OverHeerlijk 5 Herfst 2018

HERFST 2018 / € 4,95

Heerlijk Over

Zeediner

Koken met wier

Draag bij!

Blije bijen

Herfst primeurtje

Mosselen

Beautyfood

Zuurstof voor een stralende huid

Chef-kok Estée

De nieuwe Nederlandse keuken

Snoepreisje

Op safari naar het hart van de Veluwe

Je kunt alle

Menu

42

paddenstoelen

04 Snoepreisje: Op culinaire safari

eten,alleen sommige maar

naar het hart van

28

de Veluwe 18 Zeediner Koken met wier Hotel-Restaurants 22 Hotel Baars 23 Kasteel De Essenburgh 24 De Zwarte Boer

18 46

Keuken

25 De Vossenberg

4

OverHeerlijk is een speciale uitgave van Van de Mheen Foodservices in Harderwijk en verschijnt vier keer per jaar www.vandemheen-foodservices.nl info@vandemheen-foodservices.nl

26 Monopole 27 Hof van Putten 28 De Wilddagen van Vierhouten

Bladmanager / sales Marlous Groeneveld

30 Marktzicht en Markt7

Hoofdredactie / redactie / eindredactie Artdirection / vormgeving JoostDesign, Haarlem www.joostdesign.nl

31 De Hoeve van Nunspeet 32 Hotel Harderwijk op de Veluwe

Coverfoto Joost Leijen

33 De Tippe

Druk Roto Smeets/Senefelder Misset

34 Landgoed Stakenberg 35 Allure

36

Auteursrecht Niets uit OverHeerlijk magazine mag worden gereproduceerd en/of verveelvoudigd, op welke wijze dan ook (waaronder mechanisch, fotografisch en/of elektronisch), of worden opgeslagen in een database, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.

36 De nieuwe Nederlandse

00

keuken volgens EstĂŠe

OverHeerlijk magazine is met zorg samengesteld. Het copyright van geplaatst beeldmateriaal is, voor zover bekend, in een credit vermeld. Ontbreekt creditvermelding en bent u of kent u de maker van het beeld, laat het ons dan weten, zodat we dit in een volgend nummer kunnen rechtzetten!

42 Bee happy 46 Beautyfood:

Disclaimer Dankzij het internet is de beschikbare kennis op veel gebieden enorm toegenomen en voor iedereen toegankelijk. Informatie die in OverHeerlijk wordt gegeven berust deels op deze kennis. Kennis die van oudsher altijd al aanwezig was, publicaties van therapeuten, (homeopatische) artsen en wetenschappelijke onderzoeken, maar ook tips van gebruikers. Bedenk dat de inhoud van OverHeerlijk alleen bedoeld is als informatie en inspiratie en op geen enkele manier kan worden opgevat als een (medisch) advies.

Foto: Joost Leijen

2

Zuurstofkuurtje voor een stralende huid 50 Uitsmijtertjes

3

Snoepreisje

Snoepreisje:

Op culinaire safari naar het hart van

de Veluwe

H Natuurliefhebbers

en rustzoekers zijn dol op de

schoonheid van de Veluwe, maar

dit prachtige,

uitgestrekte natuurgebied is ook een paradijs voor

foodies. En al helemaal

wanneer in het najaar op de Veluwse menukaarten

allerlei wildspecialiteiten verschijnen.

Foto's: Joost Leijen

Gerwin Kuiper van Restaurant Bistro Novice in Vierhouten

4

Herfst op de Veluwe is één groot feest. De natuur trakteert royaal op mysterieuze ochtendnevel, zilverige spinnenwebben en een explosie van vrolijke kleuren in het gouden licht van de laagstaande zon. Ook op culinair gebied worden er feestjes gevierd. De bossen staan vol heerlijke paddenstoelen en bessen, malse hertenrugjes en everzwijnfiletjes wachten op de jager. Het graan van de bakker is geoogst, de exclusieve heidehoning geslingerd, het eerste vat bockbier aangeslagen en de wijndruiven geplukt en geperst.

In het hart van de Veluwe, omringd door schitterende, vaak eeuwenoude bossen met loof- en naaldbomen, ligt het vriendelijke dorp Vierhouten. Dit is de beste plek om de ‘big five’ van de Veluwe te spotten, want alleen hier komen zowel de elegante reeën, ruige everzwijnen, Bambi-like damherten, schaapachtige moeflons en imposante edelherten voor. Maar het staat ook bekend als hét culinaire dorp op de Veluwe en is een ideale uitvalsbasis om de streekproducten en lokale specialiteiten van dit unieke deel van Nederland te ontdekken. Om te beginnen met het charmante dorp zelf, waar bourgondisch genieten centraal staat bij de vele gastvrije, gezellige hotels en restaurants die je in en om het dorp tegenkomt.

In het centrum wordt ieder jaar tijdens de befaamde Wilddagen het begin van het wildseizoen groots gevierd.

5

3

1 2 4

5

Hotspots in Vierhouten

1

Ben je een fijnproever dan mag je het trendy-klassieke restaurant Novice beslist niet missen. In een sfeervolle boerderij die is omgetoverd tot een chic en toch informeel restaurant & bistro staan gastvrouw Jeanet van Rijssen en chef-kok Gerwin Kuiper met hun toegewijde team klaar om je een onvergetelijke culinaire ervaring op topniveau te bezorgen.

2

Bij het gastvrije Hotel-Restaurant De Vossenberg krijg je meteen een vakantiegevoel als je binnen bij de open haard, in het restaurant of op het behaaglijke winterterras geniet van lekker eten, een biertje, (glĂźh)wijntje of kopje koffie.

3

Aan de rand van het dorp ligt het oergezellige grillrestaurant De Boerenschuur, omringd door een boerentuin. Hier wordt gewerkt met groenten en kruiden uit eigen moestuin. Op de kaart een grote keuze uit vlees, vis en vegetarisch en in het seizoen wildspecialiteiten en stamppotten.

4

Je bent natuurlijk niet op de Veluwe geweest als je geen Veluwse pannenkoek hebt geproefd! Bij De Boswachter, midden in het dorp en superleuk ingericht, heb je keuze uit meer dan vijftig soorten, van traditionele tot heel bijzondere, bijvoorbeeld Ă la Turkse kapsalon of met boerenjongens, advocaat en slagroom.

5

Even buiten Vierhouten begint de weg door imposante wouden naar Landgoed Stakenberg. In het landhuis is een hotel gevestigd met een voortreffelijk restaurant. Je komt hier volledig tot rust terwijl je in een comfortabele ambiance geniet van de hartelijke gastvrijheid en smaakvolle gerechten.

6

7

Wijn van de Veluwe Een wijngaard op de Veluwe, je zou het zo gauw niet verwachten, maar toch zijn er een paar. Jan en Hennie van den Ham bijvoorbeeld toverden in 2005 een perceel Gelderse landbouwgrond in het buurtschap Telgt om in een sfeervolle, Frans aandoende wijngaard. Ze konden hun droom waarmaken dankzij een grote schare trouwe vrijwilligers die de mooie wijngaard zowel in hun hart als in praktische zin op handen dragen. Met vereende krachten werd het stuk grond in korte tijd klaargemaakt om het jaar daarop met de aanplant van de druivenstokken te kunnen beginnen. Wijngaard Telgt was geboren.

Tijdens een rondleiding blijkt de grote passie en liefde waarmee hier duurzaam, met respect voor de natuur en uitsluitend handmatig wordt gewerkt. Er is gekozen voor veredelde wijndruivenrassen die goed gedijen in ons klimaat en weinig schimmelgevoelig zijn. De druiven

8

worden dagelijks gecheckt op onregelmatigheden. Om een natuurlijke balans te onderhouden staan in en rond de wijngaard bloemen om insecten te lokken en logeren er bijenkasten van een imker. Met snoeplustige muizen wordt afgerekend door een torenvalk en een uil, netten om de trossen beperken vogelvraat en het gehakselde snoeiafval wordt in het vroege voorjaar gebruikt om de bodem te verbeteren. Het zijn weloverwogen keuzes die horen bij het proces van wijnstok tot fles, net als het bepalen van het ideale oogstmoment. Analytisch chemisch opgeleid is Jan een expert in proeven, ruiken en meten, maar ook het weer en voldoende hulp zijn belangrijke factoren.

Met name de druivenpluk is een arbeidsintensieve en tijdrovende klus waarbij veel helpende handen nodig zijn.

Letterlijk, want op deze wijngaard wordt niets machinaal gedaan. De met de hand geoogste druiventrossen worden behoedzaam in oogstbakken gelegd. De plukkers controleren daarna, gezellig in een grote kring, druif voor druif, want alleen van puntgave vruchten kan kwaliteitswijn worden gemaakt.

Hoewel de ambachtelijke Telgter wijnen al prijzen hebben gewonnen, zijn ze nog vrij onbekend. Dat is een kwestie van tijd, want ze duiken steeds vaker op bij lokale slijterijen en restaurants en liefhebbers komen regelmatig bij de wijngaard langs voor een flesje (of doosje) wijn.

Het hele jaar door, met uitzondering van de druivenpluk, worden rondleidingen en proeverijen gegeven. Ook zijn er regelmatig open dagen en aanschuifproeverijen. Vanaf

9

in bloei staat, begrijp je dat de bijen er flink voor hebben moeten doorwerken! Heb je deze karakteristieke honing eenmaal geproefd en geroken, dan ben je verliefd en wil je geen andere meer. Voor de echte moet je wel naar de Veluwe!

eind oktober beginnen de rondleidingen weer. De wijngaard ligt er dan wat kaaltjes bij, maar het verhaal blijft net zo mooi en de proeverij is dubbel zo gezellig. Nu gebeurt dat nog in een knus hutje van heideplaggen dat beschut tussen de poten van de hoogspanningsmast midden in de wijngaard ligt. Bij een houtkacheltje, vuurkorven en kaarslicht genieten van mooie, zuivere, lokale wijnen, hoe romantisch wil je het hebben?

Met inmiddels ruim drieduizend wijnstokken kon een eigen wijnkelder met proeflokaal niet uitblijven. Dit jaar is met

10

de bouw begonnen. Het strakke gebouw, waarvan het schuine dak wordt ingezaaid met een bijenbloemenmengsel, zal straks als een natuurlijke glooiing harmonieus in het landschap overgaan. Een prachtige plek waar Jan en Hennie op hun eigen wijngaard hun onovertroffen wijnen kunnen maken, bewaren, verkopen en laten proeven.

Wijntip: de Telgter Rosé is een echte herfstrosé, gemaakt van de blauwe Pinotin druif en zo min mogelijk gefilterd om de fijne aroma’s en kleur uit de schil te behouden. Droog, fruitig, vrij donker van kleur, vol van smaak maar minder zwaar dan rode wijn en heerlijk bij pastagerechten en knoflook(kaas)! De Telgter Rood hoort bij het wildseizoen en lange, gezellige avonden; een mooie, volle, kruidige wijn met body, gerijpt op eikenhouten vaten (barrique) en met de smaak van zwarte bosvruchten die zo kenmerkend is voor de blauwe Regent druif. De perfecte match met oude (schapen)kaas, wild en rood vlees. www.wijngaardtelgt.nl

Veluwse heidehoning Het is de enige herfsthoning en wordt met recht de koning van de honing genoemd; Veluwse heidehoning is een culinaire delicatesse. De honing dankt zijn kruidige smaak, geur en dieprode kleur aan de heidenectar en -pollen en als je bedenkt dat de heide maar één maand

Imker Wilfred Muis van Imkerij ’t Haagje iets buiten Epe weet alles van honing. Hij houdt al meer dan vijftig jaar bijen en zet zijn bijenkasten van maart tot oktober uit op verplaatsbare karren in gebieden waar honing wordt gewonnen. Tegen het eind van het bijenseizoen is dat op de bloeiende Veluwse heide. Andere jaren produceerden zijn bijen genoeg heidehoning voor vier- tot achthonderd potten, maar na de droge, hete zomer van dit jaar is het gebleven bij zo’n vijftig. Dat maakt zijn toch al bijzondere heidehoning, die overigens ook het keurmerk Erkend Veluws Streekproduct heeft, nóg exclusiever. “Dat is jammer, want er is op de Veluwe heel veel vraag naar.

Mensen vertellen vaak dat ze alleen al vanuit nostalgie dol zijn op de honing, die ze als kind al proefden bij hun ouders of grootouders. De honing heeft een herkenbare smaak en er zitten luchtbelletjes in, heel bijzonder.

Het is de enige honing die helder is en toch een stevige, geleiachtige structuur houdt.”

Lindehoning, een echte zomerhoning en ook een Erkend Veluws Streekproduct, is nog ruim op voorraad. Het is een honing met een kenmerkende muntachtige smaak.

“Epe staat vol met lindebomen,” vertelt Wilfred, “en als die rond de langste dag (21 juni) bloeien, vliegen mijn bijen er vanuit huis zo heen, rechtstreeks naar de eerste rij bomen en werken alle lindebomen in het dorp af zolang ze in bloei staan. Bijen zijn bloemvast, ze blijven dezelfde soort bezoeken zolang die bloeit.” Als Wilfred net ergens een kar met bijenkasten heeft staan, gaat hij er vaak ’s avonds nog even langs. “Bijen werken dag en nacht door. Overdag verzamelen ze nectar en die dikken ze ’s nachts in. Als er veel binnenkomt, dan hoor je de hele kast bruisen alsof er een rij ventilatoren staat te blazen. Je voelt de luchtverplaatsing voor de kasten en ruikt de bloemen in de geur van de honing.”

