VOICES December 2022

Ewelina Chańska Jolanta Ciopcińska David Stoilkovski

Volunteers

Angelina Berndt

Marie Kiel

Aleksandra Kanasiuk

Hugo Lhomedet

Tamina Schulze

Annika Pitkänen

Camelia Sghayare

As another year is coming to an end many tend to have a look back on how we spent the time we were given this year? Sometimes it’s good to take a deep look at the beautiful and peculiar things that are there rather than things that are not. The things that can happen instead of things that did not.

In this year’s last edition of VOICES the office hive mind together has coincidentally covered some very humane themes among many others. You’ll find a beautiful analysis on the complex life Hayao Miyazaki embraces in his movies and the subtle yet meaningful detail of the worlds he creates. Maybe you’ll discover some touching literature through the article of Macedonian writer Lidija Dimkovska.

What are the steps to live the life you truly want? Take a look if our article about delayed life speaks to you. But when starting to search for life that looks like us we are not to forget the impact of our actions on others and the world. You’ll find interesting articles about the reasons and effects of poaching and about the positive impact of volunteering in the small big world of Shutka center.

I am excited about the articles in this edition of VOICES. So I advise you, our reader, to read through this magazine with presence. Dive in what you are reading. Then take a moment to yourself and think about what has brought you joy this year. Is there something you could do next year to make it better for everyone? Take a breath and ground yourself to this moment. And if you ever feel like needing a reminder of the beauty of life, watching a Hayao Miyazaki movie is a good start.

Annika Pitkänen

Nikolina Bajukova Martina Danilovskа

Petar Stevanovikj Dafina Veselinoska

Translators

Ejona Limanaj

една година се ближи кон крајот, многумина имаат тенденција да се осврнат на тоа што правевме годинава? Понекогаш е добро да се погледне длабоко во убавите и необични нешта што се таму, а не на работите што не се. Работите што можат да се случат наместо работите што не се случиле. Во овогодинешното последно издание на ВОИСЕС, канцеларискиот ум опфати некои многу хумани теми меѓу многуте други. Ќе најдете прекрасна анализа за сложениот живот што Хајао Мијазаки го прифаќа во неговите филмови и суптилните, но сепак значајни детали од световите што ги создава. Можеби ќе откриете некоја трогателна литература преку написот на македонската писателка Лидија Димковска. Што треба да превземете за да го живеете животот што навистина го сакате? Погледнете дали нашата статија за одложениот живот зборува за вас. Но, кога почнуваме да бараме живот кој личи на нас, не треба да го заборавиме влијанието на нашите постапки врз другите и околинатат. Ќе најдете интересни написи за причините и ефектите од ловокрадството и за позитивното влијание на волонтирањето во малиот голем свет на Дневниот центар за деца од улица во Шутка. Возбудена сум поради материјалот што го нудиме во ова издание на ВОИСЕС. Затоа ве советувам, наш читателу, внимателно да го прочитате ова издание. Нурнете во она што го читате. Потоа одвојте момент за себе и размислете што ви донесе радост оваа година. Дали има нешто што би можеле да го направите следната година за да биде подобро за сите? Земете здив и приземјете се за момент. И ако некогаш ви треба потсетник за убавината на животот, гледањето филм на Хајао Мијазаки е добар почеток. Аника Питканен

Cover: Selina Niemi

Do you remember the first movie directed by Miyazaki that you ever saw? I do, I was five and Spirited Away scared the life out of me and a lot of children at that time. Still, I remember loving the movie and wanting more of this kind. So my dad made me watch My Neighbor Totoro, Princess Mononoke, Howl’s Moving Castle and many more. It was always a good experience. These movies have a good moral which you can identify with: the impact of humanity on nature in Princess Mononoke and Ponyo, the anti-war main character in Porco Rosso, child dreams in Totoro… Growing up with it, I didn’t fully acknowledge the process of making these films and now that Miyazaki

is 81 years old, I think it’s time to pay respect to his incredible work throughout the years.

Have you noticed that in almost every cartoon or animation, when a crowd is pictured, there is never a single thought for individuality? You cannot focus on one background character as they look like they are not real and without a particular purpose: they are created only to fill the crowd, just a drawing. That’s where Miyazaki first distincts himself from the others: every of his character's movements shows motivation. As he said: “Crowds of people are not a miserable, faceless bunch. They make up society.” In a lot of his movies, crowds are pictured full of life, with each character having its own life and makes us believe that the movie is just a narrative anchored in a bigger world. It’s all about the details that make a world: leaves blowing in the background, insects running around, crowds doing tasks for a specific reason… Everything feels so alive, even though it’s an animated movie. In Miyazaki's view: ”My films show the world’s beauty. Beauty otherwise unnoticed. That’s what I want to see”. His movies are also very different from what we are used to watching. As he says: “Logical storylines sacrifice creativity. Kids get it. They don’t operate on logic”. There are a lot of moments in his movies where we can just take a break from the plot, look around and actually relax.

Studio Ghibli's final Hayao Miyazaki film is reportedly almost finished:

‘How Do You Live?’ is currently ahead of schedule (for the pleasure of the fans), although no release date is announced yet. With this good news in mind, let’s take a look back at Miyazaki’s Universe and what makes it so special and unique.

Miyazaki refers to it as 間 (Ma): the space between a clap, the moment a water drop touches water, sort of a pause in time and space. These little moments of no actions in his movies help the story to grow in a bigger dimension. He strongly believes that only kids pay attention to that sort of detail. In fact, he is making movies for children. For them to dream, learn values and make up a better society in the future.

Born in 1941, he was put in a community that had to face the ruins of postWWII Japan. Dreaming and having fun wasn’t a possibility at that time, but it led him to create his own essence: concentrating on what remains, rather than what is lost. This essence is really well described and approached in The Wind Rises, as the main character focuses on his life and dreams during a tough WWII that’s been raging around him. He chooses to love his wife as much as he can and to work on his planes as much as he could, which really demonstrates the essence Miyazaki is carrying. A key point in his movies is the definition of good and evil. There is no good handsome protagonist fighting against the bad and evil antagonist. There is always a shade, it’s never black and white, but gray. The masterpiece Princess Mononoke articulates this idea: Lady Eboshi, the leader of a mining camp, provides food, shelter and work to former prostitutes and lepers. But on the other hand, her

“ Beauty Otherwise unnoticed

greed is pushing her and her colony to fight against the God of Nature and princess Mononoke (a girl raised by wolves) with firearms and deforestation. The main character, Ashitaka, is right in the middle. He just wants to stem the flood of blood and sees the good of both sides. This is met with animosity by both sides as they each see him as supporting the enemy. The God of Nature is also depicted as neither good nor bad in this movie. Each step creates life as well as destroys it because that’s how everything in life is: a swing between good and evil, an equilibrium. It’s not about a superhero that kills a bad character, this cannot be life and it’s not relatable.

