ZwembadBranche #35 by LMCG

ZWEMBAD branche september 2012 - jaargang 8 - Nummer 35

Laco viert zilveren jubileum met trots â&#x20AC;&#x2DC;Lange termijn exploitatie zorgt voor maximale opbrengstenâ&#x20AC;&#x2122; Zwembaden in de strijd tegen overgewicht Zwemmonitor 2012

Beweegbare zwembadbodems en keerwanden

Trotse leverancier van het Olympisch Aquatic Center - London en ruim 520 andere projecten over de hele wereld. Variopool werkt volgens de laatst gestelde NEN norm 13451 paragraaf 11 beweegbare zwembadbodems en keerwanden.

www.variopool.nl

Hilarisch? Magisch! Nike, Apple en Starbucks Coffee worden vaak in een adem genoemd als schoolvoorbeelden van marketing. Het zijn ondernemingen die weten hoe ze klanten moeten binnenhalen. Maar bovenal hoe ze klanten moeten binden. Of eigenlijk zijn het geen klanten maar fans. Men verkoopt ook geen producten, maar een beleving. Een beleving die de klant weet te raken. Men vraagt zich als onderneming ook niet af wat de klant wil krijgen, maar wat men de klant wil geven. Inspelen op de emotie, in plaats van de ratio. Ik geef toe, het klinkt misschien niet altijd even concreet. Maar het is wel succesvol. Ook ik ben inmiddels helemaal om met m’n iMac, iPhone en iPad. Ook ik heb mijn eigen runnerschoenen zelf ontworpen. En ook ik loop om voor die ‘latte’, hoewel ze keer op keer bij de bestelling mijn naam verkeerd schrijven op het koffiebekertje. Zo’n succesvolle marketing, welke onderneming wil dat niet? Of welke branche? Zwemmen is natuurlijk wel een bekend begrip, maar lijkt soms wat aan populariteit te verliezen. Daarnaast maken bezuinigingen het ook niet altijd makkelijk voor zwembaden om het hoofd boven water te houden. Toch is het zwemmen een begrip dat bij uitstek past bij de term ‘beleving’. Het wordt gezien als een voorwaarde om je als kind veilig voort te bewegen in een waterrijk land als Nederland. Maar het is ook zeker een activiteit die bij de jeugd tot de verbeelding spreekt. Ik ken eigenlijk geen enkel kind dat niet van zwemmen houdt. In de zomer, in de winter, kleuter of tiener. Of het nu binnen of buiten is, met of zonder glijbaan. Ieder kind doe je een plezier met een bak met water. Ook op sportief niveau mogen we als branche niet klagen. Wie heeft niet gezien dat Ranomi goud won op de Olympische Spelen? Het zilver van de dames estafette of het brons van Veldhuis? En dan de zwemmedailles op de Paralympics: 4 gouden, 2 zilveren en 7 bronzen. Ik weet zeker dat deze zwemtoppers de branche hiermee een boost kunnen geven. Bij mij zaten twee zenuwachtige fans van 7 en 9 steeds vol spanning te kijken naar de wedstrijden. Om vervolgens in het zwembad op vakantie tot in den treuren wedstrijdjes borstcrawl, schoolslag en rugcrawl met elkaar te zwemmen. Hoezo zwemmen niet populair?

Maar misschien heeft het zwembad niet de nodige ‘sex appeal’? Toch kun je ook dat niet echt meer zeggen sinds half bekend Nederland ‘hip to be square’ van de duikplank is gesprongen. De Tongelreep stond een aantal weken met Sterren springen garant voor spanning & sensatie. De bijzondere ambiance die een zwembad met zich meebrengt, spatte van het beeldscherm af. Nog even aangedikt door Gerard Joling die steeds vertelde hoe leuk het allemaal toch niet was in het zwembad. ‘Hilarisch’. Maar of het de zwembranche echt heeft geholpen? dat vraag ik mij af. Daarbij raakte de één na de ander geblesseerd, terwijl we overal juist vertellen dat zwemmen het minst blessure gevoelig is. Natuurlijk moet je ook niet voor een beetje roem van een 10-meter plank afspringen. Probleem is alleen: leg dat dan maar weer eens uit... Nee, dan voel ik meer voor de ideeën die spelen bij producent Eyeworks en Sportbedrijf Arnhem om het zwembad centraal te zetten in een tv-programma waarbij vrouwen de strijd aangaan tegen de extra kilo’s. Marketing is niet per definitie hoe gekker, hoe beter. Het gaat om een beleving, groot of klein, die de klant raakt. Zwemmen staat voor een beleving. Van een waterpark met alles erop en eraan tot aan een ‘gewoon’ zwembad. De aantrekkingskracht van water op kinderen heeft iets magisch. Het begint al als ze klein zijn. Geef kinderen een badje met water en ze zijn uren zoet. Elk kind kan je dan ook blij maken met een dagje waterpret. Al heel veel schoolreisjes en verjaardagsfeestjes zijn er in het zwembad gevierd. In marketingtermen is dit natuurlijk geweldig: zoveel potentiële ‘fans’ die je op jonge leeftijd al tot je beschikking hebt. Beleving daar gaat het om. Het begint al jong, blijft het de kunst om het vast te houden.

info@zwembadbranche.nl • twitter.com/zwembadbranche • zwembadbranche.nl/linkedin

zwembadbranche

‘We hebben alle reden voor een feestje’

INHOUD 18

Oud ‘Tip-Bad’ met een volledig nieuwe uitstraling 25

Monumentaal bad in een nieuw jasje

‘Lange termijn exploitatie zorgt voor maximale opbrengsten’

Kort nieuws - uit het water

Zwemwaterwet: Kennis, ervaring en een investering 54

Beursnieuws

Zeg het met foto’s 46

Zwembaden in de strijd tegen overgewicht

Leône drijft door! 55

@ronaldterhoeven

Overzicht leveranciers zwembadbranche zwembadbranche

ZwembadBranche verschijnt als magazine vijf keer per jaar, maar doet daarnaast nog veel meer. Je kunt dagelijks onze berichten lezen op www.zwembadbranche.nl, praten met de redactie via Twitter, meedoen aan onze fotowedstrijd op Facebook of in contact komen met collega’s op LinkedIn.

Facebook.com/zwembadbranche Heb je onze Facebookpagina al gezien? Naast al het nieuws uit de branche gebruiken we facebook vooral voor onze fotowedstrijd ‘Zeg het met foto’s’. In deze rubriek tonen wij altijd leuke foto’s uit de branche. Onlangs hebben wij de spelregels iets veranderd. Wij bepalen nu niet meer welke foto wint, maar dat mogen jullie doen! Wij plaatsen alle inzendingen op onze facebookpagina en de foto met de meeste stemmen wint. Eerlijker kan het niet. Kijk voor de inzendingen en winnaar van deze uitgave op pagina 30

zwembadbranche

Twitter @zwembadbranche

ZwembadBranche groep op LinkedIn

Situatie rondom licentiesysteem

Ben jij al lid van onze groep op LinkedIn? In onze groep zitten op dit moment 823 professionals uit de zwembadbranche. Het leuke aan deze groep is de interactie. Zoals je hieronder kunt zien worden er op dit moment diverse discussies gevoerd en zijn er vele leden die door middel van een antwoord of visie reageren op de meest uiteenlopende discussies. Dit kan een reactie zijn op de actualiteit of iets van praktische aard. De ene keer doet de disussie meer stof opwaaien dan een andere keer, maar reactie komt er! Naast de ZwembadBranche groep zijn er diverse andere groepen op LinkedIn, die dit platform de moeite waard maakt.

In de juni uitgave van ZwembadBranche berichtten wij over de situatie die was ontstaan rondom de invoering van het licentiesysteem. Het bleek nogal wat voeten in aarde te hebben. Begin juni krijgt onze redactie van verschillende bronnen uit de branche te horen dat de invoering stil ligt. Zelfs wordt er gesuggereerd dat het systeem is afgeblazen, hetgeen zorgt voor onrust. Medio juni hebben wij diverse betrokken partijen gevraagd naar hun reactie op de ontstane situatie, zie de juni uitgave van ZwembadBranche. Een aantal managers van grote zwembaden schrijft vervolgens een open brief richting het bestuur van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ waarin enkele zorgen worden geuit. Het bestuur laat in een mededeling aan de branche weten een afvaardiging van deze groep te willen uitnodigen om hierop een toelichting te geven. Om zo ook te kijken hoe deze zwembaden zich in de toekomst meer betrokken voelen met de activiteiten die vanuit het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ worden ondernomen. (Tot op heden heeft men echter nog geen uitnodiging ontvangen.) Tevens meldt het bestuur dat voor het einde van 2012 een licentiesysteem zal worden ingevoerd die gedragen wordt door de sector, uitvoerbaar is en de instemming heeft van het bestuur. Tot slot heeft er een wijziging plaatsgevonden in de directie van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ, per 1 september zijn Ronald ter Hoeven en Marcel Jagersma hier niet meer werkzaam. Tot zover de ontwikkelingen. Momenteel is er nog geen licentiesysteem en de komende maanden zal blijken hoe dat zich ontwikkelt. In dit kader zijn er twee belangrijke data, de VSG jaarvergadering op 26 september en op 18 oktober komen de RECRON baden bijeen. In de volgende editie zal er dus meer bekend zijn. Het lijkt er inmiddels wel op dat het licentiesysteemsysteem verder gaat dan het invoeren van een maatregel. Het houdt de branche bezig met allerlei andere ontwikkelingen die hiermee samenhangen. Wordt in de komende editie van november dus vervolgd.

zwembadbranche

‘We hebben alle reden voor een feestje’ Deze maand viert Laco zijn 25-jarig jubileum. In die tijd hebben honderdduizenden kinderen bij Laco leren zwemmen en hebben miljoenen mensen kunnen sporten en bewegen. Alle reden voor een feestje dus. Bert Lavrijsen, directeur van Laco, is dan ook trots op alle medewerkers die de afgelopen jaren hun steentje hebben bijgedragen, op alle mogelijke manieren. “Dankzij hen heeft Laco kunnen groeien. Het 25 jaar runnen van een bedrijf in een periode waarin de sport volop in beweging is, met alle plussen en minnen die in de markt liggen, is een goede prestatie.” Het prille begin van de totstandkoming van Laco is in de tijd dat Lavrijsen nog zwembadmanager was in Nuenen. “In die periode, midden jaren tachtig, begonnen gemeenten voorzichtig met het privatiseren van de groenvoorziening en het onderhoud van sportvelden. Ook het ophalen van huisvuil werd geprivatiseerd, omdat derden dit veel beter zouden kunnen. Ik heb een beetje ingespeeld op die nichemarkt, want waarom zou ook het beheer van zwembaden niet geprivatiseerd kunnen worden? Toen de gemeente Nuenen aangaf dat het strandbad (het buitenbad) na enig jaar toe was aan vernieuwing, heb ik een blauwdruk geschreven met mijn bevindingen.” Volgens Lavrijsen hoefde het niet meer zo te zijn dat de gemeente volledig verantwoordelijk was voor de financiële consequenties die het beheer van een sportaccommodatie met zich meebracht. “Het alternatief dat ik bood, was dat ik voor eigen rekening en risico de accommodatie voor de gemeente zou exploiteren. De gemeente zou volledig worden ontzorgd. Het beheer zou in handen komen van professionals en niet meer sec door ambtenaren worden uitgevoerd. En -misschien wel het belangrijkste- gemeenten zouden precies weten waar ze aan toe waren. Ook op financieel vlak.” In Nuenen is men enthousiast over de plannen van Lavrijsen, maar de gemeenteraad besluit toch de nieuwbouw te gaan aanbesteden. Uiteindelijk wordt het traject toegewezen aan de medewerkers van Lavrijsen, die zich met de informatie van Lavrijsen ook hebben ingeschreven. Voor Lavrijsen was het toen duidelijk. “Dit was een moment in mijn leven dat ik dacht: dit overkomt mij nooit meer. Ik ben mijn idee verder gaan uitdiepen en heb uitgekeken naar nieuwe kansen.”

zwembadbranche

Begin van een keten Die nieuwe kansen komen er, als Lavrijsen tijdens een familiefeestje in gesprek raakt met zijn zwager Frans Coppens. “Mijn zwager dacht dat de gemeente Hilvarenbeek wel van het zwembad en de sporthal af zou willen. Een reden voor mij om mijn blauwdruk weer uit de bureaula te pakken. Samen zijn we in Hilvarenbeek gaan praten met de gemeente, die zo’n twee miljoen gulden moest gaan investeren in De Hispohal om de sportaccommodatie weer helemaal uit het slop te halen. Na drie maanden praten zijn we tot de overeenkomst gekomen dat wij de exploitatie van de gemeente voor de komende twintig jaar zouden overnemen. De gemeente hoefde alleen nog een bepaald bedrag per jaar in te leggen, voor de rest was men volledig ontzorgd.” Onderhoud, het opleiden van de juiste mensen, de mensen zelf en alles wat met verzuim te maken heeft, namen Coppens en Lavrijsen over. Met deze samenwerking was het begin van Laco een feit. De exploitatie van De Hispohal blijkt een succes. Het duurt niet lang of Nuenen zit weer bij Lavrijsen op het vinkentouw. ‘“Opnieuw ging ik in Nuenen praten. Dit keer natuurlijk onder andere condities, die fout maakte ik geen tweede keer.” In 1998 kon ook de exploitatie van het binnenbad en de microsporthal van Nuenen worden toegevoegd aan Laco. Waar in 1989 de bouw en exploitatie van een nieuw binnenbad in Geldrop bijkwam. “Laco kreeg een basis, opeens hadden we heel veel klussen liggen. Een heftige tijd waarin we de toekomst hebben gelegd voor vandaag.” Nu, 25 jaar later, exploiteert Laco 40 accommodaties voor zo’n 33 bedrijven. Gemiddeld worden ieder jaar één á twee bedrijven toegevoegd aan het bestand en zijn er

Laco viert zilveren jubileum met trots

zwembadbranche

ER IS EEN ENERGIEMAATSCHAPPIJ DIE ER NET ZO HARD VOOR MOET WERKEN ALS U. Ondernemen vraagt veel energie. Letterlijk en figuurlijk.

ondernemers. We doen er alles aan om u zo goed mogelijk te

En u weet als geen ander dat het inkopen van die energie

adviseren, we bieden scherpe tarieven en heldere contracten

een groot verschil kan maken. Steeds vaker hét verschil.

en ondersteunen u bij het efficiënt beheren van uw energie zaken. We investeren ook in innovatieve

Daarbij heeft u een energiemaatschappij nodig, die haar klanten net zo belangrijk vindt, als u uw klanten. Die energiemaat schappij is DONG Energy. We zijn niet heel erg groot en ook nog niet zo bekend in Nederland. We weten dat we het elke dag opnieuw moeten verdienen. Juist dat maakt dat we veel gemeen hebben met

DAT IS DAN DUIDELIJK.

ONDERNEMEN MET DONG ENERGY

• Een persoonlijk adviseur • Slim en op het juiste

moment inkopen • Een helder, transparant contract

producten. Zoals de DONG Energy Alert, die u helpt om op het juiste moment in te kopen. Het allerbelangrijkst vinden we bereikbaarheid en persoonlijke aandacht. Meer weten? Maak een afspraak met Oktay Canpolat (073) 616 02 05. Of ga naar dongenergy.nl/ondernemen.

‘‘ zo’n duizend medewerkers in dienst. Dit alles had Lavrijsen begin jaren negentig niet durven dromen. “We hebben ook nooit de ambitie gehad om een keten op te starten. Dat is door de jaren heen zo gegroeid. Gemeenten snuffelen bij andere gemeenten, burgemeesters en mensen in het veld praten met elkaar, waardoor we steeds weer bij andere gemeenten worden uitgenodigd. We zijn begonnen in het zuiden, maar inmiddels zitten we door heel Nederland.”

Kansen in de markt Laco staat voor een vernieuwende aanpak. Zo was men de eerste in Nederland die een saunacabine, een Turks stoombad en een whirlpool introduceerde in het openbare zwembad. Midden jaren tachtig was dat onvoorstelbaar. Een sauna, dat was met bloot, daar geloofde niemand in. Maar waarom zouden mensen hun badkleding niet mogen aanhouden dacht Lavrijsen. Het bleek een gouden greep. “Mensen willen tijdens hun zwembadbezoek maar al te graag even de sauna in of even in de whirlpool stappen. We zagen ineens een enorme toename van de bezoekersaantallen. Ja, en dan willen de andere baden ook.” Een ander succesvolle greep van Laco was volgens Lavrijsen het introduceren van fitness, gekoppeld aan de zwembaden. “Ook dat heeft een geweldige follow-up gekregen. Inmiddels zijn er zo’n negentien fitnessbedrijven gekoppeld aan onze accommodaties. Wat je ziet, is dat multifunctionele accommodaties steeds meer in trek raken. Mensen vinden het heerlijk om eerst een uurtje te fitnessen en dan nog een paar baantjes te trekken. Daarna even de sauna in en nog wat drinken aan de bar. Dat is ook wat je als accommodatie wenst.” Uit de pilot zijn volgens Lavrijsen prachtige dingen voortgekomen zoals de populariteit van fitness in het water in de vorm van Aquagym en Aquajoggen. “Tegenwoordig worden zelfs de spinningfietsen in het water geplaatst.” Het grote voordeel van de multifunctionele accommodatie is niet alleen dat nieuwe bezoekers worden getrokken en members langer blijven. Ook op het personeelsvlak is volgens Lavrijsen een grote winst te halen. “Je bedrijf wordt een stuk aantrekkelijker wanneer het personeel intern kan doorgroeien. En dan hebben we het nog niet gehad over het uitwisselen en het flexibel inzetten van de medewerkers. Daar zitten veel voordelen aan.” Het aanbieden van meerdere activiteiten is volgens Lavrijsen een extra poot onder je bedrijf om je accommodatie overeind te houden. Om die reden heeft Laco bij een aantal bedrijven ook

‘Dit was een moment in mijn leven dat ik dacht: dit overkomt mij nooit meer. Ik ben mijn idee verder gaan uitdiepen en heb uitgekeken naar nieuwe kansen.’

squash geïntroduceerd. “Maar soms neem je ook bedrijven over waar al heel veel in zit. Sport- en recreatiecentrum Glanerbroek in Geleen bijvoorbeeld, wat een van onze grootste bedrijven is, beschikt onder andere over een grote ijshal en een skeeler- en wielerbaan. Dat biedt veel nieuwe mogelijkheden.”

Randvoorwaarden De winst is nu volgens Lavrijsen vooral nog te halen in de randvoorwaarden. Een fysiotherapeut, een orthopeed, een masseur of een schoonheidssalon kunnen bij een zwemaccommodatie van grote toegevoegde waarde zijn. Laco heeft dat soort elementen dan ook al op veel plekken geïntroduceerd. Zorg is volgens Lavrijsen ook een element waar we in de toekomst niet omheen kunnen. “In de toekomst kennen we geen verpleeg- of verzorgingshuizen meer. Iedereen woont in de ‘grijze golf’ straks in een zorgomgeving waar wonen, bewegen, ontspanning en verzorging veel dichter bij elkaar worden gebracht. Ik denk dat er binnen nu en vijf jaar een aantal complexen zal verrijzen waarin dit allemaal samenkomt.” In zo’n omgeving ziet Lavrijsen zichzelf wel oud worden. “Ik vraag mezelf wel eens af waar ik over een aantal jaar zou willen zitten. Een omgeving waar je een grote zelfstandigheid hebt en waar je op maat kunt oproepen wat je nodig hebt, lijkt me wel wat. Als de huisarts, kapper en tandarts dan ook worden toegevoegd, hoef ik daar nooit meer weg. En als er dan ook wat aandacht wordt besteed aan een nette groenvoorziening, creëer je volgens mij een ideale situatie. En dan niet alleen voor de ouder wordende mens. De losse onderdelen, zoals het zwembad, kunnen dan nog steeds worden ingezet voor de rest van de gemeenschap. Integratie zal een nieuwe trend worden. Zo sla je twee vliegen in één klap.” Inspiratie genoeg. Een volgend jubileum is in de ogen van Lavrijsen dan ook zeker mogelijk. “We hebben onze visie niet beperkt tot de komende vijf jaar. We houden onze ogen open. Wie gaat bijvoorbeeld in de toekomst de zwembaden beheren. Blijven dat de gemeenten? Of gaan we meer richting een Amerikaans model, waarin hogescholen en universiteiten de zwembaden beheren? Je ziet dit al voorzichtig gebeuren op de campus van de TU in Eindhoven.” Een trend die Lavrijsen dan ook met belangstelling volgt. Het is immers zaak om alert te blijven op trends en vernieuwingen in de markt en daarop in te spelen.

zwembadbranche

Erkend door:

BeroepsOpleidingen najaar 2012 START IN OKTOBER OP 14 LOCATIES!

Instructeur Zwem ABC & Lifeguard/Toezichthouder

Instructeur Zwem ABC: 10 dagen van 6 uur of 15 avonden van 4 uur - Prijs € 1.490 Lifeguard/ Toezichthouder: 6 dagen van 6 uur of 9 avonden van 4 uur - Prijs € 598 Aalsmeer • Amsterdam • Almelo • Born L. • Broek op Langedijk • Den Haag • Eindhoven • Harderwijk • Heerenveen (nieuw) • Houten • Roosendaal • Velp Gld. • Westerbroek (nieuw) • Winterswijk START IN NOVEMBER OP 12 LOCATIES!

