Mei 2020
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PASTEL OF FEL De mooiste zomerbollen voor je tuin
Heesters snoeien, vijveronderhoud & andere tuinklusjes Spontaan vingerhoedskruid zaait zich lekker uit
ZELF MAKEN Hanging basket bomvol bloemen
Heerlijke zomertuinen
Ontwerptoppers
Klimplanten passen in elke tuin!
Sierlijke rokjes Akelei betovert elke tuinliefhebber BP
TUINSeizoen
TUINSeizoen Mei 2020 ∙ € 6,95
EXTREEM KRACHTIG EN VOOR ELK GAZON UITERMATE GESCHIKT!
WERKEN AAN EEN SCHONE, STILLE EN VEILIGE TOEKOMST
DE EGO POWER+ GRASMAAIER IS VOORZIEN VAN UNIEKE INNOVATIEVE EIGENSCHAPPEN EN IS EXTREEM KRACHTIG, WAARDOOR HIJ GELIJKWAARDIG OF ZELFS BETER IS DAN BRANDSTOF AANGEDREVEN MAAIERS. DE EGO POWER+ MAAIERS KOMEN IN 2 UITVOERINGEN; EEN DUWMAAIER (KUNSTSTOF MAAIDEK) EN EEN AANTAL ZELFRIJDENDE MAAIERS (ZOWEL KUNSTSTOF ALS STALEN MAAIDEK). DE MAAIBREEDTE VARIEERT TUSSEN DE 42CM EN 52CM. VOOR ELK GAZON IS EEN GESCHIKTE GRASMAAIER VERKRIJGBAAR. ALLE GRASMAAIERS ZIJN VOORZIEN VAN EEN UNIEKE EGO POWER+ ARC LITHIUM ACCU MET INDRUKWEKKENDE LOOPTIJDEN EN TOONAANGEVENDE LAADTIJDEN. ZONDER OPONTHOUD 400-1.000 VIERKANTE METER MAAIEN!
42CM GRASMAAIER
GRATIS ACCU (2,5 AH) BIJ BESTEDING VAN €900,-*
Stap over op EGO en stop met brandstof aangedreven tuinmachines en steun *Bezoek onze website egopowerplus.nl voor de algemene voorwaarden. Het afgebeeld model is een 47CM zelfrijdende grasmaaier (LM1900E-SP)
47CM GRASMAAIER
50CM GRASMAAIER
#POWERREIMAGINED
52CM GRASMAAIER
TWV €124,NEW FOR 2019
Voor Voormeer meer informatie, informatie,ga ga naar naar egopowerplus.com egopowerplus.com challenge2025.eu Of koop online:challenge2025.eu egowebshop.nl
Mei 2020
COVER: GAP PHOTOS, VERONIQUE DE WALSCHE
Mei 2020 ∙ € 6,95
Tuinseizoen
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PASTEL OF FEL De mooiste zomerbollen voor je tuin
Heesters snoeien, vijveronderhoud & andere tuinklusjes Spontaan vingerhoedskruid zaait zich lekker uit
ZELF MAKEN Hanging basket bomvol bloemen
Heerlijke zomertuinen
Ontwerptoppers
Klimplanten passen in elke tuin!
Sierlijke rokjes Akelei betovert elke tuinliefhebber BP
TUINSeizoen
Inhoud
TUINSeizoen
Inspiratie
20 Inspirerend Chelsea 26 Vrolijk zomerfeest 62 De hoogte in!
Reportage
46
6 Een droom voor elk seizoen 46 Weelderige pasteltuin langs ruige polders
Praktisch
6
32 Vijver: wat en hoe? 38 Meizoentjes en seringen 54 Zomerse mix 60 Vraag & Antwoord
En verder 15 Column door
Laurence Machiels
16 In De Vorst Hof 34 Kweker in beeld 68 Verrassend vingerhoedskruid 72 Groen talent 80 Favoriet van Annemarie
Bollen voor een kleurrijke zomer. Pagina 26
68
16
Rubrieken
4 Welkom in Tuinseizoen 43 Tuinseizoen online 74 Tuinnieuws 78 Puzzel 82 Colofon 82 Volgende keer
Gratis bij een abonnement!
26
38 04 2020 Tuinseizoen
3
Voorwoord Geen watersnoodramp
Tijdens het schrijven van dit voorwoord was de wereld in de ban van het coronavirus en op het moment dat je dit leest, zal dat nog niet heel anders zijn ben ik bang. Covid-19 legt het openbare leven wereldwijd lam en activiteiten worden afgelast. Tuinevenementen ontkomen daar niet aan, van de Gentse Floraliën tot de Chelsea Flower Show en veel open tuinen. Het is allemaal: nu even niet. We moeten zoveel mogelijk thuisblijven en zo min mogelijk mensen ontmoeten. Dat laatste is verschrikkelijk lastig, want nu merk je pas hoe belangrijk sociaal contact is. Gelukkig kunnen wij nog de tuin in! Want de drang om naar buiten te gaan, is vooral in het voorjaar niet te stuiten. En in je eentje in je eigen tuin werken, is helemaal niet gevaarlijk. Zwaai gerust even naar een passerende buurvrouw, maak een praatje over de heg (op gepaste afstand) en probeer het in huis en tuin zo gezellig mogelijk te maken. Veel verder komen we voorlopig niet. De redactie werkt nu vanuit huis en als het transport van de tijdschriften blijft functioneren, vind je nog gewoon je favoriete blad in de supermarkt en op de deurmat. Via onze website vipwinkel.nl kun je ook altijd tijdschriften bestellen zonder de deur uit te gaan. Kijk maar eens rond, want we hebben niet alleen tuinbladen maar ook tijdschriften op het gebied van handwerken, huisdieren, eten, interieur, geschiedenis en wetenschap. Omdat we als tuinliefhebbers nu allemaal geïsoleerd leven, hebben we online de actie #liefdevoorgroen opgestart. Met de vermelding van deze hashtag nodigen we iedereen uit mooie tuinplaatjes en filmpjes te delen op facebook en instagram. Zo kunnen we elkaar inspireren en een hart onder de riem steken en maken we van Nederland en België één grote open tuin zonder elkaar fysiek te ontmoeten. Dus neem je telefoon mee de tuin in en laat ons zien wat er groeit en bloeit.
FOTO: KEES BENNEMA
Afgelast
“Ik las gisteren in Tuinseizoen maart het stuk ‘Cottagetuin vol leven’. In het stukje over Historische bomen staat dat er na de watersnoodramp van 1953 bomen werden herplant omdat er zoveel dood waren gegaan door het zoute water. Dit lijkt mij een misverstand, want in 1953 heeft Walcheren geen wateroverlast gehad, zeker Oostkapelle niet waar deze tuin ligt. Het water waar u over spreekt is tijdens de inundatie van Walcheren geweest in 1944. Toen stond heel het eiland onder water, maar in 1953 niet behalve een klein stukje in Vlissingen achter Arnemuiden.” J. de Visser Redactie: Bedankt voor je reactie. Walcheren is inderdaad aan de watersnoodramp ontsnapt, maar is in oktober 1944 door de geallieerden uit strategisch oogpunt onder water gezet.
Met de online actie #liefdevoorgroen maken we van ons land één grote open tuin.
Let goed op je gezondheid en geniet van je tuin!
Ja cquelin e 4
Tuinseizoen 04 2020
Vrolijk speenkruid
“Veel mensen bestrijden onkruid in hun tuin met hand en tand, maar ik niet hoor! Ik heb een hoekje in mijn tuin waar de boel enigszins mag verwilderen. Nu staat het speenkruid er in bloei en dat geeft mij altijd zo’n heerlijk voorjaarsgevoel. De bloempjes zijn net kleine zonnetjes. Nu we aan huis gekluisterd zijn in verband met het corona-virus geniet ik extra van mijn tuin!” Gerda Hooijmans
Welkom bij Tuinseizoen EEN RUBRIEK OVER MENSEN IN TUINSEIZOEN, BRIEVEN VAN LEZERS EN SOCIAL MEDIA. BEN JE TROTS OP JE TUIN? WIL JE REAGEREN OP TUINSEIZOEN? STUUR ONS EEN MAIL VIA REDACTIE.TUIN@VIPMEDIA.NL OF DEEL JE MENING OP FACEBOOK OF ONZE WEBSITE WWW.TUINSEIZOEN.COM
Tip tegen buxusmot Last van de buxusmot? Alfred Jacobs plaatste op onze site deze tip: “Beste mensen, koop in een paardengeriefzaak een grote pot lookschilfers en strooi de schilfers rijkelijk over je buxussen. Regen en dauw lossen ze op en zo komt de look bij de wortels terecht die deze opneemt in de sapstroom. De buxusmot legt haar eitjes, de rupsjes komen uit en eten NIET aan de blaadjes. Een insect of larf ruikt duizend maal meer dan een mens. De rupsjes sterven gewoon van de honger. Een paar keer herhalen per jaar. Simpel, spotgoedkoop en uiterst ecologisch. Ik heb dit uitgeprobeerd met 100 percent resultaat.” Redactie: We hebben je tip al doorgegeven aan mensen die nog wél buxus in hun tuin hebben, Alfred!
Hoe heet deze plant?
“In de tuin van een oude dame in onze buurt vielen deze felrode bloemen mij op. Ik vind deze struik erg mooi maar heb geen idee wat het is.” Johanna Heesen Weet jij het? Vul dan het formulier in op www.tuinseizoen.com/winnen De winnaar ontvangt een mooi boek.
Met zijn rariteiten onder de schaduwbloeiers heeft Pieter zich in de afgelopen twee jaar in de kijker weten te spelen bij liefhebbers van schaduwplanten. Want wil je iets bijzonders, dan moet je bij hem zijn. De ‘Conversation Pieces’ noemt Pieter ze, de publiekstrekkers. “Het zijn planten waar ik soms zes jaar mee bezig ben geweest.” En over hemzelf? “Ik ben eigenlijk een zij-instromer; mijn baan in de IT heb ik twee jaar geleden pas opgezegd.” Pagina 34
Geke Rook
De tuin van Geke is als een mediterrane pasteltuin, maar dan gelegen aan de ruige polders van Nationaal Park WeerribbenWieden. Ieder jaar kneedt zij haar borders opnieuw in model. Roze en purper vormen haar favoriete combinatie, maar ook planten met donker blad ziet ze graag. “En dan is het leuk om er juist een nét wat afwijkende bloemkleur tussen te planten.” Pagina 46
Leo Laureys
Samen met zijn vrouw Suzanne Wynter creëerde Leo een tuin zoals het leven zelf: altijd maar bezig iets nieuws te worden. Een tuin met strakke lijnen, maar ook met borders die zo wild mogelijk zijn. Zónder lichtpaars. “Klopt”, lacht hij. “Ik houd niet van die kleur. De tuin mag eeuwig veranderen, anders wordt het maar saai, maar de tinten van het palet moeten voor mij wel kloppen.” Pagina 6
De naam van de plant in het maartnummer is Trachystemon orientalis. Deze vaste plant vormt een grove, woekerende bodembedekker en wordt ook wel Abraham-Isaac-Jacob genoemd. In maart - voordat hij in blad komt - verschijnen al de eerste blauwe bloempjes. De winnaar is Marleen Lembrechts uit Opvelp.
Stelling ‘Ben nog nooit zo blij geweest met mijn tuin als nu!’ Stuur je reactie naar redactie.tuin@vipmedia.nl of reageer via facebook
Stelling maart ‘Ik compenseer de CO2-uitstoot door deze maand een boompje in mijn tuin te planten.’ REACTIES VAN LEZERS Loes Wolleswinkel ‘Moet het specifiek een boompje zijn? Alle groen is toch goed? Probeer al die mensen met hun moderne, ‘strak’ betegelde tuinen maar aan het groen te krijgen!’ Martin Knol ‘Een slecht excuus om de wereld te vervuilen.’ Aleid Claasen ‘We hebben acht jaar geleden drie bomen geplant.’ Mark van Oorschot ‘Zou niet weten waar ik hem kwijt kan.’
FOTO’S: ROBERT MABIC, HANNEKE REIJBROEK, SIETSKE DE VRIES, VERONIQUE DE WALSCHE, SHUTTERSTOCK
Pieter Nijhoff
04 2020 Tuinseizoen
5
EEN DROOM VOOR ELK SEIZOEN
Waarom zijn tuiniers zelden te stoppen? Heel eenvoudig: in ruil voor al dat werk krijgen ze elk jaar, ieder seizoen en zelfs dag na dag een nieuwe tuin cadeau. Vorige herfst waren we te gast in De Wiedenhof van Leo Laureys en Suzanne Wynter, deze lente gingen we er terug, en ontdekten we dezelfde tuin, maar dan helemaal anders. TEKST: KAAT SCHAUBROECK FOTO’S: VERONIQUE DE WALSCHE
6
Tuinseizoen 04 2020
Aan plantvakken doen de heren niet. De tuin is een bonte verzameling en alles mag door elkaar groeien.
04   2020 Tuinseizoen
7
‘Monet was zo’n kunstenaar die zei: begin er gewoon aan. Dat is precies wat ik altijd heb gedaan.’
K
ijk”, zegt hij, en hij schuift ons een wildebloemenzee toe, “zo moet het worden.” Nog maar pas ben ik de woonkamer binnengestapt, met dat heerlijk diepe en weidse uitzicht, of Leo toont me op zijn laptop al de plannen voor een nieuwe droom: achter in de tuin maakte hij de voorbije winter tabula rasa en creëert hij nu een grote, wilde border, waarin ridderspoor de toon mag aangeven. De reden: de droogte van de laatste zomers heeft er een derde van alle planten verwoest, en bovendien moest het eeuwig woekerende zevenblad er maar eens een halt worden toegeroepen. “De catastrofe”, noemt Leo die plek zelf, maar hij voegt er meteen aan toe: “De rododendrons gingen dood, en ik heb kilometers zevenblad uitgetrokken, maar achteraf gezien ben ik blij met wat er daar gebeurd is. Zo krijg ik de kans om nog eens opnieuw te beginnen: ik wil op die plek werken met alles wat ik over heb van plantjes en ontdekken hoe dat evolueert. Zo is er altijd iets om naar uit te kijken. Het klinkt misschien gek, maar daarom houd ik als tuinier ook wel van de winter. Dan heb ik tijd om correcties aan te brengen op wat ik ’s zomers heb gezien. In de zomer pluk je vooral de vruchten van je werk, en kun je voluit genieten van die eindeloze weelde. Al begin ik dan ook weer de fouten op te merken”, besluit hij lachend. Altijd in beweging De tuin is bij Leo en Suzanne zoals het leven zelf: altijd maar bezig iets nieuws te worden. Voor ze kinderen kregen, waren ze al aan het ontwerpen, al was de tuin toen nog een stuk kleiner en - zoals dat toen ging - aangelegd met mixed borders in felle tinten: gele Tagetes mochten toen nog de toon aangeven. Ze reisden veel en Leo moest als landmeter vaak maanden naar het buitenland - naar Koeweit, Irak, Algerije, Libië - maar altijd vonden ze een manier om de tuin te onderhouden. Met een niet te blussen passie, en een beetje hulp van een sympathieke overbuur met pensioen. “Ik moet altijd lachen als bezoekers zeggen: ‘Jij kunt zeker nooit meer op reis?’ We hebben al die jaren ons plan getrokken. Als de basis goed zit, dan is er in een tuin nog weinig ‘moeten’. Hij kan wel even zonder ons, zolang ik er op de andere dagen maar genoeg tijd in investeer. Tot voor een paar jaar was dat nog zeven uur per dag, nu moet ik na een uur of vier, vijf stoppen.” Toen Leo en Suzanne kinderen kregen, werd zowat de helft van de siertuin opgeofferd als ecologische moestuin. De allerbeste asperges kwamen daar toen uit de grond, tot Leo halfweg de vijftig op een keerpunt kwam. Hij ging met vervroegd pensioen, de kinderen waren volwassen en de aspergebedden waren vernield door woelratten. Op dat moment kreeg hij de kans om de tuin uit te breiden met een stuk weide. Zo ging hij van een tuin van 50 meter diep, naar 150 meter. “Een moestuin, dat was voor mij altijd: veel verplichtingen en veel mislukkingen. Ik heb daar en toen besloten dat ik alleen nog zou doen wat ik zelf leuk vond. Ik koos voor een echte siertuin, met strakke lijnen, veel vaste planten, en met borders die zo wild mogelijk zijn. Honderden kubieke meter compost zijn er door de jaren op dat stuk weide gegooid. Verder was het vooral een kwestie van experimenteren, vaak met overschotjes en plantjes die ik links en rechts kreeg.” Wandelen tussen verhalen Wandelen door de weelderige zomertuin van Leo en Suzanne is haast als door een dagboek bladeren. Overal liggen en groeien verhalen. De enorme buxusbol bij het huis was ooit een twijgje, dat Leo en Suzanne veertig jaar geleden van tussen de rotsen haalden, toen ze in het zuiden van Frankrijk op bezoek waren bij vrienden. Het onderstel van de tafel in de zithoek schooide hij af van de overbuurvrouw van zijn dochter. De kopjes van de mooi gesculpteerde zitbanken maakte een Poolse kennis voor hem. Een Italiaanse populier die achteraan verrijst, was ooit een scheutje van de buren. En de opgeschoren bolboompjes waren eigenlijk overschotten van haagbeuk. “Toen heb ik mijn landmetermateriaal nog eens bovengehaald, twee rechte lijnen getrokken en om de vier meter een boompje gezet.”
8
Tuinseizoen 04 2020
Tuinreportage
04 2020 Tuinseizoen
9
10
Tuinseizoen 04 2020
Tuinreportage
‘Wij tuiniers willen te vaak zaken forceren, terwijl we het klimaat moeten volgen.’ 04 2020 Tuinseizoen
11
12
Tuinseizoen 04 2020
Tuinreportage
‘De tuin mag eeuwig veranderen, anders wordt het maar saai, maar de tinten van het palet moeten voor mij wel kloppen.’ De boompjes geven de tuin nu structuur, net als de dwarse hagen van taxus: ze zijn geïnspireerd op de tuinen van Mien Ruys, die Leo en Suzanne bezochten. Her en der zijn er weelderige blikvangers, zoals de prachtig bloeiende Cornus kousa ’China Girl’. Maar ook de verschillende maaihoogtes van het gras brengen op een speelse manier reliëf. “Ik moest vooraan een border leegmaken omdat de planten te veel woekerden. Met pijn in het hart heb ik ze vervangen door een grasmat, en om het wat minder saai te maken ben ik met maaihoogtes gaan experimenteren. Het grappige is dat bezoekers vaak niet op het hoge gras durven te stappen.” “Er was zelfs iemand die vroeg welk graszaad wij hadden gebruikt, omdat het ene stuk zoveel hoger groeide dan de rest”, lacht Suzanne.
auto gaan staan en over het muurtje kijken’, zei Suzanne. We hadden een oude auto en we waren zelf nog een heel stuk jonger. (lacht) Uiteindelijk zagen we dat het tuinpoortje openstond. En toen heeft de hoofdtuinier ons daar uren rondgeleid. Dat heeft voor mij de weg naar Monet geopend. Hij was zo’n kunstenaar die zei: begin er gewoon aan. Dat is precies wat ik altijd heb gedaan, ook in mijn schilderijen. Vroeger werkte ik er heel lang aan, nu moet het rapper. Het belangrijkste voor mij is dat de tijd niet verloren gaat, aan domweg tv-kijken of zo. Dat zou ik doodzonde vinden.” De tijd is nu: dat lijkt het motto van Leo en Suzanne. De tuin, die nog altijd druk bezocht wordt in de zomer, verschijnt ook wel eens in een reisbrochure. Zo ontdekte Leo dat liefhebbers in Australië kunnen intekenen voor een tuinenreis dit en volgend jaar, met een tussenstop in De Wiedenhof. “2021 vind ik al wat voortvarend”, lacht Leo. “Ik durf niet al te ver in de toekomst te plannen. We zien wel. Zolang ik het kan doen, zoals ik het wil en zelf tevreden ben met mijn tuin, blijf ik tuinieren en de tuin openstellen.” En op zomeravonden, op een bankje in de tuin, mag de tijd wel zachtjes wegglippen. Met een glas wijn, de stilte, het late gezang van vogels en het zicht op de groene omgeving. “Dat zijn hemelse momenten. Dan doe ik niks en zie ik geen fouten. Hoe later, hoe interessanter het wordt: de schaduwen van die bollenboompjes bijvoorbeeld, die zijn fantastisch. Ik blijf er genieten, tot de nacht valt. En dan ga ik naar huis, en kan daarbinnen het plannen en dromen weer beginnen.”
