November 2012
Inzicht
Waterbouw Constructies & Beton Geotechniek Water & Ruimte Publicaties
2
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Inhoud Waterbouw Waterbouwdag 2012: levendig en drukbezocht Manual Hydraulic Fill overal toepasbaar
4 6
Constructies & Beton Conceptenbibliotheek voor en door de bouwsector Roadmap duurzaam cement FLOOR速 3.0 Draagvlak NLCS-GWW versterkt
8 9 10 11
Geotechniek
SBR Funderingen uitgebreid met handboek en richtlijn Soil mix wanden, handboek ontwerp en uitvoering Meerpalen en remmingwerken (Dolphins)
12 13 13
Water & Ruimte Halftime Ondersteuning van waterschappen Bodem, water en groen werken samen bij structuurvisie Amersfoort Studiebijeenkomst over de klimaatbestendige stad
14 16 16
Omvangrijk kennisprogramma op InfraTech 2013
19
18
Publicaties Herziening CUR-Aanbevelingen - stand van zaken CUR-Aanbeveling 116:2012 AEC-granulaat als toeslagmateriaal voor beton Publicatie Geosystems
20 22
Agenda
24
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
23
3
Waterbouw Waterbouwdag 2012: levendig en drukbezocht De Waterbouwdag 2012, gehouden op 8 november in De Doelen, was een drukbezocht evenement. Waterbouwers uit Nederland en BelgiĂŤ waren naar Rotterdam gekomen om kennis te nemen van de laatste ontwikkelingen en om elkaar te ontmoeten. De Waterbouwdag toonde aan dat we in eigen land innovatieve projecten nodig hebben om onze vooraanstaande positie op de wereldmarkt te handhaven. De projecten Spoortunnel Delft en de omlegging van de ZuidWillemsvaart toonden dat aan, niet alleen in termen van technische innovatie, maar ook als het gaat om de samenwerking tussen partijen onderling en de winst die daarbij geboekt kan worden. De ervaringen met de bijna-overstroming van een polder in Groningen in januari 2012 drukte ons ook weer met de neus op de feiten: een combinatie van hoog water buitengaats en extreme regenval kan nog steeds voor calamiteiten zorgen. Zo extreem als de overstromingen in New Orleans, Thailand en Japan die prof. Bas Jonkman liet zien zijn was het uiteraard niet,
4
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
maar het bracht hem wel tot de constatering dat er nog maar eens goed nagedacht moet worden over het concept van de meerlaagse veiligheid. Een bijzonder accent tijdens deze Waterbouwdag was de rol van de jongeren: voormalig prijswinnaar Leslie Mooyaart reikte de Waterbouwprijzen uit voor de beste afstudeerverslagen (zie www.waterbouwers.nl) en hij zorgde samen met dagvoorzitter prof. Han Vrijling voor de epiloog. Gosse de Boer van het Waterbouwdispuut: Voor ons was het een vruchtbare en interessante dag met waardevolle contacten en een sterk aangewakkerde ‘waterbouwvlam’! In het programma van deze dag was ook nog een plaats ingeruimd voor de overhandiging van de eerste exemplaren van een nieuw handboek voor de sector: de Hydraulic Fill Manual. Zie het interview op de volgende pagina. Vermeldenswaard tenslotte is een recent artikel in de New York Times over de Nederlandse waterbouwers en onze strijd tegen het water. Het artikel bevat ook een interview dat tijdens de Waterbouwdag werd gehouden met Bas Jonkman. Kijk hier voor het artikel.
Tijdens een zeepkistpresentatie vertelden jonge professionals waarom zij waterbouw zo’n leuk vak vinden en welke uitdagingen zij daarin tegenkomen.
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
5
Waterbouw Manual Hydraulic Fill overal toepasbaar Without proper hydraulic fill and suitable specialised equipment, many major infrastructure projects such as ports, airports, roads, industrial or projects could not be housing realised. Yet comprehen sive information about fill is difficult to find. This hydraulic thoroughly researched book, written by noted takes the reader step-by-ste experts, p through the complex development of a hydraulic fill project.