Instructeur Doelgroepen

4 dagen van 8 uur - Prijs € 894 - Met uitzondering van Aqua Fitness: 6 dagen van 6 uur - Prijs € 995 Ouder & Kind • Zwemmen met Medische Indicatie • Aqua Fitness Instructeur • Gezonde Levensstijl • Fifty Fit • Recreatie Zwemleider • Aqua Fiets Instructeur • Kinderen met Leer- en/ of Gedragsproblemen

Voor planning en lesdata kijk op www.nbz.nl Voor meer informatie: www.nbz.nl of 073 612 40 61 Voor inschrijven: www.nbz.nl, online inschrijven mogelijk ERKEND DOOR SOCIAAL FONDS RECREATIE

column

Bang? nog niet dapper… Het is alweer bijna 50 jaar geleden dat Bert Haanstra de documentaire ‘Stem van het Water’ maakte over de relatie van het Nederlandse volk met zwem- en zeewater. Veel zwemonderwijzers kennen het fragment over een zwemles uit dat tijdperk. Diegenen die deze beelden nog nooit hebben gezien, raad ik aan om het op te zoeken op YouTube. Onlangs heb ik het ook weer eens bekeken.

Tijdens de eerste minuten zie ik hoe een groep jonge kinderen zwemles krijgt. De zwemonderwijzer geeft met diepe en galmende stem instructies die braaf worden opgevolgd. Zo’n blik terug in de tijd doet me glimlachen. Maar in de laatste minuten bekruipt me een minder leuk gevoel. Er wordt een jongetje gefilmd dat duidelijk nog last heeft van watervrees. Met grote vochtige ogen en bibberende lippen schudt hij zijn hoofd. Nee, dát gaat hij echt niet onder water stoppen... Terwijl de meester buiten beeld steeds harder roept: ‘Toe maar, hup, die bol onder water. Probeer het nog maar een keertje. Nu jij, JA JIJ!’. Ondertussen sluit de voice-over het fragment af met de woorden: ‘Bij dit moeilijke begin klinkt de stem van het water een beetje als de stem van een kwelgeest. Maar we moeten erdoor, zodat we later met plezier erin kunnen duiken!’ Dit doet me terugdenken aan de tijd dat mijn eigen kinderen leerden zwemmen. Zij werden destijds opgeleid voor het ‘oude’ A en B diploma. Ondanks de wekelijkse bezoekjes aan het zwembad, was de oudste niet helemaal watervrij toen hij begon. Zelf waren we toen nog onbekend met de zwembadbranche en hadden geen weet van methodische keuzes. Alle kinderen gingen naar het plaatselijke zwembad, een kleinschalige zwemschool waar kinderen alleen maar met zwemles mochten starten als ze ‘watervrij’ waren. We waren opgelucht toen we aan het einde van de les te horen kregen dat hij het toch mocht proberen. Ondanks zijn tegenzin om onder water te gaan, had hij goed geluisterd. Dat heeft hij de hele opleiding volgehouden en binnen afzienbare tijd haalde hij het A-diploma. Weliswaar met droge haren, maar toch. Voor B moest hij 7 meter onder water zwemmen. Hij dook het water in omdat de meester dat zei, maar beslist niet van harte. Het heeft nog heel wat uurtjes aan springen, spelen en soppen gekost voordat hij écht watervrij was. De middelste zoon was helemaal dol op water. Urenlang kon hij zich vermaken met een emmer water: hoofd erin, zo lang mogelijk, even boven en weer erin. Bij hem dus geen twijfel of hij voldoende watervrij zou zijn. Maar na een aantal lessen wilde hij echt niet meer. Veel te saai. Toen de jongste zoon op zwemles ging, waren we inmiddels zelf werkzaam in de zwembranche en in het bad van onze zwemschool had hij al menig uur gezwommen. Zonder bandjes in diep water riep hij: ‘ik kan het wel hoor!’ En hij had gelijk. Als een vis in het

water, of liever ónder water. Helemáál niet geinteresseerd in het leren van de zwemslag. Bovendien is het moeilijk om te luisteren als je steeds onder water bent met je hoofd. Drie kinderen en drie keer weer een heel ander verhaal. Maar iets saai vinden of onnodig om te leren is misschien niet zo lastig als iets ‘moeten’ doen terwijl je er eigenlijk nog bang voor bent. En daar moet ik aan denken als ik het filmfragment van Haanstra zie. Aandoenlijk en ontroerend om te zien hoe verdrietig een bang kind kan zijn. Tijden veranderen, maar ook nu nog zijn er kinderen die aan het begin veel last hebben van watervrees. Je zult het maar hebben en door je ouders tóch naar zwemles worden gebracht. Als je pech hebt, blijven ze achter in het kleedlokaal en moet je met een onbekende juf of meester mee naar een grote bak met water. Vervolgens hoor je dan ook nog: ‘Kom er maar in, gaan we lekker zwemmen’. Nou, niet dus! Er is overal lawaai, het is te warm, het water is koud en het gaat vast kriebelen in je neus en prikken in je ogen.

In de afgelopen jaren heb ik veel zwemonderwijzers zien werken, van allerlei leeftijden en achtergronden. Op een enkele uitzondering na hebben zij één ding gemeen met elkaar: het plezier in werken mét en tussen jonge kinderen. Zet lesgevers bij elkaar en je krijgt de mooiste, vrolijkste en ontroerendste verhalen. Veel gaan over kinderen die bang zijn voor water tijdens de lessen in het voortraject. Collega’s vertellen over de moeite die het heeft gekost, de oefeningen die wel of niet hielpen en het voldane gevoel wanneer juist dát kind uiteindelijk met trots het diploma haalt. Wanneer je dieper in de verhalen duikt, is het geheim van succes altijd terug te voeren op de relatie tussen kind en lesgever. Bang zijn voor water wordt minder spannend als er altijd iemand dichtbij je is. Een juf of meester waarop je kunt vertrouwen én je het gevoel geeft dat het echt goed zal komen. Maakt niet uit hoe of hoe lang het duurt. Samen gaat het lukken! Inmiddels is de oudste zoon enkele maanden geleden vader geworden en de geschiedenis herhaalt zich. Wanneer hij tijdens het babyzwemmen met zijn zoon onder water gaat, laat deze duidelijk merken dat hij daar niet van gediend is. Hij schrikt, verslikt zich, gaat huilen en wordt getroost. Daar zal nog menig uurtje mee geoefend worden voordat de zwemles begint. Maar ik weet het zeker: het zal goed komen. Bang is hij niet, alleen nog niet zo dapper...

Claartje Driessen Wil je reageren op de column van Claartje, mail naar: claartje@drie-essen.nl

zwembadbranche

Openluchtbad De Borghoorns:

Oud ‘Tip-Bad’ met een volledig nieuwe uitstraling De openluchtzwembaden hebben het de laatste jaren zwaar te verduren. Een slechte zomer levert te weinig bezoekers op om een beetje goed jaar te maken. Elke zomer is dan ook weer afwachten hoe het dit seizoen zal verlopen. Het openluchtbad in Annen kan dit jaar gelukkig spreken van een succesvolle zomer. Na een ingrijpende renovatie opende zwembad De Borghoorns deze zomer weer haar deuren en kan meteen tevreden terugkijken op het eerste buitenseizoen. Het plan om delen van het openluchtzwembad te renoveren lag er al in 1998 toen bij de gemeentelijke herindeling het zwembad in Annen bij de Drentse gemeente Aa en Hunze werd gevoegd. Na veel uitstel nam de gemeente in 2009 het noodzakelijke besluit om een volledig renovatieplan op te zetten. In 2011 was het eindelijk zover. Na het buitenseizoen van 2011 ging de schop in de grond om vervolgens in mei 2012 –nog voor het nieuwe seizoen- de deuren opnieuw te openen.

Renoveren buiten het seizoen Henk Ubels (64) is al bijna 40 jaar samen met zijn vrouw beheerder van het openluchtzwembad. Ze nemen volgend jaar afscheid van deze mooie functie, nu de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt. Het echtpaar heeft aan de wieg gestaan van het zwembad en na 40 jaar mag men deze periode afsluiten met een geheel vernieuwde zwemlocatie. “We laten het bad gelukkig in zeer goede staat achter. Er is een nieuw kleuterbad gemaakt en drie bassins zijn gerenoveerd, evenals de kleedhokjes en toiletten”, vertelt Ubels tevreden. De volledige renovatie vond plaats in de winterperiode om zo geen seizoen te hoeven missen. Na het buitenseizoen van 2011 begon de renovatie en voor de opening van het nieuwe seizoen in 2011 was alles gereed voor gebruik. “Gelukkig was de winterperiode ook relatief droog en was er slechts een korte periode strenge vorst. Hierdoor liep de renovatie geen vertragingen op”, aldus Ubels die als lid van de bouwcommissie regelmatig een kijkje kwam nemen bij

de bouw. Als geen ander wist de aftredende beheerder door zijn 40 jaar ervaring precies wat er moest gebeuren.

Nieuwe uitstraling Het oude bad in Annen was een welbekend ‘Tip Twello bad’ van polyester op een betonnen plaat. Na ruim veertig jaar trouwe dienst was dit nu echt toe aan vernieuwing. Om de zwembaden zo goed mogelijk weer in ere te herstellen en bruikbaar te maken voor een lange periode is bewust gekozen voor het roestvrijstalen (RVS) Myrthapools systeem van Variopool. Een logische keuze aangezien het systeem dat is toegepast bij De Borghoorns vaker wordt toepast bij dit soort Tip Twello baden. “We hebben goed gekeken naar de verschillende mogelijkheden van beton tot bekleding. Uiteindelijk hebben we gekozen voor het systeem van Variopool en dit heeft goed uitgepakt. Zeker voor een renovatie van een Tip Twello bad zoals bij ons, is dit een geschikte manier”, vertelt Ubels overtuigend. In het zwembad in Annen is het polyester verwijderd en heeft men er voor gekozen de betonnen plaat weer te hergebruiken met slechts wat kleine aanpassingen. De oude betonnen vloeren zijn, waar nodig, aangestort en voorzien van nieuwe wanden. De nieuwe wanden op de bestaande vloer zijn daarmee weer van dusdanige kwaliteit dat het voor de eerste dertig jaar onderhoudsvrij is. In een aantal maanden tijd is het openluchtbad zo volledig vernieuwd en heeft het meteen een nieuwe uitstraling gekregen. Daarmee is deze renovatie zowel qua kosten als kwaliteit en snelheid geslaagd in zijn opzet.

zwembadbranche

Is uw zwembad aan renovatie toe?

Voorkom uitglijden op natte vloeren! SlipStop: • • • •

WWW.ZWEMBADRENOVATIE.EU

is een éénmalige behandeling en werkt jarenlang met garantie; is geen coating maar werkt in het oppervlak en is zeer slijtvast; werkt uitstekend op zowel natte als droge vloeren; is dé antislip oplossing voor alle gladde vloeren!

Benelux B.V. Schaverijstraat 29 - 3534 AS - Utrecht - 030 243 66 33 - info@slipstop.nl - www.slipstop.nl

Standaard en specifiek

Jaren vooruit

Daarnaast is het een voordeel dat het systeem weliswaar standaard is, maar veel ruimte over laat voor specifieke wensen. Of het nu gaat om het formaat, de vorm, de kleur of beweegbare vloeren, het past allemaal binnen de mogelijkheden. Het maakt ook niet uit welke waterbehandeling wordt gebruikt bij de RVS baden. In Annen zijn bij de verschillende baden, verschillende varianten toegepast. Eén bad heeft skimmers en twee andere baden hebben een overloopgoot. Dit systeem wint door de efficiënte aanpak dan ook steeds meer aan populariteit. Zo zijn er verschillende gemeenten in Nederland die kiezen voor deze toepassing om een binnen- of buitenbad rendabel te houden voor de komende jaren. Dezelfde zwembadtechniek is zelfs door Variopool toegepast in Londen bij de Olympische Spelen. Naast gemak en efficiëntie heeft men bij de renovatie aandacht besteed aan duurzaamheid. Als voorbeeld noemt Ubels de houtkachel. “Het verwarmen van het badwater en het water van de douches vindt plaats door een grote houtkachel. Hier is bewust voor gekozen. Al het snoeihout en boshout dat we van het grote terrein halen in het najaar en voorjaar zorgen zo in de zomer voor verwarmd water.” Verder is de enorme houtkachel in een container geplaatst, zodat deze na het buitenzwemseizoen naar de sporthal in de gemeente kan worden gereden om deze in de winter te verwarmen. “De houtkachel verspreidt bovendien een heerlijk houtgeur die veel mensen als ‘lekker’ ervaren. Ze zien ook meteen dat er nagedacht is over een slimme omgang met energie.”

De investering van 1,4 miljoen euro die de gemeente heeft gedaan met de renovatie van het buitenbad, zal zich in de komende jaren moeten terugbetalen. “Het heeft in ieder geval opgeleverd dat we dit jaar ons streefaantal van 50.000 bezoekers hebben gehaald. We zagen het meteen in de voorverkoop van abonnementen dat mensen blij waren met de nieuwe baden”, vertelt Ubels. De zomer kwam in 2012 natuurlijk wat traag op gang, maar door de zomerse temperaturen in juli en augustus werden er topdagen gedraaid met zo’n 1700 bezoekers. “Dat is voor onze gemeente en de omvang van het complex een heel goede ontwikkeling. Veel mensen kwamen wellicht uit nieuwsgierigheid, maar zijn erg enthousiast en geven lovende reacties”, aldus Ubels. De beheerder en zijn team hebben dit seizoen gemerkt dat er een aantal zaken in de praktijk iets anders uitwerken dan in theorie gedacht. “Dat hou je natuurlijk altijd. Er zijn nog wat kleine puntjes die op de i moeten, maar dat zijn zaken waar de bezoekers geen last van hebben gehad. Het is het wachten waard geweest, nu is alles in één keer goed en grondig aangepakt. Zo kunnen we weer jaren vooruit”, sluit Ubels af. En zo kan het echtpaar met een gerust hart na 40 jaar trouwe dienst het zwembad overdragen aan de opvolger. Voor meer informatie over het Myrthapoolsysteem, voor een snelle en effectieve renovatie van uw binnen- of buitenbad, www.rvszwembaden.nl

zwembadbranche

Zwembaden in de strijd tegen overgewicht In de afgelopen dertig jaar is het aandeel mensen met overgewicht in Nederland toegenomen, zowel bij volwassenen als bij 4- tot 20-jarigen. Voor mensen met overgewicht is een activiteit beoefenen in het water voordelig vanwege de eigenschappen die aan bewegen in water worden toegeschreven. Zwembaden hebben daarmee een duidelijke maatschappelijke rol in de strijd tegen overgewicht. De cijfers met betrekking tot stijging van het aantal mensen met overgewicht blijven zorgelijk. De toename in overgewicht is vooral groot bij volwassenen. Het aandeel met ernstig overgewicht is zelfs meer dan verdubbeld ten opzichte van 30 jaar geleden. Bij mannen van 40 jaar of ouder heeft inmiddels meer dan de helft overgewicht. In 2009/2011 hadden zo’n 6,5 miljoen mensen in ons land matig of ernstig overgewicht. Dat komt neer op een aandeel van 41 procent. Oftewel: 4 op de 10 mensen zijn te zwaar. Dat is veel meer dan begin jaren tachtig, toen 27 procent te zwaar was. Tien procent (ongeveer 1,5 miljoen) kampte in 2009/2011 met ernstig overgewicht (Bron: CBS).

gewrichten. We meten de hartslag en geven advies mee voor tijdens het beweegprogramma. Bij een schouderblessure passen we bijvoorbeeld het beweegschema voor die persoon aan met een extra beenoefening”, aldus Bergsma. Het beweegprogramma kent een duidelijke piekbelasting en duurt drie kwartier. Er is extra aandacht voor warming up en cooling down. Ook het sociale aspect is daarbij belangrijk, zo heeft Bergsma ervaren. “Ze komen ook om te socializen. De groep is altijd compleet. Iedereen die meedoet is er. Ze zwemmen voor een gezamenlijk doel en voelen zich goed bij de opzet. Het leuke is dat de groep bestaat uit allemaal nieuwe mensen, die nog niet regelmatig naar het zwembad kwamen voor andere doelgroepactiviteiten.”

De kracht van water Zwembad De Kûpe in Buitenpost biedt sinds kort activiteiten aan voor mensen met overgewicht. Manager Henrica Bergsma vertelt: “Zwembaden zijn dé uitgelezen locatie om met deze doelgroep aan de slag te gaan. Mensen met overgewicht worden niet belemmerd om te bewegen door de opwaartse kracht van het water. Gewrichten worden niet belast, al moet je er wel voor zorgen dat je niet overbelast raakt wanneer je uit het water stapt. Als je loopt is er veel belasting op de heupen, knie en gewrichten. Zwembaden zijn heel belangrijk wat dat betreft. De Kûpe, voorzien van een 25-meterbad en een instructiebad, is voortvarend gestart met activiteiten voor mensen met overgewicht. Door twee medewerkers en Henrica Bergsma zelf werd een training gevolgd. Er werd reclame gemaakt via de website, kranten en er werd een folder uitgedeeld op de plaatselijke braderie, de markt en tijdens het diplomazwemmen. En daarna: aan de slag! Bergsma: “De twaalf volwassenen die meedoen, zijn allemaal al meer dan 10 kilo afgevallen. De deelnemers zijn hartstikke fanatiek. Ze sporten zich fitter en zijn super enthousiast. Ze zien nu ook resultaat en daarom kunnen we spreken van een groot succes. Zeker als je weet dat we in een ‘armoede-gemeente’ gevestigd zijn. Desondanks geven deze deelnemers € 7,50 per week uit voor het beweegprogramma.”

Beweegprogramma voor kinderen?

Persoonlijk advies

Het beweegprogramma voor kinderen, dat ook is opgestart, staat op een laag pitje. Het enige kind dat zich had aangemeld is inmiddels afgehaakt. “Voor kinderen is er toch een drempel”, zo concludeert Bergsma. ”Volwassenen staan meer voor wie ze zijn. Bovendien is in je eentje zwemmen natuurlijk niet leuk.” Het advies van Bergsma is vooral om er gewoon mee te beginnen. “Start de activiteit op, ook al zijn er nog niet genoeg aanmeldingen. Als je opstart, krijg je er altijd wel mensen bij via mond-tot-mondreclame. Scholing vooraf is heel belangrijk: zorg dat je wel met goede kwaliteit begint. Meerdere medewerkers moeten ingewerkt zijn en de kennis hebben voor de continuïteit voor het beweegprogramma. Het archiveren van de vorderingen helpt daar ook bij. Het is ook interessant om een voedings- en leefstijlbureau bij het programma te betrekken.” Bergsma ziet volop kansen en betreurt het dan ook dat ondanks de duidelijke waarde van zwembaden op dit moment het voortbestaan van veel accommodaties vanwege bezuinigingen ter discussie staat. Zo ook bij Zwembad De Kûpe. “Als zwembad ben je maatschappelijk betrokken en er is geen andere sportaccommodatie waar iedereen in zijn waarde enthousiast kan participeren. Een zwembad haalt alle doelgroepen binnen: van 0 tot 100. Hoe kun je dan zeggen van een zwembad dat de accommodatie moet worden verkocht?”

De groep komt twee keer per week 12 weken lang bij elkaar en heeft één keer in de vier weken een weegmoment, zowel in gewicht als in omvang. Verder wordt er persoonlijk advies gegeven. “Als de klant binnenkomt, vragen we hoe het de vorige keer is gegaan en of de klant last heeft gekregen van spieren of

De training ‘Overgewicht te lijf’ wordt aangeboden door NPZ Scholing & Training en vindt plaats op 2 en 3 november 2012 in Nieuwegein. Aanmelden kan via www.npz-nrz.nl/scholing.

zwembadbranche

Zwembaden bij RTL 4? Ook Sportbedrijf Arnhem sluit zich vol overtuiging aan bij de opinie van Henrica Bergsma over de maatschappelijke rol van een Zwembad.. Mark Debets, coördinator marketing en communicatie bij Sportbedrijf Arnhem nam namens het Regionaal Overleg Zwembaden (ROZ) het initiatief om de zwembadbranche als maatschappelijke organisatie op de kaart te zetten. Nu wil het geval dat Sportbedrijf Arnhem in contact kwam met Eyeworks, de productiemaatschappij van Reinout Oerlemans. Eyeworks is onder andere de producent van het programma ‘Obese’, te zien op RTL 4. Mark Debets: “De vraag is: kunnen zwembaden bij dit soort programma’s een betere rol vervullen? We zoeken naar aansluiting bij activiteiten met grote bekendheid op het gebied van obesitas of overgewicht. Om zodoende mee te liften op het succes en zwembaden te positioneren als uitstekende locatie om te gaan sporten voor gewichtsverlies.”

