de GROEIPAPERS
Een maandelijkse uitgave van Voka vzw Verschijnt niet in juli en augustus Jaargang 1 - november 2016 Koningsstraat 154-158, 1000 Brussel tel.: 02 229 81 11 fax: 02 229 81 00 info@voka.be, www.voka.be Afgiftekantoor: 8400 Oostende Erkenningsnummer: P912687
DE FEITEN ACHTER DE STELLING
Gezond werken maakt gezond leven, en gezond leven maakt gezond werken De essentie Werk en gezondheid worden grote uitdagingen en opportuniteiten voor de 21e eeuw. We moeten nu werk maken van werk en gezondheid als we de negatieve effecten van exploderende gezondheidsproblemen op medewerkers en bedrijven willen beperken. Tegelijk kunnen we dan ook meer geëngageerde medewerkers, een hogere productiviteit en een daling in kosten realiseren. We gaan onze medewerkers ook langer en gezonder aan de slag moeten kunnen houden om alle behoeften aan werkkrachten in te vullen.
Pieter Van Herck Senior adviseur welzijns& gezondheidsbeleid pieter.vanherck@voka.be
“Meer dan ooit moeten we inzetten op goed wetenschappelijk onderbouwde gezondheidsprogramma’s op het werk.”
We worden met zijn allen immers ouder en werken langer. Dat is geen nieuws. Maar ouder worden gaat gepaard met een hoger risico op gezondheidsproblemen en langdurige aandoeningen zoals hartziekten, kanker, diabetes en depressie. Gezondheidsuitdagingen en werk komen daardoor onvermijdelijk samen op de werkvloer, veel meer dan we gewend zijn. De paradox is dat ‘werk’ niet aan de basis ligt van de stijging in ziekte, verzuim, uitval en arbeidsongeschiktheid – zo blijkt uit de cijfers over de risicofactoren. Maar zonder een gericht, gedeeld engagement van medewerkers, werkgevers en andere betrokken partijen, wordt de evolutie onhoudbaar. De aanpak van gezondheid op het werk kan en moet nog meer dan vandaag een beschermende bufferfactor zijn om gezondheidsproblemen te voorkomen, ze vroegtijdig het hoofd te bieden en er op een adequate wijze mee om te gaan als deel van een professioneel actief leven. We moeten hierbij specifiek aandacht hebben voor ondersteuning van een gezonde levensstijl en psychosociaal welzijn, voorbij een rigide wettelijk administratieve focus. Het kan ‘anders en beter’ langs de zijde van én werkgevers én medewerkers én al wie ondersteuning biedt (preventie, zorg, HRM, verzekering, overheid,...).
Meer dan ooit moeten we inzetten op goed wetenschappelijk onderbouwde gezondheidsprogramma’s op het werk, waarbij we de silo’s van gezond, ziek, actief, niet-actief moeten verlaten. Digitale ondersteuning, een duw in de rug, bottom-up spel en creativiteit zijn slechts enkele elementen in een strategische cyclus van gezondheidsondersteuning. Bijzonder belangrijk is dat medewerkers nauw betrokken worden bij het beleid. Drie elementen zijn daarbij essentieel: de expliciet uitgesproken en wederzijdse verwachtingen tussen werkgever en werknemer; een zekere graad van autonomie en regelruimte; en ondersteuning, zowel vanuit de hiërarchie als door de collega's. En zeker wat dat betreft, geldt: voorbeelden strekken. Werk en privé zijn wat gezondheidsbeleid betreft geen gescheiden werelden. De aanpak op het werk moet dus zo veel mogelijk sporen met de leefwereld daarbuiten (denk aan mobiliteit, of aan de thuisomgeving). Hier spelen ook de attitude, de denkbeelden en de keuzes van de medewerker zelf een rol. Zonder gedeeld en sneller engagement komen we er niet. De rol van arbeidsgeneeskunde, adviserende geneesheren & ziekenfondsen, zorgprofessionals en werkbegeleiders moet grondig transformeren. Zet de prikkels van de ‘business case’ juist. Indien we als werkgevers deze cultuuromslag helpen versterken, met extra risico in performantie en middelen, worden we hier niet voor beloond, maar bestraft. De directe ‘win’ komt immers de medewerker en de samenleving ten goede, terwijl de werkgever investeert. De bal ligt in het kamp van de overheid om niet enkel de rekening te verhogen, maar iedereen die zich inzet te belonen.