Juni 2020
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PRACHTIG BLAUW Riddersporen die je hart veroveren
Dahlia’s toppen, sla zaaien & thee uit eigen tuin
Stay-at-home inspiratie
Dromen van Engelse tuinen
LEUKE DIY! Wigwam voor je plantenbakken
Fijne terrassen
Komkommer
Uit eigen tuin
Heerlijke zomertuinen ∙ De Vorst Hof ∙ De Bojem ∙ Privétuin Laurence Machiels BP
TUINSeizoen
TUINSeizoen Juni 2020 ∙ € 6,95
Kin d t/m eren 1 GRA 2 jaar TIS !
1,5 METER? GEEN PROBLEEM! EXTRA VEILIGHEIDSMAATREGELEN Ons park is zo groot (22 hectare) en de paden zijn breed genoeg om elkaar veilig te kunnen passeren. Toch hebben we besloten maximaal 200 bezoekers per dag te willen ontvangen. We verplichten iedereen op voorhand een e-ticket te bestellen. Zo kunnen we het maximale aantal bezoekers reguleren. Dit geldt niet voor abonnementhouders of eerder bestelde actietickets. Kijk voor meer informatie op Appeltern.nl/Tickets!
DE TUINEN VAN APPELTERN • WALSTRAAT 2A • 6629 AD • APPELTERN (GLD) • (0487) 54 17 32 • INFO@APPELTERN.NL
TIEL A15 APPELTERN
APPELTERN A50
OSS
NIJMEGEN
Juni 2020
COVER: GAP PHOTOS, HANNEKE REIJBROEK
Juni 2020 ∙ € 6,95
Tuinseizoen
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PRACHTIG BLAUW Riddersporen die je hart veroveren
Dahlia’s toppen, sla zaaien & thee uit eigen tuin
Stay-at-home inspiratie
Dromen van Engelse tuinen
LEUKE DIY! Wigwam voor je plantenbakken
Fijne terrassen
Komkommer
Uit eigen tuin
Heerlijke zomertuinen ∙ De Vorst Hof ∙ De Bojem ∙ Privétuin Laurence Machiels BP
TUINSeizoen
Inhoud
TUINSeizoen
Inspiratie
20 Inspirerend Chelsea 60 Barstensvol bloemen 66 Terrasje pakken
Reportage
20
6 Het is de liefde die telt 26 Verzamelde werken van De Bojem
Praktisch
38 Mouwen opstropen en aan de slag 42 Een fleurige zomertuin 50 Kweek je eigen komkommers 52 Een waterval van bloemen 64 Vraag & Antwoord
En verder
15 Column door Laurence Machiels 16 In De Vorst Hof 34 Kweker in beeld 44 Dromen van Engelse tuinen 72 Groen talent 80 Favoriet van Annemarie
66 Een terrasje pak je deze zomer gewoon thuis! Pagina 66
52
26
Rubrieken
4 Welkom in Tuinseizoen 58 Tuinseizoen online 74 Tuinnieuws 78 Puzzel 82 Volgende keer
Gratis bij een abonnement!
16
6 05 2020 Tuinseizoen
3
Voorwoord Alles is anders
Tegen het tuinvirus hoef je geen immuniteit op te bouwen.
Blijf gezond en geniet van de tuin!
Ja cquelin e 4
Tuinseizoen 05 2020
FOTO: KEES BENNEMA
Eigenlijk hadden we in dit nummer van Tuinseizoen willen uitpakken met de mooiste open tuinen van Nederland en België, maar dat doen we toch maar niet. Dit tijdschrift is al in april gemaakt en het was toen absoluut nog niet duidelijk of de tuinen wel open zouden gaan. De regels in Nederland en België zijn bovendien niet helemaal gelijk. Onze Belgische fotografe Veronique De Walsche kreeg zelfs een compleet beroepsverbod. Ze mocht ook geen tuinen zonder mensen en zelfs geen leegstaande gebouwen fotograferen. Gelukkig was ze vorig jaar al in de heerlijke tuin van columniste en groenauteur Laurence Machiels geweest, zodat we haar mooie reportage nu wel gewoon kunnen laten zien. Alles is anders dit jaar. Ik wil het virus absoluut niet bagatelliseren, daarvoor veroorzaakt het te veel ellende, maar een klein lichtpuntje zie ik wel: er is veel meer belangstelling voor de tuin. We zijn allemaal thuis en we blijven ook allemaal thuis en dan wordt de tuin veel belangrijker. Onze tuinwebsites zijn nog nooit zo vaak geraadpleegd, opeens wil iedereen weten hoe je struiken snoeit, een hortensia blauw houdt en tomaten kweekt. Mensen vragen zelfs of de vogels vaker fluiten dan andere jaren. Is dat echt waar? Of valt het nu veel meer op? Omdat we rustiger leven en veel vaker in onze eigen tuin zitten. Er is wellicht minder omgevingsgeluid omdat de wegen rustiger zijn en er nauwelijks vliegtuigen overkomen, maar ik denk dat we vooral opmerkzamer worden omdat we minder afleiding hebben. We gaan een beetje terug in de tijd. De terrassen zijn dicht, dus we nemen zelf een thermosfles en proviand mee tijdens een wandeling. Een ijsje kopen is het hoogst haalbare en daar geniet je dubbel van, ergens op een stoeprand, omdat alle bankjes bij de ijssalon zijn weggehaald. Ik merk dat ik mijn buren veel vaker spreek, je leeft zoveel meer in je eigen straat, dat je gemakkelijk even een praatje maakt met deze of gene. En opeens heeft iedereen ook alle tijd, want het hele weekend staat er toch niks op het programma. Het tempo ligt lager en als het even kan, zou ik dat wel willen vasthouden, ook na de crisis. Dat veel mensen nu voor het eerst besmet raken met het tuinvirus is ook een gelukkige bijkomstigheid. Hiertegen hoef je geen immuniteit op te bouwen en een vaccin is ook niet nodig. Sterker nog, tuinieren bevordert de gezondheid en brengt rust in het hoofd en daar hebben we nu heel veel behoefte aan.
Tulp met vijf bloemen
“Ik kwam deze 5-koppige tulp tegen tussen mijn andere tulpen. Is dit nu een verkeerde bloembol in mijn zakje geweest, of een mutant?”, vraagt Astrid Bakker uit Hilversum via Facebook Tuinseizoen. Redactie: Dit is inderdaad een mutant, dus een afwijking in de natuur. Je hebt een wel heel bijzondere tulp in je tuin, Astrid!
Bijzondere klimplant
“In het blad Tuinseizoen las ik dat je een foto kon insturen om eventueel geplaatst te worden in jullie blad. Bij deze wil ik u een foto van een bijzondere klimplant sturen. Hij heet Akebia quinata, op dit moment staat hij in bloei.” Cees Zoutewelle Redactie: ”Veel mensen zullen deze mooie klimplant niet kennen, toch is hij in de meeste tuincentra wel verkrijgbaar. De plant slingert zichzelf omhoog met windende ranken en kan wel 10 meter hoog worden. Zowel de vijftallige bladeren als de kleine bloempjes in april-mei zijn erg mooi.”
Welkom bij Tuinseizoen EEN RUBRIEK OVER MENSEN IN TUINSEIZOEN, BRIEVEN VAN LEZERS EN SOCIAL MEDIA. BEN JE TROTS OP JE TUIN? WIL JE REAGEREN OP TUINSEIZOEN? STUUR ONS EEN MAIL VIA REDACTIE.TUIN@VIPMEDIA.NL OF DEEL JE MENING OP FACEBOOK OF ONZE WEBSITE WWW.TUINSEIZOEN.COM
Mooie Epimedium
Laurence Machiels
Lezers kennen Laurence van haar columns, die zij al jaren voor Tuinseizoen schrijft. Als tuinjournaliste en -schrijfster kent ze de kneepjes van het vak, maar toch wijkt ze ook graag van de regels af. Ook in haar eigen, wondermooie tuin is het experiment nooit ver weg. “Het is in feite één groot laboratorium, maar dan weet ik ook waarover ik schrijf.” Pagina 6
Peter Houben
Met zijn 32 jaar lijkt de kweker misschien een groentje in het vak, toch loopt hij alweer elf jaar mee. Focuste Peter zich eerst op snijgroen, sinds zes jaar kweekt en veredelt hij planten voor de tuin. Vooral riddersporen. Niet de makkelijkste plant. Hoe dat zo? “Eigenlijk koos de plant mij, daar ik een natuurlijke aanleg heb voor moeilijke gevallen.” Pagina 34
Annie Meuwissen
Voor Annie is haar tuin De Bojem een uitgebreid verslag van de reizen die zij en haar man maakten. Vaak naar Engeland, waar het idee ontstond voor de uitgestrekte borders. Maar al reizend werd ze ook een verzamelaarster. “Zo vond je hier vroeger bijna geen clematis. Dus telkens als we op reis gingen, brachten we ook nieuwe cultivars mee.” Pagina 26
Hoe heet deze plant?
“Wat een mooie struik is dit! We willen deze ook graag in onze tuin maar weten niet wat het is…” Thomas Klarenbeek Weet jij het? Vul dan het formulier in op www.tuinseizoen.com/winnen De winnaar ontvangt een mooi boek.
De naam van de plant in het aprilnummer is Erythronium ’Pagoda’ ofwel hondstand. Dit elegante knolgewas bloeit in april-mei en houdt van lichte schaduw. De winnaar is Emmy Oster uit Hoogvliet.
Stelling ‘Nu ik er door corona niet veel op uit kan, geniet ik extra van mijn eigen tuin.’ Stuur je reactie naar redactie.tuin@vipmedia.nl of reageer via facebook
Stelling april ‘Ik heb het zaai-virus echt te pakken. Elk jaar kweek ik zelf méér eenjarigen uit zaad op!” REACTIES VAN LEZERS Monique Van Laeken ‘Ja hoor, hier ook groene vingers!’ Das Look ‘Nee, niet steeds meer. Ik zaai nog wel wat voor maar het meeste zaai ik straks ter plekke.’ Prescilla Van Ewijk ‘Nee, meer vaste planten en veel groenten.’
FOTO’S: HANNEKE REIJBROEK, ROBERT MABIC, VERONIQUE DE WALSCHE
Plantenkenner Ton Hannink reageert op de Favoriet van Annemarie in het aprilnummer, over de elfenbloem. “Ik heb enkele jaren geleden een heel fraaie Epimedium pseudowushanense aangeplant. Deze heeft mooie bloemen maar ook het blad is erg mooi. Deze soort wordt gevonden op 900-1400 m hoogte in Guangxi and Guizhou, China. Deze soort is nauw verwant aan E. wushanense maar verschilt in de structuur van de bloem. Wanneer de plant in het voorjaar verschijnt, dan zijn het de eerste bloemstengeltjes. De bloemen zijn purper van kleur. De jonge bladeren zijn roodbruin en veranderen in een vrij donkere groene kleur. Soms zitten er zwarte vlekken op het blad, dat vrij groot is. De volwassen bladeren maken de plant tot een prachtige bladplant.” Ton Hannink uit Drunen
05 2020 Tuinseizoen
5
HET IS DE LIEFDE DIE TELT
Als tuinjournaliste en -schrijfster kent Laurence Machiels de kneepjes van het vak, maar toch wijkt ze ook graag van de regels af. Tuinieren is dingen ontdekken, en je daarover blijven verwonderen. Ook in haar eigen - wondermooie - tuin is het experiment nooit ver weg. TEKST: KAAT SCHAUBROECK FOTO’S: VERONIQUE DE WALSCHE
6
Tuinseizoen 05 2020
Aan plantvakken doen de heren niet. De tuin is een bonte verzameling en alles mag door elkaar groeien.
05   2020 Tuinseizoen
7
Z
oals je lang om een breed uitwaaierende boom heen kunt lopen, en je uiteindelijk toch moet kijken naar zijn wortels, de vruchten en de ruimte die hij verdient, zo liep Laurence Machiels ook jaren om haar passie heen. Ze was het kind dat op kostschool al radijsjes zaaide, later had ze een kleine kruidenkwekerij. Altijd was er een tuin, waarin ze haar passie voor bloemen en de natuur kwijt kon. Zo had ze het geleerd van haar moeder, die dol was op bloemschikken, en van haar vader, een groot natuurliefhebber. Alleen: ze had ook een drukke carrière in het bedrijfsleven. Met een managementopleiding op zak ging ze onder meer in Engeland aan de slag. “Maar dan nog kwam ik in het weekend terug om planten in bakken in te laden en naar een beurs te rijden met mijn kruiden”, zegt ze. “Op maandag vloog ik terug naar Engeland. Het was zoeken naar een manier om de liefde voor het groen kwijt te kunnen, maar op den duur kon ik die twee echt niet meer combineren. Ik zakte door mijn knieën van vermoeidheid.” Zestien jaar geleden hakte ze de knoop door: de passie had meer ruimte nodig, en ze werd fulltime tuinjournaliste. Ze schreef boeken, ging langs bij kwekers en leefde zich uit in haar eigen tuin, die stilaan een extra functie kreeg: hij werd een plek waar ze als journalist kon aftoetsen hoe planten gedijen. Investeren in een tuinarchitect “Dit is eigenlijk de derde versie van deze tuin”, vertelt Laurence, terwijl we door het raam kijken naar de borders, met daartussen horizontale lijnen van haagbeuk, die de tuin breder doen lijken, en groenblijvende taxusblokken. Drie hanen en een kip paraderen over de paden. Een oude moerbeiboom aan de zijkant dreigt open te scheuren, maar zal nog worden gered door hem op te binden. Achter de borders ligt nog veel meer verscholen: een royale moestuin en een bessentuin, een prairietuin, een bloementuin, en nog een groot stuk waar de natuur haar gang mag gaan. “Toen ik hier 25 jaar geleden begon, stonden er betonnen platen achter het eerste stuk, en daarachter begonnen de weiden. Het was een typisch Vlaams tuintje, waarin je vooral niks zag van het landschap eromheen”, vertelt ze lachend. “Ik heb toen een tuinplan gemaakt met een aannemer, maar na een tijd begon het te wringen. Ik zag zoveel andere tuinen en ik merkte dat de structuur bij mij nog niet goed zat. En dus heb ik een tuinarchitect, Chris Ghyselen, aangesproken. Dat is de raad die ik nog altijd iedereen zou geven: alsjeblieft, investeer daarin.” Het is zoals met een huis, zegt ze: je kunt goede ideeën hebben, maar je mist toch een bepaalde kennis, en visie. De tuinarchitect bracht acht jaar geleden een structuur aan waarbinnen ze kon spelen. Twee jaar geleden werkte ze de borders nog eens helemaal opnieuw uit. “Het was niet dat ik ze niet mooi vond, maar als groenjournalist wil ik bij de les blijven, nieuwe plantengroepen en inzichten testen. Ik wil kunnen prutsen en proberen, soms ook de regels met voeten treden. Het is in feite één groot laboratorium, maar dan weet ik ook waarover ik schrijf.” Experimenteren In een klein stukje tuin, met iets meer schaduw, zoekt ze nu uit hoe schaduwplanten groeien en te combineren zijn. “Daar had ik vroeger echt niets mee. Ik ging altijd voor uitbundige kleuren, en de tuin is sowieso op het zuiden gericht. Maar in dat stukje valt schaduw, en ik wil bijleren, omdat er toch wel interessante plantengroepen tussen zitten. Er staan onder meer wilde hyacinten en Gentse azalea’s: een combinatie van wilde en gecultiveerde planten, maar dat werkt.” Door te experimenteren ontdekte ze ook dat je compost eigenlijk niet hoeft te keren, een klus waar ze zelf een bloedhekel aan heeft. Ze gebruikt nu drie compostbakken: als de ene vol is, begint ze aan de volgende. “Dat lukt net zo goed, het gaat alleen trager.” Voor Laurence start een tuin hoe dan ook altijd met een goed verzorgde bodem. In haar geval is dat een rijke leem-klei, waarop bijvoorbeeld
8
Tuinseizoen 05 2020
Tuinreportage
05 2020 Tuinseizoen
9
10
Tuinseizoen 05 2020
Tuinreportage
05 2020 Tuinseizoen
11
12
Tuinseizoen 05 2020
Tuinreportage geen lavendel zal gedijen. Mediterrane planten, zoals rozemarijn en een laurierboom, staan in een smalle boord tegen de zuidgevel. In de borders houdt ze van de klassiekers, zoals geraniums en rozen, van siergrassen, en van wat ze zelf ‘wandelplanten’ noemt. Vingerhoedskruid, akelei, ijzerhard: planten die de tuin een aparte dynamiek geven, doordat ze zichzelf uitzaaien. “Voor mij moet de tuin liefst niet te voorspelbaar zijn, ik wil graag verrast worden, zelfs als iets mislukt.” Tuinieren in een ander klimaat Wat ze in de komende jaren nog wil uitzoeken, is hoe we kunnen tuinieren in een veranderend klimaat, met drogere zomers en zachtere winters. Dit jaar heeft ze bijvoorbeeld Agapanthus in de borders gezet, een plant die amper vorst verdraagt. “Het klimaat verandert, iedereen kan zijn steentje bijdragen, maar het tij niet in zijn eentje keren. Ik denk dan: zie het als een uitdaging. Je kunt een gokje wagen met vorstgevoelige planten in de winter, en uittesten wat werkt in hete zomers. Ik ben enorm gefascineerd door grindtuinen en droogteminnende planten. Ook prairietuinen doen het goed in dit klimaat.” Zo’n prairietuin heeft ze ook zelf aangelegd, in het tuingedeelte voorbij de borders. Ideaal vindt ze het, voor mensen die niet de tijd hebben om een klassieke border te onderhouden, want je hebt er nauwelijks omkijken naar. De bloemenweide, die van de prairietuin wordt gescheiden door een brede strook gemaaid gras, is dan weer een work in progress. “De grond is erg rijk en ik ben al eindeloos veel uren in de weer geweest om er inheemse bloemen te zaaien en vaste planten in leven te houden, maar het gras rukt telkens weer op. Elk jaar plant ik ook nog eens duizend bloembollen extra. Gekkenwerk, maar tegelijk: het is wel fantastisch ’s zomers, met dat lange, wilde gras en al die bloemen. Het gonst hier van de bedrijvigheid, van vlinders, krekels…”
sterke bodem en stevige planten. Al kan een beetje mindfulness ook nooit kwaad. “Soms heb je geen wortels, of zijn de woelratten ervandoor met de artisjokplant, maar dan kijk ik naar het plezier van de koolmezen, merels, padden, een egel. Als je sproeit, dan dood je die ook.” Het terrein is in totaal vijfduizend vierkante meter groot, en daarvan heeft ze er zo’n tweeduizend teruggegeven aan de natuur. Ze heeft er een grote gemengde haag geplant, wellicht komen er nog wat fruitbomen. Verder is dit een heerlijk stukje wildernis, waar geregeld vossen en steenmarters rondwaren. Geen nood: de kippen zitten ’s nachts veilig en wel in het hok. Verwondering In mei zou Laurence de eerste vrouwelijke juryvoorzitter worden tijdens de Floraliën in Gent. Dat bloemenevenement - een grote ode aan de passie en de trots van de kwekers - is door het coronavirus uitgesteld naar 2021. Een tegenvaller, maar ze hoopt vooral dat ze later, als de Floraliën wél doorgaan, het publiek warm kan maken voor dat enorme bloemenparadijs. “Eigenlijk gaat het mij vooral om de verwondering. Je wil mensen inspireren, maar ze ook laten buitengaan met dat gevoel: die planten, dat is toch fantastisch.” Die verwondering, dat is ook waar het voor haar om draait in haar eigen tuin, en in haar job als tuinschrijfster: ze geeft de kneepjes van het vak door, maar voor haar staat de passie centraal. Die wil ze aanwakkeren. “Het is vooral de liefde die telt. Zie je een plant graag, zet die dan maar in je tuin, zelfs al is het niet helemaal volgens de regels. Misschien mislukt het, maar dan heb je in ieder geval iets bijgeleerd.”
