Jaaroverzicht 2015
Chemistry Our passion Your future
VNCI in 2015
Human Capital Agenda
De VNCI ondernam ook in 2015 veel activiteiten om de belangen van de chemische industrie goed te behartigen. Het innovatiecontract voor de Topsector Chemie, de Veiligheidsdag, het Streefbeeld 2030 en de Dag van de Chemie zijn enkele hoogtepunten. Een overzicht.
MA
T R A
Onder regie van de VNCI is de Human Capital Agenda voor 2015-2016 opgesteld. Hierin werken de VNCI en onderwijsinstellingen samen om de onderwijsprogramma’s af te stemmen op de gewenste vaardigheden van een afgestudeerd chemicus en om het aantal gediplomeerde chemici dat een carrière start in de chemiesector te verhogen.
Reach en midden- en kleinbedrijf Het plan van aanpak gericht op het beheersen van de administratieve lasten van Reach voor het mkb is aan de Tweede Kamer gestuurd. In de begeleidende brief meldt de staatssecretaris van IenM dat met de uitvoering van het plan een kostenbesparing van 10 tot 20 procent mogelijk is. De VNCI is een van de initiatiefnemers van het plan van aanpak.
3 03 0
Samen op weg naar een duurzame chemie Tijdens een ledenbijeenkomst ‘Samen op weg naar een duurzame chemie’ heeft de VNCI met haar leden een begin gemaakt met de uitwerking van de thema’s voor de duurzaamheidsagenda van de Nederlandse chemische industrie. Thema’s die aan de orde kwamen waren: Inzet van hernieuwbare grondstoffen, talentmanagement, ketenbeheer, innovatie en circulaire economie. De VNCI neemt met haar werkgroep RC & Duurzaamheid het voortouw in het verder uitwerken van de hoofdlijnen met als gewenst resultaat een operationele duurzaamheidsagenda.
Milieudag Tijdens de drukbezochte VNCI Milieudag komen nieuwe en gewijzigde wet- en regelgeving op milieugebied aan bod, zoals de Omgevingswet en het Activiteitenbesluit. Verder wordt uitgelegd hoe complexe vergunningen aangevraagd kunnen worden en zijn er interactieve workshops over diverse knelpunten.
Spoorvervoer De VNCI organiseert in samenwerking met vervoerder DB Schenker een overleg met alle stakeholders van spoorvervoer van gevaarlijke stoffen. Met name de operationele RID-zaken worden besproken. (RID is de internationale reglementering voor het spoorvervoer van gevaarlijke goederen)
Biobased Industry VNCI-directeur Colette Alma neemt tijdens het congres ‘Biobased Industry 2015’ deel aan het tafelgesprek over de Nederlandse biobased potentie. Zij pleit met betrekking tot stimulering door de overheid voor een level playing field tussen energie en chemie. Ook stelt ze voor om onderzoek te doen naar de innovatie-stimuleringsregelingen in Nederland in vergelijking met andere Europese landen.
PAS De staatssecretaris van EZ stemt in met een verzoek van VVD en CDA om een verbindingsofficier dan wel een stakeholdersplatform in te stellen om het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in de praktijk te monitoren. De VNCI heeft zich de afgelopen tijd bij de Kamerfracties hiervoor nadrukkelijk sterk gemaakt, omdat PAS nog veel vragen oproept.
04
L I R AP
Stakeholderdialoog Transparantie, brede samenwerking en een gemeenschappelijk doel, dat heeft de chemische industrie nodig om te verduurzamen. Dit blijkt uit de VNCI Stakeholderdialoog, waarin stakeholders afkomstig uit (semi)overheid, ngo’s en industrie input leveren voor een vervolg op het eerste duurzaamheidsrapport van de Nederlandse chemische industrie, dat in 2014 verscheen.
