ONDER
SPECIAL FACILITY
NEMERS
Speciale editie van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland, februari 2020
Catering Coworking
Kantoor van de toekomst
Afgiftekantoor: Antwerpen X - P 706333
Beveiliging
Group-f
Uw betrouwbare schoonmaakpartner! Group-f ?
Meer dan 1500 enthousiaste medewerkers staan elke dag voor u klaar
Meer dan 5000 klanten vertrouwen op Group-f
Actief in heel België
3 businessunits: Cleaning & Hospitality Dienstencheques Hoogwerkers
Kwaliteit gegarandeerd
Marktleider in hotelschoonmaak
Groen-f ?
Milieucoördinator waakt over onze milieubeleidsverklaring
Pro Bio schoonmaakproducten en energiezuinige toestellen
Slimme watertechnieken: osmosewater, microvezeltechniek
Efficiënte logistiek en planning
Milieubewust hoofdkantoor: zonnepanelen, geoptimaliseerde afvalstromen, energie- & waterverbruik
Duurzame mobiliteit: openbaar vervoer en elektrische bakfietsen
Prins Boudewijnlaan 9 (unit 11) 2550 Kontich (BE)
/
T +32 3 870 99 88 F +32 3 825 11 78
/
info@group-f.be www.group-f.be
Group-f
Cleaning & Facility
VOORWOORD
Luc Luwel Gedelegeerd bestuurder
WERKEN DOE JE NOOIT ALLEEN ‘Fysiek netwerken was gedoemd om te verdwijnen’, zo werd vijftien jaar geleden met grote stelligheid verkondigd. Gedaan met recepties, lunchmeetings, brainstormsessies en naamkaartjes uitwisselen. De nieuwe homo virtualis zou al zijn zakelijke afspraken afhandelen op het web via platformen als Skype en LinkedIn. Als je aan het hoofd staat van een van de grootste netwerkorganisaties van het land, is zo’n voorspelling wel even slikken. Maar de realiteit is dat er nog nooit zoveel en zoveel verschillende netwerkevents georganiseerd worden als vandaag. Alleen heten ze nu open coffee, lunch break, hackathon of tech-talk. En via aankondigingen op Facebook en LinkedIn trekken ze meer volk dan ooit tevoren. Rond het ‘nieuwe werken’ lijkt zich vandaag dezelfde evolutie te voltrekken. Nu heel wat mensen via een eenvoudige wifi-verbinding elke dag perfect van thuis uit zouden kunnen werken, zoeken ze elkaar massaal op in coworkingspaces en koffiebars. Nog maar eens het bewijs dat de mens een sociaal wezen is en dat werken natuurlijk ook bij uitstek een sociale bezigheid is. Om creatief en productief te zijn, moeten werknemers gevoed worden met feedback en frisse ideeën van collega’s.
‘Facilitymanagement is een volwaardige economische sector geworden waarin innovatieve bedrijven nieuwe diensten aanbieden.’
Op dat vlak is er dus niets veranderd. Alleen worden er vandaag veel hogere eisen gesteld aan de omgeving waarin dat proces plaatsvindt. Het nieuwe kantoor moet niet alleen licht en ruim zijn, het moet ook klimaatneutraal en gezellig zijn. En als het even kan, moeten er ook een loungeruimte, een baristacorner en breakoutrooms voorzien zijn. Frisdrankautomaten worden verdrongen door tanks met koel gefilterd water. En in plaats van de snoepkast laten steeds meer werkgevers gezonde smoothies en vers fruit aanrukken. Maar ook andere evoluties, zoals het groeiende mobiliteitsprobleem, hebben de inrichting van bedrijven en werkomgevingen een stuk complexer gemaakt. Denken we maar aan oplaadstations voor elektrische auto’s en fietsen. Het faciliteren van videoconferenties en webinars. Of de bring-me-boxes aan het onthaal waar werknemers hun e-commercebestellingen kunnen laten afleveren. Allemaal zaken die we niet meer zomaar bovenop het takenpakket van de hrafdeling of de polyvalente medewerker kunnen gooien. Facilitymanagement is een volwaardige economische sector geworden waarin innovatieve bedrijven nieuwe diensten aanbieden op het vlak van beveiliging, catering, schoonmaak, luchtzuivering, domotica, etcetera. Volgens de specialisten die in dit nummer aan het woord komen, staan we nog maar aan het begin van die evolutie. Veel lees- en werkplezier! Luc Luwel Gedelegeerd bestuurder
ONDERNEMERS facility management
3
10
22 SPECIAL FACILITY 4
14
| INHOUD | VOORWOORD 3 BLADWIJZER 5 KANTOOR VAN DE TOEKOMST
6
Deloitte Belgium BEVEILIGING 10 Alphatronics CATERING Centerken - food & drinks
14
Hotel Franq
16
Salons Schoeters
20
Mastervending
22
COWORKING 24 Humgy
24
SOCIALE TEWERKSTELLING
28
Levanto DIGITALISERING 31 Proximus KANTOORINRICHTING 32 Meyer Antwerp
colofon
28
Dit is een uitgave van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland zetel Antwerpen: Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen, tel 03 232 22 19 e-mail: info.antwerpen@voka.be zetel Waasland: Kleine Laan 28, 9100 Sint-Niklaas, tel 03 776 34 64 e-mail: info.waasland@voka.be website: www.voka.be/antwerpen-waasland btw: BE 0406.696.056 RPR Antwerpen Verantwoordelijke uitgever Luc Luwel, Markgravestraat 12, 2000 Antwerpen Hoofdredactie Katrijn De Lie Teksten Ruud Van De Locht, Jan Van de Poel, Katrien Verreyken Fotografie Vincent Callot, Koen Fasseur, Stephanie Fraikin, Wim Kempenaers en Stefaan Van Hul
32 38
Publiciteit Caroline Moens Opmaak Stephanie Fraikin Druk Drukkerij VD, Temse De redactionele inhoud van dit nummer werd afgesloten op 3 februari 2020.
ONDERNEMERS facility management
5
6
| KANTOOR VAN DE TOEKOMST |
Beleving op kantoor neemt hoge vlucht bij Deloitte In het succes van een onderneming valt het belang van de locatie nooit te onderschatten. En 2.500 medewerkers verhuis je evenmin in een handomdraai, dus besefte Deloitte Belgium maar beter meteen raak te schieten in zijn zoektocht naar en inrichting van zijn nieuwe hoofdkwartier. Daarin is de professionele dienstverlener met verve geslaagd, met een al even verbluffend aanbod aan faciliteiten in zijn Gateway Building in Zaventem als het zicht op de luchthaven in de lobby ervan. door Jan Van de Poel | fotografie Stephanie Fraikin
Welk gebouw zoeken we en waarop moeten we focussen? Daar peilde Deloitte Belgium eerst intern grondig naar, vooraleer het zijn zoektocht startte naar een geknipt alternatief voor zijn vier te krap geworden kantoorgebouwen in Diegem.
‘Onze nieuwe stek moest een zenuwcentrum worden waar medewerkers onderling en met klanten kunnen connecteren. In een bedrijf waar de gemiddelde leeftijd 32 jaar bedraagt, is dat belangrijk.’ ‘Om meer op connectiviteit te kunnen inzetten, lag de keuze voor één centraal gebouw voor de hand. Aangezien we met 12 andere landen een geheel vormen en we meer en meer internationale opdrachten toevertrouwd krijgen, was de luchthavensite een interessante optie. En omdat we als groeiend bedrijf voortdurend talent willen aantrekken, moest beleving een belangrijk aandachtspunt zijn’, legt chief of operations Isabelle De Becker uit. ‘Onze nieuwe stek moest een zenuwcentrum worden waar medewerkers onderling en met klanten kunnen connecteren. In een bedrijf waar de gemiddelde leeftijd 32 jaar bedraagt, is dat belangrijk.’ ONDERNEMERS facility management
7
Isabelle De Becker
In het energiezuinige Gateway Building in Zaventem vond Deloitte Belgium alvast vanuit duurzaam oogpunt zijn gading. De CO2-uitstoot van Gateway ligt 40 % lager dan die van de 4 eerdere gebouwen samen. Daaraan draagt de vlotte bereikbaarheid via de luchthaven voor buitenlandse bezoekers en het treinstation, met toegang tot meer dan 80 lijnen, nog bij. Door het invoeren van een mobiliteitsplan dat multimodale vervoersopties stimuleert, kon de gemiddelde CO2-uitstoot van de vloot al met 13 % worden gereduceerd.
eveneens veel aandacht’, stipt Isabelle De Becker aan. ‘Tegenover vroeger is er 55 procent meer plaats om te lunchen en 60 procent meer vergaderruimte. De grote cafetaria geeft iedereen de kans om in zijn lunchpauze los te komen van de werkplek. Daartoe stimuleren we hen trouwens, al was het maar om die uit respect voor de collega’s proper te houden. Tegelijk zorgen deze faciliteiten ervoor dat veel events of klantencontacten die zich vroeger buitenshuis afspeelden, nu inhouse plaatsvinden. Naar vertrouwelijkheid is dat een extra troef.’
LOSKOMEN VAN DE WERKPLEK Qua inrichting herbergt de Deloitte-hoofdzetel nog enkele bijzondere blikvangers. Zo is er plaats voor een auditorium voor 200 personen, een fitnesszaal, een café, een professioneel uitgeruste videoconferentieruimte en een ruim restaurantgedeelte met koffiebar in een atrium dat bij events plaats biedt tot maar liefst 600 personen.
Dat Deloitte Belgium een cascogebouw in handen kreeg, was volgens de chief of operations een groot voordeel bij de uitwerking van het masterplan. Isabelle De Becker: ‘Hierdoor konden we onze visie helemaal uitwerken en ook eenvoudig allerlei technologische snufjes binnenbrengen. Van meet af aan was het duidelijk dat net dat innovatieve, samen met de beleving voor zowel medewerkers, klanten als andere bezoekers, allesbepalend in ons concept moest zijn. Om alles succesvol te vertalen naar de realiteit, hebben we voortgebouwd op verschillende scenario’s. Die maakten duidelijk voor welke zaken er aandacht moest zijn op elk mogelijk traject van een medewerker of bezoeker in het gebouw. Voor meer dan 20 specifieke projecten, van toegang van het gebouw over inrichting en beheer van het restaurant tot welzijn en preventie, zijn we nagegaan welke beleving en welke technologie daarmee gepaard moesten gaan.’
