slim beleggen issu by Borgerhoff & Lamberigts

INLEIDING

MIJN BEURSVERHAAL

DE TIEN BELANGRIJKSTE LESSEN

BELEGGEN IS ALS KOKEN

KIJK IN DE TOEKOMST

KIES DE JUISTE BELEGGINGEN VOOR JE PORTEFEUILLE

105

SLOT

135

INLEIDING We leven in uitdagende tijden. En dan druk ik me nog voorzichtig uit. Het leven is er niet eenvoudiger op geworden. De druk van de maatschappij neemt steeds meer toe, terwijl de resultaten almaar matiger worden. Dit speelt zich af in diverse domeinen van het leven. Sociaal, economisch, cultureel…, maar wat mij betreft vooral ook financieel. Het gemiddelde loon neemt onvoldoende toe, terwijl de gemiddelde kosten blijven oplopen. Steeds meer mensen krijgen het gevoel dat ze in een figuurlijke ratrace zitten. Daarbij komt dat het uitzicht op de toekomst steeds troebeler wordt. Om een metafoor te gebruiken: het licht aan het einde van de tunnel lijkt te doven. Natuurlijk is de toekomst per definitie onzeker, maar het is vooral het uitzicht op een mooie, onbezorgde oude dag dat langzaam maar zeker wegebt. Er wordt steeds meer beknibbeld op het pensioen. De uitkeringen staan onder druk en de leeftijdsgrens wordt stelselmatig opgetrokken. Ik vermoed dat ik pas op zeventig jaar of later – ik ben momenteel veertig jaar – iets van pensioen kan tegemoetzien. Ondertussen krijg ik hier en daar een grijs haartje, wat betekent dat het ouderdomsproces toch op dezelfde leeftijd wordt ingezet als vijftig of honderd jaar geleden. Wat er in al die tijd veranderde, is dat we langer ouder zijn. Maar puur fysiek blijft het verouderingsproces gelijk.

Gelukkig heb ik geen fysiek beroep – als je schrijven niet als een fysieke inspanning beschouwt –, maar toch knaagt bij mij hetzelfde gevoel. Het gevoel dat er voor onze generatie op latere leeftijd niets of weinig meer is. Verderop in het boek zal je lezen dat ik met dit gevoel, gek genoeg, al van in mijn jeugdjaren worstel. Dit is een van de belangrijkste redenen waarom ik vandaag doe wat ik doe: beleggen. Bovendien is de situatie er in de afgelopen decennia niet op verbeterd, maar enkel verder achteruitgegaan. De mondiale schuldenberg loopt steeds verder op. Vooral sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008. De oorzaak hiervan ligt in een overvloed aan schuld. Toch is de schuldenberg niet afgenomen, maar juist in een hogere versnelling gegaan. Men is schuld gaan bestrijden met nog meer schuld. Wat mij betreft een compleet onhoudbare situatie, op middellange termijn. Laat die termijn nu net in de periode vallen tussen vandaag en mijn pensioen. Met alle gevolgen van dien voor de geldpotjes die vandaag gereserveerd staan voor de pensioenuitkeringen. Daarbij komt dat de rente door de snel oplopende schulden in de voorbije decennia steeds dieper wegzakte. Dat moet wel, want anders wordt zo’n toenemende schuld onbetaalbaar en loopt het financiële systeem vast. Zo’n dalende rente blijft natuurlijk ook niet ongestraft, want de rente die je op je spaarboekje krijgt, is gebaseerd op de rentevoeten van de schuldposities. Het gevolg is dat de spaarrente in de voorbije jaren als sneeuw voor de zon is verdwenen. Het liep op een gegeven ogenblik dermate de spuigaten uit op de internationale kapitaalmarkten dat landen geen rente meer moesten betalen op hun schulden, maar geld erbij kregen van investeerders, in de vorm van een negatieve rente. Dit zet de financiële wereld op z’n kop, en was een duidelijke streep in het figuurlijke zand, dat we de limieten van het mogelijke bereikt hebben, op basis van het door schulden gedreven systeem. Nu hoeft schuld op zichzelf geen probleem te zijn, mits deze onder controle is. Want dan is schuld immers gezond. Dit kan bijvoorbeeld door de schuld te laten toenemen, gebaseerd op de inkomensgroei. Dit impliceert 8

een hogere economische groei, maar precies het omgekeerde gebeurde sinds de kredietcrisis: de economie moddert op een laag pitje aan. Als je kijkt naar de groei van de schuld en de groei van de economie, dan is het statistisch en mathematisch uitgesloten dat dit positief zal uitdraaien. De andere uitkomst is dan inflatie, ofwel de reële waarde van de schuld verlagen. Dit laatste kan doorgevoerd worden door de monetaire instanties, omdat zij inflatie kunnen creëren, maar het kan enorme gevolgen hebben voor de koopkracht van jouw en mijn zuurverdiende centen. Het dagelijkse leven wordt in dat scenario dan fors duurder. Ook op die manier wordt je pensioen zwaar op de proef gesteld. Beleggen is voor mij de oplossing voor die uitzichtloze toekomst. Beleggen is voor mij dan ook meer dan wat geld investeren om meer geld te verkrijgen. Beleggen is voor mij een manier van denken en doen geworden. Het biedt voor mij antwoorden op de vele vragen die op ons afkomen. Sterker nog, het is voor mij een methode geworden om een onafhankelijk leven na te streven. Los van alle externe factoren die een noodlottig effect hebben op onze toekomst. Ik wil hier feitelijk los van komen te staan, zodat ik eveneens uitzicht heb op een zorgeloze toekomst, maar dan op eigen kracht, zonder dat ik moet hopen op de figuurlijke pot met goud op het einde van de rit. Beleggen geeft me die vrijheid, in zekere mate. Ik moet er natuurlijk wel hard voor blijven werken, maar ik weet in ieder geval voor wie en wat ik nu bezig ben: mezelf! Via dit boek wil ik de werkende generaties laten kennismaken met mijn ietwat aparte levensverhaal en carrièreverloop en de wijze lessen die ik geleerd heb als amateur, maar ook als professional in de financiële wereld. Ik ben niet de man van de ingewikkelde woorden en moeilijke omschrijvingen, want daar heb ik zelf ook altijd een hekel aan. Ik ben een pragmaticus en probeer de materie op een eenvoudige manier over te brengen. Want de inhoud is vaak al moeilijk genoeg.

