een museum als merk Foam is in korte tijd niet meer weg te denken uit het hoofd en hart van een groot publiek.
Vandejong amsterdam
001
Opdrachtgever
Stichting Fotografiemuseum Amsterdam
Opdracht
Ontwikkel een merkconcept
Oplossing
Een nieuwe vorm van cultureel ondernemerschap: denken in netwerken en verbindingen
Merkconcept
Meer dan een museum
Van 40.000 bezoekers in 2001 naar 200.000 in 2009
altijd iets te beleven
Ryan Mc Ginley
lokale activiteiten
from museum
mondiale ambities
keizersgracht amsterdam
to netwo
mondiale ambities
ork
m
azine g a
globa
unity comm brand
do -
self it-your
lo
de sublabelssynergy van Foam versterken elkaar Create
al
ocal
gallery
een museum als merk
In 2001 krijgt de Stichting Fotografiemuseum Amsterdam groen licht van de gemeente om te starten met het museum aan de Keizersgracht. Het nieuwe museum vraagt Vandejong om de complete communicatie te ontwikkelen en te zorgen voor bekendheid bij een groot en breed publiek. Vandejong ontwikkelt een ‘museum-totaalconcept’ dat zich volledig richt op het versterken van de relebase mefotografiehode vantie van het museum voor de stad, wereld, voor het publiek en voor andere instellingen. Het concept is een geĂŻntegreerde visie die uitgaat van een nieuwe vorm van cultureel ondernemerschap: denken in netwerken en verbindingen. Alles is erop gericht om zoveel mogelijk mensen te bereiken, om specifieke groepen mensen aan het museum en met elkaar te verbinden. Het concept zet het (destijds) traditionele beeld van een museum op zijn kop. Alle communicatiemiddelen worden gezien als een extra tentoonstelling. De stad
a'dam
wordt gebruikt als expositieruimte. Het potentieel aan bezoekers wordt vergroot door van meet af aan geen catalogi maar een magazine te maken. Een magazine dat bovendien internationaal verspreid kan worden. De naam van het museum ontstaat logisch binnen het concept: Foam. Licht en toegankelijk, te herleiden tot Fotografiemuseum Amsterdam en internationaal bruikbaar.
Foam is meer dan een museum Foam wil zoveel mogelijk mensen van fotografie laten genieten, kennis met hen delen en discussies op gang brengen. Daarom toont Foam fotografie in al haar gedaanten: autonoom, documentair en toegepast, historisch en hedendaags. HiĂŤrarchisch onderscheid tussen beroemdheden, talenten en amateurs is niet aanwezig. Deze attitude is de basis van waaruit Vandejong het communicatieconcept ontwikkelt. Het breed willen communiceren vraagt om daadkracht en een ruimdenkende instelling bij klant en bureau. Tussen Foam en Vandejong ontstaat een bijna grenzeloze samenwerking die resulteert in steeds verder uitbreidende diensten, productontwikkeling en vernieuwende communicatie.
Een merk voor iedereen Foam is open, ondernemend, veelzijdig en heeft gevoel
voor kwaliteit. Bij deze organisatie past een merkstijl die de ambitie en levendigheid niet in de weg staat, maar juist ondersteunt en versterkt. De vormgeving wordt daarom mede bepaald door de inhoudelijke groei van het merk. Inmiddels is Foam een sterke merkfamilie met vele uitbreidingen zoals educatieprojecten voor scholieren, een eigen cultureel beleggingsfonds en het internationale Foam Magazine. Door het concept achter deze sterke merkfamilie trekt Foam bezoekers van verschillende lagen van de bevolking en uiteenlopende leeftijden.
Toegankelijk voor de hele wereld De eerste tentoonstellingen van Foam worden niet in een catalogus, maar in de vorm van een magazine vastgelegd. Zo wordt een hogere oplage gerealiseerd en kunnen dus meer mensen worden bereikt. Vanaf 2003 wordt het magazine als extra tentoonstellingsplatform ingezet, onafhankelijk van de tentoonstellingen in het museum zelf. Bijzonder is dat Foam het magazine in een joint venture met Vandejong uitgeeft. Al snel verovert het magazine een niet meer weg te denken plaats binnen het segment kunsttijdschriften. Het magazine krijgt internationaal veel lof en waardering van gerenommeerde fotografie-instituten, topfotografen, curatoren en galeriehouders en het weet
vele prijzen in de wacht te slepen, onder meer voor z’n vormgeving. Een belangrijk doel van Foam Magazine wordt zo behaald: het geeft Foam internationaal een stem en allure.
Buiten de museummuren Bewust van zijn rol en betekenis voor Amsterdam steekt Foam altijd veel energie in het bereiken van het publiek in de stad. Maar niet iedereen kan of wil naar het museum komen. Daarom vraagt Foam direct na de openingstentoonstelling aan Vandejong om een tentoonstelling in het Vondelpark te organiseren. Een groot aantal professionele en niet-professionele fotografen stuurde hun ‘mooiste foto’ in. Uit het enorme aanbod zijn de honderdvijftig allermooiste foto’s geselecteerd en aan lantaarnpalen in het park bevestigd. Iedereen wordt dagelijks geconfronteerd met fotografische beelden in de openbare ruimte. Meestal dragen deze beelden een commerciële boodschap uit. Als tegenwicht wil Foam zich vaker nadrukkelijk presenteren in de openbare ruimte. Na de eerste tentoonstelling buiten de museummuren is Foam daarom vaker naar buiten gegaan: opnieuw in het Vondelpark met Foam Oase, maar ook in heel Nederland in 2009 met Nieuwe groeten uit... . En Foam zocht ook samenwerking met andere instellingen. Er volgden Foam-tentoonstellingen in onder meer het Jeu de
Paume in Parijs en in the museum of the City of New York. Met deze tentoonstellingen buiten de muren van het eigen gebouw bereikt Foam veel meer publiek dan dat het aan de Keizersgracht kan ontvangen.