‘Sommigen zien hun werkplek als hun eigen cocon. Maar hoe sneller je inzet op verandering, des te meer kan je dat gevoel positief bijsturen.’ ‘Al die faciliteiten passen in ons opzet om de werkomgeving zo attractief mogelijk te maken. Het welzijn van onze medewerkers is een topprioriteit en in het plan van onze CEO Piet Vandendriessche is gezondheid een belangrijk facet. Collega’s mogen eender wanneer tijdens de werkdag pauzeren om te gaan sporten. In de sportzaal worden uiteenlopende groepslessen aangeboden, van yoga tot boksen. Naar ergonomie gaat er 8
PAPERLESS ALS BASIS Vooral naar het voornemen om op de nieuwe stek activity based te werken, ging in de aanloop naar de verhuizing begin 2017 aandacht. ‘Afstappen van vaste werkposten vraagt om opgeruimde bureaus. Daarom hebben we niet alleen
| KANTOOR VAN DE TOEKOMST |
verschillende grote opruimacties gehouden, maar zijn we dan ook al meer paperless beginnen werken. Sommigen zien hun werkplek als hun eigen cocon. Maar hoe sneller je inzet op verandering, des te meer kan je dat gevoel positief bijsturen’, heeft Isabelle De Becker gemerkt. ‘Vandaag geldt intern de afspraak dat een werkplek beschikbaar wordt van zodra iemand er meer dan drie uur weg is. Om leden van eenzelfde team elkaar nog te laten terugvinden, is elke businessunit een eigen buurt toegewezen. Naargelang ons personeelsbestand groeit, merken we wel dat die zones alsmaar meer opengaan. Printhoeken zorgen ervoor dat er bewuster wordt geprint. Veel opbergkasten zijn er evenmin nog, eveneens net om tegen te gaan dat collega’s veel zaken bijhouden. Voorts werken we met een mailcentrum dat alle inkomende post inscant en intern verdeelt. Enkel specifieke documenten die je in originele vorm nodig hebt, zijn daar af te halen. Op die manier circuleert er al heel wat minder papier en is het papierverbruik met 24 procent afgenomen.’ GEDRAGEN DOOR ALLE DEPARTEMENTEN Nog opvallend: om te voorkomen dat medewerkers al te vaak rondlopen door het gebouw en zo anderen storen, is een centrale servicedesk geïnstalleerd. Daar kan iedereen terecht met eender welke praktische vraag, of het nu gaat om een verloren kabeltje te vervangen of een hr-kwestie aan te kaarten. ‘De verandering door de verhuizing was dusdanig ingrijpend, dat we er de organisatie van onze facilitaire diensten aan hebben aangepast. Meer events inhouse organiseren, vraagt een andere manier van werken bij de schoonmaakploegen. En de technologie om beleving te creëren, moet ook door mensen met de juiste expertise worden opgevolgd’, geeft Isabelle De Becker nog mee. ‘In zo’n context van verandering kan je maar
slagen door goed samen te werken over departementen heen en op een heel toegankelijke manier duidelijk aan te geven waar je naartoe wil. In die zin hebben we alle informatie verzameld in een app die onze medewerkers als een interne GPS op de juiste weg houdt. Die biedt hen meteen ook een praktische tool bij het organiseren van hun werkdag op kantoor.’ ◀ > www.deloitte.com
MEER WETEN DOOR VOORTDUREND METEN De jongste jaren wierf Deloitte Belgium meer dan 1.000 nieuwe mensen aan, waardoor ook in de nieuwe hoofdzetel de vrije plaatsjes hoe langer hoe schaarser worden. ‘Om het gebruik van het gebouw nog te optimaliseren, zijn we voortdurend aan het meten. Welke zones op welke verdiepingen lopen het meest vol? Welke vergaderruimtes worden het vaakst gebruikt en welke het minst? En hoe is de bezetting van het restaurant op welk moment? Zowel uit ons badgesysteem als de WiFi-installatie puren we wel wat data om in te zetten op bijvoorbeeld een efficiënter gebruik van de stoelen en ruimten. Dashboards helpen ons dus wel degelijk in het managen van de faciliteiten’, legt Isabelle De Becker uit. ‘Cijfers helpen ook in het uitbouwen van onze duurzaamheid. Zo focussen we onder andere op afvalmanagement om onder andere onze catering te kunnen optimaliseren. In de vergaderruimtes werken we sinds kort met karaffen water die kunnen worden bijgevuld. Op die manier voorkomen we plasticafval van het half miljoen flesjes water die voordien jaarlijks werden verbruikt.’
ONDERNEMERS facility management
9
Luc Vanvooren
10
| BEVEILIGING |
Luc Vanvooren, Alphatronics:
'Toegangscontrole brengt mensen net dichter bij elkaar’ Of het nu is om bedrijfsgeheimen af te schermen dan wel om simpelweg een beeld te hebben van wie aanwezig is: werk maken van toegangscontrole is een basisvereiste voor elke onderneming. In die opgave mag een bedrijf zich niet blindstaren op veiligheid, vindt Luc Vanvooren van Alphatronics. ‘Dankzij technologie haal je gemakkelijk meer uit die investering, met nauwelijks een meerkost.’ door Jan Van de Poel | fotografie Stefaan Van Hul
Van Nieuw-Caledonië over Ivoorkust en Oman tot Finland: van over heel de wereld weten bedrijven en overheden het Lokerse Alphatronics te vinden voor slagbomen, RFIDbadgelezers, draaitrommels, speedgates en inrijstations. Als fabrikant levert het deze oplossingen voor toegangsbeveiliging aan meer dan 50 landen. En volgens general manager Luc Vanvooren is het plafond nog niet in zicht. ‘Bijvoorbeeld in Italië is nagenoeg elke woning met een muurtje of omheining en een hek van de buitenwereld afgesloten. Zo gaat het er bij ons niet aan toe. Al is toegangscontrole de jongste tien jaar wel sterk opgekomen’, merkt hij. ‘Terreurdreigingen zijn daar niet vreemd aan. We leven in een maatschappij waarin geweld zich doorzet en die ook afstevent op economisch moeilijkere tijden. In die context wil men vaak extra veiligheid inbouwen. In eerste orde is een afsluiting op de perimeter nodig om een calamiteit op te vangen. Aangevuld met afdoende mechanische beveiliging aan deuren en poorten, zorgt die voor afscherming tegen indringers. Bovendien moeten bedrijven alsmaar meer inzetten op toegangscontrole om te beantwoorden aan allerhande opgelegde normen. Om personen, al dan niet in combinatie met hun voertuig, te registreren of geïdentificeerd gebouwen te laten betreden, kan je niet zonder fysieke beveiliging.’
‘Kijk voor een afsluiting niet op een euro meer of minder. Goede beveiliging heeft zijn prijs, maar die betaalt zich ook terug.’ Overtuigd zijn van het nut van beveiliging is één zaak, maar voor een bedrijf is het nog belangrijker die behoefte juist in te vullen. Professioneel advies is volgens Luc Vanvooren dan
cruciaal. ‘Kijk voor een afsluiting niet op een euro meer of minder. Goede beveiliging heeft z’n prijs, maar die betaalt zich ook terug. Tegelijk moet je er wel over waken dat personen nog vlot binnen en buiten kunnen. In een gevangenis zal niemand zich snel welkom voelen. Via het internet en de media kan je je een idee vormen van een aantal mogelijkheden. Maar die zijn niet altijd noodzakelijk de juiste keuze voor jouw specifieke situatie. Met lukraak zaken uit een catalogus te plukken, zal je niet tot de verhoopte oplossing komen. Hoe groot is het bedrijf? Hoeveel werknemers zijn er? Is er ook in- en uitgaande trafiek van vrachtwagens? Die vragen leggen eerst de behoeften van onze klanten bloot, waarna we tot de meest geschikte oplossing kunnen komen. Die is voor iedereen anders’, benadrukt de Alphatronics-oprichter. VAN WARM WELKOM TOT BLIKJE FRISDRANK De aandacht voor toegangscontrole beperkt zich volgens hem nog te vaak tot het veiligheidsaspect. ‘Nochtans is er zoveel meer uit te halen. Onder andere voor brandpreventie is het al handig om weten hoeveel personen als aanwezig geregistreerd zijn. Met je badge waarmee je deuren opent, kan je evengoed een locker openen waarin je op je werkplek online bestellingen laat leveren. Of bij een drankautomaat een blikje frisdrank kopen. Niet lang meer trouwens dat dit kaartje zal worden vervangen door de smartphone, met dank aan technologieën als Bluetooth of near-field communication’, licht Luc Vanvooren toe. ‘Bouw de slagboom op je parking uit met een ledscherm en een speech processor en je kan bezoekers al bij hun aankomst een welkom gevoel meegeven. De zuil staat er toch al, terwijl een ledscherm al heel betaalbaar is geworden. Op tal van manieren kan je toegangscontrole makkelijk een aangenamere beleving voor de gebruiker aanmeten. Zo maak je er als het ware een sociaal begrip van dat mensen dichter bij elkaar brengt. Tegelijk haal je zo meer uit je investering.’
ONDERNEMERS facility management
11
Facilitaire dienstverlening van A tot Z Alle facilitaire noden van bedrijven op maat invullen en totale
persoonlijk contact en open communicatie zitten stevig
ontzorging, dat is het doel van Care. Van schoonmaak van
verankerd in het DNA van het bedrijf, naar de klanten én naar
kantoren en gespecialiseerde reinigingen, tot kleine klusjes en
de medewerkers.
onderhoud: bij Care heeft u één aanspreekpunt en één factuur. Walk the talk Een propere, goed onderhouden werkplek maakt
Vakkundigheid staat centraal in alles wat Care doet. Alle
medewerkers gelukkiger en productiever. Maar daar
medewerkers krijgen een doorgedreven opleiding en werken
komt meer bij kijken dan alleen poetsen, legt Chantal
met kwalitatief materiaal. “We besteden veel aandacht
Moerenhout uit. Zij is sales manager bij Care, met 1.100
aan onze impact op de maatschappij; we willen positief
medewerkers een van de grotere poetsbedrijven van België.
bijdragen tot het welzijn van onze klanten en medewerkers
“Hygiënische artikelen aanvullen, computerapparatuur
én het milieu”, duidt Chantal. “Onze klanten zijn bedrijven
reinigen, beplanting leveren en onderhouden,…: het hoort
die ook veel belang hechten aan duurzaamheid. We kiezen
er allemaal bij als de klant daar nood aan heeft. We reinigen
heel bewust voor methodes en producten die onder andere
op vraag van de klant ook minder evidente zaken zoals
resulteren in een lager waterverbruik en zorgen voor een
luchtkanalen, aircosystemen en parkings. Bovendien is
kleinere footprint. Die zijn op korte termijn iets duurder,
Care expert in de reiniging van cleanrooms en labo's.
maar komen op langere termijn voordeliger uit, zowel voor
Wij poetsen dus ook wat niet zichtbaar vuil is en doen dat
het milieu als voor de mens.”
volgens de juiste procedures.” Een extra troef is de klusjesdienst van Care, die 24 uur op 24 klaarstaat voor zowel periodiek onderhoud zoals van de verwarmingsketel als voor calamiteitenonderhoud bij uitval. Care werkt 100% op maat. “We hebben inderdaad geen standaard dienstverlening”, beaamt Chantal. “We starten
“We starten altijd met het in kaart brengen van alle facilitaire noden van een bedrijf.” – Chantal Moerenhout
altijd met het in kaart brengen van alle facilitaire noden van een bedrijf. Daarna kijken we hoe we daarop kunnen
Misschien atypisch en onverwacht in de schoonmaaksector,
inspelen. Want elk gebouw is verschillend en elke klant is
is dat Care steeds meer inzet op innovatie. “We zijn
anders.” Ook al telt Care meer dan 1.000 schoonmakers,
voortdurend op zoek naar nieuwe producten en oplossingen en bekijken constant wat beter en/of anders kan. Dat doen we in nauw overleg met de klant.” De digitale systemen van Care maken een heldere managementrapportage mogelijk, die verbeteringen objectief weergeeft. Dat past volledig in de ambitie van het bedrijf om voluit te gaan voor langetermijnpartnerships. “We zijn ervan overtuigd dat we alleen een sterke band met klanten kunnen creëren als we het principe van ‘walk the talk’ toepassen. Het beste bewijs dat we daarin slagen? We bestaan al meer dan 45 jaar en hebben nog verschillende klanten van het eerste uur die ons al die jaren trouw gebleven zijn”, besluit Chantal.
