Vf 20 | 2

JAARGANG 20, NO 2 — 2018

JAARGANG 20

NO 2

L AD G VAKB RVIN NW E E S D N

R! A A J 20

FO

Pionier & ridder in de Orde van Oranje Nassau

Maarten Stoopendaal

Gerda Polderman over fondsenwerving Patrick Jordens: ook ná de AVG mag er genoeg Nieuw: benchmark DM fondsenwerving

INHOUD

COLOFON Vakblad Fondsenwerving Onafhankelijk vaktijdschrift voor de filantropische sector Jaargang 20 nummer 2, nr. 124 © Copyright 1998 – 2018 Fondsenwerving.nl BV Aanmelden/opzeggen Opzeggingen schriftelijk, 30 dagen voor afloop van de abonnementsperiode.

Abonnementstarief Voor 97,- per jaar (ex. 6% btw) krijg je 8 keer het blad in de bus en nog veel meer; zie www.fondsenwerving.nl/abonneren

IN DIT NUMMER

Deadlines www.fondsenwerving.nl/deadlines Redactieteam Jaap Zeekant (founder en hoofdredacteur a.i.)

Annemarie Vestering Carolien Lindeman Eva Huson Teije Brandsma Karin Vlug Columnist Jeroen Talens (WWAV) Algemeen redactieadres redactie@fondsenwerving.nl Website www.fondsenwerving.nl Relatiemanagement: samenwerken, adverteren?

Rob Lucassen rob.lucassen@fondsenwerving.nl Aan dit nummer werkten verder mee Wilbert van Vliet John van der Vlies Correctie en eindredactie taalhulp.nl Vormgeving Dana Dijkgraaf Design www.danadijkgraaf.nl Druk Impress www.impress.nl Prepostale verwerking Intermail / Prepost www.intermail.nl Uitgever Fondsenwerving.nl BV Chris Zeekant Keizersgracht 241 1016 EA AMSTERDAM KvK Amsterdam 70103585 btw NL8581.42.740.B01 ISSN 1338-7785 Overname artikelen Het overnemen en vermenigvuldigen van artikelen is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en met bronvermelding.

Foto & illustratiecredits We doen altijd ons best om alle rechthebbenden te vermelden.

Mocht iemand niet genoemd zijn en menen rechten te kunnen doen gelden, dan verzoeken wij hem zich te wenden tot de uitgever.

Personalia portretten: Dorine Manson door Klaas Fopma.

Marieke van Schaik door Roy Beusker Fotografie.

Bas Klaassen door WVD. Illustratie p.42: Michiel Possel. © Shutterstock: Dwersteg (p. 28), Anna Titova (p. 46).

12

3 Editorial 5 Personalia 7 Agenda & Vacatures 8 Kort & Goed: nieuws uit de sector 12 Gerda Polderman over fondsenwerving

1 6 Ook na de AVG mag er nog genoeg

20

2 0 De escape room als

wervingsinstrument

24 Pionier: Maarten Stroopendaal 30

Fotobeleid goede doelen wordt gecompliceerder

32

32 Met terugwerkende kracht viraal 34 Nieuw: benchmark DM fondsenwerving

3 9 Giftenaftrek niet in gevaar 4 1 Douw en Koren stopt en gaat door

4 6 Column Jeroen Talens Basje

47 Servicepagina

VAKBLAD FONDSENWERVING

24 NR.2 2018

EDITORIAL

MERKLOOS MORMEL Nestor in direct marketing Maarten Stoopendaal is een pionier in de fondsenwerving.

Velen die direct marketing toepassen en vooral direct mail, zijn hem schatplichtig.

Dat hij geridderd werd was een mooie aanleiding hem in het zonnetje te zetten met een verhaal, waar heel wat van te leren valt.

zaken waarmee voortaan rekening gehouden moet worden als je foto’s van mensen gebruikt in je commnicatie-uitingen. Dat mag namelijk niet zomaar meer.

Wat de leeftijd betreft zit er bijna een halve eeuw tussen, maar ze zijn er niet minder pionier om: Gijsbert Koren en Simon Douw. Zij stonden wereldwijd aan de wieg van de crowdfunding en droegen enorm bij aan de professionalisering ervan.

We spraken met Gijsbert, die veel interessants te melden heeft over bijvoorbeeld de toekomst van de goede doelen.

Maar het meest deed me de column van Jeroen, die schrijft over - de dood van - Basje, het hondje dat hij kreeg toen hij tien was. Jeroen laat zien hoe diep het geven kan zitten en verklaart en passant een flink deel van het succes van de Stichting DierenLot.

We wilden een nummer maken waarin veel mensen centraal staan. Dat lukte, met een beetje geluk, heel aardig. Maarten Stoopendaal kreeg zijn verdiende lintje: een mooie aanleiding.

Douw&Koren besloten om met Douw&Koren te stoppen en met zijn tweeën verder te gaan. Ook iets om bij stil te staan.

Universitaire fondsenwerver Eelco Keij verhuist terug naar de Verenigde Staten van Amerika en wordt daar onze correspondent. Hij gaat de lezers op de hoogte houden van de ontwikkelingen in de VS. Reden om met Eelco bij te praten en er over te schrijven. Verder hadden we natuurlijk nog onze vaste rubriek waarin elke keer een fondsenwerver aan het woord komt.

Aan publiceren over regelgeving ontkom je niet meer. Deze keer kijkt Wilbert van Vliet met een positieve bril naar de giftenaftrek, die niet wordt afgeschaft. Over de privacywetgeving hebben we het de afgelopen jaren vaker gehad. In dit nummer kijken we ook naar wat er nog wel kan.

Teije Brandsma informeert de goede doelen over

NR.2 2018

Een van m’n favorieten in dit nummer is een kort stukje, met prachtig beeld, over een campagne van Cordaid, die een aantal jaren na de launch plotseling alsnog mondiaal viraal ging en meer dan vijftien miljoen hits haalde.

Het verhaal van Jeroen bracht me terug naar een hete dag in Granada medio 2015. Op weg naar het Alhambra werd precies naast ons door een tegemoetkomende vrachtwagen een grote hond frontaal aangereden. De hond bleef liggen en het verkeer ging door. Dat kon ik als oud-voorzitter van DierenLot niet laten gebeuren. Ik heb het verkeer stilgelegd en we hebben de hond opgepakt en op de stoep gelegd. De blik waarmee hij me aankeek vergeet ik nooit meer. Ik zag dat hij wist dat het voorbij was, maar toch dankbaar dat we hem hadden opgepakt. Toen was hij dood. ◊ PS: Dank aan Jeroen voor de kwalificatie merkloos mormel. Die kan bij het uitvechten van een ernstig meningsverschil nog wel eens van pas komen.

Jaap Zeekant Hoofdredacteur a.i.

Reacties naar: redactie@fondsenwerving.nl

VAKBLAD FONDSENWERVING

3

ADVERTENTIE

Marketing automation voor non-profit organisaties

Weet jij jouw donateurs steeds opnieuw te prikkelen?

De juiste doelgroep, met de juiste boodschap, op het juiste moment, daar is “marketing automation” voor nodig. Met meer dan 23 jaar specifieke ervaring levert Ifunds crm en campagnemanagement oplossingen speciaal ingericht voor fondsenwervende organisaties, op basis van de nieuwste Microsofttechnologie. www.ifunds.nl • 033-467 70 30

PERSONALIA

Personalia

Barbara Hellendoorn naar Natuurmonumenten

Gerjoke Wilmink nieuwe directeur-bestuurder Alzheimer Nederland

Iris van Iersel toegetreden tot Efesai fundraising and strategy international

Barbara Hellendoorn-Mineur begint eind augustus bij Natuurmonumenten als manager Marketing & Communicatie. Ze volgt Iris Herder op, die op 1 april uit dienst trad.

Barbara werkt nu nog als hoofd Fondsenwerving bij Greenpeace.

Bij Natuurmonumenten wordt ze verantwoordelijk voor de teams Communicatie, Bezoeken & Beleven, Ledenservice, Marketing, Marketing Intelligence, Partnerschappen en Producties. Voor haar aanstelling bij Greenpeace Nederland, was zij directeur bij stichting CliniClowns. Daarvoor was zij hoofd Fondsenwerving bij KWF Kankerbestrijding. Ze heeft al met al meer dan twintig jaar ervaring als bestuurder en marketingmanager in de charitatieve sector.

Per 1 september 2018 treedt Gerjoke Wilmink aan als directeur-bestuurder bij Alzheimer Nederland. Zij volgt Gea Broekema-Prochazka op die begin dit jaar afscheid nam van de organisatie.

Gea werd in oktober 2016 getroffen door een herseninfarct en werd in de tussenliggende tijd vervangen door Marco Blom. Blom keert met de komst van Gerjoke Wilmink terug naar zijn functie als adjunct-directeur, en zal onder andere leiding geven aan het team Wetenschappelijk Onderzoek.

In ons vorige nummer stond een groot interview met Gea .

Iris van Irsel is sinds kort toegetreden tot Efesai fundraising and strategy international. Efesai omvat een breed consultancygebied in de non-profitsector, zoals strategisch advies, grotegiftenprogramma’s, nalatenschappen en grote gevers.

Met een achtergrond in interculturele communicatie, culturele antropologie en internationale ontwikkeling is Iris een bruggenbouwer, bedreven in het ontwikkelen van strategieën en concepten voor fondsenwervende instellingen.

Barbara is blij met haar move naar Natuurmonumenten: ‘De natuurgebieden in Nederland zijn voor mij een belangrijke inspiratiebron. In mijn jeugd wandelen met mijn ouders, zussen en hond en zo de dierbaarste herinneringen opdoen. En ook nu geniet ik regelmatig van bossen, strand en water.’ Voor dit laatste hebben we bij de redactie serieuze aanwijzingen.

De laatste keer dat hoofdredacteur Jaap Zeekant Barbara tegenkwam, eerder dit jaar, was wandelend in het Amsterdamse bos.

NR.2 2018

Liesbeth Spies, voorzitter Raad van Toezicht Alzheimer Nederland: ‘In goede samenwerking met het managementeam en de ondernemingsraad zijn we tot de conclusie gekomen dat we met Gerjoke een ervaren directeur-bestuurder én een fijne collega in huis hebben gehaald. Zij heeft haar kwaliteiten als directeur-bestuurder voor het Nibud reeds bewezen en neemt naast bestuurlijke kennis en financiële achtergrond een sterke motivatie mee om Alzheimer Nederland nog zichtbaarder te maken als autoriteit op het domein van dementie.

De RvT ziet vol vertrouwen uit naar de toekomst van Alzheimer Nederland als patiëntenorganisatie en gezondheidsfonds.’

VAKBLAD FONDSENWERVING

Iris heeft de Advanced Master in International Development gedaan en heeft veel professionele kennis op het gebied van diversiteit, samenleving en internationale samenwerking. Begonnen bij de internationale organisatie Hivos, specialiseerde ze zich in corporate fundraising. Intussen heeft ze meer dan zeven jaar ervaring als manager fondsenwerving en strateeg voor non-profitorganisaties.

5

PERSONALIA

Dorine Manson managing director Goede Doelen Loterijen In juni is Dorine Manson benoemd tot managing director van de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij, Vrienden Loterij). Zij verlaat VluchtelingenWerk Nederland, waar zij de afgelopen acht jaar directeur en later bestuursvoorzitter was. De functie van managing director bij de loterijen kwam vrij, nadat Marieke van Schaik onlangs aankondigde aan de slag te gaan als de nieuwe directeur van het Nederlandse Rode Kruis.

Boudewijn Poelmann, directievoorzitter Goede Doelen Loterijen: “Wij zijn erg blij dat Dorine ervoor heeft gekozen de Goede Doelen Loterijen te komen versterken.

Dorine heeft een ruime ervaring in het publiek-private veld; de afgelopen jaren als bestuursvoorzitter van VluchtelingenWerk Nederland, een van de goede doelen die de Postcode Loterij steunt. Daarvoor was zij onder andere directeur Economische Zaken bij de gemeente Amsterdam en adviseur bij PwC. De kansspelmarkt kent een politieke dynamiek die Dorine bekend is. Ook kent zij vanuit VluchtelingenWerk Nederland de waarde van de jaarlijkse schenkingen van de Loterij voor het goede doel. Een bijzondere en waardevolle combinatie, die eraan zal bijdragen dat de opbrengsten uit onze loterijen voor de samenleving behouden blijven en - nog mooier groeien.” Na haar studie geschiedenis in Groningen werkte Dorine van 6

1993 tot 2002 bij PwC als consultant en manager subsidieadviseurs. Sinds 2002 was Manson bij de gemeente Amsterdam hoofd Economische Ontwikkeling en later directeur Economische Zaken. In september 2010 startte ze als directeur en later bestuursvoorzitter van VluchtelingenWerk Nederland, een organisatie met enkele honderden betaalde medewerkers en ruim 13.000 vrijwilligers.

bij de stichting DOEN, waarna ze in 2000 overstapte naar de Goede Doelen Loterijen om daar in 2009 Managing Director te worden.

Marieke kent het Rode Kruis uit haar tijd bij de Goede Doelen Loterijen: ‘In mijn werk voor de loterijen heb ik veel projecten bezocht, waaronder die van het Rode Kruis. Daar zag ik telkens hoe, met de tomeloze inzet van talloze vrijwilligers, het Rode Kruis in binnen- en buitenland mensen op een respectvolle, warme manier steunt en ellende verzacht. Ik geloof in de kracht van deze manier van hulp. Dat maakt dat ik mij met volle overtuiging voor het Rode Kruis wil inzetten.’

Marieke van Schaik wordt nieuwe directeur Rode Kruis

Bas Klaassen en Iris Schouten naar CARE Nederland

De Ledenraad van het Rode Kruis heeft Marieke van Schaik benoemd als nieuwe algemeen directeur.

Zij volgt Gijs de Vries op die zijn functie per 1 september neerlegt, om zich meer te gaan richten op toezichthoudende functies en commissariaten.

Medio juni 2018 is Bas Klaassen begonnen als het nieuwe hoofd Fondsenwerving en Communicatie bij CARE Nederland. Hij is er verantwoordelijk voor fondsenwerving op de particuliere en zakelijke markt.

Klaassen heeft hiervoor bij SOS Kinderdorpen gewerkt als hoofd Fondsenwerving. Daarvoor was hij tien jaar in dienst van Cordaid in verschillende wervingsfuncties. Naast Klaassen gaat later dit jaar ook Iris Stouten werken bij CARE Nederland als loyaltymarketeer. Iris heeft eerder gewerkt als acquisitiemarketeer bij Oxfam Novib en in de jaren daarvoor bij UNICEF.

Marieke van Schaik is nu nog Managing Director van de Goede Doelen Loterijen (de Nationale Postcode Loterij, de BankGiro Loterij en de Vrienden Loterij). Voorzitter Inge Brakman van het Rode Kruis: ‘Marieke is energiek, beschikt over ruime kennis en ervaring en kan het Rode Kruis met vaste hand toekomstbestendig houden. En een mooi detail: Marieke is de eerste vrouwelijke directeur in de 151-jarige geschiedenis van onze vereniging.’

Van Schaik studeerde politicologie (internationale betrekkingen) aan de Universiteit van Amsterdam en werkte eerder als projectmanager VAKBLAD FONDSENWERVING

Wil jij ook jouw evenement, vacature of personalia op deze pagina’s (en/of online) terugzien? Mail naar: vakblad@fondsenwerving.nl

NR.2 2018

AGENDA & VACATURES

Agenda Interesse in een van de opleidingen bij 3F Academy?

Kijk voor meer informatie en om je in te schrijven op: www.3f-academy.nl

Oriëntatiecursus Fondsenwerving Datum: 2 en 9 oktober 2018 Locatie: ArkelCS in Arkel Een must voor iedereen die wil starten met sponsor- en fondsenwerving. Voor directeuren en bestuurders van kleine nonprofit organisaties, beleidsmedewerkers, communicatiemedewerkers en fondsenwervers. Voor hen die werkzaam zijn bij zorginstellingen, of in de cultuursecor, in het onderwijs en natuurlijk bij goede doelen organisaties. Iedereen in de non-profit sector (wij spreken liever van social-profits) krijgt te maken met een verandering in de fiancieringsmix, een andere kijk op het genereren van een derde geldstroom. Leer hoe deze gelden en /of middelen structureel kunnen worden. In twee dagen krijgt u een complete helicopterblik op het speelveld: waarom geven mensen en sponsoren bedrijven? Welke doelgroepen zijn er (dus) voor uw organisatie? Welke technieken zijn er en welke zijn voor uw organisatie het meest geschikt? Sponsoring? Grote giften?

Direct marketing? Evenementen? Een loterij? Met welke interne stakeholders, met of zonder Vriendenstichting, Actiecomité of Comité van Aanbeveling?

Hoe ontwikkelt u stap voor stap een succesvolle eenmalige campagne of structurele extra geldstroom? Met veel aandacht voor de interne voorbereiding en organisatie – de belangrijkste sleutels voor vruchtbare sponsor- en fondsenwerving.

Docenten: Sofie Bienert en Hans van der Westen Prijs: € 695,- * * 3F-Academy is een erkend opleidingen instituut u hoeft dus geen BTW te betalen.

