MET HANDIGE SNOEIKALENDER VOOR DE LENTE
VROEGBLOEIERS MET MASSA’S BLOEMEN EN INTENSE GEUREN
UPCYCLEN MAAR! DE LEUKSTE ZELFMAAKIDEEËN
5 VOORBEELDTUINEN VAN DE ONTWERPER
KLEINE RUIMTE bergen oogst
6 KIJKTUIN: LENTEFEEST OP DE BOSCHHOEVE
De lentetapijtjes van Dineke Logtenberg
22 OM PRECIES TE ZIJN
Feiten en cijfers op een rij
37 COLUMN LAURENCE MACHIELS Wie durft nog te plonzen?
80 GROEN TALENT
Ivonne Smit maakt podcasts over de natuur
38 PRAKTISCH – SIERTUIN Toptips voor de maand maart
42 AFVINKLIJSTJE MOESTUIN Dit mag je niet vergeten!
44 UITGEDIEPT
De bloemetjes en de bijtjes
52 DIER IN DE KIJKER Het lieveheersbeestje
54 VRAAG HET LIEUWE
56 SNOEIEN DOE JE ZO! Met handige snoeikalender
16 DE TUIN IN MAART
Lichtpuntjes, aandachttrekkers en wilde types
30 KLEINE RUIMTE, GROTE OPBRENGST
Zó oogst je optimaal
48 KWEKERSPORTRET
Kweker Wim Noordhoek en zijn jungleplanten
72 PLANTPORTRET
Elfenbloem (Epimedium)
14 SHOPPEN IN DE STIJL VAN… Dineke
24 UPCYCLEN MAAR!
De leukste zelfmaakideeën
62 SNIPPERS
Nieuws uit de groene hoek
66 ONTWERP JE EIGEN DROOMTUIN
Boekpreview
3 Voorwoord
61 Groene uitjes
78 Puzzel
82 Volgende keer in TuinSeizoen
De subtropische tuin van kweker Wim Noordhoek in Beilen is er dankzij een uit de hand gelopen hobby. Tussen het tuinieren, stekken en zaaien door, werkt hij fulltime als controller. Zo langzamerhand zijn grote delen van de tuin veranderd in een soort jungle. “Er staat voor 90 tot 95 procent planten uit Verweggistan”, aldus Wim. Pagina 48
Dineke is dol op bijzondere bolgewasjes, zoals de paarse Corydalis cava (holwortel).
7
1 DE VINTAGE LOOK Bloempot Antique Amphore terracotta 90 liter, € 208,95, www.tuinartikelen.nu 2 SNEEUWKLOKJESBOOM Halesia carolina, vanaf € 475, www.vdberk.nl 3 GELE LICHTPUNTJES Edgeworthia chrysantha (papierstruik) in drieliterpot, € 26,45, www.palmaverde.nl 4 SLIMME PICKNICKTAFEL Tablebench, picknicktafel en bankje in één, € 995, www.weltevree.eu 5 WATER NODIG? Gieter oud zink, 6,5 liter, € 28,50, www.tuinadvies.nl/tuinwinkel 6 MOOIE HEESTER Stachyrus (staartaar), vanaf € 16,95, www.yarinde.nl 7 HEMELSBLAUW Bistroset Debbie gietijzer blauw, € 239,97, www.intratuin.nl 8 NET VUURWERK Hamamelis intermedia ‘Aphrodite’ (toverhazelaar), vanaf € 25, www.esveld.nl 9 IN DE ETALAGE Bloemenrek staal, € 50,67, www.trendy.nl 10 HELEMAAL ECOLOGISCH Ecologische tuin: van aanleg tot beheer, € 34,95, winkel.velt.nu 11 HUISJE, BOOMPJE, BEESTJE Stuga vogelhuis, € 179, www.birdflirt.nl 12 RETRO POTTEN Gedecoreerde terracotta potten, set van 5, € 79, www.terrasentuinoutlet.nl 13 VOOR EEN MINIVIJVER Zinken teil groot, € 34,95, www.tuinexpress.nl
Maart roert zijn staart… Dus of het deze maand al lekker tuinweer wordt, is altijd maar afwachten. Wanneer de vroege voorjaarsbloeiers hun bloemen openen, is ook niet te voorspellen; ook dat is sterk afhankelijk van de temperatuur. Maar lang kan het niet meer duren!
TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: IVERDE/PERENNIAL POWER, PLANTIPP, SHUTTERSTOCK
Na de lange, sombere wintermaanden zijn we wel weer toe aan wat meer licht en wat langere dagen. Gelukkig zijn er vroege bloeiers, die ware lichtpuntjes in de border vormen.