Safety Deals Staatssecretaris Mansveld van IenM en Veiligheid Vooropvoorzitter Anton van Beek lanceren zes veiligheidsplannen voor de chemische industrie als onderdeel van Veiligheid Voorop. Via deze Safety Deals investeren bedrijven en de overheid gezamenlijk in de veiligheid van de chemieketen. De VNCI heeft de Kamerfracties apart geïnformeerd over de opzet.
VNCI-jaarvergadering Kennis- en Innovatieagenda De Topsector Chemie dient de Kennisen Innovatieagenda 2016-2019 (KIA) in bij het ministerie van EZ. Het hart vormen de roadmaps van de vier hoofdlijnen van de Topsector Chemie: chemistry of advanced materials, chemical nanotechnology & devices, chemical conversion, process technology & synthesis en chemistry of life.
06
JU N I
De Jaarvergadering heeft als thema ‘Productinnovatie door chemie’. Diverse start-ups en bedrijven tonen er hun innovatieve producten. Zo draagt de dagvoorzitter sokken van gerecyclede visnetten, toont TU Delft de zonnewagen Nuna7 en start DutchFiets een crowdfunding voor een kunststof fiets. VNCI-voorzitter Werner Fuhrmann stelt in zijn jaarrede dat het beter gaat met de chemische industrie, maar dat vanwege de hoge energie- en grondstofkosten versterking van de concurrentiepositie hard nodig blijft.
Stoffen- en Arbodag
SAQ De Self Assessment Questionnaire (SAQ) is beschikbaar voor chemiebedrijven. Met dit instrument kunnen (BRZO-)bedrijven uit de chemieketen hun veiligheidssituatie doorlichten. Ter voorbereiding op de lancering is de SAQ uitvoerig getest bij chemiebedrijven en verder verbeterd.
Tijdens de jaarlijkse Stoffen- en Arbodag van de VNCI en VHCP is er aandacht voor de praktische gevolgen van REACH en CLP voor het midden- en kleinbedrijf. Ook komt de relatie van de stoffenregelgeving met de arbeidsomstandighedenregelgeving uitgebreid aan bod. Sprekers zijn experts uit de industrie en van de Nederlandse en Europese overheid.
Streefbeeld 2030 Responsible Care-prijs Trinseo Netherlands is de winnaar van de VNCI Responsible Care-prijs. Het bedrijf heeft via een innovatieve thermocompressor de fabriek en het Industry Park Terneuzen energie-efficiënter gemaakt. De andere finalist was Fujifilm met membranen om blue energy mee op te wekken.
Tijdens de jaarvergadering wordt naast het VNCI-jaarverslag en het RC-rapport ook het ‘Streefbeeld voor de Nederlandse chemische sector in 2030’ gepresenteerd. Hierin schetst de Topsector Chemie een haalbaar perspectief voor de chemiesector in 2030. Ambitieuze vernieuwing, kostenreductie en verduurzaming staan centraal.
BIO World Congress PGS 15 De nieuwe PGS 15 (opslag gevaarlijke stoffen in verpakkingen) wordt gepubliceerd. Bij het herzieningsproces is de VNCI nauw betrokken geweest.
De VNCI verzorgt met BE-Basic en NFIA de Nederlandse inbreng voor het BIO World Congress on Industrial Biotechnology in Montreal. Twaalf Nederlandse partijen op het gebied van biotechnologie, biochemie, energie, feedstock-productie, transport en logistiek presenteren zich er.
Ketelwagens
Kijk:chemie!
De uitgave ‘Vervoer gevaarlijke stoffen kenbare gebreken ketelwagens’ is herzien. In de publicatie worden de vele technische details en voorschriften voor veilig vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor op een toegankelijke manier toegelicht. De uitgave, een samenwerking van de VNCI met DB Schenker, heeft geleid tot verbeterde inspecties. Het aantal lekkages is met de helft afgenomen.
