6x spirituele wijsheden door inspirerendleven.nl

Attitudinal Healing en Een cursus in wonderen

Attitudinal Healing en Een cursus in wonderen

Meer leven met minder moeite

Wat is Attitudinal Healing?

‘Het helen van je innerlijke houding’

Attitudinal Healing wil behulpzaam zijn bij het helen van je innerlijke houding. Als je onrust, boosheid, wrok of an dere stressgevoelens hebt, wil AH je een aanreiking doen, waarmee je tot een ander gevoelsleven en een andere er varing kunt komen. AH wil het leven makkelijker voor je maken. ‘Méér leven met minder moeite’, noem ik het.

Het wil je niet een spirituele dwangbuis aanmeten. Alles wat er gesuggereerd wordt in de principes en richtlijnen waarmee AH werkt, zijn aanreikingen. Niet meer en niet minder dan dat. AH weet dat je héél en één bent, volkomen vrij, en dat je ware aard liefde is en niets an ders. Dat je liefde niet hoeft te leren of te verdienen, om dat je liefde bént. Het zegt: ‘vergeet alles, behalve dát wat je bent’. Vergeet vergeven, vergeet accepteren, vergeet het kwijt willen raken van ongemak en haat, vergeet dat je je wilt verbeteren, vergeet al die dingen.

Herinner je eenvoudigweg wat je essentie is.

Herinner je wie of wat je bent Herinner je eenvoudig wie of wat je bent! Als dat niet lukt omdat je oordelen voelt, dan nodigt AH je uit om die te vergeven. Om te accepteren dat het is zoals het is, zodat je kunt stoppen met strijden tegen het leven en jezelf. Stop met jezelf te dwingen. Gun jezelf wat ruimte en vrijheid,

vooral omdat dat je essentie is. Heb compassie met jezelf, als je jezelf dwarszit met oordelen over Jan en alleman. Laat het voor wat het is, haal adem en ga verder. Daarbij kunnen de AH-principes behulpzaam zijn. Ze zijn niets anders dan een opstapje naar het besef dat je liefde bent. AH wil je ook geen trucs aanleren om de dag door te ko men. Het wil je, door je kennis te laten maken met jouw essentie op een innerlijk levende manier, in contact brengen met dát wat je in wezen bent.

Daarvoor werkt AH met 12 principes en 10 richtlijnen (waarover verderop meer), die je er telkens aan herinneren dat je essentie liefde is. Je onpersoonlijke-ik is volkomen en totaal liefde. En in die liefde rust meteen de ervaring van eenheid, vrede, vrijheid en geluk. Dat is in iedereen aanwezig, ook in jou.

Het gaat om de toepassing van wat je innerlijk allang weet AH gaat nadrukkelijk niet om een theoretische kennis van woorden als ‘eenheid’, ‘liefde’, ‘vrede’ en een mentale uitleg van de 12 principes van AH. Wél om ze werkelijk in de praktijk toe te passen, om ze te leven in alle situaties die op je pad komen. AH nodigt je uit om altijd te kiezen voor innerlijke vrede in plaats van voor angst, in elke relatie en iedere situatie.

Iemand napraten die zegt dat aardbeien lekker zijn, geeft jou niet de smaak van aardbeien. Die krijg je pas als je ze in je eigen mond stopt en ze eet. Dat geldt ook voor AH. De smaak van liefde en vrede, de ervaring daarvan, proef je daadwerkelijk door je essentie ruim baan te geven. De toepassing van de principes in alle situaties die jouw pad kruisen helpt daarbij. En als het niet lukt en je in een situatie geen vrede voelt, kies dan opnieuw voor innerlijke vrede. Net zo lang tot het wel lukt en je op die manier ont dekt welk cadeau innerlijke vrede in zich draagt.

Een goede attitude/instelling

In de lucht- en ruimtevaart wordt het woord ‘attitude’ ge bruikt als technische vakterm: een satelliet wordt ‘in een baan gebracht in zo’n attitude of positie dat de besturing zich automatisch richt op twee sterren, de zon, de maan of de aarde’. Bij de juiste instelling bereikt de satelliet zijn doel.10

Zo werkt het bij Attitudinal Healing ook. Houd de focus op onvoorwaardelijke liefde, dan bereik je je doel van het zijn in innerlijke vrede. Wereldwijd wordt ervoor gekozen de Engelse term At titudinal Healing te gebruiken in plaats van een vertaling. Dat maakt Attitudinal Healing overal herkenbaar.

Liefde ervaren, of niet ‘Als ik liefde ben, waarom voel ik die liefde dan niet?’ hoor ik mensen regelmatig zeggen. Daar is een eenvoudig antwoord op. Dat komt doordat je je laat afleiden door het hebben van oordelen over anderen, jezelf, de wereld en alles wat in je blikveld en denken komt. Oordelen hebben snijdt per definitie het contact dat je met die liefde hebt volkomen af. Niet in waarheid natuurlijk, wel in je beleving. Binnen AH wordt dat ‘afscheiding’ genoemd. Je voelt je afgesneden van de bron, die ook jouw bron is. De bron en jouw bron zijn exact hetzelfde. Iedereen maakt deel uit van de bron en in die bron is geen afgescheiden deel. Daar is eenheid en iedereen maakt deel uit van die eenheid, ook als iemand dat zelf niet in de gaten heeft. En zelfs als het er in de verschijningsvorm anders lijkt uit te zien.

Helder worden, in vrede zijn, gaat over je realiseren dat je invloed hebt op hoe je je voelt in relatie met wat er om je heen gebeurt. Op wat er gaande is heb je géén invloed. De zon schijnt, het regent: je kunt er niets aan doen, het gebeurt gewoon. Je moeder overlijdt, je hebt er geen in vloed op. Er wordt gevochten hier, of in andere delen van

de wereld. Je kunt mensen vragen om ermee te stoppen, en ze doen het of niet. Als ze stoppen, doen ze dat op hun eigen tijd en tempo. Zoals jij dat zelf ook doet op jouw tijd en tempo.

Waar je wel zeggenschap over hebt is hoe jij je verhoudt tot al die gebeurtenissen. Klaag je erover, word je boos, of accepteer je op dat moment in alle wijsheid wat je niet kunt veranderen?

Attitudinal Healing nodigt je uit om je totaal bewust te zijn van jouw innerlijke houding ten opzichte van alles wat er gaande is, in en buiten jezelf, en om daarin onder alle omstandigheden voor een vredevolle houding te kiezen. Het is een uitnodiging om totaal vanuit de liefde van je hart te leven, vanuit je essentie, vanuit onschuld.

Omdat die manier van leven en keuzes maken meest al niet tot het standaardpakket behoort waarmee we zijn groot geworden, reikt AH 12 principes aan die we als leidraad in het dagelijks leven kunnen gebruiken en kunnen toepassen op alles wat ons pad kruist.

Je essentie is liefde ‘Waar zit die bron, die essentie?’ vragen mensen mij re gelmatig. Welnu, in jezelf. Dichterbij dan je misschien ooit voor mogelijk hebt gehouden. Hij zit nergens anders, niet in een boek, niet in wijsheden van iemand anders. Die kunnen hooguit in een richting wijzen, je op een idee brengen. En dat idee kan niets anders zijn dan: zoek in jezelf, en vind de waarheid die in jou leeft. Niet in je hoofd, verstand of denken, wel in de diepte van je hart, dat niet verward is over wat illusies en fabels zijn, en wat werkelijke waarheid is. Misschien helpt de volgende vergelijking om er een beeld van te krijgen: wie een glas appelsap in schenkt uit een fles heeft een deel uit de fles (de bron) af gescheiden en in een glas geschonken. Het sap in het glas heeft nog steeds dezelfde smaak, basis en samenstelling

als het sap in de fles. Stel dat het sap kan praten en ik zou vragen: ‘Wie of wat ben jij?’

Dan kunnen er verschillende antwoorden komen, bijvoorbeeld:

‘Ik ben deel van het sap in de fles. Gooi me terug en je zult nooit weten welk deel van het sap in het glas is geschonken. Wil je me weer op precies de zelfde manier in het glas hebben, het gaat niet lukken! Drink je me op, dan werken in mij nog steeds de elementen van het grote geheel, qua smaak, samenstelling en werking. Weliswaar zit ik in het glas of in jou en dat is om het even. In mij zijn nog steeds alle elementen van het geheel aanwezig. Dat is mijn basis en mijn bron.’

‘Ik zit in het glas, helemaal op mezelf. Kijk eens hoe mooi ik ben. Dit ben ik, prachtig sap in een glas. En goed smaken doe ik ook. Ik ben het helemaal zelf. Die fles? Misschien kom ik daar wel uit. Maar nu heb ik daar niets meer mee te maken. De enige echte ik, zit hier in het glas. Dit ben ik! Drink me en dan ben ik ook nog in jou.’ Ook als je vergeten bent dat je een onafscheidelijk deel uit maakt van de bron, gaat die innerlijke liefde in jou daar mee niet verloren. Ze wordt wel onvoelbaar, onmerkbaar voor jou. Oordelen zijn als een dijk die de liefde die jij bent buiten jouw blikveld houdt. Denkbeeldig sta jij onder aan de uit jouw oordelen opgebouwde dijk. De liefde stroomt aan de andere kant en jij ziet niet wat daar gaande is. Waarschijnlijk heb je er wel een vermoeden van, want het ver langen naar liefde, ook als je die liefde zelf niet voelt, is de roep van jouw hart naar de erkenning van wat je in wezen bent. En de roep van het hart geeft nooit op. Hoe ongeluk kig je je ook voelt, hoe depressief of terneergeslagen, het verlangen naar liefde steekt telkens weer de kop op. De vraag is: reageer jij op die roep?

HET WIEL VAN WIJSHEID

EEN MYTHISCHE REIS DOOR DE VIER WINDRICHTINGEN

Inleiding

Overal ter wereld kent men, in verschillende vormen, de leer van het medicijnwiel. Deze leer wordt al sinds het begin van het menselijk bestaan van generatie op generatie doorgegeven. Het medicijnwiel is een wegwijzer voor spirituele heling door middel van verbinding met Moeder Aarde, de energieën van de na tuur en de kosmos.

Het medicijnwiel is ook een ‘wiel van wijsheid’. Je kunt het zien als een geavanceerde methode om te werken aan persoon lijke en wereldwijde transformatie. Als je werkt met het wiel van wijsheid, heel je niet alleen je eigen trauma’s, maar ook die van de mensheid als geheel, en je heelt de aarde. Je werkt met energieën en je bevordert de biologische en spirituele ontwikkeling van de mens.

Als we doen wat er van ons wordt gevraagd, ontvangen we de gaven van het wiel van wijsheid, bevrijden we onszelf van het lot dat we geaccepteerd hebben en creëren we voor onszelf een nieuwe bestemming. We kunnen meer doen dan alleen de problemen oplossen waarmee we in ons leven worstelen en die ons ertoe brengen ons af te reageren, te veel te drinken en ande ren de schuld te geven van onze misère. We kunnen ervaren hoe het is om volkomen eerlijk te zijn over onszelf. Dit groeiproces kan ons in het begin een ongemakkelijk gevoel geven, maar werken met het wiel van wijsheid maakt uiteindelijk de trans formatie van onze pijn mogelijk.

Wanneer we werken met het wiel van wijsheid maken we gebruik van de hulp van de krachtdieren die verband houden met de vier richtingen. Als we de uitdagingen aangaan waar voor het wiel ons stelt, zetten we stappen in onze ontwikkeling als mens en kunnen we de meester in onszelf tot leven wekken:

we kunnen hoeders van wijsheid worden, heiligen, visionairs. Op deze manier helpen we niet alleen onszelf, maar ook ande ren die ondersteuning nodig hebben. We helpen zelfs Moeder Aarde en al haar schepsels.

