VMT 12 (2017)

Thema: Duurzame certificering

Bavaria stap hoger naar duurzaamheid WWW.VMT.NL VOEDINGSMIDDELEN, MANAGEMENT EN TECHNOLOGIE

2017 | EDITIE

LOGO ALLEEN NIET MEER VOLDOENDE VOOR CONSUMENT • EENDUIDIGE DEFINITIE VOOR DUURZAME CHOCOLADE • DRIE BEDRIJVEN OVER VOOR- EN NADELEN VAN CERTIFICERING •

12

. #

' ) " # ' " $*,) # + ' ' '$

7A 33< D/< IA E3@3:2A ;33AB B==<//<53D3<23 4/0@79/<B3< D/< A>317/:3 >:/<B//@2753 =:7N< 3< D3BB3< D==@ 23 :3D3<A;7223:3<7<2CAB@73 3< 7A A>317/:7AB 7< 9:/<BA>31747393 D3B1=;>=A7B73A ,3@3:2E782 6334B H78

E3@9<3;3@A 3< 4/0@7393< 7< D3@A167::3<23 :/<23< < 23 >:/<B 7< .//<2789 E=@23< 27D3@A3 A==@B3< =:7N< D3@E3@9B B=B 1CAB=; ;/23 37<2>@=2C1B3< D==@ 5@=B3 7<B3@</B7=</:3 A>3:3@A 7< 23 16=1=:/23 7<4/<B 0/993@78 3< HC7D3:7<2CAB@73 3 ://BAB3 8//@ 7A 7< .//<2789 23 =CB>CB ;3B ;33@ 2/< 53AB353< 23H3 AB7857<5 H/: ==9 23 9=;3<23 8/@3< E=@23< 2==@53H3B +==@ 63B :3723< D/< 23H3 >:/<B E//@ K ;323E3@93@A 7< 27D3@A3 >:=353< AGAB3;3< E3@93< H=393< E78 33< /</:GB7A16 AB3@93 37<2D3@/<BE==@23:7893 %:/<B "/</53@ 3H3 >@=/1B73D3 >@=831B;/</53@ 7A 032@784A9C<275 3< B316<=:=57A16 5=32 =<23@:352 3< 6334B 33< 4=1CA => >3@4=@;/<13 ;/</53;3<B 3< 1=<B7<C=CA 7;>@=D3;3<B =<AC:B/<B <<3;/@73 D/< 23< =A B3:34==< =4

! )$ )' #(! ) *()$" ' ' &* ' " #)( #)$ # , %'$ * )( # ( '+ (

'

>/@B =4 B63 =AC< 1=;>/<G 7A =<3 =4 B63 :/@53AB >@=2C13@A =4 4@C7B /<2 D353B/0:3 7<5@3273<BA 4=@ 5:=0/: 4==2 03D3@/53 1=;>/<73A (+. 3;>:=GA A=;3

>3=>:3 /B D/@7=CA :=1/B7=<A 7< B63 #3B63@:/<2A E7B6 & 7< @32/ %=:/<2 3:57C; (>/7< /<2 B63 *( )63G A=C@13 B63 03AB 4@C7BA /<2 D353B/0:3A 4@=; B63 E=@:2IA @3<=E<32 5@=E7<5 /@3/A 7< (>/7< 3<3:CF /AB3@< C@=>3 /<2 B63 *( )63A3 4@C7BA /<2 D353B/0:3A /@3 >@=13AA32 7<B= 6756 ?C/:7BG 7<5@3273<BA :793 1=<13<B@/B3A >C@33A /<2 A7<5:3 8C713A ;/7<:G 4=@ 1=;>/<73A 7< B63 03D3@/53A 2/7@G /<2 0/93@G 7<2CAB@73A A >/@B =4 B63 5@=EB6 AB@/B35G =4 (+. E3 /@3 1C@@3<B:G A3/@167<5 4=@ /< 7<A>7@7<5 /<2 ;/@93B 2@7D3< <<=D/B7=< "/</53@ < B67A @=:3 G=C /@3 @3A>=<A70:3 4=@ 2@7D7<5 B63 7<<=D/B7=< >@=13AA B6@=C56 B63 3<B7@3 0CA7<3AA 16/7< /<2 23:7D3@7<5 <3E >@=2C1BA >@=13AA3A /<2 A3@D713A 4=@ 1CAB=;3@A =<AC:B/<B /<A 7:0@/<2A B3:3>6=<3 =@

" ) ( # $' $% ' ) $#( # (*%%!- # '+ ' # # +!$ ' ! + #(" ! #

# # ! *, #

#!$" 7A ;3B 1/

;323E3@93@A MM< D/< 23 5@==BAB3 :=57AB7393 4==2 273<ABD3@:3<3@A D/< C@=>/ 3< 53A>317/:7A33@2 7< 63B D3@D=3@3< 3< >@=2C13@3< D/< D:=370/@3 :3D3<A;7223:3< //@<//AB =<BE7993:B ( :=57AB7393 1=<13>B3< 3< =<23@AB3C<B H78 AB332A D/93@ B==<//<53D3<23 D3@:/23@A => 63B 530732 D/< AC>>:G 16/7< ;/</53;3<B ( 6334B D784 CA7<3AA *<7BA ( =:2AB=@3A 7A MM< D/< 23H3 D784 CA7<3AA *<7BA 3< 7A 53D3AB752 7< 3<323< !33CE3< $> 23H3 A7B3 E=@23< 4@C7B1=<13<B@/B3< 1=<4=@; 9:/<BA>31747393 E3<A3< 53>@=2C133@2 3B 5//B 673@078 =; 0:3<23< >C@3@3< >/AB3C@7A3@3< 6=;=53<7A3@3< /A3>B7A16 /4DC::3< 3< =;>/993< $> 23H3 :=1/B73 E3@93< 7< B=B//: ;323E3@93@A 3H3 532@3D3< CA7<3AA *<7B "/</53@ E=@2B 37<2D3@/<BE==@23:789 D==@ 23H3 /CB=<=;3 3< AC113AD=::3 0CA7<3AA C<7B ( =:2AB=@3A =<AC:B/<B /9=0 /< +3@0@//9 B3:34==< =4

# $' %'$ ) + + !$% ' # # #) '# ) $# ! #+ '$#" #)

"" #

$"" % 7A =<3 =4 B63 :3/27<5 A>@/G 2@G7<5 1=;>/<73A 7< B63 C@=>3/< B= 4==2 7<2CAB@G )63G 23D3:=> /<2 ;/<C4/1BC@3 7<<=D/B7D3 A>317/:BG A>@/G 2@732 >@=2C1BA ;/7<:G 4=@ 1:73<BA 7< B63 A31B=@A 0/93@G A/D=C@G <CB@7B7=</: /<2 6=B 1=:2 03D3@/53A )63 >@=2C1B >=@B4=:7= 1=<A7ABA =4 / D/@73BG =4 4/BA =7:A /<2 2/7@G 7<5@3273<BA )= AB@3<5B63< B63 >>:71/B7=< %@=13AA /<2 3D3:=>;3<B 3<B3@ 0/A32 7< ;;3< E3 /@3 :==97<5 4=@ /< =>3< /<2 1@3/B7D3 >>:71/B7=< )316<=:=57AB < B67A @=:3 G=C /@3 @3A>=<A70:3 4=@ 23D3:=>7<5 <3E /<2 =>B7;7H7<5 3F7AB7<5 >@=2C1BA /<2 />>:71/B7=<A 7< 1:=A3 1=::/0=@/B7=< E7B6 B63 1=;;3@17/: 23>/@B;3<B /<2 1CAB=;3@A -=C E7:: /:A= 03 E=@97<5 =< B@/<A:/B7<5 1CAB=;3@ <332A 7<B= >@=2C1BA /<2 />>:71/B7=<A =<AC:B/<B <<3;/@73 D/< 23< =A B3:3>6=<3 =@

(% ! *# ) " ) + ' #),$$' # +$$' # %'$ * ) (($') " #)

. # "

! & 7A ;3B ;33@ 2/<

;323E3@93@A 3<

E7<93:A E3@3:2E782 33< D/< 23 5@==BAB3 4==2 @3B/7:3@A )=B//: H78< 3@ @C7;

E7<93:A 7< #323@:/<2 3:57N 3< C7BA:/<2 3 /423:7<5 &C/:7BG ==2 (/43BG (CAB/7</07:7BG =>3@33@B ;3B K ;323E3@93@A D/<C7B 63B 6==429/<B==@ D/< 6=:2 3:6/7H3 7< .//<2/; 3B 1=;>:3B3 >@=2C1B/AA=@B7;3<B 7A D3@233:2 =<23@ 33< //<B/: &C/:7BG "/</53@A +==@ 23H3 /423:7<5 H=393< E78 33< 3<3@57393 &C/:7BG "/</53@ 273 D3@/<BE==@23:789 7A D==@ 63B 0=@53< D/< 23 9E/:7B37B D/< 23 3753< ;3@9>@=2C1B3< 07<<3< 63B B=353E3H3< /AA=@B7;3<B 7< 23 5363:3 93B3< D/< :3D3@/<173@ B=B 9:/<B 3H3 2//29@/16B753 >3@A==< 6334B 33< 1=;;3@17N:3 7<AB3::7<5 =<23@6=C2B </CE 1=<B/1B ;3B 23 :3D3@/<173@A 3< 2C@4B /23?C/B3 03A:7AA7<53< B3 <3;3< =<AC:B/<B <<3;/@73 D/< 23< =A B3:34==< =4

EEE 2C>> <: 7<4= 2C>> <: 3<3@//: =C:93AE35 , ,/53<7<53<

Vraag nu een gratis demo aan! www.4foodsoftware.com

Superstore Fresh & Go

BEZOEK ONS OP ANUGA FOOD FAIR!

'

Software voor food industrie $ $ # # " $ ! #" $

EHGULMYHQ +HW UHVXOWDDW PppU FRQWUROH PppU Há&#x201A;&#x2C6; FLHQF\ PppU UXVW HQ

" $ ! # !" !" & " !" "# "

(( $ ! "

& "" #" $ " " ! ! $ $ $ ! %

! "% " !! !! $ $ ! #

! "%

ERP software

E-commerce

Data

Labeling

INHOUD

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

10.

ISO 26000 en MVO Prestatieladder hebben bij Bavaria duurzaamheid versneld . . . . . . . . . . . . . .

26.

16.

Bedrijven over voor- en nadelen van certificeren . . . . . .

29.

04

Nieuwe ISO-norm voor cacao op komst . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Foto cover: Van Assendelft FotograďŹ e

Alleen een logo is voor de consument niet meer voldoende

......

COLUMN

Maurice de Jong • m.jong@mybusinessmedia.nl

Nieuws 6

Nieuws

35

Agenda

37

Colofon

Mensenwerk Hoe kun je ervoor zorgen dat in de keten alles op rolletjes verloopt? Met andere woorden, hoe voorkom je dat er gefraudeerd wordt met voedingsmiddelen en hoe zorg je ervoor dat jouw voedingsmiddel niet met kinderarbeid wordt geproduceerd?

Thema: Duurzaamheid certificeren Certificering van duurzaamheid kent vele voor-

Keurmerken en certificeringen doen hun best om

delen. Er kleven echter ook nadelen aan. Het kost

verduurzaming aan te jagen en aantoonbaar te maken.

veel tijd en geld. Wat zijn de overwegingen?

Maar ook zij hebben zwakke punten. Neem de zaak met palmolieleverancier IOI, die vorig jaar onder vuur lag door Greenpeace. Het bedrijf zou zich schuldig

10

‘Certificering versnelt duurzaamheid’

15

Column: Een betere wereld door

maken aan de vernietiging van bos en veengrond.

RSPO nam IOI tijdelijk het duurzaamheidscertificaat af. Standaarden zijn niet waterdicht en ook auditors

duurzaamheidskeurmerken

kunnen niet overal tegelijk zijn. Critici zeggen daarom

16

‘Prestatieladder is Nederlands feestje’

dat certificering de langste tijd heeft gehad en dat de

22

RSPO wil palmolie sneller duurzamer

toekomst aan de technologie is. Is dat zo?

26

Nieuwe ISO-norm cacao in de maak

29

Een logo is niet meer voldoende

Zowel technologie als certificeringen zijn slechts hulpmiddelen in de verduurzaming. Het blijft mensenwerk: directies en personeel van voedingsbedrijven moeten er in hun hart van overtuigd zijn dat het

Ingrediënt & Product 32

‘Clean label’ door milde raffinage

absolute noodzaak is. Klimaatverandering, droogte en armoede zijn vandaag de dag realiteit en daar is ook het Westen niet immuun voor.

Technologie en certificering zijn nuttige gereedschappen om verduurzaming aan te jagen en fungeren als stok achter de deur. Verschillende certificeringen zorgen ervoor dat duurzaamheid geborgd wordt in de organisatie en dat afspraken worden nagekomen. Het blijft echter lastig om te zien wat zich afspeelt op palmolieplantages in het oerwoud. Drones en satellieten kunnen uitkomst bieden, maar wij consumenten, burgers, overheden en bedrijven moeten het uiteindelijk doen. Waar geen wil is, is ook geen weg.

05

NIEUWS IN HET KORT

Corbion Corbion neemt microalgenspecialist TerraVia Holdings over uit een faillisse-

Online nieuws

ment. Het uitgebrachte bod bedraagt omgerekend circa 16,8 miljoen euro.

TerraVia is producent en leverancier van voedingsingrediënten met een breed en

• Hoe kan de voedingsmiddelenindustrie bijdragen aan een toename van het

divers platform dat zich voornamelijk richt op de ontwikkeling van ingrediënten

consumentenvertrouwen? HAK doet dit door de deuren open te gooien voor

op basis van microalgen.

publiek en pers. Pottenkijken noemen ze hun recente voorlichtingscampagne.

Op 2 augustus vroeg TerraVia zelf het faillissement aan. Op die datum maakte

Het liefst veranderen ze tevens de naam van de categorie. “De naam conserven

Corbion bekend dat het een stalking horse aandelen- en activakoopovereen-

past niet meer bij ons product.”

komst had gesloten met TerraVia. Deze overeenkomst was een eerste bod in

• NIZO ontwikkelde een technologie waarmee voor elk voedselingrediënt of

het verkoopproces.

product gescreend kan worden hoe effectief verschillende productformulerin-

......................................................................................www.corbion.com

gen zijn op de microbiële stabiliteit. De onderzoekers testten de methode op de stabiliteit van natuurdarmen.

• Volgens het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) waren er

IOI Loders Croklaan

vorig jaar waren in Nederland 137 meldingen van paddenstoelenvergiftiging.