Met de campagne ‘Chemie is overal’ laat de Nederlandse chemie je zien wat chemie is, wat je er mee kunt en waarom het belangrijk is. In de rubriek ‘Chemie is divers’ van de site chemieisoveral.nl staat elke week een artikel waarin wetenschapsjournalist Harm Ikink op populaire wijze over chemie schrijft. Een aantal van deze korte verhalen is gebundeld en in druk verschenen onder de titel ‘Kijk: chemie!’
07
JULI
08
AUGU STUS
InnovatieLink InnovatieLink is gestart. Deze non-profitorganisatie helpt bedrijven in de chemie-enenergiesector in hun zoektocht naar concrete oplossingen voor financiering, kennis, startup-huisvesting en samenwerkingspartners, om zo innovaties te stimuleren. InnovatieLink wordt ondersteund door het ministerie van EZ vanuit het Topsectorenbeleid en onderhoudt nauwe banden met de VNCI.
Dag van de Chemie Veiligheid in de keten Tijdens de workshop ‘Veiligheid in de keten’, de eerste in een serie van zes, georganiseerd door Veiligheid Voorop in samenwerking met de Regionale Veiligheidsnetwerken, bespreken bedrijven uit de chemieketen hoe ze de veiligheid in de keten nog verder kunnen verbeteren. De VNCI is nauw betrokken bij de voorbereiding en uitvoering.
09
De tweejaarlijkse Dag van de Chemie, die deze keer in het teken staat van innovatie, is met meer dan 50.000 deelnemers een groot succes. De open dag biedt chemiebedrijven en gerelateerde organisaties (zoals ziekenhuislaboratoria, waterbedrijven, keuringsdiensten en onderwijsen kennisinstellingen) de ideale kans om de omgeving te laten zien welke rol chemie speelt in het dagelijks leven.
SEPTEMBER
Rol in verduurzaming Tijdens een bijeenkomst bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland in Brussel spreekt het VNCI-bestuur met ambtenaren van de Europese Commissie over de rol van de chemieindustrie in verduurzaming van de samenleving. Afgesproken wordt om kansen en knelpunten nader in kaart te brengen, zodat Europa de industrie zo goed mogelijk kan ondersteunen.
Power2Products Het project Power2Products, waarvan de VNCI een van de initiators is, is afgerond. Elektrificatie van productieprocessen blijkt de chemie kansen te bieden om te verduurzamen en tegelijk een significante bijdrage te leveren aan een stabiel elektriciteitsnet.
Chemische recycling De VNCI organiseert een goed bezochte workshop over chemische recycling, waarbij naast de verschillende technieken om kunststofafval om te zetten in grondstoffen voor chemische producten ook een aantal concrete projecten aan bod komt.
BRZO 2015 De VNCI organiseert een informatiebijeenkomst voor de leden over BRZO 2015, de voorlopige regeling (RRZO, Regeling Risico’s Zware Ongevallen, waarin details uit het besluit verder zijn uitgewerkt) en de stand van zaken van PGS 6, die een relatie heeft met BRZO.
PGS 31 en 34
Europese RC-prijzen
De VNCI organiseert een voorlichtingsbijeenkomst over PGS 31 (opslag van niet brandbare vloeistoffen in onder- en bovengrondse tankinstallaties), waarbij inspraakreacties van de VNCI-leden worden verzameld. Ook wordt kort gesproken over PGS 34 (opslag onder druk lager dan 0,5 bar), die een link heeft met de PGS 31 en die ook in concept is gepubliceerd. Het verzamelde commentaar op beide richtlijnen wordt naar de PGS-projectorganisatie (NEN) gezonden.
Onder de drie winnaars van de jaarlijkse European Responsible Care Awards zijn twee Nederlandse bedrijven. AkzoNobel wint de Product Stewardship Award met het ‘Priority Substance Programme’, waarbij prioriteitsstoffen worden vervangen door minder gevaarlijke en duurzamere materialen. DSM (Nutritional Products, locatie Dalry Vitamin, UK) wint de Environment Award, omdat het op een aantal gebieden de bedrijfsdoelstellingen voor het verminderen van uitstoot, het storten van ongevaarlijk afval als vulgrond, energie-efficiëntie en watergebruik overtreft.
