ONTWERP
Je tuin als vakantieoord
LENTEBOEKETTEN UIT EIGEN TUIN BLOESEM!
DE MOOISTE SOORTEN
OOK NIET
TE MISSEN
• NIEUWE RUBRIEK: BLOEMENBORDER
• (VOOR)ZAAIEN ALS EEN PRO
• VERBORGEN BLOEMENWEELDE
LENTEGEEL
En andere knallers
PUSCHKINIA
De vroege bloembollen schieten nu een voor een in bloei, zo ook de wat onbekendere Puschkinia. Jaar na jaar fleurt dit charmante bolgewasje de schaduwrijke hoekjes van je tuin op met de zachtblauwe bloemen. Die zijn op z’n minst opvallend te noemen, dankzij de markante strepen over de bloemblaadjes.
TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO: SHUTTERSTOCK
Familie van?
De Puschkinia, ook bekend als buishyacint, behoort tot de Asparagaceae-familie, dezelfde familie waar ook bekende voorjaarsbloeiers zoals de hyacint en Scilla bij horen. Het is een klein, maar opvallend bolgewas dat zich kenmerkt door sierlijke, stervormige bloemetjes die eind maart tot begin april verschijnen. Van oorsprong komt de buishyacint uit gebieden rond de Kaukasus, Turkije en Iran, waar het plantje groeit op stenige en bergachtige bodems. Het is dan ook een zeer winterharde plant die bestand is tegen koude temperaturen, en die zich makkelijk aanpast aan de tuinomgeving, ook in ons gematigde klimaat. Door de oorsprong in rotsachtige streken is hij bovendien goed bestand tegen wisselende weersomstandigheden en zal het bolgewasje jaar na jaar terugkomen.
Uiterlijk
De bloemen van de buishyacint zijn klein en lieflijk. Ze hebben een klokvorm die doet denken aan miniatuur-hyacintbloemen. De bloemen staan in compacte trossen bijeen en lijken, wanneer ze massaal bloeien, bijna op een vloerkleed van zachte kleuren. De lichtblauwe bloemen hebben vaak een bijzonder kenmerkende blauwe lijn die door het midden van elk bloemblaadje loopt. De plant groeit uit kleine bolletjes, die langzaam vermeerderen en elk jaar iets voller en kleurrijker worden. Door zijn lage hoogte (10 tot 20 cm) kan hij een prachtig, bescheiden bodembedekkend tapijt vormen, wat ideaal is voor in borders, onder bomen of zelfs in rotstuinen. De bladeren van de Puschkinia zijn smal en grasachtig. Ze verdwijnen na de bloei, waardoor ruimte ontstaat voor andere, later bloeiende voorjaarsplanten. Dit maakt de buishyacint een perfecte combinatieplant met bijvoorbeeld narcissen, tulpen of andere bollen, die pas later in het seizoen in bloei komen.
Verzorging en standplaats
De buishyacint houdt van een zonnige tot halfschaduwrijke plek en staat het liefst in goed doorlatende, vruchtbare grond. De bollen kunnen het beste in de herfst worden geplant, op een diepte van ongeveer 5 tot 10 centimeter. Dit geeft de plant voldoende tijd om zich in de bodem te vestigen. Puschkinia stelt weinig eisen en kan zich onder geschikte omstandigheden zelfs vermenigvuldigen door zichzelf uit te zaaien. Dit betekent dat, als je een groepje Puschkinia in de tuin hebt, je over een aantal jaren vanzelf een dichter bloeitapijt kunt verwachten. Vanwege zijn natuurlijke habitat in bergachtige, stenige gebieden, heeft de plant verder niet veel water nodig; alleen bij extreme droogte kan het goed zijn om bij te sproeien.
Nectar voor de bijen
De bloeitijd van de Puschkinia begint meestal in maart en loopt door tot in april, afhankelijk van de temperatuur en standplaats. Deze vroege bloei maakt dit bolgewasje een ideale aanwinst voor insecten zoals bijen en hommels.
Puschkinia scilloides var. libanotica is de meest voorkomende soort in de tuin.
Puschkinia
De bloemen hebben een karakteristieke, donkerblauwe streep in het midden van elk bloemblaadje.
De buishyacint kan temperaturen tot -20 °C doorstaan en bloeit dus zelfs na een koude winter.
Er is ook een witte variant: Puschkinia scilloides var. libanotica ‘Alba’
Meer lezen over bollen voor bijen?
Scan de QR-code of ga naar tuinseizoen. com/voorjaarsbloeiende-bollen-voor-bijen. https://tuinseizoen.com/voorjaarsbloeiende-bollen-voor-bijen/
De plant houdt van een plek in de halfschaduw, maar kan ook in de zon.
