Lowres gvz 6 7 2013

GastvrijezorG.nl

Nr. 6/7 | 2013 | jaarGanG 47

Gastvrijheidszorg met Sterren

Sterren ophalen in ede

onder andere in dit nummer >

> Het zorgrecept van Scheper Ziekenhuiskok Yvonne Keyner

>Pierre Wind over de

fantasie in de keukens van de zorg

> Op bezoek bij het

zorgteam van interieurbouwer Satelliet

E lk menu utj e te lt !

Vers sinds 07.11, want als het gaat om vers telt elke minuut. Daarom worden alle ingrediĂŤnten voor onze menggerechten op het juiste tijdstip door onze leveranciers geleverd. Daarna worden ze direct verwerkt. Al onze producten moeten immers van uitstekende en constante kwaliteit zijn. Want bij Huuskes staat elk moment van de dag in het teken van vers. En dat doen we al sinds 1956.

Nr. 1 - 2013

in dit nummer

10 Gastvrijheid volgens Pierre Wind

14 Thema inrichting

Bij Satelliet laveren ze tussen fun en functionaliteit

Tv-kok en het gezicht van Het beste menu van de zorg

9

30

19 Op naar de sterren

Bij Beek & Bos speelt het woord ‘slim’ een hoofdrol in het gastvrijheidsbeleid

32

34

En verder 5 jaskers aantekeningen – 6 actueel – 9 de gouden gastvrijheidsregels van – 28 onderzoek gastvrijheid – 30 als ik de baas was van – 32 als patiënten konden kiezen – 34 sociale duurzaamheid – 36 mijn zorgrecept – 38 congres – 41 productnieuws – 42 agenda/colofon 3

TA S T E T H E F U T U R E 10 vakbeurzen onder één dak Keulen, 5 t/m 9. 10. 2013 | www.anuga.com

ANUGA FOODSERVICE

Maak uw klanten gelukkig !

Klassieke gastronomie, grootverbruiker of systeemgastronomie.

Op de Anuga FoodService ontdekt u alle oplossingen voor tevreden klanten. Van nieuwe uitrustingsideeën t/m innovatieve betalingssystemen. Daarnaast presenteren meer dan de helft van de 6.700 Anuga-exposanten Food & Beverage voor de buitenhuismarkt. Voor goede contacten wordt ook gezorgd op branche-evenementen, zoals de prof-wedstrijd “kok van het jaar” of, in samenwerking met FoodService Europe & Middle East, het Anuga Power Breakfast.

Koop nu uw toegangskaartje online en bespaar tot wel 42 % !

RS Vision Expo BV Excl. Vertegenwoordiging van Koelnmesse in Nederland Weena 246, 3012 NJ Rotterdam Tel. 00 31 (0) 10 - 2064850, Fax 00 31 (0) 10 - 2019555 tickets@koelnmesse.nl, www.koelnmesse.nl www.rsvisionexpo.nl

90x267_9-NL-Gastvrije Zorg.indd 1

07.06.13 14:02

Nr. 6/7- 2013

jaskers aantekeningen

NijNtje

Jasker Kamp is hoofdredacteur Gastvrije Zorg jaskerkamp@vakmedianet.nl

Dick Bruna, de vader van Nijntje, is een voorbeeld voor mij. Bij het schrijven van teksten, maken van foto’s probeer ik het ook zo simpel mogelijk te houden. In een oogopslag moet duidelijk zijn waar het over gaat. Dat voorkomt stress en frustratie bij de ontvanger (de lezer).

Anders gezegd: het bevordert het lees- en kijkplezier. Het lukt me niet altijd - dat zeg ik er eerlijk bij - maar ik streef er wel altijd naar.

Zorgorganisatie Evean is het wel goed gelukt met deze ‘vraagzuil’, vind ik. Bijna om jaloers op te worden. Niks vragenlijsten invullen, gewoon even op een van de gezichtjes drukken en klaar. Mening gegeven. Hoe moeilijk kan het zijn? Ze zeggen wel eens: “Een beeld zegt meer dan duizend woorden.” He-le-maal waar als je deze vraagzuil ziet.

Hij staat in het Erasmushuis in Zaandam.

Ik kom daar nog wel eens, omdat mijn schoonvader er een appartement bewoont.

Bij de lift staat-ie. Die plek is ook goed gekozen, vind ik, want het gebeurt zelden dat de lift er is als je ’m nodig hebt. Je moet altijd even wachten. En in die tijd sta je toch maar een beetje dromerig voor je uit te staren. In die tijd kun je mooi iets zinnigs doen. Bijvoorbeeld je mening geven.

De eenvoud en de vrolijke kleurtjes van de gezichtjes zorgen er ook voor dat je het zelfs leuk vindt om je mening te geven. Tenminste, dat gevoel bekroop mij. Maar ja, ik mag niet drukken, woon er (nog) niet.

De ster U had er al gezien, op de cover. Deze trotse en blije dame die gracieus over de rode loper schrijdt.

Ik had haar bijna gemist. M’n collega Linda van Iwaarden, een van de stuwende krachten achter Gastvrijheidzorg met Sterren, wees me erop toen we buiten stonden bij Cinemec in Ede. We stonden even bij te komen.

Het feest was net afgelopen en iedereen baande zich langzamerhand een weg naar buiten, op weg naar het mooie weer.

Linda: “Heb je die vrouw met die rollator gezien met in haar rollator het het Gastvrijheidzorg met Sterren-schild?

Ik: “Nee. Waar loopt ze dan?”

Linda: “Daar. Je moet er even een foto van maken.”

Zo gezegd, zo gedaan. Met de iPhone.

Toen ik de foto terugzag, wist ik het gelijk. Dit wordt de cover. Alles waar Gastvrijheidszorg met Sterren voor staat, zit in deze foto.

Ik zei het al eerder op deze pagina: een beeld zegt meer dan duizend woorden.

Linda bedankt voor de tip.

5

Nr. 6/7 - 2013

actueel

Gastvrijheid in zorg scoort een 8 De zorg is opnieuw gastvrijer en klantgerichter geworden. De gemiddelde Nederlandse zorginstelling krijgt het cijfer 8. Vorig jaar was dit nog een ruime 7,5. Dat blijkt uit de resultaten van het Nationaal Gastvrijheid Onderzoek, die vandaag tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg in Ede bekendgemaakt zijn.

Het onderzoek is gehouden onder de deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren. Nederland blijkt de klantgerichte zorg goed voor elkaar te hebben. Opvallend is dat ook de score voor GGZ-instellingen toeneemt.

Gastvrije zorg is in deze sector onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering geworden. Wel blijven aandachtspunten over, vooral op het gebied van het dagelijks denken en handelen naar de cliënten toe en in het contact met collega’s. Het volledige onderzoek is te lezen in de Sterrengids Gastvrijheidszorg. Deze kunt u na vandaag bestellen op www. zorgmetsterren.nl. Lees ook pagina 28-29: onderzoek gastvrijheid

Helft Nederlandser bereid tot mantelzorg De helft van de Nederlanders is bereid tot mantelzorg voor een naaste, maar denkt daarbij vooral aan ondersteunende taken in het huishouden. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag en Mezzo, de belangenorganisatie van mantelzorgers, onder 12.000 mensen.

Van de respondenten geeft 63 procent aan dat ze moeite zouden hebben met intieme zorgtaken zoals een naaste helpen met aankleden, douchen of wc-bezoek. Ruim één op de drie (35 procent) kan of wil niet voor een naaste mantelzorgen. Van de ouders boven de 45 jaar zegt 72 procent dat ze later geen beroep op hun kinderen willen doen voor mantelzorg. Het verplicht voor elkaar zorgen, zoals de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) voorstelt, gaat acht op de tien mensen te ver.

Bron: EenVandaag

VHVG verder onder nieuwe naam De VHVG heeft een nieuwe naam: Hospitality Management Nederland. De nieuwe naam sluit volgens de vereniging beter aan bij de ontwikkelingen in de markt en bij de functies van de verenigingsleden. “De naam VHVG was gedateerd als je kijkt naar de doelgroep waar we voor staan en moest ook steeds worden uitgelegd aan mensen die de vereniging niet kennen”, aldus voorzitter Raymond Nolte. Bovendien zijn steeds meer leden vakinhoudelijk werkzaam op het gebied van hospitality. De nieuwe naam hangt samen met een nieuwe koers, waarbij vernieuwing en verjonging centraal staan. Zo kunnen leden voortaan geen lid meer blijven als ze met pensioen gaan. Voor het werven van nieuwe leden kijkt de vereniging ook naar andere professionals zoals gastvrijheidsmedewerkers, talentvolle studenten, evenals professionals uit andere sectoren die een sterke affiniteit hebben met hospitality.

Meer info: vhmn.nl

Gastvrijheid in 10 woorden

‘Met elkaar en voor elkaar, dan lukt er heel veel’

Maja Roubos, facilitair manager zorgcentrum De Lange Wei 6

Nr. 6/7 - 2013

Congres Gastvrijheidszorg groot succes Het zit er alweer op, de zevende editie van het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg. Rond de 1200 bezoekers genoten van een enerverende dag in Ede. Zorgcentrum De Waalburcht in Papendrecht heeft in de categorie Verpleging & Verzorging de Gastvrijheidszorg Award 2013 gewonnen. Het Deventer Ziekenhuis mag zich een jaar lang het meest gastvrije ziekenhuis van Nederland noemen.

De award in de categorie GGZ is naar Dimence locatie Grasdorpstraat in Zwolle gegaan en Judith Leysterhof in Hardinxveld-Giessendam won in de nieuwe categorie Kleinschalig Wonen eveneens de Gastvrijheidszorg Award. De aanmoedigingsprijs voor de meest gastvrije zorginstelling waar kleinschalig wonen onderdeel van de zorg is, ging naar Beek en Bos in Heythuysen. Ga naar www. zorginstellingen.nl voor een videoververslag en foto’s van de dag.

Zorginstellingen kunnen zich al inschrijven voor Gastvrijheidszorg met Sterren 2014. Lees ook: pagina 24-27: de winnaars en sfeerimpressie

Míjn MoMent |

anton dijk

Iedereen kan zich wel een moment of beeld voor de geest halen van pure gastvrijheid. Wat is jouw moment? Dit keer: Anton Dijk, SVH Meesterkok en eigenaar van SCT B.V. “Een zwaar gehandicapte bewoonster van Vivre locatie de Mins, een verpleeghuis in Maastricht waar ik mijn systeem Care à la Carte heb geïntroduceerd, wilde voor haar vijftigjarige huwelijk iets speciaals organiseren voor haar man. Ze vroeg de culinaire medewerkers of ze een verrassingsdiner konden organiseren waarvan ze samen met haar man, die daar niet woont, op haar kamer kon genieten. Het antwoord was meteen ‘ja’, hoewel het best lastig te organiseren was, omdat bewoners altijd in het restaurant eten. Ze hebben met mevrouw een zesgangenmenu samengesteld met gerechten die zij en haar man lekker vinden.

Binnen twee dagen was het voor elkaar en ze hebben heerlijk gegeten. Ze had tranen van blijdschap. Ondanks haar handicap kon ze dit toch samen met haar man doen.”

Anton Dijk sct-bv.nl

Eerste borstkankerziekenhuis geopend Het eerste ziekenhuis in Nederland dat uitsluitend borstkanker behandelt, is onlangs geopend: het Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven. Drie patiënten onthulden als openingshandeling een kunstwerk. Door op één aandoening te richten, wordt er volgens het nieuwe ziekenhuis betere zorg verleend. De inrichting en de zorgprocessen van het ziekenhuis zijn onder meer gebaseerd op veel interviews met borstkankerpatiënten en hun partners. Een patiëntvriendelijke en gastvrije omgeving en extreem korte wachttijden zijn resultaten daarvan. Patiënten kunnen binnen een uur terecht in het ziekenhuis. Hun diagnose wordt direct besproken door het multidisciplinair behandelteam, volledig gespecialiseerd in borstkanker. De patiënt krijgt altijd dezelfde arts en mammacare-verpleegkundige.

Wie in de ene kamer slecht nieuws krijgt, wordt de volgende keren in andere ruimtes ontvangen. Bestraling krijgen patiënten op een locatie in hun eigen buurt.

Ouderen langer zelfstandig dankzij tablet Alle ouderen in Nederland moeten aan de tabletcomputer.

Dat vindt ouderenorganisatie Unie KBO. Samen met zorgverzekeraar Zilveren Kruis Achmea en ondersteund door zorginnovator Focus Cura biedt de Unie KBO binnenkort ouderen een iPad aan, zodat zij langer zelfstandig kunnen blijven.

Volgens de ouderenorganisatie is dat hard nodig nu de overheid flink gaat snijden in de ouderenzorg aan huis.

Ouderen raken hierdoor meer op zichzelf en hun directe omgeving aangewezen. De content van het tablet biedt ouderen straks vele mogelijkheden om beter en langer regie te houden over hun eigen leven en gezondheid. In Den Helder is een pilot gestart met 25 ouderen die drie maanden lang gaan proefdraaien met een voorgeprogrammeerde iPad. Per 25 gebruikers komt er een vrijwillige begeleider die hulp biedt en voor de juiste updates zorgt. Uiteindelijk zal de tabletcomputer via het Unie KBO-lidmaatschap, voor een aantrekkelijke prijs, beschikbaar komen voor alle ouderen in Nederland.

