BEANTWOORDING VRAGEN BIJ WEBINAR VAN 20 MEI INZAKE WBTR & ACTUALITEITEN ANBI Een deel van de vragen gaat over de jaarrekening en de inrichting daarvan. Wij beantwoorden die zoveel als mogelijk vanuit de ANBI-verplichtingen. Waar nodig zal beoordeeld moeten worden in hoeverre een eventuele afwijking van bijv. Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving of BW past binnen de ANBI-regeling. Hiermee is HVK Stevens u graag van dienst, al dan niet in overleg met u accountant. 1.
Onze stichting, Sport-Z, bestaat slechts uit 1 bestuurder. Wat moet er dan in de statuten staan over 'belet' en 'ontstentenis, etc.
Met ingang van 1 juli 2021 moeten op of na 1 juli 2021 nieuw opgerichte stichtingen een bepaling bevatten omtrent belet en ontstentenis indien ten aanzien van alle bestuurders en alle commissarissen een situatie van belet of ontstentenis aan de orde is. Het aantal bestuurders of commissarissen in een rechtspersoon is hierbij niet relevant. Voor reeds bestaande stichtingen geldt dat de verplichting een regeling omtrent belet en ontstentenis op te nemen in de statuten is uitgesteld tot het moment van de eerste statutenwijziging na 1 juli 2021. Dat betekent dat de statuten op dit moment nog geen bepaling omtrent belet en ontstentenis van bestuurders hoeven te bevatten, maar dat die bepaling wel moet worden opgenomen indien de statuten worden gewijzigd. De regeling ziet op de verplichting een regeling op te nemen voor het geval van belet en ontstentenis van alle bestuurders, maar de mogelijkheid bestaat eveneens een regeling op te nemen in de statuten voor het geval van belet of ontstentenis voor één of meerdere bestuurders. 2.
Is een bestuur met een dagelijks bestuur en een algemeen bestuur hetzelfde als de one tier board?
Dit hangt af van (i) hoe het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur zijn benoemd en (ii) hoe het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur naast elkaar of met elkaar functioneren. Indien het dagelijks bestuur bestaat zonder dat de leden daarvan als statutair bestuurders zijn benoemd en functioneren als procuratiehouder (gevolmachtigden), zullen zij niet kwalificeren als orgaan van de rechtspersoon en niet hebben te gelden als een (statutair) bestuur. Aan een dagelijks bestuur dat niet als zodanig is benoemd, komen geen statutaire bevoegdheden toe en zo een dagelijks bestuur zal niet hebben te gelden als onderdeel uitmakend van een 'one tier board'. Indien de leden van het dagelijks bestuur wel als zodanig zijn benoemd, zal het bestuur wel hebben te gelden als een statutair bestuur. In de praktijk kan het zo zijn dat de leden van een statutair bestuur tezamen met de leden van het algemeen bestuur deel uitmaken van een one tier board, maar dat hoeft niet zo te zijn. Een bestuur met een dagelijks bestuur en een algemeen bestuur is dus niet hetzelfde als een one tier board. 3.
Is een executive bestuurslid eigenlijk bv een directeur?
Dit hangt af van hoe het executive bestuurslid / directeur benoemd is. Een executive bestuurslid zal als uitvoerend bestuurder deel uit maken van een bestuur dat bestaat uit uitvoerend bestuursleden ('executive' bestuurders) en niet-uitvoerend bestuursleden ('non-executive' bestuurders) in een bestuursorgaan dat heeft te gelden als een 'one tier board'. Een zodanig executive bestuurslid zal de titel 'directeur' kunnen hebben, al
HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 1 van 9
komt het ook voor dat de titel 'directeur' wordt toegekend aan een gevolmachtigde (niet zijnde een bestuurder, maar een procuratiehouder, die geen deel uitmaakt van het statutair bestuur). 4.
Kan een bestuur ook enkel uit toezichthoudende (niet executive) bestuurders bestaan?