De bijzondere heidehoning, maar ook de lindehoning is te koop op verschillende punten, waaronder de molen in Harderwijk, maar ook in de ‘bijenkast’ aan de weg bij de imkerij en in het mooie, gespecialiseerde honingwinkeltje van Gerda, zijn vrouw. Daar vind je naast alle honingsoorten van Imkerij ’t Haagje en eigen producten

Foto: HertBier

zoals een heerlijke pasta van walnoten en honing ook allerlei aan bijen en honing verwante zaken. www.imkerijthaagje.nl

Bockbier* van de Veluwe De Veluwe kent een aantal lokale, ambachtelijke brouwerijen, maar de meest ambitieuze is toch wel Hert Bier uit Putten. Aan het ontstaan van deze jonge brouwerij ligt een verhaal over vriendschap en verbondenheid ten grondslag. In het kort komt het erop neer dat vier vrienden, waarvan een al 25 jaar thuisbrouwer, een eigen biermerk wilden opstarten.

Het zou Hert Bier gaan heten en als thema ‘het leven’ hebben. Tijd hadden ze wel, geld niet. ‘Friendfunding’, een creatieve variant op crowdfunding, maakte een bruisende start mogelijk. Zo kon al snel, in 2014, het eerste brouwsel en een website worden gerealiseerd en werd er vanaf toen geschiedenis geschreven. Nog ieder jaar toosten vroegere

11

en nieuwe investeerders, veelal zelf ondernemer, tijdens de Hert Bier-vriendenavond met elkaar op het Leven en krijgen 6% rente uitgekeerd in bier.

Er werd gebrouwen bij de bevriende Puttense Brouwerij en het eerste bier had een blond bier moeten zijn, maar werd bij vergissing een tripel, erg lekker maar wel zwaar.

Ze noemden het Zwaar Leven, een inkoppertje met zo’n inspirerend thema! Niets leuker dan bij een biertje filosoferen over het leven. Het is een gespreksonderwerp dat verbinding maakt en zorgt voor interactie tussen iemand achter de bar en aan de bar, maar ook bij bierliefhebbers onderling. Het is de reden waarom Hert Bier niet in de supermarkt te vinden is. Daar komt een animerende vraag als ‘welk leven kies jij?’ niet over. Bij speciaalzaken ligt dat anders. Hert Bier, al helemaal in een mooi houten geschenkkratje, is een verfrissend (relatie) kadootje met een knipoog naar het leven. Die kratjes komen, net als de Hert Bier proefplankjes en tapknoppen, uit de timmerwerkplaats van Stichting Grensverleggende Talenten, waar jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking en/of autismespectrumstoornis met veel toewijding het mooiste houtwerk maken. Met evenveel enthousiasme helpen ze een keer per week in de brouwerij bij het afvullen van de flesjes.

Eerst was het doel: op Texel drink je een Texels biertje en op de Veluwe drink je Hert Bier. Maar dat is nu bijgesteld naar: we veroveren eerst de Veluwe en daarna de rest van Nederland. Want Hert Bier is booming. Er is inmiddels in eigen brouwerij dit jaar al 150.000 liter bier gebrouwen,

12

waar dat in 2016 nog 40.000 liter was. Mede dankzij de dames van de buitendienst, die allemaal zijn opgeleid tot biersommelier, staat Hert Bier bij meer dan driehonderd Veluwse locaties op de tap en het assortiment blijft zich uitbreiden. Het zijn allemaal biertjes met een eigen identiteit en namen waar je wel om móet glimlachen. Ze zijn het hele jaar rond verkrijgbaar: het pilsener Mooi Leven als jongste aanwinst; Lang zal ze Leven en Dubbel Leven alleen gebotteld; Nieuw Leven, Dorpsleven, Zwaar Leven en Wild Leven ook als tap. Die laatste, met gebrande mout en een vleugje kruidnagel, is een fijn herfstbockbiertje. Het is zelfs door een ‘croquetteur’, samen met chocolade, in een wildbitterbal verwerkt. www.hertbier.nl

Bokbier* van de Veluwe Dit jaar wordt op 14 oktober alweer de tiende Veluwse Bokkentocht georganiseerd, een fietstocht die je door de herfstige Veluwse bossen en over het platteland langs tien gezellige cafés in Ermelo, Garderen en Putten brengt, waaronder Speciaalcafé de Hazeburg. In deze bruine kroeg met open haard en serre-terras blijf je vast wat langer hangen, want dit is niet zomaar een café, het is het grootste biercafé van Nederland. Naast 23 bieren van de tap, waaronder vijf uit eigen brouwerij, die regelmatig wisselen, heb je de keuze uit meer dan 2500 speciaalbieren van over de hele wereld. Die komen uit de naastgelegen Burg Bieren Bierwinkel, een indrukwekkende winkel tot de nok toe gevuld met schappen vol bier. Het is allemaal mogelijk dankzij een unieke biertunnel die vanuit een monumentaal gewelf tussen de winkel en het café

eindigt bij de bar. De bestelde flesjes worden in een metalen kratje door een kingsize fietsketting via een koelmachine naar boven vervoerd en je kunt het hele transport op een tv-scherm volgen. Het systeem doet zowel geestig, innovatief als middeleeuws aan en is reden genoeg om er nog eentje te nemen! En dan te bedenken dat dit allemaal eigenhandig is ontwikkeld!

In 1995 opende Jan van Wilgenburg met zijn vrouw Jeannette een bierwinkel in een oud, door hemzelf verbouwd garagepand. Als hobbybrouwer zag hij in de voormalige wasstraat de perfecte plek voor een eigen brouwerij en die realiseerde hij ook, volledig handmade.

Van het uitgraven van de kelder tot het bouwen van de brouwketels, al het werk deed hij zelf, samen met zijn broer en een paar goede vrienden. In mei 2009 werd de Burg Bier Brouwerij officieel geopend. Niet verbonden met de biertunnel is het een op zichzelf staande unit binnen dit markante bierimperium, waar verschillende bieren worden gebrouwen waaronder eenmalige experimentele brouwsels. De vier vaste bieren, Veluws Blond, Veluws Bruun, Tripel-B en het zware Gulle zijn het hele jaar door verkrijgbaar, de vier seizoensbieren alleen in het bijbehorende jaargetijde. Zo wordt de nieuwe Herfstbok principieel pas in het eerste weekend van oktober op de tap gezet en ook niet eerder in de winkel verkocht. Het is een stevige, door de gekarameliseerde mout licht-zoete bok met een wat bittere afdronk. Tegen het eind van het jaar volgt dan nog de Winterbok, een volle Veluwse dubbelbok. Gezond, hip en duurzaam: de moutresten, bierbostel genoemd, die overblijven na het brouwen van het Veluws Blond worden door de Elspeetse Bakker Piet gebruikt om speciaal Burg Brouwers Brood mee te bakken. Vroeger gebruikt als veevoer, wordt bierbostel tegenwoordig steeds vaker verwerkt in brood. Het is caloriearm, maar voedzaam, want rijk aan vezels en

eiwitten. En nee, het brood smaakt niet naar bier, maar is wel superlekker! www.burgbieren.nl *Of je bockbier met of zonder c schrijft is helemaal aan jou, het mag allebei. Van oorsprong komt het uit Duitsland (bock) maar het is in Nederland (bok) ook heel geliefd. Een echt seizoensbiertje dat in de herfst gebrouwen wordt van de eerste hop- en gerstoogst. Er komt geen bok bij kijken, behalve op veel bierflesetiketjes. Traditiegetrouw begint het bokbierseizoen op de eerste maandag in oktober waarna het uitbundig gevierd wordt met bokkentochten, bokbierfestivals en -proeverijen.

Puur Veluws brood Proef je op de Veluwe bij een restaurant of hotel een opvallend lekker broodje, dan is het vrijwel zeker gebakken bij Bakker Piet in Elspeet. Al drie generaties lang staat de familie Van der Horst bekend om het voortreffelijke brood en banket, maar met name kleinzoon Ronny heeft de oude bakkerij een flinke boost gegeven.

Toen hij in 2001 samen met zijn vrouw Esther het bedrijf

13

alleen het bakproces, maar ook het product toegankelijker.

Ons deeg krijgt alle tijd om tussen de handelingen door even te rusten. Bij het desembrood duurt het rijzen na het kneden wel 24 uur, we werken nog altijd met onze eerste moederdesem. We hebben een ouderwetse oven met een stenen vloer waar op ambachtelijke manier vloerbroden kunnen worden gebakken, maar ook moderne ovens waar hele karren met deeg in worden gereden. Die draaien dan tijdens het bakken rond in de hete oven. We bakken Veluws brood voor onze klanten in de winkel, maar ook brood op maat voor de horeca en hebben een capaciteit van 250 broden per uur. Er is dus genoeg te zien in de bakkerij!”

Alles bij Bakker Piet is verleidelijk lekker. Heerlijke traditionele, maar ook eigentijdse broden, alom geliefde lekkernijen bij de koffie en prachtig opgemaakte taarten en taartjes, waaronder de beroemde Harde Wener, een klassieker die opa Piet ooit bedacht en maakte voor de koninklijke jachtbuffetten op Paleis Het Loo. www.bakker-piet.nl

van zijn vader overnam, stofte hij de receptenschriften van zijn opa Piet af en keerde terug naar ouderwets broodbakken, dat anno nu weer helemaal eigentijds is.

Als eerbetoon aan de grondlegger noemden ze hun vernieuwde bakkerswinkel Bakker Piet.

Aan de basis van het unieke brood van Bakker Piet ligt de oeroude voedselketen van boer, molenaar en bakker. Op de eigen velden rond Elspeet wordt tarwe geteeld door een akkerbouwer die duurzaam en zo natuurlijk mogelijk werkt. Het moment van oogsten bepalen bakker en boer samen, want daarbij zijn het vocht- en eiwitgehalte in de graankorrels net zo belangrijk als de weersomstandigheden. Van de oogst wordt gedurende het komende jaar iedere maand bij Korenmolen De Maagd in Hulshorst zo’n duizend kilo graan gemalen, traditioneel tussen stenen en op windkracht. Heeft het hard gewaaid, dan merkt Ronny dat meteen aan het meel, dat dan fijner van structuur is en korter of langer gekneed moet worden.

Het is precies wat hij zo mooi vindt aan het authentieke bakkersambacht. “We werken met natuurlijke ingrediënten en ontwikkelen onze eigen receptuur door ondervinding, waarbij het ons gaat om puurheid en smaak. Aan onze slagroom en bavarois voegen we bijvoorbeeld veel minder suiker toe. In ons bierbostelbrood verwerken we een restproduct van Burg Bier Brouwerij. Dat levert een mals en smaakvol brood op dat voedzaam en toch licht verteerbaar is. Maar per keer moet de juiste dosering bekeken worden, want te veel maakt het deeg kapot.

We volgen dus geen gestandaardiseerde bereidingen en

14

Wild van de Veluwe

maken zoveel mogelijk met de hand, waaronder alle versieringen voor ons gebak. Dat is intensief, maar zorgt ook voor een onderscheidend, eigen en ambachtelijk streekproduct. Ik zeg altijd: we zijn een bakkerij, geen fabriek; het onderscheid zit in de mensen, niet in de machines.”

Bij Bakker Piet werken drie broodbakkers en drie banketbakkers. Als het aan Ronny ligt, komen die wat meer in beeld. “In de toekomst zie ik wel een bakkerij met een open uitstraling waar je als klant door glazen wanden de bakkers bezig ziet. Nu beginnen we om elf, twaalf uur ’s nachts, maar dan zou het bakken meer naar overdag kunnen verschuiven. Daarmee maak je niet

De Veluwe is het meest bekende jachtgebied van ons land, met grote domeinen waaronder Kroondomein Het Loo. Er wordt gejaagd op de ‘big three’, hert, wild zwijn en ree, en de ‘small five’, haas, konijn, fazant, wilde eend en houtduif, het wild dat vrij leeft in het grootse natuurgebied met dichte bossen, heidevelden, stuifzanden, vennen, sprengen en beekjes. Veluwse chefs duiken vervolgens graag de keuken in met dat smaakvolle, malse vlees uit de achtertuin.

Teus Vonk is als professioneel jager, slager, poelier en keurmeester verbonden aan W&G Brinkhorst. Het Veluwse familiebedrijf dat als kleine poelierszaak in de jaren vijftig het begrip ‘vers seizoenswild’ introduceerde, heeft inmiddels als grootleverancier een zeer uitgebreid assortiment van lokaal en Europees wild en wildspecialiteiten waaronder Veluwse wildburgers en wildzwijnham. Teus vertelt aanstekelijk over zijn werk én passie, het jagen. “Jager word je niet zomaar. Het moet een beetje in je genen zitten en je hebt er een gedegen jachtopleiding voor nodig. Daarbij leer je alles over jachtwetten, diersoorten, biotoop en zo meer, en uiteraard veilig met het wapen omgaan en de juiste munitie kiezen zodat een dier snel wordt gedood en niet hoeft te lijden.

Dat is in de Jachtwet goed geregeld. Om een jachtakte te krijgen, moet je naast het diploma dan ook nog

beschikken over een gebied waar je mag jagen.”

Het Veluwse natuur- en wildbeheer is uitstekend. Ieder voorjaar wordt de wildstand geteld en bepaald hoeveel dieren er teveel zijn. Elke geregistreerde jager krijgt per diersoort een afschotquotum. “Samen met natuurbeheerders en boswachters zorg je als jager voor het behoud van een gezonde, gevarieerde wildstand.

Het is pure noodzaak om wild op tijd af te schieten.

Op de Veluwe is leefruimte voor vijf- tot zeshonderd wilde zwijnen, maar soms zijn er wel zes- tot zevenduizend!

Een enkele rotte (groep) wilde zwijnen kan in één nacht een compleet maisveld vernielen. Door schadelijk wild zo kort mogelijk te houden, bescherm je de oogst van de boeren, maar ook de natuur en andere dieren. In elk seizoen is er wild, zoals wild zwijn vanaf 1 juli en hert vanaf 1 augustus, maar het traditionele jachtseizoen begint officieel in oktober en in de herfst en winter wordt ook het meest gejaagd.”

Het wordt wel de oogst of het goud uit het bos genoemd.

Wild is lekker en gezond en past helemaal in de trend van regionaal, ambachtelijk, eerlijk en verantwoord eten.

