Poets Zottegem na 35 jaar nog steeds broodnodig Zwerfvuil als graadmeter voor onbegrip
Microplastics— foto: Adobe Stock
N
aar aanleiding van een overigens geslaagde poetsactie op 30 maart van de stad Zottegem kwamen de 10 poetsers van Sint Goriks samen voor ontmoeting en nabespreking. Ik was een van hen, benieuwd naar de zonderlingen die deze eindeloze, repetitieve, na een week tenietgedane activiteit, steeds opnieuw aanvatten. Bij terugblik op de actie, bleek dat even achterover leunen niet aan de orde is. Verontwaardiging over de schelmendaden van onze medeburgers werd door ieder van ons geuit. Vooreerst natuurlijk het makkelijke zwerfvuil: blikjes, plastiekflessen, …. Makkelijk in de zin dat het relatief goed vindbaar is en op te rapen valt. En waarvan bewezen is, dat eens opgenomen in een statiegeldsysteem, het met 40% minder zou voorkomen in het zwerfafval. Maar vervolgens komt sluikstorten (tegels, stofzuiger, wijnkratten, houten stoel, grote zak koffiefilters, behangselrollen, …) terug en eerder veelvuldig op de voorgrond. Het trof mij enigszins omdat ik dacht dat dit ondertussen eerder uitzonderlijk was. Nee dus. Zonder volledigheid na te streven werd ten derde onze aandacht getrokken door de moeilijk te verwijderen, vele verschijningsvormen van plastiek, polyethuraan, … en andere producten van de plastiekindustrie. Het is reeds lang geweten dat zwerfplastiek of zwerfpolyethuraan die niet binnen, de naar Europese normen trouwens goed georganiseerde afvalstroom terechtkomt, op land ‘ontbindt’ of onverbiddelijk de soep aandikt. In de walvissen hun magen voor problemen zorgen, vissen onnoemlijk kleine partikels
bevatten en zo mogelijk nog kleinere partikels aangetroffen worden in de eieren van poolvogels. Op land treft men deze plastiekfragmenten aan op de hoogstgelegen toppen van de Pyreneeën. Graag wil ik deze bijna onzichtbare verschijningsvormen van plastiekproducten in ons landschap wat meer belichten: - Uitrafelend plastiektouw in de prikkeldraad. De wind wint. De koord rafelt geleidelijk uit en lost uiteindelijk op in onzichtbaar kleine deeltjes. - Slingerende resten van landbouwplastiek kunnen makkelijk voorkomen worden, deze stromen mee op erosiegevoelige akkers. De groene landbouwplastiek, vasthangend aan een of andere draad of staak ondergaat hetzelfde lot als de plastiekkoord. - Sigarettenpeuken bevatten nanoplastiekdeeltjes. - In potaarde mengt men soms ‘isomokorrel’. Dit is nefast. Deze dingen zweven op het water. - Kleine plastiek allerhande die reeds weggewaaid is nog voor wij komen ruimen. - Losse kleine of grote stukken isolatiemateriaal brokkelen onvermijdelijk uiteen, met voorspelbaar gevolg. Uiteraard kun je het voorgaande relativeren. Andere continenten hebben nog gigantisch veel werk. Onze zwervende plastiekafval betreft een onooglijk klein percentage in vergelijking met het werk dat op die andere werelddelen nog dient te gebeuren. Wie reist weet dit. Ons continent dient de VN te vragen steun te verlenen in plaats van enkel te zeggen dat ze hun probleem daar eerst maar moeten oplossen. 7