7

HET ONTZORGINGSCONCEPT VAN APETITO

Wij vinden het belangrijk dat u zich op uw zorgtaken kunt concentreren.

Daarom hebben wij het ontzorgingsconcept ontwikkeld. Zo kunt u met een minimale personele inzet zorgdragen voor een zeer rendabele en kwalitatief hoogwaardige maaltijdvoorziening. Graag maken wij een quickscan voor u!

apetito heeft ruim 50 jaar ervaring in de professionele maaltijdvoorziening. In Europa eten dagelijks meer dan 1,3 miljoen mensen een maaltijd van apetito

Interesse of meer weten? Tel. 0900-202 11 60 (â‚Ź 0,05/min).

ZWA_3154_ADV_KIPS_10plak_185x131.indd 1

www.apetito.nl • info@apetito.nl

03-04-13 16:16

Nr. 6/7- 2013

mijn 5 gouden gastvrijheidsregels Jeanine Huijbregts is manager gastvrijheid in het Amphia Ziekenhuis in Breda/Oosterhout. ‘Iedereen in de zorg heeft gastvrijheid in het hart en in de genen, maar het is door de drukte van de dag te vaak weggezakt naar de tenen!’

1

e n i n a Je s t g e r b j Hui

Wees bereikbaar, betrokken, betrouwbaar en bevlogen

“Dit zijn de kernwaarden van het Amphia ziekenhuis die veel zeggen over hoe we omgaan met onze patiënten. Het gaat om oprechte aandacht voor de patiënt/bezoeker.

Niet alleen verbaal, maar vooral ook non-verbaal door een glimlach, oogcontact of een hand. Dit kost weinig moeite en levert een grote bijdrage aan de beleving van onze patiënten.”

3 5

Minder ‘Ja, maar...’

“Laten we eens wat minder vaak ‘Ja, maar...’ zeggen, dat is veel te gemakkelijk. In de zorg verkopen we in tegenstelling tot de horeca vaak te snel een ‘nee’. Wees creatief, toon lef en probeer met de middelen die er zijn toch aan de wensen/verwachtingen tegemoet te komen. Gewoon doen!”

Managers en ambassadeurs hebben een voorbeeldrol

“Gastvrijheid is geen project dat een einde kent. Het moet verweven zijn met het totale verzorgingsproces. Gastvrijheid is niet alleen van de afdeling facilities, maar van iedereen die in een instelling werkt. Blijf medewerkers inspireren, coachen en verbeteren! Zorg dat medewerkers trots zijn op hun werk en op het ziekenhuis. Dat komt de patienttevredenheid alleen maar ten goede.”

2

Ken de wensen en behoeften van de patiënt

“Iedere patiënt heeft andere behoeften en deze zijn niet altijd gelijk aan die van jou. Zorg dat je de wensen en behoeften van je patiënt weet. En doe meer dan wordt verwacht!

Creëer iedere dag minimaal één ‘suprise and delight’-moment.”

4

Je krijgt terug wat je geeft

“Iedereen in de zorg heeft gastvrijheid in het hart en in de genen, maar het is door de drukte van de dag te vaak weggezakt naar de tenen! Wat wil je zelf doen en zijn? Wat wil je met je team? Zorg voor passie en plezier in je werk en spreek elkaar aan. Als de onderlinge sfeer goed is, merken de patiënten dat meteen op. Je krijgt terug wat je geeft! De kracht van gastvrijheid zit in de medewerkers (en teams) zelf en niet in de beleidsplannen.”

9

Nr. 6/7 - 2013

gastvrijheid volgens

Pierre Wind, tv-kok en het gezicht van Het beste menu van de zorg, belandde zelf als gevolg van een auto-ongeluk in het ziekenhuis. ‘Als je er als het ware met je neus bovenop zit, zie je snel wat er mankeert.’

‘Het mag allemaal wat fantasierijker’ Tekst Dick Spelt Beeld Ministerie van Beeld

Wat mankeert er aan het eten in ziekenhuizen en zorginstellingen?

“Er wordt eigenlijk heel goed gekookt in ziekenhuiskeukens en in een groot deel van de instellingen. Daarnaast is ook de gastvrijheid en de aandacht voor de patiënt dik in orde . Aan de andere kant valt er ook het nodige te verbeteren. Je ziet nogal eens dat er net iets mankeert in het gebodene. Soms is de presentatie zwak of zijn de gerechten fantasieloos, dan weer ontbreekt de echte aandacht voor de cliënt. Ik wil niet te kritisch overkomen, maar ik constateerde ook dat het allemaal wel wat fantasierijker zou mogen. Als je er als het ware met je neus bovenop zit, zie je snel wat er mankeert. De verpleegkundigen die mij

10

verzorgden waren super vriendelijk, maar sommige zaken klopten gewoon niet. Soms miste ik de smaak, een andere keer was het de manier waarop iets geserveerd werd. Ik kreeg bijvoorbeeld heerlijke verse jus, maar wel in een heel verkeerd en oud glas. Het positieve effect is dan weg.”

Hoe zou je dit kunnen verbeteren?

“Het uiteindelijke resultaat en daarmee het gevoel van hospitality zouden al op een aanzienlijk hoger niveau kunnen worden gebracht door in de zorg een formule te introduceren waar iedereen zich aan kan houden. Ik werk zelf met de door mij ontwikkelde SAB-D –formule die staat voor Smaak, Ambiance en Beleving gericht op de Doelgroep. In

Nr.Nr. 6/71 - 2013

‘Kennis exclusief voor jezelf houden is een doodzonde.

Het is, vind ik, de taak van het management om daar resoluut een eind aan te maken’ 11

Nr. 6/7 - 2013

de zorg zou de D ook helemaal vooraan kunnen staan want daar luistert de afstemming op een doelgroep nog nauwer.

Je kookt voor mensen met een dieet of met een smaakbeperking. Dat vergt veel aandacht en concentratie en de koks zullen daarom zelf mee moeten werken om hun team te inspireren. Ik heb ook de tijd meegemaakt dat een kok in een ziekenhuis in zijn kantoortje zat en er niet uitkwam. Dat werkt dus niet. Een goed product is altijd een prestatie van het hele team.”

Worden er aan koken voor zieken of ouderen bijzondere eisen gesteld?

“Absoluut, dat heeft te maken met het feit dat de smaakbeleving anders is. Smaakstimulering is daarom een van de allerbelangrijkste zaken bij koken in een ziekenhuis of instelling. Bij veel ziekten valt de smaak weg. Daar moet je terdege rekening mee houden. Dat geldt met name voor de essentiële rol van het speeksel. Als je geen speekselproductie hebt, heb je ook geen smaak meer en dus ook geen trek in eten. Ook ouderen hebben daar soms last van.

Koken voor iemand met een aandoening die de trek wegneemt, is een vak apart. Smaakbeleving heeft ook met geur en presentatie te maken. Ook een goede ‘ambiance’ speelt daar een rol in. Ik noem als voorbeeld het Ikazia ziekenhuis in Rotterdam, dat de prijs voor het beste menu in de zorg heeft gewonnen. Zij hebben prachtige dekschalen van het Marokkaanse Tajin-servies aangeschaft. Daarin geurden de gerechten zo fantastisch dat de patiënten daardoor met veel meer smaak aten.”

Hoe kun je het niveau verbeteren?

“Daarvoor moet er meer aandacht worden besteed aan opleiding en het vergroten van de kennis van het personeel. Medewerkers die onvoldoende kennis hebben, zijn vaak niet kritisch genoeg en nemen dingen aan omdat ze denken dat het zo hoort. Optimale gastvrijheid bereik je vooral door je medewerkers te trainen en goed op te leiden. Wij zijn daarom gestart met een nieuwe opleiding onder de naam ‘Het Nieuwe Eten’ (HNE – MBO). Een cursus die samen met de MBO-opleiding Mondriaan is ontwikkeld (zie ook: hnembo.nl). Een probleem in de zorg is eveneens dat kennis niet goed wordt doorgegeven. Terwijl dat juist van essentieel belang is. Dit vak leer je in de praktijk van een andere kok. Kennis exclusief voor jezelf houden is een doodzonde. Het is, vind ik, de taak van het management om daar resoluut een eind aan te maken en het doorgeven van kennis te organiseren en te structureren.”

Wat zou een impuls tot niveauverbetering zijn?

“Grote voorbeelden. Elke branche heeft boegbeelden nodig. Keukens in de zorgsector hebben jarenlang een beetje geleden onder het ontbreken van die boegbeelden.

Maar de laatste tijd zie je steeds meer nieuwe mensen naar voren komen, zoals bijvoorbeeld Hans Everse , teamleider van de keuken van het Zeeuwse zorgcentrum Cleijenborch.

Mensen die hun ideeën over koken in de zorg goed hebben uitgewerkt, heb je nodig om andere koks te inspireren. Met gastvrijheid en alleen goede wil, kom je er niet. Er is een behoorlijk niveau van professionalisering nodig. Anders

12

creëer je geen product dat tot ambiance en beleving leidt.

Het vaak genoemde gebrek aan middelen en geld is geen excuus Ook een te ver doorgevoerd rendementsdenken kan de kok in de weg zitten. Koks hebben bijvoorbeeld het perfecte plaatje in hun hoofd zitten, maar dan blijkt er plotseling te weinig budget te zijn. Rampzalig! Budgetteren is prima maar het kan en mag nooit het uitgangspunt zijn, omdat het alle creativiteit doodt. Goede hospitality betaalt zich uiteindelijk zelf terug. Managers van ziekenhuizen en instellingen vergeten nogal eens dat koks zich voor hetzelfde bedrijf inzetten en de koks vergeten op hun beurt dat managers ook hun doelstellingen moeten halen. Alleen kun je niks, dat is een les die wij allemaal door schade en schande moeten leren.”

Staan alle neuzen dezelfde kant wel op bij het werken aan optimale gastvrijheid?

“Als ze goed nadenken en realistisch zijn wel. Er wordt wel eens gesproken over een controverse tussen koks en diëtisten. Zij kunnen uiteenlopende belangen hebben en moeten daarom beseffen dat ze elkaar hard nodig hebben.

Diëtisten hebben soms een andere doelstelling en kunnen daar zo nu en dan behoorlijk halsstarrig in zijn. De diëtist heeft het gewicht van de patiënt voor ogen, terwijl de kok een uitstekende maaltijd wil bereiden waardoor de patiënt zich prettig voelt en met smaak eet. Zij kunnen elkaar vinden in het gemeenschappelijk belang en dat is het herstel van de patiënt. Dat gemeenschappelijk belang is iets waar alle disciplines naar streven. Alleen samen met andere deskundigen kun je daarom bouwen aan een perfecte gastvrijheid. Alleen dan kun je elkaar inspireren. Door samen te werken en het hoogste niveau na te streven, voorkom je ook dat het aanbod op het gebied van gastvrijheid onder de maat blijft en dat je ondanks de inspanningen niet verder komt dan kant-en-klaarmaaltijden in een zorg restaurant dat nog het meest doet denken aan de beruchte begrafeniszaal met cake en koffie.” GZ

CV Pierre Wind Geboortedatum: 24 maart 1965 Geboorteplaats: Den Haag Opleiding: Mavo, LTS Koken en Serveren, Pedagogische Technische Hogeschool Consumptieve Techniek Carrière: Werkzaam in Michelinsterrenzaken als Seinpost, Saur en Prinses Juliana, chef kok bij restaurants Gilles en De Zwarte Ruiter in Den Haag, docent bij diverse kookopleidingen.

Auteur van een boeken als: ‘De kers op de appelmoes’, ‘Wind aan de kook’, ‘Het smaakpretpark’ en ‘De wondere wereld van een keukenkoning’ .

Presentator van diverse kookprogramma’s.

Nr.Nr. 6/71 - 2013

13

thema ambiance

Fun(ctioneel) Tekst Aline de Bruin

Het inrichten van een zorginstelling is een combinatie van politiek bedrijven en verbinding maken met de omgeving weten ze bij Satelliet in Breda, toonaangevend in de gastvrijheidsmarkt.

Het Care & Cure-team legt uit hoe.

14

Satelliet Meubelen is al jaren toonaangevend in de markt van hospitality. Sinds twee jaar werkt het bedrijf met een eigen zorgteam om zo in te kunnen spelen op de ontwikkelingen in de zorg. “We merken dat de zorg anders kijkt naar gastvrijheid en inrichting. Ze zoeken naar een concept dat bij hun zorgverlening past,” zegt Pim Schreurs, manager Care & Cure van Satelliet.

Volgens de manager heeft die zoektocht ook te maken met de toenemende bezuinigingen in de zorg. “Het is nog onduidelijk wat er in de toekomst gaat gebeuren. Hoe gaan zorginstellingen hun zorg financieren? Gaan ze zelf inkomsten genereren? Op welke manier gaan ze dat doen?

Gaan ze partijen uit de markt erbij halen? Het zijn allemaal vragen die nu spelen.”