Meer weten?
Interesse in de dienstverlening van Care? Neem vrijblijvend contact op via 12
chantal.moerenhout@care.be of neem een kijkje op de site.
www.care.be T: +32 (0)3 287 06 10
| BEVEILIGING |
PREDICTIEF HANDELEN DANKZIJ IOT Het internet of things geeft toegangscontrole nog een bijkomende dimensie. Alphatronics speelt daar volop op in. ‘Was de slagboom vroeger een dood lichaam, dan zit daar nu volop leven in. Door extra sensoren en technologie in een zuil in te bouwen, kan je die gebruiken als meetpunt voor pakweg temperatuur of CO2-uitstoot. Een verzameling van zuilen kan zelfs een ruimer beeld geven. Met specifieke IoTsoftwarepakketten kan je aan de slag met die big data. Ook dat levert weer extra facilitaire waarde en dus meer return on investment op’, haalt Luc Vanvooren aan. ‘Intelligente toepassingen laten ons als fabrikant dan weer toe om vroegtijdig in te spelen op defecte onderdelen. Beeld je maar eens in welke schade een defecte toegangspoort een logistiek bedrijf in volle bedrijvigheid kan bezorgen. Met artificiële intelligentie is zo’n storing zelfs te voorspellen. Zo kunnen we zowel eindklanten als servicepartners al op voorhand nodige wisselstukken bezorgen, waardoor een downtime kan worden vermeden. IoT maakt het ook mogelijk om installaties vanop afstand aan te passen. Als bijvoorbeeld een eindgebruiker in Afrika niet langer vrachtwagens wil toelaten op zijn site via een welbepaalde toegangspoort, dan kunnen we de radarinstallatie ervan vanuit Lokeren bijstellen. Ook nieuwe firmware valt dankzij IoT eenvoudig op te laden. Die mogelijkheden zijn belangrijk in onze internationale groei.
‘Met specifieke IoT-softwarepakketten kan je aan de slag met big data. Dat levert extra facilitaire waarde en dus meer return on investment op.’ CAMERABEWAKING ALS AANVULLING Ondanks alle technologische vooruitgang valt het op dat klassieke barrières als de slagboom of de tourniquet nog steeds hun plaats op de markt hebben. ‘Een draaikruis blijft een sterke oplossing om voetgangers een na een geregistreerd door te laten. Moderne slagbomen werken tegenwoordig dan weer op radartechnologie of ultrasone detectie, waardoor ze veel meer controleerbaar functioneren dan een slagboom van 30 jaar geleden’, legt Luc Vanvooren uit. ‘Bij de drang naar meer veiligheid merken we veel interesse in de zogenaamde speedgate, onder andere voor gebruik in publieke parkings en bij havenbedrijven. Aan dezelfde snelheid als een slagboom sluit zo’n hek een toegang volledig af, wat bijdraagt aan het veiligheidsgevoel. Voor parkingbeheer zijn systemen met automatische nummerplaatherkenning aan de hand van camera’s al enkele jaren gangbaar. Troef van dit systeem is dat het door machine learning alsmaar betrouwbaarder wordt. Camerabewaking zal hierdoor nog meer een booming business worden. Camera’s zijn vrij goedkoop en in combinatie met artificiële intelligentie is er veel uit te halen. Daarom integreren we die ook in onze fysieke barrières, om het beveiligingsniveau nog op te drijven. ◀
OVERAL SUCCES DOOR TOTAALPAKKET Luc Vanvooren en echtgenote startten Alphatronics in 1987 als fabrikant en installateur van beveiligingsoplossingen. Sinds 2007 focust het zich louter op die eerste rol. In samenwerking met het naburige metaalverwerkend bedrijf Qugar, levert het de combinatie van hardware en elektronica aangestuurd door zelf ontwikkelde firmware. ‘We tellen 36 medewerkers, waarvan de helft zich toespitst op onderzoek en ontwikkeling. Het inbouwen van de artificiële intelligentie en de basistechnologie en -software nemen we zelf voor onze rekening, waarop software-ontwikkelaars dan verder gebruikersapplicaties bouwen’, licht Luc Vanvooren toe. ‘De technologie evolueert zodanig snel, dat je dat als kmo niet kan dragen. Dan focussen we ons liever op datgene waar we echt goed in zijn, om in samenwerking met anderen de markt te benaderen. Zo wisten we de jongste jaren internationaal succes te boeken.’
> www.alphatronics.be ONDERNEMERS facility management 13
Jan Foubert
Voor een zo productief mogelijke werkdag tankt u maar beter de juiste energie. Van een zakenetentje buitenshuis tot een snelle snack uit de automaat: de honger stillen kan op uiteenlopende smaakvolle manieren.
UIT HET VUISTJE Jan Foubert, Centerken - food & drinks:
‘Broodjes zitten sterk ingebakken in onze cultuur’ Hoe klassiek ook, het belegde broodje is in menig bedrijf dé vaste waarde op de lunchtafel. Dat ervaart Centerken - food & drinks uit Sint-Niklaas al 35 jaar lang, met dagelijks tot een 100-tal bestellingen dat het uitlevert in Sint-Niklaas en Temse. door Jan Van de Poel | fotografie Stefaan Van Hul
14
| CATERING |
Elke middag is het een druk komen en gaan in snackbar Centerken in hartje Sint-Niklaas, wanneer zowel scholieren, shoppers als werkenden er energie komen tanken. Maar vanaf 8 uur al is een zevental medewerkers er in de weer om de bestellingen voor de broodjesronde te bereiden. ‘Vroeger liepen die klassiek via de telefoon of de fax binnen. Al zijn er nog enkelingen die gewoontegetrouw hun bestelling in een uitgeprinte Excel-tabel doorfaxen, vandaag ontvangen we die toch vooral digitaal per mail en via Takeaway.com of ons online portaal. Beide platformen bieden het voordeel dat klanten hun bestelling al online afrekenen, waardoor daaraan bij levering geen tijd meer verloren gaat’, legt Jan Foubert uit.
‘Een broodje is snel verbruikt, vult goed én is verkrijgbaar aan een schappelijke prijs.’ Samen met zijn broer Carlos vormt hij de derde generatie binnen het familiebedrijf dat mooi standhoudt binnen een niet altijd even gemakkelijke business. ‘Klanten hebben alleszins het liefst dat hun bestelling geleverd wordt. Al vanaf een vrij beperkt bedrag kan je niet anders dan dit gratis te doen. Breng je de personeels- en transportkosten mee in rekening, dan rest er al niet veel marge. Maar dat we daarnaast kunnen werken met Takeaway.com en een eigen restaurant, zorgt voor een goed evenwicht.’ Desondanks telt op de broodjesronde wel elke minuut. Daarom heeft Centerken zijn werkmethodes aangepast aan de vaak penibele Wase mobiliteit. ‘Door de files zijn we bij het leveren nu eenmaal langer onderweg. Dus beperken we ons noodgedwongen tot de regio met postcode 9100 en Temse. Naast twee wagens zetten we hiervoor ook een elektrische scooter in. Ook al kan die minder bestellingen vervoeren en is die moeilijk inzetbaar voor leveringen die koel moeten blijven. Liever dan het negatief te bekijken, passen we ons als een kameleon aan de veranderende omstandigheden aan’, geeft Jan Foubert aan. ‘We hebben het geluk dat broodmaaltijden sterk in onze cultuur ingebakken zitten. Een broodje is bovendien een goede oplossing als lunch: het is zowel snel klaargemaakt als snel verbruikt, vult goed én is verkrijgbaar aan een schappelijke prijs.’