Lange zoektocht Ook de borders zitten vol geschiedenis: ze zijn een mix van plantjes die bezoekers ooit meebrachten, en soorten waar Leo en Suzanne lang van hebben gedroomd. Naar blauwe papaver bijvoorbeeld, heeft Leo lang gezocht - ‘over die zoektocht alleen al kan ik een boek schrijven’ - tot hij erin slaagde zaad te winnen en wel honderd plantjes had. Die verkocht hij deels door en heeft hij deels in de tuin uitgeplant. “Maar intussen blijft er helaas maar eentje over. We hebben ze een paar keer uit zaad kunnen opkweken, maar je moet voor zo’n plant een biotoop creëren en dat is niet gemakkelijk. De plant komt uit de Himalaya, waar hij de hele winter onder een laag sneeuw zit. Het is het eeuwige gevecht tussen natuur en cultuur. Wij tuiniers willen te vaak zaken forceren, terwijl we het klimaat moeten volgen. Ik heb me lang verzet tegen lavendel, maar nu de droge zomers zoveel planten vernielen, heb ik toch een rij lavendelkes gezet.” Er zijn door de jaren heen wel meer planten uit de tuin verdwenen, of sterk uitgedund - zoals Campanula en de Siberische irissen - terwijl andere het net erg goed doen, zelfs in de droogste zomers. Phlox en ridderspoor komen telkens terug in de rijkgevulde borders, waarin blauw en wit de toon aangeven. Daglelies staan er ook al jaren, net als Alliums en knolspirea. Daartussenin groeien onder meer kleine geraniums en anemoontjes, die de bodem bedekken en houvast geven aan hoge planten. Suzanne vertrouwt me toe dat Leo ’s zomers her en der de lichtpaarse Digitalis weghaalt, omdat hij alleen de witte wil. “Dat is waar”, lacht hij. “Ik houd niet van die kleur. De tuin mag eeuwig veranderen, anders wordt het maar saai, maar de tinten van het palet moeten voor mij wel kloppen.” De tijd is nu Als Leo niet in tuin aan het werk kan, schildert hij hem - of laat hij zich voor zijn schilderijen inspireren door de zinderende landschappen van het zuiden. De sfeer van de impressionisten is nooit ver weg. “Velen zeggen: het lijkt op Monet. Ik ben natuurlijk geen Monet, maar ik begrijp wel wat ze bedoelen. Om een tuin te creëren heb je een esthetisch gevoel nodig, en dat hebben mijn vrouw en ik blijkbaar voldoende. Ooit zijn we trouwens in Monets tuinen geweest. We kwamen er aan op de sluitingsdag, een maandag, wat natuurlijk een enorme tegenvaller was. ‘Laten we op het dak van de
BEZOEK DE WIEDENHOF
De tuin van Leo en Suzanne Laureys-Wynter is, indien mogelijk, in 2020 geopend op 28 juni van 10-18 uur. Toegang: € 3. Tuinbezoek op afspraak is mogelijk; mail voor het plannen van een afspraak naar leolaureys1@telenet.be De Wiedenhof, Grote Kouterstraat 161, Vrasene (Beveren).
04 2020 Tuinseizoen
13
Uit eigen tuin! Een zeer gevarieerd assortiment kwaliteitszaden voor uw moes- of siertuin
Zorgeloos genieten van jouw tuin?
TuinKeur, hét kwaliteitskeurmerk voor hoveniers. Tuinplannen? Schakel de hulp in van een van onze TuinKeur-hoveniers!
www.sluisgarden.nl Bezoek www.sluisgarden.nl voor een overzicht van onze wederverkopers.
Vind jouw hovenier op TuinKeur.nl
Garden Seeds B.V. | Voorland 3 | 1601 EZ Enkhuizen | Nederland
SIERKASSEN & PRIËLEN
Hobbykassen in vele soorten en maten
Ook voor u hebben wij de juiste hobbykas, tuinschuur, overkapping of tuinscherm. Kijk voor uw model op onze website. Informeer ook naar de mogelijkheden voor een eigen ontwerp. Alle prijzen incl. BTW, fundatie en plaatsing.
Tuinkamer met dakramen en brede deuren
BEZOEK WONZE SHO ROOM IN EN WATERING
www.batisthobbykassen.nl
www.tuinkeur.nl
Column
Laurence Machiels is freelance groenjournalist, met een wekelijkse groenpagina in Het Laatste Nieuws. Tuinieren is haar passie - haar biologische tuin in de Vlaamse Ardennen, een halve hectare groot, onderhoudt ze met liefde en leed, zoals je kunt lezen. En dagelijks kunt zien op Instagram @laurencemachiels
Een lente om te vergeten Ik heb me nog nooit zo verlamd gevoeld als deze lente. Het begon met een val tijdens een rondje lopen, ging over in de dood van onze oude kat, steeg pijlsnel naar een algehele spierontsteking en culmineerde in die vreselijke corona-toestand. En dan vergeet ik nog te vertellen dat de Floraliën, waar ik al die tijd zo naar had uitgekeken, en waar ik ook al een droomjurk voor had gekocht, niet doorgingen omwille van Covid-19. Het was gewoon mijn lente niet. Dat ik viel en mijn enkel verzwikte, lijkt nu bijna opbeurend nieuws na alles wat daarna kwam. Mijn rug geraakte uit balans en werd maar heel langzaam weer beter. Van de stress over de dood van onze kat ging mijn nek op slot en wou toen niet meer los, hoe intens de osteopaat er ook aan trok en sleurde. En toen wilde mijn hele lijf niet meer mee. De trap opgaan voelde aan alsof ik de dag ervoor een zware loopwedstrijd had gelopen, door de knieën buigen deed akelig pijn en na 5 minuten onkruid wieden moest ik mijn rug rechten, uit ongemak. Daar zat ik dan: verdrietig, moe en gekweld door allerlei pijnen, te staren naar de tuin. Ik, van nature superenergiek en superoptimistisch, herkende mezelf niet meer. Hoe vaak ik ook mompelde dat er veel ergere dingen waren dan wat spierpijn, toch leek het alsof het nooit meer over zou gaan. Ondertussen stond de tuin op ontploffen, waren er fotoshoots en video-opnames gepland en moest er een berg artikelen geschreven worden. Zo had ik mij deze lente beslist niet voorgesteld. Een bloedanalyse wees uit dat mijn lichaam bomvol ontstekingsstoffen zat. Mogelijk een auto-immuunziekte, gelukkig geen erge, je geraakte er vanaf, als je twee jaar lang cortisone nam tenminste. Mijn gezicht zou misschien zwellen, ik zou misschien dikker worden, broze botten krijgen en een dunnere huid, maar daar kon ik mee leven. Ik had geen kanker, geen diabetes, geen reuma en zat niet in een rolstoel. De idee dat ik aan iets veel ergers ontsnapt was, maakte mij onverwacht zen. Mijn lijf had mij lelijk bij de lurven, maar mijn geest bleek sterker dan ooit. Een cursus mindfulness deed de rest. Ik leerde er dat pijn je leven niet hoeft te domineren, en dat er elke dag honderden kleine dingen de moeite waard zijn om van te genieten, als je er maar op let. Dat piekeren en blijven hangen in zelfmedelijden puur tijdverlies is. Dat je door dingen trager te doen, de tijd kunt stilzetten en intenser gaat leven, en dat je van mediteren rustig en tegelijk ongelooflijk gefocust wordt. Ineens besefte ik dat er nog zoveel was, wat ik wél nog kon. Op mijn nieuwe rustige zenritme en met de nodige dutjes kreeg ik zelfs de hele lenteschoonmaak in de tuin rond. Meer dan ooit genoot ik van de vogels en van de kippen aan mijn zijde, en waardeerde ik de vele kleine tuinsuccesjes waar ik voorheen nog amper bij stilstond. De artisjok die de winter prachtig was doorgekomen, de reukerwten die zich spontaan hadden uitgezaaid, de citroenboom vol citroenen en de bloemenbollenlasagnes die maar bleven bloeien. Het leek alsof mijn tuin mij steunde, zich aanpaste aan mijn trage ritme, en mij verwende met extra veel moois. Elke dag sprak ik lief tegen mijn arme lijf, dat het zo lastig had maar weigerde mij in de steek te laten. De pijn leek zelfs te minderen. En dat bevestigde ook een tweede bloedanalyse: de ontstekingen namen af, ik moest niet aan de cortisone en kon met een beetje geluk over enkele weken weer tuinieren zoals voorheen, snel en efficiënt. Maar dat wil ik niet meer. Nooit meer. Voortaan ga ik traag door het leven. Het tempo van een tomatenzaadje, dat lijkt mij wel wat.
FOTO’S: STEVEN RICHARDSON
Ik leerde dat er elke dag honderden kleine dingen de moeite waard zijn om van te genieten.
04 2020 Tuinseizoen
15
ROEL VORSTHOF IS GEPASSIONEERD TUINLIEFHEBBER. IN DEZE SERIE VERTELT HIJ OVER ZIJN ERVARINGEN IN ZIJN KLEURRIJKE BEZOEKTUIN ‘DE VORST HOF’ IN EPE. GRAAG DEELT HIJ DIT JAAR DE EMOTIES VAN VREUGDE, DIE EEN TUIN TEWEEG KAN BRENGEN. MEER WETEN OVER ZIJN TUIN? KIJK OP WWW.OPENTUINDEVORSTHOF.NL
OOSTERSE SERENITEIT
Opdat het kleurengeweld in de zomer niet ten koste gaat van de sereniteit, waakt Boeddha over de balans in de Vorst Hof. De blauweregen toont haar overweldigende wulpse schoonheid en weefplanten geven een natuurlijk effect. FOTO’S: ROEL VORSTHOF
Balans De Vorst Hof is een tuin waar het zomers na het openbarsten van de bloemknoppen knalt door de kleurexplosies. Toch is het van groot belang dat er elementen
16
Tuinseizoen 04 2020
van evenwicht zijn. Onze tuin heeft een vijver, een gazon als lege ruimte en een groene border met buxus, bamboe, grassen en hagen. Groen is van essentieel belang en geeft een rustgevend patroon aan weelderige beplanting. En dat is precies wat een Boeddha uitstraalt:
balans en evenwicht. Boeddha koestert gevoelens van sereniteit, vreugde en harmonie. Zo moet een tuin aanvoelen! Een geheel waarvan je het gevoel hebt dat het helemaal klopt. Geen stress en spanning. De tuin is gelukkig: ‘Nothing else matters.’
In De Vorst Hof
De preek van Jan Arisaema’s zijn aronskelk-achtige planten met exotische bloemen, veelal uit China en Japan. Ze brengen een magische aantrekkingskracht teweeg. Nederlandse namen voor deze bijzondere verschijning zijn: Cobralelie, Groene Draak en Jan op de Preekstoel. De bloeikolf van Arisaema jacquemontii staat als een dapper kereltje: Jan dus, in het omwindsel van de kelk, de preekstoel. De meeste soorten zijn winterhard en gedijen goed in vochtdoorlatende grond. Wanneer de knol begint uit te lopen, groeien ze meerdere centimeters per dag, je kunt er bij wijze van spreken bij blijven zitten en zien hoe de bladeren en bloem zich ontvouwen.
Mysterieuze verschijningen Onze jonge poes schooiert door de tuin en maakt voor het eerst kennis met de gonzende bijen en hommels. Het is allemaal nog wat onwennig en hij is op zijn hoede voor die enge beesten. In een dolle bui springt hij een gat in de lucht. We willen niet, maar het is nog even wachten totdat de zomerbloeiers er aan komen. In mei bloeit er nog niet zoveel in onze tuin. Wel volop groen en purper blad, zoals hosta’s, varens en vlier. Het is opvallend dat er relatief veel blauw bloeiende bloemen zijn rond deze tijd. Iris, Allium, akelei, blauweregen en koekoeksbloem reflecteren in de blauwe hemel. Blauw geeft je het gevoel van ruimte, rust en vrijheid. Denk aan een uitgestrekte turquoise zee. Iris sibirica (foto 1) heeft een buitenaards uiterlijk en maakt nog meer indruk in hemelsblauw. En het is natuurkunst als je ziet hoe de fijne, kleurrijke bloemen in een grote bol van Allium ’Globemaster’ (foto 5) passen. De bol lijkt een lila planeet, gevangen in een groen heelal. Welke bloem is beter geschikt als symbool voor onze of vreemde werelden dan de bolvormige Allium?
1
2
3
4
5
Behalve eigenzinnig is de akelei (foto 2) vooral sierlijk. Eigenzinnig omdat de plant in de tuin gaat ‘wandelen’. Een spectaculaire bloeier met heerlijke geurende bloemtrossen is Wisteria sinensis (blauweregen) (foto 3). De dubbele koekoeksbloem, Lychnis ’Jenny’ (foto 4) heeft een sierlijke, sprookjesachtige bloem, die niet echt blauw is, meer zuurstokroze, met prachtig ingesneden fladderige bloemblaadjes. 04 2020 Tuinseizoen
17
RUSTPUNT
1
2
3
18
Tuinseizoen 04 2020
Een vijver is een rustpunt, maar zorgt tegelijkertijd voor leven in onze tuin. De vijver geeft een positieve bijdrage aan de biodiversiteit en heeft aantrekkingskracht op mens en dier. Dieren als vogels, kikkers, padden en salamanders komen vanzelf aangevlogen of aangelopen. Insecten leggen eieren op een plek in het water. Vogels drinken en nemen een bad in het ondiepe deel. Door een vijver krijg je een dierentuin. Het gazon en de vijver lopen op natuurlijk wijze in elkaar over van 0 tot 180 cm diepte. Voldoende diepte is volgens mij van belang om de temperatuur in de zomer niet te ver te doen stijgen, zodat geen algen ontstaan. Wij gebruiken geen pompen, filters en chemicaliën. Voldoende zuurstofplanten, zoals glanzend fonteinkruid en hoornblad, zorgen voor een biologisch evenwicht. Toen we zijn gestart met de vijver kochten we kleine en dure bosjes zuurstofplanten. Binnen 24 uur was het groentesoep. Na de tweede poging met nieuw water en nieuwe zuurstofplanten werd de vijver kraakhelder. Nu kunnen we elke zomer kruiwagens vol zuurstofplanten weggooien. Een vijver is onderhoudsarm; zorg dat het wateroppervlak open blijft, verwijder het vallend herfstblad en verder zo weinig mogelijk aan doen. De dotterbloem (foto 1) en kattenstaart (Lytrum) zijn aantrekkelijk voor insecten. Waterlelies (foto 3) doen herinneren aan Monet. Ook snoekkruid (Pontederia cordata, foto 2) verfraait het wateroppervlak. Het is prettig om op een zwoele avond te genieten van het leven in de vijver en naar de zuurstofbelletjes te turen die naar de oppervlakte dwarrelen. Naast de vele gewenste dieren hebben we ook ongewenste gasten in de vijver, namelijk blauwe reigers. Menig vis is al ten prooi gevallen aan deze vogel. Om dit te voorkomen, heb ik bijna onzichtbaar visdraad gespannen op circa 3 m hoogte. Dit is een afdoende bescherming tegen deze rovers. Wel heeft een reiger zichzelf een keer aan een draad vastgeketend, door een vleugel om een draad te slaan. Ik heb hem bevrijd, twijfelde nog om hem een pak rammel te geven, maar zo’n beestje moet ook eten. En slachten heeft ook weinig zin, want hij weegt nauwelijks 2 kilo…
In De Vorst Hof
Witte wulpse Wisteria De takken van onze witte ‘blauweregen’ hangen bomvol met bloemen. Hij trakteert ons op een overweldigende bloemenweelde met exotische uitstraling. De witte Wistereria floribunda ’Alba’ is wat exclusiever dan de ‘gewone’ blauweregen. Voor een enthousiaste waterval van bloemen en om overwoekering te voorkomen, moet er regelmatig worden gesnoeid. In februari en net na de bloei. De Chinese Wisteria sinensis bloeit als er nog geen blad is en verspreidt hemelse geuren, en ‘overweldigd worden door de geur van bloemen is een geweldig soort nederlaag’, aldus John Beverley Nichols, auteur van het beroemde tuinboek Down the garden path. De uitlopers slingeren langs de pergola en verfraaien alles met hun romantische uitstraling. De Japanse Wisteria floribunda slingert rechtsom en de Chinese linksom. Het grote mysterie van Wisteria is voor veel mensen, dat hij bij de een wel bloeit en bij de ander niet. Wanneer je een zaailing hebt, dan is bloeien sowieso nog maar de vraag. De geënte Japanse Wisteria wacht wel 10 jaar met bloeien, zijn geënte Chinese collega geeft na 4 jaar bloemen. Geduld is een schone zaak, maar dan heb je wel wat. Maar het kan langer duren wanneer de bodem te vruchtbaar is. Daarna kunnen ze wel 50 jaar lang bloeien. In Japan zou een Wisteria staan van 1200 jaar oud. Vandaar dat hij symbool staat voor onsterfelijkheid en oneindigheid.
WEVEN VOOR EEN NATUURLIJK EFFECT Weefplanten creëren een idyllisch plaatje: ze waaieren lekker uit en weven hun bloemen door de buurplanten heen. Het zijn luchtige planten met weinig of klein blad, ze worden redelijk hoog en bloeien lang. Weefplanten zijn makkelijk te combineren met andere planten en grassen, maar ook met elkaar zoals Thalictrum delavayi ’Hewitt’s Double’ met Persicaria orientalis (foto 1). Een van de bekendste weefplanten is Verbena bonariensis; hij heeft bijna geen blad aan de lange stengels, neemt nauwelijks plaats in en zweeft boven de border. Ook Sanguisorba (op foto 3 S. ’Lilac Squirrel’ met Phlox en Lytrum), Foeniculum vulgare (foto 2), Catanache en Gaura lindheimeri weven heel goed bij ons. Weefplanten geven een natuurlijk effect en kunnen herhalend in de border worden geplaatst. Ze versterken de structuur van de beplantingen en zorgen voor transparantie. Ideale planten voor tuinliefhebbers die meer planten hebben dan grond, een beetje verticaal tuinieren dus. Bijkomend voordeel is dat de border hierdoor helemaal dichtgroeit en onkruid kansloos is. Schoffelen is bij ons sowieso ‘not done’. In het voorjaar als er nog lucht is voor het onkruid, wied ik het onkruid met de hand en op de knieën. Hierbij wordt elke zaailing, hoe minuscuul ook, beoordeeld op ‘wel geschikt/ niet geschikt’. Van sommige planten, zoals de eenjarige Persicaria orientalis of dahlia’s, verwelkom ik de zaailingen van harte, maar van andere zoals Persicaria viriginiana ’Filiformis’ met prachtig fijne aren roei ik de zeer talrijke nakomelingen met harde hand uit. 1
2
3
04 2020 Tuinseizoen
19
1
20
Tuinseizoen 04 2020
Chelsea Flower Show
INSPIREREND CHELSEA Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog gaat de Chelsea Flower Show deze maand niet door. Daarom hier inspirerende Chelsea beeld uit de voorgaande jaren! TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS
Luxe paviljoen 1 Overkappingen in de tuin zijn tegenwoordig erg populair, zo kun je
Lijnen en vormen 2 Deze zitplek te midden van natuurlijk ogende beplanting is sober van
ONTWERP: CHRIS BEARDSHAW
ONTWERP: NAOMI FERRETT-COHEN
immers veel meer van het buitenleven genieten. Dit luxe uitgevoerde paviljoen vormt een enigszins besloten buitenkamer door de houten wanden. Omdat deze zijn te verschuiven, kun je in het paviljoen de optimale omstandigheden creëren om er heerlijk te zitten. Door de aangrenzende border ervaar je in het paviljoen toch het tuingevoel.
kleur, maar toch trekt deze erg de aandacht door de enorme variatie aan lijnen en vormen. De ronde vorm van terras en tuinbank contrasteert sterk met de grote, hoekige tegels. En in tegenstelling tot deze onregelmatige tegels vormen de lichtgrijze planken van de bank een krachtig ritme, net als de bloemfiguren in de rugleuning.