In deze kleurrijke lentetuin zijn bronskleurige siergrassen zoals Stipa arundinacea en Carex comans gemixt met tulpen in allerlei vrolijke snoepkleurtjes. De groenblijvende Phormiums geven een vrolijk kleuraccent. Let wel op: deze zijn matig winterhard en hebben wat bescherming nodig bij strenge vorst.
VITAMINEBOM
Winterpostelein (Claytonia perfoliata) wordt nogal eens afgedaan als onkruid, maar eigenlijk is dat een belediging voor zo’n superplantje. Het plantje is een rijke bron van vitamine C, een aantal Bvitaminen zoals foliumzuur, en het is een goede bron van vitamine A en K. Daarnaast levert het kalium, calcium én ijzer. Volgens sommige wetenschappers is het een van de meest voedzame planten van onze planeet! Winterpostelein komt in de herfst op en neemt in de winter kale plekken in, in je tuin. Vóór de bloei in april heeft het blad een hele zachte smaak. De vlezige blaadjes (een soort schoteltjes) zijn lekker knapperig, perfect voor in de salade, of meng ze door de smoothie.
TIP: Je kunt winterpostelein eigenlijk op elk moment zaaien. Het plantje groeit snel: al binnen 8 weken kun je oogsten!
In veel Nederlandse steden zijn stads- en volkstuinen steeds populairder geworden. In Nederland zijn ongeveer 1.100 volkstuincomplexen verspreid over het hele land, met in totaal zo'n 250.000 volkstuintjes.
WOEKERT ER WINTERPOSTELEIN (CLAYTONIA PERFOLIATA)
DOOR JE TUIN? LUCKY YOU! HET 20 CENTIMETER HOGE
PLANTJE IS RAZEND POPULAIR DANKZIJ ZIJN HOGE
GEHALTE AAN VITAMINE C EN KAN ZÓ DE SALADE IN.
Bloemen reageren op muziek. Er zijn studies die suggereren dat bloemen sneller groeien als ze worden blootgesteld aan klassieke muziek.
De amandelboom (Prunus amygdalus) bloeit schitterend zachtroze in maart, maar is wel een mediterrane boom: teelt van amandelen in Nederland is niet echt lucratief. Het voormalige Proefstation voor de Fruitteelt in Wilhelminadorp produceerde echter 1 ras dat goed gedijt in ons klimaat: Prunus dulcis ‘Robijn’, een kruising tussen de amandel en de perzik.
30% VAN DE PLANTEN IN NEDERLANDSE TUINEN ZIJN INHEEMS. DIT DRAAGT BIJ AAN DE ONDERSTEUNING VAN LOKALE BIODIVERSITEIT.
Het Japanse tuinenpark Nabana no Sato verandert in de lente in een soort Keukenhof: het park heeft elk jaar een tulpenfestival. De tulpen die er worden geteeld worden vaak direct geïmporteerd uit Nederland.
De astronomische lente begint op het noordelijk halfrond doorgaans op 20 maart, maar in 2044 en 2048 zal hij al beginnen op 19 maart.
De hyacint heeft meer dan 2.000 variëteiten, die allemaal verschillende kleuren hebben, van wit en roze tot blauw, paars en geel.
In Nederland zijn er meer dan 15.000 vierkante meter aan groene daken, voornamelijk in steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.
FRIVOOL BOEKET
BENODIGDHEDEN
• 1 steel sierui Allium ‘Purple Sensation’ (1)
• 4 stelen nagelkruid Geum ‘Mai Tai’ (2)
• 2 stelen gewimperde blaassilene (Silene fimbriata) (3)
• 1 steel steenbreek (Saxifraga umbrosa) (4)
• 2 stelen smeerwortel Symphytum grandiflorum) (5)
• 1 rododendronbloem (6)
• 3 bieslookbloemen (Allium schoenoprasum (7)
• 1 steel wolfsmelk Euphorbia griffithii ‘Fern Cottage’ (8)
• 2 stelen knoflookmosterd (Peltaria alliacea)
• 2 stelen mijterloof (Tellima grandiflora)
• 1 Bulgaarse ui (Nectaroscordum)
• Glaasje op een voetje
• Prikker (Kenzan, frog)
WERKWIJZE
MIJN VOORJAARSTUIN
Op de redactie volgen we Marieke Nolsen al járen. Haar posts op Instagram zijn echte lichtpuntjes in donkere dagen, haar bloemstukken zijn kleurrijk, verfijnd en altijd stijlvol. Mijn Voorjaarstuin is hier het verlengde van. Het boek geeft je een kijkje in Marieke’s bloemrijke voorjaarstuin, waar ze bloembollen combineert met vaste planten en heesters. Van maart tot en met mei is er veel kleur, van de eerste sneeuwklokjes tot blauwe druifjes, tulpen en sieruien. Maar ook viooltjes, judaspenningen en muurbloemen dragen bij aan het kleurenfestijn. Marieke laat zien hoe ze schikt met al die voorjaarspracht, de mooiste voorjaarsboeketten en -kransen komen voorbij. De schitterende foto’s van Marieke én Modeste Herwig zorgen samen met de heldere werkbeschrijvingen ervoor dat je meteen zelf aan de slag wilt gaan.