In augustus dit jaar waren het er al 129, terwijl het hoogseizoen nog moest

Agribusiness- en voedingsbedrijf Bunge Limited kondigt een definitieve

beginnen.

overeenkomst aan met IOI Loders Croklaan waarin het 70 procent van de aandelen verkrijgt ter waarde van 946 miljoen dollar. De transactie breidt

Breid uw abonnement uit naar een VMT optimaal abonnement én lees naast het

de capaciteiten, het bereik en de schaal van Bunge uit. Dit zet het bedrijf

vakblad alle informatie op vmt.nl

op de kaart als wereldwijde leider in b2b-oliën. Bunge levert onder meer

............................................................................................... www.vmt.nl

oliezaden en granen. ........................................................................................ www.bunge.com

Alpro De Belgische producent van plantaardige dranken Alpro streeft naar meer lokale sojateelt. De Nederlandse sojateelt wordt gestimuleerd en opgeschaald, om zo de

Nestlé opent in India Food Safety Institute

ecologische voetafdruk te beperken. “Wij willen de sojateelt dichter bij huis brengen en ontwikkelen steeds meer lokale sojaproductie. Wij geloven sterk in

Nestlé heeft in India een instituut

de lokale productie en de sterke banden met lokale agrarische gemeenschappen,”

voor voedselveiligheid opgericht.

aldus Alpro.

Dit Nestlé Food Safety Institute

In 2015 heeft het bedrijf een samenwerking opgezet met 50 Nederlandse land-

(NFSI) is gevestigd in het R&D-

bouwers, waarbij op 170 hectare grond lokaal geteelde soja geoogst is. Dit jaar

centrum in het Indiase Manesar.

moet dit opgeschaald zijn naar 305 hectare. De samenwerking is mogelijk

Met de oprichting draagt Nestlé bij

gemaakt door Agrifirm, een Nederlandse coöperatie die 17.500 Nederlandse

aan de toenemende eisen voor veilige

landbouwers groepeert.

en gezonde voeding. Volgens Nestlé

............................................................................................. www.alpro.be

India zijn hygiëne en voedselveiligheid van cruciaal belang om de publieke gezondheid en het consumentenwelzijn te verbeteren. Het NFSI gaat onder andere onderzoek doen naar de ontwikke-

06

Zwanenberg

ling van analytische methodes. De voedselveiligheid zal verbeterd worden door

Zwanenberg speelt in op de vegetarische trend en gaat vleesvervangers, soepen

chemisch toezicht: het testen van producten op verontreinigingen zoals zware

en sauzen op de markt brengen. Volgens ceo Ronald Lotgerink is de flexitariër

metalen, pesticides, mycotoxines of verboden stoffen. Ook zal het NFSI

aan een opmars bezig. “Het is heel normaal voor jongeren om drie dagen per

wetenschappelijke kennis creëren om het opstellen van risicoverlagende

week geen vlees te eten.” Op termijn moet 50 procent van de omzet van

strategieën mogelijk te maken.

Zwanenberg komen uit niet-vleesproducten. Op dit moment is minstens

Het instituut wordt tevens de plaats waar kennis uitgewisseld wordt met bezorg-

90 procent van de jaaromzet van 400 miljoen euro nog gerelateerd aan de

de aandeelhouders bij kwesties over voedselveiligheid. Nestlé heeft in het NFSI

productie van boterhamworst in blik, knakworst, leverworst en andere

36 miljoen euro geïnvesteerd.

vleeswaren. ...................................................................................www.zwanenberg.nl

............................................................................................ www.nestle.in

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

NIEUWS

MEER NIEUWS OP WWW.VMT.NL

Prinsjesdag: 25 miljoen voor voedselautoriteit Extra budget voor het groeiend aantal leerlingen binnen het Groen Onderwijs, jaarlijks 2,5 miljoen euro voor een Digital Trust Centre om bedrijven te ondersteunen bij het tegengaan van cyberdreigingen, en eenmalig 25 miljoen euro voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om haar toezichtsrol te versterken.

Dat zijn de belangrijkste nieuwe maatregelen uit de beleidsarme begroting van het ministerie Foto: Shutterstock.com

van Economische Zaken die minister Kamp op Prinsjesdag aan de Eerste en Tweede Kamer heeft toegezonden.

De ministers geven in het document aan dat de Nederlandse agrosector toonaangevend is, maar dat goed toezicht op de sector een belangrijke voorwaarde is. Daarom heeft het kabinet voor volgend jaar 25 miljoen euro beschikbaar gesteld

Het ministerie van Economische Zaken zet in op

een Digital Trust Centre. Dit centrum ondersteunt

voor de voedsel- en warenautoriteit om haar toe-

samenwerking rond de ontwikkeling van nieuwe

bedrijven bij het tegengaan van cyberdreigingen

zichtsrol te versterken.

technologieën als big data en blockchain.

en helpt ondernemers hun eigen cybersecurity

Het kabinet trekt ook extra geld – 6,2 miljoen euro

Tegelijkertijd zorgen snelle digitale veranderingen

te organiseren. Het centrum wil daarnaast cyber-

– uit voor Groen Onderwijs. Het vindt het een

voor nieuwe uitdagingen voor ondernemers. Het

spionage en andere vormen van cybercrime tegen-

goede zaak dat steeds meer leerlingen kiezen voor

kabinet stelt vanaf volgend jaar daarom structureel

gaan.

het Groen Onderwijs, maar volgens de ministers

26 miljoen euro beschikbaar voor cybersecurity.

komt hierdoor de bekostiging in de knel.

Hiervan is 2,5 miljoen euro per jaar bestemd voor

Nieuwe chocolade is roze Tachtig jaar na de introductie

De roze chocolade heeft een lichte

van witte chocolade presenteert

bessensmaak. De kleur en de smaak

Barry Callebaut Ruby. Deze

zijn van nature aanwezig in de Ruby-

roze variant is er nu naast

cacaoboon. Bij de productie is het dan

pure en witte chocolade en

ook niet nodig kleur- en smaakstoffen

melkchocolade.

toe te voegen. De uitvinding van deze

De cacaoboon komt uit verschillende

de samenwerking tussen de Jacobs

delen van de wereld en heeft specifieke

University in Bremen en verschillende

eigenschappen die verantwoordelijk zijn

R&D-centra van Barry Callebaut.

chocolade is mogelijk gemaakt door

voor de smaak en kleur die vrijkomt bij het produceren van Ruby-chocolade.

..........................www.callebaut.com

......................................... www.rijksoverheid.nl

advertentie

YOUR PARTNER IN QUALITY ASSURANCE

Analyses: Allergenen (ELISA+PCR), voedingswaarde, mycotoxinen en andere contaminanten, microbiologie, microscopie, GMO, vleestypering, NIR enz.

Ook voor: Labelcheck, verhandelbaarheidsrapporten, monstername en advies.

Nutrilab B.V. Burgstraat 12 4283 GG Giessen Tel: 0183-446 305 www.nutrilab.nl info@nutrilab.nl

07

NIEUWS

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

CSM ontwikkelt 3D-printers voor de voedingsindustrie

‘We kunnen sneller verduurzamen door eigen productie’

Het Amerikaanse CSM Bakery Solutions gaat samenwerken

De nieuwe vleesverwerkende fabriek die de Belgische retailer

met 3D Systems bij het ontwerpen van 3D-printers voor de

Colruyt eerder dit jaar opende in Halle is sinds kort volledig

voedingsindustrie. Naar verwachting is de distributie eind

operationeel. Door een grotere capaciteit hoeft er substantieel

volgend jaar klaar. “Chocolade en koekjes zijn erg geschikt

minder extern te worden geproduceerd.

voor 3D-printen”, zegt TNO-expert Kjeld van Bommel.

“Door zelf de productie in handen te nemen, kunnen we sneller verduurzamen”, zegt Stefean Goethaert, director van Colruyt Group Fine Food. Goethaert sprak dinsdag 19 september op de Flanders’ FOOD Inspiration Days in het Belgische Edegem.

Colruyt, dat verduurzaming hoog in het vaandel heeft staan, is er als retailer van overtuigd dat je sneller stappen kunt zetten op het gebied van duurzaamheid in voedselproductie als je zelf ook die productie in handen hebt. “Zo branden we al tachtig jaar onze eigen koffie”, aldus Goethaert.

Daarnaast heeft de retailer de productie van een deel van wijn, kaas, brood en vlees in handen. De grip van de retailer op productie neemt toe. In de vleesproductie van Colruyt Fine Food is het afgelopen jaar bijvoorbeeld een enorme stap gezet, zegt Goethaert. Begin dit jaar opende een gloednieuwe productiehal voor vlees en vleeswaren van 18.000 vierkante meter. “Daarmee hebben we de opperCSM Bakery Solutions en 3D Systems gaan samen werken aan een aantal

vlakte verdubbeld, want de oude fabriek staat er ook nog”, zegt de director.

prototypes, die gebaseerd zijn op 3D Systems’ Chefjet Pro 3D-printer. De 3D-printers gaan gebruikt worden voor culinaire doeleinden op professioneel niveau. Volgens vicepresident Sebastian Siethoff van CSM Bakery Solutions, zijn er al vele prototypes beschikbaar. Aan BakeryandSnacks vertelt hij: “Het mooie van deze technologie is dat ze de klassieke weg omzeilt en chefs en voedingsexperts de mogelijkheid geeft om complexe en zoete creaties te bedenken, te ontwerpen en te printen in slechts enkele uren.”

CSM en 3D Systems zien een hoge mate van relevantie voor zowel culinaire chefs als de voedingsindustrie. President en ceo Marianne Kirkegaard van CSM stelt dat de samenwerking de potentie heeft om de voedingsindustrie te veranderen. 3D-printen heeft volgens haar al vele industrieën geholpen.

Ze ziet een goede toekomst voor de voedingsindustrie.

Volgens 3D-expert Kjeld van Bommel van TNO scheelt het gebruik van

Hij vervolgt: “Er staan 240 nieuwe machines en de fabriek is in tien maanden

3D-printers op de lange termijn veel tijd en geld. Ook hoeven bedrijven niet

tijd gebouwd. De coördinatie hebben we volledig in de hand gehouden.”

zo veel verschillende apparaten te gebruiken als nu vaak het geval is. “Op dit

Er werken nu 1.200 mensen in de vleesproductie van Colruyt. Van de 20.000

moment is een aantal kleine 3D-printers in gebruik voor thuis of in de gastro-

ton vlees en vleeswaren die Colruyt jaarlijks verkoopt, werd 10.000 ton zelf

nomie. Dit kan echter veel verdergaan. De samenwerking tussen CMS en 3D

geproduceerd. Dat moet nu groeien naar 15.000 ton.

Systems is daar een mooi voorbeeld van. Chocolade en koekjes zijn erg geschikt voor 3D-printen. Consumenten verwachten hierbij gekke vormen en kleuren.

08

Lees het complete artikel op VMT.nl

Een appel daarentegen zou minder goed aanslaan.” .................................................................. www.csmbakerysolutions.com

..............................................................................www.flandersfood.com

PERSONALIA

NestlĂŠ Nederland

Start-up wil consument aan de insecten krijgen met Bux Burger

Marjolijn Niggebrugge is per 1 september aangesteld als commercieel directeur van NestlĂŠ Nederland. In deze functie is Niggebrugge verantwoordelijk voor de verkoop van kofďŹ e (onder meer NescafĂŠ), culinaire producten (onder meer

Bugfoundation, een start-up uit het Duitse OsnabrĂźck, wil

Maggi), babyvoeding (NAN Optipro) en chocolade

een einde maken aan de terughoudendheid bij consumenten

(onder meer KitKat en NestlĂŠ Lâ&#x20AC;&#x2122;atelier) in het

om insecten te eten. De lancering van de Bux Burger bij

retail- en out-of-homekanaal. Ook gaat zij deel

groothandel Makro moet daaraan bijdragen.

uitmaken van het bestuur van NestlĂŠ Nederland.

De focus van Niggebrugge ligt op samenwerken, categoriegroei en omnichannel- denken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.nestle.nl

Tebodin Het college van bestuur van BilďŹ nger heeft Arjan van der Vliet (45) benoemd tot chief ďŹ nancial ofďŹ cer van Tebodin.

Van der Vliet heeft veel ervaring opgedaan in de industriĂŤle sector, voornamelijk in de olie- en gassector en op het gebied Bugfoundation is een van de eerste insectenverwerkende bedrijven in Nederland

van gasturbines en motoren. Hij werkte ruim veertien

en BelgiĂŤ. Dankzij de ondersteuning van het Nederlands-Duitse samenwerkings-

jaar bij General Electric en brengt een sterke ďŹ nan-

platform FOOD2020 kan het bedrijf nu doorstoten naar de Europese markt.

ciĂŤle achtergrond mee. Hij is op 1 september bij

Het succes schuilt naar eigen zeggen in het rechtstreeks aanspreken van consu-

Tebodin begonnen.

menten. De Bux Burger wordt verkocht door restaurants, cateraars en kleinere

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.tebodin.bilďŹ nger.com

supermarkten in Brussel, Utrecht, Groningen, Den Haag, Maastricht en Eindhoven. Met de burger, die voor 43 procent bestaat uit buffalowormen, zegt Bugfoundation te laten zien welk potentieel deze producten bieden. Nog dit jaar wordt de burger opgenomen in het assortiment van de Makro. Andere advertentie

landen zouden snel kunnen volgen. De Europese Unie toetst momenteel een verordening op dit gebied.

FOOD2020 bevordert samenwerking tussen Duitse en Nederlandse bedrijven en onderzoeksinstellingen. Het wordt ondersteund door het Interreg VAsamenwerkingsproject, dat wordt gefinancierd door onder meer de Europese Unie. Ook Essento, een start-up uit ZĂźrich, heeft met hulp van FOOD2020 insectenhoudende producten ontwikkeld die onder andere via de Zwitserse

R-Biopharm AG

RIDAÂŽQUICK Gliadin Sneltest voor het testen van grondstoffen en oppervlakten

supermarktketen Coop worden verkocht. â&#x20AC;&#x153;We hebben er lang naar toegewerkt, en nu is het eindelijk zover: als eerste detailhandelaar in Zwitserland starten wij de verkoop van producten met insecten van Essento,â&#x20AC;? aldus Silvio Baselgia, leider van de categorie management en verse aankopen van Coop. â&#x20AC;&#x153;De producten zijn perfect om de culinaire veelvoudigheid van insecten te leren kennen.â&#x20AC;? ..........................................................................www.bugfoundation.com

5FMFGPPO r XXX S CJPQIBSN DPN

09

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

DUURZAAMHEID & MVO

CERTIFICERING REPORTAGE

Foto: Bavaria

‘Certificering versnelt verduurzaming’ Richtlijnen geven Bavaria houvast 010

Toen Bavaria in 2011 aan de slag ging met de duurzaamheidsrichtlijn ISO 26000 en de MVO Prestatieladder was het een van de eerste voedings- en drankenbedrijven. Hoe heeft het beleid van de bierbrouwer zich sinds die tijd ontwikkeld? “Maatschappelijk verantwoord ondernemen was destijds één onderdeel. Nu is het vervlochten in de hele onderneming”, zegt duurzaamheidsmanager Marthijn Junggeburth in gesprek met VMT.

