Lees ook de volledige lokale memoranda voor alle regio’s op
04
06
Inhoud
ECONOMIE VAN ZUIDRAND ANTWERPEN IN CIJFERS
WAARDEER JOUW ONDERNEMERS
# Arbeidsmarkt & talent
# Fiscaliteit
# Ruimte om te ondernemen
10
GARANDEER EEN DIENSTVERLENENDE ROL NAAR BEDRIJVEN
# Aanspreekpunt voor ondernemers
# Vergunningen
# Veiligheid
12 STIMULEER DUURZAME TRANSITIE EN MODERNISEER INFRASTRUCTUUR
# Mobiliteit
# Schakel mee in jouw regionaal belang
# Bedrijfsterreinmanagement
# Industrie
17 BACK TO BASICS
# Kerntaken
# Bestuurlijke plaats en schaal
20 PROVINCIE ANTWERPEN
23 COLOFON
Regio Zuidrand: Wees het economisch knooppunt in de Vlaamse Ruit
Beste ondernemers, beste politici
In het hart van de Vlaamse ruit, schuilt een dynamiek die ons naar het economische Tomorrowland kan leiden. Maar om een welvarend ‘morgen’ te bereiken, moeten wij als regio slim en behendig navigeren door de hedendaagse economische kansen en hindernissen. De ontsluiting van de regio met de verdere omvorming van de A12 tot een volwaardige snelle verbinding tussen Antwerpen en Brussel is hierin cruciaal.
Ondernemers zorgen voor toegevoegde waarde en investeren in de toekomst door talent te werk te stellen, te innoveren en betere en duurzame producten mogelijk te maken. Ze staan zelfs een fair share aan de overheid af. Ze willen dat blijven doen, zeker ook in deze regio. Maar hiervoor hebben ondernemers nood aan betrouwbare overheidspartners die dat niet alleen herkennen, maar ook erkennen in hun beleidsdaden. Zeker ook de lokale besturen.
De economische kansen die voor ons liggen, vragen om een doordachte aanpak en ook de politieke moed om dat potentieel te verzilveren. Dit verkiezingsmemorandum Zuidrand van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland bevat de richtlijnen en aanbevelingen die nodig zijn om onze regio naar een bloeiende toekomst te leiden. Belangrijke punten daarbij lijken ons de mobiliteit, met goede en veilige woonwerk- verbindingen (inclusief modal shift) en vlotte goederenontsluiting van bedrijfsterreinen. Ook aandacht voor ruimte om te ondernemen is
belangrijk. Gelijklopend moeten we met een lokale activering en nieuw gecreëerde arbeidsplaatsen inactieven naar de arbeidsmarkt leiden. Zet een ambitieuze en meetbare KPI op het verminderen van de schooluitval.
“De economische kansen die voor ons liggen, vragen om een doordachte aanpak en ook de politieke moed om dat potentieel te verzilveren.”
Het is niet nieuw dat wij ervan overtuigd zijn dat voor een goede dienstverlening de lokale overheden voldoende slagkrachtig moeten zijn. Een gemeente met voldoende bestuurskracht heeft de middelen, expertise en organisatorische structuur om haar taken jegens burgers en bedrijven behoorlijk uit te voeren. Gemeenten die gefuseerd zijn, plukken nu al de budgettaire vruchten van schaalvergroting. In de zuidrand is er ruimte om in goed overleg tot schaalvergroting over te gaan. Op termijn zal dit tot betere dienstverlening leiden.
We nodigen jou graag uit om kennis te nemen van al onze aanbevelingen en er met ons in dialoog over te gaan. Veel leesplezier, …
Luc Luwel, gedelegeerd bestuurder, en Andreas Pfeffer, voorzitter van Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland
ECONOMIE ZUIDRAND IN CIJFERS
18.591 btw-plichtige ondernemingen
13.320 inwoners zijn ondernemers
22.285 & werkzaamheidsgraad
101.847
inwoners tussen 20 en 60 jaar niet-werkenden in deze leeftijdsgroep
27,7%
van de bebouwde oppervlakte bestemd voor bedrijvigheid
62.450 loontrekkende arbeidsplaatsen gevestigd
De gemeenten tussen Antwerpen en de Rupel kennen de afgelopen jaren een heropleving met een duidelijk snellere groei dan het Vlaams gemiddelde. Kenmerkend voor de regio zijn de handel, informatica, gezondheidszorg en industrie. In de industrie zijn de chemie, constructiewerken en machines een specialiteit van de regio. Met de E19 en A12 lopen belangrijke verkeersaders door dit kerngebied van de Vlaamse Ruit.