2
04 2020 Tuinseizoen
21
22
3
4
5
6
Tuinseizoen 04 2020
Chelsea Flower Show
7 Twee niveaus 3 Water geeft een tuin wat extra’s en daarom is in de meeste Chelsea
showtuinen wel een vijver, waterloop of waterelement te vinden. In dit ontwerp van een eigentijdse stadstuin speelt water een grote rol. Vanuit elke hoek is er zicht op de vijver. Deze bestaat uit twee niveaus waarbij het water uit het bovenste gedeelte naar het onderste gedeelte stroomt. De circulatie van het water zorgt voor meer leven in de tuin en extra zuurstof in het water; daarnaast werkt het kijken naar stromend water erg rustgevend. ONTWERP: DAVID NEALE
Regengordijn 4 Mochten we weer zo’n warme zomer krijgen als de voorgaande twee
jaar dan is zo’n regengordijn in je tuin zo gek nog niet. Heerlijk om hier dan even verkoeling onder te zoeken! Ook kinderen zullen zich met zo’n regengordijn prima vermaken. Daarnaast zorgt het permanent vallende water voor enige verkoeling op het aangrenzende terras. ONTWERP: LILLY GOMM
Multifunctioneel muurtje 5 Om de ruimte optimaal te gebruiken is het vooral in een kleine
tuin handig om functies te combineren. Het muurtje zorgt hier voor
structuur, maar je kunt er ook op zitten of er een windlicht of pot met zomerbloeiers op zetten. Omdat het muurtje uit diverse, verschillend gevormde elementen bestaat, is het op zichzelf ook al mooi om te zien. Aan de voet staan onder meer salie en tijm. Deze zijn niet alleen decoratief, maar zorgen ook voor een kruidige geur; zodra je op het muurtje gaat zitten, wrijf je er met je voeten vanzelf langs. ONTWERP: MATT KEIGHTLEY
Knusse loungeplek 6 Dit kunstige bouwsel is geïnspireerd op de zandduinen in Dubai.
Gezeten op de kussens binnen geeft het een heerlijk geborgen, knus gevoel. Een fijne plekje om je even terug te trekken en je met een boek helemaal te ontspannen! ONTWERP: THOMAS HOBLYN
Slangenbank 7 De slangenbank die zich een weg door deze kleine showtuin lijkt te banen, past perfect bij de gebogen vormen van de border en van de verharding. Het is een kunstwerk op zich, maar hij leidt toch niet de aandacht af van de kleurige muurschildering. ONTWERP: LAURA ANSTISS
04 2020 Tuinseizoen
23
8
9 Sober waterelement 8 Op het eerste gezicht ziet dit waterelement er uit als een eenvoudige
waterschaal. Als je dichterbij staat, dan zie je echter dat het water over de rand stroomt wat een boeiende rimpeling op het wateroppervlak teweeg brengt. ONTWERP: DARREN HAWKES
Weerspiegeling 9 Het centrale punt in deze natuurlijk ogende tuin is de waterpartij.
Deze weerspiegelt niet alleen de omringende bomen maar ook de bronzen sculptuur van kunstenaar David Harber. Voor dit kunstwerk liet hij zich inspireren door de hoge bomen op de achtergrond. ONTWERP: ANDREW DUFF
10 24
Tuinseizoen 04 2020
Plukwand 10 Diverse soorten sla, bieslook, rozemarijn, tijm en salie maar ook
aardbeien en eetbare bloemen zoals Oost-Indische kers en viooltjes… ze zijn allemaal aanwezig in deze plukwand, pal naast de buitenkeuken. Dat is nog eens handig én erg decoratief! ONTWERP: TONY WOODS
Een nieuwe tuin begint met een bezoek aan De Tuinen van Appeltern!
Kinderen t/m 12 jaar GRATIS!
GENIET VAN DE LENTE APRIL & MEI 2020 De Tuinen van Appeltern zijn gemaakt om jou te laten ervaren wat een tuin met je doet. Niet alleen wat betreft constructies, dieptewerking en beslotenheid, maar ook qua geuren en kleuren. Elke tuin heeft een eigen inrichting en een beplantingsplan. Kijk voor meer informatie op Appeltern.nl!
DE TUINEN VAN APPELTERN • WALSTRAAT 2A • 6629 AD • APPELTERN (GLD) • (0487) 54 17 32 • INFO@APPELTERN.NL
TIEL A15 APPELTERN
APPELTERN A50
OSS
NIJMEGEN
Begonia ’Non Stop Orange’ doet zijn naam eer aan, want hij bloeit maandenlang door.
26
Tuinseizoen 04 2020
Bijzondere bollen
VROLIJK ZOMERFEEST Ook zo’n zin in een heerlijke zomer? Met bloemen in allerlei vrolijke kleuren, waar je van kunt plukken en die soms maandenlang nieuwe bloemen geven? Maak er een vrolijk zomerfeest van en plant nu zomerbollen! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: IBULB
O
m al vroeg in het jaar kleur in de tuin te krijgen, worden massaal voorjaarsbloeiende bollen zoals tulpen en narcissen aangeplant. Er zijn ook allerlei bolgewassen die juist in de zomer bloeien, maar die zijn bij de meeste tuinliefhebbers een ondergeschoven kindje. Want waarom zou je ze aanplanten, als de zomertuin al genoeg kleur heeft? Met name vaste planten, rozen en eenjarigen bloeien dan immers volop. Toch kunnen zomerbloeiende bolgewassen - van oorsprong afkomstig uit warme, verre contreien zoals Zuid-Afrika of ZuidAmerika - de tuin een extra boost geven door hun schitterende bloemen in vaak vrolijke tinten. Plant ze dan wel op een zonnige, warme plek; althans, dat geldt voor de meeste zomerbollen. Sommige van deze exotische planten geven een tropisch tintje aan je tuin of terras, je krijgt er op zonnige zomerdagen vanzelf een fijn vakantiegevoel van! Houd je van zo’n tropisch accent in je tuin, kies dan bijvoorbeeld voor Canna. Deze wordt ook wel Indisch bloemriet genoemd hoewel hij van oorsprong uit CentraalAmerika komt. Maar hoe dan ook oogt deze snelgroeiende plant zeer exotisch met zijn grote bladeren en bloeistengels die meer dan 1 m hoog kunnen worden. Aan de top van deze bloeistengels verschijnen tot ver in oktober flamboyante, vaak felgekleurde bloemen. Of wat dacht je van Calla (ook wel
Zantedeschia of aronskelk genoemd) met zijn opvallende kelken in wit, felgeel, oranje, roze of zelfs paars? Prachtige accenten Minder opvallend maar wel heel apart is Eucomis, ook wel bekend als ananasplant of kuiflelie. Zijn dikke, stevige bloeiaar heeft aan de top een grappig kuifje van bladeren waardoor de bloeiwijze aan die van ananas doet denken. Met zijn subtiele bloeitinten in groengeel, wit of zachtroze springt Eucomis niet erg in het oog. Ga je liever voor een spectaculair knaleffect in je tuin, dan kun
je beter kiezen voor dahlia’s, Crocomia’s of knolbegonia’s. Dit zijn alle drie uitbundig bloeiende bolgewassen. Crocosmia (of montbretia) is het makkelijkst; het is een van de weinige zomerbollen die je ’s winters gewoon in de tuin kunt laten staan en die elk jaar opnieuw weer terugkomt. Hij combineert sierlijk, grasachtig blad met losse bloeiaren in geel, oranje of rood. Crocosmia’s vormen in juli-augustus prachtige accenten in de border en zijn goed te combineren met vaste planten. Sommige cultivars ontwikkelen na de bloei bessen die ook erg decoratief zijn en die ook mooi
Gladiolen, begonia’s en dahlia’s vormen hier een mooi geheel met de borderplanten.
04 2020 Tuinseizoen
27
AAN DE SLAG! • Plant de bollen in april, mei of juni in de border of in potten. Kijk op de verpakking welke tijd voor dat specifieke bolgewas het beste is. Zo kun je Crocosmia het beste al in april planten, anders geeft deze (meestal winterharde) zomerbol het eerste jaar weinig bloei. • De meeste zomerbloeiende bolgewassen houden van zon en warmte. Een open plek (dus niet in de drup van bomen) die voor het grootste deel van de dag in de zon ligt, is daarom het meest ideaal. De knolbegonia vormt hier een uitzondering op, deze houdt juist van halfschaduw. • Plant de bollen en knollen in goede, luchtige tuingrond die enigszins vocht vasthoudt. Op te natte grond zullen ze gaan rotten. Werk bij het aanplanten voldoende compost of oude stalmest door de grond. Op humusrijke grond zullen zomerbollen rijker bloeien! • Slakken zijn dol op de jonge scheuten van dahlia’s. Bescherm ze hiertegen met bijvoorbeeld slakkenvallen of door koperen ringen rondom de planten aan te brengen. • Geen zin of tijd om zomerbollen te planten? Veel soorten zijn wat later in het seizoen ook verkrijgbaar als potgekweekte plant. Handig om gaten in de border mee op te vullen. En ook leuk voor in potten!
Een spannende combinatie van de bijna fluoriserende roze Dahlia ’Feline Yvonne’ met de donkerbladige Canna ’Cannova’.
Meer tips over zomerbollen vind je op www.bloembol.org
Compact groeiende dahlia’s doen het ook goed in potten.
De vlammende bloeitinten van Dahlia ’Rainbow Silence’ zorgen hier voor een vrolijk accent op het terras.
28
Tuinseizoen 04 2020
Bijzondere bollen
Tip: Met een donkerbladige dahlia, begonia of Canna kun je in de border een fraai bladcontrast creëren.
staan in boeketten. Ook knolbegonia’s zijn prima borderplanten, maar die komen misschien nog wel meer tot hun recht in potten en hangmanden. Met hun hangende bloemen en eindeloze bloei vormen ze maandenlang een blikvanger. De perfecte zomerbloeier om een plek in de halfschaduw mee op te fleuren! In de volle middagzon verbranden ze snel hun bladeren. Pastel, fel of donker En dan zijn er natuurlijk nog de dahlia’s. Binnen de zomerbloeiende bollen vormen deze populaire zomerbollen een aparte groep. De verscheidenheid aan bloemvormen en -kleuren bij dahlia’s is enorm; deze varieert van de bolronde bloemen van pompondahlia’s tot de grote, spinachtige bloemen van de cactusdahlia’s. De meeste dahlia’s hebben gevulde bloemen, maar er zijn ook enkelbloemige dahlia’s met meer natuurlijk ogende bloemen. Dahlia’s zijn verkrijgbaar in een groot scala aan bloeitinten: geel, oranje, rood, paars of wit en dan zijn er ook nog tweekleurige dahlia’s. Dat maakt het kiezen soms lastig! Maar of je nu houdt van pastel, fel of donker, er zijn volop dahlia’s te vinden die in het gewenste kleurenschema van jouw tuin passen. Plant ze in de border, in potten of in een aparte plukhoek; van dahlia’s kun je tot in oktober bloemen oogsten. Kies dan wel voor dahlia’s met gevulde bloemen, want deze zijn in de vaas beter houdbaar dan enkelbloemige dahlia’s. De enkelbloemige dahlia’s lokken daarentegen weer veel bijen! Kortom, de variatie en mogelijkheden met zomerbollen zijn erg groot. Zomerbollen hebben maar één nadeel: de meeste moet je in najaar uit de grond halen, omdat ze niet winterhard zijn.
Dahlia’s, begonia’s en gladiolen in oranje en rode tinten trekken in deze border alle aandacht.
BOL OF KNOL? We hebben het dan wel over zomerbollen, maar veel van deze exotische planten groeien niet uit een bol maar uit een knol, zoals bijvoorbeeld dahlia’s, gladiolen en knolbegonia’s. Een knol is een verdikt, vlezig stengel- of wortelgedeelte waarin het reservevoedsel voor de plant is opgeslagen. Ook een bol bevat reservevoedsel; dit bevindt zich in de zogenaamde schubben of rokken. Omdat er meerdere soorten knollen én bollen zijn, is het soms moeilijk te bepalen waar je nu mee te maken hebt. En om het nog moeilijker te maken, zijn er ook nog zomerbloeiende bolgewassen zonder bol of knol maar met wortelstokken, zoals Canna. Deze ontwikkelen zich uit kruipende vlezige stengels onder de grond.
04 2020 Tuinseizoen
29
Vooral voor dahlia’s geldt: hoe meer je ervan plukt, hoe meer bloemen ze geven! ZOMERBOLLEN VOOR DE PLUKTUIN 1 DAHLIA ’MARCEL DASSAULT’ Deze nieuwe, donkerbladige dahlia met prachtige, 12 cm grote paarsroze bloemen behoort tot de groep Decoratieve dahlia’s. bloei: juli-november | hoogte: 90 cm | standplaats: zon 2 GLADIOLUS ’OVATIE’ De oranje tinten van deze grootbloemige gladiool geven een warme gloed aan borders en boeketten. bloei: augustus-september | hoogte: 120 cm | standplaats: zon
1
4
3 CROCOSMIA ’BUTTERCUP’ Deze uitbundige zomerbloeier is meestal winterhard en kan zowel op droge als vochthoudende grond staan. bloei: juli-augustus | hoogte: 60 cm | standplaats: zon-halfschaduw 4 GLADIOLUS ’ADRENALINE’ Wie van lieflijk pastelroze houdt, plant nog in april knollen van deze grootbloemige gladiolen! bloei: juli-september | hoogte: 140 cm | standplaats: zon
2
5
5 DAHLIA ’MILENA FLEUR’ De grote bloemen van deze dahlia zijn net toverbollen met hun roze, abrikooskleurige en goudgele bloeitinten. bloei: juli-september | hoogte: 90 cm | standplaats: zon 6 CALLA ’SUMMER SUN’ Deze exotisch ogende bloemen staan leuk in boeketten, maar ook in de tuin of in een grote pot. bloei: juli-oktober | hoogte: 60 cm | standplaats: zon-halfschaduw 3
30
6
Tuinseizoen 04 2020
NIEUW € 7,25 P .ST.
NU IN DE WINKEL
B R
I N R I C H T I N G
MNUM EU M IL E
JUB IL E
U
P E R F E C T E
I N R I C H T I N G
•
D E
P E R F E C T E
ER
V O O R
D E
15 JA AR
M
I D E E Ë N
V O O R
MMER • NU J
M
E N
I D E E Ë N
M
U
E N
U
V A N
V A N
BILEUM JU N
T I P S
T I P S
14 makkelijke tuinen
TUIN ontwerp
2020 • € 7,25
•
ALLE TUINTRENDS VAN 2020
TUINontwerp
TUINontwerp
TUIN ontwerp
2020 • € 7,25
100 PAG INA’S DIK!
J E
J E
Industriële leeftuin met stoere materialen
Weinig ruimte? Ontdek onze speelse stadstuin!
2 0 2 0
EN VERDER: KLEINE TUIN EN TOCH EEN ZWEMVIJVER • RECYCLEN IN DE TUIN • KEUZEHULP VOOR BESTRATING & SCHUTTING • VERTICAAL TUINIEREN BP
Veel eigentijdse tuinen, een verrassende gezinstuin, een industriële leeftuin, urban jungle en een stijlvolle patio. Verder artikelen over verticaal tuinieren en lekker buiten zitten. En tips bij het kiezen van een verharding of erfafscheiding.
Slimme oplossingen voor kleine tuinen
Heerlijke loungeterrassen en eigentijdse overkappingen
Fijne planten voor vlinders & bijen
EN VERDER: STIJLVOLLE PATIO MET LUXE UITSTRALING • TUIN IN STRANDSFEER • IDEEËN VOOR PADEN & TERRASSEN • TUIN IN IBIZASTIJL • WEELDERIGE STADSTUIN
Bestelnummer 180309
Slim ontwerp: verrassend complete gezinstuin
2 0 2 0
Bestelnummer 180308
T U I N
T U I N
Zo maak je een urban jungle van je achtertuintje
Handig! Zo maak je zélf een tuinontwerp
BP
In deze uitgave de mooiste tuinen uit de edities van de afgelopen vier jaar. Een tuin in strandsfeer, een heerlijke leeftuin, een luxueuze patio en een regenbestendige tuin. En artikelen over onder meer paden en terrassen en tips voor wie zelf zijn tuin wil ontwerpen.
Tuinontwerp geeft tips en ideeën voor de perfecte inrichting van je tuin! Tip
TREND
‘Ik heb de latten bij de schutting laten verspringen, om geen keiharde lijn te creëren. Zo pak je visueel de tuin van de buren erbij, waardoor de patio wat groter lijkt.’
‘Bij dit project heb ik bewust gekozen voor een ontwerp met schuine lijnen. Dit geeft een speelser effect dan alles recht te trekken en ik denk dat dit het project specialer maakt.’ |
|
|
|
|
Bestellen kan via: www.vipwinkel.nl/tuinontwerp | Bel 076-5301718 (NL) of 03-6454294 (BE) Of stuur een mail naar abo.tuin@vipmedia.nl en vermeld het bestelnummer
|
VIJVER, WAT EN HOE Een vijver in de tuin kan prachtig zijn, maar is vaak ook een bron van zorgen. Want hoe houd je bijvoorbeeld het water helder? Tuinadviseur Lieuwe Westra geeft raad. TEKST: ANNEMARIE GÖRTS I.S.M. LIEUWE WESTRA FOTO: SHUTTERSTOCK, ANNO BAKKER (PORTRET)
32
Tuinseizoen 04 2020
Praktisch
Ligging vijver Mensen denken vaak dat een vijver niet in de volle zon mag liggen, maar dat is niet waar; een vijver kan zowel in de zon als in de halfschaduw. Het beste is 6-8 uur zon per dag. Zuurstofplanten en andere vijverplanten hebben immers licht nodig om te kunnen groeien. Met voldoende zuurstofplanten ontstaan er geen zweefalgen, zodat het water helder blijft. Een vijver heeft dus veel licht nodig, maar de hele dag in de brandende zon is ook weer te veel van het goede. Probeer vooral de felle middagzon - tussen 13-15 uur - te vermijden; dan kan door op de juiste plek een struik of klein boompje te planten die voor wat schaduw zorgt.Want uiteraard wil je de vijver dáár waar je er mooi op uitkijkt, bijvoorbeeld bij het terras of bij het raam van de woonkamer.
Het duurt 1 tot 2 jaar voordat er een biologisch evenwicht is ontstaan.
HOE HOUD JE HET WATER HELDER? Er zijn allerlei middelen verkrijgbaar om algen in het water te bestrijden, maar hier ben ik geen voorstander van. Zo krijg je nooit een biologisch evenwicht. Na aanleg van een vijver heb je geduld nodig, het duurt 1-2 jaar voordat er een biologisch evenwicht is ontstaan. Dat is ook pas het moment om eventueel vissen in het water te doen. Wil je toch per se direct vissen, begin dan met een klein aantal. Haal sowieso elk voorjaar ingewaaid herfstblad en overtollig plantmateriaal uit de vijver. En zorg voor genoeg zuurstofplanten; deze halen de voeding uit het water en te veel voeding zorgt voor algengroei. In een kleine vijver kun je eventueel een filter plaatsen, al of niet met een UV-lamp.
RANDAFWERKING
Hoe strakker de vijver, hoe strakker de tuin meestal is. De rand wordt dan vaak weggewerkt met grind, split of een strak gazon, óf deze wordt afgewerkt met metaal of kunststof. Belangrijk is het materiaal waarvan zo’n rand wordt gemaakt; gebruik nooit zink, lood of geloogd hout als dit in contact komt met het vijverwater. In dat geval zorgen ze voor schadelijke stoffen in het water. Gebruik rondom de vijver altijd materialen die puur natuur zijn, zoals flagstones of brokken natuursteen. Nog een tip: Werk je de rand van de vijver af met gemetseld (of geplakt) natuursteen, doe dit dan op een manier die vorstbestendig is. De vijverrand vriest anders makkelijk kapot. Tegenwoordig is een natuurlijk ogende vijver een rage. Zo’n vijver heeft een moeraszone met allerlei moerasplanten. Zorg in dit geval dat de vijver verschillende niveaus heeft waarop je vijvermanden met moerasplanten kunt zetten. Niet alle vijverplanten willen namelijk op dezelfde diepte staan.