NR.2 2018

Beroepsopleiding Fondsenwerving A

International Fundraising Congress

Datum: Najaar 2018 Locatie: ArkelCS in Arkel Overweegt u een carrière in sponsoren fondsenwerving? Heeft u binnen uw organisatie de taak om sponsor- en fondsenwerving professioneel en structureel op te gaan zetten, maar heeft u weinig of geen ervaring? 3F-Academy biedt niet alleen alle ondersteuning voor uw praktijk, maar geeft u ook de mogelijkheid om een beroepsdiploma te halen. De beroepsopleiding Fondsenwerving A richt zich op gedegen kennis van wervingsmethoden en –technieken, en biedt inzicht hoe deze planmatig in te zetten.

De opleiding bestaat uit vijf lesdagen en twee keuzeworkshops. Daarnaast een persoonlijke opleidingsadviesgesprek en je sluit je opleiding af met een werkstuk.

Na het behalen van je diploma word je geregistreerd in de Register Erkende Fondsenwervers.

Docent: Hans van der Westen, Sofie Bienert, Karin Vlug, Corine Aartman en Liz van Ommeren Prijs: € 2.897,-* Wanneer: dag 1 en 2 (2 en 9 oktober 2018), dag 3, 4 en 5 (30 oktober, 6 en 20 november 2018).

Socialcall Summer Talks Datum: 20 september 2018 Locatie: Volkshotel Amsterdam Op 20 september 2018 organiseert Socialcall de Socialcall Summer Talks, een interactieve workshop die in het teken van telemarketing, vanaf 13.00 uur in Volkshotel, Wibautstraat 150, Amsterdam. Netwerkborrel na afloop.

De telefoon is nog steeds een ideaal instrument om je relatie met je achterban te optimaliseren en het maximale uit je wervende acties te halen. Maar belcampagnes vragen wel om de juiste strategie, gesprekstechnieken en segmentatie. Eperts René ten Zeldam en Jeroen Hogenhout vertellen je vanuit hun jarenlange ervaring alles over hoe je donateurs centraal zet en de opbouw van een succesvolle dialoog. Maar ook wanneer je telemarketing het beste kunt inzetten. Inschrijven: socialcall.nl/ summer-talks

VAKBLAD FONDSENWERVING

Datum evenement: 16-19 oktober 2018 Locatie: Leeuwenhorst in Noordwijkerhout, Nederland Theme for #IFC2018: Together We Can. Expect collaboration, networking, shared learning and much inspiration. www.resource-alliance.org

Vacatures Voor deze en andere vacatures kijk op fondsenwerving.nl/vacatures

Prins Bernhard Cultuurfonds is op zoek naar:

CRM Marketeer (fondsenwerving) AANTAL UUR

32 - 40 uur per week GEÏNTERESSEERD?

Fons Verduin (Smart Connections) 06 - 130 23 749

Wetlands International is op zoek naar:

Resource Development Coordinator AANTAL UUR

32 / 36 uur per week GEÏNTERESSEERD?

Neem contact (voor 15 juli) op via: karem@darylupsall.com 7

KORT & GOED

KORT & GOED Partnership Fujifilm en BredaPhoto Festival Fujifilm Europe B.V. is corporate sponsor geworden van het BredaPhoto Festival dat dit jaar plaatsvindt van 5 september tot 21 oktober.

De samenwerking zal beide partijen verbinden met als doel elkaars merk te versterken. Naast een financiële bijdrage biedt het partnership voor het festival nieuwe mogelijkheden voor het printen van foto’s voor het festival. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van Fujifilm-producten voor educatieve projecten, zoals de Fujifilm Instax camera’s.

De samenwerking wordt ook ingezet voor het International Talent Program voor Young Professionals en in een Masterclass voor amateurfotografen.

BredaPhoto Festival is met meer dan 80.000 bezoekers het grootste fotofestival van Nederland. Fotografen uit de hele wereld roemen het festival om zijn kwaliteit. Het festival toont werk van meer dan 55 topfotografen uit binnen- en buitenland en biedt een podium aan jong talent. Het festival staat bekend om zijn verrassende exposities die zowel binnen als buiten op diverse locaties in de stad te zien zijn.

Er wordt een uitgebreid programma aangeboden met rondleidingen, lezingen, events en workshops.

Richard van den Bergh (Fujifilm) en Theo Andriessen (BredaPhoto) ondertekenen de overeenkomst.

Achtergrond: Marjorie van Geenhuizen (hoofd Sponsoring BredaPhoto) en Bart Straatman (voorzitter BredaPhoto).

GIVING IS NOT JUST ABOUT MAKING DONATION, IT’S ABOUT MAKING A DIFFERENCE. Kathy Calvin

Partnership Buckaroo en Payconiq online betalen met smartphone Buckaroo en Payconiq gaan samenwerken om Payconiq als betaalmethode aan te kunnen bieden in de check-out van Buckaroo.

Payconiq is een omnichannel betaalmethode voor de smartphone.

Betalingen die de gebruiker doet, bijvoorbeeld in winkels, bij webshops en aan particulieren, worden rechtstreeks van zijn bankrekening afgeschreven.

Het betaalsysteem werd in 2015 gelanceerd door ING, maar inmiddels zijn ook Belgische en Nederlandse banken erbij aangesloten. In Nederland hebben 8

20.000 rekeninghouders van ING en Rabobank sinds begin dit jaar exclusief de mogelijkheid de app alvast te gebruiken. De betaaldienst breidt momenteel het aantal aangesloten winkeliers verder uit en werkt aan een landelijke start later in 2018.

Dan zullen consumenten van alle Nederlandse banken Payconiq kunnen gebruiken, ongeacht welke bank men heeft. Payconiq is niet gebouwd op bestaande betaalmethoden, maar legt een directe verbinding met de banken, mogelijk geworden door de Europese regelgeving PSD2, waarbij banken hun infrastructuur open stellen voor andere (betaal)providers. In Payconiq VAKBLAD FONDSENWERVING

worden ook spaarprogramma’s van winkels meegenomen.

Buckaroo, de eerste payment service provider die Payconiq aanbiedt, is bekend van onder meer: e‑commerce payments (iDEAL, PayPal, creditcards & achteraf betalen), subscription services en credit management oplossingen. Alexander van Leeuwen van Buckaroo: “Payconiq kan door goede doelen ingezet worden tijdens straatcollecte, printcampagnes en online. Doneren gaat, net als bij iDEAL QR, via een QR-code. Het is laagdrempelig, mobielvriendelijk en eenvoudig in gebruik.”

NR.2 2018

KORT & GOED

Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie geopend Op 5 juni 2018 is in Utrecht het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie officieel geopend. Ter ere van deze opening bracht de Koninklijke Nederlandse Munt de Prinses Máxima Centrum Penning uit. Een zilveren exemplaar van deze penning werd door Diana Monissen, voorzitter van de raad van bestuur van het centrum, overhandigd aan Koningin Máxima, bij de opening van het centrum.

Jaarlijks krijgen circa zeshonderd kinderen in Nederland kanker. Een op de vier kinderen komt aan deze ziekte te overlijden. Ruim tien jaar geleden namen ouders en zorgprofessionals het initiatief voor één nationaal kinderoncologisch centrum. Dankzij hun inzet en onder andere de fondsenwervingsacties van KiKa is er vanaf juni een gespecialiseerd centrum voor hoogcomplexe zorg en research en voor opleidingen in de kinderoncologie. De uiteindelijke doelstelling is om ieder kind met kanker te kunnen genezen, met optimale kwaliteit van leven. Het Prinses Máxima Centrum is meteen bij de opening al het grootste kinderkankercentrum van Europa.

Miljoenen voor restauratie monumenten In juni werd bekendgemaakt dat minister Van Engelshoven dit jaar 34 miljoen euro extra uittrekt voor het restaureren van (grote) rijksmonumenten, voor restauratie en groot onderhoud van molens, en voor de restauratie van mobiele erfgoederen. Van Engelshoven: “Kerken, molens, boerderijen, buitenplaatsen en andere monumentale gebouwen geven de verhalen van dorpen, steden en ons land een gezicht. Het is dan ook belangrijk in erfgoed te investeren om deze plekken aantrekkelijk te houden voor bewoners en bezoekers."

eigenaar. Ook komt er extra geld voor de restauratie van molens. Met een budget van € 3,5 miljoen kunnen circa 50 molens gerestaureerd worden of van groot onderhoud voorzien worden. Tot slot investeert de minister € 1 miljoen in mobiel erfgoed, dat daarmee voor een groter publiek toegankelijk gemaakt kan worden. Nu is het zo dat historische (zweef)vliegtuigen, schepen, treinen en fietsen vaak alleen te bewonderen zijn door hun eigenaren.

Er gaat n 2018 € 29,5 miljoen naar de restauratie, herbestemming en verduurzaming van erfgoed. De projecten die dit jaar geld krijgen zijn een mix van grote en kleine monumenten, verspreid over het hele land.

Zo krijgen grote monumenten als de Stevenskerk in Nijmegen (€5,5 miljoen), de Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk in Breda (€ 4,9 miljoen), de Domkerk in Utrecht (2,1 miljoen) en het Kloostercomplex Sint Anna in Venray (€ 3,5 miljoen) een impuls. Kleine monumenten als buitenplaats Over Holland in Nieuwersluis, boerderij De Haar in Ambt-Delden en Villa Alpha in Warnsveld kunnen dit jaar ook rekenen op geld voor restauratie.

In totaal gaat het om zevenentwintig projecten die onmiddellijk uitgevoerd kunnen worden. De projecten ontvangen een tegemoetkoming van 70 procent van de totale restauratiekosten, als ze aan de criteria blijven voldoen. De andere 30 procent wordt betaald door de NR.2 2018

VAKBLAD FONDSENWERVING

9

ADVERTENTIES

DE HELPENDE HAND BIJ DE AFWIKKELING VAN NALATENSCHAPPEN VOOR EEN DOELGERICHTE WERVINGSSTRATEGIE OP NALATENSCHAPPEN CENTRUM NALATENSCHAPPEN BIEDT EEN BREDE EXPERTISE EN JARENLANGE ERVARING.

SPORTLAAN 18 A 5242 CR ROSMALEN T. 073-6101040 I. WWW.CENTRUMNALATENSCHAPPEN.NL

KORT & GOED

Marc Wortmann en Jos de Wit in examencommissie 3F-Academy

Marc Wortmann

Jos de Wit

Begin juni traden Marc Wortmann en Jos de Wit toe tot de examen-commissie van de Nederlandse opleidingsinstelling op het gebied van de fondsenwerving 3F-Academy.

Marc Wortmann is onder andere oud-directeur van Alzheimer Nederland en eveneens van koepelorganisatie Alzheimer International. Eerder was Marc ook voorzitter van het Nederlands Genootschap van Fondsenwervers, later gefuseerd tot Nederland Filantropieland. Marc is momenteel actief voor non-profitinstellingen vanuit Marc Wortmann Consultancy. Jos de Wit was jarenlang als directeur betrokken bij WWAV, bureau voor creatieve marketing en communicatie voor non-profits. Daarna had Jos een directiefunctie bij het WWF en momenteel is hij interim-manager bij Terre des Hommes Nederland. De examencommissie van de 3F-Academy bestaat verder uit voorzitter Klaas Dijkstra en de leden Odette Paauwe–Insinger, Jolan van Herwaarden en Gea Broekema.

Info: www.3f-academy.nl

Think Tank Rogare over positief en negatief framen Rogare publiceerde recentelijk het eerste van een aantal discussiestukken waarmee ze 'de ideologische kloof' willen dichten tussen fondsenwervers en bureaus, over hoe fondsenwervende instellingen in hun marketingmateriaal de mensen waarvoor zij zich inzetten, opvoeren. Het is een van de vele initiatieven die zijn ontstaan in reactie op de enorme publicitaire commotie in 2015, over de toenmalige, agressieve wijze van werving door of namens goede doelen in Engeland. Het is het eerste discussiestuk in een reeks van zes. Daarin wordt het gebruik van positieve en negatieve framing door fondsenwervende instellingen van allerlei kanten bekeken. De eerste paper is grotendeels van de hand van Rogare International Advisory Panel-lid Ruth Smyth, van creative agency voor goede doelen BoldLight.

Smyth wijst erop dat fondsenwervers weliswaar positieve en negatieve framing begrijpen en meestal omschrijven als 'gelukkige' en 'droevige' afbeeldingen, maar dat wetenschappelijk onderzoek er het bredere kader aan geeft van 'verlies' of 'winst'. Zo wordt onder positieve framing verstaan de positieve impact die een donatie zal hebben, zoals 'Duizenden mensen kunnen worden gered van de hongersdood.' Als negatieve framing geldt bijvoorbeeld wat er gebeurt als er niet gedoneerd wordt: 'Duizenden mensen zullen dan sterven.' Smyth voegt eraan toe dat er nog maar weinig onderzoek is gedaan naar de specifieke context in de uitingen van fondsenwervende instellingen.

Smyth 'Het onderzoek biedt voorlopig steun aan de algemeen aanvaarde overtuiging in de fondsenwervingssector dat negatieve framing, vooral trieste beelden, meer donaties genereren doordat de sympathie van mensen wordt versterkt en mensen meer aandacht besteden aan de zo gepresenteerde informatie.

Onderzoek ondersteunt ook meestal het idee dat met negatieve beelden met behulp van trieste gezichten meer NR.2 2018

donaties worden gegenereerd wanneer er weinig andere informatie is, of wanneer er weinig tijd is de informatie op te nemen. Desondanks kunnen we niet zeggen dat het bewijs overweldigend is.'

De conclusie die in de paper wordt getrokken op basis van de huidige kennis is dat negatieve framing het beste werkt bij het werven van nieuwe gevers, terwijl positieve framing geschikter is voor het behouden van de eenmaal geworven donateurs. Dit standpunt wordt elders in dit nummer onderschreven door Maarten Stoopendaal, nestor in direct marketing voor fondsenwervende instellingen.

Ian MacQuillin, directeur van Rogare: 'Het onderliggende probleem is dat fondsenwervers en dienstverleners vaak tegengestelde opvattingen hebben over het beeld dat in campagnes wordt gebruikt. Fondsenwervende instellingen neigen ertoe die beelden te bevoordelen waarvan zij denken dat ze de inkomsten zullen maximaliseren.

Deze afbeeldingen laten in nogal grimmige context de benarde situatie en het lijden van de begunstigden zien.

Medewerkers van de klantenservice en anderen bij goede doelen geven de voorkeur aan beelden die meer positieve waarden over begunstigden weergeven zoals hun waardigheid behouden en zich richten op de oplossing van het probleem. Wij geloven dat aanhangers van beide frames gepolariseerd zijn geraakt in de discussie en het debat, dat steeds vijandiger is geworden. Op die manier wordt het een ideologische debat. We streven ernaar dit dilemma te doorbreken en een ethische consensus over deze kwestie te bereiken.'

Ruth Smyth kan er per e-mail over benaderd worden: ruth@boldlight.co.uk. Download hier het nu verschenen rapport: LINK

VAKBLAD FONDSENWERVING

11

GEVEN

In dit Vakblad zetten we graag de fondsenwervers centraal, met persoonlijke verhalen over wat hen beweegt, waarom ze dit werk doen en hun organisatie kozen. Elk nummer spreken we een fondsenwerver over het vak en het eigen geefgedrag. Deze maand: Gerda Polderman, Product Manager, bij KWF Kankerbestrijding. door Eva Huson

Gerda Polderman over fondsenwerving 12

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

GEVEN Welke goede doelen steun je zelf?

Ik steun verschillende hulporganisaties, waaronder Artsen zonder Grenzen, Het Rode Kruis en VluchtelingenWerk.

Daarnaast geef ik aan een rits milieugroepen zoals Wereld Natuur Fonds en De Dierenbescherming.

Namens mijn moeder doneer ik ook aan Stichting Brooke, een organisatie die opkomt voor mishandelde werkezels en -paarden in het buitenland. Verder draag ik kinderenorganisaties een warm hart toe. Sommige doelen steun ik structureel, anderen met een eenmalige donatie.

Daarnaast stop ik altijd wat kleingeld in collectebussen, mede omdat ik zelf collectes heb gelopen voor mijn eigen werkgever, KWF Kanker Bestrijding. Dus ik weet hoe fijn het is als mensen geven.

Naast geld geven, probeer ik ook mijn gedrag aan te passen aan de waarden van de doelen die ik steun.

Het heeft immers weinig zin om bijvoorbeeld Wakker Dier te steunen als je elke week een plofkip in je

Je bent je carrière begonnen in het internationale bedrijfsleven. Waarom maakte je destijds de overstap naar charitatieve branche?

‘Na mijn studies commerciële economie en Japankunde, ben bij grote internationale organisatie gaan werken.

Eerst bij een Japans autofabrikant en later bij een Amerikaanse telecomgigant. Ik verdiende mooi en maakte tussendoor lange reizen. In eerste instantie beviel dat leven me goed, maar op den duur ging ik me toch afvragen waar ik nu eigenlijk mee bezig was. Het voornaamste doel van mijn werk was winst maken voor iets waar ik weinig mee had. Het ontbrak me dan ook aan intrinsieke voldoening.

Reden om over te stappen naar een organisatie waarvan ik vind dat het doel er wel toe doet. Via een omweg ben ik uiteindelijk bij KWF terecht gekomen waar ik nu alweer bijna tien jaar met veel plezier werk.