Is dierenwelzijn belangrijk voor jou, dan is Veluws wild minstens zo’n goede keuze als biologisch vlees. De dieren hebben een goed leven in vrijheid gehad en de seizoenen rond hun lievelingskostje kunnen vinden in de rijke natuur, waar ze uiteindelijk dan ook hun einde vinden. “Er wordt gejaagd volgens strikte regels waarbij respect voor het dier en de natuur voorop staan. Jagen is meer dan alleen

15

schieten. Het gaat om geduld en inzicht hebben, goed observeren en integer handelen. Bij wild dat is geschoten hoort een professionele keuring en een getekende verklaring, waardoor altijd de herkomst bekend is. Bij grofwild, het grote wild zoals herten, reeën en wilde zwijnen, is dat per dier, bij klein wild per partij.”

Zoals het een authentiek jager betaamt, speelt Teus jachthoorn, een van oorsprong Duits muziekinstrument en communicatiemiddel in het jachtveld, intussen achterhaald door het mobieltje. “Het is een Plesshoorn, een fijn, handzaam model, ik heb hem altijd in de auto liggen.

De hoorn werd gebruikt om elkaar tijdens de jacht allerlei signalen te geven. Respect voor het wild is voor ons heel belangrijk; heb je een hert gedood, dan speel je het signaal ter ere van het gedode hert. Maar er zijn ook signalen voor ‘Zum Essen’, ‘Zum Trinken’ en ‘Auf Wiedersehen’. Sinds 1990 repeteer ik met een jachthoornblazersgroep in het Natuurcentrum in Ede, ik blaas de tweede stem, en we worden vaak gevraagd bij wildbuffetten. Met hoe meer blazers je speelt, hoe mooier het wordt!”

Teus jaagt niet alleen, hij maakt ook graag wild klaar voor familie en (jacht)vrienden onder het motto ‘eten wat de pot schaft’. “Wild is een natuurproduct, het staat niet op stal en is dus beperkt leverbaar. Ik zeg altijd: ‘Je hebt ze niet aan een touwtje’. Geniet dus van wat er is, the catch, of eigenlijk the hunt of the day’. Met wild luid je het najaar in en het past perfect bij de feestdagen, maar eerlijk gezegd zijn met name januari en februari de ideale maanden om van mooi en betaalbaar Veluws grofwild te genieten. Vaak is het afschot nog niet gehaald en omdat voeding schaars is, zijn de dieren makkelijker te vinden. In die maanden wordt er op de Veluwe nog het meest gejaagd. De specifieke smaak en textuur van wild wordt onder andere beïnvloed door het klimaat waarin het dier heeft geleefd en wat het heeft gegeten. Reeën bijvoorbeeld zijn echte lekkerbekjes die graag kruiden en zachte blaadjes eten, wilde zwijnen zijn dol op eikeltjes en edelherten herkauwen het liefst in een grazig bosweitje. De houtduif eet veel bessen wat het vlees een zoetje geeft, jonge wilde eend is aromatisch van smaak, een echte delicatesse, wildwijnvlees is uniek in wildsmaak en stevige structuur.... wild is zó veelzijdig en heeft maar weinig nodig om lekker te zijn. Juist eenvoudig bereid komen de wilde smaken goed tot hun recht. Combineer hartig met zoet, zoals wildhachee met een zoet appeltje. Wat ik zelf graag eet?

Hertensukade met een klassieke rode wijnsaus!”

16

Wild van de chef Gerwin Kuiper en zijn Noviceteam verrassen graag met pure Veluwse wildsmaken. “In onze keuken wordt alles van begin tot eind zelf gemaakt en we benutten daarbij liefst het hele dier. Van de botten trekken we bijvoorbeeld krachtige wildbouillon die we serveren met bospaddenstoelen. Ons edelhertenvlees komt van de hinde en het gaat dan om onder andere het haasje. Dat zit nog onder de malse rugfilet en is het meest exclusieve, zachte stukje vlees van het hele hert, heerlijk met een wildsaus. Het wat stevigere vlees van houtduif en wilde eend is rijk van smaak en combineert goed met appelstroop en Calvados.”

Ook als veggie kun je genieten van Veluws wild, maar dan als bospaddenstoelen. Met de kleurige, geurige, eiwitrijke zwammen uit de Veluwse natuur, zoals cantharellen, eikhaas en eekhoorntjesbrood maken chef-koks smaakvolle herfstcreaties.

17

Zeediner

Kelpnoedels

Dulse

Foto’s: Joost Leijen, met dank aan wereldvanzeewier.nl

Kombu

Zeespaghetti

18

Z

Onze aarde bestaat voor het grootste gedeelte uit water, maar wist je dat onder dat immense zoutwateroppervlak een enorme groentetuin schuilgaat?

Van het warme water rond de evenaar tot de ijszeeën rond de polen, in al onze oceanen en zeeën groeien duizenden soorten zeewier.

Ze zijn rijk aan vezels en eiwitten, omega 3 vetzuur in de vorm van algenoliën, jodium, mineralen en spoorelementen. Wat zo mooi is: veel van deze wieren zijn eetbaar en bovendien heel smakelijk!

Arame

Gemengde zeegroenten

Koken met wier

Zeewier is gezond en wordt gezien als de groente van de toekomst, duurzaam en buitengewoon milieuvriendelijk.

Het is een fantastische aanvulling op je dagelijkse voeding terwijl je er maar weinig van nodig hebt. In het wild komt zeewier in overvloed voor en in tegenstelling tot landbouwgewassen is er nauwelijks grond, zoet water of fossiele brandstof nodig om het te kweken. Wieren zijn de meest flexibele, veerkrachtige en vruchtbare plantachtigen ter wereld en groeien weelderig op alleen maar zonlicht en zout water, precies de dingen waar we op aarde meer dan genoeg van hebben! Als ervan wordt geoogst, groeit het net zo makkelijk weer aan. Maar dat niet alleen, zeewier neemt CO2 op en ademt zuurstof uit, het filtert het zeewater en staat aan de basis van de vissenvoedselketen. Van alle planten op aarde bevat zeewier de meeste mineralen en daarnaast een grote dosis aan vitaminen die makkelijk opgenomen kunnen worden door ons lichaam. Eetbare zeewiersoorten zijn dan ook uitstekend in te zetten als aanvulling op onze dagelijkse groente. Sterker nog, bepaalde soorten hebben een zodanig hoog gehalte aan licht verteerbare eiwitten en ijzer dat je ze zelfs in plaats van vlees kunt eten. Daarom zou het zomaar eens kunnen dat dit magische groene goud, dat al eeuwenlang in de Aziatische keuken wordt gebruikt, als eiwitbron een belangrijke rol zal spelen bij het oplossen van het wereldvoedselprobleem.

Nederlands zeewier Van nature komen langs de Nederlandse kust veel soorten zeewier voor. Zo vind je bij de Wadden enorme kelpwouden en groeit er in natuurgebied de Oosterschelde een grote diversiteit aan wieren waaronder het van oorsprong uitheemse wakame. Maar Nederland loopt binnen Europa ook voorop in het stimuleren van de zeewierteelt. In de Wadden- en Noordzee wordt bij verschillende proefboerderijen met succes zeewier gekweekt. In Amsterdam ging vorig jaar zomer de allereerste vegan-seaweed-fastfood-bar ter wereld open, waar je kunt genieten van 100% vegan snackbarklassiekers die verrijkt zijn met zeewier van Nederlandse teelt. En dankzij het project Fishing for Litter groeit al dat wier in een zee die aanmerkelijk schoner is dan zo’n twintig jaar geleden. Sinds 2000 wordt door een Hollandse vissersvloot van ruim negentig schepen vuilnis uit de Noordzee gevist. Vorig jaar was dat 211 ton afval.

Ook andere landen rond de Noordzee doen eraan mee.

Groente uit zee Chefs koken graag met het in kleur, geur, smaak en textuur zo veelzijdige zeewier. Zou je dat zelf ook wel willen, dan is er een fijn (kook)boek over de wondere en smaakvolle wereld van zeewier waar je veel inspiratie en tips uit kunt halen: Groente uit zee van Lisette Kreischer,

19

autoriteit op het gebied van veganistische voeding. Je kunt het gerust zien als een zeewierbijbel en een must voor de beginnende zeewierkok! Lisette gaat uitgebreid in op alle aspecten van zeewier en geeft een schat aan informatie over hoe je het in je eigen keuken kunt toepassen. Je leest alles over soorten, herkomst, de bijzondere umamismaak en smaaksensatie, voedingswaarden en gezondheidseffecten.

Koken met een touch of sea Het enige dat je nu nog nodig hebt is het ingrediënt zelf!

In supermarkten verschijnen steeds meer kant-en-klare producten op basis van zeewier, maar je wilt natuurlijk zelf aan de gang. Gedroogd zeewier is van oudsher te koop bij natuurvoedingswinkels en toko’s. Het gaat dan meestal om wieren uit Oost- en Zuidoost-Azië. De grootste keuze aan (biologische) zeewieren uit Europa (maar ook daarbuiten) vind je ongetwijfeld in de webshop van wereldvanzeewier.nl. Je kunt hier ook ambachtelijke producten met zeewier uit de Oosterschelde bestellen en een kennismakingspakket met 12 zeewierproducten.

Naast shoppen kun je hier ook veel lezen over zeewier in het algemeen en vind je per product nuttige informatie over herkomst, toepassing en smaak. Gedroogd zeewier is heel lang houdbaar, je kunt er dus altijd een voorraadje van in huis hebben, heel praktisch. Is het zeewier eenmaal geweekt dan kun je het in de koelkast nog maximaal een dag bewaren, maar je ruikt het meteen als het niet meer goed is. Wil je simpel beginnen, kies dan voor zilte smaakmakers die je alleen maar over het eten hoeft te strooien, zoals Zeeuws bessenwier, 5-zeewierenpoeder, dulse- en norivlokken. Kelpnoedels zijn na afspoelen zo te gebruiken, de doorschijnende, lekker knapperige slierten geven een geweldige boost aan salades en warme gerechten. Zeespaghetti moet wel eerst geweekt en kort

gekookt worden. Daarna ziet het wier eruit als dunne tagliatelle al dente en qua smaak doet het daar ook wel aan denken. Van kombu kun je heerlijke bouillon trekken en het rozerode dulse is lekker als snackje, maar fijngesneden ook heerlijk en mooi in salades, soepen, sauzen en stamppotten, het heeft een vlezige, bacon-achtige bite. Ook wakame doet het na drie minuten weken fantastisch in allerlei gerechten. Een plukje is genoeg, want het vertienvoudigt in die tijd en verandert van zwart in een betoverend groen! Eenvoudig, snel en mooi: van gemengde zeegroenten maak je in een handomdraai na afspoelen en tien minuutjes weken met wat sesamolie en rijstazijn een beauty van een kleurige, smaakvolle zeewiersalade. Meer dan genoeg mogelijkheden dus om jouw etentjes een heerlijke touch of sea te geven! Dit recept van Lisette voor Pesto from the Sea wordt vast je weed-favourite! Experimenteer gerust en gebruik ook eens andere bladgroenten of noten.

4 gr gedroogde kombu (of kombu en wakame), geweekt in ruim water, drooggedept en klein geknipt / 50 gr geroosterde pijnboompitten / 1 klein teentje knoflook, gepeld en fijngehakt / 25 gr basilicum (ook de steeltjes) / 25 gr rucola / 25 ml extra vergine olijfolie / ½ el citroensap.

Maal alle ingrediënten in de keukenmachine tot een gladde pesto. Bewaar in een glazen potje, bedekt met een laagje olijfolie in de koelkast.

Zeeuwse bessenwier

5 zeewierenpoeder

Dulsevlokken

Norivlokken Groente uit zee / Lisette Kreischer / Kosmos Uitgevers / ISBN: 978902160076 / € 24,99

Tips van Lisette ● Ben je een groentje in de zeewierkeuken? Begin je zeewieravontuur dan met dulse en/of zeesla, waarschijnlijk de twee meest toegankelijke en makkelijk verteerbare wieren. Persil de la mer of visserssalade is ook fijn. Het is een mengsel van diverse gedroogde wieren dat je eenvoudig over je gerechten kunt strooien. ● Gebruik zeewier om je gerechten te verrijken, de zilte smaak is een waardevolle toevoeging.

20

● Week gedroogd zeewier in weinig water om te voorkomen dat je moet afgieten en daarmee alle nuttige vitaminen en mineralen wegspoelt. Houd er rekening mee dat het tijdens het weken bijna tien keer in gewicht en volume zal toenemen. Dus 100 gram gedroogd zeewier wordt bijna een kilo geweld zeewier. Staat er bijvoorbeeld in een recept dat je 40 gram verse dulse nodig hebt, dan weet je dat je met ongeveer 4 gram gedroogde dulse kunt werken.

● Gebruik je vers zeewier, was het dan altijd goed en check zorgvuldig op zandkorrels en zeepokken. Dep het daarna droog met keukenpapier of een theedoek en bewaar het maximaal een dag in de koelkast. ● Eet niet te veel zeewier per dag. Het is supergezond en rijk aan allerlei voedingsstoffen, wat ook de reden is dat je er maar weinig van nodig hebt. Hoewel het weinig

calorieën levert zorgen de vezels al snel voor een voldaan gevoel. Een richtlijn voor de gemiddelde volwassene is 5 tot 10 gram gedroogd zeewier per dag. ● Eet geen zeewier dat los op het strand ligt. Waar dat wier vandaan komt en hoe lang het er al ligt, weet je niet.

En natuurlijk pluk je ook geen wier in vervuild water!

21

Wildproeverij

Best Western Hotel Baars Smeepoortstraat 52 in Harderwijk 0341 – 41 20 07 www.hotelbaars.nl Openingstijden restaurant: maandag t/m zondag van 12.00 tot 21.30 uur

Dit najaar kun je genieten van een wildproeverij (€ 43,50 p.p.) met bijpassend wijnarrangement (€ 22,50) bij Hotel Baars op 3 november en en bij Hotel Kasteel De Essenburgh op 9 en 10 november.