Eyeworks Eyeworks start naar verluidt met de productie van een nieuw programma dat gaat over vrouwen met licht overgewicht en de impact die dat heeft op hun leven. Debets: “Het idee is dat we zwembaden gaan profileren in dit programma als dé locatie om te werken aan gewichtsverlies. Een mooie kans voor de zwembranche. De branche komt in beeld en de hulp van zwembaden krijgt een maatschappelijk karakter. Tegelijkertijd is er in zwembaden een link naar het tv-programma en een zwemproduct dat aansluit op het programma. Te denken valt ook aan exposure van deelnemende zwembaden bij de bezoeker van de website van RTL. We zijn op dit moment in oriënterende fase om te kijken of we iets voor elkaar kunnen betekenen. En natuurlijk zijn we benieuwd of er zwembaden zijn die mee willen doen aan dit initiatief, iets dat natuurlijk niet gratis zal zijn. Zwembaden die interesse hebben wil ik dan ook vragen: neem contact op!’”. Zwembaden die interesse hebben in het onderzoek naar mogelijkheden voor samenwerking met Eyeworks kunnen contact opnemen met Mark Debets: mark.debets@arnhem.nl of 026 377 4186.

zwembadbranche

Renovatie Openluchtbad Zwolle

Monumentaal bad in een nieuw jasje Het renoveren van een Rijksmonument is een hele opgave. Alles moet immers voldoen aan de hedendaagse techniek, maar de monumentale uitstraling mag niet in het geding komen. Het Openluchtbad in Zwolle stond voor deze uitdaging. Daar investeerden de gemeente en de provincie samen 5,5 miljoen euro om het monumentale openluchtbad volledig te vernieuwen. Met behoud van stijl is het zwembad hersteld en konden de bezoekers afgelopen zomer weer genieten van het monumentale bad, maar dan in een nieuw jasje. Het Openluchtbad in Zwolle kent een bijzondere geschiedenis. Even leek het erop dat het openluchtbad zou worden ingeruild voor een overdekt bad. Eind jaren 80 besloot de gemeente om een nieuw overdekt bad te bouwen en het openluchtbad in 1991 definitief te sluiten. Maar de Zwollenaren wisten dit tegen te houden. Een aantal bewoners verzette zich met hand en tand. Een harde kern had zelfs het terrein met caravans bezet. Vervolgens is de ‘Vereniging Openluchtbad Zwolle’ opgericht om het bad te kunnen blijven exploiteren. Zodoende bestaat het openluchtbad anno 2012 nog steeds. Gelukkig maar, want op warme weekenddagen nemen zo’n 3.000 bezoekers een verfrissende duik in het Openluchtbad Zwolle.

de vereniging deze kans met beide handen heeft aangepakt. “Het is goed afgelopen”, zo vertelt Van Noort met trots. “Dit unieke concept, waarbij de exploitatie al zeventien jaar volledig draait op vrijwilligers (met uitzondering van de badmeesters), heeft gezorgd voor het voortbestaan van dit unieke zwembad in Zwolle.” Het lidmaatschap kent geen bijzondere voorwaarden, iedere liefhebber van het openluchtbad kan lid worden. Maar een lid verplicht zich wel tot een aantal uren vrijwilligerswerk per seizoen. Tot nu toe werkt dit goed, zo blijkt uit het feit dat de vereniging zo’n 5500 enthousiaste leden telt die het bad draaiende houden.

Rijksmonument ‘Openluchtbadvrienden’ Het toenmalige besluit van de gemeente om het openluchtbad te sluiten zorgde voor een tweestrijd. De gemeente Zwolle was er voorstander van om het bad te sluiten en te slopen. Een groep bewoners was het daar echter absoluut niet mee eens. De vereniging van deze openluchtbadvrienden heeft vervolgens de exploitatie van het bad mogelijk gemaakt toen de gemeente dat niet meer wilde. Tot op de dag van vandaag is de voorzitter van ‘Vereniging Openluchtbad Zwolle’, Martin van Noort, blij dat

Aangezien het bad stamt uit de jaren dertig, was het niet verwonderlijk dat het zwembad enige tijd geleden op de nominatie stond voor een renovatie. Vijf jaar geleden ging de exploiterende Vereniging Openluchtbad Zwolle daarom in gesprek met de eigenaar van het zwembad, Gemeente Zwolle, om te praten over een mogelijke vernieuwing. Een renovatie van het openluchtbad in Zwolle verschilt echter van andere renovaties. Het openluchtbad heeft namelijk een bijzondere status. Sinds 1994 is het beschermd als Rijksmonument en is

zwembadbranche

MESSE STUTTGART || 9 – 12 OCTOBER 2012

RECREATIE VAKBEURS

Dé vakbeurs voor de recreatiebranche

Hardenberg 6, 7 en 8 november 2012

inspiring elements

Gorinchem 26, 27 en 28 november 2012 Venray 5, 6 en 7 februari 2013

WWW.INTERBAD.DE

NEW INSPIRATIONS FOR THE WET ELEMENT. Is water your profession? In the form of baths, saunas, pools or spas? Are you a pool operator, hotelier or wellness specialist, or are you interested in trends, products and services for all aspects of water? Welcome to interbad. Contact: Cora Burger +31 (55) 5330400, c.burger@fairformat.nl

www.xing.com/net/interbad www.twitter.com/interbad

www.evenementenhal.nl Evenementen

HAL

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

Ons evenement. UW MOMENT.

daarmee verplicht de bijzondere architectuur uit de jaren ’30 in ere te houden. Het behoud van de specifieke sfeer van 80 jaar geleden was dan ook één van de uitgangspunten voor de renovatiewerkzaamheden. Uit de drie scenario’s, waarbij uiteraard budgetten een belangrijk onderdeel waren, viel uiteindelijk de keuze op een volledige renovatie met behoud van de originele architectuur uit de jaren ’30. Van Noort geeft aan dat dit ook gelijk de duurste optie was. “De gemeente Zwolle kon dit niet alleen financieren. Helaas kwam er vanuit de Rijksdienst voor Monumentenzorg geen enkele toelage. Gelukkig maakte de provincie Overijssel de renovatie mogelijk door het gat in de begroting te dichten. Zo konden we toch onze plannen uitvoeren”, aldus Van Noort.

Symmetrische bouw Het monumentale openluchtbad, destijds ontworpen door architect J.B. Wiebenga, heeft overduidelijk kenmerken van de architectuur uit de jaren ’30. Het is geheel symmetrisch gebouwd en, zoals toen gebruikelijk, verdeeld in een mannendeel en een vrouwendeel. Na de hoofdingang worden de bezoekers direct gesplitst, aan de oostzijde zit het vrouwendeel en aan de westzijde het mannendeel. Het zwembad in Zwolle kent drie soorten zwembaden: twee kinderspeelbassins aan weerszijden van het strand, twee ondiepe oefenbassins, een volwaardig 50-meter/wedstrijdbad en een 49 meterbad van elkaar gescheiden door een betonnen buffer ten behoeve van de circulatie. De tribune die over een groot deel van dit grote bad ligt scheidt de publieke ruimte van het achterterrein. Op de kopse kanten van het grote bad staan aan weerszijden drie springtorens en twee duikplanken. Van Noort wijst ons op het opmerkelijke verschil tussen de springtoren aan de dameskant en die aan de herenkant. “Erg bijzonder is dat deze springtoren bij de dameskant van het bad nu veel ‘slanker’ is gebouwd. Bij de bouw in de vorige eeuw dachten de uitvoerders -onterecht- dat de architect een fout in de berekening had gemaakt en dat het niet zou houden. Zij bouwden het daarom veel steviger en pompeuzer dan de architect het eigenlijk had bedoeld. Omdat de baden zover uit elkaar liggen, kun je het niet in één beeld vangen. Maar als je het nameet, zie je het verschil tussen de baden.”

Nieuwe technieken in oude stijl Eén van de voorwaarden van de renovatie was dat de exploitatielasten en de belasting van het milieu sterk terug gebracht zou worden ten opzichte van het oude bad. Hierdoor

moest er gezocht worden naar alternatieve bronnen voor het gebruik van de eindige fossiele brandstoffen. Voor het openluchtbad in Zwolle is daarom een nieuwe verwarmingsinstallatie ontworpen door Hellebrekers Technieken om het zwemwater vrijwel volledig door zonnecollectoren in combinatie met een warmtepomp te laten verwarmen. Op de platte daken van de kleedruimten zijn buizenstelsels aangebracht die via een tussenmedium en een warmtepomp het zwembadwater verwarmen. Het toepassen van milieuvriendelijke maatregelen in een monumentaal bad was niet altijd even makkelijk. Van Noort wijst op de problemen waar men tegenaan liep door de constructie uit de jaren ‘30. “We hebben heel goed gekeken naar methodes om de baden af te dekken en zo warmte te behouden, maar dat bleek niet mogelijk in combinatie met de architectuur van het monument. Hierdoor verliezen we veel energie en warmte. Als gevolg van het tijdstip van oplevering was de warmteafstelling van het water afgelopen zomer nog niet op alle momenten optimaal. Gelukkig is Hellebrekers vervolgens regelmatig langs geweest om het proces bij te sturen en verder te optimaliseren”, aldus Van Noort. Tevens is de waterbehandelingsinstallatie grondig gerenoveerd om zo ook in de toekomst verzekerd te zijn van een goede kwaliteit zwemwater. Hierbij is door Hellebrekers Technieken een groot gedeelte van de bestaande zwemwaterleidingen in het terrein compleet vervangen en is de installatie voorzien van nieuwe energiezuinige pompen met frequentieregelingen. Naast de nieuwe warmte- en watertechnieken zijn de cementvloeren in de bassins vernieuwd en de monumentale (kleed)ruimten voorzien van nieuw elektra en sanitair. Ook hierbij heeft men de sfeer van de jaren ‘30 weten te behouden. Verder zijn de bestaande tribunes vervangen en is er een nieuwe uitkijkpost voor het toezicht geplaatst. In het algemene deel van het complex heeft er een grondige renovatie plaatsgevonden van het entreegebied, de kleedcabines en de sanitaire voorzieningen. Het gehele zwembad is volledig hersteld en in een nieuw jasje gestoken. De architectuur van de jaren ‘30 is behouden gebleven, maar het zwembad is wel voorzien van de hedendaagse technieken. Het Openluchtbad Zwolle is omgetoverd tot een eigentijds bad met een monumentaal karakter. Van Noort kijkt dan ook tevreden terug. “De renovatie is voltooid en wanneer de optimalisatie rondom de duurzame verwarming is afgerond, is het bad helemaal klaar voor wederom jarenlang zwemplezier.”

zwembadbranche

energiebesparing in een handomdraai WWW.VARIODECK.NL

Fun-Tec brengt plezier in ieder zwembad, recreatiepark, speeltuin of camping. Samen met de uitvinders van SprayGrounds速 is Fun-Tec de partij om een spetterend wateravontuur bij uw accommodatie te installeren. Door de toepassing van de recent ontwikkelde OMNIPOD速 technologie zijn de elementen makkelijk uitwisselbaar binnen uw waterspeeltuin en ook makkelijk afneembaar voor de winterperiode. Kijk op www.fun-tec.nl voor meer informatie!

Fun-Tec Waterspeeltuinen Eindhoven (NL)

T: 040 243 00 21

Ternat (B)

T: 02 582 45 49

‘Lange termijn exploitatie zorgt voor maximale opbrengsten’ De Nederlandse markt vraagt meer en meer om totaalprojecten waarin het ontwerp, de bouw, de financiering en de exploitatie van een project kunnen worden uitbesteed aan één overkoepelende partij. In België is een dergelijke uitbesteding volgens Eric Gerridzen van de S&R Group allang niet meer ongewoon. “Bij ons wordt altijd gekeken naar de economisch meest rendabele oplossing voor de komende dertig jaar.” S&R Group ontwerpt, bouwt en exploiteert multifunctionele sporten recreatiecentra volgens een uniek concept. Via een publiekprivate samenwerking (pps) tussen een vijftal partners die gezamenlijk ontwerpen, bouwen en exploiteren, zorgt het bedrijf voor aantrekkelijke en betaalbare zwembaden en sportcomplexen. S&R Group is van oorsprong een Belgisch bedrijf. In België is het volgens Eric Gerridzen (Directeur S&R Group) heel gebruikelijk dat een concessieperiode dertig jaar duurt, in tegenstelling tot de tien jaar in de Nederlandse zwembadwereld. “Tijdens deze concessieperiode blijven alle partijen juridisch aan elkaar verbonden. En dat is een groot voordeel. Er is namelijk geen groter belang dan het eigenbelang. Een aannemer blijft in België dertig jaar verantwoordelijk voor de bouw. Dan laat je het wel uit je hoofd om goedkope materialen te gebruiken in een project. Want moeten bepaalde elementen na een aantal jaar vervangen worden, dan komen de kosten daarvan voor de rekening van de aannemer.”

Hoog animocijfer “België is nog altijd wel onze core business”, vertelt Gerridzen, “maar we proberen sinds begin dit jaar een vertaalslag te maken naar de Nederlandse markt. We willen de Nederlandse zwembadwereld laten zien dat er nog heel wat te winnen valt. De Belgische zwembaden zijn niet alleen mooier en duurzamer gebouwd, het maatschappelijk rendement is ook veel groter. De animocijfers in de Nederlandse zwembaden liggen gemiddeld

tussen de 4,5 en 5. Dan doe je het echt heel goed. Onze Belgische baden echter hebben een animocijfer van minimaal 9. Daar zijn we heel trots op.”

Lange termijn denken In de opzet waar S&R Group voor staat wordt altijd gekeken naar de economisch meest rendabele oplossing voor de komende dertig jaar, waardoor opeens hele andere beslissingen worden genomen. “Dan kun je opeens duurzame materialen toepassen die in de aanschaf relatief duur zijn, maar die gedurende dertig jaar niet vervangen hoeven te worden. En die op termijn dus worden terugverdiend”, aldus Gerridzen. “Dan plaats je geen metalstudwand in een natte ruimte, maar kies je voor natuursteen. Dan ga je niet voor een steeldeck dak, maar voor hout. Steeldeck gaat immers bleken, roesten en werken. Met hout heb je dit niet. Op termijn is hout een veel goedkopere oplossing. Daarbij is het veel duurzamer.” Dat wij in Nederland bij de totstandkoming van de zwembaden niet altijd voor de meest duurzame oplossing kiezen, is volgens Gerridzen makkelijk te verklaren. “De meeste duurzaamheidsmaatregelen hebben een terugverdientijd van dertien, veertien jaar. Soms zelfs langer. De looptijd van de exploitatie in Nederland is slechts tien jaar. Als bedrijf laat je het dan wel uit je hoofd om te investeren in duurzame voorzieningen. Beginnen de maatregelen eenmaal te renderen, kan het maar zo zijn dat de exploitatie allang bij iemand anders ligt.”

zwembadbranche

Gelukkig merkt Gerridzen dat de Nederlandse overheid steeds meer openstaat voor langere concessieperiodes, hetgeen de duurzaamheid alleen maar ten goede komt. “Zierikzee bijvoorbeeld heeft een concessietijd van twintig jaar. En ook in Vianen staat men hier voor open. Het begin is er, maar we zijn er nog lang niet. Als Nederlandse gemeenten ons eveneens dertig jaar de tijd geven, kunnen we ook hier duurzame toepassingen maken. Net als in Gent, waar 7000m2 aan zonnecellen op het dak staat. Dat is meer dan op alle Nederlandse zwembaden samen. Bovendien beschikt het dak over veertig centimeter dik isolatiemateriaal. Dit resulteert in een rc-waarde van minimaal 9. Voor Nederlandse begrippen is dat sky high. En over een periode van dertig jaar is dat snel terugverdiend.” In Wallonië is zelfs een windmolen bij het zwembad geplaatst, waarmee een groot deel van de energie wordt opgewekt. “Dit hebben we ook voorgesteld in Gent, maar daar ligt het zwembad in een park in het centrum van de stad. Een windmolen paste hier niet in het bestemmingsplan.”

Maatschappelijke en commerciële meerwaarde S&R Group bouwt en exploiteert zwembaden met een hoge maatschappelijke waarde. Maar de recreatieve voorzieningen worden daarbij zeker niet onderschat. “Integendeel”, benadrukt Gerridzen. “Door ruim aandacht te besteden aan sporten

zwembadbranche

spelmogelijkheden, wellness en hoogwaardige horeca, worden veel bezoekers getrokken. En die bezoekers betalen mee aan de maatschappelijke voorziening.” Alle baden van S&R Group beschikken over een 25-meterbad en een 50-meter instructiebad. In Gent staat bovendien het enige Belgische, Olympische 50-meterbad. Een kopie van de Tongelreep in Eindhoven. “We zijn op dit moment in gesprek met Brugge, waar men ook zo’n Olympisch bad wil”, vertelt Gerridzen vol trots. “De competitie tussen Gent en Brugge is een beetje te vergelijken met Amsterdam versus Rotterdam.” Naast de maatschappelijke voorzieningen biedt ieder zwembad minimaal een wildwaterbaan, een golfslagbad, een warme lagune, een sauna, een whirlpool en een Turks stoombad. Meestal ook met een roestvrijstalen buitenbad en een glijbaan. En dan is het geen glijbaan van 20 meter, maar een baan van minimaal 75 meter waar bezoekers voor terugkomen. Het kleinste zwembad van S&R Group staat in Overpelt. Het bad is - in footprint - 5000m2 groot. Het zwembad is van de aan elkaar grenzende gemeenten Overpelt en Neerpelt. Samen hebben deze gemeenten 30.000 inwoners, maar het bad telt gemiddeld maar liefst 290.000 bezoekers per jaar. “Dat is echt waanzinnig veel. Het animocijfer van dit bad nadert de tien.

‘‘

‘Een aannemer blijft in België dertig jaar verantwoordelijk voor de bouw. Dan laat je het wel uit je hoofd om goedkope materialen te gebruiken in een project.’

Hierdoor is de gemeentelijke bijdrage beduidend lager dan men in Nederland gewend is. Per bezoeker zit je, met alles erop en eraan, onder de vier euro per persoon”, aldus Gerridzen.

Het gaat om de binnenkant Het is Gerridzen opgevallen dat de Belgische zwembaden er aan de buitenkant vaak veel minder spectaculair uitzien dan de baden in Nederland. “Bijna alle euro’s worden gestopt in de binnenkant. Dat heeft ook heel duidelijk met de Belgische visie te maken. De heersende gedachte is dat je het gebouw na één bezoekje wel hebt gezien, dan kom je alleen nog maar voor de binnenkant.” Die binnenkant wordt dan ook steevast ontworpen door een binnenhuisarchitect. “In Pelt bijvoorbeeld zie je dit goed terug. Pelt is Vlaams voor moeras, dat hebben we vertaald naar de inrichting. Het moeraselement is overal in het gebouw terug te vinden. In de vorm van de baden, in de aankleding en in de gekozen kleuren.” Het grootste en indrukwekkendste zwembad van S&R Group, staat volgens Gerridzen in Gent. “Hier hebben we echt een megacomplex neergezet met onder andere een golfslagbad, een groot kinderbad en twee buitenbaden. Daarbij een warme lagune, 3000m2 wellness, verdeeld over drie verdiepingen en drie wildwaterbanen naast elkaar, verspringend in moeilijkheidsgraad. Ook heeft het zwembad twee glijbanen,

waarvan er eentje uitkomt in de wildwaterbaan. Een heftige attractie waarbij je in het donker, met een hellingshoek van 14 graden, naar beneden glijdt om vervolgens door elkaar geschud te worden. Met mijn 54 jaar is dit niet meer aan mij besteed, maar voor veel jongeren is dit een ultieme attractie.”

Hoogwaardige horeca Een ander opvallend verschil vindt Gerridzen de horeca. “In tegenstelling tot de Nederlandse zwembadbranche, waar hoogwaardige horeca nauwelijks voorkomt, besteedt S&R Group veel aandacht aan de inwendige mens. Onze horeca is beslist geen sportkantine, maar een volwaardig restaurant. We serveren hier iedere dag verse maaltijden voor slechts tien euro per portie, inclusief een consumptie. Kinderen kunnen zelfs voor vijf euro bij ons dineren. We serveren geen patat met een kroket. Maar wel dagschotels zoals verse spaghetti, lasagne of couscous.” Door dit concept worden er tussen de driehonderd en vierhonderd maaltijden per dag verkocht, onder andere aan ouders en kinderen die aan het eind van de middag het Zwem-ABC volgen. “Dat levert al gauw een enorme omzet op, waarmee we weer andere faciliteiten in het zwembad kunnen bekostigen.” Voor meer informatie over S&R Group, www.sr-group.be

zwembadbranche

Cijfers zwembadbranche weer boven water

Zwemmonitor 2012 Afgelopen zomer verscheen het eerste rapport van de zwemmonitor. In het rapport ligt de focus op het aantal zwembaden, typen zwembaden, regionale spreiding, toegankelijkheid, aantallen bassins en hun kenmerken. Voor nu vatten we de belangrijkste uitkomsten even samen en kijken we alvast verder naar de volgende publicatie. Het is gelukt om van elk zwembad waarvan wij weten dat het bestaat de gewenste informatie te verkrijgen. Zeker een intensieve en tijdrovende klus, die liep van mei 2011 tot en met mei 2012. Hebben we nu de zwembranche 100% in beeld gebracht? Op basis van de ons beschikbare informatie is het antwoord ‘ja’. Maar vorige week kreeg ik door dat er een doelgroepenbad in Baggelhuizen ontbreekt, een zwembad dat net een jaar bestaat. Het missen van dit ene bad zal de uitkomsten van het onderzoek niet doen kantelen, maar wel de illusie die ik had dat we echt elk zwembad in het vizier hadden. Meteen kwam de vraag op of er de laatste maanden meer zwembaden bij zijn gekomen, of na het invullen van de vragenlijst zwembaden zijn verdwenen en of we die mutaties hebben gemist. Dit bewijst maar weer dat het up-to-date houden van het bestand met zwembaden en zwemlesaanbieders niet eenvoudige is, maar wel belangrijk. Daar blijven we dus zeker energie in steken.