1 Helleborus x hybridus (nieskruid)
Helleborus orientalis (oosters nieskruid) kruist onderling heel gemakkelijk, waardoor er bloemen in allerlei variaties ontstaan. Deze beauty met zijn tweekleurige bloemen én golvende bladrand is zo’n kruising en wat voor één! De felgekleurde bloemen met hun prachtige tekening lijken licht te geven in de vroege-voorjaarsborder.
BLOEI: februari-maart HOOGTE: 35 cm STANDPLAATS: (half)schaduw
2 Clematis armandii ‘Apple blossom’ (clematis)
De lichtroze tot witte bloemen van deze vroegbloeiende clematis komen tevoorschijn uit donkerroze knoppen, wat enigszins doet denken aan appelbloesem. Deze krachtige klimmer is wintergroen en heeft leerachtige, glanzende bladeren. De bloei is uitbundig en de bloemen geuren licht. Kortom, een sprookje na die lange, donkere wintermaanden.
BLOEI: maart-mei HOOGTE: 4 m STANDPLAATS: zon-halfschaduw
3 Corylopsis pauciflora (schijnhazelaar)
Als kleine lantaarns hangen de talrijke bloemtrossen aan de takken. Ze maken van deze struik uit het Verre Oosten een bijna lichtgevende bloemenwolk, wat een feest! Houdt van humeuze, goed doorlatende grond.
BLOEI: maart-april HOOGTE: 1,5 m STANDPLAATS: zon-halfschaduw
Peperplanten hebben veel warmte en een lang seizoen nodig. Daarom zaai je ze vroeg (februari) en plant je ze in mei onder glas uit, of in een pot die op een warme plaats staat. De planten groeien vooral verticaal, toppen zorgt voor wat meer vertakkingen. Nog handiger is het om drie zaailingen op een afstand van 10 centimeter van elkaar uit te planten. De wortels zitten elkaar nauwelijks in de weg en de drie planten maken één volle bos die meer opbrengst op hetzelfde oppervlak oplevert.
Natuurlijk: een overvloedige oogst geeft een enorm rijk gevoel, zeker als je weet hoe die tot stand kwam en met hoeveel aandacht je de planten hebt verzorgd. Dat laatste weegt bij moestuinieren misschien nog wel zwaarder dan die enorme oogst. In de moestuin zie je de volledige ontwikkeling van zaadje tot oogst. Plannen, zaaien, uitplanten, zorgen en beschermen bij slecht weer, opbinden, plaagdieren die je soms moet verjagen, water geven: het zorgt er allemaal voor dat de oogst zoveel meer is dan de spreekwoordelijke kers op de taart. Je kunt soms al dolblij zijn met een onooglijk bloemkooltje, en natuurlijk dat eerste aardbeitje of tomaatje dat je kunt oogsten.
Een komkommer geeft een grote oogst maar heeft veel warmte nodig en is gevoelig voor bijvoorbeeld spintmijt en meeldauw. Een cucamelon is minder gevoelig voor ziekten en plagen en doet het juist beter in de buitenteelt. Bij het voorzaaien in maart kunnen de zaailingen half mei op een zonnig plekje bij een klimgaas worden uitgeplant. De planten slingeren tot ruim 2 meter de hoogte in en van half juli tot in oktober kun je handenvol kleine, knapperige vruchtjes oogsten die naar komkommer met een vleugje citroen smaken.
Eén courgetteplant neemt wel een vierkante meter in beslag, maar kan ruim veertig courgettes geven. Voorwaarden: een warme standplaats, humusrijke grond en relatief veel voeding en vocht. Heb je de ruimte, dan loont het altijd de moeite om nog een tweede courgetteplant (of pompoenplant) te zaaien/planten, zodat kruisbestuiving voor de beste opbrengst zorgt.
Het is handig om je bij de aankoop van zaden te verdiepen in de beschikbare tomatenrassen, want er zijn grote verschillen in smaak, vroegheid, grootte én opbrengst. Als het om dat laatste gaat, spannen rassen binnen de Multiflora-groep de kroon; het zijn vaak cherry-/cocktailtomaten en de opbrengst kan oplopen tot meer dan honderd tomaatjes per tros. Uiteraard hebben standplaats, gezondheid van de plant en een goede bestuiving ook invloed op de oogst.
Voorbeelden van Multiflora-rassen zijn ‘Ildi’, ‘Barry’s Crazy Cherry’, ‘Yellow Clementine’, ‘Red Centiflor’, ‘Amber Keyes’ en ‘Reverend Michael Keyes’.