CIJFERS EN FEITEN
Waardeer jouw ondernemers:
Drempels wegwerken om een bedrijf te starten en te laten doorgroeien
Ondernemers ondervinden vandaag heel wat drempels om een zaak te starten en deze door te laten groeien. Dat weegt op de productiviteit en de economische groei van de regio. De gemeente moet, als beleidsniveau het dichtst bij mens en onderneming, die drempels wegwerken. Enkel een bloeiende economie zorgt voor hogere inkomens en die komen algemene welvaart en leefbaarheid ten goede. ARBEIDSMARKT
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
Gebruik de voorstellen uit dit memorandum voor een breed actieplan om de werkzaamheidsgraad in de gemeente op te krikken tot minstens 80%.
ANALYSE
De arbeidsmarkt is nog altijd opgedeeld in een homogene kern van hardwerkende mensen en verschillende groepen van niet-actieven. Vandaag bereikt men die niet-beroepsactieven onvoldoende om de werkzaamheidsgraad fundamenteel op te krikken. Het gemeentebestuur moet mee de brug slaan tussen lokale kansengroepen, toeleiders en ondernemers.
Het activeren van inactieven is een gezamenlijke taak van lokale besturen en de VDAB. Samen moeten ze de inactieven in kaart brengen en zij die kunnen werken via een integraal aanklampend beleid activeren. Ontsluit de informatie van lokale besturen op een uniforme manier binnen het structurele samenwerkingskader ‘pact samen naar werk’ tussen de VDAB en het OCMW.
Maak de lokale dienstverlening compatibel met de stap naar werk. Mensen die niet-beroepsactief zijn, missen vaak werkervaring en competenties en hebben daarnaast ook andere noden. Wees daarom als lokaal bestuur een wegwijzer voor huisvesting, kinderopvang, mobiliteit en volwassenenonderwijs.
De meest succesvolle maatregel om uitstroom en duurzame tewerkstelling te realiseren, is de Individuele Beroepsopleiding (IBO). Blijf dit systeem als gemeente maximaal hanteren om ook effectief deze mensen naar de reguliere arbeidsmarkt te brengen. Breng jobkandidaten, ondernemers, lokale verenigingen en instanties samen. Het Voka WELT-project kan hiervoor een aanknopingspunt zijn.
Promoot de nieuwe mogelijkheid voor bedrijven om private kinderopvang te financieren voor hun medewerkers. Voor minstens 50% van de kleuters en peuters moet er een opvangplaats beschikbaar zijn.
1. IEDEREEN AAN HET WERK
Ongekwalificeerde uitstroom5
Boechout 16,8%
Mortsel 14,3%
Edegem 13,6%
Hove 11,1%
Lint 10,3%
Kontich 10,3%
Aartselaar 10,6%
Rumst 15,0%
Boom 29,6%
Niel 22,6%
Schelle 17,9%
Hemiksem 17,0%
Ongekwalificeerde uitstroom5
2. TALENT VALORISEREN
ANALYSE
Om op middellange termijn een antwoord te bieden op de hardnekkige mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, moet er een realistisch en vraaggedreven vormingsbeleid komen dat start in het onderwijs.
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
Promoot bij de scholen het Talentcenter. Via het Talentcenter kunnen jongeren van de derde graad lager onderwijs en eerste graad van het middelbaar tijdig hun talenten oriënteren.
Om de schoolse uitval5 en het aantal NEET-jongeren6 terug te dringen, kunnen samen met scholen projecten worden opgestart. Dit kan door NEET-jongeren ondernemersvaardigheden aan te brengen en duaal leren te promoten. Jaarlijks verlaten zo’n 309 leerlingen, ofwel 16 op 100 wonend in de regio, het secundair onderwijs zonder diploma. De overgrote meerderheid van hen haalt ook in de jaren die volgen geen diploma.
Het lokaal bestuur moet onafhankelijk advies geven bij de aanvraag van nieuwe studierichtingen en er mee voor zorgen dat onderwijsverstrekkers net- en koepeloverstijgende afspraken maken op het vlak van programmaties. Zo
Rupelstreek Zuidoostrand
Rupelstreek = Hemiksem, Schelle, Niel, Boom, Rumst en Aartselaar Zuidoostrand = Boechout, Mortsel, Edegem, Hove, Lint en Kontich
vermijden we dat te veel kleine, niet-rendabele maar wel relevante richtingen naast elkaar ontstaan of dat te veel leerlingen terechtkomen in opleidingen waarnaar geen of weinig vraag is op de arbeidsmarkt.
Steeds meer leerlingen die een technische, STEMen beroepsopleiding willen volgen, belanden op een wachtlijst. Dit is nefast voor vele knelpuntberoepen. Infrastructurele obstakels en personeelstekort liggen aan de basis. Via regionale net- en koepeloverstijgende oefencentra zouden scholen de praktijklessen moeten poolen. Zo hoeft een geïnteresseerd bedrijf dat hieraan wil participeren niet meer te kiezen voor school X of Y.
