Plastic Soup Foundation

BUBBLE BARRIER IN AMSTERDAM

De Bubble Barrier in het Westerdok in Amsterdam draait sinds vorig jaar november op volle toeren. Dagelijks onderschept het sigarettenpeuken, chipszakken en zelfs surfboards die anders naar de Noordzee waren gedreven. Plastic Soup Foundation gaat onderzoek doen naar dit afgevangen grachtenplastic.

De naam Bubble Barrier zegt eigenlijk al precies wat het inhoudt: het is een bellenscherm. Door lucht door een geperforeerde buis te pompen, die op de bodem van een rivier ligt, wordt een bellenscherm gecreëerd. Dit bellenscherm zorgt voor een opwaartse stroming, die afval naar de oppervlakte voert. Door het bellenscherm diagonaal in de waterweg te plaatsen, wordt er slim gebruikgemaakt van de natuurlijke stroming van de rivier. Het afval wordt hierdoor naar het opvangsysteem aan de oever gedreven. Het opvangsysteem is zo ontworpen dat het in harmonie samenwerkt met het bellenscherm om plastic afval te verzamelen en te bewaren. Vervolgens zal het uit het water worden verwijderd om verwerkt te worden. Met de Bubble Barrier als nieuw middel zoekt Waterschap Amstel, Gooi en Vecht in samenwerking met Amsterdam Plastic Smart City naar een oplossing voor het zwevende plastic en kleiner plastic afval, dat achterblijft in het grachtenwater. Het Westerdok in Amsterdam, een verbinding van de grachtengordel met het IJ, vonden zij een logische plek om een Bubble Barrier te plaatsen. Met het bellenscherm wordt voorkomen dat de afvalitems tot de plastic soep gaan behoren en na verloop van tijd fragmenteren in minuscule plastic deeltjes. Ruim een jaar lang wordt het door de Bubble Barrier verzamelde afval gedroogd, gesorteerd en geanalyseerd. Het afval wordt gecategoriseerd binnen de zogenaamde OSPAR-methodiek. De ruim 100 OSPAR-categorieën binnen deze methode zullen na de monitoringsperiode een schat aan informatie opleveren. Zo zal naast kennis over het functioneren van de Bubble Barrier, ook inzicht verkregen worden in de vele bronnen en vormen van plastic vervuiling en de variaties daarin per seizoen. Plastic Soup Foundation gaat onderzoeken hoeveel plastic er wordt gevangen; om welke items het gaat, welke merken veel voorkomen en of het afval tot de bron is te herleiden. Dat is belangrijke informatie om plastic afval in de grachten in de toekomst doelgericht te voorkomen. Bijvoorbeeld door in gesprek te gaan met producenten over alternatieven voor plastic wegwerpverpakkingen en een snelle invoering van statiegeld op blikjes. Een verbod op bepaalde wegwerpproducten en het overstappen op duurzame verpakkingen, draagt bij aan de strijd tegen plastic soep. Plastic Soup Foundation verwacht halverwege of aan het eind van 2021 de eerste resultaten te kunnen delen.

PLASTIC SOUP FOUNDATION

«Plastic is als een sluipmoordenaar. Voor dier én mens.»

Plastic Soup Foundation is opgericht in 2011 en is gevestigd in Amsterdam. Met een klein, betrokken en gedreven team wordt dagelijks hard gewerkt aan het centrale doel: geen plastic in ons water en ons lichaam!

Hoe zijn jullie begonnen?

Maria Westerbos, onze directeur, besloot in 2009 haar carrière als tv-producer in de wilgen te hangen nadat zij een programma had gemaakt over het probleem van de plastic soep. Tegenwoordig is deze problematiek dagelijks in het nieuws, maar destijds hadden nog maar weinig mensen erover gehoord. Maria wist meteen dat zij zelf in actie moest komen en richtte in februari 2011, aan haar keukentafel, de Plastic Soup Foundation op. Inmiddels zijn we volgens de internationale pers: one of the leading advocacy groups to tackle plastic pollution in the world.

Wat voor effecten heeft plastic afval op onze planeet, de dieren en wijzelf?