Verder wil ik de noodzaak overbrengen dat je aan de bak moet met je vermogen. Zet je geld aan het werk, want bij de pakken blijven zitten zou op termijn voor een desastreuze terugslag kunnen zorgen. Wie nu niets doet, is er straks aan voor de moeite. Dat is geen dreigement, maar wel simpele logica en een nuchtere, realistische kijk op de huidige situatie. Nu de mouwen opstropen en investeren in je toekomst kan je later veel ellende besparen. Naast het feit dat beleggen een noodzakelijk kwaad zal worden, beschouw ik het als een verrijking voor de kijk op het leven. Als belegger zie je de wereld door een andere bril. Het geeft een unieke inkijk over hoe de wereld echt werkt. Bovendien geeft het je een voorsprong op de rest van de bevolking die achter de feiten aan blijft lopen. Je krijgt niet alleen mijn verhaal te horen en enkele belangrijke lessen die ik eruit geleerd heb, ik laat je ook kennismaken met mijn simpele kijk op beleggen. Voor mij lijkt beleggen in belangrijke mate op koken. En koken, dat kan iedereen met een klein beetje toewijding. Zo werkt het ook precies bij beleggen: wie de moeite doet om zich in te werken in de materie – en dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn – kan al een behoorlijk eind komen met beleggen. Om er vervolgens de vruchten van te plukken. Ik ga aan de hand van een mise-en-place enkele typegerechten op het vlak van beleggen aan je uitleggen. Een kookboek voor de belegger. Ten slotte geef ik je nog mijn kijk op de toekomst. Want als professional is het mijn taak (en plicht) geworden om je te informeren over de wegen die we de komende jaren met z’n allen zullen inslaan en hoe je je daar als belegger op kan gaan voorbereiden. Mijn toekomstvisie vertaalt zich in een reeks concrete beleggingen, waarvan ik er enkele uit de doeken zal doen. Laat mijn persoonlijke verhaal een bron van inspiratie zijn voor jou als belegger.

MIJN BEURSVERHAAL

M ijn beursverha al

Als jarenlange analist en columnist in diverse populaire media in Nederland en België is het moment aangebroken om mijn verhaal eens te vertellen in boekvorm. Want ik heb altijd gedacht dat mijn verhaal beleggers, beginners of gevorderden, kan helpen bij hun zoektocht naar het optimum. Wat ik hiermee bedoel, is dat iedere belegger anders is. Net zoals smaken verschillen. Het is immers niet altijd het hoogste rendement dat prioritair is voor een belegger. Dat is ook zo voor mij. Ik heb bijvoorbeeld door de jaren heen geleerd dat ik niet gemaakt ben voor het handelen op korte termijn. Mijn psyche is er gewoonweg niet op afgesteld, ik word bijzonder zenuwachtig van kortetermijnkoersvorming als ik er zelf bij betrokken ben. Anderzijds wordt mijn geest rustig als hij weet dat er op lange termijn belegd wordt. Het is zelfs zo dat ik dan bijzonder grote en diepe prijscorrecties goed kan hebben, als ik weet dat er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Misschien wordt het voor sommige lezers nu al wat te technisch of onduidelijk. Daarom lijkt het me goed om mijn levensverhaal op de beurs eerst uit de doeken te doen vooraleer ik je ga vertellen waarom (en eventueel hoe) je zelf kan gaan beleggen. En bovenal slim beleggen. Voor mij begon het beursverhaal al op de schoolbanken. Als zoon van een gezin met een multiculturele achtergrond – mijn vader was een Griekse immigrant, mijn moeder een Vlaamse boerendochter – ben ik opgegroeid met de idee dat als je goed wilde leven, je er ook hard voor moest werken. Van vroeg in de ochtend tot soms in de erg late avonduren. Om niet te zeggen: de nachtelijke uren. Vooral mijn vader was op dat vlak soms een echte doordrammer. Maar ik zag ook vaker dat deze aanpak soms negatieve 14

M ijn beursverha al

effecten opleverde. Mijn moeder is in dat opzicht de meer gematigde werker, met een gezonde dosis pragmatisme. Ik ben dus in mindere of meerdere mate een mix van de twee. Maar de kern van het verhaal was wel dat je moest werken om je centen te verdienen. En zonder geld was het leven niet altijd prettig. Aangezien mijn ouders noeste werkers waren, kreeg ik een jeugd waarin ik als kind veel kreeg. We – mijn zus en ik – werden verwend, waardoor we al snel ‘gewend’ raakten aan een materialistisch ingesteld leven. En ik voelde me prettig als ik kon kopen wat ik wilde. Dat was al zo tijdens mijn kinderjaren, en dat trok zich ook door naar mijn puberjaren. Uiteraard kreeg ik ook, zoals iedereen, mijn rebelse periode, maar ik kon een luxebestaan toch nooit helemaal loslaten. Geld maakt het leven gemakkelijk, daar kwam ik steeds meer achter. Maar het harde werken, dat was ook niet bepaald mijn allergrootste hobby. Ik ben wel iemand die zich ergens volledig voor kan geven, maar dan alleen voor de dingen die me echt passioneren. En als je jong bent, dan boeien je vooral zaken die amper of geen geld opleveren. Integendeel, tijdens je jeugdjaren geef je vooral geld uit. Het is niet voor niets dat studenten er altijd vakantiebaantjes op nahouden, om hun materialistische hobby’s te kunnen uitoefenen. Het maakt allemaal dat het thema geld me altijd wel ergens bezighield. Als een klein waakvlammetje, diep vanbinnen. Over die kleine waakvlam werd een lading benzine gegoten door mijn leerkracht economie, ergens halverwege het middelbare onderwijs. Ik moet zestien of zeventien jaar zijn geweest toen ik van de bewuste leraar enkele zinnen te horen kreeg die me tot op vandaag bijblijven. ‘Wie wil weten hoe de wereld in mekaar zit, moet naar de bron. En die bron, dat is de kapitaalmarkt.’ Kortom, wie wil weten hoe het eraan toegaat in onze maatschappij, en waar de macht echt wordt geregeld, die moet naar de bron van het geld. Dat was bij mijn weten de beurs, want dat hadden we eerder al geleerd. De beurs. De kleine waakvlam ontpopte zich als een razende vuurbal in mijn systeem. Tot op vandaag ben ik onder de indruk van dit ogenblik, zo diep heeft het me toen geraakt. Het was een kwestie van tijd vooraleer ik bij mijn bank stond om me te informeren 16

over de beurs. Want ik wist dat als ik een goed leven wilde hebben, ik iets moest gaan doen op de beurs. Ik wist niet alleen dat de beurs de bron was, waar vele zaken bepaald werden, maar ook dat je zelf aan de bak moest. Immers, ik twijfelde er al in een vroege fase van mijn leven aan of er later wel een pensioen zou zijn voor mijn generatie. Een generatie die ook wel ‘generatie x’ of de ‘vergeten generatie’ wordt genoemd. Een groep die sowieso erg maatschappijkritisch is ingesteld. Waar dit precies vandaan komt, is me niet geheel duidelijk. Maar ik kan me wel inbeelden dat we ergens diep vanbinnen beseffen dat de enorme economische groei die onze ouders hebben gekend, uiteindelijk onhoudbaar is. Het tart immers iedere economisch logica, als je er verder en dieper over nadenkt. Het gevolg is dat dit feest altijd eindigt met een financiële kater, en dat onze generatie kan instaan voor de gevolgen. Waardoor bepaalde zekerheden en economische verworvenheden, zoals een pensioen, op de helling komen te staan. Daar hoef je geen hogere economische wiskunde op toe te passen, gewoon wat logisch boerenverstand is voldoende. De toekomst oogde, en oogt, onzeker. Ik kreeg van mijn bankdirecteur een persoonlijk gesprek, omdat hij niet iedere dag jonge gastjes als ik over de vloer kreeg met de vraag om te gaan beleggen. Ik heb vervolgens op een namiddag een klein uurtje op z’n kantoor gezeten, waar ik mijn interesse in de beurs toelichtte, en hij nogmaals een vergelijkbaar woordje uitleg deed over wat ik eerder al wel eens op tv had opgevangen, wat de beurs precies inhield, maar nog specifieker, wat precies een aandeel was. Want op de beurs, daar kon je aandelen kopen. En het was de waarde van de aandelen waar je geld mee kon verdienen. Mijn bankdirecteur duwde me op het einde van ons gesprek een boek in handen. Zijn advies was om het boek eerst eens goed door te lezen, liefst enkele malen opnieuw, waarna ik klaar zou zijn om op de beurs te beleggen. Ik kon uiteraard altijd beginnen met beleggen, maar best was het boek eerst goed te verteren. Dat voelde meteen aan als een barrière. Ik kan me nog herinneren dat ik begon aan het boek, maar dat ik het al snel aan de kant legde nadat ik een aantal basiszaken had gelezen. Al die saaie boekhoudkundige teksten hadden voor mij geen 17