Het wiel van wijsheid bestaat in vele vormen. Zelf maak ik al tientallen jaren gebruik van een vorm die ik geleerd heb van de sjamanen van de Andes. De eerste keer dat je het wiel van wijsheid doorloopt, heel je jezelf. Naarmate dit proces zich verdiept en je een stap verdergaat dan je eigen trauma en het helen van lichamelijke verwondingen, ontdek je wat jouw plaats rondom het heilige vuur is. Je gaat de plaats innemen die al sinds onheuglijke tijden voor je beschikbaar is: jouw plaats als sjamaan.

De moderne sjamaan

Sjamanisme is het gebruik van kracht op basis van kennis met de bedoeling dienstbaar te zijn aan en compassie te hebben met de hele schepping. De sjamanistische wijsheid die in inheemse culturen eeuwenlang zorgvuldig is bewaard, vindt nu haar weg naar de wereld, en die wereld heeft hier dringend behoefte aan. Als spirituele traditie, niet als religie, past het sjamanisme zich gemakkelijk aan bij de huidige tijd. Omdat het een vrouwelijke traditie is, staat het sjamanisme open voor de behoeften van zowel de sterken als de zwakken.

Als moderne sjamanen is het zowel ons doel als onze uitda ging om verder te gaan dan simpelweg de overname van de uiterlijke vormen van tradities. We moeten nieuwe paradigma’s creëren die de wijsheid omvatten van zowel oude als nieuwe wetenschappen, die gegrond zijn in een goed beheer van de aar de en in de gezondheid van ons lichaam en onze leefgemeen schappen. Wat ik in de Four Winds Society die ik jaren geleden heb opgericht, en in dit boek wil overbrengen is het resultaat van wat ik in meer dan vijfentwintig jaar heb geleerd van sja manen uit de Andes, de Chimú en de Mochica in Peru (ook wel de Zieners genoemd), de Aymara van het Titicacameer en van

mijn westerse psychologische, neurowetenschappelijke en an tropologische studies.

Tot vermaak van mijn mentor Don Manuel Quispe maakte ik er altijd een punt van om dingen precies te doen zoals is voorgeschreven. Als ik bijvoorbeeld een gebed uitsprak raakte ik zo in de ban van mijn verlangen om respect te tonen voor de manieren waarop wijsheid functioneert, dat ik mijzelf verloor in details en de betekenis van een ritueel tot een formule redu ceerde. Als we te veel in ons hoofd blijven zitten, voelen we niet de overgang naar een nieuwe manier van waarnemen die heilig, geïntegreerd en allesomvattend is, het doel van elke ceremonie.

Het is belangrijk de tradities waarmee we kennismaken in ere te houden. We moeten ervoor zorgen dat we de rituelen van inheemse volken respecteren en begrijpen, zonder ze ons toe te eigenen. Maar het is ook belangrijk om te beseffen dat jouw ervaring en interpretatie hun eigen waarde hebben. Voor een sjamaan heeft niet wat in een boek staat of wat een priester zegt de allerhoogste autoriteit, maar Spirit.

De oproep tot meesterschap

De sjamanen bij wie ik in de Andes in de leer ben geweest zeg gen dat we een nieuwe wereld kunnen dromen als we meester schap hebben bereikt in de manier waarop we kijken naar ons zelf, de gebeurtenissen in ons leven en onze relaties. Om dit meesterschap te bereiken is het nodig dat we werken met de energieën van de onzichtbare werelden, die ons in veel grotere mate beïnvloeden dan wilskracht, intentie of daadkracht.

De uitdaging ligt erin ons bewustzijn niet te beperken tot onszelf. Het is heel logisch dat je je eigen problemen wilt oplos sen, maar het is dringend nodig dat we ons bezighouden met heling van de aarde. Als we de aarde helen merken we de gevol gen daarvan in ons eigen leven; het lot van de aarde bepaalt ons persoonlijk lot.

Ik ben iemand die mensen leert om hedendaagse sjamanen te worden en ik weet hoe gemakkelijk eigenbelang dat kan beder

ven; motieven worden onzuiver of mensen raken geobsedeerd door ‘de juiste manier’ om dingen te doen.

Kennis is voor ons heel verleidelijk, maar ze voedt ons den ken ten koste van onze ziel. Leerlingen die gefascineerd raken door zaken die hun belangstelling trekken, in plaats van nede rig te werken aan vermindering van lijden en bevordering van gezondheid, laten zich betoveren door het ego.

De behoefte aan bevestiging van de buitenwereld zorgt er voor dat we leven volgens oude regels, of die voor ons nu wer ken of niet. We klampen ons vast aan ons verleden, aan onze reputatie en aan overtuigingen die ons op een vreemde manier troost bieden. Daardoor verliezen we echter het besef van onze bestemming. Er is geen grotere bedreiging van dit meesterschap dan de behoefte om ‘speciaal’ te zijn. We moeten ons blijvend openstellen voor een wijsheid die boven wat ons alledaagse denken kan bevatten uitstijgt. Een sjamaan streeft ernaar om een hoger niveau van wijsheid en invloed te bereiken, niet voor haarzelf* maar ten behoeve van het grote geheel.

De vier richtingen en uitdagingen

In dit boek leer je werken met het wiel van wijsheid en de vier richtingen, zuid, west, noord en oost, die elk verband houden met een archetypisch dier en een spirituele reis. Je wordt uitge nodigd om ceremonies uit te voeren die een belichaming zijn van lessen van wijsheid en die het je mogelijk maken om nieuwe energieën te gebruiken, namelijk die van de vier richtingen en de vier krachtdieren.

Door de reis door deze oeroude voorstelling van het wiel te maken ga je het leven niet langer zien als een voortdurende

* In dit boek gebruik ik het voornaamwoord ‘haar’ als ik naar een indivi duele sjamaan verwijs. Daarmee wil ik zowel de vrouwelijke energie van Moeder Aarde erkennen als het feit gedenken dat vrouwelijke helers door de eeuwen heen zijn genegeerd. Een sjamaan kan natuurlijk elke genderidentiteit hebben.

strijd, maar als een aspect van een groot mythisch verhaal, het verhaal van de aarde en haar bewoners waarin alle mensen een rol spelen. Je ontworstelt je aan de greep van de gewone tijd en het verband van oorzaak en gevolg. Je betreedt de magische wereld van synchroniciteit en je creëert een nieuwe droom van je bestemming en van de expressie van je dna. Op deze manier krijg je een uitzonderlijke gezondheid en leef en sterf je op een andere manier dan je ouders.

Op een dieper niveau van het wiel van wijsheid ga je de uit dagingen van de vier richtingen aan en leer je de lessen. Zo krijg je toegang tot helende energieën. Elke uitdaging is een gelegen heid om een oude en akelige overtuiging die je verhindert je bestemming te bereiken af te schudden en deel te hebben aan de ontwikkeling van de verlichte mens, de homo luminus, een nieuwe menselijke soort die klaar is om in harmonie te leven met zijn medemens en met de aarde.

• De uitdaging van de wijsheid van het zuiden of de slang: je ontdoen van het lot van veroudering en dood dat is vastge legd in je dna en in je manier van leven, zoals een slang zijn oude huid afwerpt. Als je slaagt voor deze test begin je aan een nieuwe toekomst waarin levensduur en gezondheid niet worden bepaald door het verleden. Je krijgt de mogelijkheid om een nieuw lichaam te creëren en je krijgt toegang tot he ling op het diepste niveau.

• De uitdaging van de wijsheid van het westen of de jaguar: jezelf bevrijden van een emotioneel en psychisch lot dat ver oorzaakt dat je je leven baseert op oerangst. Als je de wijsheid van de jaguar verwerft overwin je de angst voor je eigen sterfelijkheid, voor het verlies van je identiteit en voor het einde van alle herinneringen die ervoor zorgen dat je weet wie je bent. Je kunt verraad in de liefde, oude patronen en tragiek in relaties en pijn in romantiek te boven komen. Je wordt net als de jaguar een moedige onderzoeker. Je ontdekt mogelijkheden die verborgen voor je waren toen je nog door angst werd beheerst. Je relaties worden niet langer gekenmerkt door pijn, kwetsuren, misleiding, verlies en conflicten.

• De uitdaging van de wijsheid van het noorden of de kolibrie: jezelf bevrijden van de misvatting dat je werk de reden zal onthullen waarom je hier bent en je de wijsheid zal opleveren waarnaar je verlangt. Net zoals de kolibrie een mythische reis onderneemt, zo kun jij je bestemming omarmen en volgen, en op die manier bijdragen aan vrede en harmonie op aarde. De gave van de wijsheid van de kolibrie is de ervaring van stil staan in volle vlucht, van wijs worden en zaken helder onder scheiden, en jezelf niet langer uitputten in onnodige inspan ningen. Net zoals de oude heiligen word je een meester van de tijd en raadpleeg je de toekomst om harmonie te creëren in het dagelijks leven van nu. Je wordt een meester van onzichtbaarheid door je te oefenen in ayni, een wederkerige re latie met de natuur en je voorouders.

• De uitdaging van de wijsheid van het oosten of de adelaar: dogmatische overtuigingen en beperkende ideeën over spiri tualiteit loslaten. Je moet de verleiding leren weerstaan om te vluchten in een beperkt bewustzijn en je moet niet langer het dagelijks werk vermijden dat er van je verwacht wordt. Je verwerpt op schuldgevoel gebaseerde ideeën die je hebt overgenomen van religie, wetenschap en cultuur. De wijsheid van de adelaar bevrijdt je hiervan en zorgt ervoor dat je een visio nair wordt, zodat je bewust deel kunt hebben aan de ontwik keling van de homo luminus, vrij van de achterhaalde ideeën die zijn vastgelegd in een leer die nooit in twijfel mag worden getrokken. Dankzij de gave van de wijsheid van de adelaar kun je je fantastische natuurlijke instincten weer gaan gebrui ken en je spirituele bestemming realiseren. Je kunt weer gaan samenwerken met de kosmos. Zoals de adelaar hoog genoeg vliegt om de bolling van de aarde te kunnen zien en tegelijk een muis kan waarnemen die op de grond zit, en kan neer strijken om deel te hebben aan het dagelijks leven, zo breng jij het spirituele en het wereldse samen.

Als sjamaan ben ik ervan overtuigd dat wij, zelfs wanneer maar één op de duizend mensen deze vier uitdagingen aangaat, voor de tests slaagt en meesterschap bereikt, een nieuwe

manier van leven kunnen realiseren, in harmonie met elkaar en de aarde.

Ik beschouw de oproep tot meesterschap als een n=1 onder zoek. In een wetenschappelijk onderzoek probeert men n (het aantal personen dat deelneemt) zo groot mogelijk te maken om een zo betrouwbaar mogelijk resultaat te krijgen. Het experi ment dat we nu in onze evolutie meemaken vindt plaats op in dividueel niveau, dat wil zeggen, n=1. Mijn experiment heet Alberto. Als je geen deelhebt aan de evolutie naar homo luminus, behoor je tot de controlegroep die geen transformatie mee maakt en alleen in de statistieken voorkomt. Dit is de onbewus te massa van mensen die de aarde misbruiken, hun lichaam vergiftigen en hun gezondheid beschadigen. De toekomst ziet er niet rooskleurig uit voor degenen die binnen het normale bereik van de curve blijven. Probeer een buitenstaander te zijn en word meester van je lot.

Het wiel van wijsheid maakt het vermogen in ons wakker om voorbij te gaan aan onze beperkingen. Hoe we met onszelf en met anderen omgaan zal daardoor een verandering ondergaan. We hebben minder conflicten, ervaren minder pijn en lijden en voelen minder teleurstellingen. Onze eigendunk, subjectiviteit en vooringenomenheid verdwijnen. We ervaren meer lichtheid in ons leven en kijken met meer humor naar onszelf en wat ons overkomt.

