10 Roze en bloemdessins
Knusse woning in voormalige kuipenmakerij
60 Rust in de watermolen
Bijzondere B&B op unieke plek
30 Charmante broccolini
Verfijnde variant op grote broer broccoli
38 Quiches en taarten
Hartige baksels voor uitgebreide lunches
46 In de keuken
Handige weetjes & tips
106 Tijd voor bessen
Van ijsbonbons tot fruitige wafels
22 Zonnig en fris
DIY’s en lekkers met zonnige citroenen
68 Altijd een zitplaats
Een stoeltje voor strand of picknick
76 Blauw, paars en roze
Stylen met de bloeiaren van ridderspoor
96 Met naald en draad
Borduurprojecten met restjes wol en katoen
102 Maak er wat van!
Nieuwe meubels van oud hout
48 Sierlijke groenten
Palmkool en pronkboon in de siertuin
58 De tuin in
Handige weetjes & tips
70 Aan de slag
Tips om veilig te tuinieren
72 Ooievaarsbek
Robuuste alleskunner voor elke tuin
80 Op ontdekkingstocht
Hoogzomer in de tuin van Riet
84 Privacy in de tuin
Mooie schermen voor middagdutjes
112 Eerste hulp onderweg
Groene pleisters voor kleine wondjes
122 Weg met nare geurtjes
Een fris huis zorgt voor een
helder hoofd
124 Zware maaltijd of stress?
Zo komen darmen en maag tot rust
ABONNEMENT
KIES JIJ?
Kijk op pagina 56
8 De fazant
Inheemse exoot
20 Beleef de natuur
Alles wat nu kruipt, vliegt en bloeit
52 Als de avond valt
Dieren en planten die van donker houden
92 Weersvoorspellers
Planten als groene meteorologen
6 Lezerspost
7 Mensen in LandIdee
19 Column door Koos Degeling
29 Doe mee & win
45 Anna Koster over… tuindersgeluk
88 Kunst van de Korte Keten
91 Column door Linda van ’t Land
120 Nieuws
125 Deze plek
126 Uitgids
129 Puzzel
130 Volgend nummer
130 Colofon
In het huis van Suzanne Kok (53) en haar man Wim (64) is er in elke kamer een verrassing. Gezellige hoekjes, sfeervolle details en kleurrijke elementen maken het huis uit 1907 tot een knus geheel. “Ik vind het fijn om thuis te zijn, een gezellig interieur maakt het nog leuker om thuis te komen”, vertelt Suzanne bevlogen. We bezoeken Suzanne in haar huis in Oud-Beijerland.
Terwijl de zon buiten overuren maakt, worden we door Suzanne gastvrij welkom geheten in huis. Door de lichte pastelkleuren en de verschillende (bloemen)patronen worden we als vanzelf vrolijk wanneer we binnenkomen. Suzanne vertelt dat het huis in eerste instantie financieel onbereikbaar leek voor hen, maar ze er stiekem al wel verliefd op was. “We woonden hier niet ver vandaan en dit huis lag op de route van mijn dagelijkse rondje met de hond. Ik had pas door dat het huis te koop stond, toen het al leeg was. Ik heb een aantal keren stiekem door de ramen naar binnen gegluurd, maar de prijs van het huis was onbetaalbaar. Ik zette het uit mijn hoofd en probeerde de rondjes daarop steevast door te lopen als ik hier voorbij liep”, lacht Suzanne.
Toen ze ontdekte dat de vraagprijs na een aantal maanden gezakt was, speelde ze dit gelijk naar Wim door en niet lang daarna liep het stel samen met een makelaar
‘We wonen in een oud huis en dat merk je onder andere aan dat het huis scheef loopt.’
door het huis. Alles was donkerblauw en zwart geverfd, waardoor ze door veel elementen heen moesten kijken. Maar de verschillende ruimtes maakten dat vooral Suzanne vrijwel op slag verliefd was op het huis: “De ruime woonkeuken en de prachtige houten vloer zijn wel de redenen waardoor ik direct verkocht was. Maar ook de buitenkant van het huis vind ik heel charmant, dat het half vrijstaand is, is ook heel prettig. Het heeft gewoon iets”, vertelt Suzanne die nog steeds heel blij is met het huis. Ook haar man Wim is blij met de aankoop, samen hebben ze er in de
loop der jaren echt hun eigen plekje van gemaakt. Waarin kleur en creativiteit een belangrijke rol spelen.
Liefde voor roze
“Ik heb altijd al een zwak voor roze gehad”, vertelt Suzanne. “Toen ik voor het eerst op mezelf ging wonen, had ik een appartement met roze muren en roze rolgordijnen, dat was misschien iets too much, maar de liefde voor roze is nooit meer helemaal weggaan.” Ook de liefde voor bloemetjespatronen stopt Suzanne niet onder stoelen of banken, maar plakt ze liever aan de muur in de vorm van behang. “Wim kan goed behangen en ik vind het heerlijk om te verven, dus geregeld pakken we een wandje of een hoekje aan in huis“, vertelt Suzanne enthousiast. Vanwege de donkere kleuren op de wanden en deuren was dat ook de eerste klus die het stel aanpakte, maar intussen hebben de wanden al veel kleuren en patronen gehad. “Het interieur is hier
‘Wim kan goed behangen en ik vind het heerlijk om te verven, dus geregeld pakken we een wandje of een hoekje aan in huis.’
aan verandering onderhevig, ik vind het heerlijk om ermee bezig te zijn.” Toen het stel het huis kocht was er nog geen centrale verwarming en hadden veel ramen nog enkel glas, dus ook dat werd direct aangepakt.
Het huis komt uit 1907 en heeft tot 1970 gediend als kuipenmakerij en is hierna dienst gaan doen als volledig woonhuis. Voorheen bestond het woongedeelte enkel uit de woonkamer en diende de rest van het huis als bedrijf. Ook behoorde de tuin destijds nog niet bij het huis. “Er was een breed pad langs de zijgevel, maar aan de achterkant was geen buitenruimte. Toen het huis als volledig woonhuis werd gebruikt, hebben de bewoners destijds
samen met de buurman een deal kunnen sluiten om het zijpad wat te versmallen in ruil voor een stukje achtertuin, dat eerder van de buren was. Een goede ruil als je het mij vraagt”, lacht Suzanne. “Het is geen grote tuin, maar het is fijn om een buitenruimte te hebben. Vooral op zonnige dagen als deze is het heerlijk om de deuren in de keuken open te doen en zo buiten te kunnen zitten of binnen te genieten van de heerlijke buitenlucht die binnenkomt.”