M ijn beursverha al

‘beursgehalte’. De beurs was een dynamische omgeving, vol met cijfertjes. Nu ik erover nadenk: ook het gegeven dat de beurs om cijfers draait, heeft me altijd enorm aangetrokken. Op school was ik vooral goed in vakken met cijfertjes, zoals wiskunde of economie. Tot op vandaag ben ik een ‘man van de cijfertjes’. Rekenen en goochelen met cijfers is iets wat diep in me zit. Saaie teksten ontsnappen dus snel aan mijn aandacht. Of ik moet het anders stellen. Ik weet dat ik niet zonder die teksten kan, want ze bevatten cruciale informatie. Dus probeer ik zo snel mogelijk alle cruciale informatie te filteren, en daar vervolgens mee aan de slag te gaan. Dat was bij mijn eerste stappen als belegger al zo – met het summier lezen van het beleggingsboek van mijn bankdirecteur – en dat is vandaag nog steeds zo. Ik neem informatie tot me, met een soort mentale filter, die meteen screent wat ik nodig heb om met de cijfers aan de slag te gaan. Met het uiteindelijke doel om er beter van te worden, op financieel vlak. Want dat was exact wat me zo aantrok op de beurs. Op basis van specifieke informatie kon je geld vergaren zonder dat je daarvoor je rug moest krom werken. Geniaal. Alleen moest je er wel wat centjes voor bij mekaar hebben. Het duurde nog enkele jaren vooraleer ik genoeg geld bij mekaar had om mijn eerste aandelen te kopen. Wat ik me er nog van kan herinneren, was dat ik begon met ‘normale’ aandelen te kopen. Traditionele, gekende aandelen waar je volgens de kenners weinig mee kon misdoen. Aandelen zoals de Belgische distributieketen Delhaize Group of energie leverancier Electrabel. Ik begon de koersen dagelijks op te volgen, via het financiële katern in de krant of via teletekst. Ik had immers nog geen internetaansluiting op dat ogenblik. Wat me meteen duidelijk werd, was dat beleggen niet de snelle winst opleverde waar ik wel al eens wat over opving. Want als je de krantenpagina’s erop nasloeg, viel er wel degelijk snelle winst te rapen op de beurs. Alleen gebeurde dat niet met de saaie goede-huisvader-aandelen die ik in bezit had. Het duurde niet lang of ik gaf mijn bankier de opdracht om de traditionele aandelen te verkopen. Ik wilde ook sneller geld verdienen op de 18

beurs. Het magische woord van dat ogenblik was IPO. Wat stond voor Initial Public Offering, oftewel beursintroducties. Wie intekende op een beursintroductie destijds – we praten over de periode 1998 – had bijna een garantie op snelle winst. De vraag naar beursintroducties was dan ook massaal. De kunst was om de aandelen te verkrijgen nog voor ze aan de beurs noteerden. Dat kon door vooraf je belangstelling te melden bij de bankier, die je dan aanmeldde bij de onderneming om in te tekenen op de IPO van een beursgang. Ik kan me nog vaag de perikelen herinneren bij de beursintroductie van Kinepolis, een Belgische bioscoopgroep. De vraag naar de aandelen van Kinepolis was zo groot, tot 75 keer meer dan het aanbod aandelen die naar de beurs gingen, dat je als kleine belegger meestal flink naast de figuurlijke pot met honing greep. Want je kreeg maar een klein percentage aandelen te pakken van de oorspronkelijke toezegging. Je schreef je in voor enkele duizenden euro’s (toen nog Belgische franken) om slechts enkele honderden euro’s te krijgen. De beursintroducties waren uiteraard een laaiend succes. Dat kan ook moeilijk anders, met een dergelijke grote vraag naar de aandelen. De koersen van de IPO’s in die periode schoten per definitie omhoog op de eerste beursdag, met tientallen procenten. Ik twijfelde nooit erg lang en verkocht de aandelen meestal meteen op de eerste handelsdag, waardoor ik steeds een mooie winst kon opstrijken. Maar ik kreeg niet het idee dat ik er het maximale had kunnen uithalen. Nu ja, de winsten waren dan misschien wel klein, maar de opeenstapeling van succesjes smaakte naar meer. Ik kreeg al snel in de gaten dat de IPO-manie niet enkel op de Brusselse beurs woedde, maar een wereldwijd fenomeen was. De financiële kranten en tijdschriften stonden er vol van. Ik bleef maar lezen en aanmelden op IPO’s, want ik wilde de kneepjes van dit specifieke beurssegment goed onder de knie krijgen, zodat ik er grote rendementen mee kon gaan boeken. Ik las vooral ook over de Nederlandse IPO-markt, die net zo hard aan het boomen was als de Belgische, of zelfs harder. Het regende beursintroducties in Nederland, want ook daar was de vraag vrijwel onverzadigbaar. De successen waren er nog groter, als ik de berichten mocht geloven.