Meest trots ben ik op ons team en de KWF Loterij die we in een nieuw jasje hebben gestoken. Vorig jaar, in 2017,

‘Er is nog een lange weg te gaan, maar ik geloof dat we met elkaar veel kunnen bereiken als iedereen z’n steentje bijdraagt’ boodschappenmandje stopt. Zelf eet ik daarom biologisch vlees, probeer ik bewust te winkelen en onderteken ik petities van mensenrechtenorganisatie Amnesty International. Er is nog een lange weg te gaan, maar ik geloof dat we met elkaar veel kunnen bereiken als iedereen z’n steentje bijdraagt.’

Geef je vanuit ratio of emotie?

‘Beide. Grote tv-shows van Giro555 en War Child roepen bij mij veel emotie op waardoor ik me geroepen voel om te doneren. Dat geldt ook voor mailtjes over oorlogskinderen. Als moeder, raakt dat onderwerp je recht in het hart. Andere donaties zoals aan VluchtelingenWerk doe ik meer vanuit mijn ratio.

Ik ben me ervan bewust dat ik een bevoorrechte positie heb en vind het vanzelfsprekendheid dat je minder bevoorrechten steunt. Dat is gewoon goed fatsoen.’

Hoe word je het liefst benaderd door goede doelen?

‘Straatwervers maken een kans bij mij, zeker als de werver vriendelijk is en met een sterk verhaal komt over een actuele crisis. Met name het persoonlijke contact dat je dan hebt, vind ik waardevol.

Als ik eenmaal structureel donateur ben, ben ik vrij passief. Om te weten wat er speelt, scan wel organisaties’ sociale media en onlinenieuwsbrieven, en ik heb veel vertrouwen in de keurmerken die er bestaan voor goede doelen. Ik steun veel goede doelen en een keurmerk is een goede leidraad voor mij. Dat is voor mij voldoende.’

NR.2 2018

hebben we daar maar liefst € 10,5 miljoen mee opgehaald.

Ook ben ik trots op het feit dat KWF in de afgelopen tien jaar is gegroeid qua inkomsten. Die groei geeft aan dat mensen kankerbestrijding belangrijk vinden. Bovendien is die groei van belang om toponderzoek te kunnen financieren. Kankeronderzoek kost namelijk veel geld, is ingewikkeld en duurt lang. Hoe meer geld, hoe sneller we bij de dag komen dat niemand meer hoeft te sterven aan kanker.’

In 2013 kwam Alpe d’HuZes, een stichting waarmee KWF nauw samenwerkt, in opspraak vanwege een declaratiekwestie van een van de oprichters. Hoe kijk je als fondsenwerver terug op die affaire?

‘Dat was voor iedereen een vervelende kwestie, niemand zat hier op te wachten. De deelnemers fietsen er gelukkig niet minder om en de betrokkenheid die zij hebben om geld op te halen voor kankerbestrijding is ontzettend inspirerend. De Alpe d’HuZes heeft in elf jaar meer dan 150 miljoen euro opgehaald en dat zijn, ook voor mij als fondsenwerver, zeer indrukwekkende bedragen. Met dit soort acties van derden, die volledig gedragen worden door vrijwilligers, kan KWF het verschil maken. De Alpe d’HuZes haalt de laatste jaren rond de twaalf miljoen euro op en is daarmee veruit de grootste actie die voor KWF wordt georganiseerd.

Wat de affaire mij heeft geleerd, is dat imago en de rol van de media steeds belangrijker worden. Daarom is KWF

VAKBLAD FONDSENWERVING

13

ADVERTENTIES

Wij zijn al 20 jaar de duurste!

Echt waar. Want zo lang zijn we al actief in telefonische fondsenwerving in Nederland. En ja we zijn doorgaans echt de duurste. Tenminste als u alleen kijkt naar de prijs per gesprek. Maar gelukkig weten veel van onze klanten dat Return On Investment op twee manieren kan worden geïnterpreteerd: door de kosten te minimaliseren of door de opbrengsten te maximaliseren. Dat laatste, daar zijn wij de beste in. Wij zorgen dat iedere euro die u via ons in uw donateurs investeert het best rendeert.

Dus kunnen we het ons veroorloven om de duurste te zijn. Want het betekent niet dat we met uw geld smijten.

Het betekent dat we uw geld beter investeren in hogere opbrengsten voor uw organisatie. We hebben een management systeem ontwikkeld dat daarvoor zorgt. Dat helpt ons uw campagnes tot betere resultaten te brengen en het klachten niveau laag te houden. Zodat we, juist berekend, helemaal niet zo duur zijn.

We bellen alleen voor goede doelen. Inmiddels in 6 landen van Europa. Hebben een reeks aan trouwe klanten. Maar als u eens van gedachten wilt wisselen over telefonische fondsenwerving, neem gerust contact met ons op. Dat is gratis.

Henk Smit

E-MAIL WEBSITE T F M

Piet Heinkade 1-5 1019 BR Amsterdam henk@reactie-response.nl www.reactie-response.nl 0880 280 280 0880 280 275 06 51 262 862

Reactie & Respons: uiteindelijk de goedkoopste!

R&R halve adv.indd 1

29-05-13 13:47

®

DM FONDSENWERVING BENCHMARK NEDERL AND Cijfers over direct mail, face to face, telemarketing, digitaal en DRTV. • Retentie, lifetime value en gemiddelde donaties per wervingskanaal • Per sector • Per wijze van doneren

W ILT U D EELN EMEN ?

Inschrijven is nu mogelijk via www.donortrends.eu/nl/benchmark of e-mail benchmark@donortrends.eu

• Per grootte van organisatie (CBF classificatie)

WWW.DONORTRENDS.EU

+31 (0) 23 711 36 59 Polarisavenue 83 i 2132 JH Hoofddorp

GEVEN een open organisatie en zijn we transparant over onze inkomsten en uitgaven, een verantwoordelijkheid die hoort bij een goed doel. De wereld kijkt mee via Facebook en Twitter, iets dat ons uitdaagt om continu – 24 uur per dag, zeven dagen per week – contact te onderhouden met onze achterban.’

Een derde van jullie inkomsten is afkomstig van donateurs. Hoe zorgen jullie bij KWF dat die groep stabiel blijft?

‘Onze achterban is van onschatbare waarde voor ons.

In 2017 hebben we met mijn team 54 miljoen euro opgehaald dankzij hun structurele donaties, collecterondes en zelf opgezette acties. Het is een belangrijke groep met wie we een wederkerige relatie proberen op te bouwen.

Een van de manieren waarop wij dat doen, is door de behoeftes van onze achterban duidelijk in kaart te brengen en je communicatie daarop aan te passen. De all-size-fitsall nieuwsbrief is immers echt niet meer van deze tijd.

Bij KWF weten we nu welke donateurs we blij maken met preventietips en welke donateurs nieuws willen ontvangen over wetenschappelijke onderzoeksresultaten.

Voorkeuren waar we onze nieuwsbrieven, webartikelen en bedankkaarten op aanpassen. Ik geloof erg in dit soort toegespitste communicatie en zie het als een mooie manier om je relatie met de donateur te versterken. Het is ook in het belang van de donateur: die wil graag weten wat er precies met de donatie gebeurt.

Het allerbelangrijkste voor onze donateurs is uiteraard geldbesteding: hoe zorgt KWF ervoor dat iedere euro zo veel mogelijk impact heeft op de bestrijding van kanker. Dat is de essentie van de band die we met onze donateurs hebben.’

Wat zijn verder de belangrijke geldbronnen voor KWF Kanker Bestrijding?

‘We zijn niet afhankelijk van subsidies en we proberen het brede pallet van de Nederlandse samenleving aan te boren. Naast het deel van de particulieren is een deel van onze inkomsten afkomstig van verschillende takken uit het bedrijfsleven. Sommige bedrijven doneren geld, anderen sponseren prijzen van onze loterij en met onder meer drogisterijgigant Kruitvat en kaartenfabrikant Hallmark organiseren we grootschalige acties.

Daarnaast hebben we de zogeheten grote gevers, particulieren die grote bedragen doneren. Met hen hebben we een langdurige relatie. Begin dit jaar is Oncode van start gegaan, een virtueel instituut waarbij de top van de Nederlandse kankeronderzoekers de handen in een slaan.

KWF stond aan de wieg van Oncode en investeert de komende vijf jaar 120 miljoen euro waarvan een deel van grote gevers afkomstig is.’

NR.2 2018

Wat is de grootste uitdaging in het vak?

‘Innoveren. De noodzaak voor vernieuwing groeit en bij KWF hebben we daarom een innovatieteam in het leven geroepen. Onlangs hebben we tijdens een collecteweek een experiment gedaan met contactloos betalen. Mensen die wel willen geven, maar geen contact geld bij zich hebben, krijgen op die manier de mogelijkheid om met de pin te betalen. De reacties zijn goed en ik zie het als een manier om de nog altijd populaire collecte te blijven vernieuwen. Vorig jaar heeft de KWF Collecteweek zes miljoen euro opgehaald, een enorm bedrag.

Verder hebben we afgelopen Koningsdag geëxperimenteerd met rommelmarktkleedje met een QR code. Op die manier kun je snel en makkelijk met je mobieltje betalen en is contant geld niet meer nodig.

Zulke innovatieve betaalmethodes en- producten zijn cruciaal voor fondsenwervers. De wereld om ons heen blijft in beweging en dus moet je blijven vernieuwen.

Stilstand is wat dat betreft achteruitgang, je moet als organisatie bezig blijven om de beste, snelste en meest gebruiksvriendelijke donatiemethodes in te zetten.’

Tot slot, hoe blijf je als fondsenwerver bij de tijd?

Heb je lees-luister-of kijktips?

‘Zelf houd ik ontzettend van digitale nieuwsbrieven omdat je daarin altijd wel iets verrassends leest. Mijn favoriete nieuwsbrieven zijn die van de journalistieke website De Dikke Blauwe, van het kennisplatform Nederland Filantropieland en van brancheverenging DDMA. Verder bezoek ik graag het Internationale Fondsenwervingscongres omdat ze altijd boeiende masterclasses aanbieden en je zo op de hoogte blijft van trends in andere landen. Verder vind ik het fijn om contact te houden met mijn concullega’s , om te sparren en tips uit te wisselen. Daarom bezoek ik ook graag sessies van de Toekomst van Fondsenwerving, een beweging die ik als het geweten van ons vak beschouw.

Een aanrader.’ ◊

PASPOORT Naam: Gerda Polderman Geboren: 10 juli 1964 Woonplaats: Amsterdam Functie: Productmanager (KWF Kanker Bestrijding) Werkervaring: tien jaar Opleiding: Commerciële economie en Japankunde Hobby: Reizen

VAKBLAD FONDSENWERVING

15

WET- & REGELGEVING

Ook na de AVG mag er nog genoeg

door Jaap Zeekant, in gesprek met Patrick Jordens

Naarmate het ‘AVG-moment’ naderde, nam de stroom e-mails waarin mensen toestemming werd gevraagd om te mogen blijven mailen, stormvloedproporties aan.

Dat was niet zo slim van de verzenders.

We hebben sinds de nieuwe eeuw een aantal digitale alarmmomenten gekend, waarbij het soms leek alsof er massaal paniek uitbrak. Herinner je je nog de milenniumbug? SEPA was ook zo’n moment. En onlangs was het de Algemene Verordening Persoonsgegevens, in Europees verband bekend als General Data Protection Regulation (GDPR). Dat de regeling serieuze gevolgen heeft voor de manier waarop organisaties hun processen moeten inrichten, is helder. Maar paniek is overdreven en niet zonder risico. Die massale vraag om toestemming was niet zo slim.

Wat e‑mail betreft hebben we niet alleen direct te maken met de AVG, maar vooral met de Telecommunicatiewet. Daaruit valt op te maken dat het aannemelijk moet zijn dat degene wiens e-mailadres het betreft er geen bezwaar tegen heeft dat het wordt gebruikt voor bijvoorbeeld aanbiedingen of nieuwsbrieven. De vele verzoeken om toestemming die iedereen onlangs heeft ontvangen, zijn ongetwijfeld verzonden naar e-mailadressen die al geruime of zelfs langere tijd geleden in die bestanden terecht zijn gekomen. Zeker wanneer dergelijke nieuwsbrieven altijd voorzien zijn geweest van een link waarmee de 16

ontvanger zich zonder belemmeringen kon afmelden, is er geen reden om als gevolg van de AVG nu plotseling om toestemming te vragen. Nou kun je denken de invoering van de AVG een goed moment is om toch actief om toestemming te vragen aan de ontvangers. Maar dan loop je een serieus risico op minimalisering van het bestand dat je in de loop der tijden hebt opgebouwd. Want voor elk e-mailadres waarvanaf niet wordt gereageerd op dat verzoek, geldt dat het niet meer gebruikt mag worden.

Dat is het gevolg als je actief om toestemming vraagt, terwijl je die toestemming in het verleden al hebt gekregen, of je mailt met donateurs, waarvoor geen toestemming vereist is. Ons bereiken inmiddels serieuze signalen dat de respons op die onnodige mailings enorm tegenvalt.

Het is belangrijk dat nieuwsbrieven en vergelijkbare digitale uitingen voorzien zijn van een simpele manier voor de ontvanger om zijn of haar e-mailadres te laten verwijderen uit het mailbestand. Daar mogen van de wet geen belemmeringen aan toegevoegd worden. Er mag wel gevraagd worden naar de reden van afmelding, maar die velden mogen niet verplicht zijn. Het is ook toegestaan om te vragen of de VAKBLAD FONDSENWERVING

ontvanger zich totaal wil afmelden, of alleen voor bepaalde categorieën.

Dergelijke keuzes door de ontvanger leveren belangrijke klantinformatie op en voorkomen bovendien irritatie als gevolg van berichten die buiten hun interessegebied vallen. Maar ook hier geldt dat die velden niet verplicht mogen zijn en dat het uitsluitend aanklikken van de afmeldbutton voldoende moet zijn.

Een veel gestelde vraag is of het ongevraagd versturen van persberichten een overtreding van de AVG is. Dat is niet zo. Maar het hangt er wel van af hoe je dat doet.

Een persbericht versturen naar een daarvoor bestemd e-mailadres van een publicatie is natuurlijk geen probleem.

Maar je moet wel toestemming van de ontvanger hebben voor persberichten

Patrick Jordens NR.2 2018

WET- & REGELGEVING waarmee eigenlijk een commerciële boodschap wordt overgebracht en die naar personen uit een database worden gestuurd. En bij de ongetwijfeld voorkomende tussenvormen is het vooral zaak de inhoud vooraf goed te beoordelen.

Een grote misvatting is dat je voor het registreren, officieel ‘verwerken’ genoemd, altijd toestemming nodig hebt van de betrokkene. Wanneer iemand gever is, kun je de gegevens die nodig zijn om die relatie in stand te houden gewoon verwerken. Je moet wel op een toegankelijke plek vermelden dat je dat doet.

Voor bepaalde gegevens geldt echter dat daarvoor wel nadrukkelijk toestemming nodig is: de bijzondere persoonsgegevens. Dat zijn bijvoorbeeld gegevens over gezondheid, geloof of seksuele voorkeur. Voor bepaalde organisaties, zoals die van patiënten, is er al gauw sprake van zo’n situatie. Ook een foto wordt door de wet beschouwd als een persoonsgegeven, waarvoor voor het gebruik toestemming van de betrokkene vereist is. Hier zijn ook portretrecht en auteursrecht van toepassing.

De komende jaren wordt vanuit Europa vernieuwde wetgeving verwacht op dat gebied, waar ook goede doelen mee te maken krijgen.

Volgens de AVG is toestemming niet de enige grondslag voor de het opnemen van een e-mailadres in je bestand. Bij donateurs bijvoorbeeld geldt uitvoering van een overeenkomst als geldige grondslag. Maar je mag als fondsenwervende organisatie niet zomaar e-mailadressen ergens vandaan halen om die vervolgens te benaderen. Wanneer je gewend was om e-mailadressen van adressenleveranciers te huren, dan moet van elk e-mailadres wel duidelijk zijn dat het gebruikt mag worden voor de uitingen van een goed doel. Het lukraak verzamelen van e‑mailadressen via allerlei spelletjes, testjes en enquêtes op internet, levert dus geen e-mailadressen op waar je als goed doel gebruik van kunt maken.

DE PRIVACYFUNCTIONARIS

De commotie rond de AVG heeft nog een groot misverstand opgeleverd, dat de ronde doet in de fondsenwervingssector. Dat is dat je een privacyfunctionaris nodig hebt, als je meer dan 100.000 donateurs in je bestand hebt. Ergens is door iemand dat advies gegeven. Maar het is aperte onzin. Zo strikt ligt dat helemaal niet. Er zijn wel omstandigheden waarin organisaties zo’n functionaris moeten aanstellen, maar of dat geldt voor de meeste non-profitorganisaties, ook die met meer dan 100.000 donateurs, is nog maar zeer de vraag. Want dan moet er sprake zijn van grootschalige verwerking van de data.

Wat precies onder grootschalige verwerking wordt verstaan is niet gedefinieerd door de wetgever. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens geeft hiervoor nog NR.2 2018

geen duidelijke aanwijzing. Het wordt dan moeilijk om vast te stellen wat grootschalige verwerking is.

Vast staat bijvoorbeeld wel dat telecomproviders en energiebedrijven zo veel klanten en data hebben dat er sprake is van grootschalige verwerking. Maar dat je bij meer dan 100.000 donateurs in je database verplicht een privacyfunctionaris moet hebben, is gewoon niet waar.

