VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF Mariet Hendrix-Vervoort en Annet Roelofs-Hendrix

Zelfstandig en flexibel

Moeder Mariet en dochter Annet werken allebei in het familie bedrijf, loonbedrijf Hendrix & Smits BV in Castenray. Beiden zien grote verschillen met het verleden, maar sommige dingen veranderen niet. “De verwevenheid tussen privé en werk is in al die jaren niet veranderd”, stellen ze. “Als cumelavrouw word je daardoor vanzelf zelfstandig en flexibel.”

Tekst en foto’s: Marjolein van Woerkom

‘TOEN WAREN PRIVÉ EN WERK MET ELKAAR VERWEVEN EN DAT IS NOG ALTIJD ZO’

Annets drie dochters van drie, vijf en zeven jaar hebben hun vader al een aantal dagen niet gezien. De maïsoogst is in volle gang en dan komt alles op zijn vrouw aan: kinderen uit bed, boterhammen smeren, kinderen naar school brengen, zelf aan het werk, kinderen uit school halen, boodschappen doen, koken, kinderen naar bed. “We videobellen wel met Martijn”, vertelt Annet. “En soms breng ik eten. Dan picknicken we met z’n allen op een kleed bij de trekker. Sommige klanten vinden het ook leuk als de kinderen mee komen. Dan mogen ze kalfjes voeren of mee op de trekker.” Ze herkent het van vroeger, toen zij zelf jong was. Haar moeder Mariet kookte in drukke periodes voor het personeel en bracht het eten naar het land. “Hup, kinderen in de auto en gaan. Dan zag manlief de kinderen ook nog eens”, zegt Mariet. Ze lacht: “We hadden toen nog geen mobiele telefoon, dus het was altijd even zoeken wie waar was. Ik heb meerdere keren bij andermans hakselaar gestaan.” Toen waren privé en werk met elkaar verweven en dat is nog altijd zo. “Toentertijd hadden we nog geen apart kantoor en regelde ik alles vanuit huis. Mijn bureau stond naast de box en tijdens telefoontjes van klanten zat ik borstvoeding te geven”, vertelt Mariet. Hoewel het kantoor nu op de bedrijfslocatie zit, is het voor Annet niet heel veel anders. Ook haar leven draait om het familiebedrijf en haar gezin.

VAN DE ZORG NAAR KANTOORWERK

Toch had Annet nooit de intentie om in het familiebedrijf te gaan, in tegenstelling tot haar broer.

NAAM: MARIET HENDRIX-VERVOORT EN ANNET ROELOFS-HENDRIX

ROL OP HET BEDRIJF: OP KANTOOR: ADMINISTRATIE EN PERSONEELSZAKEN

CUMELABEDRIJF: LOONBEDRIJF HENDRIX & SMITS BV WORDT GERUND DOOR: BROER FRED HENDRIX, ANNET ROELOFS-HENDRIX, HAAR MAN MARTIJN ROELOFS EN NEEF NIEK HENDRIX

“Fred wist altijd al dat hij het bedrijf wilde overnemen. Hij was blij dat hij van school kon en thuis aan het werk kon gaan”, vertelt hun moeder. Annet dacht daar anders over. “Ik heb altijd gezegd dat ik geen loonwerker als vriend wilde. Ik zag hoe dat thuis ging. Het was een ongeregeld leven. Mijn vader was ’s ochtends vroeg al weg en ’s avonds laat pas thuis. Hij was altijd met het loonwerk bezig. Dat wilde ik niet in mijn gezin.”

Het lot besliste echter anders. Ze ontmoette Martijn tijdens het uitgaan in 2006 en er was een bepaalde herkenbaarheid die hen naar elkaar toe trok. Ze wist tijdens die eerste kennismaking nog niet dat hij bij een loonbedrijf werkte. Dat werd pas duidelijk toen hij haar trots foto’s van trekkers liet zien, maar toen was ze al gezwicht. “Ik werkte in de zorg en dat beviel me goed. Martijn stopte bij het loonbedrijf waar hij werkte en kwam bij ons in dienst. Toen we in 2013 trouwden, bleek dat twee onregelmatige banen niet samengaan. We zagen elkaar bijna niet meer. De combinatie was gewoon niet handig en ook omdat we een kinderwens hadden, besloot ik te stoppen in de zorg en hier te beginnen.” Dat was in 2014 en nog steeds vindt ze het erg leuk om te werken in het familiebedrijf dat haar ouders en haar oom en tante hebben opgebouwd. In het begin hielp ze haar tante Petra met poetsen, maar algauw kwam daar kantoorwerk bij en toen dat de overhand kreeg, is ze gestopt met schoonmaken. De drie dagen in de week dat ze op kantoor werkt, houdt ze zich vooral bezig met personeelszaken. “Ik voel echt een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor de medewerkers en wil graag mijn best voor hen doen”, zegt ze. Toch mist ze het werk in de zorg af en toe wel.