M ijn beursverha al

Ik besloot dan ook snel om me toe te gaan spitsen op de Nederlandse IPO’s. Ik had namelijk redelijk snel door dat je meer geld kon verdienen in Nederland dan in België. Zelfs al was ik een Belg, en dus een buitenlander voor de Nederlandse beursautoriteiten. Dit had een belangrijke gevolg, namelijk dat ik als buitenlander helemaal achteraan in de rij moest aanschuiven bij de verdeling van de IPO’s. In de praktijk betekende dit toen dat er gewoonweg geen aandelen werden toegekend aan buitenlandse beleggers. Maar dat hoefde wat mij betreft geen probleem te vormen. Ik wist immers dat de Nederlandse aandelen op de dag van de IPO meestal als een raket omhoogschoten, veel harder dan de Belgische tegenhangers. Het enige wat ik dus moest doen, was op tijd deze aandelen kopen op de beurs, om ze enkele dagen later, als de koopdruk opdroogde, weer te verkopen. Zo gezegd, zo gedaan. Ik kocht dagelijks de financieel-economische krant De Tijd, omdat ze ook regelmatig berichtte over de Nederlandse beurs. Op een gegeven ogenblik had ik in een zijkadertje, ergens achteraan in de krant, opgemerkt dat een specifiek aandeel naar de Nederlandse beurs zou trekken, met de naam Innoconcepts. Een opvallend bedrijf. Niet enkel omdat het op de IPO-hype sprong, maar ook door zijn businessmodel. De onderneming was gespecialiseerd in het ondersteunen en uitwerken van uitvindingen. Zo kwam het bedrijf niet enkel in het bezit van patenten, maar werkte het bepaalde uitvindingen ook in de praktijk uit, om de producten vervolgens naar de markt te brengen. Van een plan op papier, tot in de winkelschappen. Een uniek model, waar bijzonder hoge resultaten mee geboekt konden worden, als er bijvoorbeeld een uitvinding kon doorbreken op wereldschaal. Het sprak me aan. Dit was een IPO in Nederland die ik van nabij wilde opvolgen. Ook concreet, door de aandelen zo snel mogelijk na de IPO op te kopen. Helaas duurde het nog wel een tijdje vooraleer de feitelijke beursnotering van Innoconcepts zou plaatsvinden. Enkele maanden later was het dan zover. Ik las op een ochtend dat het aandeel Innoconcepts met het nodige succes naar de beurs in Amsterdam was gebracht. Maar meteen werd het euforische gevoel ook weer de kop ingedrukt, want het 20

aandeel bleek al twee dagen te noteren op de beurs en had al zowat een verdubbeling van de koers achter de rug. Ik moest iets doen, maar wist niet goed wat. Achter de rally aanhollen, of maar weer wachten op de volgende kans. Maar diep in mij deed iets me besluiten om niet langer te wachten en de knoop door te hakken. Ik belde naar de bank en vertelde hen dat ik al mijn centen in Innoconcepts wilde stoppen. De bankbediende vroeg me nog of ik wist wat ik deed, ik vertelde haar het volledige verhaal in geuren en kleuren. Ik denk dat ik zo overtuigd overkwam dat de dame in kwestie zelf ook een order inlegde voor Innoconcepts. Wat toen volgde, tart tot op vandaag mijn verbeelding. Het aandeel ging bijna dagelijks tussen 50 en 100% omhoog. Ik had de aandelen op een dinsdagmiddag in mijn bezit gekregen en maakte nog diezelfde dag een flinke winst, zo kon ik achteraf vaststellen. In de daaropvolgende handelsdagen bleef het aandeel maar stijgen. Op vrijdag was mijn positie verviervoudigd in waarde. Ik had naar mijn bankier kunnen bellen om de verkoop door te voeren, maar iets in me zei me opnieuw om de stukken tot na het weekend vast te houden. Op maandag zou ik ze dan definitief verkopen. En dat instinct kreeg opnieuw gelijk. Op maandag schoot de koers van Innoconcepts opnieuw met tientallen procenten omhoog. Ik nam de telefoon, belde mijn bankier met de vraag om de stukken te verkopen, tegen de geldende marktprijs van dat ogenblik. De dame aan de andere kant van de lijn klonk (net als ikzelf) bijzonder opgewekt. Ze belde me enkele minuten later terug, met de boodschap dat mijn stukken volledig waren verkocht. Het resultaat was dat ik mijn vermogen op een week tijd had zien vervijfvoudigen. Ik wist werkelijk niet wat me was overkomen die week. En ik was niet de enige. Ik kan me nog herinneren dat ik de dag erop mijn ouders van de luchthaven moest halen, want ze kwamen terug van een weekje Griekenland. Ik vertelde mijn pa dat ik op een week tijd meer geld had verdiend dan hij in het afgelopen jaar. Hij kon me echt niet geloven. Pas nadat hij mijn bankafschrift had gezien, geloofde hij het. Het stond er toch echt wel, zwart op wit. Vanaf dat ogenblik heeft de beurs me nooit meer losgelaten. 21

M ijn beursverha al

Mijn geluk kon niet op. Ik moest en zou verdergaan met de beurs. Ik had eindelijk een manier gevonden waarop ik mijn financiële onafhankelijkheid kon verzekeren naar de toekomst toe. Het duurde niet lang of ik had mijn eerste internetverbinding thuis, op dat ogenblik nog met zo’n irritant klinkende inbelmodem over de telefoonlijn. Het draaide nog vaak vierkant, maar ik kon wel verder kijken dan de Belgische en Nederlandse beurs. Ik kon nu naar het verre Amerika kijken, waar de internetgekte steeds waanzinniger proporties aannam. Hier moest en zou ik aan deelnemen. In geen tijd opende ik mijn eerste onlinebeursrekening en kon ik beginnen te handelen in de bekende internetnamen van dat ogenblik. Nieuwkomers als Yahoo! of Amazon, ze passeerden allemaal de revue. Maar ik kwam er snel achter dat handelen in deze stukken niet vergelijkbaar was met het intekenen op IPO’s. De aandelenmarkten in de VS gingen per saldo sterk omhoog, maar tussentijds waren er ook dagen dat het hard naar beneden ging met de koersen. De volatiliteit was enorm hoog, niet te vergelijken met wat ik eerder had ervaren. Toch kon ik me ook hier niet van de indruk ontdoen dat er methodes moesten bestaan waardoor ik als buitenstaander toch kon profiteren van de prijsactie op de Amerikaanse beurs. Want ook daar woedde een waanzinnige IPO-gekte. Ik kan me nog goed herinneren dat ik de beursintroductie van een zoveelste internetbedrijf aan het opvolgen was, via de financiële website van Yahoo!, het nog steeds bekende Yahoo! Finance. Ik kan me de naam niet meer voor de geest halen, maar de prijsactie des te meer. Het aandeel was voor de IPO geprijsd rond 1 Amerikaanse dollar. Dat was de prijs waartegen de institutionele beleggers, de bankiers en fondsen, hadden kunnen intekenen. De vraag was zo groot dat het retailpubliek – de kleine belegger – geen stukken had gekregen. Ik wist werkelijk niet wat ik zag, maar het was echt wel de realiteit. De koers van dit bewuste aandeel opende boven de 100 dollar! Compleet waanzinnig. Het betrof hier het zoveelste bedrijf dat met amper omzet en bijzonder veel verlies waarderingen kreeg opgeplakt van multinationals. En dit was geen uitzondering. Het was schering en inslag op de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq.