The Hydraulic Fill Manual covers a range of topics such as: • The development cycl e of a hydraulic fill proj ect • How technical data is acquired and applied • The construction met hods applicable to a w ide variety of equipme conditions, the capabilities nt and soil of dredging equipment and the techniques of improvement soil • How to assess the pot entials of a borrow pit • Essential environment assessment issues • The design of the hydr aulic fill mass, includin g the boundary condi the design, effects of tions for the design on its surroundin gs, the strength and stiffness of the fill mass, density, sensitivity to liquefaction, design considerations for special fil material such as silts, clays and carbonate sands, problematic subsoils and natural hazards • Quality control and mo nitoring of the fill mas s and its behaviour afte construction. r
Hydraulic Fill Manual
Up-to-date and in-depth, this Manual will enable the client and his consultant to understand and properly plan a reclamation project. guidelines for design It provides adequate and quality control and allows the contractor known and generally to work within accepted guidelines and reasonable specificatio ultimate goal is to create ns. The better-designed, more adequately specified costly hydraulic fill projects. and less
Editor Jan van ‘t Hoff
De bezoekers van de Waterbouwdag kregen op 8 november de primeur van een nieuw handboek op hun vakgebied: de Hydraulic Fill Manual. Professor Wim Vlasblom reikte het eerste exemplaar van dit CUR/CIRIA handboek over ontwerp Editor: Jan van ‘t Hoff en uitvoering van landaanwinningsprojecten uit aan Hans Huis in ’t Veld, trekker van de Topsector Water en aan Frank Geerkens, de Belgische ambassadeur in Nederland. This Manual is of particular interest to clients, consultants , planning and consenting authorities, environmen tal advisors, contractors and civil, geotechnical, and coastal engineers hydraulic involved in dredging and land reclamation projects.
Hydraulic Fill Manual For Dredging and Reclam
ation Works
barcode
an informa business
Het handboek is tot stand gekomen op initiatief van IADC, de International Association of Dredging Companies. Bij deze vereniging zijn private, wereldwijd werkende baggerondernemingen aangesloten, die gezamenlijk meer dan 50% van de omzet in de wereld (€ 10 miljard) realiseren. De Nederlandse en Belgische aannemers zijn hierin wereldmarktleiders. René Kolman, secretaris-generaal van IADC is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de manual. De functie van het boek ligt volgens hem vooral in het geven van een duidelijke richtlijn om landaanwinningsprojecten te specificeren. ‘Baggerbedrijven worden bij reclamation projecten nog wel eens geconfronteerd met specificaties die niet uitvoerbaar zijn
René Kolman
6
Wim Vlasblom, Hans Huis in ’t Veld en Frank Geerkens
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
of het werk onnodig duur maken. Het maakt bijvoorbeeld nogal uit of je een landaanwinning voor een haven of voor een golf-course aanlegt, daar stelt men heel verschillende eisen aan. Voor aannemers speelt daarnaast het probleem dat niet in alle delen van de wereld voldoende geschikt materiaal aanwezig is. In sommige delen in het Midden-Oosten en in Singapore zijn die omstandigheden bijvoorbeeld veel minder dan in Nederland. Het boek bevat de kennis om bij elk landaanwinningsproject de juiste, projectspecifieke eisen te kunnen formuleren. Dat is in het voordeel van klanten, consultants en aannemers. De manual geeft richting aan relevante specificaties, die door de aannemer kunnen worden uitgevoerd. Hierdoor worden risico’s geminimaliseerd en discussies voorkomen. Dat levert een goede prijs-kwaliteitverhouding op, die in het voordeel van de klant is. Ik hoop dan ook dat dit boek uitgroeit tot een algemeen geaccepteerd standaardwerk, zoals de Rock Manual’. De Hydraulic Fill Manual wordt internationaal uitgegeven door Taylor & Francis en is voor Nederland en België verkrijgbaar via de webshop op www.curnet.nl.
