STALINS ALPINISTEN

Vlak voor de Russische inval in Oekraïne verscheen de Duitse vertaling van Stalins Alpinisten van Cédric Gras. Wat een timing, want na het lezen over stalinistische zuiveringen waar ook Sovjetklimmers het slachtoffer van werden, drong zich de vergelijking op met het Rusland van Poetin. Zijn retoriek klinkt als een beklemmende echo uit een duister Sovjetverleden.

TEKST ROBERT ECKHARDT I n de stalinistische Sovjet-Unie werd bergsport – oorspronkelijk bedreven door de Europese, kapitalistische elite – een metafoor voor het proletarisch socialisme. Ook Lenin zelf had immers toppen bestegen gedurende zijn ballingschap in Zwitserland. Socialisme (of communisme) werd vergeleken met een berg die veroverd moest worden, een klim naar een betere wereld onder leiding van de geniale gids Jozef Stalin. Klimmen werd zo sterk gepolitiseerd dat expedities Lenin- of Stalinbustes op de hoogste toppen van de USSR moesten plaatsen. Dat die plicht tijdens Stalins schrikbewind tot elke prijs uitgevoerd moest worden, ondervonden alpinisten op de Elbroes na een heftige storm. Om het vege lijf te redden, daalden ze af en lieten het borstbeeld van Stalin halverwege achter. Dat zouden de klimmers bij een weersverbetering op de top zetten, maar zo ver kwam het nooit. Ze werden tot tien jaar strafkamp veroordeeld.

Geroemd en misbruikt

Buiten de USSR vernam niemand iets van deze praktijken. Tot er in 1974 een tipje van de sluier werd opgelicht. Toen was er in de Pamir een zogenaamde Alpiniade waarbij voor het eerst deelnemers uit het Westen welkom waren. In het basiskamp waren ook acht Sovjetklimsters. Hun doel was om als eerste vrouwenteam de overschrijding van de Pik Lenin (7134 m) te doen. Toen de vrouwen in een hoogtestorm de top bereikten, begon zich een aangrijpend drama af te spelen. Stalin – hij was al twee decennia dood – zou zich in zijn handen hebben gewreven als deze vrouwenbeklimming gelukt was. Zo’n briljante overwinning zou geroemd en tegelijkertijd misbruikt worden ter meerdere eer en glorie van hemzelf. Dat laatste is vandaag precies de reden waarom de organisatie van Wimbledon Russische en Wit-Russische tennissers weert van het toernooi. Stel je eens voor hoe een overwinning van Medvedev of Azarenka het regime – dat van Marioepol een kerkhof heeft gemaakt – in de kaart zou spelen.

 Drama op Pik Lenin. Spanning en emoties terwijl Marleen Schalkwijk van het Nederlandse Pamir-team radiocontact onderhoudt met klimmers hoog op de berg. Archief Herman Plugge  Jewgeni Abalakow op de omslag van Stalins Alpinisten. Foto uit 1936 na terugkeer van de Khan Tengri. Archief Lorenz Saladin