De avond wordt muzikaal omlijst door de formatie 3 Colors en wil je erbij zijn, dan is het noodzakelijk om zo snel mogelijk te reserveren!

G

*** Hertencarpaccio met rucola, pompoenpitten, en rozemarijnmayonaise *** Krachtige wildbouillon met schuim van bosui *** Gebakken duivenborstfilet, begeleid door een saus van Kriek Lambic en amarena kersen *** Medaillon van wild zwijnshaas omringd door spek, geserveerd met gebakken paddenstoelen en morillejus *** Warm geitenkaasje op een crouton van roggeknar besprenkeld met rozemarijn en honing *** Huisgemaakt ijsdessert van cranberries en kruidkoek

Gastvrijheid op een toplocatie Het gezellige Best Western Hotel Baars in hartje Harderwijk stond in 1875 al bekend als een ‘gerenommeerd Hotel-Café-Restaurant’. En dat is niet veranderd, want nog altijd houdt de familie Baars, inmiddels de vijfde generatie, de traditionele gastvrijheid van dit fijne viersterrenhotel in ere.

Of je nu als vakantieganger komt of als zakenreiziger, je voelt je hier welkom en op je gemak. Het vriendelijke, attente personeel staat altijd voor je klaar. De keuken is voortreffelijk en de ruime, comfortabele hotelkamers hebben heerlijke, grote bedden en allerlei faciliteiten die je verblijf veraangenamen. Je hebt de keuze uit verschillende soorten kamers, waaronder suites waarvan de badkamer een bubbelbad heeft. Na een goede nachtrust staat er een uitnodigend warm en koud ontbijtbuffet voor je klaar om de dag goed te beginnen.

De ligging van Hotel Baars is perfect, midden in het mooie, oude stadscentrum met alle bezienswaardigheden en de levendige boulevard op loopafstand. Het hotel heeft een aantal leuke arrangementen. Het is ideaal als uitvalsbasis voor tochtjes over het Veluwemeer, wandelof fietstochten door de omringende bossen en om Harderwijk te verkennen. Bij het hotel start iedere middag een stadswandeling van het Gilde van Harderwijker Stadsgidsen door de historische binnenstad van Harderwijk, echt een aanrader. Kom je met de auto, dan is het goed om te weten dat er vlakbij het hotel uitstekende gratis parkeergelegenheid is en een eigen parkeergarage tegen betaling.

Foto's: Best Western Hotel Baars

22

L

Logeren in uniek 17e-eeuws kasteelhotel

Nog niet zo lang geleden is het hotel deels gerenoveerd, maar het kleinschalige, sfeervolle karakter en de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding zijn hetzelfde gebleven. De hotelbar met behaaglijke open haard is dé plek voor een relaxte borrel. In de knusse, chic-klassiek ingerichte brasserie met aangrenzende serre kun je in alle rust, en met uitzicht op het Kerkplein en de pittoreske straatjes, genieten van een hapje en drankje, maar ook uitgebreid lunchen, dineren en zijn er tal van mogelijkheden voor feesten en partijen. Daarbij kun je kiezen uit een gevarieerde, seizoensgebonden menukaart of gaan voor een speciaal driegangendiner dat de chef-kok dagelijks samenstelt. Al meer dan 140 jaar komen gasten uit binnen- en buitenland naar Hotel Baars om te genieten van gastvrijheid op een toplocatie en als het aan de familie Baars ligt, komt daar geen verandering in!

In het landelijke dorp Hierden ligt omringd door bossen en heidevelden een historisch kasteel met een romantische kasteeltuin, slotgracht en imposante oprijlaan geflankeerd door monumentale bomen: Kasteel de Essenburgh.

Als je door de statige laan naar het kasteel rijdt, genietend van de schoonheid en de weldadige rust op het landgoed, besef je pas goed hoe bijzonder deze locatie is. Dit authentiek ingerichte, charmante hotel heeft een unieke, bijna serene sfeer die de lange geschiedenis en oude traditie van gastvrijheid weerspiegelt. In het torentje boven de voordeur staat het jaartal 1652, maar een deel van het kasteel is zelfs nog ouder. In 1950 werd het door de Norbertijnen Abdij gekocht. Het kasteel kende in de tussenliggende eeuwen tijden van grandeur, maar uiteindelijk ook van verval en verkeerde in slechte staat.

De kloosterlingen knapten het grondig op, vestigden in het voormalige koetshuis een klooster en kapel, het

Hotel Kasteel de Essenburgh Zuiderzeestraatweg 199 in Hierden 0341 – 45 18 41 www.kasteelessenburgh.com Openingstijden restaurant: Dagelijks van 12.00 tot 21.00 uur lunch vanaf 12.00 uur, diner vanaf 17.00 uur

kasteel werd een bezinningscentrum met mogelijkheid tot overnachten. Nog altijd worden er in de oorspronkelijke kasteelzalen conferenties, trainingen en workshops georganiseerd. Maar inmiddels is het ook een heerlijk oord waar iedereen van harte welkom is om ontspannen te genieten, fantastisch te eten, te overnachten, een feest te geven, én waar je zelfs kunt trouwen in een idyllisch prieeltje in de kasteeltuin.

De karakteristieke sfeer van De Essenburgh vind je niet snel ergens anders. Het hotel is er één uit duizenden, geen dertien in een dozijn. Overal komt hier de geschiedenis om de hoek kijken. In de gewelvenkelder, vermoedelijk een restant van een 14e-eeuws kasteel, vind je het restaurant, de ontbijtzaal en een sfeervolle bar met buitenterras en uitzicht over het landgoed. Als hotelgast word je verwend met een uitgebreid ontbijtbuffet met onder meer huisgemaakt brood en eigengemaakte frambozenjam.

Alles wordt hier trouwens zelf gemaakt, lunch, diner en op zondag de feestelijke brunch, waarbij uitsluitend wordt gewerkt met verse, bij voorkeur biologische, producten.

Niet voor niets staat De Essenburgh bekend om het formidabele eten. Naast een driegangen dagmenu kun je ook kiezen uit een aantrekkelijke menukaart die met de seizoenen wisselt.

Je kunt heerlijk wandelen over het landgoed langs de Hierdense Beek en door de in Engelse landschapsstijl aangelegde parktuin met originele bronnenvijver en waterval, veel groen en prachtige boompartijen, waaronder een eeuwenoude groep rode beuken. Wil je eropuit, dan liggen er bij de receptie wandel- en fietsroutes klaar, je kunt er ook een stadsfiets of e-bike huren. Het mooie Harderwijk en Elburg zijn vlakbij.

23

Foto's: Hotel Kasteel de Essenburgh

Hotel-Restaurant De Zwarte Boer Jhr. Dr. C.J. Sandbergweg 67 in Leuvenum 0577 – 40 73 95 www.dezwarteboer.nl Openingstijden restaurant: 7 dagen per week vanaf 10.30 uur lunch van 12.00 tot 16.00 uur diner van 17.00 tot 20.00 uur en vrijdag en zaterdag tot 21.00 uur

Hotel Restaurant De Vossenberg Elspeterbosweg 1 in Vierhouten 0577 – 41 12 75 www.hoteldevossenberg.nl Openingstijden: Zeven dagen vanaf 08.00 uur lunch 12.00 – 17.00 uur diner 17.00 – 21.00 uur

V

Van herberg naar designhotel en gastronomisch restaurant Op Landgoed Leuvenum staat een Veluwse boerderij die eeuwen geleden al een horecafunctie had.

Boerderij De Zwarte Boer dateert uit beginjaren 1600 en kent een rijke historie als herberg. Anno nu kun je er nog steeds heerlijk eten en logeren.

In de 18e eeuw was De Zwarte Boer een uitspanning voor passerende postkoetsen en diligences, later werd de herberg in het prachtige natuurgebied geliefd onder wandelaars, fietsers en ruiters. Nog tot 2006 werden hier de lekkerste gerechten gekookt op een houtgestookt fornuis, maar daar kwam verandering in toen zo’n tien jaar geleden na een complete verbouwing en restauratie Boutique Hotel-Restaurant De Zwarte Boer werd heropend als een van de kleinste viersterrenhotels van Nederland.

Eeuwenoude details herinneren nog aan de geschiedenis, zoals het fornuis en de bedstee van weleer in Brasserie De Gelagkamer en de monumentale 19e-eeuwse schouw met authentiek koninklijk tegelplateau. Dit is het oudste gedeelte van de oorspronkelijke boerderij en hier ligt nog de originele vloer van estriken ofwel antieke plavuizen uit 1600. Je bent in deze historische schatkamer van harte welkom voor een kopje koffie of thee met huisgemaakt gebak, een smaakvolle lunch of uitgebreid diner. Wil je nóg uitgebreider tafelen, liefst een hele avond lang, ga dan dineren bij het stijlvolle fijnproeversrestaurant De Zwarte Boer waar je bij het licht van antieke kroonluchters geniet van haute cuisine aan een tafel die gedekt is met zilver en kristal. De keukenbrigade heeft als passie haar gasten culinair te verrassen en daarom wordt hier niet à la carte Foto's: De Zwarte Boer / Joost Leijen

24

E

Een onvergetelijk verblijf in de mooie natuur

besteld, maar is er keuze uit drie, vier of vijf gangen met in de herfst de heerlijkste wildspecialiteiten. En dan is er nog de Heerenkamer, een sfeervolle lounge met een boekenkast vol tijdschriften, boeken en cd’s waar je als hotelgast, ook als vrouw, onder het genot van een drankje in een van de luxe fauteuils bij de ouderwetse gashaard kunt relaxen.

Logeren doe je bij De Zwarte Boer in een van de zes zeer smaakvol en luxueus ingerichte kamers, een appartement of een suite. Ze hebben ieder hun eigen identiteit, maar dezelfde luxe basisvoorzieningen van uitsluitend topmerken, waaronder een superboxspring en stoomcabine. Na een goede nachtrust en als je agenda het toelaat kun je direct vanuit het hotel urenlang wandelen door de schitterende bossen in en om Landgoed Leuvenum. Er zijn ook leuke, begeleide natuurwandelingen en het is zelfs mogelijk op verkenning gaan met een ‘gewone’ of off-the-road Segway. En Landgoed de Ullerberg ligt op een kwartiertje lopen. Je vindt er de historische heidegolf, waar op geschoren heide gegolfd wordt zoals dat begin 1900 gebeurde, maar sinds mei ook The Links Valley, de eerste reversible golfbaan van Europa.

Niet alleen lunchen, dineren en logeren, zelfs buiten actief zijn wordt hier ultrachic gedaan!

Als je bij hotel De Vossenberg in Vierhouten logeert, kan het zomaar eens zijn dat er een hert naast je kledingkast staat, je vanuit je bed uitkijkt op een dromerig vennetje of een everzwijn tegenkomt in je badkamer.

In de speciaal ontworpen comfortkamers die gestyled zijn met levensgrote foto’s van Veluws natuurschoon waan je je midden in de bossen die rondom De Vossenberg liggen.

Het hotel heeft een ruime keuze aan verschillende kamers voor elk type gast, van single tot familie, toeristisch of zakelijk. Sommige kamers hebben met een eigen terras zelfs direct toegang tot de natuur. Elke kamer is voorzien van alle gemakken, waaronder een comfortabel, ruim bed en idem badkamer en de mogelijkheid om koffie en thee te zetten. Neem je graag je hond mee? Die is ook van harte welkom in dit charmante en gastvrije hotel!

Vanuit hier kun je fijne wandelingen en fietstochtjes maken door het prachtige natuurgebied rond Vierhouten met stille vennen, stuifzanden, pittoreske dorpjes en statige landgoederen. Dankzij een netwerk van goed begaanbare fiets- en wandelpaden is het heel geschikt om er met het hele gezin op uit te gaat en voor avonturiers zijn er ruige MTB-routes. In de directe omgeving van De Vossenberg

vind je indrukwekkende bossen en heidevelden met ieder hun eigen unieke karakter en een bijzonder zandverstuivingsduin. En natuurlijk is de Veluwe dé plek bij uitstek in Nederland om wild te zien.

Regelmatig vertrekken vanuit het hotel wandelingen met een natuurgids van Staatsbosbeheer. Grote kans dat je een edelhert, ree, vos of wild zwijn spot!

Logischerwijs kun je hier in het naseizoen dus ook van een goed stukje wild genieten. De keuken van De Vossenberg staat bekend om de heerlijke Veluwse streeken seizoenspecialiteiten, bereid van verse, pure producten van ambachtelijk werkende lokale leveranciers. Of je hier nu ontbijt, luncht, dineert of in de namiddag een borrel met hapjes doet, in het gezellige restaurant met twee open haarden en een riant verwarmd winterterras geniet je van het beste van de Veluwe in een warme, behaaglijke sfeer en met uitzicht over de schitterende natuur.

Tip: iedere eerste zondag van de maand is er live cooking met live muziek. Houd je van wild op je bord, proef dan vooral de spies van wild zwijn waar De Vossenberg befaamd om is. Vaste gasten beginnen zich daar in de zomer al op te verheugen. Sluit in stijl af met koffie, die hier traditioneel wordt geserveerd met Veluwse Zwienekeutels, handgemaakte overheerlijke chocoladetruffeltjes. Puur genieten!

25

Foto's: De Vossenberg / Joost Leijen

Beach Hotel * Bar & Kitchen Monopole Buiten de Bruggepoort 3 in Harderwijk 0341 – 41 21 04 www.hotelmonopole.nl Openingstijden: dagelijks vanaf 8.00 uur keuken vanaf 11.00 uur tot 21.00 uur

O

B

Ontspannen, gezond en culinair bijtanken

Beach Hotel met betoverend uitzicht

Toen het IJsselmeer nog de woeste, zoute Zuiderzee was, lag Putten niet alleen midden in de bossen, maar ook aan zee. Veel mensen kwamen naar dit vriendelijke Veluwse dorp om te kuren in de heilzame en unieke combinatie van pure bos- en zilte zeelucht.