Nee, dit is niet mogelijk. Een 'one tier board' (een bestuur dat bestaat uit uitvoerend bestuursleden ('executive' bestuurders) en niet-uitvoerend bestuursleden ('non-executive' bestuurders)) zal altijd bestaan uit toezichthoudende ('non-executive') en uitvoerende ('executive') bestuurders. 5.
Zijn de objectieve maatstaven vastgelegd in de wet?
De objectieve maatstaven aan de hand waarvan een bestaand orgaan van de rechtspersoon wordt ge(her)kwalificeerd zijn niet neergelegd in de wet maar volgen uit het karakter van de taken van het betreffende orgaan (het besturen van de rechtspersoon, hetzij het toezichthouden op het bestuur binnen de rechtspersoon). 6.
Wij hebben een bestuur en een directeur. is dit in orde voor de WBTR?
De WBTR verplicht niet tot het instellen van een toezichthoudend orgaan (raad van commissarissen). Op zich is het hebben en instandhouden van een bestuur en een directeur (zijnde: een niet-statutair bestuurder) voldoende onder de WBTR. Wel is het raadzaam de bestaande statuten tegen het licht te houden teneinde te bezien of deze nog in lijn zijn met andere bepalingen van de WBTR. 7.
Wat is belet/ontsteltenis?
Er is sprake van ontstentenis als een vacature voor een bestuursfunctie ontstaat, door bijvoorbeeld aftreden, ontslag of overlijden van een bestuurder. Er is sprake van belet als een bestuurder zijn functie tijdelijk niet kan of mag uitoefenen, bijvoorbeeld bij schorsing, ziekte of afwezigheid. De bestuurder ten aanzien waarvan een situatie van belet geldt, is nog wel in functie en maakt deel uit van het bestuur. In statuten kan nader worden geconcretiseerd wanneer sprake is van belet. 8.
Komen er nieuwe inschrijvingsformulieren KvK waaruit valt op te maken welke organen de rechtspersoon kent ( one-tier, two-tier, Raden van advies, Toezicht etc.), kortom status derdenwerking
Ja, deze formulieren zullen beschikbaar komen. De regeling omtrent de 'one tier board' in de WBTR is echter uitgesteld aangezien ten aanzien van de stichting, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij in het handelsregister nog niet de technische mogelijkheid bestaat aan te geven of een bestuurder een uitvoerend bestuurder dan wel een niet-uitvoerend bestuurder is. 9.
Zijn dit allemaal aanpassingen die in je statuten moeten gebeuren? Of kan dit deels opgevangen worden in je beleidsplan?
HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 2 van 9
De WBTR bevat regels ten aanzien van de rechtspersonen waarop de WBTR van toepassing is. Dit leidt wat betreft sommige onderdelen tot de verplichting tot aanpassing van de statuten van een rechtspersoon. Deze wijzigingen kunnen niet in een beleidsplan worden neergelegd, al kunnen de statutaire regelingen in bepaalde gevallen wel in een beleidsplan worden uitgewerkt of nader worden geconcretiseerd. 10. Als er een uitvoerend directeur is en een bestuur dat alleen toezicht houdt, kun je dan zeggen dat de directeur het bestuur is en het bestuur een RvC? Of moet je ze samenvoegen? Bij de beantwoording van deze vraag wordt uitgegaan van de omstandigheid dat de uitvoerend directeur als zodanig benoemd is en een 'statutair bestuurder' is. Een orgaan dat alleen toezicht houdt zal onder de WBTR kwalificeren als een toezichthoudend orgaan (raad van commissarissen). De WBTR verplicht niet tot het samenvoegen van een (statutair) bestuur en een raad van commissarissen. 