VERDER ONDERHOUD Gaan de moerasplanten na de winter - in april, mei - weer uitlopen dan kun je ze scheuren om ze zo binnen de perken te houden. Doe dit om de paar jaar anders groeit je vijver op den duur helemaal vol. Knip in het voorjaar ook de zuurstofplanten in het water terug door 10-20 cm van hun bovenkant af te knippen. Hiermee verjong je de planten, want er komen snel weer nieuwe uitlopers aan. Heb je te weinig zuurstofplanten, vul deze dan aan. Haal het loodje eraf voordat je de planten in een vijvermandje plant. Dit loodje zit er bij aanschaf vaak aan om te voorkomen dat de zuurstofplanten gaan drijven, maar op den duur vormt het lood vergif voor vijverwater. Heb je een pomp en/of filter? Maak deze jaarlijks goed schoon voordat je de pomp in maart, als de watertemperatuur 8 °C of hoger is, weer aanzet. Vorig jaar een vijver aangelegd? Ent zo nodig het water nog eens met nieuwe vijverbacteriën.
Wel of geen vissen?
Vissen houden kan alleen in een vijver van minimaal 80 cm diep anders kunnen ze ’s winters bevriezen. Een vijver met vissen is niet alleen leuk, maar heeft als bijkomend voordeel dat deze minder last geeft van muggen dan een vijver zónder vissen.Vissen eten namelijk graag de muggenlarven die zich ’s zomers in stilstaand water ontwikkelen.Vijvervissen hebben ook een nadeel. Met hun uitwerpselen komen er veel voedingsstoffen in het water wat meer kans op algengroei geeft. Neem daarom - vooral in een kleine vijver - niet te veel vissen. En dan is het nog de vraag wélke vissen je wil. Sommige soorten woelen in de bodem, waardoor het water troebel wordt.Wil je dat niet, kies dan een oppervlakte-vis, zoals een goudwinde; deze ‘woelen’ niet.
Moerasplanten Er is veel diversiteit in moeras- ofwel oeverplanten. Bedenk vooraf welke waterniveaus je in je vijver hebt en let op de waterdiepte die op het plantenlabel staat vermeld. Kijk ook naar de voedingsbodem die ze nodig hebben, bijvoorbeeld vijver- of waterleliesubstraat. Handig om te weten voordat je de moerasplanten in vijvermanden plant en in de vijver laat zakken! Mooie moerasplanten zijn onder meer zwanenbloem, de vroegbloeiende dotterbloem, irissen en waterlelies. Kleine soorten waterlelies kun je al planten vanaf circa 50-60 cm diepte. Ze hebben een hekel aan bewegend water dus plant ze niet in de buurt van een waterval.
Meer weten over vijvers? Mail je vraag naar lieuwe@tuinkeur.nl Lieuwe Westra geeft je gratis advies. 04 2020 Tuinseizoen
33
‘De bloemkleur, het blad, zelfs de zaaddoosjes zijn mooi.’
Plagiorhegma dubium / Jeffersonia dubia 34
Tuinseizoen 04 2020
Kweker in beeld
‘TOEN HET HUIS OP ORDE WAS, BEN IK BUITEN LOS GEGAAN’ Van een appartement op vier hoog naar een eigen kwekerij in de Gelderse natuur: in tien jaar tijd nam het leven van Pieter Nijhoff een drastische wending. En daar plukken de liefhebbers van schaduwplanten nu de vruchten van.
M
TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: HANNEKE REIJBROEK, PIETER NIJHOFF
et zijn grote, klaproosachtige bloemen steelt Glaucidium palmatum de show; het is een opvallende verschijning tussen de bescheiden schaduwbloeiers. Maar wat het plantje misschien nog wel specialer maakt, is dat je het niet zomaar op elke hoek van de straat tegenkomt. “Daar is een goede reden voor”, legt Pieter uit. “Het is een Japanse bosplant die heel langzaam groeit en meestal niet voor zijn vierde lente bloeit. Het gros van de kwekers heeft daar het geduld niet voor, maar de overweldigende bloei is het wachten waard. In de tussentijd is het grote, getande lichtgroene blad ook al heel fijn om te zien.” Een ander pareltje uit Pieters assortiment is de schijnanemoon (Anemonopsis macrophylla). “Een echte schoonheid”, glundert hij. “Hij bloeit pas in juli, wat voor een schaduwplant aan de late kant is. De anemoonachtige bloemetjes zijn wit met een blauwpaarse rand erin en bungelen sierlijk aan de stelen. Ik heb ook de zuiverwitte ’White Swan’, die nog unieker is. Maar persoonlijk zie ik liever de gewone vorm.” Tóch groen bloed Met zijn rariteiten onder de schaduwbloeiers heeft Pieter zich in de afgelopen twee jaar in de kijker weten te spelen bij de liefhebbers van schaduwplanten. Hij zit nog maar kort in het vak, maar dat zou je niet zeggen als je de kweker hoort praten. “Ik ben eigenlijk ook een zij-instromer”, glimlacht hij. “Ik deed dit werk al een aantal jaar in de avonden en weekenden, maar mijn fulltime baan in de IT heb ik twee jaar geleden pas opgezegd. Dat was een spannende zet, je weet immers niet of je ervan rond gaat komen.” Overdag achter de computer, ’s avonds met de handen in de aarde: het was dé manier
voor Pieter om te ontdekken hoe mindfull tuinieren is. “Het begon elf jaar geleden toen we van Amsterdam naar het Gelderse Wezep verhuisden, terug naar mijn ouderlijke huis. Ik kwam van een appartement op vier hoog en had opeens een enorme tuin tot mijn beschikking. Als kind zag ik mijn vader hier zijn hobby al uitoefenen, maar zelf had ik weinig met tuinieren. Maar kennelijk heb ik er toch wat van meegekregen; vanaf het moment dat het huis binnen op orde was, ben ik buiten los gegaan.” De locatie aan de rand van de Veluwe bracht Pieter als vanzelf bij dit type planten. “We worden hier omringd door vele schitterende, honderd jaar oude bomen. De schaduwplanten volgden als vanzelf.” Kleine tegenslag Pieter begon met het vermeerderen van schaduwplanten en voor hij het wist, had hij een hele tuin vol. Het overschot begon
hij te verkopen via een webwinkel, die hij als IT-er zelf in elkaar zette, en op markten. “Vanaf het moment dat de kinderen naar school gingen, hield ik doordeweeks een dag over. Die kon ik mooi gebruiken om ervaring op te doen in het kwekersvak. Eerst begon ik met het werken bij een zorgkwekerij en vervolgens kwam ik terecht bij Coen Jansen in Dalfsen.Tussen de planten leerde ik veel. Toen er drie jaar geleden op mijn werk een grote reorganisatie plaatsvond, besloot ik de kans aan te grijpen: ik heb mij toen fulltime in het vak gestort.” De opstart van zijn bedrijf ging met vallen en opstaan. Zo bouwde Pieter in 2018, het eerste jaar, een grote kas, maar die moest op last van de gemeente een jaar later alweer worden afgebroken. “Het probleem is dat het stuk grond achter mijn huis behoort tot het Gelders Natuurnetwerk. Hoewel ik geen gif gebruik en de reeën letterlijk tussen mijn planten grazen, zijn er strikte regels dat hier
Elfenbloem (Epimedium ogisui)
04 2020 Tuinseizoen
35
Klokjesbloem (Campanula ’Sarastro’)
Valse salomonszegel (Smilacina racemosa) 36 Tuinseizoen 04 2020
Jan-op-de-preekstoel (Arisaema griffithii)
Kweker in beeld
‘Deze Arisaema met zijn aparte bloem is zo’n Conversation Piece.’ niet gebouwd mag worden. Officieel mag ik dus ook geen klanten ontvangen, een lastig punt waar ik samen met de gemeente nog hoop uit te komen.Verhuizen naar een nieuw terrein heeft weinig zin; met een schaduwplantenkwekerij heb je nu eenmaal hoge bomen nodig. En een kwekerij onder schaduwdoeken zie ik niet zitten.” Conversation Pieces Botanische soorten van Trillium, Podophyllum en Arisaema: wil je eens iets bijzonders in je schaduwtuin, dan heeft Pieter het in zijn assortiment. Op beurzen zijn het de ‘Conversation Pieces’ zoals Pieter ze noemt, de publiekstrekkers van zijn stand. “Het zijn planten waar ik soms zes jaar mee bezig ben geweest om ze vanuit zaad op te kweken tot bloeiende planten. De vraagprijs van sommige is twintig euro per stuk, en toch is dit het niet waar ik het van moet hebben. Ik verkoop er maar sporadisch eentje van. Uiteindelijk gaat het om de grote massa’s die voor omzet zorgen. Mijn doel is echter om een origineel assortiment neer te zetten waar de echte liefhebbers twee uur voor willen rijden. En dat lukt aardig, moet ik zeggen.” Dat we de kweker aantreffen met ook wat anders dan schaduwplanten, blijkt een momentopname. „De meeste schaduw-
Bloedwortel (Sanguinaria canadensis ’Multiplex’)
Kaukasische vergeet-mij-niet (Brunnera macrophylla ’Sea Heart’) en vogeltje-op-de-kruk (Corydalis elata)
planten bloeien al vroeg, dus naar de zomerbeurzen neem ik ook wel eens wat zomerbloeiers mee. Je wil nu eenmaal mensen naar je stand toe trekken. Maar uiteraard trek ik liever de aandacht met een kistje bijzondere Polygonatum-soorten met een rode stengel of zilver gestreept blad, dan met een klassieker als daglelie Hemerocallis ’Stella d’Oro’.” Dik tevreden Het gemis van een kas vroeg om een paar aanpassingen afgelopen winter. Zo werden de planten gestapeld in kistjes met doeken
erover, zodat de fragiele planten in hun potjes beschermd werden tegen de ergste vorst. Ondanks dat ziet Pieter de toekomst positief in. “Ik merk dat de verkoop stilaan beter gaat. In het eerste jaar heb ik nog onvoldoende verkocht, maar over het tweede jaar ben ik tevreden. Mede door de webwinkel merk ik dat ik meer naamsbekendheid krijg en dat de verkoop langzaam begint te lopen.” “Het nadeel van het versturen van planten is, dat het een tijdrovend proces is. Het is geen paar sokken dat je in een doosje stopt; je wil kwaliteit leveren dus de planten moeten goed ingepakt en gefixeerd worden, waardoor ik soms een hele dag aan het inpakken ben. Als ik ooit personeel aanneem, zou dit het eerste zijn wat ik zou uitbesteden.” De kweker zou niet meer terug achter zijn pc willen. “Natuurlijk baal ik wel eens als het een dag koud en nat is, maar over het algemeen vind ik het werk in de buitenlucht heerlijk. Ik heb nog nooit in mijn leven zo hard gewerkt, maar de voldoening is groot. Het eigen baas zijn bevalt me goed. Ik breng de kinderen naar school en haal ze ook weer op, plan mijn eigen werktijden in. En het is leuk om resultaat van je eigen handelen terug te zien. Ik zou niet anders meer willen.”
Kwekerijbezoek Kwekerij Pieter’s Planten in Wezep is, indien mogelijk, open van maart t/m september op donderdag en vrijdag van 10-17 uur. Buiten deze tijden op afspraak. www.pietersplanten.nl Tel. (0031) (0)6-81 13 18 19
04 2020 Tuinseizoen
37
WIE ELKE DAG IN DE TUIN EEN KLUSJE DOET, VERZET BERGEN WERK IN EEN WEEK. BOVENDIEN IS HET LEKKER OM DAGELIJKS DOOR DE TUIN TE WANDELEN, EN EVEN WAT TE DOEN. ZET DAARBIJ AL JE ZINTUIGEN IN. DIT JAAR VERTELT BLOGSTER, FOTOGRAAF EN NATUURTUINIER KATJA STARING (@DAILYGREENSPIRATION) JE IEDERE MAAND WAT JE KUNT ZAAIEN, ZIEN, PROEVEN, ONTDEKKEN EN MAKEN. ZO ERVAAR JE WAT ER GEBEURT IN JE PARADIJS, IN ELK SEIZOEN.
MEIZOENTJES EN SERINGEN Mei, maand van meizoentjes, meidoorn en meikevers. De maand waarin de laatste nachtvorst nog akelig kan verrassen, maar waarin ook al volop buiten wordt genoten van alles wat uit de grond schiet en groeit. Een eerste kropje sla, radijzen en rabarber. En wat ruikt het lekker, naar seringen! TEKST EN FOTO’S: KATJA STARING @DAILYGREENSPIRATION
MAKEN THEETUIN Maak van je terras een theetuin door wat tegels te lichten en er munt, citroenverbena of citroenmelisse in te planten. Hopla, kan zo in je glas! OP EEN KLUITJE Als narcissen zich gaan vermeerderen, komen ze op een gegeven moment erg dicht op een kluitje te staan. Op sommige plekken kan ook het gele loof wat lelijk ogen (hoewel dat blad functioneel is: het helpt om zonneenergie in de bol te krijgen voor groei). Wip de kluit uit de grond en haal de bollen los. Bewaar ze in een doosje met zand in de schuur, dan kun je ze straks in oktober opnieuw uitplanten. 38
Tuinseizoen 04 2020
Praktisch
ZAAIEN EN PLANTEN IN DE GROND Begin deze maand kun je op een beschutte plek je vensterbankof kaskweekplantjes buiten zetten om ze ‘af te harden’, met andere woorden, ze te laten wennen aan de frisse buitenlucht. Zodra er een koude (vorst)nacht wordt aangekondigd, moet je ze weer binnen zetten of goed afdekken. Na IJsheiligen, half mei, mogen ze de grond in. En als je heel zeker wil zijn, na 20 mei; vorig jaar vroor het bij ons in Drenthe nog op 16 mei.
KLEURENPRACHT Ook kun je nu eenjarige bloemen zaaien. Ik ga dit jaar voor het eerst leeuwenbekken proberen. Ik zag ze in de groene Zweedse stad Växjö in de plantsoenen staan en was verrast door hun kleurenpracht en vormsamenspel met andere planten.
PLUKKEN Zet één mooie sierui (Allium) in een fles, die mag gewoon uitdrogen en blijft de hele winter nog mooi. En natuurlijk een tak seringen in een vaas, of akelei in kleine vaasjes, zoals deze ’Winky Red and White’ op de foto rechts.
DAHLIA’S En dan is het natuurlijk medio mei ook tijd voor mijn favoriet der favorieten (ik schreef er een heel boek over dat deze zomer verschijnt): dahlia’s! Ze mogen weer de grond in! De knollen staan al maanden in dozen te wachten. Nu vragen mensen mij altijd hoe je voorkomt dat slakken ze aanvreten. Klinkt simpel, maar dit is echt de enige waarheid: plant ze vooral niet daar waar echt veel slakken zitten of schuilen. Verplant een dahlia direct als deze te veel wordt aangevallen door die vraatgrage slakjes.Verdere remedies: cacaodoppen (pas op: giftig voor honden), koffiedik strooien en speciale koperband om de plant plaatsen. En: lok egels en tuinvogels, of neem loopeenden.
PROEFTUIN * De aardbeien groeien; leg ter bescherming stro onder de vruchten. * Oogst rabarber en geef de plant organische mest en water. * Zaai eens een rijtje snijbiet op een zonnig plekje. COURGETTE Heb je geen echte moestuin, maar wel een vierkante meter over? Zet daar eind mei een courgetteplant in de grond. Daar kun je straks de hele zomer van oogsten.
04 2020 Tuinseizoen
39
BEWEGEN DIT KUN JE NU DOEN * Sproei de luizen van de rozen met een waterspuit of sproeier. * Verwijder wilde rozenscheuten. * Begeleid klimplanten die nu ineens gaan uitlopen. * Snoei wintergroene hagen strak, maar check wel even op vogelnestjes.
KORTWIEKEN Eind van de maand kun je een aantal planten een kwart of voor de helft terugknippen om later in het seizoen wat vollere planten te krijgen. Ik doe dat zelf bij te hoog groeiende herfstasters en van de kerstroos (Helleborus) haal ik het lelijke blad weg. Uit vroegbloeiende heesters als seringen (foto), bruidsbloem (Deutzia) en clematis knip ik na de bloei de bloemen en ik coiffeer de planten in vorm.Van seringen haal ik de te laag hangende takken weg.
FOTO: PELARGONIUM FOR EUROPE
POTTEN NAAR BUITEN Potten, kuipen, bakken, hanging baskets... het is er weer tijd voor. De overwinterde geraniums gaan naar buiten om alvast te wennen, net als het zaaigoed dat ik op de vensterbank heb voorgekweekt. Even controleren of al die potten de winter hebben overleefd, maar met die zachte winter verwacht ik dit jaar geen vorstschade. Met een oude afwasborstel en een emmer heet water poets ik de groene aanslag eraf en dan vul ik ze met verse potgrond, wat compost en vrolijk zomergoed van de lokale plantjesmarkt. Frankrijk is een van die landen waar ze ‘helemaal los gaan’ met eenjarigen.Vaak worden enorm fantasierijke en fleurige beplantingen toegepast. Ze deinzen niet terug voor een kleurexplosie. Bij de groendienst van het dorp Saint-Nicolas in Bretagne staan enorme containers op straat en hangen er flinke hangbakken op de reling langs het kanaal. Petunia’s worden aangevuld met enkelbloemige afrikaantjes en cosmea. Idee voor als je niet veel ruimte hebt, maar een statement wilt maken.
Ook de geraniums mogen weer naar buiten!
BEWONDER
De eerste libellen fladderen door de tuin. Deze rustte in het voorjaarszonnetje even uit op de sering in mijn tuin. 40
Tuinseizoen 04 2020
Meikevers zijn prachtig en bijzonder, met hun vachtje en waaiervormige antennes. Door hun grootte zijn ze vaak wat onhandig, waardoor ze overal tegenaan vliegen.
Toen de bruidsbloem (Deutzia) begon te bloeien, zaten er ineens tientallen landkaartjes op.
Praktisch
PROEVEN RADIJZEN INMAKEN • Breng 125 g witte wijnazijn en 125 g water aan de kook. • Voeg 150 g suiker en een theelepel zout toe. • Dan kun je toevoegen naar smaak: peperkorrels, mosterdzaad, laurier, korianderzaad. • Kook daar heel kort (want je wil ze knapperig houden) 250 g radijsjes in. • Na het koken in een schoon potje doen, deksel erop en tijdens het afkoelen ondersteboven zetten. Paar weken laten trekken. Ik ben ook recepten tegengekomen met ingrediënten als steranijs, kaneel, rode peper en uienreepjes. Zelf heb ik de radijzen in schijfjes gesneden, voor op brood makkelijk. Je kunt ze ook halveren of heel laten, voor bij de borrel.
BLOEMENSIROOP Van vlierbloesem, seringen en meidoorn kun je een siroop maken. Knip de bloemen - liefst in de vroege ochtend - en stop ze in een literkan. Giet die vol water en leg er een schoteltje op. Laat 24 uur trekken. Zeef het vocht en kook dat met het sap van een citroen of limoen en een kilo (riet)suiker. Kook dit een aantal minuten. Laat afkoelen en giet de siroop in schone flessen.Vlierbloesem en meidoorn kun je ook drogen voor bloesemthee.