One last thing that I personally want to mention, is the importance of female characters. They are brave, smart, and the center of almost each of his movies (Chihiro, Arrietty, Nausicaä, Howl’s Moving Castle…). It comes from his mother, who was a strong independent woman that developed spinal tuberculosis when he was young. She had a big sense of justice and lived her life as much as she could despite the disease. I think that it is an amazing example of giving the children a better idea of what life really is rather than just a male hero praised by everyone for being the stronger or the most handsome in the movie.

Now that we’ve looked at what makes Miyazaki’s movies so special, I want

to thank him for his amazing work that provided joy, tears, laughter and admiration to every person that has watched it. If you’ve never watched a film by him, I highly recommend you to do it tonight, trust me: you won’t regret it.

Remember that Hayao Miyazaki has a simple message in all of his films: live life to the fullest.

Hugo Lhomedet

Sources: Hayao Miyazaki: The mind of a Master - Any-mation 10 Years with Hayao Miyazaki - NHK

Photos: 文部科学省ホームページ, joshuareddekopp, FASTILY

against hunger? GMO

The process of creating genetically modified organisms (GMOs) is quite complex but can be broken down into four basic steps. First, scientists need to identify the genes in a plant that cause specific traits, for example, resistance to certain pests. After they have successfully identified the intended gen, they copy it in the lab. Then, the third step consists of inserting the copies into the DNA of another plant’s cells. Lastly, these modified plant cells, which now have the desired traits inserted into their genes, are used to grow new, improved plants. They will go through various tests before finally being sold to farmers.

Thanks to bioengineering GMO crops can be bred to have a higher temperature tolerance, a reduced need for hydration and pesticides, higher yields, and much more. In countries like Kenya, where the rainy seasons are becoming rare and harvests are sparse, this seems like a good solution. Drought-tolerant varieties of GMO corn have been shown to reduce the evaporation of water from plants by up to 17.5%, resulting in less water waste. GMO crops are made to grow efficiently – the goal is to use less land, less water, and fewer pesticides than conventional crops while still having high yields. Because GMO crops are grown more resourceful the producers can also charge lower prices. Foods like corn, beets, and soybeans could be up to 30% cheaper than usual. For

the consumer, GMOs might even have health benefits since they are also designed to provide more nutrients like vitamins or minerals.

However, GMO crops are not all rainbows and unicorns. While using fewer pesticides and water sounds like a sustainable way to grow crops, GMO crops are immensely damaging to the environment. They are often sold by the same companies that sell pesticides as well. They have a well-thought system of bringing GMO crops to the market which are immune to certain pesticides and then they sell exactly those. If the pesticides are overused on the acres the weeds and vermin can grow resistant to them thus leading to even more poisonous chemicals being used. This destroys the balance of ecosystems and is a great danger to the biodiversity of our planet.

In addition to that, monocultures like they are predominantly used in GMO crop farming are leading to erosion and making the soil they are growing on infertile. One reason for that is the increasing use of pesticides, which damage the soil tremendously in the long run. Another reason linked to GMO crops is the overuse of acres. The excessive use of the same crops in the same place repeatedly drains the nutrients from the soil until there are non-left and since in GMO farming there are often little breaks in between different yields to increase the profit even more, the soil does not have enough time to recover and will eventually become irreversibly damaged. Also, the deforestation that is often caused by the need for more space for farming can lead to erosion because the tight network of roots which usually is a great support and helps to hold the soil in place is suddenly missing. The lands are then more prone to erosion and even massive earth slides after strong rainfalls.

Moreover, GMO crops are not only bad for the environment but also for the economy. GMO crops are – as most crops – protected by patents. Usually, even patent-protected crops are allowed to be breaded and evolved by others through to fuel the competition. With GMO crops it is different. Since the genetic source material is not publicly accessible farmers have to pay high sums to be allowed to use GMO crops. While in general, the farming process

From now on genetically modified crops are legal in Kenya. The new president of the country, William Ruto, is talking about a significant change in agriculture. There is hope that the new laws will help against hunger and drought – very present problems in Kenya. But how exactly do genetically modified crops work and are they as promising as they are sometimes made out to be?

of GMOs is supposedly cheaper than the normal one, the costs of patents makes it expensive. In addition to that the profit is not divided among many smaller breeders but instead goes to fewer big companies. They have a monopoly on GMO crops which is good for them – but bad for the economy in countries like Kenya.

I think it became quite clear that GMO farming should not be taken lightly and while it has great potential to lead to better harvests, there are still many disadvantages. Not every crop is the same of course – so in every situation, the use and the efficiency of GMOs should be decided based on extensive testing and studies. In Kenya for example the testing of the new crops has been very untransparent and therefore it is harder to foresee the consequences of using them. In general, it should not be forgotten though that even if we assume GMO farming has the potential to help against hunger and droughts in countries like Kenya – this would only be treating the symptoms and not fighting against the cause. They are not a cureall to hunger, and this complex problem should not be forgotten. Maybe GM foods will play a role in resolving this issue, but they are not and they should not be treated as a magical solution.

SPIEGEL

National

INSIDER

Angelina Berndt

Sources:

“Sieg der Gentechnik-Lobby” by Heiner Hoffmann

Geographic „Are Genetically Modified Crops the Answer to World Hunger?”

“Are Genetically Modified Crops the Answer to World Hunger?”

In Angis article we need to change Kenya to Kenya! (GMO)

“They are not and they should not be treated like a magical solution”

Poaching

– a threat to species

Around 30,000 species go extinct every year. 30,000 species lost the last individual of their own kind, getting wiped off the earth. The causes for that are various - our natural environment is having a tough time right now. We are encountering climate change, biodiversity loss, and much more. However, one key factor for extinction is poaching. The illegal hunting and trafficking of animals is the second biggest direct threat to species, right after the destruction of habitat.

Poaching is defined as the illegal hunting or capturing of wild animals or the hunting and killing of animals on someone else’s land without permission. While the practice of poaching has been around for centuries its meaning has changed over time.