11. Kun je in een one tier board een bezoldigde executive board member aanwijzen en de toezichthoudende board members onbezoldigd houden? Ja, dat is in beginsel toegestaan. De statuten kunnen hier expliciet in voorzien. Wel raden we aan om de bezoldiging zorgvuldig vast te stellen. 12. Voortbordurend op de vraag van Suzanne zou ik graag willen weten of de volgende situatie goed is in de nieuwe regeling: een uitvoerend directeur, een bestuur dat beslist over het beleid en een RvT die toezicht houdt. Alvast bedankt. Het antwoord op deze vraag zal in sterke mate afhangen van de status van de positie van de "uitvoerend directeur". Uit de vraag kan worden afgeleid dat de "uitvoerend directeur" zich bezig houdt met algemene zaken en feitelijke uitvoering geeft aan het beleid van het bestuur. Onder de nieuwe regeling van de WBTR is het bestaan van een bestuur dat beslist over het beleid en een raad van toezicht die toezicht houdt, toegestaan. Daarnaast is ook het bestaan van een uitvoerend directeur, zijnde een procuratiehouder en nietstatutair bestuurder, die zich bezig houdt met algemene zaken en feitelijke uitvoering geeft aan het beleid van het bestuur, toegestaan onder de WBTR. Wel is het te adviseren te bezien of de bepalingen in de statuten betreffende andere onderdelen nog helemaal up-to-date zijn. 13. Wanneer is een stichting verplicht een jaarrekening op te maken? Wat wil dat zeggen m.b.t. tot het controle niveau door een R.A.? Een stichting dient een jaarrekening op te stellen. Een stichting (i) die een of meer ondernemingen in stand houdt, en (ii) waarvan de netto-omzet gedurende twee opeenvolgende boekjaren zonder onderbreking nadien gedurende twee opeenvolgende boekjaren ten minste EUR 6.000.000 bedraagt is onderworpen aan het jaarrekeningenrecht. De wet maakt voor wat betreft het jaarrekeningenrecht een onderscheid tussen het micro-regime, het kleine-regime, het middelgrote-regime en het grote-regime. Een wettelijke controle van de financiële verslaggeving (een accountantsverklaring) is alleen verplicht voor rechtspersonen die in het middelgrote en grote regime vallen. 14. Wordt t.a.v. de financiële verantwoordingsplicht niet het groottecriterium bedoeld?
HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 3 van 9
Een stichting dient een jaarrekening op te stellen. Een stichting (i) die een of meer ondernemingen in stand houdt, en (ii) waarvan de netto-omzet gedurende twee opeenvolgende boekjaren zonder onderbreking nadien gedurende twee opeenvolgende boekjaren ten minste EUR 6.000.000 bedraagt is onderworpen aan het jaarrekeningenrecht. In bepaalde gevallen zal een accountantscontrole noodzakelijk zijn. 15. Is een dierenwelzijns stichting die merchandise verkoopt of wandelingen aanbiedt vennootschapsplichtig? Of alleen als ze in concurrentie treden met ... Stichtingen en verenigingen zijn beperkt belastingplichtig, dat wil zeggen enkel en voor zover zij een onderneming drijven. Er is sprake van het drijven van een onderneming wanneer de stichting met behulp van arbeid en kapitaal winst beoogt te behalen. Daarnaast kan echter ook sprake zijn van het drijven van een onderneming als de stichting een werkzaamheid uitvoert die uiterlijk te vergelijken is met een onderneming en waarmee zij in concurrentie treedt met andere ondernemingen. Merchandise zal in de regel leiden tot vpb plicht, voor de wandelingen hangt dit af van de situatie. Er geldt overigens wel een subjectieve vrijstelling in de vennootschapsbelasting voor ondernemende stichtingen met een beperkte winst (maximaal EUR 15.000 per jaar of EUR 75.000 per vijf jaar).
HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 4 van 9
16. begrijp ik goed dat bestuursleden die een directeur controleren automatisch gezien als commissarissen in de nieuwe wet? Dat hangt af van de feiten van de omstandigheden van het geval. Als de directeur als statutair bestuurder is benoemd en op het bestuur toezicht wordt gehouden door een orgaan met "bestuursleden", dan kan dat orgaan met "bestuursleden" worden gekwalificeerd als raad van commissarissen onder de WBTR. De benaming van het betreffende orgaan is niet bepalend bij de kwalificatie van het orgaan. Indien de directeur de positie heeft van procuratiehouder en niet als statutair bestuurder is benoemd, zal de directeur geen bestuursbesluiten kunnen nemen en kan geen toezicht in de zin van de wet worden uitgevoerd. Het orgaan met "bestuursleden" zal dan niet alleen toezicht kunnen uitoefenen. 17. Op welke datum moet de publicatie op de website staan? 1 april, 1 juli? Op 1 juli 2021 voor boekjaren die eindigen op 31 december 2020. Het formulier dient binnen 6 maanden na afloop van het boekjaar te worden gepubliceerd. 18. 50.000,- op jaarbasis? Ja. 19. Moet een ANBI stichting (ook de kleinere) een jaarrekening opstellen en publiceren volgens titel 9 BW2? ANBI's zijn verplicht een balans en staat van baten en lasten met toelichting te publiceren. Bovendien moeten zij een administratie hebben (die inzichtelijk moet maken hoe wordt gekomen tot die balans en staat van baten en lasten). Uit de administratie moet duidelijk blijken: • • • •
de aard en omvang van de aan de bestuursleden toekomende onkostenvergoedingen en vacatiegelden; de aard en omvang van de beheerkosten en andere uitgaven; de aard en omvang van de inkomsten; de aarde en omvang van het vermogen.
Het ligt voor de hand dat bij het opstellen van de administratie en het publiceren van de ANBI--jaarrekening de regels van titel 9 boek 2 worden gevolgd. Naar onze mening zou hiervan kunnen worden afgeweken, mits wel aan de hiervoor genoemde voorwaarden van de administratieplicht is voldaan. De Belastingdienst neemt echter (soms) het standpunt in dat volledig aan titel 9 boek 2 BW moet worden voldaan. Wij vragen ons af is dit standpunt niet al te vergaand is. Te denken valt aan een eventuele consolidatieplicht - die voort kan vloeien uit het BW - , die vanuit de ANBI-jurisprudentie nu juist niet voor de hand ligt. Afstemming met de Belastingdienst is aan te raden in specifieke situaties. 20. Mag een RA gecontroleerd jaarverslag het formulier vervangen? Zonder CBF erkenningspaspoort? Nee, voor grote ANBI's is het standaardformulier verplicht indien niet het Erkenningspaspoort wordt gebruikt.
HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 5 van 9
21. Weet u of wij - als theater - het formulier Algemeen of het formulier voor Fondsenwervende Instellingen moeten gebruiken? Dat hangt samen met de vraag hoe de stichting haar inkomsten verwerft. Indien dit gebeurt vanuit eigen activiteiten (kaartverkoop, horecaomzet etc.) en subsidies, ligt het formulier 'Algemeen' het meest voor de hand. Indien het theater ook een beroep doet op donaties van private partijen zouden wij het formulier voor fondswervende instellingen aanraden. 22. Wat bij vereniging met Bestuur, ALV en Raad van Advies? Raad van Advies houdt statutair geen controle maar geeft wel gevraagd en ongevraagd advies. Is Raad van Advies juridisch vanaf 1 juli nu RdvC waar RdvA statutair geen controle houdt maar met (on)gevraagde adviezen daar wel dicht tegenaan ? Of de Raad van Advies kwalificeert als een raad van commissarissen, hangt af van de omstandigheden van het geval en of de Raad van Advies een statutaire basis heeft. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval kan de Raad van Advies die een statutaire basis heeft kwalificeren als een raad van commissarissen. 