Op een unieke locatie in Harderwijk, dichtbij het bruisende centrum en direct aan het mooie Wolderwijd, ligt het gezellige driesterrenhotel Monopole. Het weidse uitzicht over het water en het Strandeiland is betoverend en al helemaal als de zon ondergaat. Dan zit je met een lekker drankje of diner achter de hoge ramen van de Bar Kitchen first class!

Dat prachtige uitzicht over het meer heb je ook vanuit de meeste van de in totaal 21 hotelkamers. Ze zijn comfortabel, hip en praktisch ingericht met kleurig tapijt, designerstoelen, digitale televisie, een koelkastje, koffie- en theefaciliteiten en een eigen badkamer met toilet en douche of bad. Maar er zijn wel verschillen. De Knusse kamers zijn bijvoorbeeld perfect afgestemd op verliefde stelletjes, in de Familiekamers past met gemak een heel gezin, er is een prettige kamer speciaal voor als je mindervalide bent en dan zijn er nog kamers met meer uitzicht dan alleen water en kamers zonder uitzicht. De familie Posthumus, tegenwoordig broer Arnold en zus Brenda, heeft al meer dan veertig jaar de leiding van dit kleinschalige, prettige hotel en dat zie je terug in de persoonlijke, gastvrije en vriendelijke benadering van alle medewerkers waardoor zowel zakelijke gasten als toeristen uit binnen- en buitenland hier graag komen logeren. En daarnaast is iedereen natuurlijk bijzonder gecharmeerd van deze bijzondere plek aan het water, rustig gelegen aan het eind van de boulevard en met de historische binnenstad letterlijk om de hoek.

In het sfeervolle restaurant met dito café en groot terras Foto's: Monopole

Hof van Putten Harderwijkerstraat 14 in Putten 0341 – 46 18 50 www.hofvanputten.nl Openingstijden: Grand Café dagelijks Restaurant Smakelijck maandag t/m zaterdag vanaf 17.00 uur

26

In die tijd was Hof van Putten al een geliefde bestemming en zelfs jarenlang een sanatorium. Nog altijd kun je hier genieten van een heerlijk verblijf dat in het teken van gezondheid staat, want het hotel biedt gasten een eigentijdse combinatie van gezondheid uit de omringende bosrijke natuur met puur, eerlijk en gezond regionaal eten. Dat wordt ambachtelijk en vers bereid door chefkok Julian Kamp die met zijn team de meest smaakvolle Veluwse seizoenspecialiteiten op tafel presenteert en veel waarde hecht aan de authenticiteit van de producten die hij verwerkt. Alle gerechten worden dan ook bereid met verse Veluwse streekproducten, rechtstreeks van de boer of kweker. Je kunt het allemaal proeven bij het sfeervolle restaurant Smakelijck, dat deel uitmaakt van het hotel maar ertegenover ligt op het prachtige parkachtige hotelterrein. Al dan niet hotelgast, iedereen is hier welkom voor een avond ongedwongen genieten van culinaire hoogstandjes. Daarna is blijven logeren wel zo fijn, zodat je alles haalt uit dit bijzondere plekje op de Veluwe.

geniet je in een ongedwongen ambiance van uitstekende, met name Franse gerechten met de focus op vis en vlees.

Het is de formule waar Monopole zo geliefd om is onder toeristen, zakenmensen én locals. Dit vriendelijke, kleinschalige familiehotel aan het Veluwse strand staat bekend als de ideale bestemming voor een kort of wat langer, heerlijk ontspannen en goed verzorgd verblijf.

Het gemoedelijke familiehotel telt 113 prettige hotelkamers, variërend van Junior Suites, Standaard- en Comfortkamers in het vrijstaande Hofgebouw rond een besloten, zonnige binnentuin tot Royal Suites met gezellige zithoek in het Park- en tevens hoofdgebouw. Verder zijn er ook zalen waar feestjes gevierd kunnen worden en vergaderingen gehouden, een beautysalon, een ontbijtzaal waar iedere ochtend een zeer uitgebreid buffet voor je klaarstaat en het Grand

Café met gezellige zitjes waar je een drankje met wat lekkers erbij kunt bestellen. Er liggen tijdschriften, boeken en kranten om te lezen, bij de open haard kun je knus loungen op comfortabele banken en er kan gebiljart en gedart worden. De gastvrije, vriendelijke bediening geeft je een warm welkom-thuisgevoel. Maar natuurlijk ben je hier niet om alleen binnen te zitten! Het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland wacht op je om ontdekt te worden. De uitgestrekte Veluwse bossen liggen op loopafstand, net als het gezellige dorpscentrum en een subtropisch zwembad. Huur een fiets of neem je eigen fiets mee. Je kunt hem veilig stallen in de afgesloten fietsenstalling van het hotel, met oplaadmogelijkheid voor e-bikes. En natuurlijk is er voor je auto ook voldoende plek op het privéparkeerterrein. Vanuit hier ben je zo bij Paleis ’t Loo, Amersfoort en Bataviastad. Er zijn inspirerende arrangementen, van actief tot ontspannen, dus wat let je nog om hier lekker tot rust te komen en in alle opzichten bij te tanken?

27

Foto's: Hof van Putten / Joost Leijen

De Wilddagen van Vierhouten Traditiegetrouw wordt in het eerste weekend van oktober in het hartje van de Veluwe de opening van het wildseizoen gevierd. Zo’n twintig jaar geleden begonnen als een wildproeverij bij plaatselijke restaurants zijn de Wilddagen in Vierhouten uitgegroeid tot een jaarlijks terugkerend evenement waar landelijk naar wordt uitgekeken Foto’s: Joost Leijen / Rondje Vierhouten

A

Al maanden van tevoren zijn de hotels in en om het dorp volgeboekt, want van heinde en ver komen bezoekers naar Vierhouten om in een fijne, ongedwongen sfeer te genieten van de gezellige drukte, goede livemuziek en heerlijk eten en drinken. Voorheen georganiseerd in het centrum van het pittoreske dorp is er sinds vorig jaar dan ook gekozen voor een evenemententerrein aan de rand, zodat iedereen gastvrij ontvangen kan worden. Voor jong en oud is er van alles te beleven, zoals een spectaculaire roofvogelshow, jachthoornblazers, laserkleiduivenschieten, live cooking op open vuur en demonstraties van verschillende oude ambachten, maar ook een uitgebreide streekmarkt met regionale, wild-gerelateerde producten.

Op het wildplein rond de centrale borreltent met lekkere drankjes en natuurlijk bockbier van het fust vind je de stands waar de deelnemende restaurants hun wildspecialiteiten presenteren. Daar is ook altijd minstens één all-time favourite bij waar vaste gasten ieder jaar voor terugkomen. In de vorm van kleine hapjes voor een klein prijsje kun je hier je eigen wildproeverijtje(s) samenstellen en kennismaken met smaken en restaurants die je misschien nog niet kent.

Wilddagenklassiekers Niet voor niets wordt Vierhouten wel de culinaire parel van de Veluwe genoemd, het kleine bosdorp heeft een veelheid aan horecagelegenheden met een hoog gastronomisch gehalte. Om er een paar te noemen: Restaurant Bistro Novice, Cafetaria Vierhouten, Hotel De Vossenberg, Grillrestaurant De Boerenschuur, Hotel Vierhouten, Restaurant Tante Sjaan en Pannenkoekenrestaurant De Boswachter.

28

Een aantal van hen kom je tegen bij de Wilddagen en om je alvast in de stemming te brengen, dit zijn drie echte Wilddagenklassiekers: Champignon Dordogne met groene kruidensaus van Novice; De Vierhouter Bosrol, een pannenkoekje met appel, rozijn, kaneel en vanillesaus van De Boswachter en Wildzwijnspiesjes van de BBQ met jachtsaus van De Vossenberg.

Je bent beide dagen van harte welkom vanaf 13.00 uur.

Het festijn duurt tot ongeveer 18.00 uur en is vrij toegankelijk, je betaalt alleen voor de hapjes en drankjes en voor je parkeerplek als je met de auto komt. Wellicht zijn de Wilddagen op 6 en 7 oktober al voorbij als je dit leest, maar zet deze bijzondere happening alvast in je agenda: 5 en 6 oktober 2019 Wilddagen in Vierhouten!

Wildproeverijen en -festivals, bokkentochten, culihoppen en zelfs live cooking in de hofkeuken van Paleis Het Loo; op de Veluwe worden allerlei smakelijke events georganiseerd. Check OverHeerlijk op facebook!

29

Hotel De Hoeve van Nunspeet Elspeterweg 14 in Nunspeet 0341 – 26 01 06 www.dehoevevannunspeet.nl Openingstijden: Brasserie 14 www.brasserieveertien.nl dagelijks van 7.30 tot 0.00 uur De Boskabouter www.pannenkoekenhuisnunspeet.nl check de actuele tijden op de site

Hotel Marktzicht Markt 6-10 in Harderwijk 0341 – 41 30 32 www.hotelmarktzicht.nl Restaurant Markt7 Markt 7 in Harderwijk www.markt7.nl Openingstijden: maandag t/m zondag van 10.00 tot 0.00 uur

B

Best of both worlds in hartje Harderwijk

Na een make-over begin dit jaar waarbij alle 34 hotelkamers van Marktzicht onder andere voorzien werden van nieuwe, luxe boxsprings en het voormalige restaurant Hortustuin niet alleen een geheel nieuw interieur, maar ook een nieuwe naam kreeg, vormen de twee horecabedrijven een perfect stel. Logeer je bij het hotel en lunch of dineer je bij het restaurant, dan krijg je als gewaardeerde hotelgast 10 procent korting. Voor allebei geldt dat de locatie niet beter zou kunnen. Je vindt hier the best of both worlds: aan de voorzijde de gezellige drukte van het historische marktplein met leuke uitgaansgelegenheden, aan de achterzijde de stilte en rust van het in alle seizoenen schitterende Hortuspark. In dit stadspark herinnert een restant van de oude kloostermuur, de oudste stadsmuur van Harderwijk, aan de oorsprong: een middeleeuwse kloosterboomgaard met groenten- en kruidentuin en in latere eeuwen een Hortus Botanicus vol geneeskundige kruiden en heesters.

Bij Hotel Marktzicht staat gastvrijheid hoog in het vaandel.

Alle kamers zijn comfortabel, knus en eigentijds ingericht.

Zo staat er een flatscreentelevisie en heb je de beschikking over glasvezelwifi, maar is ook de nostalgische sfeer die eigen is aan dit authentieke pand behouden. Er is keuze uit verschillende kamertypes zoals ruime familiekamers, Foto's: Marktzicht

30

G

Genieten, proeven en ontspannen

Cityhotel Marktzicht en trendy hotspotrestaurant Markt7 zijn echte soulmates. Ieder staat voor topkwaliteit, samen staan ze voor een in alle opzichten fantastisch meerdaags verblijf aan het gezellige marktplein in hartje Harderwijk. maar ook kamers met niet alleen een douche maar ook een bad, of met een balkon en zelfs een met een groot dakterras waar je prachtig uitzicht hebt over het hele park. Dankzij de unieke ligging zijn er zowel kamers met uitzicht op het stadse marktplein als kamers met parkzicht. Dat voordeel heeft Restaurant Markt7 natuurlijk ook: een heerlijk terras aan het bruisende marktplein, maar ook een terras én sfeervolle serre aan de parkzijde die allebei uitkijken op de eeuwenoude stadsmuur.

Zelfs ín het restaurant kom je die robuuste muur tegen, want hij speelt als eyecatcher een prominente rol in de ruimte. Hotelgasten genieten ‘s ochtends bij Markt7 van een zeer uitgebreid en erg lekker ontbijtbuffet. Ga je hier lunchen, proef dan vooral een van de signature focaccia’s, homemade naar eigen recept en té verleidelijk.

Een klassieke High Tea is erg gezellig om te doen, maar zeker zo leuk is trendy borrelen volgens het High Wineconcept: twee uur lang genieten van geselecteerde wijnen met interessante uitleg en bijpassende hapjes. Aan het eind van de dag staat de chef-kok met zijn brigade klaar om je te verwennen met culinaire hoogstandjes. Kies à la carte of volg het Markt7 dinerconcept en stel je eigen gangenmenu samen met keuze uit 7 voorgerechten, 7 hoofdgerechten en 7 desserts. Na zo’n exclusief avondje uit is het extra fijn dat je hotelkamer vlakbij is!

Midden in de ongerepte bossen rond Nunspeet ligt Hotel De Hoeve van Nunspeet. Elk van de 85 landelijke hotelkamers heeft een fantastisch uitzicht op de schitterende omgeving en wandel je het hotel uit, dan is de kans groot dat je face to face staat met een hert.

Hier overnachten is een belevenis op zich!

Met z’n tweetjes romantisch een weekje weg, een vrienden- of vriendinnenweekend, een vrolijke familiereünie? Je bent van harte welkom in dit gemoedelijke driesterrenhotel waar je in alles de gulle Veluwse gastvrijheid herkent. Met het leuke centrum van kunstenaarsdorp Nunspeet (en trouwens ook het treinstation) op loopafstand, de bossen, heidevelden en zandverstuivingen om de hoek en vriendelijke stadjes als Harderwijk, Hattem en Elburg in de buurt zul je je hier niet snel vervelen. Uit het grote aanbod aan aantrekkelijke, complete arrangementen is het lastig kiezen. Ga je voor wellness, actie of culinair, of geniet je liever van het seizoen met een wild- of herfstarrangement? Wat het ook wordt, je logeert in een ruime kamer die stijlvol en comfortabel is ingericht, zelfs met een zithoek, en waarvan de fijne bedden garant staan voor een goede nachtrust. In het interieur zijn mooie aardse kleuren verwerkt en iedere kamer heeft een thema, zoals de kunstschilderskamer met een schildersezel waarop penselen en een schilderij in wording.