Deze slasoort zaai je in rijtjes, omdat hij geen krop vormt maar losse blaadjes geeft. Er zijn twee rassen: Australische Gele en Amerikaanse Roodrand. Je kunt weken tot zelfs maanden van dezelfde plantjes oogsten, steeds weer worden er nieuwe bladeren gemaakt. Een ander voordeel is dat deze sla vrij veel kou verdraagt, waardoor ze van maart tot september gezaaid kunnen worden en je er bijna jaarrond van kunt oogsten. Zeker onder glas, en in een zachte winter op een beschutte standplaats soms zelfs ook buiten.
Deze planten houden van koele omstandigheden en kunnen goed tegen kou, ze maken telkens weer nieuwe blaadjes. Zaai daarom vroeg in het voorjaar voor oogst in april, mei en juni. De planten schieten daarna vaak door, maar ook dan kun je er nog een poosje blaadjes van oogsten. Ook de bloempjes zijn eetbaar. Zaai in de nazomer nog een keer en plant de zaailingen onder glas, in pot of beschut buiten voor oogst in herfst en winter.
Je oogst en eet van dit zusje van de rode biet de malse bladeren (met of zonder dikke bladribben). Bij voorzaaien in maart kunnen de zaailingen in april worden uitgeplant. Je kunt er dan van eind mei tot ver in de herfst van oogsten. Tenminste, als de planten niet doorschieten; om die reden staan ze in de zomer graag in vochtige grond in de halfschaduw. Laat het hart van de plant intact zodat er steeds weer nieuwe bladeren groeien. Naast de bekende groene soort, zijn er rassen met felgekleurde bladnerven die niet misstaan in een siertuin. In de zomer gezaaide planten kunnen op een beschutte plek een zachte winter overleven, onder glas kun je er de hele winter van oogsten.
Niet iedereen heeft plaats in de tuin voor een grote fruitboom. Er worden steeds vaker Ballerina-boompjes aangeboden: ze zijn geënt op een speciale onderstam waardoor ze korte zijtakjes langs de hoofdstam maken. Daardoor wordt zo’n boompje niet breder dan 60 centimeter (en ongeveer 250 centimeter hoog) en past hij gemakkelijk in een kleinere tuin of in een hoekje. De plantafstand is ongeveer 75 centimeter waardoor je er ook een fruithaag mee kunt maken. Zelfs de teelt in een grote pot op een balkon of terras is mogelijk. De opbrengst is voor zo’n smal boompje meer dan prima, uiteraard mede afhankelijk van soort, ras, leeftijd en omstandigheden.
Je kunt overwegen om een plant niet geheel te oogsten, maar alleen dat wat je wilt eten. Je kunt bijvoorbeeld van sla niet de hele krop oogsten maar alleen de buitenste bladeren; dan groeit de plant verder en kun je wekenlang telkens weer nieuwe bladeren oogsten. Hetzelfde geldt voor andijvie, bleekselderij en mosterdblad. Probeer trouwens ook eens het buitenblad van Chinese kool te eten, of dat van ijsbergsla, en zelfs van bloemkool (zonder de dikke nerf); uiteindelijk is het allemaal eetbaar.
Met één pootaardappel die ruim één kilo aardappelen kan opleveren, is de opbrengst eigenlijk al prima. Maar als je de planten kunt beschermen, kun je ze ook nog extra vroeg en/of extra laat telen. Kies voor vroege rassen die een hoog cijfer krijgen voor de resistentie tegen phytophthora (aardappelziekte). Omdat de planten geen vorst kunnen verdragen, plant je extra vroege/late aardappelen in de grond in een kas of platte bak, of in potten of zakken die je in koude periodes bijvoorbeeld in een tunneltje of garage kunt zetten. Zo kun je in januari/februari al aardappelen poten en in juni oogsten. Voor de extra late oogst poot je in juli en je oogst ze in november.
Wie wordt er niet blij van de eerste voorjaarsbloesem? De inheemse sleedoorn (Prunus spinosa) laat als een van de eerste zijn (witte) bloesem zien, soms is dat al half maart. Ook een perzikboom (Prunus persica) en amandelboompje (Prunus triloba) zorgen in maart al voor kleur. Wanneer hun kleine roze bloempjes verschijnen, hangt af van de temperatuur. Nachtvorst kan bij deze vroege bloeiers helaas roet in het eten gooien; de bloempjes worden dan bruin. Wordt er in maart nachtvorst voorspeld? Snij dan tijdig wat takken in knop af voor in de vaas. Zo haal je de lente in huis!