De chandelier van blauwe en kleurloze bierflesjes hangt als een

ideeën in opgevoerd worden. Afgelopen jaar gingen er drie van

waaier boven de bar in de centrale ruimte van Bavaria’s hoofd-

de zes over duurzaamheid. Er waren heel innovatieve ideeën bij.

kantoor in Lieshout. Ook de ijsvogel, het duurzaamheidssymbool

Ik zeg niet dat we die allemaal gaan doorvoeren, maar het borrelt

van de bierbrouwer, pronkt nog steeds op de tap. Toch zijn er ook

echt van onderuit.”

veranderingen zichtbaar: op de muren staan boodschappen die

Hoewel medewerkers naar hartenlust mogen spuien, is verduurza-

bezoekers en medewerkers moeten inspireren. Op een van de

ming zeker niet vrijblijvend. Duurzaamheidsdoelen plus instructies

wanden prijkt een uitvergrote foto van een directielid in klimuitrusting in een oogverblindend berglandschap met de tekst:

‘Richtlijnen geven ons ook commercieel succes’

‘Cheers to life on top of Mount Everest # nr.4 on my bucketlist.’

en procedures over hoe daar te komen, zijn inmiddels stevig ingebed in de organisatie.

Bavaria gebruikt daarvoor de internationale

Verderop staat de boodschap: ‘Cheers to life after brewing that

richtlijn ISO 26000. Die geeft niet alleen richting aan het mvo-

perfect beer!’ met een breed glimlachende bierbrouwer. Achter

beleid, maar biedt ook een kapstok om het aan op te hangen.

de bar hangt aan de The Bucketlist Wall een flatscreen waarop

De MVO Prestatieladder fungeert als managementschil om ISO

logistiek medewerkers vertellen over hun bucket: verbetering

26000 voor het continu verbeteren van de duurzaamheid. In 2011

van de verkeersveiligheid. Bij Bavaria is de sfeer haast voelbaar

was Bavaria een van de eerste voedings- en drankenbedrijven die

om met z’n allen het bedrijf naar een hoger plan te tillen. Alsof

gingen werken met ISO 26000 en de MVO Prestatieladder. “In

het om één grote familie gaat. Dat is niet verwonderlijk, want

2011 was mvo nog een kunstje van een klein deel van het bedrijf.

de bierbrouwer wil juist meer gaan uitdragen dat het een familie-

Nu is het veel meer: de organisatie is ervan doordrenkt. Onze

bedrijf is met de daarbij behorende waardes. Niet alleen is het doel om in 2020 de mijlpaal van één miljard euro omzet te behalen; tegen die tijd wil Bavaria ook een stuk duurzamer zijn.

ISO 26000 en MVO Prestatieladder

“De basis van onze strategie 2020 is het manifest van de familie

ISO 26000 is een internationale richtlijn voor duurzaamheid. Die

(Swinkels, red.) dat stoelt op rentmeesterschap”, legt duurzaam-

kan als kapstok dienen voor bedrijven om hun duurzaamheidsbeleid

heidsmanager Marthijn Junggeburth uit. “Dat manifest – nu

aan op te hangen. Het uitgangspunt is dat een organisatie vanuit

zo’n twee jaar oud – eindigt met ‘alles wat we doen, doen

een basishouding (7 mvo-principes) samen met de stakeholder

we voor de volgende generatie’. Natuurlijk snapt iedereen de

bekijkt welke maatschappelijke thema’s (37 onderwerpen) zij aan

financiële doelstellingen, maar er zit heel veel meer achter.”

de slag gaat. ISO 26000 is niet te certificeren omdat het een richtlijn is. Wel is er een zelfverklaring die kan worden gecertificeerd.

Ideeën voor verduurzaming

Bavaria heeft er voor gekozen niet met zo’n zelfverklaring te werken.

De bierbrouwerij daagt bijvoorbeeld haar medewerkers uit met

De MVO Prestatieladder maakt het mogelijk om 33 mvo-indicato-

ideeën te komen voor onder meer de verdere verduurzaming

ren door middel van een managementsysteem en in samenspraak

van het bedrijf. De directie heeft heel duidelijke duurzaamheids-

met de stakeholders voortdurend te ontwikkelen. De ladder is

doelstellingen geformuleerd, legt Junggeburth uit. Het topmana-

gebaseerd op communicatie met stakeholders op basis van deze

gement heeft wel de hulp van alle medewerkers nodig om die

indicatoren in het managementsysteem. Een bedrijf kan op vijf

doelstellingen te behalen en roept hen op oplossingen aan te

niveaus gecertificeerd worden. Voor informatie:

dragen die onder andere de verduurzaming kunnen versnellen.

www.mvoprestatieladder.nl en www.mvonederland.nl.

Daarvoor is er een Pink Innovation Box. “Daar mogen allerlei

011

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

DUURZAAMHEID & MVO

CERTIFICERING REPORTAGE

managers hebben ook doelstellingen gekregen, vaak gericht

gemaakt dat voldoet aan de eisen van de belanghebbenden. “Dat

op energie en water.”

waren we niet gewend”, herinnert Junggeburth zich. Het verslag is veel transparanter geworden en er is geïntegreerd: het financiële

ISO 26000 en MVO Prestatieladder

jaarverslag en het mvo-verslag zijn samengevoegd tot één. “Voor-

In de afgelopen tijd kromp Bavaria het aantal certificeringen verder

heen was die jaarrekening maar beperkt openbaar, dus voor ons

in. “We dachten: als je aan ISO 26000 nog een paar dingen kunt

was het best een stap om die integratie te doen en daar heel trans-

toevoegen – dat kun je afspreken met de certificerende instelling

parant in te worden”, geeft de duurzaamheidsmanager aan. “Door

– dekt dat eigenlijk de hele

het transparante jaarverslag

lading. En meer nog dan in

krijgen stakeholders nu beter

2011 hebben we deze richtlijn om al onze mvo-activiteiten af te dekken, dus ook milieu en veiligheid. We interpreteren

‘Door de MVO Prestatieladder zijn we meer gaan doen met onze stakeholders’

inzicht in onze belangen en verantwoordelijkheden.”

Deze openheid dwingt Bavaria om regelmatig bij de belangheb-

ISO 26000 ook heel ruim. Deze

benden te toetsen of het nog op

richtlijn is voor ons alleen maar

het juiste spoor zit.

belangrijker geworden.”

Stakeholders

de kwaliteit en voedselveiligheid borgt. Om de verduurzaming

Dan komt automatisch het tweede obstakel in zicht bij het bereiken

daadwerkelijk naar een hoger niveau te tillen, werkt Bavaria met

van niveau 4: de stakeholdersconsultatie. De prestatieladder eist

de MVO Prestatieladder. Die bestaat uit vijf niveaus en toont aan

namelijk bij duurzaamheid op dit hoge niveau dat bedrijven hun

hoe goed een bedrijf presteert en hoe het de prestaties borgt.

stakeholders intensief betrekken bij het duurzaamheidsbeleid.

“Het is ons managementsysteem voor het continu verbeteren van

Daarom houdt Bavaria om de drie jaar een groot overleg met een

elementen van duurzaamheid”, zegt Junggeburth. “Via interne

divers pluimage aan partijen. Zo schoven bijna drie jaar geleden

audits controleren we of we op schema liggen.”

onder anderen een start-up, een bankier, een eventorganisator,

In 2015 wist het Brabantse familiebedrijf niveau 4 van de MVO

lokale wethouders en zelfs een autoverkoper aan bij Bavaria in

Prestatieladder te bereiken, het op een na hoogste niveau. Daar

Lieshout. De kernvraag op die bijeenkomst luidde: wanneer zou

kwam best nog wat bij kijken. Zo moest er een jaarverslag worden

jij trots zijn op Bavaria wanneer je tien jaar verder bent.

Foto: Van Assendelft Fotografie

Naast de duurzaamheidsrichtlijn werkt Bavaria met IFS, dat

012 “We leggen de lat voor duurzaamheid hoog”, benadrukt duurzaamheidsmanager Marthijn Junggeburth.

wel om er kritisch naar te kijken: hoe kun je zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen gebruiken.”

Supermarkten Het toepassen van ISO 26000 en de MVO Prestatieladder heeft de manier van denken beïnvloed en de verduurzaming versneld. “Kijk naar de stakeholders. Door de prestatieladder zijn we hier meer mee gaan doen.” Maar Junggeburth ziet ook dat het aantoonbaar maken van duurzaamheid steeds meer een eis wordt. En dat doe je

Foto: Bavaria

gemakkelijker als je hiervoor een certificaat of richtlijn kan laten zien. “Als supermarkten bij ons audits komen uitvoeren, kunnen we laten zien dat we hier goed over hebben nagedacht. Dan zijn we zo klaar. Als auditors er niet zeker van zijn dat de systemen op orde

De bierbrouwer heeft op zijn terrein een zwaluwmuur laten plaatsen om de

zijn, kan het hele (audit)circus dagen duren. Natuurlijk hebben we

biodiversiteit te bevorderen.

af en toe nog wel discussies, bijvoorbeeld over de interpretatie van internationale wetgeving.” Ook merkt Junggeburth dat internationale retailers steeds meer duurzame databases hanteren waarin

“Je ziet dan heel veel dynamieken ontstaan. Dat proces leidt

leveranciers moeten aantonen dat ze duurzaam opereren. “Als je

uiteindelijk tot onze nieuwe mvo-strategie, met andere accenten

dan laat zien dat je een certificaat hebt, gebaseerd op ISO 26000,

dan we van tevoren bedacht hadden. Kijk, water, energie en verant-

en een managementsysteem daaromheen, ontstaan er geen dis-

woord alcoholverbruik zullen altijd blijven. Dat is des brouwers.

cussies.” De MVO Prestatieladder en ISO 26000 heeft de bierbrou-

Maar er komt nog iets anders bij en dat zat hem met name in

wer ook commerciële successen gebracht. Hierdoor wist Bavaria

samenwerken en de dialoog opzoeken.”

drie grote horecapartijen aan zich te binden. “Als we duurzaamheid niet zo aantoonbaar hadden geborgd in onze organisatie, was dit

Samenwerking boeren

niet gebeurd.”

De MVO Prestatieladder is een onmisbare tool om duurzaamheid

De komende tijd zet Bavaria vol in op circulair ondernemen. Om

in de organisatie te borgen en de risico’s te bekijken die daarmee

dit te borgen en bewustwording te creëren, zullen ook ISO 26000

samenhangen, vertelt Junggeburth. Zonder dit systeem val je

en de MVO Prestatieladder een belangrijke rol spelen. “We willen

terug op de gangbare managementsystemen. Dan is er het risico

hier echt op gaan meten en er prestaties aan koppelen. Dat is best

dat zaken niet worden aangepakt of onvoldoende worden geborgd.

wel een uitdaging, want wat is circulair ondernemen, hoe meet je

De manager neemt graag het Boer-Bier-Waterproject als voorbeeld,

dat en hoe vertaal je het naar prestaties en concrete doelstellingen?

een initiatief dat medio 2011 is gestart met als gezamenlijk belang

We zitten nu midden in dat proces.”

schoon water voor de lange termijn. Hierin maakt Bavaria afspraken over het leveren van gezuiverd afvalwater aan boeren, die

• MAURICE DE JONG •

vaak tevens omwonenden zijn van de brouwerij. Die afspraken legt Bavaria vast in zijn systeem. Junggeburth: “Dat moet dan wel

Waarom gaat Bavaria niet voor niveau 5 van de MVO

goed werken. Er moet naar veel dingen worden gekeken: worden

Prestatieladder? Lees dat op vmt.nl

er reviews gedaan, houden mensen zich aan de afspraken en zijn de instructies en procedures nog actueel? Al deze zaken zitten in ons managementsysteem dat MVO Prestatieladder heet. Zonder dit systeem kan iemand besluiten de kraan open te draaien wanneer het droog is en dicht te draaien wanneer het nat is, terwijl we daarover andere afspraken hebben gemaakt. De MVO Prestatieladder reikt tools aan om dit goed te organiseren.”

De ladder en certificering in het algemeen zijn een prima middel Foto: Bavaria

om leveranciers van de essentiële grondstof gerst aan de afspraken te houden. “Dan gaat het bijvoorbeeld over hoe transparant ze zijn in het gebruik van gewasbescherming en of ze hun best doen om zo weinig mogelijk hiervan te gebruiken. We zeggen niet: je mag

Via een vijzel gaat gezuiverd afvalwater naar boeren in de omgeving. Bavaria

het niet gebruiken, want het is niet biologisch. We stimuleren het

werkt met de agrariërs samen in het Boer-Bier-Waterproject

013

culinaire smaaksystemen harmonie van umami

Adverteerdersindex VMT AZO

pagina 19

DUPP â&#x20AC;&#x201C; Food Recruitment Dyson Benelux

pagina 2 pagina 24 + 25

Estrategy Hartig Vlees Gevogelte Groente Bouillon Umami systemen Sojasauzen MSG en alternatieven Zoutreductie systemen

Yama heeft alle basisingrediĂŤnten voor hartige smaken, aansluitend op de trends van vandaag. Kennis van de juiste balans en toepassing maken ons Umami pakket compleet.

YAMA, Your silent partner in famous food

pagina 3

Eurofins Food Testing Netherlands

pagina 31

Heleon food group

pagina 14

Jenx

pagina 36

Lets

pagina 28

Mikrocentrum Nederland

pagina 28

Nutrilab

pagina 7

R-Biopharm A

pagina 9

RAI Amsterdam

pagina 34

Tebodin Netherlands

pagina 39

Tetra Pak Processing Systems

pagina 40

Uticon Engineering Consultancy

pagina 31

Yama Products

pagina 14

Vincotte ISACert Nederland

pagina 19

HeproďŹ&#x201A;ex BV

Premium Hose Solutions Binnen Heleon Group is HeproďŹ&#x201A;ex BV dĂŠ specialist op het gebied van kwalitatief hoogwaardige slangen en appendages voor de Voedingsmiddelen Industrie, Farmaceutische Industrie en Algemene Industrie. De kern van ons bedrijf is het adviseren, aanpersen en leveren van de juiste slang voor iedere denkbare toepassing.

Door onze uitgebreide eigen werkplaats kunnen we veel uitvoeringen uit voorraad leveren met aangeperste koppelingen eventueel voorzien van 90 graden bochten of speciale aansluitingen.

Ook slanginspectie m.b.v. video endoscopie en lasergravering van koppelingen, behoort tot de mogelijkheden. Graag denken we met u mee en ontwikkelen samen met u de meest eďŹ&#x20AC;ectieve toepassingen en oplossingen.

Ontdek de kracht van de Heleon Group.

Heleon Group HeproďŹ&#x201A;ex BV Van der Waalsweg 13 3241 ME Middelharnis Nederland Tel: (0187) 89 09 09 www.heproďŹ&#x201A;ex.com

Roestvaststalen buizen en ďŹ ttingen - sanitaire koppelingen - afsluiters - slangen - ďŹ lters en andere armaturen voor de voedingsmiddelen en farmaceutische industrie

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

DUURZAAMHEID & MVO

CERTIFICERING COLUMN

Een betere wereld door duurzaamheidskeurmerken Als je al zo lang met keurmerken

elke retailer zijn vingers bij aflikt (LEI/

bezig bent als ik, ben je het aan

WUR, monitor duurzaam voedsel).

jezelf verplicht regelmatig achterover

Daarbinnen neemt biologisch een

te leunen en van een afstand naar je

groot aandeel voor zijn rekening.

inspanningen te kijken. De vraag is

Voor de consument is dat herkenbaar

immers niet alleen of je de dingen

als duurzaam. Niet voor niets zijn de

goed doet, maar ook – en misschien

marketeers van een hamster-grutter

vooral – of je de goede dingen doet.

afgestapt van het concept Puur &

Dus de vraag aan mijzelf is: wordt de

Eerlijk en helemaal overgegaan op

wereld beter van duurzaamheidskeur-

het etaleren van biologisch. Een duide-

merken? Bloeien planten uitbundiger,

lijk herkenbaar begrip. En niet meteen

worden mensen en beesten blijer en

roepen ‘ja maar biologisch is niet het-

bijen talrijker? Lees: wat is de impact

zelfde als duurzaam’. Dat weet ik ook.

van keurmerken op milieu, klimaat,

Biologisch scoort in elk geval beter op

biodiversiteit, dierenwelzijn en eerlijke

biodiversiteit dan niet-biologisch. En

handel? En elke keer denk ik weer: ja,

ook hier treedt het kartrekkereffect

de wereld gaat erop vooruit als er meer

op: de gangbare niet-biologische

met duurzaamheidskeurmerken wordt

landbouw heeft veel goede aspecten

gewerkt. Laat ik twee belangrijke

inmiddels in de eigen bedrijfsvoering

mechanismes schetsen.

geïntegreerd.