Het is meer dan ooit noodzakelijk dat we een nieuwe werkelijkheid gaan dromen en op een nieuwe manier met de aarde omgaan. We moeten ontwaken en de meesters worden waartoe we zijn voorbestemd. We moeten onszelf bevrijden van ons lot en een nieuwe persoonlijke en collectieve bestemming kiezen.

Hoeders van wijsheid

Willen we dit meesterschap verwerven, dan kunnen we veel baat hebben bij een meester die ons hierin begeleidt. Ik heb het geluk gehad veel te leren van enkele geweldige mentors: Don Manuel Quispe, Joan Halifax, Rolling Thunder en Amchi

Tenjing Bista, die je in dit boek allemaal tegenkomt. Zij hebben mij uitgedaagd om mijn duisternis onder ogen te zien en mijn licht te omarmen. Ik hoop dat hun wijsheid ook jou uitdaagt om alles wat je meent te weten of je eigen te hebben gemaakt intensief te onderzoeken, en eerlijk te zijn over de uitdagingen die nog voor je liggen.

Don Manuel Quispe

Don Manuel Quispe was een sjamaan uit de bergen van Peru. Hij daagde mij voortdurend uit om anders naar dingen te kij ken. Door de ironische spot waarmee hij mij benaderde, maak te hij me wakker uit mijn halfbewuste zelfingenomenheid. Hij schudde me los uit mijn angsten en hielp me om meer inzicht te krijgen en op andere manieren naar de werkelijkheid te kijken. Don Manuel stond met het ene been in de wereld van zijn volk en met het andere in de moderne tijd. Hij stelde dat wat je in je hart gelooft precies overeenkomt met wat je in de wereld ervaart. Hij hielp mij om te zien dat je oude wijsheden ook nu nog in je dagelijks leven kunt gebruiken.

Don Manuel leerde mij begrijpen wat ayni is: een juiste relatie met alle mensen en met het verleden en de toekomst. Hij leerde mij dat wij door ayni te beoefenen niet vanuit angst maar vanuit eerbied en ontzag kunnen leven, en dat we de bestem ming die de hemelen ons bieden moeten verwelkomen, hoe on aangenaam die in eerste instantie ook lijkt.

Joan Halifax

Joan Halifax is een bekend schrijfster, zenleraar, oprichter van het Project on Being with Dying, voorvechtster van burgerrech ten, onderzoeker van lsd en antropologe. In de jaren zeventig was ze gastdocente aan het Esalen Institute, een retraiteoord in California dat was voortgekomen uit de Human Potential Movement. Ik heb haar ontmoet toen ik mijn vriend professor Stanley Krippner vergezelde op een lunch bij haar thuis.

‘In de kelder hebben we een floating-tank,’ zei ze tegen me. ‘Misschien wil je daar gebruik van maken.’ Ik had zoiets nog nooit geprobeerd, een warmwaterbad in volkomen duister, ge

vuld met zout water dat de samenstelling van het water in het menselijk lichaam nabootst. Het leek me een prima gelegenheid om het lsd-pilletje dat al weken in mijn portemonnee zat te gebruiken. Vloeibaar zonlicht in een stukje vloeipapier!

Zes uur en een heel leven later stapte ik rimpelig maar herbo ren uit de floating-tank. Ik verontschuldigde me dat ik niet bij de lunch aanwezig was geweest, maar zei dat deze dag voor mij een keerpunt betekende. Joan was medisch antropologe, lang voordat deze benaming in gebruik kwam. Omdat haar werk mij inspireerde werd ik na de ervaring in haar floating-tank die bij mij de nodige veranderingen teweeg had gebracht, zelf ook medisch antropoloog. Ik maakte reizen naar onherbergzame gebieden en heilige plaatsen, werkte met de sjamanen van de hoge Andes en voelde me geroepen om de oude wijsheid van traditionele culturen te ontdekken op de plekken waar die nog te vinden was. De lessen en boeken van Joan Halifax hebben mij geholpen om te begrijpen dat wij deel uitmaken van de crea tieve energie van de aarde die ons ook geschapen heeft.

Rolling Thunder (RT)

Rolling Thunder, of RT zoals hij door zijn vrienden wordt ge noemd, was een mysterieus spiritueel leider die zijn naam had gekregen vanwege zijn vermogen om donder en weerlicht op te roepen, zelfs midden in de kurkdroge woestijn. Hij was medi cijnman bij de Shoshone-stam en woonde op een vervallen ranch in Carlin, Nevada. Overdag werkte hij als remmer bij de spoorwegen en ’s avonds leidde hij zweethutceremonies, ver zorgde hij zieken en ontving hij gasten, waaronder leden van de rockband Grateful Dead. Samen met professor Stanley Krippner ontmoette ik RT voor het eerst op de ranch van Mickey Hart, destijds drummer van Grateful Dead, en vriend van RT. (Mickey Hart bracht later een album uit dat Rolling Thunder heette.)

RT was een controversiële figuur. Was hij werkelijk wat hij beweerde te zijn en veranderde hij van persoonlijkheid om zijn werk te kunnen doen? Hij leek inderdaad te beschikken over de gave om van verschijningsvorm te veranderen, maar was het allemaal wel echt? Tijdens de vuurceremonies die hij deed in de

woestijn van Arizona gebeurde het meermalen dat, als de deel nemers allemaal tegelijk een slangendans uitvoerden, hij plotse ling uit de kring verdween, om daarna op mysterieuze wijze weer in de kring te verschijnen alsof hij uit het niets tevoorschijn kwam. Hij leidde de ceremonie, maar wij konden hem niet volgen. ‘Onzichtbaar worden,’ zei hij later bij wijze van verklaring, ‘zou je vaker moeten proberen.’

Ergens wist ik dat als ik om meer informatie zou vragen, hij me zou uitlachen. Het leek wel of hij me in de war bracht tel kens als ik het gevoel had dat ik iets meende te begrijpen van wie hij was en wat hij mij probeerde bij te brengen. RT herin nerde mij er vaak aan dat de weg naar bewustwording van je innerlijke kracht talloze bochten en hellingen kent: je moet flexibel zijn, het onverwachte verwachten en losjes vasthouden aan wat je weet, in plaats van daar een starre ideologie van te maken.

Amchi Tenjing Bista

Amchi Tenjing Bista, of kortweg Amchi, dat in het Tibetaans ‘dokter’ betekent, is een zeer ervaren ruiter en een boeddhistische priester. Amchi heeft mij de ogen geopend voor de genees kunde van de Himalaya en voor het inzicht in de samenhang van denken, emoties en lichaam dat de volken daar ontwikkeld hebben.

Tijdens mijn expedities met Amchi in Nepal kreeg ik vele kanten van hem te zien: de boeddhistische priester, de dokter, de leraar en de ruiter (die zo uit een cowboyfilm leek te zijn weggelopen). Ik waardeer hem vooral omdat hij de stichter is van een opvangtehuis voor dakloze kinderen. Deze kinderen groeien bij hem op en hij brengt hun de vaardigheid van de Tibetaanse geneeskunde bij. Ik ben begunstiger geworden van dit tehuis en help hem waar ik kan.

Al deze hoeders van wijsheid zijn (of waren) geen volmaakte mensen. Ze hadden hun gebreken net als jij en ik. Toch bereik ten ze allemaal op hun eigen manier meesterschap, en werden ze menselijker en dienstbaarder dan ze ooit voor mogelijk hiel

den. Allemaal gebruikten ze wat ze geleerd hadden en ze deel den hun gaven met anderen. Ik hoop dat ik door hun verhalen te vertellen en mijn avonturen met hen op deze bladzijden tot leven te brengen recht doe aan wat zij ons kunnen leren.

Wat droom jij? Wat maak jij tot werkelijkheid?

Spirit heeft altijd aandacht voor ons verlangen, dat wil zeggen voor dat wat we voor onszelf willen. Toch moeten we bereid zijn onze beperkte ideeën over wat goed voor ons is los te laten, omdat die bijna altijd betekenen dat we het lot dat we met onze geboorte hebben meegekregen een beetje willen aanpassen of verbeteren. Pas als de meester in ons ontwaakt, kunnen we uit de nachtmerrie stappen waarin we leven, de nachtmerrie die georkestreerd is door onze angsten en ons armoedebewustzijn, die ervoor zorgen dat we in het nu gefocust blijven op het ik en op wat dat ik heeft en tekortkomt.

Er is echter zo veel meer mogelijk. We kunnen een bestem ming kiezen die vervuld is van zin en betekenis. Als we bereid zijn te werken met methodes waarin het oude wordt verbrand, zodat er plaats ontstaat voor het nieuwe, dan kunnen we helers, onderzoekers, heiligen en visionairs worden.

WAT JE

LICHAAM VERTELT

Een praktische gids voor energetisch lichaamswerk

1. KRACHTIGE

GENEESKUNDE –

out of the box-benadering van genezing

een

Tijdens een bezoek aan een gezondheidscentrum in India ont moette Moeder Teresa een man die last had van ernstige spas mes. Zowel zijn armen, benen als romp waren verkrampt en ver draaid en hij leed vreselijke pijn. Ze liep op hem af, wierp één blik op hem – een blik die ik alleen kan omschrijven als pragmatische compassie – en begon stevig en ritmisch over zijn hele lichaam te strijken. Het was geen vriendelijk, troostend strelen dat zei: Och arme jij, wat heb je het toch zwaar. Het leek meer op het geroep van de stuurman die een ploeg in volmaakte synchronisatie brengt. Ter wijl zij over zijn lichaam streek ontvouwde dat zich, begon het van alles los te laten en te ontspannen tot hij daar met gestrekte armen en benen lag, duidelijk verlost van pijn.

Ik heb dit voorval jaren geleden op een video gezien en heb de video sindsdien nog vaak bekeken, me afvragend wat ik precies zag. Ergens zag ik de kracht van een liefhebbende intentie. Maar het was niet zomaar de speciale helende magie van Moeder Teresa. Als het al een wonder was, dan was het het wonder van eenvoud en het alledaagse: de kracht van aanraking, en de heldere wil en intentie van iemand die de enorme ellende in het lichaam van de arme man wilde opheffen.

Hoewel Moeder Teresa een bekwaam genezeres was, waren de krachten die zij op dat moment inzette, krachten die ieder van ons had kunnen aanwenden om die lijdende ziel te helpen.

Moeder Teresa beschikte over de middelen om de taak die voor haar lag uit te voeren. Daarnaast beschikte ze bovendien over de innerlijke zekerheid van wat haar op dat moment te doen stond en hoe ze dat moest doen.

Allereerst geloofde ze dat ze een verschil kon maken. Ze zag een lijdende ziel voor zich en stapte naar voren om er iets aan te doen. Ze toonde actieve compassie. Ze stelde zichzelf de vraag: ‘Kan ik op dit moment iets voor deze man doen? Heb ik een antwoord op wat het lichaam en de ziel hier voor mij uitdrukken en waar zij om vragen?’

Ten tweede communiceerde ze door middel van aanraking (ze gebruikte energetisch lichaamswerk in plaats van met iets chemisch te komen). Ze vertrouwde haar handen. Ze gebruikte ze om een ge richt, rustig en georganiseerd ritme over te brengen op het lichaam van de man. Ze sprak daarmee rechtstreeks tot de energieën van zijn lichaam en gaf die de organisatie die ze nodig hadden waar mee ze de kortsluiting van zijn zenuwstelsel verhielp. Onze handen zenden energie uit die spreekt tot de energieën waaruit het lichaam bestaat en waarmee het werkt. Ze wist hoe ze haar handen moest gebruiken om deze boodschap over te brengen.