In the Middle Ages, hunting was only permitted to the king and nobles. Even though hunting was not allowed for peasants, many hunted venison like deer to provide for their families.

Today poaching is a term used usually when it comes to hunting protected animals. Those animals are usually protected because of their status as endangered species.

While poaching, seen as theft, has been illegal in continental Europe for a longer time, strong enforcement of punishment only started around the 16th century. Due to newer developments of hunting and land ownership rights, law enforcement and punishments were pushed through by nobles. The distribution of rifles in the late 18th century allowed peasants to hunt and therefore poach more easily. Poaching turned into a method to protest nobility

and class systems. All over central and western Europe, some violent poachers separated from moderate ones, hunting for sustenance, and gathered in gangs.

Poaching in the European area until the 19th century was rather a violation of land ownership rights and did not influence the local biodiversity too much. However, hunting done by European settlers was harmful to the environment. Not called poaching and seen as ‘legal’ hunting, European settlers would have a huge impact on local biodiversity in colonial areas in North America and Australia. From the 1600s to the 1900s Northern America faced an ’extinction event’, caused by the extensive hunting of bison, prairie dogs, ferrets, foxes, and different kinds of birds by the European settlers.

Since the 20th century poaching has largely become a business. Mostly exotic and endangered animals are being poached to be sold as pets, as rare animals bring in more money. Other animals are being hunted and slaughtered for the commercial value of selling their body parts.

While we usually hear about poaching on different continents, there is wildlife trafficking happening in eastern Europe. Locally there is much poaching happening. One victim of this is the Balkan Lynx. The animal, seen as a national symbol in Macedonia, is critically endangered due to illegal hunting with only about 40 individuals left in Macedonia and numbers decreasing. Poaching happens in nearly every country and needs to be paid attention to.

Significant problems for our environment are caused by poaching. As we all know by now, some animals are quite literally poached to extinction. However, even in cases less drastic wildlife trafficking impacts the environment. Due to the constant hunting of certain animals, poaching itself turns into a factor of unnatural selection, inducing ‘human-made evolution’. Hunting of certain individuals because of their traits turns influences the variety of said traits. Ever since the rising of the illegal hunting of elephants for ivory, there has been a significant rise in tuskless elephants. Wildlife trafficking is also dangerous for humans as it provides disease transmission mechanisms. Those diseases can threaten humans and also local animals or livestock.

Certain goods such as ivory are seen as a status symbol and a method of investment in multiple countries. The legal ivory market in China, nowadays overflooded by the illegal ivory trade, makes it harder to stop the trade of poached goods. Other materials are in demand because of spiritual beliefs and religious purposes. Especially in central and eastern Asia, some materials such as ground rhino horn are seen as a spiritual remedy. It’s difficult to stop that trade with poached goods since people who believe in the healing powers of a certain good are determined to get it.

Poaching finances terrorism and wars.

Poaching finances terrorism and wars.

Another cause for poaching is the traditional consumption of meat. In most parts of Africa, there has been consumption of bushmeat for centuries, not only does it hold a cultural value, but it also is a cheaper source of protein than domesticated animals. Especially in rural areas, the consumption of bushmeat is still high. Even though most hunting of bushmeat is defined as poaching for disregarding land ownership and hunting rights, the bushmeat hunted this way is usually porcupine, pouched rats or antelopes, and other non-endangered animals.

The causes of poaching are different. An important reason is a poverty.

Wildlife trafficking is a way to gain money in countries with weak social systems and infrastructure. Especially countries stricken by war have a high rate of poaching as many people are left without a job and means to support themselves. In those cases, gangs of traffickers hire local hunters, desperate for money. The local hunters receive a small amount of money, while the traffickers grow their illegal businesses. Wildlife trafficking businesses grow fast since there is a global demand for their body parts.

Luckily organizations are working to restrict poaching. Some work on raising awareness and educating the public, and others train wildlife guards to protect endangered species. Furthermore, more sanctuaries are to be built. Do you want to get involved? Research which foundations need your help!

Tamina Schulze

Sources: ourworldindata.org education.nationalgeographic.org iapf.org

William B. Karesh: Wildlife Trade and Global Disease Emergence

Robert A. Montgomery: Poaching is not one big Thing

RATS ROCK!

There are certain songs that make us feel this uncontrollable urge to dance – or at least to discreetly tap the foot to the beat. This phenomenon was thought to occur solely in humans until a new study by the University of Tokyo was published recently. They were able to observe the same behaviour in rats.

To investigate the “spontaneous beat synchronization in rats”, in other words how they instinctively move to music, the study connected their twenty human participants and ten Wistar rats to miniature accelerometers, which were used to measure even the slightest head movements. For the human volunteers, the accelerometers were attached to headphones, the rats had to surgically get a special holder fixed into their skulls. Accordingly to Science Advances, which published the results in detail, the experiment was conducted “in strict accordance with Guiding Principles for the Care and Use of Animals in the Field of Physiological Science” and the experimental protocol was approved by the Committee on the Ethics of Animal Experiments at the Graduate School of Information Science and Technology, the University of Tokyo.

In addition to the accelerometers, the scientists used video cameras to document the reactions of rats and humans to the exposure of different music pieces they were exposed to over the course of three days. In the first part of the experiment, short parts of Mozart’s Sonata for Two Pianos in D Major were played at four different speeds (75%,100%,200%, and 400% of the original speed).

For the next experiment, five different pieces of music were played twice each in no particular order. The chosen pieces were K.448 by Mozart, “Born This Way” by Lady Gaga, “Another One Bites the Dust” by Queen, “Beat It” by Michael Jackson, and “Sugar” by Maroon 5.

Before conducting the experiments, the hypothesis was that rats would prefer faster music since they are rather small and have a faster heartbeat than we do. Surprisingly though we seem to share the same preferences for beats with rats since they preferred music between 120-140 BPM. In addition to that the intensity of head jerking decreased the faster the music became in rats as well as in humans.

“Our results suggest that the optimal tempo for beat synchronization depends on the time constant in the brain,” said Dr. Hirokazu Takahashi of the University of Tokyo, which means that there could be a common preference in a diversity of species regarding music beats.

While this experiment might sound like the source of a new fun fact the importance of this discovery should not be underestimated. The team which was responsible for the study wants to go even further now by exploring how other musical elements such as melody and harmony influence the dynamics of the brain. With this knowledge, things like music therapy could be brought to the next level. “Also, as an engineer, I am interested in the use of music for a happy life,” said Takahashi.