De broers Abalakow

De Franse auteur Cédric Gras beschrijft in Stalins Alpinisten de levens van de broers Witali en Jewgeni Abalakow, generaties lang de meest gevierde Sovjetklimmers. Bij de eerste twee hoofdstukken merk je dat de vertaler moeite heeft om van de oorspronkelijke tekst soepel Duits te maken. Eenmaal verderop is de vertaling voortreffelijk en kon ik het boek niet meer dichtslaan, zo raakte ik in de ban van de spannende en onthutsende verhalen die in het Westen vrijwel onbekend zijn. In 1933 veroverde Jewgeni in de door hongersnoden geteisterde USSR ter verheerlijking van Stalin de Pik Stalin (7495 m), de hoogste berg van de Sovjet-Unie. Het was toen de op twee na hoogste berg op aarde die ooit beklommen was (tijdens de destalinisatie werd de berg overigens omgedoopt in Pik Kommunismus). Even later plaatste Witali de Leninbuste op Pik Lenin (7134 m). Daarbij gingen Sovjetfunctionarissen zo ver dat ze de eerste beklimming door Duitsers in 1928 uit de geschiedenis trachtten te wissen. Samen met enkele metgezellen beklommen de broers vervolgens de Khan Tengri (6995 m)*. Met ernstige bevriezingen begon een huiveringwekkende terugtocht. Eenmaal in de bewoonde wereld onderging Witali vele amputaties. Dan neemt het verhaal tijdens de Grote Terreur (19361938) een hartbrekende wending. Witali belandde in de kerkers van de NKVD, de voorloper van de KGB. Hij had geen idee waarom, en ook Gras heeft dat niet kunnen ontdekken. Eindstation bij de NKVD was bijna altijd het vuurpeloton of een goelag – ook voor talloze bekende alpinisten. Wat echter zelden gebeurde: Witali ontliep dit lot. Tussen de broers gaapte nu echter een kloof. Jewgeni bleef klimmen. Witali was invalide na de beklimming van de Khan Tengri en gebroken door twee jaar gevangenis en marteling. In 1948 overleed Jewgeni onder nooit opgehelderde omstandigheden. Witali werd er zelfs van verdacht de hand in Jewgeni’s dood gehad te hebben. Na een moeizame revalidatie slaagde Witali er uiteindelijk in het klimmen weer op te pakken. Nog steeds was het alpinisme in de USSR zoals de zware industrie: een machine die de kapitalistische landen moest inhalen. De alpinist was een proletariër, een arbeider in het verticale. Van het landschap genieten was kleinburgerlijk. Er werden Alpiniades georganiseerd: massabeklimmingen door een menigte fabrieksarbeiders of landbouwers. Ook werd een infanteriedivisie naar de ruim 6000 meter hoge Pik Trapez gestuurd, waar 78 met pistoolmitrailleurs bewapende mannen een ‘parade’ hielden op de top.

De Alpiniade 1974

Die Alpiniade 1974 werd door Witali Abalakow georganiseerd. Het was de eerste werkelijk internationale Alpiniade, met onder meer een Nederlands team onder leiding van Herman Plugge, en het eerder genoemde Sovjet-vrouwenteam. Het evenement werd geteisterd

• Stalins Alpinisten – Der Fall Abalakow, Cédric Gras, Tyrolia-Verlag, ISBN 9783702239725. Gras heeft een bijzonder stukje onderzoeksjournalistiek verricht. Hij reisde vele malen naar Rusland, raadpleegde dagboeken en transcripties van radiogesprekken, dook in de archieven van de KGB en beklom zelfs Pik Lenin. Het boek heeft een bibliografie en een uitgebreid notenapparaat; maar helaas geen namenregister. • Storm and Sorrow in the high Pamirs (1977). Robert W. Craig vertelt alleen over de Alpiniade 1974. Hij beschrijft ook een aantal andere incidenten met dodelijk afloop, waaronder het lawineongeluk met zijn klimmaat. • Degrees of Difficulty, Vladimir Shatayev (1987; origineel 1977). Het eerste boek van een Sovjetklimmer dat vertaald werd in het Engels. Shatayev is de man van Elvira Shatayeva, de leidster van het vrouwenteam. In het laatste hoofdstuk beschrijft Shatayev hoe hij als eerste naar de plek klimt waar zij en haar zeven metgezellinnen omkwamen. • Verslag Nederlands Pamir-team. Hoe verwarrend de communicatie indertijd was, bleek onlangs toen twee teamleden mij vertelden dat de vrouwen niet op de top waren geweest. In de drie boeken is wel sprake van een topbeklimming.