Ten derde had ze innerlijke leiding over hoe ze moest handelen. Noem het geloof, of jarenlang gewend zijn te luisteren naar haar in nerlijk kompas, maar Moeder Teresa had maar een paar seconden nodig om aan te voelen wat in die situatie zou kunnen helpen. Haar innerlijk kompas was goed afgesteld door jarenlange ervaring in praktische situaties. Ze deed geen medische triage of logische ana lyse: ze raadpleegde helder haar eigen innerlijke wijsheid en kwam op het juiste moment met een passend antwoord. Ze ging niet van de ene naar de andere persoon om ze allemaal te strelen!

Ten vierde was ze bereid om iets te proberen en maar te zien wat het opleverde. Eén van de grote verschillen tussen Moeder Teresa en andere mensen die wel hadden willen helpen, was dat zij naar voren stapte en iets deed. Ze ging niet bidden voor de man, ze zei niet tegen hem dat hij zijn eigen realiteit had gecreëerd en spoorde hem ook niet aan om een ander dieet te volgen. Ze maakte geen af spraak, schreef hem niet in voor verdere zorg en gaf hem ook geen

behandelplan. Ze stapte naar voren en probeerde op dat moment iets te doen waarvan ze voelde dat hij dat toen nodig had. Daarmee vond ze één sleutel om de man te helpen en de mensen om hem heen te laten begrijpen wat hem verder zou kunnen helpen om te genezen. Dit is wat we telkens doen als we een energetische dialoog aangaan.

Was dit het volledige antwoord op de vraag hoe hij kon genezen van de kwaal die spasmes in zijn lichaam veroorzaakte? Mogelijk niet, maar het was wel een antwoord dat hij voor zijn ontmoeting met Moeder Teresa nog niet had.

Bij zelfheling ontbreken maar al te vaak deze vier elementen: het geloof dat je een verschil kunt maken; weten wat je kunt doen met energetisch lichaamswerk en bewuste aanraking; innerlijke leiding en de bereidheid om in het moment te doen wat je op dat moment kunt doen. Hiermee wordt een grondslag gevormd van waaruit je jezelf met behulp van een energetische dialoog kunt helen.

De interventie van Moeder Teresa was niet medisch, maar wel een krachtig medicijn. Het was een directe communicatie in het moment zelf. Stel je eens voor hoe anders je leven zou zijn als je op ieder moment zou kunnen antwoorden op wat er is en je iets zou kunnen bieden wat je lichaam, geest en ziel nu nodig hebben?

OEFENING: DE AANRAKING VAN MOEDER TERESA

Dit kan voor nagenoeg iedere kwaal worden toegepast, behalve wanneer het pijnlijk is om de huid of het lichaam aan te raken. Het is vooral goed bij spierspasmes, maagpijn, pijn bij de spijsvertering, onregelmatigheden van het hart, geestelijke irritatie of ontstemming, veel auto-immuunaandoeningen en zelfs bij orgaanproblemen zoals een nierziekte.

Strijk met een regelmatig ritme of een ritme dat overeenkomt met een hartslag (‘lub-dub’) of een actief maar niet te agressief ritme, herhaaldelijk over het lichaam. Stel je maar voor dat je de stuurman bent van een roeiploeg die de roeiers helpt hun slagen te

synchroniseren en de boot naar voren te trekken in een krachtig maar gestaag ritme. Het helpt om langs het hele lichaam naar bene den te strijken, inclusief de romp, armen en benen, maar misschien merk je dat opzij strijken of via hoeken ook helpt.

Achter de oren langs strijken en via het achterhoofd naar bene den helpt heel goed om te kalmeren bij een heftige reactie. Aan de achter- en voorzijde naar beneden strijken helpt om te gronden.

Ga door tot je een bepaalde opluchting voelt (als je het bij jezelf doet) of tot de persoon die je helpt een diepe zucht slaakt of je vraagt om te stoppen.

Experimenteer hoe stevig je de beweging moet uitvoeren. Vraag feedback aan je eigen lichaam, en als je iemand anders helpt aan die persoon. Als de aanraking te licht is, kan dat irritatie opwekken bij de huid en het lichaam. Je wilt dat het ritme, het tempo en de helder heid van de strijkende beweging een patroon vormen dat de onge makkelijke verwarring of de reactiviteit van het lichaam vervangt.

Een patroon dat je zou kunnen gebruiken:

Begin bij je hoofd en strijk van de voorkant naar de achterkant, van je kruin naar je nek gedurende vier tot acht tellen.

Kruis je armen en reik met je handen naar je schouders en strijk dan gedurende vier tot acht tellen langs je armen naar beneden.

Strijk langs je voorzijde naar beneden vanaf je sleutelbeen tot de onderkant van je romp, met één hand aan elke zijde van je middellijn, je handpalmen gespreid waarbij je een zo groot mogelijk oppervlak probeert te omvatten. Doe dit ritmisch in drie, vier of vijf tellen (pro beer uit wat het prettigst voelt) en herhaal het zo vaak als je wilt.

Plaats beide handen naast elkaar langs je middellijn, beginnend aan de bovenkant van je borstkas, spreid de huid horizontaal en strijk opzij gedurende drie, vier of vijf tellen. Beweeg je handen een stukje langs je middellijn naar beneden tot bij je buik en herhaal, ga dan naar je onderbuik en herhaal.

Strijk als je dat kunt langs beide benen naar beneden, of been voor been als dat gemakkelijker is. Strijk langs de voorzijde, de binnenzijde van de dijen en kuiten, de buitenzijde van de dijen en kuiten en als je erbij kunt de achterkant van je benen.

Als iemand je helpen kan, laat diegene dan langs je rug naar bene

den strijken. Zo niet, gebruik dan een handdoek. Wrijf eerst met de handdoek over je hart zodat er liefdevolle energie in komt en trek hem dan langs je rug naar beneden.

DE NORMEN TER DISCUSSIE STELLEN

In traditionele culturen maakt men gebruik van een handeling, een substantie, een symbolisch voorwerp of een ritueel om genezing te bespoedigen. De geneesheer of -vrouw treedt op als healer, priester, opvoeder, bemiddelaar, leraar en tussenpersoon. In onze reguliere, allopathische context is geneeskunde gelijk komen te staan aan far macie. Geneeskunde is daarbij in de praktijk primair gericht op het diagnosticeren van problemen en bestrijden van ziekte, niet op het scheppen van harmonie tussen geest, lichaam en ziel noch op het stimuleren van het zelfhelend vermogen van het lichaam.

In onze reguliere geneeskunde beschouwen we veel dingen als natuurlijk en normaal die voor iemand van buitenaf echt onzinnig zouden zijn:

Stel je voor dat je met een sjamaan door een ziekenhuis loopt en uitlegt waarom het ons goed voor de gezondheid lijkt om zieke mensen in eentonige, steriele kamers te stoppen, ge scheiden van hun naasten en zonder geliefde of heilige voor werpen.

Stel je voor dat je je bezoeker meeneemt naar een medisch centrum en hem of haar uit probeert te leggen hoe de dokter er in tien tot twintig minuten achter kan komen waardoor iemand ziek is zonder dat zijn leven, relaties, voeding, woon omgeving, spirituele toestand, gedachten, energetische aard of andere belangrijke zaken worden onderzocht die in de meeste helingtradities juist als cruciaal worden beschouwd. Stel je voor dat je met een kruidendokter een bezoek brengt aan een farmaceutisch bedrijf en uitlegt dat witte pilletjes die niet duidelijk verband houden met de natuur, of ziel, als ge neesmiddel kunnen dienen.

Allopathische geneeskunde kan als het werkt spectaculair zijn. Als het niet werkt kan het hele genezingsproces totaal verkeerd aflopen.

Een vriend die ik nog kende van de basisschool kreeg op zijn twintigste een zeldzame vorm van kanker. Het hele proces van het ontdekken en diagnosticeren van zijn ziekte was een aaneenscha keling van onvermoede successen. Deze kanker uitte zich niet met veel klachten (hij had een knobbel vlak bij een van zijn zaadballen). Hij kreeg een bloedonderzoek dat buiten de gebruikelijke routine viel, maar dat de arts toch via zijn verzekering kon laten uitvoeren. De specialist die hem onderzocht bleek in een opleidingszieken huis te werken, waar een gretige internist op het idee kwam hem te testen op deze nauwelijks bekende kankersoort. En hoewel mijn vriend minder dan 1 procent overlevingskans werd gegeven, over leefde hij het toch. Er werd net een nieuwe behandeling uitgepro beerd en hij kon in het onderzoek worden opgenomen. Hij was één van de gelukkigen voor wie het werkte.

Als het verhaal daar was geëindigd had je het een spectaculaire triomf van de allopathische geneeskunde kunnen noemen.

Maar onze sjamanistische bezoeker zou misschien nog wat ex tra vragen hebben. Was mijn vriend genezen of nagenoeg vrij van kanker? Waren de omstandigheden die ervoor hadden gezorgd dat zijn lichaam uit balans was geraakt en waardoor de kanker zich had kunnen ontwikkelen aangepakt? Had hij zijn levenskracht kunnen hervinden en het ware pad van zijn ziel kunnen volgen in een ver vullend leven? Kon hij weer in harmonie leven met mensen en in de samenleving? Had hij een nieuw evenwicht gevonden waardoor hij op een gezondere manier kon leven?

Wij verwachten niet dat artsen deze vragen stellen. Bij de na controles wordt er over het algemeen vooral gekeken of de kanker in remissie is en niet terug zal komen. In onze cultuur is het aan de psychologen, predikanten, voedingsdeskundigen, mensen uit de aanvullende gezondheidszorg en zelfs familieleden om met de verdere aspecten van genezing om te gaan (als we ons al realiseren dát die aspecten deel uitmaken van genezing). Uiteraard zou het idealiter ook deel moeten uitmaken van de zelfzorg van ieder mens. Deze vriend voelde zich eigenlijk nooit beter. Een tijdlang was

hij gelukkig en opgelucht dat hij vrij van kanker was. Maar de insta biliteit in zijn systemen waardoor de kanker had kunnen ontstaan was er nog steeds en toonde zich de volgende 25 jaar van zijn leven in diverse gedaantes.

Weliswaar werd hij regelmatig gecontroleerd, maar de focus lag zozeer op het uitsluiten van terugkerende kanker dat er een aantal andere problemen ontstonden die niet zo voortvarend werden be handeld. Zijn schildklier sloeg om van overactief naar te traag. Hij trouwde, maar zijn niet behandelde stemmingsproblemen zorgden er uiteindelijk voor dat zijn huwelijk stukliep. Hij trok zich steeds meer terug uit het leven, wat destijds verborgen bleef door de me lancholie, pijn en ellende die veroorzaakt werden door de medicatie en zijn scheiding. Op vijfenveertigjarige leeftijd pleegde hij zelf moord.

Dit is geen veroordeling van allopathische geneeskunde! In de situatie van mijn vriend deed de allopathische geneeskunde waar zij voor ontwikkeld is en leverde ze betere resultaten dan op grond van studies verwacht werd. Dit is een toelichting op hoe wij, als cul tuur, genezing, welbevinden en de relatie tussen lichaam, geest en ziel bezien.

Het doel van deze discussie is niet om ons westerse geneeskun dige systeem neer te sabelen, maar ik denk dat het wel belangrijk is dat we onszelf er zo nu en dan aan moeten herinneren dat we in de geïndustrialiseerde landen een crisis beleven in de gezondheids zorg. De opleiding, technologie en verstrekking van allopathische geneesmiddelen zijn zo log dat ware heling maar al te vaak uit het oog wordt verloren.

Hoogst relevant bij het benoemen van de crisis in de gezond heidszorg is, dat het ons dwingt terug te keren naar de tekentafel. Waar we opnieuw moeten nadenken over genezing, gezondheid, zorg en ons begrip van ziekte en welbevinden. Wat misschien het belangrijkst is voor dit boek over zelfheling met behulp van ener getisch lichaamswerk is dat het ons dwingt opnieuw te overdenken welke rol wij spelen in ons eigen welzijn.

