VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF Ellen Lesscher

‘De rol van de cumelavrouw is groter dan ze zich realiseert’

Een jaar lang verschenen er portretten van cumelavrouwen in dit vakblad. Zoals de intro in elke editie al aangaf, is de cumelavrouw uniek in haar verscheidenheid. Na afloop van de serie vragen we ons echter af of er een rode draad is te ontdekken. Is er iets wat deze krachtige vrouwen bindt? Trainer en coach Ellen Lesscher, onder andere bekend van de Cumela vrouwen-VIP-dagen, geeft haar kijk op het fenomeen cumelavrouw.

Tekst: Marjolein van Woerkom Foto’s: Ellen Lesscher

‘EIGENLIJK KUN JE STELLEN DAT ALS MANNEN EN VROUWEN SAMENWERKEN ÉÉN PLUS ÉÉN IS DRIE IS’

Wie is ‘de cumelavrouw’? Na een jaar lang vrouwen uit de sector te hebben geportretteerd, is het alleen maar duidelijker geworden dat hier geen eenduidig antwoord op te geven is. “Er bestaat heel veel diversiteit”, beaamt Ellen Lesscher, trainer en coach. Ze is binnen Cumela onder andere betrokken bij trainingen tijdens de Cumela vrouwen-VIP-dagen, voor Mooi Vak Man! en bij incompany-trainingen. Daarbij probeert ze ondernemers zowel persoonlijk als zakelijk te versterken in hun ondernemerschap. “Hoewel elke cumelavrouw verschillend is, is het wel altijd zichtbaar als er een vrouwelijke invloed in het bedrijf zit”, weet ze uit ervaring. “Ik wil niet generaliseren, maar vaak zijn er binnen het bedrijf dan kortere lijnen. Je kunt de vrouwelijke invloed terugzien in het personeelsbeleid en er heerst een andere dynamiek”, aldus Ellen. Eigenlijk kun je stellen dat als mannen en vrouwen samenwerken één plus één is drie is, stelt ze. “Een ondernemer vertelde me ooit dat een vrouwelijke medewerker iets doet met een team. Hij merkte dat door haar aanwezigheid iedereen meer rekening met elkaar houdt en dat mensen meer bereid zijn om samen te werken.” Dat blijkt ook uit de serie. Zo vertelde één van de geïnterviewden dat zij de jaargesprekken nieuw elan had gegeven. Deze gesprekken waren geen geforceerd standaardriedeltje meer, maar doordat zij de vragen net wat anders had geformuleerd, werd het een geanimeerd én leerzaam gesprek voor beide partijen.

‘IEMAND MOET HET DOEN’

Hun invloed is bewonderenswaardig, al zeggen veel van de geïnterviewde cumelavrouwen zelf: “Ik doe dit er gewoon bij.” Wanneer hen werd gevraagd waarom ze op kantoor waren gaan werken, was een veel gehoord antwoord: “Iemand moet het doen.” Dat is iets wat Ellen erg herkent.

“Dit antwoord hoor ik ook vaak”, zegt ze. “Eerlijk gezegd: met zo’n uitspraak doen ze zichzelf eigenlijk te kort. Cumelavrouwen zouden wel wat meer hun toegevoegde waarde mogen inzien. Ze spelen zo’n belangrijke rol aan de achterkant van het bedrijf: ze organiseren en regelen. Dat zou meer mogen worden gewaardeerd.” Terugkijkend op de serie geldt dat eigenlijk voor alle geïnterviewde cumelavrouwen, ook voor degenen die een eigen baan hebben. Zij reageerden soms wat terughoudend als hen werd gevraagd om mee te werken aan deze serie. “Ik doe niets in het bedrijf. Ik heb mijn eigen baan. Is dat wel interessant genoeg?”, vroegen ze zich af. Bij doorvragen bleek dat ze toch een belangrijke rol vervullen binnen het bedrijf van hun partner. Ze zorgen voor (jonge) kinderen en de huishouding en bovenal staan ze naast hun partner. Ze denken mee over investeringen, ze bieden een luisterend oor en bekijken problemen vanuit een andere hoek, waardoor oplossingen soms dichterbij zijn dan ze in eerste instantie leken. “De vrouwen zeggen wel ‘Dit doe ik gewoon’, maar het is bewonderenswaardig”, zegt Ellen. Daar ligt echter ook meteen de valkuil, gaat ze verder. “Ik kom ook vrouwen tegen die zichzelf wegcijferen ten koste van hun eigen balans. Het zijn hardwerkende vrouwen en hun loyaliteit richting hun partner en zijn bedrijf is groot, maar daardoor is het voor sommigen moeilijk om bij zichzelf te blijven, om hun eigen pad te durven volgen en te kiezen voor een eigen loopbaan. Ook al zijn ze nog zo zelfstandig.”