Zelf aan de slag Foam wil mensen naar fotografie leren kijken. Daarom biedt Foam aan specifieke doelgroepen op maat gemaakte handvatten waarmee zij een kritisch bewustzijn kunnen ontwikkelen ten aanzien van hedendaagse beeldcultuur. Hiervoor ontwikkelt Vandejong de ‘paraplu’ Foam For You. Naast de vormgeving voor specifieke projecten als Foam Safari (voor kleuters), Stad en Taal (inburgering) en Foto’s in Nederlandse gebarentaal (voor doven en slechthorenden), verzorgt Vandejong inhoudelijke content voor Foam Lab (carrièrecoaching voor de culturele sector) en voor ‘What’s your story?’, een cultuureducatieproject voor de bovenbouw van het primairen voortgezet onderwijs.
Onafhankelijk Om onafhankelijker te zijn van subsidies bedenkt Vandejong ideeën voor eigen inkomstenbronnen. Een aantal daarvan wordt uitgevoerd, waaronder Foam Fund: een beleggingsfonds waarmee bedrijven en particulieren een aandeel in het succes van Foam kunnen
kopen. Met de opbrengsten van Foam Fund financiert Foam onder meer haar talentprogramma’s. Het dividend dat jaarlijks aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd, bestaat uit een print van een talent dat in Foam te zien is geweest. Directe return on investment dus.
Het succes van Foam Foam is er in geslaagd een breed publiek aan zich te binden en fotografie toegankelijk te maken zonder kwaliteit te verliezen. Sinds de opening in december 2001 is Foam in alle facetten enorm gegroeid. Naast de continue groei van de diversiteit aan activiteiten en presentaties, groeit het bezoekersaantal van bijna 36.000 in het eerste jaar naar ruim 200.000 in 2009. Met deze cijfers en de publieke aandacht die het museum genereert, plaatst Foam zich in de top van de Nederlandse musea. In 2009 telt Foam 60 Foam Fund aandeelhouders, 586 Club Foam leden en 802 Foam Fans. Vanaf 2007 worden de activiteiten van elk jaar samengevat in Foam Album. Het album van 2007 wint de internationale Red Dot award in communication design. In 2008 sleept Foam de SponsorRing voor ‘smart budget’ in de wacht voor Foam Lab. Voor de vernieuwende financieringsprojecten die Foam opzet voor particuliere gevers, wint het museum op het cultuurbal 2008 de MecenaatsMuze. De jury beschouwt Foam als een ‘bijzonder en inspirerend voorbeeld voor de culturele sector’.
Foam Magazine wint internationaal prijzen en wordt door opinieleiders in de internationale fotografiewereld gezien als het beste blad voor (kunst)fotografie. Op dit moment werkt Vandejong met Foam aan het realiseren van de internationale ambities. Hierin is een grote rol weggelegd voor online communicatie en het creëren en onderhouden van verschillende communities rondom de programmering van Foam.
Vandejong & cultuur De kunst- en cultuursector heeft een belangrijke maatschappelijke rol in de ontwikkeling van denkkracht, creativiteit en innovatie van de samenleving. Op culturele plekken ontstaan ideeën buiten bestaande kaders en ongewone visies op de toekomst. Daarom moeten culturele instellingen voorop lopen, ook in communicatie. Vandejong ontwikkelt culturele merken waarin inhoud, beleving en vernieuwing centraal staan. Kenmerkend voor onze aanpak is dat wij ons zowel in de belevingswereld van het publiek als in de wereld van de ‘makers’ verplaatsen. Daarom denken we mee over aanbod, activiteiten en communicatie die een brug bouwen tussen instituut en publiek.
al
ocal
gallery
homebase
a'dam
Internationale expositie in een magazine
nieuwe groeten uit... road show door het hele land
Communiceren is exposeren
Foam maakt fotografie het gesprek van de dag
over Vandejong
Foam
Vandejong is een ondernemend, strategisch en creatief communicatiebureau. We werken graag samen met mensen die nieuwe wegen durven inslaan en geloven in wederzijdse inspiratie. Vandejong staat voor eerlijke en oprechte communicatie met een onderscheidende stijl. Strategen en creatieven werken nauw samen aan merken en campagnes. Waar nodig betrekken we experts van buiten. Zo leveren we een brede bijdrage: van merkconcept en creatieve strategie tot de uitwerking naar concrete campagnes, middelen en, als het nodig is, nieuwe diensten en producten.
strategie, concept en realisatie Vandejong
001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016
Foam Een museum als merk neau Wereldwater voor wereldburgers Foam magazine Expositions in a magazine anno Wij maken geschiedenis! universiteit twente We create futures Foam Fund Beleggingsadvies universiteit twente Start studying stichting Waterexpo 2010 Revolutie in denken over water united nations gIFt Fight human trafficking Cineville There’s a new town in town ministerie van Buitenlandse Zaken Allianties voor een betere wereld diverse consortia Hello Zuidas Het groene Hart Een randstedelijke proeftuin dienst Wonen, gemeente amsterdam 150 jaar Wibaut Castrum Peregrini Intellectual playground Foam / anP Historisch archief / nationaal Historisch museum Nieuwe Groeten Uit...
Download de nieuwste cases op vandejong.nl of vraag ze aan via info@vandejong.nl
Voor meer informatie Ilse Huijg Bureaumanager ilse@vandejong.nl Contactgegevens t: 0031 20 462 2062 e: info@vandejong.nl vandejong.nl blog.vandejong.nl