MEDITATIE:

HET WEB VAN BETEKENISSEN VERKENNEN

Spreek deze instructies in (bijvoorbeeld op je telefoon) of vraag een vriend om dit langzaam aan je voor te lezen. Doe even je ogen dicht en stem af op je lichaam als zijnde een levend wezen, zoals een hond of kat. Misschien heb je zelfs zin om jezelf even stevig te aaien, zoals je zou doen bij een huisdier. Kwispel met je staart. Buig je voeten, en voel ze als je ze weer neerzet. Strek en buig de vingers van je beide handen en voel hoe ingenieus en verbazingwekkend ze zijn. Laat je rug van links naar rechts zwenken en voel hoe flexibel en buigzaam je ruggengraat is. Voel het vlees, de spieren, zenuwen, botten en orga nen waaruit dit wonderbaarlijke instrument bestaat.

Dit levende wezen noem ik je ‘aardse elementaire zelf’. Het voelt stevig maar ieder orgaan, ieder bot en iedere verbinding is een hele groep cellen. Een groep cellen die op hun beurt weer kleine energie generatoren zijn die uit moleculen en atomen bestaan en eindeloos aan het communiceren zijn in zichzelf en met andere cellen om zo met elkaar een lichaam te creëren.

Stem nu af op je geest: het wetende, denkende deel van jou, het ‘sprekende zelf’. Als je aandacht zich boven in je hoofd of brein bevindt, breid dan je bewustzijn van je geest uit zodat ook het weten, het ik dat je hele lichaam vult, erbij inbegrepen raakt. Voel je hart gebied en zijn wijsheid, je zonnevlecht, je buik, je handen en voe ten. Laat je bewustzijn meereizen naar waar dit sprekende zelf zich bevindt. Je sprekende zelf is niet gebonden aan je lichaamsruimte. Je kunt je geest met behulp van je verbeelding ook naar andere situaties en andere plaatsen laten gaan. Voel dit deel van jou dat drama’s cre eert, je identiteit en je levensverhaal ontwikkelt, ervaringen codeert door middel van taal, gedachten en perceptie. Dit zelf bestaat ook uit energieën, iets subtielere wellicht dan de energieën waaruit materie bestaat.

Stem nu af op je wijzere zelf. Voel je ziel, de bron van zelf. Heeft het een bepaalde vorm, een bepaald geluid, een bepaalde kleur, sen satie, een bepaald licht of komt het in je bewustzijn als rechtstreeks weten? Staat je wijzere zelf los van jou of bewoont het hetzelfde

gebied als je lichaam? Is je wijzere zelf alleen of staan er anderen bij? Ook je wijzere zelf bestaat uit energie – misschien is hij wel duidelijk de meest energetische van de drie zelven. Hoe neem je deze ener gieën waar?

De levenskrachtenergie waaruit je bestaat is niet neutraal: hij heeft licht, kleur, vibratie, beweging, patronen en betekenis. Zoals alle noten van de toonladder zich vermengen in liedjes die hun boodschap aan ons overbrengen, vermengen de energieën waaruit jij bestaat zich en brengen ze een bepaalde betekenis over. Voel al die betekenissen waaruit jij geschapen wordt. Laat jezelf het web van energieën voelen die een spectrum omspant van de ziel via de geest naar het lichaam, en die bewegen, uitwisselen, communiceren en vol leven pulseren.

Dit pulserende veld van betekenissen ben jij: een web van ener gieën die communiceren en zich verbinden, patronen vormen en onafhankelijk werken. Je bent een web van betekenissen. Voel dat, zoals je je fysieke lichaam hebt gevoeld bij het begin van deze oefe ning. Als je klaar bent, open dan weer je ogen en zie alles in de wereld om je heen als onderling op elkaar inwerkende energieën die jouw instrument heeft leren waarnemen en vervolgens heeft leren inter preteren als vorm, gedachte of ziel.

TIPS

Ga, alsof je de bril van een buitenstaander opzet, in gedach ten uit van energetisch lichaamswerk om greep te krijgen op wat er in je lichaam, geest en ziel gebeurt. Hoe zou jouw situ atie eruitzien voor een buitenaards wezen dat nog maar pas op aarde geland was? Welke tools heb je, vanuit taal, litera tuur, het leven, vrienden en leraren, waarmee je kunt begrij pen wat er nu voor jou gaande is? Gebruik eens niet-wetenschappelijke taal om je situatie te beschrijven. Metaforen zijn fantastisch: ‘Ik voel me net een vulkaan die op het punt van uitbarsten staat’. ‘Ik voel me net een muis waar de kat mee speelt.’ ‘Mijn lichaam voelt boos en

rebels: als een tiener die zijn eigen identiteit aan het ontdek ken is’. Wees subjectief in het karakteriseren van wat er voor jou gaande is.

Verzamel en evalueer bewijsmateriaal van wat je lichaam no dig heeft, kan verdragen en uitdrukt. Schuif terzijde wat je gelezen hebt over voeding, lichaamschemie, zelfs spirituali teit en kijk gewoon wat jouw eigen lichaam jou wil vertellen. Behandel jezelf als een kind dat nog niet kan praten, maar wel al kan uitdrukken wat het wil en nodig heeft. (In late re hoofdstukken vertel ik meer over hoe je een energetische dialoog kunt aangaan).

Probeer de ‘Aanraking van Moeder Teresa’ (bladzijde 29) bij jezelf als je je emotioneel, fysiek of sociaal onevenwichtig voelt. Wat hoor je en begrijp je over je situatie als je dit doet, en wat communiceer je?

Onderzoek iedere ziekte of onevenwichtigheid in relatie tot hoe je functioneert. Wat is de context van het verhaal? Ik vatte bijvoorbeeld pas geleden kou, net als iedereen om me heen. Het was niet raar geweest als ik gewoon had gezegd: ‘Verkouden is verkouden.’ Maar in mijn specifieke geval werd ik het na drie maanden van veel stress. Het raakte mijn keel in een periode waarin communiceren voor mij buiten gewoon lastig was. Het zat niet in mijn longen, maar bleef maar hangen en zorgde ervoor dat ik niet de energie had om vooruit te gaan. Wat kan een dergelijke situatie mij leren over hoe ik mijn functioneren moet aanpassen om weer welbe vinden voor mijn lichaam te creëren? Aan welke behoeftes kwam de verkoudheid tegemoet (zij het dan op niet zo’n lief hebbende manier)? Hoewel iedereen die ik kende reageerde op het virus, wat had mijn eigen specifieke verkoudheid me te bieden in mijn creatie van een leven, relaties, plotlijn en lichaam?

DE RIJKDOM VAN RITUELEN

EEN WELDADIGE REMEDIE VOOR LICHAAM, GEEST EN ZIEL

Dans door de dagen als een baken voor je ziel. Of het nu kalm en stil is of luid en wild, vertrouw erop dat door altijd dicht bij jezelf te blijven, je innerlijke goedheid, compassie en waarheid in alle richtingen uitwaaieren. Je raakt het hart van anderen zo diep dat hun leven en dat van jezelf ten goede veranderen. Leer, leef en evolueer in deze liefde als de ultieme bron van jouw belichaamde bewustzijn en vrijheid.

Hoofdstuk 1

De rijkdom van rituelen Het

ontwaken van je innerlijke mysticus

HET BELANG VAN RITUELEN

Door de geschiedenis heen heeft de kracht van rituelen zowel in oude als moderne beschavingen een belangrijke rol gespeeld. Niet alleen in religieu ze, maar ook in seculiere culturen zijn en worden rituelen gebruikt door individuen en groepen die meer diepgang willen ervaren en spiritueel wil len ontwaken. En of een ritueel nu de vorm heeft van een uitgebreide tra ditie of dat je elke ochtend eenvoudigweg uitspreekt waar je dankbaar voor bent, ze worden allemaal gekenmerkt door ritme en herhaling en kunnen je helpen om een staat te bereiken waarin je je verwarring over en de chaos van je leven los kunt laten.

Een ritueel kan alles zijn dat met een bepaalde intentie wordt gedaan. Alleen of in een groep, volgens een vaste formule of intuïtief. We kunnen bijvoorbeeld samenkomen om de overgang van de seizoenen te vieren. We kunnen tijdens de feestdagen samen eten of we kunnen samen verjaardagen vieren, we kunnen de uiterlijke expansie van de vollemaan vieren of de in nerlijke expressie van de nieuwe maan. We kunnen een ritueel voorbereiden voor een meisje dat met de start van haar menstruatiecyclus haar reis naar volwassenheid begint, of een zegeningsceremonie voor een vrouw die op het punt staat te bevallen. We kunnen een persoonlijk ritueel creëren

door een kaars aan te steken en onze intenties hardop uit te spreken als we een project afronden of een relatie beëindigen, of als we een oude levenswij ze achter ons laten en ons openstellen voor de volgende fase in ons leven.

Rituelen zijn de sleutel tot heling, weerspiegelen onze emoties en laten ons zien hoe we innerlijke transformatie tot stand kunnen brengen en hoe we onze intuïtie kunnen laten ontwaken. Je zou rituelen ook kunnen zien als het creëren van een heilige ruimte vanwaaruit we de belangrijke mo menten in ons leven kunnen overdenken. Als we een ritueel bewust aan dachtig en met een bepaalde intentie uitvoeren, kunnen we ons bewust worden van de ‘waarheden’ en de ‘onwaarheden’ die we in onze levensver halen tegenkomen.

Na verloop van tijd en met veel oefening kunnen we onze innerlijke staat gebruiken om negatieve, schadelijke of beperkende gedachten en pa tronen om te vormen tot meer begrip (innerlijke rust) en transformatie, en kunnen we een gevoel van eenheid of ‘eenheidsbewustzijn’ ontwikkelen. Dat is de kracht van rituelen: je gaat veel meer in het hier en nu leven, je haalt inspiratie uit je huidige ervaringen en je gaat een diepere verbinding aan met het heilige, zowel individueel als collectief.

DE REMEDIE: WAKKER WORDEN IN VERBINDING

Massaconsumptie, materialisme en de stortvloed aan informatie in de media dragen heel sterk bij aan de toename van angst, depressie, verwarring en overprikkeling. Veel mensen voelen zich vervreemd van de religieuze struc turen waarin ze zijn opgevoed en voelen zich niet meer verbonden met de tradities waar ze uit voortkomen. Dit veroorzaakt een scheiding, en voor sommigen een gevoel van verlies, ontkoppeld zijn en een gebrek aan zinge ving en verbinding met de aarde en haar helende ritmes. Onze planeet staat op dit moment op een precair kantelpunt. Moeder Aarde roept ons op om anders met haar om te gaan, zodat haar levensbronnen kunnen worden behouden en beschermd. Haar goddelijke, vrouwelijke en energetische aantrekkingskracht herinnert ons eraan om op te staan en aardbewaarders te zijn voor toekomstige generaties. Ze opent haar armen voor ons, nodigt ons uit haar te loven, haar bestaan te vieren en haar cycli en ritmes te eren. Veel mensen voelen zich aangetrokken tot een spiritualiteit die op de aarde is gericht en zien dit als een soort moderne religie die bestaat uit het ontwa ken van de moderne mysticus in henzelf.

van rituelen

Zouden kleine dagelijkse rituelen ons kunnen helpen om de beste versie van onszelf te zijn, ons meest wezenlijke zelf, en de kracht van onze intuïtie te vergroten? Zouden ze ons innerlijke lichaam en onze geest sterker kun nen maken, zodat we onszelf kunnen helen en ons leven kunnen leiden zoals we dat zelf willen?

Ik geloof van wel.