Angelina Berndt

Sources:

SPIEGEL „Ratten nicken zu Mozart und Queen“

Science Advances „Spontaneous beat synchronization in rats: Neural dynamics and motor entrainment”

The Guardian “Slaves to the rhythm: rats can’t resist a good beat, researchers say”

Ka disa këngë që na bëjnë të ndiejmë një dëshirë të pakontrollueshme për të kërcyer - ose të paktën për të goditur fshehurazi këmbën sipas ritmit. Ky fenomen mendohej se ndodhte vetëm te njerëzit derisa një studim i ri nga Universiteti i Tokios u publikua së fundmi. Ata ishin në gjendje të vëzhgonin të njëjtën sjellje tek minjtë.

Për të hetuar “sinkronizimin spontan të ritmit tek minjtë”, me fjalë të tjera se si ata instinktivisht lëvizin kundrejt muzikës, studimi lidhi njëzet pjesëmarrësit e tyre njerëz dhe dhjetë minj Wistar me akselerometra në miniaturë, të cilët u përdorën për të matur edhe lëvizjet më të vogla të kokës. Për vullnetarët njerëz, akselerometrat ishin të lidhur me kufje, minjve duhet t’i vendosnin kirurgjikisht një mbajtës të veçantë në kafkën e tyre. Sipas Science Advances, i cili publikoi rezultatet në detaje, eksperimenti u krye "në përputhje të plotë me Parimet Udhëzuese për Kujdesin dhe Përdorimin e Kafshëve në Fushën e Shkencave Fiziologjike" dhe protokolli eksperimental u miratua nga Komiteti për Etikën e Eksperimenteve të Kafshëve në Universitetin e Shkencës dhe Teknologjisë së Informacionit, Universiteti i Tokios.

Përveç akselerometrave, shkencëtarët përdorën videokamera për të dokumentuar reagimet e minjve dhe njerëzve ndaj ekspozimit të pjesëve të ndryshme muzikore ndaj të cilave u ekspozuan gjatë tre ditëve. Në pjesën e parë të eksperimentit, pjesë të shkurtra të Sonatës së Mozartit për dy piano në D Maxhor u luajtën me katër shpejtësi të ndryshme (75%, 100%, 200% dhe 400% e shpejtësisë origjinale).

Për eksperimentin tjetër, pesë pjesë të ndryshme muzikore u luajtën dy here, secila pa ndonjë rend të caktuar. Pjesët e zgjedhura

ishin

Para kryerjes së eksperimenteve, hipoteza ishte se minjtë do të preferonin muzikë më të shpejtë pasi ata janë mjaft të vegjël dhe kanë një rrahje zemre më të shpejtë se ne. Çuditërisht ne duket se ndajmë të njëjtat preferenca për ritmin me minjtë, pasi ata qartazi preferonin muzikën midis 120-140 BPM. Përveç kësaj, intensiteti i lëvizjes së kokës zvogëlohej aq më e shpejtë bëhej muzika si te minjtë ashtu edhe te njerëzit.

“Rezultatet tona sugjerojnë se ritmi optimal për sinkronizimin e ritmit varet nga konstantja kohore në tru,” tha Dr Hirokazu Takahashi nga Universiteti i Tokios, që do të thotë se mund të ketë një preferencë të përbashkët në një shumëllojshmëri speciesh në lidhje me ritmet e muzikës.

Teksa ky eksperiment mund të tingëllojë si burim për një fakt të ri argëtues, rëndësia e këtij zbulimi nuk duhet nënvlerësuar. Ekipi që ishte përgjegjës për studimin dëshiron të shkojë edhe më tej tashmë duke eksploruar se si elementë të tjerë muzikorë si melodia dhe harmonia ndikojnë në dinamikën e trurit. Me këtë njohuri, gjërat si terapia muzikore mund të shkojnë në një nivel tjetër. “Gjithashtu, si inxhinier, jam i interesuar për përdorimin e muzikës për një jetë të lumtur”, tha Takahashi.

Minjtë rock-ojnë!

K.448 nga Mozart, “Born This Way” nga Lady Gaga, “Another One Bites the Dust” nga Queen, “Beat it” nga Michael Jackson dhe “Sugar” nga Maroon 5.

Angelina Berndt Përkthyese: Ejona Limanaj

Lidija

A symbol of young Macedonian literature

Dimkovska

Lidija Dimkovska, known as one of the most important representatives of young Macedonian literature, has gained international recognition as an author, poet, translator, and essayist.

She was born in Skopje in 1971, where she studied comparative literature later. She obtained a Ph.D. Romanian literature at the University of Bucharest and has been awarded several prizes like the EU prize for literature, the EU’s Poetry prize, the Macedonian Prize for Literature, the Prose prize of the Macedonian Writers Association, the German poetry prize, and many more.

In her European literature-priced work ‘A spare life’, she tells the story about Srebra and Zlata, a personal and intimate story about the struggle for autonomy and identity of two Siamese twins connected by their head. When they decided to go through separation procedures in their search for autonomy, the protagonist Zlata faces the loss of her sister who doesn’t survive the surgery. Dimkovska closely connects this to the separation struggles of the Yugoslavian Republic and describes that “the period of bloodshed in Yugoslavia corresponds with the life of two ordinary girls”. Dimkovska identifies herself with the ‘lost generation’, born in the 70s, in which many men left and lost their lives on battlefields on

the ex-Yugoslavian ground and next to personal changes, political, historical, and universal changes have heavily shaped and ruled their lives. Which she focuses on in her work.

She works up Balkan culture, history, and identities and makes them key parts in her stories and poesy, but also offers food for thought to her readers when she interweaves personal impressions, her experience of womanhood, or even theory and folk poetry in her poesy and texts. She plays with the otherness, which for example can be found in the Siamese twins Zlata and Srebra, characters who are rarely presented in the literature, as well as the “dares and deviates from everything known and familiar.” By creating atypical situations and apparent opposites in her texts she breaks taboos and lifts restrictions. She holds up a mirror to the reader, who may not be able to identify with the figures and situations

at first but grows onto them and accepts them. When looking up her poems you will find in particular the reoccurring theme of seemingly ordinary words (‘Aloe Vera’). She uses them to generate associations and is also diving deep into what cultural and personal biases can do with the perception of a text, slowly opening up the reader’s mind to different views and approaches post understanding of named biases.