Het is wel verstandig om de afweging te maken en vast te leggen waarom je van mening bent dat je organisatie geen privacyfunctionaris hoeft te hebben. Dan kun je als dat nodig is, aantonen dat je serieus met de materie omgaat. Maar let op: ook hier spelen weer die bijzondere persoonsgegevens. Als die gegevens verwerkt worden, dan is de kans groot dat er wel een privacyfunctionaris moet zijn. Overigens kunnen we ons ook wel weer voorstellen dat grotere non-profits die zich dat kunnen permitteren, wel besluiten een privacyfunctionaris aan te stellen. De AVG verplicht organisaties veel te regelen en ervoor te zorgen dat ze ook daarna compliant blijven. Dan is het een uitstekende oplossing om een deskundige in de eigen organisatie daarmee te belasten. Intussen geldt dat dergelijke experts zo veelgevraagd zijn dat ze nauwelijks meer te vinden zijn. Laten we intussen die ongemotiveerde grens van 100.000 records snel vergeten.

DE VERWERKINGSOVEREENKOMST

Op grond van onze contacten in de markt merken we dat er veel fondsenwervers zijn die nog geen schriftelijke afspraken hebben gemaakt met hun leveranciers.

Dat is alarmerend, alleen al omdat tweederde van alle datalekken plaatsvindt bij derde partijen.

Verwerkingsovereenkomsten met die organisaties die je data verwerken, zijn verplicht. Bovendien zijn ze ook heel belangrijk omdat de verantwoordelijkheid en daarmee de aansprakelijkheid, op de juiste plek komt te liggen. Soms heb je op dit punt te maken met een keten. Zo stuur je adressen naar de prepostale verwerker om het blad van je goede doel te kunnen verzenden naar de lezers. Vaak loopt die verzending via Sandd.

Dat betekent dat je een verwerkingsovereenkomst moet hebben met de prepostale verwerker én met Sandd. Er is ook een andere oplossing mogelijk: je hebt alleen een verwerkingsovereenkomst met de prepostale verwerker en die heeft op zijn beurt een overeenkomst met Sandd. Toch is het in zo’n geval verstandig om de overeenkomst met Sandd bij de prepostale verwerker op te vragen. De meest waterdichte methode is dat je zelf met beide partijen een verwerkingsovereenkomst afsluit.

In een verwerkingsovereenkomst moet in elk geval precies en sluitend worden omschreven wat er met de data gebeurt. We horen af en toe dat goede doelen soms te veel geneigd zijn akkoord te gaan met de overeenkomst die door hun leverancier wordt aangeboden en waarin de aansprakelijkheid van de leverancier onnodig beperkt

VAKBLAD FONDSENWERVING

17

WET- & REGELGEVING

‘Dat je een privacyfunctionaris moet aanstellen als je meer dan 100.000 donateurs in je bestand hebt in aperte onzin.’

‘Alarmerend is dat veel fondsenwervers nog geen schriftelijke afspraken hebben gemaakt de partijen die hun data verwerken’

18

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

WET- & REGELGEVING wordt. In die verwerkingsovereenkomsten moet je dus goed regelen wie waarvoor verantwoordelijk en dus aansprakelijk is. Het moet een evenwichtig geheel zijn. Verder zie je in dergelijke overeenkomsten nogal eens dat de data pas definitief worden verwijderd als de overeenkomst wordt beëindigd. Maar dat betekent dat bij een jarenlange samenwerking ook die data heel lang worden bewaard.

En hoe langer dat gebeurt, hoe groter het risico dat er iets misgaat. Daarom is het veel beter om in de overeenkomst die termijn te beperken tot bijvoorbeeld een jaar na de afronding van de opdracht in kwestie. Een beeld dat we ook krijgen vanuit de non-profitsector is dat er een groot verschil is in professionaliteit tussen de verwerkers op dit punt. De ene leverancier biedt evenwichtige en volledige verwerkingsovereenkomsten aan en de andere schiet eenvoudig tekort. Ongeacht of de organisatie de verwerkingsovereenkomst opstelt of de leverancier, zorg hoe dan ook dat je het met de inhoud volledig eens bent en laat je zo nodig adviseren door een expert.

PRIVÉZAKEN

De data die je als individuele persoon verzamelt, vallen onder privé en daarmee buiten de AVG. Maar dan moet het ook wel echt privé zijn. Als je je werpt op het verzamelen van bijzondere persoonsgegevens waar je op enig moment wellicht iets zakelijks mee wilt doen, dan kom je toch al snel onder de werkingssfeer van de AVG. Een ander punt om rekening mee te houden is dat werknemers, ook van goede doelen, op de laptops en telefoons die ze voor hun werk gebruiken ongetwijfeld data van hun organisatie hebben staan van personen en andere gegevens die niet in handen van derden mogen komen.

Een verloren laptop, zonder toegangspassword en met niet beveiligde gegevens, is een datalek en moet onverwijld bij de Autoriteit Persoonsgegevens worden gemeld. Het is daarom zaak om ook dat onderdeel van je organisatie goed te regelen.

FACEBOOK

Het gebruik van Facebook als kanaal voor fondsenwerving ligt onder het vergrootglas. Facebook stelt zich op als een verwerker en heeft een nietaanpasbare verwerkersovereenkomst. Zij leggen alle verantwoordelijkheden bij de adverteerder voor het verkrijgen van toestemming voor het gebruik van e-mailadressen om mensen op Facebook een advertentie te kunnen laten zien (of juist niet). Die toestemming hebben adverteerders veelal ook niet verkregen. Dan zijn er ook weer juristen die zeggen dat die toestemming helemaal niet nodig is en dat het een gerechtvaardigd belang van de organisatie is om potentieel geïnteresseerden een advertentie te laten zien. Op dit moment is er in de markt dus onduidelijkheid. Voor sommigen is dat reden om Facebook niet meer in te zetten en voor anderen niet.

We moeten de praktijk afwachten voor hier met zekerheid NR.2 2018

iets over te zeggen valt. We verwachten wel dat de Autoriteit Persoonsgegevens de Facebooks van deze wereld op de voet zal volgen.

ER MAG NOG ALTIJD HEEL VEEL

De AVG heeft voor nogal wat nieuwe regelgeving en procedures gezorgd. Maar het valt moeilijk te ontkennen dat het zorgvuldig omgaan met de gegevens van mensen enorm belangrijk is, in een tijd waar maar weinig hoeft fout te gaan of allerlei vertrouwelijke gegevens liggen mondiaal op straat. Daarom is het zaak om je bedrijfsprocessen goed te regelen. Maar nog altijd is er dan heel veel mogelijk met je data, ook al omdat direct marketing door de wet wordt gezien als een ‘gerechtvaardigd belang.’ Bovendien geldt dat waar de wetgever zaken niet precies definieert, zoals de bewaartermijn van data, er wordt geappelleerd aan goed huisvaderschap. Denk bijvoorbeeld aan hoe lang je gegevens bewaart. Het is logisch dat dat niet oneindig is.

En dus is het goed dat je een procedure hebt, die ervoor zorgt dat je op gezette tijden je bestanden opschoont en informatie die niet meer nodig is, definitief verwijdert.

Er zijn organisaties die heel hard hebben gewerkt en nu compliant zijn. Er zijn er ook die nog aan de bak moeten.

Maar wat je ook doet, zorg dat de AVG de aandacht blijft krijgen en dat je de processen in je organisatie blijft beheersen. Zorg dat het in je hele organisatie bekend is en leeft. Zo toon je dat je de belangen van gevers en anderen van wie data in je systemen zitten, serieus neemt.

Want dat zijn de mensen op wie jij van ook jouw kant kunt rekenen. ◊ Patrick Jordens is oprichter en directeur van DMCC dat goede doelen en ondernemingen ondersteunt op het gebied van compliance bij datagedreven klantcontact.

Zonder volledigheid, daar is de materie te ingewikkeld voor, zijn dit enkele zaken die beslist geregeld moeten worden in een verwerkingsovereenkomst.

1. De rolverdeling: wie doet wat, wie is wie (doel en middelen) 2. Voorwaarden bij inschakelen subverwerkers 3. Geheimhouding t.o.v. medewerkers 4. Technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen omschrijven 5. Instructie nakoming beveiliging en meldplicht datalekken 6. Zo nodig hulp van verwerker om de rechten van donateurs in te willigen 7. De plicht om de data te verwijderen na het einde van de opdrachtovereenkomst, of zoveel eerder als bepaald 8. Accountability en auditverplichtingen.

VAKBLAD FONDSENWERVING

19

MENSEN

De escape room als wervingsinstrument voor de universiteit

door Jaap Zeekant

Nederlander Eelco Keij woonde en werkte in de Verenigde Staten.

Hij was daar als adviseur van onder andere Nederlandse goede doelen, gespecialiseerd in aanvragen bij Amerikaanse vermogensfondsen.

Ruim twee jaar geleden kwam hij met echtgenote en beide kinderen naar Nederland, waar hij bij de Radboud Universiteit de fondsenwerving ging opzetten.

Eelco: ‘Ze hadden geen fondsenwervingsunit toen ik er kwam.

Er was wel wat fondsenwerving voor studentenprojecten, maar voor zaken als onderzoek en onderwijs was weinig. Ik ben blij dat ik er aan heb mogen bijdragen dat dat nu, met het Radboud Fonds, wel zo is.

Fondsenwerving wordt er tot op het hoogste niveau gezien als een belangrijke activiteit.’

Als er niets is, waar begin je dan?

‘Zoals gezegd was er nauwelijks iets, ook geen werving onder alumni. Er is overigens wel alumnibeleid, in zoverre dat met de oud-studenten contact wordt onderhouden en er events worden georganiseerd.

Maar geen fondsenwerving. Ik ben indertijd van tevoren al begonnen met me te verdiepen in hoe bepaalde universiteiten de fondsenwerving aanpakken. Ik ben daar de eerste maanden na mijn aantreden mee doorgegaan. Verder heb ik er een bureau bij betrokken uit het buitenland, omdat daar veel meer ervaring is met universitaire werving.

Bovendien kende ik hun kwaliteiten.

In die eerste periode heb ik natuurlijk ook gekeken wat er aan eventuele mogelijkheden en raakvlakken was bij de Radboud Universiteit zelf.

20

Bij de faculteiten bleek zeker interesse te zijn in de fondsenwerving. Ik kwam daar achter nadat ik een artikel over ‘Er is geven na de dood’ uit een vroeger nummer van Vakblad Fondsenwerving op diverse bureaus had gelegd.’

‘De Radboud universiteit heeft een diverse achterban met een stevig besteedbaar inkomen. Velen waren eerstegeneratiestudenten: in hun familie de eersten die naar de universiteit gingen. Er bleken alumni te zijn die de universiteit in hun testament hebben opgenomen, sommigen zelfs als enige begunstigde. Het is belangrijk dat zij weten dat de universiteit het doorgeefluik is, dat ervoor zorgt dat hun geld terechtkomt waar het voor bedoeld is, zoals wetenschappelijk onderzoek. Zo kwamen we er binnen de universiteit achter dat het schenken eigenlijk vooruitliep op de werving. Het is dan duidelijk dat een gericht beleid om nalatenschappen te werven uitstekend past bij de wensen die in de kring van de alumni leven. Cruciaal is ten slotte de betrokkenheid op het hoogste niveau: het College van Bestuur. Zonder dat wordt het niets. Bij de Radboud Universiteit was en is die er.’

VAKBLAD FONDSENWERVING

‘We zijn begonnen met het opzetten van het bureau dat binnen de universiteit de werving zou gaan uitvoeren en waaraan ik leiding gaf. Een van de wervingsactiviteiten die voor de hand lagen, was crowdfunding. Aan de ene kant heb je juist in een universiteit heel veel projecten, wat voor crowdfunding ideaal is. Maar wat bij crowdfunding ook heel belangrijk is, is dat je met crowdfunding werkt aan draagvlak.

Als je het goed aanpakt, bouw je zo een trouwe achterban van supporters en gevers op wie je jarenlang een beroep kunt doen. We hebben dat samen met specialist Kentaa opgezet, die er al een enorme ervaring mee had. Verder is crowdfunding een wervingstechniek die je vooral onder de knie krijgt door het gewoon te doen.’

‘Er waren ook allerlei onderzoeken die met projectaanvragen werden gefinancierd. Daar bestond nog geen goed inzicht in. Het College van Bestuur wilde dat graag inzichtelijk krijgen. We hebben de betrokkenen ervan kunnen overtuigen dat het wervingsbureau daarbij een faciliterende rol kan vervullen. Denk aan assistentie bij het opstellen van aanvragen en contracten. Vanuit het bureau komt er dan ook een optimaal inzicht in wat er allemaal aan werving gebeurt.’

Jullie gaan terug naar de VS om familieredenen. Ik heb altijd gezegd dat een nieuwe fondsenwerving op zijn minst een paar jaar nodig heeft, voor echte resultaten zichtbaar worden.

Je hebt niet lang bij de Radboud kunnen blijven.

‘Die anderhalf jaar was inderdaad niet heel veel. Maar het is toch gelukt om een basis te leggen voor de verdere uitbouw van professionele universitaire fondsenwerving. Wat we hebben laten zien met crowdfunding en wat je ook ziet bij nalatenschappen wijst er op dat daarmee verder gewerkt kan worden.

Heel interessant is ook dat het Radboud Universitair Medisch Centrum besloten heeft om aan te haken bij het Radboud Fonds. Dat betekent voortaan fondsen werven voor zowel de universiteit als het academisch ziekenhuis. Er liggen NR.2 2018

XXX

‘Cruciaal is de betrokkenheid op het hoogste niveau: het College van Bestuur.’

Het huidige bestuur van studententvereniging Carolus Magnus ging als eerste de escape room in.

NR.2 2018 VAKBLAD FONDSENWERVING

21

MENSEN

Officiële opening escape room.

‘Experimenteer met nieuwe vormen van fondsenwerving, zoals crowdfunding en typische doelstellingsprojecten’

Rector Magnificus Hen van Krieken sluit bestuur Carolus Magnus op in de escape room.

22

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

MENSEN heel veel kansen voor succesvolle fondsenwerving.’

In de VS is de werving door universiteiten tot grote hoogten opgestuwd. Nu hebben we hier weliswaar een geheel ander financieringssysteem, maar het zou landelijk gezien toch wel een stuk beter kunnen denk ik.

‘We zijn van nature nu eenmaal voorzichtiger met de fondsenwerving dan in de VS, waar ze er veel meer als ondernemer mee bezig zijn.

We moeten bovendien ook willen zien wat er de laatste jaren wel gebeurd is. Verder heeft het gewoon nog wat tijd nodig.’

Het onderscheid tussen fondsenwerving en doelstelling lijkt in Nederland minder te worden. Men realiseert zich dat doelstellingsactiviteiten juist de kern moeten zijn van de werving.

‘De doelstellingsactiviteiten zijn waar het bij de werving om gaat.

Bij de universiteit hebben we daar een prachtig project omheen gebouwd.

Het verhaal begint in de oorlogsjaren.

In 1943 eiste de Duitse bezetter dat elke student aan de universiteit een loyaliteitsverklaring ondertekende.

Rector magnificus Hermesdorf weigerde daaraan mee te werken en sloot op 11 april 1943 de universiteit.

Dat is dit jaar vijfenzeventig jaar geleden. Het was een daad van verzet die met zich meebracht dat veel mannelijke studenten zich moesten melden voor de arbeidseinsatz, tenzij men onderdook. Wij kregen vanuit enkele fondsen door dat het steeds moeilijker lijkt te worden om de signalen die we ontlenen aan de Tweede Wereldoorlog over te brengen op millennials, iets wat vanuit het vak geschiedenis bezien wel zou moeten gebeuren.’

‘Mijn idee was toen om de escape room, een fenomeen dat zeker onder jongeren steeds populairder wordt, in te zetten als een nieuwe vorm van educatie. Zo zouden we de jongere generatie het verhaal kunnen NR.2 2018

vertellen, dat hun leeftijdgenoten in de oorlog meemaakten en ze met de morele dilemma’s confronteren die dat met zich meebracht. We zijn de eersten die de escape room als educatiemiddel inzetten. De educatieve inzet van een escape room is eindeloos. Zo zou je je ook kunnen voorstellen dat je je kunt bevrijden uit de escape room door te programmeren in computertaal. Met de doelstelling van het project als inzet was het goed fondsen werven, al zijn er ook fondsen die juist vanwege de onbekendheid met een dergelijke aanpak niet meededen. Dat kom je ook bij andere universiteiten tegen: als men het niet kent, dan wordt het voor de fondsen al snel lastig om het financieel te steunen. We moeten daar als universiteiten mee naar buiten komen. Wellicht helpt dat zaken te veranderen.’

‘De opening van de escape room werd onlangs verricht door Aimée barones van Hövell van Wezeveld en Westerflier, de honderdeenjarige zuster van Jozef van Hövell. Jozef was de praeses van Carolus Magnus, de studentenvereniging van de universiteit. Hij is vermoord in concentratiekamp Neuengamme.

Aimée van Hövell verrichtte de opening samen met de achterkleindochter van de toenmalige rector magnificus Hermesdorf. De escape room is inmiddels een identiteitsproject van de universiteit geworden. de escape room is geopend in museum Het Valkhof in Nijmegen. Jongeren onder de 26 krijgen op de escape room elf euro korting.’