Het lokale bestuur brengt, als regisseur, bedrijven en scholen samen om netoverstijgende centra uit te bouwen voor leerlingen uit technische- en STEM-opleidingen. Verder zouden regionale, netoverschrijdende poules van praktijkleerkrachten het lerarentekort kunnen remediëren.
Werk mee aan de uitbouw van een excellent en professioneel STEM-onderwijs door scholen op te roepen deel te nemen aan het STEM-pact.
1. Personen niet werkzaam en ook niet opzoek naar een job, 20 tot 64 jaar. Bron: SteunpuntWerk
2. De jobratio bedraagt het aantal jobs in de gemeente per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar).
3. Evolutie van de bezoldigde tewerkstelling in de primaire sector + secundaire sector + tertiaire sector (procentuele toename %, Q4 2017 versus Q4 2022, loontrekkenden en volledig zelfstandigen). Bron: RS(V)Z + Eigen berekeningen.
4. Aantal plaatsen in de formele kinderopvang voor baby’s en peuter (0-2 jaar)als percentage van totaal aantal kinderen (0-2 jaar). Laatst beschikbare jaar Q3 2023. Bron: Departement Opgroeien
5. % leerlingen van 18 tot 25 jaar dat gewoon of buitengewoon secundair onderwijs verlaat zonder kwalificatie, wonend in de gemeente. Laatst beschikbare jaar 2022.
6. NEET-jongeren (Not in Education, Employment or Training) zijn jongeren tussen 15 en 24 jaar
FAIRE FISCALITEIT
ANALYSE
Resultaatsonafhankelijke bedrijfsbelastingen ontraden de nodige investeringen voor een duurzame toekomst. Sommige reglementen focussen op een beperkt aantal bedrijven en moeten dringend gemoderniseerd worden. Ga dus voor een stabiel fiscaal kader.
Opcentiemen Onroerende voorheffing
Boechout 846
Mortsel 830
Edegem 627
Hove 861
Lint 882
Kontich 690
Aartselaar 680
Rumst 787
Boom 976
Niel 1263
Schelle 897
Hemiksem 976
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Zorg voor rechtszekerheid door de belastingtarieven in de loop van de legislatuur niet te verhogen. Wij vragen dat belastingreglementen niet automatisch worden geïndexeerd. Het is immers de bevoegdheid van de gemeenteraad om deze al dan niet te verhogen.
Geen invoering van belastingen die specifieke investeringen ontmoedigen. Bijvoorbeeld deze op masten en pylonen, laadpalen, opslagtanks of op de drijfkracht. De eerste vertraagt de digitale transitie. De tweede en derde leggen productiebedrijven, die in een internationale context af te rekenen hebben met competitiviteitsproblemen, zware lasten op. Reshoring van maakbedrijven vraagt de afschaffing van die belastingen.
Voor transparantie en vergelijkbaarheid vragen we afgestemde belastingreglementen in de regio indien een belasting op bedrijven wordt behouden. Vrijstellingen en definities moeten hierbij gelijkvormig gemaakt worden.
ANALYSE
Om de motor van welvaart draaiende te houden, is het van belang dat bedrijven ruimte hebben om zich te vestigen en door te groeien. In onze regio zijn nagenoeg alle bedrijventerreinen volzet. Hierdoor kunnen nieuwe bedrijven niet en bestaande bedrijven onvoldoende groeien. Door de doelstellingen over het ruimtebeslag in 2040 is het nu of nooit om voldoende ruimte voor niet-verweefbare bedrijvigheid te voorzien.
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
Maak een behoeftestudie voor bedrijventerreinen in samenwerking met ondernemers. Neem de nood aan realiseerbare strategische reserve mee in het opstellen en uitvoeren van het beleidsplan ruimte via een specifiek beleidskader economie.
GREGORY BUYTAERT
(BLUE MOON), KAMERAMBASSADEUR AARTSELAAR
Werk mee aan de reconversie met economische bestemming van onderbenutte, verouderde bedrijventerreinen.
Geef bedrijven via een aanpassing van de voorschriften meer mogelijkheden om in de hoogte te bouwen en de bedrijfsgronden maximaal voor productieve doeleinden te gebruiken.
Zorg dat nieuwe eenvoudig verweefbare activiteiten zich niet langer kunnen vestigen op bedrijventerreinen. Die gronden zijn immers bestemd voor functies die gescheiden moeten blijven van wonen. Schakel verweefbare bedrijven in om de kernen te vernieuwen.
Zorg dat niet-verweefbare recreatieactiviteiten zoals bijvoorbeeld karting of paintball zich elders dan op een bedrijventerrein vestigen.
