Het leek een normale duikdag...

Je ademautomaat inhouden als je aan de oppervlakte drijft, is van levensbelang als er hoge golven staan. Al een kleine slok water kan gevaarlijk zijn, zo blijkt uit dit waargebeurde verhaal.

Ee n dagtocht met een boot op de Rode Zee naar het buitenste rif van Sha’ab Sheer East. De omstandigheden zijn perfect: 28 graden luchttemperatuur, 25 graden watertemperatuur, het wateroppervlak vertoont slechts een lichte rimpeling. De ultieme dag voor deze trip en optimale omstandigheden voor een geweldige duik, die tot een maximale diepte van zo’n 15 meter gaat. Onze boot ankert dicht in de buurt van het rif. Onder ons wacht een prachtige duikstek met een zandstrip die door tunnels en kleine grotten loopt. Zoals altijd starten we voordat we gaan duiken met een buddycheck. We gaan het water in en duiken in een kleine groep. Het zicht onder water is geweldig en er is nauwelijks stroming. Een eerste hoogtepunt is een prachtige schorpioenvis. En wat dacht je van alle mooie koralen met slakken en verschillende soorten murenen...

Geweldig! De duik verloopt normaal met een klassiek duikprofiel. Het enige punt van aandacht is het relatief hoge luchtverbruik van mijn buddy, wat op zich in deze omstandigheden geen probleem zou moeten zijn.

Na het verkennen van een blok koraal op de terugweg, neemt de stroming plotseling merkbaar toe. We gaan naar een diepte van 8 meter en komen dichter bij het rif. Maar het luchtverbruik van mijn buddy is inmiddels flink gestegen. Dus besluiten we ons af te splitsen van de groep en terug naar de boot te duiken. Maar dat blijkt dus veel moeilijker dan verwacht! Als we uit de bescherming van het rif komen, krijgen we te maken met een enorme stroming. We moeten behoorlijk trappen zonder dat we het idee hebben dat we ook maar 1 centimeter vooruitkomen. En daardoor neemt het toch al hoge luchtverbruik van mijn buddy met een flinke factor toe. En omdat we al op de terugweg zijn, was er toch al niet veel luchtvoorraad meer. De resterende 60 bar wordt in een mum van tijd 30 bar. Het wordt ons direct duidelijk dat we de boot duikend niet meer kunnen bereiken. Ook niet meer op mijn luchtvoorraad. We hebben dus geen andere keuze dan een gecontroleerde opstijging uit te voeren en dan aan het wateroppervlak naar de boot te zwemmen of ons door de zodiac te laten ophalen.

Kurk In De Rode Zee

Na onze opstijging bereiken we vol vertrouwen het wateroppervlak. Maar hier blijkt dat er in de tussentijd behoorlijk wat veranderd is. We krijgen te maken met een flinke deining. Dit hoeft ons voorlopig niet te hinderen want de boot is voor ons zwemmend gemakkelijk te bereiken. En we zien ook dat de zodiac al andere duikers ophaalt. We zijn nog helemaal ontspannen en in de overtuiging dat we de situatie onder controle hebben, haal ik mijn ademautomaat uit mijn mond om beide opties met mijn buddy te kunnen bespreken. We dobberen aan de oppervlakte, trimvesten opgeblazen, en we overleggen of we zullen wachten op de zodiac of terugzwemmen naar de boot. Ons gesprek wordt vanaf de boot geobserveerd. Aangezien we geen enkel teken geven dat er iets met ons aan de hand is (wat ook niet het geval is), zijn zowel de bootbemanning als de gasten aan boord ook volkomen ontspannen. Maar helaas onderschat ik de sterke golven volledig! Ik heb al een tijdje mijn automaat niet meer in mijn mond en dat komt me nu duur te staan. Plotseling krijgt een grote golf me te pakken en slik ik niet alleen een grote plens zout water door, maar inhaleer ook een aardige hoeveelheid - zo blijkt later. Ik krijg een enorme hoestbui en we besluiten op onze rug naar de boot te peddelen en niet op de zodiac te wachten. Maar dat peddelen lukt me gewoonweg niet meer. Want zodra ik op mijn rug lig, heb ik het gevoel dat ik aan het verdrinken ben. Ik blijf alsmaar hoesten. En kan niet ademen vanwege het ingeademde water. Een vreselijk gevoel! De paniek begint me te overvallen - dit gevoel ken ik helemaal niet. Gelukkig krijgt de bootbemanning onze hachelijke situatie in de gaten en gooien ze een lijn naar ons toe zodat we kunnen worden gesleept omdat ik zelf niets meer kan. Ik dobber als een kurk in de Rode Zee.

Hart Onder De Riem

A ls ik bij de boot aankom word ik van alle kanten geholpen. Ik ben extreem uitgeput en ben tot niets meer in staat. Als ik weer veilig aan boord ben , hoor ik het luide gereutel van mijn longen als ik in- en uitadem. En iedereen die erbij staat ook. Diagnose: water in de longen. Voor mij is dit het slechtste bericht dat ik ooit heb gehad. Ik krijg voortreffelijke eerste hulp aan boord. Maar de boottocht terug naar het land voelt alsof het een eeuwigheid duurt. Ik moet rechtop zitten omdat ik het gevoel heb dat ik verdrink als ik lig. En de film die zich in mijn hoofd afspeelt wordt er ook niet beter op. Als we aan land zijn wil ik als eerste naar een arts omdat ik al heb zitten bedenken dat mijn longen ernstig beschadigd kunnen zijn. En hoe zit het met mijn retourvlucht over twee dagen? Als je in zo’n staat bent haal je je van alles in je hoofd. En dat allemaal omdat je de ademautomaat niet in je mond hebt gehouden. In zo’n situatie word je nog het meest boos op jezelf. Gelukkig is de dokter tevreden met de eerste hulp die aan boord van de duikboot is gegeven. En in mijn longen is al snel nauwelijks gereutel of iets anders ongewoons meer te horen. De arts heeft me echt een hart onder de riem gestoken en ik heb nog kunnen genieten van de resterende twee dagen vakantie in Egypte. Terug in eigen land ben ik toch nog even langs mijn eigen arts gegaan voor een check voor de zekerheid. Mijn conclusie: deze keer geluk gehad!

DIT ZEGT DE EXPERT:

Prof. dr. Claus-Martin Muth, anesthesist en SEH-arts

In deze casus is er sprake van een geval van ‘verdrinking’, en het had ook heel anders had kunnen aflopen. Zelfs relatief kleine hoeveelheden ingeademd water kunnen een reeks reacties in de longen veroorzaken, die kunnen leiden tot longfalen. In de maritieme geneeskunde is het verdrinken aan het wateroppervlak van schipbreukelingen een bekend fenomeen: ook hier zijn de oorzaken golven en/of het inademen van opspattend water. Het is daarom een goed idee om als duiker je ademautomaat in je mond te houden - ook boven het wateroppervlak - vooral als er golven zijn. Een snorkel is in dergelijke gevallen ook een zeer nuttig onderdeel en moet je daarom eigenlijk altijd bij je hebben als je gaat duiken.

Voor de eerstehulpverleners is één ding extra belangrijk: til het bovenlichaam van het slachtoffer op en dien 100% zuurstof toe. En als het echt erg wordt: pas kunstmatige beademing en eventueel hartmassage toe. Na verloop van tijd hecht je steeds minder waarde aan de goede oude snorkel. Maar vooral in dit geval had het inademen van water tijdens het wachten aan het wateroppervlak vermeden kunnen worden door de snorkel te gebruiken. Dus als je een buddycheck doet, vergeet dan niet je snorkel mee te nemen!