Siergrassen die jaren geleden zijn geplant, kunnen van binnenuit kaal worden. Je kunt ze het beste in het voorjaar onder handen nemen, in tegenstelling tot de meeste vaste planten die je het beste in het najaar kan opnemen, splitsen en verplanten. Siergrassen kunnen soms lastig te splitsen zijn. Kleine, losse pollen zijn makkelijk met de hand te scheuren, maar stevige soorten als Miscanthus vragen wat meer kracht. Een handige methode is om de pollen te splitsen met twee mestvorken. Steek ze naast elkaar (met de ‘rug’ naar elkaar toe) in het midden en beweeg de handvaten van elkaar af, zodat de pol doormidden breekt. Als dit niet lukt, kun je een scherpe spade, tuinmes of een zaag gebruiken om de pol te splitsen. Er zijn zelfs mensen die met succes een bijl gebruiken. Soms is een beetje vastberadenheid nodig. Herplant alleen de meest vitale delen, op dezelfde diepte als de oorspronkelijke pol. Werk vóór het planten een ruime hoeveelheid compost door het plantgat heen. Geef na de aanplant direct water.
In maart is het tijd om je tuinrozen een grondige snoeibeurt te geven. Zorg ervoor dat je schoon en scherp gereedschap gebruikt en begin met het volledig verwijderen van dode, dunne en beschadigde takken. De overgebleven takken snoei je bij grootbloemige rozen en trosrozen terug tot 5-7 cm boven de grond. Bij stamrozen doe je dat tot 5-7 cm boven de oculatieplaats (de verdikte knobbel waar de vertakking begint) en bij klimrozen snoei je de zijtakken van de hoofdtakken die hebben gebloeid terug tot 5-7 cm. Er ontwikkelen zich snel nieuwe takken, dus je hoeft niet al te voorzichtig te zijn. Na het snoeien meng je een handje organische mest door de bovenlaag van de grond rondom de roos.
Ramblers hoef je alleen te snoeien als ze te groot of te oud worden. Eenmaal bloeiende heesterrozen (die alleen in juni-juli bloeien) pak je alleen om de paar jaar aan om ze te verjongen. Knip ze dan tot 10-15 cm boven de grond af.
en blauw. Volgens Arjen de Groot komt het eenvoudigweg, omdat ze daar evolutionair op zijn afgestemd. “Het heeft te maken met het spectrum van kleuren dat ze kunnen onderscheiden. Rood bijvoorbeeld, dat kunnen ze gewoon niet zien, en ook roze zien ze niet zo goed.’’ Dat wil ook weer niet zeggen, dat je nooit een bij of hommel op een roze bloem zult aantreffen. “Vooral honingbijen en hommels zijn niet zo kieskeurig. Heel veel hommels hebben een voorliefde voor klaversoorten, waarvan de bloemvorm goed bij hun lange tongen past. Daarbij bezoeken ze ook de rode variant.’’
Klumpers werd tijdens veldonderzoek in de duinen verrast door een stel hommels die opeens van blauw naar wit overvloog. “Het ging om slangenkruid, een inheemse plant die heel aantrekkelijk is voor hommels die vooral op blauw en paars vliegen. Als slangenkruid muteert, verschijnt dat ook in het wit. Hier stonden er veel witte bij elkaar, dus als je veel witte planten bij elkaar zet, dan zijn ze opeens wel aantrekkelijk voor hommels. Zo kun je bijen wat leren.’’ Bijen zijn intelligente wezens volgens Klumpers. “Ik weet dat ze sommige hommels hebben geleerd om aan een touwtje te trekken om zo bij hun voedsel te komen.’’
Ze verrassen haar nog steeds, de bijen. Hoe grote bladsnijders tijdens het paren hun pootjes over de ogen van de vrouwtjes leggen bijvoorbeeld. Waar het op duidt? “Waarschijnlijk is dit om het vrouwtje beter te behagen. Ik heb het zelf nog nooit mogen meemaken, helaas.’’ Veel te onderzoeken nog. Ze is nog lang niet uitgekeken op de bijen. “Als je in een tuin komt, kom je altijd wel een bij tegen. Het is een dier dat heel dicht bij de mensen staat.’’
Wilgenkatjes lokken in maart al veel bijen.
* beemdooievaarsbek ( Geranium pratense )
* klaver ( Trifolium )
* klokje ( Campanula )
* beemdkroon ( Knautia )
* lavendel ( Lavandula )
* madeliefje ( Bellis perennis )
* paardenbloem ( Taraxacum officinale )
* rozemarijn ( Rosmarinus )
* slangenkruid ( Echium vulgare )
* streepzaad ( Crepis )
* tijm ( Thymus )
* wilde margriet ( Leucanthemum vulgare )
IK WIL EEN PAAR STRUIKEN
AANPLANTEN DIE BESSEN
GEVEN DIE VOGELS LOKKEN. WELKE BESSTRUIKEN RAAD JE AAN VOOR EEN KLEINE TUIN?