ANTI-RIMPELMIDDEL WILD SUPERFOOD BRANDNETELBROUWSEL De jonge toppen van brandnetel zijn nu lekker mals en vol voedzame stoffen. Pluk ze voor thee, soep of een omelet. Brandnetel is ook een fantastisch ingrediënt voor natuurlijke mest, vol voedzame mineralen en stikstof. Dat laatste element staat de laatste tijd wat in een slecht daglicht, maar het stimuleert de celdeling en verlengt de groeiperiode van planten. Brandnetelgier is goed voor rozen, bessen en fruitbomen, maar ook voor eenjarigen en vaste planten. Daarnaast is het goedje handig om bladluis, rupsen en ongewenste vliegjes weg te jagen. De gier maak je zo: • Pluk 1 kg jonge brandnetels, doe ze in een afsluitbare emmer en giet er 1 l (regen)water over. Roer er 50 g suiker door, dat bevordert de gisting. • Zet de emmer op een plek waar je hem niet ruikt, want dit spul gaat stinken! Roer dagelijks even door. • Zodra je geen gistbelletjes meer ziet en de vloeistof helder oogt, kun je het vocht zeven met een vergiet en overgieten in een schoon zuivelpak. • Voor gebruik leng je het met water aan in de verhouding 1 op 10. Giet de gier ’s avonds of op een bewolkte dag rondom je planten.
Als je deze plant aanraakt, snap je meteen waarom hij kleefkruid heet. De bladrozetjes blijven als klittenband aan je mouw hangen. Ik ga er dit jaar een lotion van maken, want ik heb gelezen dat je daarmee rimpels kunt verminderen en je huid verstevigen, dus dát wil ik graag proberen. Ook helpt het tegen zonnebrand. Om die lotion te maken, zet je een heel sterke kop thee met kleefkruid en die laat je afkoelen. Vervolgens dep je er elke dag je gezicht mee. Benieuwd!
GEFLADDER De brandnetel is de waardplant voor vele vlinders. Die leggen hun eitjes erop, zodat de rupsen op hun favoriete blad aan hun leven beginnen en direct kunnen gaan eten. Laat dus wat in een hoekje staan als je de atalanta, dagpauwoog (hier op een distel), distelvlinder, gehakkelde aurelia of het landkaartje wil zien fladderen door je tuin.
04 2020 Tuinseizoen
41
10 x Tuinseizoen voor € 54,95 + GRATIS BOEK Een jaar in de tuin WINKEL WAARDE
€ 30,95
Wat is de beste tijd om de rozenstruiken te snoeien? Wanneer moeten planten beschermd worden tegen veranderende weersomstandigheden? Hoe houd je je gazon weelderig en goed gevoed? Met de bestseller Een jaar in de tuin van tuinexpert Ian Spence houd je het hele jaar je tuin in de beste conditie! Ieder hoofdstuk behandelt een maand. Met aandacht voor de belangrijkste planten, handige takenlijsten, advies over plantenverzorging, wat wanneer te snoeien en informatie over het onderhouden van specifieke tuinonderdelen zoals gazon of vijver. Met meer dan 1.000 foto’s van verschillende planten en tuinprojecten, en geeft inspirerende ideeën voor een kleur- en geurrijke tuin.
Ook leuk om cadeau te geven! Mei 2020 ∙ € 6,95
Mei 2020
WWW.TUINSEIZOEN.COM
Ga voor dit abonnement en andere aanbiedingen naar: tuin.mijntijdschrift.net
PASTEL OF FEL De mooiste zomerbollen voor je tuin
Het abonnement loopt minstens 1 jaar (10 nummers) en is tot wederopzegging. Opzeggen is eenvoudig en kan per maand. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch. Je bijdrage in de verzendkosten van het boek bedraagt € 3,65.
Ontwerptoppers
Heesters snoeien, vijveronderhoud & andere tuinklusjes Spontaan vingerhoedskruid zaait zich lekker uit
ZELF MAKEN Hanging basket bomvol bloemen
Heerlijke zomertuinen
Klimplanten passen in elke tuin!
Sierlijke rokjes Akelei betovert elke tuinliefhebber BP
TUINSeizoen
TUINSeizoen
TuinSeizoen Online
Online
Houd de Facebookpagina Tuinseizoen en tuinseizoen.com in de gaten om het thema voor de volgende editie te ontdekken en deel je mooiste foto!
Petra Hasenoot geniet volop van al dit moois. “Ik geniet in de tuin, in de straat, in parken en in wandelgebieden volop van bomen die voorzichtigaan beginnen te bloeien en/of blaadjes krijgen.”
Filip Overmeire stuurt trouw foto’s in. Deze keer stuurde hij ons een foto van een sierpeer, die ‘nu volop in bloei staat en mooie witte bloemen geeft’.
Rob Terpstra stuurde ons een aantal prachtige foto’s van onder andere zijn bloeiende magnolia, krentenboom, Prunus en Malus. Er was zoveel moois, maar we moesten er een paar kiezen.
04 2020 Tuinseizoen
43
Onze lezers en online volgers delen de mooiste foto’s met ons. Van hun tuin, de natuur om hen heen, de moestuinoogst of het daarvan bereide gerecht. Iedere editie delen we een selectie van deze foto’s met jullie. Deze keer vroegen we jullie om je mooiste foto’s van bloeiende bomen toe te sturen!
Tijdens een zonnige wandeling schoot Marcel van het Hof dit mooie plaatje. Hier worden we vrolijk van!
Deze foto werd gemaakt door Karin Krol uit Vught. Wauw, wat een schitterende Magnolia soulangeana!
John en Stieneke hebben sinds vorig jaar een tuin op een volkstuinencomplex; ze genieten van al het moois dat de tuin hen te bieden heeft. “De magnolia staat volop in bloei, een mooi gezicht!”
Alie Boom heeft drie perenbomen in haar tuin. De foto die zij instuurde is van haar bloeiende Doyenné du Comice. Naast die boom heeft zij nog een Gieser Wildeman en een Beurré Hardy in haar tuin staan.
44
Tuinseizoen 04 2020
Strong Annabelle ® & Pink Annabelle ®
Hydrangea - de enige echte met zeer sterke takken
lang bloeiend
zeer sterke takken
grote bloemen
A better garden starts with a better plant Voordat ze uw tuin bereiken worden PROVEN WINNERS® uitgebreid getest op kleur, geur, hoeveelheid bloemen, blad en hun vermogen om makkelijk te gedijen. Slechts een paar bewijzen dat ze het waard zijn om een PROVEN WINNERS® plant worden. Voor de beste kwaliteitsplanten vraag naar PROVEN WINNERS® bij uw lokale tuincentrum of vind ze in de opvallende witte pot. www.provenwinners.eu
zeer winterhard
WEELDERIGE PASTELTUIN LANGS RUIGE POLDERS
De tuin van Geke Rook in de Kop van Overijssel verandert door de jaren heen voortdurend van vorm en karakter. Door rigoureuze beslissingen, gouden grepen en nieuwe inspiratie. De tuin heeft dan ook vele vaste fans die elk jaar weer terugkomen. Terecht, want deze tuin is een plaatje. Een mediterrane pasteltuin, pal aan de ruige polders van Nationaal Park Weerribben-Wieden. TEKST: KATJA STARING @DAILYGREENSPIRATION FOTO’S: SIETSKE DE VRIES
46
Tuinseizoen 04 2020
Tuinreportage
04 2020 Tuinseizoen
47
48
Tuinseizoen 04 2020
Tuinreportage
D
aar zaten ze begin jaren tachtig, Geke Rook en haar man Henk, in een garage. Maar die stond toch maar mooi op hun eigen stukje grond. Schuin gelegen tegen een leemrug uit de ijstijd, grenzend aan natuurgebied de Weerribben-Wieden. Ach, ze waren toen allebei midden twintig en nog jong, dus ze konden wat hebben. En álles wat je nu ziet, hebben ze met eigen handen opgebouwd. Het aflopende terrein werd geëffend, Henk bouwde in zijn vrije tijd met hulp van familie en vrienden het vrijstaande huis. Geke had zich intussen over de tuin ontfermd. Niet dat ze vanaf het begin af aan al flink groene vingers had, maar toen ze eenmaal een kas had, en ze aan zaaien en kweken begon... toen kreeg ze de smaak te pakken. Ondertussen metselde Henk door, in stukjes en beetjes bouwde hij een muur. Steeds als de steenhandelaar een partij van de gewenste kromgebakken bakstenen op de kop getikt had, kwam er een deel bij. Zo is een haast mediterrane tuin ontstaan, daar aan de rand van de polder, waar de ooievaars van de buren staan te klepperen op hun hoge nest. De nachtmerrie “Toen ik begon met zaaien en kweken in de kas, ben ik ook veel meer gaan combineren. In het begin zette ik de tuin vol met krijgertjes van andere tuiniers. Helaas liftte daarbij ook zevenblad mee en dat woekerde op een gegeven moment de hele tuin door, het was een nachtmerrie. Had ik het in de ene hoek weggehaald, stond het in de andere weer te groeien. ’s Nachts zag ik nóg zevenblad. Op een gegeven moment was Henk er klaar mee. ‘Nu doen we het op mijn manier!’, riep hij en alle planten gingen eruit, hij spande plastic over de borders om het onkruid in de kiem te smoren.” Dat radicale proces duurde drie jaar. In die periode bleef de tuin dicht voor bezoekers en dat was voor Geke best even moeilijk. “Maar het zevenblad bleek uitgeroeid.” Henk komt wel vaker met van die akelig rigoureuze oplossingen die later een gouden greep blijken. Geke probeert dan eerst nog een tijd tegen te sputteren, maar gaat op den duur overstag. “Hij wilde een heg bij de poort helemaal terugsnoeien, liefst rooien. Ik hield dat steeds tegen, want ik wilde dat de tuin er mooi bleef uitzien voor bezoekers. Op een gegeven moment zei Henk: ‘Er is altijd wel een reden om er niet aan te beginnen, nu is die heg aan de beurt.’ En hij ging aan de slag en toen bleek dat de tuin er geweldig van opknapte. Als je nou door de poort stapt, heb je direct een mooi overzicht.” Om toch wat hoogte te creëren heeft Geke een hele trits laagstamfruitboompjes en wat grassen en rozen neergezet. “Op een andere plek kwam er ineens ijzerhard op en daar heb ik Alliums langs gezet. Zo creëer je ook een afscheiding.”
WATER TAPPEN In een hoek van de tuin bevindt zich een oude gierkelder onder de grond, nu gebruikt als wateropslag met een pomp erbij. In de tuin staan verder 23 kranen die aangesloten kunnen worden op een pomp in de sloot.
Dagje ouder In haar begintijd had Geke de tuin in kamers opgedeeld, afgeschermd met hagen. “Maar het snoeien werd ons te veel, dus die hebben we grotendeels weggehaald. Daarna hebben we wat borders verkleind, waarvoor gazon in de plaats is gekomen. Wij worden ook een dagje ouder, dus dan moet je het allemaal wat eenvoudiger maken. Maar toen ik de grote border deels had opgeofferd en omgegooid, reageerden een paar vaste bezoekers zelfs boos. Tja...” Nu is er een grote open tuin, waardoor je toch over paadjes kunt dwalen en waar volop bijzonders te ontdekken is, het hele seizoen lang. “Leden van tuinclubs die hier komen, hoor je eerst vrolijk kwetterend wandelen tot ze op een gegeven moment achter het huis komen. Daar kijken ze dan ineens vanaf het terras uit over het lager gelegen groene land en… valt iedereen stil. Dan hoor je ze even zuchten en van het uitzicht genieten.” Geke vervolgt: “Ik vind het leuk om mensen te ontvangen die echt van tuinieren houden. Die snappen wat ik doe, daar heb ik leuke gesprekken mee. Vaak, als ze weggaan, is het alsof we elkaar al jaren kennen.” 04 2020 Tuinseizoen
49
50
Tuinseizoen 04 2020
Tuinreportage
04 2020 Tuinseizoen
51
1
2
3
ENKELE FAVORIETEN VAN GEKE 1 Gladiolus communis subsp. byzantinus 2 Allium nigrum 3 Aquilegia ’Biedermeier’ 4 Geranium renardii 5 Geum rivale ’Leonard’s Variety’ 6 Papaver orientale ’Marlene’ 7 Thalictrum aquilegifolium ’Thundercloud’ 8 Iris sibirica ’Baby Sister’
4
6 52
Tuinseizoen 04 2020
5
7
8
Tuinreportage Verandering Veel bezoekers komen terug, want elk jaar heeft Geke wel weer wat veranderd. Er is een border met veel paars en purper, er is er eentje met pasteltinten en met veel zacht geel en blauw. Die kleuren blijven, maar Geke kneedt haar borders wel steeds opnieuw in model. Dit jaar is de purperrode border de verrassing. “Vorig jaar hebben wij daar samen veel grassen uitgehaald, die werden te groot. Ook andere plantgroepen waren te massaal en compact geworden, dus die heb ik in het najaar allemaal gescheurd en natuurlijker verspreid in de border. Daartussen zet ik bijpassende eenjarigen. Ik kijk dan heel goed naar de kleur en de vorm. Zo matcht de zachtroze Dahlia merckii prachtig met de langbloeiende en heerlijk geurende klimroos ’Blush Noisette’, en daar zet ik dan weer oregano bij voor het contrast. Ook mooi is de combinatie van een kleine lila Campanula met paarse salie (Salvia officinalis ’Purpurascens’) en bieslook (Allium senescens). Roze en purper behoren tot een van mijn favoriete combinaties”, zegt Geke. Ook planten met donkere bladeren mag ze graag door de borders mengen, zoals Dahlia ’Bishop of Leicester’ die geweldig combineert met de even donkere Hongaarse berenklauw (Acanthus hungaricus). En dan is het leuk om er juist een nét wat afwijkende bloemkleur tussen te planten, zoals een cosmea. Ook een nieuwigheid dankzij ‘operatie zevenblad’ is de moestuin. Dat was het enige stukje waar destijds nog viel te tuinieren. Geke is er wat groenten en kruiden gaan telen, met originele oplossingen als haagjes van wijnruit en citroenkruid (Artemisia abrotanum L.) om de plantvakken heen. “Inmiddels is er dankzij mijn dochter vorig jaar een pluktuintje bijgekomen. En dan heb ik ook ineens tien soorten tomaten, omdat Duitse tuinkennissen steeds met nieuwe zaden aankomen en het jaar daarop komen ‘controleren’ hoe me dat is vergaan.” Altijd nieuwsgierig Inspiratie deed Geke in haar begintijd onder andere op in de Tuinen Mien Ruys in Dedemsvaart. “Ik zag daar voor het eerst ezelsoor, met dat zachte harige grijze blad. En oosterse papavers. Deze favorieten zijn gebleven.” Maar Geke is altijd nieuwsgierig gebleven naar nieuwe planten. Samen met tuinvriendin Joke Kuiperij, die ook haar privétuin openstelt voor bezoekers, bezoekt ze regelmatig een kweker. “Dan blijken we allebei dezelfde soorten op ons boodschappenlijstje te hebben staan en gaan we net zo lang door tot alles compleet is.” En zoals elke tuinier, ziet Geke op haar rondje door de tuin weer van alles. Er moet nog een kluit Alliums worden verdeeld, de Helleborus foetidus heeft zich tussen de steentjes uitgezaaid, dus die moet worden verzet, en zo zijn er nog wat klusjes. “Ach”, lacht Geke, met alweer met een verdwaalde zaailing in handen, “bezig zijn, is beter dan stilzitten.”
OP BEZOEK (ONDER VOORBEHOUD)
•G eke ontvangt vanaf half april groepen in haar tuin in buurtschap Barsbeek te Sint-Jansklooster. In het seizoen staat buiten haar tuinpoort een verkoopkar met planten uit eigen kas. •D e tuin ligt vlakbij bezoekerscentrum Nationaal Park Weeribben-De Wieden met theehuis, dus dat is een goede combinatie. •O pen tuindagen: op 21 juni, 12 juli en 13 september, samen met drie andere tuiniers in de Kop van Overijssel en Zuidwest Drenthe. Je vindt de tuinen in de folder ‘Tuinen op de grens van Drenthe en Overijssel’. www.tuinvangekerook.nl 04 2020 Tuinseizoen
53
ZO DOE JE DAT!
ZOMERSE MIX
Een gemengde hanging basket met al jouw favoriete zomerbloeiers is precies wat die kale muur nog nodig heeft deze zomer. Zolang de nachten nog onvoorspelbaar zijn, kun je in de koude kas alvast aan de slag met het planten van jonge plugplantjes. In die paar weken tijd kunnen ze alvast lekker groeien, zodat je hanging basket in een mum van tijd volop in bloei staat. TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: GAP PHOTOS
54
Tuinseizoen 04 2020
Zelf maken
1
2
VROLIJKE HANGING BASKET
Een lieflijke mix van Australisch madeliefje Brachyscome ’Royal Blue’, winde (Convolvulus sabatius), tandzaad Bidens ferulifolia ’Sun Drop’ en Helichrysum petiolare ‘Variegatum’. Het geelbladige penningkruid, Lysimachia nummularia ’Aurea’ is een vaste plant. Na de zomer kun je hem naar de tuin verplanten, waar hij het prima doet als bodembedekker.
DIT HEB JE NODIG:
• Jonge plugplantjes van eenjarige zomerbloeiers (zie voor de mix in deze hanging basket hierboven) • Hangmand of klassieke hanging basket met kokosinlegvel • Goede, watervasthoudende potgrond • Handschepje • Gieter met broes • Plantenvoeding zoals langwerkende voedingskegels • Bloemenschaartje
1 Gebruik je een hanging basket met kokosinlegvel, dan zit het met de waterdoorlatendheid wel goed. Kies je voor een mand met plastic binnenvoering, dan kun je met een schaar op verschillende plekken afwateringsgaten maken. 2 Vul de mand met een potgrond die extra goed water vasthoudt, zoals kokospotgrond of een potgrond met toegevoegde waterkristallen. Dit is in de eerste maanden nog niet zo belangrijk, maar wordt cruciaal zodra de plantwortels alle ruimte hebben ingenomen. 3 Maak gaten op de plekken waar de jonge plantjes moeten komen, haal de plantjes uit hun plastic omhulsel en verdeel ze gelijkmatig over de mand. Je kunt diverse soorten eenjarige plugplantjes naar hartenlust door elkaar mengen, of steeds twee van dezelfde soort naast elkaar zetten als je wat meer rust wilt behouden. Gebruik in één mand niet meer dan tien plantjes, zo hebben ze nog voldoende ruimte om te wortelen. 3 04 2020 Tuinseizoen
55
TIP Ga je een paar dagen van huis? Haal de mand van zijn haak en plaats hem in de schaduw, zo kan hij veel langer zonder water. 56 4
Tuinseizoen 04   2020
Zelf maken 4 Druk de grond lichtjes aan en vul zo nodig aan met nog wat potgrond. Blijf minimaal een centimeter onder de rand, dat is wel zo praktisch met water geven. 5 Geef direct water zodat de wortels meteen contact maken met de grond en er geen lucht meer omheen zit. 6 Eenjarige zomerbloeiers zijn hongerlappen, zeker wanneer ze zoals hier in een mand relatief weinig wortelruimte hebben. Voor gezonde planten is het verstandig om eens in de twee weken wat plantenvoeding op te lossen in het gietwater. Voor het gemak zijn er ook langwerkende voedingskegels in de handel verkrijgbaar, die geleidelijk aan hun voeding afgeven bij elke watergift. Kies je hiervoor, bereken dan aan de hand van de instructies op de verpakking hoeveel voedingskegels je nodig hebt per bloembak; met één red je het niet. 7 Tot na de IJsheiligen kun je de hangmand het beste een plekje geven in een koude kas. Hier zijn de jonge plantjes beschermd tegen eventuele nachtvorst en ze krijgen een kleine voorsprong ten opzichte van buiten, zo kunnen ze alvast een mooie start maken. Heb je geen kas, dan is een lichte plek in de (onverwarmde) garage of een koude (slaap)kamer in huis ook een optie. Controleer in de tussentijd geregeld of de planten water nodig hebben.
OPFRISPLAN
Is de grond na verloop van tijd in een massief blok met wortels veranderd? Dan zal je, zoals je leest bij stap 9, tijdens extreme droogte soms zelfs twee keer per dag moeten gieten. Maar ook eens per week moeten bijmesten. Het allerbeste is echter om de planten vanaf dat moment naar een grotere mand te verplanten. Niet alleen voor het extra waterresidu, maar ook omdat de verse grond voor een nieuwe groei-impuls kan zorgen.