‘IK VOEL ECHT EEN GROOT VERANTWOORDELIJKHEIDSGEVOEL VOOR DE MEDEWERKERS’

“Dit is een echte mannenwereld en in de zorg zit je meer tussen de vrouwen. Zij vragen hoe je vakantie is geweest of wat je afgelopen weekend hebt gedaan. Dat gezellige onder elkaar, die interesse, dat mis ik wel een beetje.”

‘IEMAND MOET HET DOEN’

Voor Mariet zelf was het toentertijd al vrij snel duidelijk dat haar toekomst in het loonbedrijf zou liggen. Ze werkte in eerste instantie buitenshuis op een accountantskantoor en kreeg verkering met Cor, de zoon van een loonwerker. Al snel verzorgde ze de boekhouding voor haar schoonvader. Toen het loonbedrijf werd overgenomen door zijn zoons Cor en Math, op 1 oktober 1978, is ze hiermee verdergegaan. “Ik dacht: iemand moet het doen, en het één sloot aan op wat ik buitenshuis al deed, dus heb ik ja gezegd”, zegt ze. “Ik kookte en deed de administratie, wat toen vooral nog met de hand ging en per post.” Het bedrijf werd toen gerund door twee broers en een zwager en ze hadden twee medewerkers in dienst. Het machinepark bestond uit een hakselaar, een wiellader en drie opraapwagens. Het bedrijf was volledig agrarisch georiënteerd en kende ook toen al specifieke werkzaamheden: van de aspergeteelt tot aan het leegmaken van champignoncellen. In 1982 werd zoon Fred geboren en anderhalf jaar later, in 1983, werd Annet geboren. “Ik weet nog dat als we de aardappels van ons eigen land hadden gehaald je altijd aan kwam met slagroomsoesjes”, lacht Annet. Haar moeder: “Als er een bepaalde teelt af was, werd er inderdaad gebak gegeten.”

TIJDEN VERANDEREN

In de loop der tijd is er veel veranderd. Het bedrijf is uitgebreid en gegroeid. Naast agrarisch werk doet het nu ook veel transportwerkzaamheden en er staan nu 22 medewerkers op de loonlijst. Het kantoor is niet meer een bureau in de woonkamer, maar onderdeel van het bedrijfspand dat het bedrijf in 2012 heeft laten bouwen. Het planningbord met kaartjes heeft plaatsgemaakt voor een digitale planning. Het loonbedrijf wordt

SERIE: VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF

De cumelavrouw is uniek in haar verscheidenheid. De één zwaait de scepter, de ander kookt in het hoogseizoen elke avond voor het overwerkende personeel en weer een ander werkt buiten de deur. In deze serie laten we krachtige vrouwen aan het woord die soms geheel, soms weinig, maar altijd op één of andere manier betrokken zijn bij de cumelasector.

HET BEDRIJF WAS VOLLEDIG AGRARISCH GEORIËNTEERD EN KENDE OOK TOEN AL SPECIFIEKE WERKZAAMHEDEN

TIPS?

Annet: “Wees nieuwsgierig en probeer dingen niet te laten liggen. Weet wat erbij de klant leeft.” Mariet: “Zorg dat je ook iets buiten het bedrijf doet, iets voor jezelf.”

WAT TYPEERT JOU?

Annet: “Ik voel me erg verantwoordelijk voor het personeel, dus ik wil het graag goed doen. Daardoor ben ik erg precies en wil graag dat mensen mijn werk nog even controleren.” Mariet: “Zelfstandig en flexibel word je als loonwerkersvrouw vanzelf. Als dat niet lukt, houd je het niet lang vol.”

WAT VOEGT JOUW ROL TOE AAN HET BEDRIJF?

“Als wij er niet waren, was het chaos”, lacht Mariet. “Nee,” zegt Annet, “dan hadden ze wel iemand anders gevonden die dit werk zou doen. Het wordt altijd opgelost, maar het is wel fijn dat we ons steentje kunnen bijdragen.”

Nu runnen we de boel met z'n vieren en een goede communicatie is daarom nog belangrijker geworden.