Bekijk op een proactieve wijze hoe de nieuwe Europese richtlijnen (RED III en de Net Zero Industry) lokaal vorm kunnen krijgen. Versnel zo de productie van hernieuwbare energie.
“Om de concurrentiekracht van lokale bedrijven te versterken, moet het gemeentebestuur van Aartselaar verder inzetten op een gunstig fiscaal beleid. Zo moet er eindelijk werk gemaakt worden van een afschaffing of minstens uitfasering van de gemeentebelasting op motoren en drijfkracht.”
7. Bezette oppervlakte bedrijventerreinen (economisch en afwijkende bebouwing) + bedrijfsgronden van bedrijven, in procent van de totale oppervlakte bedrijventerreinen. Laatst beschikbare jaar januari 2024. Bron: VLAIO
8. % bedrijventerrein die - door allerlei beperkingen - niet onmiddellijk bruikbaar is. Hier bedoelen we concreet mee beperkingen (van korte, middellange, lange duur en onrealiseerbaar zijn), afwijkend gebruik en onbekende redenen. Laatst beschikbare jaar januari 2024. Bron: VLAIO
9. Evolutie hectare bebouwde oppervlakte economische functie, in %, 2018-2022, Bron: Gemeentemonitor
RUIMTE OM TE ONDERNEMEN
Garandeer een dienstverlenende rol naar bedrijven
Hoewel bedrijven direct en indirect aanzienlijk bijdragen aan de gemeentelijke inkomsten kan de dienstverlening naar bedrijven beter. Ondernemingen hebben nood aan een duidelijk aanspreekpunt. De gemeente moet vlotte, rechtszekere vergunningen garanderen en actief waken over de veiligheid op bedrijventerreinen. Beperk de werking dus niet tot de horeca en de winkelstraat.
AANSPREEKPUNT VOOR ONDERNEMERS
FLORENS DE MEYER (REMONDIS DE VOCHT), KAMERAMBASSADEUR RUMST
“In onze regio hebben we ruimte nodig om te kunnen ondernemen en een voortrekkersrol te nemen in nieuwe vooruitstrevende sectoren van de toekomst. Overheden kunnen ons hier het beste in ondersteunen door het verlenen van vergunningen.”
ANALYSE
Een ondernemersvriendelijke gemeente vervult een regierol op vlak van economie en treedt minder op als actor. De ondersteunende ambtenaren moeten beter afgestemd worden op de beleidsdoelen en actieplannen van het lokale bestuur.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Zorg voor ondernemingsgerichte dienstverlening zoals locatiebegeleiding en proactief aantrekken en onthaal van nieuwe ondernemers.
Voorzie verdere digitalisering van de diensten en ga na of ondernemingen de huidige digitale dienstverlening vlot kunnen vinden en gebruiken.
Wees maximaal transparant in aanbestedingen. Zo geef je lokale bedrijven de kans om een degelijke businesscase uit te werken.
Verstuur een specifieke nieuwsbrief naar ondernemers zodat zij op de hoogte zijn van de beleidsinitiatieven.
VLOTTE VERGUNNINGEN
ANALYSE
Gemeentelijke en provinciale besturen verlenen 99% van alle vergunningen. Gemeenten zijn zelfs bevoegd voor 81% van de vergunningen voor industrie en bedrijvigheid. Daarmee bepalen ze in grote mate hoe de ruimte vorm krijgt. Sinds 2019 is de doorlooptijd van de vergunningen voor industrie en bedrijvigheid in eerste aanleg in onze regio met 50% toegenomen. Heel wat gemeenten, zeker in de zuidrand, kampen met capaciteitsproblemen bij hun personeel. Om economische schade door wachttijden en mislukte procedures te voorkomen, kan het gemeentebestuur snel enkele handelingen stellen.
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
Zorg, in navolging van het nieuwe decreet, voor meer duidelijkheid en rechtszekerheid in het vergunningsproces door transparant te zijn over het te doorlopen traject. Initiatiefnemers moeten van meet af aan weten welke stukken ze moeten voorleggen, welke termijnen er gelden en op welke manier er vragen kunnen worden voorgelegd aan Vlaamse of provinciale adviesinstanties.
Kijk waar de problemen zitten bij oplopende vergunningstermijnen. Schuif waar nodig met de personeelsbezetting. Bekijk opties tot intergemeentelijke of regionale samenwerking. Het (virtueel) bundelen van expertise leidt tot snellere en hoogwaardige vergunningen. Zo is de dienst omgeving ook minder kwetsbaar voor plotse uitval en kan het een beroep doen op specifieke specialisaties.