Smaak voorop Tuinieren is met je handen in de grond zitten, letterlijk aanmodderen soms, maar voor Laurence is het ook altijd een zaak van ruiken en proeven geweest. Hoe klein haar tuin op een dag ook zou worden, een leven zonder moestuin kan ze zich niet voorstellen. Sinds kort zijn de bedden in die moestuin afgeboord met eiken randen, waardoor ze meer overzicht heeft en minder geneigd is op de bedden te lopen. “Het werk blijft letterlijk beter binnen de perken”, zegt ze. Omdat de moestuin met zijn 100 vierkante meter eigenlijk te groot is, groeien op een aantal bedden dahlia’s, gladiolen en een waaier van plukbloemen: korenbloemen, leeuwenbekjes, goudsbloemen, papavers, eenjarige ridderspoor... “Ook dat is een ontdekking van de laatste jaren: het plezier van eenjarige bloemen.” Verder kiest ze klassieke groenten en soorten, ‘gewone’ worteltjes, erwten, boontjes. “Ik heb vroeger veel uitgetest, en vorig jaar heb ik nog eens een oude soort wortelen geprobeerd. Met als gevolg dat we wekenlang taaie paarse wortelen hebben gegeten. Voor mij staat in de moestuin smaak voorop. Ik heb hier ook zeekool staan, en dat is tof en mooi, maar ik maak het zelden of nooit klaar. (lacht) Het kan ook aan mijn eigen gemakzucht liggen.” Schattige chabokippen Naast de moestuin heeft ze nog een ruime bessentuin, een absolute aanrader, vindt ze zelf. “Je hebt er niet zoveel werk aan, en je hebt toch veel plezier van het oogsten. Krijg je de bessen niet allemaal op, dan laat je ze hangen voor de vogels.” Dat laatste is een idee dat telkens weer terugkomt bij Laurence: dat de tuin niet van jou is, maar dat je slechts een deeltje te leen hebt, en dat de natuur daar hoe dan ook een rol in mag hebben. Ze tuiniert ecologisch. Slakken en onkruid worden opgeruimd door de schattige chabokippen met hun korte pootjes. Op de paden gebruikt ze een hogedrukreiniger en een onkruidbrander, en verder rekent ze op de kracht van een
05 2020 Tuinseizoen
13
NIEUW TUINMAGAZINE SLECHTS € 3,95 Het gloednieuwe magazine tuinen.nl bied je volop inspiratie voor een sfeervolle tuin waarin je ontspannen van de zomer kunt genieten. Kies bijvoorbeeld voor bloeiende terrasplanten uit Zuid-Europese vakantielanden, geef je tuin een verrassende beach-look of maak van je border een kleurrijke pluktuin voor vazen vol geluk. Kijk ook op tuinen.nl
De blauwe achtertuin is eigenlijk komen aanwaaien. ‘Als vanzelf hebben planten als vergeetme-nietjes en blauwe smeerwortel zich rijkelijk uitgezaaid.’
smeerwortel zich rijkelijk uitgezaaid in mijn tuin. De enorme blauwe tapijten bepalen het voorjaarsbeeld, maar als je goed kijkt zie je dat er meer is.” Ze wijst op de roze tulpen en slaapmutsjes in geel en oranje die op allerlei plekken de kop opsteken. “Kom over een maand maar eens terug. Dan ziet de tuin er volledig anders uit. Vanaf nu komen de vaste planten razendsnel op en komt er een einde aan het blauwe tijdperk. Langzaam komt er meer kleur in de borders en tegen de schutting, er bloeien veel rozen in rood, wit en roze en een bed met tuingeranium Rozanne zorgt voor een grote hoeveelheid paars.” “Ook bloeien de lavendelheggetjes straks weer schitterend paars”, vervolgt Conny. “Toen ik hier kwam wonen, stonden er veel struiken en buxushagen van 25 jaar oud. Veel te stijf voor mij. Vak voor vak ben ik opnieuw gaan invullen met vaste planten. Ik opteerde echt voor bloemen.’’ Gaten vullen In de voortuin is over een paar maanden de hoofdkleur nog altijd wit. Bloembollen verdwijnen langzaam en maken plek voor rozen, vlinderstruik, floxen en valeriaan, allemaal in wit. Een relatief hoge variatie aan vaste planten die zich royaal uitzaait op het kleine stukje grond. “Uitzaaiers vind ik leuk, ze maken het tot een vrij wilde tuin”, zegt Conny. “De meeste bolletjes zijn daarom ook verwilderingsbollen, zoals krokussen, kievitsbloemen en narcissen, die zich flink delen en vermenigvuldigen. Elk jaar worden het er alleen maar meer. Van de tulpen moet ik jaarlijks wel wat bollen bij planten. De meeste bloeien het jaar daarna toch wat minder of bijna niet.’’ Ondanks de weelde vindt Conny een beetje verzorgd ook wel prettig. Minimaal een keer per week loopt ze door haar voortuin om eventuele onkruiden weg te halen en uitgebloeide bloemen weg te nemen om doorbloei te stimuleren. Kale plekken zijn er maar weinig, en zijn ze er wel, dan is ze er als de kippen bij. “Als de bollen weg zijn en sommige vaste planten nog niet hoog genoeg zijn, stoor ik me al snel aan gaten in de border. Om deze snel op te kunnen vullen, werk ik veel met witbloeiende eenjarigen die ik achter de hand houd en met pot en al in de border zet. Tegen de voorgevel van het huis hangen altijd twee manden vol zomerbloeiers; in dit geval eens geen wit, maar bont gekleurd. Die vallen lekker op bij al dat wit!’’
ALLES IN BROEKERSTIJL
Conny’s woning is gebouwd in de typische Broekerstijl. In Broek in Waterland vind je nog veel van dit soort karakteristieke houten huizen, die zich kenmerken door gepotdekselde houten voorgevels, vaak geschilderd in een grijstint. Toen Conny haar nieuwe woning betrok was het huis okergeel. Geen mooi achtergronddecor voor haar tuin en dus liet ze hem in origineel Broekergrijs schilderen (kleurnummer RAL 7044). Geheel in stijl is ook de schutting vervangen door een gepotdekseld exemplaar.
Bij de openhaard
Wat een heerlijke, sfeervolle plek bij de open haard! Het licht wordt gefilterd door de linde bomen en de klimroos zorgt voor een mooie onderbreking van de muur boven de openhaard. De zachtgele kleur draagt bij aan de vriendelijke sfeer. Het terras ligt iets verdiept en wordt omgeven door eetbare planten.
Verborgen hoekje Een geschikt idee voor mensen met liefde voor siergrassen. Zeker als je een wat grotere tuin hebt, is het mooi om zo’n verborgen terrasje te maken. Omringd door Pennisetum, Miscanthus en Panicum kom je heerlijk tot rust in je eigen paradijsje. Het vergrijsde hout van de vlonder draagt zeker bij aan het gevoel verscholen in de duinen te zitten.
FOTO: GAP PHOTOS/PERNILLA BERGDAHL ONTWERP: BUNNY GUINNESS CHELSEA FLOWER SHOW 2011
FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
VOORJAARSGELUK IN MAAGDELIJK WIT TULPEN Tulipa ’Spring Green’ (met een groene streep), ’Calgary’ en ’Purissima’ KROKUS Crocus vernus ’Jeanne d’Arc’ NARCISSEN Narcissus ’Thalia’, ’Flower Drift’, ’Actaea’ (met oranje kroontje), ’Pride’, ’Mount Hood’ en ’Jenny’ (met crèmekleurig kroontje) KIEVITSBLOEMEN Fritillaria meleagris ’Alba’ STERHYACINT Scilla siberica ’Alba’ SIERUIEN Allium nigrum en Allium karataviense ’Ivory Queen’ SNEEUWKLOKJES de meeste variëteiten zijn wit BLAUWE DRUIFJES (maar dan wit) Muscari armeniacum ’Album’ en Muscari aucheri ’White Magic’
Cortenstaal
De wanden van cortenstaal zijn heel slim geplaatst in deze kleine tuin. De achterste wand heeft bovendien een raampje dat uitzicht biedt op de beplanting erachter. De weelderige beplanting, vriendelijke houten tuinmeubels en de verhoogde, grijs geverfde bakken nodigen uit om via de stapstenen de tuin in te wandelen. ’s Avonds gaan de lantaarns aan en wordt het alleen maar gezelliger. FOTO: GAP PHOTOS/CLIVE NICHOLS ONTWERP: ANA SANCHEZ-MARTIN
70
71
26
Bestellen kan via: www.vipwinkel.nl | Bel 076-5301718 (NL) of 03-6454294 (BE) Of stuur een mail naar abo.tuin@vipmedia.nl
27
Column
Laurence Machiels is freelance groenjournalist, met een wekelijkse groenpagina in Het Laatste Nieuws. Tuinieren is haar passie - haar biologische tuin in de Vlaamse Ardennen, een halve hectare groot, onderhoudt ze met liefde en leed, zoals je kunt lezen. En dagelijks kunt zien op Instagram @laurencemachiels
We hebben er een pauw bij. Zomaar, ineens, opgedoken in de tuin. Eigenlijk ‘woont’ ze hier al sinds vorige zomer. Een jonkie was het, maar dat hadden we toen nog niet door, van pauwen ken ik amper wat. Op een dag keek ik naar buiten, en daar zat ze, doodkalm op het terras naar binnen te staren. Nog voor ik goed en wel van mijn bureaustoel was opgestaan, was ze al verdwenen, vliegensvlug op hoge poten, dwars door de tuin, zwevend over het lange gras de diepe weide in. Niemand uit de buurt bleek een pauw kwijt te zijn. De weken daarna dook ze vaker op, een keer zat ze zelfs te zonnen aan de achterdeur. Maar één kleine beweging en ze rende telkens weer weg. Een deftige foto nemen, bleek onmogelijk, al mijn sluiptechnieken ten spijt. Nooit geweten dat pauwen zo hard konden lopen. En vliegen! Toen ik haar per ongeluk liet schrikken in het hoge gras, zat ze in een wip hoog in de top van een populier. Daar slaapt ze ook, geloof ik, anders was ze allang door een van de vossen hier opgesmuld. Een slimme buurjongen zag er al meteen een handeltje in, en wilde de pauw online te koop aanbieden. Hoe we dat schichtige dier ooit zouden kunnen vangen was mij een raadsel, en rijk zouden we van deze deal ook niet worden; blijkbaar kost een jonge pauw niet eens zoveel meer dan een mooie raskip. In China worden ze zelfs gewoon opgegeten, maar over China en dieren verhandelen en eten, en alle gevolgen daarvan, gaan we het deze keer vooral niet hebben. De moestuinbedden vond ze een geweldig zandbad, en oud brood wist ze ook te smaken. De kippen vonden haar aanwezigheid doodnormaal. Ik volgde haar spoor via haar uitwerpselen, een paar maten groter dan die van onze minikipjes. Tijdens droge dagen zette ik een emmer water in de weide, en later, in de winter, gooide ik oud brood. Even vreesden we dat we haar kwijt waren, toen een andere pauw in de verte haar probeerde te lokken. Dagenlang stootte ze een luide, weeklagende roep over onze achtertuinen uit, maar het werd weer stil. De hele winter hield ze zich muisstil, maar in maart was ze er ineens weer, alsof ze nooit was weggeweest. ‘De pauw is terug, de pauw is terug!’ Uitgelaten als een kind vertelde ik het iedereen die ondertussen de avonturen van pauw volgde: mijn partner, zoon, zussen, de poetsvrouw, en natuurlijk de buren. Pauw bleek een hele fanclub te hebben. ‘Ja, we hebben ze ook al gespot, ze zat gisteren op ons hek.’ ‘Ze is zelfs niet bang van onze hond!’. ‘Wij geven ze vogelvoer!’… Ik knikte enthousiast maar diep in mij knaagde de jaloezie. Blijkbaar had mevrouw pauw meerdere uitverkorenen. Al mijn buren, om precies te zijn. Net als poezen, die je ook dat speciale gevoel kunnen geven dat ze enkel en alleen voor jou langskomen, terwijl ze stiekem de hele straat afschuimen naar lekkere hapjes. ‘En heb je gezien hoe verdikt ze is?’ Alweer voelde ik een steek van afgunst. Van wie kreeg ze dan wel niet nog allemaal eten? Ik kan niet uitleggen waarom, maar ik wilde zo graag dat het míjn pauw werd. Dat ik, en alleen ik, de exclusieve uitverkorene werd van dat achtergelaten dier. Omdat ik de lekkerste hapjes heb, de mooiste tuin en de grootste kippenliefhebster ben. Omdat ik haar met lieve woordjes benader. Dus heb ik stiekem pauwenvoeder gekocht, en meelwormen. Die gaan nu in een mooie voederschaal onder de oude perelaar, naast de drinkbak. Ik maai een wandelpaadje naar de voederplek, een laan enkel en alleen voor pauw. Ik ga vaste voederuren inlassen en haar langzaam aan mij laten wennen. Een band opbouwen. Ze binden aan mijn tuin. Exclusief voor mij alleen. Dat ga ik allemaal niet aan de buren vertellen. Iedereen heeft zo zijn geheimpjes.
‘Blijkbaar had mevrouw pauw meerdere uitverkorenen. Al mijn buren, om precies te zijn.’
FOTO’S: STEVEN RICHARDSON (PORTRET), LAURENCE MACHIELS, SHUTTERSTOCK
Ze is van mij
05 2020 Tuinseizoen
15
ROEL VORSTHOF IS GEPASSIONEERD TUINLIEFHEBBER. IN DEZE SERIE VERTELT HIJ OVER ZIJN ERVARINGEN IN ZIJN KLEURRIJKE BEZOEKTUIN ‘DE VORST HOF’ IN EPE. GRAAG DEELT HIJ DIT JAAR DE EMOTIES VAN VREUGDE, DIE EEN TUIN TEWEEG KAN BRENGEN. MEER WETEN OVER ZIJN TUIN? KIJK OP WWW.OPENTUINDEVORSTHOF.NL
TUINROMANTIEK Van elke tuin is een romantische lusthof te maken met een overdaad aan bloemen en het huis moet een eenheid met de tuin zijn. Sprookjesachtige libellen en Mexicaanse schonen dragen bij aan het romantische gevoel en zelfs waterdruppels kunnen kleur geven aan de tuin. FOTO’S: ROEL VORSTHOF
Vorstelijk genieten Een romantische tuin is meer dan lavendel, rozen met een strik, een parasol in zachtroze en een loungebank. Het hoeft niet allemaal zacht en zoetsappig te zijn. Van elke tuin is een idyllisch lusthof te maken, weelderig vol geur en kleur waarin je optimaal kunt ontspannen en genieten. Zorg in ieder geval voor een overdaad aan bloeiende planten. Een plantenfestival waarbij geen plek onbenut is. Daarnaast zijn verrassende elementen van belang. Een tuin die je in zijn geheel kunt overzien, is niet spannend. Doe aan
16
Tuinseizoen 05 2020
verticaal tuinieren: hoge heggen en bomen geven intimiteit. Wanneer je door onze tuin loopt, met verborgen zitjes en spannende doorkijkjes, geeft elke plek een ander zicht, doordat de planten hoog zijn. Bloemen bevinden zich meestal op ooghoogte, ze zijn daardoor indrukwekkender. En je hoeft niet te bukken om de bloem goed te kunnen bewonderen en te ruiken. Wij tuinliefhebbers staan toch al te vaak met ‘de kont in de lucht’. Slingerende paadjes is geen must, de combinatie van rechte paden en overhangende beplanting is weelderig. Tuinbeelden en een vijver maken het poëtische beeld compleet. Wij hebben
paden rond de tuin gecreëerd, dit geeft op elke plek een ander beeld op de tuin. Wat is romantischer dan een pad dat onder overhangende rozen doorloopt of door een tunnel van blauweregen? Enkele uitkijkpunten op verhogingen van paden geven een prachtig overzicht over de tuin. We ontbijten in de lommerrijke tuin op een heerlijk zonnige morgen en worden verrast met een concert van vogelgezang. Even later dromen we weg op de veranda bij een vijgenboom, met daarin een klimmende witte roos die een romantische compositie vormt met een gracieuze witte Thalictrum. Het is vorstelijk genieten in De Vorst Hof!
In De Vorst Hof laten zich uitstekend combineren met zwart. Een tuin vormt de omlijsting van het huis en bepaalt de sfeer die een huis uitstraalt. Af en toe krijgen we in onze straat bezoek van wilde zwijnen. Het geeft het gevoel dat je midden in de natuur woont. Maar gelukkig lopen ze onze tuin voorbij. Ze kunnen de boel behoorlijk ruïneren. Ik stuur ze altijd door naar mensen die zoveel ophef maken over de wilde zwijnen, maar wel graag in het bos willen wonen.