Terug naar de consument. Dit soort

B2B

ontwikkelingen laat zien dat het werken met eenvoudige con-

Een duurzaamheidskeurmerk werkt in een sector als kartrekker.

cepten de consument meer bedient dan de wildgroei van alle

Meestal begint het als een niche. Al snel komt er een grotere

blije beestjes en groene blaadjes die ik de afgelopen jaren heb

speler bij die net iets onder de eisen gaat zitten maar die wel de

gezien. Daarmee worden alle claims ongeloofwaardig. Dus ik

markt mee omhoog trekt. Een voorbeeld. Max Havelaar begon

ga graag voor een paar sterke herkenbare (top)keurmerken.

als klein aandeel, maar zorgde ervoor dat UTZ de grote stromen

Want bekend maakt bemind, die open deur trap ik graag nog

ging verduurzamen. De rest wil dus niet achterblijven. Sterker

even in. Dus ja, duurzaamheidskeurmerken helpen de wereld

nog, soms zorgt een duurzaamheidskeurmerk dat zelfs achter-

vooruit. De markt wordt gestimuleerd na te denken en mee te

blijvers boven de wettelijke eisen uitkomen. Niemand wil zich

groeien in de verduurzaming van de productie. En de consu-

schamen voor zijn product. Milieu Centraal merkte dat toen het

ment kan gemakkelijker duurzame keuzes maken door zijn

keurmerken ging benchmarken: de gangbare praktijk ligt soms

spaarzame aandacht te besteden aan snel herkenbare pro-

hoger dan het wettelijk vereiste minimum. Waarmee we ook

ducten.

tegen een aantal keurmerken moesten zeggen: ‘Sorry, u krijgt

We doen met zijn allen de dingen dus goed. U, ik en al die

een matige beoordeling, want uw toegevoegde waarde is nihil’.

anderen die betrokken zijn bij duurzaamheid. En als we

Een duurzaamheidskeurmerk trekt aan de markt, en hoe groter

samenwerken, lukt het ook de goede dingen te doen. Op

die trek hoe meer de sector als geheel verduurzaamt. Pure winst.

weg naar die betere wereld!

B2C

• VERA DALM •

Consumenten kopen steeds meer duurzaam. De stijging van

V. Dalm is directeur van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal, zij schrijft op

het marktaandeel duurzaam voedsel laat groeicijfers zien waar

persoonlijke titel

015

DUURZAAMHEID & MVO

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

CERTIFICERING ACHTERGROND

‘Prestatieladder is Nederlands feestje’ Voor- en nadelen certificering van duurzaamheid De MVO Prestatieladder en ISO 26000-zelfverklaring kosten bedrijven veel tijd en dus ook geld. En wat levert het op? En is het bijvoorbeeld beter om te focussen op één mvo-issue, zoals bij het ISO 14001-certificaat? Drie ondernemingen schetsen tegenover VMT de voor- en nadelen.

laten zien dat je oprecht met duurzaamheid bezig bent.”

B Corps Verstegen Spices & Sauces is gecertificeerd volgens de MVO Prestatieladder op niveau 4, wat betekent dat het bedrijf koploper is

“Eigenlijk zou certificering voor duurzaam-

mogelijk is. Blijkbaar zijn er nog altijd

in de branche. “De prestatieladder heeft

heid helemaal niet nodig moeten zijn”, zegt

bedrijven die puur handelen vanuit het

heeft ons veel opgeleverd”, zegt Van Keep.

Marianne van Keep, director Sustainability

kostenperspectief en niet oprecht open

“Het geeft je structuur en dwingt je in een

bij Verstegen Spices & Sauces. “Ik zou liever

en eerlijk zijn. En zolang we bedrijven nog

bepaalde richting te denken. Wel is het

streven naar opperste transparantie. Maar

niet altijd op hun woord kunnen geloven,

jammer dat onze klanten het certificaat

de fipronilcrisis laat zien dat dit nog niet

is certificering een goede manier om te

nog onvoldoende waarderen. En ik vind het jammer dat het een Nederlands feestje is. Buitenlandse klanten kennen de ladder niet. Daarom ben ik me aan het oriënteren op andere duurzaamheidsnormen en -certificaten. Veel internationale certificaten, zoals Rainforest Alliance, zijn productgericht. Ik zoek een certificeringsnorm die organisatiegericht is, zoals Sedex, de NEN 26000-zelfverklaring, B Corps of EcoVadis.

Sedex heeft als nadeel dat het voornamelijk gericht is op de supplychain. En EcoVadis is niet echt een certificaat maar meer een score waaraan je je eigen beleid toetst.

B Corps en EcoVadis hebben als voordeel dat ze de hele organisatie doorlichten en daarom passen ze wellicht het beste bij

Foto: Marco ter Beek

ons.”

016 Voor Royal A-Ware is een goed arbeidsklimaat een belangrijke pijler van het mvo-beleid.

Internationaal Van Keep zegt dat de MVO Prestatieladder haar ‘waanzinnig veel geld kost’. “Je bent tijd en geld kwijt aan de voorbereiding van

Kroft vindt het jammer dat beide normen erg algemeen zijn. “De indicatoren zijn voor alle sectoren toepasbaar. Daardoor staan specifieke thema’s zoals dierenwelzijn er niet in. We hebben die er zelf aan toegevoegd en daar hebben we onze eigen duurzaamheidsprogramma’s voor.”

Platslaan in Excel Wat hebben de normen haar opgeleverd?

“De ISO 26000-zelfverklaring, en vooral de prioriteitenmatrix, heeft ons geholpen

Foto: Verstegen Spices & Sauces

prioriteiten te stellen”, zegt Kroft. “Ze

Verstegen traint de peperboeren in Indonesië om verschillende mvo-vraagstukken naar een hoger niveau te tillen.

geeft daarnaast een goede leidraad om op een open manier over duurzaamheid te communiceren. De ISO 26000-norm geeft mij bovendien een waardevol houvast tijdens ons jaarlijkse moment van reflectie.”

Royal A-ware wil met de prestatieladder aantonen dat het een robuust duurzaamheidsbeleid heeft. “En de audits zijn een

de audits. Vervolgens krijg je elk jaar een

manager MVO & Communicatie bij Royal

goed leermoment”, zegt ze. “Het is waarde-

audit van vier dagen. Om de drie jaar is er

A-ware. “Het nadeel is dat de resultaten niet

vol als iemand op een kritische manier je

zelfs een uitgebreide audit van twee keer

geaudit worden. Daarom hebben wij de

mvo-beleid onder de loep neemt. Ik vind

vier dagen. Dit kost Verstegen tienduizen-

zelfverklaring aangevuld met de MVO

dat je met de MVO Prestatieladder ervoor

den euro’s. Wij vinden het dat waard, maar

Prestatieladder. De indicatoren van de

moet waken dat je duurzaamheid niet plat-

ik kan me voorstellen dat niet ieder bedrijf

prestatieladder en de ISO-norm zijn niet

slaat in Excel. Daarom zou de ladder van

zich dat kan veroorloven.”

een-op-een hetzelfde, maar ze zijn in

mij wat praktischer mogen zijn. Het zou

Certificaten zoals de MVO Prestatieladder

dezelfde geest geschreven en daardoor

meer een hands-on tool mogen worden

ontwikkelen zich natuurlijk in de loop van de jaren. Wat zou Van Keep verbeterd willen zien in een volgende versie? “Ik hoop dat er meer aansluiting komt met de 17 Sustainable Development Goals, die

‘De standaarden zijn redelijk goed met elkaar te combineren’

waardoor het de organisatie meer energie geeft om met de duurzaamheidsthema’s aan de slag te gaan.”

zijn vastgesteld door de Verenigde Naties.

Net rijgedrag

De MVO Prestatieladder houdt nu nog vast

Patisserie- en ijsprodu-

aan een oudere structuur. Internationaal wordt er altijd over de 17 SDG’s gesproken

redelijk goed met elkaar te combineren.”

cent Otelli gebruikt alleen de ISO 26000-

en het is mooi als we allemaal over dezelfde

Kroft zegt dat ISO 26000 haar geholpen

zelfverklaring. “We zijn een klein bedrijf

onderwerpen praten.”

heeft de juiste accenten te leggen en

en dat betekent dat we geen megabudget

bepaalde thema’s hoger op de agenda te

hebben voor investeringen in duurzaam-

Juiste accenten

krijgen. “Daarnaast prikkelt de prioritei-

heid”, zegt directeur Jaco de Vreugd.

Ook het zuivelbedrijf Royal A-ware is

tenmatrix je om naar het brede scala aan

“ISO 26000 helpt ons om stapsgewijs

gecertificeerd op niveau 4 van de MVO

duurzaamheidsindicatoren te kijken en

de acties uit te voeren die wél binnen

Prestatieladder. “We zijn begonnen met

niet alleen naar die indicatoren waar je

ons bereik liggen. We laten de zelfverkla-

de ISO 26000-zelfverklaring omdat dit

dagelijks mee te maken hebt. We gebrui-

ring altijd toetsen door een extern bureau

een internationaal erkende duurzaam-

ken de prestatieladder om de mvo-prio-

om te checken of we op de goede weg

heidsstandaard is”, vertelt Corine Kroft,

riteiten concreet en meetbaar te maken.”

zijn.”

017

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

DUURZAAMHEID & MVO

CERTIFICEING ACHTERGROND

Wat levert ISO 14001 op?

door de banden goed op spanning te

de restwarmte van het bedrijf. Die wordt

houden. Bovendien leerden we om juiste

nu gebruikt voor het verwarmen van de

De ISO 14001-norm richt zich op

prioriteiten stellen. We staken altijd veel

kantoren. “We zijn nu bezig met afval-

één mvo-vraagstuk, namelijk het

energie in een zo efficiënt mogelijke route-

scans”, zegt Pili. “We analyseren waar

milieu. Wat levert dat op? De KAM-

planning. Dat leverde slechts een kleine

ons restafval uit bestaat en hoe we dat

coördinator en vestigingsmanager

besparing op. Nu meten we het rijgedrag

nog beter kunnen scheiden. En misschien

van Holland Food Service vertellen

van onze chauffeurs en daardoor zien zij

kunnen we een bepaalde reststroom een

over hun ervaringen. Het bedrijf is

het als een sport om zo zuinig mogelijk te

duurzamere bestemming geven.”

producent van maaltijden en maal-

rijden. We zien in de cijfers terug dat we

tijdcomponenten.

daar een veel grotere besparing mee

De nieuwe standaard

realiseren.”

Al deze besparingen leveren het bedrijf

“Alle duurzaamheidsthema’s zitten in onze

natuurlijk geld op. Pili zegt dat het hem

bedrijfsvoering verweven. Voor het thema

Audit

daar niet om te doen is. “De besparingen

milieu heeft de ISO 14001-norm ons veel

Holland Food Service krijgt jaarlijks een

ben je direct weer kwijt aan investeringen.

inzichten gegeven”, zegt vestigingsmanager

ISO 14001-audit, waarbij er een steek-

Die kun je ongeveer tegen elkaar wegstre-

Giovanni Pili. “We houden nu maandelijks

proef wordt genomen van de norm. Elke

pen. Je moet er alleen aan beginnen als je

bij hoeveel water, CO2, brandstof en ener-

drie jaar wordt het hele bedrijf doorgelicht.

oprecht wilt werken aan een duurzamere

gie we verbruiken. Die overzichten zetten

“De audits houden ons scherp en zorgen

bedrijfsvoering.” Pili verwacht dat duurzaam

ons aan het denken. Hoe kwam het

voor extra draagvlak binnen ons bedrijf”,

certificeren in de toekomst een grotere rol

bijvoorbeeld dat onze auto’s in maart en

zegt KAM-coördinator Eline de Schouwer.

gaat spelen. “Ik denk dat de overheid en

april meer brandstof verbruikten, terwijl

“Het zorgt ervoor dat de duurzaamheids-

onze klanten dat meer van ons gaan ver-

ze evenveel kilometers reden? Dat soort

maatregelen niet vrijblijvend zijn.” Het bedrijf

wachten, en dat certificeren de nieuwe

dingen hebben we uitgezocht. Het bleek

heeft op tal van thema’s duurzaamheids-

standaard wordt. Daar zijn wij nu al op

dat we liters brandstof konden besparen

stappen genomen. Zo is er gekeken naar

voorbereid.”