Leg de zware prikker in het glas, hierdoor kan het niet makkelijk verschuiven.
Vul het glas met water. Zet met de grootste vormen en de dikste stelen een ovaalvorm op. Zet de stelen op of tussen de prikkers. Eindig met de dunne stelen van de fijnste bloemen, die zijn lastig te verwerken. Als je ze niet tussen de prikkers kunt plaatsen, klem ze dan tussen de grootste stelen en een prikker. Laat de kleine vormen boven het boeket uitsteken.
Is je ondergrond groter, gebruik dan een prikker in combinatie met een bol gaas.
Mijn Voorjaarstuin, een uitgave van Forte Groen, Amsterdam, € 23,99.
Deze tuin is samen met 3 andere lentetuinen opgesteld op 26 en 27 april. Kijk op www.mariekenolsen.nl/tuinopenstelling
De plungepool in deze tuin, ontworpen door Jacqueline, wordt volledig omzoomd met groenblijvende en gekleurde bladplanten met een exotisch, tropisch ogende sfeer, zoals Tetrapanax Fargesia, Nandina, Fatsia, Heuchera, Carex comans ‘Bronze Form’, Eucalyptus en Euphorbia. Vrolijke oranje bloeiende planten, zoals Canna, Geum en Crocosmia zorgen voor kleur in de zomer.
ALTIJD VAKANTIE! ONTWERP JE LIEVELINGSTUIN
Op zoek naar een tuin helemaal in je eigen sfeer, smaak en stijl?
Neem je favoriete vakantiebestemming als inspiratiebron, want waar is het nu beter vertoeven dan daar? Met je vakantieland als houvast, kun je je tuin heel makkelijk steeds verder aankleden en creëer je samenhang. Tuinontwerpster Jacqueline Volker geeft tips.
TEKST: KATJA STARING FOTO'S: FRANS DE JONG, SHUTTERSTOCK
Je kunt natuurlijk allerlei stijlen voor je tuin bedenken”, zegt tuinontwerpster Jacqueline Volker van StyleGardens, “maar een heel handige basis is het kiezen van je favoriete vakantiesfeer. Je tuin is immers een oord waar je lekker wilt ontspannen.” Dat is zeker een mooie invalshoek, vaak past je vakantiebestemming al bij de stijl waar je van houdt. Dus… ga je voor Ibiza of Bali? Voor minimalistisch en stilistisch Japan? Of liever voor de wildere bergen met rotsen en alpenweides? Of… voor kleurrijk Curaçao of India?
EEN MOODBOARD MAKEN
Voor het bepalen van de tuinstijl die bij jouw vakantiebestemming past, begin je met het maken van een moodboard. Een moodboard helpt je om de stijl in beeld te krijgen die je wilt bereiken en helpt je te beoordelen of spullen bij elkaar passen. Je kunt een moodboard maken op een vel papier, met plaatjes uit tijdschriften, of online. Jacqueline adviseert daarvoor de tool Publisher. “Dat programma is meestal gratis geleverd bij Microsoft. Ook Pinterest is handig. Of Google Afbeeldingen. Als je via Google Afbeeldingen zoekt, dan kun je binnen je zoekresultaten nog verder zoeken op de tool ‘kleur’. Dus stel, ik wil een rode ooievaarsbek vinden, dan zoek ik op ‘ooievaarsbek’ en binnen de afbeeldingen die ik krijg voorgeschoteld, filter ik via ‘Tools’ in de zoekbalk op ‘kleur’ en kies ik ‘rood’. Zo ontdek ik vaak allerlei nieuwe cultivars.” Op Instagram
kun je ook zoeken, bijvoorbeeld via hashtags. Kijk maar eens op #ibizagardenstyle. Uiteraard kun je ook je eigen vakantiefoto’s toevoegen. “Dat moodboard kun je vervolgens altijd tevoorschijn halen”, tipt Jacqueline. “Bij de bestratingsleverancier, bij een kweker, een tuinmeubelzaak.”