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
7
Constructies & Beton Conceptenbibliotheek voor en door de bouwsector Het Bouwwerk Informatiemodel (BIM) rukt steeds verder op in de bouwwereld als gereedschap voor het ontwerpen en beheren van bouwwerken. Toch zijn er nog steeds belemmeringen die een snelle(re) opmars van BIM in de weg staan. Daarom heeft een taskforce van meer dan veertig partijen uit de bouwketen het initiatief genomen voor de Nederlandse Conceptenbibliotheek (CB-NL). Het is een bouwbreed gedragen stelsel van taalafspraken, dat eenduidige uitwisseling van objectgegevens mogelijk maakt. Voor en door de sector dus. Een toenemend aantal bedrijven in de bouw gaat over tot het gebruik van een BIM. De Rijksgebouwendienst en andere grote opdrachtgevers hebben dit zelfs al verplicht gesteld bij Design & Construct contracten. Toch is er nog veel te winnen bij de verdere toepassing van BIM in de bouwsector; veel bedrijven gebruiken het model alleen intern en niet bij de uitwisseling van gegevens met andere partijen. Oorzaak: men ‘spreekt’ dezelfde taal niet, waardoor objectgegevens niet efficiënt en geautomatiseerd (her)bruikbaar zijn. Hierdoor komt de efficiencywinst die een BIM kan bieden vaak niet volledig tot zijn recht. De bouwsector heeft een urgente behoefte aan het ontwikkelen van een door iedereen te gebruiken stelsel van afspraken bij digitale gegevensuitwisseling, voortbouwend op eerdere initiatieven door ondermeer STABU.
8
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Ontwikkelorganisatie De leden van de Bouw Informatie Raad (BIR) zijn onverdeeld enthousiast over het resultaat van het pilotproject en hebben besloten fullspeed door te gaan met de ontwikkeling van de CB-NL. Hiervoor zal een ontwikkel- en beheerorganisatie worden opgezet, die werkt in opdracht van de BIR. Opdrachtgevers in de bouw zorgen voor financiering van deze organisatie, die de komende twee jaar zal werken aan de CB-NL. Dit wordt het verbindende element waarmee alle kennis in een geĂźniformeerde taal wordt vastgelegd. De ontwikkelorganisatie wordt geen concurrentie voor bestaande instituten, maar een essentiĂŤle toevoeging die bijdraagt aan verdere ketenintegratie in de bouw. En daarbij zijn opdrachtgevers, gebruikers en bouwbedrijven gebaat. Het principe van de CB-NL wordt uitgelegd in een videofilmpje op: www.bouwinformatieraad.nl
Roadmap duurzaam cement Eveneens naar aanleiding van de behoefte aan meer informatie over de milieu-effecten van het materiaal beton, en dan vooral de grondstof cement, heeft het Cement&Betoncentrum onlangs haar Roadmap duurzaam cement gepresenteerd. In die Roadmap wordt de relatie tussen cement en CO2 toegelicht aan de hand van feiten en cijfers en worden de wegen naar de toekomst verkend. De verwachting is dat tot 2050 een verdere verkleining van de CO2-footprint met 10 tot 20% met de nodige inspanning haalbaar is. Overigens is de CO2-productie van de Nederlandse cementindustrie niet meer dan 1% van de totale hoeveelheid CO2 die door toedoen van de mens in de atmosfeer terecht komt, wereldwijd is dat 5%. Nederland is met het verlagen van de CO2-footprint van cement wereldwijd koploper. De Roadmap duurzaam cement is te vinden op www.1procentco2.nl of gratis op te vragen via: info@cementenbeton.nl.