Lidija Dimkovska is a writer versatile in everything that she creates. The scurrility of her work gives her poems character, which with the analysis of modern east-European society and its history combined into a form of art that you will remember and find yourself circling back to. Her poems are exciting to read and while you might have to read them three, four, or five times and may need to kneel deep into the intention and analyses of her work, you will find yourself cherishing it. It is safe to say that Lidija Dimkovska is a great representation of eastern European countries. She brings problems, identity, and faces from the Balkans to inside and outside of Europe - to the world.

Marie Kiel

Sources:

Youtube: Interview with Lidija Dimkovska (North Macedonia) – EUPL 2013

Poetry International: Lidija Dimkovska

Ditet e naimit: Lidija Dimkovska (North Macedonia)

Internationales Literaturfestival Berlin: Lidija Dimkovska

Litterae Slovenicae: Die (Ent-)Scheidung als Bedingung für Autonomie in den Romanen von Lidija Dimkovska

The white Review: Interview with Lidija Dimkovska

Сигурно сте слушнале за стрипови како ‘Супермен’ и ‘Икс-Мен’, или пак можеби ве интересираат источните наслови како ‘Акира’ и ‘Блич’. Како и да е, знаете за постоењето на стриповите и нивното влијание врз модерни медиуми. Иако во денешно време можете да велите дека главно сте пораснале гледајќи телевизиски серии наместо стрипови, луѓето од времето на некогашната Југославија би го рекле спротивното, поради доминацијата на ‘Алан Форд’, ‘Загор’, ‘Блек Стена’ и други стрипови во маркетот и умовите на луѓето во тоа време.

Златната доба

во југоисточната земја се смета дека започнала во раните 1930ти години во Белград, а завршила со инвазијата на нацистите во Југославија во 1941. Првите стрипови биле кратки со хумор. Биле поставени во одделени делови на весници или собрани во списанија наместо томови како повеќето што ги гледаме денес. Еден од најраните примери за ова бил американскиот стрип ‘Таен Агент Икс-9’ кој имал цела страница посветена за него во весникот ‘Политика’ во 1934, иако тој немал воглавно хумористична тематика. Детските списанија исто така придонеле до популаризирање

стриповите се одлики на заедницата, затоа кога кралот Петар II на Југославија и неговиот регент Принцот Павле ја виделе сличноста помеѓу нив и ликовите на Дизниевиот стрип за Мики ‘Монарх од Медиока’ во 1937 год. дошло до цензура на стрипот кој бил објавуван во весникот ‘Политика’. Цензурата завршила две години подоцна во 1939, а серијата на стрипови продолжила со принтање на нови поглавја. Хуберт Харисон кој бил дописник на Њу Јорк Тајмс во Белград пишувал за таа цензура и дури бил прифатен како херој од страна на луѓето (и покрај неговото протерување од Белград).

Децении подоцна, по Првата светска војна, читањето и креирањето на стрипови биле обесхрабрени од новата комунистичка држава. Стриповите се сметале за корумпирани пропаганди од западот и штетни за заеднцата. Поради ова некои од југословенските партизани убивале или прогонувале автори на стрипови во тоа време бидејќи верувале дека биле придружници на воена пропаганда. Таква била судбината на авторот Вељко Коцкар (пишувал комични стрипови за Пајо Патак и кактус луѓе ‘Кактус Бата’ меѓу останатото) кој имал само 24 години кога бил убиен од

‘Мика

секогаш

со

за влијанието на југословенските издавачи кои придонеле до растот на стрипови во земјата и по одвојувањето на републиките. Сопствената љубопитност ме тера да истражувам повеќе. Следна задача која си ја задавам во врска со оваа тема ќе биде читањето на некои од старите стрипови.’Загор’ го купив пред некој месец за мојот татко за да го потсетам на неговата младост, сега е мој ред да навлезам во стрип еуфоријата од тој период. Дали и вие би го прифатиле тој предизвик?

Николина

се

оствариле

во Југославија иако

До

и Баџукова

да

и

Извори: Serbian Comics, Wikipedia Mriko and Slavko, Wikipedia Comic Book Legends Revealed 398, CBR.con

GLIMPSES OF MACEDONIA

PHOTOGRAPHY BY ANNIKA PITKÄNEN

Coming from the field of photojournalism and documentary photography, capturing the moments as they are with as little interfering as possible is the most interesting way of taking photographs for me. As I came to Macedonia I felt a new interest to explore the country with street photography. To take photos as I walk and explore, trying to keep my senses open and react to what is happening in my surroundings.

Chasing for moments that can surprise you, that arise without warning is challenging. I’m so often taking photographs with a draft of a story in my mind. This time not. After spending two months here I have gathered a pile of pictures with no clear narrative or story. Made with no plan or exact idea whatsoever. Glimpses of something that caught my eye in the moment of taking a picture, serving as visual memories of my time spent in Macedonia.

Are you living a delayed life?

can say: I will start to live when I change job, move out from my parent’s home, in January - new year, new me… You

add any possible deadline here. Waiting for a turning point, from which

existence would change entirely as if by magic, is pointless. The clock is ticking, and in that way, you are missing out on … life.

Iread a story of a man who was suffering after a divorce. His friend came to cheer him up and saw a devastating flat. It was visible that the apartment had never been renovated. The toilet seat was broken, wrapped in tape, and so old that it was impossible to guess the color. She noticed that his ex-wife had taken all the furniture and asked the guy if his wife took even the toilet seat. He replied that no, it had been like this since they bought the apartment ten years ago. His family was planning to move to another city, but thousands of factors were against it, so they just waited years for better times. I hope you understand the analogy. Sometimes you count on miracles and forget about the here and now.

In the nineties of the 20th century, scientist Vladimir Serkin examined migrating patterns in northeastern Russia and the approach to life of residents of these areas. While studying "the northern scenario", he also named a phenomenon "life deferred syndrome". People were convinced that they were not living an authentic life but just preparing for it. Real life will start when they create favorable conditions for themselves, in that case – when they move out to

another region with a better climate and infrastructure. They were constantly postponing living the life they wanted, even though they could start right away. He summarized this approach: "I want to, I can, but I don't allow myself".