Het hotel heeft een mooie tuin, een binnenzwembad en sauna, je kunt er fietsen huren, er is een sfeervolle bar en zeker niet onbelangrijk, er zijn twee restaurants. Daar komen ook graag gasten van buitenaf, dus het is aan te raden om een tafeltje te reserveren. Bij Brasserie 14 kun je gezellig een bakkie of borreltje doen, genieten van een gezond, gevarieerd ontbijtbuffet, heerlijke lunch en een smaakvol diner, en je avond perfect afsluiten aan de wijnbar. De keuken is gespecialiseerd in lokale gerechten die met passie voor het vak bereid worden met verse, pure, smaakvolle ingrediënten waarbij de seizoenen worden gevolgd. Naast Brasserie 14 is er ook nog De Boskabouter. Je raadt het al, een knus pannenkoekenhuis. Niet alleen dé place to be voor kleine en grote kinderen, ook als volwassene zul je hier smullen van de verrukkelijke pannenkoeken! Op dit moment heeft De Hoeve van Nunspeet nog drie sterren, maar als het aan de vele gasten ligt, komt daar gezien de uitstekende service, vriendelijke bediening en verzorgde inrichting snel een ster bij!

31

Foto's: De Hoeve van Nunspeet

Hotel de Tippe Molenweg 1 in Hierden 088 – 033 15 10 www.hoteldetippe.nl

Hotel Harderwijk op de Veluwe Leuvenumseweg 7 in Harderwijk 0341 – 80 10 10 www.hotelharderwijk.com Openingstijden: à la carte restaurant maandag t/m zaterdag van 12.00 tot 22.00 uur zondag van 16.30 tot 21.00 uur hotelbar dagelijks van 10.00 tot 00.00 uur

M

Miniherfstvakantie op de Veluwe De Veluwse bossen zijn altijd prachtig, maar in het najaar misschien nog wel op hun allermooist. Hét moment voor een minivakantie in herfststijl bij een fijn hotel dat gespecialiseerd is in verwennen.

Bij het comfortabele, luxueuze Hotel Harderwijk op de Veluwe geniet je volop van de schitterende natuur, maar ook van cultuur en culinaire hoogstandjes. Achter de moderne strakke entree vind je gemoedelijke Veluwse charme en gastvrijheid. Dankzij de fantastische ligging heeft het hotel de uitgestrekte bossen met een uitgebreid netwerk aan wandel- en fietsroutes als achtertuin. Het is het ideale startpunt om de mooie omgeving te verkennen, want je dagje natuur begint direct bij de voordeur! Ook cultuur vind je letterlijk ‘om de hoek’. Het centrum van de schilderachtige, historische Hanzestad Harderwijk lijkt met meer dan honderd rijksmonumenten wel een openluchtmuseum, maar daarnaast is het ook erg gezellig om te winkelen of uit eten te gaan. Er zijn zelfs twee restaurants met Michelin-status. Maar bewaar dat voor een andere keer, want bij Hotel Harderwijk kookt de chef-kok samen met zijn team ook de sterren van de hemel en staan er in dit jaargetijde de meest heerlijke wildspecialiteiten op de kaart. Met als visie eerlijk en lekker wordt er uitsluitend gewerkt met dagverse producten.

Het uitgebreide ontbijtbuffet bestaat uit allerlei traditionele begin-de-dag-heerlijkheden, maar ook verse fruitsalades en superfoods voor een gezonde boost. Lekker uitslapen?

Foto's: Hotel Harderwijk

32

C

Comfortabel hotel met hoog wellness-gehalte

Dan ben je welkom voor een lekkere brunch of lunch. Op culinair gebied zal het je dus aan niets ontbreken en het sfeervolle restaurant is een knusse, ontspannen plek om daar in alle rust van te genieten. Als besluit van de dag is er niets fijner dan in de hotelbar met uitzicht op het bos behaaglijk bij de open haard van een aperitiefje te genieten of een laatste drankje voor het naar bed gaan.

De hotelkamers zijn allemaal ruim, comfortabel en van alle gemakken voorzien, maar verschillend qua sfeer.

Of je met z’n tweetjes komt of met je gezin, zakelijk of romantisch op reis bent, van ultraluxe of huiselijk houdt, voor iedereen is er de perfecte kamer; van de Knusse eenpersoonskamer en Familiesuite voor vier tot de hippe Central Park familiesuite en romantische St. James Park Suite, echt een honeymoondroom! Je slaapt overal natuurlijk net zo lekker, maar bij de een hoort een ‘gewone’ badkamer met whirlpool en rainshower, en bij de ander niet alleen een kingsize bed, maar ook een kingsize inloopdouche. Zin gekregen in zo’n superminivakantie, check dan de leuke herfstarrangementen van Hotel Harderwijk op de Veluwe!

Landelijk gelegen in het vredige dorp Hierden en met een wellnessresort als buurman heeft Hotel de Tippe een hoog ontspanningsgehalte. Je loopt hier zó uit je kamer, bij wijze van spreken op slippers en alvast in badjas gehuld, naar De Zwaluwhoeve waar je als hotelgast vrij toegang hebt tot alle spafaciliteiten.

Dat populaire wellnessresort naast de deur betekent een boost van je aangename verblijf, want de binnen- en buitensauna’s, hottubs, whirlpools, wissel- en kruidenbaden bezorgen je een ultieme wellness-beleving en tussendoor kun je ook nog eens uitgebreid culinair genieten, een compleet dagje uit dus.

Dat is nog niet ten einde als je voldaan en rozig van het wellnessen naar je hotelkamer teruggaat. Het sfeervolle hotel biedt een verrassende combinatie van landelijk en luxueus genieten in een strak design, dankzij de karakteristieke, sfeervolle, riet-gedekte boerderij waarin het is gevestigd en het stijlvolle, moderne interieur van de twaalf smaakvol ingerichte hotelkamers, die net als de bijbehorende badkamer uitzonderlijk groot zijn.

Logeren in zo’n comfortabele kamer sluit perfect aan op je gevoel van welbehagen. Iedere kamer is uniek, want

vertegenwoordigt een buurtschap uit de omgeving.

Je slaapt in een Phi-ton bed - wereldberoemd om het zwevende design - en op een matras gemaakt van driedimensionaal vezelvlechtwerk, een bijzondere ervaring!

Na rustig en goed te hebben ontbeten met onder andere heerlijk versgebakken oerbrood ligt er een nieuwe dag voor je om fijn in te vullen. Dat lukt hier zeker, want de Tippe is meer dan wellness, maar ook een uitstekende uitvalsbasis voor leuke tripjes in de omgeving.

Het historische Harderwijk, Paleis het Loo en de Koninklijke Stallen, Dolfinarium, Walibi en het Kröller-Müller Museum, om er maar een paar te noemen. En nu je op de mooie Veluwe bent, ga je natuurlijk ook minstens één prachtige boswandeling of fietstocht maken. Wil je lekker uit eten, dan kun je in het dichtbijgelegen Harderwijk bij een van de vele restaurants je culinaire hart ophalen, ook in het wildseizoen!

33

Foto's: Joost Leijen / De Zwaluwhoeve

Veluwe Hotel Stakenberg Stakenberg 86 in Elspeet 0577 – 49 12 71 www.stakenberg.nl Openingstijden Grand Café vanaf 11.00 uur lunch van 12.00 tot 16.00 uur diner van 17.30 tot 20.00 uur

F

Feelgoodhotel in optima forma Verscholen in de bossen van Landgoed Stakenberg, met een gazon voor de deur waar ’s ochtends herten relaxen en een heerlijk, inpandig wellness- en beautycentrum is Veluwe Hotel Stakenberg de perfecte plek om even afstand te nemen van het hectische leven van alledag en volledig tot rust te komen.

Zowel het charmante hotel met persoonlijke, zeer vriendelijke service als de idyllische locatie zorgen ervoor dat je het gevoel hebt ver van de ‘gewone’ wereld te zijn.

Er heerst een weldadige stilte die alleen wordt verbroken door zingende vogels en ruisende bomen. En in de bronsttijd door de lokroep van de imposante edelherten die de liefde in hun bol hebben. In deze oase van ongerepte, zeldzaam mooie natuur, rust en gastvrijheid logeer je in een comfortabele hotelkamer of in een van de vrijstaande bungalows die verspreid over het landgoed liggen. Je kunt hier heerlijke wandel- en fietstochten maken door de uitgestrekte bossen en langs weidse heidevelden, waarbij de kans groot is dat je een wild zwijn, ree of hert tegenkomt. Niets fijner dan daarna lekker opwarmen bij de open haard in de lounge of in de kleinschalige, landelijke sauna van de wellness. De Engelse pub met eigen terras is bij uitstek geschikt om voor of na je diner relaxt te borrelen bij de knusse houtkachel en overdag bij een kopje koffie een tijdschrift te lezen. Er is overigens ook Foto's: Veluwe Hotel Stakenberg / Joost Leijen

34

een ruim gevulde boekenkast voor hotelgasten!

Lunchen en dineren is een feest in het smaakvol ingerichte, gezellige grand café & restaurant met mooie bar en groot terras. Je bent hier, al dan niet als hotelgast, in een ongedwongen sfeer van harte welkom en voelt je dankzij de plezierige, professionele en warme bediening direct thuis. Op de maandelijks wisselende menukaart van chef-kok Harold Vermeulen staan verrassende streekgerechten van het seizoen en een wekelijks variërende ‘Chef’s Lekkernij’ zoals een verrukkelijk stoofpotje van Veluws wild. Daarnaast kun je elke zaterdag genieten van een fantastische Heide Thee, een originele Veluwse variant op de High Tea, en zondags van het StakenBorrel Moment, een buffet vol hapjes en lekkernijen waarbij onbeperkt Hollandse drankjes worden geschonken. Voor hotelgasten staat er iedere ochtend een zeer uitgebreid Veluws ontbijtbuffet klaar. De chef en zijn team werken met dagverse, veelal lokale producten en een aantal groenten uit eigen moestuin. Ben je hier te gast, dan begrijp je waarom de Stakenberg dit jaar is uitgeroepen tot leukste restaurant van Nunspeet.

Veluwe Hotel Stakenberg is een sprookjesachtige, officiële trouwlocatie, heeft een aantal goed geoutilleerde vergaderzalen en biedt allerlei inspirerende thema-arrangementen aan, waaronder een unieke wildproeverij en wellness-belevenissen met een hoog verwengehalte, zoals ontspannende nek/rugmassages met verwarmde champagne- of chocolademassageolie. Of je hier nu komt om uit te rusten, te brainstormen of feest te vieren, de prachtige, bijzondere ligging maakt van je verblijf de ultieme natuurbeleving.

Allure Hotel / Bar / Lounge & Dinner Strandboulevard West 2/6 in Harderwijk 0341 – 41 20 58 www.allureharderwijk.nl Openingstijden: Dagelijks van 9.00 - 24.00 uur Keuken van 12.00 – 21.00 uur

R

Rooms with a view Aan de vernieuwde Harderwijkse boulevard ligt een fijn driesterren familiehotel dat bekend staat om de vriendelijke, persoonlijke aandacht, uitstekende keuken en aangename kamers. Bij Allure worden al meer dan veertig jaar gasten uit binnen-en buitenland in de watten gelegd!

Hoewel het hotel een lange geschiedenis heeft, is het met de tijd meegegaan en heeft het totaalconcept, hotel, bar, lounge en restaurant, een trendy uitstraling. Maar de ouderwetse gastvrijheid en prettige, informele sfeer zijn gebleven. Het is duidelijk dat de gast hier centraal staat en je voelt je dan ook meteen thuis. Hier logeren is een feest.

De ruime, sfeervol ingerichte kamers zijn comfortabel, want van alle luxe en gemakken voorzien, waaronder extra lange bedden en een badkamer met bad én regendouche. Maar de grootste charme is misschien nog wel dat, gelegen op de eerste of tweede etage, alle acht schitterend uitzicht hebben over het uitgestrekte Wolderwijd, een van de mooie Veluwse randmeren.

Zelfs als het fris is kun je buiten beschut op het verwarmde terras aan de boulevard van koffie met zelfgemaakte appeltaart genieten terwijl je uitkijkt over het water.

Op het tweede terras, midden op de boulevard, pak je ieder zonnestraaltje. Met het korter worden van de dagen is het extra gezellig om in de middag een drankje te doen aan de hippe bar of lekker met een boek te relaxen op een van de loungebanken. Er is een goede wijn- en bierkaart, leuke bittergarnituren en plankjes vol hartige lekkernijen, en de bartender shaket met veel plezier de fijnste mock- en cocktails voor je. In culinair opzicht word je hier ook verwend, want alles wat je eet is vers en ambachtelijk bereid, van het uitgebreide ontbijtbuffet in de ochtend en het koekje bij de koffie tot een diversiteit aan verleidelijke gerechten op de lunch- en dinerkaart. Je geniet ervan in het warm en eigentijds ingerichte restaurant met knusse hoekjes en ook hier weer zie je dat fantastische uitzicht over het Wolderwijd.

Het team van Allure houdt ervan de gasten per seizoen te verrassen. Je kunt hier dus in de herfst een aantal heerlijke wildspecialiteiten verwachten!

35

Foto's: Joost Leijen

De nieuwe Nederlandse keuken volgens Estée

I

Pizza, tapas, sushi, shoarma, we eten graag een mondje over de grens en laten de oude, vertrouwde Hollandse pot een beetje links liggen.

Als het aan tv-persoonlijkheid en chef-kok Estée Strooker ligt komt daar snel verandering in, want ‘we mogen best trots zijn op onze tradities en culinaire cultuur!’

Foto’s: Sophia van den Hoek

In haar tweede kookboek met de nononsensetitel Estée kookt geeft ze haar visie op de nieuwe Nederlandse keuken en blaast nieuw leven in traditionele recepten met oer-Hollandse ingrediënten. Ze laat zich daarbij leiden door de seizoenen, de ‘boerenkennis’ die ze in haar jeugd heeft meegekregen en haar creatieve kookstijl.