Eén ding is wel duidelijk, volgens Satelliet: zorginstellingen zoeken steeds vaker een extra bron van inkomsten, bijvoorbeeld door een restaurant te openen om mensen van buiten te trekken. Suzette van Boxtel, interior designer bij

Nr. 6/7 - 2013

‘Als er in de omgeving van je zorginstelling bijvoorbeeld veel gezinnen met kleine kinderen wonen, maak je een speelhoekje in het restaurant.

Op die manier trek je mensen van buitenaf’

ze ontvangen? En welke aanpassingen moeten worden doorgevoerd om het die gast zo goed mogelijk naar de zin te maken? Voor deze gesprekken maken we een mindmap die zorginstellingen helpt om een gezamenlijk plan van aanpak te maken voor het interieur.”

Vanuit haar praktijkervaring - Van Boxtel heeft jaren in de zorg gewerkt - probeert ze een tussenweg te vinden tussen ambiance en functionaliteit. “Het is belangrijk dat je rekening houdt met de beperkingen van de bewoners, maar dat hoeft geen afbreuk te doen aan de inrichting.

Het is gewoon een kwestie van concessies doen en er goed over nadenken.”

Het Care & Cureteam: Christan Brouwers, Pim Schreurs, Suzette van Boxtel en Elise Kuijpers (vlnr).

Satelliet: “Binnen de zorg heeft het verzorgen zelf altijd centraal gestaan. Er was minder aandacht voor zaken als gastvrijheid en ambiance.

Maar de laatste jaren zien zorginstellingen zelf in dat het loont om aandacht te besteden aan de ambiance. Het motiveert zowel bewoners als bezoekers van buitenaf om plaats te nemen in het restaurant. Een mooi ingericht restaurant kan heel belangrijk zijn voor de gastvrijheidsbeleving. In hun zoektocht naar een nieuw concept kloppen ze dan bij ons aan.”

Doelgroep Bij de vraag van zorginstellingen om een ander interieur begint het pas. Een mooi ingerichte omgeving gaat veel verder dan alleen de meubels. “De keuze van het soort stoel neemt eigenlijk het minste tijd in beslag”, zegt Van Boxtel. “Het traject daarvoor is veel belangrijker. We kijken samen met de zorginstelling naar de doelgroep en de omgeving. Welke gast gaan

15

Zo vraagt ze bijvoorbeeld aan het team van de zorginstelling waar de rollators straks komen te staan in het nieuwe restaurant. “Mogen die naast de tafel? Of maak je bij de ingang een grote P waar bewoners hun rollator kunnen parkeren? Allemaal zaken die we meenemen in onze besprekingen”, zegt Van Boxtel. “Uiteindelijk gaat het om de bewoners. Wij trekken ’s avonds de deur achter ons dicht en gaan naar huis, maar de bewoners zitten er altijd. Voor hen is de zorginstelling hun thuis.”

Creatief en innovatief Naast de gastvrijheidsbeleving van de zorginstelling wordt er ook gekeken naar de omgeving. “De wijkom-

16

geving en de achtergrond van de bewoners tellen mee”, aldus Schreurs. “De provincie Zeeland is bijvoorbeeld wat conservatiever. Daar moet je geen supermodern restaurant starten, maar is het misschien beter om een grand café of een gemeenschapsruimte in te richten.”

Volgens hem is interactie met de omgeving cruciaal. “Als er in de omgeving van je zorginstelling bijvoorbeeld veel gezinnen met kleine kinderen wonen, maak je een speelhoekje in het restaurant. Op die manier trek je mensen van buitenaf.”

Het zijn principes die al langer bekend zijn in de horeca en waar de zorgwereld wat van kan leren. “Mensen die zorg leveren, hebben niet altijd zicht op het exploiteren van een

Nr. 6/7 - 2013

Meer schwung Project Satelliet: De Tongerlose Hoef, Amarant Was eerst: werk- en dagbestedingslocatie Is nu: activiteitenhuis voor oudere cliënten met een verstandelijke beperking en wijkbewoners Marcel Beerens, clustermanager bij Amarant: “Twee jaar geleden zijn we begonnen met het project De Tongerlose Hoef. De locatie was een dagbesteding en moest omgevormd worden naar een gezellig huis met activiteitenbegeleiding voor oudere mensen die mogen komen omdat ze voor hun gevoel met ‘pensioen zijn’. De verschillen tussen dagbesteding en activiteitenbegeleiding zijn groot. Dagbesteding heeft een verplicht karakter, maar bij activiteitenbegeleiding kiezen cliënten er zelf voor om te komen. Ik vond het daarom belangrijk om een aantrekkelijke en gezellige omgeving te creëren waar iedereen zich welkom voelt. Dat was nog niet gemakkelijk, want De Tongerlose Hoef was een echte werklocatie met tl-balken aan het plafond. Via een collega ben ik toen in contact gekomen met Satelliet. Ik wilde geen projectmeubelen, die je toch vaak ziet in zorginstellingen. Satelliet biedt wel kwaliteitsmeubilair, maar met een hele andere uitstraling.

Ik vond hun visie op gastvrijheid en kwaliteit ook doorslaggevend. Ze zijn bereid om mee te denken en met hun kennis en kunde hebben ze De Tongerlose Hoef prachtig ingericht. Het is nu een gezellige boerderij met een restaurant, gezellig en praktisch ingerichte activiteitenruimtes en een vide met biljart en zitjes. Mensen uit de wijk komen hier een kopje koffie drinken en tussen de middag wordt er in het restaurant een warme maaltijd geserveerd. Iedereen is erg enthousiast over de nieuwe inrichting.”

Pim Schreurs, manager Care & Cure bij Satelliet Meubelen: “De Tongerlose Hoef is een oude boerderij, dus bouwkundig mochten er geen aanpassingen worden gedaan.

Maar dat was ook niet nodig. Met kleine dingen en eenvoudige details kun je een totaal andere sfeer creëren.

We hebben veel kleur gebruikt, lampen opgehangen en de keuken wat meer schwung gegeven. Het resultaat is een gezellige en gastvrije omgeving waar bezoekers zich thuis voelen.”

restaurant. Misschien moet je dat wel uitbesteden, bijvoorbeeld door personeel uit de horeca aan te nemen. Door middel van verbinding tussen de zorgwereld en de horecawereld krijg je leuke resultaten.”

Intensief Scheurs benadrukt wel dat het inrichten van een zorgrestaurant een heel ander traject is dan het inrichten van een reguliere horecaonderneming. “Een zorgtraject is veel intensiever, je moet met meer zaken rekening houden. En je hebt te maken met een groter team dat betrok-

ken is bij de inrichting. Zorg is ook wel een politiek spel: het management houdt scherp in de gaten hoe het geld besteed wordt, zeker in deze tijd van bezuinigingen. De beslissing moet dan ook goed gefundeerd zijn.”

Hoewel het nog onduidelijk is wat er in de toekomst allemaal op zorggebied gaat gebeuren, maakt Satelliet Meubelen zich geen zorgen.

Van Boxtel: “De ontwikkelingen zorgen er ook wel voor dat zorginstellingen creatiever en innovatiever worden. Met beperkte middelen kunnen ze veel doen.” GZ

17

www.euvend-coffeena.com INTERNATIONAL VENDING AND COFFEE FAIR

Bureau Q-Linaire Food & beverage professionals

Altijd een Professional op voorraad.

Het matchen van de juiste kandidaat aan de juiste functie is een vak apart, zeker gezien de vaak complexe planning in de food & beverage sector.

Dankzij onze expertise en flexibiliteit bent u in staat snel in te spelen op de wisselende personeelsbehoefte binnen uw organisatie.

Hèt adres voor vakbekwame medewerkers in de horeca, catering en instellingen, bijvoorbeeld:

√ √ √ √

Interim management Keukenmedewerkers Bedieningmedewerkers Afwas / Medewerkers stewarding

www.bureauqlinaire.nl of bel snel: +31(0)541 - 66 36 30

Keulen, 19 t/m 21. 09. 2013

Het perfecte beurskoppel !

OUD IS NIET OUT!

Tekort aan menskracht maakt leeftijd onbelangrijk

Moderne verkoopautomaten. Veelzijdige vulproducten. Service op maat. Op de Eu’Vend vindt u het totale spectrum voor succesvolle operating.

Plus inspirerende koffie-ideeën op de coffeena. artje online Koop nu uw toegangska ! en bespaar tot wel 50 % RS Vision Expo BV Excl. Vertegenwoordiging van Koelnmesse in Nederland Weena 246, 3012 NJ Rotterdam Tel. 00 31 (0) 10 - 2064850, Fax 00 31 (0) 10 - 2019555 tickets@koelnmesse.nl, www.koelnmesse.nl www.rsvisionexpo.nl

OVERSPOELD DOOR SCHAARSTE

Prijs € 43,95 excl. btw

powered by:

Bestellen: www.vakmedianetshop.nl/overspoeld

EV_CO13_90x267-NL-Gastvrije Zorg.indd 1

05.06.13 10:37

Nr. 6/7- 2013

op naar de sterren De organisatie achter Gastvrijheidszorg met Sterren en haar partners hebben een simpele maar belangrijke missie: het bevorderen van gastvrijheid in zorginstellingen en ziekenhuizen. Daartoe leggen professionele auditeurs deelnemers onder een vergrootglas. De resultaten daarvan worden jaarlijks gepubliceerd in de Sterrengids Gastvrijheidszorg, de Michelingids voor de zorg. Vijf sterren is het ultieme doel, maar hoe kom je op een gastvrijheidsniveau dat met vijf sterren wordt beloond? Zo simpel als de missie is, zo moeilijk is de weg ernaartoe. In dit katern laat Gastvrije Zorg zien welke wegen deelnemers bewandelen op weg naar een gastvrije organisatie en welke obstakels ze tegenkomen. Ter lering en inspiratie. Daarnaast biedt Op naar de sterren alles wat u moet weten over Gastvrijheidszorg met Sterren.

Gastvrijheidszorg met Sterren 2013 word mede mogelijk gemaakt door:

CLIENT: ZWANENBERG PROJECT: LOGO T.B.V. HUISSTIJL

Last modified: Delivered:

24 - 01 - 2008 24 - 01 - 2008

TECHNICAL DATA Software: ILLUSTRATOR CS 2 Used fonts: DIN, FAGO File: LOGO DEF Jobnr.: 07-315 Country: Artwork: PH

Pict: Highres Lowres Printed material: PAPER Printing technic: OFFSET /

Printed colours only for reference.

Trapping and clipping paths are not included.

ARTWORK IS COLOUR MANAGED. USED PROFILES ARE EMBEDDED

Amount of colours: CMYK PANTONE:

PMS 288 U

PMS 200 U

PMS 871 U

0000

0000

0000

0000

0000

Postbus 4315, 3006 AH Rotterdam T: 010-4 53 10 33, E: traffic@btm.nl I: www.btm.nl

19

Slim inkopen, slim organiseren, slim toezicht en overzicht houden Tekst Carolien Meijer

Beek & Bos deed in 2010 voor het eerst mee met Gastvrijheidszorg met Sterren. Een mooie vijfde plaats leverde dat op. Dit jaar won het zorgcentrum de Aanmoedigingsprijs Langdurende zorg inclusief kleinschalig wonen. Hoe werken ze in Heythuysen?

Nr. 6/7 - 2013

op naar de sterren Facilitair manager Nettie Ramaekers weet nog goed wat een belangrijk verbeterpunt was na de audit voor Gastvrijheidszorg met Sterren in 2010: niet te bescheiden zijn. “Voor ons is gastvrijheid zo’n vanzelfsprekendheid, dat we er niet bij stilstaan. We vieren alle speciale momenten in het leven. Er is een koekje bij elk kopje koffie en op zondag vlaai, zoals we dat in Limburg gewend zijn. De maaltijden zijn vers en veelal uit de regio. Het welzijn van onze bewoners krijgt veel aandacht.

Onze medewerkers, álle medewerkers, weten wat een gastvrije bejegening is. Maar we vinden dat het er gewoon bij hoort. We maken duidelijke keuzes en één keuze is voor gastvrijheid. Daar maken we geld voor vrij.”

Elkaar kennen Beek & Bos heeft 95 bewoners, waaronder een verpleegunit van drie huiskamers met ieder zes tot zeven bewoners, en dertig bewoners in aanleunwoningen. Allemaal mensen uit Heythuysen of een van de kerkdorpjes uit de directe omgeving. In MiddenLimburg is Beek & Bos het enige zelfstandige zorgcentrum. Ramaekers: “We hebben korte lijnen, als we iets voor ogen hebben, kunnen we snel beslissen en in de regel snel uitvoeren.

Je kent elkaar. In de betrokkenheid met elkaar zien we grote voordelen. Het zorgcentrum is compact en daardoor heel toegankelijk. We zijn een financieel gezonde organisatie. In de benchmark van PWC zitten we op zo’n 8 procent aan overheadkosten tegen 13 procent gemiddeld bij andere organisaties. Als grote koepel kun je wellicht voordelig inkopen, maar dat kunnen wij ook, door het directe contact met leveran-

ciers. Slim inkopen, slim organiseren, slim toezicht en overzicht houden, je houden aan je corebusiness, dat zijn de trefwoorden.”