Aantal en typen zwembaden In 2002 telde Nederland 1.595 zwembaden (NRIT, 2002), in 2012 zijn het er 1.537. Het aantal zwembaden is nagenoeg hetzelfde gebleven en ook de verdeling naar type zwembad is nauwelijks gewijzigd. Noord-Brabant en Gelderland kennen het grootste aantal zwembaden. In Flevoland, Groningen, Utrecht en Zeeland zijn er de minste zwembaden. Meer dan de helft van de zwembaden is overdekt, een derde is een openluchtzwembad en de overige zijn combizwembaden. Een derde van de zwembaden is een solitair (zelfstandig) zwembad en eenzelfde deel hoort tot de verblijfsrecreatie (bungalowpark, camping, hotel/motel). De andere zwembaden zijn onderdeel van sportparken/-sportcomplexen, gezondheids-/wellnesscentra, zorginstellingen, scholen, dagattracties en overige zwembaden.

zwembadbranche

Binnen de verblijfsrecreatie beschikken de hotels/motels voornamelijk over overdekte zwembaden. Zwembaden bij bungalowparken en campings zijn in meer dan de helft van de gevallen openluchtzwembaden.

Kenmerken van bassins Het totaal aantal bassins in Nederland bedraagt ruim 3.300. Meer dan de helft van zwembaden beschikt over twee of meer bassins. 14 procent van de zwembaden beschikt zelfs over vier of meer bassins. Gemiddeld gezien zijn de meeste bassins te vinden bij zwembaden in sportparken/ sportcomplexen en bij solitaire zwembaden. De gemiddelde oppervlakte van een bassin is 144 m2 en de gemiddelde maximale diepte bedraagt 1,56 cm. De diepste bassins zijn te vinden bij de solitaire zwembaden en de ondiepste bij de bungalowparken/campings. Een bassin kan meer dan één functie hebben. De meeste bassins (84%) worden gebruikt voor recreatief zwemmen, gevolgd door instructiezwemmen (38%). Bij baden van minimaal 25 m2 en minimaal 30 cm diep zijn nog enkele aanvullende vragen gesteld over schoolzwemmen, diplomazwemmen, springplanken, beweegbare bodems en temperatuur. Ongeveer een derde van de baden van minimaal 25 m2 en minimaal 30 cm diep wordt gebruikt voor schoolzwemmen (31%) en/of diplomazwemmen (30%). 14 procent van de bassins heeft een springplank en 15 procent beschikt over een beweegbare bodem. De gemiddelde temperatuur van de bassins is 28°.

Openstelling 45% van de zwembaden in Nederland is openbaar toegankelijk. Met name de combizwembaden zijn vaak openbaar (61%). Opgedeeld naar complex blijkt dat zwembaden behorend tot

sportparken/-complexen en solitaire zwembaden meestal openbaar zijn (respectievelijk 89% en 88%). De zwembaden behorend tot de verblijfsrecreatie zijn veelal besloten (hotels/ motels 79% en bungalowparken/campings 74%). Openbare zwembaden zijn met name te vinden in de Randstad, waar de bevolkingsdichtheid het hoogst is. Ruim twee derde van de zwembaden in Nederland is het gehele jaar open. Met name bij de bungalows/campings is het toeristische seizoen duidelijk zichtbaar in de openstelling: slechts 37 procent van deze zwembaden is het hele jaar geopend. Indien deze zwembaden open zijn, is dit bijna altijd wel zeven dagen in de week. 86 procent van de solitaire zwembaden is zeven dagen per week geopend. Gemiddeld zijn zwembaden 72 uur per week open. Twee derde van de openingsuren is voor recreatief zwemmen.

Druk op zwemwater De Nederlandse bevolking ontgroent (minder 0-19 jarigen) en vergrijst (meer 65-plussers). Omdat de procentuele deelname aan de zwemsport bij het jongere bevolkingsdeel hoger is dan bij oudste leeftijdscategorie is de verwachting dat per saldo het aantal bezoekers aan de Nederlandse zwembaden in 2030 ondanks de bevolkingsgroei nauwelijks verandert. Uit de Zwemmonitor blijkt dat 12 procent van de zwembaden met sluiting wordt bedreigd, maar de termijn van een eventuele sluiting is niet bekend. Het is dan ook lastig te voorspellen of er in 2030 minder zwembaden zijn dan in 2012. Wel kunnen we concluderen dat op basis van de bevolkingsontwikkeling de druk op het zwemwater (aantal inwoners per zwembad) op zal lopen in gemeenten in met name de Randstad en delen van Brabant.

Het vervolg Ongeveer de helft van de uitkomsten uit de vragenlijst van de Zwemmonitor is nog niet gepubliceerd. Er zijn vergevorderde ideeën om in het najaar te beginnen aan een tweede publicatie, waarin niet alleen de gegevens uit de monitor worden gepresenteerd. Andere partijen uit de zwembranche hebben relevante informatie aangedragen die uitstekend in een bredere rapportage een plek kan krijgen. Zo komt het CBS op korte termijn met de nieuwe uitkomsten van het driejaarlijkse zwembadonderzoek, het Nationaal Platformzwembaden | NRZ heeft een overzicht van de uitgegeven zwemdiploma’s en Reddingbrigade Nederland houdt het aantal uitrukkingen en waarschuwingen bij. Allemaal zaken die horen bij zwembaden en zwemvaardigheid. Maar in de nieuwe publicatie zullen niet alleen cijfers komen. Relevante partijen worden gevraagd naar hun visie op en bijdrage aan de zwembranche. Denk daarbij aan de koepelorganisatie KNZB, RECRON, Nationaal Platformzwembaden | NRZ, Reddingsbrigade Nederland en organisaties als Consument & Veiligheid. Een blik op de branche in de ruimste zin van het woord. Begin volgend jaar is het allemaal te lezen in een nieuwe publicatie.

Harold van der Werff Voor vragen en opmerkingen over de Zwemmonitor kunt u terecht bij Harold van der Werff van het Mulier Instituut, via 030-7210246 of h.vanderwerff@mulierinstituut.nl Het rapport ‘Zwemmonitor 2012. Een beeld van het aanbod van zwemwater in Nederland’ is te downloaden via www.mulierinstituut.nl onder kopje publicaties.

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Solitair Sportpark/-complex Bungalowpark/camping Hotel/motel Gezondheidscentrum/wellnesscomplex Zorginstelling/school (Dag)attractie Anders 2002 2012 Figuur 1 Solitaire zwembaden en zwembaden die onderdeel uitmaken van een groter geheel (2002: n= 1.592; 2012: n= 1.531). Bron: Zwemmonitor 2012 zwembadbranche

Zeg het met foto’s In deze rubriek tonen wij de leukste foto’s uit de branche. Hierbij kun je denken aan foto’s van een evenement bij jou in het zwembad of zomaar een mooie of grappige foto uit het archief.

Heb je een leuke foto? Stuur hem in! Vermeld bij de foto een korte omschrijving. Wij plaatsen alle foto’s op facebook.com/zwembadbranche De foto met de meeste stemmen wint. De winnende foto wordt op een groot canvas doek geprint. Mail uw foto’s naar info@zwembadbranche.nl

kataqua - k2 in actie

Helperzwembad

Zwembad Wasbeek

Helperzwembad

zwembad Tropiqua

Zwembad Zaangolf

Laco Deurne

Zwembad Duikerdel

Zwembad De Venne

Zwembad De Peppel

Het Elderink

Golfbad Oss

Extra omzet met SamenVerkopen De verkoop van zwem(sport)producten kan voor zwembaden, naast de bezoekers, een interessante inkomstenbron zijn. Zwembadmaterialen.nl., leverancier van zwemles-, zwembaden aquafitnessmaterialen, heeft daarom speciaal voor zwembaden een wederverkopersprogramma geïntroduceerd. Met het programma ‘SamenVerkopen’ kunnen zwembaden extra omzet genereren door zwem(sport)producten te verkopen aan klanten, zonder dat men daarvoor extra kosten hoeft te maken. SamenVerkopen omschrijft zich het beste als twee partijen die samen producten willen verkopen. Het zwembad verkoopt de producten in hun accommodatie aan hun eigen klanten. Zwembadmaterialen.nl ondersteunt het zwembad daarbij met de assortimentssamenstelling gebaseerd op het karakter van het zwembad, prijsstelling en de presentatie van de producten. Maar ook op de ervaringen bij andere zwembaden.

Creativiteit bepaalt succes Het succes van het wederverkopen hangt vooral af van het karakter van het zwembad. Dit bepaalt ook voor een groot deel het assortiment van de producten. Zwembaden met een recreatief karakter kunnen succes hebben bij het wederverkopen van zwembandjes en waterspeelgoed. Terwijl zwembaden die veel banenzwemmen aanbieden, en dus een meer sportief karakter hebben, juist gebaat zijn bij het

zwembadbranche

wederverkopen van zwembrilletjes, badmutsen, oordopjes en neusklemmetjes. Beter gezegd: des te creatiever en intensiever een zwembad met het wederverkopen omgaat, hoe meer omzet zij kunnen genereren. Zo kun je waterschoentjes verkopen aan aan de zwemles-kinderen, flippers en snorkelsetjes aan de deelnemertjes van het zwemvaardigheid/ snorkelzwemmen en baby zwemluiers aan de baby’s en peuters die deelnemen aan het baby-peuter zwemmen. Hoe meer gezocht wordt naar dit soort product-doelgroep combinaties, des te meer je er als zwembad uit kan halen. Het zwembad is immers een vertrouwde omgeving waar de klanten graag terug komen. Hierdoor ligt de drempel ook lager om producten aan te schaffen. Daarnaast wordt het aanbod van zwemproducten binnen een half jaar uitgebreid met zwemkleding. Zodoende zijn er voor zwembaden nog meer interessante product-doelgroep combinaties te maken.

Eenjarige cao Recreatie:

Eigen web-zwemshop Een tiental zwembaden neemt al succesvol deel aan het wederverkopersprogramma en heeft een verkooprek of vitrine in het zwembad of de entree staan. Naast de ondersteuning krijgen zij ook andere voordelen zoals korting op de verhuur van opblaasbare drijvende attracties. Hiermee kunnen zij extra klanten naar hun zwembad trekken waardoor het potentieel aan klanten die kopen toeneemt. Daarnaast kunnen zij ook de beschikking krijgen over een eigen ‘zwemshopje’ op het internet. Speciaal voor kleinere zwembaden en zwemscholen zonder eigen zwembad wordt er in de komende tijd een internetwinkel module ontwikkeld. Hiermee krijgen zij een eigen ‘zwemshopje’ op het internet en kunnen zij op deze manier extra omzet genereren uit hun bestaande klanten. Zij kunnen dan via hun eigen website klanten hier naar doorverwijzen. De verkopen die plaats vinden in deze internetwinkel worden door Zwembadmaterialen.nl verwerkt en naar de klanten verzonden. De winkeleigenaar krijgt hierover een commissie.

Probeer het een jaar lang uit! Speciaal voor de grotere zwembaden biedt Zwembadmaterialen.nl een proefperiode aan van één jaar om ‘SamenVerkopen’ uit te proberen. Het zwembad krijgt dan een verkooprek ter beschikking waarin men de producten kan presenteren en ophangen. Na deze proefperiode kan een zwembad op basis van eigen ervaringen besluiten het programma wel of niet te continueren. Voor meer informatie tel. +31 (0)36-7117031 of verkoop@zwembadmaterialen.nl.

Tijd voor bezinning Voor de zomervakantie is er overeenstemming bereikt over een nieuwe eenjarige cao Recreatie. De korte looptijd van de cao is bedoeld om samen met de werkgevers na te denken over de toekomst van de sector en de cao. De wereld om ons heen verandert en biedt nieuwe uitdagingen voor de recreatiesector. Het is daarom goed om je van tijd tot tijd te bezinnen op de reikwijdte van de sector. Met andere woorden, wat hoort wel en wat hoort niet bij de sector. En wat valt wel of niet onder de cao. Binnen de sector kom je nu verschillende arbeidsvoorwaarden tegen. Zo zijn er gemeentelijke zwembaden waarbij het eigendom en de exploitatie nog volledig in handen van de gemeente zijn en de werknemers onder de gemeentelijke arbeidsvoorwaarden vallen. Er zijn ook zwembaden die onder de cao Verzelfstandigde Maatschappelijke Organisaties (cao VerMO) vallen. Dit zijn geprivatiseerde zwembaden die voorheen onder de cao SRO/Accres vielen en zonder een nadrukkelijk winstoogmerk opereren. En natuurlijk de zwembaden die aangesloten zijn bij de Recron, hierbij is de cao Recreatie van toepassing. Daarnaast zijn er vast nog wel andere partijen te benoemen die raakvlakken hebben met onze sector, maar op dit moment nog niet als zodanig zijn gedefinieerd. Het tweede thema waarop gestudeerd moet worden en waarover gediscussieerd moet worden is de toekomst en de bestendigheid van de pensioenen binnen de sector. Verreweg de meeste pensioenfondsen in Nederland hebben de laatste tijd schrikbarende cijfers naar buiten gebracht. Als er niet snel iets verandert, moeten sommige fondsen drastische maatregelen treffen door te korten op de pensioenen. Abvakabo FNV vindt fors korten op pensioenen ongewenst en onnodig. De politiek zal op dit onderwerp verantwoordelijkheid moeten nemen. Iedereen verdient een eerlijk pensioen en er moet genoeg overblijven voor werknemers die in toekomst van hun pensioen willen profiteren.

Daniëlle Wiek Bestuurder - Abvakabo FNV Reacties: recreatie@abvakabo.nl

zwembadbranche

npz Verhuisd Op 13 augustus is het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ verhuisd naar Ede. Het nieuwe kantoor bevindt zich aan het Horapark in Ede, waar ook NISB en Kennispraktijk gevestigd zijn. Een bijkomstig gevolg van de verhuizing is de synergy die kan ontstaan door kennisuitwisseling op het gebied van ‘bewegen’. Met het kennisinstituut verhuizen ook NPZ Scholing & Training en de Stichting Zwembadkeur. Het bezoekadres is Horapark 4, 6717 LZ Ede. Het postadres is postbus 357, 6710 BZ Ede. Het nieuwe telefoonnummer is (0318) 83 02 50. NPZ Scholing & Training heeft een nieuw eigen telefoonnummer (0318) 83 02 37.

UIT HET WATER

Uitbreiding merchandiselijn Zwem-ABC

zwembadbranche

Sanoma Media, Disney en het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ hebben een handdoek en zwemtas ontwikkeld met figuren uit Duckstad voor in de merchandiselijn van het Zwem-ABC. De handdoek vervangt de huidige handdoeken voor diploma A, B en C. De zwemtas is nieuw als product in het assortiment. De handdoek en de zwemtas zijn beschikbaar in een roze variant voor meisjes en een blauwe variant voor jongens. “De badhanddoek en zwemtas zijn speciaal ontwikkeld voor kinderen die zwemles hebben en sluiten volledig aan op hun belevingswereld”, aldus Crista Herder, marketingcommunicatieadviseur van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ.

De producten zijn te bestellen door zwemlesaanbieders in de webwinkel van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ en kunnen verkocht worden in de eigen accommodatie. De zwemtas en handdoek zijn ook direct in de Duckstadshop door ouders te bestellen.

Aquamasters 2012 Op vrijdag 15 juni 2012 vond in Zwembad De Koploper in Lelystad het jaarlijkse aquafitness-evenement ‘Aquamasters’ plaats, georganiseerd door NPZ Scholing & Training en Kataqua. Tijdens het aquafitness-evenement waren bijna 150 deelnemers actief in het water en op de kant tijdens power-workouts. De presenters, die tot de internationale top behoren, schotelden iedereen een sportief programma voor met de laatste trends zoals ‘Labooca in Aqua’. Aquamasters behoort daarmee tot de top vijf grootste aquafitness-evenementen van Europa. Het doel van het evenement is inspiratie te bieden aan aquafitnesspresenters in Nederland voor de eigen lessen. NPZ Scholing & Training organiseert het evenement opnieuw in 2013 op vrijdag 14 juni.

zwembadbranche

H.K.H. Prinses Máxima schrijft voorwoord voor Donald Duck Junior over het Zwem-ABC

UIT HET WATER

Op maandag 3 september verscheen een zwemles-special van de Donald Duck Junior, waarvoor H.K.H. Prinses Máxima het voorwoord verzorgde. Het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ is trots op de bijdrage van de prinses en haar betrokkenheid bij zwemonderwijs. De zwemles-special van de Donald Duck Junior is speciaal ontwikkeld door Sanoma Media, Disney en het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ voor kinderen die het A-diploma halen. De Donald Duck Junior telt 25 pagina’s en bevat zwemverhalen, spelletjes en puzzels en een bewaarposter. Het tijdschrift vervangt de voormalige brochure Zwem-ABC.

zwembadbranche

Crista Herder, marketingcommunicatieadviseur van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ: “Er is geïnvesteerd in de ontwikkeling van een zwemles-special van hoge kwaliteit, dat een cadeautje is voor ieder kind. Doordat er advertenties in het blad zijn geplaatst, is het mogelijk om de prijs voor zwemlesaanbieders aantrekkelijk laag te houden.” Het tijdschrift is te bestellen door zwemlesaanbieders in de webwinkel van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ.

BECO Aquafitness Experience

Met deze aquafitness praktijkmiddag geeft Zwembadmaterialen.nl invulling aan haar nieuwe bedrijfsfilosofie: ‘Samen zwemmen nog leuker maken!’ Doelstelling is om samen met de aanbieders van zwemactiviteiten en zwemfaciliteiten zwemmen nog leuker, beter, plezieriger te maken waardoor bezoekers de zwembaden vaker gaan bezoeken. BECO is wereldwijd toonaangevend producent van aquafitness producten. Met de BECO

producten is het beoefenen van aquafitness nog leuker en uitdagender. Onder leiding van BECO Aquacollege instructeurs gaan de deelnemers het water in en ervaren zij zelf de aquafitness producten en oefeningen, kunnen zij de aquafitness producten zelf uitproberen en kunnen zij nieuwe inzichten en (oefening) inspiratie opdoen. Deelnemers kunnen de opgedane ervaringen en inspiratie zelf vertalen naar hun eigen aquafitness lessen die zij zelf geven in zwembaden. Op deze manier worden kennis, kunde en producten gecombineerd.

workshops maken zij kennis met diverse aquafitness producten en ervaren zij deze zelf. Bij iedere workshop worden aquafitness producten gebruikt. Na afloop van deze praktijkmiddag zijn de deelnemers vele ervaringen rijker, zijn zij op de hoogte van de nieuwste aquafitness producten en hebben zij nieuwe inspiratie opgedaan. Voor meer informatie en inschrijven www.zwembadmaterialen.nl/bae.

Tijdens de tweede editie BECO Aquafitness Experience zal een nieuw BECO aquafitness product gepresenteerd worden en kunnen de deelnemers al via de workshops kennis maken met dit product en dit product al uitproberen in het water. In totaal worden 7 verschillende workshops aangeboden in diep en ondiep water. De deelnemers kunnen maximaal 5 workshops volgen, naar keuze. In een vijftal

zwembadbranche

UIT HET WATER

Zaterdagmiddag 3 november 2012 organiseert Zwembadmaterialen.nl in Spurd-Leeghwaterbad de tweede editie BECO AQUAFITNESS EXPERIENCE. Deze aquafitness praktijkmiddag is bedoeld voor aquafitness-instructeurs van zwembaden en zwemscholen en laat hun kennis maken met nieuwe producten en biedt hun nieuwe inzichten, ervaringen en inspiratie. Een middag om niet te missen voor de echte aquafitness professional!

We hebben de slag superieur te pakken hollander techniek. Uw professionele partner voor de complete installatie en onderhoud van zwembaden. Van waterzuivering, desinfectie tot en met luchtbehandeling. Plus de complete elektrotechnische installaties en de gebouwautomatisering. Een specialisme waarvan we de slag superieur te pakken hebben…Van A tot Z, van aanleg tot zwembad.

Beter leren zwemmen met EasySwim Pro!

www.drie-essen-trading.nl

Veiligheid zwembad in richtlijn

Kadotip voor de feestdagen Op zoek naar een leuk kado voor de feestdagen? Geef het boek ‘Het Nieuwe Overdekte Strand’ kado. Een leuk, leerzaam en informatief studieboek voor iedereen die te maken heeft met spelen in, rond en met het water. Het Nieuwe Overdekte Strand is een kritisch herziene versie, aangevuld met veel nieuwe spelen en ideeën. Maar liefst 470 pagina’s met vakmatige tips over methodiek, veiligheid en materialen. Een echte schatkist dus. Op elke bladzij een verrassing, ideeën, een experiment, een proefje, een mop, een raadsel,een doorkijkje naar wat er allemaal zou kunnen. Aansporingen om zelf aan de slag te gaan.

Anders! Het boek staat voor ‘Anders’! Een andere benadering, een andere manier van denken. Anders met mensen omgaan, klanten deelnemergericht werken, anders lesgeven, andere zwemdiploma’s. En daaruit voortvloeiend een andere opleiding van de zwemonderwijzers. Het boek bestaat uit 5 delen: achtergrondinformatie, spelen met groepen,

bijzondere activiteiten/Projecten, materiaal en materiaalgebruik, waar kan ik het terugvinden, het register.

Voor wie? Het Nieuwe Overdekte Strand is een studie- en doeboek speciaal bedoeld voor zwemlesgevenden en aankomend zwemlesgevenden bij zwembaden en verenigingen, activiteitenbegeleiders bij zwembaden en verenigingen. Maar ook voor docenten en cursisten Sport en Bewegen en Recreatie, vakleerkrachten LO en leden van animatieteams van campings en vakantiehuizenparken met een zwembad. Kortom eigenlijk voor iedereen die te maken heeft met spelen in, rond en met het water.