Grote bron van inspiratie is haar eigen culinaire geschiedenis. Met een oma en moeder die van koken houden en een oom met een restaurant, is het geen wonder dat veel van de recepten die ze in haar boek geeft en in haar restaurant ‘t Amusement serveert uit haar eigen familie en omgeving komen. Gekoesterde klassiekers die van moeder op dochter zijn doorgegeven worden afgewisseld met eigentijdse recepten, familieverhalen, dierbare herinneringen en overgeleverde praktische kennis.

Zo leerde haar vader, die dierenarts is, haar perfect uitbenen en kreeg ze van huis uit mee om een gerecht goed op smaak te maken door met aandacht te proeven.

Door het hele boek heen blijkt een groot respect, liefde en waardering voor puur, simpel en vers eten van eigen bodem.

Estée is een van de meest bevlogen, jonge chef-koks van ons land en heeft al een flitsende carrière achter de rug. In 2010 werd ze de eerste en jongste winnares van MasterChef Nederland, opende vrij snel daarna haar eigen

36

restaurant, presenteert inmiddels verschillende kookprogramma’s bij 24Kitchen en werd kortgeleden nog uitgeroepen tot meest markante horecaondernemer van Gelderland. Het is duidelijk dat koken haar passie is en de enthousiaste chef is nog lang niet klaar.

Met haar meisjesachtige uitstraling en naar eigen zeggen tikje chaotische karakter lijkt ze door het culinaire leven te fladderen, maar niets is minder waar. Deze stoere, eigenzinnige vakvrouw weet precies wat ze wil: haar no waste-missie uitdragen door duurzaam te koken, zo min mogelijk afval te produceren en het hele dier te gebruiken, de liefde die ze voor eten heeft zo breed mogelijk overbrengen en zoveel mogelijk mensen inspireren met haar recepten.

Om je te laten proeven van haar nieuwe Nederlandse keuken heeft Estée ons een paar van haar recepten gegeven. Twee ervan horen echt bij de herfst en winter, de ander kan het hele jaar door én is haar persoonlijke favoriet. “Als ik er nu over nadenk is kippenragout misschien wel mijn lievelingseten. Niet omdat het culinair zo spannend is, maar omdat dit gerecht zo’n nostalgisch gevoel bij mij opwekt. Iedere verjaardag of andere speciale gelegenheid maakt mijn moeder nog steeds haar heerlijke kippenragout, zoals haar moeder dat ook al deed.”

37

P

Pasteitje met kippenragout

Bereiding

1. Verwarm de oven voor op 200 °C. Bekleed een ovenplaat met bakpapier.

Soort gerecht Lunchgerecht / voorgerecht Tijd - 45 minuten Extra nodig Ovenplaat Bakpapier

2. Snijd de vierkante plakjes bladerdeeg in vieren. Prik er met een vork gelijkmatig kleine gaatjes in. Kluts een eitje los en voeg er een klein scheutje water aan toe.

3. Smeer de vierkantjes in met wat ei en plak dan vier plakjes op elkaar. Leg de vierkante pasteibakjes op de bakplaat en bak ze circa 15 minuten in de voorverwarmde oven. Als ze bruin gekleurd zijn en aan de onderkant droog aanvoelen, zijn ze gaar. Haal de pasteibakjes uit de oven. Laat ze afkoelen en druk dan met je duim een gat in het midden. Je mag natuurlijk ook ambachtelijke bakjes van de bakker gebruiken.

INGREDIËNTEN (10 pasteitjes) 1 pak diepvriesbladerdeeg (vierkantjes) 1 ei 1 grote witte ui 100 g boter 100 g bloem 100 ml lichte sherry (of witte wijn) 1½ liter (zelfgemaakte) kippenbouillon 1 el mosterd 40 ml madera geplukt vlees van 1 soepkip eventueel wat gebakken champignons

Voor de kippenragout 1. Pel en snipper een witte ui zeer fijn.

2. Verwarm in een pan wat boter en fruit de ui circa 1 minuut. Voeg dan de bloem toe en roer goed met een houten lepel. Voeg de overige boter toe en maak een roux. Blus het geheel af met de sherry of wijn. Je zult zien dat het vocht supersnel door de roux wordt opgenomen, blijf goed roeren zodat de roux niet aan de bodem kleeft. Voeg nu scheutje voor scheutje de kippenbouillon toe en blijf goed roeren, voeg pas een nieuw scheutje toe als alle klontjes zijn opgelost. Gebruik eventueel een garde. Kook de ragout goed door, je wilt niet dat die een ongare ‘bloemsmaak’ heeft. Voeg wat peper, zout, een eetlepel fijne mosterd en de madera toe.

3. Als de ragout de juiste dikte heeft, kun je het kippenvlees en eventueel wat gebakken champignons toevoegen.

Vul een pasteibakje met net iets te veel ragout. Dat is het allerlekkerst!

38

H

Hertencarpaccio met wortelsalade Soort gerecht Voorgerecht / salade Extra nodig Plasticfolie Deegroller Een heel scherp mes

INGREDIËNTEN (4 personen) 1 hertenfilet van ca. 500 g (je kunt de rugfilet gebruiken of bijvoorbeeld een stuk uit de bovenbil, als het maar een dik stuk is) 1 el fijne mosterd 2 tenen knoflook 10 takjes platte peterselie 2 winterpenen 2 el wittewijnazijn 3 el gembersiroop 1 sinaasappel 5 el olijfolie 100 g oude kaas 3 el walnotenolie

Bereiding 1. Smeer de hertenfilet in met de mosterd en peper en zout.

2. Verwarm in een koekenpan een flinke scheut olie en braad de hertenfilet rondom aan in een hete pan.

3. Pel en snipper ondertussen de knoflook en hak het bosje peterselie. Meng de peterselie en knoflook samen op een bord. Haal de hertenfilet uit de pan en laat deze afkoelen. Rol deze daarna voorzichtig door het knoflook-peterseliemixje.

Laat het vlees verder afkoelen in de koelkast.

4. Maak ondertussen de wortelsalade. Schil de winterpenen en maak met de dunschiller lange slierten van de wortel. Meng in een kom de azijn met de gembersiroop, olie en peper en zout. Rasp de schil van een sinaasappel erdoorheen en pers de sinaasappel erboven uit. Voeg de wortelslierten toe en laat deze een tijdje marineren. Je kunt dit prima van tevoren doen, de wortel wordt er alleen maar malser op en kan bijvoorbeeld niet te slap worden.

Voeg ook de olijfolie toe.

5. Als het vlees goed is afgekoeld, kun je het snijden. Het is heel belangrijk dat je een heel scherp mes voor het vlees hebt, anders kun je er nooit mooie dunne plakken van snijden. Leg een vel plasticfolie op de werkbank klaar en snijd het hertenvlees op een snijplank in dunne plakken. Leg de plakken op de plasticfolie tegen elkaar aan in een rondje. Gebruik hiervoor circa 5 dunne plakken. Leg er nog een vel plasticfolie bovenop en plet het vlees voorzichtig met de onderkant van een pan of een deegroller zodat het flinterdun wordt en goed tegen elkaar aan plakt.

6. Herhaal dit tot je genoeg porties carpaccio hebt.

39

- Ambacht, kwaliteit & passie Topkwaliteit vlees van eigen bodem VOOR HOREcA, GROOTHANDEL,

VAN DER VLIS VLEESSpEcIALIST VOOR EEN uITGEBREID ASSORTIMENT

INSTELLINGEN EN pARTIcuLIEREN

Van in 1897 geopende spekslagerij in Vlaardingen naar de in 2018 geopende vleescentrum/slagerij in Ermelo.

Waar wij met onze meer dan 100 jaar ervaring het vlees bereiden zoals u dat wilt. Wij leveren alleen de beste kwaliteit aan horeca, groothandel, instellingen en particulieren.

G

Gebraden fazant

De vleesspecialist die met u meedenkt!

Bereiding

Soort gerecht Hoofdgerecht Tijd - Circa 75 minuten Extra nodig Ovenschaal en een scherp mes

1. Verwarm de oven voor op 200 °C. Snijd de bol knoflook overdwars doormidden en vul de fazant met de knoflook, citroen, tijm, rozemarijn en laurier (de kruiden mogen wat uitsteken).

2. Maak met je vingertoppen via de achterkant van de borst voorzichtig de huid van de fazant los van het vlees.

INGREDIËNTEN (2-4 personen) 1 fazant 1 bol knoflook ½ citroen 5 takjes tijm 3 takjes rozemarijn 5 laurierblaadjes 1 rolletje paddenstoelenboter *

3. Snijd de paddenstoelenboter in dunne plakjes en druk deze voorzichtig tussen de ruimte die je gecreëerd hebt tussen de huid en de filet. Bestrooi de fazant ruim met peper en zout.

4. Zet de fazant circa 40 minuten in de voorverwarmde oven. Dek dan de borst af met aluminiumfolie en gaar nog eens 20 minuten. Haal de fazant uit de oven en overgiet hem met zijn eigen bakjus gedurende 1 minuut met een lepel.

* Mix 2 el gedroogde wilde paddenstoelen in een staafmixbakje tot een grof poeder. Voeg er de gesnipperde blaadjes van 10 takjes lavas en 1 gesnipperde teen knoflook aan toe. Meng alles goed door elkaar. Voeg het samen met een flinke snuf grof zeezout en peper toe aan 100 g boter op kamertemperatuur en prak het met een vork door elkaar. Leg de boter in de vorm van een worst op een stukje plasticfolie, rol het plastic op en vorm er een soort toffee van. Laat de boter opstijven in de koelkast zodat je er daarna plakjes van kunt snijden.

RuND- EN KALFSVLEES

WILD EN GEVOGELTE

Serveren

Ons rund- en kalfsvlees is van topkwaliteit. Door de koeien onder de meest

De orginele smaak van natuurvlees heeft u enkel bij het echte

Serveer de fazant in zijn geheel op tafel. Zorg voor een scherp mes om de fazant aan te snijden. Verwijder eerst de bouten van de fazant en snijd daarna de borst eraf.

optimale omstandigheden te houden, in de wei of in de stroschuur kan de

natuurlijke vlees. Wij hebben ons verplicht alleen het hoogst mogelijke

beste kwaliteit rundvlees worden gegarandeerd. Gefokt en gemest in de

kwaliteitsvlees uit de natuur aan te willen bieden.

regio waar de dieren in alle rust en ruimte opgroeien.

VARKENSVLEES

cANATuRE VELuWE DucK Een prachtig product van de Veluwe. De veluwse Canature: mals, mager en geweldig van smaak.

Ons varkensvlees is ook van topkwaliteit want we doen, wat betreft de varkens, zaken met 1 boer die speciaal voor ons de varkens selecteert.

40

FOKKO KORTLANGLAAN 180 I 3851 SJ ERMELO I T 0341-355940 I MAIL@SLAGERIJVANDERVLIS.NL I

WWW.SLAGERIJVANDERVLIS.NL

Draag bij aan blije bijen!

Bee happy Geen honing zonder bij, we weten het allemaal. Maar wist je ook dat we het aan de bijen te danken hebben dat we kunnen kiezen uit heel veel soorten groente en fruit en dat de natuur om ons heen rijk en gevarieerd is?

Foto's: Joost Leijen Shutterstock

H

ommels, wilde en honingbijen spelen een essentiële rol bij de bestuiving van bloemen. Het is het aloude verhaal van de bloemetjes en de bijtjes. Om vrucht of zaad te kunnen ontwikkelen heeft een bloem het stuifmeel van een andere bloem nodig. Soms wordt dat overgebracht door de wind, soms door mensen en dieren die voorbijkomen, maar voor het grootste deel gebeurt het door ijverige bijtjes die al zoemend van bloem naar bloem vliegen terwijl ze nectar en stuifmeel verzamelen. Ze kunnen daarbij wel een gebied van zeven kilometer

10 42

doorsnee bestrijken. In de landbouw is het met name de honingbij die onmisbaar is voor de bestuiving, want zo’n 80 procent van de eetbare gewassen is afhankelijk van bestuiving door bijen en andere insecten. Het is dan ook niet voor niets dat bijna alle boeren vroeger wel een paar bijenkorven op hun land hadden staan.

Duizenden bijtjes, één wezen Tegenwoordig worden honingbijen door imkers meestal in bijenkasten gehouden; per kast één bijenvolk dat bestaat uit een koningin, veertig- tot soms wel tachtigduizend

werksters en een paar honderd darren (mannetjes). In de bijenwereld draait het allemaal om de groep en niet het individu. Eigenlijk is zo’n kast of korf inclusief de raat en bijenkolonie één uniek wezen, een superorganisme dat zelfstandig functioneert en waarbinnen de bijen geroutineerd als één geheel met en voor elkaar werken.

Ze hebben het prima voor elkaar en het zou allemaal perfect zijn, als niet in de grote, boze, moderne buitenwereld het geluk en zelfs het leven van de bijen bedreigd zou worden door het intensieve gebruik van

giftige bestrijdingsmiddelen en het minder worden van een grote verscheidenheid aan bloeiende planten, bomen en struiken.

Honey & money En dan is er nog de moderne imkerij waarbij het vooral om de honing draait, want honey and money liggen dicht bij elkaar. Om een optimale hoeveelheid honing te kunnen oogsten wordt daarbij nog weleens ingegrepen in het natuurlijk functioneren van de bijenvolken. Dat put de bijen

11 43

uit, zorgt voor stress en maakt de van nature zachtaardige diertjes ongelukkig en letterlijk stekelig. Dat het niet goed met ze gaat, is een overduidelijk signaal dat het ook in de natuur behoorlijk mis is. Voor solitair levende wilde bijen en hommels wordt het steeds moeilijker om voedsel en nestgelegenheid te vinden. Het goede nieuws is dat meer en meer mensen zich hiervan bewust worden. Een groeiend aantal organisaties werkt nationaal en internationaal actief samen om de bijen gezond te houden.