HET GROENE GERAAMTE
Vervolgens kun je met je moodboard planten kiezen die passen bij je gekozen vakantiesfeer. Voor haar eigen ontwerpen gaat Jacqueline altijd eerst de situatie van de tuin van haar klant goed bekijken. “Is het een rijtjeshuis, staan er woningen omheen? Hoeveel buren kijken er in de tuin? Als je je eigen wereldje wilt creëren, dan wil je die anderen gewoon helemaal niet zien. Ik kijk naar de ideale terrasplek: waar komt de meeste zon en hoe maak ik hier een besloten sfeer? Daarnaast moet het ook nog een beetje in de omgeving passen. Bij een jaren 20-villa vind ik een tropische tuin met palmen en bananen botsen. Voor een nieuwbouwwoning maakt het denk ik niet zoveel uit.”
Jacqueline begint dan met het tekenen van wat ze ‘het groene geraamte’ noemt. “Dat zijn groenblijvende planten, struiken of bomen om die privacy mee te creëren, want daardoor krijg je echt het gevoel dat je in je eigen lustoord bent. Op de strategische plekken zet ik een boom neer waar je inkijk hebt. Ook voor kleinere tuinen bestaan er soorten die helemaal niet zo veel ruimte innemen”, zegt Jacqueline.
GRIJSBLADIGE PLANTEN
Grijsbladige planten, heesters en bomen gebruikt Jacqueline graag voor een mediterrane tuin of een tuin in Ibiza-stijl.
* Helichrysum * Rosmarinus * Stachys byzantina * Caryopteris * Brachyglottis greyi * Buddleja ‘Morning Mist’ (‘Silver Anniversary’) * Elaeagnus angustifolia ‘Quicksilver’ * Salix elaeagnos ‘Angustifolia’ * Elaeagnus x ebbingei * Santolina chamaecyparissus * Quercus ilex * Quercus suber * Tamarix * Perovskia atriplicifolia
4X GROENBLIJVEND
* Eryngium agavifolium * Eryngium yuccifolium * Pinus mugo * Euphorbia characias subsp. wulfenii
SMOKKELEN
Voor het groene geraamte adviseert Jacqueline bijvoorbeeld een Eucalyptus. “Die is vaak hoog en smal en dus ook in kleinere tuinen ideaal. Ook Quercus ilex is een mogelijkheid. Je zou verder kunnen denken aan een groenblijvende leiboom waar je een scherm mee maakt. Ik ben ook fan van meerstammige groenblijvende heesters. Die zijn wat duurder, maar je kunt er zo fijn een beetje mee smokkelen, want een echte boom moet twee meter van de erfgrens staan, zo’n heester niet. Sommige heesters worden op stam gekweekt, bijvoorbeeld Liguster, en die groeien nooit zo groot als een echte boom. Liguster op stam is met z’n bloesem ook een goede keus voor de bijen, en vogels eten de besjes.”
EXOTISCHE TUIN
Na het maken van een groene omlijsting, ga je zoeken naar planten die lijken op de planten van je vakantiebestemming. “Want niet alle planten kun je één op één in ons klimaat zetten”, zegt Jacqueline, “maar er bestaan genoeg soorten die de sfeer perfect weergeven. Wil je een exotische tuin? Denk dan aan Eriobotrya japonica. Die kan in onze zachte winters best overwinteren. Ook de Osmanthus heterophyllus en de meerstammige Mahonia geven een tropisch gevoel. En je kunt kiezen voor een niet-woekerende bamboe en
‘Niet alle planten kun je in ons klimaat zetten, maar er bestaan genoeg soorten die de sfeer perfect weergeven.’
inmiddels zijn er zelfs winterharde palmen verkrijgbaar. Verder moet je denken aan grote bladplanten, zoals wintergroene varens, of hosta’s. Ook Euphorbia’s zijn een goede keus. Die bestaan in allerlei tinten, zelfs rood of geel, of met bont blad. Mijn favoriet is de Euphorbia griffithii ‘Fireglow’ met een bronskleur die mooi combineert met een Magnolia grandiflora, met ook zo’n roestig tintje. Vul dat aan met hemelse bamboe (Nandina domestica) en zet er een gek gekleurd purperklokje bij, zoals Heuchera ‘Caramel’. Dan voeg je nog Crocosmia en vuurpijl (Kniphofia toe; nou, dan heb je al een hele tropische border.”
JAPANS EN MEDITERRAAN
Voor de soberdere Japanse stijl noemt Jacqueline varens, een Japanse esdoorn (Acer) en herfstanemonen voor toch een beetje
Eryngium yuccifolium
Astelia chathamica ‘Silver Spear’
Euphorbia griffithii ‘Fireglow’ Perovskia atriplicifolia