De Vreugd zegt dat ISO 26000 hem op

en de maximumsnelheid begrensd zijn.

moet je de actielijst bijhouden en het

een prettige manier op weg heeft gehol-

Onze chauffeurs krijgen nu complimenten

hele beleid regelmatig tegen het licht

pen. “Natuurlijk kost het je in het begin

over hun nette rijgedrag. In werkelijkheid

houden. Dat laatste wil nog wel eens

veel tijd. Dat weet je voordat je eraan

kunnen ze niet anders meer. En onze pro-

verwateren. Onze kwaliteitsmanager

begint. En zoals bij iedere normering

ducten komen mooier bij onze klanten

volgt nu diverse mvo-cursussen om de

geeft het je inzichten over hoe je zaken

aan”, geeft hij aan.

boel weer op scherp te krijgen.”

slimmer kunt aanpakken. We hebben

De ondernemer zegt dat de ISO 26000-

bijvoorbeeld al onze auto’s voorzien van

Verwateren

zelfverklaring hem geen extra klanten

een track-and-tracesysteem. Daaruit bleek

De Vreugd zegt dat de zelfverklaring een

heeft opgeleverd. “Onze klanten vinden

dat onze chauffeurs veel remmen en snel

bepaalde mate van zelfdiscipline vraagt.

het leuk dat we het doen, omdat ze zelf

‘Onze klanten zien het certificaat zeker niet als een vereiste’

018

“Sommige thema’s

ook met duurzaamheid bezig zijn. Maar

zijn geïntegreerd in

ze zien het zeker niet als een vereiste. Ik

ons bedrijf. We zijn

denk dat je het ook niet voor je klanten

bijvoorbeeld een

moet doen. Je moet het doen omdat je

leerbedrijf en we

het zelf belangrijk vindt om je bedrijf

werken samen met

stap voor stap duurzamer te maken.

basisscholen in de

ISO 26000 helpt je daarbij.”

optrekken, waardoor ze brandstof verspil-

omgeving. Zo laten we jongeren zien

len. We hebben nu alle auto’s voorzien van

dat het leuk is om een vak te leren. En bij

een start-stopsysteem en van ECOdrive.

nieuwe investeringen kiezen we altijd voor

• MAAIKE TINDEMANS •

Dit betekent dat het toerental, de acceleratie

de meest duurzame oplossing. Daarnaast

M. Tindemans is freelance journalist

A Vinçotte company

Staat u voor veilige, verantwoorde en eerlijke voeding? sŝŶĕŽƩ Ğ /^ Ğƌƚ EĞĚĞƌůĂŶĚ ďŝĞĚƚ Ƶ ŝŶŶŽǀĞƌĞŶĚĞ ĂƵĚŝƚͲ͕ ǀĞƌŝĮ ĐĂƟ ĞͲ ĞŶ ĐĞƌƟ Į ĐĂƟ ĞŽƉůŽƐƐŝŶŐĞŶ ǀŽŽƌ Ƶǁ ĂŐƌŽͲĨŽŽĚ ďƵƐŝŶĞƐƐ͘ tŝůƚ Ƶ ǀŽĞĚŝŶŐƐŵŝĚĚĞůĞŶ ůĞǀĞƌĞŶ ĚŝĞ ĂĂŶ ĚĞ ĞŝƐĞŶ ĞŶ ǀĞƌǁĂĐŚƟ ŶŐĞŶ ǀĂŶ Ƶǁ ŬůĂŶƚĞŶ ǀŽůĚŽĞŶ ŽƉ ŚĞƚ ŐĞďŝĞĚ ǀĂŶ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ͕ ŬǁĂůŝƚĞŝƚ ĞŶ ĚƵƵƌnjĂĂŵŚĞŝĚ͍ KƉ njŽĞŬ ŶĂĂƌ ŽŶĂĬ ĂŶŬĞůŝũŬĞ ĞdžƉĞƌƟ ƐĞ ĚŝĞ Ƶ ǀĞƌĚĞƌ ŚĞůƉƚ͍ sĞƌƚƌŽƵǁ ŽƉ ĚĞ ĚĞƐŬƵŶĚŝŐŚĞŝĚ ǀĂŶ sŝŶĕŽƩ Ğ /^ Ğƌƚ EĞĚĞƌůĂŶĚ͘ Ž ŬƵŶƚ Ƶ ĞĐŚƚ ŐĞƌƵƐƚ njŝũŶ͘

/^ Ğƌƚ ǁŝů ǀĞƌƚƌŽƵǁĞŶ ƚŽĞǀŽĞŐĞŶ ĂĂŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌŶĂƟ ŽŶĂůĞ

sŝŶĕŽƩ Ğ ŐƌŽĞƉ͘ ŝƚ ŵĂŬĞŶ ǁĞ ĚƵŝĚĞůŝũŬ ŵĞƚ ŽŶƐ ŶŝĞƵǁĞ ůŽŐŽ͘ sŝŶĕŽƩ Ğ

ĐĞƌƟ Į ĐĂƟ ĞĚŝĞŶƐƚĞŶ ƚĞ ƌĞĂůŝƐĞƌĞŶ͕ ǁĂĂƌŵĞĞ ǁĞ ƚŽŽŶĂĂŶŐĞǀĞŶĚ njŝũŶ ǀŽŽƌ ĐĞƌƟ Į ĐĂƟ Ğ ŽƉ ŚĞƚ ŐĞďŝĞĚ ǀĂŶ ƉƌŽĚƵĐƚǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ͕ ͲŬǁĂůŝƚĞŝƚ͕ ͲƚƌĂĐĞĞƌďĂĂƌŚĞŝĚ ĞŶ ͲŝŶƚĞŐƌŝƚĞŝƚ͘

DOND ER DAG 30 NOVE MB ER 2017

FLINT, AM E R S F O

ORT

Food

Safety event Praktisch en diepgaand Het VMT Food Safety Event is de jaarlijkse bijeenkomst

in de praktijk, onderzoek en maatschappij bespreken.

waar u op het gebied van voedselveiligheid geïnformeerd

Daarnaast presenteren VMT en het Nederlands Netwerk voor

wordt over de laatste trends en ontwikkelingen. Het event

Kwaliteitsmanagement de resultaten van de door hun gehou-

biedt daarnaast een uitstekende gelegenheid om te

den enquête naar de rol en positie van kwaliteitsmanagers én

netwerken.

wordt de Kwaliteitsmanager Food 2017 bekend gemaakt.

Tijdens het ochtendprogramma zullen vooraanstaande

In de middag gaan experts tijdens een aantal parallelsessies

vertegenwoordigers van wetenschap, bedrijfsleven en

diepgaand en praktisch in op drie actuele onderwerpen:

overheid actuele thema’s behandelen en ontwikkelingen

minimale processing, fraude en listeria.

Highlights Q Hoe kijkt de NVWA aan tegen het uitvoeren van listeria studies en de ontwikkelingen in de tijd?

Q Hoe kunnen met behulp van de handleiding Listeria monocytogenes risicopunten in kaart worden gebracht?

Q Welke potenties biedt de MALDI-TOF massa spectrometrie voor de levensmiddelensector?

Q Is het mogelijk om minimaal verwerkte levensmiddelen met verlengde houdbaarheid en voedselveiligheid te produceren?

Q Met welke factoren moet rekening worden gehouden wanneer PEF als conservering technologie wordt toegepast?

Q Hoe komen (koploper) organisaties tot een samenhangend geheel van fraudemitigatiemaatregelen?

Q Waarom is een gedragscode Voedselveiligheid en productintegriteit voor de levensmiddelenindustrie eigenlijk nodig?

VOOR WIE? Deze bijeenkomst is bestemd voor (leidinggevenden van) kwaliteitsmanagers, hun medewerkers, integriteitsverantwoordelijken en hoofden veiligheid/veiligheidskundigen in de voedingsmiddelenketen, wetenschappers, toezichthouders, certificerende instellingen, toeleveranciers van producten en diensten waaronder adviseurs en verzekeraars.

Kom naar het Food Safety Event en laat u bij

€ 100.-

kortin g voo Voedser VMT en lvei abonneligheides

Volledig en programman, inschrijve te: i ga naar de s l/ www.vmt.nent v foodsafetye

Prijzen VMT en Voedselveiligheid abonnees betalen: € 295,- (i.p.v. € 395,-) Regulier tarief: € 395,*Tarieven zijn excl. btw en € 3,95 administratiekosten

j jpraten over deze belangrijke vraagstukken!

DUURZAAMHEID & MVO

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

CERTIFICERING ACHTERGROND

RSPO wil palmolie sneller duurzamer Credits in plaats van duurzaamheidscertificaten Ongeveer 21 procent van de wereldwijde palmolieproductie is duurzaam gecertificeerd volgens de standaard van de Ronde Tafel voor Duurzame Palmolie (RSPO). Om de verduurzaming te versnellen, staan een aantal veranderingen op stapel.

verwerkt worden in de diervoederindustrie.

Sinds juni dit jaar zijn tevens RSPO NEXTcredits beschikbaar van plantages die zich hebben laten certificeren tegen de RSPOstandaard. Daarnaast is er een aanvullende set van strengere criteria, met name op het

In de RSPO werken alle belanghebbenden

Indentity Preserved. Daar kunnen leden

gebied van vermindering van de broeikas-

in de palmolieketen aan verduurzaming

gebruik van maken. Voor het Book and

gasuitstoot, tegengaan van bosbranden,

van de palmolieproductie. Centraal staat

Claim-model heeft de RSPO tot 1 januari

verbetering van traceerbaarheid en een

verantwoord produceren met respect voor

dit jaar samengewerkt met een service-

verbod op ontbossing en planten op veen-

mens en milieu. Wereldwijd zijn er ruim

provider die onder de naam GreenPalm

gebieden. Credits kunnen worden gekocht

3.500 leden, onder wie meer dan 200

duurzaamheidscertificaten verhandelde.

van palmoliemolens, palmpitverwerkers en

Nederlandse bedrijven. Zij kopen duur-

Sinds 1 januari dit jaar wordt gebruik

kleinschalige boeren, de zogenoemde small-

zaam gecertificeerde palmolie in voor

gemaakt van het platform PalmTrace,

holders. Deze bedrijven worden gecertifi-

de productie van voedingsmiddelen.

waar verschillende RSPO-credits gekocht

ceerd tegen de RSPO-standaard en elk jaar

en verkocht kunnen worden. Daarmee kun-

geaudit. RSPO-credits zijn vooral belangrijk

Veranderingen in model

nen bedrijven het volume palmolie, palm-

voor onafhankelijke smallholders. Hoewel

RSPO heeft de vier handelsmodellen Book

pitolie en derivaten afdekken. Er zijn ook

er de mogelijkheid is voor groepscertifice-

and Claim, Mass Balance, Segregated, en

palmpit-expeller-credits, die voornamelijk

ring, zijn de kosten voor deze boeren hoog

TABEL 1: STAPPENPLAN VOOR DUURZAAM INKOPEN VAN PALMOLIE STAPPEN

WAT?

HOE?

1

Lid worden van de RSPO

• www.rspo.org/members/apply

2

Het bedrijf laten certificeren zodat u producten met een

• Voorbereiding implementatie van de supply chain certification

duurzaamheidsclaim kunt verkopen

standard: http://bit.ly/2w0ihpX • Certificering door onafhankelijke certificeringsinstantie: www.rspo.org/certification/bodies

3

Duurzaam inkopen via een van de vier handelsmodellen

4

Duurzaamheidsclaim maken voor klant

• BC en RSPO NEXT: www.rspo.org/palmtrace • MB, SG, IP: vraag uw leverancier • MB, SG, IP op b2b-producten Indien de trademark op de (consumenten)verpakking wordt gebruikt, is een licentie vereist, die kosteloos is aan te vragen via www.rspo.org/trademark

022 Voor bedrijven die kleine volumes palmolie (gebaseerde) producten gebruiken zijn er mogelijkheden voor groeps- of microcertificering.

In de RSPO werken alle belanghebbenden in de palmolieketen aan verduurzaming van de palmolieproductie.

en is de markt voor duurzame producten

met een RSPO-claim. Daarnaast moeten ze

handelsmodel is van de producent van het

voor hen vaak minder toegankelijk. De

inzichtelijk zijn voor auditors. Een interne

gecertificeerde product.

credits kunnen een directe stimulans zijn

audit was voorheen alleen verplicht voor

Er is nog wel eens verwarring over het

om duurzaam te produceren. RSPO-credits

bedrijven met multisite-certificering. Nu

verschil tussen een traders- en een distri-

kunnen via het online platform gekocht

is die verplicht voor alle gecertificeerde

buteurslicentie. Traders zijn bedrijven die

worden. Daar wordt de prijs bepaald door

bedrijven. De informatie die beschikbaar

in palmolie handelen, voornamelijk tijdens

‘Credits kunnen stimulans zijn voor duurzame productie’

moet zijn voor

de verscheping, maar zij verkopen de palm-

inkomende RSPO-

olie weer voordat de lading aankomt.

producten is nu in lijn met die voor

Herziening P&C

uitgaande RSPO-

De RSPO-standaard voor het verbouwen

producten. Alle

van oliepalmen moet elke vijf jaar herzien

vraag en aanbod. Bedrijven kunnen ook off

wijzigingen zijn te zien op de website van

worden. In juni van dit jaar is een start

market deals maken met bekende partijen.

RSPO, www.rspo.org.

gemaakt met deze herziening om in 2018

Gewijzigde standaard

Rol van distributeurs

dit proces hebben alle belanghebbenden

De standaard voor bedrijven in de palm-

RSPO krijgt op dit moment veel vragen

inspraak via de taskforce of via de online

olieketen, de Supply Chain Certification

over de rol van distributeurs en hun ver-

publieke consultatie en bijeenkomsten in

Standard, is opnieuw uitgebracht met

plichtingen in de palmolieketen. Distri-

de verschillende regio’s.

wijzigingen in formulering en definities.

buteurs die uitsluitend RSPO-producten

De voor voedingsmiddelenbedrijven

in- en verkopen kunnen vrijstelling krij-

Vernieuwde klachtenprocedure

relevante veranderingen worden hier

gen voor supplychain-certificering. Deze

De RSPO heeft de klachtenprocedure tegen

kort toegelicht. Bedrijven kunnen zich nu

bedrijven moeten wel lid worden van de

leden herzien, waardoor klachten sneller in

laten certificeren tegen de versies uit 2014

RSPO en een distributeurslicentie aanvra-

behandeling worden genomen. Daarbij is

of 2017. Vanaf 1 januari volgend jaar is

gen. Deze distributeurs mogen RSPO-

transparantie belangrijk, vindt een gedegen

alleen de nieuwe versie van toepassing.

producten inkopen, opslaan en verkopen.

consultie plaats en wordt onpartijdigheid

Een belangrijk verschil met de vorige versie

Het is onder deze licentie niet toegestaan

gewaarborgd.

is de Book and Claim-paragraaf vanwege de

het product of de verpakking te veranderen.

Voor alle informatie: www. rspo.org

wijziging van GreenPalm-certificaten naar

Omdat het belangrijk is dat de keten geslo-

RSPO-credits. De nieuwe standaard schrijft

ten blijft, moeten distributeurs bij de RSPO-

voor dat bedrijven de jaarlijkse volumes

gecertificeerde producten vermelden wat

• INKE VAN DER SLUIJS •

bijhouden die gekocht en verkocht zijn

het supplychain-certificaatnummer en

I. van der Sluijs is technical manager Europe bij RSPO

de nieuwe standaard klaar te hebben. In

023

....................................................................................... ADVERTORIAL .......................................................................................

Alpro combineert duurzaamheid met state-of-the-art hygiënetechnologie In het Belgische Wevelgem bevindt zich een van de voornaamste productielocaties van Alpro. Dagelijks wordt hier onder andere de kenmerkende Alpro sojadrink geproduceerd, verpakt en verzonden. Alpro is inmiddels een begrip in de wereld van plantaardige producten. Alpro begon in 1979 met de productie van sojadrink als duurzaam alternatief voor zuivelproducten. Als toonzetter in deze industrie is het van belang op het hoogste niveau te kunnen opereren. “Kwaliteit van onze producten, maar ook van onze productieprocessen is van cruciaal belang”, aldus Aranka Dekyvere, Logistics Project Officer bij Alpro.

Voor Alpro is duurzaamheid onderdeel van het DNA. De visie van het bedrijf is een wereld creëren waarin meer van wat we eten afkomstig is van planten. Alpro wil de manier waarop de wereld eet beter maken door lekkere, natuurlijk gezonde, plantaardige voedingsmiddelen te creëren die optimaal bijdragen aan het welzijn van iedereen en met het grootste respect voor onze planeet worden gemaakt. Op die manier wil Alpro er in belangrijke mate toe bijdragen dat plantaardige voeding en dranken mainstream worden.

De kwaliteit die de organisatie nastreeft in haar producten heeft men ook doorgevoerd in het hygiëneproces. Dekyvere: “Voor de inrichting van onze hygiëneruimtes zijn we op zoek gegaan naar oplossingen die niets aan het toeval overlaten. De infrastructuur en de kledij zijn volledig aangepast, dan hoort de menselijke hygiëne daar zeker ook bij. Daar zorgen we mede voor door op elk punt waar mensen uit kleedkamers, kantines, toiletten of andere niet-productiezones komen, een hygiënesluis passeren waar ze zeker hun handen wassen en desinfecteren en waar op de nodige plaatsen ook de schoenen gereinigd worden.

Daarnaast is een snelle doorstroom van belang, het kan niet dat de mensen in files moeten wachten en zo te laat op hun werkposten verschijnen.

In Elpress vonden we voor dit proces de juiste partner. Met een flexibele en klantgerichte benadering zijn zij in staat gebleken de juiste hygiëneoplossingen te creëren.”

Elpress EWG-TAP Elpress is leidend producent op het gebied van hygiëne in de voedingsmiddelenindustrie. Vorig jaar introduceerde Elpress samen met Dyson de EWG-TAP, een oplossing die ondertussen al veelvuldig toegepast is bij bedrijven met strikte hygiëne-eisen. Een aantal vooraanstaande bedrijven zijn bijvoorbeeld Plukon Food Group, de Pringlesfabriek van Kellogg’s en Sus Campiniae. Jannes Voss, General Manager van Elpress: “Het was een mooie uitdaging om voor Alpro het hygiëneproces te mogen inrichten. Een toonaangevende organisatie die bovendien net als wij kwaliteit en duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan.”

Bijzonder element in het hygieneproces is de EWG-TAP, waarin een ergonomische roestvrijstalen wasbak gecombineerd wordt met een geïntegreerde Dyson Airblade™ Tap handendroger.

Met een geïntegreerde oplossing zijn minder handelingen nodig en stroomt het handwas- en droogproces beter en efficiënter door. Zo wint men tijd en wordt de productiviteit verhoogd, een oplossing die ideaal is voor sectoren waar hygiëne van cruciaal belang is.

Airblade™-technologie Dyson introduceerde de Airblade handdrogers tien jaar geleden als duurzaam alternatief voor de alom gebruikte papieren handdoekjes. De Airblade handdrogers zijn nog steeds aan een opmars bezig, ondanks de tegenwerking van de papierindustrie.

“De papierindustrie probeert al sinds de introductie van Airblade door middel van misleidend onderzoek de publieke opinie te beïnvloeden door de hygiëne van Airblade in twijfel te trekken”, aldus Rienk Kentie, Marketing Manager bij Dyson.

“In de voedingsmiddelenindustrie heeft dit weinig impact omdat experts zich hier eerder laten leiden door certificeringen zoals HACCP en advies van onafhankelijke experts, maar in andere sectoren zien we toch dat mensen zich laten beïnvloeden door de misleidende communicatie vanuit de papierindustrie.

Bovendien blijkt keer op keer uit onderzoek dat niet wordt gefinancierd door de papierindustrie dat de Airblade-technologie net zo hygiënisch is als papieren handdoekjes.”

Bijzonder element in de hygiënesluis is de EWG-TAP.

..............................................................................................................................................................................................................

Qua duurzaamheid is het verschil echter enorm. Berekeningen van het Carbon Trust tonen aan dat de Airblade handdrogers van Dyson tot 76 procent minder CO2 per droogbeurt produceren dan papieren handdoekjes. Daarnaast zijn de besparingen op operationele kosten significant. Besparingen kunnen gemiddeld tussen de €1000,- en €1500,- per droogpunt per jaar zijn.

Door gebruik van de Airblade™-technologie, blaast de Airblade Tap met een snelheid van 690 km/u onverwarmde gefilterde lucht op de handen om ze letterlijk droog te schrapen. Handen worden in 12 seconden gedroogd zonder dat er ook maar iets aangeraakt hoeft te worden.

Clive Withinshaw, directeur van voedselwetenschapsorganisatie HACCP International legt uit: “De technologie gaat in op een aantal risico’s die zich voordeden bij handdrogers uit het verleden. Het toestel is gemakkelijk te reinigen en functioneert zonder dat u een knop hoeft aan te raken. Bovendien droogt het snel de handen. Door de integratie van het HEPA-filter worden deze functies gecombineerd om het risico van microbiologische besmetting aanzienlijk te verminderen en het voldoet daardoor aan het non-food productcertificeringsschema van HACCP International.”

Hygiëne en duurzaamheid De nieuwe hygiëneruimte is inmiddels anderhalfjaar in gebruik en Alpro is erg enthousiast over de werking. “We hadden ons goed verdiept voor we overgingen op deze installatie. Maar het is altijd afwachten of het ook aan de hoge verwachting voldoet. Na anderhalfjaar kunnen we concluderen dat de EGW-TAP zowel op doorstroom en procesefficiëntie als op hygiëne en duurzaamheid de perfecte oplossing voor ons is. Er zijn reeds verschillende zones uitgerust met eigen specificaties die betrekking hebben op die zone. Van elk van deze zijn wij uitermate tevreden en dat zal er ook voor zorgen dat we in de toekomst nieuwe zones ook zullen uitrusten met deze systemen,” besluit Reindert Witdouck, Junior Process Engineer van Alpro.

Voor meer informatie: Elpress BV - Handelstraat 21 - 5832 AV Boxmeer www.elpress.com - sales@elpress.com De EWG-TAP combineert het wassen en drogen van de handen.

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

DUURZAAMHEID & MVO

CERTIFICERING ACHTERGROND

Nieuwe ISO-norm cacao in de maak Eén definitie van duurzaam geproduceerde chocolade Een grote groep partijen stelt een nieuwe internationale normenreeks (ISO 34101) op voor duurzaam en traceerbaar geproduceerde cacao. Daarmee komt er een eenduidige definitie van duurzaam geproduceerde chocolade, zodat alle bedrijven op dezelfde manier bezig zijn met verduurzaming van de Nederlandse markt die voor 2025 is afgesproken. Ambitie is de norm in de tweede helft van 2018 te publiceren.

chocoladeconsumptie per persoon daar tot de hoogste ter wereld behoort.

Normenreeks ISO 34101 Sinds 2012 stelt een grote groep stakeholders wereldwijd een nieuwe internationale normenreeks (ISO 34101) op voor duurzaam en traceerbaar geproduceerde cacao.

Daarin zijn vertegenwoordigd deelnemers

Chocolade is een feelgoodproduct, vooral

kunnen bewerken. Daar staat tegenover

uit het bedrijfsleven, belangenorganisaties,

bij gelegenheden als Sinterklaas en Pasen.

dat bedrijven verderop in de keten steeds

boerenorganisaties, certificerende instellin-

Consumenten willen bij dergelijke feesten

groter worden; door fusies en overnames

gen, consumentenorganisaties, overheden,

‘Nog geen 20 procent is duurzame cacao’

vindt een sterke concentratie

vakbonden en autoriteiten uit de produce-

plaats. Grote spelers zijn bijvoor-

rende landen. De ambitie is duurzame

beeld Barry Callebaut, Cargill,

cacao mainstream te krijgen.

Mars, Mondelēz en Nestlé.

Een ander doel is de boeren helpen zich te

De totale markt voor cacao is zo’n

ontwikkelen naar echt ondernemerschap.

4,5 miljoen ton per jaar. Nog geen

Daarbij kunnen zij besluiten met toepassing

niet gehinderd worden door de gedachte

20 procent van de cacaomarkt is op dit

van good agricultural practices (GAP) cacao

aan kinderarbeid, ontbossing of boeren die

moment als duurzaam aangemerkt, gecerti-

te verbouwen. Hun productie moet lonen

nauwelijks voldoende verdienen om van te

ficeerd door organisaties als UTZ, Fairtrade

en plaatvinden onder goede sociale omstan-

leven. Chocolade moet dus duurzaam zijn.

en Rainforest Alliance.

digheden en met aandacht voor het milieu.

bestanddeel, duurzaam verbouwd is en dat

Duurzaamheidsdoelstellingen

ISO 9001 en ISO 14001

afnemers dat moeten kunnen controleren.

Steeds meer grote cacao- en chocoladebe-

Het eerste deel van de norm bouwt voort

drijven leggen zich vast op duurzaamheids-

op erkende ISO-normen als ISO 9001 (kwa-

Cacaomarkt

doelstellingen, bijvoorbeeld 100 procent

liteitsmanagement) en ISO 14001 (milieu-

Cacao wordt verbouwd in landen rond de

duurzame cacao in de eigen producten per

management). Een van de achterliggende

evenaar: Latijns-Amerika, waar het oor-

2020. Ook landen als Nederland, Duitsland

gedachtes is dat de boeren het beste op

spronkelijk vandaan komt, en Afrika en

en Zwitserland hebben zich gecommitteerd:

permanente basis geholpen zijn als boeren-

Azië. Grootste producenten zijn Ivoorkust,

vanaf 2025 moeten alle producten in de

organisaties uitgroeien tot service-instituten

Ghana, Indonesië, Kameroen en Ecuador.

winkelschappen duurzaam geproduceerd

die hen kunnen ondersteunen. Dat betekent

Het is een typisch gewas voor kleine boe-

zijn. Vooral de doelstellingen in Duitsland

normen voor het managen van een duurza-

ren, die vaak niet meer dan twee hectare

en Zwitserland zijn belangrijk, omdat de

me cacaoproductie, maar ook voor het op-

Dat betekent dat de cacao, het belangrijkste

026

De norm moet duurzame cacao mainstraim maken en boeren helpen naar echt ondernemerschap.

stellen van ontwikkelingsplannen die van

nes duurzame cacao te halen. Vandaar dat

standaardisatie-organisaties, verantwoorde-

begin af aan duidelijk maken wat een boer

in de eerste versie van de norm wordt toe-

lijk voor het geven van commentaar op eht

moet doen om duurzaam te produceren en

gestaan dat de cacao in een chocoladereep

concept. Er zijn al bedrijven die pilots wil-

of dit uiteindelijk voor die boer rendabel is.

zelf niet duurzaam is, als er maar voor de

len uitvoeren, zodat bij publicatie al bekend

hoeveelheid cacao die erin zit in dezelfde

is hoe de nieuwe normenreeks in de prak-

regio, bijvoorbeeld West-Afrika, duurzame

tijk zal uitpakken en weeffouten en kinder-

Deel 2 van ISO 34101 bevat prestatiecriteria

cacao is gekocht. We noemen dit mass

ziektes zo snel mogelijk zijn te verhelpen.

voor sociale, economische en milieudoel-

balance. Het is te vergelijken met groene

stellingen. Daarbij is de drempel voor toe-

stroom. De stroom die uit je stopcontact

Betekenis voor voedingssector

treding laag, zodat zo veel mogelijk boeren

komt, hoeft zelf niet duurzaam geprodu-

Wat betekent dit nu voor de Nederlandse

kunnen aansluiten. De norm moet hen hel-

ceerd te zijn, zolang er maar voor de hoe-

voedingssector? Er komt een eenduidige

pen, niet belemmeren. Wel moeten ze groei

veelheid stroom die je elders gebruikt

definitie van duurzame chocolade, zodat

en verbetering laten zien door binnen vijf

duurzame stroom is opgewekt. Zodra

alle bedrijven op dezelfde wijze aan de slag

jaar te voldoen aan verdergaande criteria

duurzame cacao echt mainstream is, is

gaan met de verduurzaming van de Neder-

en nog eens vijf jaar later aan het volledige

dit niet meer nodig.

landse markt die voor 2025 is afgesproken.

Prestatiecriteria

Het voldoen aan de norm brengt kosten

pakket van duurzaamheidseisen.

Norm in de markt zetten

met zich mee, maar als iedereen zich eraan

Traceerbaarheid

Het laatste deel met onder andere eisen

houdt, gaat de kostprijs voor alle marktpar-

Een derde onderdeel regelt de traceerbaar-

voor een certificatieschema regelt aan welke

tijen omhoog. Een andere impact in Neder-

heid. De consument moet ervan op aan

criteria organisaties moeten voldoen die de

land is het administratieve deel als gevolg

kunnen dat de chocolade waarop staat dat

norm in de markt willen brengen, zodat

van de implementatie van het traceerbaar-

deze duurzaam is geproduceerd, dat ook

boeren, boerenorganisaties en bedrijven in

heidssysteem. Niet leuk, maar de enige ma-

echt is. Gekozen is voor een administratief

de keten eraan kunnen voldoen. Hierin

nier om te garanderen dat de cacao in de

controlesysteem, waarmee de weg van de

staan ook de criteria voor de certificerende

chocolade ook echt duurzaam is geprodu-

cacao door de hele keten is te volgen.

organisaties en voor de bedrijven die willen

ceerd. Verder is de impact vooral terug te

Duurzame cacao wordt gescheiden gehou-

claimen dat hun chocolade aan de norm

vinden in de cacaoproducerende landen,

den van niet-duurzame cacao en is soms

voldoet.

bij de boeren: die worden er beter van.

zelfs tot aan de cacaoboer te traceren. Er is

De ambitie is om de norm in de tweede

voorlopig één uitzondering. Chocolade is

helft van 2018 te publiceren. In Nederland

• JACK STEIJN EN LAURA MOUT •

een moeilijk product waarin vaak cacao is

is de NEN-normcommissie Cacao, met

J. Steijn, Equipoise en L. Mout zijn respectievelijk

verwerkt van verschillende origines. Het is

experts uit het bedrijfsleven, belangenorga-

voorzitter en secretaris ISO/TC 34/SC 18 Cocoa;

niet altijd mogelijk om uit elk van die origi-

nisaties, overheid, vakbonden en private

NEN, 015-269 04 36, Laura.Mout@nen.nl

027

Ç Ä&#x201A;Ć?Ć?Ä&#x17E;Ĺś Ç&#x20AC;Ä&#x201A;Ĺś ĹŹĆ&#x152;Ä&#x201A;ĆŠÄ&#x17E;ĹśÍ?

TOON OOK UW INNOVATIE

HR beelden graag aanleveren

Technologische innovaties bepalen toekomst Agri & Food â&#x20AC;˘ HĂŠt podium voor technologische innovaties â&#x20AC;˘ Effectiever, efficiĂŤnter, duurzamer of anders produceren â&#x20AC;˘ Uitgebreid congresprogramma

13 DECEMBER AgriFoodTech Platform CONGRES (W)eten wat je niet (w)eet

Vakbeurs & Congres Woensdag 13 en donderdag 14 december 2017 Brabanthallen â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch

Partners 2017:

Exposeren? www.agrifoodtech.nl

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

DUURZAAMHEID & MVO

CERTIFICERING ACHTERGROND

Alleen logo is niet meer voldoende Technologie vertelt herkomst van product Keurmerken kunnen consumenten helpen om de duurzame keuze in het schap te maken. Maar zo’n label is niet meer genoeg om het consumentenvertrouwen te winnen. Zij kunnen bijvoorbeeld niet controleren waar het product vandaan komt. Ketentechnologie kan hier uitkomst bieden.

37 boeren die hun verse melk leveren RSPCA assured heeft en dus bewijs heeft van de diervriendelijke behandeling van de koeien. Dit na een incident dat breed werd uitgemeten in de media: kalveren van minder dan acht weken werden apart van hun moeder gehouden bij een boer. Alle rappor-

Duurzaamheidslogo’s moeten de con-

het gemaakt, welke handen hebben eraan

ten van melkboeren zijn te vinden in een

sument helpen in zijn keuze voor een

gewerkt en wat is de impact op milieu en

online kaart bij Mark & Spencer.

milieu- en diervriendelijk product dat

samenleving in het productieproces?

In Nederland zijn er vergelijkbare initiatie-

eerlijk is geproduceerd. De voorkeur

ven. Klanten van Albert Heijn bijvoorbeeld

hebben certificeringen met verifieerbare

Meer dan logo en label

kunnen op verschillende varkensvleespro-

criteria en standaarden door een onafhan-

Een recent rapport geeft aan dat 80 procent

ducten de QR-code scannen en zo informa-

kelijke derde partij. Een logo en een label

van de consumenten bij een gelijke prijs het

tie krijgen over de herkomst van het vlees.

met informatie op een product zijn niet

product zou verkiezen met de meeste infor-

Als de retailers het niet doen, zijn er wel

meer voldoende om het consumentenver-

matie over de herkomst. Retailers willen de

initiatieven zoals QuestionMark waar con-

trouwen te winnen. Belangrijk is het ver-

consument meer geven dan een logo en een

sumenten kunnen zien hoe duurzaam een

haal achter het product: wat zit er in, wat

label. Marks & Spencer heeft bijvoorbeeld

product is. Een ander voorbeeld is de app

is de herkomst van de ingrediënten, hoe is

kort geleden laten weten dat het al zijn

Foodhouse die gedetailleerdere voedingswaardes en ingrediënten van producten geeft. De ervaring leert dat consumenten een merk vertrouwen en niet zo snel alles checken. Maar als er een crisis is, willen ze doorgaans wel herkomst en duurzaamheid weten. Ze verwachten dan dat deze informatie er is. De retailer moet dus het verhaal klaar hebben hoe het voedselveiligheids- of duurzaamheidsrisico is afgedekt.

Hoofdrol voor technologie Hoewel voor deze vorm van transparantie certificaten belangrijk zijn, speelt technologie de hoofdrol. Om de informatie aan De herkomst van producten valt beter te achterhalen met techologie.

de consument te kunnen verschaffen,

029

DUURZAAMHEID & MVO

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

CERTIFICERING ACHTERGROND

is het noodzakelijk dat retailers en voedselproducenten hun keten in kaart brengen voor elk afzonderlijk product. De productchain maakt zowel de verschillende actoren en hun positie in de keten inzichtelijk als hun relatie ten opzichte van het product.

Om deze visibility te bewerkstelligen, zijn er twee beginpunten: of de keten wordt vanaf de retailer gemapt (transparency) of de relevante data reizen met het product door de keten mee en komen zo bij de retailer terecht (traceability). Bij het mappen van een keten vanaf de retailer wordt de verantwoordelijkheid vaak bij de contractuele leverancier neergelegd. Hij mapt de ketens van zijn producten zelf of legt de verantwoordelijkheid neer bij zijn eigen toeleve-

Klanten van Albert Heijn kunnen op verschillende varkensvleesproducten de QR-code scannen en zo informatie krijgen

ranciers. Productielocaties en certificerin-

over de herkomst van het vlees.

gen worden zo inzichtelijk. Vaak gebeurt dit tot aan de last stage of production of tot aan de primaire productie – de boer of teler.

Traceability en blockchain

informatie over de wereldwijde herkomst

Dit kan zelfs nog verder gaan. Dan wordt

De andere optie is de data met het product

en de staat van voedsel voor hun transac-

bijvoorbeeld de diervoeder in kaart ge-

laten meereizen. Track-and-tracesystemen

ties zonder tussenpersonen.

bracht om te checken in hoeverre soja uit

voor producten via QR-codes of barcodes

Technologie wordt in de toekomst dé

Zuid-Amerika te vervangen is door een

blijken vooral succesvol voor commodity’s.

manier om de keten inzichtelijk te maken

klimaatneutraler alternatief. Veel van deze

Het nieuwe buzzwoord is het gebruik van

en zowel certificeringen als gevalideerde

data worden mede-eigendom van retailer of

blockchain of distributedledger-technolo-

data over leveranciers en producten effi-

brand en worden bewaard in gecentraliseer-

gie voor de voedselketen. Organisaties als

ciënter binnen te halen. Duurzaamheids-

de databases. Om het werk voor leveran-

IBM testen samen met Nestlé, Unilever en

certificaten helpen, maar er zullen altijd

ciers te verlichten, zijn hiervoor digitale

Wallmart deze decentrale manier van data

boeren en telen zijn van wie een groot deel

platforms opgericht. Ten eerste zijn er

delen. Blockchain zou data delen veilig ma-

niet is gecertificeerd en waar technologie

open-economyplatforms voor alla data over

uitkomst kan bie-

producten en leveranciers. Ten tweede zijn

den om het risico

er platforms voor socialcompliancedata, waartoe alleen deelnemende partijen toegang hebben, zoals Supplier Ethical Data

‘Consument kiest product met meeste herkomstinformatie’

Duurzaamheidsindicatoren zullen ook binnen

Exchange (Sedex) en Business Social Com-

gehaald moeten

pliance Initiative (BSCI). Echter, het Inter-

030

in te schatten.

national Trade Centre (ITC) komt binnen-

ken en kan gedistribueerde toegang geven

worden via remote-auditing en self-assess-

kort met een zogenoemd Sustainability

tot gegevens aan iedereen in de keten. Het

ments alsook bestaande data zoals GIS-sys-

Map Platform waar alle actoren zelf een

kan de gegevensuitwisseling vergemakkelij-

temen. Dan is het altijd van belang dat de

duurzaamheidsprofiel kunnen aanmaken.

ken en de kans op fraude voor vervalsing

authenticatie en validatie van die data goed

Het voordeel van dergelijke platforms is dat

verkleinen. Ook kan het de traceerbaarheid

verloopt. De toekomst zal leren welke tech-

hieruit gericht data kunnen worden opge-

laten toenemen en de tijd aanzienlijk ver-

niek het betrouwbaarst en goedkoopst is

haald. Zo kunnen retailers deze bijvoor-

korten die nodig is om de correcte informa-

om duurzaamheidsdata in kaart te brengen.

beeld gebruiken in de context van hun doe-

tie bijeen te halen. Producenten, retailers,

len en duurzaamheidsstrategie. Nadeel is

leveranciers, distributeurs, handelaren,

• LEONTIEN HASSELMAN-PLUGGE •

dat het veel gespecialiseerd werk is en dat

regelgevers en consumenten krijgen moge-

L. Hasselman-Plugge is managing director van Supply

data pas achteraf zijn binnen te halen.

lijk in één keer toegang tot de beschikbare

Chain Information Management (SIM)

Uw partner in food-projecten Uticon is een multidisciplinair advies- en ingenieurs-

bureau, speciďŹ ek gericht op de voedingsmiddelenindustrie. We ondersteunen onze relaties vanaf de eerste ideeĂŤn tot en met de inbedrijfname. Tal van innovatieve technologieĂŤn worden naar praktische ontwerpen vertaald met extra zorg voor de implementatie.

Uticon Expertise: Werktuigbouwkunde en procesinstallaties Bouwkunde en bouwconstructies Gebouw gebonden installaties (WTB en E) IndustriĂŤle automatisering Informatisering Logistiek Utilities

Weten wat Uticon voor u kan betekenen?

www.uticon.nl

LabCo

Apeldoorn ¡ Eindhoven ¡ Yerseke ¡ Gent +31 40 29 74 600 | info@uticon.nl | www.uticon.nl

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

INGREDIËNT & PRODUCT

WETENSCHAP

‘Clean label’door milde raffinage Mild fractioneren verduurzaamt bestanddelen Voedingsbedrijven gebruiken vaak gestandaardiseerde ingrediënten om eindproducten te maken. De productie hiervan kost veel energie en grondstoffen. Hoe zijn de bestanddelen te verduurzamen? Onderzoekers van het Institute for Sustainable Process Technology en Wageningen University & Research denken dat mild fractioneren een oplossing kan bieden.

Maar er moet nog het een en ander veranderen voordat we deze ingrediënten in de praktijk terugzien”, aldus Geerts. Zij onderzoekt de potentie van nieuwe milde scheidingstechnologieën voor de productie van

Praktijkvoorbeeld Milde ingrediënten maken het mogelijk om

032

De levensmiddelenindustrie is erop in-

Sustainable Process Technology, en WUR,

meer te produceren met dezelfde hoeveel-

gesteld om producten samen te stellen

Wageningen University & Research, zoeken

heid agromaterialen. De onderzoekers

uit gestandaardiseerde ingrediënten en zo

naar nieuwe minimaal en mild geraffineer-

geven als praktijkvoorbeeld een bedrijf dat

kostenefficiëntie na te streven. Dit leidt tot

de ingrediënten om de levensmiddelenin-

een van de geraffineerde ingrediënten wil

opmerkelijke situaties. Een tv-uitzending

dustrie te verduurzamen. “De industrie

vervangen door een mild alternatief (zie

van De Keuringsdienst van Waarde laat

kijkt vooral naar efficiënte processtappen

figuur 1). Vanwege de productie van dit

bijvoorbeeld zien dat het goedkoper is om

om duurzamer te produceren, maar het

ingrediënt wordt 58 procent van het

bruinbrood te maken van bloem, vezels en

gebruik van andere ingrediënten biedt

agromateriaal niet benut in zijn producten.

kleurstof dan van volkorenmeel. Het is dus

ook mogelijkheden tot verbetering”, vertelt

Deze hoeveelheid neemt af tot 28 procent

kostenefficiënter om agromaterialen eerst

promovendus Marlies Geerts. De huidige

wanneer een mild alternatief wordt gebruikt.

volledig te scheiden en te standaardiseren

tweedeling tussen grofweg bedrijven die

Hierdoor neemt de benutting van het agro-

en daarna weer samen te voegen dan mild

ingrediënten maken en bedrijven die de

materiaal toe met 30 procent. Op de totale

geraffineerde ingrediënten te gebruiken.

ingrediënten verwerken moet dan wel

productie van eindproducten zorgt dit voor

Tegelijkertijd kost de productie van deze

veranderen. “Standaardingrediënten wor-

een toename van bijna 5 procent bij gebruik

standaardingrediënten veel energie en wa-

den geraffineerd om een bepaalde zuiver-

van dezelfde hoeveelheid agromateriaal.

ter en zijn intensieve verwerkingsstappen

heid te bieden. Door de juiste combinatie

Daarnaast blijft er nog 22 procent van het

nodig. De productie van goedkopere ingre-

van verschillende zuivere ingrediënten

agromateriaal over in de vorm van het milde

diënten kost dus veel grondstoffen. In het

wordt door productontwikkeling de ge-

ingrediënt, dat weer in andere producten

algemeen geldt: hoe hoger de zuiverheid

schikte functionaliteit gerealiseerd. Ons

benut kan worden. Door ook milde alter-

van het ingrediënt, hoe meer grondstoffen

onderzoek laat zien dat diezelfde functio-

natieven voor de overige ingrediënten te

zoals energie en water nodig zijn voor de

naliteit ook wordt geboden door mild en

gebruiken, kan dit voordeel zich verder op-

productie.

minimaal geraffineerde ingrediënten. De

stapelen. Zo kan een duurzamere benutting

productie daarvan kost minder grondstof-

van de grondstoffen ook leiden tot een

Ingrediënten verduurzamen

fen dan de huidige zuivere ingrediënten en

hogere toegevoegde waarde.

Onderzoekers van ISPT, het Institute for

leidt tot minder laagwaardige bijproducten.

functionele ingrediënten in de levensmiddelenindustrie.

Minder E-nummers Mild geraffineerde ingrediënten passen in een zogenoemd ‘clean label’, een label met alleen bekende ingrediëntennamen. “Consumenten zijn kritischer geworden op het gebruik van ingrediënten die zij als onnatuurlijk ervaren. Een lange lijst met opgezuiverde ingrediënten schrikt af ”, legt Geerts uit. “Mild geraffineerde ingrediënten hebben een lagere moleculaire zuiverheid, maar kunnen zuivere ingrediënten deels

Figuur 1. Milde raffinage maakt het mogelijk om meer eindproduct te produceren

vervangen. Mineralen en vitamines worden

uit dezelfde hoeveelheid agromaterialen.

beter behouden en komen in het eindproduct terecht. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld geen emulgatoren nodig als een olie-extract

concentraat moet bijvoorbeeld gekoeld

stappen vereisen minder grondstoffen en er

nog op natuurlijke wijze in emulsie is.” Zo

worden getransporteerd en opgeslagen

worden minder laagwaardige bijproducten

zorgen mild geraffineerde ingrediënten

en er moeten grotere volumes worden

geproduceerd. “Onderzoek en productont-

voor een kortere ingrediëntenlijst.

versleept. Voor vervoer en opslag is dus

wikkeling moeten zich meer richten op het

meer energie nodig dan voor een gestan-

beste gebruik van de landbouwgewassen

Complexere ketens

daardiseerd droog poeder. Maar voor de

die we hebben. In plaats van complexe en

De levensmiddelenverwerkingsketens wor-

productie van dat poeder is veel meer ener-

intensieve processen voor simpele ingre-

den door het gebruik van mild en minimaal

gie nodig om water te verdampen, terwijl

diënten, moeten we kijken naar simpele

geraffineerde ingrediënten waarschijnlijk

dat water waarschijnlijk weer wordt toe-

processen voor mild geraffineerde maar

complexer. Kleur en smaak van milde in-

gevoegd door de afnemer. Per situatie zal

complexere ingrediënten,” zegt Geerts.

grediënten zijn minder gestandaardiseerd,

bekeken moeten worden welke combinatie

“Een beter gebruik van de grondstoffen

waardoor ze niet altijd hetzelfde kunnen

van ingrediënten het beste is voor milieu en

wordt zo gecombineerd met de productie

worden gebruikt als de huidige alternatie-

portemonnee. De onderzoekers berekenen

van functionele ingrediënten die uitein-

ven. Deze variatie hoeft geen probleem te

hoe de ingrediëntkeuze de logistiek bepaalt

delijk de kwaliteit van de eindproducten

zijn. In sommige gevallen is het echter on-

en vice versa. Zoals ook blijkt uit recent

versterkt”. Echter, een goede logistiek en

gewenst, bijvoorbeeld als de kleur van een

gepubliceerd Duits onderzoek (Depping

communicatie tussen de agro-industrie

helder drankje afwijkt. Zoals we zelf in de

en levensmiddelenpro-

keuken een recept aanpassen aan de eigen-

ducenten is onontbeerlijk.

schappen van onze ingrediënten op bijvoorbeeld kleur en consistentie, zal dit ook in de industriële verwerking moeten gebeuren.

‘Lange lijst opgezuiverde ingrediënten schrikt af’

Moderne sensoren en kennis van de eigen-

Binnen het ISPT-project werken deze partijen samen om de opgedane inzichten via casestudies

schappen van de gebruikte ingrediënten

e.a., Journal of Cleaner Production), moet

uit te voeren in de praktijk. Deze gezamen-

bieden ondersteuning. Daarnaast moeten

de hele keten in ogenschouw worden ge-

lijke aanpak draagt bij aan een duurzamere

producent en verwerker van een ingrediënt

nomen om het beste alternatief te vinden.

levensmiddelenindustrie die inspeelt op de

nauw samenwerken om optimaal gebruik

uitdagingen van de toekomst.

te maken van de sterkere link tussen de

Duurzaam gebruik grondstoffen

grondstof en het eindproduct.