Het huis in de tuin Een tuin moet bij je passen, een persoonlijke plek die helemaal van jou is en aanvoelt als een buitenhuiskamer. Maar de tuin moet ook bij het huis passen. Bij een jaren 30-huis met glas
in lood past geen moderne tuin met strakke lijnen. De cottagetuin met een vleugje Blue Wave zit ons ruim honderd jaar oude huis als gegoten. Aan de voorkant bewaken twee sierlijke rode treurbeuken als poortwachters ons huis. De donkerrode bladeren combineren mooi bij de zwarte muren. Ook bloemen
Vliegende juweeltjes De natuur heeft eerst met bloemen geoefend alvorens ze de vrouw schiep, maar heeft die kennis ook gebruikt bij het creëren van de libel. Van dichtbij zien libellen er sprookjesachtig uit met hun ranke lijfjes en glazen vleugels, zoals engeltjes die lijken te hebben. Zoals het lantaarntje met haar metallic blauw lijfje en de bloedrode heidelibel. Fotograferen lukt het beste ’s morgens vroeg. Ze zijn koudbloedig en moeten zich eerst opwarmen in de zon. Er zijn twee soorten libellen. Juffertjes kunnen hun vleugeltjes opvouwen en dat kan de duidelijk grotere ‘echte’ libel niet. Deze luchtacrobaten kunnen met hun vier wieken manoeuvreren als een helikopter. Tijdens de paring vliegen juffers als een tandem rond en daarna worden de eitjes afgezet op waterplanten. De libellenlarven eten kleine waterdieren, waaronder muggenlarven en kikkervisjes. Na enige tijd splijt de huid van de larve open en de libel vliegt met haar nieuwe strakke lijfje de wijde wereld in. Ze verwisselt haar onderwaterleven voor een landleven. Het is jammer dat de evolutie van de mens een andere weg heeft bewandeld. Wanneer wij op een bepaalde leeftijd ook uit onze oude huid zouden kunnen kruipen, zouden we niet elke keer schrikken wanneer we het zoveelste botoxhoofd tegenkomen. Ze brengen mij elke keer in vertwijfeling: zou Halloween het hele jaar duren? 05 2020 Tuinseizoen
17
MEXICAANSE SCHONE
Dahlia’s hebben een ouderwets imago. Mijn oma had rijen dahlia’s in haar tuin. Ik vond de bloemen lomp en kitscherig. Nu zijn er andere soorten en vind ik ze geweldig. Het kan verkeren. Er zijn prachtige bloemvormen, kleuren van roze tot dieprood en verschillende bladtinten. De pompondahlia heeft een volmaakte complexiteit aan bloemblaadjes; bij ons stralen ze met Sanguisorba officinalis ’Tanna’ (foto 1). Maar een dahlia kan ook zwierig zijn. Zeer decoratief zijn dahlia’s met donker blad, zoals de Classic serie. Met dahlia’s blijft de tuin tot in het late najaar kleurrijk. Je kunt ze prima combineren met andere planten, zoals Verbena bonariensis, Persicaria, Sanguisorba, asters (foto 3), Phytolacca (foto 2) of Salvia confertiflora (foto 5). Er ontstaat een heel andere sfeer als dahlia’s sieren tussen siergrassen. Zoals ’Café au Lait’ met prachtige grote bloemen gecombineerd met Pennisetum (foto 4). Een donkerrode dahlia met een wonderboom (Ricinus) geeft een exotisch effect. De flamboyante verschijningen en stralende kleuren zorgen in de nazomer voor een dahliabruiloft. Deze Mexicaanse dame is zo kleurrijk, dat ze wel moet pronken. Je hoort tegenwoordig steeds vaker dat men de knollen ’s winters niet uit de grond haalt. Maar het hoeft maar een nacht 10-15 graden te vriezen en ze zijn weg. 1
4
18
Tuinseizoen 05 2020
2
3
5
In De Vorst Hof
Subtiele pimpernel Ik word helemaal blij van de romantische en subtiele Sanguisorba (pimpernel). Een plant die helpt het feest in de tuin zo groot mogelijk te maken. Het is met zijn losse bloei een geweldige weefplant en daardoor erg goed te combineren met andere planten. Met de ruimtelijke uitstraling en kleuren vormen ze een mooi contrast met planten, zoals dahlia, asters, phlox, kattenstaart (op foto 3 met S. officinalis ’Arnhem’) en zelfs rozen. De pimpernel is een inheemse plant en komt voor op vochtige grond, maar doet het prima op normale grond. De kleuren zijn wit, rood en lila. Sanguisorba officinalis ’Tanna’ is laag en heeft eivormige bolletjes. Nonchalant is Sanguisorba hakusanensis ’Lilac Squirrel’ met zijn geweldige lilaroze hangende bloemaren (foto 1). Deze roze eekhoorn is aaibaar, pluizig, zacht en danst in de border. Als de bloemen verschijnen straal ik nog meer dan de plant zelf. Een waterval aan wit hangende aren heeft de Sanguisorba tenuifolia ’Alba’ (foto 2). In het Latijns betekent sanguis ‘bloed’ en sorba ‘absorberen’. De plant werd vroeger gebruikt als bloedstelpend middel. Geschilde wortelstokken werden op wonden gelegd om bloedingen te stelpen. De jonge blaadjes van Sanguisorba kunnen worden gebruikt in salades en soep. Voor het pimpernelblauwtje is Sanguisorba van levensbelang. Ook voor andere vlinders en libellen is deze plant een geliefde voedselbron. 1
2
3
MOOIE PARELS We verheugen ons op de zomer. Binnenkort barsten de knoppen open, gevolgd door een kleurenexplosie. Maar in juni kan het nog de ene na de andere dag regenen. Je kunt niets doen in de tuin en zit achter het glas elke grijze dalende druppel op het raam te lezen. De regen blijft regenen. Echter een druppel kan ook glimmen als een parel en balanceren in de palm van een hostablad, maar ook uiteenspatten wanneer het zijn evenwicht verliest. Licht geeft een bijzonder effect aan een waterdruppel. Wanneer lichtstralen een waterdruppel binnenvallen, wordt het witte licht gebroken, waardoor verschillende kleuren van het zonlicht vrijkomen. Hetzelfde effect als bij een regenboog met een massa aan waterdruppels. Er kunnen ook vochtdruppels ontstaan aan de puntjes van het blad van huilende planten. Dit kan voorkomen bij olifantsoor (Alocasia), wanneer er te veel vocht bij de wortels is. Het water wordt uitgezweet. En dan nog de echte zweetdruppels, die wij tuinliefhebbers in het voorjaar vergieten, wanneer we zwoegen van de eerste tot de laatste zonnestraal.
05 2020 Tuinseizoen
19
1
20
Tuinseizoen 05 2020
Chelsea Flower Show
CHELSEA IDEEËN Jaren op rij togen we in mei met camera en statief naar de altijd weer bruisende Chelsea Flower Show in Londen. De corona-crisis gooide deze keer roet in het eten. Daarom zijn we ons eigen Chelsea archief ingedoken. TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS
Aluminium sculptuur 1 Een opvallende, fraai opengewerkte aluminium sculptuur
Verrassend kunstwerk 2 Wil je een kunstwerk in je tuin, dan is het vaak niet makkelijk om er een
ONTWERP: ROSY HARDY
ONTWERP: CHRIS BEARDSHAW
is dé blikvanger in deze showtuin. Het doet tevens dienst als doorgang naar de achterkant van de tuin. Het kleurige, kunstzinnig gevormde pad loopt er als een beekje doorheen. Natuurlijk ogende, bloeiende planten vormen een mooie omlijsting voor het pad. Alsof je een wandeling door de natuur maakt.
geschikte plek voor te vinden. In een showtuin is dat anders, daar wordt bij het maken van het ontwerp uiteraard al rekening gehouden met het plaatsen van een kunstwerk. Hier piept tussen de taxusbollen zomaar een hoofd tevoorschijn waarvan het lijkt alsof het zich te ruste heeft gelegd. Kleurige bloemen of drukke structuren leiden de aandacht niet af, waardoor alle aandacht naar het kunstwerk gaat.
2
05 2020 Tuinseizoen
21
22
3
4
5
6
Tuinseizoen 05 2020
Chelsea Flower Show
7 Kleurig glas in lood 3 Een schitterend glas-in-loodraam vormt hier een kleurige blikvanger.
Het is geïnspireerd op het grootste middeleeuwse glas-in-loodraam in Groot-Brittannië, dat zich in de kathedraal van York bevindt. Verlichting achter het raam laat het glas mooi oplichten. De kleine vijver zorgt voor een fraaie weerkaatsing op het gladde wateroppervlak. ONTWERP: MATTHEW WILSON
Contrast in structuur 4 Wat in deze showtuin direct opvalt is het contrast tussen de muur
en de vijver. De ambachtelijk gebouwde muur bestaat deels uit keien en deels uit stucwerk met een handmatig aangebracht patroon erin. Deze drukke wand met zijn opvallende patronen en structuren contrasteert enorm met de strakke vijver van hardsteen. Dit zorgt voor een krachtig effect, de uitstraling van beide elementen wordt namelijk versterkt.
ONTWERP: FREDERIC WHYTE
Feel Good Garden 5 Met deze Feel Good Garden wil de Royal Horticultural Society
benadrukken dat een tuin en tuinieren kunnen bijdragen aan het welzijn, zowel mentaal als fysiek. Wij tuiniers weten dat natuurlijk
al lang! En deze tuin met zijn weelderige beplanting en organisch gevormde paden werkt inderdaad heel ontspannend. Heerlijk om hier even op een bankje tot rust te komen. ONTWERP: MATT KEIGHTLEY
Energie van rotsblokken 6 Voor deze showtuin liet de tuinontwerper zich inspireren door allerlei dingen; door de energie van rotsblokken op de bergen in Snowdonia National Park in Wales, door de bedauwde weides naast IJslandse watervallen én door het idee van eenheid in de Boeddhistische leer. Door het krachtige ontwerp maakt de Garden of Potential veel indruk. ONTWERP: PROPAGATING DAN
Muziek zonder geluid 7 In deze zintuigentuin kun je het geluid van muziek niet horen, maar
wel zien. Als de onderwater luidsprekers in de vijvers bastonen voortbrengen, beginnen de kranen boven de vijvers te druppen. Omdat de trillingen van de tonen doorwerken in het gravel onder de vijver ontstaan er op het wateroppervlak rimpelende patronen. Vlak bij de vijver voel je bovendien de muziek door je hele lijf heen. Fascinerend! ONTWERP: JAMES ALEXANDER-SINCLAIR
05 2020 Tuinseizoen
23
8 9 Treurwilg in het water 8 Normaal gesproken staat een treurwilg aan de waterkant maar deze staat ín het water. Althans visueel gezien dan. Zijn wortels staan echt wel in de aarde, maar toch vormt deze treurwilg het middelpunt van een waterelement in de vijver. En dat levert een bijzonder beeld op. ONTWERP: SARAH EBERLE
Oude zeecontainer 9 In deze tuin, waarin zowel oosterse als westerse invloeden zijn terug te vinden, speelt het paviljoen een belangrijke rol. Dit paviljoen - mét groendak - is gemaakt van een oude zeecontainer. Een mooi voorbeeld van hergebruik. ONTWERP: CHIRHORI SHIBIYAMA EN YANO TEA
Mysterieuze reflectie 10 Dit ontwerp voor een kleine stadstuin bevat een waterspiegel, fraai geïntegreerd in een van de wanden. Een goed idee om de beperkte ruimte optimaal te benutten én bovendien groter te laten lijken. De vage reflectie van de tuin in de waterspiegel zorgt meteen ook voor iets mysterieus. ONTWERP: TAINA SUONIO
10 24
Tuinseizoen 05 2020
VOLGENDE MAAND - Nog één keer inspirerende ideeën gespot op eerdere edities van de Chelsea Flower Show
10 x Tuinseizoen voor € 54,95 + GRATIS BOEK Een jaar in de tuin WINKEL WAARDE
€ 30,95
Wat is de beste tijd om de rozenstruiken te snoeien? Wanneer moeten planten beschermd worden tegen veranderende weersomstandigheden? Hoe houd je je gazon weelderig en goed gevoed? Met de bestseller Een jaar in de tuin van tuinexpert Ian Spence houd je het hele jaar je tuin in de beste conditie! Ieder hoofdstuk behandelt een maand. Met aandacht voor de belangrijkste planten, handige takenlijsten, advies over plantenverzorging, wat wanneer te snoeien en informatie over het onderhouden van specifieke tuinonderdelen zoals gazon of vijver. Met meer dan 1.000 foto’s van verschillende planten en tuinprojecten, en geeft inspirerende ideeën voor een kleur- en geurrijke tuin.
Ook leuk om cadeau te geven! Juni 2020
Het abonnement loopt minstens 1 jaar (10 nummers) en is tot wederopzegging. Opzeggen is eenvoudig en kan per maand. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch. Je bijdrage in de verzendkosten van het boek bedraagt € 3,65.
Juni 2020 ∙ € 6,95
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PRACHTIG BLAUW Riddersporen die je hart veroveren
Dahlia’s toppen, sla zaaien & thee uit eigen tuin
Stay-at-home inspiratie
Dromen van Engelse tuinen
LEUKE DIY! Wigwam voor je plantenbakken
Fijne terrassen
Komkommer
Uit eigen tuin
Heerlijke zomertuinen ∙ De Vorst Hof ∙ De Bojem ∙ Privétuin Laurence Machiels BP
TUINSeizoen
Ga voor dit abonnement en andere aanbiedingen naar: tuin.mijntijdschrift.net
TUINSeizoen
VERZAMELDE WERKEN
Uit liefde voor tuinen ging ze reizen, en al reizend verzamelde ze telkens nieuwe planten. Voor Annie Meuwissen is haar tuin ‘De Bojem’ dan ook een uitgebreid verslag van een ontdekkingstocht, langs rozen, clematissen en andere favorieten. TEKST: KAAT SCHAUBROEK FOTO’S: ROBERT MABIC
26
Tuinseizoen 05 2020
Tuinreportage
05 2020 Tuinseizoen
27
28
Tuinseizoen 05 2020
T
oekomstdromen en opruimingswerken: het zijn wellicht de twee polen van een leven in de tuin. Wanneer we Annie Meuwissen spreken, is er net een storm door het land geraasd, die een grote vlierstruik heeft omgeblazen, terwijl een boswilg een sneeuwklokjesboom meegesleurd heeft in zijn val. Straks zal ze met haar man alles weghalen wat niet te redden valt. “Het is niet fijn”, zegt ze. “Maar dit is de natuur. Die heeft zo haar manier om dingen op te ruimen.” Annie, licentiate in de fysica en leerkracht met pensioen, is een vrouw van de positieve wetenschappen. De tuin was voor haar altijd een plek om op adem te komen na het werk, vertelt ze, maar toch kun je je niet van de indruk ontdoen dat hij ook een studie op zich is geweest. Door te lezen, te reizen en door zelf te experimenteren, tekende ze jaar na jaar een romantisch ontwerp uit, met besloten tuinkamers en indrukwekkende open zichten. Langs een terras en een vijvertje bij het huis, loop je naar het eerste deel - met onder meer een tachtig jaar oude notelaar - en dan gaat het verder langs een rozentuin, en borders in schakeringen van rozerood, wit en geel. Vervolgens waaiert de tuin langs beide zijden nog eens uit in de breedte, met een mooie, met hagen omheinde moestuin en aan elke kant een fruitweide met oude fruitbomen en een stuk bostuin. Samengevat: 85 are rust en harmonie, met daarachter nog eens het uitgestrekte terrein van de Nationale Boomgaardstichting van België. “Aan de voorkant van het huis ligt een drukke straat”, zegt Annie. “Maar we leven hier echt met het gezicht naar de tuin. Achteraan kunnen we zo dat mooie domein vol fruitbomen van de boomgaardstichting in lopen. Daar hebben we echt geluk mee.” De moestuin van vader De naam van de tuin, De Bojem, verwijst naar het woord dat ze diep in Belgisch Limburg voor ‘bodem’ gebruiken. Op deze vruchtbare zand-leembodem hadden de grootouders van Annie ooit een boerderij, en was Annies vader jarenlang een enthousiast moestuinier. De indrukwekkende moestuin, 20 x 35 meter, ligt verscholen achter hagen, maar maakt nog altijd deel uit van de tuin. “Een eerbetoon aan mijn vader”, zegt Annie. “Hij is zeven jaar geleden gestorven, maar die moestuin hebben we altijd samen onderhouden. Een prachtige tijd was dat. Mijn vader hield alles netjes, ik plantte er Nepeta omheen: ik was toen ook al meer bezig met de esthetische kant. Intussen zet ik de moestuin zelf verder, precies zoals hij het me heeft geleerd.” In 1975 bouwden Annie en haar man een huis op het domein van de grootouderlijke boerderij, naast het huis van haar ouders. Ze werkten fulltime en kregen drie kinderen. Tropenjaren, zoals dat gaat in jonge gezinnen. Maar de droom van een mooie tuin sluimerde al en in 1986 liet ze het eerste stuk achter het huis, zo’n zes are groot, aanleggen door een tuinarchitect. “Die maakte een plan op, met Latijnse namen, waar we er toen nog geen enkele van kenden”, zegt ze lachend. “Maar door die namen op te zoeken in tuinboeken, ontdekte ik andere planten en nieuwe ideeën, en begon ik zelf nieuwe delen van de tuin aan te leggen. Ik ben gestart met het rozentuintje in 1994, en daarna heb ik er elk jaar een extra stuk tuin bij genomen, tot in 2000. Toen was ik rond.” Die eerste jaren trokken Annie en haar man ook vaak naar Engeland, waar ze tuinen bezochten, inspiratie vonden en nog meer begonnen te dromen. Zo ontstond ook het idee voor de uitgestrekte borders, wel vijftig meter lang, met onder meer Nepeta en Delphinium, en tussen die borders een strakke, brede strook gras. Intussen werd Annie al reizend ook een verzamelaarster. “Tegenwoordig kun je ook bij ons bijna alle planten krijgen, maar vroeger vond je hier bijvoorbeeld bijna geen clematis. Dus telkens als we op reis gingen, brachten we ook nieuwe cultivars mee. Ik vind clematis een prachtige plant in de tuin, omdat je zoveel kleurschakeringen hebt en ook in de hoogte kunt werken. We laten ze her en der langs rozenbogen groeien, en ze zijn ook een mooie aanvulling in de rozentuin.”
Tuinreportage
‘Ik vind het fantastisch om hier ’s morgens de staartmeesjes te horen, of een ijsvogel te zien neerstrijken bij het vijvertje.’
05 2020 Tuinseizoen
29
‘Werken in de tuin houdt ons geestelijk en fysiek jong, maar het is bij momenten best stevig.’ 30
Tuinseizoen 05 2020
Tuinreportage
05 2020 Tuinseizoen
31
32
Tuinseizoen 05 2020
Tuinreportage
‘Telkens als we op reis gingen, brachten we nieuwe clematiscultivars mee. Ik vind clematis een prachtige plant in de tuin.’ IJsvogel bij de vijver Niet alleen in de bostuin, maar ook in de borders heeft Annie een aanzienlijke verzameling hosta’s. Ze houdt van de bladstructuur, die lang mooi blijft en mee volume geeft, ook als andere bloemen uitgebloeid zijn. “Het is belangrijk om die bladstructuren goed uit te kiezen en ermee te variëren. Ik houd bijvoorbeeld ook enorm van varens en leliegras. In een tuin moet je hoe dan ook zorgen dat het nooit stopt. In de lange border staat gele en witte Helleborus, daarop volgen narcissen en gele Fritillaria imperialis, en wanneer die weer verdwijnen, komen de vaste planten. Dat leer je wel: hoe je een compositie maakt. Vooraan staan irissen met daartussen Nepeta, die volgen elkaar in bloei ook mooi op. Nepeta is zo’n dankbare, lange bloeier. Ik houd bijvoorbeeld erg van Nepeta kubanica, met die hoge blauw-paarse bloei.” De basisstructuur - die de tuin ook ’s winters aantrekkelijk maakt wordt geaccentueerd door een afwisseling van mooie, oude bomen, taxushagen en beukenhagen. Ooit stond er heel wat buxus, maar die hebben Annie en haar man er vorige zomer uitgehaald. Vanwege de buxusmot. Hier en daar heeft Annie nu een boord gemaakt van Artemisia, maar het tuinontwerp blijft ook zo wel overeind, verzekert ze. “We willen zo natuurlijk mogelijk tuinieren, en met buxus lukte dat niet meer. We hebben ook grote composthopen om de bodem gezond te houden, en inheemse bomen, die de wind breken, maar ook nog meer natuur naar de tuin brengen. Dat vind ik fantastisch, om hier ’s morgens de staartmeesjes te horen, of om een ijsvogel te zien neerstrijken bij het vijvertje bij het huis.” Dicht bij het huis ligt een zithoek, waar Annie nog een reeks vetplanten in potten houdt. Die zijn zichtbaar vanuit het huis en blijven het hele jaar door mooi. Ze moeten alleen beschut staan als het hard zou vriezen. “Maar dat is eigenlijk al jaren niet meer zo”, zegt Annie. Nog een ontdekkingstocht Her en der in de tuin staan beelden, en ook dat zijn stuk voor stuk creaties van Annie Meuwissen. Na haar pensioen trok ze naar de kunstacademie, voor een opleiding toegepaste grafiek en vervolgens een opleiding beeldhouwen. Zo leerde ze werken met de meest diverse materialen, van hout tot kunststof. “Het is een nieuwe ontdekkingstocht”, zegt ze. In die oude ontdekkingstocht, doorheen de tuinwereld, zijn zij en haar man stilaan in een nieuwe fase beland. Nieuwe planten kopen ze niet meer, al zoeken ze nog weleens naar andere combinaties en blijven ze planten stekken en scheuren, om de tuin te verjongen. “Ik denk nu toch ook vaker aan het werk dat de tuin vraagt. Er komt wel iemand helpen, maar dan nog kruipt er veel tijd in. Op weekdagen werken mijn man en ik elke voormiddag in de tuin. Dat houdt ons geestelijk en fysiek jong, maar het is bij momenten best stevig.” Wat het voor haar telkens weer de moeite waard maakt, is dat immense gevoel van luxe. Dat ze thuis bij wijze van spreken altijd op reis is, en er alles vindt wat het leven goed maakt. “Die rust hier, die is onbetaalbaar. Soms zien we in de stad al die mensen op terrasjes zitten, en dan denken we toch altijd weer: we gaan liever naar huis. De ruimte hier, de schoonheid van al die planten en bloemen, het blijft een voorrecht om daarvan te mogen genieten.” 05 2020 Tuinseizoen
33
‘Het laten vallen van soorten is soms lastig, maar het is goed om uit te dunnen.’
34
Tuinseizoen 05 2020
Kweker in beeld
‘DELPHINIUM HEEFT EEN IMAGOPROBLEEM VAN DE BOVENSTE PLANK’ Een plant met een gebruiksaanwijzing… Het hield Peter Houben echter niet tegen om zich in de wereld van de riddersporen te storten. Een gesprek met de jonge kweker is openhartig. Ook op zijn kwekerij in Maasbracht staan eerlijkheid en kwaliteit in een hoog vaandel.