De mens heeft plastic uitgevonden en dieren lijden eronder. Verstrikking in plastic kan gruwelijke gevolgen hebben voor dieren. Het kan leiden tot ontstekingen, vergroeiingen of amputatie van ledematen. Dieren kunnen geen onderscheid maken tussen plastic en voedsel. Schildpadden zien bijvoorbeeld plastic tassen aan voor kwallen die zij graag eten. Dieren krijgen microplastics in hun lichaam. Aangezien het ene dier het andere eet, kunnen microplastics zich door de voedselketen verplaatsen. Zowel planten als dieren, passen zich aan hun omgeving aan. In hun ecosystemen ontstaat telkens een nieuw evenwicht. Plastic verstoort dat evenwicht. De plasticvervuiling is in zo’n korte tijd ontstaan, dat dieren hun gedrag niet hebben kunnen aanpassen. We denken dat plastic veilig is om te gebruiken en om er bijvoorbeeld voedsel in te verpakken, maar steeds meer wetenschappers waarschuwen ons voor alle gevaren van plastic.

Gevaren? Leg eens uit?

Plastic is als een sluipmoordenaar. Vooral de allerkleinste deeltjes vormen een gevaar voor onze gezondheid. De concentratie aan microplastics in het milieu en in de lucht neemt exponentieel toe. We eten, drinken en ademen plastic. Om plastic producten hard of zacht te maken, worden chemische stoffen gebruikt die er sterk van worden verdacht onze hormoonhuishouding te verstoren. Tussen zwerfplastic en de kans op infectieziekten is een rechtstreeks verband. Er is echter nog amper onderzoek gedaan naar mogelijke gezondheidsrisico’s. Wat voor effect hebben microplastics nu werkelijk op ons lichaam? Hoe gevaarlijk zijn ze precies? De eerste onderzoeken zijn pas in 2019 gestart.

Wat zijn volgens jullie goede oplossingen om zo min mogelijk plastic in huis te

halen? Wil je je eigen plastic voetafdruk verkleinen en de hoeveelheid plastics terugdringen waarmee je dagelijks in aanraking komt, download dan onze My Little Plastic Footprint-app. Deze app helpt je om te kiezen voor duurzame alternatieven voor de plastic producten die je vandaag de dag gebruikt. Door op plasticdieet te gaan verlaag je jouw PMI (Plastic Mass Index) en draag je direct bij aan de reductie van plastic. Scan ook jouw cosmetische producten: van lippenstift tot zonnebrandcrème; aan heel veel verzorgingsproducten worden micro-en zelfs nanoplastics toegevoegd. Het gaat om piepkleine plasticdeeltjes die via het doucheputje in het riool belanden en uiteindelijk in zee terechtkomen. De Beat the Microbead-app is de snelste manier om te leren of jouw cosmetica en persoonlijke verzorgingsproducten plastic ingrediënten bevatten. Wat moet je vooral niet doen? Ervan uitgaan dat jouw handeling geen impact heeft. Ieder individu kan het verschil maken. Dus door te kiezen voor duurzame alternatieven voor bepaalde producten, zorg je er direct voor dat je impact maakt!

OVER THE GREAT BUBBLE BARRIER

The Great Bubble Barrier is sinds 2017 hard aan het werk geweest om hun ontwerp te finetunen: om zo op de best mogelijke manier en op zoveel mogelijk plekken plastic uit open wateren te ‘vissen’. Het mooie aan dit systeem is dat het de vissen en de schepen niet tot last is: die kunnen er ongestoord doorheen zwemmen en varen. In november 2017 werd de eerste full scale pilot - van maar liefst 200 meter - in de IJssel gerealiseerd. Onderzoek hieruit liet blijken dat de Bubble Barrier 86% van het testmateriaal uit het water blokkeerde. Exact twee jaar later - en een winnaarsprijs van de Postcode Loterij: Green Challenge - op zak, heeft het team van The Great Bubble Barrier in november 2020 de eerste Bubble Barrier in de gracht van Amsterdam geplaatst. Stilzitten zijn ze ondanks hun succes in Nederland zeker niet van plan. Ze hopen zo snel mogelijk de Bubble Barrier in Azië toe te kunnen passen, 8 van de 10 meest vervuilende rivieren in de wereld bevinden zich namelijk daar.