VERANDERENDE ROL

Vroeger was het wellicht vanzelfsprekender dat, als er een vrouw in beeld kwam, zij ook mee ging werken in het bedrijf van haar man. De zin “Iemand moet het doen” bestond toen ook al. Ook toen was de balans tussen werk en privé een koorddanstouwtje. Het bureau stond naast de box en tijdens telefoontjes van klanten zat de vrouw borstvoeding te geven. Toch lijkt de rol van de vrouw te zijn veranderd. De bedrijven worden groter en vrouwen spelen een steeds grotere rol in het beslissingsproces. “Vroeger overlegde hij met zijn vader en stond er ineens een nieuwe machine op het erf. Nu beslis ik mee en kijk ik of het financieel uit kan. Al heb ik geen verstand van machines, ik wil toch graag betrokken zijn bij zulke beslissingen”, zei een geïnterviewde. Ook zijn het vaak de vrouwen die beslissen of het huis naast het bedrijfspand wordt betrokken of dat er toch een huis verderop wordt gezocht. Zo vertelde een moeder dat zij liever in het dorp woonde, waar al hun vrienden en vriendinnen woonden, in plaats van naast het bedrijf, om zo de balans tussen privé en werk meer in evenwicht te brengen.

AANDACHT VOOR SOFT SKILLS

Met de toenemende invloed van vrouwen binnen het bedrijf neemt, geheel in lijn met de tijdgeest, de aandacht voor zogeheten ‘soft skills’ toe. “Deze soft skills hebben te maken met het sociale aspect binnen een bedrijf”, legt Ellen uit. “Soft skills hebben hun weerslag op het boeien en binden van mensen. Zeker met de krapte op de arbeidsmarkt wordt dat steeds belangrijker. Iemand die echt luistert, iemand die aandacht heeft voor wat er speelt, dat waarderen medewerkers zeer.” Vrouwen hebben daar een belangrijke rol in, stelt ze. “Ik wil niet generaliseren, maar vrouwen hebben vaker oog voor de levensfase van een medewerker. Niet alleen papa’s willen nu een papadag, maar oudere medewerkers willen ook graag een opadag.” Dat klinkt in de wereld van de cumelasector misschien als ‘soft’, want het adagium daarin is: niet zeuren, maar doorgaan. Dat lijkt echter te veranderen. “Ook medewerkers in deze sector willen een opadag. Jonge medewerkers willen op zaterdag voetballen. Meegaan met de tijdgeest is een belangrijk aspect, waar vooral vrouwen oog voor lijken te hebben.”

VERLANGEN NAAR VROUWELIJKE PRIETPRAAT

Om te leven en te werken in deze mannenwereld is het misschien niet gek dat menig vrouw verlangt naar een vrouwenpraatje. Zo vertelde een cumelavrouw die voorheen in de kinderopvang werkte dat ze de vrouwelijke prietpraat op haar vroegere werk mist. Niemand op kantoor vraagt haar nu hoe haar weekend was, hoe het met haar kinderen gaat. En als een medewerker het vraagt, kan ze er niet te veel over uitweiden, want haar man is ook hun baas. Het kan een reden zijn dat de vrouwen-VIP-dagen zo populair zijn. Veel vrouwen denken de eerste keer: moet ik daar nu heen, al die vrouwen bij elkaar? Toch blijken ze na die eerste keer vaak geen editie meer over te slaan. Het warme bad, de herkenning en het uitwisselen van ervaringen in datzelfde schuitje maken het een fijne uitlaatklep. Er ontstaan jarenlange vriendschappen door. Misschien is dat juist wat cumelavrouwen samenbrengt en wat hen karakteriseert: de cumelavrouw verbindt. Zonder de mannen te kort te willen doen: de cumelavrouw vraagt naar de mensen, ze heeft oog voor het sociale aspect, ze creëert een dialoog. Die verbindende rol op het cumelabedrijf is misschien wel haar allergrootste toegevoegde waarde en daar mag ze trots op zijn.