Wet- en regelgeving worden echter steeds minder dwingend opgelegd en gehandhaafd. De primaire wettelijke verantwoordelijkheid voor de veiligheid van gebouwen en installaties wordt steeds meer bij de eigenaren, werkgevers en andere eindgebruikers zelf gelegd. Pas wanneer het mis gaat, dienen zij voor de rechter aan te tonen dat ze voldaan hebben aan hun basale wettelijke verplichtingen om dit te voorkomen. Daarom richt het Nederlands Centrum voor Normalisatie NEN in Delft nu op verzoek van zowel de markt als de overheid de werkgroep NPR ‘Stalen onderdelen in zwembaden’ op. Deze werkgroep wordt onderdeel van de bestaande, meer algemene normcommissie voor verlaagde plafonds. Diverse partijen zijn al uitgenodigd om aan de werkgroep deel te nemen. Deelname staat echter open voor álle partijen en organisaties die belang hebben bij dit onderwerp. Zij kunnen zich aanmelden bij NEN, via taco. vandenbroek@nen.nl.

Het Nieuwe Overdekte Strand kost € 48,75 en is in elke boekhandel of via www.hetnieuweoverdektestrand.nl te koop. Voor de feestdagen geldt een speciale actiekorting, bij afname van 5 boeken in één bestelling krijgt u 1 boek kado.

zwembadbranche

UIT HET WATER

Regelmatig komen zwembaden negatief in de publiciteit doordat voorwerpen opgehangen aan of boven het plafond naar beneden komen en soms zelfs ongelukken veroorzaken. Ook installatiedelen. Telkens weer dringt zich hierbij de vraag op: ‘Wie is hiervoor verantwoordelijk, en hoe had dit kunnen worden voorkomen?’ Eén ding is echter wel duidelijk: de eigenaar en exploitant van het zwembad hebben een wettelijke juridische zorgplicht voor de veiligheid van hun gasten. En vanuit arbowetgeving ook nog eens voor de veiligheid van hun personeel.

Basiscursus Technisch Medewerker

UIT HET WATER

Een technisch medewerker is een duizendpoot. U zorgt voor kwaliteit en u bespaart kosten in uw zwembad. Daarnaast zorgt u ervoor dat uw zwembad voldoet aan de nieuwste weten regelgeving. Uw functie vereist dus veel kennis op uiteenlopende gebieden. Wilt u deze kennis opfrissen en uw werk met meer plezier doen? Volg dan de cursus Technisch Medewerker van Sportfondsen Nederland. De cursus Technisch Medewerker is meer dan alleen theorie. Tijdens de cursus vertellen technische experts uit de praktijk over het werk in een complexe zwemaccommodatie.

zwembadbranche

Doelstelling van de cursus Het doel van de cursus is de technisch medewerkers een basispakket van technische kennis en vaardigheden specifiek voor zwemaccommodaties aan te bieden waardoor cursisten vertrouwd raken met de laatste stand van de techniek, de overheidseisen, het technisch beheer en de procesvoering.

Waarom deze cursus? U weet al veel uit ervaring of een eerdere technische cursus. Maar bent u ook op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op uw vakgebied? En hoe staat het met uw kennis over procesvoering? In de cursus krijgt u aanknopingspunten om besparingen te realiseren en doeltreffend te investeren. De cursus maakt uw werk efficiënter en leuker.. Tijdens de cursus komen onder meer de volgende onderwerpen aan bod: • Installatiebeheer • Zwemwaterzuivering • Energie- en milieubeheer • Legionellabeheer • Bouwkundig onderhoud • De belangrijkste wetten

De lessen De lessen worden verzorgd door ervaren docenten van Sportfondsen Bouw & Techniek, Omegam-Water en Elektro Safe. Daarnaast krijgt u een syllabus waarin u alles nog eens kunt nalezen. De cursus duurt 9 dagen (1x per 2 weken) en vindt plaats in de Aristozalen in Utrecht. De prijs voor de cursus is € 1.950,- inclusief lunch en syllabus. Voor meer informatie www.sportfondsenacademie.nl

Gezocht accommodaties die worden opgeleverd in 2013 onverminderd hard doorgaat. Het lijkt ons daarom interessant om te zien hoe de branche zich ontwikkeld met deze nieuwe projecten en welke innovaties worden toegepast. Duurzaamheid speelt natuurlijk een belangrijke rol, niet alleen vanuit kostenoogpunt, maar ook vanuit een stuk maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ook de vorm waarin de accommodatie wordt gebouwd is interessant. Niet alleen qua bouwtechnische kenmerken, maar ook in welke omgeving de accommodatie komt te staan. Om u hierin meer inzicht te geven -en u alvast te laten weten wat u in 2013 kunt verwachten- willen wij deze bouwprojecten in de komende uitgave van ZwembadBranche toegelichten. Van sommige projecten zullen wij in 2013 een reportage maken rond het moment van in gebruikname met een terugblik op het traject ervoor.

UIT HET WATER

Net als vorig jaar willen wij een overzicht maken van nieuwe accommodaties die in 2013 zullen worden opgeleverd. In de afgelopen jaren hebben wij verschillende interessante nieuwbouwprojecten of renovaties beschreven nadat deze waren opgeleverd en het openingsfeest had plaats gevonden. Maar wanneer de oplevering een feit is, heeft het project al een lange tijd achter de rug van voorbereiding, inwinnen van advies, schetsen, begroten, strijd en nog eens begroten, kosten bewaken en - niet te vergeten - het bouwen zelf. In de komende uitgave willen wij daarom graag een overzicht geven van projecten die in 2013 zullen worden opgeleverd. Projecten waar op dit moment hard aan wordt gewerkt om het komend jaar de zwembadbranche te verrijken. Het mogen verschillende projecten zijn. De ĂŠĂŠn heeft juist besloten om te vervangen, de andere om uit te breiden en een derde kiest voor een renovatie. Maar allen hebben gemeen dat zij in een voortdurend proces zitten, dat, terwijl u dit leest,

Dus wordt er momenteel hard gewerkt aan uw nieuwe accommodatie? Tip de redactie op info@zwembadbranche.nl

zwembadbranche

SAATCHI & SAATCHI - Non-contractual document - RCS 380 552 976 - Photo: Getty Images

13 t/m 16 november 2012 Eurexpo Lyon - Frankrijk

Een bad vol onweerstaanbare ideeën !

so innovative !

Meer dan 600 exposanten, n, 1 000 merken, 100 nieuwe producten, demonstraties in zwembaden en lezingen CONTACT : Coen ROSDORFF Tel.: 020 462 0020 c.rosdorff@promosalons.nl

Ontdek het aanbod voor openbare zwembaden en zwemparadijzen op :

13 t/m 15 november 2012 Eurexpo Lyon - Frankrijk

Uw beursbezoek begint op www.piscine-expo.com Vraag uw toegangsbadge aan code PZE www.youtube.com/PiscinePoolshow

@PiscineExpo

EcZWj mWj[h d_[j lWdp[b\ifh[a[dZ mWj[h _i$ EcZWj mWj[h d_[j lWdp[b\ifh[a[dZ mWj[h _i$ 6Vc lViZg `jci j bZi ]Zi WadiZ dd\ c^Zi o^Zc lVi Zg^c oî# IdX] ^h Y^Z ^c[dgbVi^Z ^c kZaZ hîjVi^Zh kVc 6Vc lViZg `jci j bZi ]Zi WadiZ dd\ c^Zi o^Zc lVi \gddi WZaVc\ hdbh oZa[h aZiiZga^_` kVc aZkZchWZaVc\# Zg^c oî# IdX] ^h Y^Z ^c[dgbVi^Z ^c kZaZ hîjVi^Zh kVc <Zaj``^\ `jci j gZ`ZcZc de Egd LViZg Wk! kddg ZZc \gddi WZaVc\ hdbh oZa[h aZiiZga^_` kVc aZkZchWZaVc\# gj^b Vhhdgi^bZci bZZiVeeVgVijjg kVc idebZg`Zc Vah <Zaj``^\ `jci j gZ`ZcZc de Egd LViZg Wk! kddg ZZc =Zna! Adk^WdcY! <d Zc @jcioZ# D[ ]Zi cj \VVi db gj^b Vhhdgi^bZci bZZiVeeVgVijjg kVc idebZg`Zc Vah Yg^c`lViZg! egdXZhlViZg! V[kValViZg d[ olZbWVY" =Zna! Adk^WdcY! <d Zc @jcioZ# D[ ]Zi cj \VVi db lViZg! bZi dcoZ VeeVgVijjg `jci j kg^_lZa Za`Z Yg^c`lViZg! egdXZhlViZg! V[kValViZg d[ olZbWVY" YZc`WVgZ eVgVbZiZg cVjl`Zjg^\ bZiZc! odlZa dca^cZ lViZg! bZi dcoZ VeeVgVijjg `jci j kg^_lZa Za`Z Vah ]VcYbVi^\# OdYVi j egZX^Zh lZZi lVi kddg Z]### YZc`WVgZ eVgVbZiZg cVjl`Zjg^\ bZiZc! odlZa dca^cZ lViZg j ^c YZ `jê ]ZZ[i# Vah ]VcYbVi^\# OdYVi j egZX^Zh lZZi lVi kddg Z]### lViZg j ^c YZ `jê ]ZZ[i#

Fhe MWj[h 8$L$ r BWdi_da[im[] * r -++) 7; >[d][be r D[Z[hbWdZ r mmm$fhemWj[h$db r _d\e6fhemWj[h$db

Veiliger zwemmen met Speck Pompen

Wereldwijd raken er jaarlijks tal van mensen gewond door onveilige afzuiginstallaties in zwembaden. Voor sommige zwemmers heeft dit zelfs fatale gevolgen. Speck Pompen Nederland BV, adviseur en leverancier van pompen, pompinstallaties en toebehoren voor onder andere zwembaden, ontwikkelde de nieuwe BADU Aanzuigbeveiliging om aanzuiging aan roosters van afzuigsystemen te voorkomen. Zwembadtechniek

De BADU Aanzuigbeveiliging sluit een voor zwemmers niet zichtbaar ongevalrisico door aanzuiging in openbare zwembaden uit. ‘De zuigkrachten aan roosters in zwembaden kunnen heel behoorlijk zijn’, vertelt Mercedes Olderaan, Productspecialist Zwembadtechniek bij Speck Pompen Nederland BV. ‘In extreme gevallen kunnen badgasten hierdoor met hun badkleding, haren of zelfs ledematen vast komen te zitten in de roosters.’ Aanzuiging van haren treedt al op bij een lage zuigkracht en kan noodlottige gevolgen hebben als deze achter een rooster verward raken. De BADU Aanzuigbeveiliging van Speck Pompen Nederland BV voorkomt dit. ‘Wanneer de druk in de leidingen verandert, geven de sensoren een signaal af naar de pomp en wordt deze vanzelf uitgeschakeld. Zo komt de zwemmer direct vrij en voorkom je letsel.’ Om de BADU Aanzuigbeveiliging maximaal te laten functioneren, zijn deze met redundant sensoren uitgerust. Ook zijn ze beschermd tegen overbelasting bij onderduk en overdruk. De BADU Aanzuigbeveiliging kan in alle bestaande systemen worden ingebouwd. Speck Pompen Nederland BV brengt met de BADU Aanzuigbeveiliging een innovatief product op de markt.

Maar Speck Pompen Nederland BV doet meer op het gebied van zwembadtechniek. Speck Zwembadtechniek levert een productlijn, waarbij de ultieme waterbeleving al sinds 1909 centraal staat. Van de eerste corrosoriebestendige kunststof zwembad circulatiepomp tot de modernste uitvoering anno nu. Of u nu een pomp nodig heeft voor uw privébad, openbaar zwembad of voor een waterattractie, Speck BADU heeft voor ieder wat wils. Zo heeft het bedrijf al jaren de BADU Block op de markt. De BADU Block wordt ingezet voor het verpompen van (zwembad)water in openbare baden, waterglijbanen, filterinstallaties en koelwaterinstallaties. Deze Badu Block met een capaciteit tot 950 m3/h is plaatsbesparend, in meerdere materiaaluitvoeringen leverbaar en heeft een laag toerental. De motor is uitwisselbaar zonder de pomp te hoeven demonteren. De Normblokpomp, een ééntraps, normaalzuigende spiraalhuispomp met een norm draaistroommotor, wordt ingezet voor het verpompen van schone en licht verontreinigde vloeistoffen, koud en warm water. De capaciteit van de attractiepomp gaat tot 740 m3/h. Het toerental ligt tussen de 1450 en 3500 min. Meer informatie over deze en andere zwembadpompen is te vinden op de website www.speck.nl of neem contact op met Mercedes Olderaan via tel. 0316-331757 of m.olderaan@speck.nl.

zwembadbranche

De nieuwe Zwemwaterwet Kennis, ervaring en een investering Het huidige Besluit Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen (BHVBZ) dateert uit 1984. De wet waarop dit besluit is gebaseerd (WHVBZ) gaat zelfs terug naar 1969. In de loop van de tijd zijn er wel een paar aanpassingen en aanvullingen aangebracht, zoals de kaders voor legionella in zwemwater en wat bijstelling betreffende het vrij-chloor niveau. Maar over het algemeen gaat het om sterk verouderde besluiten en wetteksten die voor een groot deel zijn gebaseerd op relatief makkelijk te handhaven middelvoorschriften. Met deze voorschriften kan de handhaver, in dit geval de Provincie, middels een vinkenlijstje eenvoudig toetsen. Fout is fout en goed is goed. Nieuwe technieken kunnen alleen moeilijk worden ontwikkeld en toegepast omdat de wetgever deze eigenlijk uitsluit of verbiedt. Een voorbeeld uit het verleden is het suppletiewater dat in de huidige BHVBZ van drinkwaterkwaliteit moet zijn. Het hergebruik van filterspoelwater heeft daardoor, zeker in de beginperiode, tot heftige discussies geleid.

Doelvoorschriften Maar ook nu speelt de vraag of de zogenaamde bypass filters, installaties waar niet al het zwemwater over het filter wordt gestuurd maar ook een gedeelte (bypass) langs het filter, wel toegepast mogen worden. Volgens de letter van het BHVBZ zou dit niet zijn toegestaan. Maar ook vanuit RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) zijn er bedenkingen. De meeste wetten in Nederland zijn daarom ook al aangepast van middelvoorschriften naar doelvoorschriften. Oftewel: ‘Wat willen wij bereiken?’ wordt door de wetgever aangegeven en ‘hoe dat moet worden bereikt’ zoekt de houder (exploitant/beheerder) zelf maar uit. In het geval van de bypass filters is de houder dus verantwoordelijk voor veilig zwemwater. Als hij in staat is dit

zwembadbranche

zonder zwembadfilter te doen, is dat ook goed. Een ander aspect waarom de WHVBZ en BHVBZ aangepast moet worden, is dat vriend en vijand het er wel over eens zijn dat de huidige parameters in de BHVBZ achterhaald zijn. Dit als gevolg van het welbekende voortschrijdend inzicht. De huidige BHVBZ is nog gebaseerd op het voorkomen en beperken van chlooramines, zeg maar het beperken van de chloorstikstofverbindingen (CL-N), maar in de ons omringende landen maakt men zich veel meer zorgen over de Thrihalomethanen de chloorkoolstofverbindingen (CL-C) omdat deze verbindingen chloroform en andere vervelende bijproducten maken. In Nederland is dit 20 jaar geleden al op de agenda gezet door onder andere Dick van Straaten (destijds werkzaam bij Centrilab). De discussie werd alleen steeds weer geblokkeerd omdat de WHVBZ dan aangepast moest worden. Nu de wet wordt aangepast is dit het moment om de zwemwaterkwaliteit parameters zeker op dit punt bij te stellen.

Advies Expertgroep ‘Veilig en Gezond zwemmen’ Om te weten welke zwemwaternormen -als het gaat om hygiëne en veiligheid in zwembaden- nu wel van deze tijd zijn, heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de BoZt (Branche organisatie Zwembadtechniek) gevraagd om haar te

adviseren. Onder leiding van prof. Peter Appel is er een expertgroep ‘Veilig en Gezond zwemmen’ samengesteld. Deze groep bestaat uit 16 leden waarmee onder meer de TU Delft, RIVM, Laboratoria, Provincies, leveranciers en de exploitanten zijn vertegenwoordigd. In het voorjaar van 2012 heeft deze expertgroep haar advies gegeven aan het Ministerie. Ondanks de complexe materie, ligt er nu een eenduidig advies op tafel. Hoewel één en ander nog in een conceptfase is, zullen naar verwachting de huidige microbiologische normen worden vervangen door 4 nieuwe indicatieve parameters met de haast onmogelijk uit te spreken namen zoals: • Pseudomonas aeruginosa (indicatie van algehele hygiëne) • Intestinale enterococcen (indicatie van verontreiniging door ontlasting) • Sulfiet reducerende Clostridia (indicatie van filterwerking) • Staphylococcus aureus (indicatie van badbelasting) Vooralsnog zijn dit nog wel voorlopige parameters die weergeven hoe vanuit de wetenschap tegen de normen voor hygiëne en veiligheid wordt aangekeken. Het Ministerie heeft vervolgens aangeven het zomerreces te willen gebruiken om een en ander door te rekenen. Om met name ook de financiële consequenties vast te stellen. Naast deze microbiologische parameters is er ook een aantal chemische parameters die, als het aan de expertgroep ligt, ook zullen gaan veranderen. De achterliggende gedachte is door verschillende inleiders reeds toegelicht op de PAO van februari 2012 in Delft. Zo ligt het in de bedoeling het waterstofcarbonaat weer te gaan meten en het maximaal gebonden chloor terug te brengen van 1 mg/l naar 0,5 mg/l. Maar ook zal de parameter AOX als indicator voor de Thrihalomethanen worden ingevoerd. De parameter voor KMno4 en Ureum zullen komen te vervallen. Deze laatste is altijd al een vreemde eend in de bijt geweest. In ieder geval één die door de introductie van actief koolfilters heel snel werd geëlimineerd. Het blijft eigenlijk merkwaardig dat de toezichthouder dit altijd heeft toegestaan. Het is net zo iets als je snelheidsmeter uit de auto slopen en op het gevoel gaan rijden.

Extra investeringen De indruk bestaat echter dat de nieuwe zwemwaterwet extra kosten met zich meebrengt, zowel aan de beheerszijde als aan de investeringszijde. Op de PAO (120 deelnemers) en de Technische Kennisdagen die Sportfondsen Nederland in juni

heeft georganiseerd (200 deelnemers) werd deze mening gedeeld. Het lijkt er op dat er toch in nieuwe en aanvullende technieken geïnvesteerd moet worden. Professor Appel gaf op de PAO al aan dat als gevolg van doelvoorschriften, zoals de nieuwe zwemwaterwet het beoogt, bij de exploitant steeds meer de nadruk komt te liggen op zorgplicht die is gestoeld op ervaring en kennis. Ervaring is er voldoende bij de exploitanten en beheerders. Kennis laat echter nog wel eens te wensen over. Ook niet zo vreemd als je je bedenkt dat er nagenoeg geen opleidingseisen aan technisch medewerkers worden gesteld. Ook de overheid onderkent dit en om toch de kwaliteit te kunnen borgen zal per accommodatie een Veiligheids- en Hygiëneplan (VHP) moeten worden opgesteld. Net zoals nu al het geval is voor het legionellabeheer, maar dan voor alle aspecten van de techniek. Of het nu gaat om de elektrotechnische installatie, opslag van chemicaliën of schoonmaak van alle toegepaste processen: er moet een risicoanalyse worden gemaakt, een plan van aanpak voor herstel en uiteindelijk een plan voor de te nemen beheersmaatregelen. Die vervolgens aan de hand van een bepaald protocol moet worden beheerst. Nog onduidelijk is hoe dit HVP er nu werkelijk uit gaat zien. Maar als de Europese NENEN 15288 wordt gevolgd, zal het de dossiergrootte van het Keurmerk Veilig en Schoon gaan overtreffen. En ook hier zit het venijn in de staart. Wanneer niet aan de voorschriften wordt voldaan, het dossier is niet op orde, is er sprake van een economisch delict. Ofwel, concurrentievervalsing die wordt afgehandeld middels het strafrecht. De belangrijkste vraag die de landelijke politiek zich eigenlijk in 2013 moet stellen bij de behandeling van de nieuwe zwemwaterwet is duidelijk. Is het verstandig (of doeltreffend zoals politici dat verwoorden), gelet op de relatief veilige zwembaden die wij mondiaal gezien in Nederland hebben, de huidige WHVBZ te vervangen door een nieuwe zoals die nu wordt voorgesteld? Eén ding staat in iedergeval vast. Als gevolg van de voorgestelde nieuwe zwemwaterwet zal de administratieve en financiële lastendruk in de accommodaties zeker toenemen. De terechte vraag is dan ook of het spreekwoordelijke kind zo niet met het (zwem)badwater wordt weggegooid.

Chris van Veluwen

zwembadbranche

Leône drijft door!