Wat ik redelijk snel opmerkte, was dat het vet voor een belangrijk deel van de soep was na zo’n uitbundige IPO. De grootste stijging gebeurde op de eerste handelsdag. De dagen nadien kon je hier en daar nog wat figuurlijke kruimels oprapen, maar niet meer dan dat. Uiteraard was ik daar niet tevreden mee. Ik wilde ook meedoen met dergelijke grote stijgingen. Ik had in Nederland uitgedokterd hoe het moest, en dus zou het me ook gaan lukken in de Verenigde Staten. Ik had inmiddels financiële messageboards ontdekt, eveneens op Yahoo! Finance, waar onlinegespreksgroepen werden opgestart om specifieke aandelen, sectoren of trends te bespreken. Men ging over zowat alles met elkaar in discussie. Een onverzadigbare bron aan data. De ideale voedingsbodem voor een datanerd als ikzelf, om me helemaal in te verdrinken. Ik bleef soms dagen tot diep in de nacht de Amerikaanse messageboards afstruinen, op zoek naar een methode om te profiteren van het beursgeweld. Na enkele weken had ik in de gaten dat niet de technologiebeurs Nasdaq de ‘heilige graal’ kon zijn voor me, maar wel de OTC BB-markt. Het is de afkorting van Over The Counter Bulletin Board, wat vrij vertaald betekent dat het een beurs was waar de kleinere aandelen verhandeld werden, die niet meteen hoefden te voldoen aan de strenge eisen van de grote beurzen. Want niet ieder bedrijf kan zomaar een beursnotering aangaan, je moet over diepe zakken (lees: veel geld) beschikken. Niet iedere jonge onderneming kon teren op een stevige cashpositie, waardoor heel wat jonge bedrijfjes kozen voor de weg van de notering op de OTC BB. Op die manier konden veelbelovende ondernemingen, met een kleine oorlogskas, alsnog aanspraak maken op de kapitaalmarkt. In de praktijk leek de OTC BB een beetje op de financiële variant van de Wild West. Deze minder gereguleerde markt stond bekend voor zijn ruwe imago. Dit was geen markt voor de goede huisvader. Zelfs niet voor de gemiddelde internetbelegger. Dit was een markt van extremen. Je vond er aandelen die honderden procenten stegen in geen tijd, maar ook aandelen die compleet in de grond zakten. Er deden heel wat verhalen de ronde op de messageboards over beleggers die er in geen tijd multimiljonairs waren geworden, maar ook best wel wat fraudezaken. Het was in feite een soort van casino, maar dan op de beurs. Ik wist dat er hoge risico’s verbonden 23

M ijn beursverha al

waren aan deze markt, maar dit was wel de markt waarop ik, wederom op een onrechtstreekse manier, kon meesurfen op de beursgekte in Amerika. Ik moest gewoon de juiste aandelen selecteren op de OTC BB. Maar dat bleek sneller gezegd dan gedaan. Die succesverhalen kwam je niet aan de lopende band tegen, en de gevaren waren voldoende aanwezig. Ik kan me nog herinneren dat ik begon op de OTC met een korfje aan diverse aandelen, verschillende namen om zo het risico wat te spreiden, maar na verloop van enkele maanden liep het aantal aandelen terug naar enkele kleinere posities en een heel geconcentreerde: Great White Marine. Een Mexicaans bedrijf dat zich specialiseerde in luxejachten, voor de nieuwe internetrijken in de VS, die allemaal in de Caribische regio een buitenverblijf hadden, en dus nood hadden aan een mooie jacht. Logisch verhaal, leek me. Ook de cijfers waren niet te versmaden, want de marges op zo’n bootje waren astronomisch hoog. Bovendien verdubbelde de omzet bijna jaarlijks, wat de trend van de ‘nieuwe rijken’ in de VS bevestigde. Ik werd er laaiend enthousiast over. En ik was niet de enige. Ik kocht de aandelen ergens tussen 1 en 2 Amerikaanse dollar, en zag de koers in de maanden nadien oplopen richting 4, tot bijna 5 dollar. Ik had mijn nieuwe Innoconcepts te pakken. Maar in plaats van de aandelen te verkopen, ging ik me er steeds meer in verdiepen. Want in tegenstelling tot bij Innoconcepts beschikte ik bij Great White Marine wel over een uitvoerige reeks cijfers. Ik spitte alle informatie van de onderneming uit, van balans over resultaten tot cashflows. Ik werd steeds enthousiaster over dit bedrijf en het potentieel van het aandeel. Want ik mocht dan wel op een mooie winst zitten, de cijfers logen niet. Die zeiden me dat er veel meer potentieel was voor dit aandeel. Een koers van 10 Amerikaanse dollar of meer zou helemaal niet zo gek zijn, als je de hele waanzin van de internetbubbel in aanmerking nam. Dit was een degelijk bedrijf, met solide cijfers en een indrukwekkende groei. Daar zouden beleggers veel meer voor gaan betalen, als dit aandeel ooit in het vizier van de grote beleggers zou komen. Het klonk allemaal te mooi om waar te zijn… en dat was het uiteindelijk ook.

Plots veranderde er iets. Het aandeel kreeg last van verkoopdruk. Al snel deden er verhalen op de diverse fora de ronde dat shorters de oorzaak waren van de verkoopdruk. Voor wie niet bekend is met de term shorters: dit zijn beleggers die aandelen van een houder lenen, om ze vervolgens in de markt te verkopen, en daarna weer terug te kopen. Als de shorter het aandeel aan een goedkopere prijs kan terugkopen, strijkt hij het verschil op als winst. De shorters waren dus de boeman van de diehardfans van Great White Marine. Want daar leek de aandeelhoudersgemeenschap rondom dit aandeel inmiddels op, een soort van commune of sekte. Het geloof in dit aandeel was zo sterk dat de houders ervan blind waren geworden voor alles en iedereen. De emoties namen de overhand, en de aanvankelijk constructieve messageboards veranderden al snel in roepen scheldtirades tussen beide kampen. Ondertussen bleef het aandeel van Great White Marine aan terrein verliezen, steeds meer en steeds sneller. Inmiddels was de prijs helemaal teruggezakt naar mijn aankoopniveau, maar ook dat hield niet lang stand. De koers bleef maar kelderen. De groepen aandeelhouders op de messageboards trachtten zich te verzamelen, en wilden een short squeeze orkestreren. Dat betekende dat iedereen z’n stukken bijhield, bijkocht en vasthield. Zo was het immers niet meer mogelijk voor shorters om stukken bij te lenen om de koers te doen kelderen. Ook ik ging mee in de oproep. Ik verkocht mijn resterende posities om alles in Great White Marine te investeren. Dood aan de shorter! Ik zat vast in een massapsychose, want zo kijk ik er achteraf wel naar. Iedereen was bezeten geraakt door deze onderneming. Het mocht allemaal niet baten. Het aandeel bleef maar zakken, week na week. Op een gegeven ogenblik werden enkele Amerikaanse aandeelhouders dermate radeloos dat ze besloten om hun spaarrekening (of wat er nog van overschoot) aan te spreken, om af te reizen naar de vestiging van Great White Marine in Florida en daar een gesprek te eisen met het management van de vennootschap. Want het bleef ondertussen ijzig stil vanuit de onderneming over de ontstane heisa. Afgezien van een sporadische persmededeling dat alles verliep volgens plan. De boze 25

