VERZUIM AANPAKKEN IN DE PRAKTIJK: DE WARM-ZAKELIJKE DIALOOG ALS STARTPUNT

1. Werken maakt gezond

Vooraleer we in de hoofdthema’s van deze Voka Wijzer duiken, is het belangrijk om even stil te staan bij het begrip ‘gezondheid’ op zich. Want dat is een heel rekbaar en vaak subjectief begrip, dat vele lagen dekt.

Gezondheid: een begrip met vele lagen

Eens per jaar wensen we elkaar een goede gezondheid toe, wat mensen hier juist onder verstaan kan sterk verschillen. Terwijl de ene het voornemen maakt om gezond(-er) te leven en daarmee zelf aan de slag gaat, ziet de andere gezondheid eerder als een lot uit de loterij.

Om duidelijk te maken welke factoren onze gezondheid beïnvloeden is het nodig om aan te geven wat we onder gezondheid verstaan. Gezondheid is meer dan niet ziek zijn, het is een positief begrip met drie dimensies (fysiek, mentaal en sociaal). Gezondheid is noodzakelijk en een middel om onze levensdoelen te realiseren. We spreken daarbij over gezond zijn en zich gezond voelen, dus het gaat niet enkel over het meetbare aspect van gezondheid (zoals bijvoorbeeld het cholesterolgehalte) maar evenzeer over beleving en perceptie van de (eigen) gezondheid. We spreken dus zowel van objectieve als subjectieve gezondheid (definitie WHO).

Onze gezondheid is bovendien ook het resultaat van verschillende factoren die elkaar beïnvloeden:

Biologische factoren: factoren die van bij de geboorte of erfelijk bepaald zijn (zoals geslacht en genetische aanleg voor bepaald ziekten). Onze leefstijl: combinatie van gedragingen, gerelateerd aan gezondheid die een invloed kunnen hebben op bijvoorbeeld het gewicht, de bloeddruk of de longfunctie (zoals wel of niet dagelijks roken, wel of niet gesuikerde frisdranken drinken, hoe er omgegaan wordt met stress en relaties, persoonlijke zingeving, …). Dit gedrag wordt bepaald door de competenties (kennis en vaardigheden) van een individu, de drijfveren om gezond of ongezond gedrag te stellen en de omgeving waarin iemand leeft.

Organisatie van de gezondheidszorg: kwaliteit (wetenschappelijke inzichten), organisatie van curatieve gezondheidzorg (zoals verplichte ziekteverzekering, toegankelijkheid voor kwetsbare doelgroepen, …) én preventieve gezondheidszorg (vaccinaties, bevolkingsonderzoeken voor kanker, leefstijlcoaching, …).

Fysieke en sociale omgeving: samenstelling en vormgeving van woon-, werk- en schoolomgevingen en voorzieningen (zoals groenvoorzieningen, verkeerssituatie, aanwezigheid van industrie, fietspaden, speelvoorzieningen, …) en de sociale invloeden op het individu (zoals gezinssituatie, familie, buren, vrienden, collega’s, media, sociale en culturele waarden en normen).

Model van Lalonde (1974)

OMGEVING BIOLOGISCHE FACTOREN

GEZONDHEID

ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORG