Midwinterbloeiers

Lavendel — foto: Henk Coudenys

Midwinter, de kortste dag van het jaar. Als ik de deur open doe en naar buiten kijk, zie ik in het grasveld madeliefjes bloeien. Enkele stappen verder staat de donkere ooievaarsbek met enkele bloemen te pronken. Ik loop in de moestuin en zie herderstasjes en driekleurige viooltjes in bloei staan.

Tussen de kortste dag en de laatste dag van het jaar 2018 stonden in mijn directe omgeving 37 verschillende soorten hogere planten in bloei. Ik zag ze al fietsend en al wandelend, langs wegbermen, in tussenbermen, op kale akkers, in verwilderde voortuintjes en tussen stoeptegels. Het ging onder andere om opvallende bloeiers zoals Dalmatiëklokje, goudsbloem, klein streepzaad, witte en paarse dovenetel, bezem- en Jacobskruiskruid, kleine maagdenpalm, duizendblad, boerenwormkruid, wilde peen en avondkoekoeksbloem, naast minder opvallende soorten zoals klein kruiskruid, tuinwolfsmelk, vogelmuur, tuinbingelkruid en kleine brandnetel, alsook enkele grassen, met name straatgras, kropaar en glanshaver.

Op 21 december 2019 herinnerde ik me mijn lijstje van het jaar voordien en opnieuw keek ik uit naar midwinterbloeiers. De meeste bloeiers waren dezelfde als het jaar ervoor. Ik zag opvallend veel bezemkruiskruid, een soort die nochtans afkomstig is uit het mediterrane klimaat van Zuid-Afrika. Hoge fijnstraal was me in 2018 niet opgevallen. Nu stond deze inwijkeling uit Zuid- en Midden-Amerika op heel veel plaatsen in bloei. Ook nieuw op mijn lijstje: grote maagdenpalm en vlasbekje. Deze laatste is een typische nazomerbloeier. Langs de Scheldedijk in Gavere was hij simpelweg niet gestopt met bloeien. Enkele dagen na kerstdag zag je nog steeds hier en daar een klein bleekgeel vlekje. Tijdens een wandeling in het Herzeelse Duivenbos kwam daar nog gele kamille bij.

Maar het spectaculairst was toch de lavendel die tegen de gevel van een Gentse woning volop in bloei stond. Het huis in kwestie is van een goeie kennis van me. Ik kom er regelmatig. Tijdens de zomer van 2019 waren er links en rechts van de voordeur spontaan lavendelplantjes gekiemd. Met midwinter stonden ze in bloei.

Van sommige soorten zoals klein streepzaad en madeliefje hoeft het ons niet te verbazen dat ze tijdens de donkerste dagen van het jaar bloemen vormen. Het zijn de opportunisten van onze inheemse flora. Zolang het niet al te koud wordt en ze op een voor weer en wind beschut plekje staan wagen ze hun kans. Maar indien uitgesproken mediterrane soorten zoals bezemkruiskruid, lavendel en gele kamille met midwinter bloeien, dan is er toch wel iets vreemds aan de hand. Het zelfde geldt voor de hoge fijnstraal die vanuit de subtropen is komen aanwaaien. Zou de klimaatopwarming hier voor iets tussen kunnen zitten?

Henk Coudenys

BOOMKWEKERIJ DE BOCK

Wij zijn specialisten in Sierheesters, Rozen, Bamboes, Vaste planten, Coniferen, Sierbomen, Haagplanten, Fruitbomen Pelikaanstraat 89, 9700 Oudenaarde - Nederename

Tel: 055/30.24.80 (bedrijf) Fax. 055/31.35.83

Dierenartsenpraktijk ‘Blauwesteen’

Dierenartsen De Pourcq Bernard en Moreaux Philippe Blauwesteen 43 te 9600 Ronse www.dierenartsinronse.be T. 055 21 38 19 uit sympathie