M ijn beursverha al

aandeelhouders eisten inmiddels dat het bedrijf stappen zou ondernemen tegen de shorters. Maar bij aankomst in Florida bleek dat er helemaal geen gloednieuwe showroom was. Op het adres stond een normale Amerikaanse woning. De eigenaar had nooit van Great White Marine gehoord. In een mum van tijd werd een onderzoek door de financiële autoriteiten opgestart tegen de onderneming. Dit relaas torpedeerde de koers. Ik wist echt niet wat ik moest doen. Ik zat ondertussen tegen stevige verliezen aan te kijken. Er kwam nog wat weerwerk van het management in sussende persberichten, maar het hek was van de dam. De koers zakte compleet weg, en ik zat verlamd naar mijn beursrekening te kijken. Uiteindelijk, na dagenlang het verlies te hebben aanschouwd, besloot ik mijn positie te verkopen, maar er bleef amper nog iets over van mijn enorme winsten. Alle winst die ik had geoogst met Innoconcepts en andere posities was weer in rook opgegaan. Het was een klap die me erg diep heeft geraakt. Ik houd er tot op vandaag een ernstig litteken aan over als belegger. Dit wens je je grootste vijand niet toe. Maar ik besloot om niet meteen op te geven. Ik had immers waardevolle informatie opgedaan. En ik had het gevoel dat ik de schade toch weer kon goedmaken. Maar ook dat bleek geen goede keuze. Ik was emotioneel labiel geworden. En omdat ik zelf nog amper centen had, probeerde ik mijn vader te overtuigen om te gaan beleggen op de beurs. Want dat kon niet anders dan een mooi rendement opleveren. Helaas bleek ook dat een verkeerde zet. In de nadagen van mijn perikelen op de Amerikaanse beurs, sloeg de beursgekte in de Lage Landen ook over naar de gewone man in de straat. Iedereen moest en zou rijk gaan worden op de beurs. De koersen bleven steeds harder oplopen. Mijn vader begon me plots verhalen te vertellen van gesprekken die hij eerder had gehad in de kroeg, over hoe zijn kennissen fantastische rendementen hadden geboekt met internetaandelen. Diep in mij zei iets me toen al om op te passen voor dit soort verhalen, maar omdat mijn vader – die helemaal wars is van beleggingen – plots ook de zoete smaak van astronomische winsten proefde, zag ik mijn kans schoon om mijn fouten recht te zetten.

Het was hetzelfde ogenblik dat Lernout & Hauspie furore maakte in het internationale technologielandschap, met haar vooruitstrevende spraaktechnologie. De technologiehype, maar dan dicht bij huis. Het sprak mij aan, maar ook mijn vader. Hij besloot om wat aandelen te kopen. En hoewel het niet over een indrukwekkend grote investering ging, was het toch voldoende om een grote winst mee op te strijken, als het aandeel zou gaan doen wat het moest doen. De feestvreugde was echter van korte duur. Niet lang na deze aankoop maakte de koers van het aandeel een U-bocht naar beneden. Al snel doken de beschuldigingen op van valse cijfers, waardoor het aandeel steeds sneller begon te dalen. Toch kwam het in eerste instantie niet in me op om een vergelijking te maken met Great White Marine. De reden hiervoor was simpel: het product bestond echt. Het lag zelfs naast Microsoft Office in de schappen van de computerwinkels. Ik heb zelfs een editie van de L&H-software gekocht. En ook al werkte het product niet bijster goed, dat was voor mij geen reden om te twijfelen aan het product. Alle nieuwe technologie heeft z’n kinderziektes. Bovendien bezat Microsoft een belangrijk percentage aandelen van Lernout & Hauspie. Dus als Bill Gates, topman en miljardair, bleef zitten, waarom zou ik dan moeten uitstappen? Toch werd ook hier plots het vizier gericht op de shorters, door het management. Het kon bijna amper toeval zijn. Dat was het ook niet, zo bleek na verloop van tijd, toen de accountant geen handtekening meer wilde plaatsen onder het uitzonderlijke auditrapport. De rest is geschiedenis. De spraaktechnologie werd verkocht aan een Amerikaanse concurrent, en de aandeelhouders bleven met lege zakken (en een hoop ellende) achter. Het was opnieuw een stevige klap, mogelijk nog zwaarder dan de vorige. Opnieuw liep ik in de val van fraude. Ditmaal verloor ik er persoonlijk niet zo veel mee, maar vooral mijn ouders werden er slachtoffer van. Ik zakte in een diepe put. Niet enkel was door mijn toedoen verlies geboekt, maar mijn droom van de beurs en een toekomst van financiële onafhankelijkheid lag aan diggelen. De critici, onder wie mijn vader, kregen gelijk. Dat kon ik maar moeilijk verteren.

M ijn beursverha al

In de jaren nadien bleef ik weg van de beurs. Niet enkel omdat ik zonder geldmiddelen zat, maar meer nog omdat ik met een stevige kater zat opgezadeld. Toch veranderde de afgang nooit in een afkeer. De beurs bleef altijd door mijn hoofd spoken, ook al ging ik compleet andere dingen doen in mijn leven. Ik werd accountmanager bij een internetbedrijf, vanwege mijn kennis van de sector via de beurs. Maar ook dit bedrijf ging failliet, als gevolg van de crisis in de technologiesector in de jaren na de eeuwwisseling. Zo werd ik consultant voor enkele bedrijven uit de klantenportefeuille. Het waren allemaal energiebedrijven, en zo kwam ik in aanraking met de prijszetting op de grondstofmarkten. Daar was het weer: de dagelijkse koersvorming op de borden. Opnieuw zat ik naar vergelijkbare schermen te kijken, maar ditmaal ging het niet om de prijs van een aandeel, maar de prijs van olie of gas. Het leek als thuiskomen. Een heerlijk gevoel. Ik besloot dan ook om me te verdiepen in de grondstofmarkten, en al snel ging een compleet nieuwe wereld voor me open. Want terwijl de aandelenmarkten nog altijd in verval zaten, waren grondstoffen aan een indrukwekkende prijsrally bezig. Ik ging steeds meer lezen en luisteren naar specialisten in dit vakgebied. Er werd niet enkel gesproken over grondstoffen, maar men bekeek alle activa. Grondstoffen, aandelen, obligaties, valuta… Alles stond in verhouding tot mekaar, en alles bewoog in grote, langdurige trends. Ik ontdekte het begrip ‘seculaire trend’. Volgens de studies bleek dat ieder actief in een dergelijke seculaire trend zat, over de decennia heen. Het decennium van aandelen lag achter ons, en grondstoffen zaten aan het begin van een opwaartse trend. De persoon van wie ik destijds het meest heb gelezen, was wellicht Jim Rogers. Hij kon erg diep nadenken over dit soort zaken, zonder de pragmatische aanpak uit het oog te verliezen. Ik kwam niet enkel in aanraking met olie, ook andere grondstoffen zoals goud, zilver of koper stonden plots op mijn radar. Maar het duurde nog een tijdje vooraleer ik weer ‘durfde’ te beleggen op de beurs. Tot ik in 2003 plots besloot om de draad weer op te pakken. Het was tevens de periode dat heel wat andere beursgenoteerde producten ontstonden. In Nederland en België kreeg je het fenomeen van 28