Projecten formuleren dus en werven kort op de doelstelling.

‘Inderdaad; zo willen we in september de crowdfunding starten voor een onderzoeksproject naar de achteruitgang van de insectenpopulatie. Dat zal zeker gaan lukken.’

Laten we nu je voor je vertrek naar de VS staat nog even kijken naar een markant verschil tussen die twee fondsenwervingsmarkten.

VAKBLAD FONDSENWERVING

Eelco Keij

‘In Amerika is de fondsenwerving gewoon een private markt.

In Nederland gaat het toch veel meer om een collectieve non-profitsector met soms alle gevoeligheden van dien.

Zo zie je dat elke universiteit wel een eigen spanningsveld heeft waar je rekening mee moet houden. Je kan niet zomaar elke wervingsmethode toepassen. Je moet met dergelijke interne zaken rekening houden.’

Nog een advies aan de collega’s, voor je vertrekt?

‘Experimenteer met nieuwe vormen van fondsenwerving, zoals crowdfunding en typische doelstellingsprojecten. Het zou best kunnen dat het traditioneel werven onder alumni lastiger gaat worden. Maar dan kan het geen kwaad als je bedenkt dat er nieuwe manieren zijn om ook onder die belangrijke doelgroep draagvlak te creëren. Het werven van grote giften is de laatste jaren populair geworden. Universiteit Wageningen is er zeer succesvol in. Ook belangrijk: gedraag je met de fondsenwerving alsof de overheid zich steeds verder terugtrekt, wacht er niet op tot dat daadwerkelijk gebeurt.’ ◊ Nadat hij later dit jaar is verhuisd naar de VS treedt Eelco Keij op als onze correspondent in de Verenigde Staten.

23

24

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

PIONIERS

Pionier Maarten Stoopendaal

In 1970 haalde de Continental Uptight Band met Just A Friend én Beautiful Friendship/Refugee de top 40. Zanger en gitarist: Maarten Stoopendaal. Maar hoewel hij als achtergrond de Kunstacademie had, waren het goede doelen die gedurende de rest van zijn actieve leven van zijn creativiteit profiteerden.

Op donderdag 26 april 2018 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. door Jaap Zeekant Maarten (71) is fondsenwerver en directmarketingman pur sang.

Hij heeft in zijn lange carrière bijgedragen aan de successen van veel non-profits, waaronder Stichting Aap, de Fietsersbond, WSPA Nederland, KiKa en de Stichting DierenLot. Hij deed dat vooral vanuit een sterke betrokkenheid bij wie niet voor zichzelf kunnen opkomen, zoals ouderen, kinderen en vooral dieren. Als initiatiefnemer en medeoprichter stond hij, samen met Frits Hirschstein, aan de basis van de successen van KiKa, een organisatie die een wereld van verschil wist te maken voor kinderen met kanker.

Maarten: ‘Ik was een egoïstische jongen.

Alles moest gaan zoals ik het wilde.

Ik deed serieus aan korfballen en wilde dat iedereen zich zo opstelde dat ik kon uitblinken. Zo ging het ook in de muziek. Zoals ik gitaar speelde en zong, zo moest het er in de band aan toe gaan. Ik wilde van jongsaf aan ergens in uitblinken.

Dat lukte ook wel min of meer. Met de Continental Uptight Band kwamen we in de top 40 terecht. Met mijn latere band FM haalden we met mijn nummer The Valley Back Home, met Toots Tielemans op mondharmonica, ook een topveertignotering. Ook met sporten lukte het aardig, al is duurzaam succes uitgebleven. Ik haalde wel het Nederlands Team, maar ging op de eerste dag van de training door mijn knie.

NR.2 2018

VAKBLAD FONDSENWERVING

25

PIONIERS

Continental Uptight Band cover Beautiful Friendship, 1970

Daarmee eindigde mijn nog net niet begonnen topsportcarrière. En met de muziek waren we uiteindelijk net niet goed genoeg om door te gaan.’

‘Dat ik toen vervolgens een heel andere kant uitging, kwam door een foldertje van de Nederlandse Bond ter bestrijding van de vivisectie. In die folder stond een foto van een hondje dat vastgebonden op zijn rug lag, gekoppeld aan een apparaat waardoor hij de hele dag sigarettenrook moest inademen. Ik heb er nachten slecht van geslapen. Het gevoel dat ik daar iets aan moest doen, werd steeds sterker.

En het enige wat ik met mijn achtergrond kon doen, lag op het gebied van de communicatie. Ik wist dat ik mensen kon overhalen om tegen dergelijke misstanden in het geweer te komen. Maar ik wist ook dat ik me eerst moest verdiepen in hoe je dat precies aanpakt.’

STUDEREN EN UITPROBEREN

‘Ik heb me toen intensief verdiept in wat Professor Siegfried Vögele (zie kader) met zijn onderzoek allemaal had ontdekt. Hij had met behulp van cameraatjes (eye-tracking) uitgevonden hoe en waar mensen in folders en brieven precies naar kijken en in welke volgorde, waardoor ze getriggerd worden en wat hen afleidt.

De kracht van dat onderzoek is dat het op ons allemaal

Jarenlang heeft Maarten zich ingezet voor non-profits, vanuit een sterke betrokkenheid bij wie niet voor zichzelf kunnen opkomen, zoals ouderen, kinderen en vooral dieren.

26

van toepassing is. Ongemerkt gedragen we ons hetzelfde op dit punt. Ik heb geleerd hoe je plaatjes of tekst een plaats moet geven om de nieuwsgierigheid te vergroten. Mensen kijken er een paar seconden naar. Het moet dus in een keer goed zijn. Maar ook dat de handtekening leesbaar moet zijn.

Je moet de naam erin herkennen. Anders leidt het de lezer af en verliest hij aandacht. Het is in de loop der jaren de basiskennis geworden om succesvol te zijn met direct mail.

Er zijn niet veel van die experts meer tegenwoordig. En dat is heel jammer want met direct mail kunnen goede doelen nog altijd heel succesvol zijn.’

‘Ik vond het allemaal razend interessant; nieuwe kennis die nog maar beperkt werd toegepast. In de vroege jaren 80, toen ik vanuit reclamebureau Hint voor Yves Rocher werkte, merkte ik dat ze er daar wel weg mee wisten. Die testten toen al zo’n dertig aspecten per brief. Altijd werden er van één concept talloze varianten getest en met de respons die dat opleverde, leerde je weer hoe je de brief nog beter kon maken. Toen ik het idee had dat ik er voldoende vanaf wist – al blijf je natuurlijk altijd leren – heb ik die kennis gebruikt om de afdeling Utrecht van de Dierenbescherming te helpen. Ik ging als vrijwilliger de publiciteit doen en we begonnen met ledenwerving. We hebben toen een folder gemaakt met plaatjes van zielige beestjes. Op de voorkant hadden we gezet dat je er voor slechts 55 cent per dag iets tegen kon doen. Dat model hadden we getest. Men kon kiezen tussen lid, donateur of giftgever worden. Daar zat ook weer een strategie achter. Van de contributie van elk lid moest de afdeling iets afdragen aan de landelijke Dierenbescherming. Maar de bijdragen van giftgevers en donateurs mocht de afdeling houden. Die bedragen waren iets lager, zodat men daar eerder voor koos. Dat werkte geweldig. Uiteindelijk stortte de keuze voor het lidmaatschap helemaal in. Wat we ook deden, was zeven verschillende uitvoeringen maken van de folder, met elk een eigen dagcode. Wij wisten daardoor welke folders op welke dag door de vrijwilligers waren rondgebracht en dus welke bezorgdag de beste was. Dat bleek de zondag te zijn.’

Daarna kwam ik terecht bij de onderneming SLECH TS van Herschell Gordon Lewis (kader). Daar 5 5 C ENT leerde ik wat je in een brieftekst wel en niet PER DA moest zeggen. Zo moet je dieren een naam G! geven. Het beestje dat we in de envelop meestuurden, kreeg dus een naam. Dan kon je in de brief ingaan op dat specifieke hondje. Alleen al daarmee en met een leesbare handtekening, waarin de lezer de naam herkende, zagen we de respons omhoogschieten. Wat ik in die jaren heb geleerd heb ik mijn hele leven kunnen toepassen. Op die manier zijn we begonnen met de filmpjes van DierenLot die voor de eerste successen zorgden. Bij KiKa wordt die kennis ook nog altijd toegepast. Het mooie van dit werk is dat je mensen in beweging kunt krijgen voor de missie van je organisatie. Bij KiKa en DierenLot zie je hoeveel organisaties daarmee kunnen bereiken.’

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

PIONIERS

T GEEF HE BEESTJE AM EEN NA Maarten startte als vrijwilliger bij de Dierenbescherming, afdeling Utrecht.

DIERENLEED

‘Toen ik, na Lewis, ging werken bij reclamebureau Hint, kwamen we met wat mensen op het idee om ’s avonds kleine organisaties, waarvan wij de problemen goed kenden, te helpen met de communicatie. We wilden ze leren het zelf te doen zodat ze ons niet meer nodig zouden hebben. Dat vrijwilligerswerk was zo leuk om te doen dat ik daarvan mijn werk heb gemaakt. Ik heb toen Steunbeer B.V. opgericht samen met Rob Jasperse [red: later bureau Giftkikker] en we zijn gaan werken voor klanten als Dierenbescherming en de WSPA. Bij WSPA Nederland zagen ze hun kleinegeversbestand eerder afnemen dan groeien. We zijn toen begonnen met werven via filmpjes op tv: mijn eerste commercials. De mensen konden bellen en zich opgeven als donateur. We hebben de Dierenbescherming naar 75.000 donateurs gebracht.

Net als met direct mail waren we met die direct-respons-tv altijd aan het testen, zodat de spotjes steeds beter werden.’

‘Ik heb het altijd belangrijk gevonden dat de doelen waarvoor we werkten, van ons leerden hoe ze het na verloop van tijd zelf konden. Zo hebben we, toen Wakker Dier begon, ze een kamer en een bureau gegeven bij ons op kantoor. Zo konden ze met onze begeleiding de organisatie zelf opbouwen. Dat lukt aardig, want na verloop van tijd werden ze groter en pasten ze er bij ons niet meer in.

Wakker Dier is nu niet meer weg te denken.’

‘Van mijn vorige werk kende ik Dick van Oers, van 1983 tot 1995 directeur van de Landelijke Inspectiedienst.

Dat was een zelfstandige organisatie binnen de Dierenbescherming, gevestigd in Zeist. Die wilden wat meer financiële armslag, in aanvulling op het geld dat ze van de overheid en de Dierenbescherming kregen.

We besloten toen om geen steun te vragen voor de Inspectiedienst, want dat zou bij de algemene middelen terechtkomen en wellicht leiden tot lagere afdrachten van de Dierenbescherming. We kozen ervoor acties op te zetten voor de financiering van bepaalde activiteiten die anders niet mogelijk waren geweest. We hebben daarbij gebruikgemaakt van het betrouwbare imago van Van Oers, die regelmatig met zijn verhaal op tv kwam. We hebben ook een brief in een envelop meegestuurd met het blad Dier. Daar kwam weer goed van pas wat ik geleerd had over direct-mail. We hebben de Inspectiedienst uiteindelijk aan 85.000 donateurs geholpen. En de helft van hen NR.2 2018

was nota bene ook al lid van de Dierenbescherming.

Dat was een interessante ontdekking. Ik heb toen op eigen initiatief een driestappenplan geschreven voor de Dierenbescherming en ze voorgesteld de organisatie op te delen in drie groepen. Naast de Dierenbescherming voor het lobbywerk, stelde ik de Landelijke Inspectiedienst en als derde de dierenasielen voor. En elke poot zou zijn eigen database met gevers moeten hebben. Ik was en ben ervan overtuigd dat ze op die manier veel meer steun zouden hebben gekregen en dus ook veel meer tot stand hadden kunnen brengen. Waarom zou je mensen vragen lid te worden? Je moet ze laten weten dat er grote problemen zijn en dat ze daar iets aan kunnen doen.’

‘Ik heb dat plan toen aan het bestuur van de Dierenbescherming voorgelegd, maar ze vonden het helemaal niets. Ze vonden het eng en wilden hun oude ledenmodel niet loslaten. En dat terwijl we net bij de Inspectiedienst hadden bewezen wat er mogelijk was.

Het valt niet mee om besturen van dergelijke organisaties dat soort zaken uit te leggen, iets waar we nog steeds

‘Geen kans laten liggen, dat zijn besturen en directies aan hun doelstellingen verplicht’ mee te maken hebben. Het maakt totaal niet uit dat je met harde feiten en betrouwbare cijfers aantoont welke successen er in de sector worden behaald als je het professioneel aanpakt. Je komt onder de toezichthouders van goede doelen zelden mensen tegen die verstand hebben van marketingcommunicatie en fondsenwerving.

Ik denk dat tot die kringen nog niet is doorgedrongen dat fondsenwerving een vak is. Ik heb ook niet het idee dat er veel veranderd is bij de Dierenbescherming.

Maarten heeft Wakker Dier een bureau gegeven in zijn kantoor, zodat zij met zijn begeleiding de organisatie zelf konden opbouwen.

VAKBLAD FONDSENWERVING

27

menten

ADVERTENTIE

/ Fundraising

Alle fondsenwerving vanaf één platform!

CRM

CMS

Giftenadministratie

E-mailmarketing

Abonnementen

Donaties

Werf nieuwe, betrokken donateurs Communiceer slimmer met je relaties Werk aan een duurzame relatie met je fans

Build Engagement.

Kijk op Procurios.com en meld je aan voor onze demo's in Nederland en België.

Neem contact op door te mailen naar info@procurios.com of te bellen naar 0343-596040.

Cam

PIONIERS Samen met Jan Krol en Peter Helmer heb ik later de Stichting DierenLot opgericht, die in slechts vijftien jaar de Dierenbescherming naar de kroon steekt. Iedereen kent langzamerhand wel de opvallende dierenambulances die overal in het land op weg zijn om dieren te helpen.

Je kunt veel bereiken als je het goed aanpakt.’

KINDEREN KANKERVRIJ

‘Zo hebben we het ook aangepakt bij KiKa. Frits Hirschstein kende ik nog van mijn tijd bij Yves Rocher. Frits liet me op een goed moment weten dat hij in de non-profitsector wilde werken. Hij is toen bij Giftkikker gekomen. Frits voetbalde elke vrijdagavond en in het team zat ook een kinderoncoloog.

En die had hem verteld dat ze van KWF Kankerbestrijding weinig geld kregen. Daar was toen nog niet doorgedrongen dat voor het relatief kleine aantal kinderen met kanker veel meer gedaan moest worden. Waarom richten we dan niet zelf een stichting op, dachten we beiden. Dat is KiKa geworden: kinderen kankervrij. KiKa is opgericht in 2002 en Frits is er nog altijd directeur. Het begin juni geopende Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie steunt voor een groot deel op de door KiKa opgehaalde gelden.’

‘Wat ik ook tegen ben gekomen in al die jaren in de non-profitwereld is dat maar heel weinig mensen de overtuiging hebben dat de juiste tekst en uitvoering responsverhogend werken. En dat is nog altijd zo. Goede doelen verspillen heel wat geld door brieven te versturen die veel beter zouden kunnen.

We zien nu alweer jaren dat werving via digitale kanalen veel aandacht krijgt.

Op zich is dat prima, de wereld verandert.

Maar vergeet niet dat er nog altijd veel meer wordt opgehaald met direct mail. Nu kanalen zoals koud bellen en de relatief dure huis-aanhuiswerving minder aantrekkelijk zijn voor de meeste organisaties, zouden ze weer serieus moeten denken aan direct mail. Er zijn niet zo veel specialisten meer op dat gebied, maar ze zijn er nog wel.

Wat ook goed is om te weten is: je communiceert naar binnen toe anders dan naar buiten. De mensen die je al steunen, laat je zien wat je allemaal bereikt. De mensen die je nog niet steunen, laat je zien wat er nog moet gebeuren. Ik zag onlangs uitingen van de nieuwe organisatie handicap.nl. [red: voorheen Fonds Verstandelijk Gehandicapten en Revalidatiefonds]. Allemaal blije gezichten.

Je zou bijna denken daar wil ik bij horen, ik wil ook gehandicapt worden. Maar waar het om gaat is dat je steun krijgt voor je activiteiten.

En daarvoor zul je toch echt moeten laten zien wat er allemaal nog verbeterd moet worden.

Want als je boodschap niet goed is, bereik je als goed doel helemaal niets. En omdat er nog heel veel te bereiken valt, zou het goed zijn als er veel meer gebruikgemaakt wordt van de kennis en ervaring die er is zoals bij de 3F-Academy. Fondsenwervers moeten nieuwsgierig zijn. Ze moeten willen weten hoe al die wervingsmethoden precies werken, uitzoeken en testen wat het beste werkt en geen genoegen nemen met minder, geen kans laten liggen. Dat zijn de besturen en directies van goede doelen aan hun doelstellingen verplicht. ◊

‘Met direct mail kunnen goede doelen nog altijd heel succesvol zijn’

NR.2 2018

VAKBLAD FONDSENWERVING

Professor Siegfried Vögele (1931 – 2014) heeft aan de basis gestaan van het vakgebied direct marketing. Hij deed wetenschappelijk onderzoek naar hoe communicatie werkt in de hersenen en hoe je van die kennis gebruikmaakt in de marketing. Hij deed ook onderzoek met een camera die registreerde hoe mensen advertenties en direct mail bekeken.