Doorlooptijd vergunningen in eerste aanleg (in dagen)10
Boechout 95
Mortsel 103
Edegem 138
Hove 107
Lint 89
Kontich 119
Aartselaar 92
Rumst 136
Boom 118
Niel 114
Schelle 146
Hemiksem 103
ANALYSE
Bedrijven investeren aanzienlijke middelen in gebouwen, voorraden en apparatuur. Inbraak, vandalisme en brandgevaar vormen een ernstige bedreiging. Naast de individuele verantwoordelijkheid is ook een collectieve aanpak van veiligheid nodig op bedrijventerreinen.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Ondersteun actief bedrijventerreinen die een Buurtinformatienetwerk (BIN) oprichten door problemen in kaart te brengen en afspraken te maken over de werking. Hierdoor krijgt de gemeente ook een beter zicht op haar bedrijven.
Laat de gemeentediensten een plan opstellen en uitvoeren om de beveiliging van bedrijventerreinen te verhogen: bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s op strategische locaties en voldoende verlichting op het terrein om donkere hoeken te verminderen. Neem bedrijventerreinen mee in de vaste patrouillerondes van de politiezone.
Zorg in samenwerking met bedrijven voor goed onderhouden bedrijventerreinen.
Ga leegstand en verloedering tegen door actief nieuwe bedrijven aan te trekken of de economische functie te herontwikkelen. Dit voorkomt dat er zich ondermijnende criminaliteit en verloedering zou vestigen.
VEILIGHEID
Stimuleer duurzame transitie en moderniseer infrastructuur
De lokale economische zones staan onder een groeiende mobiliteitsdruk. Ondernemers maken zich zorgen over een vlotte bereikbaarheid, zowel van hun goederenverkeer als van woon-werkverkeer. Diverse knelpunten wegen op de rentabiliteit van lokale bedrijven.
Bovendien leveren ze belangrijke inspanningen voor het behalen van klimaatdoelstellingen door in te zetten op alternatieven.
MOBILITEIT
INFRASTRUCTURELE INVESTERINGEN
ANALYSE
In de regio staan belangrijke Vlaamse investeringen in weg- en fietsinfrastructuur op het programma. De aansluiting van lokale economische polen op die gewest- en snelwegen loopt doorgaans over gemeentelijke infrastructuur. Door de toename van de verkeersintensiteit zijn die lokale verkeersassen steeds meer onderhevig aan slijtage. Maar door ingewikkelde procedures slepen onderhoudswerken aan.
Het fietsverkeer neemt toe, ook op vlak van woon-werkverkeer. Daarbij worden steeds vaker elektrische fietsen gebruikt, wat een goede zaak is in het kader van de modal shift. Lokale besturen kunnen die transitie ondersteunen door voldoende fietsinfrastructuur te voorzien op hun grondgebied: gescheiden van het gemotoriseerd verkeer en voldoende breed.
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
Gemeenten moeten de Vlaamse overheid responsabiliseren over de gemaakte engagementen, alsook om tijdens de complexe processen actief te faciliteren bij het verstrekken van informatie, het aanreiken van kennis en inzichten, het oplossen van lokale knelpunten en het verlenen van ambtelijke bijstand. Dit moet resulteren in een snellere realisatie.
Werk als gemeente aan een duidelijke visie op het proactief onderhoud van lokale economische ontsluitingsassen. Dit op basis van de verkeersintensiteit per m² wegdek en het type verkeer.
Op vlak van fietsbeleid moet de gemeente in de eerste plaats investeren in voldoende veilige fietsinfrastructuur. Pas als er ruimtelijk geen oplossingen zijn, kan het invoeren van een zone 30 of fietsstraat een oplossing zijn.
AANLEG VAN PERFORMANTE INFRASTRUCTUUR
Oosterweel
Aan te leggen infrastructuur
Oosterweel
Aan te leggen infrastructuur
A12
ONDERNEMINGSVRIENDELIJK MOBILITEITSBELEID
ANALYSE
Bedrijvenzones zijn de motor van economische welvaart. De infrastructuur om die zones te ontsluiten, evolueert vaak onvoldoende mee met de toenemende activiteit waardoor knelpunten ontstaan.
De vervoerregio’s zijn theoretisch het platform om de gezamenlijke mobiliteitsuitdagingen van ondernemingen aan te pakken. Een belangrijk onderdeel daarvan is het bepalen van regionale vrachtroutes. Maar de vervoersregio’s sturen ook het aanbod aan openbaar vervoer en deelsystemen. Werkgevers stimuleren hun werknemers om daar gebruik van te maken. Alleen sluit het aanbod nog altijd onvoldoende aan bij de realiteit van het woon-werkverkeer of de plaats van tewerkstelling.