Materiaalgebruik in de zwemles In de meeste zwembaden is veel materiaal beschikbaar. Balletjes, blokjes, flexiebeams, hoedjes, diverse opduikmaterialen. Maar hoe kun je deze materialen effectief gebruiken in de zwemles om kinderen spelenderwijs iets te leren? De zwemles kan er uitzien als spelen. Als het goed is, is het een door de lesgever gekozen situatie waarin een kind uitgedaagd wordt om vanuit wat het al durft en kan zich nieuwe vaardigheden eigen te maken. Zo kan een kind de waterwereld om zich heen ontdekken. Als een kind zich veilig en prettig voelt, raakt het niet uitgespeeld. Niet uit geëxperimenteerd en daarmee ook niet uitgeleerd. Het kind gaat steeds een stapje verder. Blijft steeds langer/dieper onder water, drijft steeds iets verder uit. Materiaal kun je gebruiken om te spelen, te drijven, om te helpen en voor de (schijn)veiligheid. 1. Spelen Afleiden, plezier hebben, samenwerken vergemakkelijken, ontdekken, uitnodigen, uitdagen. Simpelweg leuker maken. Spelenderwijs leren past bij deze kinderen. Door te spelen kan een kind de wereld ontdekken en begrijpen. Spelen geeft een grote hoeveelheid leermomenten en leermogelijkheden. Plezier ontstaat wanneer een kind zich veilig en prettig voelt in het water, bij de omgeving, in de groep en bij de lesgever. 2 Drijven Volume vergroten of het zwaartepunt verplaatsen en soms stuwvlakken uitschakelen of noodzakelijke informatie onmogelijk maken. Zoals bijvoorbeeld de receptoren in de handen uitschakelen door het kind een plankje in handen te geven en alleen de beenslag te laten oefenen. 3. Helpen Bij vermoeidheid of bij het concentreren op het ervaren van een juiste ligging met een drijfmiddel. 4. (Schijn)veiligheid Een kind laten zwemmen op het niveau waar het niet hoort. Grotere groepen bij een lesgever dan goed is. Of een grotere afstand laten zwemmen dan de leerling beheerst. Het gebruik van materiaal kent alleen wel nadelen. Je moet het pakken, sjouwen en weer opruimen. Het ligt soms in de weg en het zou kinderen 46

zwembadbranche

kunnen afleiden van het werkelijke doel. Je moet je voorbereiden (vraag is natuurlijk of dit een nadeel is...). Overleggen binnen het team wie wat gaat gebruiken. Bij gebruik van materiaal wordt eigenlijk het verschil gemaakt door hoe en met welk doel je het materiaal gebruikt en niet door welk materiaal je gebruikt. Een aantal van deze nadelen zou je kunnen ondervangen door een Systeem van materiaalgebruik te maken. Dit doe je eens per 3 maanden voor het gehele team en het werkt bijzonder effectief. Het lijkt makkelijker om les te geven met materiaal, maar het vraagt uiteindelijk meer van de lesgever. Een lesgever moet zich afvragen: Wat doen kinderen zelf met het materiaal, waar komen ze toe (experimenteren)? Welk materiaal kan ik gebruiken om mijn doel te bereiken (doelgericht)? Dan komen de taken van jou als lesgever aan bod: Observeren: Komen alle kinderen aan hun trekken; zie ik wat ik wil zien? Motiveren: Laat kinderen die ‘kleine stapjes’ nemen, hun ‘eigen wijze’ is goed genoeg. Bijsturen: Individueel: Kun je het ook zo? Misschien kun je ook eens dit proberen? Leervoorstel, opdracht, veranderen Arrangement, materiaal bijvoorbeeld, veranderen. Voorbeelden om spelenderwijs te leren zwemmen met gebruik van materiaal: Voortraject: Basiselement voortbewegen Beginsituatie: 2e les, uitersten: aantal leerlingen lopen zeer voorzichtig in heupdiep water en een aantal kinderen kan ‘dolfijnen’ in borstdiep water. Doelstelling: De mindere leerlingen gaan lopen met een vlot met richtingsveranderingen in heupen borstdiep water, de betere leerlingen gaan zweven en proberen te leren drijven met materiaal. Badruimte: Vierkant vak van 0,40 aflopend tot circa 1 m. Aan 1 zijde een lage badrand en aan 1 zijde een brede, stenen inlooptrap. Leervoorstel: a. Je mag overal mee spelen. b. Na een tijdje moeten alle spullen opgeruimd worden.

Mogelijke uitbouw: - Arrangementsveranderingen zoals opruimplekken in dieper water of verder uit elkaar. - Aanpassingen leervoorstel zoals materialen naar een aangewezen plek brengen, steeds een ander materiaal opruimen, zo snel mogelijk opruimen combineren met een ander basiselement zoals drijvend het materiaal wegbrengen. Voortraject: Basiselement te water gaan Beginsituatie: uitersten: aantal kinderen durft van de onderste traptrede te springen en aantal kinderen springt zelfstandig van de kant, in voor hen, borstdiep water. Doelstelling: De mindere leerlingen kunnen van de step en de lage kant springen en klimmen op/van andere situaties. De betere leerlingen springen van labiele vlakken. Badruimte: Vierkant van 0,30 cm aflopend tot ca. 1 m. Aan 1 zijde een lage badrand en aan 1 zijde een brede, stenen inlooptrap. Arrangement: Hoge, lage, labiele en stabiele grondvlakken op/bij diverse waterdieptes: steps op verschillende hoogtes + ‘badmeesterkrukjes’ + drijvend vlot in het water (op diverse waterdieptes), een aantal gemarkeerde plekken om vanaf de kant te springen (ook bij diverse waterdiepte) waarvan 1 plek vanaf een overstekende mat. Leervoorstel: Je mag er over-, open afgaan. Indien nodig regels afspreken. Mogelijke uitbouw: - Arrangementsveranderingen zoals situaties in of bij dieper water opstellen, gebruik van meer labiele grondvlakken.

Leône Hamaker

P.S. Met dank aan Marianne Akerboom. Geïnteresseerd? Vraag een voorbeeld van een Systeem van materiaalgebruik aan via leone@leonehamaker.nl of via twitter @leonehamaker.

Feest Tip voor de

dagen

www.hetnieuweoverdektestrand.nl

Een goed inzicht in de waterkwaliteit voorkomt kosten

Controle zwemwater: techniek, kennis en ervaring Vroeger had bijna elk zwembad een eigen machinist met technische en chemische kennis, verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en de waterbehandelingsinstallatie. Tegenwoordig is veel van deze kennis wegbezuinigd en zijn hun taken vervangen door apparaten. Eddy Hilbrink van Pro Water waarschuwt voor dit gebrek aan kennis. “Er kunnen veel problemen en kosten worden voorkomen door iedere dag met kennis en ervaring naar het zwemwater te kijken.” Het bedrijf Pro Water is in 2001 opgericht in Hengelo (Ov) door Eddy Hilbrink en André Bos. Specialisten die al vanaf de jaren ’80 bezig zijn met de levering van apparatuur voor de behandeling en controle van zwembadwater. “We hebben in de loop der jaren veel kennis en ervaring opgebouwd in het meten van zwembadwater en delen deze kennis graag met onze klanten. We combineren dit met het leveren van goede apparatuur met bijbehorende reagentia. Hiermee krijgt men snel en eenvoudig goed inzicht in de samenstelling van het water”, aldus Hilbrink. De brede klantengroep (zowel nationaal als internationaal) is goed te spreken over de ondersteuning die zij ondervinden bij chemische en technische vraagstukken. “Wij merken dat het voor veel klanten toch lastige materie is en dan is het fijn dat we de mensen kunnen voorzien van het juist advies voor hun situatie”, aldus Hilbrink.

Apparatuur vs kennis Door het vele contact met zwembaden ziet Hilbrink ook dat het kennisniveau binnen de Nederlandse zwembaden afneemt. “Vroeger was de chemische kennis bij de professionals in de zwembaden groter. De machinist die het water in de gaten hield, maakte je echt niets wijs. Hij wist precies wat de samenstelling was en welke invloed temperatuur of andere factoren hebben. Tegenwoordig is veel van deze kennis overgenomen door apparatuur die alles nakijkt, opslaat en uitprint. De betrokkenheid van de mens bij de waterkwaliteit is daardoor minder geworden. Maar wanneer de kennis van het hele proces en de chemische samenstelling van het water groot is, kun je inspelen op veranderingen en tijdig problemen voorkomen”, aldus Hilbrink, “Wanneer je inziet waarom waardes veranderen, kun je daar vaak wat aan doen voordat je bijvoorbeeld extra moet spoelen. Dit scheelt dan kosten en tijd.” Hilbrink legt daarmee de vinger op de zere plek. We zijn nu minder betrokken bij de waterkwaliteit en vertrouwen vooral op de apparatuur.

Toezicht vergroten, kosten verlagen Door iedere dag handmetingen van het water te doen en hier bijvoorbeeld twee personen binnen het team verantwoordelijk voor te stellen, zorg je ervoor dat je hun kennis en betrokkenheid vergroot. “Wanneer de handmeting van het zwembadwater enkel onderdeel is van routine, waarbij ieder personeelslid de gegevens weer anders interpreteert en er onderling geen informatie echt gedeeld wordt door gebrek aan kennis of communicatie, sla je de plank mis”, stelt Hilbrink overtuigend. Als voorbeeld noemt hij de helderheid van het water, een deels subjectieve waarneming die voor iedereen anders is. Wanneer dit iedere keer door twee dezelfde personen wordt gecontroleerd, is het vergelijkingsmateriaal met ‘gisteren’ duidelijker. “Zorg dus

zwembadbranche

10 tips voor de handmeting van water dat het personeel dat hier toezicht op heeft, goed communiceert en ook écht weet wat er aan de hand is met de chemische samenstelling van het water. Wanneer bepaalde waarden van het water veranderen, kan dat een voorteken zijn voor een probleem. Daar kan je dan op inspelen voordat het écht water, tijd en energie kost”, is het advies van de waterexpert.

Duurzaamheid Dat er wat kan gebeuren, is evident. Hilbrink vindt het dan ook verstandig om het personeel te wijzen op de gevaren. Gelukkig is over het algemeen de kwaliteit van Nederlands zwemwater goed tot zeer goed en zijn de risico’s klein. Zeker in vergelijking met meer zuidelijke landen in Europa, waar het warme weer vaak ook niet helpt als het om de waterkwaliteit gaat. Toch is volgens Hilbrink al die extra kennis en de strenge regels aangaande controles ook in Nederland wenselijk “Het is net als een kruispunt waar nooit ongelukken gebeuren. Als je de stoplichten weghaalt, hoef je niet lang te wachten tot het eerste ongeluk”. Het kan dus altijd beter en daar zijn, naast kennis, goede apparatuur en producten voor op de markt. “De gegevens van deze apparatuur moeten vervolgens wel worden geïnterpreteerd door iemand die weet wat er staat. Dat moet je niet aan een leek overlaten.” Door de meetgegevens te koppelen aan de belasting van het bad zie je welk effect de zwemlessen, vrije uren, waterpolotrainingen of het zwemmen voor ouderen hebben op de samenstelling van het water. Door de kennis te vergroten, maakt de branche meteen ook een slag in duurzaamheid zo voorziet Hilbrink. “Het is heel eenvoudig. Wanneer je het water in optimale conditie houdt, hoef je minder water te verversen. Dit scheelt heel wat energie en verwarming. Daarin kan de Nederlandse branche voorop gaan lopen, maar dat doen we nog te weinig.”

1. Weet wat je meet. Haal chemische kennis in huis en leid het personeel op. Zo weet men wat de meetwaarden inhouden waardoor de juiste conclusies kunnen worden getrokken. 2. Zorg dat de mensen die de handmeting doen goed zijn geïnstrueerd over de juiste werking van het apparaat. 3. Besteed zorg aan het nemen van een representatief watermonster en een goede meethygiëne. Bij onjuiste meetwaarden is meestal een menselijke fout de oorzaak zoals foutieve monstername, een onjuiste behandeling van het monster of vervuilde meetbuisjes. 4. Houd het water in optimale conditie. Constateer niet alleen dàt er een afwijking is, maar kijk waar deze vandaan komt. Wat je eraan kunt doen en hoe je het in de toekomst kunt voorkomen. 5. DPD reagens (tablet of poederreagens) die niet wit (meer) zijn, maar grijs, bruin of paars zijn niet meer geschikt voor metingen. Deze verkleuringen ontstaan als de reagens in aanraking is gekomen met zuurstof door bijvoorbeeld een beschadigde verpakking. 6. Individueel verpakte reagens (tabletten of poeder sachets) zorgen voor de exacte hoeveelheid verse reagens en daarmee voor een meer betrouwbare meting. 7. De handmeters werken alleen optimaal als de meetapparatuur en reagens op elkaar zijn afgestemd. Bij voorkeur dus hetzelfde merk gebruiken. 8. Een goede helderheid van het water, zegt nog niets over de chemische/ biologische samenstelling en veiligheid. Door dagelijks handmetingen te verrichten houd je inzicht in de kwaliteit van het water. 9. De parameters die dagelijks verplicht gemeten moeten worden zijn onder meer vrij chloor, gebonden chloor, pH-waarde, cyanuurzuur en helderheid. Daarnaast kunnen parameters als ureum, alkaliteit , aluminium (afstellen vlokmiddel dosering), calciumhardheid, ijzer en koper belangrijke extra informatie geven over de watersamenstelling. 10. Een goede leverancier zal je desgevraagd voorzien van advies. Durf te vragen! Voor meer informatie: www.prowater.nl

zwembadbranche

Energiezuinige zwembadtechniek Het Ospa-energieconcept Efficiënt omspringen met energie speelt een sleutelrol bij het verlagen van kosten en de uitstoot van CO2. Ospa realiseert optimale energie-efficiëntie dankzij een overtuigend concept. Natuurlijk keukenzout en uiterst efficiënte actieve kool minimaliseren het verbruik van desinfecteermiddelen. Moderne zwembadtechniek en innovatieve besturingscomputers helpen energie besparen. Al bij de planning is alles gericht op een energiezuinig en economisch gebruik.

Foto: Hotel Riva, Konstanz

Ospa – de techniek die rendeert en het milieu ontziet!

Wij sturen u graag vrijblijvend onze brochure toe. Wels Techniek • 6604 LV Wijchen Tel.: 024-3445066 www.welstechniek.nl Ospa Schwimmbadtechnik

www.ospa.nl • ospa@ospa.nl

column

goteamnl #

Met het succes op de Olympische en Paralympische Spelen hebben we een geweldige sportzomer! Na tegenvallende resultaten met het EK voetbal en de Tour de France, was het een verademing om de Nederlanders in Londen in actie te zien. Wat is sport mooi. Wat een passie en emotie: ik heb genoten. Niet alleen van de prestaties van het Olympisch team, ik mocht er zelf ook bij zijn. Het allerlaatste weekend was ik in Londen om het grootste sportevenement ter wereld van dichtbij mee te maken. Zo heb ik de gouden wedstrijd van de hockeydames gezien, volleybal- en handbalwedstrijden van dichtbij mee gemaakt. Helaas geen kaarten kunnen bemachtigen voor het waterpolo, maar dit mocht ik in Eindhoven afgelopen jaar al op top niveau van dichtbij meemaken. Een aantal zaken vielen me direct op. Naast de emotie en de passie voor sport, vond ik het fantastisch om tussen al die stadions te lopen en te zien hoe alles was georganiseerd. Van de toegangswegen tot de doorstroom en de bewegwijzering. Duizenden mensen per dag die op een enthousiaste manier door de vrijwilligers werden begeleid van A naar B. Alleen maar hulde. Ook de stadions zijn natuurlijk fantastisch om te zien. Als architect of liefhebber van gebouwen kijk je je ogen uit. In Nederland investeren we de laatste jaren, ondanks de crisis, veel in topsport, talentontwikkeling en goede accommodaties. Dit resulteert in een mooie 13e plaats op de medaillespiegel. Om de top 10 ambitie vast te houden moeten we blijven investeren, ook in goede zwemaccommodaties. Een nieuwe accommodatie kan zowel voor de breedte- als topsport een enorme impuls geven in een gemeente of omgeving. Soms kom ik in mijn werk een aantal projecten tegen waarvan ik denk: mooie architectuur, maar is het ook functioneel? Zwembaden met alle toeters en bellen zoals we dat kennen uit de jaren 80. Een mooi dak, maar pilaren op de perrons die in de weg staan voor de scheidsrechters van waterpolowedstrijden. Geen clubhuis met een eigen ingang naar het zwembad. Onvoldoende capaciteit op de tribune, maar wel de ambitie om een Nederlands kampioenschap te organiseren. Plannen in een vergevorderd stadium, worden soms voorgelegd aan de KNZB om deze te beoordelen. Helaas voldoen deze vaak niet aan de wens of norm.

De KNZB hoopt in de toekomst op meer samenwerking met het realiseren van zwembaden in uw gemeente of regio. Het handboek zwembaden 2012 moet daar een bijdrage aan leveren. Het is overigens niet de eerste versie. In de jaren ’90 van de vorige eeuw was er al sprake van een door de KNZB uitgegeven brochure zwembadenbouw. In juli 2004 verscheen voor het eerst een handboek, opgesteld door de KNZB en ISA Sport. Sindsdien is er, mede door de implementatie van een groot aantal Europese zwembadnormen die vervolgens als officiële NEN-normen zijn overgenomen, veel veranderd. In 2008 is er weliswaar een herziening van het handboek verschenen, maar dat bleek toch niet toereikend. Vandaar nu dus de nieuwe versie. Waar het vorige handboek vooral een naslagfunctie had en gekenmerkt werd door veel bouwkundige voorschriften en sporttechnische reglementen, is dit boek veel meer bedoeld als werkboek. Het heeft de intentie inspiratie en ideeën te leveren voor iedereen die (al dan niet zijdelings) betrokken is of wil zijn bij de ontwikkeling en totstandkoming van een zwemaccommodatie. We hebben het dan over architecten, lokale en soms ook provinciale of landelijke overheden en sportorganisaties en toekomstige gebruikersgroepen. Het boek is dus minder technisch van aard dan de voorgaande editie en kan een belangrijk hulpmiddel zijn bij het samenstellen van een ontwerp, een programma van eisen of een bestek van een te realiseren accommodatie. Het is echter geen blauwdruk voor de realisatie van een zwemaccommodatie. In dit boek worden dan ook vooral zaken benoemd die betrekking hebben op de functionaliteit van de zwemaccommodatie als het gaat om de zwemsport. We hebben het dan zowel over het gebouw als over het bassin. Voor wettelijke voorschriften en andere reglementaire zaken wordt zoveel mogelijk verwezen naar andere bestaande documentatie. Het handboek wordt in het najaar van 2012 gelanceerd. Hiermee proberen we onduidelijkheden weg te nemen in de bouw van goede zwemaccommodaties. Samen met diverse partijen komen tot kwaliteit, waar gebruikers van zwemverenigingen en andere belanghebbende optimaal gebruik van kunnen maken. Zo kan het handboek zwembaden een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van de zwemsport in Nederland. Dit kan wellicht leiden tot meerdere medailles op langere termijn in de zwemsport: #GoteamNL

Marcel de Visser Projectleider Accommodatiezaken KNZB Wil je reageren op de column van Marcel, mail naar marcel.de.visser@knzb.nl of via twitter @marceldevisser

zwembadbranche

10-11 oktober

Dag van de Openbare Ruimte Houten, Nederland Op 10 en 11 oktober 2012 vindt in Expo Houten de 9de editie plaats van de jaarlijkse vakbeurs ‘Dag van de Openbare Ruimte Nederland’. Net als voorgaande jaren zal een ruim aantal bezoekers naar de Expo in Houten komen voor een actueel beeld van alle denkbare producten en diensten op het vlak van openbare ruimte. Vorig jaar telde de beurs ruim 3.000 bezoekers die kennismaakten met de vele facetten van de openbare ruimte. De beursvloer biedt plaats aan leveranciers uit de sectoren Groen, Openbare verlichting, Straatmeubilair, Speeltoestellen, Bestrating, Stedelijk waterbeheer en Advies. De laatstgenoemde sector staat vanwege het gemak voor de bezoeker bij elkaar in een gedeelte van hal 3 onder de noemer Advies, Ontwerp en Beheer. Alle productgerichte leveranciers staan - net zoals in de openbare ruimte - door elkaar heen in de beurshallen. Daarnaast kunt u deelnemen aan verschillende seminars die u voorzien van actuele informatie. Voor meer informatie: www.dagvandeopenbareruimte.nl

3 - 5 oktober

Demo-Dagen Papendal, Nederland De Demo-Dagen is op 3, 4 en 5 oktober 2012 terug op Papendal met een uitgebreid beursconcept. In dit uitgebreide concept worden de sporten recreatiebranche meer en beter betrokken dan voorheen. Afgelopen edities is de Demo-Dagen steeds meer een groen- en onderhoudsbeurs geworden, waarbij de sporten de recreatiebranche niet de ruimte hebben gekregen die ze verdienen. In dit uitgebreide beursconcept krijgen de drie sectoren evenredig veel aandacht en ruimte. Zo ontstaat er een completer aanbod voor een groter en meer gedifferentieerd publiek. De beoogde kruisbestuiving vindt op deze manier beter plaats. Openbare ruimte, sport en recreatie hebben naast hun eigen, specifieke kenmerken namelijk ook veel overeenkomsten. Demo-Dagen 2012 bestaat feitelijk uit drie zones die samen dé totaalvakbeurs voor openbare ruimte, sport en recreatie vormen. 52

zwembadbranche

Naast het kijken, testen, vergelijken en demonstreren van producten en diensten, wordt er in 2012 per zone meer aandacht besteed aan kennisvergroting door middel van seminars, workshops en dergelijke. Op deze manier biedt de Demo-Dagen 2012 een combinatie van kennisoverdracht, netwerken en productinformatie voor een brede doelgroep. Voor meer informatie: www.demo-dagen.nl

9 - 12 oktober

Interbad Stuttgart, Duitsland Van 9 tot en met 12 oktober is Interbad weer de ontmoetingsplek voor een ieder die werkzaam is in de zwembadbranche. Naast de zwembadbranche richt de beurs zich door de toename van ‘leisure’ ook meer op de fitnessen gezondheidsmarkt. Deze spelen immers een steeds grotere rol in de zwembadbranche. Hiermee komt de gehele sector tot zijn recht. De beurs biedt bezoekers een breed, maar overzichtelijk aanbod en de meest actuele trends. Dit alles, zoals u gewend bent, ingebed in een aantrekkelijk en informatief programma. Als vanouds wordt het kernstuk van de beurs gevormd door de vier sectoren particuliere en openbare zwembaden, sauna’s, whirlpools en een breed gesorteerd aanbod op het gebied van spa’s & wellness. De bezoeker kan hiermee op één en dezelfde beurs alle informatie krijgen over verschillende aspecten van de zwembaden fitnesscultuur. Van systemen en technieken tot aan de architectuur, design en de kunst om je eigen zwembad goed te profileren. Het informatieve programma bestaat onder meer uit het 64ste Congres voor de zwembadbranche, dat wordt georganiseerd door de Duitse branchevereniging voor zwembaden. Tijdens dit congres staan onder meer trends en regulering aan de basis van interessante workshops, presentaties en seminars. Dit jaar wordt onder andere aandacht besteed aan personeelsmanagement, energiebesparing en waterbehandeling. Wederom vindt de beurs dit jaar plaats in het nieuwe beursgebouw de ‘New Stuttgart Trade Fair Centre, vlakbij Stuttgart Airport. Al met al dus een beurs die niet gemist kan worden om weer helemaal bij te zijn. Net als voorgaande edities belooft het dan ook weer een drukbezochte beurs te worden. Voor meer informatie: www.interbad.de

beursnieuws

13 - 16 november

6 - 8november

Piscine / Aqualie

Recreatie Vakbeurs

Lyon, Frankrijk

Hardenberg, Nederland

Elke twee jaar bundelen Piscine, de wereldwijde vakbeurs voor spa en privé zwembaden, en Aqualie, de vakbeurs voor wateren wellnesscentra, hun krachten om een beurs te creëren die op geen enkele agenda van zwembadprofessionals mag ontbreken. Dit jaar vinden de beurzen plaats van 13 t/m 16 november (Aqualie t/m 15 november), wederom in Lyon. De markt voor zwembaden in Frankrijk is de op één na grootste in de wereld en blijft zijn dynamiek, met een groei van 6,5% in de eerste negen maanden van 2011, bewijzen. Aan de basis van deze groeiende markt staat een stijgende reputatie op het gebied van toonaangevende vakkundige inhoud. De evenementen die op de planning staan in Lyon staan daarmee dan ook nu al synoniem voor kwaliteit. Alle grote spelers op de internationale markt worden halverwege november in Lyon verwacht. Piscine is een evenement dat zijn wereldwijde reputatie te danken heeft aan zijn voortdurende zoektocht naar nieuwe innovaties. Het is een internationaal evenement met bezoekers uit 40 landen, 1000 merken en 100 geplande instructies. De vakbeurs Aqualie duurt drie dagen en is een combinatie van vakbeurs en conferentie. Het is het enige evenement dat is gewijd aan design, constructie, renovatie en equipment van openbare zwembaden, zwemparadijzen en wellnesscentra. De editie van 2012 omvat een vakbeurs met exposanten en experts vanuit de hele wereld, die je kennis laten maken met nieuwe trends en ontwikkelingen. Daarnaast kun je mee met rondleidingen langs interessante faciliteiten gekozen door de organisatoren. En natuurlijk niet te missen is de speciale gala avond.