Zweedse invloeden
De lievelingsplek is voor Suzanne toch wel de woonkeuken. “Hier in de ochtend samen een kopje koffie op de bank is echt
genieten.” Maar ook de oude slaapkamer van dochter Femke is een heerlijke plek waar de zon fijn naar binnen schijnt. “Ik heb hier de platenspeler en een eethoek neergezet, waardoor het een heel rustgevende plek is.” Het interieur van Suzanne kenmerkt zich door gezellige hoekjes, leuke tafeltjes, kastjes en vrolijke posters. Veel van de kastjes vond Suzanne via Marktplaats of markten. “Ik vind het heerlijk om te snuffelen tussen oude spulletjes. De posters van het Zweedse merk Vissevasse maken alle hoekjes ‘af’, zoals ik het vaak zeg”, lacht ze. Ook zelf verkoopt ze regelmatig meubels of accessoires via Marktplaats. “Hoe leuk ik spullen ook vind, ik ben er nooit écht aan gehecht. Alleen het lichtgroene ladekastje gaat niet zomaar weg. Dit kastje kocht ik van mijn eerste eigen geld, het heeft al alle kleuren van de regenboog gehad en ook de knopjes zijn al regelmatig vervangen, waardoor het steeds weer past bij het interieur.”
Ze ziet dat haar smaak steeds wat strakker wordt, waarbij ze de Zweedse invloeden graag omarmt. “Maar de kleuren en bloemenpatronen zullen hier nooit helemaal weggaan.” Een opvallend bloemenelement vinden we in de woonkamer in de oude houten paneeldelen. “Deze deuren zaten al in het huis; we wisten niet zo goed wat we ermee moesten. Eerst wilde ik ze vervangen, maar toen kwam ik op het idee om ze te schuren, want ook deze deuren hadden de donkere verflaag zoals alles in het huis.” Na urenlang schuurwerk door Wim, was Suzanne maar wat blij met haar nieuwe deuren. Het geeft de woonkamer een unieke uitstraling.
Naast de twee kamers waar Suzanne graag zit, vindt ze de mooiste ruimte in huis wel de badkamer: “We hebben de badkamer ruim twee jaar geleden aangepakt en nog steeds geniet ik elke dag van de mooie kleuren van de tegels en de verschillende details”, vertelt ze. Het stel heeft destijds overal over nagedacht en dit werd - soms
tot ergernis van de aannemer - uitgevoerd. “Ik wilde een stenen randje boven het badkamermeubel zonder tegelstrips. Dit heeft wat gemopper opgeleverd, maar uiteindelijk is het wel gelukt en is het prachtig. Als ik iets wil, kan ik soms drammerig zijn”, lacht Suzanne. Ook qua kleurgebruik werd het stel gek aangekeken toen ze in een badkamerzaak vroegen of er ook roze en groene tegels beschikbaar waren. “Er werd destijds gezegd dat dit niet bestaat, maar dat geloofde ik natuurlijk niet. Ik wist zeker dat het er was, maar dat ik er meer moeite voor moest doen.” En dat weerhield Suzanne er niet van om aan haar plan vast te houden. De roze terrazzo tegels in de badkamer vond ze uiteindelijk bij een bedrijf op Malta. “Ik vond het spannend, want ik heb ze online besteld, zonder dat ik wist of ze goed zouden zijn en of ze wel werden verstuurd. Maar doordat het een kleine ruimte is, vond ik het het risico waard. En uiteindelijk is het goed gekomen. Zoals altijd!” De vloer was precies zoals Suzanne had gehoopt. “Toen de vloer eenmaal binnen was konden we de rest van de badkamer bepalen. In combinatie met de pastelgroene glanzende tegeltjes, het houten meubel en de messingkleurige kranen is het een mooi geheel geworden, waar we nog steeds dagelijks van genieten.”
Schrootjesplafond
Op de badkamer na deed Wim veel zelf, met de nodige kluservaring van voorgaande huizen weet hij hoe hij dergelijke projecten aan moet pakken. Zo timmerde hij de slaapkamer af met OSB platen, die geven een warme sfeer aan de ruimte en zorgen er ook voor dat het hoogteverschil minder opvalt. “We wonen in een oud huis en dat merk je onder andere aan dat het huis scheef loopt, met deze platen kun je dit redelijk gemakkelijk gelijktrekken.”
Wim gebruikte de platen ook voor de ombouw van de verwarming en timmerde een nis op de slaapkamer, waarna Suzanne de boel stileert.
‘Nog steeds geniet ik elke dag van de mooie kleuren van de tegels in de badkamer.’
Ook het plafond beneden verwijst naar vele jaren terug. “Toen we hier kwamen wonen, zat er een grijs spanplafond in. Niet mooi, maar we durfden het niet weg te halen, omdat je nooit weet wat erachter zit. Toen op een gegeven moment onze kat Pleuntje boven op een kast zat en iets op het plafond zag, waardoor ze er een gat in maakte, was dit de eerste stap tot het verwijderen van het gehele plafond. Ik ben Pleuntje nog dankbaar”, lacht Suzanne, “want wat er naar voren kwamen waren de schrootjes. Ze waren niet zo mooi, maar nu ze wit zijn vind ik het een heel gezellig plafond; het verwijst naar vervlogen jaren en maakt de woonkamer tot een knusse ruimte. Het doet me ook denken aan Zweedse huizen
waarin je veel schrootjesplafonds ziet.”
Op de vraag of Suzanne en Wim hier voorlopig nog blijven wonen, antwoordt Suzanne resoluut: “Wij hoeven hier niet meer weg, misschien dat we af en toe een kastje of een muur aanpassen, waardoor het huis weer als nieuw lijkt”, lacht ze. “Dit plekje laten we niet zomaar van ons afnemen”, zegt ze tevreden waarna ze een slok thee neemt uit haar - natuurlijkroze en stijlvolle mok.
MEER INSPIRATIE?