door aardbevingen, lawines, slecht weer en een ongewoon sterke orkaan. Ik heb enkele andere boeken en het verslag van het Nederlandse Pamir-team (zie kader) geraadpleegd om een compleet beeld te krijgen hoe het die acht vrouwen verging na het bereiken van Pik Lenin. Zo las ik dat Abalakows hele reputatie afhing van de geslaagde overschrijding door het vrouwenteam. Toen de vrouwen begonnen met hun klim, was het goed weer. Maar op 4 augustus ontvingen alle teams op Pik Lenin over de radio een extreem slechtweerbericht. Abalakow verordonneerde daarop alle klimmers om terstond de berg te verlaten. Beide berichten moeten de vrouwen ook hebben ontvangen. Desondanks klommen ze op 5 augustus in verslechterende weersomstandigheden verder. Het credo van hun leidster Elvira Shatayeva was: “We zijn Sovjetvrouwen” en “We zijn vastbesloten om de overschrijding af te maken.” Maar ze kwamen veel te laat op de top: ze klommen traag omdat alle uitrusting mee moest om aan de andere kant van de berg te kunnen kamperen. Ze waren echter te moe om nog af te dalen; bovendien was er geen zicht. Ze maakten kamp in de buurt van de top. Ook de volgende dag konden de vrouwen door totale uitputting niet naar beneden. De hoogte deed zich gelden, de temperaturen waren ongewoon laag en de orkaan scheurde hun volstrekt ontoereikende tenten totaal aan flarden. In het basiskamp hoorde men gedurende de radiocontacten hoe de vrouwen een voor een stierven. Witali beleefde een van zijn donkerste uren, toen hij op 7 augustus voor het laatst radiocontact had: “We zijn nog maar met z’n tweeën… Over een kwartier zullen ook wij niet meer in leven zijn.” ■

* Later ‘opgewaardeerd’ naar 7010 meter om hem als zevenduizender aantrekkelijker te maken voor klimmers. Helaas is 7010 m een nephoogte.

Oog in oog met de hoogste bergen van Oostenrijk

Hohe Tauern Panorama Trail

De nieuwe langeafstandswandelroute de Hohe Tauern Panorama Trail is een feit. Op deze route loop je dagenlang met zicht op Oostenrijks hoogste bergen van het Nationaal Park Hohe Tauern. Op elk van de 17 etappes geniet je telkens weer van het overweldigende berglandschap en prachtige natuurschoon.

Met 275 kilometer is de Hohe Tauern Panorama Trail met recht een langeafstandsroute, verdeeld over 17 etappes en 28.000 hoogtemeters. Gemiddeld loop je op een hoogte tussen de 1200 en 2400 meter. De route start in de buurt van de Krimmlerwatervallen in het Nationaal Park Hohe Tauern (op de grens van Tirol en SalzburgerLand) en slingert door de Kitzbüheler Alpen tot Hüttschlag in het Großarltal, het dal van de alpenweiden. Overnachtingen vinden afwisselend in het dal of in berghutten plaats. De route loopt dwars door de vakantieregio op de grens van het Nationaal Park Hohe Tauern en biedt adembenemende uitzichten op de hoogste bergen van Oostenrijk. De beste tijd om de Hohe Tauern Panorama Trail te lopen is van juni tot eind september. Mochten in het voor- en naseizoen door weersomstandigheden – zoals sneeuw op grotere hoogte – de hoofdtrajecten onbegaanbaar zijn, dan zijn er alternatieve routes voorhanden door lager gelegen weiden. In de winter is de route gesloten. Onderweg op de Hohe Tauern Panorama Trail wandel je dagelijks zes tot zeven uur. Daarom is deze route alleen geschikt voor ervaren wandelaars. Maar er zijn ook alternatieven bedacht voor de bergwandelaar die wat minder ambitie heeft. Zo kun je gebruikmaken van een bagageservice en vind je op diverse etappes kabelbanen of shuttlediensten.

Foto: Ferienregion NPHT/Jesús Tena

Onderweg

Elke etappe van de Hohe Tauern Panaroma Trail dompelt je onder in schitterende natuur en garandeert gezonde berglucht, rust en overweldigende uitzichten op de Hohe Tauern! Wil je een rustdag of even iets anders doen dan lopen? Dan zijn er genoeg uitstapjes te maken langs het traject. Wat dacht je van de Krimml Wasser Welten aan het begin van de route? Of een welkome pauze op een terras aan het plein van Neukirchen am Großvenediger dat midden in de vakantieregio ligt. In het Habachtal bij het dorp Bramberg kun je smaragden en andere mineralen als bergkristal zoeken (en een bezoek aan het Mineralenmuseum in Bramberg mag je zeker niet overslaan) en in Mittersill vinden cultuurliefhebbers musea en kerken en een heerlijk marktplein. Zo zijn er in alle plaatsjes onderweg genoeg redenen te vinden om toch maar even van de route af te wijken.