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
9
Constructies & Beton FLOOR® 3.0 - gereedschap voor het berekenen van elastisch ondersteunde bedrijfsvloeren en -verhardingen Bij ontwerpers en constructeurs van bedrijfsvloeren en industriële verhardingen is het programma FLOOR® 2.0 een begrip. Vele hectaren betonvloeren zijn in de afgelopen jaren met dit programma berekend! FLOOR® 3.0 is een geheel herziene versie, ook weer gebaseerd op CURAanbeveling 36, maar nu ook zo veel als mogelijk in overeenstemming met deel 1-1 van Eurocode 2. Nieuw in deze versie is de module ‘gewapend beton’, met de mogelijkheid om de betonplaat te wapenen met een enkele wapening (onder / boven / midden) of, in geval van zwaar belaste industrievloeren, te wapenen aan de boven- en onderzijde.
10
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Net als de eerdere versie van FLOOR, kan het programma ook uitstekend worden gebruikt voor de berekening van vloeren en verhardingen in ongewapend beton en staalvezelbeton. De uitvoer geeft duidelijk weer welke uitgangspunten zijn gehanteerd voor de betreffende berekening en kan door de gebruiker worden opgenomen is zijn eigen rapportage of berekening. De kosten van het programma zijn € 275,- excl btw. Bestel FLOOR® 3.0 nu bij CURNET met het bestelformulier! Dit kunt u aanvragen via secretariaat@curbouweninfra.nl . In januari a.s. kan het programma geleverd worden.
Draagvlak NLCS-GWW versterkt NLCS is dé 2D CAD-Standaard van de Nederlandse GWW-sector. Met deze standaard wordt de uitwisselbaarheid en standaardisatie van het tekenwerk in de sector sterk verbeterd, ontstaat meer efficiëntie en blijven tekeningen ook na jaren nog bruikbaar als as built informatie ten behoeve van onderhoud en reconstructie. Versie 3.2 is de actuele versie van de standaard. Recent hebben enkele belangrijke partijen zich aangesloten: aannemer BAM heeft een licentie genomen voor al zijn bedrijven, en adviesbureau Arcadis is lid geworden van de projectgroep. Klik hier voor meer informatie.
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
11
Geotechniek SBR Funderingen uitgebreid met handboek en richtlijn Het online kennispakket SBR Funderingen is uitgebreid met twee gezamenlijke uitgaven van SBR en CUR: het ‘Handboek Funderingsherstel’ en de ‘Richtlijn onderzoek en beoordeling van houten paalfunderingen onder gebouwen’. De komende decennia moet bij minstens 200.000 woningen de houten paalfundering worden hersteld. Daarnaast is bij nog eens 250.000 ondiep gefundeerde woningen herstel nodig in de komende 20 tot 25 jaar. Om die bestaande funderingen te herstellen zijn tal van technieken ontwikkeld. In het ‘Handboek Funderingsherstel’ zijn die op een rijtje gezet. Hiernaast bevat dit handboek ook veel praktische informatie voor (particuliere) woningeigenaren. De ‘Richtlijn onderzoek en beoordeling van houten paalfunderingen onder gebouwen’ is door SBR, CUR Bouw & Infra en F3O ontwikkeld, om te waarborgen dat funderingsonderzoek uniform en objectief wordt uitgevoerd. SBR Funderingen is een allesomvattend online pakket. Met een abonnement hierop beschikt u over een actueel overzicht van álle systemen en typen funderingen in woord en beeld, en van bedrijven en producten op het gebied van de verschillende funderingstechnieken. Klik hier voor meer informatie.
12
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Soil mix wanden, handboek ontwerp en uitvoering In samenwerking met het Belgische WTCB is onlangs de aftrap gedaan voor het ‘Handboek Soil mix wanden - ontwerp en uitvoering’. Doel van de gezamenlijke commissie is het bundelen van alle beschikbare kennis en ervaring met dit type constructies. De verwachting is dat het handboek in de eerste helft van 2014 beschikbaar komt en dan van toepassing zal worden verklaard in contractdocumenten voor ontwerp en realisatie van soil mix wanden. De commissie is breed samengesteld met o.a. een groot aantal bedrijven en organisaties uit Nederland.