D
elphinium heeft een imagoprobleem van de bovenste plank”, bijt de kweker het spits af. “Het is één van de meest exclusieve snijbloemen die er is en van oudsher zijn riddersporen verbonden met de Engelse tuincultuur. Helaas denken veel mensen dat ze moeilijk zijn, een slakkenprobleem hebben of wegrotten tijdens natte winters; dat doen ze lang niet allemaal. Mijn doel is dan ook om de planten uit het slop te trekken.” In zijn assortiment heeft de kweker enkel sterke soorten, zoals Delphinium elatum ’Finsteraarhorn’, waarvan de diepblauwe bloemblaadjes zijn uitgedost met roze randen. “Deze is veredeld door de Duitse kweker Karl Foerster”, vertelt hij. “Foerster veredelde veel enkelbloemige, blauwe vormen van Delphinium elatum, terwijl de Engelsen zich specialiseerden in pasteltinten: roze, lila, paars... De Foerstervariëteiten zijn zeer robuust en sterk. Ze zijn opgekweekt in het koudere, westerse klimaat waardoor ze erg gehard zijn. Mensen die wantrouwend zijn naar de Delphinium-familie, geef ik vaak deze mee om te beginnen. Zo kunnen ze alvast wat ervaring opdoen.”
TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: HANNEKE REIJBROEK
Delphinium echter aan als solitair, met drie à vier planten bij elkaar, dan verdwijnt het slakkenprobleem vaak ook.” Van oorsprong komt Delphinium in hogere bergregionen voor, dus bang voor kou is hij niet. “Sterker nog, ze houden van koude nachten en gematigde dagen. Juist de snikhete zomers van afgelopen twee jaar hebben ervoor gezorgd dat ik mijn assortiment wederom heb aangescherpt; ik heb schitterende soorten moeten laten vallen, omdat ze voor pampus op het veld lagen. In 2016 was het juist ontzettend nat, ook toen was het een compleet slagveld op het land. Het laten vallen van soorten is soms lastig, maar het is goed om uit te dunnen. Door enkel uit het zaad van sterke soorten te selecteren, blijft er een sterk assortiment over.” Het lot Met zijn 32 jaar lijkt de kweker misschien een groentje in het vak, toch loopt hij alweer elf jaar mee. “Als de zaken niet gelopen waren zoals ze
liepen, was ik nu waarschijnlijk biologieleraar geweest”, vertelt Peter. “Tijdens mijn opleiding in 2008 kwam mijn vader vrij plots te overlijden. Hij runde op dat moment een aspergebedrijf en was creatief in het ontwikkelen van landbouwmachines. Daarnaast hield hij zich, om de wintermaanden te overbruggen, bezig met de teelt van snijgroen. Na mijn opleiding stond ik voor de keuze: ga ik verder studeren of wil ik het bedrijf voorzetten? De keuze om alles maar weg te doen, kon ik simpelweg niet verkroppen. Bovendien kon mijn passie voor planten me niet loslaten.” Aanvankelijk focuste Peter zich op de teelt van snijgroen, zoals hulst en kornoelje, maar al snel zag hij daar niet voldoende uitdaging meer in. Hij begon er diverse bloemen bij te nemen, waaronder ridderspoor. “Mensen vragen wel eens waarom ik voor Delphinium heb gekozen, maar eigenlijk heeft de plant mij uitgekozen, daar ik een natuurlijke aanleg heb voor moeilijke gevallen. In het begin focuste ik me op de
Liever solitair Het houden van riddersporen schijnt deels een kwestie te zijn van de juiste kennis in huis hebben. Zo kun je het probleem van wegrotten gemakkelijk zelf tackelen door de planten op een doorlatende bodem te zetten of, bij nattere omstandigheden, op een plantbedje te planten. Daarnaast heeft de plant graag de zon op zijn voeten. “De problemen ontstaan meestal als mensen de planten achter in de border zetten, tussen alle andere planten in. Gezien zijn lengte van soms wel twee meter is dit een voor de hand liggende keuze, maar als de zon niet bij de voet kan komen, blijft de aarde vochtig. Bovendien liggen er in omringende struiken altijd wel slakken op de loer. Plant je 05 2020 Tuinseizoen
35
1
4
1 Delphinium elatum ’Blue Nile’ “Vanwege het contrast tussen de kobaltblauwe bloem en het witte oog spreekt deze veel mensen aan. Het is een sterk ras dat wat lager blijft, zo’n 140 cm. De meeste riddersporen worden al snel 2 m hoog en hebben vrij grote bloemtrossen, waardoor ze bij regen en wind de neiging tot afbreken hebben. Met deze lengte heb je daar minder last van.” 2 Delphinium ’Centurion Sky Blue’ “Wederom een heel sterk ras, veredeld door Sahin in De Kwakel. Oorspronkelijk voor de snijcultuur, maar voldoet ook uitstekend in onze tuinen.” 3 Op een rijtje schitteren hier (vlnr) Delphinium elatum ’Gewitterstimmung’, ’Blue Nile’, ’Clifford Lass’, ’Galileo’, ’Fanfare’, ’Bruce’ en ’Sky Blue’. 4 Delphinium elatum ’Gewitterstimmung’ “Mensen laten deze vaak staan vanwege de aparte kleur van de bloem, maar deze van origine Duitse ridderspoor is wat mij betreft een ondergewaardeerde variëteit. Hij is ontzettend sterk met dikke, harde stelen. Hij is ook heel resistent tegen meeldauw en de bladvlekkenziekte. Als je moeite hebt met Delphinium is dit, net als de ’Finsteraarhorn’, een goede om mee te beginnen.”
2
5
5 Delphinium elatum ’Conspicuous’ “De combinatie van het lila en lichtblauw in de bloemen met het zwarte hart is vrij bijzonder. De bloemen zijn ook extreem groot, tot wel 10 cm. Het voordeel van Delphiniums in lichtere kleuren zoals deze is dat ze minder gevoelig zijn voor meeldauw; die ziekte zie je vaker terug bij de donkere variëteiten.” 6 Sterke riddersporen zijn onder meer (vlnr) Delphinium elatum ’Conspicuous’, ’Cobalt Dreams’, ’Blue Lagoon’ en ’Gentian Blue’.
3
36
6
Tuinseizoen 05 2020
Kweker in beeld eenvoudige Belladonna- types, met kleine bloemen op korte steeltjes, maar al snel merkte ik dat er veel meer was. Door te kruisen en te selecteren ontstond er bij mij een fascinatie voor het veredelen van gewassen.”
TIP VAN PETER “Knip na de eerste bloei, rond de langste dag, alle stelen af tot op 10 cm boven de grond en de plant zal in de nazomer voor een tweede keer gaan bloeien. De nieuwe scheuten hebben ook minder last van schimmels en ziekten.”
Van snij- naar tuinbloemen Met een locatie pal langs een fietsroute, bleven de bloeiende velden in Maasbracht niet lang onopgemerkt. “Steeds vaker vroegen mensen mij: ‘Heb je ook een plantje voor mijn tuin?’. Daarom ben ik zes jaar geleden ook begonnen met het kweken en veredelen voor de tuin. En já, dat is echt een ander soort planten.Terwijl ik voor de snijbloementeelt selecteer op kleur, kleurvastheid en vaasvastheid, ligt de focus bij tuinplanten met name op de toepassing. Is de kleur opvallend of heeft de plant andere bijzondere eigenschappen, dan ga ik verder met het veredelen op dat gebied. Zodat die mooie
‘Eigenlijk heeft de plant mij uitgekozen, daar ik een natuurlijke aanleg heb voor moeilijke gevallen.’ diepblauwe ridderspoor óók de droge of juiste natte zomer doorstaat. Of kortere stelen heeft en minder de neiging heeft tot omvallen.” Ideaal, zo’n mooie borderplant waarvan je ook nog eens kunt plukken. Maar dat is volgens de kweker te kort door de bocht. “Delphinium heeft van nature een vaashoudbaarheid van slechts drie dagen. Bij de snijbloemen wordt zilveroxide toegediend, waardoor de aanmaak van
ethyleen wordt geremd, het verouderingshormoon dat de afrijping van de bloemblaadjes en de vruchtzetting in gang zet. In de tuin kun je de bloemen dus beter aan de plant laten zitten: dan geniet je van een bloeiperiode van vijf tot zes weken.” Toekomstzorgen Volgens de kweker heeft Delphinium zijn slechte imago ook te wijten aan de huidige manier van opkweken. “Tegenwoordig komt bijna alles wat we in de tuin zetten uit het laboratorium. Over deze zogenoemde weefselkweek maak ik me grote zorgen. Plantjes die opgekweekt worden in het lab zijn en blijven kasplantjes.
Ze zijn gevoeliger voor bodemschimmels en kunnen minder goed tegen ruwe weersomstandigheden. Een andere snelle en goedkope manier van vermeerderen die je vaak ziet bij Delphiniums is door te zaaien. Het risico hiervan is dat het nageslacht niet consistent is en terugkomt met de deels slechte eigenschappen van de voorouders. Om die reden vermeerder ik enkel vegetatief, zo weet ik zeker dat de goede kwaliteiten in een plant terugkomen.” Het valt beslist niet mee om dat verhaal aan de klant te verkopen. “Op beurzen ben ik soms meer aan het praten dan aan het verkopen”, lacht de kweker. “Maar het gaat mij niet om de kwantiteit maar om de kwaliteit. De focus in mijn bedrijf ligt daarom steeds meer op het veredelen van soorten. De laatste jaren ben ik bezig met het selecteren op kortere selecties, die minder snel de neiging hebben tot omvallen. Dit jaar lanceer ik mijn eerste drie of vier eigen variëteiten. Er zijn dus ontwikkelingen, maar we zijn er nog niet.Veredelen is nu eenmaal een tijdrovende klus.”
Delphiniums van Amara Florea De verkoop vindt enkel plaats in april, mei en juni omdat dit de beste tijd is om Delphiniums te planten. Wil je de kwekerij bezoeken, dan kan dat op afspraak, telefonisch of via e-mail. Amara Florea www.delphinium-planten.nl tel. (0031) (0)475- 468 147 amara.florea@xs4all.nl Tip: Op de website vind je een lijst met de 1100 Delphinium-cultivars die tot nu toe bekend zijn over de hele wereld. De lijst wordt bijgehouden door de Royal Horticultural Society. 05 2020 Tuinseizoen
37
WIE ELKE DAG IN DE TUIN EEN KLUSJE DOET, VERZET BERGEN WERK IN EEN WEEK. BOVENDIEN IS HET LEKKER OM DAGELIJKS DOOR DE TUIN TE WANDELEN, EN EVEN WAT TE DOEN. ZET DAARBIJ AL JE ZINTUIGEN IN. DIT JAAR VERTELT BLOGSTER, FOTOGRAAF EN NATUURTUINIER KATJA STARING (@DAILYGREENSPIRATION) JE IEDERE MAAND WAT JE KUNT ZAAIEN, ZIEN, PROEVEN, ONTDEKKEN EN MAKEN. ZO ERVAAR JE WAT ER GEBEURT IN JE PARADIJS, IN ELK SEIZOEN.
MOUWEN OPSTROPEN EN AAN DE SLAG Juni is een maand van actief in de tuin zijn, want alles begint als een dolle te groeien. De ene bloem na de andere staat in bloei, bijen zijn bezig met het bestuiven, ze vliegen dronken van de nectar je tuin rond. Vlinders dartelen van bloem naar bloem. Planten schieten ineens fors uit de kluiten en hebben steun nodig. Dit is de drukste en wervelendste tijd in je tuin. Dus: mouwen opstropen en aan de slag! TEKST EN FOTO’S: KATJA STARING @DAILYGREENSPIRATION
BEWEGEN DIT KUN JE NU DOEN • Uitgebloeide bloemen wegknippen. • Hoge planten voorzien van een steun en opbinden. • Ook na 21 juni kunnen beuk, taxus en liguster in vorm worden geknipt, juist omdat je ze dan vaak maar één keer per jaar hoeft te snoeien. Check wel nog op de aanwezigheid van vogelnesten. • Vroegbloeiende planten kun je nu terugknippen, zoals het Zeeuws knoopje (Astrantia) en vrouwenmantel: haal de bloemen weg, zodat je een tweede bloei kunt verwachten. • Eind juni is het tijd om rozen mest te geven. • Zet wat tropische kamerplanten buiten in groepjes. Houd ze de eerste tijd goed in de gaten, want ze hebben maandenlang comfortabel binnen gestaan en moeten natuurlijk even wennen aan de brute, wisselende buitenomstandigheden. Zet ze op een halfschaduwplek, want veel kamerplanten komen oorspronkelijk uit de jungle, waar ze vaak op wat verscholen plekken groeien. • Het onkruid blijft groeien. Kijk kritisch wat je oogluikend laat staan, wat je oogst voor gebruik, of wat je weg wiedt. • Met het oog op droogte is het verstandig om rond planten nu de bodem te mulchen met (een mengsel van) houtsnippers, cacaodoppen en fijngeknipte bladeren en bloemen- en plantenresten. Zo’n laag mulch houdt het vocht vast én voedt de bodem ook nog eens met verrijkende stoffen.
Vrouwenmantelbloemen en citroenverbena kunnen in de thee! 38
Tuinseizoen 05 2020
Praktisch DAHLIA’S TOPPEN De dahliaplanten zijn gegroeid. Als je de plant wat breder wil laten uitdijen, dan kun je de middelste scheut toppen. Je knipt deze weg tot aan het tweede blad op de steel. Lijkt even eng, maar wees gerust: die plant groeit echt wel verder.
UITGEBLOEIDE RODODENDRON Ooit leerde ik dat je de uitgebloeide bloemen uit een rododendron hoort te plukken, met behoud van de alweer klaarstaande knoppen voor volgend jaar. Maar ik vraag me af of dat écht nodig is. Mijn struik groeit steeds groter en dan wordt zoiets een heel karwei… En hoe doen ze dat dan in al die grote parken en landgoedbossen? Ik heb het dus vorig jaar voor de helft wel gedaan en voor de helft niet. Ik zie eerlijk gezegd weinig verschil, maar misschien was de heester anders stukken groter gegroeid en had deze nog uitbundiger gebloeid? Ik zal het ‘deadheaden’ dit jaar dan toch maar weer braaf uitvoeren.
ONDERTUSSEN IN DE PROEFTUIN ZAAIEN • Rucola, tuinkers, sla, bietjes, snijbiet, peterselie. DOEN • Tomatenplanten dieven door de diagonale scheuten uit de oksels te halen. • Fruit aan je fruitbomen kun je wat uitdunnen, zodat de beste exemplaren groter kunnen groeien. Appel- en perenbomen laten sowieso nu hun onrijpe vruchten vallen. Deze kun je verwerken tot chutney en jam. Laat wat liggen voor vlinders die er zo zoetstof vinden. OOGSTEN Rood fruit zoals frambozen en aardbeien. Laat een deel hangen voor de vogels en insecten. De vruchten kun je invriezen, in een kwarktaart verwerken of tot jam koken. Of maak er fris sorbetijs van: - Pluk de vruchten ’s ochtends. - Pureer ze eventueel met een beetje suiker (proef goed). - Stop de puree in een bakje in de vriezer en prak het goedje om het uur met een vork door, dan blijft het luchtig en voorkom je een onhandelbare vaste klont. - Serveer in een glazen coupe, versierd met verse muntblaadjes en wat eetbare bloemconfetti.
05 2020 Tuinseizoen
39
ONTDEKKEN SLAG OM DE ARM Hoe het er in juni voorstaat, weten we op dit moment niet, maar als we er weer op uit mogen, heb ik alvast een paar leuke tips voor je.Vergeet niet voor je op pad gaat even de websites te checken! • 6 en 7 juni:Velt-ecotuindagen door het hele land in privétuinen waar de eigenaren je alles vertellen over natuurlijk tuinieren. Zelf kies ik een regio in Nederland of Vlaanderen uit en ga dan op de fiets wat adressen langs. www.velt.nu • 11 juni t/m 16 juni: Rozendagen op Kasteel Arcen in Limburg. www.kasteeltuinen.nl • 19 t/m 21 juni: Internationale Kwekerijdagen bij Huis Bingerden in Gelderland, waar ik dit jaar op vrijdag en zaterdag aanwezig hoop te zijn met een inspiratiesessie en een boekenkraam. www.bingerden.com • 21 juni: Open dag van biologisch-dynamische kruidenkwekerij Het Blauwe Huis in Drenthe. Met plantverkoop, workshops en muziek. www.hetblauwehuiskruiden.nl PLANTJES SCOREN OP DE FIETS Fijn van de zomer is tijdens een fietstocht bij lokale kwekers en langs de weg verrassende plantjes te scoren. Zorg dus voor lege fietstassen, of een mand of kratje voorop. Ik heb zelf soms zelfs nog een rugzak bij me… SPOTTEN De jaarrond-tuintelling is een initiatief van allerlei natuurorganisaties die natuur in tuinen beter in beeld wil krijgen. Ook jouw tuin zit vol leven.Vind je het sympathiek om hieraan mee te werken, kijk dan op www.tuintelling.nl/hoe-werkt-het en voer de planten uit je tuin in.
OP DE VAAS Knip snijbloemen (tot boven de eerstvolgende knop) vroeg in de ochtend of ’s avonds voor zonsondergang, en haal de onderste bladen eraf. Zet ze meteen in water. In deze maand kun je ze goed combineren met wilde planten als fluitenkruid. Dit boeket van tuinbloemen en wilde schermbloemen fotografeerde ik in restaurant Hammingh in Garnwerd, Groningen. 40
Tuinseizoen 05 2020
Praktisch
MAKEN EXTRA INSECTMAGNEET Zie je rare lege plekken of een saai hoekje in je borders? Vul ze met bloeiende eenjarige perkplanten. Of een groenteplant, doe ’s gek! Of maak je border extra aantrekkelijk voor insecten en vogels. Plant de volgende soorten, bij voorkeur van een biologische kweker. Je kunt ze ook in potten zetten. 5 INSECTMAGNETEN • Adderwortel (Persicaria bistorta), een inheemse plant, lichtroze bloeiend, die ook zaden voor vogels levert. • Dropplant (Agastache ’Black Adder’) met paarse bloemen. Er is ook een witte vorm, ’Album’. • Hyssop (Hyssopus officinalis) bloeit paars. • Kattenstaart (Lythrum salicaria) (foto) is een inheemse plant met paarsroze bloemen. Hij wordt middelhoog. • Koninginnekruid (Eupatorium maculatum ’Purple Bush’) bloeit paars-roze. Hij wordt vrij hoog.
EETBARE INSECTENTREKKER Agastache is een insectentrekker, maar ook een eetbare plant. Zowel het blad als de bloemen kun je gebruiken voor kruidenthee, of verwerken in baksels als pannenkoeken, muffins en cake. De bloemen staan mooi als bloemconfetti over salades, of op een stokbroodje met roomkaas, pesto of kruidenboter. Tot slot zijn ook de zaadjes eetbaar. BOERENKOOL IN DE BORDER In de kleurige eenjarigenborders van de (zeer bezienswaardige) botanische tuin van München zag ik ineens een boerenkool staan, met zelfs een deftig naambordje erbij.
PROEVEN MAGGIPLANT Pluk in de vroege ochtend verse kruiden voor je maaltijd of kruidenthee. Je kunt tevens wat drogen of invriezen voor later. BIESLOOKAZIJN Supermakkelijk te maken is natuurazijn met bieslookbloemen (foto) of papaverblad. Stop de bloemen in een flesje en giet er witte natuurazijn bij. De kleur van de bloemen trekt binnen een paar dagen volledig in de azijn. Staat interessant op tafel en is een spraakmakend cadeautje.