Okay, but how to spot if you are a victim of postponed life syndrome? It's pretty easy! Maybe you are constantly waiting for something? You may be waiting for the weekend, holidays, Christmas, or the end of the day. Perhaps you postpone things because the "right time" hasn't come yet? Your days are meaninglessly passing by because you wanted the time to run faster – and yay, finally, holidays (or whatever date you wanted). And then what? Can you magically start living? Nah, it's not that easy. There's a chance you will find another excuse not to do that. Why do I know that? Been there, done that. I've been waiting all my life – to finally turn 18, finish university, start a career, quit a job, and finally have perfect conditions to start living. And the time never came. None of these, even though I wanted to, was a turning point in my life.

You can start changes that would lead you to your dream life right away, but no, no, no… Something is missing, or you are not ready. Maybe you need to

lose weight, learn more things, change your hair color, move to another city, get a promotion… Or possibly you have imposter syndrome, and deep down, you feel that you don't deserve the life you wanted? The list is long, and you would probably add to the list even more things. Meanwhile, you will not enjoy the present, compare yourself to others (in your mind – more successful people. But are they happy?), look for excuses, or even blame external factors.

What can you do when you notice that you are postponing your life? Start from today (not tomorrow, not Monday, not a new year) and stay in the present moment. Use mindfulness techniques to ground yourself and be here and now. Just Google it and use it in practice. Don't get me wrong, dreaming is not bad, but there's one better thing - not staying only in your head but implementing wishes into reality. And one more piece of advice from a "no" person – go with the flow and start saying yes to the opportunities coming for you, even though you might not feel ready. You will thank me later.

Sources: Kaylee Wood - Delayed life syndrome: 7 main symptoms, causes

Pictures: freepik.com

Have you ever wondered if you are living here and now? Or are you postponing your life for a better time? You

can

your

Aleksandra Kanasiuk

Мариово

По патот накај селото Витолиште, во кое што е роден мојот дедо, може да се забележи родната куќа на Стале Попов и тоа е единствената куќа која што е останата од тоа село што останало во заборав.

луѓето

се

ги спомнав

храна и традиција. Природата што ќе ја видите и посведочите во тој регион, нема да ја најдете на друго место во Македонија. Ридови, карпи во различни форми, реки, висорамнини и шуми, сите си имаат свој шмек или како што јас милувам да кажам, Мариовски шмек. Патот до село Витолиште е нов, реновиран и добро обележан. Во селото има една вила која издава соби за преноќување. Не му ја мислете многу, следен пат кога ќе посакате авантура во природа, тргнете накај Мариово. Во кое село и да завршите нема да погрешите. Сакајте и чувајте ја Македонија и нејзините богатства и секогаш однесувајте се одговорно во природа. Петар Стевановиќ

Во

Мариово сум одел од моите рани години, можеби уште кога имав 5-6 години. Секоја година за време на летниот распуст поминував по еден месец на село со моите баба и дедо. Кога бев дете не можев баш да сфатам каде сум и зошто е се толку старо и запуштено таму, но секогаш ја осеќав магијата на селото и престојот во природа. Додека растев во селото имаше по неколку деца кои што беа таму родени, а некои доаѓаа за викенд да ги посетат баба и дедо.

Оваа година решив да ги поканам моите најблиски и заедно во моето село, мојот двор да го прославиме празникот „Илинден“. Во село Витолиште секоја година за Илинден се организира селска слава и сите се поканети да дојдат во селото на тазе приготвена телешка чорба. Ноќта пред празникот славата почнува во манастирот „Св.Илија“. Бевме собрани околу 13 пријатели

заедно

Можеби

ќе ви изгледа претенциозно, но хигиената во нашиот град е навистина подигната. Парковите, улиците, тревниците низ Скопје не се онакви какви што беа пред многу години: полни со секакво ѓубре, остатоци од храна, празни шишиња, фрлени амбалажи... Да не се лажеме, далеку е тоа од метропола како што доликува на една европска земја, но сепак, палец горе за граѓаните, случајните минувачи, намерниците, сезонските работници, општинските и градските комунални служби. Ако навистина барем малку е подигната свеста за потребата

лично ни импонираше што некогаш не успевавме да најдеме место за чистење низ општините. Знаете, се шетате низ населба и барате да воочите ѓубре што ќе биде погодно за масовна екоакција. Добро, по некоја фрлена кутија за цигари или лименка пиво покрај клупите ни станаа секојдневие, па некако не се потресуваме за тоа. Отпушоците од цигари не ги ни третираме како отпад. Но, веруваме дека во иднина ќе го искорениме и ова чувство на рамнодушност кон „малку ‘прљаво‘ “. Искуствата покажуваат дека кога се наоѓаат во средина која е веќе прилично полна со остатоци од ѓубре - луѓето чувствуваат помала одговорност или грижа на совест доколку и тие допринесат во ѓубрето. Самото присуство на расфрлани отпадоци, на некој начин, дава чувство на нормалност во фрлањето отпадоци. Но, од друга страна, на место каде што нема ниту еден отпад, многу помали се шансите некој да се осмели да биде првиот што ќе ја наруши чистотата. Колку

Занаду

Во последно време се повеќе млади луѓе се уметнички ангажирани. Гледаме разни изложби, филмови и секако музика. Еден од бендовите кои го надополнуваат звукот на младоста се и бендот Занаду. Тоа се 4 млади момци кои се дел од новиот музички бран на нашите простори. Им поставив неколку прашања за тоа како функционираат. Што најмногу ве мотивира да креирате музика? Желбата за гласно зборување, можеби некој потсвесен нагон за канализирање на акумилирани идеи, фасцинантноста на временската рамка во која ја собира музиката, убавината да се има нешто свое. Веројатно спој на многу околности и пориви, сепак базирана на уживањето и љубовта, во музиката и во животот. Како настана бендот? Примарна беше желбата да се свири со луѓе, да се оформи нешто заедничко и желбата да се дознае како тоа би звучело. Од

соученици, познаници и другари се оформи првата и денешна четворка под името Занаду.

Што се крие зад текстовите на вашите песни и која порака сакате да ја испратите? Секоја песна носи различна порака. Текстот е некој вид демистификатор на поапстрактниот формат на музиката, она што го кажува мелодијата во форма на збор. Многу приказни, случки и новини се извор, инспирација и пример за нешто да се напише, да се пренесе.