Restaurant Bij de opening van het restaurant in 2008 is gastvrijheid binnen Beek & Bos een speerpunt geworden. Tot die tijd kregen de bewoners de maaltijd op de eigen kamer geserveerd. “Dat was niet meer van deze tijd”, zegt Ramaekers.

“We wilden een concept ontwikkelen, waarbij de sociale contacten tussen de bewoners onderling gestimuleerd werden. De recreatiezaal werd verbouwd tot restaurant. Daar eten de bewoners gezamenlijk en vinden andere activiteiten plaats. We hadden voordien niet

placemat om in te kleuren en overal is wifi beschikbaar. “We hebben zowel naar het materiële als het immateriële gekeken”, vertelt Ramaekers. “Je kunt een maaltijd nog zo goed bereiden, het moet ook mooi gepresenteerd worden, door een vriendelijke gastvrouw.”

Begin 2012 is een aparte werkgroep in het leven geroepen. Ramaekers: “De gastvrijheid die van nature aanwezig moet zijn bij de gastvrouwen, moet er ook zijn bij de verzorging en de andere medewerkers. Omdat we hadden besloten weer mee te doen met Gastvrijheidszorg met Sterren, kreeg de werkgroep de taak te onderzoeken waar nog accenten moesten worden gelegd. Omdat we iedereen erbij wilden betrekken, is het een vrij

‘Na enige aarzeling hebben we het op de thuiszorgauto’s laten zetten: onze cliënten geven ons een 9’ het gevoel dat we te weinig aandacht besteedden aan gastvrijheidszorg maar we wilden het wel nadrukkelijker op de kaart zetten. In die opzet zijn we geslaagd, zo bleek, toen we in 2010 de vijfde plaats behaalden bij Gastvrijheidszorg met Sterren.”

Gaandeweg is de gastvrijheid in het restaurant verder uitgewerkt. Naast de dagelijkse maaltijden zijn er veel speciale diners. Nieuwe bewoners krijgen met hun familie een welkomstdiner aangeboden. De familieparticipatie heeft zowel voor de bewoners als voor Beek & Bos een positief effect. Als bewoners iets te vieren hebben, doen ze dat in eigen huis. Bij verjaardagen zitten er hele families in het restaurant. Voor kinderen is er een speelhoekje, een

grote groep geworden van tien, twaalf personen. Er zitten bewoners in, medewerkers van zorg, welzijn, de keuken, de gastvrouwen in het restaurant. We hebben subgroepen gevormd en zijn aan de slag gegaan.“

Bewustzijn groeit Training is een aandachtspunt. In december 2012 heeft opleider Jan van Setten de medewerkers een spiegel voorgehouden. “Ludiek maar heel leerzaam”, aldus Ramaekers. “Het bewustzijn omtrent hospitality is hierdoor gegroeid. Hoe sta je in je werk, daar begint gastvrijheid mee. Wij hebben gelukkig een goed team, met hart voor de zaak. Veel medewerkers werken hier al heel wat jaren en dat zegt toch wat.

Slim inkopen

Beek & Bos koopt slim in, soms in combinatie met derden, soms zelfstandig.

“Onze kok kent zijn leveranciers heel goed en weet goed te onderhandelen.

Ook het slim inkopen van energie kan geld opleveren. We doen dat niet in groot verband, kunnen heel snel handelen, en kijken zo heel nadrukkelijk hoe we voordelen kunnen binnenhalen”, aldus facilitair manager Nettie Ramaekers.

Verse producten koopt Beek & Bos in bij plaatselijke leveranciers. “Onze eigen bakker uit het dorp bakt ons brood en rekent een interessante, leuke prijs omdat we grootafnemer zijn”, vertelt ze. “De asperges komen van een veld hier drie kilometer verderop. Onze appels halen we bij de boer in het dorp. Er zit geen laag tussen, dat scheelt in de kosten. Daardoor kunnen we ook luxe producten op tafel zetten, zoals een varkenshaasje of kalfsoesters en op vrijdag gebakken zalm. De warme maaltijd is zo’n belangrijk moment van de dag, daar besteden we echt veel aandacht aan.”

21

Cliëntenraad overal bij betrokken Nelly Jansen is al zo’n vijftien jaar voorzitter van de cliëntenraad die uit vijf leden bestaat. Elke morgen komt ze naar Beek & Bos om een luisterend oor te zijn voor de bewoners. “Het zijn soms kleine dingen die ze liever aan mij vertellen dan aan een medewerker.”

Ze is zeer te spreken over de samenwerking met het zorgcentrum. “We hebben regelmatig vergaderingen met de directeur, worden overal bij betrokken. We krijgen ook overal vooraf informatie over. We hebben meegepraat over de aankleding van het restaurant. Over de kleurstelling, de gordijnen, de vloerbedekking en de keuze voor de stoelen. Ze moeten wel lekker zitten, tenslotte.”

De cliëntenraad praat ook mee over de menukeuze. Er staan veel streekgerechten op het menu en gerechten van vroeger. “We zitten in de regio van de asperges, de aardbeien en de bosbessen. De Livarvarkens komen uit deze streek. Asperges zijn niet goedkoop en ook het Livarvlees niet, maar het staat regelmatig op het menu.

De mensen zeggen: ‘Het lijkt hier wel een sterrenrestaurant.’ Drie keer per week krijgen de bewoners bij de broodmaaltijd ’s avonds iets extra’s aangeboden.

Bijvoorbeeld een salade, kroket, of een kommetje nasi.

Ook worden er speciale snackmiddagen gehouden: eieren met spek, balkenbrij, spekpannenkoeken of een frietje met een snack. Daar wordt volop gebruik van gemaakt. Wij houden zelf van lekker eten en willen onze bewoners dit niet onthouden.”

Koffie-uurtje De directeur houdt twee keer per jaar in het restaurant een koffie-uurtje met de bewoners. “Het zijn druk bezochte bijeenkomsten, waarin de bewoners zeggen hoe ze het graag willen hebben. Ook de familie en leden van de cliëntenraad zijn aanwezig. Iedereen wordt bijgepraat over het afgelopen halfjaar en over de plannen voor de toekomst.” De cliëntenraad heeft geen eigen budget. Jansen: “Tot ongenoegen van LOC, waar Beek & Bos bij is aangesloten. Ze zijn bezorgd dat we ons werk niet goed kunnen doen. Maar daarvoor is geen reden. Als we iets nodig hebben, krijgen we het geld daarvoor. We zijn nog nooit iets tekort gekomen. De onderlinge verhoudingen zijn goed.”

‘Je kunt een maaltijd nog zo goed bereiden, het moet ook mooi gepresenteerd worden, door een vriendelijke gastvrouw’

Nr. 6/7 - 2013

Beschermd wonen

Beek & Bos bestaat al langer maar het huidige gebouw is in 1986 tot stand gekomen, aan de rand van het dorp. In eerste instantie alleen een verzorgingshuis, sinds 2006 aangevuld met een verpleegunit voor twintig bewoners.

Zorgmanager Mariëlle Tijssen: “Voor die tijd moesten mensen verhuizen als ze zware zorg nodig kregen op psychogeriatrisch vlak. We wilden die zorg toch graag zelf bieden en hebben een verpleeghuiserkenning aangevraagd en gekregen. Bij de vormgeving van het kleinschalig wonen is sociaal geriater dr.

Anneke van der Plaats nadrukkelijk betrokken.

We hebben lezingen georganiseerd over Omgevingszorg voor medewerkers en vrijwilligers. Een training van de HAN, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, heeft het team geholpen om de visie gestalte te geven.”

De inrichting is volgens Tijssen herkenbaar, er is gekozen voor kleine groepen en een vaste groep medewerkers per groep. “We werken dan ook niet met voedingsassistenten of activiteitenbegeleiders. Alle taken worden door de verzorgende verricht. Een duidelijke structuur is heel belangrijk.”

Drie keer per week wordt er op de kleinschalige woongroepen zelf gekookt. De verzorgende doet samen met een bewoner de boodschappen en kookt de maaltijd. De kok heeft instructies gegeven en vrijwilligers helpen bij de maaltijd. “De andere dagen van de week levert onze keuken de maaltijden aan.

De maaltijd wordt netjes op tafel gepresenteerd met eigen porselein. Voor de geurbeleving wordt soms een deel van de maaltijd in de huiskamer van de woongroep bereid.”

Integreren De bewoners van de kleinschalige woonvormen kunnen er ook voor kiezen om met een begeleider in het restaurant te eten. Maar de bewoners nemen ook deel aan de activiteiten in het restaurant. Bijvoorbeeld bij een muziekvoorstelling of carnavalsactiviteit. Tijssen: “Wij noemen het beschermd wonen, het is geen gesloten afdeling. Er zijn bewoners met dementie die prima kunnen integreren met de overige bewoners. Dit is het wezenlijke voordeel van het aanbieden van kleinschalig wonen in een groter geheel. Het verzorgingshuis en het kleinschalig wonen zijn sterk met elkaar verweven. Onze bewoners zijn niet gebonden aan hun eigen afdeling of woonkamer. Ze kunnen naar een omgeving met net iets meer prikkels. Voor de bewoners die dit aankunnen, leveren we daarmee maatwerk.

Het werkt prima, bij activiteiten en ook tijdens de vakantieweek naar een zorghotel doen veel mensen gewoon mee. Knelpunten zien we niet. Wel uitdagingen.”

Het ziekteverzuim is met 2,5 tot 3,0 procent erg laag. Dat is ook een goed teken.”

Er zijn veel vrijwilligers die gericht worden ingezet. ”We bespreken welke bezigheden goed bij de vrijwilliger passen en we evalueren het vrijwilligerswerk ook. Ook zij worden getraind in gastvrijheid, maar ook om een rolstoel veilig te duwen en goed overweg te kunnen met onze elektrische rolstoelfiets en duofietsen.”

Een van de initiatieven die de werkgroep heeft ontplooid, is een wensboom op het terras. De bewoners kunnen daar een kaartje met hun hartenwens kwijt. “Bij ons vijftigjarig bestaan hebben we ook wensen vervuld. Toen heeft een honderdjarige met een helikopter boven haar woonplaats gevlogen.”

Frontcooking Beek & Bos heeft een eigen keuken waar dagelijks vers wordt gekookt.

Rond de driehonderd maaltijden, ook voor cliënten van tafeltje-dekje. Er is bewust gekozen voor frontcooking. De bewoners zien de koks werken; als ze opmerkingen hebben, kan dat rechtstreeks. De koks komen regelmatig aan de tafels. Als iemand iets niet lekker vindt, wordt een alternatief aangeboden.

“Vers koken is belangrijk”, zegt Ramaekers. “De smaakbeleving van de bewoners Gewoon dóen en gewóon doen kan daarmee beter op peil Blijf iedereen bij je beleid betrekken worden gehouden. AanWees alert op wensen en behoeftes passingen zijn immers zo Zoek in alles de menselijke maat gemaakt.”

Ook het welzijn staat bij Beek & Bos hoog op de agenda. Drie welzijnsmedewerkers en honderdvijftig vrijwilligers staan klaar om de persoonlijke interesses van de bewoners vorm te geven. Er is elke dag wel een activiteit. Soms op individueel niveau: zo gaat een vrijwilliger regelmatig met een bewoner in de tuin schoffelen. Ook de manicureochtend wordt zeer druk bezocht. Beek & Bos heeft ook speciale mannenactiviteiten, zoals de timmerclub of een kookmiddag. Het eigen Beek & Bos-lied, in dialect en op een melodie die gemakkelijk in het gehoor ligt, wordt enthousiast meegezongen. En met al dat lekkere eten en drinken is bewegen extra belangrijk. Bewoners worden drie ochtenden per week begeleid op de hometrainer en andere fitnessapparaten door hun ‘personal trainer’.

Tips

Trots Heeft Beek & Bos het verbeterpunt uit 2010 - niet te bescheiden zijn aangepakt? “Bij Het laatste tevredenheidsonderzoek gaven bewoners ons het cijfer 8,9 en zelfs een 9,1 bij kleinschalig wonen. Hieruit blijkt dat we goed bezig zijn. We maken dat zichtbaar in de plaatselijke krant en op de site. Want we zijn er trots op”, aldus Ramaekers. “En na enige aarzeling hebben we het op de thuiszorgauto’s laten zetten: onze cliënten geven ons een 9.” GZ 23

De winnaars

Trots en voldaan hielden ze op het podium hun prijs in de lucht: de winnaars van de Gastvrijheidszorg Awards 2013. Na het feestgedruis werpen de vier meest gastvrije instellingen van Nederland een blik op het succes én de toekomst.

Tekst Dennis van Asselt en Aline de Bruin Beeld Christiaan Zielman

Op de foto vlnr: facilitair manager Wim van Schie van het Sint Fransiscus Gasthuis in Rotterdam (winnaar 2012), Jan Dijkstra, Jeroen Kleinjan, lid van de raad van bestuur van het Deventer Ziekenhuis en juryvoorzitter Jenneke van Veen.

Winnaar categorie Ziekenhuizen Deventer Ziekenhuis Jan Dijkstra, voorzitter cliëntenraad

Het Deventer Ziekenhuis stond in 2011 ook als winnaar op het podium. Wat is jullie geheim?

“Het thema was dit jaar vasthoudendheid. Dat wisten we niet, maar het frappante is dat vasthoudendheid het afgelopen jaar ook een duidelijk thema in het ziekenhuis is geweest.