Volg Suzanne op Instagram @suzannekok_
In zanderige gebieden fladdert het koevinkje (Aphantopus hyperantus) van bramenstruik naar koninginnenkruid en akkerdistel. Je ziet ze vaak langs de paden of bosranden in Oost- en Zuid-Nederland en in duingebieden. Nadat ze zo’n twee meter hebben gevlogen nemen ze even rust. Koevinkjes zijn bruin van kleur en verschuilen zich graag tussen het hout.
De pimpernel (Sanguisorba officinalis) is familie van de roos, heeft geveerd blad en mooie, rode bloeiaren. Naast dat het een sierlijk kruid is, kun je het blad van de pimpernel ook culinair toepassen in bijvoorbeeld een salade. Deze blaadjes smaken naar komkommer. Pimpernel is inheems in hooilanden en je kunt ze hier dan ook tegenkomen, wiegend in de wind met hun prachtig gekleurde kopjes.
Wanneer het een tijd droog is geweest in de zomer en er op een avond flink wat regen valt, gaan de recent geboren kikkers en padden aan de wandel. Dat wordt ook wel paddenregen genoemd, omdat de dieren uit de lucht lijken te komen vallen. Ze trekken met z’n allen uit het water, soms met honderden tegelijk, op zoek naar een goed stukje natuur in de omgeving waar ze de zomer door kunnen brengen.
Wanneer jonge egeltjes zo’n zes weken oud zijn, verlaten ze het nest. Ze drinken niet meer bij hun moeder en zijn zelfstandig. Je kunt ze een handje helpen door bijvoorbeeld kattenbrokjes te geven. Geen melk! Wil je ze het makkelijk maken? Als je een opening maakt in de schutting, kunnen egels makkelijker naar de tuin van je buren.
Tijdens een fijne wandeling langs meren en rivieren zie je de gele lis (Iris pseudacorus L.) stralen in de oever. Ze houden van vochtige grond en hebben ondergrondse wortelstokken die de delen die zich onder water bevinden voorzien van zuurstof. De zaden van de gele lis drijven goed en kunnen door een stromende rivier ver vervoerd worden.
Na ongeveer drie jaar is de larve van de zeldzame julikever volledig ontwikkeld. Ze verpoppen en laten zich aan de wereld zien met een tekening van zwart/bruin met wit of geel. Je kunt ze waarnemen vanaf juli, vandaar ook de naam. Hoewel de vrouwtjes groter zijn, hebben de mannetjes opvallende, geveerde antennes. Ben je in de buurt van naaldbomen? Misschien kun je ze dan zien, ze smullen namelijk van dennennaalden. Ze zijn actief vanaf de schemering tot ongeveer middernacht.
In juli bloeien de heideplanten en kleuren ze de velden paars. Veel reptielen zoals hagedissen en slangen vinden hun thuis op heidevelden. Daarnaast vind je er ook amfibieën zoals de heikikker of de rugstreeppad. Wandel je door de heide tegen het vallen van de avond? Dan heb je kans om reeën en herten te zien die komen grazen vanuit nabije bossen.
In mei leggen alle vogels een ei, zo luidt het gezegde. De huismus begint echter al in maart en legt soms zelfs in augustus nog eieren. Omdat huismussen talrijke broedvogels zijn, heb je grote kans dat je de jongen in je tuin ziet rond huppen. Wil je huismussen graag een fijn thuis bieden? Zorg dan voor veel begroeiing en geef ze wat extra voeding. Brood is niet ideaal, daar zit vaak te veel zout in. Zaden en granen zijn beter.
Op voedselrijke, natte bodems en in de zon groeit echte valeriaan (Valeriana officinalis). Het is een vaak bezochte plant door bijen, hommels en vlinders. Ook bij mensen is het een geliefd kruid. De valeriaanwortel bevat namelijk valeriaanzuur, een stof met een sterke geur, die toegepast wordt voor het bevorderen van de nachtrust.
Ondanks dat de bloemschermen van de reuzenberenklauw heel mooi zijn, is het oppassen geblazen met deze plant. Wanneer het sap in aanraking komt met de huid kan dit brandblaren veroorzaken, vooral als de zon schijnt. Dit komt omdat het sap de huid gevoelig maakt voor zonlicht.
Felgele citroenen in zelfgemaakte tafeldecoraties, kransen en guirlandes zorgen voor een frisse, zonnige uitstraling. Je kunt er zelfs mee stempelen. Culinaire indruk maak je met zelfgemaakte citroensiroop en lemon curd.
DIT HEB JE NODIG
Knutselkarton in geel (veel) en groen, sisaltouw, lijmstift, lijmpistool, eventueel een sjabloon van internet
ZO MAAK JE HET
Teken op het gele papier een citroen uit de losse hand of via een sjabloon van internet en knip de vorm uit. Knip zo per hanger 8 citroenen uit en 1 groot groen blad, eventueel ook via een sjabloon.
Knip een stuk touw van 12 cm en vouw dit dubbel tot een lus. Lijm het blad met het lijmpistool rond de lus.
Vouw de citroenen dubbel, breng telkens op één helft lijm aan en lijm die tegen de ‘rug’ van de andere helft. Lijm zo alle 8 citroenen tegen elkaar tot je een soort boek hebt.
Breng op de bovenkant van deze boekrug ongeveer 1 cm lijm aan en lijm de uiteinden van het touw hierop vast. Vouw nu de laatste citroenhelften open en lijm ze aan elkaar.
Maak op deze manier meerdere citroenen en hang ze met de lus aan een koord en hang de guirlande op.
DIT HEB JE NODIG
Wijnkurken, dik schuimrubber, lijm, schaar, spijkers, gele en groene stempelverf, houten wegwerpbestek, zwarte fineliner, maskeertape
ZO MAAK JE HET
Gebruik een schaar om citroenen en bladeren uit het schuimrubber te knippen. Lijm deze schuimrubber stempels afzonderlijk op twee kurken. Prik met de spijker gaatjes in de vrucht.
Doop de schuimrubber stempels in de verf en bestempel het bestek daarmee. Omlijn de citroenen nog eens extra met de fineliner. Versier de stelen met tape.
TAFELKLEED
DIT HEB JE NODIG
Katoenen tafelkleed, gele textielverf, 1 citroen, klein keukenmes, papieren bord, afdekfolie, penseel, strijkijzer
ZO MAAK JE HET
Dek de tafel goed af met folie en spreid het tafelkleed daarover uit.