ZOMERTIP Een ‘echte’ zomervakantie naar het buitenland zit er dit jaar niet in, maar misschien kunnen we toch een paar daagjes weg in eigen land. Zo ja, zoek dan nu alvast een tuinoppas. Handel eerst nog een paar tuinklusjes af: gras maaien, uitgebloeide bloemen afknippen, de gieters en tuinslang klaarzetten en met de tuinoppas een rondje lopen om aan te wijzen welke troetelplanten extra aandacht behoeven.
05 2020 Tuinseizoen
41
EEN FLEURIGE ZOMERTUIN Uitbundig bloeiende bloemen zorgen dat de tuin vrolijk oogt. Maar hoe profiteren we optimaal van rozen, vaste planten en eenjarige zomerbloeiers? Volg de tips op van tuinadviseur Lieuwe Westra! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS I.S.M. LIEUWE WESTRA FOTO: SHUTTERSTOCK, ANNO BAKKER (PORTRET)
42
Tuinseizoen 05 2020
Praktisch
Kleurig zomergoed Vaste planten bloeien gemiddeld maximaal drie tot vier weken, maar eenjarige zomerbloeiers geven veel langer kleur.Vlijtige liesjes, Verbena, bacopa, begonia en Surfinia bijvoorbeeld bloeien door tot in oktober, net zoals Pelargoniums en fuchsia. Deze laatste twee zijn in feite kuipplanten - je kunt ze ’s winters overhouden - maar worden vaak tot het zomergoed gerekend. Kijk altijd welke soort je wáár neerzet. Het merendeel van het zomergoed wil een zonnige plek. Spaanse margriet, ijsbloemen en Verbena houden van warmte en licht dus zet ze in de volle zon.Vlijtig liesje, begonia, fuchsia en tabaksplant doen het juist goed in de lichte schaduw. Zomergoed heeft niet veel zorg nodig, maar je moet ze wel regelmatig water en voeding geven, zowel in potten als in de vollegrond. Mensen geven hun zomergoed vaak te weinig voeding. Jammer want dat gaat ten koste van de bloei.Als een plant rijk bloeit, kost dat veel energie.Verwen je zomergoed daarom met vloeibare voeding die je wekelijks aan het gietwater toevoegt. Of, makkelijker, werk direct tijdens de aanplant langwerkende voedingskorrels door de grond rondom de planten. Met deze korrels hoef je alleen na drie maanden je zomergoed nog eens te bemesten.Wat ook zorgt voor een rijke bloei, is het regelmatig verwijderen van de uitgebloeide bloemen.
ONDERHOUD ROZEN Veel mensen bemesten hun rozen alleen in het vroege voorjaar. Om rozen gezond te houden en rijk te laten bloeien, zal je ze eind juni - na de hoofdbloei - echter nóg een keer moeten bemesten. Haal daarnaast de uitgebloeide bloemen steeds weg, dan maakt je roos meer bloemknoppen. Soms krijgt een roos ineens een scheut die krachtig uit de grond komt. Is deze rood van kleur dan is er niks aan de hand. Is de scheut groen dan gaat het om een wilde scheut van de soort waarop de roos is geënt. Verwijder deze zodra je hem ziet door de aarde wat weg te halen en de scheut bij de aanzet af te breken. Knip zo’n wilde scheut vooral niet bij de grond af, want dan zal hij weer uit gaan lopen. In juni is er een groot sortiment rozen in pot verkrijgbaar, leuk voor in de border of in een pot op het terras. Zorg wel voor een hoge pot want een roos maakt diepe wortels. En houd er rekening mee dat een roos minimaal vier uur zon per dag nodig heeft. Daarnaast kunnen rozen niet erg goed tegen droogte, vooral rozen in pot drogen snel uit. Water geven doe je in de vroege ochtend voordat de tuin is opgewarmd; doe dat zoveel mogelijk bij de voet van de planten. Als je rozen ’s avonds water geeft, blijven ze de hele nacht vochtig en dat geeft meer kans op de verspreiding van schimmelziektes zoals sterroetdauw.
POTTEN EN BAKKEN Voor in potten en bakken zijn perkgoed en kuipplanten erg mooi; door de rijke bloei heb je er maanden plezier van. Bedenk vóór aanschaf waar je de potten neerzet; het merendeel van de kuipplanten en het zomergoed houdt van zon, sommige van lichte schaduw (zie ‘Kleurig zomergoed’). Populair voor in bakken zijn Pelargoniums. Deze zijn heel sterk, kunnen vol in de zon en het geeft niets als ze een keer te droog staan. Net als andere kuipplanten en zomerbloeiers hebben ze wel regelmatig voeding nodig. De voeding die vaak aan potgrond is toegevoegd is namelijk na zes weken uitgewerkt. Belangrijk is een goede afwatering; maak een of meer gaten onder in de pot of bak en leg daarop wat potscherven of een laagje hydrokorrels. Zet je de pot in een overpot? Let er dan op dat het overtollig water niet in de overpot blijft staan want dit geeft kans op wortelrot. Vergeet niet je potten of hanging baskets water te geven. Op zonnige dagen kan dat wel twee keer per dag nodig zijn! Nog een tip voor Pelargoniums: knip na aanplant alle bloemen eruit, dan krijg je een bossige plant die daarna veel rijker zal bloeien.
Gaten in de border
Als er gaten in de border vallen, kun je daar prima nog wat planten. En daarvoor hoef je niet per se naar het tuincentrum te rijden; je kunt ook online bestellen. De planten die daar worden aangeboden, bloeien over het algemeen op dat moment en dan krijg je meteen een beleving van wat je koopt. Een gat in de border kun je opvullen met perkgoed, heesters, rozen, vaste planten of dahlia’s, net wat je mooi vindt. Tegenwoordig is alles in pot verkrijgbaar dus dat is makkelijk. Zorg wel dat de nieuwe aanplant de eerste tijd voldoende water krijgt.
VASTE PLANTEN TERUGKNIPPEN
Sommige vaste planten kun je na de bloei flink terugknippen om ze voor de tweede keer te laten bloeien. Dat kan bijvoorbeeld bij vrouwenmantel, ooievaarsbek, riddersporen, salvia’s en kattenkruid. Knip je ze vóór eind juni flink terug, dan verschijnen er snel weer frisse, nieuwe uitlopers en de plant zal na enkele weken weer in bloei schieten. Zorg wel dat de teruggeknipte planten genoeg vocht en voeding krijgen om een goede groeispurt te maken.
Meer weten over zomerbloeiers? Mail je vraag naar lieuwe@tuinkeur.nl Lieuwe Westra geeft je gratis advies. 05 2020 Tuinseizoen
43
DROMEN VAN ENGELSE TUINEN Nu een tuinreis naar Engeland er voorlopig niet in zit - en ook de open tuinen in eigen land zijn afgelast - dromen we weg bij de foto’s van vorig jaar. Dat Engelse tuinen een enorme charme hebben, bleek ook tijdens onze lezersreis naar Isle of Wight. TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS
Heerlijk speels
Een rozentuin vind ik vaak wat saai meestal zo aangeharkt - maar niet die van Northcourt Manor, een herenhuis uit 1615. De buxusvakken bevatten weelderige rozen in allerlei tinten roze, gecombineerd met sieruien, lavendel en kattenkruid. Naast de buxushaag rondom de rozentuin staan spontaan uitgezaaide teunisbloemen en prikneuzen. Heerlijk speels! Dat de eigenaren de buxushagen niet al te strak knippen, vind ik alleen maar een pré. Van de buxusmot hebben ze in deze tuin blijkbaar nog geen last… LOCATIE: NORTHCOURT MANOR
Rozengeur en maneschijn
Aan het einde van onze rondleiding door een grote formele en deels landschappelijke tuin, ontdekken we tussen grote heesters en bomen ineens een verborgen plekje. Een vrijwel symmetrisch tuintje met in het midden een klassiek ornament. Met aan één kant dit bankjevoor-twee onder een heerlijk geurende ramblerroos. Wie wil zo’n romantisch plekje nou niet in zijn eigen tuin?! LOCATIE: ENGLEFIELD HOUSE
44
Tuinseizoen 05 2020
Charme & romantiek Op een hoger niveau
Met een roos op stam til je de koningin der bloemen letterlijk naar een hoger niveau. En als hij de ruimte krijgt, kunnen de takken zich onbelemmerd naar alle kanten uitspreiden. Bij rozen met wat zwaardere bloemen ontstaat dan een waterval aan bloemen. Geef stamrozen een plek die goed in het oog springt. Hier markeren ze de kruising van twee paden: het rozenpad langs de oude tuinmuur en het pad vanaf het historische huis naar de voormalige ommuurde moestuin. Mooi is ook de combinatie met het lila kattenkruid. LOCATIE: NUNWELL HOUSE AND GARDENS
Romantische rozen Welke tuin je in Engeland ook bezoekt, overal kom je prachtige rozen tegen; in de borders of klimmend tegen de gevel, een oude tuinmuur of over een rozenboog. Ze dragen beslist bij aan het romantische beeld dat zo karakteristiek is voor Engelse tuinen.
Juffertje-in-het-groen Deze ouderwetse roos combineert prachtig met de bijzondere bloemen van juffertje-in-het-groen (Nigella damascena). Deze plant is eenjarig. Wil je hem combineren met rozen, dan zul je hem dus elk voorjaar opnieuw moeten zaaien. LOCATIE: NORTHCOURT MANOR
05   2020 Tuinseizoen
45
Blauw met wit
Heel speels is deze combinatie van Geranium ’Johnson’s Blue’ met Orlaya grandiflora (straalscherm). De spierwitte, kantachtige bloemen van de eenjarige Orlaya lichten mooi op tussen de tuingeranium, ook in de schemer geeft dit een mooi effect. Beide soorten hebben wijd vertakte bloeistengels en weven zich mooi door elkaar. Omdat Orlaya zichzelf uitzaait, geeft dit vaak een natuurlijk beeld in de border. Geranium ’Johnson’s Blue’ bloeit in juni-juli, maar Orlaya grandiflora kan wel doorbloeien tot in september. Wil je langer genieten van een blauw met witte combinatie, kies dan Geranium Rozanne. Deze bloeit de hele zomer tot ver in oktober met violetblauwe bloemen met een wit hart. LOCATIE: NORTHCOURT MANOR
Verrassend
De geurende bloemen van een historische mosroos piepen tevoorschijn tussen de stervormige bloempjes van Clematis recta ’Purpurea’. Heel verrassend! Deze vasteplantclematis klimt niet, maar vormt bloeistengels van zo’n 1,5 m hoog. Om te voorkomen dat de bos uit elkaar valt, plant je hem het beste tussen andere wat hogere planten in; alleen zo krijg je het prachtige weefeffect zoals hier. Clematis recta ’Purpurea’ bloeit van eind mei tot begin juli en sterft in de winter boven de grond af. Ook in het vroege voorjaar is hij erg mooi, want de jonge stengels en bladeren zijn diep purperrood. LOCATIE: NORTHCOURT MANOR
Lieflijk
Met zijn madeliefachtige bloempjes in wit, roze en lila oogt Erigeron karvinskianus (muurfijnstraal ofwel Mexicaans madeliefje) de hele zomer - tot ver in oktober! - heel lieflijk. Geef hem wel een zonovergoten plek, in goed doorlatende grond. Dat geldt ook voor Phuopsis stylosa (Perzische kruisjesplant), waarvan hier nog net een paar lila, bolvormige bloemen te zien zijn. Deze vaste plant bloeit van juni tot september, wordt 25 cm hoog en trekt veel bijen. Net als het Mexicaans madeliefje is het een goede weefplant, maar je kunt hem ook gebruiken als bodembedekker. De luchtige rozerode bloeiwijzen zijn van Heuchera. LOCATIE: MORTON MANOR
46
Tuinseizoen 05 2020
Charme & romantiek
Mooie weefplanten
Weefplanten zijn planten met een luchtige, vaak spreidende groeiwijze waardoor ze zich makkelijk verweven met andere planten. Met weefplanten in je border kun je verrassende effecten bereiken.
Voor bijen en vlinders
Een eenvoudige combinatie van weefplanten kan al heel mooi zijn, zoals in deze border is te zien. Twee soorten beemdkroon zijn hier met elkaar verweven: de lila Knautia arvensis en de wijnrode Knautia macedonica. Beide houden van zon en goed doorlatende grond die niet te veel voeding bevat. Van juli tot september vormen ze een zee aan bloemen. Een prachtig gezicht en fijn voor bijen en vlinders, want de bloemen van beide soorten bevatten veel nectar. LOCATIE: SAVILL GARDEN
05   2020 Tuinseizoen
47
Betoverend
In deze betoverende border is gespeeld met kleuren en vormen en het geheel oogt heerlijk nonchalant. De combinatie roze-abrikoos (van de pioenroos) met paars, wit en roze (van vingerhoedskruid en lupinen) is heel harmonieus. De oranjerode oosterse papavers zorgen voor pit en spanning in deze border, net zoals de intens blauwe ridderspoor. LOCATIE: FAIRBANK
Dromerig
De hoge bloeiaren van vingerhoedskruid hebben hier de overhand, maar ze domineren niet want ze zijn ijl en aan de onderkant al uitgebloeid. Het dromerig wit en paars van deze planten is gecombineerd met enkele felgekleurde accenten: een donkerpaarse baardiris, Allium atropurpureum (sierui), goudsbloemen en rode slaapbollen. LOCATIE: PRIORY HOUSE
Uitgekiende combi
Deze bolronde sieruien zijn stuk voor stuk een plaatje, maar zo’n groep van deze Alliums zorgt helemaal voor een spectaculaire border. Als je goed kijkt, zie je dat ze subtiel zijn gecombineerd met donkerpaarse akeleien en blauw-met-witte salvia’s. De sieruien zijn geplant tussen herfstasters. Heel uitgekiend, want het blad van sieruien wordt snel lelijk en dat wordt nu gecamoufleerd door de opkomende herfstasters. En omdat deze asters pas tegen september in bloei komen, heb je nu toch al kleur dankzij de sieruien. LOCATIE: WEST GREEN HOUSE
48
Tuinseizoen 05 2020
Charme & romantiek
Impressionistisch
Soms zijn borders zo betoverend mooi, met speelse combinaties van bloemen die samen een impressionistisch beeld opleveren. Alsof er is geschilderd met planten! Feest van kleur
Bloemen in paars, blauw, oranje, geel en wit staan in deze dubbele border vrolijk door elkaar en in de verte zien we zelfs een spikkeltje rood. Het resultaat is één feest van kleur. En wat een variatie aan planten! We zien tuingeraniums, klokjesbloemen, een toorts, vuurpijlen, riddersporen, bronzen venkel, Phlomis russeliana, juffertje-in-het-groen en rozen. Maar ook tweejarige planten die zich makkelijk uitzaaien zoals, Borago, goudsbloemen en uitgebloeide judaspenningen waarvan de platte zaaddozen al enigszins op kleur komen. Je raakt hier gewoonweg niet uitgekeken. Ook bijen en vlinders zijn met deze bloemenzee erg blij. LOCATIE: NORTHCOURT MANOR
05 2020 Tuinseizoen
49
KWEEK JE EIGEN KOMKOMMERS
Wordt deze zomer net zo warm en zonnig als de vorige zomer dan wordt het weer smullen van komkommers uit eigen tuin. Want deze zelf telen is veel makkelijker dan je denkt! TEKST EN FOTO’S: FLEUROSELECT
50
Tuinseizoen 05 2020
Z
ie je het voor je? Je loopt je tuin in en plukt zomaar je eigen komkommer. Je proeft een kakelverse komkommer met een knapperige structuur. Door ze zelf te kweken versterk je de beste eigenschappen van deze veelzijdige vruchten. Verfijn je zomermaaltijden met een sappige mix van plakjes en dobbelsteentjes komkommer, volgezogen met de zomerzon. Eet ze vers, in het zuur, of zelfs met suiker om het beste uit elke komkommer te halen. Als een komkommerplant eenmaal op gang is, komen er heel veel sappige vruchten aan. Met slechts twee of drie planten heb je al een overvloedige oogst en dan blijft er nog genoeg over om te delen met vrienden en familie. Geld besparen Zeg eens eerlijk: hoeveel geef je uit als je ingrediënten voor een zomerse salade koopt in de supermarkt? Een bakje tomaten, een zak slabladeren en een komkommer zijn voldoende voor een lunch of zelfs het avondeten. Maar alles bij elkaar wordt dat toch prijzig, terwijl je voor een fractie van de kosten al die ingrediënten zelf kunt kweken. Geef de prijs van één zomersalade uit aan zaden of jonge planten en een paar weken later kun je al de vruchten van je investering plukken. Als de komkommerplanten in je kas of tuin eenmaal beginnen te produceren, heb je je eigen voorraadkast waar je altijd verse ingrediënten uit kunt halen. Niets overtreft die verse smaak en textuur, of de voldoening die het geeft om je eigen eten te kweken. Bovendien kun je helemaal zelf uitmaken hoe je ze opkweekt: in wat voor grond, met wat voor bemesting, en of je wel of niet tegen plaaginsecten wilt spuiten. Kies je voor de biologische aanpak, dan worden je komkommers nóg waardevoller. Makkelijk te kweken Als je courgettes kunt kweken, dan lukt het ook met komkommers. Die twee planten zijn nauwe verwanten, leveren veel oogst op en kunnen in de tuin, in een pot of in de kas staan. De truc is om het juiste type plant te kiezen. Sommige soorten zijn namelijk voor buiten bedoeld, en andere juist voor binnen. Er zijn maar weinig komkommerplanten die zowel in de tuin als in de kas gedijen. Let daarom goed op welk ras komkommer je gaat telen, zodat je de juiste plant op de juiste plek krijgt. Er zijn veel verschillende soorten komkommerplanten waar je uit kunt kiezen. De allernieuwste variëteiten zijn wat duurder. Andere soorten, die al langer meegaan en zich bewezen hebben, zijn beter verkrijgbaar. Probeer eens de minikomkommers, de ‘snack-size’, ideaal voor in je lunchtrommel. Er zijn natuurlijk ook de lange komkommers, net als die in de supermarkt. En dan heb je nog de zeer kleine komkommers, die geschikt zijn om in te maken in azijn met suiker.
materiaal in de bodem nodig en regelmatige bewatering. Zet kasplanten in groeizakken en zorg voor een automatisch watergeefsysteem zodat je planten regelmatig water krijgen; dat is vooral belangrijk als de vruchten zich beginnen te ontwikkelen. Naarmate de vruchten groter worden, worden ze ook zwaarder. Daarom is het belangrijk om de planten goed te ondersteunen, bijvoorbeeld met bamboestokken. Buitenplanten kun je overigens wel rustig hun gang laten gaan, waarbij ze zich over de bodem verspreiden, maar leg dan wat stro onder de komkommers zodat ze niet in aanraking komen met de grond. Regelmatig de rijpe vruchten oogsten zorgt ervoor dat de planten nieuwe blijven aanmaken. Eet de komkommers meteen op, want hoe verser, hoe lekkerder ze zijn.
Aan plantvakken doen de heren niet. De tuin is een bonte verzameling en alles mag door elkaar groeien.
Mannelijk en vrouwelijk Komkommerplanten hebben, net als veel andere planten, mannelijke en vrouwelijke bloemen tegelijk. Die zijn simpel uit elkaar te houden, want bij vrouwelijke bloemen vormen zich minikomkommers achter de bloem, en bij de mannelijke niet. Er zijn ook F1-komkommertypes te koop die alléén maar vrouwelijke bloemen hebben. Deze planten produceren doorgaans heel veel vruchten, maar gedurende een kortere periode. Andere variëteiten, met zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen, zijn langer productief. Bij de meeste buitenvariëteiten mag je de mannelijke bloemen gerust laten zitten, maar bij sommige moet je ze verwijderen omdat de vruchten daarvan bij bestuiving bitter worden. Kijk dus goed naar de instructies op het plantlabel, of zoek online naar het beste advies voor het type komkommer dat jij aan het kweken bent.