op de kaart. Bij schotels voor bedrijven waken we erover dat iedereen zijn gading kan vinden. Maar in vergelijking met de vraag naar klassiekers zoals een broodje martino of smos, is die naar een broodje hummus met gegrilde groenten toch beperkt’, merkt Jan Foubert. Zijn oog voor duurzaamheid uit zich dan nog eerder in de manier waarop Centerken wordt gerund. ‘Klanten kunnen bijvoorbeeld na een eerste portie frieten gratis een extra portie bijvragen. Zo vermijden we voedselverspilling achteraf. Keukenafval en voedselresten laten we ook ophalen door ReFood, dat dit tot bio-energie verwerkt.’ ◀ > www.centerken.be
KLASSIEKE MENU WERKT BEST Je lunch bestellen bij een broodjesbar hoeft evenmin steevast te leiden tot een ongezonde hap, zo leert een blik op de menukaart van Centerken. ‘Een klassieker is soep, waarvan we dagelijks toch een 250-tal liter uitleveren. Met ons aanbod spelen we ook in op mogelijke allergenen en intoleranties bij klanten. En uiteraard hebben we ook veggie en vegan zaken
ONDERNEMERS facility management 15
Tim Meuleneire en Kristel Geubels
UIT ETEN
Kristel Geubels en Tim Meuleneire, Hotel Franq:
‘Focus ligt op een pure, lichte keuken’ Hotel Franq is het enige hotel in Antwerpen dat een restaurant met een Michelinster heeft, en daar mogen masterchef Tim Meuleneire en general manager Kristel Geubels terecht trots op zijn. Sinds september 2017 trachten ze niet alleen shoppingtoeristen, maar ook en vooral bedrijven en zakenlui in een stijlvol pand in hartje Antwerpen te ontvangen en gastronomisch te verwennen. door Katrien Verreyken | fotografie Vincent Callot
16
| CATERING |
Al meteen wanneer je de lobby van hotel Franq binnenwandelt, straalt de grandeur je tegemoet. De historische charmes van het 18de-eeuwse neoclassicistische bankgebouw, gecombineerd met het hedendaagse comfort en de kleurrijke gerieflijke inrichting, bekoren. Zijn naam dankt het hotel aan de bank die er ooit was gevestigd en de Belgische franken die er toen in de kluizen werden bewaard. In vergaderzaal The Vault in de kelder kan je die impressionante bankkluizen uit 1854 trouwens nog bewonderen. Daarnaast springt onder andere de monumentale zaal Waterkeyn uit 1854 in het oog, net als het 16de-eeuwse bijhuis Den Dooren Boom met originele gebrandschilderde ramen en muren die beschilderd zijn met een 400 jaar oude keramiek van het ‘Antwerps Plateel’. ‘Sinds onze opening is het alleen maar in stijgende lijn gegaan’, vertelt general manager Kristel Geubels. ‘Oorspronkelijk was het niet de bedoeling om een restaurant in eigen beheer te hebben. Toen we daar toch toe besloten, vonden we dat het moest passen bij de sfeer en de stijl van het hotel. Als bij toeval liep ik Tim Meuleneire tegen het lijf, de voormalige chef van De Koopvaardij in Stabroek. Tim had al eens een Michelinster binnengehaald voor De Koopvaardij, dus ik wist dat we met hem een steengoede chef in huis haalden. Daarna deed de mond-tot-mondreclame de rest.’ EXTRA GESMAAKT DOOR MICHELINSTER ‘In eerste instantie was het niet de bedoeling om van restaurant Franq een sterrenrestaurant te maken’, vertelt ook Tim Meuleneire. ‘We wilden vooral op kwaliteit en service werken. Het klikte tussen Kristel en mij en we wisten exact wat we wilden. Dat daar een Michelinster voor werd gegeven, is de bekroning op het werk. Het is het meest waardevolle wat je als chef-kok kan krijgen.’ ‘Die ster heeft ons absoluut geen windeieren gelegd’, gaat Kristel Geubels voort. ‘Meteen na de uitreiking ervan stond de telefoon roodgloeiend. In het restaurant is de groei wel veel sterker dan in het hotel, maar ook het hotel wordt sindsdien meer gevraagd voor evenementen en meetings. Die Michelinster in combinatie met onze aansluiting bij de Relais & Chateaux-groep (een netwerk van individueel beheerde luxehotels en -restaurants in ongeveer 60 landen op vijf continenten, red.) heeft gewerkt. Alles kwam mooi samen.’ Ongeveer 35 procent van het cliënteel van Hotel Franq zijn shoppingtoeristen en culturele adepten, de andere 65 procent zijn zakelijke klanten. ‘Er zijn nu eenmaal vijf weekdagen en maar twee weekenddagen in een week’, verklaart de manager die verdeling. ‘We bieden bedrijven pakketten aan, met of zonder overnachting, met een welkomstdrankje en -hapje, koffiepauzes, een tweegangenlunch en/of een gastronomisch diner. We ontvangen geregeld bedrijven of raden van bestuur die meerdere dagen komen vergaderen en tussendoor activiteiten in de stad doen. Ons concept werkt omwille van de persoonlijke aanpak en onze gastronomische troeven.’ Bij het runnen van een hotelrestaurant komt volgens Tim Meuleneire wel meer kijken dan bij een gewoon restaurant. ‘Je moet ontbijt serveren, roomservice organiseren, in de bar een kleine kaart voorzien, op aanvraag walkingdinners aanbieden
in de congresruimtes, enzovoort. Bovendien verwachten onze gasten dat we over de hele lijn sterwaardig zijn’, geeft hij aan. Op vlak van catering voor bedrijven merkt hij dat zich de jongste jaren een evolutie heeft doorgezet. ‘De tijd van de copieuze maaltijden met de aperitieven en de poussecafés die tot 19 uur ’s avonds doorliepen, is voorbij. Ook het bourgondisch koken met overvloedig veel boter en room werkt niet meer. Onze lichte en gezonde tweegangenlunches worden erg gesmaakt. Mijn focus ligt op het product en op een pure, natuurlijke, lichte keuken met veel smaak. Ik probeer klassieke gerechten vernieuwend te brengen, met kwaliteitsvolle producten die respectvol zijn klaargemaakt.’
‘Zakenlunches worden korter gehouden, maar ’s avonds mag er wél nog uitgebreid getafeld worden.’
‘We zien dat zakenlunches korter worden gehouden, maar ’s avonds mag er wél nog uitgebreid getafeld worden’, merkt Kristel Geubels op. ‘We ondervinden ook dat het drankgebruik tegenwoordig wat meer gelimiteerd wordt. Liever 1 héél goede fles dan 3 middelmatige. De focus ligt duidelijk op kwaliteit boven kwantiteit.’ CONTINU WERKEN AAN TOTAALBELEVING Waar wil Hotel & Restaurant Franq nog naartoe? ‘De fijne teamgeest zorgt ervoor dat we nog voortdurend evolueren’, vindt Tim Meuleneire. ‘Als ik een kaart samenstel, kijk ik altijd wat mijn keukenteam aankan en hoe ik dat kan laten groeien.’ ‘We willen de totaalbeleving nog verder ontwikkelen’, geeft Kristel Geubels mee. ‘Het is impressionant om hier binnen te komen. Dat gevoel willen we in alle aspecten van het hotel doortrekken. In 2019 hebben we stevig geïnvesteerd in kennis en motivatie bij ons zaal- en keukenpersoneel om alles op niveau te krijgen. Voorts willen we blijven inzetten op die persoonlijke toets. Soft skills zijn in onze branche meer dan ooit onontbeerlijk. Met een vriendelijke en persoonlijke service kunnen we ons onderscheiden van de concullega’s. Ik hoop ook dat de stad Antwerpen nog meer aan citymarketing voor het zakelijke toerisme wil doen. Hoe meer grote congressen hier in de stad worden georganiseerd, des te beter voor ons.’ ◀ > www.hotelfranq.be
ONDERNEMERS facility management 17
PUBLIREPORTAGE
OPENING GLOEDNIEUW DESIGN CENTER FLOKK IN BRUSSEL Architecten, designers en interieurliefhebbers, dit voorjaar is Brussel een hotspot rijker. Eind maart opent Flokk namelijk haar allereerste Belgische Design Center op locatie in Brussel. Een plaats waar connectie en inspiratie op vlak van kantoormeubilair centraal zullen staan. Het Design Center zal een oppervlakte hebben van 800m² en werd ontworpen door JDS Architects, een gerenommeerd multidisciplinair internationaal kantoor dat zich richt op architectuur en design en vestigingen heeft in Brussel en Kopenhagen.
3
D A g a b t e o k m h z w e b
H v v
M v
SCANDINAVISCHE ROOTS Flokk is een groepering van verschillende merken, waarbij ieder merk haar eigenheid heeft. Op vlak van kantoormeubilair is Flokk –wat in het Noors ‘kudde’ betekent, verwijzend naar de diverse merken- marktleider in Europa. De roots van het bedrijf liggen in Scandinavië en de vier voornaamste pijlers zijn Duurzaamheid, Kwaliteit, Design en Human factors & Ergonomie. Deze waarden zijn verweven doorheen alle activiteiten en afdelingen van de organisatie. Met de slogan ‘Inspire great work’ wordt uitstekend kantoormeubilair vooropgesteld als een essentieel onderdeel voor het leveren van prestaties op de werkvloer. Flokk meubilair is dan ook ontworpen om werknemers hierin te ondersteunen en hun dagelijks welzijn te verbeteren. De Scandinavische roots zal weerspiegeld worden in de look & feel van het Brusselse Design Center. Daarnaast is het duurzaamheidsaspect maximaal toegepast in de totstandkoming van de nieuwe locatie. Aangezien het gaat om een renovatie van een bestaande ruimte werd er gekeken welke elementen behouden, hergebruikt of herbestemd konden worden binnen het nieuwe concept. Ook voor de keuze van alle nieuwe materialen was duurzaamheid een doorslaggevende factor.
3 IN 1 CONCEPT De bedoeling van het Design Center is drieledig. Allereerst is het een werkplek, waar werknemers gebruik zullen maken van een breed assortiment aan Flokk meubilair. Dit zorgt ervoor dat men bezoekers kan inspireren door de ontwerpen te tonen in een geïntegreerde omgeving. Je kan er de meubels ervaren in een breed scala aan opstellingen: van individuele tot open bureaus, kleinschalige en grotere vergaderruimtes, evenals meer sociale of huiselijke ruimtes. Tot slot wordt het ook een plaats waar tal van evenementen zullen doorgaan. Zowel eigen events, als samenwerkingen of deelnames aan grotere evenementen, zoals bijvoorbeeld ‘Brussels Design September’. Het Design Center zal een ontmoetingsplaats zijn voor zowel architecten en designers, verdelers van kantoormeubilair als eindgebruikers. Meer informatie over de opening binnenkort via volgende kanalen:
OVER FLOKK Flokk is de toonaangevende marktleider in Europa op het gebied van ontwerp, ontwikkeling en productie van hoogwaardig kantoormeubilair, en een groeiende familie van internationale merken. We zijn de trotse eigenaar van de merken HÅG, Offecct, Giroflex, RH, Profim, 9to5 Seating, BMA, RBM en Malmstolen. Een gestructureerde focus op het milieu gedurende meerdere decennia hebben ervoor gezorgd dat we een leider zijn in de ontwikkeling van duurzame meubels. Ons hoofdkantoor bevindt zich in Oslo, Noorwegen, met de belangrijkste productielocaties in Røros (Noorwegen), Nässjö (Zweden), Turek (Polen) en Hawthorne (VS). Daarnaast zijn er verkoopkantoren in Noorwegen, Zweden, Denemarken, Duitsland, België, Nederland, Engeland, Frankrijk, Zwitserland, Singapore, de VS, Canada, China en Australië. Flokk-producten worden wereldwijd in meer dan 80 landen verkocht. Ongeveer 2500 medewerkers werken samen om de visie van Flokk te realiseren: Inspire great work.