Nog altijd is de toen opgedane kennis actueel en van toepassing op alle vormen van communicatie, online en offline.

Ook Herschell Gordon Lewis (1926 – 2016) heeft mondiaal een stempel gezet op marketingcommunicatie.

Hij publiceerde over o.a. direct respons in leidende publicaties en schreef er vele boeken over. Heel wat ondernemingen hebben als klant van zijn bedrijf geprofiteerd van die marketingkennis.

Daarnaast was hij ook filmmaker.

29

KENNIS

Fotobeleid goede doelen

wordt gecompliceerder

In de commerciële wereld was het al sinds mensenheugenis gebruikelijk personen die gefotografeerd worden eerst te vragen om toestemming.

In de journalistiek was het juist ongebruikelijk, dat viel onder vrijheid van meningsuiting en nieuwsgaring.

De wereld van de goede doelen zit ertussenin: het ene goede doel doet het wel en het andere niet.

De goede doelen schuiven echter nu steeds verder op in de richting van de werkwijze van de commerciële ondernemingen.

Goede doelen richten zich op de oplossing van problemen waarvoor degenen die ermee kampen, niet zomaar publiekelijk willen uitkomen. Weinigen lopen ermee te koop dat ze hiv-positief, ongeletterd of straatarm zijn.

‘Het is ongewenst voor veel mensen die er persoonlijk mee te maken hebben om ervoor uit te komen’, aldus woordvoerder Jan-Willem Heijkoop van vrijwilligersorganisatie De Zonnebloem. ‘En dus heb je expliciet toestemming nodig voor het fotograferen van hen die het betreft.’

Daarvoor kan gebruikgemaakt worden van een claimformulier, een zogenoemde quitclaim.

Overigens werkt de Zonnebloem zelf niet met dergelijke formulieren.

‘We hebben nog nooit een claim gehad. Maar er zijn aandoeningen waar mensen minder makkelijk over praten dan het dotteren van een pols of een knieoperatie, zaken waar onze beneficianten mee geconfronteerd worden.’

door Teije Brandsma

De zoektocht van goede doelen naar passend fotomateriaal wordt ingewikkelder. De oprukkende claimcultuur waarbij geld gevraagd kan worden voor portretrecht dwingt organisaties anders te werken.

30

VAKBLAD FONDSENWERVING

Maar organisaties als het Aidsfonds, de Hartstichting, Stichting Armoedefonds en de Hersenstichting, waar het gaat over zaken waar de gemiddelde Nederlander niet graag voor uitkomt, geven aan wel te werken met die ‘quitclaims’. De fotograaf met wie ze werken, moet met deze ondertekende formulieren terugkomen, ook als er in het buitenland foto’s worden gemaakt.

Een organisatie die haar fotobeleid NR.2 2018

KENNIS bovengemiddeld grondig aanpakt, is Humanitas Nederland. Zij vraagt niet alleen om een ondertekend claimformulier, maar rubriceert haar foto’s vervolgens ook onder specifieke categorieën. Humanitas heeft zes deelprogramma’s, variërend van gevangenenzorg tot hulp bij opvoeden. Een foto die hoort bij het thema ‘opvoeden’, mag niet bij een publicatie van Humanitas over bijvoorbeeld gevangeniszorg geplaatst worden.

‘Het is een heel gedoe om zo te werken maar we willen extra voorzichtig zijn. Want het gaat altijd over kwetsbare mensen’, aldus een woordvoerder van Humanitas.

‘Overigens gebruiken we nooit stockfoto’s, we houden de regie over onze eigen fotografie.’

Stockfotografie blijkt inderdaad een bijzonder thema voor veel goede doelen. Veel organisaties weten niet wat wel en niet gedekt is als ze een foto van een stockbureau kopen.

Ze denken dan dat alles geregeld is, maar in de praktijk is vaak alleen het auteursrecht en niet het portretrecht afgedekt. Dat betekent dat de foto gebruikt mag worden. Maar daarmee heb je nog geen toestemming van degene die op de foto staat. Een woordvoerder voor ANP Foto geeft aan dat ‘portretrecht’ niet standaard geregeld is als je een foto van ANP Foto afneemt.

Het internationale Shutterstock vertelt bij navraag dat een klant in een hogere prijsklasse valt, als het portretrecht zo wordt afgedekt dat personen op de foto er geen probleem mee hebben als ze afgebeeld worden bij ‘gevoelige thema’s’. Dergelijke foto’s zijn dan ‘model released’, zoals dat heet. Vaak gaat het om modellen van overzee die werden betaald om te poseren. De spontaniteit is doorgaans ver te zoeken op dergelijke foto’s.

Overigens zijn de spelregels rondom portretrecht sinds de invoering van de AVG op 25 mei 2018 veranderd.

NR.2 2018

Strikt genomen bestaat het fenomeen ‘portretrecht’ niet eens meer, het is nu onderdeel van de veelbesproken AVG. In de praktijk maakt het echter weinig uit. Verder moet er rekening mee gehouden worden dat er de komende jaren vanuit Europa nieuwe wetgeving komt voor het auteursrecht, waarbij wellicht ook weer het portretrecht betrokken zal worden.

‘Kort en goed betekent dit dat je weliswaar de AVG moet inroepen in plaats van het portretrecht maar dat je uiteindelijk bij hetzelfde uitkomt’, schrijft jurist Arnoud Engelfriet, specialist in internetrecht, op zijn blog. ‘Of je publiceert met toestemming of je beroept je op de vrijheid van meningsuiting en dan krijg je vervolgens dezelfde belangenafweging als voorheen onder het portretrecht.’

Degene die het meest op zijn bord krijgt door de gestaag veranderende fotocultuur is uiteindelijk de fotograaf zelf die door de organisatie op pad wordt gestuurd. Hij of zij moet zorgen dat er goede foto’s gemaakt worden. Maar het is ook zaak met de ondertekende claimformulieren thuis te komen. En wie was ook alweer wie op de foto?

Kees van de Veen is professioneel fotograaf en werkt voor onder meer Humanitas en Vluchtelingenwerk.

‘De angst voor claims sijpelt steeds verder het werk in, vanuit de commercie naar de non-profits.’

Terwijl in het verleden de uitgevers of organisaties zich verantwoordelijk stelden voor eventuele claims, is het nu vooral de zelfstandige fotograaf die de verantwoordelijkheid op zich moet nemen. Hij wordt geacht met foto’s te komen die ‘model released’ zijn. Zijn conclusie: ‘Goed beeld krijgen wordt in de praktijk steeds ingewikkelder.’

De moraal van het verhaal voor communicatiechefs van goede doelen is dat er bij stockbureaus doorgevraagd moet worden.

Je moet bovendien met goede VAKBLAD FONDSENWERVING

‘De angst voor claims sijpelt steeds verder het werk in, vanuit de commercie naar de non-profits’ fotografen werken die jouw deelthema’s begrijpen en die natuurlijk met goed werk thuiskomen. Er moet een claimformulier worden meegegeven met de juiste inhoud dat door de ‘onderwerpen’ in kwestie wordt ondertekend. Diezelfde aandacht geldt ook voor de mensen in de organisatie die bladen maken en nieuwsbrieven produceren, en voor de gespecialiseerde dienstverleners op dat punt zoals de opmaak of het bedrijf dat sponsored magazines maakt. In al die gevallen is het zaak om de verantwoordelijkheden en daarmee ook de aansprakelijkheid, goed te regelen en af te dekken.

Het wordt hierdoor ook belangrijker dat er voldoende budget wordt vrijgemaakt, zodat de fotograaf zijn of haar werk goed kan doen, ook als het langer duurt door de zorg die aan het geheel moet worden besteed.

Het vinden en verkrijgen van goed beeld waarmee je achteraf geen problemen krijgt, gaat hoe dan ook meer tijd en geld kosten. ◊

Teije Brandsma is lid van het redactieteam van Vakblad fondsenwerving. Tije runt het pr-bureau Aid Publicity, dat zich gespecialiseerd heeft in het opzetten en uitbouwen van communicatieafdelingen van kleine en middelgrote nonprofitorganisaties.

31

COMMUNICATIE

Met terugwerkende kracht viraal: Cordaid

Door Jaap Zeekant

Je organiseert een campagne in 2007.

En in 2016 gaat hij volkomen onverwacht viraal.

Virale recycling zou je kunnen zeggen.

De Cordaid-campagne ‘Small Change, Big Difference’ in 2007 werd bedacht om Nederlandse consumenten te verrassen met gedurfde, confronterende foto's, samen met pr-bureau Saatchi & Saatchi. Kenianen van de Samburustam hebben indertijd geposeerd met consumptiegoederen zoals een handtas, zonnebril of een biertje. Zaken waarvan we in onze westerse samenleving niet eens meer in de gaten hebben dat we er geld aan uitgeven, of hoe decadent ons gedrag soms kan zijn. Waar al helemaal niet aan gedacht wordt, is dat die bedragen elders in de wereld een enorm verschil kunnen maken, bijvoorbeeld bij de mensen die door een ramp getroffen worden.

De modellen communiceren in de campagne hun eigen verhaal. Een verhaal over jaren van droogte en ontberingen. De Samburu-stam woont in het noorden van Kenia, in de buurt van Maralal. Jarenlang zijn ze gedwongen geweest om te gaan met groeiende perioden van droogte. Cordaid werkt al meer dan een decennium in dit gebied en helpt de Samburu's bij het aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Dat doen ze bijvoorbeeld door te experimenteren met nieuwe manieren van landbouw en ondernemerschap. Helaas blijft droogte 32

een groot probleem in het land, deels als gevolg van de klimaatverandering. De afbeeldingen werden getoond op billboards, ansichtkaarten en via andere mediakanalen.

Cordaid wilde op een andere, opvallende manier de aandacht vestigen op de basisbehoeften van mensen over de hele wereld.

Na de lancering in 2007 ontving de campagne veel reacties. Die varieerden van verbazing, via complimenten tot kritiek. Alle kenmerken van een opvallend goede campagne dus. Saatchi & Saatchi won de prestigieuze Cannes Silver Lion Award met deze provocerende aanpak.

En dan, in 2015, jaren nadat de campagne was beëindigd, worden de beelden plotseling veel bekeken en opnieuw besproken op sociale media. Nog steeds wekken de campagnebeelden veel reacties op. In het voorjaar van 2015 deelden enkele mensen uit Frankrijk en Canada een paar van de foto's op Twitter, nadat ze een aantal items op bekende Australische en Duitse marketingwebsites The Inspiration Room en Gute Werbung hadden gezien.

De Indiase nieuwswebsite The Hindustan Times zag als eerste dat de campagne alsnog viraal was gegaan, waarna ook Spanje en Canada volgden. Een Facebookbericht van Zoom Radio uit Costa Rica alleen al werd 80.000 keer gedeeld op sociale media. Het punt dat het totaal aantal views de vijftien miljoen heeft overschreden ligt alweer achter ons. ◊

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

COMMUNICATIE

NR.2 2018

VAKBLAD FONDSENWERVING

33

WERVING

Nieuw: Benchmark DM fondsenwerving door Jaap Zeekant

Om te beoordelen hoe succesvol je marketingactiviteiten zijn en om te kijken waar je nog kunt verbeteren, moet je eigenlijk je eigen gegevens kunnen vergelijken met die van andere doelen.

Zo’n benchmark zou een krachtig hulpmiddel zijn om de fondsenwerving op een hoger plan te brengen. Maar het kan je ook helpen om je directie of bestuur uit te leggen dat je het nog niet zo slecht doet. Eindelijk is er zo’n benchmark.

John van der Vlies

John van der Vlies (Keystone consultancy en DonorTrends) introduceert de Benchmark DM fondsenwerving. In deze benchmark worden kerncijfers geanalyseerd en vergeleken van multichannel fondsenwerving: direct mail, telemarketing, face to face (door to door), digitaal, tv en radio. Dat gebeurt op basis van bruto-opbrengst, gemiddelde gift, retentie (1e jaar en vervolgjaren) en lifetime value. Een verdeling tussen losse gevers en machtigingen wordt ook gemaakt. Alle parameters binnen de benchmark worden voor ieder organisatie op dezelfde wijze geanalyseerd, zodat er geen begripsverwarring is over het toepassen van rekenmethodes of het gebruik van definities. Voor de publicatie van de benchmark wordt een verdeling aangehouden in de sectoren natuur, milieu en dieren, internationale samenwerking, welzijn en cultuur, gezondheid. Daarnaast wordt geclassificeerd op organisatieomvang: klein, medium, groot en zeer groot. Zo kan iedere organisatie zichzelf vergelijken met de hele markt en daarbinnen per sector en naar omvang. Om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen is het streven de data van minimaal zes jaar terug te analyseren, zodat meteen al trends zichtbaar gemaakt kunnen worden.

John: ‘Als analist en adviseur over databasegedreven fondsenwerving krijg ik al jaren vragen over wat nou een goede lifetime value is, wat een normale uitval is bij straatwerving, hoe andere organisaties scoren met direct mail, waarin je het beste kunt

34

VAKBLAD FONDSENWERVING

investeren om te groeien en ga zo maar door.

Het zijn niet alleen de fondsenwervers die met die vragen zitten, ook directies en zelfs besturen willen graag meer inzicht hebben.

Het zijn allemaal vragen waar vanuit de wervingspraktijk antwoorden op mogelijk zijn.

Maar de harde feiten krijg je pas boven water als je kunt vergelijken met de resultaten in een hele sector. En daar heb je een benchmark voor nodig.’

Er was lang een zeker aarzeling om data af te staan voor analyse.

John: ‘Er is de laatste jaren veel veranderd.

Wie had ooit gedacht dat we onze gegevens in de cloud zouden bewaren, ergens op een server bij een provider. Wie had gedacht dat goede doelen ooit hun prospects en gevers zouden vinden door gebruik te maken van onlineplatforms van derden, zoals met crowdfunding. Het is allemaal gewoon aan het worden. Intussen realiseren we ons heel goed dat goede doelen heel zorgvuldig met hun data om willen gaan, zeker nu we nieuwe privacywetgeving hebben. Voor de benchmark gebruiken we helemaal geen persoonsgegevens, die heb je daarvoor niet nodig. We kijken alleen naar zaken als donatiebedrag, donatiedatum, gemiddelde gift, liftetime value en al die andere wervingsaspecten. Vanuit DonorTrends, waarmee vele organisaties hun interne analyses maken, werken we al jaren op die manier. In de VS werkt ook de The Fundraising Effectiveness Benchmark zo NR.2 2018

WERVING

‘Te vaak is het investeren in nieuwe donateurs de sluitpost’ GROEI IN DONATIES RETENTIE DONATEURS

Classificatie van uw Organisatie VERDELING INKOMSTEN

SECTOR

LAND: Nederland SECTOR: Welzijn en cultuur GROOTTE: Medium tot € 500.000

REACTIVERING INACTIEVEN

MACHTIGERS

WERVINGSKANAAL

UW NGOCLASSIFICATIE

€ LIFETIME VALUE

LOSSE GIFTEN OP GROOTTE

5

DM F O NDSENWER VING BENCHMARK NEDERL AND

en daar doen duizenden goede doelen aan mee.

De techniek daar is geweldig. Je kan er ieder moment van de dag je data uploaden en dan ben je gelijk onderdeel van de benchmark en kun je meteen de resultaten bekijken.

Daar wil ik in Nederland en Europa ook naartoe.’

‘Wanneer je als sector zichtbaar kunt maken wat de resultaten zijn van direct-marketingacties, dan helpt dat ook enorm met het verbeteren van de kennis op dat gebied.

Het is goed dat dergelijke kennis ook bekend is bij directies en vooral besturen. Want naarmate daar beter begrepen wordt hoe de fondsenwerving werkt, kunnen ze met kennis van zaken oordelen over de investeringsplannen van de NR.1 2018

fondsenwervers en de resultaten die ze ermee realiseren.

Omgekeerd wordt het natuurlijk moeilijk om voortdurend tegenvallende resultaten te verdoezelen. Vergeet niet dat voor organisaties die afhankelijk zijn van de steun van particulieren en bedrijven de database de kern is van hun activiteiten. Met die database bouwt de organisatie waarde op en stelt zij haar continuïteit veilig.’

Je hebt het over investeren. Wordt het tijd dat we als sector ook het publiek duidelijk maken dat fondsenwerving geld kost?

‘De bereidheid om te investeren in fondsenwerving is in heel wat besturen van goede doelen zeer laag.

VAKBLAD FONDSENWERVING

35

ADVERTENTIES

HOE LANG HOUDT U ZE ALLEMAAL IN DE LUCHT?

Kettingformulieren of premiums. Enveloppen of folie-verpakkingen. Couverteren of personaliseren. Volledig geautomatiseerde of handmatige verwerking. Stempelen of postzegels plakken. Enkele duizenden of miljoenen stuks… Intermail verzorgt het graag voor u. Met de grootste zorg tot in het kleinste detail. Dat kunt u gerust aan ons overlaten. Jaarlijks gaan er immers zo’n 200 miljoen mailings door onze handen, of door onze machines.

Meer weten? Kijk op www.intermail.nl of bel direct met Gert Rothert of Ger van der Velden: 0252 – 673866.