Gelijk na de winst in 2011 hebben we onze gastvrouwen op cursus gestuurd om de roomservice naar een hoger niveau te tillen. Ook heeft iedere afdeling een ambassadeur van gastvrijheid die nieuwe ideeën oppert, zowel voor de afdeling als het hele ziekenhuis.”

Op de foto, vlnr: Jaap Kolk, cliëntenraadslid Dimence, juryvoorzitter Jenneke van Veen, Vincent Spikker en Camille Verhagen, hoofd facilitaire dienst bij Emergis (winnaar 2012).

cliëntenraad, de raad van bestuur en het ziekenhuis in het algemeen.

Wij worden overal bij betrokken. Zo maken we onderdeel uit van proefpanels voor nieuwe maaltijden en zitten we in verschillende stuurgroepen. Vanuit de cliëntenraad hoeven wij gastvrijheid niet eens te stimuleren, aangezien dat begrip heel sterk in de organisatie van het ziekenhuis is ingebed. Gastvrijheid is vanzelfsprekend, wij zijn alleen maar sparringpartner.”

Waar heeft u het meest van genoten tijdens het congres?

“Van de kleinkunst tussen de officiële onderdelen, ‘s ochtends en ‘s middags. Muziek en anekdotes met een kwinkslag, dat breekt de spanning van de dag een beetje.”

Hadden jullie het verwacht?

De volgende keer weer de eerste plaats?

“Het klinkt misschien arrogant, maar we hadden wel verwacht tenminste in de top drie te eindigen. We doen het gewoon goed. Cliëntenraden van ziekenhuizen in de regio zijn verbaasd over de samenwerking in het Deventer Ziekenhuis tussen de

Uiteraard, voor minder gaan we niet.

Net zoals na de winst in 2011, mogen we volgend jaar niet meedoen. We worden een beetje gestraft als winnaars, maar dat is niet erg. We hebben weer even de tijd. In 2015 staan we er weer!”

Winnaar categorie GGZ Dimence locatie Grasdorpstraat Vincent Spikker, circuitmanager verslavingspsychiatrie

Dimence locatie Grasdorpstraat deed voor het eerst mee, en gelijk de winst. Verbaasd?

“Wij vonden het ook heel bijzonder dat we gelijk een Gastvrijheidszorg Award wonnen. We hebben niet eens groots ingezet op gastvrijheid, maar bespreken al een aantal jaren in onze jaarplannen en evaluatiecycli hoe we met gastvrijheid omgaan. Gastvrijheid is niet iets wat je doet, maar wat in je zit.”

Hoe nu verder?

“Op dezelfde weg doorgaan. We hebben gastvrijheid centraal gesteld in het inwerkbeleid, waarbij we simpelweg een aantal cases voorleggen. Als je iemand bijvoorbeeld in het pand ziet lopen die je niet kent, loop je voorbij zonder iets te zeggen of vraag je of je kunt helpen? We zullen ook blijven stoeien en sparren met de cliëntenraad over het beleid en hoe we dat beleid in de praktijk terug willen zien.”

Nr. 6/7 - 2013

op naar de sterren Valt er nog wat de verbeteren?

“De situatie in de wachtruimte kan beter. Nu zit het bezoek voor medewerkers en patiënten in dezelfde ruimte.

Soms schuurt dat, dus dat willen we splitsen. De afsprakenbalie te ver weg waardoor iemand steeds een stukje moet lopen om iets te vragen. Verder zou ik graag digitaliseren, zodat mensen thuis kunnen inloggen om een afspraak te maken of te verzetten.”

Wat vond u van het congres?

“Erg goed georganiseerd. Ik was overdonderd door de massaliteit, ik wist niet dat het zo’n grote happening was. Goed om te zien. Ik heb ook gezien hoe je gastvrijheid heel bewust in kunt zetten. Er waren 1200 mensen, die bij de ingang allemaal met een hand werden begroet. Dat viel wel op.”

Winnaar categorie Kleinschalige Woonvormen Judith Leysterhof, Rivas Zorggroep Piety Nijhoff, teamleider

Hoe voelt het om twee jaar achter elkaar te winnen?

“Na het winnen van de aanmoedigingsprijs vorig jaar hebben we ons opnieuw gefocust op onze doelen.

We hebben gezegd: we gaan door op dezelfde weg en op een aantal punten gaan we wat extra’s inzetten. Afgelopen jaar hebben we bijvoorbeeld ingezoomd op de omgang met mensen met dementie. Dementerende bewoners moeten zich bij ons veilig en betrokken voelen. Met de hulp van

omgevingscoaches creëren we een veilige omgeving.

De koers heeft zijn vruchten afgeworpen. We zijn heel blij met de prijs.”

eerste zouden worden. Je hoopt het natuurlijk wel, maar een tweede of derde plaats was ook goed geweest.

We zijn prettig verrast.”

Kwam de Gastvrijheidszorg Award verwacht?

Waarom heeft juist De Waalburcht een Gastvrijheidszorg Award gewonnen?

“Na het winnen van de aanmoedigingsprijs hadden we er wel op gehoopt.”

Hoe gaan jullie dit vieren?

“We hebben het komende jaar iedere maand een vieringsmoment. Een feestje met bewoners, een feest voor het personeel, een feest voor iedereen bij elkaar. Je mag je successen vieren.”

Zijn er nog toekomstplannen?

“Een aantal medewerkers kwamen direct na het Gastvrijheidszorg Congres met het idee om nog meer te gaan kijken naar het eten. Het komende jaar willen we ons focussen op voeding en ambiance.”

Winnaar categorie Verpleging & Verzorging De Waalburcht, Rivas Zorggroep Marrie Cornelisse, teamleider zorg

Hadden jullie het verwacht om te winnen?

“Vlak voor het congres begon, zijn we nog geïnterviewd. Eén van onze zorgregisseurs zei toen min of meer voor de grap dat we voor de eerste prijs gingen, maar we hadden niet verwacht dat we ook daadwerkelijk

Piety Nijhoff (tweede van links) en een vertegenwoordiger van de cliëntenraad van Judith Leysterhof samen met jurylid Kristel Nijs en juryvoorzitter Jenneke van Veen.

“We hebben de laatste jaren grote sprongen gemaakt met belevingszorg. Daar plukken we nu de vruchten van. Bovendien wordt er Rivas-breed veel gedaan aan gastvrijheid. We werken bijvoorbeeld met Planetree, een gastvrijheidsconcept dat echt ingebed is binnen onze organisatie. Ik denk ook dat mensen die gastvrijheid voelen als ze bij ons binnenkomen.

Het is hier gezellig, het voelt niet als een verpleegtehuis.”

Gaan jullie nog een feestje vieren?

“We hebben al feest gevierd met de bewoners en er staat een feestavond op de planning voor al onze medewerkers en vrijwilligers.”

Plannen voor de toekomst?

“Zeker, we zijn nog lang niet klaar! We denken erover om een kok in huis te halen die dan minimaal één keer per week op de huiskamers voor de bewoners gaat koken. Verder willen we meer doen met domotica om bewoners maximale bewegingsvrijheid te geven. En we zijn op dit moment bezig met het aanpassen van de terrassen, zodat er tuintjes van gemaakt kunnen worden.” GZ

Vertegenwoordigers van De Waalburcht van Rivas Zorggroep met juryvoorzitter Jenneke van Veen en jurylid Kees Theeuwes van Padua.

25

Zomers feestje in Ede! Natuurlijk, de awards vormden een belangrijk onderdeel van de zevende editie van Gastvrijheiszorg met Sterren. Maar er gebeurde veel meer. De dag in beelden.

Beeld Christiaan Zielman

Even twitteren dat we gewonnen hebben (rechts). En natuurlijk applaus voor jezelf (onder).

Yvonne van Gilse, directeur van LOC Zeggenschap in zorg, hield een vurig pleidooi.

fotobijschrift_linkslijnend

Presentatrice Jacobine Geel (boven) opende de dag. Vakmedianet-directeur Ruud Bakker (links) tijdens zijn presentatie van het Nationaal Gastvrijheid Onderzoek.

Nr. 6/7 - 2013

De winnaars bij elkaar (boven). Kees van der Burg, directeur Langdurige Zorg van het ministerie van VWS, krijgt het eerste exemplaar van de Sterrengids overhandigd.

Even goed voorbereiden op het middagprogramma (boven). Dominique Engers sneldichtte het finale oordeel .

Buigen met Andermans Veren Live! (boven) en meezingen met Mylou Frencken (rechts).

27

onderzoek gastvrijheid

Zorg weer een stapje gastvrijer Tekst Leendert van Wezel

Daar zijn ze dan: de resultaten van het Nationaal Gastvrijheid Onderzoek, het grootste onderzoek over gastvrijheid in Nederlandse zorginstellingen, die de basis vormt van Gastvrijheidszorg met Sterren 2013.

Laten we even teruggaan naar vorig jaar, naar het eindresultaat van het Nationaal Gastvrijheid Onderzoek 2012. Toen scoorden de deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren een stevige 7,5 op het gebied van gastvrijheid.

Het resultaat nu: gastvrijheid scoort gemiddeld een acht.

Dat is een flinke verbetering en dat in een jaar tijd. In die zin heeft Nederland klantgerichte zorg goed voor elkaar.

Opvallend is dat ook de score voor GGZ-instellingen

28

toeneemt. Gastvrije zorg wordt onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering.

Natuurlijk blijven er aandachtspunten over. Met name op het gebied van het dagelijks denken en handelen naar de cliÍnten toe en in het onderling contact met de collega’s.

Ook het eten & drinken verdient continue aandacht. Bij een kwart van de deelnemers aan het onderzoek is het beleid voor verbetering vatbaar.

Nr. 6/7 - 2013

Het beleid formuleren voor de gastvrije zorg is voor de meeste zorgcentra een vast onderdeel van de bedrijfsvoering. Bijna negen van de tien deelnemers aan de audit van Gastvrijheidszorg met Sterren heeft het beleid en de visie helder verwoord en op papier gezet. Het verschil tussen de drie soorten instellingen is klein.

Toch is er nog steeds een kloof in de relatie management versus cliëntenraden (CR). Zo meldt meer dan 80 procent van het management dat de CR een grote invloed heeft op het bepalen van het beleid rond gastvrijheid, terwijl iets meer dan de helft van de CR dit zelf ook als zodanig ervaart.

Gastvrije zorg Het daadwerkelijk in de praktijk brengen van gastvrije zorg is bij ruim 77 procent van de zorginstellingen goed geregeld. Ook hier zien we een verbetering ten opzichte van eerdere jaren. Het lijkt erop dat veel instellingen zich bezig houden met het borgen van gastvrijheid binnen de locatie.

De zorgsector stelt veel faciliteiten beschikbaar aan de cliënten. Naast medische voorzieningen is er, vooral in de langdurige zorg, veel aandacht voor activiteiten voor cliënten. Zo is bijvoorbeeld in de meeste zorginstellingen (kosteloos) internet beschikbaar.

Eten & drinken De waardering voor het eten en drinken is bij driekwart van de zorginstellingen hoog. Bij een kwart van de deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren is het beleid voor eten en drinken voor verbetering vatbaar. Hoewel de aandacht voor eten en drinken in de zorgsector is toegenomen, is voeding met name in de GGZ-sector voor verbetering vatbaar.

Het management houdt regelmatig de vinger aan de pols over de kwaliteit van het eten. Zo eet meer dan de helft van de managers regelmatig met de cliënten mee.

In praktisch alle zorgcentra worden de keuzemogelijkheden afgestemd op het seizoen. Ook kan in de langdurige zorg meer dan de helft van de cliënten de maaltijd zelf verzorgen. Biologische voeding is nog geen groot item bij zorginstellingen, slechts 17 procent biedt biologische voeding aan.

Ambiance Bij ruim vier van de vijf zorgcentra is de ambiance goed geregeld. De sfeer in zorgcentra wordt ervaren als vriendelijk, veilig en warm.

De CR heeft werkelijk invloed op verbeteringen in de ambiance. Zo geeft meer dan 80 procent van de CR-leden in de langdurige zorg aan dat zij betrokken worden bij beslissingen op het gebied van de ambiance.

Het beeld voor klachtenafhandeling, observaties en evaluatie van de auditeurs verbetert. Zo worden klachten door praktisch alle deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren direct opgepakt en waar mogelijk afgehandeld.

Kleinschalig wonen In toenemende mate voeren zorginstellingen kleinschalige woonvormen in. Uniek als zelfstandige units of als onderdeel van een verzorgingshuis. Over het algemeen ligt de waardering voor deze locaties op een hoger niveau dan het doorsnee verzorgingshuis. Gemiddeld scoren deze instellingen boven de 80 procent.

Met name door de speciale aandacht, de inzet van gespecialiseerd personeel en de inbreng van familie en naasten wordt optimaal ingespeeld op de behoefte van deze vaak dementerende ouderen.

Kleinschalig wonen is een duidelijke trend waar verzorgingscentra naar toe gaan. Het traditioneel verzorgingshuis zal hierin meegaan.