Какво е вашето досегашно искуство со публиката? Многу убави луѓе и многу убава енергија. Секоја свирка е ново

искуство, познанство и желба за уште една. Многу ни се свири. Едвај чекаме да излезе албумот (што ќе биде за брзо) за да може да се види целата слика, а воедно да почнеме со промоција на истиот. Што според вас е најголемиот предизвик со кој сте се соочиле како млади музичари во светот на музиката? Секој чекор е нов предизвик. Исполнувањето на иницијалната идеја да бидеш дел од бенд захтева време и енергија, а секундарно и простор, опрема и сл. Предизвикот е желбата да биде погласна од потребите и одговорностите што постојат. Мартина Даниловска

Recently, more and more young people are artistically engaged. We see various exhibitions, films and of course music. One of the bands that complements the sound of youth is the band Zanadu. These are 4 young guys who are part of the new music wave in our area. I asked them a few questions about how they work.

What motivates you most to create music?

The desire to speak out loud, perhaps some subconscious drive to channel accumulated ideas, the fascination of the time frame in which he collects music, the beauty of having something of his own. Probably a combination of many circumstances and urges, still based on enjoyment and love, in music and in life.

How did the band come about? The primary thing was the desire

to play with people, to form something common and the desire to find out how it would sound.

The first and current four under the name Xanadu were formed from classmates, acquaintances and friends.

What is behind the lyrics of your songs and what message do you want to send?

Each song carries a different message. The lyrics are a kind of demystifier of the more abstract format of music, what the melody says in word form. Many stories, events and novelties are a source, inspiration and example for something to be written, to be transmitted.

What is your experience with the audience so far?

Very nice people and very nice energy. Every gig is a new

experience, acquaintance and desire for another one. We like it a lot. We can’t wait for the album to come out (which will be soon) so that the whole picture can be seen, and at the same time we can start promoting it.

What do you think is the biggest challenge you have faced as a young musician in the music world?

Every step is a new challenge. Fulfilling the initial idea of being part of a band requires time and energy, and secondarily space, equipment, etc. The challenge is the desire to be louder than the needs and responsibilities that exist.

photos: IG @_devils_springs_ vodka

“Will you remain steadfast, in your war too easily defeated?” Zanadu

Martina Danilovska

Дневниот центар за деца од улица го посетуваат триесетина деца на возраст меѓу 3 и 16 години. Таму добиваат оброци, часови, образование, но најважното: љубов и внимание.

од моите активности се поврзани со Дневниот центар во Шутка. Верувајте дека таа енергија и емоции што ги чувствувате кога ќе дојдете таму вредат повеќе од се. Активностите во домот започнуваат во 9.45 часот. Гулбер е една од децата кои секогаш пристигнуваат со насмевка. Како многу деца во Шуто Оризари, таа има неколку браќа и сестри кои сè уште доаѓаат во центарот. Обично тие се блиски со другите и можев да забележам вистинска взаемна помош меѓу нив. Кога ќе пристигнат - појадуваат, некогаш леб и паштета, другпат бурек или „бриош“. Да не зборуваме за омилениот јогурт, со кој им започнува денот.

јадат многу за да имаат полн стомак храна за остатокот од денот. Нивните усти со мустаќи од јогурт ги чекаат и родителите, па им носат храна дома. По завршувањето на училиштето, доаѓаат и некои родители кои можат да разговараат со наставниците за нивните деца или да земат облека во зависност од нивните потреби. Постарите деца кои одат на училиште поминуваат понекогаш во центарот. Тоа е, исто така, место каде тинејџерите можат да дојдат да си ја завршат домашната задача. Можете да ја видите нивната насмевка кога ќе дојдат во центарот и тоа е она што ме прави среќна и ми дава мотив за работа!

Шестгодишната

Гулбер едвај чека да се раздени за да дојде во Дневниот центар за деца од улица во Шуто Оризари. Таму ќе добие оброк, нега, часови, работилници, но најважно: многу внимание и љубов. Таа е дел од триесетте деца во Центарот на возраст меѓу 3 и 16 години. За 24 од нив, доаѓањето во Центарот е задолжително, имајќи предвид дека нивните родители потпишале согласност. Има и 6 наставници и двајца волонтери кои се грижат за децата и ги учат различни вештини. Така, по појадокот, Гулбер и нејзиниот брат повозрасен Бени се одвоени во две различни паралелки. За Гулбер и сите деца под 8 години, првата лекција е обука за графика, да научат да пишуваат букви, бројки или форми како круг, триаголник итн. Тие имаат различно ниво, па наставниците и волонтерите

“Можете да

ја видите нивната насмевка кога ќе дојдат во центарот”

Кога е во прашање Бени и неговите врсници, тие имаат покомплексни часови како пишување лекции на македонскaи, но и на англиски јазик. Имаат и часови по математика. Бени е горделив, ни покажува оценки од неговите задачи. Бев многу изненадена кога првпат дојдов тука и видов дека децата имаат одлични јазични вештини, па понекогаш зборуваат и на француски, италијански или шпански јазик. Веројатно затоа што Ромите имаат номадски начин на живот, па понекогаш се преселуваат од земја во земја. Сите деца овде се енергични и ја покажуваат својата желба да пораснат и да научат нови работи. Тие се и многу експресивни, па дури и да постои јазична бариера меѓу нив и мене успеавме да создадеме врска според изразот и физичкиот јазик. По часовите, децата имаат време да играат. Центарот добива донации од приватни лица или други организации. Тоа му овозможува да продолжи да се грижи за децата и да им го дава она што го немаат (во изоболие)

Андреана, една од наставничката ми објасни дека „се трудиме да ги едуцираме едцара, да ги научиме да бидат љубезни, да бидат чисти, да ги споделуваат своите играчки, затоа што обично го немаат овој пример во своето семејство. Првото образование е од дома, но тие навистина го немаат. “. Покрај тоа, наставниците се важно место во животот на овие деца. Обично, кога децата не доаѓаат или ако има проблем, тие одат кај децата дома за да проверат што се случило. Оваа работа понекогаш може да биде тешка и напорна, но за Андреана првата мотивација е „да ги научи децата и да придонесе за нивно образование. “.