Ondertunneling kruispunten/insleuving A12 in Aartselaar-Wilrijk. A
Vervolledigen van de N171 in Rumst. B
Ondertunneling kruispunten/insleuving A12 in Aartselaar-Wilrijk. A
Realisatie van de Oostelijke Tangent in Sint-Niklaas. C
Vervolledigen van de N171 in Rumst. B
Aanleg van de tangenten in Malle en Zoersel. D
Realisatie van de Oostelijke Tangent in Sint-Niklaas. C
Aanleggen van de verbindingsweg E34-N70 in Beveren. E
Aanleg van de tangenten in Malle en Zoersel. D
Aanleggen van de verbindingsweg E34-N70 in Beveren. E
Om toekomstige congestieproblemen in onze regio te vermijden, vragen we om het studiewerk in volgende dossiers af te ronden en beslissingen te nemen:
Ontwikkeling van het Haventracé: met voorrang aan investeringen in een 2e Tijsmanstunnel, de aansluiting E34-West en de aanleg van de Nieuwe Rand (A102).
Om toekomstige congestieproblemen in onze regio te vermijden, vragen we om het studiewerk in volgende dossiers af te ronden en beslissingen te nemen: F
Opwaarderen van de N403 in Sint-Niklaas-Stekene. G
Ontwikkeling van het Haventracé: met voorrang aan investeringen in een 2e Tijsmanstunnel, de aansluiting E34-West en de aanleg van de Nieuwe Rand (A102).
Opwaarderen van de N403 in Sint-Niklaas-Stekene. G
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Ontsluit lokale industriezones beter. Aanrijroutes moeten robuust, veilig en congestievrij zijn, rekening houdend met andere omliggende activiteiten zoals bewoning en scholen.
Ontsluit bedrijvenzones op een economisch verantwoorde wijze zodat ze economisch aantrekkelijk blijven. Lokale besturen moeten in de vervoerregio’s de adequate ontsluiting van hun bedrijvenzones actiever bepleiten. Daarnaast vragen we lokale besturen om hun lokaal vrachtroutenetwerk en economische aanrijroutes proactief te integreren in hun mobiliteitsbeleid en niet louter restrictief op te treden.
Specifieke aandacht voor aanleg van gescheiden fietsinfrastructuur in bedrijvenzones. Vracht- en fietsverkeer moeten afdoende gescheiden worden.
In zones waar het openbaar vervoer ontoereikend is, vragen we financiële ondersteuning van collectief bedrijfsvervoer.
(Fiets)deelsystemen moeten beter afgestemd worden op de noden van ondernemingen.
11. Investeringen in mobiliteitsinfrastructuur per hectare (2019-2022) door het gemeentebestuur in euro.
12. Aandeel van de inwoners dat vindt dat er voldoende fietspaden zijn in de gemeente. Laatst beschikbare jaar 2023. Bron: Gemeentemonitor
“Laten we verder de nieuwe dynamiek rond de heraanleg van de A12 benutten om ook op gemeentelijk vlak extra te investeren in infrastructuur en slimme verkeersoplossingen, zodat de bereikbaarheid van de bedrijven wordt vergroot.”
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
FACILITEREN VAN VLOOTVERGROENING
ANALYSE
De elektrificatie van bedrijfswagens is een belangrijke stimulans voor de vergroening van ons wagenpark. Op bedrijventerreinen is er vaak onvoldoende hoogspanning beschikbaar om genoeg laadinfrastructuur te plaatsen. Het is aan de lokale overheden om behoefteanalyses voor laadinfrastructuur op te maken.
Vlootvergroening zal enkel een succes zijn als werknemers ook in hun thuisomgeving zonder zorgen hun voertuig kunnen laden. Openbare laadpalen moeten overal in voldoende mate en binnen wandelafstand beschikbaar zijn.
De vergroening van de lokale economie heeft tot het gevolg dat ook lokale ondernemingen oplossingen zoeken om hun bestel- en vrachtwagens te elektrificeren. Vooral vrachtverkeer vraagt aangepaste laadinfrastructuur.
Spoor via de intergemeentelijke samenwerking nutsbedrijven aan om meer en snellere aansluitingen op het net mogelijk te maken.
Bij de aanleg van hoogspanningsinfrastructuur moet rekening worden gehouden met de elektrificatie van vrachtvervoer.
Een uniform, helder en praktisch uitvoerbaar kader voor de plaatsing van laadinfrastructuur in overdekte parkings.
Een lokaal plan voor de plaatsing van publieke laadpalen, gebaseerd op het percentage elektrische wagens in gebruik en per capita. Zo’n plan moet in het parkeerbeleid en ruimtelijke planning worden geïntegreerd.
D
SCHAKEL MEE IN JOUW REGIONALE BELANG
ANALYSE
De gemeentebesturen in de regio moeten gezamenlijk de Vlaamse overheid blijven prikkelen tot het effectief overgaan van de realisatie van infrastructuurprojecten zoals gewestwegen en andere gebiedsoverschrijdende verbindingen. Als de gemeentebesturen tot één standpunt komen, zullen ze sneller gehoor krijgen. Ook moeten zij waken over optimale minderhinderwerking door goed contact te onderhouden met het relevante departement.