‘Flokk Belgium’ ‘Flokk Belgium’ flokk.com/nl/belgium
Beelden in deze reportage: Flokk Design Center Zürich
Jörg Schoeters
AAN TAFEL
Jörg Schoeters, Salons Schoeters:
‘Door de sociale media moeten we ons telkens opnieuw uitvinden’ Alleen al uit de betoverende ontmoetingsruimte achter zijn neoclassicistische gevel aan de Antwerpse Belgiëlei spreekt dat Salons Schoeters bijna een eeuw feestgeschiedenis in zich meedraagt. Tot op vandaag is dat nog steeds het zenuwcentrum vanwaaruit Salons Schoeters zowel bedrijven, overheidsinstanties als particulieren met de nodige ruimdenkendheid en flexibiliteit bedient op al hun culinaire wenken. door Ruud Van De Locht | fotografie Koen Fasseur
20
| CATERING |
Het verhaal van Salons Schoeters neemt een aanvang in 1933, wanneer de overgrootvader en overgrootmoeder van huidig zaakvoerder Jörg Schoeters een prachtig herenhuis aan de Belgiëlei aankopen. ‘In die tijd was het de gewoonte om feesten in zulke statige panden te organiseren. Toen ik 35 jaar geleden in de zaak stapte, vonden hier ook nog veel huwelijksfeesten plaats. Maar door de toenemende problematiek van geluidsoverlast kan dat niet meer, tenzij het gaat om trouwfeesten zonder versterkte muziek. Maar ook voor bedrijfsevents en communie- en andere familiefeesten maken we graag plaats. Onze klanten waarderen vooral het prachtige interieur, dat zich nog steeds in de oorspronkelijke staat bevindt. Bij mooi weer vormt ook de tuin een extra troef, net zoals de nabije parking met ruimte voor 60 voertuigen’, vertelt Jörg Schoeters. ALLES VOOR DE GASTEN Toch organiseert Salons Schoeters de overgrote meerderheid van zijn activiteiten op locatie. De bedrijven en overheidsinstellingen in zijn klantenbestand benadert de zaakvoerder met een heel eigen filosofie. ‘We willen vooral niet té groot worden, in tegenstelling tot een aantal van mijn collega-cateraars. Ik draai zelf nog heel actief mee en tracht ook op ieder feest aanwezig te zijn en de klanten te verwelkomen. Die persoonlijke aanpak is enorm belangrijk’, geeft hij aan. ‘We beschikken over een klein team van twaalf vaste medewerkers, aangevuld met een pool van een vijftigtal studenten en flexi-jobbers. Wij werken gedurende lange periodes samen met hetzelfde personeel, wat een erg aangename familiale sfeer creëert. Dat zit helemaal in ons bedrijfs-DNA.’ Toen Jörg Schoeters halfweg de jaren ‘80 zijn intrede in het bedrijf deed, werden er nog veel klassieke diners aan tafel geserveerd. ‘De gasten kregen vaste plaatsen, wat ervoor zorgde dat er een wat saaie, kleffe sfeer hing. De komst van de koude en warme buffetten enige tijd later veranderde daar niet veel aan. Tot zo’n twintig jaar geleden de walkingdinners hun intrede deden. Deze formule met hoge tafels zonder vaste plaatsen zorgt onmiddellijk voor een veel lossere sfeer en extra interactie tussen de verschillende gasten.’ De voorbije decennia luidden niet enkel een andere atmosfeer in, ook het uitzicht van de borden veranderde gevoelig. ‘De klassieke gerechten moeten steeds vaker plaats ruimen voor internationale culinaire invloeden. Door het internet en de toenemende reiscultuur blijft geen enkele wereldkeuken onbekend. Intussen zijn alle windstreken wel aanwezig in onze keuken. Bovendien leggen foto’s van de meest aantrekkelijke schotels op sociale media ons een gezonde druk op om ons telkens opnieuw uit te vinden.’
In de lijn daarvan vormt ons kwalitatief en supervriendelijk personeel een ongelooflijke meerwaarde. Want gasten verlangen naast avontuur en opwinding vooral naar een ontspannen atmosfeer en omgeving’, heeft de ervaring Jörg Schoeters geleerd. Een ander heet hangijzer anno 2020 vormt de groeiende aandacht voor de allergenen- en voedselintoleranties. ‘Die vragen een steeds hogere flexibiliteit’, verduidelijkt hij. ‘Er is ook de toenemende populariteit van vegetarische en veganistische gerechten of voedsel gebonden aan een geloofsovertuiging. Door onze ligging middenin de diamantwijk werken we vaak voor de Joodse en Indische gemeenschap. Zo werken we geregeld samen met koosjere cateraars. Ik beschouw dit als leuke, nieuwe uitdagingen. Als klanten ons daarvan vooraf op de hoogte brengen, vinden we dat geen enkel probleem. Het feit dat er meer en meer online geboekt wordt, is daarbij zeker een hulpmiddel.’ DUURZAAMHEID TROEF Voorts ziet Jörg Schoeters zowel overheidsinstanties als bedrijven steeds hogere eisen stellen op het vlak van duurzaamheid. ‘Bijvoorbeeld aan de trend om seizoensgebonden regionale producten aan te bieden, verlenen we met volle goesting en op creatieve wijze onze medewerking’, klinkt het. ‘De problematiek van voedselverspilling leidt ertoe dat de lopende buffetten uit de markt verdwijnen. Met een walkingdinner valt veel efficiënter in te spelen op het juiste aantal noodzakelijke porties. Dat neemt niet weg dat ook wij geregeld samenwerken met sociale organisaties zoals Moeders voor Moeders, om eventuele overschotten een goede bestemming te geven.’
‘Naast avontuur verlangen gasten vooral naar een ontspannen atmosfeer en omgeving.’
Bij Salons Schoeters gaat ook veel aandacht naar het gebruik van duurzaam materiaal. ‘Wij werken enkel met recycleerbare materialen. Gelukkig beschikken we dankzij onze vorige generaties over prachtig bestek, zoals ons antiek zilverwerk en porselein. Koperen en gouden bestek is weer in. Intussen ontvangen we wel nog steeds veel leveringen in plastic verpakking, wat me soms wel frustreert. Daar moeten we met z’n allen dringend paal en perk aan stellen’, vindt hij. ◀ > www.salonsschoeters.be
FLEXIBEL ALS EVENTCATERAAR Als cateraar werkt Salons Schoeters steeds meer in opdracht van eventbureaus. ‘Vijftien jaar geleden kenden we de trendbreuk dat bedrijven alsmaar vaker een beroep op dergelijke bureaus gingen doen. Ze wilden alsmaar meer opvallen om zo hun bedrijfsimago sterker te ondersteunen.
ONDERNEMERS facility management 21
Christophe Colson en Dirk Dekeukelaere
UIT DE MUUR
Christophe Colson en Dirk Dekeukelaere, Mastervending:
‘Lekkere koffie maakt mee het verschil in de war for talent’ Automatisering zet zich de jongste jaren alsmaar sterker door in het bedrijfsleven, ook op facilitair vlak. Om ondernemers toe te laten hun medewerkers gemakkelijk en gecontroleerd een drankje of een snack aan te bieden, beheert Mastervending uit Rumst zo’n 2.000 koffie-, drank- en snackautomaten op werkvloeren verspreid over heel het land. door Jan Van de Poel | fotografie Wim Kempenaers
22
| CATERING |
‘Naast airconditioning op het kantoor en de bedrijfswagen is koffie een van de belangrijkste én gevoeligste voorzieningen waarmee een werkgever dagelijks wordt geconfronteerd', merken Dirk Dekeukelaere en Christophe Colson. Dat spreekt ook uit het succes van Mastervending, dat zijn aantal beheerde automaten in bedrijven en publieke gebouwen zoals scholen en ziekenhuizen in nauwelijks enkele jaren van 300 tot 2.000 exemplaren heeft zien stijgen. Met ondertussen meer dan 25 medewerkers zorgt Mastervending ervoor dat die tijdig onderhoud krijgen en dat de voorraad ervan op peil blijft.
'Werknemers willen gezonder consumeren, dus houden ze het op slechts één drankje of snack uit de automaat. Ze zijn wel bereid daarvoor meer te betalen.' ‘Sinds onze start in 2007 heeft het aanbod in onze drank- en snackautomaten een evolutie doorgemaakt. Vroeger bevatten drankenautomaten meestal frisdranken van eenzelfde specifieke fabrikant en kon je daaruit met wat geluk ook een flesje water toveren. Vandaag moet onze sector zich aanpassen aan de gebruiken van de consument, die een divers aanbod van klassieke tot meer gezonde producten wenst. In een bedrijf zie je niet snel meer iemand nog dagelijks vijf cola’s of drie wafels uit de automaat halen. Op de werkvloer wordt meer water gedronken en houden werknemers het slechts op één drankje of snack uit de automaat. Daarbij hebben de werknemer of consument dan graag de keuze uit meer gezonde opties. De klassieke gefrituurde chips en suikerwafels hebben bijvoorbeeld plaats geruimd voor gepofte chips en gezondere voedingsrepen. Omdat de consument het op die ene koude drank of snack houdt, is hij wel bereid om daar wat meer voor te betalen', merkt Dirk Dekeukelaere op. ‘We begrijpen dat duurzaamheid voor bedrijven belangrijk is, dus gaan we mee in die evolutie. Al rekenen we dan ook op het besef van de klant dat leveranciers prijsmatig gezien in dat verhaal dan moeilijk plat op de buik kunnen gaan. Duurzaamheid beïnvloedt de hele keten. We spelen daar ook proactief op in door bedrijven bijvoorbeeld de keuze te laten om met refurbished automaten te werken.’ OVERAL SCOREN OP SMAAK OF NIET Over welk aanbod in hun automaat moet komen, hebben bedrijven vaak een eigen idee. Niet weinig is dat mee gevormd op de hr-afdeling, merkt Mastervending. Dirk Dekeukelaere: ‘Vaak bespreken we het aanbod nu met de hr-manager, terwijl vroeger de facilitymanager de enige contactpersoon was. Regelmatig krijgen we de vraag om het ene of andere specifieke product aan te bieden, vanuit het rotsvast geloof dat de werkvloer dat zal smaken. Zo werkt het natuurlijk niet, met slechts een twintigtal producten dat je in een automaat kan aanbieden en rekening houdend met het hele logistieke plaatje. Elk nieuw product dat we opnemen in ons aanbod, moet voldoende afzet halen. Dit is belangrijk in functie van houdbaarheid, duurzaam omgaan met voeding en rentabiliteit.'