SERIE: VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF

De cumelavrouw is uniek in haar verscheidenheid. De één zwaait de scepter, de ander kookt in het hoogseizoen elke avond voor het overwerkende personeel en weer een ander werkt buiten de deur. In deze serie laten we krachtige vrouwen aan het woord die soms geheel, soms weinig, maar altijd op één of andere manier betrokken zijn bij de cumelasector.

NAGENIETEN?

Wil je nog even nagenieten? Dat kan. Alle video’s die we maakten, vind je terug door de QR-code te scannen of door op YouTube het kanaal van Cumela op te zoeken en dan naar de playlist ‘Vrouwen in het cumelabedrijf’ te gaan.

DEBITEURENTERMIJN OMLAAG

Grondig 1De debiteurentermijn is bij grondverzetbedrijven flink teDossier: R20ruggelopen: van gemiddeld 59 dagen in 2019 naar 47 eind Bijzonderheden: Standaardopmaak.2020. Opvallend is dat agrarische bedrijven nog steeds tot de beste betalers behoren. In deze sector lag de betalingstermijn op 31 december op 36 dagen. De dalende debiteurentermijn is een positieve ontwikkeDebiteurentermijn omlaagling, vindt bedrijfskundig adviseur Dieuwer Heins. “Sinds De debiteurentermijn is bij grondverzetbedrijven flink teruggelopen: van gemiddeld 59 dagen in 2019 naar 47 eind 2020. Opvallend is dat agrarische bedrijven nog steeds tot de beste betalers behoren. In 2018 zien we dat de debiteurentermijn geleidelijk aan daalt deze sector lag de betalingstermijn op 31 december op 36 dagen.en ook bij de grondverzetbedrijven onder de 60 dagen is De dalende debiteurentermijn is een positieve ontwikkeling, vindt bedrijfskundig adviseur Dieuwer gekomen”, vertelt hij. “Voor dat jaar duurde het gemiddeld Heins. “Sinds 2018 zien we dat de debiteurentermijn geleidelijk aan daalt en ook bij de rond de 65 dagen voordat een rekening werd betaald.”grondverzetbedrijven onder de 60 dagen is gekomen”, vertelt hij. “Voor dat jaar duurde het gemiddeld rond de 65 dagen voordat een rekening werd betaald.” Hij tekent bij de cijfers wel aan dat het altijd een momentopHij tekent bij de cijfers wel aan dat het altijd een momentopname is. “We bepalen name is. “We bepalen dit kengetal namelijk op 31 december dit kengetal namelijk op 31 december en dat kan een vertekend beeld geven, bijvoorbeeld en dat kan een vertekend beeld geven. Desondanks is hij doordat overheden juist voor 1 januari willen betalen”, legt hij uit. Desondanks is hij duidelijk positief. “Duiken we dieper in de cijfers, dan zien we dat ongeveer zestig procent van de bedrijven te maken had met een duidelijk positief. “Uiteindelijk heeft ongeveer zestig procent duidelijk lagere debiteurentermijn. Zodra de resultaten 2021 binnen zijn van de bedrijven een duidelijk lagere debiteurentermijn.” , hebben we een beter beeld of de daling structureel is. ” Opvallend blijft dat de betalingstermijn van grondverzetOpvallend blijft dat de betalingstermijn van grondverzetbedrijven nog duidelijk bedrijven nog duidelijk langer is dan bij de agrarische langer is dan bij de agrarische loonbedrijven. Hier ligt deze de afgelopen twee jaar rond de 36 dagen. Heins veronderstelt dat dit voor een gedeelte wordt veroorzaakt doordat de werkzaamheden met name in loonbedrijven. Hier ligt deze de afgelopen twee jaar rond het veehouderijloonwerk ruim voor het eind van het jaar zijn afgerond en de 36 dagen. Heins veronderstelt dat dit voor een gedeelte gefactureerd. Desondanks wijst dit op een gemiddeld genomen betere betalingsmoraal bij de agrarische klanten. “Hoewel we wordt veroorzaakt doordat de werkzaamheden met name regelmatig horen dat sommige agrariërs heel lastig zitten wat betreft de betalingen en loonbedrijven moeite hebben om geld binnen te krijgen”, zegt Heins. “Waarschijnlijk betreft dit een beperkte groep in het veehouderijloonwerk ruim voor het eind van het en betaalt de rest wel prima op tijd.”jaar zijn afgerond en gefactureerd. “Hoewel we regelmaDe cijfers zijn gebaseerd op 97 bedrijven die over 2019 en 2020 hebben deelgenomen aan de tig horen dat sommige agrariërs heel lastig zitten wat bekengetallenvergelijking Cumela Kompas. De debiteurentermijn wordt berekend door de verhouding treft de betalingen en loonbedrijven moeite hebben om debiteuren tot de jaaromzet te vermenigvuldigen met 365 dagen. geld binnen te krijgen”, zegt Heins. “Maar de meesten betalen waarschijnlijk prima op tijd.” De cijfers zijn gebaseerd op 97 bedrijven die over 2019 en 2020 hebben deelgenomen aan de kengetallenvergelijking Cumela Kompas. De debiteurentermijn wordt berekend door de verhouding debiteuren tot de jaaromzet te vermenigvuldigen met 365 dagen.