Meerpalen en remmingwerken (Dolphins) In Nederland staat een groot aantal meerpalen en remmingwerken. Vaak in of onderaan een talud, en altijd in gelaagde grond. Het zijn meestal palen met grote diameters en wanddikten, die een grote kostenpost betekenen. Het ontbreekt op dit moment aan een eenduidige en actuele ontwerpmethode die is afgestemd op de Eurocodes, een probleem dat vooral speelt bij Design & Construct projecten. Een nieuwe CUR-commissie staat inmiddels in de startblokken om een ontwerprichtlijn te ontwikkelen. De commissie is breed samengesteld (RWS, Havenbedrijven, Ingenieursbureaus, aannemers). Meer weten, of bent u geïnteresseerd deel te nemen aan één van bovenstaande activiteiten: fred.jonker@curbouweninfra.nl
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
13
Water & Ruimte Halftime Halftime, gefaciliteerd door CURNET, kan worden omschreven als een manier van werken die is gericht op het voorkomen of beperken van hinder voor de ‘omgeving’ bij de uitvoering van bouwprojecten. De introductie van Halftime bij voorbereiding en uitvoering levert 20-30% minder verspilling, betere bereikbaarheid en minder hinder op. Daarbij hoort een aantal na te streven, of afgeleide doelen, zoals: • verminderen van hinder en verbeteren van de bereikbaarheid • bevorderen van samenwerken in de keten en binnen de eigen organisatie • verminderen van verspilling en wegnemen van de starre gewoonten • eerdere oplevering van werken • stimuleren van innovatief gedrag • versterken van de concurrentiepositie Al deze doelen kunnen worden bereikt door het slim organiseren van werkprocessen en het maken van goede afspraken tussen de partners in de keten en tussen hen en de opdrachtgever. Op 3 december vindt bij CURNET een tweede zogenoemde tribune bijeenkomst plaats waar ervaringen worden uitgewisseld en waarbij de deelnemers elkaar adviezen kunnen geven over waar en hoe besparingen gerealiseerd kunnen worden. Op 23 april organiseert PAO i.s.m. CURNET een cursus Halftime. Zie ook www.halftime.nl
14
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Ondersteuning van waterschappen Wateropgaven vragen vaak om samenwerking met partijen buiten de watersector. Veel waterbelangen en -projecten moeten bijvoorbeeld ingebracht worden in ruimtelijke ontwikkelingsprocessen. Waterschappen zijn dan ook meer verbinding gaan zoeken met de kerntaken waterveiligheid, -kwaliteit en -kwantiteit. Daardoor wordt hun bestuurlijke rol veelzijdiger en complexer. Van visievorming en planvorming tot beheer en onderhoud kan dan ook sprake van afstemming met de agenda’s, de ambities, de middelen en het handelen van onder meer gemeenten, provincie, andere waterbeheerders en stakeholders. Het inbrengen van waterbelangen in ruimtelijke ontwikkelingsprocessen gaat niet vanzelf. Verbindingen leggen en samenwerken om steun of middelen van anderen te verwerven levert dikwijls complexiteit en ‘gedoe’ op. Bestuurskracht is hierbij nodig. Daarnaast is vanuit het werken naar een efficiëntere overheid een streven naar doelmatigheid en wordt er een discussie gevoerd over kerntaken van het waterbedrijf. Vanuit het Actieprogramma Water en Ruimte heeft CURNET i.s.m. het Water Governance Centre het traject gestart “intern gesmeerd, extern geolied” gestart. Doel daarvan is om, op basis van leer- en refelectietrajecten, met een aantal waterschappen te komen tot een meer generieke analyse waar alle waterschappen van kunnen leren. Kijk verder op www.waterenruimte.nl
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
15