Komkommers zijn makkelijk uit zaad op te kweken maar dat moet wel vóór half mei. Of koop een paar jonge komkommerplanten die je zelf verder opkweekt.
Komkommer in de keuken Een verse voorraad zelfgekweekte komkommers om de zomermaal tijden mee aan te vullen of als snack voor de kinderen. Je kunt je komkommers in plakjes, blokjes of reepjes snijden voor salades, zomerdrankjes en garneringen. Gebruik ze om lekker mee te dippen, doe ze fijngesneden samen met munt in een yoghurtsaus, of bedruip ze met honing om een meloenachtige lekkernij te krijgen. Of ga op de Engelse toer: komkommersandwiches bij de namiddagthee, met wat boter en zout. Een tijdloze klassieker voor in de lunchtrommel van de kinderen, voor onverwacht bezoek of gewoon lekker voor jezelf. Verzorging Komkommerplanten halen veel voedingsstoffen uit de bodem. Zet ze ergens neer waar ze veel zon krijgen en zorg voor voldoende bemesting. Kies voor een plantenbemesting die rijk is aan kalium om veel bloemen en dus ook veel vruchten te krijgen. Het is niet gek dat planten waarvan de vruchten vol water zitten, zelf ook veel water nodig hebben. Buitenplanten hebben veel organisch 05 2020 Tuinseizoen
51
ZO DOE JE DAT!
EEN WATERVAL VAN BLOEMEN
Met snoeiafval creëer je in een handomdraai een weelderige bloemenpiramide. Perfect wanneer je maar geen geschikte plek kunt vinden voor die mooie hanging baskets. Zodra de overhangende planten gaan groeien, ontstaat één grote bloemenwaterval. Ook ideaal: je pakt de piramide op en verhuist hem zó naar de plek waar je het gezellig wil maken. TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: GAP PHOTOS
52
Tuinseizoen 05 2020
Zelf maken
1
2
ZO KRIJG JE EEN BLOEMENWATERVAL
Kies voor een mooie mix van planten die lang kleur brengen, zoals hangbegonia’s en chrysanten, hier aangevuld met geelbladige klimop Hedera helix ’Goldchild’. Met name rankende zomerbloeiers zijn een lust voor het oog; naarmate het seizoen vordert, gaan ze steeds meer afhangen, waardoor de gewenste bloemenwaterval ontstaat.
DIT HEB JE NODIG
Hazelaartakken van gelijke dikte: de basis wordt gevormd door twee lange exemplaren (ca. 2 m) en drie kortere, die je ter plekke op maat kunt knippen • 3 draadmanden van verschillende formaten • jute • touw • schaar en takkenschaar • watervasthoudende potgrond • langwerkende voedingskegels (eventueel) • plasticfolie (bijvoorbeeld de lege potgrondzak) • handschepje • gieter met broes • mooie mix van planten die lang kleur brengen.
1 Vouw een stuk jute uit over het geraamte van het mandje. Dit heeft voor de planten geen functie, maar zorgt wel voor een fijner aanzicht van onderaf. Knip het uitstekende jute netjes af bij de rand. 2 Bedek de jute met een laagje plasticfolie. Dit is belangrijk, want zonder zou het water bij droogte meteen weer wegvloeien. Maak met een schaar wel enkele drainagegaten in de folie. Zo blijft er geen water staan en kunnen de plantwortels niet verstikt raken of gaan rotten. 3 Vul de mand met een potgrond die goed water vasthoudt, zoals kokospotgrond of een potgrond met toegevoegde waterkristallen. Haal de plantjes uit hun plastic potjes, maak gaten op de plekken waar ze moeten komen en verdeel ze gelijkmatig over de mand. 3 05 2020 Tuinseizoen
53
TIP Ga je een paar dagen van huis? Haal de mand van zijn haak en plaats hem in de schaduw, zo kan hij langer zonder water.
4 54
Tuinseizoen 05   2020
Zelf maken 4 Vul de lege gaten op met potgrond. Op deze manier beplant je alle drie de mandjes. Houd het aantal soorten in het kleinste mandje beperkt en bouw de bontheid op per mandje. In het grootste mandje kun je een allegaartje aan soorten gebruiken, als je dat leuk vindt. 5 Zet de twee lange takken tegen de muur in tipivorm en laat de toppen kruisen. Voor het bepalen van de juiste afstand kun je de mandjes ervoor houden om te zien of ze ertussen passen. Beweeg de stokken totdat je tevreden bent. Staan ze goed? Leg een knoop op de plek waar de stokken elkaar kruisen. Knip het overtollige touw af voor een strak resultaat. 6 Begin met het installeren van de bovenste legger, dit geeft meteen wat stevigheid aan je piramide. Gebruik voor de bovenste legger de kortste tak. Deze bevestig je met een knoop aan beide zijden aan de lange takken. Controleer of de tak waterpas ligt, voordat je de tweede knoop maakt. Het gedeelte van de legger dat oversteekt, kun je bijknippen met een takkenschaar. 7 Ga op dezelfde manier te werk bij de tweede en derde legger. Heb je moeite met het leggen van een degelijke knoop? Google naar de mastworp of bekijk een instructievideo op Youtube.
WIN-WIN: DE HAZELAAR SNOEIEN
Mooie takken voor je piramide vind je bij de bloemist, kweker of tuincentrum, maar als je een hazelaar hebt, kun je hem ook zelf snoeien: het beste moment is eind februari/begin maart óf juni. Wil je een goede opbrengst van hazelnoten, dan is het belangrijk dat het hart van de struik voldoende licht krijgt. Haal alle dode en kruisende takken weg, evenals de wildopslag bij de voet van de struik. Het snoeiafval kun je meteen verwerken in je piramide. 5
6
7 05 2020 Tuinseizoen
55
8
9
8 Het ophangen aan de legger doe je bij voorkeur door gebruik te maken van twee lussen; dat kan alleen als het hengsel is uitgerust met een horizontaal handvat. Op deze manier blijft de mand mooier recht hangen. 9 Geef direct water zodat de plantwortels contact maken met de grond. Voor het gemak kun je meteen wat langwerkende voedingskegels over de bloembakken verdelen, zo hoef je de komende maanden niet meer aan bemesten te denken.
HOERA VOOR DE BEGONIA!
Nadat hij in 2017 tot Balkonplant van het jaar werd verkozen, is de begonia langzaam zijn oubollige imago kwijtgeraakt. Met name de hangbegonia heeft een ware comeback gemaakt. Niet heel vreemd, want er zijn zoveel kleuren en soorten verkrijgbaar dat je precies de sfeer kunt creëren die je zelf mooi vindt. Daarbij is de tropische bloeier een van de meest dankbare knolgewasjes die er maar is: de hele zomer lang maakt hij overvloedig nieuwe bloemen aan. Dit wordt nog eens gestimuleerd wanneer je geregeld de oude bloemen uit de plant knipt. De begonia houdt pas op met bloeien wanneer de eerste nachtvorst zich aandient. Wil je de plant overhouden? Laat de knollen dan binnenshuis overwinteren op een droge maar vorstvrije plek. In februari of maart kunnen de knollen opnieuw geplant worden, waardoor je volgend jaar nog eens geniet van de overweldigende bloei.
56
Tuinseizoen 05 2020
Zorgeloos genieten van jouw tuin?
SIERKASSEN & PRIËLEN
Hobbykassen in vele soorten en maten
TuinKeur, hét kwaliteitskeurmerk voor hoveniers. Tuinplannen? Schakel de hulp in van een van onze TuinKeur-hoveniers!
Ook voor u hebben wij de juiste hobbykas, tuinschuur, overkapping of tuinscherm. Kijk voor uw model op onze website. Informeer ook naar de mogelijkheden voor een eigen ontwerp. Alle prijzen incl. BTW, fundatie en plaatsing.
Tuinkamer met dakramen en brede deuren
Vind jouw hovenier op TuinKeur.nl BEZOEK WONZE SHO ROOM IN EN WATERING
www.tuinkeur.nl
www.batisthobbykassen.nl
TUINSeizoen Juni 2020 ∙ € 6,95
TUINSeizoen Juni 2020
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PRACHTIG BLAUW Riddersporen die je hart veroveren
Dahlia’s toppen, sla zaaien & thee uit eigen tuin
Stay-at-home inspiratie
Dromen van Engelse tuinen
LEUKE DIY! Wigwam voor je plantenbakken
Fijne terrassen
Komkommer
Uit eigen tuin
∙ De Vorst Hof ∙ De Bojem ∙ Privétuin Laurence Machiels
BP
Heerlijke zomertuinen
Wilt u meer weten over adverteren? Neem dan contact op met Marc Cruyplant Voor Nederland: 076 530 17 17 marc.cruyplant@vipmedia.nl
Online
Houd de Facebookpagina Tuinseizoen en tuinseizoen.com in de gaten om het thema voor de volgende editie te ontdekken en deel je mooiste foto!
Ook in België gelden strenge regels, zo ervaart Filip Overmeire. “Als je door de coronamaatregelen beperkt bent in je verplaatsingen en je bijgevolg al voor de zoveelste maal je eigen omgeving doorkruist, dan zoek je naar nieuwe dingen om het toch wat boeiend te maken. Dan kijk ik eens omhoog en zo zag ik de takken van deze boom naar omhoog kronkelen. Ik zag er het silhouet van een balletdanseres in die haar lichaam uitrekt en haar armen naar de hemel strekt.”
Lezeres Hanne maakte samen met haar man een avondwandeling door Den Bosch. “Op de Paleisbrug zagen we tijdens een coronaavondwandeling deze prachtige judasboom. De Paleisbrug is geïnspireerd op de High Line in New York en ook op deze brug heeft Piet Oudolf een schitterende, naturalistische beplanting ontworpen!”
Alie Boom stuurde deze foto van groen in variatie in. “Natuurlijk groen van de huisjes en natuurlijk levend groen, de Zaanse Schans biedt dit moois.”
58
Tuinseizoen 05 2020
Else Jansen geniet volop van haar achtertuintje, die ze gezellig maakt met diverse potten.
TuinSeizoen Online Onze lezers en online volgers delen de mooiste foto’s met ons. Van hun tuin, de natuur om hen heen, de moestuinoogst of het daarvan bereide gerecht. Iedere editie delen we een selectie van deze foto’s met jullie. Vanwege de coronacrisis is ons wereldje wat kleiner geworden, maar we trekken er vaker op uit om bij ons in de buurt een frisse neus te halen. We vroegen jullie eens goed rond te kijken naar al het ‘groen’ dat je onderweg ziet. Dat deden jullie massaal!
Een frisse duik! Gerry van Schendel legde deze eendjes vast op beeld en stuurde ons de foto toe.
Djordy genoot op een zonnige dag volop van het groen in de omgeving. Wat een mooi plaatje!
Wat een kleurrijke foto! Josée Weterings stuurde ons deze mooie foto van een bonte verzameling veldbloemen. Daar worden we vrolijk van!
“Hier word je toch blij van, net een zonnetje!” Mara, we geven je gelijk!
05 2020 Tuinseizoen
59
60
Tuinseizoen 05 2020
Mooie combinaties
BARSTENSVOL BLOEMEN Eind mei verschijnt het boek ‘Een tuin barstensvol bloemen’, geschreven door Lucy Bellamy, ervaren tuinierster en hoofdredacteur van het Britse Gardens Illustrated. Dit boek is gebaseerd op haar eigen, kleine achtertuintje dat ze binnen een jaar van een grasveldje transformeerde in een bloeiende oase van vaste planten. Hier alvast een voorpublicatie over het maken van mooie combinaties. TEKST: LUCY BELLAMY FOTO’S: JASON INGRAM
I
n je tuin gaat het vooral om het maken van goede combinaties. Kies planten die er samen mooi uitzien en elkaar ondersteunen. Als je een plantenlijst gaat opstellen, is je belangrijkste vraag: ‘Welke planten zou ik echt in mijn eigen tuin willen hebben?’ Kijk welke planten je het mooist vindt en schrijf ook op waarom. Is het vanwege hun prachtige kleuren of luchtige karakter? Of de manier waarop ze bewegen in de wind? Misschien weet je toevallig dat het goede drachtplanten zijn voor bijen. Kies er eentje uit die je écht in de tuin wil hebben en bouw daar dan je plantenlijst omheen. Niet elk plant op je lijstje hoeft een spektakelstuk te zijn, het is ook belangrijk om wat rustige elementen in te bouwen. Sommige planten creëren een geweldige achtergrond waartegen andere weer beter uitkomen. Vooral kleine planten en siergrassen bieden een goede achtergrond of structuur. Als je ze tussen de meer uitgesproken planten zet, zorgen ze voor hoogte- en ritmeverschillen.
Echinops ritro ’Veitch’s Blue’ met Perovskia ’Blue Spire’
Houd het simpel Een beperkt aantal verschillende planten en het steeds herhalen van dezelfde kleuren en vormen is de beste weg naar een samenhangend geheel. Vergelijk het met de natuur waar op bepaalde plekken ook steeds dezelfde planten verschijnen. Vooral in een kleine tuin, waar alles om aandacht moet concurreren, wordt het snel een allegaartje wanneer je veel verschillende bloemen gebruikt. Houd als vuistregel aan: niet meer dan zeven verschillende soorten met drie verschillende bloeivormen. Herhaling is de sleutel.
05 2020 Tuinseizoen
61
1
2 1 2
Een caleidoscoop van vormen
Hier worden verschillende bloeivormen gecombineerd tot een tuin die heel lang bloeit. De aren van Salvia nemorosa ’Caradonna’, de bolle bloemhoofdjes van Echinacea pallida en de schermen van Eryngium agavifolium zien er samen prachtig uit. Lang nadat de bloemen zijn verwelkt, herinneren de zaadhoofden je aan de fraaie bloei. Een diversiteit aan bloemvormen trekt bovendien verschillende soorten bestuivers aan, die elk weer gespecialiseerd zijn in het bereiken van de voedselbron in specifieke bloemen. 1 Echinacea pallida 2 Salvia nemorosa ’Caradonna’
62
Tuinseizoen 05 2020
Goede vrienden
Deze twee planten passen heel goed bij elkaar. De vorm van de Phlomis-bloemen, in kransen rond kaarsrechte stengels, wordt herhaald in die van de Knautia, die qua plant juist veel warriger is. De bloemen van beide zijn zo rond als knopen, felgekleurd en vergelijkbaar van formaat. De sterke stengels van de Phlomis houden de Knautia omhoog. Dit is een hoge combinatie die een mooie doorkijk biedt naar planten die er achter staan. 1 Knautia macedonica 2 Phlomis russeliana
Mooie combinaties
4
3
1
2
Zij aan zij
Nepeta’s, tuingeraniums en het siergras Sesleria vormen een samenhangend geheel met bovendien nog een lint van Alliums erdoorheen. Nepeta ’Walker’s Low’ en Allium christophii kun je heel goed samen in één beplantingsschema gebruiken. De bloemhoofden zijn heel verschillend qua vorm, dus ze bieden een mooi contrast. Deze combinatie zal snel een lege plek opvullen, maar ze groeien allemaal vanuit een centraal punt en woekeren dus niet. Daarmee zijn ze heel geschikt voor een kleine tuin. 1 Allium christophii 2 Geranium x oxonianum ’Rose Clair’ 3 Nepeta ’Walker’s Low’ 4 Sesleria autumnalis
Boek Een tuin barstensvol bloemen – binnen een jaar & met vaste planten Auteur Lucy Bellamy Fotograaf Jason Ingram Aantal pagina’s 224 Prijs € 24,95 ISBN 9789062240579 Uitgeverij Jan van Arkel
05 2020 Tuinseizoen
63
Groene Passies OF JE NU EEN DOORGEWINTERDE TUINIER BENT OF NET JE EERSTE TUIN HEBT, TUINIEREN ROEPT ALTIJD WEL VRAGEN OP. OF HET NU GAAT OVER HEESTERS SNOEIEN, BLOEMEN ZAAIEN OF DE BODEMGESTELDHEID IN JE TUIN. IN DEZE RUBRIEK GEVEN ALBERT JAN EN LINDA PASSIES ANTWOORD OP PRANGENDE TUINVRAGEN. VADER EN DOCHTER ZIJN BEVLOGEN TUINIERS EN RUNNEN SAMEN HET BLOG WWW.GROENEPASSIES.NL
Q&A
OVER MAGNOLIA, UITLOPERS EN KLAVERTJES In de buurtuin staat een fluweelboom, niet ver van de gezamenlijke erfgrens. Al jarenlang komen er uitlopers van deze boom in onze tuin; deze trekken we er steeds uit. Maar hoe komen we er definitief vanaf? Als je de uitlopers zoveel mogelijk hebt verwijderd, kun je het best een wortelbegrenzer rondom de wortels aanbrengen. Hoe ouder de boom, hoe groter de kluit en hoe dieper je de wortelbegrenzer moet plaatsen. Ook daarna zullen achtergebleven uitlopers eerst nog bovenkomen. Na een tijdje zal dit beter gaan.
64
Tuinseizoen 05 2020
De Magnolia grandiflora naast ons huis wordt veel te groot. Kunnen we deze inkorten? Dikke afgezaagde takken van de magnolia hebben de neiging om in te rotten en de wond zal niet zo snel overgroeien. Daarom kun je magnolia beter niet snoeien. Als het écht nodig is, bijvoorbeeld als een tak uitgescheurd is na een storm, moet je de tak netjes afzagen tot op een zijtak. Als de boom te groot dreigt te worden, moet je hem op tijd snoeien. Snoei takken die nog niet zo dik zijn terug tot op een zijtak. Houd hierbij de vorm van de boom goed in de gaten. Je wil dat de boom ook na de snoei qua vorm in evenwicht blijft. Dit snoeien doe je het beste na de bloei.
Onze laurierhaag ziet er niet meer zo florissant uit, het blad is inmiddels geelgroen. Hoe kan ik hem weer mooi groen krijgen? Je zou de haag eerst goed moeten snoeien, zodat je hem behoorlijk inkort. De beste tijd hiervoor is in maart, voordat het groeiseizoen weer begint. Als reactie daarop zal de haag weer flink uitlopen en zichzelf verjongen. Je moet de haag dan wel bemesten met een organische meststof zoals gedroogde koemest.
Wanneer is de beste tijd om een pruimenboom te snoeien? Allereerst is het goed om te weten dat je een pruimenboom zo weinig mogelijk snoeit. Wel is het zinvol om de boom uit te dunnen. Haal het dode hout uit de boom, en snoei daarna de takken weg die naar binnen zijn gericht. Dit doe je om de kroon luchtig en open te houden, zodat de vruchten zoveel mogelijk zon krijgen. Snoeien doe je zo snel mogelijk na de oogst: in de nazomer (augustus, september).
Sinds een paar jaar heb ik last van een hardnekkig kruipend onkruid met donkerbruine blaadjes en gele bloempjes. Het lijkt wel een klavertje. Hoe ga ik dit het beste te lijf? Dit is een lastig te verwijderen klavertje. Als ze eenmaal bloeien, zetten ze zaden en worden het er alleen maar meer. Het is dus zaak om het bloeien voor te zijn. Verwijder ze zoveel mogelijk (met de hand). Gooi ze zeker niet op de composthoop! Schoffelen bij droog en warm weer is ook een goed idee. Dat is zeker niet afdoende, maar helpt enorm. Dit alles moet je zeer regelmatig bijhouden, alleen dan blijf je ze voor. Op een dag kom je ze alleen nog af en toe tegen. Helemaal weg krijgen lukt haast niet.
Mijn rozen zitten onder de bladluizen. Hoe kan ik ze op een milieuvriendelijke manier te lijf gaan? De meest natuurvriendelijke manier om deze luizen te bestrijden is met een flinke waterstraal. Zet de tuinslang op je rozen en spoel de meeste luizen weg. Een week later kun je dit nog eens herhalen.