Na de positieve beslissing van de Vlaamse regering om de A12 in Aartselaar en Wilrijk via ondertunneling en ongelijkvloerse kruisingen heraan te liggen, moet het plan- en uitvoeringsproces spoedig worden opgestart.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Gezamenlijk pleiten voor de Insleuving A12 en het vervolledigen van de N171.
Tussen de gemeenten goede fietsontsluiting voorzien met aandacht voor de bereikbaarheid van de bedrijventerreinen per fiets.
Op geschikte locaties windmolens en warmtenetten mogelijk maken. De regio scoort opmerkelijk laag in de verhouding hernieuwbare energie tegenover het verbruik.
13. Lokale productie hernieuwbare elektriciteit als percentage van het totale verbruik. Laatst beschikbare jaar 2020.
BEDRIJVENTERREINMANAGEMENT
ANALYSE
In nieuwe bedrijventerreinen wordt verplicht via decreet aan bedrijventerreinmanagement gedaan. In heel wat oudere bedrijventerreinen is dit echter niet het geval; zij kunnen aangemoedigd worden om een management voor het terrein te voorzien.
DIT VRAAGT VOKA
ANTWERPEN-WAASLAND
Werk een concept rond parkmanagement uit waarbij een platform van en door ondernemers wordt opgericht. Wissel met hen optimale werkmethoden uit en luister naar hun beslommeringen. Stel uit deze besognes een lokale BedrijvenInvesteringsZone op voor een periode van 5 jaar. Investeer een deel van de belastinginkomsten, die het van de bedrijven krijgt via de onroerende voorheffing, in de infrastructuur van het bedrijventerrein. Naar
ANALYSE
INDUSTRIE
De groei van de sterke industriële en bijbehorende logistieke cluster kenmerkt de regio. De transitie die onze industrie vandaag doormaakt richting duurzaam en circulaire industrieel ondernemen is wereldklasse.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
De regio tussen Antwerpen en Rupel huisvest vele oudere bedrijventerreinen. Revitaliseer deze en laat geen hectares verdwijnen.
Ondersteun de industrie in haar investeringen en projecten in watermanagement, energietransitie, decarbonisatie en circulair ondernemen.
Pleeg bij het afbakenen en invullen van natuurgebieden overleg met nabijgelegen bedrijven. Zo stem je economische en biologische doelstellingen op elkaar af.
Nederlands voorbeeld van de BedrijvenInvesteringsZone worden de onderwerpen bepaald door de vereniging op basis van de behoeften van de bedrijven.
Voorzie voor elk bedrijvenpark een managementwerking.
Verzeker een correcte bewegwijzering, ook bij wegenwerken.
Organiseer waar nodig een gezamenlijke parking voor vrachtwagens.
Organiseer gezamenlijke afvalophaling.
Gebruik de kansen en verwezenlijkingen van de plaatselijke industrie in het lokale onderwijs. Stimuleer via een campagne jongeren om voor een knelpuntberoep in de industrie te kiezen.
Uit algemeen belang moeten de volcontinue processen gegarandeerd zijn. In geval van blokkades van publieke infrastructuur moeten de verschillende niveaus de vrije doorgang van mensen en goederen afdwingen binnen hun eigen bevoegdheden.
Back to basics
De gemeente is het beleidsniveau het dichst bij inwoners en ondernemers. Daardoor moet ze keuzes maken in haar beleidsprioriteiten. Daarbij moet een lichte wendbare organisatie hand in hand gaan met de nodige expertise. Dit kan enkel met een voldoende grote schaal.
KERNTAKEN
ANALYSE
Het overheidsbeslag in België ligt boven de 50%. Hoewel gemeenten hierin maar een relatief klein aandeel hebben, moeten ze ook een kerntakendebat voeren. Ondanks de hoge uitgaven zijn de overheidsinvesteringen ondermaats, het is dus noodzakelijk dat lokale besturen kunnen blijven investeren voor de uitdagingen van morgen.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Formuleer heldere en meetbare acties in het meerjarenplan. Stel hierbij steeds de vraag of het een kerntaak is van de overheid: “moeten we dit nog wel doen?”. Als het een taak is voor de overheid neemt de gemeente een regierol op. Ze kan enkel de rol van actor opnemen als uitbesteding of cocreatie niet kosteneffectief blijken.
Doe voor iedere 100 euro die naar lopende uitgaven gaat minstens 20 euro aan investeringen.
Streef ernaar om de lopende uitgaven onder en de autofinancieringsmarge boven het gemiddelde van vergelijkbare gemeenten te houden.