De etappes

Etappe 1 De eerste etappe heeft twee pittige hellingen en begint met een bezoek aan de beroemde Krimmlerwatervallen, die met een hoogte van 380 meter tot de hoogste van Europa gerekend worden. Onderweg passeer je het deels zestiende-eeuwse Hinterlehengut: het beschermde geboortehuis van de vrijheidsstrijder Anton Wallner in Oberkrimml. Einddoel is het op 1641 meter gelegen Alpengasthof Filzstein in Hochkrimml. Etappe 2 Dit is de langste etappe met meer dan 22 kilometer, maar minder hoogtemeters. Onderweg loop je over de prachtige Leiterkammersteig en daal je steil af naar de imposante Leitenkammerklamm (alternatieve route beschikbaar). Het volgende hoogtepunt is het schilderachtige, turkooizen stuwmeer Durlassboden. De etappe eindigt in Königsleiten in de gemeente Wald im Pinzgau.

Etappe 3 Op de derde etappe, die 20 kilometer lang is, verlaat je even de bewoonde wereld en bereik je een hoogte van 2444 meter: de rotsachtige dubbeltop van de Kröndlhorn. Er staat een kleine herdenkingskapel in plaats van een topkruis en het uitzicht op de meer dan zeventig bergtoppen boven de 3000 meter in de Hohe Tauern is ronduit adembenemend. Het einddoel van de etappe is het op 1278 meter gelegen Alpengasthof Rechtegg boven het dorp Wald im Pinzgau.

Etappe 4 Met een stijging van 1176 meter is deze etappe veeleisend (een lager gelegen alternatieve route is mogelijk), maar daarmee heb je dan wel vanaf de top van de Frühmesser (2233 m) een ongelooflijk uitzicht verdiend. Je kijkt recht op de 3664 meter hoge Großvenediger met zijn indrukwekkende gletsjers in het hart van Nationaal Park Hohe Tauern. Einddoel is de berghut Wildkogelhaus op de gelijknamige berg, of (met de

kabelbaan) een pension in het gezellige Neukirchen am Großvenediger in het dal van het Oberpinzgau.

Etappe 5 Op dit traject heeft de wandelaar niet alleen de hele dag dat uitzicht op de hoge toppen van de Hohe Tauern waar je nooit genoeg van kunt krijgen, maar ook op de groene Kitzbüheler Alpen met de markante Großer Rettenstein als blikvanger. De etappe is 16 kilometer lang, maar heeft slechts 500 meter hoogteverschil. Einddoel is de Panoramaalm op een hoogte van 1975 meter op de Resterhöhe boven Hollersbach, een ideale plek om te genieten van een prachtige zonsondergang boven het Oberpinzgau.

Etappe 6 Op deze etappe daal je geleidelijk af naar het stadje Mittersill. Onderweg passeer je het bergstation van de Panoramabahn Resterkogel waar je een kijkje kunt nemen in de gratis Nationalpark-tentoonstelling. Je loopt ook door het Naturdenkmal Wasenmoos (natuurmonument), een idyllisch hoogveen waar onder andere zeldzame vleesetende plantjes groeien. In Mittersill zelf is het spectaculaire Nationalparkwelten, een museum over de Hohe Tauern en een absolute aanrader. Etappe 7 Na een avond in het gezellige Mittersill gaat de route weer omhoog met een klim van bijna 1300 meter naar de Bürglhütte (1699 m), hoog boven Stuhlfelden. De hut is idyllisch gelegen aan de voet van de Gaisstein (2366 m), een van de hoogste grasbergen in Europa.

Etappe 8 Tijdens deze etappe leg je ongeveer 12 kilometer af en blijf je continu op een hoogte van net iets onder de 2000 meter. De ‘Pinzgauer Spaziergang’ heeft zijn naam te danken aan het verloop van de route op een golvend plateau met prachtige vergezichten op de bergen van de Hohe Tauern. De route loopt tot aan de Uttendorfer Hochsonnbergalm, waar je met de shuttle voor de overnachting naar Uttendorf in het dal gaat.

Aanbieding Green Spirit – Klimaatvriendelijk wandelen met aankomst per trein

(te boeken van 12-7-2022 tot 24-9-2022) • 8 dagen en 7 overnachtingen • 6 etappes met bagageservice, shuttle transfers • Transfer bij aankomst en bij vertrek naar het dichtstbijzijnde station • Vanaf € 898 p.p.