6
5
7 04 2020 Tuinseizoen
57
8 Vanaf 15 mei, na de IJsheiligen, is de kans op nachtvorst zo goed als nihil en kan de hanging basket op zijn definitieve plek gehangen worden. De meeste eenjarigen zijn zonaanbidders: kies een plek uit waar minimaal zes uur per dag de zon op staat. 9 Bij zonnig, droog weer vraagt een hanging basket elke dag wel om water. En op écht hete dagen is twee keer per dag geen overbodige luxe. 10 Veel eenjarige zomerbloeiers zijn zo veredeld dat ze de hele zomer wel door blijven bloeien. Toch is het aan te raden om, wil je de planten in topconditie houden, regelmatig de uitgebloeide bloemen weg te knippen. Zolang de plant niet tot zaadvorming overgaat, blijft hij namelijk doorgaan met de aanmaak van nieuwe bloemen tot soms wel in november.
KEUZE GENOEG
Bij tuincentra en kwekers kun je op dit moment niet om de eenjarige plugplantjes heen. We noemen nog enkele andere planten, die heel geschikt zijn. • Diascia – Heeft lange slappe stengels met talrijke bloempjes in roze, zalm of lila. • Calibrachoa – Groeit compact en bloeit weelderig. Worden ook wel mini-petunia’s genoemd. • Lobelia erinus – Deze hanglobelia ontwikkelt lange stengels met talrijke bloempjes, meestal in blauw maar ook verkrijgbaar in wit en lila. • Petunia – Kent vele varianten: met streepjes, een kleurverloop, mooie tekening of effen. • Sutera cordata – Beter bekend als Bacopa. Bloeit lang door met witte of roze bloempjes. 8
9 58
Tuinseizoen 04 2020
10
ADVERTORIAL
Echt waar: jij hebt waarschijnlijk 50% meer kans op een tekenbeet! Volg de STAP-methode! In Nederland krijgen jaarlijks maar liefst 27.000 mensen de ziekte van Lyme door een tekenbeet. En wist je dat honden- en katteneigenaren maar liefst 50% meer kans hebben op een tekenbeet? Onbeschermde huisdieren kunnen teken levend mee naar huis of je tuin nemen. Maar liefst 31% van tekenbeten lopen mensen gewoon in de tuin op. Om jezelf en je gezin te beschermen, is het dus zaak óók je huisdier te beschermen! Volg de STAP-methode!
H
andelen volgens de STAP-methode helpt gezondheidsproblemen bij jezelf, je gezin en je dier te voorkomen. STAP is een ezelsbruggetje voor de volgende vier handelingen, die je voortdurend in acht moet nemen waar het teken aangaat:
Signaleren Teek verwijderen Advies bij (dieren)arts Preventie STAP 1 Signaleren In Nederland komen teken overal voor. Je loopt niet alleen tekenbeten op in het bos (43%), maar ook in de tuin (31%), in duinen (7%) en in mindere mate in stadsparken! Wanneer het buiten warmer is dan 7°C, worden teken al actief. Controleer je hond of kat, jezelf en gezinsleden dan ook regelmatig op teken, zeker als je in het groen bent geweest! Vergeet niet, dat het soms moeilijk zoeken is. Jonge teken zijn namelijk slechts 1 tot 3 mm groot!
STAP 2 Teek verwijderen Signaleer je een teek? Verwijder deze dan zo snel mogelijk met behulp van een puntige pincet, tekentang of tekenkaart. Hoe eerder je de teek verwijdert, hoe kleiner de kans op besmetting. Kijk voor tips voor het verwijderen van een teek op www.stapnaardedierenarts.nl.
STAP 4 Preventie Teken wil je het liefst voorkomen. Zeker gezien teken bacteriën, virussen en andere parasieten kunnen overbrengen. Bescherm jezelf en je kat daarom preventief tegen teken. Ga je het groen in? Bedek zoveel mogelijk je huid en smeer onbedekte huid met DEET in. Voor je huisdier bestaan er verschillende producten die gemiddeld een maand of juist meerdere maanden beschermen tegen teken. Dierenartsen en parasitologen adviseren om katten en honden die buiten komen, al vanaf begin maart tot eind november te beschermen tegen teken! Tijdens warme winters kan bescherming ook nodig zijn. Wacht dus niet tot je huisdier weer een teek heeft, want dan ben je eigenlijk al te laat.
STAP 3 Advies bij de (dieren)arts Heb je een tekenbeet? Overleg dan met je huisarts in verband met een mogelijke Lymebesmetting. Informeer ook bij je dierenarts naar een middel dat teken bij je kat zoveel mogelijk helpt voorkomen. Uiteraard voor het welzijn en de gezondheid van je huisdier, maar ook omdat onbehandelde dieren weleens teken naar je tuin of je huis meenemen. Eenmaal thuis kunnen deze parasieten ‘loslaten’ en opnieuw bijten... ook jou of je gezin! Je dierenarts adviseert middelen die uitgebreid zijn onderzocht op veiligheid en effectiviteit en geeft een persoonlijk advies op basis van de gezondheid van je huisdier en je thuissituatie. Ook kan je dierenarts je helpen bij het verwijderen van teken bij je kat of hond.
Blijf STAP het jaar rond gebruiken in de strijd tegen teken. Zorg voor preventie en controleer regelmatig op teken!
MEER INFORMATIE? Kijk op www.stapnaardedierenarts.nl
Groene Passies OF JE NU EEN DOORGEWINTERDE TUINIER BENT OF NET JE EERSTE TUIN HEBT, TUINIEREN ROEPT ALTIJD WEL VRAGEN OP. OF HET NU GAAT OVER HEESTERS SNOEIEN, BLOEMEN ZAAIEN OF DE BODEMGESTELDHEID IN JE TUIN. IN DEZE RUBRIEK GEVEN ALBERT JAN EN LINDA PASSIES ANTWOORD OP PRANGENDE TUINVRAGEN. VADER EN DOCHTER ZIJN BEVLOGEN TUINIERS EN RUNNEN SAMEN HET BLOG WWW.GROENEPASSIES.NL
Q&A
OVER OLIJF, GERANIUM EN GEURENDE PLANTEN Ik wil graag een olijfboompje in mijn tuin. Waar moet ik op letten bij het aanplanten? Plant een jonge olijfboom niet in de vollegrond, maar in een pot. Zo kun je hem binnen laten overwinteren. Als de boom een paar jaar ouder is, kun je hem in het voorjaar in de grond planten. Kies hiervoor een beschutte plek in de volle zon. Meng de tuingrond met kleigrond en speciale potgrond en meststof voor mediterrane planten. Als je dit in het voorjaar doet, heeft de boom de hele zomer om flinke wortels te ontwikkelen. Dan komt hij de eerstvolgende winter beter door. Pak je olijfboom bij vorst in met een hoes of vliesdoek en eventueel jute.
60
Tuinseizoen 04 2020
Onze winterjasmijn oogt heel rommelig. Kan ik hem nu snoeien en hoe krijg ik hem weer mooi? De winterjasmijn is een mooie winterbloeier met gele bloemetjes, die van december tot eind februari bloeien. Is de plant een grote wirwar van allemaal twijgen door elkaar heen? Dat is het het beste om hem na de bloei (eind februari) 20 cm boven de grond radicaal af te snoeien. Leid de jonge scheuten weer omhoog langs een rek tegen de gevel of schutting. De winterjasmijn kan zichzelf niet vastzetten, dus je moet even een handje helpen. Het jaar erna gaan deze scheuten bloeien.
Het is gelukt om de geraniums binnen over te houden, maar ze zijn niet meer zo mooi. Hoe kan ik ze opknappen voordat ik ze weer buiten zet? Kort de langste stengels in, en knip dode delen uit je geranium. Haal ook het dode blad er allemaal af. Zet de geraniums in schone potten, pot ze op in verse potgrond en zet ze binnen op een lichte plaats bij een temperatuur van ongeveer 15 graden. Geef je geraniums niet te veel water.
Ik wil meer geurende planten in mijn zonnige achtertuin. Welke (sterke) planten raden jullie aan? Dit is een lijstje met onze favorieten: * Lavendel - heerlijk om een paar bloempjes in je handen te wrijven en je kunt boeketjes drogen. * Damastbloem (Hesperis matronalis) - verspreidt in de avond een heerlijke zoete geur * Boerenjasmijn - geurt in juni en juli, met witte bloemen * Kamperfoelie - een heerlijke geurende klimmer * Dropplant (Agastache) - erg sterke vaste plant waar ook veel vlinders op afkomen. * Bergamotplant (Monarda) het blad verspreidt een sterk aromatische geur. * Anjers - de witte ruikt het lekkerst.
Er zit veel onkruid in ons gazon. Hoe kom ik daar op een makkelijke manier vanaf? Als je je gazon in het voorjaar weer maait en bemest, raakt het meeste onkruid op een achterstand ten opzichte van het gras dat weer gaat groeien. Het meeste onkruid verdwijnt dan gewoon onder de grasmat. Planten als madeliefjes laten wij juist graag staan. Ze bloeien prachtig, daar maaien wij omheen. En paardenbloemen kun je goed uitsteken met een mes.
De baardirissen in onze tuin bloeien niet meer goed. Moet ik ze mest geven? Baardirissen hebben een zonnige standplaats nodig. Zorg ervoor dat de iris niet te diep geplant is. De wortelstok moeten met de bovenkant boven de grond uitkomen. Op deze manier kan de wortelstok flink opwarmen door de zon. Daar houden deze planten van. Is de groei eruit en komen er nog maar weinig bloemen aan de plant? Dan kun je de plant uit de grond halen, compost door de grond werken, de wortelstokken uit elkaar halen en de beste delen opnieuw (ondiep) planten. Geef ze een beetje organische mest.
04   2020 Tuinseizoen
61
DE HOOGTE IN! Met klimplanten kun je je tuin extra kleur en sfeer geven. En het voordeel is, ze nemen weinig ruimte in. Niet alleen de gevel of een schutting zijn voor klimmers geschikt, plant ze ook eens tegen een trellis, pergola of obelisk. TEKST: ANNEMARIE GÖRTS
62
Tuinseizoen 04 2020
Inspiratie
Lieflijke rozentunnel
Deze schitterende rozentunnel te zien in de Long Garden bij de beroemde Engelse rozenkweker David Austin - is in juni een feest van lieflijke pasteltinten. Klimrozen zijn hier gecombineerd met krachtig groeiende ramblerrozen, zoals Rosa ’Adélaide d’Orléans’ (vooraan op de foto). Deze licht geurende rambler is makkelijk te leiden en bijna wintergroen. FOTO: GAP PHOTOS/HOWARD RICE 04 2020 Tuinseizoen
63
Explosie van geur
Planten die niet alleen mooi bloeien, maar ook heerlijk ruiken, geven je tuin iets extra’s. Deze klimroos en kamperfoelie (Lonicera caprifolium) zorgen samen voor een ware geurexplosie. De zoete kamperfoeliegeur is ’s avonds het sterkst, hiermee lokken de bloemen tal van nachtvlinders naar zich toe. FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
Zelfgemaakte wigwam
De eenjarige lathyrus is een fantastische klimplant voor een zomerse blikvanger in je tuin. Vooral met zo’n zelfgemaakte, door lathyrus begroeide wigwam waar je zelfs onderdoor kunt lopen. Midden in de wigwam, gemaakt van snoeihout, ben je vrijwel volledig omringd door de kleurige, zoet geurende bloemen. Op en top genieten! FOTO: GAP PHOTOS/TIM GAINEY
64
Tuinseizoen 04 2020
De boom in
Inspiratie
Twee keer bloemen in je appel- of perenboom? Dat kan door er een sterke klimmer zoals een kamperfoelie, clematis of ramblerroos in te laten groeien. Plant deze dan 30-50 cm vanaf de stam van de boom, in humeuze grond en leid hem met een touw of stok naar de boom toe. De grootbloemige Clematis ’Jackmanii’ heeft het in deze hoogstam appelboom erg naar zijn zin, onder meer omdat de zon niet op zijn voet schijnt. Clematis houdt namelijk van koele grond. FOTO: GAP PHOTOS/MANUELA GOEHNER
04 2020 Tuinseizoen
65
Feestelijke guirlandes
Als de blauweregen half mei in bloei komt, tovert hij deze sierlijke zuilengang om in een waterval van bloemen. De afhangende bloemtrossen komen over een boog of pergola, zoals hier, extra goed tot hun recht en doen denken aan feestelijke guirlandes. Blauweregen is een krachtige klimmer en heeft een stevige klimsteun nodig. FOTO: GAP PHOTOS/RICHARD BLOOM
66
Tuinseizoen 04   2020
Inspiratie Mobiele passiebloem 1
Met een mooi begroeide trellis kun je eenvoudig een stukje van je tuin of terras afschermen, bijvoorbeeld om meer privacy te creëren. Zo’n mobiele plantenbak mét trellis is dan ideaal, want je kunt deze desgewenst eenvoudig verplaatsen. Bijvoorbeeld in een strenge winter als de passiebloem in de bak meer beschutting nodig heeft.
FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
Fleurig tuinhekje
2 Ook een tuinhekje kun je opfleuren door er klimmers tegen te laten groeien. Kies dan wel een klimplant met slappe twijgen die je makkelijk kunt leiden. Je kunt ze dan eenvoudig tussen de spijlen door leiden of eraan vastmaken. Zonder deze nostalgisch ogende roos zou dit tuinhek lang niet zo boeiend zijn! FOTO: GAP PHOTOS/MARION BRENNER
1
2
Dubbele pergola
3 Nadat de blauweregen in het voorjaar is uitgebloeid, vormt deze robuuste, dubbele pergola ’s zomers een mooi groen kader. Ook zorgt hij voor extra sfeer en een gevoel van beschutting op het terras. In de nazomer kan er bovendien worden geoogst van de druif die ook over de pergola groeit. De opgehangen wespenvallen zullen dan geen overbodige luxe zijn! FOTO: GAP PHOTOS/ROBERT MABIC
Schaduw geen probleem 4
Met een klimhortensia (Hydrangea petiolaris) camoufleer je een saaie muur of schutting met weelderig groen, zoals bij deze tuinmuur. Door middel van hechtwortels klimt deze sterke plant zelf omhoog, maar het duurt even voordat hij goed aan de groei gaat. Zorg er na aanplant voor dat de takken de muur raken en op hun plek blijven zodat ze zich kunnen hechten; plaats hiervoor zo nodig tijdelijke een tonkinstok schuin in de grond. Klimhortensia houdt van een plek in de (half)schaduw en dat kan zelfs een noordmuur zijn. Vogels nestelen graag in deze grove klimmer en bijen zijn dol op de nectar in de bloemen.
3
FOTO: GAP PHOTOS/ZARA NAPIER
Elegante rozenobelisk 5
Een elegante rozenobelisk is mooi om hoogte in de border te creëren, maar je kunt deze ook plaatsen in een pot op het terras. En dan kun je er een klimroos óf een andere klimmer tegen laten groeien. Deze rozenobelisk met de vroege, grootbloemige Clematis ’Piilu’ is echt een plaatje om te zien! FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
4
5 04 2020 Tuinseizoen
67
68
Tuinseizoen 04 2020
Natuurlijke tuin
VERRASSEND VINGERHOEDSKRUID Houd je van planten die natuurlijk ogen en die zichzelf spontaan her en der uitzaaien? Dan is vingerhoedskruid een aanrader. Maandenlang kun je genieten van de prachtige bloeiaren, maar pas wel op, want de plant is erg giftig! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: IVERDE/MAAYKE DE RIDDER, SHUTTERSTOCK
M
eer en meer is er aandacht voor de levende tuin, een tuin met veel en een gevarieerde beplanting die bijdraagt aan de biodiversiteit. Liefst een niet te aangeharkte tuin, met planten die bijen, vlinders, vogels en allerlei andere dieren lokken. Vingerhoedskruid is een plant die perfect in dit type tuin past. De bloeiaren kunnen wel 1,5 m hoog worden en hun talloze bloemen vormen een bron van nectar, met name voor hommels. En dat niet een of twee weken maar van mei tot in oktober. Terwijl de bloemen - die inderdaad op vingerhoedjes lijken - onderaan de bloeiaar zijn uitgebloeid, ontwikkelen zich bovenaan steeds nieuwe bloemen met verse nectar. Maandenlang zie je de hommels dan ook druk in de weer. Ze komen af op het honingmerk op de onderlip van de bloemen; deze donkerrode vlekken zijn voor hen duidelijk zichtbaar en wijzen hen de weg naar de nectar. Van bloem naar bloem vliegen ze waarbij ze steeds helemaal in de bloem moeten kruipen om bij de nectar te komen. Een fascinerend gezicht! De bestuiving van de bloemen vindt hierdoor vanzelf plaats. Komt een hommel weer uit de bloem tevoorschijn, dan is zijn lijf bedekt met stuifmeel waarmee hij weer langs de stamper van de volgende bloem strijkt. Soms is een hommel de bloemen te slim af. Hij bijt dan een gaatje onder in de bloemkroon om bij de nectar te komen. Wel nectar, maar geen bestuiving dus!
Biodiversiteit Vingerhoedskruid is een geweldige plant voor een landelijke tuin, een bostuin of een tuin waar planten enigszins hun gang mogen gaan. In Engeland kom je hem veel tegen in cottagetuinen, die ook zo’n heerlijk ongedwongen sfeer ademen. Omdat hij - net als andere tweejarigen - zijn ontelbare, piepkleine zaadjes rijkelijk om zich heen strooit, is het altijd weer een verrassing waar nieuwe zaailingen in het nieuwe seizoen opkomen. Dit zorgt voor een dynamische border, die geen jaar hetzelfde is. Uiteraard hebben de zaailingen alleen maar kans om zich tot plant te ontwikkelen, als ze onge-
stoord hun gang kunnen gaan. Rigoureus de border wieden is dan ook uit den boze. De meest bekende soort is het gewoon vingerhoedskruid ofwel Digitalis purpurea. Deze tweejarige plant wordt ook wel beschouwd als kortlevende vaste plant. Je kunt hem gewoon in de natuur tegenkomen. Een grote open plek in het bos, bijvoorbeeld nadat er een bosperceel is gekapt, kan twee jaar daarna een bloemenzee aan vingerhoedskruid geven met zowel purperrode, lichtroze als witte bloeiaren. Gewoon vingerhoedskruid is namelijk een echte bosrandplant. Een plek in de (half)schaduw en goed doorlatende,
04 2020 Tuinseizoen
69
ZELF ZAAIEN Vingerhoedskruid is eenvoudig zelf te zaaien en dat kan nog tot juli. • Zaai ze gelijkmatig uit in een zaaibed met fijne grond. Hark de grond na het zaaien licht door of strooi deze af met wat aarde of zaaigrond, zodat de zaadjes iets zijn bedekt. • Maak de grond licht vochtig met een gieter met broes. Zorg dat de grond de eerste twee weken niet uitdroogt, totdat de kiemplantjes opkomen.
1
4
• Zijn de zaailingen goed gegroeid en gaan ze elkaar verdringen, dun ze dan uit. Houd hierbij een onderlinge afstand aan van 10-15 cm. • Plant de jonge planten in het begin van de herfst uit in de border waar ze volgend jaar zullen bloeien.