WERDEN VROEGER BESLISSINGEN VOORAL DOOR DE MANNEN GEMAAKT, NU HEBBEN VROUWEN OOK STEEDS MEER INSPRAAK

sinds 1 januari 2017 gerund door Fred, Annet, Martijn en Niek. De senioren Cor en Mariet en Math en Petra werken nog mee in het loonbedrijf. Annet zal op de langere termijn wellicht de hele administratie van haar moeder overnemen. Werden vroeger beslissingen vooral genomen door de mannen die aan het roer stonden, nu hebben vrouwen ook steeds meer inspraak, merken beiden. “Vroeger hoorde ik soms pas achteraf dat er een nieuwe machine was gekocht”, zegt Mariet. Nu gebeurt dat niet meer. “Ik weet van tevoren of er een grote aanschaf wordt gedaan”, zegt haar dochter. “Ik heb er ook niet veel verstand van, maar ik wil het wel graag weten”, klinkt het ferm. Daarnaast wordt ze altijd betrokken bij grote kwesties. “Als er dingen spelen, zitten we algauw met z’n allen om tafel”, zegt ze. “Dan worden zelfs de senioren erbij betrokken. Dat vind ik ook goed en belangrijk. Ik denk dat we nu vaker overleggen dan vroeger”, aldus Annet. “Daar hadden we toen ook geen tijd voor, want we waren alleen maar aan het werk”, zegt haar moeder. “Ja, maar toen Smits in 1999 uit het bedrijf vertrok, waren er twee eigenaars”, vertelt Annet. “Nu runnen we de boel met z’n vieren en een goede communicatie is daarom nog belangrijker geworden.”

AFSTAND BEWAREN

Annet heeft er wel voor gekozen sommige dingen anders te doen dan haar moeder. Zo woonde ze eerst samen met Martijn bij het bedrijf in Castenray, maar ze besloten te verhuizen naar het nabijgelegen America. “Daar komt mijn moeder vandaan, daar woont familie en onze vriendengroep. Daarnaast hebben we zo gewoon letterlijk wat meer afstand tot het bedrijf. En trouwens, als er op het bedrijf een machine kapot is of zo, weten ze Martijn wel te vinden. Het is maar tien kilometer, dus hij is er zo weer.” Om die afstand ook in huis te bewaren, zorgt ze ervoor dat de gesprekken tijdens het eten niet voortdurend over het werk gaan. “Vroeger ging het thuis altijd over werk en tijdens het eten mochten we niet praten. We konden bijna nooit iets over school aan mijn vader vertellen, want tijdens het eten moesten we stil zijn, omdat mijn vader naar het journaal en het weerbericht wilde luisteren. Toen had je nog geen mobiele telefoons, waarop het nieuws elk moment beschikbaar is en het weer in allerlei apps te bekijken is. Nu snap ik dat beter, maar het heeft er wel voor gezorgd dat ik nu nadrukkelijk tijdens het eten het woord aan de kinderen wil geven, zodat zij kunnen vertellen hoe hun dag is geweest”, aldus Annet. Al blijft de telefoon wel aan tijdens het eten. “We willen wel altijd bereikbaar zijn. Klanten of medewerkers bellen niet voor niets.”

DE MOEITE WAARD

De gebondenheid aan het loonbedrijf herkennen beide vrouwen. Daarom is het extra belangrijk iets voor jezelf te hebben, stelt Mariet. “Je bent gewoon altijd bezig met het bedrijf of het gezin. Omdat ik niet uit Castenray kwam en het loonbedrijf daar wel was gevestigd, ben ik in 1984 bij de Vrouwenbond gegaan. Dat was de enige vereniging voor vrouwen in dit dorp. Ik vond het belangrijk het dorp te leren kennen, maar ook wilde ik heel graag iets buiten het bedrijf doen, iets voor mezelf. Dat heb je af en toe gewoon nodig.” Voor Annet is dat nog niet zover met drie jonge kinderen. “Ik zou wel graag iets voor mezelf willen doen, maar ik vrees dat dat nog een paar jaar gaat duren. Ik zou niet weten hoe ik dat nu moet organiseren.” Toch vinden ze alle inspanningen de moeite waard. Dat haar kinderen op jonge leeftijd al in de ban van het bedrijf zijn, vindt Annet erg leuk. “Als ze onderweg een container zien staan in de kleuren van ons bedrijf worden ze al enthousiast”, vertelt ze. “Ze groeien helemaal op met Hendrix & Smits. Ze kennen het personeel en delen dan ook regelmatig knuffels uit.” Haar moeder werkt de uren ook nog met veel plezier. “Als ik het niet graag deed, was ik er allang mee gestopt”, zegt ze. “Het is mooi om te zien dat onze zoon en dochter samen met schoonzoon Martijn en neef Niek doorgaan in het bedrijf en hoe ieders sterke en zwakkere punten daarin naar voren komen en ze zo elkaar aanvullen.”