Water & Ruimte Bodem, water en groen werken samen bij structuurvisie Amersfoort De structuurvisie biedt kansen voor verduurzaming van woonwijken: als een wijk opnieuw wordt ingericht kun je de openbare ruimte klimaatbestendig inrichten. Het aanleggen van waterberging is daarvan een voorbeeld. Voor het klimaatbestendig inrichten van de openbare ruimte bestaan geen algemene normen of beleidskaders, al zijn er wel afspraken over het terugdringen van de CO2-uitstoot. Om het klimaatbestendig inrichten van woonwijken in de praktijk uit te voeren zijn vooral gemeenten en waterschappen aan zet, samen met lokale private partijen. De gemeente Amersfoort en het waterschap Vallei en Veluwe werken samen met CURNET en ondersteund door SKB aan zo’n project: ‘De natuurlijke alliantie in het gebiedsproces’. Bij het project in Amersfoort wordt hierbij nauw samengewerkt tussen genoemde lokale partijen, waarbij bodem, water, groen, ecologie en klimaat in samenhang worden gezien. Daarbij moet bedacht worden dat bodem en ondergrond een grote bijdrage kunnen leveren aan het duurzaam omgaan met klimaatveranderingen. Bovendien draagt een groene, duurzaam ingerichte wijk bij aan een veiligheid en leefbaarheid, en dat heeft weer een positieve invloed op de economische waarde van het gebied. Dit project is als SKB-Showcase van start gegaan om lokaal te leren en ervaringen op te doen. Die zullen later worden uitgedragen naar andere gemeenten en waterschappen. Dat zal o.a. gebeuren door het maken van een format voor een businesscase, waarbij een eerlijke verdeling van kosten en baten een belangrijk onderdeel is.
Meer informatie: kijk op www.skbodem.nl/project/48 of mail naar geert-jan.verkade@curnet.nl
16
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
17
Water & Ruimte Studiebijeenkomst over de klimaatbestendige stad Methoden en instrumenten voor klimaatbestendig inrichten en beheren van steden. Onderwerpen als droogte en hitte, wateroverlast en waterveiligheid staan steeds duidelijker op de kaart. Gemeenten willen hun stad klimaatbestendig maken, maar hebben daar nog weinig ervaring mee. Waterschappen omarmen die ambitie en willen die vastleggen in de waterbeheerplannen en lange termijn visies. Waar moet je dan beginnen? Welke methoden en instrumenten kunnen daarbij helpen? In het kader van het actieprogramma Water en Ruimte organiseert CURNET i.s.m. de Hogeschool van Amsterdam, na de succesvolle bijeenkomst in Deventer, een tweede studiedag. Hier worden weer praktische aanpakken, instrumenten en hulpmiddelen worden gepresenteerd en gedemonstreerd. Medewerkers van lokale overheden, waterschappen en lokale private partijen krijgen hier handvatten om verschillende functies die bij gebiedsontwikkeling spelen met elkaar in verband te brengen. U kunt zich kosteloos inschrijven voor de bijeenkomst in Amsterdam op woensdag 28 november. Zie www.waterenruimte.nl
18
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Vakbeurs Omvangrijk kennisprogramma op InfraTech 2013 Van 15 t/m 18 januari wordt in Ahoy Rotterdam de InfraTech gehouden, de vakbeurs voor de GWW- en Infrasector. Een belangrijk onderdeel van de InfaTech is kennisprogramma, waaraan ook CURNET als strategische partner een bijdrage levert. CURNET en andere kennisorganisaties zoals PIANOo, MKB INFRA, NLingenieurs, Vernieuwing Bouw en De NieuwBouw organiseren bijeenkomsten in het Congres- & Vergadercentrum van Ahoy. Een kleine greep uit de onderwerpen die aan de orde komen: Systems Engineering, TenderNed, ketensamenwerking, BIM, duurzaamheid, asfaltontwikkelingen en nieuwe generatie prestatieonderhoudscontracten. Voor gastheer Rijkswaterstaat staat het programma vooral in het teken van de dialoog. De grootste publieke opdrachtgever van Nederland gaat op de beurs het gesprek aan over organisatorische veranderingen. CROW organiseert jaarlijks diverse congressen en symposia op het gebied van infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte. Een aantal bijeenkomsten wordt op InfraTech gebundeld in CROW College. Een spraakmakend vierdaags programma vol onderwerpen die nú in de sector spelen. Zo wordt onder andere de nieuwste elektronische Aanbestedingskalender gelanceerd en is er dagelijks een RAW Café en Beurssafari. De InfraTech Innovatieprijs maakt ook deel uit van het kennisprogramma. Slimme ideeën die tevens bijdragen aan sneller bouwen en minder hinder krijgen daarbij een Halftime vermelding. Kijk voor meer informatie en registreren op www.infratech.nl.