Vogels zijn dol op de bessen van inheemse bomen en struiken zoals vlier, meidoorn, lijsterbes, liguster, klimop, Gelderse roos (Viburnum opulus) en hulst. Over het algemeen worden deze echter wat te groot voor een kleine tuin. Voor een kleine tuin is er helaas minder keuze aan besstruiken voor vogels. Heb je als erfafscheiding een klimophaag? Snoei deze dan slechts 1x per jaar (na de winter), dan geeft de klimop volop bloei, gevolgd door bessen waar vogels op afkomen. Andere opties zijn: vuurdoorn of druif (als leiplant tegen een zonnige gevel of schutting), Berberis, Euonumus alatus (kardinaalsmuts) of een laagstam pruimen- of appelboom.
MIJN SKIMMIA KREEG VORIGE ZOMER INEENS GELE BLADEREN. DOOR DE VELE REGEN WAS DE POTGROND ERG NAT. IS DAT DE OORZAAK OF IS ER IETS ANDERS AAN DE HAND?
2
KAN IK EEN HOPPLANT OOK IN EEN GROTE POT PLANTEN EN DAN VIA DRADEN LANGS DE SCHUTTING LEIDEN?
In principe kun je alle planten in een pot zetten, als je er maar goed voor zorgt. Hop houdt van zon, matig vocht en goed gedraineerde grond; daarnaast hebben de wortels veel ruimte nodig. Zet hem dus in een grote pot - dat kan ook een speciekuip zijn waar je onderin veel gaten boort voor de afwatering - en gebruik goede potgrond. Geef de hop in de zomer voldoende water. Maak liever een tot twee keer per week de potgrond door en door nat dan elke dag een beetje water. Zorg ervoor dat de hop een stevige klimsteun heeft, want zijn ranken kunnen wel 10 m lang worden. Sterk ijzerdraad dat je met afstandhouders aan de schutting bevestigt is een prima optie. Zet de pot bij voorkeur op verharding; dit voorkomt dat de hop - via de drainagegaten - uit de pot ‘ontsnapt’ en gaat woekeren.
Wist je dat de mooiste hopbellen alleen aan vrouwelijke planten ontstaan? Vraag daarom bij aanschaf altijd naar een vrouwelijke plant.
Krijgt een skimmia geel blad dat kan dat drie oorzaken hebben: hij krijgt te weinig water, te veel zon - waardoor de plant verdroogt of verbrandt - of te weinig voeding. Een skimmia houdt van halfschaduw en luchtige, humeuze, zure grond. Vaak is de grond in de tuin niet zuur genoeg voor een skimmia. Op neutrale of kalkhoudende grond (zoals klei) kan een skimmia niet voldoende voedingsstoffen uit de grond opnemen, het gevolg is dat uiteindelijk het blad vergeelt. Bemesten bij een skimmia heeft dus alleen zin als de grond zuur genoeg is. De zuurgraad kun je zelf meten met speciale sets die hiervoor verkrijgbaar zijn. Is de grond niet zuur genoeg? Breng dan elk jaar wat tuinturf rondom de plant aan. Koffiedrab is in dit geval niet effectief want dit is lang niet zuur genoeg om de pH-waarde drastisch te veranderen.
Veel mensen vinden snoeien lastig, daarom leggen we in dit artikel het hoe en waarom van snoeien uit. Mét handige snoeikalender voor het voorjaar!
In de tuin passen we snoei toe voor verschillende doeleinden: voor evenwicht tussen wortels en takken, om de bloei te verlengen, om heesters te verjongen, om een goede vorm te verkrijgen, en - met name bij hagen, bomen en heesters - om ze in vorm te houden of de grootte te beperken. Sommige heesters bloeien op het oude hout, dat wil zeggen op de takken die in het vorige jaar (of eerder) zijn gevormd. Dat is geldt voor voorjaarsbloeiers als forsythia, sering en Kolkwitzia (koninginnestruik), en bij vroegbloeiende klimmers als Clematis montana (bergbosrank). Zou je deze vroege bloeiers in de winter snoeien, dan knip je de bloemknoppen weg. Daarom snoei je deze soorten ná de bloei, waarbij je een tak terugknipt tot aan een krachtige, lagere zijscheut. Zomerbloeiende soorten bloeien op het jonge hout, dus op de takken die in hetzelfde jaar gegroeid zijn. Hiertoe behoren de vlinderstruik (Buddleja davidii) en de zomerbloeiende clematissen, maar ook de perkrozen. Deze soorten mag je in het vroege voorjaar flink kortwieken, omdat de bloei het rijkst is op de nieuwe scheuten.
TIP
Werk altijd met een schone en scherpe snoeischaar. Zo krijg je gladde (en schone) snoeiwonden die snel genezen.
• Knip de afgestorven stengels van siergrassen en vaste planten af.