23. Vanaf welke jaarlijkse 'omzet' moet je RJ 650 gebruiken? Is dat dezelfde 100.000 totaal of 50.000 fondsenwervend? Het gebruik van RJ 650 is op basis van de ANBI-wetgeving niet verplicht, doch slechts het meest passend indien er fondsen van derden worden geworven . De omvang van de baten is daarvoor niet relevant. 24. Moet erkenningspaspoort van de CBF op je eigen website geplaatst worden? Dit volgt niet uit de wet of toelichting. Indien dat mogelijk is zouden wij dat wel adviseren. Technisch gezien is een verwijzing naar de relevante pagina op de website van het CBF ook toegestaan. 25. Moet je een jaarrekening van een stichting deponeren bij KvK Een stichting (i) die een of meer ondernemingen in stand houdt, en (ii) waarvan de netto-omzet gedurende twee opeenvolgende boekjaren zonder onderbreking nadien gedurende twee opeenvolgende boekjaren ten minste EUR 6.000.000 bedraagt, is onderworpen aan het jaarrekeningenrecht en zal een jaarrekening moeten deponeren bij de Kamer van Koophandel. 26. In welke mate worden de gronden van ontslag van bestuurders en commissarissen uitgebreid? Op grond van de huidige wet mag de rechtbank een bestuurder van een stichting alleen ontslaan op grond van – kort gezegd – financieel wanbeheer of het niet-opvolgen van een rechterlijk bevel. Met de WBTR zijn de ontslaggronden voor de rechtbank daarom verruimd. Na 1 juli 2021 kan de rechtbank een stichtingsbestuurder ook ontslaan wegens (i) verwaarlozing van zijn taak, (ii) andere gewichtige redenen, (iii) ingrijpende wijziging van omstandigheden waardoor het in functie blijven niet langer kan worden geduld of (iv) het niet of niet behoorlijk voldoen aan een bevel van de voorzieningenrechter. 27. Wanneer je als dierenwelzijnsorganisatie ook fondsen werft (meer dan 50kEuro) dan val je onder de fondsenwervende ANBI's? HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 6 van 9
Ja. 28. Wij zijn een stichting en ons bestuur bestaat uit penningmeester secretaris en voorzitter. tevens zijn er 2 leden toegetreden die de vergaderingen bijwonen. Kunnen wij deze leden benoemen als toezichthouder en moeten zij vermeld worden in de statuten. Deze situatie leent zich voor het 'one tier'-bestuursmodel, bestaande uit (i) drie uitvoerende bestuursleden ('executive' bestuursleden, zijnde de penningmeester, de secretaris en de voorzitter) en (ii) twee nietuitvoerende bestuursleden ('non-executive' bestuursleden). Hiervoor is wel een statutenwijziging noodzakelijk. Een alternatief is inderdaad het RvT model. Of dit wenselijk is, hangt af van de wensen en verdere invulling van de functies. 29. als je een formulier invult, kun je dan ook naar je jaarrekening verwijzen als toelichting? Want daar zit een accountantsverklaring bij. Of moet die verklaring bij het formulier? Voor de toelichting wordt dat toegestaan. De balansposten en dergelijke moeten wel ingevuld worden. 30. Is het wellicht verstandig een periodieke gift altijd door 1 schenker te laten tekenen en bij overlijden te stoppen? Alvast bedankt. Het beste is om de periodieke gift af te laten sluiten door een of meer schenkers die uiterlijk eindigt bij het overlijden van slechts één persoon (dus één van de schenkers). In dat geval toetst de Belastingdienst niet of wordt voldaan aan het onzekerheidsvereiste en wordt de gift is aftrek toegestaan. Onlangs heeft de Staatssecretaris aangegeven het onzekerheidsvereiste te schrappen. Na de beoogde wetswijziging zal de periodieke gift op twee levens weer worden toegestaan. Voor oude en reeds bestaande giftcontracten "op twee levens" lost deze toezegging helaas nog niets op. 31. Een ANBI heeft in veel gevallen standaard drie bestuurders. Deze benoemen vaak een directeur die dagelijkse gang van zaken leidt. Het is mij nog steeds niet duidelijk of het bestuur dan RVC wordt en de directeur bestuurder. Maar dan heb je niet drie bestuurders? Veelal zal de directeur geen statutair bestuurder zijn maar een procuratiehouder met een volmacht de stichting te vertegenwoordigen. Het bestuur wordt in zo een geval geen raad van commissarissen. 