SS Carthage

Het is al even terug, maar niet een minder mooi verhaal om te vertellen. Een paar jaar geleden reisde een team van GUE-duikers af naar Eceabat in Turkije als onderdeel van een groter Turks-Duits duikteam. Hun missie: het maken van onderwatervideobeelden en foto’s van het wrak van het Franse troepentransportschip SS Carthage.

Het is 30 juni 1915. Het troepentransportschip SS Carthage arriveert met een grote voorraad munitie voor het Franse leger bij Kaap Helles. Het schip was oorspronkelijk gebouwd in Newcastle, Engeland en in 1910 geleverd aan de Franse CGT scheepvaartmaatschappij in Marseille. De SS Carthage onderhield de maritieme verbindingen tussen Zuid-Frankrijk en Noord-Afrika, met name Tunis in Tunesië. In het begin van 1915 werd het schip gevorderd door de Franse regering en gebruikt als gewapende hulpcruiser om troepen en voorraden te transporteren. Bij Kaap Helles begint ze haar lading te lossen met behulp van binnenvaartschepen terwijl ze voor anker ligt. Op 4 juli wordt de SS Carthage aangevallen door de Duitse onderzeeër U 21, onder bevel van Kptlt. Otto Hersing, vanaf een afstand van 800 meter. “De torpedo raakt de bakboordzijde van SS Carthage nabij de machinekamer. Het schip wordt door een hevige schok geschud en zinkt onmiddellijk snel met de achtersteven eerst. Dan richt ze haar boeg op, bijna verticaal, en zinkt”, aldus de Franse kapitein Vecchioli.

Slachtoffer Zeeslag

De SS Carthage zonk tijdens de Slag om Gallipoli, een van de bloedigste veldslagen van de Eerste Wereldoorlog. Daarbij vielen meer dan 550.000 slachtoffers. Het was de bedoeling van de geallieerden om via de zeeweg richting het Russische Rijk te kunnen varen en zo steun te verlenen aan Frankrijk en het Britse Rijk. Helaas voor hen verliep de invasie van het schiereiland niet volgens plan, en na acht maanden strijd werden de acties stopgezet en de troepen teruggetrokken. Een van de slachtoffers van de eerste zeeslag was dus het Franse ex-Ocean Liner en

De

SS Carthage zonk tijdens de Slag om Gallipoli, een van de bloedigste veldslagen van de Eerste Wereldoorlog.

troepentransportschip, de SS Carthage. Ze zonk twee zeemijlen ten zuidwesten van de ingang van de Dardanellen, op ongeveer 85 meter diepte. Zes van de 94 bemanningsleden kwamen om. Meer dan 100 jaar na de ondergang van de SS Carthage rust het trotse, 123 meter lange schip op de bodem van de zee.

Torpedogaten

Een aantal jaar geleden heb ik samen met gezamenlijke vrienden een expeditie naar de SS Carthage in Turkije georganiseerd. Dit was in opdracht van de Turkse tv-zender Beln-IZ, die een documentaire wilde maken over het troepentransportschip dat getuige was van de bloederige militaire zeeslag. Als videomaker had ik de taak om alle details en artefacten van het wrak vast te leggen. We zijn er helemaal klaar voor; we zijn allemaal GUE-duikers en dan ben je in het voordeel; onze procedures, gassen, instellingen en uitrusting zijn gestandaardiseerd. Dit maakt het duiken en filmen gemakkelijker en efficiënter. We duiken allemaal met JJ-CCR rebreathers in de GUE-configuratie, standaard bailoutgassen en decogassen. De Suex-scooters gaan mee en uitgebreide camera- en verlichtingsapparatuur om het hele wrak te documenteren. De diepte zal variëren van 65 tot 85 meter. Eenmaal onder dalen we af naar het onbekende. Er staat een sterke, turbulente stroming, dat maakt de duik er niet makkelijker op. Maar de SS Carthage maakt het allemaal waard: Het is mooier dan ik me had kunnen voorstellen. Het troepentransportschip ligt als één geheel op de zeebodem. Ze is niet doormidden gebroken en haar boeg is er niet afgeslagen. Ze ligt op een gelijkmatige en zanderige bodem, terwijl haar boeg naar 290 graden wijst. We starten bij de romp. Het verbaast me dat alles nog in goede staat verkeert. Rustig scooteren we langs het schip. Het houten dek is gedeeltelijk verwoest, maar

Paspoort Ss Carthage

Soort schip: Ocean Liner, later troepentransportschip

Lengte: 123 meter

Tonnage: 5601

Aandrijving : 2 x 3 cyl. Triple Expansion stoommotoren

Snelheid: 19 knopen over het algemeen goed bewaard gebleven. De twee schoorstenen en masten zijn naar de bakboordzijde gevallen. Hoewel het voordek, het achterschip en de opbouw zwaar overgroeid zijn door mariene leven, zijn de constructie en de meest karakteristieke objecten van het schip, zoals davits, kettingen en patrijspoorten duidelijk herkenbaar. Dan stuiten we op de torpedogaten. Dit zijn de veroorzakers van al het leed. Deze besluit ik uitgebreid te filmen. Ook nemen we een kijkje in het schip. Ik vind het altijd heel bijzonder als je het verhaal kent achter een wrak. In dit geval helemaal. Het is een zeemansgraf en daardoor duik je toch anders. De bemanningsvertrekken verkeren nog in goede staat. De trappen en het interieur doen me versteld staan en ik schiet mooie beelden. Ook de machinekamer is indrukwekkend. De tv-zender zal tevreden zijn.

Tijdlus

In totaal maken we twee duiken op de SS Carthage. De documentaire zal (helaas) alleen te zien zijn op de Turkse televisie.

Ons volgende project is om wrakken buiten Lampedusa te verkennen. Het is altijd geweldig om de kans te krijgen om op oude wrakken te duiken. Historische wrakken zijn een tijdlus naar het verleden.

Deze recreatieve wing weegt maar 2,5 kilo.