de zogenoemde turbo’s. Dat zijn afgeleide producten met een hefboomwerking op allerhande activa, van aandelen tot grondstoffen of valuta. Ook kwam de eerste grote golf aan ETF’s online. Dit staat voor Exchange Traded Funds, ofwel fondsen die je de hele dag kan verhandelen op de beurs. Ook dat was toen nog een redelijk nieuw fenomeen, want fondsen kon je oorspronkelijk enkel kopen en verkopen via de bankier, die maar één keer per dag een transactie kon doen. Ik proefde toen van al dit soort producten en deed nog veel meer kennis op over allerhande afgeleide producten, zoals opties of futures. Het zijn allemaal hefboomproducten voor beleggers, dus niet zonder risico. Ik handelde frequent wat turbo’s en opties, maar kwam er ook nu weer achter dat dit niet mijn ding was. Ik was geen handelaar, ook wel bekend als trader. Ik was een buy-and-hold-belegger. Iemand die zich het liefst ergens in vastbeet en de rit maximaal wilde uitrijden. Het werd steeds meer mijn overtuiging dat het meesurfen op langetermijntrends mij uiteindelijk zou brengen waar ik al lang wilde zijn: de beurs. Ik kreeg zelf een keer de volgende quote te horen, op een financiële podcast, van Jesse Livermore, een van de meest legendarische handelaars van Wall Street: ‘After spending many years in Wall Street and after making and losing millions of dollars I want to tell you this: it never was my thinking that made the big money for me. It was always my sitting. Got that? My sitting tight!’ De quote komt uit de financiële bestseller ‘Reminiscences of a Stock Operator’, en vertolkte precies wat ik diep in mezelf voelde. Ook ik had enorme bedragen gewonnen en verloren, hoewel nog relatief beperkt door mijn leeftijd, maar de conclusie was eentje die een diepe impact op me had, tot op vandaag. Het juist zijn, en vervolgens blijven zitten. Die zin hoorde compleet bij mij als belegger. Ik kon toen ook plots veel beter plaatsen wat er allemaal met me gebeurd was in het verleden. Het zijn de noodzakelijke lessen die je als belegger moet leren vooraleer je echt weet wat beleggen voor je is. Eerst enkele malen hard tegen de figuurlijke muur lopen. Pas daarna weet je echt wat beleggen is, als je die angst, die pijn en dat verdriet tot in het diepst van je vezels hebt gevoeld.

M ijn beursverha al

Pas dan weet je wat voor belegger je bent. En wat je moet weten om succes te oogsten. Ik besloot om optimaal te profiteren van de nieuwe trend in grondstoffen, en beet me compleet vast in de materie. Ondertussen werkte ik nog als consultant, maar ook daar kwam niet veel later verandering in. Ik was inmiddels alweer een tijdje actief als belegger, zelfs zo actief dat ik ondertussen lid was geworden van een beleggingsclub voor Cash, een onderdeel van het Belgische Trends, een financieel-economisch weekblad. De redactie had mij geselecteerd, samen met nog wat andere leden, om een beleggingsclub te voeren. In de maanden nadien bleek dat mijn tips tot goede resultaten hadden geleid. Mijn achtergrond van het internettijdperk kwam me goed van pas. Het was voor de hoofdredacteur een gelegenheid om me voor te stellen om deel uit te maken van de redactie van het Cash magazine, als analist. Het voorstel was een flinke streep door mijn financiële rekening, want ik moest bijna de helft van mijn inkomen laten vallen. Maar ik moest er geen seconde over nadenken. Dit was mijn kans om van mijn passie mijn beroep te maken. In geen tijd zat ik aan een nieuwe desk en kon ik mijn zegje uitschrijven over allerhande markten, bedrijven, producten en diensten. Het was een job, maar het voelde nooit aan als werken voor me. Het dagelijks analyseren en oproepen van cijfers en grafieken was compleet op mijn lijf geschreven. Bovendien was ik omgeven door zielsverwanten, die bijna allemaal de beursmicrobe hadden. Het was een geweldige tijd, en een fantastische leerschool. Bovendien had ik talent voor het vak, want niet veel later kreeg ik een aanbieding van KBC, de grote Belgische bank, om als analist aan de slag te gaan. Mijn geluk kon aanvankelijk niet op. Nu kon ik echt proeven van de trading pit, een actieve beursvloer zoals ik die enkel kende van in films zoals ‘Wall Street’. Ook hier moest ik niet over nadenken, de stap was snel gezet. Maar wat moest uitmonden in een geweldig feest, draaide al snel uit op een domper. Ik zat helemaal niet meer met zielsverwanten naast me, wel met dames en heren met een hoog universitair diploma, maar zonder ook maar enige voeling met de beurs. Ik weet dat er zelfs experts rondliepen die nog nooit in hun leven ook maar één aandeel hadden gekocht. Ik 30

kon het amper geloven. Hoe was het mogelijk dat dit soort personen moest oordelen over miljoenen euro’s, zonder ook maar enige affiniteit te hebben met het product dat ze dagelijks verkopen? Pas op, niet iedereen was van die orde. Er waren bij de bank wel degelijk ook mensen op de vloer die wel interesse hadden in de beurs. Maar je kon ze op twee handen tellen, en een marktenzaal telt al snel honderden personen. Het duurde dan ook niet zo lang vooraleer ik de eerste aanvaringen kreeg met collega’s die volgens mij waardeloze adviezen afleverden aan onze klanten. Ik heb letterlijk geweigerd om mijn naam onder bepaalde stukken te plaatsen. Ik wilde daarentegen ons cliënteel in de juiste trend positioneren. Vooral in grondstoffen. Goud, zilver, olie…, maar ook landbouwgrondstoffen zoals tarwe, maïs of sojabonen. Ze gingen allemaal vlot naar omhoog, terwijl aandelenmarkten nog altijd last hadden van een post-crisis-depressie. Met de nieuwste producten, zoals ETF’s of turbo’s, konden we actieve klanten eens iets nieuws laten horen dan altijd maar dezelfde reeks aandelen. Het werd me niet in dank afgenomen. Ik kan me goed herinneren dat mijn advies om suiker te kopen, via een ETF, op veel weerstand stuitte. Ik moest mijn advies compleet afzwakken, naar een informatieve nota, zonder meer. Dat was voor mij de figuurlijke lijn in het zand. Ik zat niet op mijn plek. Ik wilde opnieuw genieten van mijn vak, als belegger. Op dat ogenblik ben ik in alle stilte voor mezelf beginnen brainstormen over mijn huidige bedrijf. Toen de crisis van 2008 in volle hevigheid woedde, kreeg de bank het zwaar te verduren. Het was het moment om de wegen weer te laten scheiden, zodat ik aan mijn eigen project kon beginnen. Ook dat had ik immers geleerd als belegger: als de crisis toeslaat, moet je ervan profiteren. Dat is op de beurs zo, maar dat bleek in de ondernemingswereld niet anders. Ik startte mijn eigen bedrijf op en vloog er met volle overtuiging en werklust in. Het was een periode waarin iedereen met de rug tegen de muur stond, in onze sector. Behalve ik. Ik riep iedere dag iets luider, want ik had snel door dat ik de enige was die iets aan het roepen was. Mijn geluid werd al snel opgemerkt door andere beleggers. Vooral mijn 31

contraire insteek spitste vele oren. Na de aftastingsfase kreeg ik steeds meer abonnees op mijn rapporten. Vandaag, zeven jaar na de oprichting, behoort Slim Beleggen (de naam van het populairste platform) tot de top van onze sector en hebben we een onmiskenbare marktleidersrol als het gaat om productvernieuwing voor de actieve belegger. Het was tot op heden een ongekend succes, en ik ben enorm gelukkig dat ik mijn passie en gevoel voor beleggen kan overdragen aan grote groepen beleggers die dit ook diep vanbinnen voelen. Maar nog belangrijker: ik ben al die jaren trouw gebleven aan mijn profiel als belegger, en het heeft me geen windeieren gelegd. De winst is enorm, niet enkel op financieel vlak, maar vooral ook op menselijk vlak.