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
19
Publicaties Herziening CUR-Aanbevelingen stand van zaken Zoals wellicht bekend is CUR Bouw & Infra bezig met een herzieningsproject om alle CUR-Aanbevelingen op betongebied aan te passen aan de Eurocodes. Tot op heden is van de volgende CUR-Aanbevelingen de update verschenen: 18:2011 Collo誰daal beton 36:2011 Ontwerpen van elastisch ondersteunde betonvloeren en -verhardingen. Derde, herziene uitgave 42:2011 Bepaling van de invloed van polypropyleenvezels in beton op de vorming van plastische krimpscheuren 68:2011 Vijzelen en schuiven. Constructieve eisen en bepalingsmethoden. Tweede, herziene uitgave 72:2011 Inspectie en onderzoek van betonconstructies (tweede, herziene uitgave) Bouwen met kennis
Binnenkort verschijnen: 99:2012 Strokenvloeren. Aanvullende eisen en bepalingsmethoden bij NEN-EN 1992-1-1 59:2012 Vervaardiging en beproeving van schuimbeton
CUR-A anbev eling 99:20 12
Strokenvloeren - Aanv ullende eisen en bepalingsmeth oden bij NEN-EN 1992-1-1
Floors with band beams - Complementary requirem ents and assessment methods to NEN-EN 1992-1-1
20
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Ingetrokken De onderwerpen van een aantal bestaande CUR-Aanbevelingen worden inmiddels geregeld door Europese normen, of beschrijven technieken die verouderd zijn of niet meer gebruikt worden. In verband daarmee zijn de volgende CUR-Aanbevelingen ingetrokken: 3 Toepassen van superplastificeerders 20 Bepaling van de hechtsterkte van mortels op beton 28 Hergebruik van spoelwaterresidu van betonspecie met behulp van spoelmiddel 31 Nabehandeling en bescherming van beton 40 Gebonden vliegasconglomeraat als grof licht toeslagmateriaal voor beton 95 Rekenkundige bepaling van de brandwerendheid van bouwdelen in hogesterktebeton 96 Vezelversterkte kunststoffen in civiele draagconstructies CUR-Aanbevelingen zijn te bestellen via www.cur-aanbevelingen.nl Voor meer informatie over herziening CUR-Aanbevelingen: erwin.vega@curbouweninfra.nl
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
21
Publicaties CUR-Aanbeveling 116:2012
AEC-granulaat als toeslagmateriaal voor beton De bodemas die vrijkomt bij afvalenergiecentrales kan door een aanvullende bewerking geschikt worden gemaakt voor toepassing als toeslagmateriaal voor beton, in de vorm van AEC-granulaat. Om dit materiaal te kunnen toepassen in beton zijn wel aanvullende regels nodig. Die regels hebben betrekking op gedeeltelijke vervanging van grond of gedeeltelijke vervanging van zand ĂŠn grind in niet-voorgespannen beton. De aanvullende regels zijn opgenomen in de nieuwe CUR-Aanbeveling 116. Deze is gebaseerd op onderzoek naar betontechnologische, constructieve en duurzaamheidsaspecten van beton met AEC-granulaat. De Bouwen met kennis resultaten van het onderzoek zij opgenomen in bijbehorend achtergrondrapport (234). Beide publicaties zijn verkrijgbaar via www.cur-aanbevelingen.nl
CUR- Aanbe veling 116:2 012
AEC -granulaat als toes lagmateriaal voor beton
