventerrein in Noeveren, een ontwikkelingsproject van de provincie Antwerpen, moet mee het tij keren. Leemans: “We zijn de eerste, en voorlopig de enige kmo. Of we last hebben van de weinig florissante omgeving? We hebben de grootste problemen gehad om goeie elektriciens en lassers te vinden. Ongeschoolden, zoveel als je maar wil. En goeie ingenieurs uit andere regio’s krijg je moeilijk naar hier. Boom heeft niet echt een sexy imago.” “De cijfers zijn inderdaad alarmerend voor Boom. Maar je mag zeker niet alle gemeenten in de Rupelstreek over dezelfde kam scheren. Zo haalt bijvoorbeeld de stad Antwerpen ook het gemiddelde naar beneden, terwijl de rand het veel beter doet.” Annelies Van Daele is bij de

VDAB verantwoordelijk voor de Werkwinkel Rupelstreek, waaronder de zes gemeenten Boom, Rumst, Aartselaar, Hemiksem, Niel en Schelle vallen. Ze merkt beterschap in Boom in vergelijking met de gitzwarte jaren negentig. “Er zijn bijvoorbeeld heel wat interimkantoren bijgekomen.” Al lijden die zwaar onder de huidige crisis. Schrijnende getuige daarvan: een stijging van 28,2 procent bij de Boomse werklozen jonger dan 25 jaar begin dit jaar ten opzichte van een jaar daarvoor. Van Daele: “Die leeftijdsgroep wordt typisch ingezet door interimkantoren, en valt er het snelst van tussen. Er zijn de afgelopen jaren niet echt grote bedrijven bijgekomen. Maar je ziet wél een pak nieuwe bedrijventerreinen en kleine spelers in distributie en logistiek. Dat heeft vooral te maken met de goeie ligging, halfweg tussen Brussel en Antwerpen en vlakbij de A12 en E19.” Contract in Abu Dhabi Sky Man, dat zich in 1992 afsplitste van de Amerikaanse groep waartoe het behoorde, zag de eerste jaren vooral zwarte sneeuw. Hugo Leemans is vandaag de enige van de vijf stichters die overblijft. “We zijn gestart met het ontwerp en de productie van takels en modulaire hangbruggen, om bijvoorbeeld hoge gebouwen te schilderen of glazen te zetten. Je moet die ‘bakjes’ zien als een soort meccano. We

015_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:46

Pagina 15

VACATURE 28 MAART 2009

n de hoogste naar de laagste werkloosheid

Met om en bij de 100 spin-offs van de K.U.Leuven en 300 kennisbedrijven wist Leuven de voorbije decennia een serieuze hightechreputatie uit te bouwen. Goed voor 15.000 banen en een omzet van 4,5 miljard euro.

Regio Leuven: werkloosheidsgraad van 4,96% = laagste cijfer in Vlaanderen hebben stilaan een dealernetwerk in vijftig landen uitgebouwd. Ik kan u verzekeren, dat kost bloed, zweet en tranen. 96 procent van ons zakencijfer halen we vandaag uit het buitenland, waarvan 50 procent buiten Europa.” Een paar jaar geleden bouwde Sky Man een tweede tak uit, die van de permanente gevelonderhoudsinstallaties. “We hebben bijvoorbeeld het contract voor de vijf permanente constructies op de daken van de meer dan 230 meter hoge Etihad Towers in Abu Dhabi, compleet met bekabeling en industriële lift voor ruitenwassers, binnengehaald. Door de crisis zitten we met vertragingen in die divisie, maar voorlopig nog niet met annuleringen.” Sinds 2004 legt Sky Man zich toe op nog een derde, veelbelovende tak: die van de windenergie. “We zijn de enige leverancier van ‘kooien’ (een soort van liften, nvdr) in de grootste windturbines van Siemens. De meeste concurrenten leveren geen takels, wij wel. Omdat Siemens een totaalpakket wou, gingen ze met ons in zee. Wij maken nu de ‘bakjes’ die hun technici vervoeren in de turbines. Die markt groeit elke twee jaar met 100 procent.” Al liep het geenszins van een leien dakje. “Tot 2004 verkochten we geen bout op ’s werelds windbeurzen. Het heeft vier jaar geduurd om bij Siemens binnen te raken.”

Kleuren de werkloosheidsstatistieken in de regio Antwerpen-Boom donkerrood, dan ziet het economische weefsel in de regio Leuven (dertig gemeenten, van Keerbergen en Diest in het noorden, tot Hoegaarden en Landen in het zuiden) er letterlijk rooskleuriger uit. Ondanks de stijging van 0,5 procentpunten ten opzichte van een jaar eerder onderscheidt de regio met een werkloosheidsgraad van 4,96 procent in februari zich van de rest van Vlaanderen. Naast het internationaal gerenommeerde universitaire ziekenhuis Gasthuisberg hebben onder andere de wetenschaps- en researchparken Leuven op de wereldkaart gezet. Option, Metris, LMS: met om en bij de honderd spin-offs van de K.U.Leuven en 300 kennisbedrijven wist Leuven de voorbije decennia een serieuze hightechreputatie uit te bouwen. Goed voor 15.000 banen en een omzet van om en bij de 4,5 miljard euro. Die reputatie viel niet op een blauwe maandag uit de lucht, aldus Nicole De Smyter van Leuven.Inc (Innovation Networking Circle, nvdr), een platform waar knappe koppen uit de K.U.Leuven en het bedrijfsleven elkaar ontmoeten. “Het verschil met andere universitaire centra als pakweg Antwerpen of Gent, is dat die toenadering tussen wetenschappers en het bedrijfsleven in Leuven al veel langer bezig is. Al in 1972 richtte de

K.U.Leuven ‘Leuven R&D’ op, precies om onderzoek te vertalen in ondernemingen. Dat was toen absoluut uniek, nu nog komen Nederlanders, Engelsen en Duitsers naar die afdeling kijken.” Maar met brains alleen redt een ondernemer het niet. Daarom huisvesten de K.U.Leuven en Imec elk twee durfkapitaalfondsen, de Leuvense regio tellen er zes in totaal. In het researchpark van Haasrode houden we halt bij Materialise. In 1990 nog één van de vele anonieme spin-offs van de K.U.Leuven, vandaag wereldleider in ‘rapid prototyping’. Voor wie nog niet vertrouwd is met ‘rapid prototyping’, eenvoudig gesteld: in plaats van een driedimensioneel ontwerp van een autobumper of gsm op papier af te drukken, ‘materialiseert’ het bedrijf dat ontwerp tot een échte autobumper of gsm, in plastic. Het hanteert verschillende procédés, onder meer printers waarin q

016_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:15

Pagina 16

COVERSTORY

q laserstralen objecten uitharden in een bad van synthetische hars. Vooraleer pakweg een autobouwer ‘en masse’ een nieuw model op de lopende band zet, wil het testen of er niets aan schort. Een kleine serie van prototypes in plastic laten produceren valt dan het goedkoopst uit. Miranda Bastijns, general marketing manager Materialise: “Omdat de technologie steeds is verbeterd, kwamen er gaandeweg andere takken bij naast die oorspronkelijke industriële toepassingen. We hebben in een tweede fase onze eigen 3D-softwareafdeling uitgebouwd. Nadien kwam de medische sector (inclusief tandheelkunde) in beeld. We materialiseren bijvoorbeeld een menselijke schedel of een heupgewricht, plastic objecten die chirurgen helpen bij de voorbereiding van operaties.” Sinds kort brengt Materialise samen met bekende designers haar eigen meubilair en verlichtingsobjecten op de markt. Met succes, hun designerlampen pronken onder meer in het New Yorkse Moma en chique Arabische luxehotels. 800 werknemers wereldwijd Het verhaal van Materialise illustreert hoe de Leuvense alma mater hoogtechnologische spin-offs helpt baren. Stichter Wilfried Vancraen, vandaag nog altijd topman, startte Materialise als ingenieur in de elektromechanica. Miranda Bastijns, general marketing manager: “Ons verhaal begint in 1990 met een machine in een hoekje binnen de universiteit. In het innovatie- en incubatiecentrum van de universiteit deelde je onder andere het secretariaat en de kopieermachine. Perfect voor ons, meer hadden we niet nodig.” Vandaag stelt Materialise wereldwijd 800 mensen tewerk, vooral ingenieurs

en softwareontwikkelaars. Enig nadeel van een sterke cluster aan technologiebedrijven rond het Leuvense: ze vissen allemaal in dezelfde vijver. Bastijns: “Daarom hebben we nu kernen van hoogopgeleide ontwikkelaars in Oekraïne en Maleisië. Want naar Duitsland of Nederland moet je niet trekken, daar is het talentblik ook al leeg.” Materialise en haar stichter Wilfried Vancraen waren één van de stichtende leden van Leuven.Inc. Miranda Bastijns: “Je had indertijd Flanders Language Valley in Ieper, iedereen sprak daarover. Maar wij wilden ons eigen pr-verhaal schrijven.” Er schuilt een stevige visie achter die fraaie marketingfaçade, benadrukt Nicole De Smyter. “Financiering vinden, een strategie uittekenen, internationaliseren in een latere fase: elk groeibedrijf moet door die fasen. Met Leuven.Inc willen de ‘oudere’ bedrijven hun ervaringen delen met jonge technologiebedrijven.” Met succes, want elk jaar komen er zeven spin-offs bij in Leuven. De Smyter: “Iedereen kan bij ons terecht, ook de meer traditionele bedrijven. Vaak kennen ze mekaar niet eens, terwijl er amper een paar kilometer tussen liggen. Technologische bedrijven schakelen op hun beurt dan die meer traditionele bedrijven in, wat die laatste dan weer helpt om hun niveau op te krikken.” tekst Nico Schoofs | foto Isabel Pousset en Pieter Ver Elst D