I n t e r m a i l b . v.

Westerdreef 3 2152 CS Nieuw Vennep Telefoon: 0252-673866 Fax: 0252-674828 Internet: www.intermail.nl couverteren • inkjetprinting • laserprinting • nabewerken kettingformulieren • vouwen • folie-verpakken • stempelen • sealen • postzegels plakken synchroon couverteren via camerasysteem • fulfilment en responseverwerking • handmatige verwerking • bijzondere mailings

Wat heb jij nodig om de wereld een beetje meer geluk te brengen?

Ontdek op mindwize.nl de resultaten die we voor non-profits boeken

advertentie_Mindwize_190x130_feb_2016.indd 1

19-02-16 16:23

®

WERVING Te vaak is het investeren in nieuwe donateurs de sluitpost.

Men vreest de toorn van het publiek zodra er kosten gemaakt gaan worden. Maar als je geen wervingskosten wilt maken, dan zal de organisatie langzaam maar zeker achteruitgaan. Het is zaak dat de markt, en dus ook de besturen, een goed inzicht krijgen in de materie. Hoeveel moeten we investeren om een bepaald doel te halen? Wat is de terugverdientijd? Waar kunnen we verbeteren? Des te meer organisaties er mee doen met een benchmark, des te waardevoller worden de branchecijfers die dat oplevert.

Je krijgt op die manier objectieve kerngegevens die je ook kunt gebruiken om het publiek te informeren en op te voeden. Op de langere duur zou er veel meer begrip voor kunnen ontstaan dat voor succesvolle fondsenwerving investeringen nodig zijn. In plaats van goede doelen kunnen we het misschien beter hebben over non-profits.

Instellingen die weliswaar geen winstoogmerk hebben, maar die wel bedrijfsmatig worden gerund. En daar is investeren een aspect van.’

Kan zo’n benchmark invloed hebben op de manier waarop fondsenwervende instellingen werken met dienstverleners?

‘Ik heb bij mijn klanten wel berekeningen gezien van dienstverleners, waarbij de investeringen in onwaarschijnlijk korte tijd zouden worden terugverdiend.

Als je als klant niet de marktkennis hebt om daar doorheen te prikken, kun je behoorlijk bedrogen uitkomen. Ik kijk er zo tegenaan. Je moet in de eerste plaats kijken naar de lifetime value waar je uit denkt te komen. Om daartoe in staat te zijn moet je een scherp

D M F O N D S E N W E R V I NG B E NC H M A R K N E D E R L AND inzicht hebben in je wervingsmethodes. En juist om op dat soort zaken te sturen zijn benchmarkgegevens van onschatbare waarde.’

Binnen de direct marketing is direct mail nog altijd een krachtige wervingsmethode.

‘Online werven heeft aan populariteit gewonnen en direct mail wordt minder gebruikt dan bijvoorbeeld in de jaren 90. Onlinewerving is een logisch gevolg van de digitale ontwikkelingen en het zal ook zeker doorgaan. We nemen het dan ook gewoon mee in de benchmark. Maar intussen moet niet vergeten worden dat je ook met direct mail nog altijd heel succesvol kunt zijn. Ik werk voor klanten in diverse delen in de wereld en we zien in het algemeen dat direct mail weer populairder wordt. Het gaat ook steeds meer samen met online, bijvoorbeeld wanneer zowel e-mail als direct mail elkaar aanvullend worden ingezet. En we zien ook dat er online gegeven wordt, als direct gevolg van direct mail. Zo hebben we bij een Nederlandse klant twee miljoen euro aan inkomsten van onbekende betalingen kunnen herleiden; negentig procent kwam binnen als respons op direct mail. Met de benchmark heb je een tool, waarmee je heel veel zichtbaar kunt maken.’ ◊ Info: benchmark@donortrends.eu

WAT WORDT GEMETEN? BRUTO INKOMSTEN – Totaal Nederland – Per sector en grootte ngo – Per wervingskanaal – Nieuwe, bestaande, gereactiveerde donateurs GROEI IN AANTALLEN DONATEURS – Totaal Nederland – Per sector en grootte ngo – Per wervingskanaal GEMIDDELDE DONATIES – Per sector en grootte ngo – Per wervingskanaal – Per wijze van doneren

NR.2 2018

OPBOUW DONATEURSBESTAND – Nieuw, bestaand, reactivatie – Per sector en grootte ngo – Per wijze van doneren NIEUWE DONATEURS – Per wijze van doneren – Per sector en grootte ngo – Per wervingskanaal RETENTIE VAN DONATEURS – Per eerste jaar donateurs en volgende jaren donateurs – Reactivatie graad – Sector en grootte ngo – Per wervingskanaal

VAKBLAD FONDSENWERVING

LIFETIME VALUE – Per sector en grootte ngo – Per wijze van doneren – Per wervingskanaal MIDDEN- EN HOGE DONATEURS – Per sector en grootte ngo BRUTO INKOMSTEN PER KALENDERMAAND – Per sector en grootte ngo – Per wijze van doneren

37

ADVERTENTIES

Veel organisaties ontvangen inmiddels 20-50% van hun inkomsten uit nalatenschappen.

De groep mensen die op afzienbare termijn zal kunnen nalaten, stijgt de komende jaren gestaag. Nalatenschappenexpert Arjen van Ketel en Kalff hebben gezamenlijk een wervingsvorm ontwikkeld om ervoor te zorgen dat mensen uw non-profitorganisatie in hun testament opnemen. Wij helpen u graag verder door deze gesprekken voor u te voeren.

“Op het juiste moment in gesprek over nalaten�

Kijk op kalff.nu of bel met 036 711 19 99

ADR

ST

CIALI

SPE ESSEN

Cherridata B.V. Van de Wateringelaan 65 2274 CB Voorburg

Het juiste adres voor: Doelgroepanalyse, adresselecties, dataverrijking, bestandsontdubbelingen, DM-advies

Tel: 070-30 30 594 | Fax: 070-41 55 172 www.cherridata.com

WET- & REGELGEVING

Giftenaftrek niet in gevaar

door drs. Wilbert van Vliet

Op 26 april heeft het kabinet een aantal beleidsvoornemens bekendgemaakt ten aanzien van fiscale regelingen voor goede doelen. Het kabinet spreekt hierin nadrukkelijk uit dat het hecht aan het continueren van de giftenaftrek en de ANBI-regelingen en dat is uiteraard goed nieuws.

Versobering van de regelingen is geen doel van de regering. In de reactie wordt wel een aantal suggesties gegeven tot een effectievere inzet van de giftenaftrek en de ANBI-regelingen. We noemen er enkele. Het kabinet denkt aan een (beperkte) uitbreiding van de publicatieplicht voor ANBI’s, een versoepeling van de liquidatiesaldobepaling voor ANBI’s en een versoepeling van de anti-oppot-eis voor ANBI’s. Verder wordt gedacht aan de invoering van een plafond voor de periodieke giften om constructies minder aantrekkelijk te maken en een wijziging ten aanzien van het onzekerheidsvereiste (overlijdenskansrisico) bij periodieke giften omdat dit als lastig wordt ervaren. Ook wil men de identiteit van de ontvanger van een gift opnemen in de aangifte inkomstenbelasting en/of renseignering van giften door de ANBI’s aan de Belastingdienst.

De brief schetst op zichzelf een positief beeld. Het kabinet wil goede doelen immers fiscaal blijven ondersteunen. Verontrustend is wel dat de brief soms met twee monden lijkt de spreken. Enerzijds komt er geen versobering, maar dan weer wel een versobering van de giftenaftrek door invoering van een plafond voor periodieke giften. Dat is niet alleen tegenstrijdig, maar bovendien onduidelijk. Want welke fiscale constructies zijn er dan precies? En komen die zo vaak voor, dat het maatschappelijke voordeel dat juist grote giften hebben, tenietgedaan wordt? Mijn inschatting is van niet: grote giften kunnen voor individuele goede doelen vaak erg aantrekkelijk zijn en er lijkt juist een trend te zijn van toename van periodieke giften.

Positief is wel weer de gedachte over het vervallen en/of versoepelen van het onzekerheidsvereiste bij periodieke schenkingen. De eis is nu nog dat er een overlijdenskans moet zijn van ten minste één procent. Bij periodieke giften die worden afgesloten op twee levens (zoals: ‘de periodieke gift vervalt bij overlijden van beide echtgenoten’) kan die kans onder de één procent liggen en dan is de periodieke gift niet aftrekbaar.

Voor de goede doelen kunnen de versoepelingen ten aanzien van de onnodige liquidatiesaldo­bepaling en de NR.2 2018

anti-oppot-eis tot minder (onnodige) discussies met de fiscus eisen leiden. Vooral de veel voorkomende verschillen van mening over de juiste wijze van vastlegging van een stamvermogen (ingeval van fondsenwervende activiteiten met behulp van dit vermogen) zou naar mijn mening niet nodig moeten zijn.

De Belastingdienst neemt ook vaak een strikt standpunt in ten aanzien van fondsenwervende instellingen die geen eigen projecten hebben, maar hun geld alleen maar doorschenken aan andere goede doelen. De indruk bestaat dat deze aanscherping zich pas de laatste tijd voordoet, onder meer gelet op het beleid voor ‘loketinstellingen’.

Het valt te hopen dat dit al te strikte beleid wordt verruimd. Prof. dr. Sigrid Hemels, de bekende hoogleraar belastingrecht, vroeg hier recentelijk reeds aandacht voor en roept op om het geoormerkt werven van fondsen voor buitenlandse goede doelen te vergemakkelijken.

De publicatieplicht is in mijn visie altijd al een vreemde eend in de ANBI-bijt geweest. Deze eis waarborgt niet dat een ANBI zijn geld goed besteedt, maar heeft als doel om het publiek (en eventueel de Belastingdienst) beter te informeren. In de praktijk lopen deze discussies vaak met een sisser af, als het goede doel de omissies verbetert. Soms moeten ANBI’s die wél verbeteringen aanbrengen, zich helaas toch nog verantwoorden voor de bezwaar-behandelende inspecteur of rechter, terwijl dit discussiepunt op dat moment al lang is opgelost. Dit lijkt een onnodige verspilling van tijd en inzet.

De brief geeft een goede aanzet voor een gedegen discussie.

Naar mijn mening zou het onderwerp vereenvoudiging en/ of het voorkomen van onnodige geschilpunten tussen fiscus en belanghebbenden meer voor het voetlicht geworpen kunnen worden. In combinatie met de aandacht die er kort wordt gevraagd voor social enterprises, is dit een goede aanzet voor nader overleg tussen goededoelensector, kabinet en parlement. ◊ Wilbert van Vliet (w.vanvliet@hvkstevens.com) is Tax Director bij Bureau voor notarieel-juridisch en fiscaal advies HvK Stevens.

VAKBLAD FONDSENWERVING

39

ADVERTENTIE

DD II RR EE CC TT MM AA RR KK EE TT II NN GG

DIRECT MAIL. ONS DNA. ALS JE DOET WAT JE DEED, KRIJG JE WAT JE KREEG. Met Met PSI PSI Vransen Vransen haalt haalt uu een een betrokken betrokken partner partner in in huis huisdie diemet metverrassende verrassendeoplossingen oplossingen komt komt om om uw uw resultaat resultaat te teverbeteren, verbeteren,met metuumeedenkt, meedenkt,veel veelwerk werkuit uithanden handenneemt neemtenen bovendien kosten voor u bespaart.

Wilt u weten weten hoe hoehet hetanders anderskan? kan?BelBel voor meteen Jeroen helderKimmel, gesprek:Herman tel. +31Vransen (0)20-495 of 38 Peter 38.

Burmanje voor een helder gesprek: tel. 020-495 38 38.









SELECT SELECT

CREATE CREATE

PRODUCE PRODUCE

IMPROVE IMPROVE

www.psi-vransen.nl www.psi-vransen.nl

PIONIERS

Pioniers: Douw&Koren stopt.

Douw en Koren gaan door.

door Jaap Zeekant

Toen we het bericht kregen dat ze stoppen met Douw&Koren en doorgaan als Gijsbert Koren en Simon Douw begrepen we dat het tijd was voor een interview. We spraken met Gijsbert.

Gijsbert: ‘Simon en ik zijn het gestart in 2011. We hadden toen ervaring opgedaan met crowdfunding als oprichters van platform www.crowdaboutnow.nl. We merkten in onze studententijd dat het krijgen van financiering voor een startende onderneming heel lastig was.

Tegelijkertijd was online betalen heel gewoon geworden, net als communiceren via social media. Crowdfunding was eigenlijk een logische combinatie van technische mogelijkheden, op een moment dat traditionele kanalen voor financiering, zoals banken, minder mogelijkheden boden aan startende ondernemers. Crowdfunding gaat over financiering, bedrijvigheid en marketing. Het is een containerbegrip. Daar vallen allerlei vormen van

NR.2 2018

funding onder. Je kan geld vragen voor een project maar je kunt ook lidmaatschappen verkopen via crowdfunding.

Het is een manier voor mensen om met elkaar iets voor elkaar te krijgen. Denk aan hoe Obama indertijd de nieuwe manier van online fondsenwerving gebruikte om als presidentskandidaat onafhankelijk te zijn van grote donateurs zoals bedrijven en tegelijk draagvlak te ontwikkelen. Het is een krachtig platform waar vanuit je van alles voor elkaar kunt krijgen. En goed beschouwd is het project zelf heel vaak de tegenprestatie, vooral wanneer het om goede doelen gaat.’

Ooit had een coöperatieve bank als de Rabobank met een eigen achterban een sterke collectieve grondslag. Nu kun je dat met crowdfunding zelf bereiken voor je project of je onderneming, zonder dat je nog een bank nodig hebt.

‘Het is duidelijk dat het bij crowdfunding niet alleen om geld gaat, maar ook om draagvlak. Dat werd al snel duidelijk na de oprichting van CrowdAboutNow in 2010.

VAKBLAD FONDSENWERVING

41

PIONIERS

‘Ik geloof helemaal niet in de zogenaamde boze burger die helemaal niets wil’

Illustratie: Michiel Possel

42

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

PIONIERS Daar zijn we overigens in 2011 al weer uitgestapt omdat we vooral bezig waren met techniek en organisatie. Maar wat wij interessant vonden aan crowdfunding was juist die sociale context. Hoe mobiliseer je mensen en krijg je ze in beweging? Wat raakt hen precies? Dat gaat zover dat jouw bedrijf of jouw project ook een beetje van die mensen wordt omdat je ze op de hoogte houdt, soms zaken aan ze voorlegt. Ze denken met je mee. Het zijn je belangrijkste klanten. Daar gingen we vervolgens vanuit Douw&Koren mee aan de slag.’

Een nieuwe en persoonlijke manier om met je gevers en vrijwilligers om te gaan. Is dat de kracht van crowdfunding voor fondsenwervende instellingen?

‘Absoluut, het is je draagvlak. Stel dat crowdfunding de toekomst is van de fondsenwerving. Hoe zien goede doelen er in de toekomst dan uit? Ik zie het goede doel dan als een platform van medewerkers, projecten en donateurs. Zo’n fondsenwervende instelling faciliteert medewerkers om projecten te ontwikkelen en die uit te voeren in contact met en steun van gevers en vrijwilligers, die kiezen voor het project dat ze belangrijk vinden. Misschien bevinden zich onder die gevers wel de medewerkers van de toekomst.’

Dat is een interessante gedachte. Het ziet ernaar uit dat crowdfunding een plek heeft gekregen en niet meer weggaat. Dat betekent voor veel goede doelen een enorme omslag. Het nauw betrekken van supporters bij je projecten is niet iets wat fondsenwervende instellingen van nature doen. Al zijn er natuurlijk prachtige voorbeelden van organisaties die op een geweldige manier met vrijwilligers werken. En dat is in wezen precies hetzelfde. En in de hoek van het grote geven komen we een nauwer contact tussen gever en doel ook steeds vaker tegen. Hoe krijg je organisaties mee in dat proces van samenwerken met allerlei stakeholders?

‘Daarmee hebben we de afgelopen jaren al veel organisaties mogen helpen. Als het blijkt te werken en succesvol is, dan ontwikkelt zo’n nieuwe aanpak zich vanzelf wel in de goede richting. Maar ik begrijp natuurlijk ook wel dat het ten opzichte van de traditionele wervingsmethoden allemaal nog kleinschalig is. Een druppel op een gloeiende plaat.’

Enige aarzeling is begrijpelijk. Decennia waren het de eenmaal geworven gevers die al gauw een jaar of zeven bleven geven. De wervingskanalen zoals direct mail en de telefoon waren betrouwbare en succesvolle instrumenten. En dan kom je in een situatie dat niets meer vanzelfsprekend is en dat een nieuwe ontwikkeling zoals onlinewerving op een onbekende manier moet worden aangestuurd. Het is natuurlijk geen geringe uitdaging in zo’n situatie van crowdfunding een wervingskanaal te maken waarop je je structureel kunt verlaten.

‘Zeker, maar ik ben ervan overtuigd dat het kan. Als stabiele inkomstenstromen minder worden of wegvallen, NR.2 2018

Gijsbert Koren

maak je dat onderdeel van de benadering van je supporters.