Innovatiecontract Minister Kamp van EZ en boegbeeld van de Topsector Chemie Gerard van Harten ondertekenen het innovatiecontract voor de Topsector Chemie (inclusief Bio Based Economy) voor 2016 en 2017. Het vormt het kader waarbinnen de Topsector Chemie chemische innovatie en ontwikkeling stimuleert en ondersteunt met kennis, netwerk en middelen. Waarde: 117 miljoen euro, waarvan 58 miljoen voor rekening komt van het bedrijfsleven.
OKTOBER
10
EU-voorzitterschap In een stakeholderbijeenkomst ter voorbereiding op de Raad Concurrentievermogen tijdens het Nederlands voorzitterschap van de EU, brengt de VNCI een aantal onderwerpen in, waaronder het innovatieprincipe, het ondersteunen van grootschalige demo’s en pilotprojecten en de juiste verankering van de uitkomsten van het cumulative cost assessment dat door de Europese Commissie wordt uitgevoerd.
TTIP De VNCI geeft bij de werkgroep Internationale Handel van de VVD een toelichting waarom de chemische industrie voorstander is van TTIP. In april heeft de VNCI bijgedragen aan een FD-artikel over TTIP.
Topsector Chemiebeurzen 66 jonge chemietalenten ontvangen een Topsector Chemiebeurs, waarvan er 20 door de VNCI worden uitgereikt aan universitaire masterstudenten algemene chemie. Uit eerdere lichtingen zijn inmiddels 18 hbo-talenten afgestudeerd en ronden 5 wo-talenten hun bachelorfase af.
Staat van de Veiligheid De Staat van de Veiligheid, met daarin ook de jaarlijkse rapportage van Veiligheid Voorop, wordt aangeboden aan de Tweede Kamer. Volgens de VNCI is er sprake van positieve signalen op het gebied van compliance binnen de BRZO-sector, onder andere door toename van het aantal BRZO bedrijven zonder overtredingen en een positieve verschuiving van middelzware naar lichte overtredingen.
11 NOV EMBER
Reach-registratie De VNCI verzorgt samen met VHCP een aantal trainingen voor mkb-bedrijven om hen te helpen de Reach-registratie voor ‘kleine tonnages’ op orde te krijgen. De workshops gaan over Reachonderdelen zoals stofidentificatie, datasharing en communicatie in de keten. Een vierde, bij het RIVM, gaat over de IT-tools. De workshops worden zeer positief ontvangen.
Omgevingswet De VNCI praat de Eerste Kamer bij over de nieuwe Omgevingswet en de gevaren die op de loer liggen als de wet niet op de juiste manier wordt geïmplementeerd.
Nieuwe douanewetboek onder de loep Samen met KPMG organiseert de VNCI in november een Ronde Tafel Bijeenkomst over het Douanewetboek van de Unie (Union Customs Code, UCC). Het nieuwe Douanewetboek wordt op 1 mei 2016 van toepassing en bevat gewijzigde douanewetgeving voor alle 28 EU lidstaten. Er wordt onder meer stil gestaan bij de veranderingen rondom douanevergunningen, bindende tariefinlichtingen en douanewaarde. Hierna wordt, onder leiding van ervaren douane-specialisten, van gedachten gewisseld over de invloed van het nieuwe Douanewetboek voor bedrijven in de chemische industrie. De wijzigingen rondom douanewaarde hebben voor veel chemiebedrijven impact op hun internationale supply chain.