Logisch onderdeel Deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren 2013 investeren in gastvrije zorg. Het beleid wordt hierop afgestemd, de communicatie met de cliëntenraad wordt geoptimaliseerd en gastvrij handelen wordt een logisch onderdeel van het dagelijks denken en doen. Vier van de vijf deelnemers geeft dan ook aan dat gastvrijheid geworteld is in de organisatie. GZ

•

•

• •

•

•

•

Meer dan 80 procent van het management stelt dat de CR een grote invloed heeft op het bepalen van het beleid rond gastvrijheid; iets meer dan de helft van de CR ervaart dit zelf ook als zodanig.

Het daadwerkelijk in de praktijk brengen van gastvrije zorg is bij ruim 77 procent van de zorginstellingen goed geregeld.

De waardering voor het eten en drinken is bij driekwart procent van de zorginstellingen hoog.

Bij een kwart van de deelnemers aan Gastvrijheidszorg met Sterren is het beleid voor eten en drinken voor verbetering vatbaar.

Biologische voeding is nog geen groot item bij zorginstellingen, slechts 17 procent biedt biologische voeding aan.

De CR heeft werkelijk invloed op verbeteringen in de ambiance. Zo geeft meer dan 80 procent van de CR-leden in de langdurige zorg aan dat zij betrokken worden bij beslissingen op het gebied van de ambiance.

Over het algemeen ligt de waardering voor kleinschalige woonvormen op een hoger niveau dan het doorsnee verzorgingshuis. Gemiddeld scoren deze instellingen boven de 80 procent.

In totaal zijn ruim zeshonderdvijftig items op het gebied van gastvrije zorg geïnventariseerd en zichtbaar gemaakt. De meningen van het management, de cliëntenraad alsmede de bevindingen van de auditeurs zijn in kaart gebracht.

Er hebben zo’n zeventig auditeurs bij tweehonderdvijftig deelnemers uitvoerig onderzoek gedaan. Een dertigtal zorgcentra zijn bezocht door een mystery guest. Nog enkele cijfers: er zijn ruim 123.000 antwoorden op vragen verwerkt, er is circa 75.000 kilometer verreden en er zijn 6.800 telefoongesprekken gevoerd en duizenden mails verstuurd.

29

Nr. 6/7 - 2013

30

Nr. 6/7 - 2013

als ik baas was van een ziekenhuis

‘Geestelijke verzorging moet goed op orde zijn’ Jacobine Geel, theologe, televisiepresentatrice en columniste Wat zou jij doen als je de baas was van een ziekenhuis? Dat is de vraag waar deze rubriek om draait. We stellen ‘m aan mensen die indirect of helemaal niet met de zorg bezig zijn. Waarom? Voor de frisse blik. Deze keer: Jacobine Geel, onder meer gastvrouw van het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg en presentatrice van het NCRV-programma Schepper & Co aan Tafel.

Tekst en beeld Dennis van Asselt

“Met een groep mensen een visie ontwikkelen, me als moderator voor langere tijd aan een organisatie verbinden, daar ligt vooral mijn kracht. Dat soort trajecten begeleid ik wel vaker, zoals vorig jaar in een GGZ-instelling die bezig was met een soort mentaliteitscheck. Goed luisteren, doorvragen, met elkaar de koers bepalen en vervolgens een project uitstippelen. Het gaat erom mensen met elkaar te verbinden en ze te blijven enthousiasmeren tijdens het proces.”

Wat is uw eerste daad als baas?

“Iedere medewerker, wellicht in groepsverband, vragen te benoemen wie we eigenlijk zijn als ziekenhuis. Kunnen we met elkaar de verbeterpunten vaststellen? Wat is ons ideaal en hoever zijn we daarvan verwijderd? Medewerkers moeten dat zelf ontdekken.

Maar eerst laat ik mezelf een paar dagen opnemen, om te voelen hoe is het. Patiënten hebben namelijk heel snel door waar het hapert, maar ook waar het juist heel goed gaat.”

Hoe wilt u dan dat patiënten zich in uw ziekenhuis voelen?

“Niet als de nier in zaal 7 in ieder geval, maar als mevrouw Jansen of meneer Yilmaz. Persoonlijke benadering vind ik heel belangrijk. Aan het eind van mijn studie theologie liep ik een maand stage in een ziekenhuis om gesprekken te voeren. Ik merkte dat mensen snel vergeten dat ze een heel leven hadden voordat ze daar kwamen en dat ze ook nog een leven hebben als ze weer weggaan. De uitdaging is mensen niet de goede dingen in het leven te laten vergeten, ook omdat ik denk dat dat de genezing bevordert.”

Hoe zou u dat aanpakken?

“Ik liep tijdens mijn stage rond als pastoor, niet als dokter. Dus ik vroeg niet ‘Hoe gaat het met u?’, maar ‘Hoe is het met u?’ Dan begint iemand ook niet direct te praten over bloedwaarden of een operatie, maar bijvoorbeeld over een dochter die zwanger is.

Het is te veel gevraagd van het verplegend personeel om altijd tijd en aandacht voor die persoonlijke dimensie te hebben, dat vraagt ook om een ander soort professionaliteit. De afdeling geestelijke verzorging moet dus goed op orde zijn. Niet iedereen heeft daar altijd behoefte aan, maar het moet wel beschikbaar zijn.”

Hoe zou u uw ziekenhuis ontwerpen?

“Door te kijken naar wat goed is voor de patiënt om vervolgens daar de omgeving op aan te passen.

Ik hoor steeds vaker dat de patiënt centraal staat. Een mooie slogan, maar wat betekent dat? Je moet dat doortrekken in de vormgeving, en dat vraagt nogal wat. Zo zou ik geen lange gangen willen, je weet nooit waar je uitkomt. Een plein met daaromheen de kamers, dat lijkt me wel wat.”

Aan welk ziekenhuis zou u een voorbeeld nemen?

“Ik vind de ontvangsthal van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam heel prettig, met een balie die bij wijze van spreken ook in een theater of restaurant past. Donkere stenen, een hoog plafond, veel natuurlijk licht. Het is functioneel maar niet alleen maar op functionaliteit ontworpen, met oog voor schoonheid en sfeer.”

GZ

‘De uitdaging is mensen niet de goede dingen in het leven te laten vergeten, ook omdat ik denk dat dat de genezing bevordert’ 31

onderzoek

Als patiënten konden kiezen Tekst Drs. Eliane Schreuder en Herma IJpelaar, Msc.

Als patiënten hun ziekenhuisomgeving konden kiezen, maken ze duidelijke keuzes. Maar kiezen zij voor de meest optimale omgeving? Onderzoek van TNO geeft interessante inzichten.

Een helende omgeving, of healing environment, is een veel gebezigde term als het gaat om het bouwen of verbeteren van zorgomgevingen. Het gaat dan om een (ziekenhuis)omgeving die optimaal bijdraagt aan het primaire proces: zieke mensen beter maken. Waarbij over de definitie van ‘ziek’ en ‘beter’ te discussiëren valt. In de praktijk betekent dit een omgeving die optimaal bijdraagt aan de gezondheid en welzijn van patiënten, welzijn en productiviteit van zorgpersoneel en welzijn van bezoekers.

Wat vanuit healing environment misschien minder aandacht krijgt, maar wat voor andere stakeholders ook een grote rol speelt, is een omgeving die bijdraagt aan een financieel gezonde exploitatie van het gebouw. Onderzoek naar de effecten van ontwerpbeslissingen op al deze uitkomstmaten is complex. Huidig onderzoek richt zich daarom vaak op één of twee gebruikersgroepen en op enkele factoren.

Wat het effect van de zorgomgeving op het welzijn en de gezondheid van patiënten betreft, zijn er veel deskundigen die op allerlei manieren kennis en ervaring hebben opgebouwd. Goede ventilatie, uitzicht op natuur, daglicht en éénbedskamers zijn voorbeelden van aspecten die een belangrijke rol spelen in een gezonde, helende en prettige zorgomgeving voor de patiënt (Ulrich et al, 2008, CBZ 2008; van den Bergh, 2005). Wat in het onderzoek vaak onderbelicht blijft, is de vraag wat de patiënten van die helende omgevingen nu zelf prioriteit geven als het gaat om hun ideale zorgomgeving. In een veranderend zorglandschap waarbij keuzevrijheid van de patiënt belangrijker lijkt te worden, heeft TNO zich op de vraag gericht: als patiënten hun omgeving konden kiezen, welke aspecten vinden zij dan belangrijk?’

32 3 2

Voorkeuren Om deze vraag te beantwoorden, maakte TNO gebruik van conjunctmeting – een in de marketing algemeen gebruikt instrument om onbewuste klantvoorkeuren ten aanzien van producten te meten. De toepassing van deze methode op de gebouwde zorgomgeving als product is nieuw. Aan het onderzoek in de zomer van 2012 deden 229 proefpersonen mee. De leeftijd varieerde van 18 tot 82 jaar (gemiddeld 43 jaar) en 54 procent was vrouw.

De proefpersonen stelden hun ideale ziekenhuisomgeving (ziekenhuisprofiel) samen aan de hand van elf deel-aspecten: type kamer, uitzicht, interieur, ligging kamer, catering, controle binnenklimaat, sanitair, toegang tot natuur, controle toezicht, ruimte voor privé-gesprek en toegang tot media. Deze deelaspecten hadden ieder een beperkt aantal mogelijke eigenschappen. Zo kon men bij type kamer kiezen tussen een één-, twee- of vierbedskamer. Vervolgens werden (onbewuste) relatieve voorkeuren gemeten door eigenschappen op deze deelaspecten slim te variëren en proefpersonen te laten kiezen tussen ziekenhuisprofielen.

Het onderzoek betrof dus uitsluitend ziekenhuisprofielen.

Privacy Op afstand het meest onderscheidende aspect in de voorkeursbepaling is het aantal bedden per kamer, waarbij de vierbedskamer overtuigend werd afgewezen en de tweebedskamer nog acceptabel werd bevonden. Meer privacy lijkt voor de patiënt een topprioriteit. Uit het onderzoek blijkt dat éénbedskamers wel populair zijn.

Ook toegang tot media (televisie, internet, radio) op de kamer wordt overweldigend verkozen boven mediatoegang in een zitkamer en staat in de hiërarchie op de tweede plek.

Nr. 6/7 - 2013

Dat toegang tot media en communicatie een fundamentele behoefte is, verrast misschien niet, maar wel dat het bijna alle andere behoeften achter zich laat.

De derde plaats is voor de catering. Hoewel enige keuzevrijheid voor maal en tijd de grootste voorkeur heeft, is een vaste tijd en vast menu acceptabel. Zodra er betaald moet worden voor grotere keuzevrijheid, houdt het meteen op.

Keuze graag, maar het mag niets extra kosten.

Ook sanitair op de kamer, controle over het binnenklimaat, keuze om de deur open of dicht te doen en een huiselijk interieur zijn factoren die een verschil maken, maar vergeleken met de top drie zijn deze duidelijk minder onderscheidend.

Rang Deelaspect 1. Type kamer 2. Toegang tot media 3. Catering 4. Sanitair 5. Controle binnenklimaat 6. Controle toezicht 7. Interieur 8. Uitzicht 9. Toegang tot natuur 10. Ruimte voor privé gesprek 11. Ligging kamer

Optimaal Hoe belangrijk de topdrieaspecten zijn ten opzichte van de andere acht wordt duidelijk als een rekenmodel wordt gebruikt om te bepalen welk marktaandeel een ziekenhuis

zou hebben bij bepaalde combinaties van de omgevings-eigenschappen.

Als het ziekenhuisprofiel op alle aspecten optimaal is (met alle voorkeurseigenschappen), scoort het tegenover een ziekenhuis met alle aspecten tegengesteld (eigenschappen met minste voorkeur) een marktaandeel van 96 procent.

Als alleen de drie meest onderscheidende aspecten verschillen (en de overige aspecten zijn voor beide profielen optimaal), dan is het marktaandeel voor het optimale ziekenhuis nog steeds 91 procent.

Als we de patiënt dus echt keuze zouden geven, dan moeten we er rekening mee houden dat die patiënt duidelijke keuzes maakt en dat bepaalde arrangementen, zoals vierbedskamers (die nu nog veel voorkomen in de zorg) voor een grote groep onacceptabel zijn. Ook gezien de verhoogde gezondheidsrisico’s in vierbedskamers ten opzichte van éénbedskamers (Ulrich et al, 2008), is het vanuit de patiënt gezien opmerkelijk dat deze arrangementen nog steeds veel voorkomen. Wat betreft de éénbedskamer kiezen patiënten dus voor een omgeving die ook wat het effect op gezondheid betreft optimaal is.

Of media aan het bed onder het kopje helende omgeving geschaard kunnen worden, moet nog nader onderzocht worden. Zo zou het de nachtrust negatief kunnen beïnvloeden waardoor het herstel minder snel gaat.

Onderzoek naar de effecten van ontwerpkeuzes op meerdere uitkomstmaten blijft daarom noodzakelijk bij het creëren van een optimale omgeving. Het toepassen van deze methode kan helpen om de prioriteiten van verschillende gebruikersgroepen te achterhalen. Het is aan de ontwikkelaars, ontwerpers en inrichters om een weloverwogen keuze te maken tussen wat de gebruiker wil en wat significant bijdraagt aan een optimale zorgomgeving. GZ

Eliane Schreuder is wetenschappelijk onderzoeker bij het Dutch Centre for Health Assets, onderdeel van TNO. Herma IJpelaar is met dit onderzoek in opdracht van TNO afgestudeerd Master in de Toegepaste Cognitieve Psychologie (Universiteit van Utrecht).