Deze vakbeurs wordt dit jaar alweer voor de 11e keer georganiseerd. Alles op het gebied van inrichting van de openbare- en recreatieve ruimte wordt tijdens deze vakbeurs getoond. Van leveranciers van speel- en sporttoestellen tot automatisering, bewegwijzering, projectinrichting en de nieuwste chalets. Met de laagdrempeligheid onderscheidt Recreatie Vakbeurs Hardenberg zich van andere vakbeurzen. Het succes van deze vakbeurs is te danken aan de regionale insteek en de gemoedelijke sfeer. De deuren van de evenementenhal gaan dinsdag 6, woensdag 7 en donderdag 8 november vanaf 13:00 uur open en zal iedere beursdag om 21:00 uur sluiten.

Ook dit jaar is Piscine en Aqualie met een breed aanbod aan exposanten en een interessant raamprogramma weer een compleet evenement gericht op het bevorderen van business en het stimuleren van trends en innovaties. Voor meer informatie: www.piscine-expo.com

Voor meer informatie: www.evenementenhalhardenberg.nl

26 - 28 november

Recreatie Vakbeurs Gorinchem, Nederland Deze vakbeurs wordt dit jaar alweer voor de achtste keer georganiseerd. Net als de beurs in Hardenberg wordt ook hier alles op het gebied van inrichting van de openbare- en recreatieve ruimte getoond. Met edities in Hardenberg en Gorinchem wordt zo een landelijke dekking gecreërd. Let op! Naast Recreatie Vakbeurs vindt dit jaar Horeca Relatiedagen gelijktijdig plaats in Evenementenhal Gorinchem. Om deze reden is de beurs niet van dinsdag tot donderdag open maar gaan de deuren al op maandag 26 november open vanaf 13:00. Woensdag 28 november om 21:00 zullen de deuren weer sluiten. Voor meer informatie: www.evenementenhalhardenberg.nl

zwembadbranche

column

Luctor et Emergo Na een geweldige sportzomer (ik ben niet zo chauvinistisch) brengt september ons weer in de realiteit van alle dag. De crisis, de formatie, Syrië, alles lijkt ons ineens weer uit de zomerslaap te doen ontwaken. Wat betekent deze confrontatie dan voor de zwembranche? Al vele jaren wordt de zwembranche gedomineerd door bezuinigingen, sluiting van baden en minder bezoekers. Vele profeten hebben de oplossing op papier al lang verzonnen. Adviseurs, exploitanten, zwembadmanagers, zwemverenigingen en brancheorganisaties hebben de afgelopen jaren vele ideeën gelanceerd om een einde te maken aan de negatieve tendens. Om nog even dicht bij de sportzomer te blijven voelt dit als een partijtje worstelen. En dan met name het gevoel de onderliggende partij te zijn. Maar dat willen we toch niet! We moeten toch veel meer bliven geloven in onze eigen kracht en dicht bij onszelf blijven. Laten we dan ook een Zeeuwse spreuk tot lijfspreuk maken. ‘Ik worstel en kom boven’ zou de slogan voor de komende jaren moeten worden. Maar zijn er dan nog wel mogelijkheden om te zorgen dat we niet nog minder uren openblijven, dat we nog meer vakmensen op straat zetten, dat er nog minder kinderen leren zwemmen? Jazeker, met een beetje gezond verstand en het opzij zetten van een aantal paradigma’s komen we een heel eind. Zwemmen is iets wat hoort bij onze cultuur, van het diplomazwemmen tot de gouden medailles van Ranomi. Niemand kan ontkennen dat zwemmen gewoon een onderdeel is van onze eeuwenoude Nederlandse worsteling tegen het gevaar van water. Heb ik dan de juiste oplossing op de kastplank liggen? Nee, ik zou het niet eens willen. De oplossing is er namelijk al lang, ga maar eens praten met al die zwemonderwijzers die dagelijks de kinderen lesgeven, ga maar eens praten met die ouders die wekelijks naar het zwembad komen, ga maar eens praten met de sportambtenaar. Maar vooral ga eens kijken naar al die kinderen, banenzwemmers en sporters die met veel plezier naar ons zwembad toe komen. 54

zwembadbranche

De oplossing ligt opgesloten in drie woorden: vakmanschap, verbinding en vertrouwen. Het toepassen de V3 brengt je in de buurt van het creëren van maatschappelijke waarde en daar gaat het om bij exploitatie van zwembaden. Zwembaden floreren niet met de zoveelste SWOT-analyse, de volgende standaard marketing tool of de volgende ROI analyse. Zwembaden floreren bij de gratie van mensen vol passie en vakmanschap. En natuurlijk is, zoals altijd, de vernieuwing al lang begonnen. Ik sprak deze week een zwembadmanager die voorstelde om zwemvereniging en zwembadexploitatie in elkaar op te laten gaan. Je wordt gewoon lid van het zwembad, waar je kunt deelnemen aan zwemles, aquafitness en wedstrijdzwemmen. Vrijwilligers en professionals vullen elkaar aan waar mogelijk. De optimale invulling van de drie belangrijke kernbegrippen vakmanschap, verbinden en vertrouwen. Succes!

Wilt u reageren op mijn column? @ronaldterhoeven

leveranciersindex uw bedrijf in deze index? Vanaf € 155,00 per jaar Voor meer informatie tel. +31 (0)227 593433 info@zwembadbranche.nl Een indexplaatsing kan per nummer ingaan voor een periode van 12 maanden en wordt automatisch verlengd. Let op! Opzegging schriftelijk en uiterlijk 3 maanden voor het einde van het kalenderjaar.

adviesbureau's Eyeview Systems BV. IJsselstraat 45 5347 KG Oss tel. 0412 450382 fax 0412 450389 info@eyeviewsystems.nl www.eyeviewsystems.nl

MPC BV

Houtkampstraat 33 A 7001 ED Doetinchem tel. 0314 64 25 01 info@mpconsultancy.net www.mpconsultancy.net

Sportfondsen Nederland NV Postbus 12324 1100 AH Amsterdam ZO tel. 020 355 05 55 fax 020 355 06 66 info@sportfondsen.nl www.sportfondsen.nl

ANTI SLIP Slipstop Benelux B.V. Schaverijstraat 29 3534 AS Utrecht tel. 030 243 66 33 fax 030 243 10 84 info@slipstop.nl www.slipstop.nl

AFDEKDEKENS Variodeck BV Haarspit 3 Leisure Management 1724 BG Oudkarspel 74 telPostbus 0226 333000 ZH 333099 Hippolytushoef fax1777 0226 tel. +31 (0)227 593433 info@variodeck.nl fax +31 (0)227 595628 www.variodeck.nl e-mail: info@leisure-management.nl internet: www.leisure-management.nl Stand 102

automatisering Compudienst/LVP B.V.

Markkant 5 4906 KB Oosterhout tel.Leisure 0162 Management 450506 wordt sinds 1998 uitfaxgegeven. 0162 453868 Leisure Management is met name bedoeld voor de DMU van de diverse compudienst@lvp.nl Leisurecentra en wordt zes keer per jaar compudienst.lvp.nl

kosteloos verzonden naar 8.500 adressen in de branche. U kunt zich op onze website

Hollander Techniek aanmelden voor een gratis abonnement.

Postbus Leisure 1172 Management heeft een gemiddelde 7301 BK van Apeldoorn oplage 8.556 (bron: HOI 2008) en heeft de grootste oplage in de leisuretel.daarmee 055 3681111 Kijk voor onze meest actuele oplafaxbranche. 055 3681100 gecijfers op www.hoi-online.nl info@hollandertechniek.nl www.hollandertechniek.nl Leusink Zwembadoverkappingen &

Zwembadbouw Plan Plan Internet BV

2b 15 F Dr.Ethaanstraat A.F. Philipsweg 2463AC EH Rijssen 9403 Assen tel. +31 (0)6 10013458 tel. 0592 333 600 fax +31 (0)548 544967 faxe-mail: 0592info@zwembadoverkappingen.nl 333 601 info@ppibv.nl internet: www.zwembadoverkappingen.nl www.planplaninternet.nl Stand 381

Syx Automations Meesterstraat 2 3861 RE Nijkerk tel. 033 43 28 416 fax 033 46 10 933 info@syx.nl www.syx.nl www.leisureindex.nl

V Consyst

Energiebesparing

Schering 31 - 33 8280 AB Genemuiden tel. 038 385 70 57 fax 038 385 85 25 vconsyst@vconsyst.nl www.vconsyst.nl

ENER-G Nedalo BV

Aquajogging artikelen

Postbus 4 3640 AA Mijdrech tel. 0297 29 32 00 fax 0297 28 59 30 info@energ.nl www.energ.nl

Aquajogging ‘de Buffel’

Variodeck BV

Watergames & More

exploitaties

Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel 0226 333000 fax 0226 333099 info@variodeck.nl www.variodeck.nl

Vinkelsestraat 80 5383 KM Vinkel tel. 0412 451128 fax 0412 451370 info@aquarunner.nl www.aquarunner.nl

Postbus 172 2665 ZK Bleiswijk mobiel 06 29556662 paul@watergamesandmore.com www.watergamesandmore.com

Beweegbare zwembadbodems EWAC Medical

Lutz-Jesco Nederland B.V. Nijverheidstraat 14C 2984 AH Ridderkerk tel. +31 (0)180 499460 fax +31 (0)180 497516 e-mail: info@lutz-jesco.nl internet: www.lutz-jesco.nl Stand 135

Doseerapparatuur Lutz-Jesco Nederland B.V.

Postbus 26 2980 AA Ridderkerk tel. 0180 49 94 60 fax 0180 49 75 16 info@lutz-jesco.nl Lotec is al generaties lang gepassioneerd www.lutz-jesco.nl

bezig met zwembaden voor zowel de professionele als de particuliere markt. De unieke karaktertrek van dit bedrijf heeft alles te 395 visie. Elk maken met een Postbus allesomvattende goed bad, in welke grootte of vorm dan ook, 3760 AJ SOEST begint met een goed doordachte waterbetel. 035 5431511 handelingsfilosofie. Je moet kunnen over035 5431448 zien welk doel jefax met ingrepen wilt bereiken. Lotec is sinds 1867 actief in de installainfo@rb-instrument.nl tiebranche. De laatste vijftig jaar hebben www.rb-instrument.nl hoofdzakelijk in het teken gestaan van de ontwikkeling en aanleg van ondermeer zwembaden, filtersystemen en golfslagmachines. Hierbij wordt de oorspronkelijke activiteit, de sanitaire installatietechniek, niet uit het oog verloren. Recente ontwikkelingen zoals toepassingen met zonne-energie maken van deze afdeling een onmisbare schakel binnen de Lotec organisatie. De DDS Leverancier Poseidon jarenlange ervaring op zwembadgebied IJsselstraat 45 heeft geleid tot een aantal baanbrekende 5347 KG Oss ontwikkelingen. Enkele voorbeelden hiertel. 0412 450382 van zijn het Lotec Filter Systeem, de special fax 0412 450389 products, de golfslagmachine, de SurfRider, info@eyeviewsystems.nl de FlyOver en de RocketPlunge.

Laco Nederland

Sportfondsen Nederland NV

Variopool BV

tel. +31 (0)40 2430021 fax +31 (0)40 2455390 e-mail: info@lotec.nl internet: www.lotec Stand 101

Blamanstraat 23 2692 DL ‘s-Gravenzande tel. 06 53592727 info@belevingsspecialist.nl www.belevingsspecialist.nl Slibbroek 33 5081 NR Hilvarenbeek tel. 013-5052079 fax 013-5054038 info@laco.eu www.laco.eu

Dulleweg 16 1721 CT Broek op Langedijk tel. 0226 313457 fax 0226 313543 info@ewac.com www.ewac.com Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel 0226 333000 Lotec BV fax 0226 333099 Boven Zijde 12 info@variopool.nl 5626 EB Eindhoven www.variopool.nl

Belevingsspecialist

Postbus 12324 1100 AH Amsterdam ZO tel. 020 355 05 55 fax 020 355 06 66 info@sportfondsen.nl www.sportfondsen.nl

NEDERLAND

Filtersystemen Van Egdom BV

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl Postbus 26 www.vanegdom.nl Lutz-Jesco Nederland B.V. heeft meer dan 50 2980 AA RIDDERKERK jaar ervaring als fabrikant van technische producten in de zwembadtechniek en is in tel. 0180-49 94 60

Nederland verantwoordelijk begeleiRoozeboom & Van den Bos BV16 voor de Golfslag fax Instrument 018049 75

machines

ding van alle Jesco producten uit het omvangrijke leveringsprogramma wat info@lutz-jesco.nl onder andere bestaat uit: Doseerpompen; www.lutz-jesco.nl Meeten Regelapparatuur; Drukhouden 1427 Postbus Overstortventielen; Pulsatiedempers; 5602 BK Eindhoven Injectiestukken; Roerwerken; tel. 040 243 00 21 Doseercontainers; Zoutelectrolyse systeOnderneming: fax 040 245 53 90 men; Chloordioxide-systemen; Vat- en conLutz-Jesco Nederland B.V. heeft jarenlange info@lotec.nl tainerpompen; Flowmetersystemen; ervaring als fabrikant technische producten Dubbelmembraanpompen en vanwww.lotec.nl de zwembadtechniek en is in Nederland Centrifugaalpompen

Lotec

Drenkelingendetectie verantwoordelijk voor de Van begeleiding van alle Egdom BV Jesco 3S producten uit het omvangrijke Strijkviertel 9 programma. Mariner GmbH Systeem 3454 PG De Meern Siemenstrasse 21

tel. 030 666 2104 Giessen Eyeview Systems BV. D-35394 Doseerpompen, TOPAX fax Meeten 1904 030 666 Germany

www.eyeviewsystems.nl

Variopool BV

Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel 0226 333000 fax 0226 333099 info@variopool.nl www.variopool.nl

Productenprogramma:

Regelapparatuur, Drukhouden info@vanegdom.nl tel. +49 641974310 Overstortventielen, Injectiestukken, Zoutelectrolyse www.vanegdom.nl fax +49 64173507 e-mail: info@mariner-3s.de systemen, Choordioxide-systemen, internet: www.mariner-3s.de Doseercontainers en ook: Vat- en Stand 181

infrarood cabines

containerpompen, Flowmetersystemen, Dubbelmembraanpompen en Centrifugaalpompen.

Interhiva b.v.

Meet- en Regeltechniek: Hanzeweg 17 De EASYPOOL SMART 02 kenmerkt zich door de 3771 NG Barneveld compactheid en de kwalitatief hoogwaardige tel. Leisure 0342 42Index 70 65 42 bouwvorm speciaal voor de privébaden. Alle voor fax 0342 33 49 de meting en regeling benodigde41apparatuur is op info@interhiva.nl en in het meetbord gemonteerd. Het meetbord www.interhiva.nl heeft met de tweevoudige regelaar een zeer eenvoudig te bedienen besturing welke functioneel nagenoeg te vergelijken is met de professionele TOPAX DX. Deze laatste in combinatie met één van de vele meetwaterborden vindt toepassing in zwembadbranche de openbare zwemgelegenheden. De EASYPOOL SMART 02 is beschikbaar in twee varianten: Chloor/pH en Redox/pH. Daarbij zijn er

Postbus 74 1777 ZH Hippolytushoef tel. +31 (0)227 593433 fax +31 (0)227 595628 e-mail: info@leisure-management.nl internet: www.leisure-management.nl Stand 102

Tylö Nederland Kernweg 27 1627 LH Hoorn tel. 0229 562 161 fax 0229 562 169 info@tylosauna.nl www.tylosauna.nl

Installatietechniek Hellebrekers Technieken

kleuterbadjes Aqua Drolics

Sportlaan 9 6583 CS Best Leisure Management wordt sinds 1998 uittel. gegeven. 0499 39Leisure 35 40 Management is met name fax bedoeld 0499 39voor 37 de 44 DMU van de diverse www.aquadrolics.nl zes keer per jaar Leisurecentra en wordt kosteloos verzonden naar 8.500 adressen in de branche. U kunt zich op onze website Fun-Tec aanmelden voor een gratis abonnement.

Postbus 6 8070 AA Nunspeet tel. 0341 25 26 88 fax 0341 25 75 64 info@hellebrekers.nl www.hellebrekers.nl

Postbus Leisure1427 Management heeft een gemiddelde oplage van 8.556 (bron: HOI 2008) en heeft 5602 BK Eindhoven daarmee de grootste oplage in de leisuretel. branche. 040 243 Kijk 00 21 voor onze meest actuele oplafax gecijfers 040 245op53www.hoi-online.nl 90 info@fun-tec.nl www.fun-tec.nl Leusink Zwembadoverkappingen &

Hollander Techniek

2b VanEthaanstraat Egdom BV

Postbus 1172 7301 BK Apeldoorn tel. 055 3681111 fax 055 3681100 info@hollandertechniek.nl www.hollandertechniek.nl

KWB Zwembadinstallaties Staarten 8 5281 PL Boxtel tel. 0411 614 140 fax 0411 684 455 info@kwb.nl www.kwb.nl

Lotec Postbus 1427 5602 BK Eindhoven tel. 040 243 00 21 fax 040 245 53 90 info@lotec.nl www.lotec.nl

Van dorp Zwembaden Postbus 424 7400 AK Deventer tel. 0570 635 222 fax 0570 636 902 info@deventer.vdi.nl www.vdi.nl

Van Egdom BV

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl

Wels Techniek

Bijsterhuizen 31-09 6604 LV Wijchen tel.: 024-3445066 fax 024-3441147 info@welstechniek.nl www.welstechniek.nl

Keerwanden Variopool BV

Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel 0226 333000 fax 0226 333099 info@variopool.nl www.variopool.nl

Zwembadbouw

2463 EH Rijssen Strijkviertel 9 10013458 3454tel.PG+31De(0)6Meern fax +31 (0)548 544967 tel. 030 666 2104 e-mail: info@zwembadoverkappingen.nl fax internet: 030 666www.zwembadoverkappingen.nl 1904 info@vanegdom.nl Stand 381 www.vanegdom.nl

kledinglockers Hermeta Projectbouw B.V. Postbus 1017 4147 ZG Asperen tel. www.leisureindex.nl 0345 63 48 88 fax 0345 61 10 50 projectbouw@hermeta.nl www.hermeta.nl

Kupan BV

Postbus 11 7020 AA ZELHEM tel. 0314 62 10 41 fax 0314 62 38 32 info@kupan.nl www.kupan.nl

Leerkotte b.v.

Postbus 376 7550 AJ Hengelo tel. 074 243 08 85 fax 074 242 25 18 info@leerkotte.nl www.leerkotte.nl

LED verlichting WaterVision B.V.