• Snoei zomerbloeiende clematis rigoureus terug, tot twee paar knoppen van onderaf de stengels. Knip clematissen die in juni bloeien, slechts terug tot op enkele knoppen vanaf de gesteltakken.
• Snoei vlinderstruik (Buddleja davidii) en Caryopteris terug tot op een gestel van 20-30 cm.
• Verjong boerenjasmijn: knip enkele oude takken laag bij de grond af.
• Snoei pluimhortensia’s (Hydrangea paniculata) terug tot 15 cm boven de grond.
• Knip Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ tot 15 cm terug als je grote bloemen wilt. Knip je ze minder diep terug (tot 40 cm), dan blijven de bloemen wat kleiner.
• Snoei perkrozen terug tot op 5-7 cm boven de grond en rozen op stam tot 5-7 cm boven de entplek.
• Snoei bij klimrozen de zijtakjes op de gesteltakken kort terug.
• Knip bij forsythia na de bloei enkele oude takken terug tot op een lagere, krachtige scheut en dun het hart wat uit.
• Knip bij boerenhortensia’s (Hydrangea macrophylla) oude bloeiwijzen pas af in april, ze beschermen de knoppen tegen late nachtvorst. Verjong de struiken ook meteen door enkele oude takken laag bij de grond af te knippen.
• Knot bolcatalpa om de twee jaar; knip alle takken vlak boven de knot af.
• Snoei lavendel, Salvia officinalis en Santolina iets terug, maar niet tot in het kale hout.
• Knip bij Clematis montana na de bloei enkele stengels terug tot op een lagere scheut.
• Knot na de bloei Prunus triloba (amandelboompje) op stam.
• Verjong Deutzia (bruidsbloem), Kolkwitzia (koninginnestruik) en Weigela door na de bloei enkele oude takken flink terug te snoeien tot op een lagere, krachtige scheut.
• Knip hagen van liguster, Lonicera nitida, beuk, haagbeuk en coniferen weer mooi strak.
• Knip vaste planten als Phlox, Campanula lactiflora en herfstasters begin juni wat terug. Zo krijg je vollere planten die rijker bloeien.
De Pantella Crescenda, een natuurlijke, low tech kweekset, is genomineerd voor de internationale Green Product Awards. Met de kweekset kun je eenvoudig het hele jaar door verse microgroentes kweken. Het waterpeil in de set wordt op gelijke hoogte gehouden door het vacuüm in het reservoir. Hierdoor heb je geen elektriciteit nodig. Alle onderdelen zijn schoon te maken, opnieuw te gebruiken en te vervangen mocht er iets kapot gaan. De winnaars van de Green Product Awards worden in april bekend gemaakt. www.houseofthol.nl
In februari en maart mag je jouw rozen weer een boost te geven. Biologische Rozenkwekerij De Bierkreek heeft hiervoor Mest-op-Maat. Deze organische rozenmest is geheel van plantaardige oorsprong en is samengesteld uit voedingsstoffen en sporenelementen die niet alleen nuttig zijn voor de plant zelf, maar ook het bodemleven stimuleren. Wat deze meststof uniek maakt, is dat hij volledig af te stemmen is op jouw type roos, grondsoort en de tijd van het jaar. Zo krijgen je rozen precies de juiste voeding en wordt de natuurlijke weerstand optimaal, zodat ze minder gevoelig zijn voor ziekten. Je kunt ook een mestabonnement afsluiten, zodat je het voeden van de rozen niet meer hoeft te vergeten. www.bierkreek.nl
Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland roepen 2024 uit tot Het Jaar van de Huismus. Elk jaar kiezen de organisaties een vogelsoort die extra aandacht kan gebruiken. Sinds 1980 is het aantal huismussen in Nederland met 60 procent afgenomen, vooral in de grote steden zijn er veel verdwenen. De hoeveelheid groen in de steden neemt nog steeds af en dat moet veranderen om ervoor te zorgen dat de huismus weer in groten getale in Nederland rond kan vliegen. De Vogelbescherming wil particulieren en bouwprofessionals ertoe aanzetten om bij de inrichting van tuinen en de (ver)bouw van huizen rekening te houden met de huismus. www.vogelbescherming.nl