Welke regio heeft de hoogste/laagste werkloosheidsgraad? minder dan 5,99%

van 5,99 tot 7,02%

van 7,02 tot 8,05%

meer dan 8,05%

AntwerpenBoom Brugge

Turnhout

St-NiklaasDendermonde

Gent

OostendeWesthoek

Mechelen KortrijkRoeselare

Hasselt

Vilvoorde Aalst-Oudenaarde

Leuven Tongeren

(Bron: VDAB, februari 2009)

017_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:30

Pagina 17

IN DE MARGE

VACATURE 28 MAART 2009

“Hackers zijn niet het grootste gevaar, wel eigen werknemers” Security-goeroe Bruce Schneier over het belang van informatiebeveiliging voor bedrijven

Bedrijven beveiligen hun informatie slecht. “Het is een kanker die de wereld aanvreet. De aanvallen worden venijniger, de criminelen vindingrijker en de schade groter.” Dat zegt Bruce Schneier, oprichter van Counterpane Internet Security Inc, dat sinds 2006 deel is van British Telecom. Hij reist de wereld rond om lezingen te geven over informatiebeveiliging. “De gevolgen kunnen rampzalig zijn”, zegt hij. “Beginnende bij invasive marketing (bedrijven die individueel en opdringerig reclame maken, nvdr) over diefstal tot het verkopen van dossiers aan een overheid. In totalitaire regimes wordt die informatie gebruikt om burgers af te dreigen of ze gevangen te zetten. Dat gebeurt meer dan je denkt. En het is vrij eenvoudig, omdat de beveiliging zelfs in de industriële wereld maar gemiddeld is.” Is daar niet veel bangmakerij bij? Beveiligingsfirma’s slaan veel winst uit het beveiligen van bedrijfsnetwerken? “Beveiliging verkopen draait altijd om angst, dat klopt. Maar die is niet altijd onlogisch. Je koopt geen deurslot omdat je het wil. Maar afhankelijk van de waarde van wat zich in je huis bevindt, kan het een slimme investering zijn.

Mijn eigen laptop beveilig ik met een public domain programme. Dat kost me niets. Mijn privégegevens beveiligen is een pak moeilijker en duurder, maar ook essentiëler.” De mol Schneier drukt erop dat het grootste gevaar niet de hackers van buitenaf zijn, maar de eigen werknemers. Zij kennen het systeem, hebben er toegang toe en vaak hebben ze een motief. “Onlangs was er bij hypotheekverstrekker Fannie Mae in de VS een man ontslagen. Dat was ’s morgens gebeurd, maar men had zijn toegang tot het netwerk pas ’s middags afgesloten. In die tijd schreef hij een ‘logic bomb’ die een maand na zijn vertrek bij alle 4.000 werknemers de server zou wissen en platleggen. Dit werd bij toeval ontdekt door een andere werknemer.” Al is het niet altijd kwade wil. “Er zijn werknemers die opgelicht, gechanteerd of om de tuin geleid worden om hun paswoord te geven, een firewall te openen, etc. En mensen maken fouten. Hoe vaak lees je niet dat iemand zijn laptop op de trein laat liggen? Je kan je personeel natuurlijk alerter

Bruce Schneier: “Er zijn werknemers die opgelicht, gechanteerd of om de tuin geleid worden om hun paswoord te geven, een firewall te openen, etc.”

maken. Maar het is simpeler om die laptops te beveiligen.” tekst Marjorie Blomme D

WERDEN ER BIJ U AL BEDRIJFSGEGEVENS GESTOLEN?

9 vacature.com/stelen

JUNKBOX scharrelt elke week een gezonde

drie werknemers veel weg heeft van een stres-

langer

portie onzin bij elkaar.

skip

diepzinnig

berichtte de International Herald

cadeau voor al die gestresseerde Belgen die

Tribune over de typische Europese

Bladert u maar meteen voort, in plaats van pas

binnenkort zelf de codes van hun belastingfor-

oplossing: een nieuwe job, en wel

na de gebruikelijke tweeënhalve regel. Want ‘t

mulier mogen invullen… DDD Even dodelijk voor

die

zal niet om te lachen zijn deze week. Frankrijk,

uw stressbeheersing: ‘kaffie’ van mijn kloten.

getrainde professional die de kof-

waar net als in België, Zuid-Korea, Finland en

Eind vorig jaar ontstond er commotie bij de

fiemachines op de juiste manier kan

Japan menig inwoner de hand aan zichzelf slaat,

Europese

was

reinigen, en die de kwaliteit van

verwent

‘tickets

gebleken dat de koffie uit de splinternieuwe

het water zal monitoren. Vergissen

psy'. Oftewel een pakket van tien cheques die

espressomachines een ‘astronomisch' hoge con-

is zelfs (ns) niet vreemd, maar zijn

recht geven op een sessie bij een psychiater of

centratie aan nikkel en lood bevat. Na zestien

dikke teen voorspelt dat die ‘cof-

een psycholoog. Het project slaat vooral aan in

plenaire vergaderingen werden de medewerkers

fee monitor’ niet meteen ‘tickets

de noodlijdende financiële sector, waar een op

vriendelijk

psy’ zal nodig hebben. NS D

levensmoeë

werknemers

met

zonder

jus.

Commissie

Misschien

nadat

verzocht

uit

een

test

koffiemachines

niet

van

gebruiken.

‘coffee

Onlangs

monitor’.

Een

018_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:01

Pagina 18

WERKVLOER

9 ingrediënten voor een gesmaakte zakenlunch 2 Vier notoire netwerkers schoven aan tafel bij restaurant LeBacque in Vilvoorde. Met deze hamvraag op hun bord: hoe smaakt die ideale zakenlunch?

Zin en onzin van een zakenlunch "There ain't no such thing as a free lunch." Daarover zijn alle tafelgasten het meteen eens. Er moét een agendapunt zijn. Reginald De Lannoy van Hudson: “Ofwel wil je iemand leren kennen, ofwel wil je een relatie onderhouden.” Marc Van Reusel van Kuehne+Nagel: “Wij doen het vooral om mensen op een andere manier te leren kennen. In de zakenwereld draait het tegenwoordig al te vaak om Excelbestanden.” Reginald vat het mooi samen: “Bij een gewone vergadering zit alleen je hoofd boven tafel, bij een lunch ligt ook je buik mee op tafel. Je leert de man of vrouw beter kennen.” Toch is het opletten geblazen. Cultuur speelt een grote rol. In sommige bedrijven mogen werknemers niet op uitnodigingen ingaan. Reginald geeft een extreem voorbeeld: “Toen ik onlangs in Nederland moest gaan spreken, kreeg ik thee en karnemelk voorgeschoteld. Daarna brachten onze gastheren ons naar een restaurant, lieten ons daar achter en gingen zelf terug naar kantoor.”

werkdruk dat niet toe. Stiptheid is een absolute must. Het is niet onbeleefd om rond 14 uur recht te staan en te vertrekken. Bij voorkeur kondig je wel op voorhand aan dat je op tijd moet vertrekken.”

Wie bepaalt het menu? “Normaal laat je de gast het menu bepalen”, vindt Mark Van Reusel. “Soms stuur ik wel wat, maar je kan moeilijk een spaghetti opdringen.” Bijkomende tip: als het snel moet gaan, en het gezelschap is uitgebreid, speel

Lang tafelen toegestaan? “Je bedrijf om 15.30 uur binnenwaaien, is niet meer van deze tijd”, vindt Mark Van Reusel. “Bovendien laat de

Waar? ’s Middags kan u een zakenpartner gerust in het bedrijf uitnodigen, ’s avonds ligt dat moeilijk. “Bij ons zijn alle zalen zo uitgerust dat je er kan werken en eten tegelijkertijd”, vertelt Vera Janssens van Siemens. “We kunnen ook een kok laten komen. Dat heeft veel voordelen: ik moet me niet verplaatsen, er zijn geen files, ik moet geen parkeerplaats zoeken, en vooral: ik kan het personeel aansturen en zo het tempo bepalen. Indien nodig slaan we het dessert en de koffie over.”

019_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:01

Pagina 19

Reginald De Lannoy van Hudson (rechts, naast Tine Demeester van VKW Brabant en Mark Van Reusel van Kuehne & Nagel): “De kracht van zakenlunchen is netwerken. Strategische klanten zien we één à twee keer per jaar. Meestal naar het einde van het jaar, om te zien wat er op stapel staat voor het volgende jaar.”

dan op veilig en kies het vaste lunchmenu. “Vergeet ook niet dat veel mensen een allergie hebben”, waarschuwt Reginald. “Je moet dat op voorhand zien uit te vissen, zeker als je een grotere groep uitnodigt. Voor één of twee personen hoeft dat niet, dan kan je het menu ter plekke laten aanpassen.”

Witte of rode wijn? En vooral hoeveel? Als gastheer of gastvrouw neemt u best zelf het initiatief bij de keuze van de wijnen. Ofwel laat u de aangepaste wijnen serveren door het restaurant. Vera Janssens: “Tenzij ik weet dat een van de gasten een wijnkenner is. Dan laat ik hem met plezier de wijn kiezen.” Hoeveel mag zo’n fles wel kosten? Met veertig à vijftig euro zit u zeker goed; volgens onze gasten is dat zelfs al wat aan de dure kant. En dan de hamvraag: hoeveel mag u zelf drinken? “Drie glazen, dat moet kunnen. Vergeet niet om er water bij te vragen, want dronken worden is absoluut not done”, vindt Vera. Trouwens, alcohol weigeren is geen enkel probleem. Net als bijvoorbeeld rode wijn drinken bij een visgerecht.

Meteen to the point? Stel iedereen aan elkaar voor, en geef ook even de context weer. Wie uitnodigt, legt uit hoe de vergadering verloopt. Of de lunch eerder informeel verloopt, of er een heuse agenda aan te pas komt. Reginald De Lannoy: “Dat parkeerprobleem, die file, die onderwerpen moeten achter de rug zijn. Pas daarna kan je echt starten. Na vijf minuten kom je ‘to the point’. Op het einde kan het eventueel nog wat informeler worden.”

Wie? Wat? Waar? Onze rondetafel over zakenlunchen vond plaats in restaurant LeBacque, (Schaarbeeklei 144, 1800 Vilvoorde). Een businesslunch bestaande uit een amuse, voor-, hoofdgerecht en dessert kost er 35 euro. De menukaart vindt u op www.lebacque.be Schoven mee aan tafel: D Vera Janssens,

Hoeveel mag het kosten? Vera Janssens: “Als ik uitnodig, ben ik baas en betaal ik. 100 euro per man is het maximum. Alles kan, we gaan soms naar de allerduurste sterrenrestaurants. Je moet dat een beetje aanvoelen. Meestal nodigen toppers andere toppers uit. Als het puur om entertainment draait, mogen we het maar twee keer per jaar doen. Met klanten kan het vaker. Ik hou eerder van een walking dinner, dan kan ik met iedereen spreken. Vooral in tijden van crisis is het belangrijk om contacten te onderhouden, maar vaak doet men het omgekeerde.” “Inderdaad de kracht van zakenlunchen is netwerken”, bevestigt Reginald De Lannoy. “Strategische klanten q

corporate & marketing communications director Siemens D Reginald De Lannoy, verantwoordelijk voor strategische business ontwikkeling & externe en interne mobiliteit bij Hudson D Tine Demeester, directeur VKW Brabant D Mark Van Reusel, salesmanager European Road Distribution, Kuehne + Nagel

020_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

20:01

Pagina 20

WERKVLOER

Mark Van Reusel van Kuehne & Nagel: “Ik reken 50 à 60 euro per persoon.”

Vera Janssens van Siemens: “In crisistijd is het belangrijk contacten te onderhouden.”

q zien we één à twee keer per jaar. Meestal naar het einde van het jaar, om te zien wat er op stapel staat voor het volgende jaar. Sommige gasten geven zelf aan naar welk toprestaurant ze willen gaan. Is dat agressief, ik weet het niet?” Mark Van Reusel: “Gemiddeld reken ik 50 à 60 euro per persoon. Een grote klant in West-Vlaanderen wil maar één keer per jaar gaan zakenlunchen. Maar het moet dan wel het Hof Van Cleve zijn. Dat moet ik wel op voorhand aan de baas vragen. Diegene die uitnodigen, zijn doorgaans de bazen en de verkopers. Operationale medewerkers kunnen geen zakenlunch organiseren, al zou dat absoluut nuttig kunnen zijn. Het is niet makkelijk om met de juiste mensen te zakenlunchen. Want iedereen aast op de meest interessante figuren. Wie makkelijk te strikken is, is zelden de beslisser. Je hebt erg interessante klanten die met iedereen gaan eten.

Dat is moeilijk. Maar je kan die niet laten schieten, want dan heb je niks. Met een klant ga ik één à twee keer per jaar eens goed eten.”

Gezondheid? “Je moet kunnen kiezen uit vis of vlees, en het eten mag niet te zwaar zijn. Als ik niet oppas, lunch ik twee keer per dag. Als ze mij privé vragen om op restaurant te gaan, pas ik”, zegt Vera Janssens. “Mijn baas zit soms ’s morgens, ’s middags en ’s avonds aan tafel”, geeft Reginald De Lannoy aan. “Dan moet je verdomd goed op je gezondheid letten. Ik probeer altijd vis te eten. Helaas leggen ze er dan dikwijls een dikke saus over.”

Tot slot: de do’s en de don’ts Vera Janssens: “Mijn gsm staat op stil, want ik wil bereikbaar blijven. Parkeerplaats is essentieel, dat is het eerste wat ik vraag aan mijn secretaresse. Teken een contract nooit aan tafel. Je kan gaan eten om een proces af te sluiten. Zelf probeer ik ook nooit overdressed te zijn.” Reginald De Lannoy: “De nieuwe generatie laat de

Blackberry aanstaan, mij stoort dat. De gsm mag aan blijven, maar staat best op stil. Zet de klant niet met zijn gezicht naar de muur, zodat hij een gevoel van ruimte, openheid heeft. Je kan je ook niet permitteren te laat te komen. En klamme handen zijn vies. Steek een zakdoek in je vest en was je handen op voorhand. Sommigen doen zelfs hun schoenen uit als ze op hun gemak zijn. Ik voelde ooit eens een been onder tafel. Iemand had zijn schoen uitgedaan, en was die aan het zoeken onder tafel.” Tine Demeester van VKW Brabant: “Je moet iemand al heel goed kennen om driemaandelijks een boeiend gesprek te kunnen hebben. Soms zit je tussen twee mensen die elkaar zeer goed kennen. Afschuwelijk. Als gastvrouw moet je in de gaten houden dat iedereen aan bod komt. Ik heb graag dat er een salon is, waar je op elkaar kan wachten. En de tafels mogen niet te dicht bij elkaar staan. Een andere vergadering onmiddellijk na de lunch plannen, helpt tegen de namiddagdip. Als jij mensen uitnodigt, kleed je je best formeel. Anders kan je ook casual gekleed gaan.” Mark Van Reusel: “Ik vind een ronde tafel belangrijk. Ik wil geen papieren tafelkleed. Je hebt sterrenrestaurants die schitterende middaglunches aanbieden. Of je altijd voor drie gangen moet kiezen? Voor sommigen volstaat enkel een hoofdschotel.” tekst Nico Schoofs en Marian Kin | foto’s Tim Dirven D

OP ZOEK NAAR EEN GESCHIKT RESTAURANT VOOR EEN ZAKENLUNCH?

vacature.com/biencuit

021_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:21

Pagina 21

TESTBATTERIJ legt BV’s op de rooster ROLAND DUCHÂTELET is ceo van Epiq, de holding Elex, X-Fab en Melexis, voorzitter van voetbalploeg STVV Sint-Truiden en Schepen van Financiën in Sint-Truiden. Hij peilde voor Vacature naar zijn prestatiedrang. Is Duchâtelet iemand die geen enkele uitdaging uit de weg gaat? Vindt hij het maar logisch dat zijn inzet royaal financieel gecompenseerd wordt? Nee dus. Duchâtelet scoort bij deze test lager dan gemiddeld: met een score van amper 6 heeft hij een bijzonder lage prestatiedrang.

Nicolas Collette: “Meestal vragen we een babysit om op de kinderen te letten. Onze ouders laten we genieten van hun vrije tijd.”

ZENZOEKER polst naar de balans van werknemers

“Mijn medewerkers mogen gerust van thuis uit werken” D D

D D

Wat heeft Roland Duchâtelet uit deze test geleerd? “Zo’n lage score had ik niet verwacht. Ik heb altijd gedacht dat ik redelijk prestatiegericht was. Maar ik wil hier wel het een en ander nuanceren. Die lage score betekent volgens mij niet dat ik niet ambitieus of prestatiegericht ben. Nee, ik denk eerder dat het aan de vragen ligt. Die zijn in de meeste gevallen gericht op het financiële plaatje. Ik vind dat nogal jaren vijftig. Tegenwoordig werken mensen niet meer enkel voor het geld. Je job graag doen, er voldoening uit halen en er desnoods sociaal aanzien mee verwerven, dat zijn de waarden waar het nu om draait. Daarom geeft die test een verkeerd beeld van mijn prestatiegerichtheid. Ik ben wel ambitieus en bereik ook graag mijn doelen, maar prestatie gaat voor mij om uitdagingen aannemen én om veel in je job te investeren. Ik denk dus dat in de eerste plaats de vraag moet gesteld worden: werk je enkel voor het geld of werk je omdat je het graag doet? Dat zijn twee verschillende dingen en die komen er in deze vragenlijst te weinig uit. Geld is voor mij niet belangrijk. Ik rij met een heel gewone auto en woon in een eenvoudig huis. Je leeft maar één keer. Natuurlijk kan je jezelf te pletter werken om veel geld te verdienen, maar dan sterf je met een hoop geld onder je matras. En wat heb je daaraan?” tekst Marjorie Blomme | foto Lies Willaert D

HOE GROOT IS UW PRESTATIEDRANG

vacature.com/prestatie

WIE? Nicolas Collette (36) WERK? Algemeen directeur van Tandberg, een bedrijf in volle expansie dat infrastructuur levert voor videoconferencing PARTNER? Katrien, paardendierenarts KINDEREN? Drie dochters van 2 maanden, 1 jaar en 2 jaar WOONPLAATS? Putte, waar ze op dit moment hun boerderij verbouwen zodat Katrien haar praktijk naar daar kan verhuizen.

supermarktfactuur uitpluizen of op huishoudhulp besparen.” BABYSIT OF GROOTOUDERS?

“Babysit. Onze ouders laten we genieten van hun vrije tijd en als het hen pleziert brengen we soms de kindjes. Af en toe gaan mijn vrouw en ik eens naar de film, een concertje of naar een restaurant, maar echt vaak gebeurt dat niet. Dat komt wel als de kinderen wat groter zijn.” SPORTEN OF RELAXEN?

PENDELEN OF THUISWERK?

“We zijn net verhuisd naar een nieuw kantoor in Mechelen. De medewerkers komen enkel buiten de spitsuren en als het nodig is om eens persoonlijk ideeën uit te wisselen. Wie zich thuis beter kan concentreren, mag gerust van thuis uit werken.” UITGEVEN OF SPAREN? “Sparen. Wie me kent, weet dat ik graag controle hou over mijn financiën. We leven zuinig, al wil dat niet zeggen dat we elke

“Liever sporten. Ik heb zopas een koersfiets gekocht en ben aangesloten bij de plaatselijke wielertoeristenploeg. Elke zondag fietsen we vier uur en op woensdagavond probeer ik nog eens twee uur te trainen. We trekken er ook regelmatig op uit met de mountainbike.”

De balans in euro D D

KOERSFIETS: 1.400 euro BABYSIT: 80 euro/maand

tekst Lore Callens | foto Ilse Prinsen D

SALARISCIJFER brengt elke week een cijfer uit de salarisenquête van Vacature en K.U.Leuven

34, 3%

Ruim een derde van de sollicitanten in de informaticasector onderhandelt over betere arbeidsvoorwaarden. Die onderhandelingen draaien niet zozeer rond financiële beloning (14,5%), maar eerder rond interessantere jobinhoud (24%), een afwijkend uurrooster (22%) of een bepaalde vakantieregeling (17%).

022_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:56

Pagina 22

SUCCESTAPES

Van energiezuinige LED-lamp tot CO2-vrije kredietkaart: het groene imperium van Frans Otten

Philips-telg schopt Nederlandse bedrijven een groen geweten 2 Een

revolutionaire lamp die negentig procent minder stroom verbruikt en vijftigmaal langer meegaat dan het klassieke peertje? Bij Philips was het even slikken, vooral toen ze hoorden wie er achter die LED-lamp zat: Frans Otten, groene jongen én Philips-telg.

Het gaat snel, heel snel voor Lemnis, het lampenbedrijf van Frans Otten: pas opgericht in 2005, en begin dit jaar op het World Economic Forum in Davos uitgeroepen tot Technology Pioneer 2009. En dat wil al iets zeggen: onder meer Mozilla en Google vielen daar eerder ook in de prijzen. Voor Otten hoefde het nochtans allemaal niet zo nodig: de achterkleinzoon van Anton Philips – oprichter van, jawel – had al een mooie carrière bij ABN Amro. Bedje gespreid, denk je dan, maar niet zo bij deze lefgozer. Zeven jaar geleden liet hij zijn veelbelovende carrière bij ABN voor wat ze was, en stampte hij met enkele geestesgenoten – waaronder zijn neef Warner Philips - de investeringsholding Tendris uit de grond. Via verschillende dochterbedrijven moest die holding de ontwikkeling van duurzame producten faciliteren en stimuleren. En zie, vorig jaar kwam dochterbedrijf Lemnis Lighting met een ultrazuinige LEDlamp op de proppen. Werd die technologie in Eindhoven aanvankelijk nog wat lacherig onthaald, dan koos Philips begin dit jaar toch eieren voor zijn geld: de lampengigant nam een aandeel van tien procent in Tendris Holding. Intussen klopten ook ruim zeventig Nederlandse

gemeenten al bij Otten aan voor hun straatverlichting. “Grappig toch”, blikt Otten terug vanuit zijn gezellige kantoor in het groen even buiten Amsterdam. “Wanneer je carrière maakt in een bedrijf als ABN Amro, informeren familie en vrienden even langs hun neus weg of alles goed gaat, en daarmee houdt het op. Wanneer je besluit om zelf iets op te starten, stuit dat vooral op veel ongeloof en een pak verbijsterde of meewarige blikken. Nu, ik had het wel even gehad met de grote corporate wereld. Een nieuwe topman bij ABN Amro - en vooral zijn weinig sociale koers die hij in een aantal buitenlandse filialen wilde gaan varen - zette me voor het eerst aan het denken. Daar kwam nog bij dat ik heel slecht ben in het spelen van politieke spelletjes, en laat dat soort spelletjes er nu almaar vaker bijhoren wanneer je in de bedrijfshiërarchie opklimt. Ik werd daar als mens hoegenaamd niet gelukkiger van. En ja, ik heb toen even overwogen om bij Philips aan de slag te gaan, maar de verhalen van mijn vader (die kort daarvoor zelf uit de raad van bestuur bij Philips was gestapt, nvdr) hebben me vlug op andere gedachten gebracht.” Het businessmodel van Tendris was even voluntaristisch als ambitieus: de investeringsholding wilde duurzame en milieuvriendelijke producten in de markt zetten die voor de consument niet duurder mochten uitvallen dan de bestaande alternatieven én die bovendien ook geld in het laatje moesten brengen. Het startkapitaal hoestten Otten en co volledig zelf op. “Ik wist vooraf al dat we hiermee niet bij de banken moesten aankloppen. Bankiers zullen dit niet zo graag horen, maar ik ken het wereldje onder-

hand wel: over het algemeen kan je enkel bij een bank terecht als je ze niet echt nodig hebt. Wat dat betreft zijn banken bijzonder weinig ondernemend. (droog) Ze investeren blijkbaar liever in risicovolle hypotheken. We hebben dus zelf al het kapitaal bij elkaar gebracht. Zelfs mijn ouders, broer en zus hebben een duit in het zakje gedaan.” Duurzame businessmodellen We schrijven 2002. Al Gore is net vicepresident af en het woord klimaatverandering moet nog worden uitgevonden. En plots is daar Tendris, een bedrijf dat de consument een groen geweten wil schoppen. “De consument zat daar helemaal niet op te wachten. Maar intussen denken wij hier al zeven jaar na over bedrijven, diensten en businessmodellen die duurzaamheid in hun kern meedragen. We hebben het uitdrukkelijk niet over bedrijven die een groen sausje gieten over hun bestaande activiteiten of producten. Decennialang bevredigen we onze behoeften met kortetermijnoplossingen: van speelgoed waarvan je nu al weet dat het binnen een halfjaar op de vuilnisbelt belandt tot gloeilampen die het drie maanden uitzingen en dan vervangen moeten worden. En ja, die gloeilamp is relatief goedkoop bij aankoop, maar kost ons wel 12 tot 16 euro aan energie per jaar. Goedkoop, zei u? Vroeger was er natuurlijk geen betere technologie voorhanden, maar die hebben we nu wel. Laat ons dus gewoon teruggaan naar de primaire behoefte van de consument: licht dus, niet het telkens opnieuw aankopen van nieuwe gloeilampen. Daarmee komen we wat mij betreft bij de essentie van dit debat én bij onze business: als je in duurzaamheid gelooft, moet je consumenten hun behoefte op de meest duurzame wijze

Frans Otten, mede-oprichter van investeringsholding Tendris: “Net geen 20% van alle energie die wereldwijd geproduceerd wordt, gaat op aan lampen.”

023_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:56

Pagina 23

024_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:23

Pagina 24

SUCCESTAPES

q laten invullen. En nee, hiermee gaat het businessmodel van heel wat bedrijven heus niet op de schop. Je moet gewoon aantonen dat er ook met duurzame businessmodellen geld te verdienen valt. Om nog even bij die gloeilamp te blijven: bedrijven als Philips of Osram – de producenten dus – verdienen vandaag nog amper aan die gloeilampen. Het zijn de Delhaizes en Carrefours van deze wereld die zich in de handen wrijven. Het businessmodel moet dus helemaal anders: als het duurzaam is, mag een product ook een stuk meer kosten. De consument wint die grotere begininvestering terug doordat hij met éénzelfde lamp twintig jaar doet. Aan ons om de consument daarvan te overtuigen. En geloof me vrij: het kan ook niet anders. Als al die Indiërs, Brazilianen, Chinezen of andere Russen de volgende jaren gaan consumeren zoals wij dat al jaren doen, dan is er binnen afzienbare tijd niets meer over om te consumeren. Groen of duurzaam consumeren is voor mij al lang geen links thema meer, het is een thema van en voor ons allemaal. En het aardige is: als een bedrijf aan de lopende band lampen produceert die in de winkel één euro kosten en waar je als bedrijf hooguit 20 cent op verdient, is het onmogelijk om met een dergelijke marge hier mensen aan het werk te houden. Als we daarentegen lampen produceren die 25 euro kosten, dan is de toegevoegde waarde op dat product zoveel groter dat je die productie wél in eigen land kan houden. Op voorwaarde dat je ook voldoende creatief bent in je distributiemodel. Lampen die twintig jaar meegaan, moet je niet meer in elke winkel verkopen. Als producent kan je net zo goed een deal sluiten met energiebedrijven, zodat enkel zij die lampen nog verdelen. Of je kan ze enkel online te koop aanbieden, wat ook een besparing oplevert. En voor alle duidelijkheid: met een doelbewuste aanval op Philips heeft ons model niets te maken. Net geen twintig procent van alle energie die wereldwijd geproduceerd wordt, gaat op

aan lampen. Het is dus geen toeval dat Tendris zich ook op die lichtmarkt gestort heeft.” Porsche Tendris scoorde enkele jaren terug al met een heel ander bedrijfje: Durion. Dat bood groene energie aan tegen een prijs die lager lag dan die van de klassieke, vervuilende energie. De respons was gigantisch: in een mum van tijd stapte tien procent van de Nederlandse gezinnen op groene energie over. “Niet omdat het groen was, wel omdat het goedkoper was”, toont Otten zich niet vies van enig realisme. “Dit is dan ook het enige mogelijke businessmodel om duurzaamheid in de markt te zetten. Energiebedrijven zijn hier – en dat zal in België wellicht niet anders zijn – bijzonder slecht georganiseerd, hun hele model kan probleemloos ontvet worden. Op de koop toe houden ze zich bezig met een boel zaken die in se niets met energie te maken hebben. Wij zijn erin geslaagd om onze goedkopere groene stroom aan te bieden met een personeelsbestand van hooguit honderd man.” Durion werd intussen alweer verkocht aan een Engelse energiegigant, maar de opbrengst van die verkoop werd voor een flink deel geherinvesteerd in de overkoepelende holding. En ook Frans Otten zelf passeerde langs de kassa: in 2007 prijkte hij in de Quote 500 Junior, met een geschat fortuin van 12 miljoen euro. Zijn eigen levensstijl heeft hij intussen een groener tintje gegeven: zo ruilde hij zijn benzineverslindende Porsche in voor een ietwat groenere bolide. “Ach, vandaag besef ik dat het aan de consument is om bedrijven te dwingen het geweer van schouder te veranderen. Zodra Porsche een elektrische auto uitbrengt, sta ik vooraan in de rij om er me eentje aan te schaffen. Er zit een fundamentele denkfout in ons huidig economisch model. Al onze grote bedrijven zijn niet ontstaan met het idee dat energie en grondstoffen uitputbaar zijn. Als dit nu wel het geval blijkt, dan moet je dat businessmodel in vraag durven stellen. Toen we met ons vieren Tendris oprichtten, hebben we ooit al lachend gezegd: “Jongens, wij gaan de wereld veranderen.” Zeven jaar later zijn we daar nog lang niet aan toe, maar het besef dat het anders moet, groeit. Wij bewijzen elke dag een stukje meer dat duurzaamheid ook een prima rendement kan opleveren, met alleen maar winnaars in de keten. Er wordt almaar minder met ons gelachen in de ondernemerswereld. We zijn er in geslaagd om duurzaamheid los te koppelen van het opgestoken vingertje, want dat heeft niet gewerkt.” Intussen zitten ze bij Tendris niet stil. Na Durion en Lemnis is er nu ook Repay. Dat is een groene kredietkaart die de CO2-component bij elke uitgave, van een kop koffie

tot een vliegtuigticket, compenseert als je maar met die kredietkaart betaalt. “De klant betaalt geen eurocent extra voor zijn aankoop, maar we bieden geen extra voordelen of loyaliteitsprogramma aan, zoals andere kredietkaarten dat wel doen. Afhankelijk van de CO2-impact die je aankoop heeft, storten wij een bedrag in een fonds voor de verdere ontwikkeling van groene technologieën. In Nederland hebben we intussen 50.000 klanten, en vandaag trachten we banken wereldwijd van dit systeem te overtuigen.” Tendris Holding stelt in Nederland hooguit vijftig mensen tewerk. Wereldwijd werken er enkele duizenden mensen voor de verschillende dochterbedrijven. “Aangezien we in Nederland al met een overcapaciteit zitten, heeft het niet zoveel zin om hier een nieuwe lampenfabriek op te richten”, stelt Otten. “We concentreren ons liever op die aspecten van de business waar we echt het verschil mee kunnen maken: betere en krachtigere LED-lampen bijvoorbeeld.” Toch maakt hij zich sterk ook nu al aan de poten van het systeem te kunnen zagen. “In februari 2007 had ik mijn eerste gesprek met de lichtdivisie van Philips. We hadden net onze eerste LED-lampjes op de markt gebracht. Ik kreeg toen te horen dat er voorlopig niemand zat te wachten op LED-lampen voor thuisgebruik. Goed een jaar later kwamen ze zelf met een LED-lamp op de proppen, en nu hebben ze zich ook ingekocht in de holding. We hebben het grootste lichtbedrijf ter wereld meegekregen in ons denken. Dat is toch niet slecht? En dat is ook de rol die ik voor ons weggelegd zie: de grote jongens aantonen dat het ook anders kan. Duurzaam rijmt vandaag niet langer met geitenwollensokken, het staat nu voor slim en vooruitstrevend.” tekst Filip Michiels | foto Klaas Koppe D

Naar wie kijkt Frans Otten op? “Doe mij maar de oprichters van Happy Shrimp: Gilbert Curtessi en Bas Greiner. In plaats van ingevroren garnalen in te voeren vanuit overzeese bestemmingen als Vietnam of de Filippijnen, maken zij gebruik van de restwarmte in West-Europese energiecentrales om waterbekkens op te warmen. Daarin kweken ze nu garnalen, die dan vers op tafel worden gebracht in lokale restaurants. Goed voor het milieu, minder transportkosten en bevorderlijk voor de lokale tewerkstelling. Dat zijn oplossingen en modellen waar we heen moeten.”

025_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:56

Pagina 25

BIEN CUIT

VACATURE 28 MAART 2009

Italiaanse sterren in Schaarbeek 2 Le Stelle, Schaarbeek Het vergt wat geduld om doorheen de typisch Schaarbeekse straten tot bij restaurant Le Stelle te geraken. Maar eenmaal ter plekke kom je op een plein met enkele schitterende art nouveaupareltjes, waaronder de Osteria delle Stelle en restaurant Le Stelle. De twee restaurants, die één keuken delen, huizen in historische gebouwen die ontworpen werden door een leerling van Horta. Van de sfeer uit die tijd is niets verloren gegaan. Foto’s van beroemde

gasten zoals Romano Prodi of Eddy Merckx sieren de muren. Ook onze ministers zijn hier kind aan huis. Mijn gaste, Tilly Grijp, komt hier wel vaker. Ze is logistiek verantwoordelijke bij Jump, het forum voor actieve vrouwen dat dit jaar plaatsvindt op 23 april in Bozar. Daarnaast baat deze bezige bij ook nog een bed and breakfast uit in Anderlecht waar ze veel zakenlui over de vloer krijgt.

filet van witte vis met kruidensaus, vergezeld van spinazie, broccoli, enkele kerstomaatjes en een drietal kroketjes. Ook in orde. Zeker als je bedenkt dat dit hele menu slechts 14 euro kost. Bovendien houden de koks van Le Stelle rekening met de drukke agenda’s van hun gasten. Een uur nadat we binnenstapten, hebben we de lunch afgerond. Daarom nemen we nog even tijd voor een dessert. Algauw weerklinkt vanuit de keuken het lustig geklop voor onze zabaglione met marsala. De ruime en heerlijke portie geeft ons een meer dan voldaan gevoel voor de rest van de middag. Hier komen we nog.

Terwijl we genieten van een glas cava, draait de keuken van Le Stelle op volle toeren. We kiezen voor het lunchmenu en krijgen als voorgerecht een bord fusilli met pesto. Best lekker, die pasta in de vorm van kurkentrekkers. Als hoofdgerecht verschijnt een

tekst Marian Kin | foto’s Frank Bahnmüller D

LE STELLE Louis Bertrandlaan 53-57 - 1030 Brussel 02 245 03 59 - www.osteriadellestelle.be

LEZER TILLY:

REDACTEUR MARIAN:

“Le Stelle is een allround restaurant waar je zowel kan komen voor een diner met vrienden als voor een businesslunch. Bovendien ken ik weinig plekken die een kwalitatieve zakenlunch aanbieden voor zo’n lage prijs.”

“De warme sfeer van een authentiek Italiaans restaurant in een prachtig kader maakt dat het echt de moeite loont om voor Le Stelle naar het hartje van Schaarbeek te rijden.”

D Prijs lunch (exclusief wijn)? Een tweegan-

tête

client

functioneert:

staan

helemaal alleen, maar de meeste

genmenu voor 14 euro, dat is een bijzonder

er ook wel andere flessen open en kan u

staan op ongeveer een halve meter

scherpe prijs.

daarvan

van

D Snelheid bediening? Een uur, meer had de

volgens consumptie.

keuken van Le Stelle niet nodig om de lunch

D Wijn

meegenieten, voor

ieders

soms

wijn

betalen

mekaar.

Een

vertrouwelijk

gesprek voeren lukt zeker. budget?

wijnkaart

D Tafellinnen? Ja

te serveren.

biedt een vrij ruime keuze vanaf 27 euro tot

D Omgevingsgeluid?

D Lekker eten? Voor 14 euro mag u natuurlijk

445 euro.

ambiance stoort zeker niet bij een

geen culinaire hoogstandjes verwachten, maar

D Professionele bediening? Bijzonder harte-

belangrijke bespreking.

we kregen een eerlijke maaltijd.

lijk, met een tikje Italiaanse chaos.

D Parking? Le Stelle ligt midden-

D Evenwichtig en gezond menu? Traditionele

D Tafelschikking?

Sommige

tafels

staan

gezellige

in het drukke Schaarbeek, en dat

Italiaanse kost, niet echt voor gezondheids-

betekent

freaks.

tot u een parkeerplaats vindt.

D Keuze

uit

verschillende

soorten

glazen

zoveel

als

rondrijden

Niet evident.

wijn? Officieel is er één witte en één rode

GRATIS OP RESTAURANT MET EEN VACATUREREDACTEUR?

wijn per glas verkrijgbaar. Maar navraag

vacature.com/biencuit

leerde ons dat dit systeem een beetje à la

VOLGENDE WEEK: BAERLEHOF IN DRONGEN

D Aanvaarden ze kredietkaarten? Ja D

SCORE 16/20

026_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:54

Pagina 26

WERK EN WERELD

WABLIEFT? buigt zich over de meest merkwaardige jobtitels

Deze week: JAVA

DEVELOPER

Bedrijf: Smals

Werkterrein: Brussel

Diploma: Graduaat informatica of gelijkgesteld door ervaring

Loon: Marktconform, afhankelijk van ervaring

Extralegale voordelen: Pensioenfonds, hospitalisatie-

elkaar kan linken. Voor artsen en patiënten is dat goed nieuws. Maar Smals programmeerde ook de verwerking van de aanvragen voor het Stookoliefonds. Onze informaticaprojecten zorgen voor een administratieve vereenvoudiging en stemmen publieke diensten beter op elkaar af. Zulke dingen zijn belangrijk en blijven belangrijk, ook als elders in de budgetten wordt gesnoeid.”

verzekering en maaltijdcheques D

Opleiding: Permanente vorming, intern zowel als extern

Recruitment manager: Lydia Oomen

Java heeft niks met koffie te maken. Java is een programmeertaal, uitgevonden in het begin van de jaren negentig door een aantal koffieverslaafde computerknobbels. Daarom noemden ze Java Java. Voor de rest ziet Java eruit als: public class HelloWorld {public static void main(String[]args){System.out.println ("Hello, world!");}} Bij Smals zoeken ze zes Java developers en evenveel Java-architecten. Om programma's te maken die maatschappelijk relevant zijn. Want dat is de specialiteit van Smals: it die goed doet aan de samenleving. Volgens Lydia Oomen, recruitment manager aldaar, is dat meteen de grote troef van Smals. Zeker in deze magere tijden. “Smals is een groot bedrijf. Hier werken 1.500 mensen. Grote winsten zijn niet ons hoogste doel. Het is de kwaliteit die voorop staat. Wat we bij Smals doen heeft een maatschappelijk draagvlak. Orgadon is bijvoorbeeld een databank die donoren en patiënten snel met

Kortom, Smals heeft niet meteen last van de crisis. Bovendien laat de recruitment manager weten streng te selecteren. “Het is niet omdat het crisis is dat we eender welke java developer aannemen”, zegt Lydia Oomen. “Wij zijn op zoek naar de perfect match, iemand die past bij het bedrijf en die zich een hele poos wil engageren.” Andere eigenschappen die hoog op het verlanglijstje staan, zijn leergierigheid, team spirit en klantgerichtheid. Dat de sollicitanten kunnen programmeren in Java staat buiten kijf. Maar wie in de it aan de slag gaat, moet openstaan voor veranderingen. Bij Smals werken ze met de laatste nieuwe technologieën. Op de hoogte blijven is de boodschap. “Uiteraard verwachten we zelfstudie, maar ook persoonlijke ontwikkeling is iets wat we bij Smals graag ondersteunen. Ons vormingsbeleid begeleidt onze medewerkers hierin. Er zijn technische opleidingen, maar er is ook aandacht voor gedragsgerelateerde zaken zoals time management en onderhandelingstechnieken. Want een Java developer zit bij Smals niet de hele dag achter de computer. Hij werkt in team aan een project en moet zijn werk voortdurend terugkoppelen naar de klant.” Bij Smals wordt er gewerkt volgens twee formules. Sommige Java developers werken intern voor klanten. Anderen worden gedetacheerd bij de klant zelf. Geografische invloed heeft dat niet. Want Smals is gevestigd in de buurt van het het Brusselse Zuidstation en de klanten van Smals zitten allemaal in Brussel Stad. “Smals valt makkelijk te bereiken met de trein. En voor klanten neem je snel de metro. Dat er geen bedrijfswagen in het pakket zit, mag niemand afschrikken. Tenslotte zijn we bij Smals met 1.500 mensen, die hun contract allemaal getekend hebben zonder bedrijfswagen. Dat wil toch iets zeggen. Niet?” tekst An Olaerts D

027_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:54

Pagina 27

2 Hoewel de onzekerheid stijgt, blijft the city that never sleeps een gegeerde halte op het carrièrepad van ambitieuze buitenlanders. Twee Belgen in New York schetsen, verrassend hoopvol, de impact van de crisis op hun job.

2 Belgen in New York over ‘hun’ crisis 1.

Olivier Smekens,

Senior banker corporate banking bij KBC New York - Voorzitter van de Belgian-American Chamber of Commerce (BACC) - In New York sinds mei 2007, samen met zijn vrouw en hun drie kinderen - 11 jaar bij KBC, waarvan 4 jaar in Londen

“In de VS concentreert KBC zich op de uitbouw van langetermijnrelaties met Belgische en CentraalEuropese klanten die investeren in de VS en in lichtere mate omgekeerd. Wij doen aan relatiebankieren en zoeken samen met de klant naar een strategisch onderbouwde financieringsstructuur. Bijna twee jaar geleden kwam ik naar New York om hier die cel op te starten. Wie met beide voeten in de markt zat, voelde toen al dat er een storm zat aan te komen,

maar dat hield me niet tegen. Deze crisissituatie als junior bankier meemaken in het hart van de financiële wereld, verandert je visie en inzicht volledig. Ik weet zeker dat mijn generatie hiervan leert. Wij gaan naar een nieuwe bankcultuur, met een andere ethiek. Uiteraard ligt de focus nu nog een tijdlang bij ‘return of investment’ in plaats van ‘return on investment’. Maar de herboren bankier zal niet zomaar terugkeren naar de vroegere principes. Hij zal meer een q

028_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:54

Pagina 28

WERK EN WERELD

2. q entrepreneur zijn, die de juiste risico`s neemt, en de verkeerde schuwt.” “Dat het crisis is, merk ik aan het aantal projecten in onze pijplijn. Onze kernmarkt bestaat uit gezonde Belgische middelgrote ondernemingen die blijven investeren in de VS. Dat gaat van bedrijven met een jaaromzet tot een miljard, over nietbeursgenoteerde privébedrijven tot onze ambitieuze Belgische wafel– of chocoladegroeiers. Momenteel zien wij een aantal projecten stilvallen. Ze verdwijnen niet, maar worden tijdelijk bevroren. De crisis jaagt de voorwaarden en risico`s van projecten immers exponentieel de hoogte in.” “Als belangrijke alleenstaande Belgische bank in de VS (met negentig werknemers en één kantoor in New York, nvdr), nemen wij bij KBC New York wel onze verantwoordelijkheid. Krediet blijft het levensbloed van onze economie: aan het juiste bedrijf moet de juiste som geld worden uitgeleend. De crisis heeft vooral een mentaliteitsverschuiving teweeggebracht. Bedrijven blijven

een verstandige financiering krijgen, maar de voorwaarden zijn strenger. Geld is niet langer ‘gratis’.” “Ook op andere vlakken oefent de crisis invloed uit. Vroeger nam ik tot vier binnenlandse vluchten per maand. Nu zijn dat er hoogstens twee; de rest regel ik wel per telefoon. We nemen zelf zulke initiatieven want iedereen beseft dat we zo verstandig mogelijk moeten omgaan met onze middelen. Iedereen draagt verantwoordelijkheid. KBC betaalt in 2009 geen bonussen uit. Dat vind ik een moedige en correcte zet. De speeltijd is voorbij. Ik verwacht nog moeilijke tijden voor alle sectoren. Het is moeilijk te voorspellen wie zal kunnen blijven. Mensen die, als persoon en als werknemer, continu streven naar meer dan de middelmaat, maken ongetwijfeld de meeste kans.” “Amerikanen passen hun consumptiepatroon aan de crisis aan, maar zijn verder enorm weerbaar. Verliezen ze vandaag hun job, dan beginnen ze morgen aan een nieuw project, waarvoor ze desnoods naar Californië verhuizen. Daar kunnen wij Belgen van leren. Ik hou van het Amerikaanse streven naar zelfverbetering en hun respect voor succes. Daarvoor zet ik mij mee in. Als Belgisch bankier hebben we de morele plicht elke gezonde Belgische investering in de VS succesvol te maken. Dat is ook mijn missie als voorzitter van de Belgian-American Chamber of Commerce (BACC), een doorgeefluik van kennis en ervaring voor elke Belg die succes zoekt in de VS.”

Charles-Andre Brouwers

Partner bij Boston Consulting Group - Al 18 jaar consultant, waarvan 9 jaar in Parijs - Sinds 1999 in New York, met zijn vrouw en hun twee kinderen “Ik help het senior management van grote bedrijven met het uitdenken en tot op zekere hoogte doorvoeren van strategische beslissingen. Ik werk al achttien jaar exclusief voor farmaceutische bedrijven. Bijna 70 procent daarvan ligt op de Amerikaanse oostkust, tussen Boston en Philadelphia. Ik werk op een niveau van specialisatie en een schaalgrootte die je in België niet vindt.” “De crisis heeft voor de farmaceutische industrie niet zulke gigantische gevolgen. De verliezen zijn alleszins niet vergelijkbaar met die uit andere sectoren. Wel merken we dat kleine farmaspelers in moeilijke papieren raken en opgekocht worden. Zo moet ik tegenwoordig regelmatig acquisitiestrategieën uittekenen. Daarnaast helpen we bedrijven om cash te vinden en scenario’s klaar te leggen voor de toekomst. Wat moeten ze doen in die of die situatie? Wat als het nog erger wordt? Hoofdvraag daarbij is natuurlijk hoe diep de crisis zal gaan. In 1999 kwam ik tijdens de hoogdagen naar New York. Twee jaar later ging alles naar beneden, en na de herstelperiode is er nu weer een crisis. Ik zie een cyclus en ben niet geneigd te panikeren. In New York leeft een sterk ‘rebound’-geloof: even wachten tot we de bodem raken, en dan gaat het weer bergop.” “Naast die inhoudelijke verschuiving zorgt de crisis ook voor mogelijkheden in mijn job. Managers zijn minder zelfgenoegzaam. Als alles goed gaat, zijn ze vol van zich-

029_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:55

Pagina 29

VACATURE 28 MAART 2009

“Verliezen Amerikanen vandaag hun job, dan beginnen ze morgen aan een nieuw project. Daar kunnen wij Belgen van leren.” OLIVIER SMEKENS, SENIOR BANKER BIJ KBC NEW YORK

Al 85.000 jobs minder in New York

zelf. Nu heerst er een grotere bereidheid om te discussiëren, om na te denken over alternatieve wegen. Momenteel spendeert niemand geld aan consulting voor details. De hulpkreet komt van de top. Alle zaken waarop we werken, zijn belangrijk en interessant.” “Als privébedrijf, zonder aandeelhouders, staan we zelf niet zo onder druk. We groeien niet, maar onze werking loopt verder. 2008 was een normaal jaar. 2009 zal moeilijker worden. Als partners en eigenaars van het bedrijf vangen wij de eerste financiële slag op. Wij fungeren gewillig als buffer voor de werknemers (lacht). Het personeel is de grootste troef van een consultancybedrijf. Het zou dom zijn om één jaarbalans te willen redden door te besparen op menselijk kapitaal. Een competent team samenstellen duurt jaren. We willen dat ons bedrijf intact is, wanneer de zaken heropbloeien.” “In onze business zijn er twee aspecten. Enerzijds is er onze klantenportfolio, anderzijds is er de aanvoer van talent. Wij werven alleen de beste koppen van universiteiten en businessschools aan. Ook op dat front speelt de crisis. Tot voor kort was de competitie immens. Nu ontvangen we massaal hoogwaardige cv’s. Dat creëert een luxeprobleem. Uit de stapel topprofielen moeten wij de geschikte kandidaten filteren. Consultants bedenken oplossingen, maar laten een ander de eer opstrijken. Ze werken discreet en op de achtergrond. Dat vraagt een bepaalde persoonlijkheid. Wij willen geen kandidaten die eigenlijk grote transacties op Wall Street willen doen. Bankiers en consultants zijn heel andere mensen.” tekst Barbara Demunnynck | foto’s Ben Tucker en Flickr D

New Yorkers hebben hun stad het afgelopen jaar grondig

onmiddellijk verlaten – geen sinecure

zien veranderen. Restaurants met een beruchte wacht-

voor stevig ingeburgerde expats met

lijst hebben plots tafeltjes vrij om half acht ’s avonds. In

vastgoed of een huurcontract, een auto

luxewarenhuizen zakten de jongste winterkoopjes pijl-

en een netwerk van persoonlijke relaties.

snel tot min 80 procent. En zelfs het vinden van een taxi

In 2008 behandelden de immigratiead-

blijkt eenvoudiger, nu het spook van de spaarzaamheid

vocaten van Fragomen, Del Rey, Bernsen

door Manhattan waart.

en Loewy een honderdtal zaken van ont-

De stad kampt dan ook met moordende cijfers. Sinds

slagen buitenlanders die weigerden om

augustus 2008 sneuvelden er ruim 85.000 banen, voor-

New York halsoverkop te verlaten.

namelijk in de financiële sector en de bouw.

Van een gedwongen exodus onder de

Burgemeester Bloomberg schat dat de huidige reces-

Belgen is voorlopig geen sprake volgens

sie zijn stad 300.000 jobs zal kosten, zo’n kwart meer

Consul Generaal, Ambassadeur Herman

dan in de crisis van 2001-2003. Het werkloosheidscijfer

Portocarero: “Daarvoor is het te vroeg. In

schoot van 4,8 procent in januari 2008 naar 6,9 in janu-

sectoren als de horeca, waar Belgen in

ari 2009 en beterschap is niet in zicht.

New York traditioneel goed scoren, beginnen de afslankingen. Spectaculaire

Wat betekent de malaise voor buitenlandse professio-

faillissementen zijn er nog niet. De trend

nals in New York? Specifieke ontslagcijfers ontbreken

van ‘eerst werk voor eigen volk’ leeft in de

vooralsnog, maar het is duidelijk dat deze groep met

VS vooral bij laaggeschoolde jobs en

extra zorgen zit. Wanneer houders van een H-1B-visum

hangt samen met het debat over clan-

(nodig om als buitenlander in de VS te mogen werken)

destiene immigratie. In New York is de

ontslagen worden, krijgen zij immers geen ‘gratieperiode’

impact ervan gering, zeker in het hogere

om ander werk te vinden. In principe moeten ze het land

segment van de arbeidsmarkt.”

Hoe gaat het ondertussen in Londen? D

Een derde van alle Britten in de financiële sector werkt

inkomen ligt nu op 49.980 pond (54.297

in de ‘City’, Londens financiële buurt.

euro), 6% lager dan een jaar geleden.

In 2008 zag de stad 30.000 financiële jobs verdwij-

In het laatste kwartaal van 2008

nen. Voor 2009 worden nog 10.000 ontslagen ver-

waren er 34% minder vacatures voor

wacht. Elk ontslag in de sector leidt tot 1 à 2 ontsla-

Londense jobs in finance & business.

gen elders.

Wie z’n job in the City verliest, vindt

Het startsalaris voor een City-job is teruggebracht op

gemiddeld na 81 dagen nieuw werk:

35.000 pond (38.020 euro) per jaar. Het gemiddelde

drie weken later dan in 2007.

030_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:24

Pagina 30

VACATURE.COM

Hoog EQ = succes op de werkvloer? Uw emotionele intelligentie zegt iets over de manier waarop u omgaat met uw eigen emoties en die van anderen. Ze bepaalt dus hoe u reageert op bepaalde situaties. De kern van emotionele intelligentie is het samenspel tussen voelen en denken. Hoe beter beide op elkaar zijn afgestemd, hoe hoger uw EQ. Emotionele intelligentie en succes Het IQ of het cognitief vermogen wordt vaak beschouwd als een belangrijke peiler van maatschappelijk succes. Toch blijkt het vermogen om met uw eigen emoties en die van anderen om te gaan minstens even belangrijk voor een succesvolle carrière. Wie een hoger EQ heeft, neemt doorgaans betere beslissingen, die ook afgestemd zijn op het gevoel. Bovendien wijst een hoog EQ erop dat u sterk bent in teamwork, open communicatie, samenwerking, het luisteren naar anderen en het uiten van uw eigen mening. Dat alles zorgt

ervoor dat u betere resultaten boekt op het werk. Het IQ van een team is trouwens het hoogst als de groep in sociale harmonie werkt. Het EQ van de groep en de individuele leden bepaalt dus het IQ van de groep. De werknemers die in dat team het best presteren, onderhouden ook de beste contacten met hun collega's. EQ-tests en selectieprocedures Omdat ook empathie en samenwerking belangrijk zijn voor de manier waarop u functioneert in een bedrijf, gebruikt men vaak EQ-tests in selectieprocedures. In tegenstelling tot een IQ-test, is het resultaat van een EQ-test niet één enkele score of quotiënt. De term EQ is in die zin dus niet helemaal correct. Een EQ-test geeft wel een beeld van verschillende persoonlijkheidskenmerken of vaardigheden, zoals conflictoplossing, intuïtie, flexibel communiceren, enz. De test op vacature.com/eq bestaat uit vijftig vragen die peilen naar elf verschillende vaardigheden. Voor elk van deze vaardigheden krijgt u een score toegekend en krijgt u tips om uw emotionele intelligentie verder te ontwikkelen.

BENIEUWD NAAR UW EIGEN EQ?

9 www.vacature.com/EQ

031_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

21:26

Pagina 31

DRIE OP EEN RIJ

VACATURE 28 MAART 2009

MARIO BERNARD,

ELKE JORENS,

KOENRAAD DHELFT,

hr-manager van groentegroep Intergarden NV

hr-manager van Microsoft Belux

chief hr-officer van Hansen Transmissions, producent van tandwielkasten voor windturbines

In crisistijd halen multinationals de beslissingsmacht vaker terug naar hun hoofdkwartier.

Verkleint de beslissingsruimte van lokale hr-managers? LAAT HET HOOFDKWARTIER ZICH MEER GELDEN DAN VOOR DE CRISIS? Mario Bernard: “In 2006 werd het Aalsterse Intergarden NV overgenomen door Global Green, een deel van de Indiase Avantha groep. De crisis heeft de afbakening tussen de werkzaamheden van het hoofdkantoor en de lokale kantoren niet veranderd. Kostencontrole heeft nu wel een hogere prioriteit. Waar mogelijk genieten interne herstructureringen de voorkeur boven nieuwe aanwervingen. De country manager in België is een Indiër, zo houdt het hoofdkwartier voeling ter plaatse.”

Elke Jorens: “Bij Microsoft is dat de algemene cultuur. Wij krijgen heel duidelijke objectieven van het regionale hoofdkwartier: hoeveel jongeren en vrouwen we moeten aanwerven, welke graad van werknemerstevredenheid we moeten halen, enz. Ook de maandelijkse opvolging van die objectieven verloopt gestructureerd. Wij hebben zonder overdrijven tientallen ‘key performance indicators’ (KPI’s). Ik werk binnen een strikt kader, maar voor mij is dat business as usual.”

Koenraad Dhelft: “De hr-directeurs van China, India, en in België van Edegem en Lommel rapporteren aan mij. Wil dat zeggen dat ik hen controleer? Toch niet, dat punt zijn we in de moderne managementcultuur voorbij. Ons bedrijf drijft voort op vooropgestelde KPI’s. In crisistijd bespaar je wel, maar liefst zonder je targets in het gedrang te brengen. Die verschillen van land tot land, dus de centrale beslissingsmacht zal niet worden opgedreven. Ik vraag nu wel meer rapportering.”

WELKE BESLISSINGSRUIMTE HEEFT U? Mario Bernard: “Wij nemen de meeste operationele beslissingen. Als we een werknemer binnen ons budget kunnen vervangen, dan hebben we geen toestemming nodig van het hoofdkwartier. Voor nieuwe aanwervingen uiteraard wel. Gaat het om hogere profielen, dan staat de ceo of hr-manager van Avantha op een persoonlijke kennismaking tijdens hun maandelijkse bezoek. Alles moet ook loepzuiver geregeld zijn, om elk conflict met de fiscus of overheid te vermijden.”

Elke Jorens: “Ik ontwerp zelf de strategie om mijn objectieven te halen. Eén benchmark is 85 procent werknemerstevredenheid. Wij geloven dat onze werknemers niet alleen voldoening en resultaten zoeken in hun job, maar ook connecties met mensen. Daarom werken we al een jaar aan een Personal Leadership Program, dat de persoonlijke connecties tussen managers en teamleden stimuleert. Het hoofdkwartier zet de bakens uit, maar de weg ernaartoe wordt lokaal bepaald.”

Koenraad Dhelft: “Als corporate hr-verantwoordelijke wil je de verschillende filialen kunnen vergelijken om uit die cijfers conclusies te trekken. Je organiseert bijvoorbeeld personeelsenquêtes. In crisistijd schrap je zulke niet-broodnodige initiatieven snel van het budget. Je wilt dat de lokale hr-directeurs hun doelstellingen halen en probeert hen vanuit het hoofdkwartier zo weinig mogelijk kosten op te leggen. Reorganisaties gebeuren eerst op corporate niveau.”

IS UW JOB VERANDERD DOOR DE CRISIS? Mario Bernard: “We zitten in een weinig crisisgevoelige branche. Door de crisis daalt het restaurantbezoek, gaan mensen meer naar de supermarkt en kopen ze prijsbewuster. Als private label profiteren wij van die trend. Onze doelstelling voor de komende vijf jaar is onze omzet verviervoudigen, enerzijds door organische groei, anderzijds door nieuwe producten. Daarom moeten we het juiste talent aan boord houden. Door de crisis kunnen we gemakkelijker vacatures invullen.”

Elke Jorens: “Onlangs had ik een brainstormsessie over diversiteitsbeleid met collega’s uit andere bedrijven. Heel wat deelnemers zegden last minute af omdat hun focus is verschoven. Ik begrijp dat, maar merk dat Microsoft trouw blijft aan de prioriteiten van vorig jaar. Het hoofdkwartier van West-Europa volgt de vorderingen van mijn diversiteitsbeleid nog steeds. Ook ons recruiting verhaal vermindert, maar hr is zeker niet gereduceerd tot het tellen van poppetjes.”

Koenraad Dhelft: “Personeelskosten zijn het eerste waarop een bedrijf probeert te besparen. Van de hr-afdeling vraagt men dus veel berekeningen. Wij leiden ook de dans bij onderhandelingen met de ondernemingsraad en syndicale delegaties. Het is een sociale norm dat je geen nieuwe mensen aanwerft op het moment dat er jobs op de helling staan. Verstandig is zo’n aanwervingsstop niet. Op een crisis volgt vaak een koerswijziging, waardoor je andere competenties nodig hebt aan boord.” tekst Barbara De Munnynck | foto’s Isabel Pousset D

IS UW JOB VERANDERD DOOR DE CRISIS?

9 vacature.com/3opeenrij

032_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:51

Pagina 32

COLUMN

“Pluto is de patroonheilige van het banenverlies.” An Olaerts D

De paus kan er zeker niet mee lachen, maar dat kan mij niets schelen. De paus is precies gelijk alle onzin hier op aarde: ook geschapen. En daarmee kan ik zonder zorgen overgaan tot een plechtige heiligverklaring op eigen initiatief, zonder mirakel en zonder kloosterorde. Het is ongetwijfeld heidendom ten top, maar de hemel zal mij dankbaar zijn. Voortaan is Pluto de patroonheilige van het banenverlies. Duid het aan op de kalender: 28 maart H. Pluto, bemiddelaar van alle werklozen. Al wie deze dagen per crisis van de lijst wordt geschrapt, kan bij Pluto terecht voor troost en begrip. Het is een magere troost, maar zoiets is nu typisch voor patroonheiligen. Bij particulieren staan ze hoogstens op de vensterbank, of ze bengelen aan hun sleutelbossen. Voor de rest hoort of ziet men zelden iets van patroonheiligen. Voor de heilige Pluto zal het niet anders zijn. Het belangrijkste is dat hij het klappen van de zweep kent. Op 13 maart 1930 werd Pluto met veel bombarie toegevoegd aan het zonnestelsel. Hij was de negende planeet in de club van hemelbollen waar iedereen zich de koppijn had naar gezocht. Pluto

was de nieuwe held van het heelal. Clyde Tombaugh, zijn ontdekker kreeg voor de gelegenheid een bloemstuk, een doos pralines en een nieuwe sterrenkijker cadeau. Maar op 24 augustus 2006 was Pluto planeet af. Clyde Tombaugh was dood. Pluto was te klein om erbij te horen. Pluto had geen eigen baan rond de zon. Het zwaartepunt van Pluto lag buiten Pluto. En si en la etcetera. Na meer dan 75 jaar trouwe dienst waren er ineens argumenten te over om Pluto aan de kant te zetten. Van planeten is nochtans sinds mensenheugenis geweten dat ze nooit met pensioen gaan. Het mocht allemaal niet baten. De beslissing viel. Pluto vloog buiten en het heelal hulde zich in stilzwijgen. Alleen op aarde was er een heel klein beetje protest. Een mars van Brussel Zuid naar Brussel Noord werd evenwel niet georganiseerd. En drie jaar later kan het niemand nog wat schelen. Zo gaat dat meestal met werklozen. Eerst staan de kranten er vol van. Daarna zijn er alleen nog de geruisloze statistieken. De verzamelde sterrenkundigen riepen bovendien in koor: Geen nood! Treur niet over Pluto! U zal geen enkele hinder ondervinden. Met één planeet

minder draait ons zonnestelsel even goed door. Bovendien hebben wij alle vertrouwen in het voortbestaan van Pluto. Anders hadden wij hem in 1930 toch zeker nooit aangeworven als negende planeet! Daarna was het internationale sterrencongres van Praag afgelopen en gooiden de astronomen zich op de broodjes met krabsla. Klusjesmannen in alle lagere scholen ter wereld werden gesommeerd om het buitenste bolletje van het zonnestelsel af te pitsen. Het enige wat nu nog van de planeet overblijft, is een ijzerdraadje met niets, een wit vierkantje in een vergeeld fotoalbum. Wat Pluto er zelf allemaal van vindt, of hoe het nu met hem gaat, weet niemand. Het geeft allemaal niet. Zolang hij de nieuwe afgedankten maar aanhoort, op XX lichtjaren van de crisis op aarde. D REAGEREN?

9 vacature.com/column

096_GPV1QU_20090328_VMGBI

26-03-2009

19:49

Pagina 96

SLUITERTIJD

Elke week stellen we scherp op een werkplek met een bijzonder verhaal.

2 Dinsdag 23 maart, 10.30 uur * Antwerpen, de plek waar het beruchte Lange Wapper-viaduct Linker- en Rechteroever zou verbinden. U kunt geen radio opzetten, geen krant openslaan, of men slaat u om de oren met de verschillende OosterweeltracĂŠs. Vaak in het oog van de storm: de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM), de pleitbezorger voor het inmiddels beruchte Lange Wapper-viaduct. Wie of wat is die BAM eigenlijk? Nick Orbaen, woordvoerder: "De BAM werd opgericht in september 2003 door de Vlaamse regering om de mobiliteit in en rond Antwerpen te versoepelen." En dat 'Masterplan Mobiliteit Antwerpen' omvat veel meer dan de Lange Wapper. "Zestien projecten, om precies te

zijn. We werken onder meer aan een beter openbaar vervoer naar de Antwerpse randgemeenten. En we willen bijvoorbeeld vrachtwagens van de weg halen door de capaciteit van het Albertkanaal te vergroten. Daarvoor verhogen en verbreden we bruggen, en renoveren we sluizen." BAM telt een dertigtal werknemers, van wie meer dan de helft ingenieurs. tekst Nico Schoofs | foto Lies Willaert D