1 DIGITALIS ’MERTONENSIS’ bloei: mei-september / hoogte: 75 cm / standplaats: (half)schaduw 2 DIGITALIS GRANDIFLORA ’CARILLON’ bloei: mei-juli / hoogte: 80 cm / standplaats: (half)schaduw
2
5
3 DIGITALIS FERRUGINEA bloei: juli-september / hoogte: 100 cm / standplaats: zon-halfschaduw 4 DIGITALIS PURPUREA bloei: mei-oktober / hoogte: 150 cm / standplaats: (half)schaduw 5 DIGITALIS PURPUREA ’ALBA’ bloei: mei-oktober / hoogte: 150 cm / standplaats: (half)schaduw 6 DIGITALIS ILLUMINATION FLAME bloei: mei-oktober / hoogte: 90 cm / standplaats: zon-halfschaduw
3
70
Tuinseizoen 04 2020
6
Natuurlijke tuin
VINGERHOEDSKRUID IS EEN GEWELDIGE PLANT VOOR EEN TUIN WAAR PLANTEN ENIGSZINS HUN GANG MOGEN GAAN. niet te natte grond is alles wat hij nodig heeft. Een makkelijke plant dus! Inheemse planten zoals Digitalis purpurea leveren een grotere bijdrage aan de biodiversiteit dan niet-inheemse ofwel exotische planten. Een extra reden om hem in je tuin te zaaien (zie kader)! Verticale accenten Door veredeling zijn er van Digitalis purpurea allerlei cultivars ontstaan, bijvoorbeeld met grotere bloemen of net wat andere bloeitinten. Zo heeft de cultivar ’Apricot Beauty’ pastelkleurige bloeiaren in zachtroze met zachtabrikoos. De Camelot serie vormt een bijzonder groep binnen de soort Digitalis purpurea. Zaai je deze vroeg in het seizoen, dan bloeien ze nog hetzelfde jaar. Handig voor wie weinig geduld heeft! Ook in het tweede jaar kunnen ze bloeien, als je tenminste de uitgebloeide bloeiaren tijdig hebt afgeknipt, dus voordat deze zaad heeft gevormd. Behalve Digitalis purpurea zijn er nog meer soorten vingerhoedskruid die het goed doen in de tuin. Vaak zijn dat kortlevende vaste planten die zich eveneens uit kunnen zaaien. Ze hebben allemaal een opgaande bloeiaar met talrijke vingerhoedjes, maar ze zien er allemaal net weer wat anders uit. Digitalis ferruginea heeft statige bloeiaren vol kleine roestbruine vingerhoedjes. Deze soort uit Zuidoost-Europa houdt van een droge plek in de zon tot halfschaduw. Een andere vingerhoedskruid die het eveneens in zowel de zon als halfschaduw goed doet, is Digitalis Illumination Flame. Met zijn vlammende bloeitinten in paarsroze, oranje en abrikoos een opvallende verschijning! Subtieler van kleur is Digitalis ’Mertonensis’ met oudroze bloemen, of Digitalis lanata - de wollige vingerhoed - met een grijsbruine bloeitint. Deze laatste doet het zelfs goed op droge plekken waar weinig anders wil groeien. Maar welke soort of kleur je ook kiest, vingerhoedskruid is altijd goed te combineren met andere borderplanten, bijvoorbeeld met akeleien, siergrassen en tuingeraniums. Hun lange bloeiaren zorgen hierbij voor mooie verticale accenten.
04 2020 Tuinseizoen
71
‘HET LEUKE AAN DAHLIA’S VIND IK DAT ZE ZO LANG BLOEIEN’ Silvia Dekker werkte jarenlang als freelance ontwerper voor vele mode- en interieurbedrijven. In 2015 besloot ze van haar hobby haar beroep te maken en startte ze tuinontwerpstudio Venkel & Vlier. Ook schreef ze het boek ‘Bloemen uit de tuin - Zelf zaaien, planten en plukken’, met daarin alle informatie die ze zelf graag had willen hebben toen ze haar bloementuin begon. TEKST: RUTH SMEETS FOTO’S: SILVIA DEKKER
72
Tuinseizoen 04 2020
Groen talent GROEN IS MEER DAN TUINIEREN ALLEEN. WAAR DE ÉÉN DAGELIJKS IN DE TUIN AAN HET WERK IS, IS DE ANDER ALTIJD OP ZOEK NAAR DE MOOISTE EN BESTE CULTIVAR. IEDER ZET ZIJN GROENE TALENT OP ZIJN EIGEN MANIER IN. IN DEZE RUBRIEK LATEN WE JE IEDERE EDITIE KENNIS MAKEN MET ZO’N GROEN TALENT. DEZE KEER SILVIA DEKKER.
WAAR HAAL JE INSPIRATIE VANDAAN BIJ HET ONTWERPEN VAN TUINEN? “Ik kijk vooral naar de tuin zelf en heb van tevoren veel gesprekken met de eigenaar. De wensen van de opdrachtgever staan voor mij voorop. Het is ook belangrijk om goed naar de locatie te kijken en te zien wat de mogelijkheden zijn. Vaak kom ik dan vanzelf op ideeën voor een mooi tuinontwerp.”
NAAM Silvia Dekker LEEFTIJD 46 BURGERLIJKE STAAT Getrouwd WOONPLAATS Leiden GROEN MOTTO ‘Kweek meer bloemen. Het is leuk om te doen en geeft een mooi resultaat.’ GROEN TALENT Ontwerpt tuinen
WAAROM BEN JE EEN EIGEN TUINONTWERPSTUDIO BEGONNEN? “Ik ben opgeleid als ontwerpster. Na de kunstacademie heb ik altijd gewerkt als illustrator. Zo werkte ik onder andere vijftien jaar bij Hema, waar ik vooral gevraagd werd om bloemenprints te ontwerpen voor bijvoorbeeld babykleding en dekbedovertrekken. Mijn man en ik hadden thuis een kleine achtertuin, waardoor we in 2012 besloten er een volkstuin bij te huren. Na een tijdje merkten we dat we goed waren in het kweken van bloemen. We vonden dit ook zo leuk, dat we ons wilden specialiseren in het ontwerpen van tuinen. Zodoende zijn we in 2015 begonnen met Venkel & Vlier Studio.”
HOE LANG DUURT HET ONGEVEER OM EEN TUIN TE ONTWERPEN? “Best wel lang. Het hele proces duurt ongeveer een jaar. Nadat ik een eerste keer naar de tuin ben gaan kijken, ga ik regelmatig terug om de ontwerpvoorstellen te bespreken met de eigenaren. Ook help ik mee met het uitzetten van de beplanting en geef ik tips over het onderhoud van de tuin. Ik houd me dus niet alleen bezig met ontwerpen, maar ik voel me erg betrokken en ik ga graag langs in de tuinen die ik maak. Soms neem ik plantjes uit eigen tuin mee.” WELK VAN JE TUINONTWERPEN IS JE HET MEEST BIJGEBLEVEN? “Eigenlijk blijven heel veel ontwerpen me bij. Zo heb ik vorig jaar een tuin ontworpen voor mensen die een heel leuk vrijstaand oud huis hadden op een eiland. Toen ik er voor het eerst kwam, was die tuin slechts een grasveldje met wat rare heggen. Hier hebben we toen zoveel mogelijk materialen hergebruikt. Uiteindelijk hebben we een hele leuke tuin gecreëerd met borders met ronde vormen. Wat vooral zo leuk was, was dat de eigenaren veel zin hadden om te leren over tuinieren. Het is fantastisch als de mensen bij wie ik kom zelf zo enthousiast en fanatiek zijn.”
BEN JE HET HELE JAAR DOOR BEZIG MET HET ONTWERPEN VAN TUINEN? “Ja, maar in de herfst en winter doe ik het liefst ontwerpwerk van achter de computer. Het voorjaar is een mooie tijd om de tuin te beplanten, omdat je dan al in de zomer kunt genieten van het resultaat.” WAAROM WAS HET TIJD VOOR EEN BOEK? “De uitgeverij vroeg me of ik een boek wilde schrijven; daar had ik zelf ook weleens over nagedacht. Ik heb altijd veel gelezen over tuinieren en bloemen en het viel me op dat ik nergens alle informatie bij elkaar kon vinden over het zaaien en bijvoorbeeld over hoe breed de paden moeten zijn. Ik heb daarom veel zelf ontdekt. Het viel me ook op dat de meeste tuinboeken heel formeel zijn geschreven en op Instagram kreeg ik veel vragen. Daarom wilde ik een boek schrijven met alle informatie bij elkaar, waarin ik het ook belangrijk vind om natuurlijk tuinieren zonder bestrijdingsmiddelen en met natuurlijke materialen mee te nemen.” WAT HOOP JE MET JE BOEK MEE TE GEVEN AAN LEZERS? “Ik hoop echt dat mensen gaan proberen bloemen te zaaien. Ze hoeven niet gelijk een hele bloemenzee aan te leggen, maar ze kunnen ook gewoon een paar zaadjes in een pot doen. Bij het schrijven van het boek is erop gelet dat we ook een gedeelte hebben over tuinieren in potten. Het boek is dus zeker niet alleen bedoeld voor mensen met een grote tuin. Ook op je balkon kun je bloemen laten bloeien.”
HEB JE EEN FAVORIETE BLOEM OF PLANT, DIE IN VEEL VAN JE ONTWERPEN TERUGKOMT? “De dahlia is mijn favoriet. Mijn man en ik begonnen ooit met een paar, maar we hebben inmiddels 125 soorten. Het leuke aan dahlia’s vind ik dat ze zo lang bloeien: van eind mei tot aan de eerste vorst. Je hebt hoge en lage dahlia’s en je kunt ze goed gebruiken als snijbloem. Ik gebruik ze dan ook zeker in mijn ontwerpen als mensen deze bloem ook mooi vinden. Wel is de dahlia heel bewerkelijk. Je moet er zin in hebben om hem eind november op te graven en in de schuur te bewaren. Je hebt er dus meer werk aan dan aan andere planten, maar het resultaat is zeker de moeite waard.”
‘Het is fantastisch als de mensen bij wie ik kom zelf zo enthousiast en fanatiek zijn.’
Zelf een bloemenzee aanleggen? ‘Bloemen uit de tuin - Zelf zaaien, planten & plukken’ is nu te koop. Neem ook eens een kijkje op silviadekker.nl of volg @silviadekker op Instagram (52,4 duizend volgers).
04 2020 Tuinseizoen
73
tuinnieuws Vergroening Nederlandse tuinen
Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat acht op de tien Nederlandse tuineigenaren weet dat groen in de tuin belangrijk is. Toch is minder dan de helft van de Nederlanders met een tuin bereid die daadwerkelijk te vergroenen. En dat terwijl een groene tuin oplossingen kan bieden voor serieuze, klimaatgerelateerde problemen zoals hittestress, hevige regenval en afname van de biodiversiteit in Nederland. Op donderdag 23 april tekenden alle Intratuin-vestigingen de Groene Pledge waarin zij laten weten zich in te zetten om Nederlandse tuinen in 2030 voor minimaal 50% uit vegetatie te laten bestaan. www.intratuin.nl
Win-winsituatie met nieuwe gras- en buxusschaar
Bijen en vlinders in de tuin
Bijen en vlinders zijn bedreigde diersoorten. In de afgelopen 25 jaar is de hoeveelheid insecten met 76% achteruitgegaan. Het boek ‘Een tuin voor bijen en vlinders’ staat vol met inspirerende tips van ecoloog Albert Vliegenthart. Hij legt uit hoe je je terras, balkon of tuin aantrekkelijk kunt maken voor bijen, vlinders en andere nuttige insecten. Wat voor tuin je ook hebt, iedereen kan bijen en vlinders een thuis geven. Een tuin voor bijen en vlinders – Albert Vliegenthart, 160 pagina’s, €17,50. Kosmos Uitgevers. ISBN 9789021575773
74
Tuinseizoen 04 2020
Zowel je struiken als gazonranden onderhouden met één machine? Het kan met de nieuwe STIHL HSA 26 accu gras- en buxusschaar. Dit apparaat beschikt over maar liefst twee hoogwaardige STIHL messen, die je zonder gereedschap kunt verwisselen. Het struikmes heeft dubbelzijdig geslepen én druppelvormige tanden voor een perfecte vormsnoei. Het grasmes is geschikt voor het precies trimmen van je borders. Dankzij het lichte gewicht van de gras- en buxusschaar wordt je rug bovendien niet langer overbelast. Uitgerust met het grasmes en de AS2 accu weegt hij namelijk slechts 0,9 kg. Daarnaast zorgen de antisliphandgreep en het uitgebalanceerde zwaartepunt voor een precieze geleiding van de machine. Prijs: € 129. www.stihl.nl
Tuinnieuws NIEUWE GENERATIE HORTENSIA’S
FOTO: HYDRANGEAWORLD
Wil je bloeiend de zomer in? Kies dan eens voor hortensia’s. De nieuwe generatie van deze tuinplant bestaat uit veel verschillende soorten en bloeit tot diep in het najaar.Tegenwoordig kennen hortensia’s bovendien een veel uitgebreider en intenser kleurenpalet.Wat dacht je bijvoorbeeld van appeltjesgroen en dieppaars? Ook zijn er de zogenaamde doorkleurende tuinhortensia’s die tijdens de bloeitijd wel drie keer van kleur veranderen. De sterke stelen kunnen de grote bloemen goed dragen in tijden van een flinke regenbui. En als er periodes van droogte zijn, dan herstelt de moderne tuinhortensia zich snel.Voor liefhebbers met een balkon of terras zijn er tegenwoordig soorten die je ook prima in potten kunt planten.Vanaf mei zijn ze in bloei verkrijgbaar bij onder meer tuincentrum en bloemist.
COMFORTABELE EN PRAKTISCHE LAARZEN Op zoek naar goede stappers waarmee je motregen, onweer en wolk-
breuken trotseert? De nieuwe Regatta Lady Fairweather II regenlaars is comfortabel, elegant en biedt in combinatie met de rubberen zool een goede grip in elke modderpoel. De laars is gemaakt van gevulkaniseerd natuurlijk rubber en voorzien van EVA dempingsmateriaal. Je voeten blijven bovendien lekker warm dankzij de zachte katoenen binnenvoering. De laarzen zijn waterdicht en daardoor ook ideaal voor flinke bos- of strandwandelingen. De schacht verstel je met de gesp, waardoor deze stappers bovendien geschikt zijn voor elk type kuit. De Regatta Lady Fairweather II Regenlaarzen zijn verkrijgbaar in meerdere kleuren via de outdoorwinkel en bol.com. Prijs: € 54,95 www.regatta.com
FOTO: DCM
Gazon zonder mos
Wil je af van het vervelende mos in je gazon? Tuinspecialist DCM presenteert Gazon Pur, met een indirecte werking tegen mos. Elk voedingskorreltje van deze gazonvoeding heeft exact dezelfde samenstelling met de juiste verhouding stikstof, fosfor, kalium, magnesium en sporenelementen. Deze organische voedingsstoffen pakken het mos gelijk na het strooien vanaf de wortel aan, waarna het bruin verkleurt en je het eenvoudig kunt verwijderen door uit te harken of te verticuteren.Voor particuliere tuinen is er een handige verpakking verkrijgbaar met strooigaten, voor een gelijkmatige dosering. Zo heb je binnen de kortste keren weer een gezonde, dichte grasmat, die bovendien goed bestand is tegen droogte, hitte en flinke regenbuien. Extra voordeel: Gazon Pur vlekt niet op kleding of tegels. Gazon Pur is verkrijgbaar bij tuincentra en vakwinkels in verschillende verpakkingen, vanaf € 8,50. www.dcm-info.nl 04 2020 Tuinseizoen
75
PRAKTISCHE TERRASVIJVER
Het zorgt niet alleen voor extra sfeer, een terrasvijver heeft ook een duurzame meerwaarde. Het water en de vijverplanten bieden namelijk ruimte aan dieren en insecten en bevorderen zo de biodiversiteit. Ubbink Garden heeft vijvers waarmee je regenwater opvangt en wateroverlast voorkomt. De compacte, houten terrasvijvers zijn ook geschikt voor kleinere (stads)tuinen of patio’s. Je kunt ze gemakkelijk zelf plaatsen. Er zijn verschillende soorten vijverproducten verkrijgbaar. Denk aan een strakke spiegelvijver of aan een variant met een filtersysteem voor vissen. De Ubbink terrasvijvers zijn in vrijwel iedere tuinspeciaalzaak en bij verschillende online winkels verkrijgbaar. Prijs: vanaf €159. www.ubbinkgarden.com
KLEURRIJKE GERANIUMS
Voor het eerst zijn alle 120 in Nederland bekende stinzenplanten bijeengebracht in een herkenningsgids. De nadruk in het boek Basisgids Stinzenplanten ligt op ruim 500 gedetailleerde kleurenfoto’s, aangevuld met duidelijke beschrijvingen over onder andere grootte en bloeitijd. Ook voor achtergrondinformatie over historie en ecologie zit je goed met het boek, dat aansluit op de gelijknamige app van dezelfde auteurs. Basisgids Stinzenplanten – Heilien Tonckers, Wil Leurs en Rick Hoeksema, 188 pagina’s, prijs: € 22,95. KNNV Uitgeverij, ISBN 9789050117104
76
Tuinseizoen 04 2020
FOTO: IVERDE
Basisgids Stinzenplanten
Vrolijke zomerbloeiers als geraniums (Pelargoniums) mogen niet op je balkon of terras ontbreken. De nieuwe generatie geraniums is beter bestand tegen droge periodes en staat met veel verschillende soorten garant voor een uitbundige bloemenzee. Vanaf half mei kun je deze bloemen zonder zorgen buiten zetten. Geraniums worden meestal in bloembakken gezet en zijn dus geschikt voor je vintage koekblikken, zeegrasmanden of zelf gedecoreerde pot. Gebruik bij het planten speciale potgrond en zet ze op een zonnig plekje. Tijdens de zomermaanden kan de plant met gemak verviervoudigen qua grootte en hoeveelheid bloemen. Geraniums zijn vanaf het voorjaar verkrijgbaar bij onder meer tuincentra en bloemisten. Meer informatie en inspiratie vind je op www.facebook.com/mijngeranium
TUINROOS ALS CADEAU
Ben je op zoek naar een persoonlijk en origineel cadeau? Denk dan eens aan een tuinroos. Of het nu voor een speciale gelegenheid is of zomaar, een tuinroos is blijvend. Tuinrozen zijn verkrijgbaar in verschillende vormen, kleuren, hoogtes en varianten, als klimroos, stamroos en heesterroos, en ze doen het prima in potten. Als een roos op de juiste plek staat, kan deze zelfs tientallen jaren oud worden. Veel rozen krijgen na de bloei rozenbottels. Lekker om thee of jam van te maken of smakelijk voor de vogels. Kijk voor meer informatie en inspiratie op www.roses4gardens.nl
Tuinnieuws ZAAIEN VOOR BLOEMEN, BIJEN EN BETERE BODEM
FOTO: DCM
Wil je bijdragen aan een grotere biodiversiteit in je tuin en de bodemstructuur verbeteren? Dan zijn de kant-en-klare bloemenmengsels van DCM de uitkomst. Deze mengsels met zaden van minimaal twintig een- en meerjarige zomerbloeiers zijn vermengd met een organische bodemverbeteraar en dragen bij aan een goede beworteling. Afhankelijk van de mix die je kiest worden vlinders, bestuivers en andere nuttige insecten aangetrokken, zoals lieveheersbeestjes die bladluizen opeten. De mengsels verschillen van kleur, bloemvorm en hoogte (tot 70 cm). Zaai de DCM Bloemenmengsels in het voorjaar op een zonnig tot halfschaduw plekje in de tuin. De eerste bloemen verschijnen dan vanaf juni. De mengsels met bodemverbeteraar zijn onder meer verkrijgbaar bij tuincentra en online winkels vanaf € 11,25 (voor 10 m2). Kijk voor meer informatie op www.dcm-info.nl FOTO’S: GARDENA
DRAAGBARE BARBECUE
Met mooi weer op komst kan de gedachte aan een (eerste) barbecue natuurlijk niet ontbreken. Met de draagbare tafelbarbecue van BergHOFF kun je overal een stukje vlees, vis of groente grillen. Het deksel van kurk kun je tijdens het barbecueën als onderzetter gebruiken. Op die manier kun je de luchttoevoer makkelijk controleren. En hoewel de tafelbarbecue van 35 cm compact is, kun je er gemakkelijk met acht personen op grillen. Hij weegt 5 kilo en is eenvoudig mee te nemen dankzij de draagriem. De BergHOFF tafelbarbecue is verkrijgbaar in zwart en wit bij onder andere tuincentra, kookspeciaalzaken en online. Prijs: € 199. www.berghoffworldwide.com
4
WATERGEVEN MET ZONLICHT
Uit onderzoek van Gardena blijkt dat 75% van de Europese balkons geen waterkraan of stopcontact heeft. Dankzij het automatische watergeefsysteem van Gardena is dat geen probleem meer. AquaBloom is een volautomatisch druppelsysteem dat werkt op zonne-energie, zonder stekker en zonder kraan. Zo krijgen je planten toch water als je van huis bent. AquaBloom is geschikt voor maximaal 20 planten en put water uit een reservoir als een emmer of (regen)ton. Het enige wat je hoeft te doen is het basisapparaat (met zonnepaneel) op een zonnige plek zetten en instellen wanneer en hoe lang je plantjes water moeten krijgen. Een geruisloze pomp haalt het water uit het reservoir en filtert eventueel vuil automatisch. Het systeem is bovendien waterbesparend. Prijs: € 119,99. www.gardena.com
FOTO’S: SHUTTERSTOCK E.A.