Halveer de verse citroen en snijd voorzichtig het vruchtvlees eruit. Laat de schilletjes tussen de partjes zitten. Laat de citroenhelften goed drogen.
Doe wat textielverf op een papieren bordje en doop de uitgeholde citroen erin. Zowel de rand als de membranen ertussen moeten bedekt zijn met verf. Breng de verf indien nodig met een penseel aan op ontbrekende plekken.
Druk de citroenstempel licht op het tafelkleed en til hem voorzichtig weer op. Stempel op deze manier het hele tafelkleed.
Laat het kleed goed drogen en strijk het vervolgens om de verf te fixeren.
GEBORDUURD SCHILDERIJTJE
DIT HEB JE NODIG
Borduurgaren, elk in 3 tinten geel en groen, borduurnaald, borduurring Ø 21,5 cm, stof voor borduurwerk 25 x 25 cm, borduursjabloon citroen (zie www.landidee.nl onder het kopje Creatief)
ZO MAAK JE HET
Klem het stuk stof in de borduurring en borduur de citroen volgens het sjabloon. Daarbij bepalen de 4 weefpunten van de stof de grootte van de kruissteek.
Naai de draden aan de achterkant vast en knip de overtollige stof rond de ring af.
De citroen verheven tot botanisch kunstwerk op een geborduurd schilderijtje.
DIT HEB JE NODIG
Metalen ring Ø 30 cm, knutseldraad, florist crêpepapier in geel, crème, groen en lichtgroen, hobbylijm, lijmpistool, krant, sjablonen
ZO MAAK JE HET
Vorm ongeveer 12 citroenen uit krantenpapier. Frommel daarvoor een ovaal van een krantenvel, maak het een beetje vochtig en vorm er een soort van ei van. Goed laten drogen.
Knip uit het gele crêpepapier een rechthoek van circa 7 x 18 cm.
Draai de rechthoek in het midden aan de lange kant met een knik om, zodat hij dubbel ligt. Wikkel dit om de citroen van krantenpapier (florist crêpepapier kan gemakkelijk langs de lange zijde worden uitgerekt) en lijm deze overlappend vast. Knijp het crêpepapier dat aan het uiteinde uitsteekt bijeen en plak het dicht zodat het lijkt op het puntje van een citroen. Maak zo 12 citroenen. Maak nu 9 bloemen. Knip voor de stamper strookjes van 3 x 2,5 cm uit het gele crêpepapier en knip aan de lange zijde dunne franjes. Rol het op en lijm vast.
Knip het crèmekleurige crêpepapier met behulp van het sjabloon uit. Wikkel het om de gele stamper met franjes, lijm het vast en rol de bloemblaadjes met een schaar naar buiten.
Knip het knutseldraad in 20 stukken van circa 20 cm. Omwikkel de metalen ring voor de krans en 14 stukken knutseldraad met groen crêpepapier. Omwikkel 6 stukken knutseldraad met lichtgroen crêpepapier. Knip hiervoor stroken van 1 cm breed, lijm het begin vast en wikkel het papier strak om de ring en draad. Lijm het uiteinde weer vast. Knip met behulp van het sjabloon bladeren uit groen papier en lijm met het lijmpistool 6-10 blaadjes aan elk stuk omwikkeld knutseldraad. Maak 8 stelen met grote groene blaadjes, 6 stelen met kleine groene blaadjes en 6 stelen met kleine lichtgroene blaadjes. Verdeel, als alle afzonderlijke stukken klaar zijn, de citroenen op de ring en bevestig ze met hete lijm. Wikkel vervolgens de takken met bladeren in een ring om de citroenen. Begin met de grote bladeren en eindig met de lichtgroene takken. Lijm vervolgens de bloemen gelijkmatig ertussen.
Florist crêpepapier is extreem rekbaar crêpepapier. Knip je stroken altijd zo, dat het papier rekt in de richting die voor jouw decoratie nodig is.
De sjablonen voor deze decoraties vind je op www.landidee.nl onder het kopje ‘Creatief’.
DIT HEB JE NODIG
Katoenen tasje, servetten met citrusvruchten, servettenlijm, plasticfolie, penseel
ZO MAAK JE HET
Leg het plasticfolie in de tas. Knip de citroenmotieven uit het servet en haal de bedrukte laag los.
Breng met het penseel de servettenlijm op de tas aan. Leg het citroenmotief erop en strijk er voorzichtig nog een laag lijm overheen. Werk vanuit het midden naar buiten. Laat de tas goed drogen.
DIT HEB JE NODIG
Vilt 11 x 11 cm x 2 mm, fijne viltnaald, viltkussen, viltwol in geel, lichtgeel, wit, groen en bruin, sjabloon
ZO MAAK JE HET
Teken het sjabloon over op het vilt vierkant en leg het vierkant op het viltkussen. Leg de gele viltwol op de gewenste plek en vilt de wol met de naald verticaal op het vierkant. Vilt op dezelfde manier het blad, de steel en de witte en gele schaduwen. Liever geen rand? Knip die dan weg.
Voor 500 ml
DIT HEB JE NODIG
6 biologische citroenen, 125 ml water, 125 g suiker
ZO MAAK JE HET
Was de citroenen in heet water, droog ze en rasp de schil af. Snijd de citroen doormidden en pers het sap uit.
Doe de citroenrasp, het water en de suiker in een pan en breng het aan de kook. Voeg het citroensap toe en laat alles ongeveer 5 minuten sudderen en daarna nog 5 minuten trekken.
Zeef de siroop door een fijne zeef en schenk hem in brandschone, omgespoelde flessen.
De siroop is ongeopend en op een koele en donkere plaats ongeveer
6 maanden houdbaar. Gebruik geopende flessen binnen enkele dagen.
TIP De siroop smaakt heerlijk fris in een glas karnemelk.
LEMONCURD
Voor 2 potten van 250 ml
DIT HEB JE NODIG
4 biologische citroenen, 150 g suiker, 1,5 tl maïzena, 80 g boter, 3 eieren
ZO MAAK JE HET
Was de citroenen in heet water, droog ze af en rasp de schil. Snijd de citroenen doormidden en pers het sap uit.
Doe de rasp met 150 ml citroensap, de suiker en maïzena in een pan en breng alles aan de kook. Voeg de boter in kleine stukjes toe en smelt die al roerend.