Ik geloof met heel mijn hart in deze eenvoudige filosofie:

Je leven wordt gevormd door datgene waarmee je je energielichaam voedt. Je gedachten, daden, woorden en overtuigingen worden je werkelijkheid.

Je gedachtepatronen, de woorden die je uitspreekt, je gehechtheden en je gewoonten vormen zowel bewust als onbewust de bodem waarop je groeit. Als moderne mysticus ben je onder andere de ‘tuinier’ van je energielichaam: creëer een gezonde bodem, plant je zaden doelbewust, geef je in nerlijke tuin water, wied het onkruid en verzorg de heilige transformerende levensprocessen overal om je heen.

Ik geloof dat kleine, dagelijkse rituelen een remedie zijn tegen het gevoel van vervreemding in een wereld waarin we naar onszelf op zoek lijken te zijn. Als we gehoor geven aan de impuls om onze gids te worden, kunnen we ons verbinden met ons volledige potentieel, onze diepste essentie. Daar in ligt onze intuïtieve kracht en daardoor kunnen we ons innerlijke lichaam en onze geest versterken, zodat we zelf richting kunnen geven aan het leven dat we kiezen.

Rituelen kunnen een heleboel verschillende vormen hebben: bijvoorbeeld op een yogamat of een meditatiekussen, door de natuur in te gaan, te bewegen of door kunst te maken.

Door middel van rituelen die je zelf uitvoert kan je geest de trilling van negativiteit of twijfel loslaten en een innerlijke vonk creëren. Deze vonk beweegt vanuit je geest naar beneden tot in je hart, en zo komt je intuïtieve en creatieve natuur tot leven. Kleine rituelen zijn iets heel anders dan bijvoorbeeld naar yogales gaan of mediteren. Een altaar maken, theedrinken, een kaars aansteken, in je dagboek schrijven, bidden of hardop zingen zijn voorbeelden van hoe je je ervaring meer gestructureerd, creatiever, bevredigender, intiemer en meer bevrijdend kunt maken.

De volgende keer dat je twijfel, angst, stress of innerlijke onbalans er vaart, vraag je dan af: ‘Voed ik deze situatie zelf?’ Dat is een perfect mo-

ment om je aandacht te verplaatsen naar dankbaarheid, je ademhaling, de zegeningen van de natuur en vertrouwen in goddelijke timing. Langzaam maar zeker ga je anders in het leven staan door het niet meer te voeden met negatieve energie, maar met waarheid, positiviteit en compassie. Als moderne mysticus heb je elke dag de taak om met je innerlijk oog te zien met welke gedachten, gevoelens, handelingen en woorden je jezelf voedt. Je moet je bewust worden van wat je niet meer dient, en werkelijk aanvaarden wat er in je omgaat, dus zowel het positieve als het negatieve. Hierbij is het belangrijk dat je je emoties niet onderdrukt, ontkent of probeert te omzeilen, maar om er juist voortdurend bewust mee bezig te zijn zodat het een katalysator wordt die helend voor jou werkt.

Het gemiddelde brein denkt elke dag duizenden gedachten en uit onderzoek blijkt dat ongeveer zeventig procent daarvan negatieve gedachten zijn. Dit betekent dat de gemiddelde mens vrijwel de hele tijd gedachten heeft die schadelijk voor hem zijn. Als je daar niets aan doet, draag je deze energetische ballast op fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel niveau met je mee.

Hoe zou je leven aanvoelen als je je ontdoet van schadelijke gedachten of beperkende overtuigingen?

Bewustwording is de sleutel, en rituelen kunnen je helpen bij het losla ten van negatieve gedachten en gedrag dat je niet meer dient. Als je je hiervan bewust wordt, kun je paden, deuren en toegangspoorten openen naar een positieve, bewuste, en spirituele manier van leven.

De behoefte aan rituelen is een oerinstinct, een onweerstaanbare impuls om je te verenigen met iets wat verder reikt dan de alledaagse wereld. Ritu elen leiden met behulp van archetypische energieën tot meer inzicht en stellen ons in staat om te groeien naar eenheid, continuïteit, verbonden heid, transformatie en een hoger bewustzijn.

Wanneer we via rituelen ons vermogen tot zelfsturing vergroten, verbinden we ons met het grote mysterie van het leven. Er opent zich een deur die ons voorbij het alledaagse leven brengt, naar de heiligheid die zowel in onszelf als in de kosmos om ons heen bestaat.

Zodra je jezelf toestemming geeft om in een menselijk lichaam een spi ritueel leven te leiden, geef je ruimte aan goddelijke timing, voortekenen, helpende en meelevende gidsen, de schepper, engelen, goden en godinnen (waar je ook maar in gelooft) en aan spirituele energieën. Zij worden je reisgenoot op weg naar het vervullen van je diepste wensen en grootste dromen.

van rituelen

Je begint te zien, te voelen en waar te nemen hoe je je kunt afstemmen op allerlei tekens en symbolen. Je stelt je open voor boodschappen van de spirituele wereld. Je gaat inzien hoe en wanneer je schadelijke energieën kunt loslaten, angst en bezorgdheid kunt overwinnen, je persoonlijke grenzen beter kunt aangeven, en het werk kunt doen dat nodig is om jezelf op je persoonlijke levensmissie bij te sturen als dat nodig is.

DE OUDE WIJSHEDEN ALS JE INNERLIJKE KOMPAS

Al duizenden jaren volgen de mystici van de oude culturen het ritme van de zon, de maan, de sterren, de planeten en de seizoenen. Niet alleen om te overleven, maar ook om zich te verbinden met de spirituele wereld. Elke 29,5 dag voltooit de maan haar cyclus van de nieuwe naar de vollemaan en weer verder naar de nieuwe maan, en elke dag komt de zon in het oosten op en gaat hij in het westen onder. De aarde draait in een jaar om de zon en hangt daarbij een beetje scheef, waardoor wij de wisseling van de seizoenen kennen: de lente-equinox, de zomerzonnewende, de herfst-equinox en de winterzonnewende. De zon staat symbool voor de heilige mannelij ke kracht, de aarde en de maan staan symbool voor de goddelijke vrouwelijke kracht. Deze energetische krachten komen samen en scheppen al het leven om ons heen. Oude wijsheid waarin de aarde centraal staat heeft ons het inzicht gegeven dat we allemaal met elkaar verbonden zijn. We zijn allemaal geboren uit sterrenstof en de rijkdom van de alchemie van de aarde.

De eigenschappen van de vijf elementen (lucht, vuur, water, aarde en ether) hebben de bron van alle leven geschapen en zijn in ieder van ons aanwezig. Overal om ons heen zien we de elementen aan het werk. We maken allemaal deel uit van deze kracht; de essentie van levenskracht of prana (energie) zit ook in ons. Deze energie kan onze geest beïnvloeden, ons vermogen vergroten om lief te hebben, ons inspireren tot een creatief en geaard bestaan, en ons inzicht verdiepen in hoe we met onze emoties kunnen omgaan.

Bij alle rituelen die in dit boek staan werken we met de vijf elementen en de vier seizoenen om ons met de natuur en onszelf te verbinden. We laten ons hierbij leiden door het paganistische jaarwiel. Het wiel bestaat uit een cirkel met daarin de vier kwartpunten van lente, zomer, herfst en winter, samen met

rijkdom van rituelen

nog vier kruisende kwartpunten die het moment halverwege elk seizoen markeren. De seizoenen staan in direct verband met de vijf elementen.

De symboliek van elk punt op het wiel biedt oneindige wijsheid en inspi ratie voor rituelen. De relatie tussen het jaarwiel, de vier windrichtingen, de vijf elementen en de maancycli heeft een specifiek ritme en kan als een in nerlijk kompas of innerlijke structuur worden gebruikt op onze levensreis. De natuur schenkt ons levende wijsheid die zowel eenvoudig is als com plex, zowel oeroud als eigentijds. Door het omarmen van de wonderen van de natuur en doordat we de overvloed en schoonheid observeren die in de elementen leeft, wordt onze geest gezuiverd, ons lichaam gereinigd en de weg vrijgemaakt naar blijvende vreugde en vrede. Als we dit elke dag doen, wordt het als vanzelf een ritueel dat transformerend werkt.

HET JAARWIEL EN DE SYMBOLISCHE BETEKENIS VAN DE ELEMENTEN

Door de eeuwen zijn er een heleboel verschillende vormen en interpretaties van het jaarwiel ontstaan. Jij mag jouw persoonlijke verbinding met het wiel zelf ontdekken. Het pad van de moderne mysticus bestaat onder ande re uit het scheppen van structuur en ritme en het ontwikkelen van rituelen die voor jou betekenisvol zijn.

De rituelen die in dit boek staan zijn gebaseerd op mijn persoonlijke interpretatie van het jaarwiel.

noorden aarde oosten lucht westen water zuiden vuur

OOSTEN

Hier komt de zon op en verwelkomen we het element van de zuivere, frisse, zoete ochtendlucht. We eren de lente-equinox, het nieuwe, vruchtbaar heid, de terugkeer van het licht en de energie van ons hart: ons vermogen om lief te hebben en om mededogend te zijn. Lucht staat voor het denken, de ademhaling, het ontwaken van het hart, leren, kennis, harmonie, communicatie en alles wat met onze geestelijke vermogens en onze ademhaling te maken heeft.

ZUIDEN

Symboliseert het element vuur, de kracht van de zon, en de transformeren de groei die met de kracht van het licht gepaard gaat. We eren de zomerzonnewende, de ongetemde groei van zaad tot vrucht, verwondering en kinderlijke speelsheid. We vieren onze hernieuwde energie die we van de zon hebben gekregen. Symbolisch bevordert het zuiden het loslaten van oude verhalen en beperkende kernovertuigingen, evenals onze afstemming op ons gezonde ego en gewaardeerde zelf. Vuur staat voor verandering en transformatie. Het staat ook symbool voor wilskracht, vrijheid, passie, visie, liefde en kracht.

WESTEN

De rustplaats van de ondergaande zon waar we ons openstellen voor het element water dat verbonden is met stroming (flow), creativiteit en vernieuwing. We eren de herfst-equinox, de overvloed van de oogst, en we worden herinnerd aan de cyclus van leven, dood en wedergeboorte. Water vertegenwoordigt onze emoties en staat symbool voor genezing, dromen, stroming, het onderbewuste, en alles wat inwendig en reinigend is.

NOORDEN

In deze windrichting begroeten we onze grote moeder en stellen we ons open voor het element aarde voor aarding en overvloed. We eren de win terzonnewende, de kortste dag en de langste nacht van het jaar. Het is een tijd van rust, winterslaap en innerlijke bezinning. Onze geaarde, kalme, evenwichtige energie en ons vermogen en onze bereidheid om angsten on der ogen te zien en te transformeren vormen de sleutel tot onze afstemming op dit element. De aarde is stabiel, solide en betrouwbaar, en staat symbool voor overvloed, levensonderhoud, aarding en fysieke manifestatie.

ETHER

Het middelpunt van het wiel symboliseert de vitale levenskracht die alles bij elkaar houdt. Het wordt ook wel het zielselement genoemd en is de es sentie van de geest die allerlei levensvormen mogelijk maakt. De goddelijke levenskracht maakt het mogelijk dat lucht, vuur, water en aarde samen met de sterren, maan, zon en alle planeten naast elkaar kunnen bestaan en dat er een wisselwerking plaatsvindt. Deze universele levenskracht of energie van ‘eenheidsbewustzijn’ houdt de spirituele wereld in stand, het is de plek van hoger sferen. Hier, in het middelpunt van het wiel, ligt de bron van onze innerlijke mysticus die boven, onder, voor, achter en in ons leeft.