Verschillende onderzoeken van WUR laten zien dat milde ingrediënten dezelfde functi-

• JOCHEM JONKMAN EN MARLIES

Recepten optimaliseren

onaliteit bieden als de huidige gestandaar-

GEERTS •

Milde ingrediënten hebben vaak ook ande-

diseerde ingrediënten. In sommige gevallen

J. Jonkman en M. Geerts zijn promovenda bij

re logistieke eigenschappen. Een vloeibaar

is de functionaliteit zelfs beter. De proces-

Wageningen University & Research

033

’s Werelds meest toonaangevende vakbeurs voor proces-, drink- en afvalwater

A M ST E RDA M • N L

31 OKTOBER - 3 NOVEMBER

2017

WATER(HER)GEBRUIK IN DE VOEDINGSMIDDELENEN DRANKEN INDUSTRIE

Laat u inspireren door industrie experts en eindgebruikers Leer alles over behandeling van organisch belaste en zoals Nestlé, Rainbow Chicken, ABP Food Group, vethoudend afvalwater, en over water(her)gebruik.

Holland Malt en De Koningshoeve Brewery.

Registreer voor gratis toegang via www.aquatechtrade.com/Amsterdam met de volgende registratiecode: AQA810001 Organisatie:

Onderdeel van:

Ondersteund door:

Co-locatie met:

www.aquatechtrade.com

AGENDA

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

KIJK VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA OP WWW.VMT.NL

Green Protein Summit

Cursussen

Beurzen

Congressen

Hoe breek ik internationaal door met mijn nieuw plantaardig product? Wat moet ik in overweging nemen bij het ontwerp van het product en de verpakking? Hoe vind ik een eerste klant voor een innovatief plantaardig eiwit, een concept of

03-okt

Engineering in Food & Beverage, Utrecht

03-okt

Training Interpretatie microbiologische analyseresultaten, Deventer

03-okt

Bijeenkomst Een vruchtbare bodem, waardevol voor de hele keten, Nederland

een technologie? Antwoorden op deze vragen en meer komen aan bod tijdens de Green Protein Summit. De bijeenkomst vormt tevens de start van het Eiwitcluster, een samenwerking tussen de Provincies van Gelderland en Overijssel.

Datum: 11 oktober, Locatie: Ede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.foodvalley.nl

Aquatech Amsterdam

Water moet gezien worden als deel van de circulaire econo-

4-5 oktober 05-okt

Pumps & Valves + Solids, Rotterdam Abiss 2017, Kortrijk (BE)

5-6 oktober

Nationaal Foodcongres, Den Haag

7-11 oktober

Anuga, Keulen (DE)

10-okt

Vital2 risicobeoordeling allergenen, Geertruidenberg

10-okt

Systematisch Procesontwerp volgens EN1672-2, Nieuwegein

10 oktober12 december

Cursus levensmiddelenmicrobiologie en -hygiëne, Wageningen

11-12 oktober

Cursus voedselwetgeving, Wageningen

11-12 oktober

Empack Mechelen (BE)

11-12 oktober

Food Valley Summits Green Proteins & Personalized Nutrition, Ede

13-okt

Pressure Assisted Thermal Sterilization (PATS), Ede

13-okt

Food from Food, inspiratie- en matchmakingevent, Helmond

17-okt

Workshop Omgaan met onaangekondigde audits, Deventer

19-okt

Cursus Allergenen Management, Beveren (BE)

mie. Dan blijft de volledige waarde behouden na gebruik en vloeit het terug naar het systeem. Dit betekent hergebruik van afvalwater en de winning van onder andere energie uit het water. Vele organisaties bekijken of ze geld kunnen verdienen met hun afvalwater. Aquatech toont de laatste ontwikkelingen in afvalwaterhergebruik inclusief manieren om het te vermarkten.

Datum: 31 oktober-3 november, Locatie: Amsterdam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.aquatechtrade.com

Food Safety Event Minimale processing, fraude en listeria zijn de onderwerpen

31 oktober3 november 02-nov

van de drie middagsessies tijdens het Food Safety Event op 30 november in Amersfoort. ’s Morgens behandelen vooraan-

Aquatech, Amsterdam

Vital2 risicobeoordeling allergenen, Beveren (BE)

staande vertegenwoordigers van wetenschap, bedrijfsleven en

2 november7 december

Voedselverpakkingsinteractie, Den Bosch

overheid actuele thema’s en bespreken ze ontwikkelingen in

3-4 november

Veganfach, Keulen (DE)

de praktijk, onderzoek en maatschappij. Aan het eind van de ochtend wordt de winnaar bekendgemaakt van de verkiezing

07-nov

Hot Topic Event Fipronil, Vianen

Kwaliteitsmanager Food 2017, die VMT en het Nederlands

12 november26 januari 2018

Cursus Levensmiddelenchemie, Den Bosch

Netwerk voor Kwaliteitsmanagement voor de vierde keer organiseren.

Datum: 30 november, Locatie: Amersfoort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.vmt.nl/Foodsafetyevent

035

Voor de volledige agenda: www.vmt.nl

Vraag nu een Gratis licentie aan!

Iedereen houdt van paling!

Paling maakt al eeuwen deel uit van de Hollandse cultuur. Natuurlijk moeten wij zuinig zijn op ons erfgoed.

Consumenten maken bewuste keuzes. Zo ook voor paling die gegarandeerd bijdraagt aan projecten en onderzoeken die de palingstand helpen verbeteren.

Bewuste klanten kiezen paling met het blauwe ESFlogo. Vraag daarom vandaag nog een gratis licentie aan via info@dupan.nl. Voor u als verkoper zijn daar geen kosten aan verbonden.

www.dupan.nl

VMT - Thema’s 2017 VMT 13 (20-10) Ingrediënten: plantaardige eiwitten Thema:

Analyse

VMT 14 (03-11) Voedselveiligheid: analyse

WWW.VMT.NL

VMT 15 (24-11)

VOEDINGSMIDDELEN, MANAGEMENT EN TECHNOLOGIE

2016 | EDITIE

10

LABTRENDS EN DE TOEKOMST • AANPAK VAN LISTERIA • SENSORTECHNOLOGIE VERSNELD • MINIATURISATIE VOEDSELSCANNERS • SUIKERVERLAGING AH • WETGEVING NOVEL FOODS•

Technologie & Robotisering

VMT 16 (15-12)

Thema:

Trends mst o d in e toek

Trending in 2018

NL WWW.VMT. 2016 | EDITIE

16

GER OLOG IE LITEITSMANA REIN T TER IN 2017 • KWA NPAK WIN • TRENDS NDSCHAP PAKKINGSAA VOEDINGSLA ID • INTEGRALE VER VER ANDERT AFSCHE BLOCKCHAINTZBERGER NEEMT 08-12-16 SIMONE HER

VOED INGSM

Alle genoemde data zijn publicatiedata. Sluitingsdatum voor redactionele bijdragen is 6 weken voor publicatie.

Sluitingsdatum voor adverteren is 2,5 week voor publicatie.

IDDEL EN,

MANAGEME

NT EN TECHN

Thema: St anda

10

VOEDING

SMID DEL

EN, MAN

AGEMEN

T EN

arden vo edselveili gheid

Inter heeft tnaste voor fr eus aude

TECH NOL GFSI GA OGIE EERST AT STRIKTER KE TEN WWW.V S BORG BEKIJKEN OF MT.NL EN • ON SC DERZO HEMA VOLD EK WIJ OE T • NV 2017 | ST UIT: EDIT IE CONSUM WA: VOEDING 3 01-001_VM T03CV SIN ENTEN R_A_C over.indd WALGEN DUSTRIE MO 1 ET VAN INS ECTEN •

VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12

Voedingsmiddelen, Management en Technologie is hét mediaplatform voor de voedings-, genotmiddelen- en drankenindustrie in Nederland en België.

VMT is opgenomen in Food Science and Technology Abstracts (FSTA) en is een voortzetting van Conserva en Voeding + Techniek, waarin opgenomen het internationaal tijdschrift voor Brouwerij & Mouterij. VMT verschijnt 16x per jaar.

MYbusinessmedia Mr. H.F. de Boerlaan 28 7417 DA Deventer Postbus 58 7400 AB Deventer T 0570 504065 F 0570 504080 E redactie.vmt@mybusinessmedia.nl I www.vmt.nl Uitgever Suzanne Wanders T 0570 504328 E s.wanders@mybusinessmedia.nl Hoofdredactie Willem-Paul de Mooij T 0570 504386 E w.mooij@mybusinessmedia.nl Eindredactie Margo Verbiest T 0570 504329 E m.verbiest@mybusinessmedia.nl

COLOFON

Redactie Hans Damman T 0570 504387 E h.damman@mybusinessmedia.nl Dionne Irving T 0570 504396 E d.irving@mybusinessmedia.nl Maurice de Jong T 0570 504367 E m.jong@mybusinessmedia.nl Rik de Langen (webredactie) T 020-4602208 E r.langen@mybusinessmedia.nl

Advertentie Voor print, online en website-advies: Monique van Neutegem T +31 6 50449402 E m.neutegem@mybusinessmedia.nl Anneloes Veerman T +31 6 12707014 E a.veerman@mybusinessmedia.nl

Proefabonnement (3 edities) € 29,Prijzen zijn excl. btw en € 3,95 administratiekosten. Beeindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Marketing Rosalie de Wildt T 0570 504355 E r.wildt@mybusinessmedia.nl

ISSN 0042-7934

Vormgeving Colorscan bv, www.colorscan.nl

Stagiair: Sophie Laemers

Druk Drukkerij Roelofs, Enschede

Redactie-adviesraad Dr. ir. R.W. van den Berg; prof. dr. ir.

M.A.J.S. van Boekel; prof. dr. ir. M. Uyttendaele; F. Egberts, dr. ir. C.D. de Gooijer; M. Janssen; dr. P.M. Klapwijk; prof. dr. ir. A. Van Landschoot; ir. F. Lanting; ir. J. Maagd; A. Postema; ir. J. van de Put; drs. J. Stark (voorzitter); dr. W. Visser; Ir. E.J.C. Paardekooper (erelid)

Abonnementen Voor vragen over abonnementen, bezorging en/of adreswijzigingen kunt u: Bellen met +31 570 504300; Mailen naar klantenservice@vmt.nl; Schrijven naar MYbusinessmedia bv, VMT, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Met medewerking van TNO, NIZO food research, Wageningen Universiteit en Researchcentrum, Universiteit Gent, Universiteit Utrecht.

Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm.

Publicaties geschieden uitsluitend onder verantwoording van de auteurs.

Alle daarin vervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd. De auteurs aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden. www.vmt.nl

Jaarabonnement VMT Optimaal Nederland € 306,Jaarabonnement VMT Magazine Nederland € 234,Jaarabonnement VMT Online Nederland € 210,-.

Studentenabonnement € 114,-

Vacatureservice Trainee QA

Plant Manager

Professionals in Food

AAK Netherlands / DUPP - Food Recruitment

Heel Nederland

Kwaliteitscoördinator Levensmiddelen

Professionals in Food

Zaandijk

Zeeland

Microbiologisch Analist Levensmiddelen

(Junior) Recruitment Consultant

Professionals in Food

Overijssel

Projectmanager Kwaliteit

Professionals in Food Heel Nederland

Senior QA & QC-medewerker Food

Zuid-Holland

Auditor QA

Professionals in Food Zuid-Holland

Innovation Manager

SVZ / DUPP – Food Executive Search

Professionals in Food

Proces- & Producttechnoloog

Professionals in Food

Zuivelfabriek De Graafstroom

Heel Nederland

Bleskensgraaf

Breda

Meer vacatures: zie vacatures.vmt.nl of check de QR-code

037

Dinsdag 7 november 2017 â&#x20AC;˘ Hotel Vianen â&#x20AC;˘ Vianen

%F Ć&#x2039;QSPOJMDSJTJT XBU LVOOFO XF FSWBO MFSFO VMT organiseert op donderdag 7 november a.s. het Hot topic event Fipronil met medewerking van de FNLI. Aanleiding hiervoor is de fipronilcrisis, die in een maand tijd de gehele voedingsmiddelenbranche op zâ&#x20AC;&#x2122;n kop heeft gezet.

De volgende vragen komen tijdens het event aan bod: â&#x20AC;˘ Hoe gevaarlijk is fipronil? â&#x20AC;˘ Met welke norm en lichaamsgewicht moet worden gerekend? â&#x20AC;˘ Hoe betrouwbaar zijn de analysemethoden? â&#x20AC;˘ Zijn de Nederlandse keuzes niet te streng? â&#x20AC;˘ Welke maatregelen treffen de schakels in de voedingsmiddelenketen? â&#x20AC;˘ Hoe kunnen NVWA en sector beter samenwerken en elkaar zo min mogelijk beschadigen? â&#x20AC;˘ Kunnen we een dergelijke crisis in de toekomst voorkomen?

7.5 BCPO OF FT POUWBOHFO

LPSUJOH

Het Hot topic event Fipronil vindt op dinsdag 7 november van 9:30 tot 17:30 uur plaats in Hotel Vianen.

De prijs voor VMT-abonnees bedraagt â&#x201A;Ź 249, niet-abonnees betalen â&#x201A;Ź 349.

Met medewerking van

Bekijk het volledige programma en schrijf u in op vmt.nl/fipronil

WE MAKE IDEAS WORK – Uw ambitie is onze uitdaging, uw strategisch resultaat ons uitgangspunt. De kennis en ervaring van onze professionals in de voedingsmiddelenindustrie over de hele wereld staan borg voor vernieuwende oplossingen. Hygenic design, duurzaamheid, operational excellence, (voedsel-)veiligheid en compliance bepalen de ontwikkelingen in uw business.

Met kennis van de markt, van uw ambities, met visie op ontwikkelingen én met de toewijding om ieder project van A tot Z op tijd en binnen budget te leveren. Zo maken wij voor u, de beste ideeën werkelijkheid. Het stelt ons in staat uw partner te zijn op het juiste niveau. U staat niet alleen. Met integrale consulting & engineering oplossingen en professioneel project- en constructiemanagement; internationaal denken, lokaal doen. Flexibel, goed en veilig.

Tebodin is een multidisciplinair advies- en ingenieursbureau en onderdeel van de internationale, industriële service provider Bilfinger SE. –

TEBODIN NETHERLANDS B.V. www.tebodin.bilfinger.com

NIEUWE GENERATIE HIGH SHEAR RECIRCULATIE MIXERS

De Tetra Pak® High Shear Mixer R370-1000D is de eerste in een reeks nieuwe high shear recirculatie mixers. Het innovatieve mixing-concept resulteert in een enorme flexibiliteit, betere ontluchting van het product en een opmerkelijke kostenefficiëntie. Kortom, een ”futureproof” competitieve oplossing voor uw productie. www.tetrapak.com

Tetra Pak,

and PROTECTS WHAT’S GOOD are trademarks belonging to the Tetra Pak Group.