DE TIEN BELANGRIJKSTE LESSEN

De tien bel angr ijkste lessen

Op basis van mijn turbulente en lange carrière als belegger, zowel privé als professioneel, wil ik de tien belangrijkste lessen voor mezelf op een rij zetten.

BEZINT EER GE BEGINT

Wie mijn verhaal als belegger heeft gelezen en geen ervaring heeft met beleggen, zal in eerste instantie schrikken van de intensiteit. Laat je niet afschrikken, maar wees je wel bewust van de impact. Beleggen is een werkwoord, niet enkel in figuurlijke, maar ook in letterlijke zin. Wie resultaten wil krijgen met beleggen, zal er energie in moeten steken. Energie die vaak ten koste gaat van andere zaken. Wees bereid om een opoffering te doen. Steek er tijd en werk in. Zo niet gaat beleggen in de meeste gevallen uitdraaien op een fiasco.

BEPAAL JE PROFIEL

Ken jezelf. Wat mij betreft een van de belangrijkste lessen als belegger. Leer jezelf kennen als belegger. Wat is jouw ding met beleggen? Doe je liever korte trades, zonder veel nadenken? Of dompel je jezelf liever onder in de materie, en ga je voor een langdurige trend (zoals ik)? Of mogelijk ben je vooral geïnteresseerd in het inkomen uit je beleggingen, en doet de prijsvorming er minder toe? Of is het misschien een mix? Allemaal methodes van beleggen die mogelijk bij je profiel passen. Maar laat je keuze vooral niet bepalen door de potentiële winsten die je worden voorgespiegeld, want iedere aanpak kan even succesvol zijn. Het ligt altijd aan 37

De tien bel angr ijkste lessen

de uitvoerder – jij als belegger – hoe groot het succes kan worden. Maak jezelf daarom niets wijs, en volg je instinct op dit vlak.

WEET WAT JE DOET

Wie succesvol wil beleggen, moet de aanpak feilloos onder de knie krijgen. Weet wat je koopt, en koop enkel wat je kent. Daarmee wil ik zeggen: zorg dat je voldoende kennis en bovenal ‘voeling’ hebt met de materie, want als de materie je petje te boven gaat, zal het beleggingsavontuur eindigen in een drama. Om dit concreet te maken: als je een bepaalde trading-aanpak kiest, zorg dan dat je hem door en door kent. Als je een aandeel koopt, zorg dan dat je het bedrijf door en door kent. Als je een sector kiest, probeer er dan alles over te weten. Als je kiest voor een afgeleid product, ken dan het mechanisme en de werking ervan, door en door. Ik kan dit niet voldoende benadrukken, want ik heb in al die jaren vooral dat zien fout gaan. Beleggers willen graag in iets beleggen, maar hebben in feite geen kennis van wat ze precies hebben gekocht, of wat ze exact aan het doen zijn. Dit levert achteraf altijd problemen op.

PROJECTEER GEEN ONREALISTISCHE VERWACHTINGEN

Een veelgemaakte fout, die ik ook zelf in mijn beginjaren als belegger heb gemaakt, is dat je al te snel opgaat in een beweging, hype of gevoel. Daar is op zich niets mis mee, maar weet dat de bomen nooit tot in de hemel groeien. Blijf altijd met beide voeten op de grond, ook al is dat niet altijd even evident, vooral niet in een sterke beursrally. Maar dit zijn precies de momenten waarop je bij de les moet blijven. De wereld gaat niet van vandaag op morgen veranderen, ook al willen sommigen je hiervan overtuigen.

voldoende aanwezig is, is het goed om een plan van aanpak uit te werken. Waar ga ik kopen? Hoeveel ga ik kopen? Ga ik bijkopen, en zo ja: op welke niveaus? Wat doen we in diverse scenario’s, positief en negatief? Wanneer wil ik verkopen? Waar wil ik verkopen? Hoe ga ik verkopen? In delen of in één keer? Als je dit alles in kaart hebt gebracht: blijf vasthouden aan dit plan, wat er ook gebeurt. Dit moet een plan zijn waaraan enkel in extreme situaties wordt getornd, zoals bij langdurige ziekte, jobverlies, een sterfgeval… Voorts mag niets of niemand dit plan omver kunnen werpen. Het moet in figuurlijk beton gegoten zijn.

VERKOPEN IS HET ALLERMOEILIJKSTE

Hier zullen aardig wat wenkbrauwen bij fronsen. Iedereen denkt waarschijnlijk dat verkopen erg gemakkelijk is. Maar niets is minder waar. Het moeilijkste deel bij beleggen is de verkoop. Sterker nog: verkopen met winst kan volgens mij een erg ingewikkeld kluwen zijn. Dit komt doordat bij aankoop en verkoop andere emoties spelen. Bij de aankoop zit je altijd meer met de vrees voor een foutieve aankoop. Die vrees kan je onderscheppen door een goed aankoopplan op te stellen en je daaraan te houden. Dan zakt het gevoel van angst in de praktijk snel weg. Maar bij verkopen, vooral met winst, is het een ander paar mouwen. Je worstelt op dat ogenblik immers met de emotie hebzucht, en die is veel krachtiger dan angst. Hebzucht verblindt, letterlijk. Je denkt altijd dat er nog meer in het vat zit, eens de limieten bereikt zijn. Je wil altijd maar meer. Maar je moet ooit verkopen om winst te maken met je beleggingen. Daarom is het nog belangrijker om een verkoopplan te hebben. Probeer je hier altijd aan te houden, wat er ook gebeurt.

BELEG ZONDER EMOTIES MAAK ALTIJD EEN PLAN… EN HOUD JE ERAAN!

Wie gaat beleggen, moet zich in de eerste plaats goed en grondig informeren over de materie waarin (een deel van) het vermogen aan het werk gezet wordt. Dat punt heb ik eerder al aangekaart. Eens de kennis 38

Ik weet het als geen ander: emoties zijn de grootste vijand van een belegger. Ze brengen je hoofd op hol en doen je verkeerde besluiten nemen. Of je koopt te veel, te vroeg. Of je verkoopt te laat. Wat het ook is, emoties zorgen in zowat alle gevallen voor een foutieve aanpak. Daarom is het zaak om, naast het opstellen van een goed beleggingsplan, ook zo weinig 39