05   2020 Tuinseizoen
65
TERRASJE PAKKEN Buiten de deur een terrasje pakken zit er mogelijk nog even niet in. Binnen de huidige beperkingen kan dat thuis gelukkig wél, dus zorg voor een extra gezellige zitplek in je tuin. TEKST: ANNEMARIE GÖRTS
66
Tuinseizoen 05 2020
Inspiratie
Mediterraan balkon Chillen kan natuurlijk ook op een gezellig ingericht balkon. Dit overdekte balkon in mediterrane sfeer is groot genoeg voor een heerlijke loungeset en manden beplant met lavendel en olijfboompjes. De zonwering is niet alleen functioneel, maar zorgt ook voor een gevoel van beschutting, net zoals de gordijnen aan de zijkant. FOTO: GAP PHOTOS/PIRU PICTURES 05   2020 Tuinseizoen
67
Vuurschaal
Hoe klein je tuin ook is, je kunt er altijd wel een sfeervolle plek creëren om buiten te kunnen relaxen. Indirecte verlichting zorgt hier ’s avonds voor extra sfeer, net als de vuurschaal die bovendien veel warmte geeft. Zo is het ook ’s avonds aangenaam buiten! FOTO: GAP PHOTOS/PAUL DEBOIS
Thema Strand
Om extra sfeer te creëren, kun je je terras een bepaald thema geven, bijvoorbeeld Ibiza, Mediterranée of Strand. Voor het grootste effect trek je zo’n thema consequent door in de keuze van materialen, kleuren, planten en accessoires. Maar alleen een wand met thema Strand - zoals hier - ziet er ook heel gezellig uit! FOTO: GAP PHOTOS/NICOLA STOCKEN
68
Tuinseizoen 05 2020
Inspiratie Aan de waterkant Een vlonder aan - of in dit geval boven - een natuurlijk ogende vijver geeft altijd een extra dimensie. Het gevoel alsof je in de natuur zit, werkt heel ontspannend. Bovendien is er op en rond de vijver volop dierenleven om van te genieten. FOTO: GAP PHOTOS/NOVA PHOTO GRAPHIK
05 2020 Tuinseizoen
69
Vrijheid-blijheid
Het voordeel van een gazon is dat je niet aan het terras bent gebonden. Je creëert er makkelijk een zitplek als je eens met meer mensen bent of als je eens op een ander plekje - bijvoorbeeld in de schaduw - wil zitten. Een inklapbare tafel en lichtgewicht stoelen zijn dan wel handig. Zo’n zitplek op het gras geeft al gauw een heerlijke gevoel van vrijheid-blijheid. FOTO: GAP PHOTOS/VICTORIA FIRMSTON
70
Tuinseizoen 05 2020
Inspiratie Oude fruitkistjes
1 Om met weinig middelen een gezellig hoekje te creëren kan een ware sport zijn, maar het is wel beter voor het milieu. Hier geen dure tuinmeubels maar oude fruitkistjes met vrolijke kussens om op te zitten. De lampjes van het lichtsnoer opgehangen aan tonkinstokken - zijn gedecoreerd met gekleurd papier waardoor deze erg lijken op fuchsiabloempjes. Heel sfeervol! FOTO: GAP PHOTOS/VICTORIA FIRMSTON
Feestelijk tintje
2 Het duurt misschien nog even voordat we weer een tuinfeestje kunnen geven, maar met je eigen huishouden eten in de tuin kan natuurlijk wel. In deze tuin zorgen de papieren bollen, opgehangen aan mooie linten, en de kannen vol pioenrozen en klokjesbloemen voor een feestelijk tintje. Dat wordt vast heel gezellig, zo onder de notenboom! FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
1
2
Potten en bakken
3 Heb je geen tuin, maar alleen een binnenplaatsje? Met vrolijk bloeiende planten in potten en bakken maak je hier eenvoudig je eigen paradijsje. Eenjarig zomergoed zorgt de hele zomer voor kleur, net zoals veel kuipplanten. Dit stel heeft gekozen voor Pelargoniums, doorbloeiende rozen en Mandeville in abrikooskleur. FOTO: GAP PHOTOS/NOVA PHOTO GRAPHIK
Gefilterd licht
4 ’s Zomers is het vaak te warm om in de volle zon te zitten. Een terras in de (half)schaduw is dan een uitkomst. Dit vlonderterrras met vaste tuinbank en multifunctionele zitmuur is ideaal, want hier kun je kiezen of je in de zon of schaduw wil zitten. Dit dankzij de pergola, begroeid met een klimroos en een blauweregen. Deze zorgt voor aangenaam gefilterd licht. FOTO: GAP PHOTOS/COLIN POOLE
3
Back to basics 5
Een blok hout, een fruitkistje, houtsnippers en een paar oude bakstenen… Veel meer is niet nodig voor een gezellige barbecueplek in de (volks)tuin. Kortom, back to basics! FOTO: GAP PHOTOS
4
5 05 2020 Tuinseizoen
71
‘HET IS FIJN OM TE WETEN DAT JE IETS DOET VOOR DE WIJK’ Leonie Ruissen heeft haar eigen paradijstuin in Breda. Op die kleurrijke plek verbouwt ze groenten en fruit, maar ze geeft ook workshops en ze leert kinderen spelenderwijs meer over planten. Haar groene oase is volgens de vrolijke Leonie een plek van overvloed en acceptatie, waar iedereen zijn eigen gang kan gaan. Op dit moment is ze druk bezig met het gereed maken van de nieuwe locatie van haar tuin. TEKST: RUTH SMEETS FOTO’S: LEONIE RUISSEN
72
Tuinseizoen 05 2020
Groen talent GROEN IS MEER DAN TUINIEREN ALLEEN. WAAR DE ÉÉN DAGELIJKS IN DE TUIN AAN HET WERK IS, IS DE ANDER ALTIJD OP ZOEK NAAR DE MOOISTE EN BESTE CULTIVAR. IEDER ZET ZIJN GROENE TALENT OP ZIJN EIGEN MANIER IN. IN DEZE RUBRIEK LATEN WE JE IEDERE EDITIE KENNIS MAKEN MET ZO’N GROEN TALENT. DEZE KEER LEONIE RUISSEN.
WAT VOOR SOORT ACTIVITEITEN EN WORKSHOPS ORGANISEER JE IN DE PARADIJSTUIN? “Dat ligt een beetje aan het seizoen. In het voorjaar gaan we vaak zaaien, oogsten en koken met wat we geoogst hebben. Er worden ook hutten gebouwd en creatieve dingen gedaan. Daarnaast geef ik educatieve workshops voor kinderen, zodat ze spelenderwijs leren hoe planten heten en eruitzien. Momenteel ben ik bezig met een verhuizing; de paradijstuin gaat naar een andere locatie. De tuin komt naast een centrum voor dementerenden. Ik wil graag koffieochtenden voor deze mensen organiseren, paden maken waar ze met de rolstoel doorheen kunnen en iets verzinnen zodat ze op buikhoogte kunnen oogsten.”
NAAM Leonie Ruissen LEEFTIJD 35 BURGERLIJKE STAAT Relatie WOONPLAATS Breda GROEN MOTTO ‘In mijn tuin is altijd overvloed; er is altijd meer dan je op kan’ GROEN TALENT Heeft haar eigen paradijstuin EEN PARADIJSTUIN, DAT KLINKT ERG VROLIJK EN CREATIEF. HOE IS HET IDEE VOOR JOUW TUIN ONTSTAAN EN WAAROM BEN JE ERMEE BEGONNEN? “Ik ben kunstenares, maar toen ik een burn-out kreeg, wist ik het allemaal niet meer. Ik wandel graag en ik ben veel in de natuur, daarom ben ik eerst een volkstuin begonnen. Ik weet nog goed dat ik een keer bij een groep mensen zat die een ecologisch dorp wilden starten. Ik ging nadenken wat mijn functie in zo’n dorp zou kunnen zijn. Door een tv-programma over paradijstuinen kwam ik toen op het idee om mijn eigen eetbare paradijstuin te beginnen. Het moest een inspirerende plek worden waar mensen samenkomen. In mijn eerste volkstuin wilde ik op een gegeven moment weg, omdat ik daar niet echt vrij kon zijn vanwege de strikte regels. Zo kreeg ik opmerkingen als ik mijn bloemen niet recht zaaide met een touwtje erlangs. Dat recht zaaien is niets voor mij. Uiteindelijk ben ik naar een buurttuin verhuisd, waar ik een stuk vrijer was. Na een aantal jaar durfde ik daar te beginnen met het geven van workshops. En zo is de paradijstuin steeds verder uitgegroeid.”
workshops. Hoe lang ik bezig ben met de tuin durf ik niet te zeggen. Ik doe wat nodig is. Nu ben ik natuurlijk veel bezig met het opknappen en opruimen. En daarbij heb ik ook nog een blog over de tuin, waarvoor ik foto’s maak en bewerk.” WAT IS DE MEEST BIJZONDERE HERINNERING AAN JE PARADIJSTUIN? “Ik weet nog dat er een keer een blind meisje langskwam, ze vond het hartstikke leuk om te schilderen en ze deed ook aan andere activiteiten mee. En vanuit de buitenschoolse opvang komt er vaak een autistisch jongetje langs. Hij doet nooit mee met de workshops, maar hij is wel helemaal in zijn element in de tuin. Hij is er helemaal door opgebloeid. En dat vind ik zo
‘Ik geef workshops aan kinderen, zodat ze spelenderwijs leren hoe planten heten en eruitzien.’ WELKE EETBARE GEWASSEN VERBOUW JE IN JE TUIN? “Ik heb veel verschillende kruiden voor thee, verschillende soorten munt, bieslook, salie en rozemarijn. Maar ook sla, andijvie, courgettes, een vijgenboom, fruitbomen en bessen. Eigenlijk alles wat je in Nederland kunt telen. Alleen wortels willen nooit lukken. Geen idee waarom. In een kasje verbouw ik daarnaast tomaten en paprika’s. En ik heb eetbare bloemen. Ik vind het belangrijk dat de planten er mooi en gezellig uitzien.” WAAROM EEN NIEUWE LOCATIE? “De plek waar ik al die jaren zat, was tijdelijk. De paradijstuin verhuist nu naar Brabantpark, een wijk verderop. Ik heb veel contact met een buurtwerker daar, die ook weer allerlei contacten heeft in de wijk. Ik hoop dat de nieuwe locatie een bruisende plek wordt, waar veel wordt samengewerkt met jong en oud. Ook wil ik dat er activiteiten kunnen plaatsvinden waarbij ik niet altijd aanwezig hoef te zijn. Denk aan een kookworkshop die door iemand anders wordt gegeven. Maar, eerst moet de tuin klaar zijn. In maart hebben we omgespit en bemest. Wanneer de tuin echt helemaal klaar is en open gaat, kan ik nu nog niet te zeggen.” ONDERHOUD JE DE PARADIJSTUIN HELEMAAL ZELF? “De tuin bijhouden doe ik voornamelijk zelf. Al springt er soms wel iemand bij. Voor de workshops heb ik vrijwilligers. En ik heb contact met de buitenschoolse opvang: in ruil voor vrijwilligers mogen de kinderen meedoen met mijn
mooi! Ook vind ik het heel leuk om te ontdekken hoe mensen in de paradijstuin hun weg vinden en hoeveel ze leren. Het geeft een heel fijn gevoel om te weten dat je iets doet voor de wijk. Daar krijg ik veel energie voor terug.” WELKE BOODSCHAP PROBEER JE AAN BEZOEKERS MEE TE GEVEN? “Iedereen is welkom en het maakt niet uit wie je bent. Sommige kinderen vinden het helemaal niet interessant om mee te doen aan een workshop. Dan denk ik: ‘je hebt al de hele dag op school gezeten, ga lekker spelen’. Het is ook wel echt een ontdekkingstocht voor mezelf. Hoe kan ik het beste met kinderen omgaan? Wanneer moet ik consequent zijn en wanneer laat ik ze vrij? Op een gegeven moment kwam ik op het idee om ze een hut te laten bouwen. Maar niet alleen jongens hoeven te boren en spijkeren en niet alle meisjes hoeven gordijntjes te maken. Die rollen mogen gerust omgewisseld zijn. Doe waar je zin in hebt en zet met z’n allen iets moois neer.”
Benieuwd naar de nieuwste ontwikkelingen van de paradijstuin? Leonie houdt een blog bij met foto’s en verhalen. Kijk op www.leoniesparadijs.com.
05 2020 Tuinseizoen
73
tuinnieuws BoxvolBloemen
Als gevolg van het coronavirus is de internationale bloemen- en plantenhandel tot stilstand gekomen. Kwekers worden hierdoor snoeihard geraakt. Met de komst van BoxvolBloemen is de tijd, liefde en aandacht die de kwekers in hun planten hebben gestopt niet voor niets geweest. Om seizoensplanten toch een bestemming te geven, komen ze in één van de drie verrassingsboxen van BoxvolBloemen terecht: de BinnenBox, BuitenBox of PlukBox. Deze boxen kun je met een paar muisklikken bestellen, waarna ze bij je thuis worden bezorgd of voor je klaarstaan op een van de vier Pick Up Points. Op deze manier worden planten gespaard, krijgen kwekers een eerlijke prijs en krijg jij een sfeervol (buiten)interieur. www.boxvolbloemen.nl
Natuurlijke vijanden voor een tuin in balans
De urban moestuin
Huw Richards is een 20-jarige tuinvlogger uit Wales. Zijn missie is om mensen weer in contact te brengen met het voedsel dat ze eten en hen aan te moedigen om hun eigen eten te verbouwen. Dat kan zowel op de vensterbank als in een stads- of volkstuin. In zijn boek ‘De Urban Moestuin’ laat Huw zien dat iedereen zijn eigen groenten kan verbouwen, ongeacht ervaring of beschikbare vierkante meters. Huw maakt gebruik van biologische kweekmethoden en geeft veel tips voor bijvoorbeeld het duurzaam beschermen van je gewassen, het maken van een compostbak en hergebruik van materialen. De Urban Moestuin – Huw Richards, 224 pagina’s, prijs: € 19,99. Uitgeverij Forte Uitgevers, ISBN 9789462502420 74
Tuinseizoen 05 2020
Vanaf nu wil je heerlijk genieten van je tuin. De eerste tuinklussen zijn geklaard en alles groeit er lustig op los. Het laatste waar je zin in hebt, zijn kale plekken in je gazon, veroorzaakt door plaagdieren. Gelukkig kun je deze op een natuurlijke wijze bestrijden. Elk plaagbeestje heeft zijn eigen natuurlijke bestrijder in de vorm van aaltjes, sluipwespen, roofmijten, gaasvliegjes of lieveheersbeestjes. Zo kun je aaltjes bestellen tegen bodeminsecten als emelten, die zorgen voor de kale plekken in het gras. Of maak gebruik van de larven van lieveheersbeestjes, die massa’s bladluizen verorberen. Let wel op: elk dier, hoe klein ook, heeft een functie in de natuur. Als je slechts enkele plaagbeestjes ziet, hoef je die dus niet meteen te bestrijden. Slakken bijvoorbeeld ruimen allerlei organisch materiaal op en zijn nuttig in de kringloop. Maar als er een echte plaag ontstaat, zijn er veel soorten natuurlijke vijanden voor in de tuin, gazon, kas of in je huis. Zo kunnen je planten gezond groeien en bloeien! Kijk voor meer informatie op www.ecostyle.nl
Tuinnieuws VOOR AL JE TUINKLUSJES Rugpijn na het uitvoeren van tuinklusjes is verleden tijd. Met de MultiBrush Speedcontrol van Gloria Huis enTuin kun je gewoon blijven staan, terwijl je gemakkelijk de stenen van je terras en houten oppervlakken zoals je vlonderterras schoonmaakt, voegen reinigt en overhangend gras verwijdert. De MultiBrush heeft een krachtige elektromotor en biedt de mogelijkheid om snoerloos te werken. De accu en snellader garanderen dat je goed kunt doorwerken zonder lange onderbrekingen. De MultiBrush Speedcontrol wordt geleverd met een brede kunststof steenborstel en met een stalen voegenborstel. Ook voor andere oppervlakken of toepassingen zijn opzetstukken verkrijgbaar, zoals de graskantensnijder Cut & Brush. Het apparaat is zonder gebruik van gereedschap in een mum van tijd om te bouwen. MultiBrush-apparaten zijn onder andere verkrijgbaar bij Welkoop en de Boerenbond. www.gloriagarten.de/nl
Leerzaam familieproject
Bomen hebben de unieke eigenschap dat ze een positieve bijdrage leveren aan het klimaat door CO2 uit de lucht te absorberen. YOUR TREE is een leuk en leerzaam familieproject, waarmee je een positieve bijdrage levert aan de CO2-balans en je houdt er nog eens een mooie boom aan over ook! De YOUR TREE bloempotten zijn gemaakt van bamboevezels, maiszetmeel en dennenhars en zijn er in vier pastelkleuren. In de pot zitten FSC-gecertificeerde boomzaden, waarbij je keuze hebt uit een dennen- of een berkenboom. In het eerste jaar staat de pot binnen, na ongeveer een jaar kan de kleine boom in zijn 100% biologisch afbreekbare pot in de tuin worden geplant. Ook leuk om cadeau te geven! Prijs per pot met zaden: € 9,95. www.rig-tig.com
RUNAWAY BRIDE
Runaway Bride is de ongewone naam van een nieuwe hortensia, die dankzij zijn opvallende uiterlijk en talloze, sneeuwwitte bloemen sterk verschilt van andere soorten. In tegenstelling tot andere hortensia’s zitten de bloemen niet alleen aan het eind van de takken, maar ook erlangs. De plant werd in 2018 uitgeroepen tot ‘Plant of the Year’ tijdens de Chelsea Flower Show en is nu ook verkrijgbaar in Nederland. Runaway Bride bloeit vanaf mei en dankt zijn naam aan de unieke, hangende groei, die doet denken aan een trouwjurk. De hele zomer blijft de plant nieuwe bloemen aanmaken, die bij lagere temperaturen zachtroze kleuren. In het najaar kleuren de groene bladeren oranjerood. Door de compacte vorm van zo’n 60 cm hoog kun je Runaway Bride prima in een pot op je balkon of terras zetten. Of gebruik hem als kamerplant op een lichte plek in huis. Deze hortensia is onder meer verkrijgbaar bij tuincentra. www.hydrangearunawaybride.com/nl
Efficiënte aanpak tegen de buxusmot Helemaal verdwijnen zal de buxusmot niet meer, maar met een correcte en efficiënte aanpak kan de plaag goed onder controle blijven. De beste manier, naast observeren, is om minstens een keer in het voor- of najaar de buxusplanten te snoeien. Op die manier verwijder je haarden met overwinterende rupsen. Belangrijk is wel om het snoeiafval snel te verwijderen in een afgesloten zak en af te voeren naar het recyclagepark, waar het op een correcte manier gecomposteerd wordt. Bij zware aantastingen kan een behandeling met biologische insecticide nodig zijn. Ga voor een product op basis van spinosad en vraag advies over het correct gebruik. Een aangevreten plant kan met goede verzorging helemaal herstellen, zelfs na zware aantasting. In de zomer verschijnen na 6 tot 8 weken alweer nieuwe scheuten. Kijk voor regionaal advies over de buxusmot op www.SOSbuxusmot.be
05 2020 Tuinseizoen
75
LANG LEVENDE TUIN
HoveniersverenigingVHG heeft een Facebookpagina boordevol tuintips, waarmee jij je tuin de komende tijd levendig houdt. De branchevereniging deelt onder andere waar je biologische bloemenzaden kunt ophalen en hoe je je tuin kunt aanpassen aan het veranderend klimaat. Ook voor tips om vlinders aan te trekken, je tuin te vergroenen en de bodem de verbeteren ben je op deze pagina aan het goede adres. Zeker de moeite waard dus om een keer een kijkje te nemen op Lang Levende Tuin!