Gebruik de aanwijzingen op de vorige twee pagina’s telkens als je je rituelen uitvoert en anderen bij rituelen begeleidt. Blijf altijd nieuwsgierig naar hoe je meer energie, vrede, flow, evenwicht, passie, helderheid en verbinding in je leven kunt uitnodigen door gebruik te maken van de kracht van de elementen. Ga zo vaak mogelijk de natuur in om geaard en geïnspireerd te blijven. Zie elk moment van je leven als een wandelend, levend, ademend ritueel.

HET PROCES IS DE REIS

Als we ervan uitgaan dat alles wat bestaat kan worden opgedeeld in een of meer van de vijf elementen, versterken we onze overtuiging dat alle dingen in het leven met elkaar verbonden zijn. Er zijn geen vergissingen en onge lukken. Zo ontwikkelen we een spirituele dankbaarheid die het gemakkelijker voor ons maakt om te zien waar de energie niet in balans is en dat alles op basis van goddelijke timing gebeurt. Daardoor kunnen we onze intuïtie en ons onderbuikgevoel ook steeds verder ontwikkelen. Wanneer we ons met de energie van dankbaarheid verbinden, wil dat niet zeggen dat we altijd overal dankbaar voor moeten zijn. Het zorgt er wel voor dat we bewuster in het hier en nu aanwezig zijn en een sterk onderscheidingsvermogen hebben. Wat er ook in ons leven gebeurt, we kunnen onze energie stabiliseren en vanuit ons authentieke zelf intenties neerzetten die in over eenstemming zijn met onze zielsbestemming.

Je kunt de levensreis als een spiraal zien. Soms bevinden we ons in het oog van de spiraal. Dan zitten we in de cyclus van het dragen van de vrucht, ver beeldingskracht, het planten van zaad, of een nieuw begin. Soms is onze

rijkdom van rituelen

energie meer expansief en naar buiten gericht, en komen we aan het einde van de spiraal als we een bepaald hoofdstuk of een bepaalde cyclus voltooien.

In welke fase van je leven je je ook bevindt, probeer in je dagelijks leven altijd vertrouwen te hebben in het proces en momenten van ‘goddelijke timing’ te erkennen als je ze meemaakt. Als we echt in het huidige moment leven, heldere intenties hebben, en onze gehechtheid aan het resultaat of het ‘eindproduct’ loslaten, kunnen we ons leven als een ‘levend ritueel’ zien. Het is natuurlijk niet zo dat alles tegelijkertijd gebeurt. En als we trouw zijn aan ons persoonlijke proces, als we ons mee laten voeren door de stroom van wederkerigheid, dan leven we werkelijk vanuit de essentie van ons authentieke potentieel.

De wereld heeft het nu nodig dat we opstaan, dat we vriendelijkheid en mededogen aan de dag leggen en vanuit ons hart gaan leven. Er is een Hopi-zegening die zegt: ‘Moge jij in schoonheid wandelen’. In deze tijd, die wordt gekenmerkt door politieke onrust, een overdaad aan technologie, de maatschappelijke druk om zo productief mogelijk te zijn en een gebrek aan gemeenschapszin, kan deze zegening houvast bieden.

Het is nu meer dan ooit de tijd om ons innerlijk oog te trainen om de schoonheid om ons heen te zien. Het is tijd dat we ons afstemmen op ons meelevende hart en gehoor geven aan de overduidelijke innerlijke oproep om in actie te komen. Door ons zelfbewustzijn te versterken en onze persoonlijke verbinding met rituelen met anderen te delen, kunnen we de ge meenschap waarvan we deel uitmaken en toekomstige generaties inspireren om blijvende, positieve verandering teweeg te brengen.

Rituelen om je met de elementen te verbinden

In dit boek vind je meditaties, visualisaties, ademwerk, rituelen die de ver binding met de elementen vergemakkelijken, oefeningen om je intuïtieve kanalen tussen lichaam en geest te openen, poëzie om je spirituele groei te inspireren en dagboekoefeningen die je bewuster maken van het hier en nu, je helingsproces kunnen bevorderen en je ziel laten ontwaken.

Lees de beschrijving van elk ritueel eerst goed door om er het juiste gevoel bij te krijgen, verzamel alle dingen die je ervoor nodig hebt en voer de stap pen vervolgens uit. Neem tussen twee stappen telkens even de tijd om de helende, weldadige veranderingen in je lichaam en geest te voelen. Zorg dat je altijd je dagboek bij je hebt, zodat je dingen die je belangrijk vindt kunt opschrijven.

1. Vijf stappen om met een dagelijks ritueel te beginnen

Veel mensen doen elke dag al rituelen, bijvoorbeeld in de vorm van yoga, meditatie, lichaamsbeweging, verbinding met de natuur, bidden, het uiten van dankbaarheid, of het volgen van het ritme van de aarde, zon, maan en sterren. Welke rituelen je ook kiest, blijf het pad volgen waardoor jij wordt geïnspi reerd en blijf je daarin verdiepen. Deel de geschenken die je ontvangt met de mensen om je heen, en integreer de rituelen zo goed mogelijk in je dagelijks leven, zodat je er niet alleen zelf iets aan hebt, maar er ook andere mensen mee kunt helpen.

Gebruik deze vijf eenvoudige stappen om hiermee te beginnen. Schrijf ze op in je dagboek, zodat je je gemakkelijker aan je dagelijkse self-care-rituelen kunt wijden en beter gefocust blijft.

1 Formuleer een eenvoudige intentie. Bijvoorbeeld: ‘Vandaag stel ik me open voor genade…’ Wat zou je willen manifesteren of veranderen?

2 Begin eenvoudig met één kleine stap. Bijvoorbeeld: noem elke ochtend drie dingen waarvoor je dankbaar bent.

3 Gebruik een krachtsymbool om je te inspireren. Dat kan van alles zijn: een schilderij of foto van iets uit de natuur, een godheid, een kristal, enzovoort.

4 Benader het ritueel met respect. Herinner jezelf er elke ochtend aan dat je het moet doen. Laat je door niets afleiden of tegenhouden. Maak dit zielswerk tot een vast onderdeel van je dagelijks leven.

5 Laat het resultaat los. Echte transformatie kost tijd, dus laat de behoefte aan directe resultaten los. Merk gewoon in alle rust op hoe je energie verandert als je bewust en aandachtig met je rituelen bezig bent.

2. Schoon je energieveld op en verbind je met de elementen Intentie

Je dagelijkse stress loslaten en je verbinden met de vijf elementen voor zuivere energie, vernieuwing en de integratie van lichaam, geest en ziel.

1 Ga op een comfortabele plek zitten en doe je ogen dicht.

2 Visualiseer dat je op een plek in de natuur bent die je heel fijn vindt en waar je je rustig en op je gemak voelt. Stel je voor hoe je omgeving eruitziet en voel de energie die ervoor zorgt dat de planten, de bomen en de bloemen kunnen groeien. Verwelkom de geaarde energie van de aarde in je lichaam. Concentreer je op de onderste helft van je lichaam en stel je voor dat je echt met Moeder Aarde bent verbonden en door haar warmte wordt omarmd.

3 Haal zes keer diep en volledig adem om je met de aarde te verbinden.

4 Verwelkom nu het element water. Je kunt bijvoorbeeld een stromend beekje visualiseren. Verwelkom ook de stroom van water in je heupen, je bekken en je onderbuik.

5 Adem zes keer volledig in en uit terwijl je de stroming en de zachtheid van de energie in je lichaam en in je leven verwelkomt.

6 Ga nu naar het element vuur en visualiseer daarbij een kaarsvlam. Zie de heldere kleuren van de vlam en verwelkom deze energie van hartstocht in je zonnevlecht.

7 Haal zes keer volledig en diep adem. Laat de vlam van de kaars bij elke ademhaling helderder worden. Laat de kleuren door je lichaam en geest wervelen.

8 Visualiseer het element lucht. Stel je de lucht voor. Zijn er wolken of is de lucht helder? Waait er een zacht briesje of een krachtige wind? Stel je voor dat zware emotionele energie in je hart wordt opgeruimd. Stel je voor dat het element lucht nu frisse en heldere energie door je hele lichaam laat stromen.

9 Haal zes keer volledig en diep adem om het bevrijdende gevoel dat de lucht je geeft te verwelkomen.

10 Visualiseer nu het element ether. Richt je aandacht op de energie die overal om je heen aanwezig is. Stel je de transformerende en scheppende kracht voor van de vitale levensessentie. Visualiseer de energie van de sterren waaruit je lang geleden bent voortgekomen. Dit alles is een deel van jou. Stel je voor dat het element ether, het mysterie van het goddelijke, om je heen en in je wervelt, en je verbindt met de goddelijke spirituele essentie van het leven.

11 Haal zes keer volledig en diep adem terwijl je jezelf met deze levende en expansieve energie vult.

12 Richt je aandacht nu weer op je ademhaling en op de ruimte om je heen, en ga na of er in je iets is veranderd.

13 Wees rustig getuige van eventuele veranderingen in hoe je naar iets kijkt of in je houding ten opzichte van iets, en verwelkom deze frisse energie terwijl je verdergaat met je dag.

14 Bedenk een positieve affirmatie die in jou resoneert en waarin je ‘ik ben’ en ‘ik zal’ gebruikt. Als je bijvoorbeeld zowel een vurige als aardse energie wilt voelen, zou je kunnen zeggen: ‘Ik ben een zinderend vuur van geaarde energie. Vandaag zal ik mijn evenwichtige, stralende zelf op alle manieren laten ontbranden.’

15 Herhaal deze uitspraak drie keer en schrijf hem op. Gebruik de affirmatie gedurende de dag als je even aan je innerlijke vuur en stralende zelf herinnerd moet worden.

3. Vragen en opdrachten voor je dagboek

• Welk element (aarde, lucht, vuur, water of ether) resoneerde het meest met je in bovenstaande meditatie?

• Voelde je iets in je lichaam?

• Hoe word je in je leven door je geaarde aardse zelf gesteund?

• Wat brengt evenwicht in je energie?

• Welke dingen kunnen je overweldigen?

• Waar word je blij van?

• Beschrijf hoe elk element je ondersteunt om de beste versie van jezelf te zijn. Stel je het betreffende element vervolgens in zijn zuiverste vorm voor en ontvang deze positieve energie. Herinner jezelf er elke dag aan hoe je je met deze energie kunt verbinden als je je moe, gestrest,

De rijkdom van rituelen

onevenwichtig, bezorgd of angstig voelt. Wees je ervan bewust dat je je gemoedstoestand kunt veranderen, je trilling kunt verhogen en je energieveld kunt versterken met behulp van de kracht van de elementen.

Bouw een altaar. Steek kaarsen aan. Creëer tijd voor de stilte van je geest. Verwelkom het onbekende. Duik in het mysterie van de grote levensvragen. Raak de aarde aan. Kus de hemel.

Wees een kanaal voor de spirituele wereld. zodat zij door je heilige lichaam kan bewegen. Heb vertrouwen. Elke dag opnieuw.

Susan Aposhyan EMBODIED SPIRITUALITEIT

Open je hart voel je lichaam

Het ontdekken van het wijze hart

Neem even de tijd om je te centreren in jezelf. Voel je lichaam en de sensaties daarin. Word je bewust van je ademhaling. Merk op of er belangrijke fysieke of emotionele dingen zijn die aandacht behoeven.

Als je zover bent, denk dan aan een grote vraag, een uitdagende stap in je ontwikkeling die of een dilemma dat nu in je leven speelt. Kijk hoe je lichaam reageert op de gedachte als je je die voor de geest haalt. Merk op met welke sensaties je reactie gepaard gaat en welk gebaar zij vormen.

Nadat je dat erkend hebt kom je terug in je gehele zelf. Vraag je hart: ‘Kun je me helpen met deze gevoelens?’ Voel de subtiele veranderingen die optreden in antwoord op deze vraag. Laat je hele wezen rusten in het gevoel dat je hart de gedachte die je hebt geïntroduceerd omarmt en ondersteunt.