Таа вика, се

волонтер

францускиот Граѓански сервис (French Civile Service), се одлучив да престојувамам една година во Волонтерски Центар Скопје. Голем дел

завршува околу 13 часот, па тие имаат

слободно попладне. Децата добиваат ручек пред да заминат. Гулбер и Бени

ајде да погледнеме наназад во Универзумот на Мијазаки и што го прави толку посебен и уникатен. Дали се сеќавате кој беше првиот филм во режија на Мијазаки што некогаш сте го гледале? Јас да, имав 5 години и „Патување со душите“ го истера животот надвор од мене, како и многу деца во тоа време. Но, се сеќавам дека го сакав филмот и сакав повеќе од ваков тип. Така, татко ми ме натера да ги гледам Мојот сосед Тоторо, Принцезата Мононоке, Движечкиот замок на Хаул... Секогаш беше добар спомен, овие филмови имаат морални вредности во кои можеш да се препознаеш: влијанието на човештвото врз природата во Принцезата Мононоке и Понио, главниот антивоен лик во Порко Росо, дете кое сонува во Тоторо... Растејќи со тоа, не го сфатив целосно процесот на снимање на овие филмови и сега кога Мијазаки има 81 година, мислам дека е време да му

Дали забележавте дека во речиси секој цртан филм или анимација, кога се прикажува толпа луѓе, никогаш нема ниту една мисла за индивидуалност? Не можете да се фокусирате на еден лик во позадина бидејќи изгледаат како да не се вистински и без одредена цел: тие се создадени само за да ја пополнат толпата, тие се само цртеж. Тоа е местото каде што Мијазаки прво се разликува од сите други: секое движење на неговиот лик покажува мотивација. Како што тој изјави: „Толпите луѓе не се мизерни, само безличен куп. Тие го сочинуваат општеството“. Во многу негови филмови, толпата е насликана како полна со живот, при што секој лик има свој живот и нè тера да веруваме дека филмот е само наратив закотвен во еден поголем свет. Се работи за деталите што го

убавината на светот. Убавина што инаку е незабележана. Тоа е она што сакам да го видам“. Неговите филмови се исто така многу различни од она што сите ние сме навикнати да го гледаме. Како што тој вели: „Логичните приказни ја жртвуваат креативноста. Децата го разбираат тоа. Тие не работат според логиката“. Има многу моменти во неговите филмови каде што можеме само да се одмориме од заплетот, да погледнеме наоколу и всушност да се опуштиме. Мијазаки тоа го нарекува 間 (Ма): просторот помеѓу две филмски клапи, моментот кога капката ја допира водата, еден вид пауза во времето и просторот. Овие мали моменти без дејствија во неговите филмови помагаат приказната да прерасне во поголема димензија. Тој силно верува дека само децата обрнуваат внимание на

на Јапонија по Втората Светска војна. Сонувањето и забавата во тоа време не беа опција, но тоа го натера да си создаде сопствена суштина: да се сконцентрира на она што останало наместо на она што е изгубено. Оваа суштина е навистина добро опишана и прикажана во „Ветрот се засилува“, бидејќи главниот лик се фокусира на својот живот и соништа за време на тешката Втора Светска војна која беснее околу него. Тој избира да ја сака својата сопруга колку што може и да работи на своите авиони колку што може, што навистина ја покажува суштината што ја носи Мијазаки. Клучна точка во неговите филмови е дефиницијата на доброто и злото. Не постои добар убав протагонист кој се бори против лошиот и зол антагонист. Секогаш има сенка, никогаш не е црно-бело, туку сиво. Ремек-делото Принцезата Мононоке ја артикулира оваа идеја: госпоѓата Ебоши, водач на рударски камп, обезбедува храна, засолниште и работа на поранешните проститутки и лепрозни. Но, од друга страна, нејзината алчност ја турка неа и нејзината колонија да се борат против Богот на природата и принцезата Мононоке (девојка одгледана од волци) со огнено

бидејќи секоја од нив гледа дека тој го поддржува непријателот. Богот на природата, исто така, не е прикажан ниту како добар ниту лош во филмот. Секој чекор што го презема создава живот и го уништува, затоа што така е со сè во животот: замав меѓу доброто и злото, рамнотежа. Не се работи за суперхерој кој убива лош лик, тоа не може да биде животот и не може да е приказната. Последно нешто што јас лично сакав да го истакнам е важноста на женските ликови. Тие се храбри, паметни и во центарот на речиси секој негов филм (Chihiro, Arrietty, Nausicaä, Howl’s Moving Castle…). Сето тоа доаѓа од неговата мајка, која била силна, независна жена, која развила спинална туберкулоза кога тој бил млад. Имаше големо чувство за правда и го живееше својот живот колку што можеше и покрај болеста. Мислам дека тоа е неверојатен пример да им се даде на децата подобра идеја за тоа што навистина е животот, наместо машки херој кој сите го фалат дека е посилниот или најзгодниот во филмот. Сега кога погледнавме што ги прави филмовите на Мијазаки толку посебни, би сакал да му се заблагодарам за неговата неверојатна работа која обезбеди радост, солзи, смеа и восхит на секој еден што го гледал. Ако никогаш не сте гледале филм од него, топло

верувајте ми: нема да зажалите. Запомнете дека Хајао Мијазаки има едноставна порака во сите негови филмови: живејте го

Ломде Преведувач: Горан Галабов

Hayao Miyazaki: The mind of a Master - Anymation 10 Years with Hayao Miyazaki - NHK

文部科学省ホームページ, joshuareddekopp, FASTILY

Сино лелеаво море, дали длабоко во тебе моите солзи ги криеш?

Или досега испарени се од жешково малтешко сонце?

Сино лелеаво море, зарем од тага сјаеш?

Зар толку си бесно, што единствено олеснување ти е на брегот да се фрлаш?

Сино лелеаво море, сакам да сум твоја сирена.

Очите со тебе едно да ми се.

Сино лелеаво море, сакам да сум само твоја креација.

Да мирисам на тебе и да сум солена, а блескава.

Кажи ми море, како

A Б

Join VOICES team!

Contact us in our social media pages or write us an e-mail. What would you be interested in doing?

Writing articles

VOICES accepts articles about anything, except politics or hate speech. Brainstorm your ideas with us and write articles once, twice, or every month!

Translating articles

VOICES is published in three languages: English, Macedonian and Albanian. If you are a native speaker or fluent in these languages, join our translation team!

Featuring your work

We encourage young people to take an active part in today’s society through journalism and designing by giving them a platform to express themselves. VOICES is produced in Skopje, Macedonia, and published online every month and four times per year as a printed edition.

www.voiceskopje.org

voiceskopje vcs.sending@gmail.com

If you are an artist, photographer, designer or other, your work can be presented in the magazine. Send us your method of art and a short bio of yourself! voiceskopje

Our monthly magazine has a very simple, yet powerful, mission - to be the voice of youth. And how do we do that?