Process ed municip al incinera tor bottom ash as aggrega te for concrete
22
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Publicatie Geosystems CUR-rapport 217 ‘Ontwerpen met geotextiele zandelementen’ is recent in het Engels vertaald en daarmee beschikbaar gekomen voor de internationale markt. De publicatie geeft ontwerpregels en berekeningsvoorbeelden voor vier typen geotextiele constructies. Deze zandelementen, die ter plekke met zand worden gevuld, worden in de waterbouw vooral voor oeververdediging gebruikt. De Engelstalige publicatie is geschreven door Adam Bezuijen en Erik Vastenburg van Deltares. Voor bestellingen (prijs $ 79,00) kunt u een email sturen naar de uitgever: pub.nl@taylorandfrancis.com
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
23
Agenda 27 en 28 november 2012 Symposium Bodem Breed 2012 www.bodembreed.nl
28 november 2012 Studiebijeenkomst klimaatbestendige stad www.waterenruimte.nl
28 november 2012 Seminar Olivijn als CO2 binder www.greensand.nl
29 november 2012 COB-congres ‘Vindingrijk in arme tijden’ RDM campus in Rotterdam www.cob.nl
3 december 2012 Tribune-bijeenkomst Halftime www.halftime.nl
6, 7 en 13 december 2012 Cursus Paalfunderingen voor civiele constructies. Nu met rekenvoorbeelden! www.pao-tudelft.nl/Cursussen/19/2078/Paalfunderingen_voor_civiele_constructies.html
13 december 2012 Cursus Bouwgebreken voorkomen www.sbr.nl/producten/bijeenkomsten-en-cursussen/cursus-bouwgebreken-voorkomen-2
15 t/m 18 januari 2013 Infratech 2013 - Ahoy Rotterdam www.infratech.nl
24
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
Kijk voor meer informatie op www.curnet.nl
CURNET & CUR Bouw en Infra Nieuwsbrief
25
Wilt u deze nieuwsbrief printen? Klik dan hier voor de pdf-versie:
Groningenweg 10 Postbus 420 2800 AK Gouda tel 0182 540 600 secretariaat@curnet.nl www.curnet.nl
CURNET is een herkenbaar en uniek netwerk van projecten, programma’s en andere kennisallianties die zich richten op kennis- en competentieontwikkeling rond ruimte, bouw, bodem, land en water. De samenwerking van kennisallianties in CURNET leidt tot synergie en dus tot meerwaarde door kennisvragers en -aanbieders samen te brengen in inspirerende en aantrekkelijke werkverbanden. CURNET levert zo een belangrijke bijdrage aan de versterking en uitbouw van de kennisinfrastructuur in Nederland, en aan meer rendement op investeringen in kennis door overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
Groningenweg 10 Postbus 420 2800 AK Gouda tel 0182 540 620 info@curbouweninfra.nl www.curbouweninfra.nl
CUR Bouw & Infra is een uniek en onafhankelijk netwerk dat partijen verbindt. Deze partijen willen hun positie versterken via technologische innovatie en verbetering van het bouwproces. CUR Bouw & Infra levert een belangrijke bijdrage aan dat proces met kennis en praktische regels. Dat is in het belang van opdrachtgevers en bouwbedrijven.
Vormgeving: Van Lint in vorm, Zierikzee (7702)
www.curnet.nl/upload/documents/Inzichtnr2.pdf