33

sociale duurzaamheid

Eigen kracht Tekst Phyllis den Brok

Lekker Betrokken! stimuleert en begeleidt zorginstellingen in het duurzamer werken op de gebieden mens, product en proces. Maar wat is nu duurzaamheid op het terrein van mens? Dichterbij is een organisatie die duurzaam probeert te werken vanuit de positie van de cliënt.

Dichterbij is een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en familie en heeft haar werkgebied in het stroomgebied van de Maas. Dichterbij streeft actief naar een ongedeelde maatschappij, waaraan mensen met een verstandelijke beperking vrij en volwaardig deelnemen.

De organisatie probeert duurzaam te werken vanuit de positie van de cliënt. Het proces van het ‘in de kracht krijgen van cliënten’ wordt bij Dichterbij ‘empowerment’ genoemd, legt Jacqueline van Zwieten uit, bij Dichterbij projectleider Eigen Kracht – Empowerment. Onder deze noemer vallen bij Dichterbij de thema’s Sterker worden

34 4 3

door leren (educatie), Gezonde Leefstijl, Veiligheid, Wonen en Diversiteit.

Van Zwieten: “Empowerment is een dynamisch proces van jaren, van bewustwording en van voortschrijdend inzicht om de cliënt meer eigen regie en ook meer eigen verantwoordelijkheden te geven. Het is een proces van en voor cliënten, medewerkers en de organisatie.”

Belangenbehartigers Het thema empowerment is gestart met het verzamelen van de mening van cliënten over wonen, veiligheid en gezondheid/gezond leven. Om de drempel daarvoor zo

Nr. 6/7 - 2013

‘Het is een proces van en voor cliënten, medewerkers en de organisatie’

laag mogelijk te maken (er wordt vaak opgekeken naar de begeleider die ‘de leiding’ wordt genoemd) is de functie van Belangenbehartiger ingesteld. Samen met een coach bezochten de belangenbehartigers cliënten en bevroegen hen op allerlei levensgebieden. Denk aan vragen als ‘Wel of niet zelf koken?’ en ‘Moet de begeleider aanbellen voor hij of zij binnenkomt?’ Duidelijk werd tijdens deze gesprekken dat cliënten zich bij belangenbehartigers (‘lotgenoten’) vrijer voelden om openlijk hun mening en gevoelens weer te geven. In anderhalf jaar zijn door 8 belangenbehartigers bijna 200 interviews afgenomen.

Er kwam een actief programma om bewegen te bevorderen. Zo is er ‘Bewegen aan tafel’ als een bewegingsvorm die mensen in een kring, al dan niet aan tafel, op een laagdrempelige manier laat bewegen. Voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen is er ‘De kracht van eenvoud’ en dan zijn er nog workshops met de Xbox Kinect, waarmee men interactief beweegt.

Opleiding Ervaringsdeskundigheid Dichterbij is, samen met vijf andere zorgorganisaties, initiatiefnemer van de studie Ervaringsdeskundigheid aan de Fontys Hogeschool. De opleiding is bedoeld voor mensen met een lichte verstandelijke beperking. Zij leren de ervaringen van henzelf en van anderen te gebruiken om de zorg te verbeteren. Bedoeling is dat de deelnemers na de opleiding bij Dichterbij in dienst komen.

Ervaringen van Anneke en Thei Begin 2013 zijn Anneke en Thei, die begeleiding ontvangen van Dichterbij, gestart met de opleiding tot Ervaringsdeskundige bij Fontys Hogescholen. Wat zijn hun ervaringen?

“Ik leer bij de opleiding wat mijn grenzen zijn en hoe ik die aan moet geven. En ik weet nu hoe ik een presentatie moet geven aan studenten of bij andere organisaties”, vertelt Anneke. “Ik vind het fijn dat ik de kans krijg om deze opleiding te doen, omdat ik er andere mensen en Dichterbij mee kan helpen.”

Thei heeft een vergelijkbare motivatie: “Ik doe de opleiding omdat ik van mezelf weet dat er meer uit mezelf te halen is. En ik weet dat dat niet alleen voor mezelf geldt maar ook voor anderen. Ik wil andere mensen helpen met het begrijpen van een beperking of probleem en er dan samen een oplossing voor zoeken. Ik leer een heleboel over mezelf en aan het einde van de dag, als ik iemand heb kunnen helpen, heb ik een goed gevoel!”

Intensief betrokken De keukens in alle woningen van Dichterbij hebben een volledige keukeninrichting. Van Zwieten: “Men kan kiezen voor zelf koken maar daar waar dat door omstandigheden niet mogelijk is, kan men gebruik maken van vriesversmaaltijden.”

De cliënten van Dichterbij zijn intensief betrokken bij de keuze van de leverancier van de maaltijden door middel van bedrijfsbezoeken en proeverijen. Jaarlijks wordt de gekozen leverancier geëvalueerd; de mening van de cliënten is mede bepalend voor het wel of niet verlengen van het contract.

Daarnaast richt men in diverse regio’s proeftuintjes in.

Deze proeftuintjes zijn erop gericht mens en organisatie anders te laten kijken naar eten en drinken. Eten en drinken wordt hierbij onderdeel van de methodiek, onderdeel van het zorgplan (IOP) van de cliënten. Er is hierbij aandacht voor zelfredzaamheid, duurzaamheid, gezondheid en eten

en drinken als middel voor huiselijkheid en saamhorigheid.

Wanneer bijvoorbeeld een cliënt in zijn IOP als doel heeft ‘aandacht voor/uitbreiding van motorische activiteiten’, dan kan hij bijvoorbeeld meehelpen bij het koken door het wassen van de aardappelen. GZ

Meer info Jacqueline van Zwieten, projectleider Eigen Kracht – Empowerment j.vanzwieten@dichterbij.nl, www.dichterbij.nl en www.zoveeltezeggen.nl Voor meer informatie over Lekker Betrokken! zie www.vhvg.nl / http://www.phliss.nl/lb.html

35

t p e c e dit r lechts kost s euro 0,61 soon er per p

Nr. 6/7 2013

Mijn zorgrecept Wat zijn de favoriete recepten van koks in de zorg? Dit keer vroegen we het aan Yvonne Keyner, kok van het Scheper Ziekenhuis in Emmen.

Productie Dennis van Asselt Beeld Jasker Kamp

Nagerecht (10 personen)

Kaneelkwark met gekarameliseerde appel Bereiding Snijd: 30 partjes van Elstar-appels Wentel de appel in: 50 gram lichte basterdsuiker Karameliseer de appelpartjes in een voorverwarmde oven op 200 graden, voor ongeveer drie á vier minuten.

Vermeng: 500 gram magere kwark 500 gram vanillevla 5 gram kaneel Verkruimel: 100 gram bitterkoekjes

Serveren Verdeel over 10 dessertborden: 250 gram abrikozenpuree Schep de kaneelkwark met een ovale ijsknijper naast de abrikozenpuree. Strooi de verkruimelde bitterkoekjes aan de andere kant van de kaneelkwark. Plaats de appelpartjes op de bitterkoekjes. Als finishing touch een blaadje mint.

Yvonne er Keyn Tip!

Goed bereid kost even tijd!

“Met dit nagerecht hebben we tijdens het beste Menu van de Zorg de Gouden Dessertlepel 2013 gewonnen!”

“Het nagerecht heb ik samen met mijn collega Stef Oost ontwikkeld toen we een driegangenmenu moesten samenstellen voor het beste Menu van de Zorg 2013. De opdracht van de wedstrijd was om smaken van vroeger te creëren, dus dachten we al snel aan bitterkoekjes en abrikozenpuree. De bittere smaak van de koekjes, het zoete van de puree en de frisheid van de appel en de kwark passen heel goed bij elkaar. Ideaal voor de zorg, omdat het snel gemaakt is met ingrediënten die iedere keuken wel op voorraad heeft. Je hoeft weinig te bereiden, maar het resultaat is heerlijk. Met dit nagerecht hebben we tijdens het beste Menu van de zorg de Gouden Dessertlepel 2013 gewonnen!”

37

30 jaar vhvg

De generatie Z komt eraan Tekst Dick Spelt

Niet alleen maar een nieuwe naam en een nieuw logo. De vereniging Hospitality Management Nederland (vHMN), voorheen VHVG, ziet ook nieuwe taken voor zichzelf weggelegd.

In Zaandam tijdens de viering van het dertigste jaar van de VHVG, presenteert de vereniging niet alleen een nieuwe naam en een nieuw logo. De vereniging Hospitality Management Nederland (vHMN) presenteert ook een nieuwe koers in een zorgwereld die in een hoog tempo aan het veranderen is.

De patiënt is partner geworden in een zorgproces dat onder druk staat maar ook mogelijkheden biedt omdat de ontwikkelingen op het gebied van technologie, digitalisering en kennisintensivering elkaar in een hoog tempo opvolgen.

Turbulent “Nog nooit in de 30-jarige geschiedenis van onze VHVG zijn de ontwikkelingen rond de gezondheidszorg zo turbulent geweest als in dit decennium”, zegt VHMN-voorzitter Raymond Nolte. Ontwikkelingen die in de hele wereld op de voet worden gevolgd. Dat blijkt ook wel uit de aanwezigheid van delegaties uit Spanje (veertig deelnemers), Ieren, Portugezen, Noren, Engelsen, Zweden, Canadezen en Amerikanen.

Hoeveel er de komende tijd op de hospitality managers afkomt wordt duidelijk door het verhaal van Hans ter Brake van Vital Innovators. De bedrijfskundig en wiskundig ingenieur die zich onder meer heeft gespecialiseerd in de

38 8 3

beleveniseconomie in de gezondheidssector ziet diverse nieuwe mogelijkheden voor de sector. Bijvoorbeeld door kankerpatiënten (die hun smaak kwijt zijn) en hun familie beter en smakelijker te leren koken en door ouderen via trainingen te helpen gezonder te gaan leven.

“Een van de nieuwe taken in de gezondheidszorg is mensen zodanig opleiden en trainen dat zij hun gezondheid kunnen verbeteren”, zegt hij. “De gemiddelde ziekenhuisopname is nu drie dagen. Dat is veel te kort om patiënten te leren om zelf aan een betere gezondheid te werken.” Om de gestelde doelen te bereiken moet de gezondheidszorg naar zijn idee partnerships sluiten met organisaties en bedrijven, maar ook met de patiënt zelf. “Het grote belang van een goede gezondheid is gigantisch groot geworden, ook in financiële zin.”

Partner geworden “De patiënt is daarmee actief onderdeel van het zorgproces geworden”, zegt Ter Brake. “Hij kiest voor een bepaalde behandeling, hij kiest wat hij wil eten en hij kiest het tijdstip van die maaltijd, omdat ook zijn partner mogelijk mee wil eten.”

Ter Brake: “Daarnaast zullen wij de patiënt moeten gaan opleiden, zodat hij zichzelf goed kan managen en de lichamelijke problemen waar hij mogelijk mee te kampen

Nr. 6/7 - 2013

heeft. Daarmee is de patiënt in feite partner geworden en is een trendbreuk met het verleden een feit. Patiënten zijn niet langer lijdend voorwerp zoals in het verleden. Zij maken meer dan ooit zelfstandig keuzes en werken zelf actief mee aan het in stand houden van hun eigen gezondheid.”

E-patiënt Ter Brake houdt zijn gehoor een lijstje met aandachtspunten voor die de komende jaren een rol gaan spelen. De patiënt is (al) mondiger dan ooit en heeft zijn kwaal al diverse malen ‘gegoogeld’. Hij bepaalt voor een deel zelf de behandelingen en therapieën. Hij kiest zelf zijn maaltijden en neemt zelf zijn eigen boeken, films en muziek mee naar het ziekenhuis. “En dan hebben wij het nog niet eens over de E-patiënt”, zegt Ter Brake. Deze mensen, die tot de zogenaamde generatie Z behoren, zijn opgegroeid in een digitale maatschappij. “Zijn wij voorbereid op hun komst en de andere eisen die zijn gaan stellen aan onze dienstverlening?”, vraagt Ter Brake zich hardop af.

“Veel van deze mensen zullen in de toekomst thuis

worden verzorgd”, aldus Ter Brake. “Dat zal bijvoorbeeld weer heel andere eisen gaan stellen aan de regionale gezondheidszorg met daarbij de prangende vraag ‘Hoe gaan wij die regionale zorg inrichten?’

In het kielzog daarvan kun je nog een heleboel vervolgvragen stellen. Hoe krijgt de patiënt bijvoorbeeld straks digitaal contact met het thuisfront en hoe kan een grootvader straks cliniclowns bestellen voor zijn zieke kleinzoon?”

De gezondheidszorg krijgt de komende jaren met veel ontwikkelingen te maken die veel nieuwe taken en kansen opleveren, voorspelt Ter Brake. “Denk alleen maar aan de mogelijkheden van de iPad waarmee je diëten en voedselvoorkeuren kunt opslaan, maar waarmee je ook voedsel kunt scannen en een koppeling met de supermarkt kunt maken.”