MULTI-INZETBARE HEGGENSCHAREN
Tuinieren voor je geestelijk welzijn
Wie in de aarde wroet, leegt ook het hoofd. In ‘Tuinieren voor de geest’ onderzoekt de Britse psychiater Sue Stuart-Smith hoe tuinieren onze innerlijke wereld beïnvloedt. Uit resultaten van horticulturele therapie blijkt namelijk dat het proces van creëren en verzorgen, snoeien en bemesten invloed heeft op ons geestelijk welzijn, het vermogen tot zelfreflectie en op onze creativiteit. Stuart-Smith baseert zich op de neurowetenschap en de psychoanalyse en put rijkelijk uit haar eigen praktijk en het echte leven. Ze laat zien hoe tuinieren niet slechts beperkt is tot het verzorgen van bloemen en planten, maar dat het helend kan werken en inspiratie kan bieden om de geest te verrijken. Tuinieren voor de geest – Sue Stuart-Smith, 356 pagina’s, prijs: € 22,99. Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 5009 2
76
Tuinseizoen 05 2020
Gardena presenteert dit tuinseizoen een nieuwe collectie van vijf heggenscharen. Die zijn ontwikkeld voor het snoeien van hagen, maar ze zijn ook geschikt voor struiken, klimplanten en gras. De heggenscharen zijn multi-inzetbaar, licht van gewicht en hebben een ergonomisch ontwerp en modern design. De lange, precisiegeslepen stalen messen met antikleefcoating zorgen ervoor dat het gereedschap een lange levensduur heeft. Door de werkhoek komen je handen bovendien niet in contact met de haag. Bijna alle heggenscharen hebben een geïntegreerd systeem waarmee je ook dikkere takken moeiteloos afknipt. De nieuwe heggenscharen zijn verkrijgbaar via tuincentra, dhz-markten en webshops vanaf € 32,99. Kijk voor meer informatie op www.gardena.com
SPOT DE CITROENVLINDER
Als achteruit kijken geen zin heeft en vooruit kijken even niet kan, kijk dan zoveel mogelijk om je heen! In de natuur spot je namelijk de mooiste vlinders, zoals nu de citroenvlinder. Groot, felgeel, opvallend en niet te verwarren met een andere soort. Ook het boomblauwtje, de atalanta en de kleine vos worden overal opgemerkt. Heb je een vlinder gezien? Geef dan je waarnemingen door op www.vlinderstichting.nl
Tuinnieuws BIOLOGISCHE BESTRIJDING RUPSENPLAAG Ben je helemaal klaar met rupsen die je planten, groenten of (fruit)bomen belagen? ECOstyle heeft de oplossing met RupsVrij. Dit is een biologische spuitvloeistof met microorganismen als werkzame stof. Het nieuwe middel werkt effectief tegen diverse soorten rupsen, waaronder die van de buxusmot, wintervlinder en het koolwitje. RupsVrij is onschadelijk voor bijen en je kunt het gebruiken in je sier-, moes- of fruittuin. Bij een rupsenplaag bespuit je de plant met RupsVrij, waarna de rupsen die van de bladeren eten geïnfecteerd worden met micro-organismen. Zo stoppen ze na enkele uren met eten en worden de planten met rust gelaten.www.ecostyle.nl
DIY: HANGENDE GERANIUMS Juist als je weinig ruimte hebt op je balkon of terras zijn
FOTO’S: SHUTTERSTOCK E.A.
FOTO: PELAGONIUM FOR EUROPE (PFE)
geraniums in hangpotten dé uitkomst. Zo’n zwevend tuintje kun je eenvoudig zelf maken. Heb je een schilderijlijst over? Maak dan een levend schilderij van geraniums. Plant ze in terracotta potten met voorgeboorde gaatjes in de rand (of kies conservenblikken waar je een gaatje in tikt) en rijg daar het touw doorheen, zodat je de potten kunt ophangen. Een ander idee is om een schommel te maken. Je zet dan drie potten met geraniums op een rij en je verbindt aan de voor- en achterkant bijvoorbeeld twee bamboestokken met elkaar. Aan de vier uiteindes van het frame knoop je touw en je kunt je ‘geraniumschommel’ ophangen. Kijk voor meer inspiratie op www.facebook.com/mijngeranium
4
WATERGEKLATER
Met de nieuwe waterornamenten van Ubbink Garden kun je een sfeervol hoekje creëren in jouw tuin of een opvallend statement maken. De blauwe of gele tuinfiguren lachen je de hele dag toe en zorgen ervoor dat je zelfs na een stressvolle dag vrolijk wordt. Plaats de ‘Be Happy’ als spuitfiguur bij een vijver of gebruik hem als vrijstaande tuindecoratie. Deze ornamenten zijn verkrijgbaar in 19 of 29 cm hoogte, vanaf € 49,95. Ga je liever voor een rustgevend effect in de tuin? Kies dan voor de Ardeles. Naar deze cilinder van acryl met ledverlichting en een tornado-watereffect kun je vooral in het donker uren kijken. Plaats het ornament op het bijgeleverde rooster met reservoir. Ardeles inclusief ledverlichting, waterpomp en reservoir kost € 249. De Ubbink vijverproducten vind je in vrijwel iedere tuinspeciaalzaak en bij online winkels. www.ubbinkgarden.com
Nationale Tuincheckapp
Hoe prettig is jouw tuin of balkon voor mens en dier? Met de NationaleTuincheckapp ga je eenvoudig na hoe duurzaam jouw buitenomgeving is.Hoe ga je bijvoorbeeld om met de bodem? Hoe bestrijd je ongewenste insecten en planten? En wat voor tuinafscheiding heb je? Op basis van je antwoorden wordt een score berekend,van A (heel goed) tot G (werk aan de winkel) en krijg je tips.En die kun je toepassen voor een groenere en fijnere tuin.Download de app NationaleTuincheck gratis in de App Store of via Google Play. 05 2020 Tuinseizoen
77
Doe mee & win
1x waaierpalm en 2x cadeaukaart van Bomenbezorgd.nl Bij Bomenbezorgd.nl vind je de boom die je zoekt en het mooie is: je hoeft er de deur niet voor uit! Op de
website kun je kiezen uit een groot assortiment laan- en sierbomen, leibomen, vormbomen, fruit- en bloesembomen, mediterrane bomen en hagen. De bestelling wordt binnen vijf werkdagen gratis thuisbezorgd. Waaierpalm Altijd al een mooie palm in je tuin willen hebben? Doe dan mee met de puzzel en maak kans op deze fraaie Trachycarpus fortunei. Deze waaierpalm heeft maling aan vorst en verdraagt temperaturen tot wel -16 °C. Daardoor is deze palm ideaal voor onze contreien. De Chinese waaierpalm is eenvoudig te onderhouden. Hij stelt geen hoge eisen aan de vochtigheid van de grond en hoeft slechts 1 tot 2 keer per jaar met palmvoeding bemest te worden. Geschikt voor in een pot of vollegrond. Cadeaukaart Geen waaierpalm gewonnen? Twee andere winnaars ontvangen een cadeaukaart, waarmee ze zelf een boom of haag kunnen uitkiezen. Zoals een geurend citrusboompje, lekkere abrikoos of mooie vormboom. Keus genoeg!
€ 119,95 (palmboom) € 50 (cadeaukaart)
T.w.v.: en
Zweeds raadsel Los de puzzel op en breng de letters in de genummerde vakjes over naar de corresponderende vakjes onder de puzzel. ontsteking binnenkomst
dierentuin in A'dam
4
teerproduct
mak
bewijsstuk
weekdier
2
lomperik
6
braadpan ongevuld
ijdeltuit
koper
leemte
verdikt sap
9 riv. in Duitsland deel v.e. trap
gravure
1
5
vleesstokje vreemde munt
pl. in Gelderland
voorzetsel
dringend rondhout Europese vrouw riv. in Rusland
7
tweetal
8
3
muggenlarve
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
FOTO: SHUTTERSTOCK
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.BOMENBEZORGD.NL
MEEDOEN?
GA NAAR WWW.TUINSEIZOEN.COM/WINNEN EN GEEF JE OPLOSSING DOOR. DIT KAN TOT 30 JUNI 2020. DE WINNAARS KRIJGEN VANZELF BERICHT. 78
Tuinseizoen 05 2020
4x Tuinseizoen cOadoeakulteeukgeovmen! voor € 27,50 + groene gieter! GRATIS GIETER Inhoud 8 liter 39,5 x 22 x 36,5 cm.
Juni 2020
Ga voor dit abonnement en andere aanbiedingen naar: tuin.mijntijdschrift.net
WWW.TUINSEIZOEN.COM
PRACHTIG BLAUW Riddersporen die je hart veroveren
Dahlia’s toppen, sla zaaien & thee uit eigen tuin
Stay-at-home inspiratie
Dromen van Engelse tuinen
LEUKE DIY! Wigwam voor je plantenbakken
Fijne terrassen
Komkommer
Uit eigen tuin
Heerlijke zomertuinen ∙ De Vorst Hof ∙ De Bojem ∙ Privétuin Laurence Machiels BP
TUINSeizoen
TUINSeizoen Juni 2020 ∙ € 6,95
Het abonnement loopt minstens 4 nummers en is tot wederopzegging. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch. Je bijdrage in de verzendkosten van de gieter bedraagt € 3,95.
‘Alleen al vanwege de naam zou je deze dame toch in je tuin willen hebben?’
80
Tuinseizoen 05 2020
Favoriet van Annemarie GROENDREDACTEUR ANNEMARIE GÖRTS WERKT EIGENLIJK LIEVER IN HAAR TUIN DAN DAT ZE ACHTER HAAR COMPUTER ZIT. TOCH DEELT ZIJ AL RUIM TWINTIG JAAR HAAR KENNIS VAN GROEN MET DE LEZERS VAN TUINSEIZOEN. IN DEZE SERIE LAAT ZE JE IEDERE MAAND KENNIS MAKEN MET EEN VAN HAAR FAVORIETE PLANTEN.
Rosa ’Ghislaine de Féligonde’ Wil je een weelderige klimroos die heerlijk lang bloeit? Met een wolk van zacht geurende bloemen in een warme tint? Dan val je vast, net als ik, voor Rosa ’Ghislaine de Féligonde’.
J
TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO: ANNEMARIE GÖRTS, SHUTTERSTOCK, ANOES MELSE (PORTRETFOTO)
uni is dé maand voor rozen. Met hun charmante, soms heerlijk geurende bloemen zorgen ze in de tuin voor de kers op de taart. Ik kan soms ook jaloers zijn op tuineigenaren met een overdaad aan uitbundig bloeiende rozen, vooral als ze onderdeel vormen van een gemengde border met vaste planten of als ze nonchalant tegen de gevel of over een prieel groeien. Daarom hebben Engelse tuin zo’n aantrekkingskracht op mij. Rozen vormen daar een vanzelfsprekend onderdeel van de tuin; zonder rozen is een Engelse tuin niet compleet. Ook vorig jaar tijdens de lezersreis naar Isle of Wight kon ik mijn hart ophalen. Voordat we de overtocht naar dit prachtige eiland voor de zuidkust van Engeland maakten, bezochten we onder meer Englefield House. Daar maakte mijn hart een sprongetje toen ik er in een formele tuin Rosa ’Ghislaine de Féligonde’ ontdekte, sierlijk groeiend over een barokke balustrade (foto). Frankrijk Anderhalf jaar geleden plantte ik deze klimroos in mijn eigen tuin en ik kan niet wachten tot hij net zo uitbundig bloeit als bij Englefield House. Normaal gesproken zou ik van zo’n rozenwolk - op onze arme zandgrond - niet eens durven dromen. Maar al jarenlang zie ik Ghislaine ’s zomers in volle glorie in een tuin bij mij in de buurt. Die tuin is van goede vriendin en tuinontwerper Karin Krol. “Ik heb deze klimroos ooit ontdekt in Frankrijk”, vertelt ze. “Daar zag ik hem voor het eerst bij een kasteel. Zó mooi!” In Nederland bleek Ghislaine ook goed verkrijgbaar te zijn, dus plantte ze een exemplaar in haar eigen tuin om hem uit te
proberen. “Ik gebruik deze klimroos nu ook veel in andere tuinen, want je kunt hem op elke grondsoort planten én je kunt hem, als dat nodig is, goed terugsnoeien.” Dat het een ijzersterke roos is, bleek toen ze hem vorig jaar naar een wat betere plek in haar tuin verplantte. Hoewel hij al zes jaar oud was, flink werd teruggesnoeid en noodgedwongen met weinig wortels werd verhuisd, maakte hij al snel weer krachtige nieuwe scheuten bij de voet aan. Zorg bij het aan- of verplanten van een roos wel voor een goede start.Verbeter vooral arme zandgrond vooraf met een flinke lading compost of speciale rozengrond. Tweejarig dochtertje Rosa ’Ghislaine de Féligonde’ heeft nog meer pluspunten: hij is niet gevoelig voor ziekten en plagen, kan zowel in de zon als in de halfschaduw én heeft geen doorns. Kortom, een gezonde, makkelijke roos waar je je armen niet aan openhaalt! Daarbij is Ghislaine een doorbloeiende roos die in ieder geval op een zonnige plek goed doorbloeit. De kleine, gevulde bloemen staan in trossen aan sierlijk overhangende takken en omdat ze tijdens de bloei van abrikoosgeel naar crème wit verkleuren, zorgt dat binnen de wolk aan bloemen voor een prachtig gemêleerd effect. De bloemen geuren bovendien licht, hoewel ik dit zelf niet altijd ruik. Alsof dit alles niet genoeg is, geeft ’Ghislaine de Féligonde’ ook in de herfst een mooi beeld door de talrijke rode bottels. Dat komt omdat deze fraaie klimroos tot de ramblerrozen behoort. Ramblers zijn krachtig groeiende klimmers die soms wel 10-15 m lange takken maken, en als toegift geven ze na hun overdadige bloei rozenbottels. Ze zijn prachtig om over een pergola of een schuurtje te laten groeien en je kunt ze zelfs in een boom laten
klimmen. Rosa ’Ghislaine de Féligonde’ wordt ‘slechts’ 2-3 m hoog en je zou hem - als je de ruimte hebt - ook als sierlijke, fraai overhangende struik kunnen toepassen. Deze fraaie roos heeft dus veel te bieden. Alleen al vanwege de naam zou je deze dame toch in je tuin willen hebben? Maar wie was deze Ghislaine de Féligonde eigenlijk? In 1916 vernoemde de Franse kweker Eugène Turbat zijn nieuw geïntroduceerde roos naar het tweejarige dochtertje van graaf Charles de Féligonde en zijn vrouw Odette de Martel, lees ik online in een artikel van Karin Schacknat (uit Onze eigenTuin, zomer 2016). Na haar dood in 1994 is Ghislaine bijgezet in het familiegraf bij het landgoed Chantemesle nabij Chartres. Of de naar haar vernoemde rozen die haar vader - een fervent tuinier - er meer dan honderd jaar geleden plantte er nog staan valt te betwijfelen. Bij Englefield House in Reading (Engeland) kun je deze prachtige rambler in ieder geval tegenkomen. Echter niet in deze corona-zomer…
05 2020 Tuinseizoen
81
Colofon
WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN FOTO’S: GAP PHOTOS, GERT TABAK, ANNEMARIE GÖRTS, FLEUROSELECT, KATJA STARING
Volgendekeer oen in Tuinseiz
Een zomerlang genieten in eigen tuin.
Tuinseizoen in juli
GERENOVEERDE DROOMTUIN VAN TON TER LINDEN EN GERT TABAK IN DE ZOMER IS HET ALLE DAGEN FEEST IN DE VORST HOF ➤ CHELSEA INSPIRATIE: HEERLIJKE TUINHOEKJES ➤ GEVELTUINTJES IN GENT ➤ HOE GEKKER HOE LEUKER, VINDT KWEKER CHRIS TILANUS VAN MORNING GLORY ➤ RUDBECKIA GEEFT MAANDENLANG BLOEMEN ➤ STAP VOOR STAP IRIS DELEN ➤ DE MOOISTE VOLKSTUINVERHALEN VAN SUZANNE DE BOER EN MARIEKE DE GEUS ➤
Vanaf 18 juni ligt Tuinseizoen juli in de winkel 82
Tuinseizoen 05 2020
Hoofdredacteur: Jacqueline Leenders Adjunct-hoofdredacteur: Monique van der Voort Eindredactie: Monique van der Voort, Danique Pals Redactie: Annemarie Görts, Lisa Verdoorn-Middelkoop, Janouk Vermaas, Danique Pals, Janneke de Wit, Ruth Smeets (stagiaire) Coördinatie lezersreizen: Lidy Verdoolaege Medewerkers: Laurence Machiels, Kristel Engelen, Linda en Albert Jan Passies, Hanneke Reijbroek, Robert Mabic, Roel Vorsthof, Katja Staring, Kaat Schaubroeck, Veronique De Walsche Redactie Tuinseizoen: e-mail: redactie.tuin@vipmedia.nl Voor Nederland: Tuinseizoen, Postbus 7272, 4800 GG Breda. Tel. 076 - 530 17 15 Voor België: Tuinseizoen, Komiteitstraat 46-52, 2170 Merksem. Tel. 03 / 645 42 94 Internet: www.tuinseizoen.com Bladmanager/advertentie acquisitie: Marc Cruyplant Tel. Nederland: 076 - 530 17 27 Tel. België: 03 / 645 53 02 Johan Heystek Tel. Nederland 076 - 850 70 18 Marketing: Chiara van Roeyen Directie: Ed Bruijns (verantwoordelijk uitgever) Distributie losse verkoop: Betapress BV (Nederland) AMP NV (België) Vormgeving: Daniël Müller Druk: PreVision Graphic Solutions BV ISSN 0929-1512 Abonnementen en bestellingen: Voor Nederland: tel. 076 - 530 17 18 Voor België: tel. 03 / 645 42 94 e-mail: abo.tuin@vipmedia.nl Oude nummers van Tuinseizoen kun je bijbestellen via www.vipwinkel.nl Opzegging abonnementen: Abonnementen zijn tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden na afloop automatisch overgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd (opzeggen kan wanneer je dat wilt). Kwartaalabonnementen zijn ook tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden telkens met een kwartaal verlengd (opzegging is per kwartaal). Opzegtermijn is in alle gevallen 1 maand. Je kunt opzeggen via bovenstaand telefoonnummer of via abo. tuin@vipmedia.nl. Je kunt ook een brief sturen naar Vipmedia, Postbus 7272, 4800 GG Breda. Een jaarabonnement kost € 58,95 (10 x Tuinseizoen). Prijswijzigingen voorbehouden. Abonnementen kunnen elke maand ingaan. Je naam, adres en telefoonnummer worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand wordt gebruikt voor het uitvoeren van de met jou gesloten overeenkomst. Daarnaast kunnen wij jouw gegevens gebruiken voor marketingdoeleinden. Als je niet wilt dat jouw gegevens hiervoor worden gebruikt, kun je dit schriftelijk aan ons melden. Stuur hiervoor een verzoek aan Tuinseizoen: voor Nederland: Postbus 7272, 4800 GG Breda en voor België: Meereigen 169, B-2170 Merksem. Niets van deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
A better garden starts with a better plant uniek & innovatief prijs winnaars
meerdere seizoenen aantrekkelijk
kleurrijk & gezond winterhard
Voordat ze uw tuin bereiken worden PROVEN WINNERS® uitgebreid getest op kleur, geur, hoeveelheid bloemen, blad en hun vermogen om makkelijk te gedijen. Slechts een paar bewijzen dat ze het waard zijn om een PROVEN WINNERS® plant worden. Voor de beste kwaliteitsplanten vraag naar PROVEN WINNERS® bij uw lokale tuincentrum of vind ze in de opvallende witte pot. www.provenwinners.eu
makkelijk in onderhoud
Laat je inspireren Alles om te zaaien koop je natuurlijk bij DEZADEN.NL
Een warm welkom voor bijen en vlinders in jouw tuin!
www.dezaden.nl LOGO DE ZADEN.indd 1
19-02-16 12:39