KOFFIE ALS HOEKSTEEN Hoeksteen van nagenoeg elke klantenrelatie vormt bij Mastervending de koffie. Daarbij opereert het in zijn segment als de exclusieve partner van Jacobs Douwe Egberts Professional voor België en Luxemburg. ‘Koffie is een klassieker in elk bedrijf. Maar ook hierbij is de focus sterk verschoven naar duurzaamheid en kwaliteit. Machines met instantkoffie zijn er nagenoeg uit, want hr-verantwoordelijken beseffen dat lekkere koffie mee het verschil maakt in de war for talent. De nieuwe generatie medewerkers wil een goed gevoel hebben bij zijn werkplek. Een koffiemachine met bonen zorgt voor kwalitatief comfort en beleving. Maar dan nog moet het aanbod goed doorsproken worden. Want naargelang het type koffie, bonen en automaat dat men wenst, zijn er tal van opties mogelijk’, klinkt het. Het streven naar duurzaamheid zorgt er ook voor dat de automaten zelf een evolutie doormaken. ‘Om de afvalberg te verkleinen, schakelt men van een automaat met wegwerpbekers vaak over naar een concept met herbruikbare of recycleerbare cups. Veel bedrijven zetten we vaak over van grote staande modellen met bekeruitgifte naar een tafelmodel, omdat de medewerkers weer tassen gebruiken’, geeft Christophe Colson aan. ‘Daarnaast biedt technologie als het internet of things extra mogelijkheden. Naast de klassieke muntmodule kan zo ook een digitaal betalingssysteem, bijvoorbeeld voor betaling met de bankkaart, specifieke apps of de bedrijfsbadge, worden ingebouwd. Alle automaten staan in de cloud, waardoor we ze voortdurend kunnen opvolgen. Hierdoor kunnen we bijvoorbeeld heel eenvoudig prijslijsten aanpassen naargelang de wensen van de klant. Tegelijk spuwen de automaten voortdurend data naar de centrale server. We gebruiken die voor het operationeel en technisch beheer en het optimaliseren van de configuraties. Onze klanten hebben via een login toegang tot de data van hun automaten. Weinig klanten gaan daarmee ook aan de slag. Uiteindelijk vraagt het ook wat tijd om juiste analyses te maken.’ VERS UIT DE MUUR WERKT NIET Wat in België nog niet werkt, is voor Mastervending ook heel duidelijk: kant-en-klare verse gerechten, broodjes, pastaboxen of slaatjes. ‘De vraag om zulk vers aanbod mee op te nemen, komt regelmatig terug. Maar alleen al naar houdbaarheid van dergelijke producten is een rendabel model in een fullserviceconcept niet haalbaar. Bij dit aanbod is het bovendien ook heel moeilijk om ervoor te zorgen dat de koude keten nergens onderbroken wordt. Dan kunnen klanten beter kiezen voor een samenwerking met een lokale broodjesbar of cateraar die de service verzorgt in een automaat die Mastervending ter beschikking stelt’, zegt Dirk Dekeukelaere. ‘Uit onze ervaring weten we trouwens dat in een bedrijf dergelijke vraag vaak sterk weerklinkt, maar de interesse erin snel wegebt zodra een concept ter beschikking is. Pakweg een Nederlander of een Aziaat heeft daarmee minder moeite. Vermoedelijk ook wat door zijn bourgondische aard is de Vlaming toch eerder wantrouwig naar de kwaliteit en versheid van de producten die de automaat zal afleveren.' ◀ > www.mastervending.be
ONDERNEMERS facility management 23
Bart Bencivenni en Olivier Kegels
24
| COWORKING |
Bart Bencivenni en Olivier Kegels, Humgy:
‘Flexibiliteit is de nieuwe zekerheid’ Coworking is sexy business, de deelwerkplekken rijzen overal als paddenstoelen uit de grond. Met Humgy sprongen ook Olivier Kegels en Bart Bencivenni een paar jaar geleden op die kar. ‘Wist je dat Brussel in de top 5 van de wereld staat als stad met de hoogste coworkingintensiteit? Toch kennen bedrijven het concept nog te weinig’, wijzen beide ondernemers op het potentieel van coworkingspaces om bedrijven op een duurzame, moderne manier te helpen omgaan met de jonge generatie werknemers. door Katrien Verreyken | fotografie Vincent Callot
Deelwerkplekken zijn stevig in opmars. Van een vrij marginaal fenomeen zijn ze in enkele jaren tijd uitgegroeid tot een gewichtige speler. Onderzoeksbureau McKinsey berekende dat het aantal coworkers in vijf jaar is vertiendubbeld. Op die trend speelden Olivier Kegels en Bart Bencivenni handig in met hun Humgy-coworkingspaces in Antwerpen: eentje in de schaduw van de Antwerpse Boerentoren en een recent geopend tweede locatie aan de Waalse Kaai. ‘Een coworkingspace starten, was niet het initiële plan’, vertelt Bart. ‘Samen met Olivier en twee andere bevriende ondernemers was ik op zoek naar kantoorruimte voor onze projecten. In plaats van naar een piepklein kantoortje uit te kijken, besloten we meteen een groter pand te zoeken. Het plan was dat iedereen die erbij kwam, moest zorgen voor een korting op de huur. Aanvankelijk richtten we ons vooral op starters en verhuurden we gewoon een stoel in ons kantoor. Geleidelijk aan ontstond het idee om een volwaardige coworkingspace op te richten die zich zou onderscheiden van de concurrentie.’
PRODUCTIVITEIT CENTRAAL
‘Als kleine zelfstandigen kunnen we onmogelijk concurreren met nationale en internationale spelers, die veel geld in dit concept kunnen steken. Dus moesten we een andere insteek vinden’, licht Bart het concept van Humgy — een samentrekking van ‘human’ en ‘energy’— toe. ‘We zetten volledig in op productiviteit. Dat doen we door weg te gaan van het grote open office-idee en verschillende aparte ruimtes aan te bieden voor het uitvoeren van aparte taken. Onze werkplekken mikken er expliciet op om op een gezonde manier de productiviteit te verhogen van al wie hier komt werken. Ze werden zo ontworpen dat ze een gestructureerde workflow met voldoende rust garanderen. Er is bijvoorbeeld een deep work room waar aan belangrijke zaken kan worden gewerkt en een zen zone om tot rust te komen met yoga of een motiverende podcast. Onze coworkingspaces hebben eveneens staande bureaus, aangezien je beter niet de hele dag zittend aan een bureau doorbrengt. Om afleidingen de baas te kunnen, zijn er ook minilockers voor smartphones met een tijdslot en hebben we stevig geïnvesteerd in ruisonderdrukkende
ONDERNEMERS facility management 25
hoofdtelefoons. Op onze werkplekken en via onze app reiken we nog tips en tools aan voor effectievere werkmethodes en een betere work-lifebalans.’
‘De echte eigen kantoren gaan er op termijn sowieso uit. In de plaats daarvan komen de serviced offices, uitgebaat door coworkingoperatoren.’ ‘Je kan het een beetje vergelijken met een saunabezoek’, gaat Olivier verder. ‘Daarbij vertellen medewerkers je ook vaak wat je best in welke volgorde doet, maar je hoeft je daar niet aan te houden. Wij doen dat op dezelfde manier. Door mensen productiever te maken, willen we mee bouwen aan hun levenskwaliteit.’ Op welk publiek mikt Humgy? ‘Onze communicatie stemmen we wel wat af op de millennials, want de war for talent draait in grote mate rond die generatie van 25- tot 35-jarigen’, meent Bart. ‘Maar we trekken evengoed een jonger en een ouder publiek aan. Ons jongste lid is een digitale marketeer die exact op zijn achttiende verjaardag bij ons intekende, ons oudste lid is een 50-jarige zelfstandige in verzekeringen.’
26
‘Belangrijk is dat de mensen die hier komen dezelfde waarden en normen delen’, vult Olivier aan. ‘Of ze nu schrijver, vermogensbeheerder, projectontwikkelaar of digital marketeer zijn, ze willen allemaal hun leven zo aangenaam, productief en effectief mogelijk invullen.’ GEMAKKELIJK SCHAKELEN EN KRUISBESTUIVEN
Dat het concept werkt, bewijst het feit dat de jonge ondernemers op twee jaar tijd een nieuwe deelwerkplek in het Antwerpse konden openen. ‘Het aantal start-ups en zelfstandigen is de laatste tijd ook wel gestegen’, ziet Bart ook deels als verklaring voor dat succes. ‘Mensen beseffen dat ze niet hun hele leven voor eenzelfde firma willen werken. Ze kiezen vaak voor een freelance job om hun tijd flexibel en zelfstandig te kunnen indelen. Een flexibele loopbaan vereist nu eenmaal een betaalbare en flexibele kantoorplek. Bij coworkingspaces is de huurtermijn bovendien veel korter. Maandcontracten laten toe om gemakkelijk te schakelen naar een groter of een kleiner kantoor, al naargelang de noden. De klassieke huurmarkt verhuurt per vierkante meter, wij per werkstation en per stoel. Bovendien zit in zo’n coworkingconcept alles in: schoonmaak, eten en drinken, events, het gebruik van vergaderzalen, … En niet onbelangrijk: je krijgt er een aantal interessante collega’s uit andere sectoren bij. Dat gaat niet alleen de eenzaamheid van het freelance bestaan tegen, maar levert ook regelmatig interessante kruisbestuivingen op. Je zou gek zijn om vandaag als jong bedrijf nog een eigen kantoor te kopen.’
| COWORKING |
‘Mobiliteit is ook een belangrijke factor’, vult Olivier aan. ‘Mensen willen geen uren meer in de file staan. Heel wat bedrijven gebruiken lokale coworkingspaces als satellietkantoor van waaruit hun medewerkers mogen werken als ze niet op het hoofdkantoor worden verwacht. Soms is het de medewerker zélf die een deelwerkplek zoekt om thuis en privé goed van elkaar te scheiden, maar vaak gaat de vraag van de bedrijven uit. Werkgevers hebben soms liever dat hun medewerkers vanop afstand toch in een werkomgeving aan de slag zijn en niet vanaf de keukentafel werken.’ ‘Sommige bedrijven die in andere provincies actief zijn, gebruiken onze coworkingspace als Antwerpse hub voor hun vertegenwoordigers en verkopers’, weet Bart. ‘Die bedrijven zien in Humgy een hip instrument om zich op de arbeidsmarkt en bij hun klanten te onderscheiden van de concurrentie. Als bedrijf ook elders een fijne deelwerkplek aanbieden, past in een duurzame bedrijfsaanpak en een moderne manier van omgaan met de nieuwe jonge generatie werknemers. Het is dus met andere woorden zowel goed voor het bedrijfsimago als voor de employer branding.’
‘De vastgoedmarkt is de sector die tot nu toe het minst aan verandering onderhevig was. Maar de coworkingspaces schudden die sector nu stevig door elkaar. Blijkbaar zouden de deelwerkplekken de tweede grootste revolutie in de vastgoedmarkt zijn, na de uitvinding van de lift’, weet Bart nog. ‘De grote vastgoedmagnaten zien de coworkingplekken als instap voor hun grotere kantoorruimtes. Maar de echte eigen kantoren gaan er op termijn sowieso uit. In de plaats daarvan komen de zogenaamde serviced offices, uitgebaat door coworkingoperatoren. We merken dat er trouwens ook veel meer niche-coworkingplaces ontstaan: ‘designers only’, ‘women only’ of ‘fashion only’. Daar is zeker iets voor te zeggen, maar wij geloven toch dat de aanwezigheid van mensen uit verschillende sectoren tot interessante kruisbestuivingen leidt. Dat drie bedrijven in onze coworking opeens samen een meetingroom boeken, is fijn om te zien.” ◀ > www.humgy.com
REVOLUTIE IN VASTGOEDLAND
Met de blik op grootsteden als Barcelona, Amsterdam of Londen, gelooft Olivier dat coworkingspaces nog veel groeipotentieel hebben. ‘Het is opvallend dat de klassieke kantoormarkt daar echt last van begint te krijgen. Ook bij een economische crisis kan de coworkingmarkt net een positieve impact hebben. Want bedrijven zullen dan sneller naar kortere contracten grijpen dan investeringen op de lange termijn doen. Vaak door reorganisaties in bedrijven zie je dan ook meer mensen naar een freelance statuut switchen. De economie en de markten veranderen in een heel hoog tempo. Voor een bedrijf is het heel moeilijk om hun kantoorbehoeften over pakweg twee, drie jaar in te schatten. Die onzekerheid past niet in een klassiek huurcontract. Flexibiliteit is de nieuwe zekerheid. Daar spelen wij op in.’
‘In een coworkingconcept zit alles in. En niet onbelangrijk: je krijgt er een aantal interessante collega’s uit andere sectoren bij. Je zou gek zijn om vandaag als jong bedrijf nog een eigen kantoor te kopen.’ Ook aan de aanbodzijde is het landschap in volle verandering. De kleine lokale deelwerkplekken hebben het gezelschap gekregen van nationale en internationale spelers, met Regus, WeWork, Spaces en IWG — die het Nederlandse Spaces overnam — als de bekendste. Fosbury & Sons, met ondertussen al 4 vestigingen in ons land, heeft ook kantoren in Amsterdam, Den Haag en Valencia. En ook vastgoedinvesteerders en -ontwikkelaars hebben hun coworkingconcept gelanceerd, zoals Intervest met Greenhouse en Ghelamco met MeetDistrict. Befimmo nam een meerderheidsparticipatie in Silversquare.