De vragen over ziektes en allergieën die elke arts standaard moet stellen, kan de patiënt mogelijk straks via de iPad uit het eigen dossier leveren. “De patiënt zal zich ook daardoor in een hoog tempo ontwikkelen tot een partner in het zorgproces”, aldus Ter Brake.

39

Intensieve coaching Dit roept wel de vraag op hoe je je personeel zodanig kunt trainen dat ze goed leren omgaan om met de nieuwe, mondige patiënt. Saskia Klaassen, trainer-coach bij Hospitality Factory gaat daarom tijdens de jubileumconferentie in op de mogelijkheden van het digitaal trainen. “Het opleiden van mensen is een totaal ander verhaal geworden”, zegt ze.

Klassikaal leren is individueel leren met behulp van de computer geworden, de babyboomers zijn met pensioen waardoor hun kennis dreigt te verdwijnen en door de hectiek van het werk is de houdbaarheid van kennis fragiel geworden. Uit onderzoeken blijkt, zegt ze, dat één uur na een training nog maar 33% van de vergaarde kennis is blijven hangen.”

Het borgen van kennis, vaardigheden en gedrag is daarom uitermate belangrijk geworden. Voor het borgen van die kennis ziet zij twee mogelijkheden: dagelijks je medewerkers briefen en intensieve coaching, niet alleen op het werk of via en cursus, maar ook thuis.

Iemand die op hetzelfde terrein, maar vanuit een andere gedachte actief is, is Erik Hottentot van KPN Detachering.

Dit bedrijf richt zich op het zogenaamde ‘serious gaming’, oftewel spelend leren. Zij hebben diverse banken als klanten maar zijn ook actief in de gezondheidszorg. “Het is bekend dat er een landelijke CITO-toets voor verpleegkundigen komt. Daarvoor hebben wij nu een spel op maat ontwikkeld waarmee ze hun kennis kunnen testen.”

‘De patiënt kiest voor een bepaalde behandeling, hij kiest wat hij wil eten en hij kiest het tijdstip van die maaltijd, omdat ook zijn partner mogelijk mee wil eten’

Vurig pleidooi

Platform in de maak

Tijdens het middagprogramma houdt Marco Duineveld, adjunct-directeur Duurzaamheid en Innovatie van Smeding Groente en Fruit een vurig pleidooi voor het gebruik van vers voedsel in de gezondheidszorg. “Wij zijn met z’n allen steeds minder vers gaan eten”, zei hij. “Wij kopen notabene flesjes aanvullende voeding met daarin speciale vezels van pruimen. Je reinste waanzin”, zegt hij. “Waarom eten wij die pruim zelf niet.”

Vers voedsel is uiteraard ook heel belangrijk voor ouderen en zieken, stelt hij. ”Met smaak eten is een van de weinige leuke dingen die zij nog hebben. Toen mijn schoonvader ernstig ziek in het ziekenhuis lag, was de dagelijkse maaltijd vrijwel het enige dat hem nog interesseerde.”

Nolte ziet veel nieuwe taken voor zijn vereniging klaar liggen. “Onze wereld staat onder druk maar dat maakt de noodzaak van innovatie in de hospitality en werken aan duurzaamheid nog groter. Daarnaast hebben wij plannen om een platform voor onze collega’s te creëren. Door bezuinigingen zijn er managementlagen verdwenen.

Hoofden van zorgafdelingen en vergelijkbare managers zijn de groepen op wie wij ons willen richten en voor deze mensen willen wij graag een kennisplatform bouwen.

Waarbij wij het internationale aspect zeker in de gaten blijven houden. Wij hebben de internationale belangstelling vandaag ervaren en onze gasten hebben, denk ik, gemerkt dat er best aardige ideeën leven bij die Hollanders.” GZ

Nieuwe naam en nieuw logo “Om de gastvrijheidsgedachte nog eens extra te onderstrepen is er gekozen voor de naam Hospitality Management Nederland”, zegt voorzitter Raymond Nolte. “Het nieuwe logo heeft ook een duidelijke relatie met het verleden: het aloude plakje sterfruit in een uitnodigende kleur groen.”

40 0 4

Nr. 6/7- 2013

nieuwe producten Unieke Italiaanse slavarianten uit ‘mijn moestuin’ Groothandel en importeur Vroegop-Windig heeft twee nieuwe slacombinaties in het assortiment opgenomen. Het gaat om verfrissende mixen van krokante rode radicchio en veldsla (Alpina mix) of rucola (Piogetta mix).

De slavarianten komen van de Italiaanse leverancier Mioorto (‘mijn moestuin’), waar de sla bijna dagelijks wordt gewassen, verpakt en naar Vroegop-Windig vervoerd. Het assortiment bestaat uit diverse varianten waaronder rucola, veldsla, mesclun en red chard. Mioorto is een coöperatie van verschillende producenten uit het zuiden van Italië die zorgen dat er het hele jaar door voldoende kwalitatief aanbod is. Het bedrijf, gelegen in de buurt van Bergamo en al generaties lang actief in de traditionele landbouw, heeft zich sinds 1991 volledig gericht op de keten van vers gewassen en verpakte bladgroenten en kruiden. Zowel de kwaliteit als het feit dat ze al gewassen zijn, maakt de salades onderscheidend in de markt. Vroegop-Windig vervult al meer dan 70 jaar een belangrijke rol in de aardappelen, groenten en fruit sector. Naast groothandel en importeur van (biologische) AGF is het bedrijf logistiek dienstverlener en in het bezit van een eigen snijderij.

Meer info: vroegop.nl

Impact-instrument voor betere GGZ-gebouwen

Het ontwerpen van een instelling voor geestelijke gezondheidszorg is een vak apart en vergt veel kennis over de zorg. Tot dusverre bestond er echter nog geen duidelijke leidraad voor het ontwerpen van deze gebouwen. Architectenbureau van aken architecten (VAA) uit Eindhoven heeft daar verandering in gebracht met de ontwikkeling van Impact, een ontwerpmethode en communicatietool voor opdrachtgevers, cliënten en architecten die samen een betere leefomgeving voor psychiatrische patiënten willen creëren. Ruimtes, sfeer en onderlinge verbondenheid hebben grote invloed op de bewoners. Het Impact-instrument helpt de partijen aan tafel bij het maken van de juiste keuzes voor het ontwerp. Samen met het BNA Onderzoek (onderdeel van de BNA, de branchevereniging voor Nederlandse architecten), collega-architecten, cliënten en GGZ-instellingen is het instrument de afgelopen jaren getest en doorontwikkeld.

Meer info: vanakenarchitecten.nl.

Md4distiller.nl presenteert nieuwe waterdestilleerder De meest toegepaste technieken om thuis water te zuiveren zijn, naast destillatie, het gebruik van diverse types filterkannen en omgekeerde osmose (waterzuiveringsproces). Filterkannen zijn misschien voordelig in aanschaf, maar kennen als groot nadeel dat het water na het filteren nog altijd verontreinigde stoffen bevat. Omgekeerde osmose werkt prima, maar de aanschafprijs is hoog, er gaat bij deze techniek veel water verloren en het water is nog steeds verontreinigd, zo stellen de makers van MD4.

Grote voordelen van destillatie ten opzichte van de andere methodes is dat de aanschafkosten laag zijn, een waterdestilleerder eenvoudig in gebruik is en er water ontstaat dat voor 99,8 procent zuiver is. Destillatie is hiermee de meeste effectieve, voordelige en gebruiksvriendelijke manier van water zuiveren. De MD4-waterdestilleerder is, met zijn compacte formaat, de perfecte waterdestilleerder voor thuisgebruik.

Meer info: md4distiller.nl

41

Nr. 6/7 - 2013

advertentie-index Gastvrije Zorg is een uitgave van B + B Vakmedianet

9 t/m 11 september

Deli XL Foodservice Fair Americahal Apeldoorn delixl.nl/foodservicefair Hoofdredacteur Jasker Kamp jaskerkamp@vakmedianet.nl

19 t/m 21 september

Coffeena

Eindredacteur Monique van der Woude

Koelnmesse Keulen (D) koelnmesse.com

Medewerkers aan dit nummer Dennis van Asselt, Phyllis den Brok, Aline de Bruin, Carolien Meijer, Eliane Schreuder, Dick Spelt, Herma IJpelaar en Leendert van Wezel

23 t/m 25 september

Horeca Inspiratie

Coverontwerp Arjan Anderiesen

Evenementenhal Hardenberg

Art Direction & Vormgeving Mr. Richardson

evenementenhal.nl

Vormgeving Publish Impulse Group - Cross Media Solutions

3 oktober

Congres met zorg inkopen binnen uw instelling

Uitgever Ruud Bakker ruudbakker@vakmedianet.nl

Slot Zeist

Marketing Leendert van Wezel leendertvanwezel@vakmedianet.nl

www.medilex.nl

Accountmanagers Linda van Iwaarden lindavaniwaarden@vakmedianet.nl Peter Hagedoorn peterhagedoorn@vakmedianet.nl

5 t/m 9 oktober

Anuga

Koelnmesse Keulen (D) koelnmesse.com

Abonnementenadministratie & Traffic klantenservice@vakmedianet.nl

25 t/m 27 november

Adres B+B Vakmedianet Postbus 448, 2400 AK Alphen a/d Rijn tel. 088-5840800 www.gastvrijezorg.nl redactie@vakmedianet.nl

Horeca Inspiratie Evenementenhal Gorinchem evenementenhal.nl

Abonnementen Gastvrije Zorg verschijnt negen keer per jaar.

Abonnement: Nederland € 87,50, overige landen € 115,00, los nummer € 11,00. Prijzen exclusief BTW. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

20 t/m 21 november

Beurs Domotica & Slim Wonen Evoluon Eindhoven

Bankrelatie: Van Lanschot Bankiers 22.63.05.716.

beursdomoticaenslimwonen.nl

Druk Ten Brink, Meppel Doelgroep Directie & hospitalitymanagers, hoofden voeding & koks, hoofden inkoop & facilitair management in zorginstellingen, verpleeghuizen en ziekenhuizen.

Advertentie-index Apetito Bureau Q-Linaire CuliCare Huuskes Intrakoop Koelnmesse Marfo Zwanenberg

8 8 44 2 43 4, 18 4 8

Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Disclaimer Alle in Gastvrije Zorg opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. B + B Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

B+B Vakmedianet is aangesloten bij Het Oplage Instituut (HOI) ISSN-nummer: 1876-617X

42

Smakelijk eten, proefondervindelijk TriviumMeulenbeltZorg (TMZ) biedt zorg aan ouderen en chronisch zieken en is met ruim 2100 medewerkers en 1100 vrijwilligers actief in de gemeenten Almelo, Borne, Hengelo, Enschede, Tubbergen en Twenterand.

“We willen de cliënten en bezoekers van onze woonzorgcomplexen elke dag een kwalitatief goede maaltijd bieden. Het recept daarvoor is een zorgvuldig inkooptraject, waarbij de cliëntenraad nauw betrokken is – onder andere tijdens proefsessies.

Dankzij de ervaring en kennis van Intrakoop verliep het inkoopproces snel en soepel. Zo haal je meer in huis dan een leverancier; je krijgt er een partner bij, die zich mede verantwoordelijk voelt én toont voor cliënttevredenheid en kostenbesparing.”

Fred Schrander, facilitair manager TMZ André Echtermeijer, hoofd Inkoop & Logistiek TMZ Marie van der Meulen, voorzitter Centrale Cliëntenraad TMZ

Samen maken we goede zorg beter betaalbaar Bij uw zorgorganisatie telt elke euro. U wilt de totale kosten van middelen en diensten zo ver mogelijk terugdringen. Intrakoop ondersteunt u daarbij. Denkt u na over innovatieve inkoopprocessen, inkoopstrategieën en raamovereenkomsten? Intrakoop heeft ze al voor u bedacht en in het leven geroepen.

Of we ontwikkelen ze samen met u. Zodat u de inkoopoplossing kunt kiezen die het beste bij uw organisatie past. We rusten niet voordat we de gunstigste voorwaarden voor u uit het vuur hebben gesleept. Samen met u doen we er alles aan, om goede zorg beter betaalbaar te maken.

www.intrakoop.nl

•

twitter.com/intrakoop

CuliSteam is een innovatief hedendaags gastvrijheidsconcept dat uitermate geschikt is voor elk modern ziekenhuis en instellingen met short stay patiĂŤnten.

Ultraverse maaltijden

Gezond

In het seizoen vers geteelde groenten, uitsluitend afkomstig van gecertificeerde leveranciers.

Stoommaaltijden op ieder moment van de dag Keuze uit ruim 100 maaltijdvarianten.

Smaakvol

Bereiding d.m.v. een speciale stoomtechniek en perfect gepresenteerd op een porseleinen bord.

Voedzaam

Door toepassing van rauwe producten en korte bereidingstijd blijven de vitamines behouden.

Kies voor besparing op energie, ruimte, verspilling en kosten!

Meer info: Tel. 0527 - 635 900 www.culicare.nl

Kwaliteitsmaaltijden en hoogwaardige gastvrijheidsconcepten voor de healthcare- en foodservicebranche