Hoewel de bijensterfte wereldwijd nog altijd aanzienlijk is, begint de Nederlandse bijenstand zich al te herstellen.

biologische bollen, zaden en planten, daarvan weet je zeker dat ze niet behandeld zijn met insecticiden. Eet om diezelfde reden biologisch verbouwde groenten en fruit; dat is goed voor jezelf maar ook voor de bijen! Fijn voor wilde bijen en andere bestuivende insecten: een prettig bijenhotel op een zonnig, beschut plekje in je tuin of op je balkon waar ze veilig kunnen rusten, schuilen, nestelen en overwinteren. Je kunt het zelf maken door gaten in hout te boren of holle plantenstengels van verschillende dikte te bundelen, maar er zijn ook allerlei kant-en-klare bijenhotels te koop.

Heilzame honing

Nu doen voor na de winter

Een beetje honing in je thee is fijn voor je keel als je verkouden bent en voor je humeur als je in een dipje zit; koninginnengelei is een energiebom die je in zware tijden op de been houdt; propolis is een krachtig antioxidant dat je immuunsysteem op peil brengt en je gezond de winter door helpt‌ sinds mensenheugenis hebben bijen goed voor ons gezorgd door ons een uniek geneesmiddel te geven. Het is tijd dat wij ons nu op onze beurt bekommeren om de gezondheid van deze vreedzame, sociale dieren en hun leefomstandigheden verbeteren.

En er is best veel wat we kunnen doen! Koop bijvoorbeeld honing met een biologisch keurmerk of bij een lokale imker die verantwoord omspringt met zijn bijenvolken.

Vraag je gemeente om meer bloeiende bomen en struiken aan te planten. Maak van je balkon of geveltuintje een bijenparadijsje of leg een lekkere, rommelige ecologische bloementuin aan, zaai op een braakliggend terreintje een meerjarig, bijvriendelijk bloemenmengsel uit. Kortom: zorg voor heel veel verschillende bloemen, want dat is het toverwoord. Bijen zijn voor hun voedsel afhankelijk van bloemen en ze hebben er heel veel nodig, vooral in de zomer en nazomer. Kies daarbij waar mogelijk voor

Omdat honingbijen behaard zijn, kunnen ze in de winter hun warmte vasthouden. Ze overwinteren dicht tegen elkaar aan met de koningin in hun midden en voeden zich met de honing die ze hebben opgeslagen. Toch zal een groot aantal sterven, maar zodra de koningin weer eitjes gaat leggen, wordt het volk versterkt door duizenden jonge bijen. Van de solitair levende wilde bijen halen alleen de larven de volgende lente door tijdens de koude maanden in een soort winterslaap te gaan en hommelkoninginnen overwinteren in hun eentje om in het voorjaar een nieuwe kolonie te starten. Je helpt bijen geweldig door in de herfst niet al te fanatiek te snoeien, snoeiafval te laten liggen en afvalbladeren lekker uit te strooien over de aarde in je tuin. Veel bijen overwinteren namelijk in uitgebloeide bloemstengels of in een nestje in de grond. Hoe ze ook overwinteren, zodra de lentezon zich laat zien worden al die bijen wakker en gaan op zoek naar het eerste stuifmeel van het seizoen. Jij kunt ervoor zorgen dat er dan genoeg voedsel voor ze is door in de herfst vroegbloeiende bollen te planten, zoals krokusjes, boshyacinten, speenkruid, sneeuwklokjes, anemonen, blauwe druifjes en sierui.

44

Zuurstofkuurtje voor een stralende huid Om er jong, stralend en mooi uit te (blijven) zien, denken we in eerste instantie vooral aan make-up en verzorgingsproducten.

Maar wat dacht je van de goedgevulde voorraadkast van Moeder Natuur?

I

Foto’s: Shutterstock, Joost Leijen

In de holistische leer wordt uiterlijke schoonheid gezien als de weerspiegeling van innerlijke gezondheid. Ofwel: een gezond lichaam is een mooi lichaam! Daar speelt voeding ook een grote rol in. Wat je eet en drinkt en of je de juiste bouwstoffen binnenkrijgt, bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van je huid. De vitamines, mineralen en vetten in je voeding beschermen je huid, zorgen voor een snel herstel, helpen tegen veroudering en geven je algehele conditie een boost. Alles wat je eet en drinkt kan bijdragen aan een gezonde huid die zuiver, soepel en mooi is.

Je kunt voeding dan ook gerust zien als het ultieme schoonheidsgeheim van de natuur.

Alle elementen in je voeding leveren hun eigen bijdrage.

Zoals zuurstof.

46

Bij voeding denk je misschien niet zo gauw aan zuurstof.

Toch zijn die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Je lichaam heeft zuurstof nodig om alles wat je eet te verbranden en om te zetten in energie. Zonder zuurstof zou er trouwens helemaal geen eten zijn, want alles wat leeft, heeft zuurstof nodig om te bestaan. Zonder zuurstof functioneren onze organen niet en sterven onze lichaamscellen af. Ook als beautyfood speelt zuurstof een belangrijke rol, want het zorgt voor een prachtige, stralende huid. De lucht die je inademt is dus net zo belangrijk als wat je eet en drinkt!

Zuurstof wordt door onze longen uit de lucht gehaald, maar ook door onze huid. Een oudere huid heeft daar trouwens wel wat meer moeite mee. Tip: Met af en toe een scrubbeurtje verwijder je dode huidcellen waardoor je huid beter kan ademen! Via de longen en bloedsomloop worden alle lichaamscellen voorzien van zuurstof (O2) en met de uitademing worden de afvalstoffen (CO2) afgevoerd. Het is een volautomatisch proces, maar toch is het handig om je eens te verdiepen in je ademhalingstechniek. Je kunt bijvoorbeeld het beste door je neus ademen, want daar wordt de lucht die je inademt middels trilhaartjes en slijmvlies gefilterd en verwarmd.

Wil je optimaal profiteren van je neus, spoel hem dan regelmatig met een zoutoplossing. Daarvoor zijn speciale neusdouches en nasaal spoelzout te koop, maar een ayurvedische netipot, een Aladdin-achtig neuskannetje, en een oplossing van zeezout werkt ook super.

47

Beauty-ademhalingsoefening Er zijn allerlei ademhalingsoefeningen, maar de vuurademhaling is volgens veel yogi’s en yogini’s de meest reinigende ademhalingstechniek. Het is een echte beautyademhalingsoefening die zorgt voor een mooie, zuivere, glanzende huid, maar ook een serieuze work-out voor je buikspieren. Je merkt het effect beslist, zeker als je hem wat vaker doet. Tijdens de oefening worden je spijsverteringsorganen stevig gemasseerd, je verbranding gestimuleerd en je krijgt het er ook lekker warm van. Perfect om te doen aan het begin van de dag, maar niet op een volle maag! Het is een zeer krachtige oefening, dus doe hem voorzichtig en in ieder geval niet als je zwanger bent. Drink erna vooral veel water, zodat je alle losgekomen afvalstoffen sneller afvoert.

Lach, haal adem en neem de tijd

Ga rechtop zitten of staan en leg je hand op je buik. Adem in door je neus en voel hoe je buik uitzet. Adem kort en krachtig uit door je buikspieren in te trekken, alsof je je neus snuit. Je buikwand en middenrif duwen letterlijk de lucht uit je longen.

Als je vervolgens je buik ontspant, adem je vanzelf weer in.

Het is de bedoeling dat de in- en uitademingen elkaar supersnel opvolgen, zonder pauzes daartussen. Maar begin eerst rustig en voer het tempo langzaam op. Na tien keer neem je even pauze.

Thich Nhat Hanh

In het algemeen wordt aangeraden om naar je buik en middenrif te ademen. De diepe buikademhaling kost minder energie en levert meer zuurstof in je longen en dus in je bloed op dan de oppervlakkige borstademhaling. In tijden van stress en emoties nemen we onbewust minder tijd om adem te halen en ademen tot aan de borstkas. Tijd voor een adempauze! Focus op je buik en wacht na iedere in- en uitademing een paar tellen voordat je doorademt.

Natuurlijk speelt ook de kwaliteit van de lucht om je heen een rol en die is in onze goed geïsoleerde huizen niet altijd even fantastisch. Vooral in de herfst en winter wanneer er minder vaak ramen openstaan en de verwarming op hoog is het belangrijk om attent te zijn op een zuurstoftekort.

Dat merk je onder andere aan je huid die er dof, grauw en schraal door wordt. Goed ventileren is een must, maar ook groene planten kunnen bijdragen aan een betere luchtkwaliteit. Ze filteren schadelijke stoffen uit de lucht en

48

zetten koolstofdioxide om in zuurstof. Absolute topper op dit gebied is de lepelplant! Maar de allerbeste beautytip is dagelijks minimaal een half uurtje zuurstoftherapie in de buitenlucht, dat doet wonderen voor je uitstraling! Fietsen, wandelen, joggen met vrienden of collega’s, met je hond lopen... hoe je het invult is up to you, als je er maar diep bij in- en uitademt, want dat helpt om je zuurstofopname te vergroten. Terwijl je lekker actief bezig bent, train je je longen om meer zuurstof op te nemen, wordt je doorbloeding en stofwisseling gestimuleerd en krijgt je hele systeem een boost, inclusief de conditie van je huid.

De meest frisse neus haal je natuurlijk in de natuur! Een stevige wandeling langs het strand levert een flinke dosis zuurstof op. Niet voor niets stuurden huisartsen patiënten vroeger al naar zee vanwege de heilzame, zilte lucht. Dat heeft te maken met de minerale zouten van het zeewater waardoor lucht aan zee relatief veel negatieve ionen bevat.

Die zorgen er onder andere voor dat zuurstof sneller door je lichaam kan worden opgenomen en dat leidt weer tot een hogere concentratie zuurstof in je bloed.

Maar een boswandeling werkt misschien nog wel het allerbeste. Bomen staan bekend als grootproducenten van zuurstof. Dat betekent niet dat er in een bos of park meer zuurstof in de lucht zit, maar je ervaart de lucht wel als heel zuiver. Datzelfde gevoel heb je na een flinke regenbui. Stofdeeltjes in de lucht worden opgenomen door de regendruppels, waardoor de atmosfeer als het ware wordt schoonspoeld. Heerlijk om dan buiten te zijn en niets ruikt zo lekker als een bos na de regen! Tip: plan zo nu en dan een beauty-uitje op de Veluwe in. Nee, we bedoelen geen dagje wellness, maar een weekendje wandelen of fietsen door de uitgestrekte bossen van dit immense en volgens velen mooiste natuurgebied van ons land. De ideale plek dus voor een zuurstofkuurtje in de vorm van bewegen in de pure, geurige boslucht!

“De mooiste liefde is de passie voor ambachtelijk bier uit de historische bierstad Delft.”

De Koperen Kat - o.a. verkrijgbaar bij

Bierwinkel BurgBieren te Ermelo Voor informatie:

www.dekoperenkat.nl

49

Uitsmijtertjes

Mosselen Nederlandse mosselen zijn wereldberoemd en ze komen allemaal uit Zeeland, zelfs als ze in de Waddenzee zijn geteeld. Dat komt omdat ze als ze een jaar of twee, drie zijn op de Mosselveiling in het Zeeuwse Yerseke worden geveild en daar vervolgens nog een tijdje op de harde bodem van de Oosterschelde doorbrengen. In het zuivere

zeewater spoelen de mosselen zichzelf schoon, verwateren heet dat, en worden daarna verpakt. Bomvol mineralen, vitamines, goede eiwitten en vetten behoren deze smakelijke schelpdiertjes tot de superfoods met een paar extra’s: simpel en snel te maken en (zonder sausjes en frietjes!) caloriearm.

HET BESTE DAT DE ZEE TE BIEDEN HEEFT Ook voor thuis Koninklijke Schmidt Zeevis Rotterdam is al meer dan 100 jaar leverancier van topkwaliteit verse vis en schaal- en schelpdieren aan de horeca. Ook thuis kunt u genieten van het beste dat de zee te bieden heeft.

Neem eens een kijkje in onze webwinkel, www.schmidtzeevis.nl/webwinkel.

Van levende kreeft tot gerookte, wilde Alaska King zalm, van verse vis tot Oma Schmidt’s verrukkelijke vissoep. Alles is 24 uur per dag te bestellen en wordt door onze eigen chauffeurs bij u thuisbezorgd. Voor 12.00 uur besteld, de volgende dag vers in huis!

Foto: Joost Leijen

Officiële naam: Mytilus edulis Smaak: Zacht, zilt en romig, zowel de oranje als witte.

Kooptip: Als de r in de maand zit. De hangcultuurmosselen die in de zomer worden gelanceerd hebben ook hun charme, maar vanaf september kun je genieten van traditioneel gekweekte mosselen die hun buikje vol hebben kunnen eten aan plankton.

En dat zijn toch echt de lekkerste!

Weetje: Je kunt mosselen rauw eten of barbecueën, maar meestal worden ze gekookt. Doe dat in kleine porties, vooral niet te lang en gewoon naturel, dan houden ze hun pure smaak en bite. Een speciale mosselpan is handig, maar omscheppen in een wok of grote koekenpan ook. Zodra alle schelpen open zijn kan het mosselfeest beginnen. Eet lekker met je handen, gebruik een lege schelp als tangetje en drink er een mooi bockbiertje bij, want dat is als herfstprimeurtje een verrassend leuke combi met mosselen.

www.schmidtzeevis.nl/webwinkel Koninklijke Schmidt Zeevis Rotterdam • Matlingeweg 333, 3044 EV Rotterdam

50

A20, afrit 12 • gratis parkeren

VERSERE VIS ZWEMT NOG!

Fuze Tea is een drank met thee-extracten en vruchtensap uit concentraat, (met kruidenextract), met suikers en zoetstof. © 2018 FUZE TEA is a registered trademark of DP Beverages

NIEUW

ZO HEB JE IJSTHEE NOG NOOIT GEPROEFD

MAAK KENNIS MET

LAAG IN CALORIEËN

GEMAAKT VAN DUURZAAM INGEKOCHTE THEE

!

UNIEKE EN NATUURLIJKE SMAAK