Je zou haar wel eens van iets heel anders kunnen kennen, maar wist je dat Bobbi Eden vandaag de dag een fanatiek moestuinier is? In haar nieuwe boek ‘Hoe begin je een moestuin’ lees je hoe je op een laagdrempelige manier kunt beginnen. Het aanleggen en onderhouden van een moestuin is écht voor iedereen weggelegd. Bobbi legt bijvoorbeeld uit hoe je met een leeg melkpak, een basilicumplant van de supermarkt en een oude snoeischaar aan de slag kunt. Het boek verschijnt 21 februari. € 15, www.kosmosuitgevers.nl
Wist je dat orchideeën heel goed te combineren zijn met groene planten in huis? Binnen het interieurdesign zien we de verbinding met de natuur veel voorbijkomen. Orchideeën samen met groene planten passen naadloos in dit concept, want ze halen de natuurlijke wereld naar binnen en brengen een harmonieuze, rustgevende sfeer in huis. De contrasterende texturen en hoogtes van deze planten creëren een interessant schouwspel in je interieur. www.orchidsinfo.eu
Op een milieuvriendelijke manier vogels voederen, kun je gemakkelijk doen door gebruik te maken van gerecyclede voedersystemen van Vivara. Ze zijn gemaakt van lege drankkartons, die werden verwerkt tot plastic granulaat. Het resultaat is ook nog eens leuk om naar te kijken, want deze strakke voedersystemen passen perfect in de moderne tuin. www.vivara.com
TULPEN STYLEN
Het seizoen van de snijtulp is weer in volle gang! In ‘Viva La Vida’, een opvallende woontrend van 2024, draait het om het vieren van het leven met veel passie en kleur. Roze, rood, oranje en geel zorgen voor een tropische en mediterrane sfeer. Als er één voorjaarsbloem past bij zo’n vrolijke woonstijl is het wel de tulp. De styling is gelukkig heel eenvoudig: in een mooie, kleurrijke vaas komen ze al snel tot hun recht. www.tulpentijd.nl
Steeds vaker zien we dat de meubels in de tuin een indoor look en feel hebben. Royal Botania heeft met een reeks aan nieuwe tuinmeubels juist het tegenovergestelde gedaan, namelijk het ontwerpen van klassiek en authentiek outdoor meubilair. De tuin- en terrasmeubels zijn multifunctioneel, onderhoudsvriendelijk en geven juist dat echte buitengevoel. www.royalbotania.com
Een cadeautje geven aan iemand is altijd leuk, maar wat dacht je van een boom cadeau doen? De campagne Jouw Boom stimuleert dat iedereen minstens één keer in het leven een eigen boom plant. Dat is, naast alle voordelen die het voor klimaat en natuur heeft, heel simpel en ook gewoon heel leuk. Het initiatief wordt gesteund vanuit Plan Boom, een project van de Natuur- en Milieufederaties. www.jouwboom.nu
Kwekerij Van Der Velde Waterplanten introduceert een spectaculaire, winterharde, blauwe waterlelie die bloeit van juni tot in het najaar. De blauwe bloemen van de Nymphaea ‘Blue Queen’ worden zo’n 20 centimeter in diameter én de plant is winterhard. Hij is, net als andere soorten, geschikt voor vijvers of waterbakken met een diepte tot 40 centimeter. www.vdvelde.com
Husqvarna, de uitvinder van de robotmaaier, presenteert dit voorjaar twee geavanceerde automowers: 310E NERA en 410XE NERA. De maairobots zijn voorzien van de nieuwe EdgeCut-technologie en een grensdraad is niet meer nodig voor het maaien. Op het moment dat de maaier de gazongrens heeft bereikt, draait de robot met zijn achterkant naar de rand. Daar zit een kleine maaischijf die de graskantjes kortwiekt. Daarnaast kun je een deel van je gazon afschermen, om die te laten verwilderen voor bijen, vlinders en andere bestuivers. Ook maait hij alleen overdag, zodat egels en andere nachtdieren zorgeloos over het gazon kunnen lopen. www.husqvarna.com
Wat is er fijner dan een tuin die precies aansluit op jouw wensen? In hun nieuwe boek ‘Tuinontwerpen, elke tuin verdient een goed ontwerp’ beschrijven Jeanne van Rijs en Modeste Herwig uitgebreid hoe je een ontwerp voor je eigen tuin kunt maken. Duidelijke stappenplannen en schema’s laten je zien hoe je hierbij te werk gaat. Hier alvast een voorproefje uit dit inspirerende boek vol aansprekende foto’s.
TEKST: JEANNE VAN RIJS FOTO’S: MODESTE HERWIG, JEANNE VAN RIJS
Wil je als volwassene niet in een nette tuin met een strak geknipt gazon en een terras met grote tegels zitten? Houd je van stoer, ‘basic’ en beleven?