Klop de eieren los met een garde en meng dat al roerend, op laag vuur, door het citroenmengsel. Laat 6-8 minuten, onder voortdurend roeren, indikken maar niet koken, anders gaan de eieren stollen.
Giet het mengsel, zodra het op pudding lijkt, in met heet water omgespoelde, schone potten en sluit die onmiddellijk. Tijdens het afkoelen wordt de lemoncurd nog wat steviger. Ongeopend en op een donkere plek is de curd ongeveer 2 weken houdbaar.
Na het snijden van hete pepers is het altijd oppassen geblazen! Want als je per ongeluk in je ogen wrijft, kan het akelig gaan branden. Daarom is het heel handig om (huishoud)handschoenen te dragen tijdens het snijden, zodat je handen niet in aanraking komen met de scherpte. Zo hoef je niet meer bang te zijn voor irritaties!
Wie vaak kersen eet of gebruikt in baksels, weet dat het soms een vervelend klusje is om alle pitten te verwijderen. Met behulp van een fles en een stomp stokje is het heel eenvoudig. Leg de kers op de flessenhals en druk voorzichtig van bovenaf de pit eruit met het stokje. De pit belandt direct in de fles, dus je aanrechtblad blijft ook netjes. Het is nog makkelijker om de pit eruit te drukken als je de kersen eerst kort invriest.
Abrikozen zijn een fluweelzacht steenfruit met een heerlijke zoete en zomerse smaak. Voor een eenvoudige abrikozencake klop je 160 g zachte boter, 120 g rietsuiker en 1 zakje vanillesuiker tot een romige substantie. Voeg dan geleidelijk 4 eieren toe en roer er 240 g bloem, 2 theelepels bakpoeder en 80 ml karnemelk doorheen. Giet het beslag in een ingevette springvorm (26 cm Ø). Verdeel ongeveer 500 g ontpitte abrikozen over het beslag met de snijkant naar boven. Bak de cake op 180 ⁰C in de oven gedurende ongeveer 45 minuten.
Veel bloemen zijn gekonfijt perfect te gebruiken in gerechten. Vooral rozen, madeliefjes, bernagie of viooltjes zijn hier erg geschikt voor. Het is hierbij wel belangrijk dat je bloemen gebruikt van onbespoten planten. Bestrijk de bloemblaadjes aan de binnen- en buitenkant met eiwit en bestrooi ze gelijkmatig met suiker. Laat ze 1-2 dagen drogen op een luchtige plek. Hierna zijn ze ideaal voor het versieren van taarten en desserts.
Zelf zongedroogde tomaten maken is supersimpel en écht heel lekker, zelfs zonder zon. Leg de tomaten met de snijkant naar boven op een bakplaat en bestrooi ze met kruiden. Droog de tomaatjes 4,5 uur lang op 120 ⁰C in de oven, waarbij je de ovendeur iets geopend laat. Je kunt ze het beste in potten bewaren met olijfolie en eventueel wat knoflook voor nog meer smaak.
Vruchten zoals pruimen, perziken of kersen kun je het beste pas wassen vlak voor je ze eet. Ze bederven namelijk snel, zelfs als je ze direct afdroogt. Als een vrucht al een bruine plek heeft, eet hem dan niet meer op. De schimmel heeft zich namelijk vaak al over het hele vruchtvlees verspreid.
Het is altijd een spannend moment om je tulbandcake uit de vorm te halen. Om ervoor te zorgen dat de tulband er mooi intact uitkomt, moet je de cakevorm altijd goed invetten en bestuiven met bloem. Zit de cake na het bakken toch vast, dan helpt het om de omgekeerde vorm af te dekken met een vochtige theedoek. Vaak komt de cake dan alsnog gemakkelijk los.
Op een warme zomerse middag past er niets beter bij een plakje cake dan een caffè latte freddo, een koude caffè latte dus. Meng hiervoor 2 espresso’s met 1,5 tot 2 dl koude melk. Voeg tot slot enkele koffie-ijsblokjes toe, gemaakt van een pot sterke koffie. Handig om op voorraad in je vriezer te hebben. Door de koffieijsblokjes wordt het drankje namelijk niet waterig, maar blijft het wel heerlijk koel.
Bij het kneden van gistdeeg is niks zo vervelend als wanneer het deeg naar boven klimt langs de deeghaken. Dit kun je gelukkig voorkomen! Smeer wat olie op je deeghaken en je zult merken dat het deeg gewoon in de kom blijft.
Shrub is een mocktail op basis van azijn, fruit en suiker met bruiswater. Het is een heerlijk verfrissend drankje voor de warme zomerdagen. Voor ongeveer 0,25 liter frambozen-shrub kook je 300 g frambozen, 200 g suiker en 200 ml appelazijn totdat de suiker is opgelost. Hierna laat je het een dag in de koelkast trekken. Zeef het mengsel, giet het in een fles en vul het naar wens aan met (bruis)water.
ALS HET STIL WORDT OP DE WERELD
In de loop van de avond openen ze hun bloemen en verspreiden ze een unieke viooltjesgeur. Dat doen ze natuurlijk niet voor ons: de avond- en nachtviolen (Hesperis matronalis) trekken daarmee nachtvlinders en zweefvliegen aan.
Het is de moeite waard om tussen de schemering en zonsopkomst je ogen open te houden en de geheimen van de nacht te ontdekken. Want het geurt, gloeit, knispert en zoemt niet alleen bij daglicht...
Voor de meeste mensen is de nacht de tijd waarin ze tot rust komen. Want wanneer stilte en duisternis invallen, de dagtaak is volbracht, de maag gevuld en het servies opgeruimd, is het eindelijk gedaan met de hectiek en bedrijvigheid van de dag. Tijd om de voeten omhoog te doen en met een voldaan gevoel te ontspannen. Maar ’s nachts, wanneer de meeste mensen
IN DE BAN VAN DE DUISTERNIS
Waar mensen zijn, voelen ook zij zich op hun gemak: wasberen. ’s Nachts worden de kleine roofdieren actief en zwerven ze door bossen, parken en tuinen. In Nederland leeft de wasbeer vooral in Zuid-Limburg, Wallonië kent een zeer grote populatie wilde wasberen.