Vraag jezelf welke wijsheid of waarheid je hart op dit moment geeft. Wacht tot er woorden gevormd worden.

Al schrijvende deed ik dit vanbinnen bij mezelf. Ik dacht aan een dilemma met een familielid, aan hoe ik diegene zou kunnen steu nen bij een grote, spannende overgang in diens leven. Heel subtiel voelde ik de voorkant van mijn hart naar boven samentrekken, een beetje een grijpend gebaar, een uitdrukking van zorg. Dit ge voel breidde zich uit van mijn hart naar boven in mijn keel en ook in mijn gezicht. Deze gevoelens waren een ego-emotionele mix van angst, verdriet en bezorgdheid. Toen ik mijn hart vroeg om deze gevoelens liefdevol vast te houden voelde ik mijn hele hart

zich in alle richtingen uitspreiden, alsof het zijn armen opende naar de kleinere emoties. Ik liet beide soorten gevoelens een tijdje samen rusten. Ik vroeg naar woorden ter beschrijving van de boodschap uit mijn hart van wijsheid: ‘Het komt wel goed. Heb lief, wacht, rust.’

Als we oefenen met het voelen van ons hart kan na verloop van tijd de relatie tussen ons wijze hart en ons emotionele hart helderder worden en zich preciezer uitdrukken. Check zo vaak in als je wilt. Hoe voelt je hart? Check alle delen van je hart die je weet te onderscheiden. Probeer de voorkant, het midden, de bo venkant, de onderkant en de zijkanten van je hart te voelen.

De achterkant van het hart is met de ruggengraat verbonden via een redelijk dikke laag bindweefsel. Dit weefsel bevat niet veel zenuwuiteinden of bloedtoevoer. Het is rustig met weinig sensatie. Hierdoor is de achterkant van het hart een plek waar we emoties kunnen wegstoppen waarmee we niets te maken wil len hebben. En we kunnen ze oneindig lang vergeten tot er iets intens gebeurt.

De bovenkant van het hart heeft rechtstreeks te maken met onze keel, spraak en gezichtsuitdrukking. Wat we soms doen is van bovenaf op ons hart duwen zodat dat deel wordt verdrongen en wij onszelf niet kenbaar hoeven te maken aan de wereld. De deksel van de bovenkant van ons hart halen kan ons opluchten van blijdschap. Vaak wordt het openen van de bovenkant van ons hart geassocieerd met luchthartigheid.

Inchecken bij ons hart en emotionele dilemma’s wegwerken kan een dagelijkse praktijk worden, zowel individueel als relationeel. Dit werd in de Chinese geneeskunst al beschreven in 500 voor Christus, ten tijde van Confucius. Hier volgt een beschrijving van het hart en de hartoefening uit de ‘Neiye’ of ‘Innerlijke training,’ een hoofdstuk uit de Guanzi, een oude filosofische Chinese tekst.

Als ons hart goed gereguleerd is zijn onze zintuigen ook goed gereguleerd.

Als ons hart rust heeft hebben onze zintuigen ook rust.

Ze worden door het hart gereguleerd.

Ze worden door het hart tot rust gebracht.

(Dat wil zeggen) in het hart bevindt zich een ander hart.

De kunst van het hart is het hart dagelijks te legen.3

Welke handelingen moet je op persoonlijk niveau verrichten opdat je hart zich kan openen en ontspannen? Wat heb je op relatio neel gebied nodig om dagelijks met anderen te communiceren teneinde je hart te ontdoen van alle mogelijke zorgen?

Natuurlijk moeten we ook de rest van ons wezen ontdoen van dilemma’s. Als ons lichaam of ons brein te veel stress vergaart kunnen we ons hart niet volledig ondersteunen. We beperken de volledige hartcirculatie. Voel welke fysieke en emotionele veran deringen je kunt gaan doorvoeren zodat je lichaam uiteindelijk een levende troon wordt voor je ontspannen koninklijke hart.

Op die manier schonen we ons lichaam op ter ondersteuning van het hart. En we schonen ons hart op zodat het kan schijnen als de zon!

Sophia,4 een studente belichaamde spiritualiteit van begin twintig, nam overstuur contact met me op naar aanleiding van een ver broken relatie. Ik was steeds onder de indruk geweest van haar unieke combinatie van onschuld en wijsheid. Nu zat ze te snikken en kon ze vanwege de pijn nauwelijks spreken. Ik zat bij haar en voelde de pijn in mijn eigen hart dat naar haar uitging en met haar meevoelde. Tegelijkertijd voelde mijn hart rondom de pijn groot en expansief, rustig vanwege het diepe besef dat ze het verlies niet alleen te boven zou komen maar er ook door zou groeien en juist zou gedijen door wat het haar zou leren. Dit was mijn hart van wijsheid dat ruimte gaf voor ons beider emoties.

Toen Sophia uitgehuild was opperde ik dat ze haar lichaam zou gaan voelen. Ze voelde haar hart als het centrum van de sterkste sensaties. Daar voelde ze een draaikolk van tegenstrijdi ge emoties: woede, pijn, verwarring. Ze at en sliep niet goed en functioneerde evenmin goed in haar werk. Het voelde alsof haar hart verraden en verraderlijk was, onbetrouwbaar omdat het haar opnieuw naar een rampzalige relatie had geleid. Toen ze herkende dat dit haar kleine, emotionele hart was kwam ze tot rust en tastte dieper in zichzelf om het wijzere, grotere hart van bewustzijn te zoeken. Terwijl ze rustte in de sensaties in haar borstkas voelde ze diep vanbinnen iets opengaan, ‘alsof de wolken uiteendreven en mijn borstkas ineens open en vol licht, hel derheid was.’ Vanuit die plek realiseerde ze zich dat haar ex totaal in de war was en niet beschikbaar voor een echte relatie. Terwijl we dit allemaal bespraken en ze haar hart en haar lichaam bleef voelen, liet ze veel delen van zichzelf met elkaar communiceren. Ze voelde zich ontspannen en had vertrouwen in zichzelf en haar vermogen om een tijdje op zichzelf te zijn zonder overhaast aan een volgende relatie te beginnen. Ze voelde de daaropvolgende dagen en weken terwijl dit proces zich in haar ontspon dat ze weer toegang had tot haar lichaamsbewustzijn, en met name haar hart. Toen ze zover was dat ze weer zin had om intimiteit te verkennen bleek haar bereidheid in te checken bij de wijsheid van haar hart dieper. Nu kon ze al die storen de emoties sussen door gewoon aanwezig te blijven bij dit grotere hartbewustzijn.

Gids voor oude zielen

Ainslie MacLeod

Gids voor oude zielen

Onze bestemming is geen geheim

Van angst naar eeuwigheid

Het doel van reïncarnatie

Als je een oude ziel bent (wat een feit is wanneer dit on derwerp je bezighoudt), waar blijkt dat dan uit? Hoe pik ken we in een mensenmassa jou eruit als oude ziel? Om die vraag te beantwoorden moet je eerst weten welke hoofdrol reïncarnatie speelt in je persoonlijke ontwikkeling.

Je ziel heeft een lange, vaak uitputtende en zelfs gevaar lijke missie achter de rug. Nadat je duizenden jaren geleden de veiligheid van het spirituele domein hebt verlaten, heeft je ziel een zoektocht ondernomen naar nieuwe ervaringen waarbij de reizen van Starship Enterprise verbleken. En nu ben je voor de zoveelste keer terug in de fysieke wereld, gewapend met een splinternieuw lichaam en een compleet nieuwe reeks missies en doelen om te volbrengen.

Je bewuste geest, je lichaam en je ziel zijn niet van elkaar te scheiden. Waar je ziel gaat, ga jij. De bestemming van je ziel is jouw bestemming. Zonder geest of lichaam kan je ziel niets doen. Jullie hebben elkaar nodig om te overleven. Het is niet overdreven om te stellen dat je ziel je maakt tot wie je bent. Je ziel is verantwoordelijk voor je drijfveren, je verlangens, je angsten en je persoonlijkheid. Je ziet de wereld door de ogen van je ziel. Je opvattingen en ge

dragingen zijn voor honderd procent gekleurd door haar eeuwenlange ervaringen.

Maar wat is de ziel? Waar komt zij vandaan? Hoe kun je überhaupt weten dat je er een hebt?

Je ziel is de bron van je bewustzijn. (En als ik ‘je’ zeg, bedoel ik de geest en het lichaam waarin je ziel gehuisvest is.) Jij en je ziel zijn om zo te zeggen samengevoegd bij je geboorte, toen je fysieke en spirituele zelven zich vermengden. Dat was de eerste keer dat jullie tweeën elkaar ontmoetten; maar omdat de herinneringen van je ziel door trokken zijn van je bewuste geest, was het meer een reünie dan een eerste ontmoeting.

Menselijke zielen zijn zo’n 55.000 jaar geleden op het toneel gekomen. In die begintijd leefde onze soort nog voornamelijk in Afrika. Homo sapiens onderging toen een radicale verschuiving in bewustzijn, een transitie die onze toekomst definitief zou veranderen. Het resultaat van deze gigantische sprong was dat we de wezens met praktisch on begrensde ratio en creativiteit zijn geworden die we nu zijn.

Jouw persoonlijke ziel bestaat echter nog niet zo lang. Die is waarschijnlijk hooguit 5000 - 6000 jaar oud. Dat is ruwweg de tijd die elke ziel moet uittrekken om alles in deze fysieke realiteit te volbrengen, ofwel van leven nummer een tot leven nummer honderd-nog-wat te komen (het gemiddelde is ongeveer honderdtwintig).

Er zijn drie bestaansdimensies van belang. De eerste dimensie is het fysieke niveau. Daar ben je nu. De twee de dimensie is het astrale niveau. Daar is je ziel tussen de levens door. De derde, het causale niveau, ligt ergens ach ter het astrale niveau. Net als alle andere zielen is de jouwe daar begonnen. Je reis begon op het causale niveau en daar zal hij eindigen.

Voordat je deel werd van het causale niveau heeft je ziel

zich afgesplitst van een nog groter universeel bewustzijn. Bij die gelegenheid heeft zij zich aangesloten bij een grote groep zielen die ervoor gekozen hebben samen met jou te reizen. Deze zielen zijn je spirituele familie en ze spelen een belangrijke rol in je persoonlijke ontwikkeling.

Als je het causale niveau hebt verlaten keer je hier niet meer naar terug totdat je al je levens voltooid hebt en je hebt herenigd met de zielsfamilie. In de tussentijd benader je deze bestemming het dichtst tijdens je verblijven in de astrale sfeer. Daar ga je heen om je komende levens te plan nen en de levens die je er net op hebt zitten te verwerken. Vertaald naar menselijke begrippen kan de tijd die je tus sen de levens door op dit niveau doorbrengt gemeten wor den in maanden of decennia. Dat wordt volledig bepaald door de specifieke omstandigheden die je ziel zoekt. Je ziel kan er bijvoorbeeld voor kiezen om lange tijd te wachten op een bepaalde locatie of om bij een speciaal ouderpaar te incarneren. Reïncarnatie beschreven door een kind Veel kinderen kunnen zich herinneren dat ze tussen twee levens door in de astrale wereld waren. Jenny, de achtjarige dochter van mijn cliënt, had het vol gende bedtijdgesprekje met haar vader: ‘Voor je geboren wordt zit je met alle mensen die je in je volgende leven zult ontmoeten bij elkaar. Er wordt gepraat over de dingen die je wilt doen en dan zeg je: “En nu gaan we het echt doen.” Dan kun je niet meer terug. Ik heb jou als mijn vader uitgekozen,’ zei ze. ‘En ik hou van je en je bent de beste vader van de hele wereld. Maar de volgende keer kan ik zomaar de moeder zijn en jij mijn zoon.’