Gebruik dan natuurlijke, robuuste materialen zoals hout (misschien zelfs onbewerkt hout, zoals boomstammen), halfverharding of houtschors voor de paden. Betonnen stapstenen, natuursteen, grote zwerfkeien, siergrassen en bomen met jungle-achtig blad. En wat te denken van een houtgestookte hottub? Kies liever voor golvende lijnen dan voor strakke rechte vormen. Qua verlichting? Een dergelijke tuin is spaarzaam verlicht. Voorzie je tuin her en der van hogere beplanting waar je doorheen kunt lopen. Door delen van de tuin aan het zicht te onttrekken, ontstaan afgeschermde plekjes en lijkt de tuin groter en spannender. Natuurlijk mogen water en een vuurplaats niet ontbreken. Geen strakke vijver, maar een natuurlijk beekje met stromend water, een moeras, een wadi of een poel met grote stapstenen die je naar de overkant leiden.
Een tuin voor jonge kinderen hoeft niet vol kleurrijk plastic speelgoed te staan. Bied ze materiaal en ruimte om te experimenteren, te beleven en te bouwen.
Kinderen in de peuter- en kleuterleeftijd zijn druk bezig met ontdekken. Hun lijf, hun vaardigheden, hun mogelijkheden en de wereld rondom zijn reuze interessant. Klimmen, op driewielers fietsen, hink-stap-springen, verstoppertje spelen, met zand en water kliederen zijn favoriete bezigheden. Er is zoveel om mee te spelen! Maar... spelen is ook leren. Wij zijn een groot voorstander van onopvallende speelmogelijkheden die uitdagen om te ontdekken, te ervaren, je creativiteit te gebruiken. Voor een strak ingerichte tuin met een zandbak, een schommel en een plastic speelhuisje is wellicht wat leukers en uitdagenders te bedenken. Een berg zand, boomschijven om te stapelen, een pad van te leggen, of een auto mee te fantaseren. Een ondiepe watergoot om kikkervisjes in groot te zien worden. Met wat volwassen ‘speelzin’ maak je een tuin die fijn voor kinderen is, maar waar volwassenen niet het gevoel hebben in een kinderspeeltuin te zitten. ONTWERP: FREEK DE GRUIJTER LOCATIE: TUIN FAM. VERSTAPPEN
Regenwateropvang in een container onder de bestrating, beplanting die insecten aantrekt en een bijenhotel opgenomen in een muurtje zijn ingrediënten voor een ecologische tuin.
Duurzaamheid is een vanzelfsprekend aandachtspunt in deze tijd van klimaatproblematiek, verarming van biodiversiteit en de mate waarin wij als mensen onze leefomgeving wereldwijd uitputten. Gelukkig zien steeds meer mensen het belang in van een ecologisch verantwoorde tuin die een bijdrage levert aan het oplossen van deze problemen. Tuinier met de natuur mee door beplanting te kiezen die past bij de omstandigheden in jouw tuin. Kies veel verschillende soorten planten die allemaal aantrekkelijk zijn voor vlinders, bijen en vogels. Door her een der een grote steen te leggen, en verhoogde zonnige droge plekjes en schaduwrijke natte plekken te maken, bieden we leefmogelijkheden voor diverse kleine dieren. Daarnaast zorgen we ook voor opvang van regenwater dat we in droge tijden weer kunnen gebruiken. Natuurlijk maken we zoveel mogelijk gebruik van gerecycled materiaal waardoor we onze ecologische voetafdruk klein houden.
TUINONTWERPEN –
ELKE TUIN VERDIENT
EEN GOED ONTWERP
ISBN: 978 90 0039 1905
Prijs: € 34,99
Auteurs: Jeanne van Rijs en Modeste Herwig
Uitgever: Forte Groen
Publicatie: maart 2024
Een moestuin waarin bloemen, groente en kruiden door elkaar geplant zijn voor een jaarrond mooi resultaat heet met een sjiek Frans woord een potager.
Bloemen plukken, kruiden oogsten en groente kweken. Je kunt natuurlijk een stukje moestuin maken, een plantenbak met kruiden op het terras zetten en bloemen uit de borders plukken. Maar hoe leuk zou het zijn als je je tuin helemaal inricht als eetbare tuin, compleet met een mooi ontwerp. Plant groente, fruit en kruiden op een zonnige plaats. Kweek alles het liefst in circa 10-15 cm niet te grote, verhoogde bakken. Ze bieden structuur, je kunt overal gemakkelijk bij, en het is gemakkelijk om het grondmengsel te vervangen als de teelt daarom vraagt. Maak haagjes van kruiden zoals bieslook. Ook dit geeft structuur. Dat geldt nog meer voor wintergroene planten zoals rozemarijn en salie. Zet ze op belangrijke hoekpunten. Zo ziet je mooie moestuin er in de winter ook goed uit. Kweek bij voorkeur bijzondere dingen die je lekker vindt en die niet massaal in de groentewinkel of supermarkt te vinden zijn.
Epimedium perralchicumx ‘Frohnleiten‘
Epimedium x versicolor ‘Sulphureum‘
Epimedium x versicolor ‘Cupreum‘