Vlierberg 9 3755 BS Eemnes tel. 035 5387959 fax 035 5330551 info@watervision.nl www.watervision.nl

LEERLINGVOLGSYSTEEM Internet Zwemscore Module Dr. A.F. Philipsweg 15 F 9403 AC Assen tel. 0592 333 600 fax 0592 333 601 info@zwemscore.nl www.zwemscore.nl

meet- & regeltechniek Hydrochemie-Conhag B.V. Postbus 122 2650 AC Berkel en Rodenrijs tel. 010 511 52 11 fax 010 511 52 74 info@hycon.nl www.hycon.nl

zwembadbranche

Boven Zijde 12 5626 EB Eindhoven tel. +31 (0)40 2430021 fax +31 (0)40 2455390 e-mail: info@lotec.nl internet: www.lotec Stand 101

Nijverheidstraat 14C 2984 AH Ridderkerk tel. +31 (0)180 499460 fax +31 (0)180 497516 e-mail: info@lutz-jesco.nl internet: www.lutz-jesco.nl Stand 135

Lutz-Jesco Nederland B.V.

Postbus 26 2980 AA Ridderkerk tel. 0180 49 94 60 fax 0180 49 75 16 info@lutz-jesco.nl Lotec is al generaties lang gepassioneerd www.lutz-jesco.nl

bezig met zwembaden voor zowel de professionele als de particuliere markt. De unieke karaktertrek van dit bedrijf heeft alles te 12 maken met eenPostbus allesomvattende visie. Elk 3450grootte AA Vleuten goed bad, in welke of vorm dan ook, 030 677 9280waterbebegint met eentel. goed doordachte handelingsfilosofie. Je moet kunnen overfax 030 677 9288 zien welk doel zwembad@prominent.nl je met ingrepen wilt bereiken. Lotec is sinds 1867 actief in de installawww.prominent.nl tiebranche. De laatste vijftig jaar hebben hoofdzakelijk in het teken gestaan van de ontwikkeling en aanleg van ondermeer Postbus 960en golfslagmazwembaden, filtersystemen chines. Hierbij 7550 wordtAZ de Hengelo oorspronkelijke activiteit, de sanitaire installatietechniek, tel. 0031-742915150 niet uit het oogfax verloren. Recente ontwikke0031-742915350 lingen zoals toepassingen met zonne-enerinfo@prowater.nl gie maken van deze afdeling een onmisbare www.prowater.nl schakel binnen de Lotec organisatie. De jarenlange ervaring op zwembadgebied heeft geleid tot een aantal baanbrekende ontwikkelingen. Enkele voorbeelden hierPostbus 395 van zijn het Lotec Filter Systeem, de special 3760 AJ SOESTde SurfRider, products, de golfslagmachine, de FlyOver en de tel.RocketPlunge. 035 5431511

ProMinent Verder B.V.

Pro Water B.V.

RVS Zwembaden HSB Benelux

Dr. Scheiber-Str. 28 Postbus 26 A- 4870 Vöcklamarkt Lutz-Jesco Nederland B.V. heeft meer dan 50 2980 AA RIDDERKERK tel. +32 0 473 716659

jaar ervaring als fabrikant van technische faxen+32 015 553204 producten in de zwembadtechniek is in tel. 0180-49 94 60 Nederland verantwoordelijk voordelouker@hsb.eu de begeleifax 0180- 49 75 16 ding van alle Jesco producten uitwww.hsb.eu het omvangrijke leveringsprogramma wat info@lutz-jesco.nl onder andere bestaat uit: Doseerpompen; www.lutz-jesco.nl Meeten Regelapparatuur; Drukhoud- en Haarspit 3 Overstortventielen; Pulsatiedempers; 1724 BG Oudkarspel Injectiestukken; Roerwerken; 0226 333000 Doseercontainers; Zoutelectrolysetel. systeOnderneming: faxen0226 men; Chloordioxide-systemen; Vatcon- 333099 Lutz-Jesco Nederland B.V. heeft jarenlange tainerpompen; Flowmetersystemen; GSM 06 51594806 ervaring als fabrikant technische producten in Dubbelmembraanpompen en van p.vanwijnsberge@variopool.nl de zwembadtechniek en is in Nederland Centrifugaalpompen

Myrtha Pools

www.rvszwembaden.nl verantwoordelijk voor de begeleiding van alle uit het omvangrijke programma.

Jesco 3S producten Mariner GmbH

sanitaire cabines

Siemenstrasse 21 Productenprogramma: D-35394 Giessen Doseerpompen, TOPAX Meet- en Germany Regelapparatuur, Drukhoud- en tel. +49 641974310 Postbus 1017 Zoutelectrolyse Overstortventielen, Injectiestukken, fax +49 64173507 4147 ZG Asperen e-mail: info@mariner-3s.de systemen, Choordioxide-systemen, tel. Vat0345 63 internet: www.mariner-3s.de Doseercontainers en ook: en48 88 fax 0345 61 10 50 Stand 181

Hermeta Projectbouw B.V.

Roozeboom & Van den Bos Instrument BV

fax 035 5431448 info@rb-instrument.nl www.rb-instrument.nl

Wels Techniek

Bijsterhuizen 31-09 6604 LV Wijchen tel.: 024-3445066 fax 024-3441147 info@welstechniek.nl www.welstechniek.nl

containerpompen, Flowmetersystemen, projectbouw@hermeta.nl Dubbelmembraanpompen en Centrifugaalpompen. www.hermeta.nl Meet- en Regeltechniek: BV De EASYPOOL SMARTKupan 02 kenmerkt zich door de Postbushoogwaardige 11 compactheid en de kwalitatief Leisure Index 65 7020 AA ZELHEM bouwvorm speciaal voor de privébaden. Alle voor tel. 0314 62 10 41 de meting en regeling benodigde apparatuur is op fax 0314 62Het 38 32meetbord en in het meetbord gemonteerd. info@kupan.nl heeft met de tweevoudige regelaar een zeer www.kupan.nl eenvoudig te bedienen besturing welke functioneel

nagenoeg te vergelijken is met de professionele Leerkotte b.v. met één TOPAX DX. Deze laatste in combinatie Postbus vindt 376 toepassing in van de vele meetwaterborden 7550 AJ Hengelo de openbare zwemgelegenheden. 08 85 De EASYPOOL SMARTtel. 02074 is 243 beschikbaar in twee 074 242 25 Daarbij 18 varianten: Chloor/pH enfax Redox/pH. zijn er info@leerkotte.nl veel aanvullende toebehoren mogelijk om een Orka Duikservice & Zwembadreparatie www.leerkotte.nl compleet systeem aan te bieden. De Wieken 3 5571 RD Bergeijk Desinfectie: tel: 06-12383670 info@zwembadreparatie.nl Naast de desinfectie met chloorbleekloog is ook de toepassing van een Technopool doorstroominfo@duikservice-orka.nl Interhiva b.v.mogelijk. www.zwembadreparatie.nl electrolysecel voor chloorproductie Hanzeweg 17 3771 NG Barneveld Website: tel. 0342 42 70 42 Bezoek ook de vernieuwde internetpagina: fax 0342 41 33de 49eigen www.lutz-jesco.nl waar niet alleen info@interhiva.nl producten zeer uitgebreid staan omschreven maar Belevingsspecialist www.interhiva.nl ook toepassingen worden besproken. Blamanstraat 23 2692 DL ‘s-Gravenzande Tylö Nederland tel. 06 53592727 Kernweg 27 info@belevingsspecialist.nl 1627 LH Hoorn www.belevingsspecialist.nl tel. 0229 562 161 fax 0229 562 169 NBZ info@tylosauna.nl Het Sterrenbeeld 15a www.tylosauna.nl 5215 MK ’s-Hertogenbosch tel. 073 612 40 61 fax 073 612 44 57 info@nbz.nl www.nbz.nl

onderwater reparaties

sauna's

opleidingen & cursussen

Sauna aroma’s

StoombadAroma.nl B.V.

Ozon ProMinent Verder B.V. Postbus 12 3450 AA Vleuten tel. 030 677 9280 fax 030 677 9288 zwembad@prominent.nl www.prominent.nl

Chr. Huygensstraat 20 3281 ND Numansdorp tel. 085 4890439 info@stoombadaroma.nl www.stoombadaroma.nl

speeltoestellen Aqua Drolics

Sportlaan 9 6583 CS Best tel. 0499 39 35 40 fax 0499 39 37 44 www.aquadrolics.nl

leveranciersindex Fun-Tec Postbus 1427 5602 BK Eindhoven tel. 040 243 00 21 fax 040 245 53 90 info@fun-tec.nl www.fun-tec.nl

Nijha B.V.

Postbus 3 7240 AA Lochem tel. 0573 288555 fax 0573 254554 info@nijha.nl www.nijha.nl

Van Egdom BV

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl

Watergames & More

Postbus 172 2665 ZK Bleiswijk mobiel 06 29556662 paul@watergamesandmore.com www.watergamesandmore.com

Stoombad aroma’s StoombadAroma.nl B.V. Chr. Huygensstraat 20 3281 ND Numansdorp tel. 085 4890439 info@stoombadaroma.nl www.stoombadaroma.nl

stoomcabines Interhiva b.v.

Hanzeweg 1 3771 NG Barneveld tel. 0342 42 70 42 fax 0342 41 33 49 info@interhiva.nl www.interhiva.nl

Tylö Nederland Kernweg 27 1627 LH Hoorn tel. 0229 562 161 fax 0229 562 169 info@tylosauna.nl www.tylosauna.nl

TOEGANGSCONTROLE Compudienst/LVP B.V. Markkant 5 4906 KB Oosterhout tel. 0162 450506 fax 0162 453868 compudienst@lvp.nl compudienst.lvp.nl

Syx Automations Meesterstraat 2 3861 RE Nijkerk tel. 033 43 28 416 fax 033 46 10 933 info@syx.nl www.syx.nl

tube sensations Van Egdom BV

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl

UV-desinfectie Hydrochemie-Conhag B.V. Postbus 122 2650 AC Berkel en Rodenrijs tel. 010 511 52 11 fax 010 511 52 74 info@hycon.nl www.hycon.nl

ProMinent Verder B.V. Postbus 12 3450 AA Vleuten tel. 030 677 9280 fax 030 677 9288 zwembad@prominent.nl www.prominent.nl

Vloeren Kreeft Betonrenovatie & Injectietechnieken BV

Hydrochemie-Conhag B.V.

Van Egdom BV

KWB Zwembadinstallaties

Watergames & More

Lotec

Watermonitoring

Postbus 122 2650 AC Berkel en Rodenrijs tel. 010 511 52 11 fax 010 511 52 74 info@hycon.nl www.hycon.nl Staarten 8 5281 PL Boxtel tel. 0411 614 140 fax 0411 684 455 info@kwb.nl www.kwb.nl

Postbus 1427 5602 BK Eindhoven tel. 040 243 00 21 fax 040 245 53 90 info@lotec.nl www.lotec.nl

ProMinent Verder B.V. Postbus 12 3450 AA Vleuten tel. 030 677 9280 fax 030 677 9288 zwembad@prominent.nl www.prominent.nl

Roozeboom & Van den Bos Instrument BV

A.G. Bellstraat 11 7903 AD Hoogeveen tel. 0528-277377 fax 0528-262804 info@kreeft.nl www.kreeft.nl

Postbus 395 3760 AJ SOEST tel. 035 5431511 fax 035 5431448 info@rb-instrument.nl www.rb-instrument.nl

Slipstop Nederland

Van den Heuvel Watertechnologie bv

Postbus 472 3800 AL Amersfoort tel. 033 4634127 fax 033 4619633 info@slipstop.nl www.slipstop.nl

Glashorst 114 3925 BV Scherpenzeel tel. 033 277 86 00 fax 033 277 83 99 info@vdhwater.nl www.vdhwater.nl

Watergames & More

Van dorp Zwembaden

Postbus 172 2665 ZK Bleiswijk mobiel 06 29556662 paul@watergamesandmore.com www.watergamesandmore.com

waterbehandeling Caldic Nederland Postbus 21122 3001 AC Rotterdam tel. 010 4136420 fax 010 7117223 info@caldic.nl www.caldic.com

Hellebrekers Technieken Postbus 6 8070 AA Nunspeet tel. 0341 25 26 88 fax 0341 25 75 64 info@hellebrekers.nl www.hellebrekers.nl

Hollander Techniek

Postbus 1172 7301 BK Apeldoorn tel. 055 3681111 fax 055 3681100 info@hollandertechniek.nl www.hollandertechniek.nl

Postbus 424 7400 AK Deventer tel. 0570 635 222 fax 0570 636 902 info@deventer.vdi.nl www.vdi.nl

Van Egdom BV

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl Postbus 172 2665 ZK Bleiswijk mobiel 06 29556662 paul@watergamesandmore.com www.watergamesandmore.com

Hollander Techniek

Postbus 1172 7301 BK Apeldoorn tel. 055 3681111 fax 055 3681100 info@hollandertechniek.nl www.hollandertechniek.nl

Hydrochemie-Conhag B.V. Postbus 122 2650 AC Berkel en Rodenrijs tel. 010 511 52 11 fax 010 511 52 74 info@hycon.nl www.hycon.nl

Roozeboom & Van den Bos Instrument BV Postbus 395 3760 AJ SOEST tel. 035 5431511 fax 035 5431448 info@rb-instrument.nl www.rb-instrument.nl

Waterspeeltoestellen Fun-Tec Postbus 1427 5602 BK Eindhoven tel. 040 243 00 21 fax 040 245 53 90 info@fun-tec.nl www.fun-tec.nl

Watergames & More

Postbus 172 2665 ZK Bleiswijk mobiel 06 29556662 paul@watergamesandmore.com www.watergamesandmore.co

whirlpools Interhiva b.v.

Waterglijbanen Van dorp Zwembaden Postbus 424 7400 AK Deventer tel. 0570 635 222 fax 0570 636 902 info@deventer.vdi.nl www.vdi.nl

Variopool BV

Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel 0226 333000 fax 0226 333099 info@variopool.nl www.variopool.nl

Hanzeweg 17 3771 NG Barneveld tel. 0342 42 70 42 fax 0342 41 33 49 info@interhiva.nl www.interhiva.nl

Van Egdom BV

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl

zwembadbranche

wkk-installatie

zonnecollectoren

Zwembadaccessoires

ENER-G Nedalo BV

SunDisc Solar Systems B.V.

Variopool BV

Postbus 4 3640 AA Mijdrech tel. 0297 29 32 00 fax 0297 28 59 30 info@energ.nl www.energ.nl

Bark 59 9606 RC Kropswolde tel. 0598 35 21 26 fax 0598 35 21 46 info@sun-disc.nl www.sun-disc.nl

Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel 0226 333000 fax 0226 333099 info@variopool.nl www.variopool.nl

Zon beleving

zoutelektrolyse

zwembaden aanleg

Eyeview Systems BV.

Hydrochemie-Conhag B.V.

Hollander Techniek

zonneapparatuur JK-NEDERLAND B.V. Vareseweg 55 3047 AT Rotterdam tel. 010 462 29 33 fax 010 245 99 29 info@jk-nederland.nl www.jk-nederland.nl

Hapro Professional Ebweg 62-64 2991 LT Barendrecht tel. 0180 55 88 00 fax 0180 55 77 72 info@haproprofessional.nl www.haproprofessional.nl

Interhiva b.v. Hanzeweg 17 3771 NG Barneveld tel. 0342 42 70 42 fax 0342 41 33 49 info@interhiva.nl www.interhiva.nl

Postbus 122 2650 AC Berkel en Rodenrijs tel. 010 511 52 11 fax 010 511 52 74 info@hycon.nl www.hycon.nl

Roozeboom & Van den Bos Instrument BV

Van den Heuvel Watertechnologie bv

Interhiva b.v.

Glashorst 114 3925 BV Scherpenzeel tel. 033 277 86 00 fax 033 277 83 99 info@vdhwater.nl www.vdhwater.nl

Hanzeweg 17 3771 NG Barneveld tel. 0342 42 70 42 fax 0342 41 33 49 info@interhiva.nl www.interhiva.nl

Wels Techniek

KWB Zwembadinstallaties

Zilvold BV

Lotec

Robbertsmatenstraat 15 8081 HL Elburg tel. 0525 686822 fax 0525 686133 mail@zilvoldhf.nl www.zilvoldhf.nl

Postbus 1427 5602 BK Eindhoven tel. 040 243 00 21 fax 040 245 53 90 info@lotec.nl www.lotec.nl

ZwembadBranche is een onafhankelijk, betrouwbaar en informatief magazine voor de professionele zwembadbranche. ZwembadBranche is bedoeld voor iedereen die werkzaam is in de zwembadbranche en op de hoogte wil blijven van ontwikkelingen in deze branche. ZwembadBranche wordt, vijf keer per jaar, op basis van ‘Gericht Gratis Verspreiding’ verspreid. Jaargang 8 - nummer 35 september 2012 Redactie: ZwembadBranche Postbus 74 • 1777 ZH Hippolytushoef tel. +31 (0) 227 593433 • fax +31 (0) 227 595628 info@zwembadbranche.nl twitter.com/zwembadbranche facebook.com/zwembadbranche

zwembadbranche

Strijkviertel 9 3454 PG De Meern tel. 030 666 2104 fax 030 666 1904 info@vanegdom.nl www.vanegdom.nl

Wels Techniek

Bijsterhuizen 31-09 6604 LV Wijchen tel.: 024-3445066 fax 024-3441147 info@welstechniek.nl www.welstechniek.nl

ZWEMBADEN ONDERHOUD Kreeft Betonrenovatie & Injectietechnieken BV A.G. Bellstraat 11 7903 AD Hoogeveen tel. 0528-277377 fax 0528-262804 info@kreeft.nl www.kreeft.nl

Staarten 8 5281 PL Boxtel tel. 0411 614 140 fax 0411 684 455 info@kwb.nl www.kwb.nl

Copyright: ZwembadBranche is een uitgave van Leisure Media & Consultancy Group (LMCG). Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ZwembadBranche is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. ZwembadBranche is niet verantwoordelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. ZwembadBranche is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden die voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. ZwembadBranche behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Uitgeverij & Acquisitie: LMCG Postbus 74 • 1777 ZH Hippolytushoef tel. +31 (0) 227593433 • fax +31 (0) 227 595628 info@lmcg.nl

Postbus 424 7400 AK Deventer tel. 0570 635 222 fax 0570 636 902 info@deventer.vdi.nl www.vdi.nl

Van Egdom BV

HSB Benelux

Dr. Scheiber-Str. 28 A- 4870 Vöcklamarkt tel. +32 0 473 716659 fax +32 015 553204 delouker@hsb.eu www.hsb.eu

Bijsterhuizen 31-09 6604 LV Wijchen tel.: 024-3445066 fax 024-3441147 info@welstechniek.nl www.welstechniek.nl

Van dorp Zwembaden

Postbus 1172 7301 BK Apeldoorn tel. 055 3681111 fax 055 3681100 info@hollandertechniek.nl www.hollandertechniek.nl

Postbus 395 3760 AJ SOEST tel. 035 5431511 fax 035 5431448 info@rb-instrument.nl www.rb-instrument.nl

Haarspit 3 1724 BG Oudkarspel tel. 0226 333000 fax 0226 333099 GSM 06 51594806 p.vanwijnsberge@variopool.nl www.rvszwembaden.nl

ZWEM-DRIJFPAK EasySwim

Drie Essen Trading BV Meerbosweg 7 5469 PL Erp tel: 06 43728957 fax: 0413 213821 :drie-essen@drie-essen.nl www.easyswim.eu

fon

Leverancier Suntech (geen bruiningsapparatuur) IJsselstraat 45 5347 KG Oss tel. 0412 450382 fax 0412 450389 info@eyeviewsystems.nl www.eyeviewsystems.nl

Myrtha Pools

Hoofdredactie: Susanne Post Tekst: Cathelijne Cras, Ben van den Aarssen en Lieke van Zuilekom-Bousema Vormgeving & Opmaak: LMCG / Wijn Design Coverfoto: LMCG ISSN: 1871-0360 Mediapartner:

Matern Creativbﾃｼro

IDEEﾃ起 WORDEN WERKELIJKHEID ZWEMBASSINS IN ROESTVRIJ STAAL R

W R I J S TA L E N Z

RVS zwembaden

O INS IN DE HO

www.hsb.eu

hsb benelux Dr. Scheiber-Str. 28 // A- 4870 Vﾃｶcklamarkt // Mobil: +32 (0) 473 -71 66 59 Fax: +32 (0)15 - 55 32 04 // E-Mail: delouker@hsb.eu

ASS

STV

H EK WA L I T E I T VA N

Lotec geeft water vorm.

WATERPROOF

TECHNOLOGY

TECHNOLOGY by

www.lotec.nl

Van therapiebad tot zwembad Historie en toekomst zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al sinds 1867 geven wij met geavanceerde nieuwe technologieën vorm aan water. Doordachte en efficiënte oplossingen die uw watermanagement naar nieuwe hoogtes stuwen. Als geen ander weten wij welke verantwoordelijkheden daaruit voortvloeien. De waterkwaliteit van uw zwembad is tenslotte onlosmakelijk verbonden aan onze reputatie. Een reputatie die alleen waarde heeft als we deze in de dagelijkse praktijk weten waar te maken. Ontdek Waterproof H2O Technology, ontdek Lotec. LOTEC BV | Boven Zijde 12, 5626 EB, Eindhoven | T +31 (0)40 243 00 21 | F +31 (0)40 245 53 90 | info@lotec.nl | www.lotec.nl