Orbo Garden Lounge voor alle seizoenen
Toe aan een eigen plekje in de tuin om je terug te trekken met vrienden of om rustig te werken? Met de Orbo Garden Lounge introduceert Insight Out een totaal nieuwe tuinbeleving. Orbo’s zijn ronde of ovale tuinkamers waarin je het hele jaar door in alle comfort van de natuur kunt genieten. Je kunt ze op je (dak)terras of in de tuin zetten, als een verlengstuk van je huis. Of zet ze in het bedrijfsgroen, als een out-of-the-box werkplek. De verschillende maten Orbo’s bieden plek aan zes tot veertien personen. Zittingen kunnen in bepaalde modellen worden omgevormd tot een loungebed en de tuinkamers beschikken allemaal over een centrale tafel. www.insight-outgardens.com
04 2020 Tuinseizoen
77
Doe mee & win
ORANJEBAND ZADEN
20x smakelijk zadenpakket van DeZaden.nl Lijkt het je ook heerlijk om je eigen groenten en kruiden te kweken?
Zelfgemaakte pesto smaakt extra lekker met basilicum uit eigen tuin en er gaat niets boven een salade met vers geplukte sla. Met dit startpakket van Oranjeband Zaden maak je een goede start in de moestuin. Oranjeband Zaden is al jaren hét zadenmerk voor de professionele hobbytuinier. Onderscheidend door een uitgebreid assortiment aan tuinders- en selectierassen. Er worden hoge eisen gesteld aan smaak, opbrengst en uiterlijk. Ook worden er eisen gesteld aan duurzame zaadproductie, ziekte en droogteresistentie. Maar bovenal aan het plezier van de echte tuinier! In het pakket zitten twaalf groenten, nieuwe soorten en oude bekenden, die de moeite waard zijn voor iedere tuin en een aanwinst voor iedere (startende) moestuinier! Het pakket bevat: • Andijvie ’Nuance’ • Rode bieten ’Kogel 2 Bolivar’ • Boerenkool ’Westlandse Herfst’ • Watermeloen ’Crimson Sweet’ • Radijs ’Raxe’ • Kropsla ’Milan’ • Paksoi ’Tai Sai’ • Tomaten ’Tiny Tim’ • Zomerwortelen ’Amsterdamse Bak’ • Basilicum – fijnbladig • Koriander – fijnzadig • Stamslabonen ’Prelude’ Ter waarde van:
€ 25
VOOR MEER INFO: WWW.DEZADEN.NL
Kruiswoordpuzzel Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer. HORIZONTAAL: 1 vorstenverblijf 6 pl. in Flevoland 11 dat is 12 tennisterm 14 motorraces 16 enig 18 mat 19 luchtsprong 21 hetzelfde 22 taart 24 draaikolk 25 mak 26 nageslacht 27 dik en zwaar 29 roem 30 muggenlarve 32 retour 34 ultraviolet 35 Open Universiteit 37 vet 40 harde wind 44 paling 46 mannelijk dier 47 voorzetsel 48 ik 50 morsdoek 52 rustbank 54 familielid 55 hijstoestel 57 paardje 58 cadans 59 slee 60 proefwerk 63 reeds 64 ervaren leidsman 65 mankement. VERTICAAL: 1 aardnoot 2 grondsoort 3 bouwland 4 ego 5 sinds 6 teer 7 langspeelplaat 8 snijwerktuig 9 geestdrift 10 wondvocht 11 Europese taal 13 boogbal 15 schaakstuk 17 honingbij 20 ongevuld 22 kreet 23 herkauwer 26 wal 28 omvangrijk 31 korte tijd 33 tijdstip 36 haardracht 37 weekdier 38 plechtige gelofte 39 bos bloemen 40 deftig 41 vat 42 beginstreep 43 geweldig 45 noodsignaal 49 gerief 51 Europese hoofdstad 53 voedingsstof 54 inwendig orgaan 56 Europeaan 58 gebogen been 61 riv. in Italië 62 voorzetsel.
1
2
11
3
4
5
6
12
16
7
19
22
23
26
27
31
44 50
39
33
40
46 51
52
60
41
42
47
48
53
56
59
29
35 38
55
24
32
37 45
15
20
28
34 36
10 14
18
21
30
9
13
17
25
8
43 49
54
57
58
61
62
64
63
65
© www.puzzelpro.nl 65
LOGO DE ZADEN.indd 1
12
36
6
54
21
33
64
19-02-16 12:39
MEEDOEN?
GA NAAR WWW.TUINSEIZOEN.COM/WINNEN EN GEEF JE OPLOSSING DOOR. DIT KAN TOT 31 MEI 2020. DE WINNAARS KRIJGEN VANZELF BERICHT. 78
Tuinseizoen 04 2020
Liefde voor Groen
Kies een groen abonnement voor € 27,50 + ontvang een gratis gieter KIES VOOR EEN ABONNEMENT (4 NUMMERS) OP LANDIDEE OF TUINSEIZOEN OF DE TUIN OP TAFEL OF GROENER WONEN Mei 2020 ∙ € 6,95
ZO KWEEK JE ZELF EDAMAME
Spontaan vingerhoedskruid
Klimplanten passen in elke tuin!
Sierlijke rokjes
+
IN DE KEUKEN ❋ ❋ ❋
Tortilla met snijbiet Groenten op de bakplaat Champignonkroketjes
NIEUWSTE ZADEN VAN 2020!
TIPS & TRICKS
TUINIEREN IN DE KAS WWW.DETUINOPTAFEL.COM
01 2020 / € 7,25
EDITIE 4
02002
Akelei betovert elke tuinliefhebber
Vera Greutink bezoekt bijzondere kwekerijen
Editie 01/2020
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 5 6
nr 2 | maart / april 2020
HEERLIJKE LENTEBLOEMEN
Ontwerptoppers
MOOI & ISOLEREND
ZO LEG JE EEN GROENDAK AAN GEZOND BINNENKLIMAAT MET STRO EN KALKHENNEP
WWW.GROENERWONEN.COM
HERGEBRUIK
Nostalgische vondsten in een nieuw jasje
Heerlijke zomertuinen
02001
ZELF MAKEN Hanging basket bomvol bloemen
BP
zaait zich lekker uit
SFEERVOL WONEN
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 6 3
Lekkere gerechten zonder vlees
voor heerlijk koel huis
EDITIE 4 / € 6,95
HOE HARM EDENS DUURZAAM LEVEN LEUK MAAKT
Heesters snoeien, vijveronderhoud & andere tuinklusjes
KEUKENGEHEIMEN
de Klimaatexpert
DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN
DE LEUKSTE DECO-IDEEËN VOOR IN HUIS
DROOMHUIS HETE ZOMER? 12 DUURZAAM Slimme oplossingen van 88 Warmtepomp zorgt
GfM
Mei 2020
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PASTEL OF FEL De mooiste zomerbollen voor je tuin
NATUUR • GEZONDHEID • CULTUREEL ERFGOED • TUINIEREN • KOKEN • INTERIEUR
Canadese parel op Brabants landgoed
TUINSeizoen
DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN
DE TUIN OP TAFEL
TUINSeizoen
LandIdee
maart / april 2020 Nr 2 | € 6,95
NOG MEER OPBRENGST: NIEUWSTE TRENDS ZONNE-ENERGIE
02001
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6
GRATIS GIETER
GROEN OF WIT Inhoud 8 liter 39,5 x 22 x 36,5 cm.
Ook leuk om cadeau te geven! LANDIDEE VOOR IEDEREEN DIE WIL GENIETEN VAN HET BINNEN – EN BUITENLEVEN TUINSEIZOEN VOOR DE ECHTE TUINLIEFHEBBERS DE TUIN OP TAFEL VOOR DE ECHTE MOESTUINIERS DIE OOK HOUDEN VAN KOKEN GROENER WONEN OVER DUURZAAM WONEN EN MILIEUVRIENDELIJK LEVEN ZONDER IN TE LEVEREN OP COMFORT
Abonneren kan via liefdevoorgroen.mijntijdschrift.net Het abonnement loopt minstens 4 nummers en is tot wederopzegging. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch. Je bijdrage in de verzendkosten van de gieter bedraagt € 3,95.
Akeleien kruisen onderling makkelijk waardoor je nooit weet welke bloeitint de zaailingen krijgen.
80
Tuinseizoen 04   2020
Favoriet van Annemarie GROENDREDACTEUR ANNEMARIE GÖRTS WERKT EIGENLIJK LIEVER IN HAAR TUIN DAN DAT ZE ACHTER HAAR COMPUTER ZIT. TOCH DEELT ZIJ AL RUIM TWINTIG JAAR HAAR KENNIS VAN GROEN MET DE LEZERS VAN TUINSEIZOEN. IN DEZE SERIE LAAT ZE JE IEDERE MAAND KENNIS MAKEN MET EEN VAN HAAR FAVORIETE PLANTEN.
Akelei
Omdat ik houd van speelse tuin waar planten gezellig door elkaar heen groeien, zijn akeleien bij mij favoriet. Deze zwerfplant met zijn betoverende bloemen kiest zelf waar hij zich wil uitzaaien, zonder dat het hinderlijk wordt. TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO: IVERDE, SHUTTERSTOCK
H
et mooist vind ik tuinen waar alles weelderig groeit, met spannende combinaties waarvan het net lijkt alsof ze vanzelf zo zijn ontstaan. Een strak geregisseerde tuin is niet aan mij besteed. Geef mij maar een cottagetuin van een gepassioneerde tuinliefhebber, zoals je die in Engeland vaak tegenkomt.Waar phloxen, papavers en rozen vrolijk door elkaar heen groeien, en waar akeleien, vingerhoedskruid en toortsen zich her en der hebben uitgezaaid.Van deze planten, die ik zelf ook allemaal in mijn tuin heb, vind ik akeleien het meest verrassend. Ze zijn speels en luchtig, en je weet nooit waar in het voorjaar nieuwe zaailingen opduiken. In de loop der jaren hebben ze zich verspreid door onze tuin; ik vind ze nu in de schaduwborder bij de veranda, tussen de maagdenpalm onder de boerenhortensia’s, in het vak met aardbeien en kruiden, en naast de vaste, smeedijzeren barbecue staat er nu ook één, gewoon tussen de kinderkopjes. Deze heeft mooie, witte bloemen terwijl ik me niet kan herinneren ooit witte akeleien te hebben aangeplant. Ik ben ooit begonnen met een cultivar met grote paarse bloemen en één met karmijnrode, wat kleinere bloemen. De plantenlabels bleken niet te kloppen, dus welke het zijn weet ik niet. Inmiddels heb ik blauwe, witte én roze akeleien. Ze kruisen onderling makkelijk waardoor je nooit weet welke bloeitint de zaailingen krijgen. Dat blijft steeds een verrassing! En wat te denken van de luchtige bloeiwijze met feeërieke bloemen? Deze verschijnen in april-mei aan stengels van 40 tot 80 cm hoog. De meeste hebben vijf kroonbladeren met een puntig spoor waarin nectar zit verstopt.
Frivool tweekleurig Akeleien zijn goede bijenplanten vooral voor hommels met een lange tong want zij kunnen goed bij de nectar. De gespoorde bloemen zijn kenmerkend voor deze vaste plant. Wellicht heeft akelei ofwel Aquilegia hieraan zijn naam te danken. Met een beetje fantasie lijken de sporen op de scherpe klauwen van een adelaar ofwel aquila, in het Latijn. In het boekje ‘Plantennamen nader verklaard’ van wijlen plantenkenner en tuinboekenauteur Wim Oudshoorn lees ik echter wat anders. Aquilegia zou mogelijk verwijzen naar acheleia, een middeleeuwse Duitse naam óf naar aquilegus, wat ‘water aantrekkend’ betekent. Dit in verband met de vorm van de kroonbladen, deze hebben de vorm van een puntige beker waarin regenwater kan worden opvangen. Hoe dan ook, altijd interessant om via de naamgeving méér over een plantengeslacht te weten te komen. De keuze aan akeleien is groot.Vooral bij de gespecialiseerde kwekers zijn allerlei bijzonder soorten en cultivars verkrijgbaar met bloemen in wit, roze, lila, paars, blauw, donkerrood en geel. En dan heb je ook nog frivole tweekleurige akeleien, zoals Aquilegia ’Biedermeier’ (op de foto links). Maar je hoeft echt niet voor een bijzonder soortje te kiezen, de meest gewone Aquilegia vulgaris is namelijk ook prachtig. Deze ouderwetse, sterke soort heeft paarsblauwe bloemen en wordt ook wel boerenakelei of gewone akelei genoemd.Wil je een witte, kies dan de sterke, grootbloemige cultivar ’Nivea’. Een mooie zachtroze is ’Heidi’.
zijn gevulde roze met witte bloemen, vaak met een fraaie groene zweem. Of ’Black Barlow’ die met zijn gevulde purperzwarte bloemen voor fraaie, donkere accenten in de tuin zorgt. Vind je dit wat te somber dan is Aquilegia vulgaris ’Ruby Port’ (wijnrood en gevuldbloemig) wellicht een betere optie. Kortom, keuze genoeg! Een bijzondere soort is Aquilegia fragrans. Deze heeft crèmekleurige bloemen die heerlijk geuren en dat is bij de meeste soorten niet het geval. Een tuin waarin planten gezellig door de tuin heen zwerven is dus mijn ideaal. Maar sommige planten zijn al te enthousiast. Zoals Campanula lactiflora ’Loddon Anna’ (roze klokjesbloem), deze produceerde zóveel zaailingen dat ik hem al na drie jaar mijn tuin uit heb gegooid. Akelei heeft dat niet, die is meer bescheiden. Staat zo’n spontane zaailing op een plek waar hij niet goed uit kan groeien, dan verplant ik hem gewoon. De beste plek is in de halfschaduw of zon, in losse, humusrijke grond. Hoe teer zo’n plantje bovengronds lijkt, hoe krachtig de dikke, vlezige wortels ogen. Dankzij dit type wortels verdragen akeleien vrij goed een periode van droogte.
Meer bescheiden Wist je dat er ook akeleien zijn met gevulde bloemen? Ze zien er totaal anders uit - ze missen ook de karakteristieke sporen aan de kroonbladeren - maar ze zijn eveneens sprookjesachtig mooi! Neem bijvoorbeeld Aquilegia ’Nora Barlow’ (op de foto rechts) met 04 2020 Tuinseizoen
81
Colofon
WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN FOTO’S: ROBERT MABIC, VERONIQUE DE WALSCHE, ROEL VORSTHOF, GAP PHOTOS EN MARY BROMMER
Volgendekeer oen in Tuinseiz
De natuur staat niet stil: de junituin barst uit zijn voegen!
Tuinseizoen in juni
RONDKIJKEN IN DE PRIVÉTUIN VAN ONZE COLUMNISTE LAURENCE MACHIELS ➤ DE ROMANTISCHE LUSTHOF VAN ROEL VORSTHOF ➤ INSPIRATIE UIT CHELSEA ➤ LODEWIJK HOEKSTRA GEEFT TIPS VOOR DUURZAAM TUINIEREN ÉN LEVEN ➤ ZO GEBRUIKT TUINVROUW NIKKI VREES HET GEVREESDE HEERMOES ➤ MAJESTUEUZE HAGEN EN SCHITTERENDE BORDERS IN TUIN DE BOJEM ➤ MAAK ZELF EEN BONTE BLOEMENPIRAMIDE
Vanaf 20 mei ligt Tuinseizoen juni in de winkel 82
Tuinseizoen 04 2020
Hoofdredacteur: Jacqueline Leenders Adjunct-hoofdredacteur: Monique van der Voort Eindredactie: Monique van der Voort, Danique Pals Redactie: Annemarie Görts, Lisa Verdoorn-Middelkoop, Janouk Vermaas, Danique Pals, Janneke de Wit, Ruth Smeets (stagiaire) Coördinatie lezersreizen: Lidy Verdoolaege Medewerkers: Laurence Machiels, Kristel Engelen, Linda en Albert Jan Passies, Hanneke Reijbroek, Robert Mabic, Roel Vorsthof, Katja Staring, Kaat Schaubroeck, Veronique De Walsche, Sietske de Vries Redactie Tuinseizoen: e-mail: redactie.tuin@vipmedia.nl Voor Nederland: Tuinseizoen, Postbus 7272, 4800 GG Breda. Tel. 076 - 530 17 15 Voor België: Tuinseizoen, Komiteitstraat 46-52, 2170 Merksem. Tel. 03 / 645 42 94 Internet: www.tuinseizoen.com Bladmanager/advertentie acquisitie: Marc Cruyplant Tel. Nederland: 076 - 530 17 27 Tel. België: 03 / 645 53 02 Johan Heystek Tel. Nederland 076 - 850 70 18 Marketing: Chiara van Roeyen Directie: Ed Bruijns (verantwoordelijk uitgever) Distributie losse verkoop: Betapress BV (Nederland) AMP NV (België) Vormgeving: Daniël Müller Druk: PreVision Graphic Solutions BV ISSN 0929-1512 Abonnementen en bestellingen: Voor Nederland: tel. 076 - 530 17 18 Voor België: tel. 03 / 645 42 94 e-mail: abo.tuin@vipmedia.nl Oude nummers van Tuinseizoen kun je bijbestellen via www.vipwinkel.nl Opzegging abonnementen: Abonnementen zijn tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden na afloop automatisch overgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd (opzeggen kan wanneer je dat wilt). Kwartaalabonnementen zijn ook tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden telkens met een kwartaal verlengd (opzegging is per kwartaal). Opzegtermijn is in alle gevallen 1 maand. Je kunt opzeggen via bovenstaand telefoonnummer of via abo. tuin@vipmedia.nl. Je kunt ook een brief sturen naar Vipmedia, Postbus 7272, 4800 GG Breda. Een jaarabonnement kost € 58,95 (10 x Tuinseizoen). Prijswijzigingen voorbehouden. Abonnementen kunnen elke maand ingaan. Je naam, adres en telefoonnummer worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand wordt gebruikt voor het uitvoeren van de met jou gesloten overeenkomst. Daarnaast kunnen wij jouw gegevens gebruiken voor marketingdoeleinden. Als je niet wilt dat jouw gegevens hiervoor worden gebruikt, kun je dit schriftelijk aan ons melden. Stuur hiervoor een verzoek aan Tuinseizoen: voor Nederland: Postbus 7272, 4800 GG Breda en voor België: Meereigen 169, B-2170 Merksem. Niets van deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Laat je inspireren Alles om te zaaien koop je natuurlijk bij DEZADEN.NL
Een warm welkom voor bijen en vlinders in jouw tuin!
www.dezaden.nl LOGO DE ZADEN.indd 1
19-02-16 12:39
#ACCUPOWER. by STihl. —
KLAAR VOOR ELKE UITDAGING. MET DE DRAADLOZE ACCU GRAS- EN BUXUSSCHAAR HSA 26. Heggen en struiken stoppen nooit met groeien. Met de HSA 26 accu gras- en buxusschaar van het AS systeem houdt u ze moeiteloos in toom. Ervaar zelf de snelle en eenvoudige bediening, zonder compromissen te sluiten op de prestaties. De aandrijving gebeurt via een extra krachtige lithium-ion accu, die uitwisselbaar is met andere machines van dit systeem. Dat is echte accupower. By STIHL.
MEER INFO VINDT U OP STIHL.NL OF BIJ EEN STIHL DEALER IN UW BUURT