32. Het boekjaar van onze stichting loopt van 1 juli 2021 t/m 1 juli 2022 vanwege de activiteiten die de stichting uitvoert in Nepal. daarbij wordt de Nepalese jaartelling gebruikt. voor welk boekjaar geldt de nieuwe regeling Het voorgaande boekjaar loopt dus van 1 juli 2020 tot 1 juli 2021. Het standaardformulier dient binnen 6 maanden na afloop van het boekjaar te worden gepubliceerd. Derhalve uiterlijk op 31 december 2021. 33. Als we CBF gecertificeerd zijn, moeten we dan evengoed nog het Anbi paspoort aanvragen? Indien u niet het standaardformulier gebruikt, dient u het Erkenningspaspoort aan te vragen. Dit is niet verplicht indien u de formulieren wel gebruikt. HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 7 van 9
34. Wat voor uitkeringen betreft het dan? Vrijwilligersvergoedingen? iets anders? Dat is onduidelijk, maar waarschijnlijk alle geldelijke uitkeringen van stichtingen aan begunstigden (dus bevoordelingen). Vrijwilligersvergoedingen vallen hier niet onder omdat hier een tegenprestatie tegenover staat 35. Wat wordt bedoeld met 'uitkering'? Dat is onduidelijk, maar waarschijnlijk alle geldelijke uitkeringen van stichtingen aan begunstigden (dus bevoordelingen). 36. Wat is UBO?? UBO staat voor Ultimate Beneficial Owner, oftewel uiteindelijk belanghebbende. Hiermee wordt bedoeld een natuurlijk persoon die op basis van "eigendom" of feitelijke zeggenschap gerechtigd is tot het vermogen van een rechtspersoon. 37. Wij doneren in goederen moeten deze ook vermeld worden Waarschijnlijk niet, de Staatssecretaris heeft aangegeven dat er niet meer geadministreerd dient te worden dan reeds wordt gedaan. Ten aanzien van donaties in goederen wordt vaak de inkoop bijgehouden in de administratie (warmtedekens, voedselpakketten etc.) Het is niet nodig om de ontvangers van deze goederen bij te houden in het register. De wetgeving is echter wel onduidelijk. Als je zekerheid wilt, zouden we kunnen proberen dit af te stemmen met de Belastingdienst. 38. Moet je dit ook vermelden als het bestuur afziet van een vergoeding (en het daarom wil/kan opnemen bij de belastingaangifte)? De bestuursvergoedingen vallen niet onder het uitkeringenregister. 39. Wat als de begunstigde een buitenlandse rechtspersoon ("lokale NGO" in Azië) is? Moet er dan een pseudo-UBO van een buitenlandse rechtpersoon (die niet onder de regeling valt) door ons worden aangewezen? Naar onze mening ligt dat niet voor de hand. Wel moet die buitenlandse rechtspersoon (als het om 25% of minder gaat) in het uitkeringenregister van de stichting komen. 40. Uitkeringen zijn dus geen kosten? Dat klopt, naar onze mening vallen kosten hier niet onder. Dit kan echter anders liggen voor kosten die leiden tot bevoordeling van een derde. De wetgeving blijft op dit punt onduidelijk en er zijn verschillende visies hierover in de literatuur. Ook op dit punt kan worden gedacht aan afstemming met bijvoorbeeld de Belastingdienst. 41. Wij doneren als vriendenstichting alleen aan 1 zorgorganisatie. Hoe zit dat dan? Moeten we dus alleen die zorgorganisatie als begunstigde vermelden? HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 8 van 9
Die zorgorganisatie verkrijgt, naar wij aannemen, meer dan 25% van het voor uitkering vatbare vermogen. Deze uitkeringen vallen dus niet onder het uitkeringenregister. 42. Volgens de moties die zijn aangenomen in de Tweede kamer over de UBO regeling zou het zo moeten zijn dat alle bestuursleden in het UBO register moeten zijn ingeschreven. Is dat inderdaad wenselijk? Bij kleinere besturen is dit wel overzichtelijk. Naar onze mening kunnen deze moties echter tot disproportionele administratieve lasten leiden bij grote besturen. Hier en daar klinken al geluiden dat de bedoelde uitleg in strijd is met de EU richtlijn, en ingeval van grote besturen komt dat meer tot uiting. 43. UBO register: Moet de stichting ook in de statuten vermelden dat de bestuursleden zijn ingeschreven in het UBO register ?? Die verplichting volgt niet uit de wet.
HVK Stevens | Prins Bernhardplein 200 | 1097 JB Amsterdam
Pagina 9 van 9