de GROEIPAPERS DE FEITEN ACHTER DE STELLING
Een maandelijkse uitgave van Voka vzw Verschijnt niet in juli en augustus Jaargang 1 - september 2016 Koningsstraat 154-158, 1000 Brussel tel.: 02 229 81 11 fax: 02 229 81 00 info@voka.be, www.voka.be Afgiftekantoor: 8400 Oostende Erkenningsnummer: P912687
Investeren in rechtszekerheid De essentie Bijna maandelijks horen we hoe grote investeringsprojecten een halt worden toegeroepen. ‘De Raad van State vernietigt het plan voor Limburgse noord-zuidverbinding’, ‘Actiegroepen verzamelen handtekeningen voor nieuw referendum Oosterweel’, ‘Uplace terug naar af’, 'Cruciale stroomlink van Elia op losse schroeven na beslissing van het Grondwettelijk Hof', `Natuurpunt naar Raad van State tegen uitbreiding H. Essers', `Saeftinghedok terug naar af na schorsingsarrest Raad van State', … We lijken het ondertussen normaal te vinden. Maar waar loopt het mis? Wie is de schuldige? Is het de op winst beluste projectontwikkelaar, de altijd klagende burger, de incompetente politicus of misschien de wereldvreemde rechter?
Steven Betz Senior adviseur milieu & ruimtelijke ordening steven.betz@voka.be
In deze paper gaan we op zoek naar antwoorden. We doorlopen het proces van het begin tot het einde. We bekijken dit alles door de bril van milieu en ruimtelijke ordening, maar de aangekaarte knelpunten en oplossingen gelden evengoed voor andere beleidsdomeinen. We starten bij de wet- en decreetgever. Je hebt immers een helder regelgevend kader nodig vooraleer je een goede beslissing kan nemen. Voka pleit voor eenvoudige rechtsregels die duidelijk en transparant zijn en flexibiliteit bieden op het juist niveau. Tegelijk mogen we niet blind zijn voor factoren als Europese regelgeving of het spanningsveld tussen flexibiliteit en rechtszekerheid. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Initiatiefnemers moeten met een open geest investeren in een goed georganiseerd vooroverleg. Burgers moeten zoveel mogelijk betrokken worden maar tegelijk moeten ze zich ook kunnen neerleggen bij de beslissing van de meerderheid. Het algemeen belang moet daarbij primeren boven het individueel belang.
Het is ook belangrijk om beslissingen goed te motiveren. De belangenafweging en de gemaakte appreciatie moet duidelijk blijken. Ook de pro-stemmen dienen daarbij aan bod te komen. Voka vraagt om duidelijke grenzen te trekken in openbare onderzoeken en daarbij uit te gaan van de expertise van de aangestelde erkende deskundigen en de eigen gespecialiseerde administratie die het geleverde werk controleert.
“Eens een beslissing is genomen en afspraken zijn gemaakt, moet de beslissing worden doorgezet” Burgers moeten uiteraard de toegang tot de rechter behouden, maar daar tegenover staat dat hun belang voldoende aangetoond moet worden (ook in de bezwaren die ze aanreiken) en dat ze niet lichtzinnig procedures starten die projecten nodeloos vertragen. Er moet daarom werk gemaakt worden van de hervorming van de procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Zo moet er onder meer een regeling komen waardoor belangrijke dossiers op enkele maanden tijd afgehandeld kunnen worden en lagere overheden de beslissingen van hogere overheidsinstanties niet langer mogen aanvechten. Er moet ook voorzien worden in een correcte rechtsplegingsvergoeding zodat men twee keer nadenkt vooraleer men onbezonnen en zonder voldoende belang een procedure start. Tot slot roept Voka op tot politieke moed. Eens een beslissing is genomen en afspraken zijn gemaakt, moet de beslissing ook daadwerkelijk worden doorgezet.