65.0 60.0 55.0 50.0 45.0 40.0 35.0 30.0 Debiteurentermijn 2019 en 2020

Grondverzet Gemengd Agrarisch Cumelasector

2019 2020

Aanleveren jaarrekening 2021!

AANLEVEREN JAARREKENING 2021!

Cumela Nederland wil zo spoedig mogelijk de financiële cijfers en kengetallen van de cumelasector over 2021 publiceren. Is de (concept-)jaarrekening gereed en wil je weten hoe je kengetallen voor 2021 zijn? Doe dan mee aan de kengetallenvergelijking Cumela Kompas. Neem hiervoor contact op via de Ondernemerslijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

GEBRUIK RISICOREGELING

Beste Geralde,

Ik heb een lopend bestek en door alle prijsstijgingen wil ik graag indexeren. Helaas zie ik nu pas in het bestek staan dat de risicoregeling niet van toepassing is. Mag dat?

Beste aannemer,

De risicoregeling maakt deel uit van de RAW-systematiek (hoofdstuk 01 paragraaf 04). In de regeling wordt onderscheid gemaakt tussen de verrekening van wijzigingen in loonkosten, brandstofgroepen en bouwstofgroepen. Het doel van de risicoregeling is het beperken en verrekenen van loon- en prijswijzigingen die na aanbesteding ontstaan door middel van het volgen van de prijsontwikkelingen op de markt en deze te verwerken in indexen De risicoregeling is standaard van toepassing, maar kan wel worden uitgesloten. In het bestek zal dan iets staan in de trant van: “Op wijzigingen in loonkosten, kosten van brandstofgroepen en kosten van bouwstofgroepen geschiedt geen verrekening. Artikel 01.04 van de Standaard is niet van toepassing.” Ook kan een deel van de risicoregeling worden uitgesloten. Dit zal dan expliciet moeten worden benoemd in het bestek. Soms is de risicoregeling niet expliciet uitgesloten, maar staat er geen loonkostenbestanddeel of brandstofbestanddeel in het bestek. Belangrijk om te weten is dat het ontbreken van de bestanddelen niet betekent dat de risicoregeling niet van toepassing is. In voorkomende gevallen zul je in overleg moeten met de opdrachtgever en inzichtelijk moeten maken welke bestanddelen reëel zijn voor het werk. Precies het tegenovergestelde van wat hiervoor is benoemd, geldt voor raamovereenkomsten. Voor RAW-raamovereenkomsten is de risicoregeling namelijk standaard uitgesloten (zie paragraaf 01.21). Contractueel kan de opdrachtgever de risicoregeling alsnog van toepassing verklaren ofwel kiezen voor een keuzebepaling uit de Catalogus Bepalingen, waarbij het uitgangspunt zal zijn dat de prijzen vanaf een toekomstig moment worden geïndexeerd.

Het is dus toegestaan om de risicoregeling uit te sluiten. Let daar dus goed op wanneer je aanbestedingsstukken ontvangt, zodat je er nog vragen over kant stellen!