“In Hemiksem is het fijn ondernemen. Het gemeentebestuur heeft haar zaken op orde, het budget is goed beheerd en onze communicatie met gemeente en bewoners verloopt vlot. De volgende legislatuur verwachten de bedrijven een verbetering van het vergunningenproces en het afschaffen van de verouderde lasten op drijfkracht.”
14. Operationele uitgaven door het gemeentebestuur per inwoner in euro. Laatst beschikbare jaar 2022. 15. Financiële schulden zijn de schulden van leningen, leasings of soortgelijke overeenkomsten in euro. Gemeente en OCMW + AGB. Data 2022. Bron: Agentschap Binnenlands Bestuur
16. Aantal persoonsleden bij gemeente, OCMW en AGB, in VTE per 1.000 inwoners. Laatst beschikbare data 2022.
BESTUURLIJKE PLAATS EN SCHAAL
ANALYSE
De limiet van de bestuurskracht van de Vlaamse steden en gemeenten is in zicht. Een gemeente met voldoende bestuurskracht heeft de middelen, expertise en organisatorische structuur om haar taken en verantwoordelijkheden adequaat uit te voeren en om nieuw beleid te voeren dat voorziet in de behoeften van haar inwoners en bedrijven. Vandaag merken ondernemers oplopende problemen met betrekking tot vergunningen, investeringen en het ontbreken van een dienst economie. In de komende jaren zullen er nog taken bij het takenpakket van gemeenten bijkomen.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND
Bestel een onafhankelijke studie over de bestuurskracht van de gemeente.
Werk tijdig aan de nodige gemeentefusies. Op termijn zullen zoals in Nederland en Denemarken gemeenten meer dan 30.000 inwoners hebben. Zo zullen alle gemeenten slagkrachtig genoeg zijn, ook om een dienst economie te hebben.
Aartselaar
Gemeentehuis
PROVINCIE ANTWERPEN
ANALYSE
Het provinciale niveau is bevoegd voor de economische dienstverlening die het lokale niveau overstijgt. Denk daarbij aan vergunningen, provinciale scholen en fietsmobiliteit.
DIT VRAAGT VOKA ANTWERPEN-WAASLAND AAN HET PROVINCIALE BESTUUR
Omgevingsbeleid moet rekening houden met de maatschappelijke meerwaarde van een project. Zorg voor duidelijke afspraken, bijvoorbeeld bij provinciaal wateradvies, door op tijd te overleggen. Zo voorkom je dat overheden in beroep gaan tegen elkaar.
Waak erover dat industriegebied dat als watergevoelige openruimtegebied is aangeduid, wordt geruild met beter gelegen gronden.
Waak erover dat het aantal hectaren bedrijventerrein in de regio niet verder afneemt.
De expertise en bovenlokale inzichten van de provincie moeten nadrukkelijker worden ingezet om te komen tot een effectief vrachtroutenetwerk. Binnen de rol van enerzijds mobiliteitsactor en anderzijds economische stimulator, moet de provincie hierop zwaarder wegen.
De provincie moet een meer bepalende rol spelen in de realisatie van veilige fietsinfrastructuur rond bedrijvenzones. De provincie kent de methodieken (overleg met ondernemingen) en de problematieken (verharding en vergunningen) en heeft experten in huis om dit te realiseren.
We vragen een onafhankelijke vertegenwoordiging van haven en industrie in de raad van bestuur van het belevingscentrum Havenwereld.
Heb je na het lezen van dit verkiezingsmanifest nog vragen of suggesties: belangenbehartiging.aw@voka.be
Notities
Ontdek onze prioriteiten voor de regio’s Antwerpen Stad, Noorderkempen, Voorkempen en Waasland in onze vier andere lokale memoranda!
Foto’s Voka - KvK Antwerpen-Waasland en Alfaport Voka
Vormgeving Capone
Druk
Drukkerij VD, Temse
‘Verkiezingsmemorandum Antwerpen Zuidrand’ is een uitgave van Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland. De overname of het citeren van tekst uit deze publicatie wordt aangemoedigd, mits bronvermelding.
Verantwoordelijke uitgever
Luc Luwel
Gedelegeerd bestuurder Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland www.voka.be/antwerpen-waasland
Onze vijf prioriteiten
Ambieer een werkzaamheidsgraad ruim boven de 80%
Garandeer stabiele en investeringsvriendelijke belastingen
Formuleer een helder en meetbaar meerjarenplan, waarbij het lokale bestuur zich opstelt als regisseur in plaats van actor
Revitaliseer het industrieel weefsel via BedrijfsInvesteringsZones
Voorzie voldoende ruimte voor ondernemen en ga voor transparante en efficiënte vergunningen