slapen, begint het voor veel dieren en planten pas. Terwijl wij lekker in ons bed liggen te slapen, ontwaakt in de tuin en de natuur een volledig ander leven, dat zich overdag niet laat zien. Een kleurrijke wereld van dieren sluipt, fladdert, kruipt, trippelt en springt nu rond. Sprinkhanen tjirpen, kikkers en padden kwaken, kolibrievlinders en andere nachtvlinders zoals de grote beer,
de bonte beer, het roesje, avondpauwoog en groot avondrood fladderen van bloem naar bloem om te genieten van de zoete geur en rijke nectar van ’s avonds bloeiende planten. Vleermuizen verheugen zich op de rondvliegende insecten die ze op kunnen peuzelen. Knagers en andere kleine zoogdieren moeten ook oppassen: uilen die geruisloos door de nacht glijden zijn op zoek naar een smakelijke maaltijd
om hun buik te vullen. Ook vossen, dassen en op sommige plaatsen wasberen, zijn nu druk in de weer. Op bijzonder mooie zomerdagen verlichten vuurvliegjes de nacht, vergezeld door het gezang van een dier dat als nachtvogel zijn weg heeft gevonden in vele liederen en gedichten: de nachtegaal. Al zes uur voor zonsopgang laat hij zijn dromerige stem horen en schallen zijn coupletten door de nachtelijke stilte.
Wacht tot het donker is Ook veel planten laten pas bij schemering hun volledige schoonheid zien. Tot de avond- en nachtbloeiers die rijk zijn aan nectar behoren bijvoorbeeld de blaassilene en nachtsilene, zeepkruid, wilde cichorei, damastbloem, winde, teunisbloem, siertabak, nachtschone en nachtviolier. Niet rijk aan nectar, maar ook ’s nachts hun mooie bloemen tonend, zijn sommige waterlelies (bijvoorbeeld de variëteiten ‘Red Flare’, ‘Texas Shell Pink’, ‘Wood’s White Knight’). Andere planten die in de schemer opvallen zijn onder meer engelentrompet, oleander, hortensia’s en de terrasplant Bacopa. Planten die pas uitbundig bloeien als de schemer invalt, zijn voornamelijk wit, crème en roze; met die lichte tint vallen ze immers het meest op. Maar er zijn er ook een paar die geel oplichten, zoals de muurbloem of de teunisbloem. Maar de grote vraag voor alle luidt: Hoe weten ze wanneer het tijd is om te bloeien?
Op de slag van de innerlijke klok
Het is de mysterieuze innerlijke klok die het rritme regelt en streng toezicht houdt om ervoor te zorgen dat alles op schema blijft. Het geavanceerde systeem wordt regelmatig gesynchroniseerd en gereguleerd door het daglicht, specifiek door de licht-donkercyclus van de omgeving. De innerlijke klok wordt telkens opnieuw afgestemd op de zon, zodat de wekker niet te vroeg of laat gaat.
WAAKZAAM, STIL EN ZACHT
Op zachte vleugels glijdt de kerkuil door de lucht, op zoek naar voedsel.
HET GELUID
VAN DE NACHT
De gewone teunisbloemen (zoals hier afgebeeld) openen zich ’s avonds met een knisperend geluid.
WANNEER DE BLOEM ONTWAAKT
Veel soorten kamperfoelie versterken in de avonduren hun intense, zoete geuren. Hiermee hopen ze veel nachtvlinders te lokken, die op hun beurt voor bestuiving zorgen.
ACROBATIEK BIJ DE BLOEM
Als kolibrievlinders nectar zuigen uit bloemen en daarbij in de lucht zweven, is dat betoverend om te zien.
Een receptor voor blauw licht genaamd cryptochroom helpt de plant hierbij.
Deze receptor absorbeert blauw licht en geeft signalen aan de cellen wanneer het dag is. De biologische klok is een van de vroegste uitvindingen van de natuur en ontwikkelt zich in alle levende wezens, van primitieve oogdiertjes tot hoogontwikkelde zoogdieren zoals wij mensen.
Zonder die biologische klok zou een geordend leven onmogelijk zijn.
Alles wat aantrekkelijk is voor insecten, trekt ook vleermuizen aan, want zij voeden zich met hen. Een divers aangelegde tuin, soortenrijke weilanden, inheemse vaste planten en struiken zoals vlier en hondsroos en vooral sterk geurende planten trekken nachtvlinders aan. Dat is het favoriete voedsel van veel vleermuizen.
DE DONKERE WERELD LOKT
Na de schemering voelt de egel zich op zijn gemak. Dan gaat hij op zoek naar zijn favoriete maaltijd: naaktslakken. Dat maakt vooral tuiniers blij, want hij neemt hen daarmee veel werk uit handen.
EEUWIGE KLEUREN
De hoge vlambloem (Phlox paniculata) geurt zoet en bloeit soms tot in september door.
Hoe fijn is het als je in je eigen tuin privacy hebt en ongestoord kunt ontspannen, al is het maar voor een kort middagdutje. We laten je zien hoe je van verrassende voorwerpen unieke, verplaatsbare scheidingswanden kunt maken voor binnen en buiten.
ONTSPANNEND:
WAAR JE HELEMAAL ALLEEN KUNT ZIJN
De deuren van oude kasten zijn veel te mooi om weg te gooien. En voor wie er geen heeft, zijn er op websites voor tweedehands producten genoeg mooie, decoratieve deuren te vinden. Je kunt ze goed met elkaar verbinden met scharnieren, waardoor ze een romantisch drieluik vormen. Let erop dat de scharnieren aan beide zijden draaibaar zijn, zodat je de scheidingswand altijd kunt neerzetten zoals jij wilt.
Dit bijzondere scherm kun je met een beetje creativiteit zelf maken. Deze creatie is van de Duitse kunstenares Margot Müller-Kreibich. Hiervoor spande ze eerst doek aan de achterkant van drie grote, gekochte canvas schildersdoeken met lijst. De voorkanten werden door haar beschilderd of versierd met stucwerk sierlijsten van de bouwmarkt. Om het tuinscherm stabiliteit te geven, is het aan te raden om aan de onderkant zes paalhouders voor tuinhekken in het scherm te schroeven; zo kun je het geheel stevig in de grond verankeren.
Deze afscherming, gemaakt van luiken, is vergelijkbaar met het scherm van de kastdeuren op de eerste pagina. Tweezijdig beweegbare scharnieren maken van de vier luiken een flexibele scheidingswand. Meestal zijn deur- of raamluiken behoorlijk zwaar, omdat ze stevig en weerbestendig moeten zijn. Daarom is dit model, aan de onderkant voorzien van paalhouders voor tuinhekken, eerder geschikt als permanente oplossing om meer privacy in de tuin te creëren.