ONDERNEMERS facility management 27
Jan Bal
28
| SOCIALE TEWERKSTELLING |
Vanuit overlevingsmodus naar een volwaardige job Werkzoekenden helpen aan een valabele plaats op de arbeidsmarkt: bij sociale onderneming Levanto is dat de inzet van de dagelijkse inspanningen. Met onder andere een piek van liefst 555 aangeboden opleidingen in zijn ateliers, begeleidde het vorig jaar een tweeduizendtal werkzoekenden. Omdat ook het bedrijfsleven de organisatie steeds meer als een volwaardige partner beschouwt, ziet directeur Jan Bal die ook alsmaar beter slagen in haar missie. door Ruud Van De Locht | fotografie Wim Kempenaers
Een van de pronkstukken van Levanto is zijn samenwerking met Clear Channel. Als exploitant van het Antwerpse Velosysteem rekent dat op een groep van 35 Levanto-medewerkers om de fietsen 24/7 te herverdelen over de diverse fietsstations. Grotendeels gaat het om mensen die vaak al langere tijd als erkend vluchteling in België verblijven en op die manier hun eerste werkervaring kunnen opdoen. Levanto werkt samen met gespecialiseerde trajectdiensten, zoals psychiatrische centra, ziekenhuizen, de pijnkliniek en mensen die rechtstreeks vanuit de VDAB bij hen belanden. ‘Vaak leven die mensen in overlevingsmodus en willen ze voor eender welke functie gaan. Daarom bepalen we met hen in eerste fase hun jobdoelwit. We zoeken uit wat ze echt willen en of ze dat ook kunnen. De eigenlijke technische opleiding volgt pas daarna’, licht directeur Jan Bal de aanpak toe. VEEL LANGDURIG ZIEKEN De doelgroep bestaat nog steeds voornamelijk uit langdurig werkzoekenden, maar ook het aantal langdurig zieken is groot. Hierbij gaat het vooral om personen met stressgerelateerde aandoeningen: depressie, burn-out, verslavingsproblematieken, psychoses, faalangst, …
‘Eerst zoeken we uit wat ze echt willen en of ze dat ook kunnen. De eigenlijke technische opleiding volgt pas daarna.’ ‘Al deze mensen begeleiden we op maat via een individuele trajectbegeleiding en de arbeidszorg, waarbij we hen in een eerste fase dagelijks enkele uren tewerkstellen. Dat zijn middelen en stapjes naar activering, want in onze visie is er een job voor iedereen’, benadrukt Jan Bal. ‘Een mooi
voorbeeld hiervan vormt de opleiding van onze schoonmakers. Die starten in onze eigen gebouwen, waar ze kennismaken met de basistechnieken en alle schoonmaakproducten. Gaandeweg schakelen we hen in bij de schoonmaakploegen die onze klanten bezoeken. Na een tot twee jaar hebben ze alle vaardigheden onder de knie en zijn ze klaar voor de arbeidsmarkt. Tot slot volgt er een bemiddelingsproces om hen in een ander bedrijf tewerk te stellen.’ DRIE WERKMETHODES Levanto hanteert een drieledige manier van aanpak. Zo probeert het de jeugdwerkloosheid in Antwerpen mee in te dijken. ‘We spreken hier over een groep van 3.000 tot 4.000 werklozen jonger dan 25 jaar. Voor hen werkten we het competentiespel ‘Expeditie Werk’ uit. Dat hebben we een eerste maal getest in samenwerking met de hr-dienst van Ikea. Met dit spel brachten we vijftien geïnteresseerde jongeren ermee in contact. Na allerlei toegepaste opdrachten werd 80 % van deze mensen aangeworven. Via dit aangepast spel, op maat van het bedrijf, stellen we plusminus 150 jongeren per jaar tewerk.’ Daarnaast heeft Levanto in samenwerking met enkele grote bouwbedrijven een project met werfwachters opgezet. Die werfwachters vervullen op grote werven kleine logistieke taken, zoals bekistingspanelen afwassen, werfdoeken ophangen en afval scheiden. Die activiteiten bespreekt Levanto met de projectverantwoordelijke, waardoor de echte specialisten zich kunnen concentreren op het bouwproces. ‘Onze vaste ploeg telt zeventien personen die meewerken bij verschillende bouwbedrijven. Zij doen ter plekke veel nieuwe inzichten op. De bouwbedrijven pikken hen ook steeds meer op om effectief bij hen aan de slag te gaan’, merkt Jan Bal. Tot slot werken er ook een aantal Levanto-medewerkers in rechtstreekse opdracht voor bedrijven, zoals in het fietsatelier.
ONDERNEMERS facility management 29
| SOCIALE TEWERKSTELLING |
vennootschappen. De organisatie draait al lang niet meer hoofdzakelijk op subsidies. Dat geldt nog wel deels voor het maatwerkbedrijf, maar de coöperatieve vennootschappen moeten hun eigen middelen verwerven om de boel draaiende te houden. ‘Vergeet niet dat we 260 personen op de payroll hebben, waaronder 80 medewerkers die de vaste kern vormen. Een aantal onder hen heeft een beroepscarrière in een bepaalde sector achter de rug en verzorgt onze opleidingen en de begeleiding op de werkvloer. Daarnaast vervullen ze tevens de rol van inspecteur bij onze klanten.’
‘Bedrijven zijn vaak verrast door het hoge opleidingsniveau van onze mensen aan een marktconforme prijs.’ Concreet betekent dit dat het aandeel subsidies vandaag beperkt is tot 20 % van de totale middelen, waarvan het merendeel gerelateerd aan bepaalde trajecten en beperkt in de tijd. De overige 80 % komt uit eigen inkomsten. ‘Bij mijn start in 2008 was die verhouding net andersom. Maar de voorbije jaren stelden we ons veel ondernemender op. Dat veroorzaakte een totaal nieuwe dynamiek en verbeterde de leer- en opleidingsprogramma’s. Onze werkzoekenden behalen vandaag veel sneller het gevraagde niveau’, verduidelijkt Jan Bal.
‘We beschikken over een vloot van 6.000 fietsen die we leasen aan bedrijven zoals Umicore, BASF en het Zorgbedrijf Antwerpen. Achttien medewerkers staan in voor de herstelling en het onderhoud van de fietsen die hun medewerkers leasen voor het woon-werkverkeer. Deze taak vormt trouwens een goede opstap voor andere mechanische technieken.’ STEEDS MEER ZORG Intussen klopt ook de zorgsector steeds harder op de deur. Daarbij gaat het concreet om tewerkstelling van medewerkers voor logistiek en schoonmaak en logistieke assistenten voor rust- en verzorgingtehuizen. Daarnaast ontwikkelde Levanto een aparte opleiding voor alle niet-verplegende taken in de thuiszorg, omwille van de grote tewerkstellingsbehoefte die daar heerst. ‘Voor een grote groep van jonge, langdurig werkzoekende meisjes hebben we het programma Jongeren Actief in ThuisZorg uitgewerkt. Opleidingen en stages in samenwerking met thuiszorgorganisaties hebben geleid tot extra tewerkstelling. Een gelijkaardig verhaal beleeft de dienstenchequesector. Steeds meer van die bedrijven kennen een groot verloop. Voor een aantal grote spelers voorzien we nu rekrutering en opleiding.’ SUBSIDIEKRAAN STEEDS DICHTER Levanto is de overkoepelende organisatie van Levanto vzw, het maatwerkbedrijf Fix It vzw en twee coöperatieve 30
VOLWAARDIGE SOCIALE ONDERNEMING Die cijfers vormen mee het bewijs dat Levanto zich steeds meer heeft ontwikkeld van zogenaamd maatwerkbedrijf tot volwaardige sociale onderneming. “Dat vertaalt zich tevens in de commerciële klantenrelaties die we onderhouden met bedrijven en de reële tewerkstellingskansen. Dat ontgaat de bedrijven allerminst. Zij zijn vaak verrast door het hoge opleidingsniveau van onze mensen aan een marktconforme prijs. Een onderlinge samenwerking beschouwen ze steeds meer als een absolute meerwaarde. Van de 170 mensen die Levanto momenteel tewerkstelt, geniet 40 % van ondersteuning binnen een maatwerkbedrijf. Maar niet minder dan 60 % doet het met een nomaal werkcontract, Daar zijn we best trots op’, besluit de directeur. ◀ > www.levanto.be
Levanto is ook betrokken bij Voka's Welt-traject. Dat ondersteunt bedrijven in de ontwikkeling van een duurzaam personeels- en opleidingsbeleid. Meer weten? Contacteer welt.aw@voka.be
| DIGITALISERING |
Het klassieke kantoor verdwijnt De term smart building duidt op het begin van een ingrijpende evolutie. De grootste gemene deler is snel gevonden: het gaat om het optimale gebruik van een gebouw. Maar zal een bedrijf straks nog zijn eigen kantoren bouwen en beheren? ‘Een werkplek is duur’, zegt Jan Sonck, Head of Enterprise Innovation bij Proximus. ‘Wie erin slaagt de beschikbare ruimte in een gebouw optimaal te benutten, doet een goede zaak.’ Een beleid rond thuiswerken zorgt ervoor dat een bedrijf niet langer voor iedere medewerker een werkplek moet voorzien. ‘Zes of zeven werkplekken per tien medewerkers kunnen soms volstaan, wat uiteraard een belangrijke besparing oplevert’, geeft Jan Sonck aan. De overheid stimuleert die oefening. In de nabije toekomst moeten bedrijven bepaalde data openstellen voor derden, onder meer over het energieverbruik en de bezettingsgraad van een gebouw. Dat zal innovatie stimuleren en derden toelaten oplossingen te bedenken om de beschikbare gebouwen optimaal te benutten.
de temperatuur in een ruimte te meten of te weten hoeveel personen samenzitten in een vergaderzaal. Door de data afkomstig van zulke meetpunten in het gebouw te analyseren, ontstaat nieuw inzicht. De beheerder beschikt zo over een digital twin van het gebouw: een digitale versie die niet alleen het beheer ondersteunt, maar die ook toelaat de impact van bepaalde ingrepen te simuleren. ‘Stel dat je de bezettingsgraad van een gebouw met 20 % wil opvoeren. Met de digital twin van de torens zal je in de toekomst kunnen simuleren welke impact dat zal hebben op de bezettingsgraad van de vergaderzalen, op de brandveiligheid, op het bedrijfsrestaurant, de parking, enzovoort’, geeft Jan Sonck aan.