Etappe 9 De shuttle brengt je weer omhoog waar je de route vervolgt tot aan de knusse Pinzgauer Hütte (1700 m). Je wandelt door de almen naar de Klammscharte (1993 m) en verder naar de Rohrertörl (1918 m). Van hieruit heb je een fantastisch uitzicht op de 3798 meter hoge Großglockner, de hoogste berg van Oostenrijk. Je ziet ook de Kitzsteinhorn met zijn bekende gletsjerskigebied.

Etappe 10 Vanaf de Pinzgauer Hütte wandel je naar de top van de Schmittenhöhe, waar de naar keizerin Sissi genoemde Elisabeth-kapel staat. Via de hooggelegen promenade en de themaroute van het Mystischer Sagenwald (mystiek legendebos) daalt het pad af naar het dal, helemaal tot aan het Elisabethpark aan de oever van de prachtig gelegen meer van Zell am See, het einddoel is deze etappe.

Etappe 11 Vandaag staat geheel in het teken van ontspanning. In iets minder dan 12 kilometer (en minder dan 100 hoogtemeters) loop je van Zell am See rond het meer naar Bruck: grote delen lopen langs de Zeller See en over de Thumersbacher Höhenpromenade. De etappe is uitermate geschikt om uit te slapen, wat te rusten, of een halve dag aan het meer of in Bruck aan de Großglocknerstraße door te brengen.

Etappe 12 De Hundstein is tot ver in de omgeving bekend: enerzijds door het traditionele Hundstein-Ranggeln, een worstelcompetitie die jaarlijks eind juli plaatsvindt, anderzijds vanwege de fantastische vergezichten. Met meer dan 19 kilometer en een te overwinnen hoogteverschil van 1437 meter tijdens de beklimming over de hoogste top van de Salzburger Schieferalpen, is dit een van de zwaardere etappes.

Etappe 13 Met slechts 7,5 kilometer is dit een korte etappe: van Taxenbach naar Embach kom je onderweg twee hoogtepunten tegen. De weg loopt door de (tegen betaling toegankelijke) Kitzlochklamm met haar bruisende watervallen. Aan het bovenste eind van het ravijn bevindt zich de bedevaartkapel Maria Elend, een van de oudste bedevaartsoorden in het Pinzgau, daterend uit de zestiende eeuw.

Etappe 14 Van Embach loopt de weg nu weer terug naar de hogere, alpiene regio‘s: met de Katzenkopf (2061 m) en de Grubereck (2167 m) moet je op de ongeveer 15 kilometer lange route meteen twee toppen bestijgen. De beloningen zijn een grandioos uitzicht op het Goldbergmassief in de Hohe Tauern met Hocharn (3254 m), Schareck (3123 m) en Hoher Sonnblick waarop je het hoogstgelegen meteorologisch observatorium van Oostenrijk (3106 m) ziet staan. Je overnacht in Rauris.

Etappe 15 Dit is een schitterende maar erg lange etappe; het eerste deel kun je eventueel ook met de postbus afleggen. Je loopt langs almhutten en door weiden en eindigt in Kolm Saigurn aan de voet van het Goldbergmassief. Onderweg is er genoeg te doen: in Bodenmais kun je in de Hüttwinklache (beek) naar goud zoeken, of een korte wandeling door het Rauriser Urwald (Rauriser oerbos) maken. En vergeet niet vale gieren en lammergieren te spotten, die hier veelvuldig voorkomen.

Etappe 16 Vanaf Kolm Saigurn gaat deze pittige etappe omhoog over de hooggelegen Bockhartscharte (2226 m), Miesbichlscharte (2238 m) en Zitterauer Scharte (2182 m) alvorens af te dalen in het Gasteinertal. Onderweg kom je over prachtige alpenweiden en langs de beide Bockhartseen. Vanaf de Stubnerkogel, bekend van zijn populaire hangbrug, heb je een prachtig zicht op Bad Gastein diep in het dal, bekend om het thermaal water. Vanaf de Stubnerkogel daal je te voet of met de kabelbaan af naar het dal.

Etappe 17 Vanuit Bad Gastein loopt de laatste etappe over de Poserhöhe en de Tofernscharte (2091 m). Heb je nog tijd over, dan kun je vanaf de Tofernscharte nog een extra beklimming wagen naar de 2467 meter hoge Gamskarkogel, de hoogste met gras begroeide berg van Europa. Dan volgt de laatste afdaling in het Tal der Almen, het landelijke Großarltal, eindpunt van de Hohe Tauern Panorama Trail. ■

Meer weten?