NOG MEER PRIVACY MET GROEN
• Zomerschaduw: Je kunt ook een afscherming creëren door klimplanten te laten groeien op oude roosterdeuren, hekjes of bouwhekken.
• Levendige haag: Als je in januari/februari vers gesneden wilgentakjes in de grond steekt, groeit er binnen twee jaar een prachtige, levendige haag of afscherming die in de winter licht doorlaat.
• Pallets: Ook bouwpallets, verticaal gestapeld, vastgeschroefd en vervolgens beplant in de tussenruimtes, kunnen dienen als een mooie, verticale tuin en afscherming tegen inkijk.
HUISAPOTHEEK
In de volksgeneeskunde worden huismiddeltjes voor kleine verwondingen gemaakt met kruiden zoals ereprijs en sint-janskruid. Onderweg vind je ook EHBO-planten die je direct kunt gebruiken.
Een geschaafde knie, een insectenbeet of een allergische reactie: ongelukjes zitten in een klein hoekje als je buiten bezig bent. Kruidenexpert Babette Györi weet hoe je de pijn met natuurlijke middeltjes kunt verzachten.
Tijdens het fietsen en wandelen of het werken in de tuin kan het iedereen overkomen: schrammen, schaafwonden, insectenbeten, blaren op de voeten of andere ongelukjes. Ze zijn bijna altijd vervelend en soms ook heel pijnlijk. Gelukkig kun je er ook ter plekke vaak iets aan doen.
“Als eerste hulpmaatregel loont het om eens te kijken naar de planten in de directe omgeving. In de natuur vind je vaak geneeskrachtige planten die zulke kleine verwondingen snel kunnen verlichten”, legt plantenexpert Babette Györi uit.
Genezende bloem
En ze spreekt uit ervaring, want ook tijdens haar kruidenexcursies met kleine groepjes belangstellenden, gebeuren er soms ongelukjes. Dat geeft de deelnemers meteen de mogelijkheid om de kennis in de praktijk te testen en in bos en weide op zoek te gaan naar nuttige planten.
Een prominente EHBO-er die iedereen kent, is het madeliefje. Deze bloemen hebben een samentrekkend, verkoelend en ontspannend effect, werken ontstekingsremmend en bevorderen de wondgenezing. Wrijf bij krassen en schaafwonden een of
meer bloemhoofdjes tussen de vingers fijn tot het sap naar buiten komt. Dep vervolgens de plantenpulp op het wondje.
Groene weide-pleister
Weegbree wordt op een vergelijkbare manier gebruikt. De smalle, langwerpige bladeren hebben antibacteriële, pijnstillende en jeuk verminderende eigenschappen die werken bij alle soorten insectenbeten, maar ook verlichting kunnen bieden bij netelroos en andere huidirritaties. “Deze groene weide-pleister brandt niet en wordt sowieso goed verdragen”, voegt Babette toe. “Je moet er bij het plukken wel goed op letten dat de smalle weegbree schoon is en niet langs een drukke weg groeit met allerlei verontreinigingen tot gevolg.”
Dat geldt overigens voor alle EHBOplanten, zoals het hierboven genoemde madeliefje of de bladeren van hoefblad, die bij blaren op de voeten in de sok kunnen worden gestopt (zie kader Eerste hulp onderweg).
Naast kruiden die in de natuur of tuin direct beschikbaar zijn voor eerste hulp, bestaan er ook beproefde huismiddeltjes die eerst bereid moeten worden, voordat ze kunnen worden gebruikt. “In de
zomer heb ik altijd een fles ereprijswater bij de hand in mijn medicijnkastje. Dat kalmeert de huid, bevordert de wondgenezing en remt ontstekingen. Een heel handige gezichts- en lichaamsspray dus als je veel onderweg bent.”
Sint-janskruidolie is al net zo effectief: deze klassieker voor de behandeling van kneuzingen en verstuikingen wordt aangebracht op het getroffen gebied en heeft een ontstekingsremmende en pijnstillende werking. De olie ondersteunt ook de genezing bij pijnlijke spieren, zonnebrand of brandwondjes. “De tweede klassieker in mijn medicijnkastje is smeerwortelzalf. Die gebruik ik bij alle blessures aan het bewegingsapparaat. De ingrediënten stimuleren de stofwisseling van de huid en het weefsel, verlichten pijn en bevorderen het ontzwellen in het getroffen gebied. De zalf wordt gemaakt van de wortel van de plant. Die mag alleen in de herfst of de lente worden uitgegraven, want dan bevat hij het hoogste aandeel actieve ingrediënten.” In dit artkel legt Babette uit hoe de huismiddeltjes worden bereid en kunnen worden toegepast.
1 WEEGBREE
Bij alle soorten steken (muggen, wespen, bijen, teken, insectenbeten, enz.), brandnetelblaasjes en jeuk
INGREDIËNT
Verse weegbreeblaadjes
TOEPASSING Knijp de bladeren met je vingers fijn tot het sap eruit komt en druk het mengsel op de steek. De stoffen in vooral smalle weegbree hebben een samentrekkend, pijnstillend en antibiotisch effect, verlichten de jeuk, verkoelen en helpen om ontstekingen te voorkomen.
‘KIJK EERST EENS NAAR DE PLANTEN IN JE DIRECTE OMGEVING.’
2 HOEFBLAD
Bij wondjes aan de voet en blaren tijdens het wandelen
INGREDIËNT
Verse hoefbladblaadjes
TOEPASSING Scheur de bladeren met de vingers in stukjes en leg die op de pijnlijke plek. Trek de sok over de stukjes blad aan.
3 MUNT
Bij hitte en doorbloedingsproblemen
INGREDIËNT
Verse muntblaadjes
TOEPASSING Kauw op de bladeren. Ze hebben een verkoelend effect en helpen ook bij maagpijn.
EREPRIJSWATER
Bij zonneallergie en huiduitslag
4 MADELIEFJES
Bij krassen en schaafwonden
INGREDIËNT
Verse madeliefjesbloemen
TOEPASSING Plet de bloemen en druk ze op de wond.