FYSIEK EN DIGITAAL
‘We geloven sterk in de verdere informatisering van gebouwen’, stelt Jan Sonck. ‘Internet of Things zal daar een belangrijke rol bij spelen, onder meer in het kader van het nieuwe werken. We zien daarbij de klassieke grenzen tussen de fysieke en de digitale wereld vervagen.’ Het resultaat zal volgens hem bestaan uit gebouwen die smart by design zijn: niet alleen voor de organisatie van de werkplekken (vergaderzaal reserveren) en de ontvangst van gasten (parking reserveren), maar ook voor beveiliging (toegangscontrole) en het meten van gebruik en verbruik van energie. ‘Wellicht zullen bedrijven in de toekomst minder zelf het initiatief nemen om te bouwen en zullen onafhankelijke, gespecialiseerde aanbieders van slimme kantoren zich sterker profileren in de markt.’ Wie nog een stap verder kijkt, ziet een evolutie in de richting van een model dat volledig op variabiliteit inzet. ‘Naar het model van Airbnb zullen bedrijven meer en meer hun overtollige capaciteit op digitale platformen aanbieden’, zegt Jan Sonck. ‘Wie werkplekken voor coworking nodig heeft, kan die online boeken.’ Dat kan een model opleveren waarbij de werkgever zijn medewerker een budget toekent voor mobiliteit en werkplek, dat die medewerker dan volgens zijn eigen behoeften besteedt. ‘We zien die trend duidelijk ontstaan. Bedrijven die lege verdiepingen of kantoren hebben, stellen die vandaag vaak al open voor externe gebruikers.’
‘Applicaties rond digital twinning zijn in de cloud beschikbaar en de prijs van sensoren daalt snel. Dat verlaagt de drempel.’ De digital twin laat een onderneming toe een aantal scenario’s tegen het licht te houden en te finetunen, alvorens een bepaalde ingreep ook in de realiteit toe te passen. De digital twin is onder meer bijzonder nuttig om simulaties uit te voeren rond veiligheid. Bij grote projecten – zoals voetbalstadions of shoppingcentra – is dat intussen een vaak gebruikte aanpak. ‘De technologie is toegankelijk’, vervolgt hij. ‘Applicatieelementen voor digital twinning zijn in de cloud beschikbaar en ook de prijs van sensoren daalt snel. Dat verlaagt de drempel voor de bouw van digital twins.’ Met name de softwarespelers zetten er sterk op in. Onder meer Microsoft schuift daarbij Azure naar voren als de oplossing die via Internet of Things de link legt tussen fysiek en digitaal. Een overkill aan nieuwe toepassingen vreest Jan Sonck niet meteen. ‘Al blijft het zaak om een project rond een digital twin pragmatisch te bekijken. Investeren in technologie die je naderhand toch niet zult gebruiken, is nooit een goed idee.’ ◀
SIMULEREN MET DIGITAL TWINS
Met sensoren is het mogelijk om bijvoorbeeld voortdurend
> www.proximus.be ONDERNEMERS facility management 31
Eric Possemiers
32
| KANTOORINRICHTING |
Eric Possemiers, Meyer Antwerp:
’60 procent van de kantoorstoelen staat verkeerd ingesteld’ Meyer Antwerp uit Wilrijk heeft een lange traditie in kantoorinrichting. Het bedrijf was er al vóór de Franse revolutie. Hoe heeft zaakvoerder Eric Possemiers de zaken zien evolueren? Wat zijn de huidige trends op vlak van duurzaamheid in kantoormeubilair en -inrichting en wat komt er de volgende jaren nog op ons af? door Katrien Verreyken | fotografie Wim Kempenaers
Meyer Antwerp is opgericht in 1786 en bood toen al kantoorwaren en drukwerk aan handelaars aan. Eric Possemiers nam het bedrijf 25 jaar geleden over en sindsdien is dat stevig geëvolueerd. ‘We zijn nog altijd expert in kantoorbenodigdheden, van papier, toners en nietjes tot onderhoudsproducten en zelfs bedrijfscatering. Maar ondertussen zijn we ook de meubelmarkt ingerold. Voor ergonomie hot was, waren wij daar al mee bezig. Begin 2000 werd ik benaderd door een fabrikant gespecialiseerd in verstelbare onderstellen voor bureaus. Zo zijn we al erg vroeg gestart met de zit-sta-oplossingen die nu overal opgang maken. Via een Zwitserse fabrikant van ergonomische stoelen konden we die ook meteen aan onze klanten aanbieden. Alleen was de markt daar toen nog niet helemaal klaar voor. Nu wel’, merkt de zaakvoerder. 100 % ERGONOMIE Ergonomie is voor Eric Possemiers erg belangrijk. ‘Tien procent van het absenteïsme in bedrijven is te wijten aan rug- en schouderklachten. Dan lijkt het me meer dan ooit belangrijk om te investeren in een goede ergonomische werkplek. Als je architecten laat doen, zouden die overal designstoelen plaatsen omdat die mooi ogen. Alleen zijn die niet ergonomisch. 60 % van de kantoorstoelen staat niet of volledig verkeerd ingesteld. Vaak ligt dat aan het gebruiksgemak, maar in ons gamma zijn de meeste stoelen met een minimum aan handelingen op de juiste stand instelbaar. We hebben stoelen waarbij je geen contact met de rugleuning verliest, ook niet als je voorover buigt. Wist je dat 33 % van de bewegingen die we op een stoel doen, zijwaartse bewegingen zijn? Ook daarvoor hebben we stoelen die met het lichaam meebewegen. Enkele van onze kantoorstoelen bevatten bovendien sensoren onder het zitvlak die jouw zitgedrag analyseren en je helpen om een correcte zithouding aan te leren.’ ZIT-STA-OPLOSSINGEN ‘Een stoel is als een matras’, vindt Possemiers. ‘Als je weinig geld hebt voor kantoorinrichting, zet dan planken op schragen als bureaus. Maar investeer in een goede bureaustoel. Zitten is het nieuwe roken geworden. Zo werken we bijvoorbeeld met de app Actifit waarmee je met je smartphone je bureau in de hoogte kan verstellen. De app vertelt je bovendien hoeveel tijd je al staand en al zittend hebt doorgebracht en wanneer het tijd is om van houding te veranderen.’ ONDERNEMERS facility management 33
| KANTOORINRICHTING | drie jaar een stevige servicebeurt. Als de stoelen na enkele jaren terugkomen, kunnen we ze een tweede leven geven. Door de hoes of armleggers te vernieuwen, is zelfs een derde leven vaak nog mogelijk.’ AKOESTIEK IN OPEN SPACE Eric Possemiers zag de laatste jaren de kantoorinrichting stevig veranderen. ‘Gedaan met de individuele bureaus die erg veel plaats innamen of die grote hoekopstellingen in L-vorm. In de plaats daarvan kwamen er open space offices en flexwerkplekken, met de voor- en nadelen van dien’, stelt hij vast. ‘Ik ben ervan overtuigd dat een open kantooromgeving de samenwerking en de productiviteit stimuleert. Maar visueel en akoestisch is het moeilijk om rust te brengen in zo’n grote kantoorruimte. In die open kantoorplekken zien we daarom meer en meer cabines komen waar mensen zich even kunnen afzonderen voor focuswerk. Gesloten zetelcombinaties maken tweegesprekken of kleinere vergaderingen mogelijk zonder dat je daarvoor te veel mensen stoort. Omdat die modulaire zetelcombinaties vaak in het donkerste hoekje van de kantoorruimtes worden gestopt, bieden we ze nu ook met verlichting binnenin aan. Deze oplossingen zijn mobieler, flexibeler én goedkoper dan individuele bureauruimtes die een groot deel van de tijd onbenut blijven.’
Possemiers gelooft heel erg in de zit-sta-oplossingen. ‘Staand werken is effectief gezonder, maar de sleutel zit hem vooral in de afwisseling. In België lopen we op dat vlak achter. In Denemarken moet elke kantoorwerker al sinds 2015 verplicht een bureau hebben waaraan hij zowel zittend als staand kan werken. Ook in Nederland moeten bureaus verstelbaar zijn. Hier is dat nog geen verplichting. We merken wel dat de zitsta-oplossingen almaar goedkoper worden, waardoor meer en meer bedrijven erop intekenen.’ MEUBELS LEASEN Eric Possemiers beseft dat het een uitdaging is om vandaag performant te zijn in de kantoormarkt. Daarom zet hij volop in op de circulaire economie. ‘De Universiteit Antwerpen was de eerste klant die vroeg of ze alleen onze in hoogte verstelbare onderstellen kon aankopen en de tafelbladen kon behouden. Op haar vraag om de oude onderstellen een tweede leven te geven, wilden we zeker ingaan. Ondertussen zijn er nog heel wat klanten gevolgd’, klinkt het. Hij merkt ook dat bedrijven meer en meer warm lopen voor het leasen van meubilair. ‘Goede meubels zijn een stevige investering voor een jong bedrijf. Meubilair leasen stelt ook minder kapitaalkrachtige bedrijven in staat om betere producten aan te schaffen, want die zware initiële kost valt zo weg. Tegelijk ontzorgt het de facilitaire dienst van je bedrijf.’ Let wel: meubelen via lease zijn niet per se goedkoper. ‘Als je dat goed wil aanpakken, moet je om de paar jaar bijvoorbeeld je stoelen laten reinigen zodat die hun waarde behouden. Bij enkele van onze fabrikanten krijgen geleasete stoelen om de 34
FLEXIBELE TECHNOLOGIE Flexibele werknemers hebben flexibele technologie nodig: draadloze verbindingen, gebruiksvriendelijke tools om samen te werken op afstand en genoeg stopcontacten om op de juiste plek de laptop aan te sluiten. Ook daar is Meyer Antwerp volop mee bezig. ‘Kabelmanagement is een business an sich’, weet Eric Possemiers. ‘Op onze meubels spelen we daar ook op in. Onze fabrikanten hebben mooie, handige oplossingen voor de bekabeling, want niets zo lelijk als een hoop bedrading op de grond.’
‘Als je weinig geld hebt voor kantoorinrichting, zet dan planken op schragen als bureaus. Maar investeer in een goede bureaustoel. Zitten is het nieuwe roken geworden.’ Een goede werkvloer moet talent aantrekken, meent Possemiers ook. ‘Heel wat traditionele kantoren die moeite hebben om nieuwe mensen aan te trekken, proberen in te zetten op sfeer en beleving in de kantoorruimte en dan lukt het vaak wél. Jonge professionals vinden het fijn dat ze bijvoorbeeld lekker kunnen eten op de middag, dat er ruimte is voor ontmoeting en concentratie, dat ze even kunnen ontspannen, dat er goeie koffie is, … Een kantoorruimte moet gewapend zijn voor die war for talent. En je moet ervoor zorgen dat je werknemers gezond blijven op de werkvloer. Pas dán doe je aan duurzaam facilitymanagement.’ ◀ > www.meyer.be
IndustriĂŤle complexen KMO-gebouwen Logistieke ruimtes Winkelcomplexen Kantoren
Wortegem-Petegem +32 56 69 41 11 I Tessenderlo +32 12 29 27 27 I Mornimont +32 71 75 07 40
www.willynaessens.be
ONDERNEMERS facility management 35
KANTOORBINGO Klaar om 'kantoorbingo' te spelen? Scheur deze advertentie uit en GO! Accent zorgt al 25 jaar voor een grote dosis werkplezier. En dat gaat verder dan een spelletje bingo. Samen gaan we op zoek naar de perfecte match voor uw bedrijf. We vinden die ene kandidaat en begeleiden hem of haar tijdens de gehele loopbaan.
Meer weten over werkplezier? Ga dan naar accentjobs.be