Ferienregion Nationalpark Hohe Tauern GmbH, Gerlosstraße 18, 5730 Mittersill. Tel. +43(0) 6562 40939. hohetauerntrail@nationalpark.at www.hohetauerntrail.at – Uitgebreide site met etappebeschrijvingen, interactieve kaartjes en gpx-downloads

#hohetauerntrail – instagram.com/nationalpark_at

THEMA EN OOK NOG

Zwitserse traditie & nostalgie

• Appenzell – de Whiskeytrek • Het Val Fex van kunstenaars en filosofen • Engelbergs boerenliftjes • Onthaasten in Val Müstair

Foto: Florien van Rees Foto: Mick Palarczyk

Mercantour 2 geologische wandelingen Piz Badile De eerste tragedie in het extreme klimmen Montafon Wandelparel van Vorarlberg

NOG GEEN ABONNEE? Meld je vóór 28 augustus aan, dan krijg je het nieuwe nummer al op 9 september thuisgestuurd! www.bergwijzer.nl/abonnement

BERGEN inspiratie voor bergwandelaars magazine Jaargang 16, nummer 3, juli-augustus 2022 Bergen Magazine is een uitgave van Virtùmedia en verschijnt vijf keer per jaar Redactieadres Bergen Magazine Postbus 595, 3700 AN Zeist www.bergwijzer.nl Hoofdredactie Jonathan Vandevoorde Eindredactie Marcia van Bijnen Redactie Daan Couwenbergh, Noes Lautier, Frank Peters, Jan van der Straaten, Peter Strookman, Simone van Velzen, Bert Vonk, Sean Vos Verder werkten aan dit nummer mee Astrid van Amerongen, Robert Eckhardt, Gijs Hardeman, Janna Kamphof, Rian Lanenga, Tom van der Leij, Joris Lith, Paul Petit, Florien van Rees, Melissa Ruggles, Kerstin Thederan Vormgeving TwinMedia bv, Zeist, Sanne Heuker Bladmanagement & advertenties Klaartje Grol, kgrol@virtumedia.nl, Telefoon +31(0)30-3072248 Marketing & samenwerkingen Arjen van Wifferen, avanwifferen@virtumedia.nl Telefoon +31(0)30-3075780 Druk Veldhuis Media, Raalte Distributie Nederland: Betapress, www.betapress.nl België: AMP, www.ampnet.be Uitgever Nederland Virtùmedia, Pepijn Dobbelaer (pdobbelaer@virtumedia.nl) Postbus 595, 3700 AN Zeist Telefoon +31(0)30-6920677 Uitgever België Virtùmedia, Pepijn Dobbelaer PO BOX 955, 1934 EMC-Brucargo Abonnementen De prijs voor een abonnement bedraagt € 34,95 per jaar (vijf nummers). Aan een abonnement buiten Nederland of België zijn extra verzendkosten verbonden. Neem hierover contact op met de klantenservice. Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden elk jaar vernieuwd. Aanmelding kan via onze website www.bergwijzer.nl of via de klantenservice op telefoonnummer +31(0)85-0407400 (ook voor vragen over bezorging). Adreswijzigingen dienen schriftelijk te worden doorgegeven met vermelding ‘Bergen Magazine’ en van de oude en nieuwe adressering en het nieuwe telefoonnummer. Opzeggingen dienen schriftelijk met een termijn van minimaal 1 maand te worden doorgegeven. Contact: Uitgeverij Virtùmedia, t.a.v. Bergen Magazine, Postbus 595, NL-3700 AN Zeist. Tel. 085-0407400, e-mail: klantenservice@virtumedia.nl Lees hier hoe we met uw persoonsgegevens omgaan www.virtumedia.nl/privacy-statement © Bergen Magazine. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 1873-8966.

TOP VERZEKERD VOOR €38,75

met de reisverzekering van de NKBV

Complete bergsportdekking Met of zonder gids Waar ook ter wereld Vergoedt opsporing, redding en repatriëring

Kijk op: nkbv.nl/reisverzekering