3 DUIZENDBLAD OF HERDERSTASJE
Bij neusbloedingen
INGREDIËNT
Vers duizendblad of herderstasje
TOEPASSING Kauw even op het kruid. Kantel je hoofd dan iets naar achteren en duw het kruid in de bloedende neus.
INGREDIËNTEN 1 handvol ereprijs, alcohol, rozenwater, jojoba-olie
BEREIDING Doe de ereprijs in een glas en giet er alcohol (minimaal 38,8%, bijvoorbeeld wodka of grappa) overheen. Vul de pot tot de rand, zodat alle kruiden bedekt zijn met alcohol, anders kunnen ze gaan schimmelen.
Zet het mengsel gedurende 6 weken op een lichte en warme plaats (bijvoorbeeld op de vensterbank) en schud regelmatig om, zodat de actieve stoffen beter kunnen oplossen.
Zeef de tinctuur en vul een schone pot tot ongeveer driekwart hiermee. Vul de rest aan met rozenwater. Voeg als laatste 5-8 druppels jojoba-olie toe. Het ereprijswater is op een donkere en koele plaats ongeveer 12 maanden houdbaar.
TOEPASSING Bij een geprikkelde, jeukende en geïrriteerde huid. Spray het ereprijswater meerdere keren per dag op de betreffende plek op het gezicht of lichaam. Kalmeert de huid, remt ontstekingen en verbetert de wondgenezing.
SPIREA-TINCTUUR
Bij allerlei soorten pijn
INGREDIËNTEN 1 handvol moerasspireabloemen, alcohol (minimaal 38,8%, bijvoorbeeld wodka of grappa)
BEREIDING Snijd de bloemen grof en doe ze in een afsluitbare pot. Giet alcohol over de bloemen. Alle bloemen moeten goed bedekt zijn, anders kan er schimmel ontstaan. Zet het mengsel op een lichte, warme plaats (bijvoorbeeld op de vensterbank) en laat het zo’n 6 weken trekken. Schud zo nu en dan om, zodat de actieve ingrediënten beter kunnen oplossen. Zeef de tinctuur en schenk hem in een schone fles. Op een donkere en koele plaats, blijft de tinctuur minimaal 1 jaar goed.
TOEPASSING Neem bij pijnklachten een half uur voor het eten 15-20 druppels van de tinctuur puur of verdund met een beetje water in.
Voor uitwendig gebruik: verdun 1 theelepel van de tinctuur met 100 ml water en behandel hiermee de pijnlijke plek (bijvoorbeeld spieren of gewrichten). Je kunt ook een gaasdoekje in de vloeistof drenken en op de pijnlijke plek leggen.
VROUWENMANTELAFTREKSEL
Bij verwondingen en blessures
INGREDIËNTEN
1 handjevol bladeren van vrouwenmantel
BEREIDING Snijd de bladeren grof en giet er 500 ml kokend water over. Laat dit 10 minuten trekken en zeef het dan.
TOEPASSING Drenk een schoon washandje of katoenen doekje in het aftreksel en maak de wond hiermee voorzichtig schoon. Het aftreksel heeft een samentrekkend effect op de huid en het weefsel waardoor er geen bacteriën kunnen binnendringen en ontstekingen worden geremd.
SMEERWORTELZALF
Bij alle soorten verwondingen aan het bewegingsapparaat (gescheurde pezen, verrekkingen, pees- en slijmbeursontstekingen)
INGREDIËNTEN 250 g wortel van smeerwortel, 250 g koolzaadolie, 33 g bijenwas
BEREIDING Borstel de wortel goed schoon onder stromend water en snijd hem in kleine stukjes. Doe de wortelstukjes in een pan met plantaardige olie en laat alles, onder voortdurend roeren, 20 minuten sudderen. De olie mag nooit zo heet worden dat hij gaat roken, maar ook niet te koud blijven. Filter het wortelolie-aftreksel door een zeef en een gaasdoek. Druk de doek goed uit met een houten lepel.
Schenk de olie in een hittebestendige kom en voeg de bijenwas toe. Verwarm alles au bain-marie tot de was volledig is gesmolten.
Giet de nog vloeibare zalf snel in kleine, steriele potjes - let op, de zalf wordt snel hard. In de koelkast is de zalf ongeveer 2 jaar houdbaar.
TOEPASSING Breng de zalf, indien nodig, meerdere keren per dag dik aan en masseer hem zorgvuldig in de huid. Fixeer eventueel met een kompres. Smeerwortel bevordert de stolling van wondvocht en de vorming van huidweefsel en heeft een pijnstillende, kalmerende en ontstekingsremmende werking.
KLAVERZURINGTHEE
Als verkoeling op warme dagen
INGREDIËNTEN
1 el verse of 1 tl gedroogde klaverzuring
BEREIDING Giet
250 ml kokend water over de klaver. Laat de thee 10 minuten trekken en zeef hem.
TOEPASSING Drink de thee lauw of koud op warme dagen. De thee verfrist, versterkt de vitaliteit, stimuleert de spijsvertering en lest de dorst.
Bij zonnebrand, brandwonden, spierpijn en kneuzingen
INGREDIËNTEN Verse sint-janskruidbloemen en -knoppen, koolzaadolie
BEREIDING Druk de bloemen en knoppen van het sint-janskruid lichtjes plat en doe ze in een steriele pot. Vul de pot tot de rand met olie. Alle bloemen en knoppen moeten bedekt zijn, anders kunnen ze gaan schimmelen.
Zet de pot in de felle zon en laat hem ongeveer 6 weken staan. Schud het mengsel af en toe om. Zeef de olie en schenk die in een steriele pot. Op een donkere en koele plaats bewaard, blijft de olie ongeveer 2 jaar goed.
TOEPASSING Masseer de olie 2 tot 3 keer per dag zachtjes in de huid. Verlicht pijn, bevordert de bloedcirculatie en remt ontstekingen.
WONDVERBAND MET EIKENSCHORS
Voor wonden, krassen en schaafwonden
INGREDIËNTEN Eikenschors
BEREIDING Hak de stukjes schors grof en giet er 500 ml kokend water overheen. Laat het mengsel 20 minuten trekken en zeef het.
TOEPASSING Week een kompres in het aftreksel en leg die op de betreffende plek. Zet het kompres vast met een linnen doek. Eikenschors bevat tannines en heeft een ontstekingsremmende en antibacteriële werking en vermindert jeuk.