Achtste Ilab Bij de Hogeschool Utrecht wordt Ilab Utrecht Science Park geopend. Het innovatielab is een volledig uitgerust laboratorium dat start-ups en gevestigde bedrijven toegang biedt tot onderzoeksfaciliteiten, studenten en wetenschappers. Het is het achtste innovatielab in een nationaal netwerk ontwikkeld door de Topsector Chemie. Eerder dit jaar is op de Zernike Campus Groningen Innolab Chemie geopend.
Ilabs en Coci’s versterken samenwerking Tijdens de landelijke Ilab.Coci-dag spreken de partijen af dat de acht Ilabs (Innovation labs) en vier Coci’s (Centres for Open Chemical Innovation) de onderlinge samenwerking gaan versterken, met het doel om innovatieve ondernemers nog sneller te helpen met het vinden van de juiste faciliteiten en expertise. Coördinatie van dit netwerk ligt bij InnovatieLink.
Netwerkbijeenkomst Biobased Economy De VNCI participeert in de Netwerkbijeenkomst Biobased Economy. Gerard van Harten, boegbeeld van de Topsector Chemie, schetst onder meer de ambitie van de VNCI in 2050. Nederland staat dan in de mondiale top-3 van producenten van slimme materialen en oplossingen.
Veiligheid Voorop Veiligheidsdag
VNCI Jaardiner
Veiligheid Voorop organiseert de jaarlijkse Veiligheidsdag. Directeuren, plantmanagers en CEO’s worden meegenomen op de ‘missie betrokken leiderschap beleven’. Sprekers zijn onder meer Anton van Beek, voorzitter Veiligheid Voorop, en voormalig Apache-vlieger Niels Potters. Verder gingen de deelnemers zelf aan de slag om te bepalen welke belemmeringen een goede veiligheidscultuur in de weg staan en hoe deze weggenomen kunnen worden.
Met een sterke vertegenwoordiging van VNCI-leden, de ministeries van IenM en EZ en Tweede Kamerleden is het VNCI Jaardiner een succes. Onder leiding van VNCI-directeur Colette Alma wordt er geanimeerd gediscussieerd over de rol van de chemie in de verduurzaming van de samenleving. Die rol wordt onder andere belicht door Eric Hogenboom, de nieuwe voorzitter van de VNCI.
12
R E B M E C DE
Ronde Tafel met minister Kamp Tijdens de jaarlijkse Ronde Tafel spreken vertegenwoordigers van de chemische industrie met minister Kamp van EZ over concurrentiekracht, innovatie en maatschappelijke waarde. Aan bod komen onder meer de noodzakelijke uitbreiding en stimulering van toegepast onderzoek, ondersteuning van pilot-demoplants en bio-gebaseerde projecten. Afgesproken wordt om de structurele dialoog van de chemische industrie en EZ voort te zetten, waarbij de clusterversterkende activiteiten gezamenlijk als partners worden opgepakt.
Workshop SAQ Bij Dr. W. Kolb Nederland in Klundert vindt de eerste van een serie workshops plaats over de wijze van gebruik en toepassing van de Safety Assessment Questionnaire (SAQ). Dit hulpmiddel, ontwikkeld in het kader van Veiligheid Voorop, is bedoeld om bedrijven inzicht te geven in hun veiligheidsmanagement en gericht prioriteiten voor verbetering te kunnen stellen.
VNCI in de media De VNCI wist de chemie in 2015 opnieuw goed in de media te positioneren. Onderwerpen als de concurrentiepositie, energie, klimaatbeleid, duurzaamheid, onderwijs, innovatie en wet- en regelgeving kwamen volop aan bod in onder meer FD, de Volkskrant, Trouw, NRC, AD, Elsevier, Nieuwsuur, NOS en Radio 1. Opvallend dit jaar was de belangstelling voor de innovaties tijdens de VNCI-jaarvergadering en voor de Dag van de Chemie, met onder meer een bijlage in Metro, interviews met Huntsman en Corbion bij Radio Rijnmond en BNR Nieuwsradio en een interview met Colette Alma in De Telegraaf.
www.vnci.nl