Gewoon uitleggen dat je in een omslag zit en steeds meer met projecten zult moeten werken. Communicatie met gevers is voor een deel het verantwoorden van wat je met hun bijdragen hebt gedaan. Maar je kunt ook heel goed communiceren dat je steeds meer afhankelijk wordt van gevers die zich aan een project binden in plaats van een vaste donateur te worden. En met een opeenvolging van projecten is het misschien wel net zo goed mogelijk om supporters te vinden op wiens steun je gedurende vele jaren kunt rekenen. Aan de ene kant vraagt dat optimale, intensieve en vooral persoonlijke communicatie. Maar omgekeerd is dat wel de manier om mensen gedurende een langere tijd aan je te binden, ook als de projecten steeds weer nieuw zijn.’

‘Het project zelf is vaak de tegenprestatie’ ‘Wat we steeds meer merkten, was dat de betrokkenheid van de gevers als de echte waarde van crowdfunding werd gezien. Het begon met een project en de dringende noodzaak daar geld voor op te halen. Maar als dan de funding rond was, realiseerde men zich die betrokkenheid.

Je begint met een idee, dat wordt een project, je zoekt er geld voor en dan blijkt dat er honderd mensen zijn die het heel interessant vinden wat je doet en tot stand wilt brengen. Simon en ik zijn ons gaan realiseren dat de kracht van crowdfunding de betrokkenheid is van de donateurs en investeerders. Meer nog dan crowdfunding gaat het om crowd engagement. Dan bouw je een bedrijf of organisatie waarvan de funders vinden dat het ook van hen is.’

Simon en jij hebben veel tijd gestopt in de ontwikkeling van crowdfunding, bijvoor­beeld door de oprichting van de brancheorganisatie, te vinden op startcrowd­ funding.nl. Het aantal mensen dat het initiatief neemt om brancheorganisaties op te richten is beperkt.

Jullie deden het.

VAKBLAD FONDSENWERVING

43

ADVERTENTIES

Wilt u het hart van uw donateur winnen?

De donateur en het landschap van fondsenwerving zijn veranderd. U staat daarom voor een keuze: gaat u links of rechts?

Het aantal initiatieven blijft groeien, maar de bereidheid van de (potentiële) donateur tot ‘geven’ daalt. Hoe speelt u in op deze ontwikkelingen?

Samen nemen wij de (potentiële) donateur mee in uw verhaal. Dit kan bijvoorbeeld met onze donateursdatabase- en emailmarketingoplossing.

Zo communiceert u continu met uw achterban en bouwt u tegelijkertijd een nuttig en bruikbaar donateursprofiel op.

Omdat ieder contactmoment telt! www.4dms.nl/fondsenwerving

“The IFC is an amazing global community, representing social impact causes working in every continent of the globe…1,000 delegates…high quality production values… advanced content sessions… incredible networking opportunities.”

Beth Kanter

Trainer, Speaker, Blogger

Our theme for #IFC2018 is Together We Can. Expect collaboration, networking, shared learning and much inspiration.

Join us in The Netherlands 16-19 October 2018. Find out more and secure your place today at resource-alliance.org

PIONIERS ‘We zagen een groeiende crowdfundingmarkt, met een toenemend aantal spelers. Maar het was en is wel een jonge markt, waar veel nog moet worden uitgevonden. Alleen al ervoor te zorgen dat de mensen die geld geven, zeker weten dat het bij de partij komt waarvoor het bestemd is. Dat was ook doorgedrongen tot het Ministerie van Economische Zaken en de Autoriteit Financiële Markten. Aan de ene kant waren de crowdfunding­organisaties wel concurrenten, maar ze hadden er allemaal belang bij dat zaken goed geregeld worden, zodat het een betrouwbare vorm van financiering wordt. Veel van wat daarvoor nodig was, moesten we als relatief kleine clubjes samen uitvinden. Daarvoor is een brancheorganisatie de beste manier. En door het initiatief te nemen zorg je er ook voor dat je niet door de autoriteiten met onwerkbare regels wordt opgescheept. Overigens ging het bij de brancheorganisatie puur om bedrijfsfinanciering, nog niet om crowdfunding voor goede doelen. Ook ons initiatief om Crowd­f unding­­Day te organiseren, wat we driemaal hebben gedaan, komt voort uit de behoefte om het vak verder te ontwikkelen. Net als Het Grote Crowdfunding Boek dat we hebben uitgegeven.’

Toch lijkt het voor veel organisaties moeilijk te zijn om oplossingen op een andere manier te zoeken dan je dat al die tijd al deed. Vooral als je succesvol bent is het moeilijk om te vernieuwen. Zien jullie daar een taak voor jezelf in de nieuwe situatie?

‘Zeven jaar geleden zijn we met zijn tweeën begonnen.

Op een goed moment ben je met vijftien collega’s. We wilden terug naar de basis, met zijn tweeën weer. Terug naar de kern, waar ons hart voor klopt. Maar we kijken er met enorm veel plezier op terug. Toen we begonnen,

En toen het na een jaar of vijf prima liep konden jullie dat achter je laten? Net zoals met Douw&Koren?

Je hebt een mooie organisatie opgebouwd en dan stop je ermee. Maar tegelijk ga je ook weer door.

‘Afscheid nemen van activiteiten die je zelf begonnen bent, vonden we niet gemakkelijk. Je hebt je ziel en zaligheid erin gestoken en je voelt je nog altijd zeer betrokken. Het is onderdeel van je identiteit geworden.

Maar de ontwikkelingen gaan door. En we willen ons nu vooral richten op de kern van crowdfunding: betrokkenheid creëren via crowdfunding­projecten.

Neem Tony Chocoloneley, dat is heel lang een soort activistische campagne geweest. En moet je nu eens kijken wat voor een marktpositie ze hebben. Het is een prachtig voorbeeld van het pleiten voor verandering en daar het draagvlak voor creëren, waarmee je je verder ontwikkelt en je doelen realiseert.’

geloofde bijna niemand dat crowdfunding wat zou worden; we voelden ons uitgedaagd. Inmiddels hoeven we het niet meer uit te leggen. We gaan nu op voor de volgende ronde. Werken met organisaties die echt op een nieuwe manier aan de slag willen, de transitie in willen gaan.

Met vragen als hoe gaan we met mensen om, hoe kunnen we betrokkenheid creëren en vasthouden, hoe kunnen we samen de wereld veranderen? Ik geloof helemaal niet in de zogenaamde boze burger die helemaal niets wil.

Je moet mensen de instrumenten aanreiken om zaken te veranderen. En ze niet in een situatie laten zitten waarin ze denken dat het toch allemaal niets uitmaakt. En dan is crowdfunding doel of middel en niet zelden beide.’ ◊

FF UITLEGGEN? Het is allemaal online en relatief nieuw. Definities krijgen pas in de loop der tijd blijvende betekenis. Zoals het nu is ,kijk ik er zo tegen aan.

Met social network fundraising wordt meestal bedoeld dat mensen meedoen aan een event en zich daarvoor via een van de platforms op internet laten sponsoren door familie, vrienden en relaties, soms zelfs bedrijven.

Op deze manier geld bij elkaar halen wordt ook peer-topeerfundraising genoemd. Een crowdfunding platform kan ook worden gezien als een sociaal netwerk. Zo bezien NR.2 2018

Het grote crowdfunding boek ‘De weg naar jouw crowd’ Door: Simon Douw en Gijsbert Koren ISBN: 978 90 470 0998 6 €29,99 bij Uitgeverij Business Contact

‘Betrokkenheid is de echte waarde van crowdfunding’

is crowdfunding dus ook social network fundraising.

Bij crowdfunding voor goede doelen gaat het om projecten; al kan een event ook een project zijn.

Het creëren van draagvlak is bij crowdfunding essentieel. In dat verband wordt ook wel gesproken over crowdengagement. Men begint zich te realiseren dat een eenmaal ontwikkeld draagvlak de kans biedt om meer mee te doen dan dat ene project. Ten slotte: onder online fundraising valt eigenlijk elke vorm van geld ophalen waarbij het internet wordt gebruikt. En voor crowdfunding geldt dat de offline variant al vele jaren een ooit alternatieve vorm van bedrijfsfinanciering is.

VAKBLAD FONDSENWERVING

45

COLUMN

BASJE door Jeroen Talens

T

Toen ik tien jaar oud was kreeg ik een hondje. Dat gebeurde pas na lang zeuren - mijn ouders hadden het niet zo op huisdieren.

Ze waren bang dat zij er na een tijdje zelf voor op zouden draaien.

En drie keer daags een ommetje moesten maken. Zover kwam het nooit maar dat had een heel andere oorzaak.

Basje was een klein merkloos mormeltje. We hadden hem uit het dierenasiel, waar hij ons te midden van jankende en blaffende lotgenoten verleidelijk had aangekeken. Eigenlijk was het nogal een doorsnee hondje: 30 centimeter hoog en met een woest bos zwart haar. Toch herkende je hem uit duizenden omdat zijn linkeroor altijd slap naar beneden hing terwijl zijn rechteroor fier overeind stond.

Elke dag ging ik met hem wandelen, net zoals ik mijn ouders plechtig had beloofd. Meestal hield ik hem keurig aan de lijn omdat ik bang was dat hij spontaan de weg zou oversteken. Want echt goed luisteren deed Basje nog niet.

Op een woensdagmiddag maakte ik een extra grote wandeling. We liepen door een groot park en dat was een mooi moment om hem even los te laten.

In de verte, aan de rand van het park, liep een drukke weg, dat had ik wel gezien. Maar over die weg fietste een mevrouw met net zo’n jas als mijn moeder. En dát had Basje gezien. Hij zette spontaan de achtervolging in en trok zich niets aan van mijn geschreeuw en gegil. Basje was even vergeten wie zijn baasje was…

Toen ik hem optilde leefde hij nog. De stadsbus die over zijn achterpoot was gereden was blijven staan en de passagiers keken vanachter het raam stilzwijgend op ons neer. Nadat ik hem zachtjes onder een boom in het park had gelegd, begon ik op te stijgen. Alsof ik aan het uiteinde van een vlieger hing en mezelf in het gras zag liggen. Toen ik weer was geland moest ik naar het ziekenhuis, want Basje had mij in zijn doodsstrijd heel hard in mijn hand gebeten.

Het is een eeuwigheid geleden dat mijn hondje onder de bus kwam. Maar ik herinner het me nog als de dag van gisteren. Er zijn inmiddels heel wat mensen doodgegaan die ik liefhad. Maar nooit was ik zo verdrietig als op die noodlottige woensdagmiddag.

En elke keer dat ik aan de slag ga voor de Dierenbescherming of andere dierenwelzijnsorganisaties, hoef ik alleen maar aan Basje te denken.

Dan gaat de rest vanzelf. ◊

Jeroen Talens is creative director bij WWAV

46

VAKBLAD FONDSENWERVING

NR.2 2018

SPONSORS VAKBLAD FONDSENWERVING Centrum Nalatenschappen ’s Hertogenbosch (073 610 10 40) Cherridata Voorburg (070 303 05 94) ifunds Amersfoort (033 467 70 30) Kalff Almere (036 7111 999) Kentaa Arnhem (026 2616240) Mindwize Hoofddorp (023 567 70 00) PSI/Vransen DMP Amsterdam ZO (020 495 38 38) Reactie & Respons Amsterdam (0880 280 280) Social Call Hoofddorp (023 565 66 66) WWAV Amsterdam (020 571 5871) ABONNEESERVICE Opzeggen en vragen over abonnementen Nederland/België: Keizersgracht 241 1016 EA Amsterdam T 085 105 04 81 abonnementen@fondsenwerving.nl Nieuwe abonnementen enz.

Voor nieuwe abonnementen, adreswijzigingen, en nazendingen: www.fondsenwerving.nl > [Abonneren]

REDACTIETEAM Dit is ons redactieteam in de huidige samenstelling, onder aanvoering van interim hoofdredacteur Jaap Zeekant.

Teije Brandsma

Eva Huson

Carolien Lindeman

Teije (1970) is oud-correspondent voor Newsweek en de Telegraaf in Afrika en het Midden-Oosten.

Eenmaal terug in Nederland produceerde hij een film voor National Geographic Channel.

Vervolgens startte hij Aid Publicity, een bureau dat goede doelen, non-profits en corporate foundations helpt mediabeleid op te zetten en uit te bouwen. Zijn motto: de mooiste goede doelen zouden moeten profiteren van de kennis die de effectiefste profits hebben vergaard. Teije schrijft met name artikelen voor het VakbladFW over alles wat met communicatie te maken heeft, dus ook social media.

Eva Huson (1988) is freelance journalist en schrijft voornamelijk over conflicten, hulp en migratie.

Het liefst is Eva op reis om verhalen op te tekenen vanuit het Midden-Oosten of Afrika.

Ze publiceert in diverse Nederlandse en Engelstalige media. Voor Vakblad fondsenwerving, waarvoor ze al langer incidenteel schrijft, interviewt Eva onder andere fondsenwervers over hun eigen geefgedrag.

Carolien (1987) rolde na haar studie Journalistiek in Groningen direct door naar haar eerste klus als redacteur en eindredacteur voor het personeelsblad van Amsterdams openbaarvervoerbedrijf GVB. Hiervoor reist ze regelmatig door Amsterdam en maakt ze reportages, interviews, nieuwsberichtenen nieuwsbrieven. Ze is ook webredacteur voor de GVB-website over de Noord-Zuidlijn. Daarnaast schrijft ze voor diverse andere publicaties zoals voor de ANWB en in het vakblad Metaaljournaal.

www.aidpublicity.nl www.linkedin.com/in/teijebrandsma-71a9b612/ M: +31622 219 970

CONGRESTEAM Jaap Zeekant jaap.zeekant@fondsenwerving.nl Chris Zeekant chris.zeekant@fondsenwerving.nl Walter van Kaam Jolan van Herwaarden Jeroen Hogenhout Herman Vransen Pelagia de Wild

NR.2 2018

Carolien schrijft als allroundjournalist voor het VakbladFW over een veelheid van onderwerpen. www.linkedin.com/in/ carolien-lindeman-606914b/ carolien.lindeman@ fondsenwerving.nl M: +31610 233 891

Karin Vlug

CONTACT Vakblad Fondsenwerving Keizersgracht 241 1016 EA Amsterdam T (085) 105 04 81 Postbus 157, 1390 AD Abcoude vakblad@fondsenwerving.nl www.fondsenwerving.nl

Twitter: Eva_Huson eva.huson@fondsenwerving.nl M: +31655 618 836

Annemarie Vestering Annemarie (1972) heeft een uitgebreide ervaring als bladmanager en tekstschrijver.

Ze werk(te) onder andere voor: Arkin, GVB, Nemo, Netherlands Society of Cinematographers, Novarum, OOM, Het Parool, Prins Bernhard Cultuurfonds, Smurfit Kappa, Vlot Magazine en Team Hilgersom. Ze is aangesloten bij Tekstnet, beroepsverenging voor tekstschrijvers.

Annemarie schrijft als allround-journalist voor het VakbladFW over een veelheid van onderwerpen. www.bureauhouthavens.nl www.linkedin.com/in/ annemarievestering annemarie.vestering@ fondsenwerving.nl M: +31611 174 379

Toen Karin Vlug (1961) ruim negentien jaar geleden solliciteerde bij het Medisch Comité Nederland-Vietnam (tegenwoordig MCNV) en verantwoordelijk werd voor fondsenwerving en communicatie, besloot ze in de avonduren naar de School voor de Journalistiek te gaan.Karin: ‘Schrijven is en blijft fijn. Gedachten en ervaringen op papier zetten en zo mensen bereiken, dat doe ik al heel lang heel graag.’ Per 1 mei 2018 verlaat ze MCNV, op zoek naar een nieuwe uitdaging. Karin is sinds 2012 als freelance docent Fondsenwerving (A-opleiding) verbonden aan de 3F-Academy.

Regelmatig geeft ze trainingen Fondsenwerving & Communicatie voor andere non-profitorganisaties.

Karin schrijft voor VakbladFW vooral vanuit haar (persoonlijke) ervaring met fondsenwerving en de goededoelensector. www.linkedin.com/in/ karin-vlug-320a786/ karin.vlug@fondsenwerving.nl M: +31646 296 234

VAKBLAD FONDSENWERVING

Jaap Zeekant Interim hoofdredacteur Jaap Zeekant

Eelco Keij Eelco Keij woonde en werkte in de Verenigde Staten. Hij was daar als adviseur van o.a. Nederlandse goede doelen, gespecialiseerd in aanvragen bij Amerikaanse vermogensfondsen. Ruim twee jaar geleden kwam hij met echtgenote en beide kinderen naar Nederland, waar hij bij de Radboud Universiteit de fondsenwerving ging opzetten.

Nadat hij later dit jaar terugverhuisd zal zijn naar de VS, treedt Eelco op als onze correspondent in de Verenigde Staten.van Amerika.

47

wereld stop tuberculosedag

ADVERTENTIE

no guts no glory

796.977

views

Top -ofMind MAART '18

WWAV is hét bureau voor creatieve marketing & communicatie voor non-profits.

Samen met onze klanten maken we graag onderscheidende en effectieve campagnes. Wat dacht je bijvoorbeeld van ‘Iedereen kan de tering krijgen.

Maar het hoeft niet!’ voor KNCV Tuberculosefonds? Met deze actie werd niet alleen een vergeten ziekte actueel gemaakt, het zette ook de afzender in een klap op de kaart.

Ben je benieuwd naar ons andere werk en de mensen van WWAV? Neem dan een kijkje op wwav.nl.